ww

w.a

sels

an.c

om.tr

Ulaşım Sistemleri

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

ASELSAN RAYLI ULAŞIM SİSTEM ÇÖZÜMLERİElektrikli raylı ulaşım hatlarının hem şehir içinde hem de şehirler arasında yaygınlaşması hızlı, güvenilir, konforlu ve enerji verimli raylı ulaşım ihtiyacını öne çıkarmaktadır. Buna paralel olarak, bu ihtiyacın karşılanmasında kritik rol üstlenen elektrik-elektronik, kontrol ve haberleşme teknolojisi tabanlı bileşenlerin raylı ulaşım sistemlerindeki payı da giderek artmaktadır.

Yeni nesil trenlerde yüksek emniyet ve güvenilirlik seviyesine sahip Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi ile dağıtık Cer (Çekiş) Sistemi gibi ileri teknolojili bileşenler ön plana çıkmaktadır. Raylı araçlarda yer alan 9 kritik teknolojiden aşağıda belirtilen 5 tanesi ileri güç ve kontrol elektroniği ile bilgisayar ve bilgi teknolojileri tabanlıdır:

• Tren kontrol ve yönetim sistemi• Cer kontrol/sürücü birimi• AC/DC-DC/AC güç elektroniği çeviricileri• Cer motoru• Cer trafosu

Bu kritik teknolojilere dayalı bileşenlerin maliyeti, araç toplam maliyetinin %50’si seviyelerine ulaşmaktadır.

Benzer şekilde raylı ulaşım hatlarının kontrol ve yönetimini sağlayan sinyalizasyon sistemlerinde ise sistem maliyetinin %75’ini güvenlik seviyesi yüksek, haberleşme ve komuta kontrol alan uzmanlığı gerektiren elektronik, haberleşme, kontrol algoritmaları ve ilgili yazılım bileşenleri oluşturmaktadır.

ASELSAN raylı araç ve sinyalizasyon alanlarında geliştirmekte olduğu özgün ürün ve sistemler ile tasarım ve/veya geliştirme çalışmaları yürütülen Milli Yüksek Hızlı Tren, Milli Bölgesel Tren, Modüler Metro ve Tramvay araç projeleri ile demiryolu ana hat ve şehir içi hatlar için ürün ve hizmet sağlamayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, özgün Cer Kontrol Sistemi, Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi, Enerji Depolama Sistemi ve Sinyalizasyon Sistemi geliştirme projeleri yürütülmektedir.

Ulaşım Sistem

leri

Ankara Metrosu Modernizasyon ProjesiAnkara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü ile ortak yürütülen proje kapsamında, projeye tahsis edilen üç araçtan oluşan bir metro setine yönelik araç modernizasyon çalışmalarına başlanmıştır.

Bu çalışmalar kapsamında ilk olarak araç üzerindeki mevcut alt sistemlerden, çekiş sistemi (motor ve dişli kutusu dahil), TKYS, fren sistemi, yardımcı güç üniteleri, akü kutuları, elektrik kabinetleri, kablaj, pnömatik devreler ve borular gibi araç altında bulunan alt sistemler sökülmüştür. Araç altında yer alan bileşenlerin ve bağlantı yerlerinin üç boyutlu katı modelleri oluşturulmuştur. Sökülen alt sistemlerin yerine takılacak olan bileşenler için ASELSAN tarafından yeniden yerleşim çalışmaları yapılmıştır. Bu kapsamda güç ve haberleşme kablajı

ile pnömatik borulama baştan yeniden tasarlanmıştır. ASELSAN tarafından geliştirilen Çekiş Sistemi, Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi, yardımcı güç ünitesi ile tedarik edilen fren sistemi araca entegre edilmiştir. Tamamen yenilenen araçta statik ve dinamik testlere devam edilmektedir. Ardından sinyalizasyon sistemi ile entegrasyon aşamalarına geçilecektir.

Proje tamamlandığında, Ankara Metro İşletmesi envanterinde bulunan ve M1 (Kızılay- Batıkent) hattında çalışan, kullanım ömrü dolmak üzere olan üçlü metro araç seti; araç gövdesi ve boji (tekerlek sistemi) haricinde, tümüyle ASELSAN tarafından modernize edilerek araçların kullanım ömrünün 20 yıl daha uzatılması sağlanacaktır.

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

İpek Böceği Çekiş Sistemi Geliştirme ProjesiÜlkemizdeki tramvay araç üretimindeki yerlilik oranını, %80 seviyelerine çıkartma amacıyla “ Tramvay Araçları için Yerli Çekiş Bileşenleri Geliştirme ve Sistem Entegrasyonu Projesi ” başlatılmıştır. DURMAZLAR tarafından geliştirilip üretilen ve BURULAŞ’ın işletmesine sunulan ilk yerli tramvay aracı İpek Böceği’nin çekiş sistemi bileşenleri dört firma arasında yapılan işbirliği anlaşmasına uygun olarak yerlileştirilmiştir. Proje yönetimi ile projede geliştirilen bileşenlerin teknik gereksinimlerinin belirlenmesi çalışması DURMAZLAR

firması tarafından yerine getirilmiştir. Çekiş kontrol birimi ve algoritmalar ASELSAN, çekiş motoru ELK MOTOR, dişli kutusu YILMAZ REDÜKTÖR firmaları tarafından yerli imkanlarla geliştirilmiştir.

DURMAZLAR araç statik ve dinamik testlerinin yapılabileceği test parkuru yatırımını tamamlamıştır. Araçların detaylı ve güvenli bir şekilde testlerine bu parkurda devam edilmektedir.

Ulaşım Sistem

leri

Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi (TKYS)Trenin “beyni” olarak nitelendirilen Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi (TKYS) temel olarak, trenin seyir yönetimi kapsamında hızlanma, yavaşlama (frenleme), durma, hız ve rota kontrolü, acil durum yönetimi, yolcu geçişleri, kapı kontrolü, ışıklandırma gibi hayati öneme sahip işlevleri kontrol ederken iklimlendirme ve yolcu bilgilendirme gibi konfora yönelik alt sistemleri yönetmektedir.

Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi kapsamında raylı ulaşım araçlarının en önemli bileşenlerinden, yüksek emniyet ve güvenilirlik seviyesine sahip bilgisayar donanım, yazılım ve kontrol algoritmaları geliştirilmektedir. Modüler yapıda tasarlanan Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi bilgisayarı (Görevsayar TYKB) raylı ulaşım araçları için kabul görmüş standartlarca (IEC61508, EN50155 gibi) tariflenen yüksek emniyet (SIL-4 seviyesi) ve güvenilirlik seviyelerine sahip olup; mimarisi, kontrol, emniyet ve güvenilirlik algoritmaları, donanımı ve gömülü yazılımı ile tümüyle özgün olarak geliştirilmektedir.

Genel Özellikler

• 19’’ Rafa Monte Bilgisayar• 2 x 2oo3 SIL-4 İşlemci Kartı• 2 x PICMG 2.11 CompactPCI Uyumlu, Aktif Değiştirilebilinir Güç Kaynağı (100Watt)• QNX İşletim Sistemi Desteği• SIL-2 IO Kartı• 4 x EN 61375 Uyumlu Ethernet Portları• 2 x EN 61375 Uyumlu MVB Ağ Arayüzü• 2 x EN 61375 Uyumlu CAN Ağ Arayüzü• 2 x CPCI Genişleme Yuvası• 6 x IO (Giriş, çıkış, takometre, A/D…) Genişleme Yuvası• Çalışma sıcaklığı : -40 ºC / +70 ºC

Standartlar

Fonksiyonel Uyumluluk EN 50155, EN 61375Emniyet Uyumluluğu EN 50128, EN 50129, IEC61508Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) EN 50121

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

Raylı araçlarda trenin “kalbi” olarak nitelendirilen ve trenin hareketi için gerekli enerjiyi uygun şekilde, trenin ilgili alt sistemlerine pompalayan “Çekiş Kontrol Sistemi”dir.

ASELSAN tarafından metro ve tramvay başta olmak üzere hafif raylı araçlar için çekiş invertör birimi geliştirilmiştir. Modüler mimariye sahip, yeni nesil IGBT teknolojisi ve DSP tabanlı kontrol elektroniği içeren birim, nominal 750V DC giriş hat geriliminden beslenen araçlar için maksimum 600kW çekiş gücü üretebilmektedir. İleri ve esnek kontrol algoritmaları sayesinde, farklı AC

tipteki motorları yüksek verimlilikte ve hassasiyette kontrol edilebilmektedir. Rejeneratif frenleme, kayma/kızaklama giderme, paralel AC motor kontrolü, yedekli çalışma, yüksek akım ve gerilim koruması ve yüksek verimli anahtarlama teknikleri özgün olarak geliştirilen algoritmalardan başlıcalarıdır. Çekiş invertör birimi, %96 verimlilikte olup, EN50155, EN50125, EN50163, EN50121, EN61287, EN61377 gibi raylı araç standartlarına uygun olarak geliştirilmiştir.

Genel Özellikler

Çalışma Gerilimi : 500-1000 VDCAnma Gerilimi : 750 VDCGüç (Maks) : 600 kW(30 sn)Güç (Anma) : 400 kWAnahtarlama Frekansı : 2.5 kHzTork Bant Genişliği : 200 HzVerim : 97%Kontrol Gerilimi : 24/36/48/110 VDCYedek Giriş Gerilimi : 380-480 VAC 3Ø

TRS–740T TRS–740Tramvay Metro

Çekiş (Cer) Sistemleri

Ulaşım Sistem

leri

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

ELEKTRİKLİ ARAÇLAR İÇİN ASELSAN SİSTEM ÇÖZÜMLERİElektrikli araçlar sağladıkları ekonomik, konforlu ulaşım ve sıfır karbondioksit salımı nedeniyle başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyada merkezi ve yerel yönetimler tarafından çevreci politikalar çerçevesinde desteklenerek yaygınlaşmaktadır.

Bu kapsamda dünya genelinde her geçen yıl elektrikli araçlara olan ilgi giderek artmakta ve bu doğrultuda üretilen araç sayısı da önemli rakamlara ulaşmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yapılan bir araştırmaya göre 2011 yılında dünya genelinde yaklaşık 50.000 elektrikli araç satışı gerçekleşmişken, 2012 yılında bu sayı yaklaşık 125.000’e yükselmiş, 2013 ve 2014 yıllarında da yaklaşık 200.000 ve 300.000 rakamlarına ulaşmıştır. 2020 yılında ise dünya genelinde elektrikli araç sayısının 20 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. Bu öngörüler çerçevesinde birçok otomobil ve ticari

araç üreticisi elektrikli araç sistemlerine veya elektrikli araçlarda yer alan kritik teknolojilere yönelmektedir.

Elektrikli araçlarda kritik teknoloji olarak nitelendirilen;

• Araç Kontrol Ve Yönetim Sistemi,

• Araç Çekiş Sistemi,

• Şarj Sistemi,

• Araç Ve Şebeke Entegrasyonu,

• Batarya Yönetim Sistemi,

Aselsan tarafından askeri alanda edinilen teknolojik birikim kullanılarak geliştirilmiştir.

Ulaşım Sistem

leri

Motor Sürücü Birimi

Özgün olarak geliştirilen çekiş sistemi; motor sürücü ve kontrol birimi ile çekiş motorundan oluşmaktadır.

Çekiş motoru çok fazlı yapısı ile her türlü güç ihtiyacında en verimli bölgede çalıştırılmakta, düşük hızda yüksek tork özelliği sayesinde şanzımana ihtiyaç duymadan aksa direkt bağlanabilmektedir. Bu sayede araca verimli, sessiz ve çevreci sürüş özelliği kazandırmaktadır.

Modüler olarak tasarlanmış olan çekiş sistemi, yüksek tonajlı araçlar, binek araçları, deniz araçları ve hava araçlarına da uyarlanabilmektedir.

Çekiş Sistemi – Motor Sürücü Birimi

Araç Kontrol Birimi

Araç Kontrol Birimi

Araç kontrol birimi araçta BCU (Body Control Unit), motor sürücü, batarya yönetim sistemi ve şarj sistemi ile haberleşerek tüm aracı yönetir. Batarya durumu, sürücü komutları (fren, gaz isteği) ve yol durumu bilgilerini dikkate alarak rejeneratif frenleme ile enerji geri kazanımını sağlar.

Genel Özellikler

Çalışma Gerilim Aralığı : 450-750 VDCAnma Gerilimi : 600 VDCGüç (Maks) : 250 kW (30 sn)Güç (Anma) : 150 kWAnahtarlama Frekansı : Up to 12 kHzVerim : %97Kontrol Gerilim Aralığı : 9-36VDC

Standartlar

AEC-Q100 / Q101 / Q200ISO26262

Termal ve Mekanik Özellikler

Soğutma Süresi Sıcaklığı (Maks) : 65 ºCSıvı Soğutma Debisi : 20 l/dkSoğutma Sıvısı : 50/50 Su/GlikolAğırlık : 38 kgÇalışma Sıcaklığı : -40 ºC / +85 ºCDepolama Sıcaklığı : -40 ºC / +125 ºCSızdırmazlık Seviyesi : IP65

Boyutlar

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

spec

ifica

tions

are

sub

ject

to c

hang

e w

ithou

t any

not

ice

Aselsan HVMSM-287 elektrik motoru 9 fazlı sürekli mıknatıslı senkron motordur.

Yüksek moment ve güç yoğunluğu sunmakta olup kompakt yapısı sayesinde hibrit ve elektrikli taşıtlarda kullanımı uygundur.

Alan zayıflatma özelliği sayesinde yüksek hızlarda çalışma ve kolayca kontrol edilebilme imkanı tanımaktadır.

Yüksek verimli olan bu motor vuruntu momenti değerinin düşük olması sayesinde çalışma esnasında düşük gürültü düzeyine sahiptir.

Otobüs ve kamyon gibi elektrik araç uygulamaları, orta ve yüksek güçlü diğer çekiş sistemlerine uyarlanabilmektedir.

ASELSAN Sürücü Gösterge Paneli elektrikli araçların sürücü konsolunda kullanılmak üzere geliştirilmiş bilgisayar tabanlı ekran ünitesidir. Bu birim üzerinden aracın batarya durumu, enerji geri kazanımı, uyarı sembolleri, hız göstergesi ve diğer önemli bilgiler sürücüye sunulur. ASELSAN Sürücü Gösterge Paneli her türlü elektrikli araç ve içten yanmalı motora sahip aracın sürücü gösterge paneli olarak kullanılmaya uygundur.

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor

Genel Özellikler

Güç (Maks.) : 275 kW (60sn)Güç (Anma) : 250 kWMoment (Maks.) : 2700 NmMoment (Anma) : 1600 NmHız Aralığı : 0 – 3250 rpmHız (Anma) : 1600 rpmÇalışma Gerilimi : 450-750 VDCVerim (Maks.) : %98

Termal ve Mekanik Özellikler

Çalışma Sıcaklığı : -40 / +85Soğutma Tipi : Sıvı SoğutmaSoğutma Sıvısı : %50 Su, %50 GlikolSıvı Soğutma Debisi : 40 lt/dk Soğutma Sıvısı Sıcaklığı (Maks.) : 65Boyutlar (E x B) : Ø571mm x 529mmAğırlık : 340 kgSargı İzolasyon Sınıfı : H sınıfıSızdırmazlık Seviyesi : IP 65Çevre Koşulları : ISO 16750 Uyumlu

Boyutlar

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor

Sürücü Gösterge Paneli

Sürücü Gösterge Paneli

Ulaşım Sistem

leri

Hızlı Sarj İstasyonuHızlı şarj istasyonu, otobüslerin yolcu taşıma güzergâhındaki belli duraklarda ve otobüs depolarında yer almaktadır.

Modüler ve yedekli altyapısı sayesinde bu istasyonlar, 400-600kW seviyelerindeki gücü, otobüslerdeki bataryalara, yüksek emniyet ve güvenilirlikte, yüksek hızda aktaracak transfer ve kontrol altyapısına sahiptir.

ASELSAN, şarj istasyonlarının bağlı olduğu şebekeyle etkin ve verimli çalışmasını akıllı şebeke sistem çözümleri ile sağlamaktadır.

Araç Filo Kontrol ve Yönetim SistemiÇok sayıda toplu ulaşım aracının bulunduğu filolarda, sağlıklı hizmet verilebilmesi için, araçların arıza durumları, konumları, performansları vb. parametrelerin sürekli takip edilmesi gerekmektedir. Yürütülen taşımacılık operasyonunun karmaşıklığı nedeniyle, bu işlemler el ile kontrol edilemeyecek seviyededir.

ASELSAN tarafından geliştirilen Araç Filo Kontrol ve Yönetim Sistemi ile araç filosundaki tüm otobüsler ve

şarj istasyonları uzaktan takip edilmektedir. Bu sayede hem araçlara ait anlık bilgilere (konum, şarj durumu, performansı vb.) erişilebilmekte hem de sistemlerdeki arıza durumları tek bir merkezden takip edilerek gerekli önlemler önceden alınarak, taşıma hizmetinde etkin, verimli ve sürekli işletim sağlanmaktadır.

YOLCU BİLGİLENDİRME SİSTEMİ SİSTEM KONTROL MERKEZİ

Ulaş

ım S

iste

mle

ri

Hızlı Şarj Özellikli Otobüs ve Bileşenlerinin Geliştirilmesi ProjesiŞehir merkezlerindeki toplu yolcu taşımacılığında kullanımı gün geçtikçe artan sıfır karbondioksit salımlı elektrikli otobüslerde klasik olarak geceden şarj (overnight charging) sistemi kullanılmakla birlikte batarya, güç elektroniği ve kontrol teknolojisindeki gelişmeler hızlı şarj (opportunity charging) sistemini öne çıkarmaya başlamıştır.

Projedeki sistem çözümü, hızlı şarj özellikli elektrikli otobüs, hızlı şarj istasyonu, araç filo kontrol ve yönetim merkezi olmak üzere üç ana bileşenden oluşmaktadır.

Hızlı Şarj ÖzellikliBatarya

Hızlı Şarj ÖzellikliPantograf

YardımcıKontrol Birimi

MotorSürücü Elektrik

Motoru

Güç DağıtımBirimi

Araç KontrolBirimi

Sürücü GöstergePaneli

İklimlendirmeSistemi

DC-DCÇevirici

Ulaşım Sistem

leri

ww

w.a

sels

an.c

om.tr

ww

w.a

sels

an.c

om.tr

T: +90 (312) 592 10 00 F: +90 (312) 354 13 02 www.aselsan.com.tr | ugesmarketing@aselsan.com.tr

ASELSAN A.Ş. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’nın bir kuruluşudur.

UGES

-ULA

ŞIM

SİS

TEM

LERİ

/ T0

01 /

04-

2017