ULAŞIM YAPILARIİnsanların veya üretilen mal ve hizmetlerin bir yerden başka bir yere taşınmasına ulaşım

veya ulaştırma denir. Bir ülkede ulaşım yollarının sıklığı, uzunluğu, niteliği, taşıtların çokluğu o

ülkenin ekonomik gelişmişliğini ortaya koyar. Ülkemizde 1950 den sonra ulaşım yollarının ′sıklaşması ve ulaşım araçlarının yaygınlaşmasıyla sanayi ve ticarette büyük gelişmeler meydana

gelmiştir.

Ulaşımı Etkileyen Faktörler

1. Yer şekilleri

2. İklim

3. Beşeri ve Ekonomik Faktörler

Başlıca Ulaşım Yolları

A) Karayolları

En yaygın ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 70 i, yolcu taşımacılığının % 90 ı karayolu ile ′ ′yapılmaktadır. 1950 den sonra karayolu yapımı artmış, ulaşım araçları çoğalmıştır. ′

B) Demiryolları

Türkiye’de ilk demiryolu hattı 1866 yılında İzmir – Aydın arasında yapılmıştır. Demiryolu

taşımacılığı karayolu taşımacılığına göre daha ekonomiktir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında demir

yollarına önem verilmiştir. 1950 den sonra demiryolu yapımı azalmıştır. Ülkemizde yerşekillerinin ′engebeli ve ortalama yükseltinin fazla olması demiryolu yapımını zorlaştırmıştır.

C) Denizyolları

En ekonomik ulaşım türüdür. Çünkü deniz taşıtlarının yük ve yolcu kapasitesi fazladır. Yol

yapımı ve yenileme giderleri yoktur. Liman yapımı giderleri fazladır, fakat bir kere yapılır, uzun

yıllar kullanılır. Kıtalar arasında ithalat ve İhracat deniz yolu ile daha kolay ve ucuzdur.

D) Havayolları

En hızlı ulaşım şeklidir. Son yıllarda hava ulaşımında önemli artışlar meydana gelmektedir.

Ülkemizde havayolu, yolcu taşıma, ithalat ve haberleşme alanlarında kullanılmaktadır.

ULAŞIM YAPILARI

a) OTOGARLAR(Otobüs Terminali): Yolcu taşımalarında araçların indirme, bindirme, aktarma

yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme ve şehir ulaşımı hizmetlerinin sağlandığı,

diğer sosyal hizmetlerin de verilebilmesi için gerekli yapı ve teçhizatı da olabilen tesislerdir.

b) TREN İSTASYONLARI (Gar Binaları): Karayolu ile demiryolu arasındaki alanlarda yapılacak

ve açılacak tesisler için ayrıca T.C.D.D. Genel Müdürlüğünün yazılı muvafakatı aranır.

c) LİMANLAR: Liman deniz yoluyla gidecek veya gelecek ürünlerin yada araç ve insanların

deniz taşıma araçlarına bindirilip ve indirildiği koruma duvarları ve teknik ekipmanları olan

mekandır.

Bir limanın iç bölgelerle olan ulaşım bağlantısı özelliğine Hinterland (artülke-artbölge) denir.

Hinterlandın büyüklüğü ve genişliği; ulaşım kolaylığı ve çokluğu, liman çevresindeki ekonomik

etkinliklerin kapasitesi ve niteliğine bağlıdır. Hinterlandı geniş limanlar gelişmeye elverişli

limanlardır.

d) HAVAALANLARI

a) OTOGARLAR(Otobüs Terminali)

Nevşehir Şehirlerarası Otobüs Terminali

Nevşehir Şehirler Arası Otobüs Terminali, Kapadokya Bölgesi'nin Nevşehir-Aksaray yolu

üzerinde konumlandırılmıştır.

Kapadokya’nın gizemli topoğrafyasında tasarlanan yapının konsept çıkış noktasını, yine bu

topoğrafyanın en belirgin özelliklerinden olan doğal taş doku, girinti, doğal doluluk-boşluklar,

amorf formlar ve sığınma dürtüsü oluşturmaktadır. yapı, 65.000 m2 arazi üzerine 2 kattan oluşan

toplam 6.000 m2 kapalı alan sahiptir.

Terminal içinde 20 adet giden peronu, 9 adet gelen peronu, 38 araçlık otobüs park alanı, 126 araçlık otomobil park alanı, 14 adet bilet satış gişesi, 4 adet satış birimi, 19 adet acenta ofisi, 3 adet idare ofisi, 3 adet hizmet ofisi, seminer salonu, bekleme holleri, kafeterya, restoran, bay/bayan kuaför, internet odası, revir, doktor odası, çocuk oyun alanı, temizlik firması, kuru temizleme, kargo, emanet, sigara içme odası, okuma ve internet salonu, sergi salonu, VIP ağırlama salonu, bay/bayan/engelli wc, bay/bayan mescit, bebek emzirme odası ve bebek bakım odası bulunmaktadır.

3. Mansiyon - Uşak Şehirlerarası Otobüs Terminal KompleksiYarışma alanı, Uşak kentinin doğu yönündeki gelişim aksı üzerinde yer almaktadır. Bu gelişim

aksı üzerinde yarışma arazisi ile ilişkili çeşitli kentsel odaklar bulunur.

Öncelikle terminalin otobüs giriş-çıkış güzergahları oluşturulmuş, aynı zamanda da öneri

çevre yolu ile de entegre çalışması sağlamıştır. İkinci olarak, otogarın sanayi alanı ve çevre

yerleşkelerle olan bağlantısı kurulmuştur. Bu bağlantı aynı zamanda bu yerleşkelerin havaalanı ve

öneri çevre yolu bağlantısının kurulmasını sağlamıştır.

Dolayısıyla, öneri ulaşım sistemi hem kent merkezine hizmet vermekte hem de otogarın

çevre bağlantısını sağlamaktadır.

KONSEPT Uşak Otobüs Terminali, temelde farklı ulaşım yüzlerini üzerinde barındıran, program

parçalarını mekansal sürekliliklerle birlikte ele alan ve büyük bir çatı altında tüm mekanları organize etmeyi amaçlayan hem toplayıcı hem de dağıtıcı (servis veren) özellikte bir yapıdır.

TOPOĞRAFYA İLE İLİŞKİ Doğu-batı aksında Afyon-Uşak şehirlerarası yolu araziye yaklaşımda öncelikli yönü

belirlerken doğu yönünde de arazi yükselerek devam eder. Arazi içinde yaklaşık 13m’lik bir kot farkının bulunması programın da bu kotlar arasında çözümlenmesini gerektirmiştir. Kot farkı aynı zamanda birbiri ile çakışması tercih edilmeyen taşıt ve otobüs sirkülasyonunun da birbirinden ayrı çalışmasını sağlamıştır.

MİMARİ KARAKTER Tüm program bütüncül çatı örtüsü altında kurgulanmıştır. Çatı, üzerindeki yırtıklar ve çatıyı

taşıyan düşey elemanlarla güçlü biçimsel ilişkiler kurar. Yapının ana giriş cephesi özellikle hız ve hareket kavramları ile olan biçimsel dili yansıtır.

Yatay yırtıklar ve eğik yüzeyler hızın mimari dildeki vurgusunu arttırır. Cepheler ve kütle bir bütün olarak bu ifadenin temsilidir.

PROGRAM

Terminal Yapısı üç farklı kotta araziye yerleşir.

+0,00m kotu ana giriş kotu olmakla birlikte giden yolcu ve transit yolcunun otobüs

peronlarına ulaştığı bir kottur. aynı zamanda bilet-satış ve ticari-turistik birimlerle bazı servis

mekanlarını içerir.

+3,50 kotu zemin kotunun bir parçası olarak çalışır ve ortada yer alan merdivenler ile zemin

kottaki ticari mekanlar bu kotta yer alan sosyal donatı birimleri ile bağlanır. Bu kot aynı zamanda

zemin kotta yer alan firma bilet-satış ve ofislerin depolama mekanlarını içerir.

+7.00 kotu hem orta mekana hakim, ana merdivenle bağlantılı hem de dışarıdan bağımsız

olarak çalışabilen Çevre Yerleşmeler Terminal Binasının hizmet birimlerini içerir. Bu birimler bilet-

satış, ticaret ve servis mekanlarından oluşmaktadır. Bu kot aynı zamanda gelen yolcu

peronlarının bulunduğu ve gelen yolcunun iniş yaptığı alandır.

Aydın Terminal Binası Projesi

b) TREN İSTASYONLARI (Gar Binaları)

Diyarbakır Gar Binası

1935 yılında demiryolu ağı, Diyarbakır’a ulaşmıştır. Diyarbakır İstasyon Binası 1930-1935

yılları arasında inşa edilmiştir. Suriçi’nin batıya açıldığı Akkoyunlu Caddesi ile yeni kent

alanlarından İstasyon Caddesi’nin kesiştiği alanda yer alır.

Enine, simetrik bir planda gelişen yapı,

iki katlıdır. Orta akstaki giriş, iki kat

yüksekliğinde geniş tutulmuş fuayeden ve bu

alana bakan bilet gişesinden oluşur.

Alt katta idari birimler, üst katta ise iki

adet lojman bulunur.

Kuzey ve güneyde yer alan simetrik

merdivenler idari birimler içinde yer almaktadır.

Yapının su basmanı iki sıra halinde taş

örgülüdür. Alt kattaki büyük dörtgen pencereler,

üst katta daha küçük ve kare biçimli pencereler

dönemin sade cephe düzenini yansıtır. Üst

kattaki pencerelerin yatay çıkıntılı dişleri

cepheye zenginlik katar.

Berlin Merkez Tren İstasyonu (1. ödülü)

Batı Humboldthafen’da tarihi Tiergarten Bölgesi'nde inşa edilen Berlin Merkez Tren

İstasyonu'nun tasarımında, prensip kararı olarak kentteki mevcut demiryolu hattının

vurgulanması benimsenmiştir. Bu prensip, mimari anlamda ise ters L şeklindeki iki bina ve filigran

cam çatı ile yorumlanmıştır. İstasyonun orta bölümünde yer alan ve binaların desteklediği üst

örtü, yerin altındaki platformlar da dahil olmak üzere her birime gün ışığının ulaşmasını

sağlamaktadır.

İstasyonu, Avrupa’nın uzun mesafe, bölgesel ve yerel demiryollarına hizmet eden en büyük

tren istasyonudur.

İstasyondaki 8 peron uzun mesafe, 4 peron uzun mesafe ve bölge hatları için ayrılmıştır.

Cadde seviyesinin 10 metre altında yer alan doğu-batı hattı, diğer hat ile kesişmektedir.

Toplamda 4 uzun mesafe hattı ve iki kent içi hattı, yeni inşa edilen 4 demiryolu köprüsü

üzerinden işlemektedir.

Yeni merkez istasyonun toplam inşaat alanı 175.000 m2'dir. Bu alanın, 15.000 m2’si alışveriş

ve gastronomi; 50.000 m2’si ofisler; 5.500 m2’si demiryolu işletmesinin servis alanı; 21.000 m2’si

dolaşım alanı; 32.000 m2’si peronlar, 25.000 m2’si ise garaj alanı için ayrılmıştır.

İstasyonundaki trafik 3 ayrı kademede düzenlenmiştir:

Kademe - 2

- Kuzey–güney uzun mesafe ve bölge hatları

- U5 Metro Hattı

Kademe – 1

Kademe 0

- Lokal toplu taşıma

- Bireysel ulaşım

(giriş yolu, kısa süreli araç parkı)

- Bisiklet ve yaya ulaşımı

- Turist ulaşımı

Kademe +1

- Banliyö hatları üzerinden işleyen uzun mesafe ve bölge hatları

- S3, S5, S6, S7 ve S9 Banliyö Hatları

Kademe +5 Yeni merkez istasyonun toplam inşaat

alanı 175.000 m2'dir. Bu alanın, 15.000 m2’si

alışveriş ve gastronomi; 50.000 m2’si ofisler;

5.500 m2’si demiryolu işletmesinin servis alanı;

21.000 m2’si dolaşım alanı; 32.000 m2’si

peronlar, 25.000 m2’si ise garaj alanı için

ayrılmıştır.

Mekanın iklim konsepti, doğal

havalandırmadan faydalanılması üzerine

kurgulanmıştır. Dairesel formlarla oluşturulan

cam cephe ısına havanın yukarı çıkmasını ve

yerine taze havanın dolmasını sağlayacak

şekilde düşünülmüştür. Taze hava çeşitli hava

girişleri aracılığıyla mekanların tümüne

dağılmaktadır. İç mekandaki iklim kalitesinin

arttırılması için güneş ışınlarının etkisini azaltan

cam kaplama tercih edilmiş ve üst örtünün

%8,4’ü ekstra gölgelenme sağlayan fotovoltaik

modüllerle kaplanmıştır.

c)

LİMANLARBodrum Yolcu İskelesi Kara TesisleriLiman kompleksinin lineer gelişimi içerisinde genel kütle, ana ve yan fonksiyonlar olarak iki

bölümden oluşmaktadır. Yolcu salonu, duty free' ler, cafe, resmi ve idari ofislerin bulunduğu ana fonksiyonu

oluşturan bölüm gümrüklü sahanın içerisinde, kompakt ve klimatize olarak çözülmüştür.Mağazalar, acentalar ve lokantanın da bulunduğu bölüm ise daha parçalıdır ve klimatize

edilmiş terminal kütlesine üstünde bulunan geniş bir plak örtü vasıtasıyla bağlanır.

Yüksek tavanlı yolcu salonunun kuzeybatı ve güneybatı yönlerine açılan sürekli cam yüzeyler

ise, liman etrafında bulunan gemilerin konumlanışı ile birlikte Bodrum silüetini de seyretmeye

olanak tanır.

Çeşme MarinaÇeşme Marina gerek deniz kesimiyle gerekse de kara yapılarıyla Çeşme’nin koynuna bir

gerdanlık gibi işlenmiştir. Mimari dilinin kurgusu sadece geleneksel mimariyi tekrarlayan bir dizilişin ötesinde tarihsel derinliği ve zenginliği vurgulayan klasik dönem, Osmanlı, Levanten ve erken sanayi liman binaları mimari referanslarıyla oluşturulmuştur.

Bir yandan deniz yaklaşımında tutarlı ve zengin bir profil çizerken, diğer yandan kara tarafında çarşı, kale ve kervansaray arasındaki ilişkileri tekrar kuran bir tasarım anlayışıyla şekillenmiştir.

Projede; otoyol çıkışından Marina’ya yaklaşım aksı, Çeşme Kale önünden Marina’ya doğru şehir ve marinanın entegrasyonu ve deniz tarafından teknelerin yaklaşım aksları dikkate alınarak binalar ve tekne yerleşimleri düzenlenmiştir. Marinanın en itibarlı binası olan “Capitainerie” yani bir başka deyişle idari bina, şehir tarafındaki tarihi Kervansaray ile aynı aksta olup karşı karşıya yerleştirilmiştir. Kervansarayın önündeki alan denize kadar boş bırakılarak yeni bir şehir meydanı önerilmiş ve bu önemli tarihi binanın önüne yeni bina yapılmamıştır.

Kaş Marina

Arsa, Kaş'ın batısında, ana kara ile Çukurbağ Yarımadası arasında kalan Bucak Denizi'ne

paralel uzanmaktadır. Yaklaşık 1200 m uzunlukta, 90 ile 25 m. arasında değişen genişlikte ve

doğası gereği çizgisel bir yerleşime sahiptir.

Ana girişten batıya doğru saniter, market, yat satış üniteleri, cafe-sğa, restaurant, yönetim,

2. saniter ve en sonda da yat kulübü, girişten doğuya doğru kamu ofisi, personel yemekhanesi,

soyunma-duş ve WC'lerin bulunduğu teknik bina ve atölyeler bulunmaktadır.

Doğu tarafının en sonunda ise çekek yeri, jeneratör, trafo, akaryakıt tankları, su deposu,

teknik hacimler ve hangar yer almaktadır.

Binaların çoğu Doğu-Batı ekseninde yerleştirilmiş ve çatıları güneş kollektörü işlevi

görmektedir.

Mersin Marina

Yat limanı sahil hattı boyunca uzanan karayolu ile konut yerleşim bölgesinden ayrılmaktadır.

Proje bölgesel ölçekte yat turizmini teşvik eden, kentsel ve çevresel ölçekte ise kentliye açık ve

rekreasyon alanları sunmaktadır.

Deniz tarafından gelen yatçılara lojistik destek vermenin yanısıra, alışveriş, yeme içme ve

yeşil alan hizmetleriyle kentliye hitap edecek bir yat limanı olması hedeflenmektedir.

Proje tasarımı ihtiyaç programına göre şekillenmiş olup yapı kitleleri dışında kalan özellikle

deniz tarafındaki alanlarda peyzaj öğeleri ile açık geniş alanlar tasarlanmıştır.

Yat limanının mimarisi Akdeniz mimari özellikleri ile kapalı, yarı kapalı ve açık alanların

dengeli tasarımı ve yelkenlilerden ilham alan eğimli çatılar ve yarı geçirgen saçaklarla

şekillenmiştir. Girişte yayaları karşılayan yapı kitlesi ve alışveriş arkadı kullanıcıları ana meydana

doğru yönlendirmektedir.

Mersin'in iklimsel özellikleri dikkate alınarak dinamik bir atmosfer yaratmak amacıyla

projede yoğunluklu olarak doğal malzemeler kullanılmıştır. Çatı ve saçaklar altındaki mekanları

kabuk gibi sarmakta, projenin mimari karakterini oluşturmaktadır.