Slide 1

Umhverfishrif af fiskveium Vistferilgreining (LCA) slenskri orskafur me tilliti til tveggja mismunandi veiarfra Aalbjrg Birna Guttormsdttir MS Umhverfis og aulindafri Inaarverkfri-,vlaverkfri- og tlvunarfrideild

Slide 2

Umhverfishrif fiskveia hrif fiskistofna og lffrilegan fjlbreytileika 81,9 milljn tonn heimsvsu (2006) Meira en 80% fiskistofna eru full ea ofnttir hrif veiarfra sjvarbotn 1000m2 700 m2 Loftslagsbreytingar 50 milljarar L af olu ri 0,62 L/kg fisk 130 milljn tonn af CO2 Srnun sjvar Mengun vistkerfa Ofnotkun aulinda jarar Ofgng nringarefna Brottkast 40,4% heimsvsu Heimildir: Davies, R., Cripps, S., Nickson, A., and Porter, G. (2009). Defining and estimating global marine fisheries bycatch. Marine Policy Ziegler, F., Nilsson, P., Mattsson, B., & Walther, Y. (2002). Life cycle assessment of frozen cod fillets including fishery-specific environmental impacts. SpringerLink Eyjlfsdttir,H.,Jnsdttir,H.,Yngvadttir,E., Skladttir,B., (2003). Environmental effects of fish on the consumer's dish-Life Cycle Assessment of Icelandic frozen cod products. Reykjavk: IceTec and Icelandic Fisheries Laboratories.

Slide 3

Vistferilgreining (LCA) Aljleg aferafri Lfsferill vru/jnustu Nttruaulind, framleisluferli, vrurun, flutningar og dreifing, sala, notkun og sorpeying. ISO 14000 stalarnir Umhverfismerkingar Norrni Svanurinn Evrpublmi IPP og EuP directive Stspor (Carbon footprints) Koltvsringsgildi (GHL)

Slide 4

Rannsknarspurningarnar Er verulegur munur umhverfishrifum orsks veiddum botnvrpu og lnu? Hverjir eru lagsreitirnir hot spots innan lfsferilis afurarinnar og hva er hgt a gera til a draga r eim?

Slide 5

Aferafri Vimiunareining: 1 kg af orsk veiddur me botnvrpu lnu lttsltu lausfryst orskflk m/roi og beini

Slide 6

Lfsferill afurarinnar OUTPUT tstreymi loft, vatn, sj. rgangur INPUT Orka/ Aulindir Efni / efnasambnd 1 kg orskur

Slide 7

Aferafri 3 flokkar Heilsa manna [DALY] Heilsuskemmdir, Disability Adjusted Life Years Gi vistkerfa [PDF*m2yr] Vistkerfaskemmdir, % tegunda sem hverfa r vistkerfinu v/of mikils gangs, Potentially Disappeared Fraction Aulindir [MJ] gangur aulindir jarar Loftslagsbreytingar, ndunarfri lfrn/lfrn, mengun vistkerfa, srnun og notkun aulinda Characterization, Weighting og Single score Meta umhverfishrifin

Slide 8

Niurstur SimaPro 7 phd Ecoindicator 99 EDIP 2003

Slide 9

Single Score 1 kg af orsk botnvrpu Hrola NOx SOx NOx,SOx, CO2,CH4 Nttrugas, Hrola Nox,SOx Hrola CO2,CH 4

Slide 10

Single Score 1 kg af orsk veiddur lnu NOx SOx NOx SOx Hrola NOx CO2,CH4 Hrola NOx

Slide 11

Niurstur ttir skoair Loftslagsbreytingar ndunarfri lfrn/lfrn Mengun vistkerfa Srnun Hrefnanotkun BotnvarpaLnaEining Loftslagsbreytingar1,06E-6 (100%)3,25E-7 (30,8%)DALY ndunarfri lfrn efni 1,85E-8 (100%)7,22E-9 (39,2%)DALY ndunarfri lfrn efni 5,97E-6 (100%)2,48E-6 (41,6%)DALY Srnun0,344 (100%)0,144 (42%)PDF*m2yr Mengun vistkerfa0,141 (100%)0,405 (34,7%)PAF*m2yr Hrefnanotkun7,61 (100%)1,71 (22,7%)MJ Surplus DALY= Heilsuskemmdir, Disability Adjusted Life Years PDF*m2yr= Vistkerfaskemmdir, % tegunda sem hverfa r vistkerfinu v/of mikils gangs, Potentially Disappeared Fraction MJ= gangur aulindir jarar

Slide 12

Niurstur Botnvarpa Olunotkun 1,1 L/kg orskur fullunninn 3,46 kg af koltvsring Stspor dag 5,14 kg koltvsringsgildi Vetni framtinni 1,72 kg koltvsringsgildi Lna Olunotkun 0,36 L/kg af orskur fullunninn 1,15 kg af koltvsring Stspor dag 1,58 kg koltvsringsgildi Vetni framtinni 0,4 kg koltvsringsgildi

Slide 13

Niurstur Botnvarpa Fiskveiifasi Olunotkun Stl veiarfri PE veiarfri Framleislufasi Klimilar Ammonak Glkol Lna Fiskveiifasi Olunotkun Stl veiarfrum PP veiarfrum Flutningsfasi Flutningur slandi Flutningur Spni

Slide 14

Umrur Fiskveiar valda msum umhverfishrifum Sjvarbotn,lffrilegur fjlbreytileiki, notkun aulindum, loftslagsbreytingar, srnun, mengun vistkerfa, rgangur, landnotkun og fl. Olunotkun 15% af heildartblstri slands 17,6 milljarar ISK ri 2008 Nir orkumguleikar Minnka lagsreitina innan lfsferlanna Arar aferir en veri er a nota rangur vistferilgreiningar Bang & Olufsen 90% sparnaur orku og efnanotkun Grundfoss 40% sparnaur orku Sdahl Design A/S 50% sparnaur orku-, efna- og vatnsnotkun Stonyfield Farm sparar milljnir dollara ri Breskur inaur sparai yfir 140 milljnir punda fyrstu 3 runum Og svo frv og frv.... Heimildir: http://lct.jrc.ec.europa.eu/http://lct.jrc.ec.europa.eu/ http://ec.europa.eu/environment/etap/published_files/07112008_newsletter_etap_12.pdf