Mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi Vit NamPhm Anh Bnh Trng i hc Kinh tLun vn Thc s ngnh: Kinh t Chnh tr; M s: 60.31.01 Ngi hng dn: PGS.TS. L Danh Tn Nm bo v: 2008Abstract: H thng ha nhng vn l lun chung v tng trng kinh t v cngbng x hi v mi quan h gia chng. Nghin cu kinh nghim v gii quyt miquan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi mt s nc trn th gii.Khi qut s hnh thnh v hon thin t duy l lun ca ng v kt hp gia tngtrng kinh t vi thc hin cng bng x hi trong tin trnh i mi. Phn tch tnhhnh tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi Vit Nam t nm 1986 nnay. nh gi nhng thnh tu, hn ch v gii quyt mi quan h tng trng kinh tv cng bng x hi trong thi k i mi. xut mt s gii php: gi vng s cho ca ng, pht huy vai tr ca nh nc; tip tc hon thin th ch kinh t thtrng nh hng XHCN; hon thin h thng chnh sch kinh t v h thng chnhsch x hi; m rng v pht huy dn ch; phng chng tham nhng v lng ph; cithin v bo v mi trng nhm gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t vcng bng x hi Vit NamKeywords: Cng bng x hi; Pht trin kinh t; Tng trng kinh t; Vit NamContentM U1. Tnh cp thit ca ti Trong th gii ngy nay, th s tin b mi quc gia trong khong thi gian nht nhthng c nh gi hai mt l s tng trng kinh t v cng bng x hi. Thc hin snghip i mi, y mnh cng nghip ha hin i ha t nc, ng v nh nc ta rtch trng gn mc tiu tng trng kinh t vi ci thin v nng cao i sng ca nhn dn.Tng trng kinh t gn vi tin b v cng bng x hi, thc hin tin b x hi v cngbng x hi ngay trong tng bc, tng chnh sch pht trin l quan im ln ca ng.Chng ta nhn mnh tnh cht bn vng ca pht trin, vi ba chiu cnh: tng trng kinht, cng bng x hi, gi gn mi trng, cng l ci ch hng ti ca th gii ngy nay. Hin nay, tn ti nhiu quan im khc nhau v mi quan h gia tng trng kinh tv cng bng x hi. Mt s nc i theo quan im tng trng trc thc hin cng bngx hi sau; mt s nc li i theo quan im ngc li. Thc t cho thy c hai xu hngtrn u vp phi nhng tr ngi ln. Do , quan im kt hp gia tng trng kinh t vcng bng x hi hnh thnh ang tr thnh s quan tm ln ca cc nh nghin cu vhoch nh chnh sch tt c cc quc gia. iu ny cng tr nn cn thit i vi VitNam. Sau hn hai mi nm i mi, nn kinh t Vit Nam vt qua thi k khnghong v t tc tng trng kh cao, i sng nhn dn c ci thin r rt, nn kinh thi nhp su v ton din hn vo nn kinh t th gii Tuy nhin, bn cnh thnh tu t c Vit Nam cn c rt nhiu vn phctp v nan gii: vn phn ha giu ngho, s chnh lch v pht trin gia thnh th vnng thn, ng bng v min ni, bt bnh ng trong thu nhp, cn hng triu h trong dini ngho, s gia tng ca cc loi ti phm, t nn x hi, tham nhng T nhng thc ttrn th vic nghin cu gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng xhi l vn c ngha ht sc quan trng v thit thc c v l lun ln thc tin. Chnh vvy, ti chn vn Mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi VitNam lm ti nghin cu cho lun vn thc s ca mnh.2.Tnh hnh nghin cu Tng trng kinh t v cng bng x hi c nghin cu rt nhiu qua cc giaion v gc khc nhau. Trong thi gian qua, c nhiu cng trnh ca cc tc gi khc nhaunghin cu v vn ny, c th k n nh: - Dng B Phng (ch bin): Tng Lun Pht trin kinh t v cng bng x hi ,Trung tm Khoa hc x hi v Nhn vn Quc gia, Vin Kinh t hc, nm 1995. - L B Lnh (ch bin): Tng trng kinh t v cng bng x hi mt s ncChu v Vit Nam, NXB Chnh tr Quc Gia, nm 1998. - L Vn Sang, Kim Ngc (ng ch bin): Tng trng kinh t v cng bng xhi Nht Bn giai on Thn k v Vit Nam trong thi k i mi, NXB Chnh trQuc Gia, 1999. - Phm Ho, V Xun Tin, Mai c Lc (ng ch bin): Tng trng kinh t vcng bng x hi - mt s vn l lun v thc tin mt s tnh min Trung, Hc vinchnh tr Quc Gia, nm 2001. - Chuyn ca Vin nghin cu qun l kinh t Trung ng: Kt hp gia tngtrng kinh t v cng bng x hi nhm thc y pht trin kinh t- x hi bn vng VitNam, CIEM - FES, thng tin chuyn s 7, 2004. - inh Vn n (ch bin) Quan nim v thc tin pht trin kinh t, x hi tc nhanh, bin vng v cht lng cao Vit Nam, NXB Thng k H Ni, 2005. - Nguyn Khoa im (ch bin) : 20 nm i mi thc hin tin b, cng bng xhi v pht trin vn ha, NXB Chnh tr Quc gia, 2008. Nhn chung, cc cng trnh trn cp n nhiu kha cnh v tng trng kinh tv cng bng x hi, vn thu nhp, mc sng ca cc tng lp x hi, s phn ha giungho ca dn c, t xut cc gii php nhm gp phn to ra s cng bng trong xhi. Tuy nhin, cc cng trnh nghin cu trn cha i su vo nghin cu mt cch hthng t gc ca khoa hc kinh t chnh tr vn gii quyt mi quan h gia tngtrng kinh t v cng bng x hi Vit Nam Vit Nam trong nhng nm gn y3. Mc ch v nhim v nghin cu * Mc ch nghin cu:2 Nghin cu thc trng tng trng kinh t v cng bng x hi Vit Nam hinnay, mi quan h ca hai vn ny, trn c s xut mt s gii php nhm giiquyt hp l mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi Vit Nam trongthi gian ti. * Nhim v nghin cu: t c nhng mc ch trn, nhim v nghin cu ca Lun vn l: - H thng ho nhng vn l lun chung v tng trng kinh t v cng bng xhi v mi quan h gia chng. - Nghin cu kinh nghim v gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t vcng bng x hi mt s nc trn th gii. - Phn tch, nh gi thc trng gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t vthc hin cng bng x hi Vit Nam trong thi k i mi. - xut mt s gii php nhm gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t vcng bng x hi Vit Nam.4. i tng v phm vi nghin cu * i tng nghin cu: ti nghin cu mi quan h bin chng gia tng trng kinh t v cng bng xhi Vit Nam. * Phm vi nghin cu: Lun vn gii hn vic nghin cu mi quan h qua li gia tng trng kinh t vcng bng x hi Vit Nam trong thi k i mi, c bit l trong nhng nm gn y.5. Phng php nghin cu Tc gi s dng phng php duy vt bin chng v duy vt lch s, ng thi kt hp s dng cc phng php: phn tch, tng hp, so snh, lgc kt hp vi lch s gii quyt cc nhim v ca ti.6. Nhng ng gp mi ca lun vn - H thng ho v gp phn lm r c s l lun v thc tin v mi quan h giatng trng kinh t v cng bng x hi. - Phn tch v lm r thc trng mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng xhi Vit Nam. - a ra cc gii php nhm gii quyt hiu qu mi quan h gia tng trng kinh tv cng bng x hi Vit Nam trong thi gian ti.7. Kt cu ca Lun vn Ngoi phn m u, kt lun v ti liu tham kho, lun vn gm 3 chng. Chng 1: Tng trng kinh t v cng bng x hi -Mt s vn l lun chung vkinh nghim quc t Chng 2: Thc trng gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bngx hi Vit Nam trong thi k i mi. Chng 3: Quan im v gii php gii quyt hiu qu mi quan h gia tng trngkinh t v cng bng x hi Vit Nam trong thi gian ti.3Chng 1TNG TRNG KINH T V CNG BNG X HI - MT S VN L LUNCHUNG V KINH NGHIM QUC T1.1 L lun chung v quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi1.1.1 Tng trng kinh t 1.1.1.1 Khi nim Vic nghin cu v tng trng kinh t c bt u ngay t khi khoa hc kinh tchnh tr mi hnh thnh. Vic nghin cu v ch ny c t nn mng t nhng nhkinh t hc chnh tr t sn c in Anh nh A. Smith (1723 - 1790) v D. Recardo (1772 -1823). Tng trng kinh t c hiu mt cch ph qut theo quan im kinh t hc l s giatng sn lng thc t ca mt nn kinh t theo thi gian (thng l mt nm). iu cng c ngha l: tng trng kinh t l s gia tng v s lng,cht lng cc hng hodch v. Tng trng kinh t l khi nim phn nh v s gia tng v lng ca mt nn kinht, n cha ni ln bn cht x hi ca nn kinh t . y l kinh t t thn, kinh t vkinh t. khc phc tnh trng ny cc nh kinh t a ra khi nim Pht trin kinh t phn nh c mt cht v mt lng ca nn kinh t. Pht trin kinh t l khi nim c ni hm rng hn Tng trng kinh t, bao gm cs tng trng kinh t (s tng trng v lng) v s t c cc ch tiu v cht - trcht l cht lng cuc sng (mc tiu dng vt cht; mc hng th v tiu dng dch v vphc li x hi; s bnh ng ca con ngi...) 1.1.1.2 Cc nhn t nh hng n tng trng kinh t: * Cc ngun lc kinh t - Vn (t bn) - Ti nguyn thin nhin - Khoa hc - cng ngh - Ti nguyn con ngi * Vai tr ca chnh ph i vi s tng trng kinh t * c im dn tc, tn gio, vn ha ca quc gia * Quan h kinh t quc t 1.1.1.3 Cc ch tiu nh gi tng trng kinh t Tng sn phm quc ni, tng sn phm quc dn, tng sn phm quc dnthun tu - Tng sn phm quc ni (GDP) - Tng sn phm quc dn (GNP - Tng sn phm quc dn thun ty (NNP) Thu nhp bnh qun tnh theo u ngi Ch s thu nhp bnh qun/ u ngi phn nh mc sng v thu nhp ca dn c, ctnh bng GNP, GDP thc t chia cho tng s dn ca mt quc gia.41.1.2. Cng bng x hi1.1.2.1 Quan nim v cng bng x hi Theo ngha rng, cng bng x hi l cng bng v cc quyn ca con ngi v viu kin thc hin cc quyn ca cc c nhn - con ngi ( hay rng hn, ca cc chth x hi). Trong kinh t hc ngi ta chia cng bng x hi thnh hai dng l cng bng theochiu dc v cng cng bng theo chiu ngang. Cng bng theo chiu ngang c ngha l ix nh nhau i vi nhng ngi c ng gp nh nhau v cng bng theo chiu dc lngha l i x khc nhau i vi nhng ngi c khc bit bm sinh hoc c cc iu kinx hi khc nhau. Nu nh cng bng theo chiu ngang c thc hin bi c ch th trngth cng bng theo chiu dc cn c s iu tit ca chnh ph. Vic nhn nh v kt hpcng bng theo chiu dc v theo chiu ngang s m bo cng bng thc s. Nh vy, cngbng x hi l khi nim rt rng, bao gm c yu t chnh tr, kinh t, x hi, v vn ha.Xt mt cch tng th cng bng x hi gn vi pht trin ton din con ngi v l kt quca s pht trin .1.1.2.2. Cc thc o nh gi s bt bnh ng v cng bng x hi Ch s pht trin con ngi (HDI) Thc o bnh ng v phn phi thu nhp - ng cong Lorenz - H s Gini: - C cu thu nhp tnh theo nhm - Tiu chun 40 ca Word Bank Mc ngho kh1.2. Quan im l thuyt v mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi1.2.1. Mi quan h bin chng gia tng trng kinh t v cng bng x hi C nhiu quan im khc nhau v mi quan h gia tng trng kinh t v cng bngx hi v vic gii quyt mi quan h ny. Quan im th nht (Simon Kuznets - 1995) a ra quan im l thuyt ch Ungc v mi quan h gia tng trng kinh t v bt bnh ng, ngha l mc bt bnhng v thu nhp c xu hng tng trong cc giai on u ca pht trin kinh t, sau sgim bt i, khi nn kinh t t ti mt trnh pht trin cao hn. Ging nh Simon Kuznets, sau ny nh kinh t hc W. Arthur Lewis trong tc phmkinh t hc :L thuyt v tng trng kinh t cho rng tng trng khng ch em li btcng m khi tng trng kinh t t n mt trnh nht nh th n li l iu kin thchin cng bng x hi v tng trng kinh t lm tng ca ci x hi t m rng phm vichn ca con ngi. Quan im th hai (Deumnger v Squire, 1988) cho rng khng c bng chng chngminh mi quan h theo m hnh ch U ngc trong quan h gia tng trng kinh t v btbnh ng v thu nhp khi xem xt cc nc ring l, ngha l tng trng kinh t khng lmbt bnh ng gia tng ngay c trong giai on u ca pht trin cc nc km pht trin.Cc cng trnh nghin cu ca Ngn hng th gii trong thp k 90 cng xc nhn quanim ny. Cng trnh nghin cu mi nht ca Adams (2002) da trn s liu ca Khong5thi gian quan st (mi khong thi gian quan st c tnh l hai ln iu tra mc sng cpquc gia c nghin cu) ca 50 nc trong thi k 1988 n 1999. Kt qu nghin cu nycng khng nh tng trng kinh t c li cho vic xa i gim ngho, v tng trng kinht khng c nh hng nhiu n bt bnh ng. Mi mt gi thuyt, hay quan nim ni trn l xut pht t s phn tch qu trnh tngtrng v s cng bng x hi din ra mt s nc nht nh nhng thi k khc nhaum khi qut ln, cho nn tnh ng n c th mang tnh phin din, song chng ta cngkhng th ph nhn hon ton. Gia pht trin kinh t v cng bng x hi l hai mt ca mt qu trnh pht trin binchng khch quan, va mu thun i khng nhau, nhng li lin h tc ng qua li rt chtch, ci n lm tin cho ci kia, cng vn ng pht trin theo chiu hng tin b khngngng.1.2.2. Quan im l thuyt v vic gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t vthc hin cng bng x hi 1.2.2.1 Quan im tp trung thc y tng trng kinh t bng mi gi, coi cc vn x hi ny sinh l ci gi phi tr ca kinh t th trng 1.2.2.2 Quan im u tin cng bng x hi hn tng trng kinh t 1.2.2.3 Quan im Thc hin ng thi tng trng kinh t v cng bng x hi1.3. Kinh nghim ca mt s nc trong vic gii quyt mi quan h gia tng trngkinh t v cng bng x hi1.3.1 Kinh nghim ca cc nc ASEAN Vic xo b ngho, i, bnh tt v nn m ch l mi quan tm ch yu ca cc qucgia thnh vin ASEAN. Cc nc do lun tng cng hp tc trong pht trin kinh t vx hi, trong c bit nhn mnh nng cao cng bng x hi v ci thin cht lng cucsng ca ngi dn nc mnh.- Kinh nghim ca Singapore- Kinh nghim ca Malaixia- Kinh nghim ca Innxia1.3.2. Kinh nghim ca Trung Quc Ngay t khi ci cch nn kinh t th vic thc hin cng bng x hi bn cnh s tngtrng kinh t cng c quan tm gii quyt tng bc thng qua hng lot mc tiu vchnh sch ca Nh nc nh: t mc tiu c bn, hng u ca qu trnh ci cch l cithin i sng, mc thu nhp ca nhn dn; cng nghip ha nng thn, ly cng nghipphc v nng nghip; tn dng ti a sc nh hng lan ta ca cc khu vc pht trin ivi cc khu vc km pht trin t pht trin nhng khu vc kinh t trng im; chnhsch gii quyt vic lm c bit l lao ng nng thn; chnh sch bo m x hi Chnh v th m Trung Quc thu c nhng thnh tu ng k trong vic gii quythiu qu mi quan h gia tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi. Thu nhp bnhqun u ngi tng t 378 nhn dn t nm 1978 ln 6279,9 nhn dn t vo nm 2000,tng ln 16 ln. Nm 1978 th 30,7% dn s Trung Quc thuc din i ngho, th n nm1985 t l ny ch cn l 11,8% v nm 1995 l 5,4%. Mng li o to ngh c thit lptrong c nc, mi nm c t 70% n 80% lao ng c o to v o to li. Gii quyt6vic lm cho hng trm triu lao ng c bit l trong khu vc nng thn, v d nh cc xnghip cng - nng Hng Trn nm 1978 ch mi thu ht c 28,3 triu lao ng th nnm 1995 gii quyt c vic lm cho 128,6 triu lao ng. Nhng nhng nm gn y do tp trung cao cho cc mc tiu tng trng kinh t,Trung Quc c phn xem nh cc mc tiu x hi. H qu l k t nhng nm 1990 tr i,tin b v pht trin x hi ca Trung Quc chm li mt cch ng k so vi thi ktrc , v trn thc t, nhiu thch thc mi xut hin cng vi qu trnh ci cch. Tuy nhin, bn cnh duy tr tc tng trng kinh t, th "pht trin mt x hi cnbng l mc tiu trn ht ca Trung Quc. T nm 2005, ng Cng sn Trung Quc nh hng n nm 2020 Trung Quc s thu hp khong cch phn ha giu ngho trong xhi v s gim thiu t l tht nghip. thc hin c nhng mc tiu ny, Trung Quc ang thc hin hng lot ccchnh sch pht trin kinh t mi nh tr cp nng nghip , tr cp thu cho nng dn, xydng h tng nng thn v ci thin iu kin y t, gio dc cho cc vng km pht trin hn min Ty, thc hin chin lc i khai ph min Ty phn phi s thnh vng ra cnc. Hin nay, Chnh ph Trung Quc ang u t cng ngh ch to nng lng sch,xy dng h tng nng thn v ci thin iu kin y t, gio dc cho cc vng km pht trinhn min Ty, thc hin chin lc i khai ph min Ty phn phi s thnh vngra c nc.1.3.3. Nhng bi hc kinh nghim cho Vit Nam. - Nh nc c vai tr quan trng thc y s tng trng kinh t, tin b v cngbng x hi. - a dng ha cc loi hnh s hu, khuyn khch pht trin kinh t t nhn, ccdoanh nghip va v nh. - Tp trung u t pht trin nng nghip. - Ch ng tch cc tham gia vo qu trnh ton cu ha. - y mnh to vic lm y , hn ch thp nghip l gii php quan trng ngaytrong thi k u cng nghip ha hin i ha. - Gio dc phi c tng cng u t . - Hnh thnh h thng php lut c th, r rng v phng, chng tham nhng.7Chng 2THC TRNG GII QUYT MI QUAN HGIA TNG TRNG KINH T V CNG BNG X HI VIT NAM TRONGTHI K I MI2.1. S hnh thnh v hon thin t duy l lun ca ng v kt hp gia tng trng kinh tvi thc hin cng bng x hi trong tin trnh i mi Bc vo i mi, cng vi i mi t duy, nht l t duy kinh t, Vit Nam chuyn i mnh m m hnh pht trin kinh t pht trin x hi. Nhng bc chuyn iv m hnh, c ch, chnh sch v c th ch lut php, thit ch t chc b my din ranh mt qu trnh sut hn hai thp k qua khng h n gin, d dng. Tin trnh i mi c thc hin nhng bc chuyn cn bn sau y: - T s hu n nht, thun nht (cng hu) sang a dng s hu v a dng thnhphn kinh t, pht trin cc loi hnh sn xut kinh doanh c s hu hn hp; trong kinh tnh nc gi vai tr ch o. - T t c ch kinh t k hoch ha, tp trung, quan liu, bao cp v bnh qun sang pdng c ch th trng c s iu tit ca Nh nc. - T c ch th trng vi cnh tranh phn ha vt tri sang xy dng ng b thch kinh t th trng v gi y l pht trin mnh m kinh t th trng nh hng x hich ngha, coi tt c cc thnh phn kinh t, k c kinh t t nhn gm nhiu loi... u nmtrong c cu ca nn kinh t quc dn thng nht, hp tc, cnh tranh bnh ng, cng phttrin lu di. - T cch hiu khng ng v cng bng x hi l bnh qun chia u sang cch hiung, xc thc, phi phn phi li ch theo kt qu lao ng, ng thi phi a dng cc hnhthc phn phi li ch, c cnh tranh v vt tri, thy ng thc cht ca cng bng trcht l cng bng v c hi pht trin. - T ch cha gn kt cht ch chnh sch kinh t vi chnh sch x hi, nhn thccha y vai tr ca u t v mt x hi, n nhn thc r u t v mt x hi chnh lu t theo chiu su, u t cho pht trin, i hi VI ca ng ln u tin a ra thut ng chnh sch x hi, t ng v trv vai tr ca chnh sch x hi: chnh sch x hi bao trm mi mt ca cuc sng conngi; iu kin lao ng v sinh hot, gio dc v vn ha, quan h gia nh, quan h giaicp, quan h dn tc. Tuy nhin, phi n nm 1991, trong Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln CNXH, c i hi VII ca ng thng qua, vn kt hp gia tng trng kinh tvi tin b v cng bng x hi mi c t trong ni dung, phng hng ca chnh schx hi. Cng lnh ghi r: Chnh sch x hi ng n v hnh phc ca con ngi l nglc to ln pht huy mi tim nng sng to ca nhn dn trong s nghip xy dng CNXH Phng hng ln ca chnh sch x hi l: pht huy nhn t con ngi trn c sm bo cng bng, bnh ng v quyn v ngha v ca cng dn; kt hp tt gia tng8trng kinh t vi tin b x hi; gia i sng vt cht vi i sng tinh thn; gia p ngcc nhu cu trc mt vi chm lo li ch lu di; gia c nhn vi tp th v cng ng xhi. Chnh sch x hi m bo v khng ngng nng cao i sng vt cht ca mi thnhvin trong x hi v n, , i li, hc tp, ngh ngi, cha bnh, v nng cao th cht. Vn kin i hi VII nhn mnh thm: Mc tiu ca chnh sch x hi thng nhtvi mc tiu pht trin kinh t, nhm pht huy sc mnh ca nhn t con ngi v v conngi. Kt hp hi ha gia pht trin kinh t vi pht trin vn ha, x hi, gia tng trngkinh t vi tin b x hi; gia i sng vt cht vi i sng tinh thn ca nhn dn. Coipht trin kinh t l tin v l c s v l c s thc hin cc chnh sch x hi, thc hintt cc chnh sch x hi l ng lc thc y pht trin kinh t. i hi VIII nh du mt bc pht trin mi trong nhn thc l lun v ch o thctin v tng trng kinh t kt hp vi thc hin cng bng x hi c th hin r trong ccquan im hoch nh h thng chnh sch x hi. Tip tc tinh thn y, ti i hi ng ln th IX, quan im kt hp tng trng kinht vi thc hin cng bng x hi c nu r: ng li kinh t ca ng ta l: y mnhcng nghip ha hin i ha, xy dng nn kinh t c lp t ch, a nc ta thnh nccng nghip; u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut theonh hng x hi ch ngha; pht huy cao ni lc, ng thi tranh th ngun lc bnngoi v ch ng hi nhp kinh t quc t pht trin nhanh, c hiu qu v bn vng; tngtrng kinh t i lin vi pht trin vn ha, tng bc ci thin i sng vt cht v tinh thnca nhn dn, thc hin tin b v cng bng x hi, bo v ci thin mi trng, kt hppht trin kinh t - x hi vi tng cng an ninh - quc phng i hi ng ln th X, nu r mc tiu, phng hng tng qut ca 5 nm 2006- 2010 l : Nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca ng, pht huy sc mnh tondn tc, y mnh ton din cng cuc i mi, huy ng v s dng tt mi ngun lc chocng nghip ho, hin i ho t nc; pht trin vn ho; thc hin tin b v cng bngx hi; tng cng quc phng v an ninh, m rng quan h i ngoi; ch ng v tch cchi nhp kinh t quc t; gi vng n nh chnh tr - x hi; sm a nc ta ra khi tnhtrng km pht trin; to nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cngnghip theo hng hin i. i hi tip tc khng nh: Thc hin tin b v cng bngx hi ngay trong tng bc v tng chnh sch pht trin. Tng trng kinh t i i vipht trin vn ha, y t, gio dc gii quyt tt cc vn x hi v mc tiu pht trin conngi.2.2. Tnh hnh tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi Vit Nam t nm1986 n nay2.2.1. Tng quan v tng trng kinh t 2.2.1.1. Nhng thnh tu t c - V tc tng trng kinh t v thu nhp bnh qun u ngi: Tc tng trng kinh t kh ca Vit Nam nhng nm va qua l do cc ngnh kinht u c tc tng trng hng nm cao. Bng 1 - Tc tng trng kinh t (GDP) nm t 1997 - 2007 (%)9 Nm GDPNLTSCNXD DV1997 8,15 4,3312,62 7,1419985,763,538,335,0819994,775,537,682,252000 2001 6,79 6,89 4,63 2,8910,07 10,39 5,32 6,1020027,084,179,486,542003 2004 2005 2006 7,34 7,79 8,44 8,17 3,62 4,36 4,023,310,48 10,22 10,69 10,37 6,45 7,26 8,48 8,2920078,44 3,010,4 8,5 Theo Bo co pht trin con ngi 2007/2008 ca Lin hp quc th GDP bnh quntrn u ngi ca Vit Nam nm 2005 l 631 USD, tc tng trng GDP trn u ngi Vit Nam khong 5,9%/nm trong giai on 1990 - 2005 . Nm 2007 th GDP bnh qunu ngi t 835 USD. Theo Bo co ca Chnh ph ti K hp th t, Quc Hi kha XII(thng 10-11/2008) th Vit Nam c th t GDP/ngi nm 2008 l t 1050 - 1100 USD - V c cu kinh t: + C cu ngnh kinh t nc ta trong nhng nm qua c bc chuyn dch tch cc,vi t trng cc lnh vc kinh t c gi tr gia tng ngy cng tng. + C cu kinh t vng chuyn dch theo hng pht huy cc li th so snh. - Vn u t ton x hi tng kh nhanh - Kinh t i ngoi: Ngy 07/11/2006 Vit Nam chnh thc l thnh vin ca WTO.Tng kim ngch xut khu tng nhanh, s vn FDI, ODA ng k u t vo Vit Nam tngnhanh Nhn chung, sau hn 20 thc hin cng cuc i mi t nc chng ta t cnhng thnh tu trn nhiu mt v tng trng kinh t: tc tng trng GDP lun duy tr mc cao, c cu kinh t c s chuyn i theo xu hng hin i v v t c nhngkt qu nht nh, hot ng kinh t i ngoi tip tc c nhng tin mi rt quan trng. ychnh l nhng tin v l c s vt cht cho vic thc hin cng bng x hi, nng cao isng ca nhn dn.2.2.1.2 Nhng hn ch Tc tng trng kinh t ca Vit Nam trong hn 20 nm i mi l rt kh quan.Nhng tng trng ca kinh t Vit Nam cn tn ti nhiu bt cp, hn ch, thiu n nh,thiu tnh ng b v bn vng. - Tc tng trng cha n nh - C cu kinh t chuyn dch chm - Lm pht cao trong thi gian gn y - Cht lng tng trng cn thiu cc yu t bn vng - Nng lc cnh tranh quc gia cn km 2.2.2. Thc hin cng bng x hi 2.2.2.1. Pht trin kinh t nhiu thnh phn v a dng ha cc hnh thc phn phi Qu trnh i mi, pht trin kinh t th trng nh hng XHCN khng ch to stng trng kinh t m cn to nhiu iu kin thc hin cng bng x hi nhn t gc nhnphn phi, thc hin a dng ha cc loi hnh s hu, mi ngi c th tham lm kinh ttheo iu kin v kh nng c th ca mnh, ng v Nh nc to mi iu kin cho ccthnh phn kinh t pht trin bnh ng.10 Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha thc hin a dng ho loi hnh s hu,cc thnh phn kinh t, to nhiu c hi mi ngi c th tham gia lm kinh t tu theoiu kin v kh nng c th ca mnh. Vn kin i hi IX ca ng ghi r: "kinh t th trng nh hng x hi ch nghathc hin phn phi ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t". Trong phn phikhng ch cn ch n s ng gp ca lao ng sng, m cn phi ch ti mc ng gpvn v cc ngun lc khc vo sn xut kinh doanh, y l mt nt mi trong qu trnh imi. cng l hnh thc hin thc cng bng x hi t gc nhn ng gp v hng th. Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha cn i hi phi ch n vic phnphi thng qua phc li x hi nh: thc hin chnh sch ngi c cng vi nc, vi dn,chnh sch bo tr nhng ngi gi c, c n khng ni nng ta, chnh sch i vi trem lang thang c hon cnh kh khn, chnh sch bo tr pht trin x hi vng su, vngxa, chnh sch xa i gim ngho Ba hnh thc phn phi c bn ny c th hintrong cc vn bn ln ca ng v Nh nc. Trong nhng nm i mi va qua, vic thchin ch phn phi theo hiu qu lao ng, cc ngun lc ng gp, phc li x hi thts kch thch ngi lao ng. 2.2.2.2. Xa i gim ngho Xa i gim ngho l mt chin lc ca chnh ph Vit Nam v trin khai thnhphong tro xo i gim ngho. Chnh thc c khi xng vo nm 1998 bng chng trnh 133 (Chng trnh Mctiu xa i gim ngho) c mc tiu h tr cc h ngho trn ton quc, Chng trnh huy ng khong 19. 000 t ng t ngn sch Trung ng v a phng. Chng trnh mc tiu quc gia v xa i gim ngho ban u gm 6 chnh sch linquan n cc lnh vc h tr min gim ph khm cha bnh; min gim hc ph; h tr ngbo dn tc; h tr nhng ngi dn yu th, d b tn thng; h tr nh v cng c snxut. Vit Nam, phng php lng ghp tr thnh gii php hu hiu nht xa i,gim ngho. 2.2.2.3 To vic lm Nh nc thc hin nhiu Chng trnh quc gia v vic lm song song ng thivi cc Chng trnh xa i gim ngho. Th tng Chnh ph quyt nh ph duyt Chng trnh quc gia v vic lm nnm 2010. Mc tiu ca Chng trnh ny l to c 2 n 2,2 triu vic lm trong giaion 2006 2010 2.2.2.4 Pht trin kinh t nng nghip, nng thn Trong giai on hin nay, nhm tng cng hn na sc mnh ca nng thn v khcphc s chnh lch ngy cng tng gia nng thn v thnh th, ng v Nh nc xydng thc hin cc chnh sch pht trin nng nghip v nng thn. Trong cc chngtrnh trng im l; xy dng kt cu h tng nng thn, m rng cc hnh thc thu ht viclm, u t cho gio dc v y t nng thn. c bit l thng qua mt s Chng trnh qucgia, nh: - Chng trnh 327, ph xanh t trng i ni trc - Chng trnh mc tiu Quc gia nc sch v v sinh mi trng nng thn .11 - Chng trnh h tr t sn xut, t , nh v nc sinh hot cho h ng bodn tc thiu s ngho, i sng kh khn Ngoi ra, Nh nc cn rt nhiu chnh sch u i cho khu vc ny nh u t phttrin c s h tng, v sinh mi trng, chnh sch to vic lm, u i v tn dng, t bitl i vi cc h ngho. 2.2.2.5 Vn ha, gio dc, y t. - Vn ha: Cc hot ng vn ha thng tin trong thi k i mi pht trin ng ving li, ch trng ca ng v Nh nc nhm xy dng mt nn vn ha Vit Nam tintin, m bn sc dn tc. Cng tc bo tn v pht trin vn ha cc dn tc t ngic coi trng v pht trin. - Gio dc: Vit Nam lun coi gio dc l quc sch hng u. Nh nc ban hnhnhiu chnh sch nhm thc y s nghip pht trin gio dc v o to, nng cao chtlng dy v hc; huy ng tim nng ca cc thnh phn kinh t trong s nghip pht tringio dc v o to theo nh hng x hi ha. - Y t: ng v Chnh ph Vit Nam ban hnh nhiu vn bn ch o cng tcChm sc v bo v sc kho nhn dn (CS&BVSKND). H thng y t t Trung ng xunghuyn, x bt u c cng c v tng cng u t p ng nhu cu chm sc sc khenhn dn. 2.2.2.6 Vn mi trng sinh thi Chnh ph c nhng cam kt r rt v mi trng v coi y l mt trong nhngmc tiu chnh ca Chnh ph, bn cnh cc mc tiu v kinh t v x hi nh trc y.c bt u bng "K hoch quc gia v Mi trng v Pht trin bn vng giai on1991-2000" (Quyt nh s 187-CT ngy 12 thng 6 nm 1991)2.3 nh gi chung v gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng xhi trong thi k i mi2.3.1 Nhng thnh tu t c - Xa i gim ngho: T l ngi ngho theo chun quc t gim t 58,1% nm1993 xung 24,1% nm 2004 tng ng vi 60% h ngho. Vit Nam hon thnh smhn so vi K hoch Thin nhin k l gim hn mt na t l i ngho vo nm 2005.Nm 2007 t l ngi ngho trn ton quc l 14,75 % (khong 13 triu ngi). i sng ca nhn dn c ci thin r rt: Thu nhp bnh qun u ngi nc ta t220USD/ngi/nm u nhng nm 90 ca th k XX tng ln 400USD/ngi/nm(2000), tng 1,8 ln, 483 USD/ngi/nm (2003), 580 USD/ngi/nm (2004); 631USD/ngi/nm (2005) v 729 USD/ngi/nm (2006) v 809 USD/ngi/nm vo nm2007. Tc tng trng GDP trn u ngi Vit Nam khong 5,9%/nm trong giai on1990 - 2005 . - Gii quyt vic lm: Tng s vic lm hng nm tng lin tc. S lao ng c tovic lm mi trong giai on 1986 - 1990 l 4,2 triu lao ng, giai on 1991 - 1995 l 5triu lao ng, giai on l 2001 -2005 l 7,54 triu lao ng, nm 2006 l 1,65 triu laong v nm 2007 l 1,6 triu lao ng. - Gim bt bnh ng v gii: Vit Nam cng t c c nhng thnh tu ngghi nhn trong lnh vc bnh ng gii v nng cao v th cho ph n. T l n chim 51%12dn s v 48,2% lc lng lao ng x hi, ng vai tr quan trng trong i sng x hi vtrong cng cuc pht trin t nc. - Gio dc: H thng gio dc quc dn kh hon chnh c hnh thnh, bao gm y cc cp hc bc hc v cc loi hnh nh trng nh cng lp, dn lp v t thc. T lhc sinh tiu hc nhp hc ng tui quy nh tng t 90% trong nhng nm 1990 ln94,4% nm hc 2003 - 2004, Vit Nam gn t c cc mc tiu MDG cho gio dc toncu. - Vn ha - thng tin: Pht trin vn ha thng tin, nng cao i sng nhn dn. S ht chun gia nh vn ha c nc t 8,2 triu h (45,7% s h) nm 2001 tng ln 12triu h (67,1% s h) nm 2004. n nay c 100% cc Trung tm cm x c ng t,c im Bu in vn ha, c Trung tm thng mi. n cui nm 2004, c nc xydng mi v nng cp 4.416 nh vn ha cp x, trong c nhiu nh vn ha cho ng bodn tc t ngi. - Y t: Chnh ph ch trng pht trin h thng y t, tng cng bo v sc khecho nhn dn, c bit l bo v sc khe tr em v sc khe b m, cng nh phng chngHIV/AIDS v cc bnh nguy him khc. - Mi trng, sinh thi: Vn mi trng ca Vit Nam c nhiu chuyn binng k. T l ngi dn c s dng nc sch tng t 26,2% nm 1993 ln 70% nm2004. Ring t l ny nng thn tng mnh, t 18% nm 1993 ln 58% nm 2004, 71%vo nm 2007. - An sinh x hi: Nm 2005, c tng s 16% dn s c bo him. Nm 2007 c37,85 ngi tham gia bo him x hi. S ngi c hng tr cp x hi hng thng tng t trn 175.000 ngi nm 2000 ln 578.000 ngi nm 2007, kinh ph tr cp cngtng t 123 t ng nm 2000 ln 590 t ng nm 2007. - Pht trin con ngi: Ch s Pht trin con ngi (HDI) ca Vit Nam lin tctng trong bng xp hng ca Lin hp quc; nm 1990 HDI ca Vit Nam l 0,608 tng ln0,682 vo nm 2001; 0,688 nm 2002 v 0,733 vo nm 2005.2.3.2. Nhng hn ch v nguyn nhn 2.3.2.1. Nhng hn ch - Bt bnh ng trong thu nhp tng ln - Bt bnh ng gii: Tnh trng bt bnh ng v gii vn cn tn ti, nht l bt bnhng v cc c hi kinh t, thu nhp v phn b lao ng v thi gian lao ng. - Thnh tu xa i gim ngho cha vng chc - Tnh trng tht nghip v thiu vic lm din ra nghim trng - Cc lnh vc vn ha - x hi cn nhiu hn ch, yu km chm c khc phc - nhim mi trng ngy cng nghim trng - H thng an sinh x hi cha hiu qu - Gi tr ch s HDI: Th hng HDI ca nc ta so vi cc nc trn th gii v trongkhu vc cn mc thp, tng chm 2.3.2.2 Nguyn nhn - M hnh tng trng kinh t v c ch phn b ngun lc ch yu l yu t c nhhng trc tip mnh nht v lu di n vic to lp cng bng x hi. Trong nhng nm13qua, Vit Nam tuyn b theo ui m hnh tng trng th trng - hng v xut khu.Tuy nhin, m hnh trin khai thc t li lch sang xu hng th trng- thay th nhpkhu. Vic p dng m hnh tng trng v xc nh hng phn b ngun lc nh vy cnhng h qu tt yu r rt n mc tiu xa i gim ngho v thc hin cng bng x hi,ng ch l: Th nht, Tng trng cao nhng khng m rng c hi vic lm tng ng, chi pho to ra mt ch lm vic cao. Th hai, Phn phi thu nhp khng thc hin mt cch ng u. Th ba, C mt nhm ngi giu nhanh nh c quyn c li tip cn vi cc ngunlc pht trin. - thc hin mc tiu xa i gim ngho vn cn khng t kh khn v thch thc: Th nht, tnh trng thu nhp ca khu vc sn xut nng nghip thp v tng chm,trong khi ngi ngho li tp trung ch yu khu vc ny. Th hai, ngun lc huy ng cho chng trnh xa i, gim ngho cn khim tn. Th ba, mt s c ch, chnh sch v bin php h tr xa i gim ngho cha thtph hp, vic t chc thc hin cn bt cp, cn mang tnh bao cp, nn khng to c nglc ngi ngho ch ng vt ngho. Th t, vic t chc thc hin chng trnh xa i, gim ngho khng ng u mt s a phng. - Hiu nng qun l ca Nh nc cn thp. Nhn nhn kha cnh khc, tnh trng chnh lch thu nhp v phn ha giu nghocng nh bt bnh ng c phn gia tng trong thi gian qua nc ta phn nh xu hngtt yu ca qu trnh cng nghip ha, hin i ha. V nhn chung, nhng s chnh lch nyvn nm trong gii hn hp l ca s nh i. Tuy nhin, n cng bc l nhng nguy cv thch thc i vi s pht trin bn vng ca t nc. Thc t ny t ra nhiu vn cn gii quyt trong ch trng v gii php pht trin kinh t - x hi ca t nc ta trongthi gian ti.2.3.3. Nhng vn t ra - Trong thi gian qua, chnh lch giu ngho tng tng i nhanh - Nu xt t l ngho ca Vit Nam theo chun quc t, th t ngho thc t cn cao(khong 30%), c bit l trong khu vc nng thn. Do tng c thu nhp (ln trnmc 200.000 ng/ngi/thng), gim c ngho cho hn 90% ngi ngho, tng nghn 4 triu h gia nh vi khong gn 20 triu ngi hin ang sng trong khu vc nngthn s l mt thch thc rt ln trong giai on mi. - Mc d tnh trng bt bnh ng gii c ci thin mt cch r rt nhng vncn tn ti s bt bnh ng v lao ng gia n gii v nam gii. - Vic gia nhp WTO cng s c tc ng khng nh ti tng trng kinh t v cngbng x hi ca Vit Nam trong thi gian ti.14Chng 3QUAN IM V GII PHP GII QUYT HIU QU MI QUAN H GIATNG TRNG KINH T V CNG BNG X HI VIT NAM TRONG THIGIAN TI.3.1 Bi cnh mi v tc ng ca n n vic gii quyt mi quan h gia tng trngkinh t v cng bng x hi Vit Nam3.1.1 Bi cnh quc t Ch tnh t 1995-2000, s ti sn ca 200 ngi giu nht th gii tng gp i(ln hn 1000 t USD). Trong khi , s ngi sng di mc ngho kh vn l 1,3 t ngi.Trn 90% s ngi ngho kh hin nay ang sng cc nc ang pht trin. T nm 1971n nay, s nc ngho v chm pht trin khng gim i m cn tng t 25 n 48 nc.Cc nc cng nghip pht trin ch c 1,2 t ngi (20% dn s th gii) nhng chim ti86% GDP ton cu v 4/5 th trng xut khu. Trong khi , cc nc ngho nht cng vimt s lng dn tng t ch chim 1% GDP ton cu, 0,4% kim ngch xut khu v 0,6%kim ngch nhp khu ca th gii. T l khong cch GDP theo u ngi gia cc ncgiu nht v ngho nht tng t 31/1 (vo nhng nm 1960) ln 60/1 vo nhng thp nincui cng ca th k XX v 74/1 vo nhng nm u ca th k XXI. Nhn chung, ha bnh, hp tc v pht trin vn l xu th ch o; ton cu ha vhi nhp kinh t quc t ang c y nhanh; u t, lu chuyn hng ha , dch v, laong v vn ngy cng m rng. Cuc cch mng khoa hc v cng ngh, nht l cng nghthng tin v cng ngh sinh hc, tip tc pht trin theo chiu su, tc ng rng ln n ccu v s pht trin ca kinh t th gii, trong c Vit Nam, m ra trin vng mi cho minn kinh t tham gia phn cng lao ng ton cu. y cng l nhng nhn t tch cc nhhng n tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi nc ta hin nay. Tuy nhin, tnh hnh th gii v khu vc vn cha ng nhiu yu t phc tp khlng; cc tranh chp xung t cc b, cng vi hot ng khng b quc t c th gy mtn nh khu vc v nhiu ni trn th gii. Cc nc ln cnh tranh quyt lit v tm cch pt ro cn thng mi i vi cc nc ngho v ang pht trin. Th trng ti chnh, tint v gi c th gii cn din bin phc tp. Cc vn ton cu nh dch bnh, nhim mitrng, khan him nng lng v nguyn vt liu, khong cch giu ngho s cng tr nngay gt. Nhng vn trn c nh hng su sc n tng trng kinh t, cng nh vic thchin cng bng x hi Vit Nam trong thi gian sp ti.3.1.2 Bi cnh trong nc Sau hn 20 nm i mi, tnh hnh kinh t x hi Vit Nam c nhiu chuyn binvi nhng c im nh sau: - nh hnh c ch pht trin kinh t mi: c ch th trng nh hng x hi chngha - nh mt tt yu khng th o ngc. - Tim lc v pht trin kinh t c nng cao mt bc quan trng - Vic gia nhp WTO cng nh hng rt ln n pht trin kinh t, tin b v cngbng x hi Vit Nam: - Bn cnh cn tn ti nhng yu km v bt li ni ti i vi s pht trin caVit Nam. Mc gay gt ca nguy c tt hu pht trin ngy cng r nt. Nhng yu kmny c th quy v ba c trng c bn ca nn kinh t nc ta hin nay: chm pht trin v15lc hu (trnh pht trin thp km); mc d tri qua hn 20 nm i mi nhng nhiumt ca nn kinh t vn ang trong qu trnh chuyn i (t nn kinh t k hoch ho tptrung sang kinh t th trng ng ngha); Vic gii quyt cng bng x hi pht trin bnvng ang ny sinh nhng vn gay gt, nh: an sinh x hi thp, chnh lch giu ngho,tht nghip, th ha, tham nhng, vn ha, gio dc, y t, mi trng Tm li, bi cnh quc t cng nh trong nc hin ang to ra rt nhiu iu kinthun li cng nh thch thc cho qu trnh tng trng cng nh thc hin cng bng x hix hi Vit Nam hin nay. N i hi ng v Nh nc phi c nhng quan im, nhhng, cng nh nhng gii php ng n kt hp hi ha gia tng trng kinh t vthc hin cng bng x hi nhm mc tiu pht trin bn vng.3.2 Quan im gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi Vit Nam trong giai on mi Mt l, trong nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, tng trng kinh tv cng bng x hi c th v cn phi lm tin v iu kin cho nhau. Hai l, nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha i hi tng trng kinh tn u phi thc hin ngay cng bng x hi n y. Ba l, thc hin tng trng kinh t v cng bng x hi trong nn kinh t th trngnhiu thnh phn, a s hu phi trit khc phc nhng tn d ca ch phn phi bnhqun, "co bng", chia u cc ngun lc v ca ci lm ra, bt chp cht lng, hiu qu casn xut, kinh doanh v s ng gp cng sc, tr tu, ti sn ca mi ngi cho s pht trinchung ca t nc. Bn l, tng trng kinh t v cng bng x hi trong nn kinh t th trng nhhng x hi ch ngha khng th tch ri vi pht trin vn ha. Nm l, thc hin c tng trng kinh t i i vi bo m cng bng x hitrong nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, vai tr qun l v iu tit v mca Nh nc l ht sc quan trng.3.3 Cc gii php ch yu nhm gii quyt hiu qu mi quan h gia tng trng kinht v cng bng x hi3.3.1. Gi vng s lnh o ca ng, pht huy vai tr ca Nh nc l iu kin tinquyt nhm quyt hi ha mi quan h gia tng trng kinh t v thc hin cng bngx hi Vic gn tng trng kinh t vi cng bng x hi trong iu kin kinh t th trngtt yu cn n s can thip ca cc nhn t ch quan. Trong iu kin nc ta hin nay, iutin quyt phi gi vng s lnh o ca ng. ng cn nghim tc ph v t ph vt ln chnh mnh trong nhn thc; ymnh cng cuc u tranh chng quan liu, tham nhng, lng ph, th , v trch nhimtrong chnh i ng cn b ng vin; on kt trong ni b ng v thc s tr thnh htnhn trong khi on kt dn tc Lm c nh vy s nng cao c nng lc lnh ov sc chin u ca ng trong cng cuc i mi t nc hin nay. Nh nc vi vai tr qun l kinh t - x hi ca mnh phi c nhng chnh schkhuyn khch lm giu chnh ng, to iu kin cho mi i tng c c hi ngang nhautrong lao ng, trong t chc sn xut, trong kinh doanh tu theo kh nng ca tng itng; Nh nc to mi trng, iu kin cho pht trin sn xut, thu ht lao ng, giiquyt vic lm. Hn na, Nh nc cng cn c nhng chnh sch phn phi thu nhp phhp theo lao ng, theo ng gp (vn, ti sn, cng sc) v chnh sch phn phi li thunhp thng qua nhiu chnh sch kinh t iu tit hp l thu nhp ca cc tng lp dn c16(chnh sch thu thu nhp) ng thi Nh nc cn c cc bin php, chnh sch u tincho pht trin nng thn, min ni, vng su, vng xa hn ch bt khong cch phn hagiu ngho.3.3.2. Tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN. Th nht, pht trin nn kinh t nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t,trong kinh t nh nc gi vai tr ch o, kinh t nh nc v kinh t tp th ngy cngtr thnh nn tng vng chc cho nn kinh t quc dn. Th hai, pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha theo mc tiu tngtrng kinh t gn vi cng bng x hi . Th ba, Pht trin ng b v qun l c hiu qu s vn hnh cc loi th trng cbn theo c ch cnh tranh lnh mnh, trong c th trng hng ha dch v v th trngcc yu t u vo (th trng ti chnh, th trng bt ng sn, th trng sc lao ng, thtrng khoa hc cng ngh).3.3.3 Hon thin h thng chnh sch kinh t v h thng chnh sch x hi. 3.3.3.1 Hon thin h thng chnh sch kinh t - Chnh sch pht trin nng nghip nng thn: y mnh hn na cng nghip ho, hin i ho nng nghip v nng thn, giiquyt ng b cc vn nng nghip, nng thn v nng dn - Chnh sch ti chnh - tin t: Tch cc i mi v hon thin h thng chnh sch ti chnh - tin t quc gia, ngvin hp l v phn phi c hiu qu mi ngun lc. - Chnh sch u t i mi chnh sch v ci thin mi trng u t, xo b cc hnh thc phn bit ix trong tip cn cc c hi u t khai thc v s dng c hiu qu cc ngun vn t ccthnh phn kinh t trong nc v thu ht vn u t trc tip v gin tip t nc ngoi. - Chnh sch kinh t i ngoi Tip tc m rng quan h kinh t i ngoi theo hng a phng ho, a dng ho;ch ng hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp vi iu kin ca nc ta v bo mthc hin nhng cam kt trong quan h song phng v a phng 3.3.3.2 Hon thin h thng chnh sch x hi - Chnh sch xa i gim ngho thc hin tt hn na cng cuc xa i gim ngho nc ta hin nay v khcphc nhng hn ch trong cng cuc xa i gim ngho, vic hon thin th ch chnh schcho lnh vc ny phi m bo cc ni dung sau: - Thc y pht trin kinh t ngnh, kinh t vng v cc thnh phn kinh t to c hicho ngi ngho tng thm thu nhp - To c hi cho ngi ngho c tip cn cc dch v sn xut v cc dch v x hic bn khc - To iu kin hng nghip, chuyn giao cng ngh v o to ngh, gii quyt viclm cho ngi ngho. - Thc y x hi ha cng tc xa i gim ngho, huy ng cc ngun lc cho cngtc xa i gim ngho. - Tng cng vai tr lnh o ca ng, s qun l ca Nh nc v s tham gia cacc t chc on th x hi trong cng tc xa i gim ngho. - Chnh sch v gio dc v o to17 Trong qu trnh hon thin v thc thi chnh sch x hi trong lnh vc gio dc m bo bnh ng x hi cn phi thc hin nhng gii php c bn l: Th nht: Hon thin nhng chnh sch u t cho gio dc bao gm c tr cp, phcp cho gio dc. Tr cp, ph cp cho gio dc phi c bit ch n vi cc i tng cbit nh: vng su, vng xa, vng c bit kh khn. Th hai: Hon thin v thc thi nhng chnh sch x hi lin quan n vic hng lit gio dc. Th ba: Tip tc thc thi v hon thin nhng chnh sch lin quan n x hi hogio dc. - Chnh sch gii quyt vic lm gii quyt tt vn vic lm, vic hon thin chnh sch cho vn ny phi honthin cc ni dung sau - Thc hin nghim tc, nht qun mt mt bng php l v iu kin kinh doanh chocc doanh nghip, khng phn bit hnh thc s hu, thnh phn kinh t. - Thc y qu trnh chuyn dch c cu lao ng x hi ph hp vi c cu kinh t. - Xy dng v thc hin ng b, cht ch c ch, chnh sch v o to, bi dngnng cao trnh tay ngh cho ngi lao ng. - Hon thin lut php, chnh sch cho hot ng v pht trin th trng lao ng. - y mnh, nng cao cht lng v hiu qu xut khu lao ng, bo v quyn li vuy tn ca ngi lao ng ca Vit Nam nc ngoi. - Gii quyt vn lao ng mt vic lm do doanh nghip khng ng vng ctrong qu trnh cnh tranh v nng dn b thu hi t pht trin cng nghip v th. - Tip tc hon thin lut php, chnh sch v tin lng, tin cng. Tin lng phic coi l gi c ca sc lao ng, c hnh thnh theo quy lut ca th trng, da trncung cu v lao ng, cht lng, cng lao ng va mc cnh tranh vic lm. - Chnh sch an sinh x hi Th nht, thc hin hiu qu v cng bng x hi trong chnh sch bo tr x hi, vbo tr x hi l mt phn quan trng ca h thng an sinh x hi Th hai, m rng s tham gia ca cc t chc t chc x hi, t chc phi chnh phtrong vic pht trin h thng an sinh x hi. Th ba, khuyn kch hot ng nhn o ca cc t chc phi chnh ph, cc t chcon th, cc t chc x hi tham gia pht trin mng li an sinh x hi, tr gip hiu qucc i tng yu th. Cng nh vy, chnh sch lnh vc khc cng cn c tnh n theo chiu hngny.3.3.4. M rng v pht huy dn ch M rng, pht huy dn ch trong kinh t phi i lin vi dn ch v chnh tr, x hivi nhng ni dung c bn mi tng lp nhn dn nhn thc c trch nhim x hi vtham gia vo cc qu trnh chnh tr, x hi vi phng chm "dn bit, dn bn, dn lm,dn kim tra". Cn tng cng v ci tin cc hot ng mang tnh dn ch cao nh cht vnti Quc hi v Hi ng nhn dn, i thoi trc tip vi nhn dn qua truyn hnh vInternet, thit lp cc ng dy nng lin lc vi ngi dn, i mi cc cuc tip xc vic tri Thc t cho thy ni no pht huy tt dn ch c s s hn ch c nhng hintng tiu cc, nhng biu hin sai tri vi phm k cng, php nc, nhng biu hin suythoi o c ca mt s cn b c chc c quyn, cc hin tng quan liu, tham nhng18 Vic m rng dn ch hin nay phi i lin vi k cng php lut. Trn c s pht huy vai tr ch ng, tch cc ca mi tng lp dn c tham gia v qun l kinh t - xhi, tham gia kim k, kim sot lc lng lao ng, sn xut v phn phi sn phm3.3.5. Phng, chng tham nhng v lng ph Nghim chnh thc hin Lut Phng, chng tham nhng, Lut Thc hnh tit kim,chng lng ph. B sung, hon thin Lut Khiu ni v t co. X l kin quyt, kp thi, cng khai nhng ngi tham nhng, hon thin c ch dnch. Cc cp u v t chc ng, cc c quan nh nc, cc on th nhn dn, cn blnh o, trc ht l cn b cp cao, phi trc tip tham gia v i u trong vic phng,chng tham nhng, lng ph. 3.3.6. Ci thin v bo v mi trng T chc v lm tt quy hoch v sit cht k lut thc hin theo quy hoch pht trincng nghip. Kim sot cht ch vic tng dn s c hc ti cc th ln, nht l cc thnh phtrc thuc trung ng. C c ch chuyn mc ch s ng t nng nghip cc lng ngh sang t cngnghip ,hn ch v tin ti xa b cc c s sn xut, kinh doanh cc lng ngh xen k vikhu dn c. Hnh thnh cho c thc gi gn mi trng chung v bo v mi trng trongdn c c th v nng thn. Tin hnh cng tc gio dc rng ri, bn b, to thnh dlun x hi nghim khc vi mi hnh vi gy mt v sinh cng cng v nhim mi trngsng, i i vi vic thit lp ch ti, s pht nghim, ng mc vi mi hnh vi.KT LUN Tng trng kinh t v cng bng x hi c mi quan h bin chng gn b cht chvi nhau. Qu ch trng ti tng trng, khng quan tm gii quyt vn cng bng x his li nhiu hu qu v mt x hi, vn tt yu dn ti suy gim tng trng kinh t. khng ch l mt nhn nh c tnh l lun m n c minh chng bng thc t nhiu nc, hu qu ca n khng th gii quyt ngy mt ngy hai. Ngc li, ch ch trngti vic gii quyt cc vn x hi s trit tiu cc ng lc pht trin kinh t m suy chocng li l s bnh qun co bng v cng li l bt cng bng x hi trn mt kha cnhno . Khng th ni n mt x hi vn minh, pht trin khi gii quyt cng bng x hitrn mt nn kinh t tng trng km. Cng khng th c mt nn kinh t tng trng nhanhbn vng trong mt x hi m a s dn chng thp km v tr tu, m yu v th cht, thtnghip v ngho i. Nh vy tng trng kinh t c th to iu kin vt cht thc hincng bng x hi v ngc li cng bng x hi cng l ng lc thc y tng trng kinht. Trong thi k i mi, vn ny cng c ng v Nh nc qun trit su sc.Tng trng kinh t phi gn lin vi cng bng x hi trong tng bc i v trong sut qutrnh pht trin l quan im, nh hng c bn nht qun xuyn sut qu trnh i mi.19 Vic kt hp thc hin hai mc tiu trong iu kin kinh t th trng nh hngXHCN nc ta trn thc t t c nhng kt qu ng k. S bin i kh ton dinv cht ca nn kinh t, em li nhng kt qu kh quan v mt tng trng - to c s vtcht thc hin tng bc cng bng x hi. Hin nay, vic gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi Vit Nam cn rt nhiu bt cp. Chnh v vy, trong thi gian ti vn ny cn phi cc s quan tm su sc hn na ca ng v Nh nc, cng nh cc t chc v on thx hi, cng vi cc bin php kinh t - x hi hu hiu, ph hp hn vi thc t khch quanhn gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v cng bng x hi tt hn, hi hahn na. References[1] ADB (2006), Chng trnh v chin lc quc gia Vit Nam 2007 - 2010, nm 2006.[2]inh Vn n (ch bin) (2005), Quan nin v thc tin pht trin kinh t, x hi, tc nhanh bn vng cht lng cao Vit Nam, NXB Thng k H Ni, H Ni.[3]Bo co ca Th tng Phan Vn Khi (2005) trnh by trc Quc hi kha IX khp th 8 ngy 18 thng 10 nm 2005.[4]Brian Van Arkadie& Raymond Mallon (2004), Vit Nam con h ang chuyn mnh ?,NXB TK, H Ni.[5][6]David Begg(1992), Kinh t hc, tp 1,2 NXB Gio dc, H Ni.B Lao ng - Thng binh v X hi & UNDP(2004), nh gi Chng trnh Mctiu Quc gia v gim ngho v Chng trnh 135, H Ni.[7]B Lao ng - thng binh v x hi (2001), S Liu thng k Lao ng - Vic lm Vit Nam 1996 - 2000, Nh xut bn Thng k, H Ni.[8]B K hoch v u t (2008), Tnh hnh kinh t - x hi nm 2007 v trin khai khoch pht trin kinh t - x hi nm 2008, Bo co s 1225/BC -BKH, H Ni[9]B Lao ng v thng binh x hi (2001), Chin lc xa i gim ngho 2001 -2010, H Ni thng 4 nm 2001, H Ni.[10] CIEM, Chuyn s 7 (2004), Kt hp tng trng kinh vi cng bng x hi nhmthc y pht trin kinh t - x hi bn vng Vit Nam, H Ni[11] CIEM, Chuyn s 9 (2006), Thc hin tin b v cng bng trong chnh sch phttrin, H Ni.[12] CIEM(2006), Kinh t Vit Nam nm 2005, NXB L lun Chnh tr, H Ni[13] Nguyn Th Cnh (2004), Cc m hnh tng trng v d bo kinh t l thuyt v thcnghim, NXB i hc quc gia TP HCM, Tp H Ch Minh.[14] Hi Chu, Vit Nam c cng bng x hi tt nht Apec, Vietnamnet.vn20[15] c nh (1997), Cng bng x hi trong cng nghip ha ng v ngNam , Tp ch Kinh t th gii.[16] Nguyn Khoa im (ch bin) (2008) ,20 nm i mi thc hin tin b, cng bngx hi v pht trin vn ha, NXB Chnh tr Quc gia.[17] H Harvard (2008), La chn Thnh cng , Chng trnh Vit Nam.[18] ti cp nh nc m s KX.01.01, c trng ca nn kinh t th trng nh hngx hi ch ngha Vit Nam.[19] Hi ng l lun Trung ng (2005), ti KX.02.03, Xu hng pht trin ca nnkinh t chi thc v tc ng ca n n s pht trin v la chn chin lc cngnghip ha, hin i ho ca Vit Nam, H Ni.[20] Dng Ph Hip, Nguyn Huy Dng(ng ch bin) (2006), Mt s vn phc li xhi ca Nht Bn v Vit Nam, trung tm nghin cu Nht Bn, 1996[21] inh Phi H (ch bin)(2006): Kinh t pht trin, NXB Thng k Tp H Ch Minh, TpH Ch Minh.[22] Nc CHXHCN Vit Nam (2005), Vit Nam thc hin cc mc tiu pht trin thinnhin k, H Ni.[23] Mt s kin nhm nh gi mc sng ca dn c nng thn Vit Nam, ti KX04.03, 1994[24] L B Lnh (ch bin) (1998), Tng trng Kinh t v cng bng x hi mt s ncChu v Vit Nam. NXB Chnh tr quc gia, H Ni.[25] Hong Xun Long (2006), Hng ti tng trng kinh t cao v bn vng, Tp chkhoa hc cng ngh.[26] Tng cc Thng k (2008), Nim gim thng k 2007, NXB Thng k, H Ni.[27] Tng cc Thng k (2000), S liu thng k kinh t - x hi Vit Nam giai on 1975 -2000, Nh xut bn Thng k, H Ni.[28] Nguyn Quc Thm (2005), Kt hp tng trng kinh t vi tin b v cng bng xhi, Tp ch Cng sn, H Ni[29] Trn Phc Thng (2006), Tm hiu v quan h gia tng trng kinh t v cng bngx hi trong cc nc T bn, Tp ch Bo ch Tuyn truyn, H Ni.[30] V B Th (2005), Pht huy ngun lc con ngi cng nghip ho, hin i ho -Kinh nghim Quc t v thc tin Vit Nam, NXB lao ng - x hi, H Ni.[31] Lng Xun Qu (ch bin) (2006), Qun l nh nc trong nn kinh t th trngnh hng x hi ch ngha Vit Nam ,NXB L lun Chnh tr, H Ni21[32] Lng Xun Qu (ch bin) (2006), Xy dng quan h sn xut nh hng x hi chngha v thc hin tin b cng bng x hi Vit Nam ,NXB Chnh tr Quc gia, HNi[33] Cm T, Trung Quc: Tng trng kinh t phi i i vi cng bng x hi,Vietnamnet.vn[34] L Danh Tn(2008), Tht nghip v gii quyt vic lm trong nn kinh t th trngnh hng x hi ch ngha nc ta hin nay, K yu hi tho khoa hc : Vai trlnh o ca ng cng sn trong nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha Vit Nam, HQGHN[35] L Vn Sang, Kim Ngc (ng ch bin) (1999), Tng trng kinh t v cng bng xhi Nht Bn giai on "thn k" v Vit Nam thi k "i mi". NXB Chnh tr qucgia, H Ni.[36] UNDP ( 2005), An sinh x hi Vit Nam ly tin n mc no?, H Ni.[37] UNDP (2007), Bo co pht trin con ngi 2007/2008, H Ni.[38] UNDP (2003), i ngho v bt bnh ng Vit Nam: Cc yu t v a l v khnggian, H Ni.[39] UNDP (2005), MDGs trong k hoch pht trin kinh t - x hi 5 nm 2006 -2010 caVit Nam, H Ni.[40] UNDP (2004 y kinh t pht trin nhanh bn vng v v ngi ngho nhm mc tiupht trin thin nhin k Vit Nam, H Ni.[41] UNDP (2004), Chnh sch tng trng v ngi ngho, H Ni.[42] y ban dn tc (2005) iu tra, ng gi hiu qu u t ca chng trnh 135 v xut cc chnh sch v gii php h tr u t pht trin cc x c bit kh khn giaion 2006 - 2010, H Ni[43] Vn kin i hi i biu ton quc ln th V,VI, VII, VIII, IX, X, NXB Chnh trquc gia.[44] V Quang Vinh(2008) :ng Cng sn Vit Nam xy dng kinh t th trng nhhng x hi ch, K yu hi tho khoa hc : Vai tr lnh o ca ng cng sntrong nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha Vit Nam, HQGHN[45] WB (2002), Bo co pht trin 2003: Vit Nam thc hin cam kt, H Ni.[46] WB (2002), Vit Nam chin lc h tr quc gia ca Nhm Ngn Hng th gii giaion 2003 - 2006, H Ni.[47] WB (2002), Nh nc trong mt nn kinh t ang chuyn i, bo co tnh hnh phttrin th gii nm 1997, H Ni22Cc trang wedside:http://www.cpv.org.vn: Bo in t ng Cng sn Vit Namhttp://chuongtrinh135.vn: Chng trnh 135http://www.isgmard.org.vn: Chng trnh H tr quc thttp://www.gso.gov.vn: Tng Cc Thng khttp://www.undp.org.vn: UNDP ti Vit Namhttp://www.mard.gov.vn: B Nng nghip v Pht trin nng thnhttp://www.transparency.org: T chc minh bch quc t23