uppeldi til ábyrgðar
DESCRIPTION
Uppeldi til ábyrgðar. Vorönn 2013. Hildur Sif Sigurjónsdóttir og Sigrún Magnúsdóttir. Efni fyrirlesturs. Stoðir uppbyggingarhugmyndarinnar Sjálfsstjórnarkenning Raunsæismeðferð Heilastarfsemi Umbun Frumbyggjar Ameríku Örstutt um hugmyndina sjálfa Meginstef Innleiðing - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
UPPELDI TIL ÁBYRGÐAR
Vorönn 2013
Hildur Sif Sigurjónsdóttir og
Sigrún Magnúsdóttir
2
EFNI FYRIRLESTURS
• Stoðir uppbyggingarhugmyndarinnar
– Sjálfsstjórnarkenning
– Raunsæismeðferð
– Heilastarfsemi
– Umbun
– Frumbyggjar Ameríku
• Örstutt um hugmyndina sjálfa
– Meginstef
– Innleiðing
• Samantekt
• Umræður
NÝJAR ÁHERSLUR Í SKÓLASTARFI
• Módern: – Frá iðnbyltingu– Formfesta og agi– Nemandi aðlagar sig
skólakerfinu
• Póstmódern:– Sveigjanleiki– Áhersla á
aðlögunarhæfni skólakerfisins
– Einstaklingsmiðun náms
3
4
UPPBYGGINGARSTEFNAN
• Upphafsmanneskja: Diane Gossen
4
5
AGI: FIMM AÐFERÐIR TIL AÐ HALDA UPPI AGA
5
Aðferð/tilgangur Afleiðing1) Refsing
Refsing í orði/verki til að setja mótaðila í veikari stöðu.
Getur bælt vissa hegðun.Eflir engan eða breytir til batnaðar.
2) Sektarkennd
Sektarkennd vakin hjá mótaðila. Lágt sjálfsmat og sektarkennd. Barnið fer að leyna mistökum sínum.
3) Fortölur og gylliboð
Mótaðila stjórnað með hóli og viðurkenningu.
Ef góð hegðun næst er hún oft bundin við einn aðila, „félagann“.
4) Reglufesta
Litið eftir að farið sé eftir reglum og gripið inn í sé það ekki gert. Barnið læri að í samfélaginu eru reglur og takmarkanir.
Fylgispekt og hlýðni en hvati hlýðninnar er að forðast óþægindi.
5) Uppbyggingarstjórnun
Sjálfsagi sprottinn af innri sannfæringu sem nemendur breyta eftir vegna virðingar fyrir sjálfum sér.
Nemandinn eflist í hvert sinn sem hann færist nær því að verða eins og manneskjan sem hann vill verða. Það er hans umbun.
6
SJÁLFSSTJÓRNARKENNING (E. CONTROL THEORY)
• Dr. Willam Glasser• Stjórnumst af innri hvötum• Engir tveir eru eins• Verðum að átta okkur á eigin þörfum• Finna leið til að uppfylla þarfir okkar• Horft fram á veginn
• Mynd: http://www.mentalhelp.net/images/root/wisecounsel/william_glasser.jpg
6
SJÁLFSSTJÓRNARKENNING (E. CONTROL THEORY) II
• Fimm grunnþarfir:1. Ást og umhyggja
2. Áhrifavald
3. Frelsi og sjálfstæði
4. Ánægja og gleði
5. Öryggi
• Ávinningurinn felst í því að komið er til móts við þarfirnar.
7
8
RAUNSÆISMEÐFERÐ (E. REALITY THERAPY)
• Sprottin út frá sjálfsstjórnarkenningunni• Samtalsmeðferð• Áhersla á nútíð en ekki fortíð• Áhersla á hugsun og hegðun í stað tilfinninga og
lífeðlisfræði
9
HEILASTARFSEMI
• Eric Jensen• Lífeðlisfræði heilans ekki nægilega
sinnt í tengslum við nám• Ógnandi aðstæður hafa slæm áhrif: streita og
einbeitingarskortur• Mikilvægt að skilja heilastarfsemina vilji maður laga
skólakerfið að þörfum nemenda
Mynd: http://us.123rf.com/400wm/400/400/lightwise/lightwise1109/lightwise110900080/10503774-brain-lobe-sections-made-of-cogs-and-gears-representing-intelligence-and-divisions-of-mental-neurolo.jpg - http://www.ascd.org/ASCD/images/siteASCD/people/jensen_e120x148.jpg
10
ALFIE KOHN: UM UMBUN
• Algengasta uppeldisaðferðin• Hví skyldum við ekki hjálpa þeim sem þarfnast hjálpar, ef
við eigum auðvelt með það? Hví skyldum við þurfa að líta á það sem tækifæri til að stjórnast í viðkomandi og reyna að græða eitthvað á því?
• Líkt við hlýðniþjálfun heimilisdýra
• Mynd: http://www.peacefulparenting.info/wp-content/uploads/2013/02/kohn_alfieJPG_t410.jpg - http://dogtrainingclassesinfo.com/wp-content/uploads/2012/07/dog-training-classes-4.jpg
11
ALFIE KOHN: UM UMBUN II
12
• Minnkar innri áhugahvöt• Tímabundin virkni• Getur valdið skaða• Dregur úr vinnuframlagi• Siðferðislega rangt?• „Að svipta fólk eða færa
því það sem það þarfnast eða vill á grundvelli hegðunar þess; slík stjórnun er rót vandans„
(Gossen, 2006, bls. 23 vísar í Kohn, 1993).
Mynd: http://i166.photobucket.com/albums/u120/Fooksie/Silent-treatment.jpg
FRUMBYGGJAR AMERÍKU
• Ýtt undir sjálfstæði• Ókurteist að dæma/meta aðra• Ytri þættir orsakir brota mannsins: Þó þú gerir eitthvað
slæmt þýðir það ekki að þú sért slæm manneskja• Markmiðið að kenna rétta hegðun eða veita viðundandi
lækningu.
Myndi: http://lclibs.org/wp-content/uploads/2012/09/tree-with-roots.jpg
13
TILGANGUR MANNLEGRAR BREYTNI
• Þrenns konar tilgangur mannlegrar breytni:– Að forðast óþægindi eða sársauka
– Að öðlast viðurkenningu eða verðlaun
– Að öðlast sjálfsvirðingu
14
MEGINSTEF UPPELDI TIL ÁBYRGÐAR
• Hjálpar börnum að öðlast sjálfsaga• Gefur börnum tækifæri til sjálfskoðunar
– Kennir þeim að þekkja þarfir sínar
• Gefur börnum færi á að finna sjálf lausn og leiðrétta mistök sín
• Ábyrgðin á hegðun nemenda og aga því tekin af kennurunum og sett yfir á sjálfa nemendurna
15
INNLEIÐING
• Merkjanleg áhrif á skólastarfið eftir 3-5 ár• Mikil bakgrunnsvinna nauðsynleg• Gengið út frá fjórum þáttum:
1. Frelsi og sjálfstæði nemenda er aukið og reglum fækkað
2. Nemendur útbúa sáttmála með lífsgildum
3. Skólinn setur sér grundvallarreglur
4. Nemendur aðstoðaðir við að byggja upp sjálfsaga
16
SAMANTEKT
• Ýmsar rannsóknir og kenningar benda til þess að uppbygging beri meiri árangur en atferlismótunarkerfi sem byggjast á umbun og refsingu
• Mikilvægt er að kennarar kynni sér þessar aðferðir til að stuðla að aukinni skólaþróun
17
UMRÆÐUR
• Hver eru viðhorf ykkar til agaaðferða sem byggjast á því að stuðla að sjálfsaga barna í stað þess að umbuna eða refsa?– Hverjir eru kostir?
– Hverjir eru gallar?
18
UMRÆÐUR
• Hvaða aðferð teljið þið vera besta til að aga börn?
• Hvaða aðferð notið þið til að aga börn?– Hvers vegna?
19
UMRÆÐUR
• Teljið þið að uppbyggingarstefnan sé góð leið til koma í veg fyrir einelti?– Börnin freistast síður til að taka vonbrigði sín út á öðrum
– Sjá sig góða manneskju og sleppa því að leggja í einelti til að vera í samræmi við þá sjálfsmynd
20
21
UMRÆÐUR
• Speki frumbyggja Ameríku: Þú ert ekki vondur, þú gerir eitthvað vont. Hvernig er í okkar samfélagi? Ertu það sem þú gerir?
HEIMILDIR
• Edda Kjartansdóttir. (2006, 18. mars). Agi og bekkjarstjórnun. Hugmyndir tveggja heima takast á. Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun. Sótt 7. apríl 2013 af http://netla.hi.is/greinar/2006/002/index.htm
• Glasser, W. (1986). Control theory in the classroom. New york: Haper & Row.
• Gossen, D. (2006). Sterk saman (Magni Hjálmarsson, Guðlaugur Valgarðsson og Fanny Kristín Tryggvadóttir þýddu). Álftanes: Sunnuhvoll.
22
HEIMILDIR
• Gretar L. Marinósson. (2003, 30. nóvember). Hvernig bregst skólinn við erfiðri hegðun nemenda? Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun. Sótt 7. apríl 2013 af http://netla.hi.is/greinar/2003/008/index.htm
• Guðlaug Erla Gunnarsdóttir og Magni Hjálmarsson. (2007, 16. apríl). Uppeldi til ábyrgðar. Uppbygging sjálfsaga. Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun. Sótt 3. apríl 2013 af http://netla.hi.is/greinar/2007/003/prent/index.htm
•
23
HEIMILDIR
• Jensen Learning: Practical Teaching with the Brain in Mind. (2013a). Principles of Brain-Based Learning. Sótt 7. apríl 2013 af http://www.jlcbrain.com/principles.php
• Jensen Learning: Practical Teaching with the Brain in Mind. (2013b). Responses to Critics of Brain-Based Education. Sótt 7. apríl 2013 af http://www.jlcbrain.com/critics.php
24
HEIMILDIR
• William Glasser Institute - US. 2010a. Development of the ideas. Sótt 3. apríl 2013 af http://www.wglasser.com/images/glasser_forms/develop_ideas.pdf
• William Glasser Institute - US. 2010b. Dr. Glasser. Sótt 3. apríl 2013 af http://www.wglasser.com/who-we-are
• William Glasser Institute - US. 2010c. Quality schools. Sótt 3. apríl 2013 af http://www.wglasser.com/the-glasser-approach/quality-schools
25
HEIMILDIR
• William Glasser Institute - US. 2010d. Reality therapy. Sótt 3. apríl 2013 af http://www.wglasser.com/the-glasser-approach/reality-therapy
• William Glasser Institute - US. 2010e. The Glasser approach. Sótt 3. apríl 2013 af http://www.wglasser.com/the-glasser-approach/choice-theory
26
Takk fyrir
27