utq online e-training course 1.1 ... · pdf...

1

utqonlineโดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการอนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตของครเอทฟคอมมอนสแบบ แสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศ

ไทย.

รหส UTQ-101: หลกสตร/ระเบยบการวดประเมนผล

UTQ online e-Training Course

ใบความรท 1.1

เรอง ความเปนมาของหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ ภายใตปฏบตการไทยเขมแขง (Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)

กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชหลกสตรการศกษาขนพน ฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานของประเทศ โดยก าหนดจดหมาย และมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายและกรอบทศทางในการพฒนาคณภาพผเรยน ใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทดและมขดความสามารถในการแขงขนในเวทระดบโลก พรอมกนนไดปรบกระบวนการพฒนาหลกสตรใหมความสอดคลองกบเจตนารมณ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทมงเนนการกระจายอ านาจทางการศกษาใหทองถนและสถานศกษาไดมบทบาทและ มสวนรวมในการพฒนาหลกสตรเพอสอดคลองกบสภาพ และความตองการของทองถน

จากการวจย และตดตามประเมนผลการใชหลกสตรทผานมา พบวา หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มจดดหลายประการ เชน ชวยสงเสรมการกระจายอ านาจทางการศกษาใหทองถนและสถานศกษามสวนรวม และมบทบาทส าคญในการพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการตนเอง และมแนวคดและหลกการในการสงเสรมการพฒนาผเรยนแบบองครวมอยางชดเจน อยางไรกตาม ผลจากการศกษาดงกลาวไดสะทอนใหเหนถงประเดนทเปนปญหาและความไม ชดเจนของหลกสตรหลายประการ ทงในสวนของเอกสารหลกสตร กระบวนการน าหลกสตรสการปฏบต และผลผลตทเกดจากการใชหลกสตร ไดแก ปญหาความสบสนของผปฏบตในระดบสถานศกษาในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สถานศกษาสวนใหญก าหนดสาระและและผลการเรยนรทคาดหวงจ านวนมาก ท าใหเกดปญหาหลกสตรแนน การวดและประเมนผลไมสะทอนมาตรฐาน สงผลตอปญหาการจดท าเอกสารหลกฐานทางการศกษาและการเทยบโอนผลการเรยน รวมทงปญหาคณภาพของผเรยนในดานความร ทกษะ ความสามารถและคณลกษณะทพงประสงค อนยงไมเปนทนาพอใจ

2


ไทย.


นอกจากนนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 – 2554) ไดชใหเหนถงความจ าเปนในการปรบเปลยนจดเนนในการพฒนาคณภาพคนใน สงคมไทยให มคณธรรม และมความรอบรอยางเทาทน ใหมความพรอมทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และศลธรรม สามารถกาวทนการเปลยนแปลงเพอน าไปสสงคมฐานความรไดอยางมนคง แนวการพฒนาคนดงกลาวมงเตรยมเดกและเยาวชนใหมพนฐานจตใจทดงาม มจตสาธารณะ พรอมทงมสมรรถนะ ทกษะความรพนฐานทจ าเปนในการด ารงชวต อนจะสงผลตอการพฒนาประเทศแบบยงยน ซงแนวทางดงกลาวสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการในการพฒนาเยาวชน ของชาตเขาสโลกยคศตวรรษท 21 โดยมงสงเสรมผเรยนใหมคณธรรม รกความเปนไทย ใหมทกษะการคดวเคราะห สรางสรรค มทกษะดานเทคโนโลย สามารถท างานรวมกบผอน และสามารถอยรวมกบผอนในสงคมโลกไดอยางสนต

จาก ขอคนพบในการศกษาวจยและตดตามผลการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ทผานมา ประกอบกบขอมลจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 เกยวกบแนวทางพฒนาคนในสงคมไทย และจดเนนของกระทรวงศกษาธการในการพฒนาเยาวชนสศตวรรษท 21 จงเกดการทบทวนหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เพอน าไปสการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมความเหมาะสม ชดเจน ทงเปาหมายของหลกสตรในการพฒนาคณภาพผเรยน และกระบวนการน าหลกสตรไปสการปฏบตในระดบเขตพนทการศกษาและสถาน ศกษาโดยไดมการก าหนดวสยทศน จดหมาย สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทชดเจน เพอใชเปนทศทางในการจดท าหลกสตรสถานศกษา และการจดการเรยนการสอน นอกจากนนไดก าหนดโครงสรางเวลาเรยนขนต าของแตละกลมสาระการเรยนร ในแตละชนปไวในหลกสตรแกนกลางโดยเปดโอกาสใหสถานศกษาเพมเตมเวลา เรยนไดตามความพรอมและจดเนน อกทงไดปรบกระบวนการวดและประเมนผล เกณฑการจบการศกษาแตละระดบ และเอกสารแสดงหลกฐานทางการศกษา ใหมความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และมความชดเจนตอการน าไปปฏบต

เอกสารหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดท าขนส าหรบทองถนและสถานศกษาไดน าไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดท า หลกสตรสถานศกษา และจดการเรยนการสอน เพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดาน ความร และทกษะทจ าเปนส าหรบการด ารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง และแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวต มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขน พนฐาน ชวยใหหนวยงานทเกยวของในทกระดบเหนผลท

3


ไทย.


คาดหวงในการพฒนาผเรยน ทชดเจนตลอดแนว ซงสามารถชวยใหหนวยงานทเกยวของในระดบทองถนและสถานศกษารวมกน พฒนาหลกสตรไดอยางมนใจ ท าใหการจดท าหลกสตรในระดบสถานศกษามคณภาพและมความเปนเอกภาพยงขน อกทงยงชวยใหเกดความชดเจนเรองการวดและประเมนผลการเรยนร และชวยแกปญหาการเทยบโอนระหวางสถานศกษา ดงนนในการพฒนาหลกสตรทกระดบตงแตระดบชาตจนกระทงถงสถานศกษา จะตองสะทอนคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทก าหนดไวในหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน หลกสตรแกนกลางฯเปนกรอบทศทางในการจดการศกษาทกรปแบบ และครอบคลมผเรยนทกกลมเปาหมายในระดบการศกษาขนพนฐาน

อยางไรกตาม การจดการศกษาใหประสบความส าเรจตามเจตนารมณของหลกสตรการศกษาขนพน ฐาน ทกฝายทเกยวของทงระดบชาต ชมชน ครอบครว และบคคลตองรวมรบผดชอบ โดยรวมกนท างานอยางเปนระบบและตอเนอง ในการวางแผน ด าเนนการ สงเสรมสนบสนน ตรวจสอบ ตลอดจนปรบปรงแกไข เพอพฒนาเยาวชนชาตไปสคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กบแนวคดหลกสตรองมาตรฐาน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ยดหลกการและแนวคดส าคญคอ มมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายในการพฒนาผเรย น (Standards-based

curriculum) โดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมบทบาทหนาทในการก าหนดมาตรฐานการเรยนรขน มาตรฐานการเรยนรมความส าคญส าหรบทกฝายทเกยวของ

ผเรยน - มาตรฐานการเรยนรชวยใหผเรยนทราบถงสงทตนตองรและปฏบตได รวมทงคณลกษณะ ส าคญซงเปนสงทาทาย กระตนใหผเรยนมความพยายามทจะกาวไปใหถงจดนน

ผสอน - มาตรฐานการเรยนรเปนกรอบและแนวทางในการสรางหลกสตร ออกแบบการเรยนการสอน และการประเมนผล ท าใหทราบวาอะไรเปนสงส าคญทนกเรยนควรจะร และปฎบตได

ชมชน ทองถน และระดบชาต-- มาตรฐานการเรยนรเปนความคาดหวงทางการศกษาทตงไวรวมกน ชวยใหทกฝายทเกยวของสอสารเขาใจตรงกนเกยวกบหลกสตร ท าใหบคคล และ สวนตางๆในระบบการศกษาท างานรวมกนในการวางแผนพฒนาการศกษาใหม ประสทธภาพและมทศทางทชดเจนยงขน

4


ไทย.


ลกษณะส าคญของหลกสตรองมาตรฐาน

การก าหนด มาตรฐานการเรยนรเพอเปนเปาหมายในการพฒนาการศกษาเปนเรองส าคญ แตมาตรฐานการเรยนรจะไมกอใหเกดการเปลยนแปลงใดๆไดเลย หากไมมการเชอมโยงมาตรฐานไปสการปฏบตอยางจรงจง การสรางหลกสตรทสมพนธหรอองกบมาตรฐานการเรยนรอยางชดเจน จะชวยพฒนาใหผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนในการจดท าหลกสตรและ จดการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนไปสมาตรฐาน ครผสอนและผมสวนเกยวของในการจดท าหลกสตร จ าเปนตองเขาใจแนวคด หลกการ และแนวปฏบตของหลกสตรองมาตรฐานซงมลกษณะทส าคญ คอ

๑. มาตรฐานเปนจดเนนของการพฒนาหลกสตรในทกระดบ

ในระบบการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมายนน กระบวนการพฒนาหลกสตรตลอดแนวตงแตระดบชาต ระดบทองถน ระดบสถานศกษา ตลอดจนถงระดบชนเรยนจะตองเนนและยดมาตรฐานการเรยนรเปนหลกและเปา หมายส าคญ นกการศกษา และนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวา การน ามาตรฐานการเรยนรไปสหลกสตรสถานศกษา และการเรยนการสอนใน ชนเรยนเปนเรองทส าคญทสด เพราะเปนขนตอนของการน าสงทคาดหวงในระดบชาต ไปกอใหเกดผลในการพฒนาผเรยน ดงนนการจดท าหลกสตรการเรยนการสอนใหเชอมโยงกบมาตรฐาน จงเปนเรองททกฝายควรใหความสนใจอยางจรงจง โดยเฉพาะอยางยงหลกสตรสถานศกษาและการจดการเรยนการสอนในชนเรยนนน มผลโดยตรงตอผเรยน จ าเปนทครผสอนตองเอาใจใสเปนพเศษวาเปาหมาย กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน หรอวธการประเมนผล เชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรหรอไมเพยงไร ๒. องคประกอบของหลกสตรเชอมโยงกบมาตรฐาน

การเรยนการสอนใหเชอมโยงกบมาตรฐาน ทกองคประกอบของหลกสตรไมวาจะเปนเนอหาสาระทสอน กจกรรมการเรยนร ชนงาน/ภาระงานทผเรยนตองปฏบต เกณฑการวดและประเมนผล สอการเรยนร ตองเชอมโยงและสะทอนสงทตองการพฒนาผเรยนทระบไวในมาตรฐานการ เรยนร ในการออกแบบหลกสตรและจดการเรยนการสอนทมคณภาพ ผเกยวของและครผสอนตองวเคราะหค าส าคญ (Key word) วามาตรฐานและตวชวดนนระบวานกเรยนควรรอะไร และท าอะไรได หรอตองการใหผเรยนมคณลกษณะ เจตคต คณธรรมจรยธรรมอะไร ขอมลจากการวเคราะหนจะเปนขอมลส าคญในการก าหนดองคประกอบของหลกสตร ดงกลาวตอไป

๓. หนวยการเรยนรคอหวใจของหลกสตร

5


ไทย.


การออกแบบหนวยการเรยนรถอเปนขนตอนทส าคญของการจดท าหลกสตรอง มาตรฐาน เพราะหนวยการเรยนรจะมรายละเอยดของเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยน การวดและประเมนผล ซงจะน ามาตรฐานไปสการปฏบตในในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนอยาง แทจรง ปรชญาการศกษาในยคทผานมานนมกจะเนนการสอนเนอหาสาระ ดงนนรปแบบหลกสตรการเรยนการสอนในยคกอนจงมลกษณะเปนหลกสตรอง เนอหา ( Content-based curriculum) การวดประเมนผลในหลกสตรรปแบบนกเนนการจดจ าเนอหาใหไดมากทสด และเกณฑการวดประเมนผลกก าหนดเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม ( Behavioral Objectives) การจดท าหลกสตรลกษณะนใหความส าคญกบการเรยนรเนอหา และการทองจ า

หลกสตรแบบองมาตรฐานเนนการออกแบบหนวยการเรยนรทมมาตรฐานเปนเปา หมาย มการก าหนดแกนเรองของหนวย (Theme) ซงเออตอการหลอมรวมเนอหาของศาสตรสาขาตางๆ เขาดวยกนเปนหนวยการเรยนรบรณาการ และก าหนดงานใหผเรยนปฏบตเพอฝกฝนและเปนรองรอยส าหรบประเมนวาผ เรยนมความรความสามารถถงระดบทก าหนดไวเปนมาตรฐานหรอไม ดงนนมาตรฐานทเปนเปาหมายในแตละหนวยการเรยนรอาจมไดหลายมาตรฐาน และอาจมาจากหลากหลายสาขาวชา การจดการเรยนรเปนหนวยลกษณะน เนอหาสาระ และกจกรรมจงเปนเพยงสอทจะน าพาผเรยนไปถงหลกชย คอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ผเรยนอาจบรรลถงมาตรฐานเดยวกนดวยเนอหาและวธการทแตกตางกนได

๔. กระบวนการ และขนตอนการจดท าหลกสตรมความยดหยน

ในการออกแบบหลกสตรการเรยนการสอนองมาตรฐานนน สามารถท าไดหลายรปแบบเพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงเปาหมายเดยวกน มไดมการก าหนดหรอจดล าดบขนตอนทแนนอนตายตวขนอยกบเหตผล วตถประสงค และความจ าเปนของแตละบรบท เชน อาจเรมตนจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร หรออาจเรมจากการก าหนดหวขอ/ประเดนปญหาทนาสนใจ หรอเรมจากบทเรยนทมอยเดมแลว โดยเชอมโยงหวขอหรอบทเรยนนนๆ วาสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรใดบาง การเรมตนแตละวธมทงขอดและขอจ ากด ครผสอนจงควรใชวธการทหลากหลายและพจารณาตามความเหมาะสม

๕. การประเมนผลสะทอนมาตรฐานอยางชดเจน

มาตรฐานและการประเมนผลมความสมพนธกนอยางใกลชด การวดและประเมนผลถอวาเปนจดทส าคญทสดขนตอนหนงของการจดท าหลก สตรแบบองมาตรฐาน แนวคดดานการศกษาในยคปจจบนไดปรบเปลยนจากยคทเนนพฤตกรรมนยม ซงวดประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคยอยเปนยคทใหความส าคญแกการ ประเมนในองครวม โดยเทยบเคยงกบมาตรฐานเปนส าคญ

6


ไทย.


นกวชาการในยคของการปฏรปการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมายตางมความ เหนสอดคลองกนวาการจะพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางประสบความส าเรจนน มาตรฐานตองเปนตวเทยบเคยงทส าคญในการวดและประเมนผลการเรยนรใน ทกระดบ ไมวาจะเปนระดบชาต ระดบทองถนหรอเขตพนทการศกษา และทส าคญทสดคอ ระดบสถานศกษา และระดบชนเรยน ดงนนเกณฑตางๆ หรอรองรอยหลกฐานในการประเมนผลการเรยนจะตองเชอมโยงและสะทอนมาตรฐาน การเรยนรอยางชดเจน และมความชดเจนในการทจะบงชไดวาผเรยนบรรลถงมาตรฐานหรอไม เพยงใด หากยงไมบรรลมจดใดบางทจะตองพฒนา ขอมลจากการประเมนผลการเรยนรของผเรยนน นบเปนขอมลส าคญมากในการประกนคณภาพการศกษา เพอพฒนาเยาวชนของชาตใหมคณภาพตามทมงหวงตอไป

7


ไทย.


UTQ online e-Training Course ใบความรท 1.2

เรอง ประเดนเปลยนแปลงส าคญของหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551


ประเดน

เปลยนแปลง หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

1. มาตรฐานการ

เรยนร/มาตรฐานการเรยนรชวงชน

การก าหนดตวชวด (มาตรฐานการเรยนรชวงชน)

- ก าหนดไวกวาง ๆ เปนชวง ๆ ทก 3 ป ในระดบชนส าคญ (Key stage) ป.3 ป.6 ม.3 ม. 6

- โรงเรยนแตละแหงตองน ามาตรฐานชวงชน ซงก าหนดไวกวางๆ ในแตละชวงไปจดท าเปน ผลการเรยนรทคาดหวง เพอใชเปาหมายในการจดการเรยนการสอนของแตระดบชนเอง

ลกษณะมาตรฐานชวงชน

- แตกตางกนหลากหลายรปแบบ ไมเปนไปใน

ทศทางเดยวกนในแตละกลมสาระ

- ขาดความชดเจน ซ าซอน ความยากงายไม

เหมาะสมกบระดบชน ไมน าไปสการพฒนา

ทกษะการคดวเคราะหแกปญหา

การก าหนดตวชวด

- ตวชวดชนป ในการศกษาภาคบงคบ (ป.1 – ม.3)

- ตวชวดชวงชน ในระดบ มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-6)

ลกษณะตวชวด

- รปแบบและลกษณะการเขยนตวชวดแตละ

กลมสาระเปนไปในทศทางเดยวกน

- ใชภาษางาย ๆ ชดเจนในการน าไปสการ

ปฏบต ไมซ าซอน เหมาะสมกบระดบชน

- ทาทาย น าไปสการจดการเรยนการสอนท

พฒนาศกยภาพการคดวเคราะห

2. โครงสราง

หลกสตร

ก าหนดกรอบหลกสตรกวาง ๆ ขาดหลกสตรแกนกลางทแทจรง

สาระการเรยนรทระบไวเปนเพยงตวอยางในแตละชวงชน โรงเรยนตองพจารณาจดท าสาระการ

สวนกลางก าหนดสาระการเรยนร แกนกลาง ในแตละระดบไวอยางชดเจน สอดคลองกบตวชวด

8


ไทย.


ประเดน

เปลยนแปลง

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน


หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน


เรยนรในแตละระดบชนเอง สาระการเรยนรทใหไวแนน และมความซ าซอน

กนมากในแตละชวงชน

แตละโรงเรยนจดท าสาระการเรยนรทองถนเอง

ท าใหการจดการเรยนการสอนเกยวกบทองถนขาดความชดเจน

โครงสรางเวลาเรยน สวนกลางก าหนดเวลาเรยนรวมในแตละปเปนชวงกวาง ๆ ใหสถานศกษาจดแบงเวลาเรยนส าหรบแตละกลมสาระการเรยนรเอง

เขตพนทการศกษาจดท าสาระการเรยนรทองถน

เพอใหสถานศกษาในเขตใชในการจดการเรยนการสอน

หลกสตรแกนกลางก าหนดเวลาเรยนพนฐานของแตละกลมสาระการเรยนรในแตละป สถานศกษาสามารถก าหนดเพมเตมตามความตองการ หรอสวนทตองการเนนได

3. การวดประเมนผลและจบ

หลกสตร

วดประเมนผล และรายงานผลการเรยนตามผลการเรยนรทคาดหวงยอย

ตดสนผลการเรยนเปนรายปในระดบ ชน ป. 1-ม.3 และเปนรายภาคในระดบชน ม. 4-ม.6

เกณฑการผานชวงชน และจบหลกสตรใหเปนไปตามทสถานศกษาก าหนด

เอกสารรายงานผลการเรยน (ป.พ.) รายงานตาม ผลการเรยนรทคาดหวงไมรายงานตามมาตรฐาน

วดประเมนผลการเรยนตามมาตรฐาน/ตวชวด ซงเปนเปาหมายในการประเมนทกระดบ ทงระดบชาต เขตพนท สถานศกษา และระดบชนเรยน

ระดบชน ป.1-ป.6 ตดสนผลการเรยนเปนรายป และ ในระดบชน ม.1-ม.6 ตดสนผลการเรยน เปนรายภาค

ก าหนดเกณฑกลางซงเปน minimum requirement ในการจบหลกสตร

เอกสารรายงานผลการเรยน (ป.พ.) ตามมาตรฐาน

/ ตวชวด

9


ไทย.


ประเดน

เปลยนแปลง

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน




4. กระบวนการจดท าหลกสตร

สถานศกษา

ในกระบวนการในการจดท าหลกสตรสถานศกษา และออกแบบการเรยนการสอนระดบชนเรยน มการกระจายมาตรฐานการเรยนรชวงชน เปนผลการเรยนรทคาดหวงซงเปนเปาหมายในการจดการเรยนการสอนและประเมนผล สงผลใหการจดการเรยนรและวดประเมนผล และรายงานผลการเรยน ไมสะทอนมาตรฐาน

สวนกลางใหกรอบแนวคดและแนวปฏบตในการจดท าหลกสตรสถานศกษาซงสถานศกษาสามารถปรบยดหยนได ตามความเหมาะสม ไมจ าเปนตองท าตามขนตอนทตายตว แตมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเปนเปาหมายทชดเจนในการออกแบบหลกสตร การเรยนการสอน และการประเมนผล

5. ก าหนดบทบาทหนาทหนวยงานท

เกยวของ

ไมมการก าหนดบทบาทหนาทของหนวยงานท

เกยวของในการพฒนาหลกสตรในแตละระดบ

ไวอยางชดเจน

เขตพนทการศกษาขาดบทบาทส าคญในการ

พฒนาหลกสตรในสวนทเกยวกบทองถน

ก าหนดบทบาทหนาทในการพฒนาหลกสตร

ของหนวยงานทเกยวของทกระดบ ตงแต

ระดบชาต เขตพนทการศกษา สถานศกษา

เขตพนทการศกษามบทบาทส าคญในการพฒนา

หลกสตรในสวนทเกยวกบทองถนโดยจดท า

เอกสารกรอบหลกสตรระดบทองถน

6. การสรางความเขาใจ/พฒนา

บคลากร

เอกสาร คมอ และการฝกอบรมเพอพฒนา

บคลากรทผานมา ขาดการใหความรความเขาใจ

เกยวกบหลกการแนวคด แนวปฏบตในการ

พฒนาหลกสตรองมาตรฐาน

การพฒนาบคลากรมกเปนการใหความรแบบแยก

สวน เปนเรอง ๆ ของแตละกลมสาระการเรยนร

ขาดการใหเหนภาพรวมของการพฒนาหลกสตร

ทงระบบ

จดท าเอกสาร คมอ และจดการฝกอบรมบคลากรใหเขาใจแนวคด หลกการ และแนวปฏบต

เกยวกบ Standards-based curriculum เพอใหเขาใจ กระบวนการพฒนาหลกสตรในลกษณะดงกลาวทงระบบ

10


ไทย.


UTQ online e-Training Course

ใบความรท 1.3

เรอง ความเชอมโยงระหวางหลกสตรแกนกลางระดบชาต กบกรอบหลกสตรระดบทองถน และหลกสตรสถานศกษา โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ ภายใตปฏบตการไทยเขมแขง

(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)

ในระบบการศกษาทมการกระจายอ านาจใหทองถนและสถาน ศกษามบทบาทในการพฒนาหลกสตรนน หนวยงานตาง ๆ ทเกยวของในแตละระดบชาต ระดบทองถน จนถงระดบสถานศกษามบทบาทหนาท และความรบผดชอบในการพฒนา สนบสนน สงเสรม การพฒนาและใชหลกสตรใหเปนไปอยางมประสทธภาพ เพอใหการด าเนนการจดท าหลกสตรสถานศกษา และการจดการเรยนการสอนของสถานศกษามประสทธภาพสงสด อนจะสงผลใหการพฒนาคณภาพผเรยนบรรลตามาตรฐานการเรยนรทก าหนดเปน มาตรฐานไวในระดบชาต

ระดบทองถน ไดแก ส านกเขตพนทการศกษา หรอหนวยงานตนสงกดอน ๆมบทบาทในการขบเคลอนคณภาพการจดการศกษา เปนตวกลางเชอมโยงหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทก าหนดในระดบ ชาต ใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน เพอน าไปสการจดท าหลกสตรของสถานศกษา นอกจากนนยงมบทบาทในการสงเสรมสนบสนนการใชและพฒนาหลกสตรในระดบ สถานศกษา ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ และเพอใหการจดการศกษาทเกยวกบทองถนมความชดเจน มคณภาพ เขตพนทการศกษามภารกจส าคญในการจดท าเอกสารกรอบหลกสตรระดบทองถน ซงสะทอนใหเหนเปาหมายและจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยนในระดบทองถน สาระการเรยนรทองถน และการประเมนคณภาพการศกษาในระดบทองถน รวมทงแนวทางในการเพมพนคณภาพการศกษาในระดบทองถน การสนบสนน สงเสรม ตดตามผล ประเมนผล วเคราะห และรายงานผลคณภาพของผเรยน

สถานศกษามหนาทส าคญในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ซงตองมการวางแผนและด าเนนการอยางมระบบ โดยกระบวนการมสวนรวมของภาคสวนตางๆ อกทงควรมการวจย ปรบปรงและพฒนาหลกสตรเปนระยะ ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษานน จะตองพจารณาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน และความตองการของทองถนซงระบเปนแนวทางไวในกรอบหลกสตรระดบทอง ถน รวมทง สถานศกษาสามารถเพมเตมในสวนทเกยวกบสภาพ จดเนนและความตองการของผเรยนซงอาจแตกตางกนไปในสถานศกษาแตละแหง

11


ไทย.


มาตรฐานการเรยนร


ระดบชาต

กรอบหลกสตรและการประเมนผลการเรยนร

ระดบทองถน

หลกสตร และการประเมนผลการเรยนร

ระดบสถานศกษา

การบรรลมาตรฐาน

การเรยนการสอนในชนเรยนหลกฐานและรองรอยของการเรยนร

กจกรรมการเรยนร ชนงาน หรอภาระงานทนกเรยนปฏบต

การประเมน - เกณฑการประเมน - ค าอธบายคณภาพงาน - แนวการใหคะแนน

ผลงานตวอยางทไดมาตรฐาน

ผลงานตวอยางทไดมาตรฐาน

ความสนใจ ความตองการของผเรยน

- แหลงขอมล -ปญหา -เหตการณส าคญในชมชน

เปาหมาย/จดเนนของทองถน

12


ไทย.



เรอง การจดท าหลกสตรสถานศกษา โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ ภายใตปฏบตการไทยเขมแขง


สถานศกษามภารกจหลกในการจดการศกษาใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพ สถานศกษาจงมบทบาทส าคญในการจดท าหลกสตรสถานศกษาและด าเนนการน าหลกสตรสการปฏบตในการ จดการเรยนการสอนในชนเรยนอยางมประสทธภาพ โดยตองสรางความมนใจตอพอแมผปกครอง และชมชนวาผเรยนจะมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร/ ตวชวด และเกดสมรรถนะส าคญ ตลอดจนมคณลกษณะอนพงประสงคตามทก าหนดไวในหลกสตร เพอใหบรรลเจตนารมณดงกลาว สถานศกษาจะตองออกแบบหลกสตรใหครอบคลมสวนทเปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ตามทกระทรวงศกษาธการไดประกาศใชเพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงคณภาพตามมาตรฐาน อนเปนความคาดหวงทก าหนดไวรวมกนในการพฒนาเยาวชนทกคนในชาต นอกจากนนหลกสตรสถานศกษายงตองสอดคลองกบสภาพ ปญหา และความตองการของชมชน และทองถน เพอพฒนาใหผเรยนเปนสมาชกทดของชมชน สามารถอยในสงคมแวดลอมไดอยางมความสข และเกดความรกความผกพนในบานเกดเมองนอน มบทบาทในการรวมพฒนาชมชน การจดท าลกสตรสถานศกษาเปนกระบวนการทตองอาศยการมสวนรวมของฝายตางๆ อาท ฝายบรหาร ครผสอน ผปกครอง ชมชน โดยทวไปนนมการด าเนนการใน ๒ สวน คอ

๑) การด าเนนการระดบสถานศกษา : ด าเนนการโดยองคคณะบคคลในระดบสถานศกษา ไดแกคณะกรรมการสถานศกษา คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการ เพอพจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษา รวมทงแนวปฏบตตางๆ ทเกยวของ เชน ระเบยบการวดประเมนผลการเรยน รวมทงพจารณาเกยวกบเอกสารบนทกและรายงานผลการเรยน ซงตองใชรวมกนในสถานศกษานนๆ

๒) การด าเนนการระดบชนเรยน : ด าเนนการโดยครผสอนแตละคน ในการออกแบบหนวยการเรยนรและจดการเรยนการสอน เพอใหสอดคลอง เหมาะสมกบกบผเรยนแตละกลม ซงอาจมความแตกตางกน ดงนนจงมความเปนไปไดทครผสอนรายวชาเดยวกน ระดบชนเดยวกนอาจพจารณาออกแบบหนวยการเรยนรทแตกตางกนได เพราะผเรยนทครแตละคนรบผดชอบนนอาจมความตองการและความสามารถแตกตางกน ดงนน กจกรรมการเรยนร หรองานทมอบหมายใหผเรยนปฏบต สอการสอน หรอวธการวดประเมนผลอาจตองปรบใหเหมาะสมกบผเรยนแตละกลม

13


ไทย.


ขนตอนการจดท าหลกสตรสถานศกษา

การจดท าหลกสตรสถานศกษา โดยทวไปนนด าเนนการโดยคณะกรรมการ หรอคณะท างานซงมขนตอนการด าเนนการโดยสงเขป ดงน

๑. แตงตงคณะกรรมการ/ คณะท างาน : คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา และครผสอน และบคคลทสถานศกษาแตละแหงพจารณาตามความเหมาะสม

๒. วเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ : มแหลงขอมลส าคญมากมายทเปนประโยชนตอการจดท าหลกสตรสถานศกษา อาท หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กรอบหลกสตรระดบทองถน ขอมลจากการวเคราะห สภาพ ปญหา จดเนน ความตองการของชมชน และของสถานศกษาแตละแหง ตลอดจนความตองการของผเรยน

๓. จดท าหลกสตรสถานศกษา : พจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษาซงมองคประกอบส าคญไดแก วสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา (เวลาเรยน รายวชาพนฐาน/เพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน) ค าอธบายรายวชา และเกณฑการจบหลกสตร พรอมกนนสถานศกษาจะตองจดท าเอกสารระเบยบการวดผลประเมนผล เพอใชควบคกบหลกสตรสถานศกษา

๔. ตรวจพจารณาคณภาพหลกสตร : เมอจดท ารางหลกสตรสถานศกษาเสรจเรยบรอยแลว กอนจะด าเนนการในขนตอนตอไปในการเสนอคณะกรรมการสถานศกษา ควรจะมการพจารณาคณภาพ ความถกตอง เหมาะสม โดยสามารถท าไดหลายวธ เชน การใหผเชยวชาญตรวจสอบ หรอการรบฟงความคดเหนผเกยวของ เพอน าขอมลทไดมาพจารณาปรบปรงแกไขใหสมบรณยงขน

๕. คณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ : น าเสนอรางเอกสารหลกสตรสถานศกษา และระเบยบการวดประเมนผล ตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาใหความเหนชอบ หากมขอเสนอแนะจากคณะกรรมการ กน าขอเสนอแนะดงกลาวไปพจารณาปรบปรงรางหลกสตรสถานศกษาใหมความเหมาะสม ชดเจนยงขนกอนการอนมตใชหลกสตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาแลว ใหจดท าเปนประกาศหรอค าสงเรองใหใชหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาและประธานกรรมการสถานศกษาเปนผลงนาม

๖. ใชหลกสตรสถานศกษา : ครผสอนน าหลกสตรสถานศกษาไปก าหนดโครงสรางรายวชาและออกแบบหนวยการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย

14


ไทย.


๗. วจยและ ตดตามผลการใชหลกสตร : ด าเนนการตดตามผลการใชหลกสตรอยางตอเนองเปนระยะๆ เพอน าผลจากการตดตามมาใชเปนขอมลพจารณาปรบปรงหลกสตรใหมคณภาพ และมความเหมาะสมยงขน องคประกอบส าคญของหลกสตรสถานศกษา

เอกสารหลกสตรสถานศกษาเปนเอกสารส าคญทครจะใชส าหรบการจดท าหนวยการเรยนร จดการเรยนการสอน และการประเมนผลเพอพฒนาผเรยน ดงนนเอกสารหลกสตรสถานศกษาควรมขอมลทชดเจนในการน าไปสการปฏบต องคประกอบทส าคญของหลกสตรสถานศกษา ไดแก

๑) สวนน า : ขอมลในสวนนชวยใหครผสอนทราบถงเปาหมายโดยรวมของสถานศกษาใน การพฒนาผเรยน เชน วสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ตาม หลกสตรแกนกลาง เปนตน

๒) โครงสรางหลกสตรสถานศกษา: เปนสวนทใหขอมลเกยวกบการก าหนดรายวชาทจด สอนในแตละป/ ภาคเรยน ซงประกอบดวยรายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน พรอมทงจ านวนเวลาเรยน หรอหนวยกตของรายวชาเหลานน

๓) ค าอธบายรายวชา: สวนนเปนรายละเอยดทชวยใหทราบวาผเรยนจะเรยนรอะไรจาก รายวชานนๆ ในค าอธบายรายวชาจะประกอบดวยรหสวชา ชอรายวชา ประเภทรายวชา (พนฐาน/ เพมเตม) กลมสาระการเรยนร ระดบชนทสอน พรอมทงค าอธบายใหทราบวาเมอเรยนรายวชานนแลวผเรยนจะมความร ทกษะ คณลกษณะหรอเจตคตอะไร ซงอาจระบใหทราบถงกระบวนการเรยนร หรอประสบการณส าคญทผเรยนจะไดรบดวยกได รายวชาพนฐานควรระบตวชวดทใชเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยน ส าหรบรายวชาเพมเตมควรระบ “ผลการเรยนร ” ก ากบไวดวย เพอใหทราบวาเมอเรยนจบวชานนแลวผเรยนจะมคณภาพอยางไร

๔) เกณฑการวดประเมนผลและจบหลกสตร: เปนสวนทสถานศกษาก าหนดคณสมบตของ ผทจะจบการศกษาในแตละระดบ โดยพฒนาเกณฑดงกลาวใหสอดคลองสมพนธกบเกณฑการจบหลกสตรตามหลกสตรแกนกลาง การก าหนดวสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค

วสยทศน หลกสตรแกนกลางการศกษาชนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดก าหนด

วสยทศนหลกสตรไวในระดบชาต เพอใหสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทกแหงใชเปนทศทางในการจดการศกษาของตน เพอพฒนาไปสเปาหมายเดยวกน อยางไรกตาม หากสถานศกษามความตองการหรอจดทตองการเนนเพมเตม กสามารถปรบเพอแสดงจดเนนเพมเตมใหชดเจนในวสยทศนของสถานศกษาได

15


ไทย.


สมรรถนะส าคญของผเรยน เปนสมรรถนะจ าเปนพนฐาน ๕ ประการทผเรยนพงม ซง ก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน สมรรถนะเหลานไดหลอมรวมอยในมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของกลมสาระการเรยนรตางๆ ทง ๘ กลมสาระการเรยนร สมรรถนะส าคญ ๕ ประการ ไดแก ความสามารถในการสอสาร

๑) ความสามารถในการคด ๒) ความสามารถในการแกปญหา ๓) ความสามารถในการใชทกษะชวต ๔) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

คณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะอนพงประสงค ๘ ประการ ทก าหนดไวใน หลกสตรแกนกลางนน เปนคณลกษณะทตองการใหเกดแกผเรยนทกคนในระดบการศกษาขน พนฐาน ไดแก

๑) รกชาต ศาสน กษตรย ๒) ซอสตยสจรต ๓) มวนย ๔) ใฝเรยนร ๕) อยอยางพอเพยง ๖) มงมนในการท างาน ๗) รกความเปนไทย ๘) มจตสาธารณะ

หากวเคราะหมาตรฐาน/ตวชวดของหลกสตร อยางละเอยดถถวนแลว จะพบวาคณลกษณะเหลานไดสอดแทรกหลอมรวมอยในมาตรฐานและตวชวดของกลมสาระการเรยนรตางๆ อยแลว อยางไรกตามครผสอนอาจเนนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนรายวชาตางๆ และสามารถพฒนาผานกจกรรมพฒนาผเรยน หรอโครงการตางๆ ของโรงเรยนกได เชนโครงการประกวดมารยาท โครงการยกยองประกาศเกยรตคณผประพฤตตนดงาม เปนตน โรงเรยนอาจก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมได แตหากเหนวาคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดในหลกสตรแกนกลางครอบคลมคณลกษณะทจ าเปนเพยงพอแลว กสามารถน าไปใชในการพฒนาผเรยนโดยไมจ าเปนตองก าหนดเพมเตมอกกได การก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษา

องคประกอบทส าคญอกประการหนงของหลกสตรสถานศกษาคอโครงสรางหลกสตรสถานศกษา ในการก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาควรพจารณาในเรองตอไปน

16


ไทย.


การก าหนดรายวชา : หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ได จดแบงองคความรและทกษะตามมาตรฐานการเรยนรไว ๘ กลมสาระการเรยนร ไดแก

๑) ภาษาไทย ๒) คณตศาสตร ๓) วทยาศาสตร ๔) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ๕) สขศกษาและพลศกษา ๖) มงมนในการท างาน ๖) ศลปะ ๗) การงานอาชพ และเทคโนโลย ๘) ภาษาตางประเทศ

จากโครงสรางหลกสตรแกนกลางระดบชาตไดก าหนดโครงสรางเปน ๘ กลมสาระการเรยนร พรอมทงเวลาเรยนของแตละกลม สถานศกษามบทบาทในการน าโครงสรางของทง ๘ กลมสาระการเรยนร (Learning areas) ไปจดท าเปนรายวชา (Courses) โดยพจารณาใหเหมาะสมกบบรบท ความพรอม และผเรยนของแตละสถานศกษา

17


ไทย.


ประเภทรายวชา รายวชาพนฐาน : เปนรายวชาทเปดสอนเพอพฒนาผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง ซงเปนสงซงผเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานตองเรยนร รายวชาเพมเตม : เปนรายวชาทสถานศกษาแตละแหงสามารถเปดสอนเพมเตมจากสงทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง เพอใหสอดคลองกบจดเนน ความตองการและความถนดของผเรยน หรอความตองการของทองถน โดยมการก าหนด “ผลการเรยนร” เปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนรายวชาเพมเตมตางๆ สถานศกษาสามารถพจารณาเปดสอนรายวชาเพมเตมไดตามความพรอม จดเนนของสถานศกษาและเกณฑการจบหลกสตร โดยอยภายใตโครงสรางเวลาเรยนทก าหนด ส าหรบชอรายวชาเพมเตมนนสามารถตงไดตามความเหมาะสม การจดรายวชา

18


ไทย.


ระดบประถมศกษา

รายวชาพนฐาน : การจดรายวชาพนฐานในระดบประถมศกษาใหพจารณาด าเนนการดงน

- ใหสถานศกษาจดรายวชาพนฐานตามกลมสาระการเรยนร กลมละ ๑ รายวชาตอป ยกเวนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ก าหนดเปนรายวชา สงคมศกษา และรายวชาประวตศาสตร โดยรายวชาประวตศาสตรใหจดการเรยนการสอน ๔๐ ชวโมงตอป

- สถานศกษาสามารถปรบเวลาเรยนพนฐานของแตละกลมสาระการเรยนร ไดตามความเหมาะสมกบจดเนนของสถานศกษา ทงน เมอรวมเวลาเรยนของรายวชาพนฐานทง ๘ กลมสาระการเรยนรแลว ตองมเวลาเรยนรวม ๘๔๐ ชวโมงตอป รายวชาเพมเตม: สถานศกษาสามารถก าหนดรายวชาเพมเตมตามความตองการ โดยจดเปนรายป ตามโครงสรางเวลาเรยนทก าหนด และมการก าหนดผลการเรยนรของรายวชานนๆ เมอรวมเวลาเรยนรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมแลว ไมเกน ๑๐๐๐ ชวโมงตอป

ระดบมธยมศกษาตอนตน

รายวชาพนฐาน : การจดรายวชาพนฐานในระดบมธยมศกษาตอนตนใหพจารณาด าเนนการดงน - สถานศกษาสามารถจดรายวชาพนฐานตามกลมสาระการเรยนร ไดตามความเหมาะสม ในแตละกลมสาระการเรยนรอาจจดไดมากกวา ๑ รายวชาในแตละภาค/ป - สถานศกษาสามารถจดรายวชาพนฐานใน ๑ ภาคเรยน ใหเรยนครบ/ ไมครบทง ๘ กลมสาระการเรยนรได แตเมอจบหนงปการศกษา สถานศกษาตองจดใหเรยนรายวชาพนฐานครบทง ๘ กลมสาระการเรยนร - ก าหนดให ๑ รายวชามคาน าหนก ไมนอยกวา ๐.๕ หนวยกต ( ๑ หนวยกต คดเปน ๔๐ ชวโมง/ภาคเรยน) และเมอรวมจ านวนหนวยกตของรายวชาพนฐานในแตละกลมสาระการเรยนรแลว ใหสอดคลองกบโครงสรางเวลาเรยนทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

- ส าหรบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ใหจดสาระประวตศาสตรเปนรายวชาเฉพาะ ภาคเรยนละ ๑ รายวชา (๐.๕ หนวยกต) ทกภาคเรยน รวม ๖ รายวชา (๓.๐ หนวยกต)

19


ไทย.


รายวชาเพมเตม : สถานศกษาสามารถก าหนดรายวชาเพมเตมตามความตองการโดยจดเปน รายภาค ตามโครงสรางเวลาเรยนทก าหนด และมการก าหนดผลการเรยนรของรายวชานนๆ เมอรวมเวลาเรยนรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมแลว ไมเกน ๑๒๐๐ ชวโมงตอป

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

รายวชาพนฐาน : การจดรายวชาพนฐานในระดบมธยมศกษาตอนปลายใหพจารณาด าเนนการดงน - สถานศกษาสามารถจดรายวชาพนฐานตามกลมสาระการเรยนร ไดตามความเหมาะสม ในแตละกลมสาระการเรยนรอาจจดไดมากกวา ๑ รายวชา โดยภายใน ๓ ป ตองครบทกตวชวดทก าหนดในกลมสาระการเรยนรนนๆ - ก าหนดให ๑ รายวชามคาน าหนก ไมนอยกวา ๐.๕ หนวยกต ( ๑ หนวยกต คดเปน ๔๐ ชวโมง/ภาคเรยน) และเมอรวมจ านวนหนวยกตของรายวชาพนฐานในแตละกลมสาระการเรยนรแลว ใหสอดคลองกบโครงสรางเวลาเรยนทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

- ส าหรบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ใหจดรายวชาประวตศาสตรใหครบ ๒ หนวยกต ภายใน ๓ ป รายวชาเพมเตม : สถานศกษาสามารถก าหนดรายวชาเพมเตมไดตามความตองการ โดยจดเปนรายภาค และมการก าหนดผลการเรยนรของรายวชานนๆ ทงนเมอรวมเวลาเรยนของรายวชาเพมเตมทงหมดแลว สอดคลองกบโครงสรางเวลาเรยนทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กจกรรมพฒนาผเรยน

กจกรรมพฒนาผเรยนแบงเปน ๓ ลกษณะ คอ ๑) กจกรรมแนะแนว ๒) กจกรรมนกเรยน และ๓) กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยพจารณาจากโครงสรางเวลาเรยนทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลาง และเปาหมาย/จดเนนของทองถน พรอมทงพจารณาความตองการและจดเนนของสถานศกษา เพอจดเวลาเรยนใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาแตละแหง

20


ไทย.



เรอง การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ ภายใตปฏบตการไทยเขมแขง


การออกแบบหนวยการเรยนร ถอเปนขนตอนทส าคญของการจดท าหลกสตรองมาตรฐาน เพราะหนวยการเรยนรจะมรายละเอยดของเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยน การวดและประเมนผล ซงจะน ามาตรฐานไปสการปฏบตในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนอยางแท จรง ปรชญาการศกษาในยคทผานมานนมกจะเนนการสอนเนอหาสาระ ดงนนรปแบบหลกสตรการเรยนการสอนในยคกอนจงมลกษณะเปนหลกสตรอง เนอหา ( Content-based curriculum) การวดประเมนผลในหลกสตรรปแบบนกเนนทการจดจ าเนอหาใหไดมากทสด และเกณฑการวดประเมนผลกก าหนดเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม ( Behavioral Objectives ) การจดท าหลกสตรลกษณะนใหความส าคญกบ การเรยนรเนอหา และการทองจ า

หลกสตรแบบองมาตรฐานเนนการออกแบบหนวยการเรยนรทมมาตรฐานเปนเปา หมาย (Standards-based unit) มการก าหนดแกนเรองของหนวย ( Theme) ซงเออตอการหลอมรวมเนอหาของศาสตรสาขาตางๆ เขาดวยกนเปนหนวยการเรยนรบรณาการ และก าหนดงานใหผเรยนปฏบตเพอฝกฝนและเปนรองรอยส าหรบประเมนวาผ เรยนมความรความสามารถถงระดบทก าหนดไวเปนมาตรฐานหรอไม ดงนนมาตรฐานทเปนเปาหมายในแตละหนวยการเรยนรอาจมไดหลายมาตรฐาน และอาจมาจากหลากหลายสาขาวชา และอาจมทงมาตรฐานทเปนเนอหา มาตรฐานทเนนทกษะกระบวนการ การจดการเรยนรเปนหนวยลกษณะน เนอหาสาระ และกจกรรมจงเปนเพยงหนทาง ทจะน าพาผเรยนไปถงหลกชย คอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ผเรยนอาจบรรลถงมาตรฐานเดยวกนดวยเนอหาและวธการทแตกตางกนได นกวชาการ และนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวา หลกสตรลกษณะนสอดคลองกบความตองการของผเรยนและทองถนอยางแท จรง

กระบวนการ และขนตอนการจดท าหลกสตรมความยดหยน

ในการออกแบบหลกสตรการเรยนการสอนองมาตรฐานนน สามารถท าไดหลายรปแบบ

เพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงเปาหมายเดยวกน มไดมการก าหนดหรอจดล าดบขนตอนทแนนอนตายตว ขนอยกบเหตผล วตถประสงค และความจ าเปนของแตละบรบท เชน อาจเรมตนจากการวเคราะหมาตรฐาน

การเรยนร หรออาจเรมจากการก าหนดหวขอ/ประเดนปญหาทนาสนใจ หรอเรมจากบทเรยนทมอยเดม

แลว โดยเชอมโยงหวขอหรอบทเรยนนนๆ วาสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรใดบาง อยางไรกตาม

21


ไทย.


รปแบบทเปนทรจกและใชอยางแพรหลายทสดคอการออกแบบยอนกลบ ( Backward design ) ซงเปน รปแบบหนงทผเชยวชาญดานหลกสตรจ านวนมากเสนอแนะวาเปนการออกแบบทมประสทธภาพในการ

พฒนาผเรยนไปสมาตรฐานโดยการเอาผลลพธสดทายทตองการ การออกแบบหลกสตรลกษณะนจะ

เรมตนจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดเปนเปาหมายของหนวยการเรยนการสอน

แลวจงก าหนดชนงานหรอภาระงานทตองการใหผเรยนปฏบต และก าหนดเกณฑในการประเมนงานกอน

การก าหนดกจกรรมการเรยนการสอนการเรมตนแตละวธมทงขอดและขอจ ากดครผสอนจงควรใชวธการ

ทหลากหลายและพจารณาตามความเหมาะสม

แนวการจดท าหนวยการเรยนรแบบองมาตรฐาน กระบวนการจดท าหนวยการเรยนรแบบองมาตรฐานมความยดหยน สามารถปรบล าดบ

โดยเรมจากจดใดกอน-หลงไดตามความเหมาะสม เชน อาจเรมจากการก าหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และวเคราะหค าส าคญในมาตรฐานและตวชวด เพอก าหนดสาระหลกหรอกจกรรม

หรออาจเรมจากประเดนปญหาส าคญในทองถนหรอสงทนกเรยนสนใจ แลวจงพจารณาวาประเดนปญหาดงกลาวเชอมโยงกบมาตรฐานขอใด แนวทางการจดจ าหนายการเรยนรทจะน าเสนอตอไปนเปนเพยงแนวทางตวอยาง 2 รปแบบ คอ แบบทเรมจากการก าหนดและวเคราะหมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และแบบทเรมจากประเดนปญหาในทองถนหรอประเดนทอยในความสนใจของ

นกเรยน

22


ไทย.


แนวการจดท าหนวยการเรยนรแบบองมาตรฐาน

รปแบบท 1 แนวทางการจดท าหนวยการเรยนรเรมจากการก าหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

หนวยการเรยนร รปแบบท 1

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ก าหนดสาระส าคญ

ชนงาน / ภาระงานทนกเรยนปฏบต*

ก าหนดเกณฑการประเมน *

กจกรรมการเรยนร *

ก าหนดชอหนวยการเรยนร *

ก าหนดเวลาเรยน

23


ไทย.


รปแบบท 2 แนวทางการจดท าหนวยการเรยนรเรมจากการก าหนดปญหาส าคญในทองถนหรอสงท นกเรยนสนใจ

ขนตอนทน าเสนอเปนแนวทางทง 2 รปแบบขางตน เปนขนตอนคดในการออกแบบหนวยการเรยนร ซงแสดงใหเหนวาการออกแบบหนวยการเรยนรแบบองมาตรฐานมความยดหยน ไมจ าเปนวาตองเรมจากมาตรฐานกอนเสมอ และในกระบวนการแตละขนนน อาจไมจ าเปนตองเรยงล าดบตามทเหนในแผนผง ครสามารถปรบเปลยนน าขนใดขนกอนกไดตามความถนดและความเหมาะสมของแต ละเรองทจะสอน แตในทสดตองสามารถบอกไดวา เมอเรยนจบหนวยการเรยนรนนแลวนกเรยนบรรลมาตรฐานและตวชวดใด

หนวยการเรยนร รปแบบท 2

ก าหนดประเดนปญหา / สงทนกเรยนสนใจ

ก าหนดสาระส าคญ

ระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ก าหนดชนงานหรอภาระงานทนกเรยนปฏบต*

ก าหนดเกณฑการประเมน *

กจกรรมการเรยนร *

ก าหนดชอหนวยการเรยนร *

ก าหนดเวลาเรยน

24


ไทย.


การจดกจกรรมการเรยนร

กจกรรมการเรยนรเปนสงส าคญทจะชวยน าพาผเรยนไปสคณภาพตาม มาตรฐาน/ตวชวดทเปนเปาหมายของหนวย การจดกจกรรมการเรยนรควรเนนผเรยนเปนส าคญ ค านงถงความแตกตางระหวางบคคล และมความหลากหลาย ทนสมย เหมาะสมกบวยของผเรยน และธรรมชาตของวชา

ใหผเรยนไดคนควาหรอเขาถงแหลงการเรยนรไดตามความสนใจ เปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง โดยครเปนผอ านวยความสะดวก คอยใหความชวยเหลอเพอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

การวดและประเมนผลการเรยนร

การวดและประเมนผลการเรยนรเปนเครองมอส าคญทจะชวยพฒนาผเรยน ใหเกดคณภาพตามเปาหมาย การวดประเมนผลในแตละหนวยการเรยนรจะตองสอดคลองสมพนธกบเปาหมาย

ในการพฒนาผเรยนของหนวยการเรยนรนนๆ ซงในรายวชาพนฐานจะมตวชวดเปนเปาหมาย และมผลการเรยนรเปนเปาหมายในรายวชาเพมเตม การประเมนทดจะตองมเกณฑและค าอธบายคณภาพงานทชดเจนและบงบอกคณภาพ งานในแตละระดบ ควรมการประเมนอยางสม าเสมอ ดวยวธการทหลากหลาย จากแหลงขอมลหลายๆแหลง เพอใหไดผลการประเมนทสะทอนความรความสารถทแทจรงของผเรยน หากยงไมบรรลคณภาพทก าหนดจะตองหาวธการชวยเหลอ เพอใหผเรยนเกดการพฒนาสงสดเตมตามศกยภาพ

25


ไทย.



เรอง บทบาทและความส าคญของการวดและประเมนผลองมาตรฐาน


มาตรฐานและการประเมนผลมความสมพนธกนอยางใกลชด การวดและประเมนผลถอวา

เปนจดทส าคญทสดขนตอนหนงของการจดท าหลก สตรแบบองมาตรฐาน แนวคดดานการศกษาในยคปจจบนไดปรบเปลยนจากยคทเนนพฤตกรรมนยม (Behaviorism) ซงวดประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคยอย เปนยคทใหความส าคญแกการประเมนในองครวมโดยเทยบเคยงกบมาตรฐานเปน ส าคญ นกวชาการในยคของการปฏรปการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมาย ตางมความเหนสอดคลองกนวาการจะพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางประสบความ ส าเรจนน มาตรฐานตองเปนตวเทยบเคยงในการวดและประเมนผลการเรยนรในทกระดบไม วาจะเปนระดบชาต ระดบทองถนหรอเขตพนทการศกษา และทส าคญทสดคอ ระดบสถานศกษา และระดบชนเรยน

ดงนนเกณฑตางๆ หรอรองรอยหลกฐานในการประเมนผลการเรยนจะตองเชอมโยงและสะทอนมาตรฐาน การเรยนรอยางชดเจน และมความชดเจนในการทจะบงชไดวาผเรยนบรรลถงมาตรฐานหรอไม เพยงใด หากยงไมบรรลมจดใดบางทจะตองพฒนา ขอมลจากการประเมนผลการเรยนรของผเรยนน นบเปนขอมลส าคญมากในการประกนคณภาพการศกษา เพอพฒนาเยาวชนของชาตใหมคณภาพตามทมงหวงตอไป

ระดบชนเรยน

ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา ระดบชาต

26


ไทย.


แนวการใหคะแนนเพอใหใชในการประเมนระดบชนเรยน การประเมนระดบชนเรยนเพอตรวจสอบวานกเรยนวามความรและสามารถท า อะไรได

ตามมาตรฐานหลกสตร ครจะตองสรางเกณฑการประเมนชนงานหรอการปฏบตงานตาง ๆ ของนกเรยนเพอเปนแนวทางในการใหคะแนน โดยเกณฑการประเมนจะสมพนธเกยวโยงกบมาตรฐานการเรยนรทไดก าหนดไว ในแตละครงของการปฏบตงานนน ๆ

การก าหนดเกณฑการประเมน การประเมนโดยใช Rubric เปนรปแบบทใชกนมากในการประเมนแบบองมาตรฐาน เปน แนวทางในการใหคะแนน (Scoring Guide) ซงสามารถทจะแยกแยะระดบตาง ๆ ของความส าเรจในการเรยนหรอการปฏบตของนกเรยนไดอยางชดเจนจากระดบด มากไปจนถงตองปรบปรง ครและนกเรยนควรจะรวมกนก าหนดเกณฑการประเมน ซงควรจะจดท าใหเสรจกอนทนกเรยนจะไดลงมอปฏบตงานชนนน เกณฑการประเมนนนนอกจากจะใชเปนเครองมอในการประเมนยงสามารถใชเปน เครองมอในการสอนอกดวย เพราะเกณฑการประเมนนน เปรยบเสมอนเปาหมายในการเรยนทนกเรยนจะตองรบทราบ ดงนนการประเมนการปฏบตนนตองก าหนดเกณฑใหชดเจนและเกณฑในการให คะแนนจะตองมระดบการวดคงท และมการบรรยายถงคณลกษณะทส าคญ (Performance Discription) ใหแกคร ผปกครอง และบคคลอน ๆ ทสนใจท าใหทราบวานกเรยนท าอะไรไดบางรอะไรบางและยงชวยใหนกเรยน เกดการเรยนรตามเปาหมาย ทก าหนดไว ตวอยางของเกณฑการประเมนงานเขยน

ระดบคะแนน ลกษณะของงาน

3 (ด) - เขยนไดตรงประเดนตามทก าหนดไว - มการจดระบบการเขยน เชน มค าน า เนอหา และบทสรปอยางชดเจน

- ภาษาทใช เชน ตวสะกดและไวยากรณมความถกตอง สมบรณ ท าใหผอานเขาใจงาย

- มแนวคดทนาสนใจ ใชภาษาสละสลวย 2 (ผาน) - เขยนไดตรงประเดนตามทก าหนดไว

- มการจดระบบการเขยน เชน มค าน า เนอหา และบทสรป - ภาษาทใชท าใหผอานเกดความสบสน

- ใชค าศพททเหมาะสม 1 (ตองปรบปรง) - เขยนไมตรงประเดน

- ไมมการจดระบบการเขยน - ภาษาทใชท าใหผอานเกดความสบสน

- ใชค าศพททไมเหมาะสม 0 - ไมมผลงาน

27


ไทย.


เกณฑการประเมน แบบรบรคสวนใหญจะประกอบดวย 3-5 ระดบ เกณฑการประเมน 3 ระดบจะเปนทนยมใชกนมาก เนองจากการใชเกณฑ 3 ระดบนนจะงายตอการก าหนดรายละเอยด ซงจะยดเกณฑคาเฉลยสงกวาคาเฉลย และต ากวาคาเฉลย หรอเมอเทยบเคยงกบมาตรฐานกคอระดบสงกวามาตรฐาน ระดบมาตรฐาน และ ต ากวามาตรฐานนอกจากงายตอการก าหนดคาแลว ยงงายตอการตรวจใหคะแนนอกดวย เนองจากความแตกตางระหวางระดบของเกณฑทง 3 ระดบนนจะแตกตางกนอยางชดเจน แตถาใช 5 หรอ 6 ระดบ ความแตกตางระหวางระดบ จะแตกตางกนเพยงเลกนอยซงท าใหยากตอการตรวจใหคะแนน ถาตองการก าหนดเกณฑ 5 หรอ 6 ระดบ วธการทจะชวยใหการก าหนดเกณฑงายขน ครอาจจะสมตวอยางงานของนกเรยนมาตรวจแลวแยกเปน 3 กลม คอ กลมงานทมคณภาพด ปานกลาง และตองปรบปรง แลวตรวจสอบลกษณะทเปน ตวจ าแนกระหวางงานทมคณภาพด ปานกลาง และตองปรบปรง โดยพจารณาจากแตละสวนของงาน ซงแตละสวนจะตองก าหนดแนวทางการใหคะแนน โดยมค านยามหรอค าอธบายลกษณะของงานในสวนนนๆในแตละระดบไวอยาง ชดเจน

utq online e-training course 1.1 ... · pdf...

Documents