vakalarla hipotiroidi
TRANSCRIPT
![Page 1: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/1.jpg)
HİPOTİROİDİ TANI VE TEDAVİSİ
Prof Dr Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD
TEMD Tiroid Hastalıkları Kursu TİROKURS-GAZİANTEP
11 MAYIS 2013
![Page 2: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/2.jpg)
Hipotiroidi: Doku düzeyinde tiroid hormonu yetersizliği veya nadiren etkisizliği sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
Tersiyer : TRH yetmezliğine bağlı
Sekonder : TSH yetmezliğine bağlı
Primer: Tiroid bezinin Yetmezliği
![Page 3: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/3.jpg)
Hipotiroidi tanısı
laboratuara dayalıdır
Semptomlar nonspesifiktir
sTSH ve Serbest T4
![Page 4: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/4.jpg)
Alt sınırı tüm yaşlar için aynıdır
0.5 mIU/L 4 mIU/L Erişkin
6 mIU/L 70-79 yaş
7.5 mIU/L 80 yaş üzeri
2.5 mIU/L gebelik 1. trimester
3.0 mIU/L gebelik 2.-3. trimester
Üst sınırı Yaşa göre
değişir
![Page 5: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/5.jpg)
TSH
FT4
ötiroidizm
klinik subklinik klinik subklinik
Hipertiroidi Hipotiroidi
4..................0.5 mIU/L TSH
FT4
TSH
![Page 6: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/6.jpg)
Aşikar hipotiroidi prevalansı 0.1-2%
subklinik hipotiroidi prevalansı 4- 8.5%
> 60y kadınlarda %14-20
Aşikar ve subklinik hipotiroidi sıklığı
![Page 7: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/7.jpg)
• Kronik otoimmün tiroidit (hashimato hastalığı) • Radyoaktif iyot tedavisi • Tiroidektomi sonrası • Anti-tiroid ilaçlar (PTU, Metimazol) • Lityum ,Amiodoron • İyot eksikliği • Subakut tiroidit • İnfiltratif hastalıklar • Agenez
Primer hipotiroidi nedenleri
![Page 8: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/8.jpg)
Hipotiroidide Semptomlar Nonspesifiktir
Halsizlik kas güçsüzlüğü
soğuk intoleransı kilo alımı
kognitif disfonksiyon Konstipasyon
büyüme geriliği İşitmede azalma
miyalji ,parestezi Depresyon
Artralji İnfertilite
Kuru cilt Ses kısıklığı
Ödem Sinir sıkışmaları
![Page 9: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/9.jpg)
Hipotiroidide Semptom ve bulgular
Mekanizma Semptom bulgular
Metabolik yavaşlama Halsizlik ,kas güçsüzlüğü soğuk intoleransı, kilo alımı kognitif disfonksiyon konstipasyon büyüme geriliği
Hareketlerde ve konuşmada yavaşlama reflekslerde azalma bradikardi
Matriks birikimi Kuru cilt Ses kısıklığı Ödem Sinir sıkışmaları
Cillte kalınlaşma Yüzde şişkinlik Periorbital ödem Dilde kalınlaşma
Diğer İşitmede azalma, miyalji parestezi , depresyon artralji, infertilite
Distolik hipertansiyon, saç kaybı, plevral effüzyon asit,galaktore, ataksi
![Page 10: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/10.jpg)
Hareketlerde yavaşlama konuşmada yavaşlama
reflekslerde azalma Bradikardi
Cillte kalınlaşma Yüzde şişkinlik
Periorbital ödem Dilde kalınlaşma
Distolik hipertansiyon saç kaybı
plevral effüzyon, asit Galaktore
ataksi
Hipotiroidide bulgular
![Page 11: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/11.jpg)
TSH↑
prolaktin↑
galaktore
Hipotiroidi – Galaktore bağlantısı
![Page 12: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/12.jpg)
Primer hipotiroidi tanısı
0 10........ 4 TSH, mIU/L
Subklinik hipotiroidi
TSH >4.0 mIU/L, s T4 Normal
Aşikar hipotiroidi TSH >4.0 mIU/L, s T4 düşük
TSH 0.5-4.0 mIU/L, sT4 Normal
Braverman LE, et al. Werner & Ingbar’s The Thyroid. A Fundamental and Clinical Text. 8th ed. 2000.
ötiroidi
![Page 13: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/13.jpg)
Sekonder ve tersiyer hipotiroidi tanısı
• TSH düşük veya normal
• sT4 düşük
![Page 14: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/14.jpg)
Hipotiroidi taraması
Yüksek riskli kişilerde:
• kadınlar > 60 • Aile öyküsü olan kadınlar • Tiroid hastalığı öyküsü olanlar • Hipotiroidi semptom ve bulguları olanlar • Guatrı olanlar • Hiperlipidemi • Tip1 diyabet • Hiperprolaktinemi • CPK yükseliği • Otoimmün hastalık öyküsü
Consensus group :ATA, AACE, & ES
![Page 15: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/15.jpg)
Ek tetkikler
• Anti TPO : Etyolojiye yönelik Prognozu belirlemede faydalı • Tiroid USG: muayenede patolojik bulgu varsa
• Hiponatremi (uygunsuz ADH) • Kreatinin yüksekliği • Hiperlipidemi • CPK yüksekliği • AST/ALT yüksekliği
Klinik tabloya eşlik edebilir Rutin ölçümleri gerekli değildir
![Page 16: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/16.jpg)
Kimler tedavi edilmelidir ?
TSH > 10 mIU/L
TSH >4 mIU/L, sT 4 ↓
TSH 4- 10 mIU/L ve T4 N
Semptom varlığı
Tiroid otoantikor pozitifliği varsa (Anti TPo, Anti TG)
Gebelerde
ilk trimesterde TSH > 2.5 mIU/L
İkinci veya 3. trimesterde TSH > 3 mIU/L
![Page 17: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/17.jpg)
45 y kadın Şikayeti yok Rutin tetkik
Semptom sorgusu : halsizlik, uykuya eğilim Açıklanamayan Kilo alımı, depresyon, algıda azalma
Ne yapayım?
TSH : 6.5 mIU/L T4: 1 ng/ml (N) Ne yapmalıyım?
Normal değerler TSH : 0.5- 4 mıu/L
subklinik hipotiroidi + semptomlar Levotiroksin replasman tedavisi başlanmalıdır
![Page 18: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/18.jpg)
72 y, Kadın
Konjestif kalp yetmezliği, Hipertansiyon
Şikayet: Halsizlik
TSH: 4.5 mıu/L,sT4 :0.9 ng/ml (N:0.89-1.9 ng/ml)
Tedavi başlarmısınız ?
>70 yaş ,TSH Normal değeri: < 6 mIU/L Tedavi başlanması önerilmez
Yıllık periodlar ile takibi önerilir
![Page 19: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/19.jpg)
50 y erkek Şikayeti Kilo alımı TSH: 11.2 mıu/L
sT4: 0.9 ng/ml (N : 0.89-1.9ng/ml)
Genç erkekte TSH Normal aralığı : 0.5- 4 mıu/L
Hasta aşikar hipotiroididir Levotiroksin replasman tedavisi başlanmalıdır
![Page 20: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/20.jpg)
Levotiroksin (LT4) replasman tedavisi
LT4: T4 hormonunun sentetik formudur
Doz ayarlaması kişiye özeldir ve
TSH düzeyine göre yapılır
Terapötik sınır dardır.
Küçük LT4 dozları ile TSH büyük değişiklik izlenebilir.
Hipotirodi tedavisi hayat boyu sürer
![Page 21: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/21.jpg)
Hipotiroidi:Tedavi hedefi
TSH : o .5 – 2.5 mIU/L
Yüksek Kardiyovasküler risk Osteoporoz Atrial fibrilasyon
TSH: 1-4 mIU/L
Gebelerde : 1.trimesterde 0.1-2.5 mIU/L 2. trimesterde 0.2-3.0 mIU/L 3. trimestrde 0.3-3.0 mIU/L
![Page 22: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/22.jpg)
Aşikar hipotiroidide LT4 tedavi başlanması
Kardiyak sorunu olmayan hipotiroid vakalarda:
1.6 g/kg/gün (1.4-1.8 g/kg/gün)
8 hafta sonra TSH kontrolü
gerekirse 25g doz arttırımı
Kardiyovasküler riski yüksek vakalarda
12.5 g/gün başlanmalı
4-6 haftalık dönemler ile doz ayarlaması
Subklinik hipotiroidide 25-75 g/gün yeterli olabilir
![Page 23: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/23.jpg)
76 y ,K Koroner arter hastalığı (+) Atrial fibrilasyon (+) Hipertansiyon (+)
TSH: 20 mIU/L sT4: 0.6 ng/ml
Ne yapalım?
12.5 g/gün levotiroksin başlanıp 4 hafta sonra TSH düzeyine göre + 6-12.5g/gün eklenebilir Hedef TSH :1-4 mıu/L
![Page 24: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/24.jpg)
45 y kadın Halsizlik yakınması ile bakılan testlerinde TSH: 18 mıu/L sT4: 0.7 ng/ml
Tedavi ?
Levotiroksin 1.6 g/kg başlanabilir 60 kg 60x 1.6= 96 g/gün KAH riski olmayanlarda tam doz başlanabilir Hedef TSH: 0.5-2.5 mıu/L
![Page 25: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/25.jpg)
30 y kadın 2 düşük öyküsü Şikayeti yok Yapılan tetkiklerinde TSH : 4.3 mıu/L St4: 1.2 ng/ml (N:0.89-1.9 ng/ml) Anti TPO (+)
Tedavi verirmisiniz?
70 kg Levotiroksin 50 g/gün
![Page 26: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/26.jpg)
İlaç dozunun ayarlanması
• İlaç başlandıktan 6 hafta sonra TSH ölçülmeli • Hedef TSH değerlerine varıncaya kadar 6-8 haftalık
periodlar ile TSH ölçülmerek doz attırımı/azaltımı yapılmaıdır
• Hedef TSH değerlerine ulaştıktan sonra 6-12 aylık
dönemler ile kontrol edilmelidir. • Gebelerde TSH ölçümü daha sık yapılmalıdır (3-4 hf)
Singer et al. JAMA. 1995;273:808-812.
TSH ölçümü sabah aç karnına LT4 tedavisi almadan yapılmalıdır
![Page 27: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/27.jpg)
Uzun süreli takip
Hedef TSH değerine ulaşıldıktan sonra 6-12 aylık periodlar ile izlem
Erken TSH ölçümü yapılması gereken durumlar • Cerrahi • Gebelik • İlaç değişimi • VKI hızlı değişim • Tiroİd metabolizmasını etkileyen ilaç kullanımı
![Page 28: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/28.jpg)
Levotiroksin (LT4) • Sabah aç karnına
• Günde tek seferde
• Ezilmeden su ile alınmalıdır
• Yemek yemeden önce 30 dk
beklenmeli
• Asit ortamda çözünür,PPI den etkilenir
• mutivitamin, demir, kalsiyum, sükralfat ,kolestiramin vb preparatlarla birlikte alınmamalıdır
Bu tür preparatlar LT4 dozundan en az 4 saat sonra alınmalıdır
![Page 29: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/29.jpg)
2012 itibarı ile mevcut LT4 preparatları
Doz veya ilaç markası değiştirildiğinde
8-12 hafta sonra TSH kontrol edilmelidir
LT4 preparatları aynı dozda aynı etkiyi
göstermeyebilirler
Tedaviye aynı ilaçla devam edilmelidir
![Page 30: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/30.jpg)
Hipotirodinin tanısı kolay, Tedavisi ucuz ve erişilebilirdir.
Zor olan tedaviyi dengede tutabilmektir
LT4 tedavisinde başarısızlık oranı %35-40
![Page 31: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/31.jpg)
Teşekkür ederim
![Page 32: Vakalarla hipotiroidi](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020106/559f6ee41a28ab21068b4655/html5/thumbnails/32.jpg)
www.turkendokrin.org Yayınlar bölümünden tam metin pdf ücretsiz indirilebilir
Türkiye endokrinoloji ve metabolizma derneği resmi web sitesi