vĂn bẢn quy phẠm phÁp luẬt nĂm 2015 -...

1

NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT BAN HÀNH

VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT NĂM 2015

Trần Văn LợiPhó Trưởng phòng Công tác xây dựng pháp luật, Vụ Các vấn đề chung về

xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật được Quốc hội khóa XIIIthông qua tại kỳ họp thứ 9 ngày 22/6/2015 và có hiệu lực kể từ ngày01/7/2016. Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 gồm 17chương, 173 điều, Luật sẽ thay thế Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luậtnăm 2008 và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhândân, Ủy ban nhân dân năm 2004. Sau đây là những điểm mới của Luật ban hànhvăn bản quy phạm pháp luật năm 2015

1. Hợp nhất hai Luật hiện hành về ban hành văn bản quy phạm phápluật

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 và Luật ban hành quyphạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2004 đã tạo cơsở pháp lý cho việc thiết lập trật tự, kỷ cương trong hoạt động xây dựng, ban hànhvăn bản quy phạm pháp luật ở trung ương và địa phương, góp phần xây dựng vàhoàn thiện hệ thống pháp luật. Tuy nhiên, việc song song tồn tại cả 02 Luật cùngđiều chỉnh về hoạt động xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhưngnội dung của hai Luật này lại có những quy định không thống nhất, thậm chí mâuthuẫn nhau.

Để khắc phục thực trạng nêu trên, trên cơ sở kế thừa và phát triển 02 Luậthiện hành, Luật năm 2015 đã hợp nhất thành một Luật áp dụng thống nhất choviệc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức,người có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở trung ương và địaphương.

2. Về văn bản quy phạm pháp luật và khái niệm quy phạm pháp luậtKhái niệm “văn bản quy phạm pháp luật” đã được quy định lần đầu tiên

trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1996, sau đó tiếp tục

DỰ ÁN PHÁT TRIỂN LẬP PHÁP QUỐC GIA (NLD)

2

được quy định trong Luật năm 2008 và Luật năm 2004. Việc quy định khái niệmvăn bản quy phạm pháp luật là căn cứ để các cơ quan có thẩm quyền phân biệtvăn bản quy phạm pháp luật với văn bản hành chính và văn bản áp dụng phápluật, góp phần hạn chế đáng kể số lượng văn bản hành chính có chứa quy phạmpháp luật. Tuy nhiên, do cách định nghĩa của hai Luật còn mang tính học thuật,lại chưa cụ thể nên đã gây khó khăn, lúng túng trong việc xác định văn bản nàolà văn bản quy phạm pháp luật.

Xuất phát từ ý nghĩa quan trọng của khái niệm văn bản quy phạm phápluật, nhằm khắc phục hạn chế trong việc phân biệt khái niệm văn bản quy phạmpháp luật với văn bản hành chính thông thường và những văn bản khác của cơquan nhà nước được ban hành trong thời gian qua, Luật năm 201 5 tách kháiniệm “Văn bản quy phạm pháp luật” và khái niệm “Quy phạm pháp luật”. Cụthể như sau:

1. “Quy phạm pháp luật” là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộcchung, được áp dụng lặp đi lặp lại nhiều lần đối với cơ quan, tổ chức, cá nhântrong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất định, do cơ quan Nhà nước,người có thẩm quyền quy định trong Luật này ban hành và được Nhà nước bảođảm thực hiện (khoản 1 Điều 3).

2. “Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật,được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trongLuật này.

Văn bản có chứa quy phạm pháp luật nhưng được ban hành không đúngthẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật này thì không phảilà văn bản quy phạm pháp luật” (Điều 2).

3. Về thẩm quyền, hình thức văn bản quy phạm pháp luật

Với chủ trương tiếp tục tinh gọn hệ thống văn bản quy phạm pháp luật,Luật mới đã giảm được một số hình thức văn bản quy phạm pháp luật, đồngthời quy định rõ ràng, cụ thể và chặt chẽ hơn về nộ i dung ban hành các hìnhthức văn bản quy phạm pháp luật. Cụ thể như sau:

3.1. Về hình thức văn bản quy phạm pháp luậtSo với Luật năm 2008 và Luật năm 2004, Luật mới giảm được 05 loại văn

bản quy phạm pháp luật gồm: (1) Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụQuốc hội hoặc giữa Chính phủ với cơ quan trung ương của tổ chức chính trị - xãhội trừ nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc giữa Chínhphủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; (2)thông tư liên tịch giữa các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; ( 3) chỉ thịcủa Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; (4) chỉ thị của Ủy ban nhân dân cấp huyện; (5)chỉ thị của Ủy ban nhân dân cấp xã. Đối với nghị quyết liên tịch, chỉ giữ lại


3

hình thức nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủvới Đoàn chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tuy nhiên,để phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, Luật năm 2015 b ổ sunghình thức văn bản phạm pháp luật của chính quyền đơn vị hành chính - kinh tếđặc biệt. Theo quy định tại Điều 3, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật gồm26 hình thức do 18 chủ thể có thẩm quyền ban hành, bao gồm:

“1. Hiến pháp.2. Bộ luật, luật (sau đây gọi chung là luật), nghị quyết của Quốc hội;3. Pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội; Nghị quyết liên

tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội với Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ươngMặt trận Tổ quốc Việt Nam;

4. Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước;5. Nghị định của Chính phủ; Nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn

chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;6. Quyết định của Thủ tướng Chính phủ;7. Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao;8. Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Thông tư của Viện

trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơquan ngang bộ; Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao vớiViện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; giữa Bộ trưởng, Thủ trưởng cơquan ngang Bộ với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Việ n kiểmsát nhân dân tối cao; Quyết định của Tổng Kiểm toán Nhà nước;

9. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương(sau đây gọi chung là cấp tỉnh);

10. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;11. Văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền đơn vị hành chính - kinh

tế đặc biệt;12. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc

tỉnh và đơn vị hành chính tương đương (sau đây gọi chung là cấp huyện);13. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp huyện;14. Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi

chung là cấp xã);

15. Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp xã”.

3.2. Về thẩm quyền, nội dung văn bản quy phạm pháp luật


4

Trên cơ sở quy định của Hiến pháp 2013 và các Luật về tổ chức bộ máy(Luật tổ chức Quốc hội (sửa đổi), Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật tổchức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi ),Luật tổ chức chính quyền địa phương, Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), LuậtMặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi)...), Luật năm 2015 đã xác định lại nộidung ban hành văn bản quy phạm pháp luật của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhâncó thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Cụ thể như sau:

- Đối với luật, nghị quyết của Quốc hội: Luật mới quy định rõ ràng, cụ th ểnhững nội dung Quốc hội phải ban hành luật và những nội dung Quốc hội banhành nghị quyết (Điều 15). Theo đó, Quốc hội ban hành luật để quy định về tổchức, bộ máy nhà nước, chính sách cơ bản tiền tệ quốc gia, ngân sách nhà nước,chính sách cơ bản về văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ, môi trường,quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, chính sách đối ngoại,quốc phòng, an ninh quốc gia….; ban hành nghị quyết để quy định việc thựchiện thí điểm một số chính sách mới thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hộinhưng chưa có luật điều chỉnh hoặc khác với quy định của luật hiện hành; tạmngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần luật, nghị quyết củaQuốc hội đáp ứng các yêu cầu cấp bách về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảmquyền con người, quyền công dân; quy định về tình trạng khẩn cấp, các biệnpháp đặc biệt khác bảo đảm quốc phòng và an ninh quốc gia.

- Đối với pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội (Điều 16):so với Luật năm 2008, Luật mới không quy định “cứng” việc pháp lệnh sau mộtthời gian thực hiện phải trình Quốc hội xem xét, quyết định ban hành luật; đồngthời, bổ sung một số nội dung Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết,gồm: (1) Tạm ngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần pháplệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội đáp ứng các yêu cầu cấp báchvề phát triển kinh tế - xã hội; (2) Bãi bỏ pháp lệnh, nghị quyết của Ủy banthường vụ Quốc hội.

- Đối với lệnh, quyết định của Chủ tịch nước (Điều 17): so với Luật năm2008, thẩm quyền ban hành lệnh, quyết định của Chủ tịch nước được quy địnhrõ ràng hơn, gồm: tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố, bãi bỏ tìnhtrạng khẩn cấp căn cứ vào nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội; công bố,bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương trong trườnghợp Ủy ban thường vụ Quốc hội không thể họp được và những vấn đề khácthuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước.

- Đối với nghị định của Chính phủ (Điều 19): Luật mới bổ sung một số nộidung Chính phủ ban hành ngh ị định để: (1) Các biện pháp cụ thể để tổ chức thihành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủyban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; (2) Những vấn đềliên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của hai bộ, cơ quan ngang bộ trở lên.


5

- Đối với văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhândân cấp tỉnh: để khắc phục việc quy định dàn trải, thiếu rõ ràng của Hội đồngnhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp trong Luật năm 2004, Luật mới đã phânđịnh rõ thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền cấptỉnh, bao gồm: (1) quy định chi tiết những vấn đề được giao; (2) tổ chức, bảođảm thi hành Hiến pháp và pháp luật tại địa phương; (3) quyết định những vấnđề cụ thể tại địa phương. Nội dung nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnhvà quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được quy định cụ thể tại Điều 27 vàĐiều 28.

Ngoài ra, Luật mới cũng giới hạn nội dung ban hành văn bản quy phạmpháp luật của một số chủ thể sau đây:

- Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy bantrung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành nghị quyết liên tịch để quyđịnh chi tiết những vấn đề được luật giao (Điều 18);

- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dântối cao; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và Chánh án Tòa án nhân dântối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thông tư liên tịchđể quy định về việc phối hợp giữa các cơ quan này trong việc thực hiện trình tự,thủ tục tố tụng (Điều 25);

- Hội đồng nhân dân cấp huyện, cấp xã ban hành nghị quyết, Ủy ban nhândân cấp huyện, cấp xã ban hành quyết định để quy định những vấn đề được luậtgiao (Điều 30).

4. Về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trongxây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Luật năm 2015 bổ sung 01 điều về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức,người có thẩm quyền tham gia vào quá trình xây dựng, ban hành văn bản quyphạm pháp luật từ khâu lập đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, chủtrì, tham gia soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, chỉnh lý, trình dự án, dự thảo đếnban hành văn bản quy phạm pháp luật (Điều 7):

(1) Đối với các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình, soạn thảo dựán dự thảo văn bản quy phạm pháp luật:

- Cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình dự án, dự thảo văn bản quyphạm pháp luật chịu trách nhiệm về tiến độ trình và chất lượng dự án, dự thảovăn bản quy phạm pháp luật do mình trình;

- Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật chịu tráchnhiệm trước cơ quan, t ổ chức, người có thẩm quyền trình hoặc cơ quan, tổ chức,người có thẩm quyền ban hành văn bản về tiến độ soạn thảo, chất lượng dự án,dự thảo văn bản được phân công soạn thảo.


6

(2) Đối với cơ quan thẩm định, thẩm tra; cơ quan tổ chức tham gia góp ý kiến:- Cơ quan thẩm định chịu trách nhiệm trước cơ quan, tổ chức, người có

thẩm quyền trình hoặc cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản quyphạm pháp luật về kết quả thẩm định đề nghị xây dựng văn bản quy phạm phápluật, dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

- Cơ quan thẩm tra chịu trách nhiệm trước cơ quan có thẩm quyền ban hànhvăn bản quy phạm pháp luật về kết quả thẩm tra dự án, dự thảo văn bản quyphạm pháp luật.

- Cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền được đề nghị tham gia góp ý kiếnvề đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo văn bản quy phạmpháp luật chịu trách nhiệm về nội dung và thời hạn tham gia góp ý kiến.

(3) Đối với cơ quan ban hành văn bản quy phạm pháp luật:- Quốc hội, Hội đồng nhân dân và cơ quan khác, người có thẩm quyề n ban

hành văn bản quy phạm pháp luật chịu trách nhiệm về chất lượng văn bản domình ban hành.

- Cơ quan, người có thẩm quyền chịu trách nhiệm về việc chậm ban hànhvăn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghịquyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

Ngoài ra, Luật năm 2015 cũng quy định trong trường hợp dự thảo văn bảnquy phạm pháp luật không bảo đảm về chất lượng, chậm tiến độ, không bảo đảmtính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của văn bản quy phạm pháp luật thìngười đứng đầu cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm định, cơ quantrình, cơ quan thẩm tra và cơ quan ban hành văn bản quy phạm pháp luật trongphạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải chịu trách nhiệm về việc khônghoàn thành nhiệm vụ và tùy theo mức độ mà xử lý theo quy định của pháp luậtvề cán bộ, công chức và quy định khác của pháp luật có liên quan.

5. Về các hành vi bị nghiêm cấm trong xây dựng, ban hành văn bản quyphạm pháp luật

Luật năm 2015 bổ sung 01 điều quy định về các hành vi bị nghiêm cấm(Điều 14), bao gồm các hành vi sau:

- Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái với Hiến pháp, trái với văn bảnquy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên;

- Ban hành văn bản không thuộc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật;- Ban hành văn bản quy phạm pháp luật không đúng thẩm quyền, hình

thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật ban hành văn bản quy phạm phápluật;


7

- Quy định thủ tục hành chính trong các văn bản quy phạm pháp luật củaChánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao;Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; Tổng Kiểm toán Nhà nước; Hội đồngnhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, trừtrường hợp được giao trong luật.

6. Về chương trình xây dựng luật, pháp lệnhTheo quy định của Luật năm 2008 thì chương trình xây dựng luật, pháp

lệnh gồm chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội và chươngtrình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai thựchiện cho thấy chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội là quádài, khó khả và thường xuyên phải điều chỉnh để phù hợp với điều kiện kinh tế -xã hội phát triển của đất nước. Vì vậy, để bảo đảm tính chủ động, linh hoạt trongcông tác lập pháp, phù hợp với thực tiễn quản lý điều hành, Luật năm 2015không quy định về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội vàchỉ giữ lại quy định về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm.Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm đượ c quy định lồng ghép vớiquy trình xây dựng chính sách với nhiều điểm mới đột phá.

7. Bổ sung quy trình xây dựng chính sáchLuật năm 2008 và Luật năm 2004 quy định về quy trình xây dựng văn bản,

từ đề xuất sáng kiến, soạn thảo, xem xét cho đến ban hành và công bố văn bảnquy phạm pháp luật, nhưng chưa tách bạch giữa quy trình chính sách và quytrình soạn thảo văn bản. Do vậy, Luật mới bổ sung quy trình hoạch định, phântích chính sách trước khi soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật theo hướng táchbạch với quy trình soạn thảo văn bản. Quy trình xây dựng chính sách được ápdụng đối với luật, pháp lệnh và một số loại nghị định của Chính phủ, nghị quyếtcủa Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

7.1. Quy trình xây dựng chính sách trong luật, pháp lệnhQuy trình xây dựng chính sách của luật, pháp lệnh được lồng ghép vào

quy trình lập dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm, gồmcác bước chính sau đây:

Bước 1: Lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnhThứ nhất, cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội tiến hành hoặc yêu cầu cơ

quan có thẩm quyền tiến hành: (1) Tổng kết việc thi hành pháp luật có liên quanđến đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; khảo sát, đánh giá thực trạng quan hệ xãhội liên quan đến nội dung chính của dự án luật, pháp lệnh; (2) Tổ chức nghiêncứu khoa học; nghiên cứu thông tin, tư liệu, điều ước quốc tế mà Cộng hoà xãhội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có liên quan đến đề nghị xây dựng luật,pháp lệnh; (3) Xây dựng nội dung của chính sách trong dự án luật, pháp lệnh;


8

các giải pháp để thực hiện chính sách; đánh giá tác động của chính sách, các giảipháp và lý do của việc lựa chọn chính sách; (4) Dự kiến nguồn lực, điều kiệnbảo đảm cho việc thi hành luật, pháp lệnh .

Thứ hai, chuẩn bị hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh quy định tại Điều29, hồ sơ gồm: (1) Tờ trình đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; (2) Báo cáo đánhgiá tác động của chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; (3) Báo cáotổng kết việc thi hành pháp luật hoặc đánh giá thực trạng quan hệ xã hội liênquan đến đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; (4) Bản tổng hợp và giải trình, tiếpthu ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và ý kiếncủa các cơ quan, tổ chức khác; bản chụp ý kiến góp ý; (5) Đề cương dự thảoluật, pháp lệnh.

Điểm nhấn quan trọng của quy trình chính sách chính là trách nhiệm đánhgiá tác động của chính sách. Luật mới dành 01 điều (Điều 35) để quy định vềtrách nhiệm, nội dung đánh giá tác động của chính sách trong đề nghị xây dựngluật, pháp lệnh. Theo đó, trách nhiệm đánh giá tác động của chính sách thuộccơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội trình đề nghị, cơ quan có thẩm quyền đượcđại biểu Quốc hội yêu cầu và cơ quan đề xuất chính sách mới trong quá trìnhsoạn thảo, thẩm định, thẩm tra, xem xét, cho ý kiến dự án luật, pháp lệnh. Nộidung đánh giá tác động của từng chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháplệnh phải nêu rõ: vấn đề cần giải quyết; mục tiêu của chính sách; giải pháp đểthực hiện chính sách; tác động tích cực, tiêu cực của chính sách; chi phí, lợi íchcủa các giải pháp; so sánh chi phí, lợi ích của các giải pháp; lựa chọn giải phápcủa cơ quan, tổ chức và lý do của việc lựa chọn; đánh giá tác động thủ tục hànhchính, tác động về giới (nếu có). Để bảo đảm chất lượng của báo cáo đánh giátác động, Luật mới quy định thủ tục bắt buộc lấy ý kiến góp ý và phản biện báocáo.

Thứ ba, tổ chức lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức có liên quan về đề nghị,kiến nghị xây dựng luật, pháp lệnh; đăng tải báo cáo tổng kết, báo cáo đánh giátác động của chính sách trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội đố i với đềnghị xây dựng luật, pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dântộc, Ủy ban của Quốc hội, đại biểu Quốc hội, Cổng thông tin điện tử của Chínhphủ đối với đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh của Chính phủ, Cổng thông tinđiện tử của cơ quan, tổ chức có đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh (thời gian đăngtải ít nhất là 30 ngày); tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu, giải trình các ý kiến góp ý ;đăng tải báo cáo tiếp thu, giải trình trên cổng thông tin điện tử của cơ quan, tổchức lập đề nghị.

Bên cạnh đó, để bảo đảm tính hợp lý về nguồn lực tài chính, nguồn nhânlực, tính tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tính hợphiến, hợp pháp, thống nhất của đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh với hệ thống


9

pháp luật, Điều 36 của Luật quy định bắt buộc lấy ý kiến Bộ Tài chính, Bộ Nộivụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp.

Bước 2: Thẩm định đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh (Điều 39)Khác với Luật năm 2008, Luật mới quy định việc bắt buộc thẩm định đề

nghị xây dựng luật, pháp lệnh và giao Bộ Tư pháp chủ t rì, phối hợp với Bộ Tàichính, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao và các cơ quan, tổ chức có liên quan thẩm địnhtrước khi trình Chính phủ. Thời hạn, hồ sơ và nội dung thẩm định được quy địnhtại Điều này.

Bước 3: Trình Chính phủ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh (Điều 40)Cơ quan lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh có trách nhiệm trình Chính

phủ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh chậm nhất 20 ngày, trước ngày tổ chứcphiên họp của Chính phủ. Hồ sơ trình gồm các tài liệu quy định tại Điều 37 củaLuật; Báo cáo thẩm định đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; Báo cáo giải trình,tiếp thu ý kiến thẩm định và các tài liệu khác (nếu có).

Bước 4: Chính phủ xem xét, thông qua đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh(Điều 41, Điều 42 và Điều 43)

Chính phủ sẽ tổ chức phiên họp để xem xét các đề nghị xây dựng luật, pháplệnh và ra nghị quyết về đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh với các chính sách đãđược thông qua.

Trên cơ sở nghị quyết của Chính phủ, bộ, cơ quan ngang bộ đề nghị xâydựng luật, pháp lệnh hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng lu ật, pháp lệnh và gửiBộ Tư pháp để lập đề nghị của Chính phủ về chương trình xây dựng luật, pháplệnh. Đối với đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh không do Chính phủ trình và kiếnnghị về luật, pháp lệnh thì trước khi trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội , cơ quan,tổ chức, đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh gửi hồ sơ đề nghịxây dựng luật, pháp lệnh và văn bản kiến nghị về luật, pháp lệnh để Chính phủcho ý kiến.

Bước 5: Gửi hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh trình Ủy ban thườngvụ Quốc hội (Điều 46)

Luật mới giữ nguyên quy định của Luật năm 2008 về thời hạn gửi hồ sơ đềnghị xây dựng luật, pháp lệnh trình Ủy ban thường vụ Quốc hội. Theo đó, chậmnhất vào ngày 01 tháng 3 của năm trước, đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh phảiđược gửi đến Ủy ban thường vụ Quốc hội để lập dự kiến chương trình xâydựng luật, pháp lệnh hằng năm của Quốc hội, đồng thời được gửi đến Ủy banpháp luật để thẩm tra.

Bước 6: Thẩm tra đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh (Điều 47)


10

Ủy ban pháp luật tập hợp và chủ trì thẩm tra đề nghị về chương trình xâydựng luật, pháp lệnh của cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội. Nội dung thẩmtra tập trung vào sự cần thiết ban hành, phạm vi, đối tượng điều chỉnh, chínhsách cơ bản của văn bản, tính thống nhất, tính khả thi, thứ tự ưu tiên, thời điểmtrình, điều kiện bảo đảm để xây dựng và thi hành văn bản.

Bước 7: Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét đề nghị xây dựng luật, pháplệnh để lập dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh (Điều 48)

Căn cứ vào đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh của cơ quan, tổ chức, đạibiểu Quốc hội, kiến nghị về luật, pháp lệnh của đại biểu Quốc hội, ý kiến thẩmtra của Ủy ban pháp luật, Ủy ban thường vụ Quốc hội lập dự kiến chương trìnhxây dựng luật, pháp lệnh trình Quốc hội xem xét, quyết định (Điều 48).

Bước 8: Quốc hội xem xét, thông qua dự kiến chương trình xây dựng luật,pháp lệnh (Điều 49)

Quốc hội xem xét, thông qua nghị quyết của Quốc hội về chương trình xâydựng luật, pháp lệnh; trong nghị quyết nêu rõ tên dự án luật, pháp lệnh và thờigian dự kiến trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua dựán đó.

7.2. Quy trình xây dựng chính sách trong nghị định của Chính phủQuy trình xây dựng chính sách trong nghị định của Chính phủ được áp

dụng đối với việc xây dựng, ban hành nghị định quy định tại khoản 2 và khoản 3Điều 19, gồm các bước sau đây:

Bước 1: Lập đề nghị xây dựng nghị địnhCơ quan đề nghị xây dựng nghị định có trách nhiệm tổng kết việc thi hành

pháp luật, đánh giá các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan đến đềnghị xây dựng nghị định; khảo sát, đánh giá thực trạng quan hệ xã hội liên quan;tổ chức nghiên cứu thông tin, tư liệu, điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủnghĩa Việt Nam là thành viên có liên quan đến đề nghị xây dựng nghị định; xâydựng nội dung của chính sách trong đề nghị xây dựng nghị định; đánh giá tácđộng của chính sách; dự kiến nguồn lực, điều kiện bảo đảm cho việc thi hành nghịđịnh sau khi được Chính phủ thông qua; tổ chức lấy ý kiến đối với đề nghị xâydựng nghị định (thời hạn lấy ý kiến ít nhất 30 ngày) và chuẩn bị hồ sơ đề nghị xâydựng nghị định theo quy định tại Điều 87 của Luật này.

Bước 2: Thẩm định đề nghị xây dựng nghị định (Điều 88)Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ , Bộ Ngoại giao

và các cơ quan, tổ chức có liên quan thẩm định đề nghị xây dựng nghị định.

Nội dung thẩm định tập trung vào các vấn đề sau: (1) Sự cần thiết banhành; đối tượng, phạm vi điều chỉnh của nghị định; (2) Sự phù hợp với đường


11

lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước; (3) Tính hợp hiến, tính hợppháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tính khả thi của nội dung chínhsách và các giải pháp thực hiện chính sách; (4) Tính tương thích với điều ướcquốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; (5)Sự cần thiết, tính hợp lý, chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính; việc lồng ghépvấn đề bình đẳng giới trong đề nghị xây dựng nghị định; (6) Việc tuân thủ trìnhtự, thủ tục lập đề nghị xây dựng nghị định.

Bước 3: Chính phủ xem xét, thông qua đề nghị xây dựng nghị định (Điều89)

Trên cơ sở hồ sơ đề nghị xây dựng nghị định do các Bộ, cơ quan ngang bộtrình, Chính phủ sẽ xem xét, thông qua từng chính sách trong nghị định tạiphiên họp của Chính phủ theo quy định tại Điều 89.

7.3 Quy trình xây dựng chính sách của nghị quyết của Hội đồng nhândân cấp tỉnh

Quy trình xây dựng chính sách trong nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấptỉnh được áp dụng đối với việc xây dựng, ban hành nghị quyết quy định tạikhoản 2, 3 và 4 Điều 27, gồm các bước sau đây:

Bước 1: Lập đề nghị xây dựng nghị quyếtCơ quan đề nghị xây dựng nghị quyết phải tổng kết việc thi hành pháp luật,

đánh giá các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan đến đề nghị xâydựng nghị định; khảo sát, đánh giá thực trạng quan hệ xã hội liên quan; tổ chứcnghiên cứu thông tin, tư liệu, điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa ViệtNam là thành viên có liên quan đến đề nghị xây dựng nghị định; xây dựng nộidung của chính sách trong đề nghị xây dựng nghị định; đánh giá tác động củachính sách; dự kiến nguồn lực, điều kiện bảo đảm cho việc thi hành nghị địnhsau khi được Hội đồng nhân dân thông qua; tổ chức lấy ý kiến; đăng tải đầy đủhồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh,thành phố trực thuộc trung ương trong thời hạn ít nhất 30 ngày để lấy ý kiến cơquan, tổ chức có liên quan và đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của cácchính sách.

Bước 2: Thẩm định đề nghị xây dựng nghị quyết (Điều 115)Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Nội vụ và các cơ quan,

tổ chức có liên quan thẩm định đề nghị xây dựng nghị quyết. Thời hạn thẩm địnhđề nghị xây dựng nghị quyết là mười lăm ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ. Báocáo thẩm định phải thể hiện rõ ý kiến của Sở Tư pháp về nội dung thẩm định vàvề đề nghị xây dựng nghị quyết đủ điều kiện hoặc chưa đủ điều kiện trình Ủy bannhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định. Nội dung thẩm định được viện dẫn theonội dung thẩm định đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh.


12

Bước 3: Thông qua chính sách trong đề nghị xây dựng nghị quyết (Điều116)

- Đối với đề nghị xây dựng nghị quyết do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trìnhthì Ủy ban nhân dân có trách nhiệm xem xét, thảo luận tập thể và biểu quyếttheo đa số để thông qua chính sách trong từng đề nghị xây dựng nghị quyết.

- Đối với đề nghị xây dựng nghị quyết do cơ quan, tổ chức khác trình thìcơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm thông qua chính sách trong đề nghị xâydựng nghị quyết.

Bước 4: Xem xét đề nghị xây dựng nghị quyết và phân công cơ quan, tổchức chủ trì soạn thảo (Điều 117, Điều 118)

Cơ quan, tổ chức đề nghị xây dựng nghị quyết trình Thường trực Hộiđồng nhân dân hồ sơ đề nghị xây dựng nghị quyết. Thường trực Hội đồng nhândân xem xét đề nghị; nếu chấp thuận thì phân công cơ quan trình dự thảo nghịquyết và quyết định thời hạn trình Hội đồng nhân dân dự thảo nghị quyết; cơ quantrình có trách nhiệm phân công cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan phối hợp soạnthảo.

8. Đổi mới quy trình xây dựng, ban hành văn bản pháp luật của một sốcơ quan, người có thẩm quyền khác

8.1. Quy trình xây dựng, ban hành quyết định của Thủ tướng Chínhphủ, thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ

Tại Chương V, Luật năm 2015 dành riêng Mục 3 (từ Điều 97 đến Điều100) để quy định quy trình xây dựng, ban hành quyết định của Thủ tướng Chínhphủ, Mục 4 (từ Điều 101 đến Điều 104) để quy định quy trình xây dựng, banhành thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với nhiều điểm mới,chặt chẽ hơn:

a) Đối với quy trình xây dựng, ban hành quyết định của Thủ tướng Chínhphủ, Điều 97 của Luật mới đã quy định rõ nhiệm vụ của cơ quan chủ trì soạnthảo và nội dung, hồ sơ thẩm định đối với dự thảo quyết định của Thủ tướngChính phủ.

b) Đối với quy trình xây dựng, ban hành thông tư của Bộ trưởng, Thủtrưởng cơ quan ngang Bộ: Nhằm hạn chế tình trạng “lạm phát” ban hành thôngtư, đồng thời khắc phục tình trạng “khép kín” trong quy trình ban hành thông tư,qua đó góp phần nâng cao chất lượng của thông tư được ban hành, Luật đã bổsung một số cơ chế mới để kiểm soát tốt hơn chất lượng của thông tư, cụ thể nhưsau:

- Trong quá trình soạn thảo, bộ, cơ quan ngang bộ phải lấy ý kiến đốitượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản, nêu những vấn đề cần xin ý kiến


13

phù hợp với từng đối tượng lấy ý kiến và xác định cụ thể địa chỉ tiếp nhận ý kiến;tổng hợp, nghiên cứu, giải trình tiếp thu các ý kiến góp ý; đánh giá tác động vănbản, đánh giá thủ tục hành chính trong văn bản trong trường hợp được giao quyđịnh thủ tục hành chính;

- Đối với thông tư có quy định ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ, lợiích của người dân, doanh nghiệp h oặc có liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnhvực thì Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thành lập Hội đồng tư vấnthẩm định có sự tham gia của cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan, các chuyêngia, nhà khoa học để thẩm định dự thảo thông tư. Nội dung v à hồ sơ thẩm địnhđược quy định cụ thể tại Điều 102.

8.2. Quy trình xây dựng, ban hành lệnh, quyết định của Chủ tịch nướcLuật năm 2015 cơ bản kế thừa quy định của Luật năm 2008, tuy nhiên, bổ

sung quy định: “Chủ tịch nước có thể yêu cầu cơ quan đề nghị xâ y dựng lệnh,quyết định thảo luận về những vấn đề quan trọng của dự thảo lệnh, quyết định củaChủ tịch nước” (khoản 3 Điều 81).

8.3. Quy trình xây dựng ban hành nghị quyết liên tịch

Bổ sung quy định “Trước khi ban hành, dự thảo nghị quyết liên tịch giữaỦy ban thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổquốc Việt Nam phải được Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội thẩm tra; dựthảo nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ươngMặt trận Tổ quốc Việt Nam phải được Bộ Tư pháp thẩm định” (khoản 4 Điều109).

8.4. Quy trình xây dựng, ban hành nghị quyết của Hội đồng nhân dâncấp huyện

Bổ sung quy định “Phòng Tư pháp có trách nhiệm thẩm định dự thảo nghịquyết của Hội đồng nhân dân cấp huyện trước khi trình Ủy ban nhân dân cấphuyện” (khoản 1 Điều 134).

9. Sửa đổi, bổ sung một số quy định về soạn thảo, thẩm định, thẩm tra,xem xét, thông qua văn bản quy phạm pháp luật

- Bổ sung trách nhiệm của thành viên ban soạn thảo dự án luật, pháp lệnh,dự thảo nghị quyết. Theo đó, thành viên ban soạn thảo có nhiệm vụ tham dự đầyđủ các cuộc họp của Ban soạn thảo và chịu trách nhiệm về chất lượng, tính hợphiến, hợp pháp, tính khả thi đối với các nội dung được phân công trong dự thảovăn bản và tiến độ xây dựng dự thảo văn bản; trường hợp vì lý do khách quanmà không tham dự được thì phải có ý kiến góp ý bằng văn bản (khoản 4 Điều54);


14

- Chỉnh sửa nội dung thẩm định, thẩm tra theo hướng bổ sung những nộidung cần thiết tập trung thẩm định, thẩm tra (điều kiện bảo đảm về nguồn nhânlực, tài chính để bảo đảm thi hành văn bản quy phạm pháp luật; việc lồng ghépvấn đề bình đẳng giới trong dự thảo văn bản,…); lược bỏ một số nội dungkhông phù hợp hoặc không cần thiết như thẩm định tính khả thi của dự thảovăn bản, sự cần thiết ban hành, đối tượng, phạm vi điều chỉnh của dự thảo vănbản (khoản 3 Điều 58, Điều 65);

- Khẳng định rõ giá trị pháp lý của văn bản thẩm định, thẩm tra: báo cáothẩm định, thẩm tra ngoài việc thể hiện rõ ý kiến về những nội dung thẩm định,thẩm tra thì còn phải thể hiện rõ ý kiến về việc dự án, dự thảo đủ hoặc chưa đủđiều kiện trình. Trong trường hợp Bộ Tư pháp kết luận dự án, dự thảo chưa đủđiều kiện trình Chính phủ thì trả lại hồ sơ cho cơ quan chủ trì soạn thảo để tiếptục chỉnh lý, hoàn thiện dự án, dự thảo (khoản 4 Điều 58); trường hợp cơ quanchủ trì thẩm tra có ý kiến dự án, dự thảo chưa đủ điều kiện trình Ủy ban thườngvụ Quốc hội, Quốc hội thì báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét trả lạihồ sơ cho cơ quan trình dự án, dự thảo để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự án, dựthảo (Điều 67);

- Bổ sung quy trình xem xét, thông qua dự án luật tại ba kỳ họp Quốc hội đốivới các dự án luật lớn, nhiều điều, khoản có tính chất phức tạp (Điều 76). Trìnhtự xem xét, thảo luận tại kỳ họp thứ nhất và kỳ họp thứ ba được thực hiện theoquy định tương ứng về trình tự xem xét, thông qua dự án luật, dự thảo nghịquyết tại hai kỳ họp. Trong thời gian giữa kỳ họp thứ nhất và kỳ họ p thứ hai, cơquan, tổ chức, đại biểu Quốc hội trình dự án luật có trách nhiệm chủ trì nghiêncứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật và tổ chức lấy ý kiến Nhân dân vềdự án luật theo quyết định của Ủy ban thường vụ Quốc hội (nếu có);

- Nâng cao vai trò của Chính phủ trong quy trình tự xem xét, thông qua dựán luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy banthường vụ Quốc hội: “Trường hợp cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội trình dựán, dự thảo có ý kiến khác hoặc Chính phủ có ý kiến khác đối với dự án, dự thảokhông do Chính phủ trình thì Chính phủ, cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hộibáo cáo Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định” (khoản 7Điều 74, khoản 3 Điều 75, khoản 1 Điều 77).

- Hồ sơ trình dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật: để bảo đảm thựchiện tiết kiệm, tránh lãng phí trong việc in ấn các tại liệu trong hồ sơ trình dự án,dự thảo văn bản, Luật mới quy định việc in và gửi bản giấy đối với tờ trình, dựthảo văn bản, báo cáo thẩm định, báo cáo thẩm tra, còn các tài liệu khác đượcgửi bằng bản điện tử.

10. Mở rộng dân chủ, tăng cường tính công khai, minh bạch trong xâydựng văn bản quy phạm pháp luật


15

Luật năm 2015 bổ sung nhiều quy định hợp lý, cụ thể hơn về việc lấy ýkiến để tạo điều kiện cho Nhân dân tham gia vào quá trình xây dựng văn bảnquy phạm pháp luật một cách thực chất, hiệu quả hơn. Nội dung này được thểhiện dưới một số điểm chính như sau:

Một là, đối với luật, pháp lệnh, nghị định của Chính phủ quy định tại cáckhoản 2 và 3 Điều 19, nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định tạicác khoản 2, 3 và 4 Điều 27, việc lấy ý kiến được coi là thủ tục bắt buộc trong cảgiai đoạn đề nghị xây dựng chính sách và giai đoạn soạn thảo . Thời hạn đăng tảiđể lấy ý kiến ít nhất 30 ngày với đề nghị xây dựng chính sách và ít nhất 60 ngàyvới dự án, dự thảo văn bản. Đối với nghị định quy định chi tiết, quyết định củaThủ tướng Chính phủ, thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ,...thì việc lấy ý kiến được thực hiện khi đã có dự thả o văn bản (thời hạn đăng tải ítnhất 60 ngày).

Hai là, quy định cơ quan, tổ chức lấy ý kiến phải xác định rõ địa chỉ đăngtải, tiếp nhận ý kiến góp ý. Theo quy định tại khoản 1 Điều 36 thì báo cáo tổngkết, báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháplệnh phải đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội đối với đề nghị xâydựng luật, pháp lệnh do Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủyban của Quốc hội, đại biểu Quốc hội trình; trên Cổng thông tin điện tử củaChính phủ đối với đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh do Chính phủ trình và trênCổng thông tin điện tử của các cơ quan, tổ chức lập đề nghị xây dựng luật, pháplệnh.

Bà là, ngoài việc lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của vănbản, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, Luật năm 2015 quy định tráchnhiệm bắt buộc lấy ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ , Bộ Ngoại giao, Bộ Tưpháp đối với đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh và đề nghị xây dựng nghị định.Các bộ nêu trên có trách nhiệm góp ý kiến bằng văn bản đánh giá về nguồn tàichính, nguồn nhân lực, sự tương thích với điều ước quốc tế có liên quan màCộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, về tính hợp hiến, hợp pháp,tính thống nhất của đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh với hệ thống pháp luật vàgửi đến cơ quan, tổ chức, cá nhân lập đề nghị (khoản 2 Điều 36).

Bốn là, nội dung lấy kiến phải phù hợp với từng đối tượng lấy ý kiến vàtập trung vào những chính sách lớn, quan trọng, trực tiếp ảnh hưởng đến doanhnghiệp, người dân . Trong thời gian dự thảo luật, pháp lệnh, nghị quyết đangđược lấy ý kiến nếu cơ quan chủ trì soạn thảo chỉnh lý lại dự thảo văn bản màkhác với dự thảo đã đăng tải trước đó thì phải đăng lại dự thảo văn bản đã đượcchỉnh lý (khoản 1 Điều 57).

Năm là, quy định các hình thức lấy ý kiến đa dạng, phong phú như: đăng tảiđể lấy ý kiến, lấy ý kiến trực tiếp, gửi dự thảo đề nghị góp ý kiến, tổ chức hội


16

thảo, tọa đàm hoặc thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Đặc biệt, đốivới đề nghị xây dựng nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, trong trườnghợp cần thiết, cơ quan đề nghị xây dựng nghị quyết tổ chức đối thoại trực tiếp vềchính sách với các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của nghị quyết (khoản 2Điều 113).

Sáu là, tăng cường trách nhiệm giải trình ý kiến góp ý bằng việc bổ sungquy định cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội có trách nhiệm tổng hợp, nghiêncứu, giải trình, tiếp thu các ý kiến góp ý; đăng tải công khai báo cáo giải trình,tiếp thu trên các cổng thông tin điện tử nêu trên (khoản 1 Điều 36, khoản 3 Điều57, khoản 3 Điều 86). Bên cạnh đó, Luật năm 2015 bổ sung trách nhiệm phảnhồi ý kiến, kiến nghị của cá nhân, cơ quan, tổ chức thành nguyên tắc trong xâydựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật (Điều 5).

11. Bảo đảm quyền kiến nghị về luật, pháp lệnh, quyền trình dự ánluật, pháp lệnh của đại biểu Quốc hội

Để cụ thể hóa quy định của Hiến pháp 2013 về quyền “trình kiến nghị vềluật, pháp lệnh và dự án luật, pháp lệnh” của đại biểu Quốc hội, Luật năm 2015dành riêng 01 Điều quy định về quyền kiến nghị về luật, pháp lệnh, đề nghị xâydựng luật, pháp lệnh của đại biểu Quốc hội (Điều 33), cụ thể như sau:

Thứ nhất, quy định rõ quyền sáng kiến lập pháp của đại biểu Quốc hội gồmquyền kiến nghị về luật, pháp lệnh và quyền đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh;đồng thời phân biệt rõ giữa hai quyền này dựa trên các tiêu chí về căn cứ lập,quy trình, hồ sơ. Yêu cầu đối với đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh của đại biểuQuốc hội được quy định tương tự như các chủ thể khác có thẩm quyền đề nghịxây dựng luật, pháp lệnh. Riêng đối với kiến nghị xây dựng luật, pháp lệnh, Luậtquy định đơn giản hơn về căn cứ lập cũng như hồ sơ kiến nghị. Theo đó, k iếnnghị về luật, pháp lệnh căn cứ vào đường lối, chủ trương của Đảng, chính sáchcủa Nhà nước; yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh,thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; cam kếttrong điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên .Về hồ sơ, đại biểu Quốc hội chỉ cần chuẩn bị văn bản kiến nghị, trong đó nêu rõsự cần thiết ban hành luật, pháp lệnh; đối tượng, phạm vi điều chỉnh của luật,pháp lệnh; mục đích, yêu cầu ban hành luật, pháp lệnh; quan điểm, chính sách,nội dung chính của luật, pháp lệnh.

Thứ hai, bổ sung quy định cơ chế hỗ trợ đại biểu Quốc hội trong việc kiếnnghị xây dựng luật, pháp lệnh, theo đó: (1) Đối với việc hỗ trợ lập văn bản kiếnnghị, đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, khoản 3 và khoản 4 Điều 33 của Luậtquy định đại biểu Quốc hội có quyền tự mình hoặc đề nghị Văn phòng Quốc hội,Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội, Viện nghiên cứu lập hỗ trợ trong việc lậpvăn bản kiến nghị về luật, pháp lệnh, hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh.


17

Văn phòng Quốc hội có trách nhiệm đảm bảo các điều kiện cần thiết để đại biểuQuốc hội thực hiện quyền kiến nghị về luật, pháp lệnh, quyền đề nghị xây dựngluật, pháp lệnh; (2) Trong quá trình soạn thảo, khoản 1 Điều 56 quy định đạibiểu Quốc hội có thể đề nghị Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Đoàn đại biểuQuốc hội, Viện nghiên cứu lập pháp, cơ quan, tổ chức có liên quan hỗ trợ trongquá trình soạn thảo.

12. Về xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự,thủ tục rút gọn

- Kế thừa các quy định của Điều 78 Luật năm 2008, Luật năm 2015 bổsung 03 trường hợp được xây dựng, ban hành văn bản quy phạm theo trình tựthủ tục rút gọn (Điều 146) gồm: (1) Trường hợp đột xuất, khẩn cấp trongphòng chống thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; (2) Trường hợp cấp bách để giảiquyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn theo quyết định của Quốc hội; (3)Trường hợp để ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạmpháp luật trong một thời hạn nhất định .

- Về phạm vi các loại văn bản được áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn, sovới Luật năm 2008 và Luật năm 2004, Luật mới không quy định thẩm quyềnxây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọnđối với quyết định của Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã . Đồng thời, thẩmquyền quyết định áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong Luật mới được quy địnhtheo hướng cơ quan nào có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luậtthì có thẩm quyền quyết định trình tự, thủ tục rút gọn.

- Quy định cụ thể, rõ ràng hơn trình tự, thủ tục xây dựng, xem xét, thôngqua văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn (Điều 148, Điều149). Ví dụ: trong trường hợp tổ chức lấy ý kiến thì thời hạn lấy ý kiến khôngquá 20 ngày; việc thẩm định, thẩm tra phải được tiến hành trong thời hạn 05 ngàylàm việc kể từ ngày nhận được dự thảo văn bản; quy trình xem xét, thông quađược thực hiện theo trình tự tươ ng ứng với trình tự xem xét, thông qua văn bảnđó.

- Quy định về thời điểm có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật đượcban hành theo quy trình rút gọn: Văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theotrình tự, thủ tục rút gọn thì có thể có hiệu lực kể từ ngày thông qua hoặc ký banhành, đồng thời phải được đăng ngay trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan banhành và phải được đưa tin trên phương tiện thông tin đại chúng; đăng Công báonước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc Công báo tỉnh, thành phố trựcthuộc trung ương chậm nhất là sau 03 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành(khoản 2 Điều 151).

13. Về việc ban hành văn bản quy định chi tiết


18

Để nâng cao trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo cũng như khắc phụctình trạng nợ, đọng văn bản quy định chi tiết, Luật năm 2015 bổ sung nhiều quyđịnh mới như:

- Quy định trách nhiệm của cơ quan, người có thẩm quyền trong việc chậmban hành văn bản quy định chi tiết (khoản 6 Điều 7);

- Bổ sung quy định: “Dự thảo văn bản quy định chi tiết phải được chuẩn bịvà trình đồng thời với dự án luật, pháp lệnh” (khoản 1 Điều 11);

- Giới hạn phạm vi giao ban hành văn bản quy định chi tiết, theo đó, Luậtnăm 2015 không quy định trường hợp giao giao ban hành văn bản quy định chitiết đối với những vấn đề chưa có tính ổn định cao.

14. Về đăng Công báo, công bố, đăng tải, đưa tin văn bản quy phạmpháp luật

- So với Luật năm 2008, Luật mới bỏ quy định “văn bản quy phạm phápluật không đăng công báo thì không có hiệu lực thi hành” vì: trách nhiệm đăngCông báo văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Công báo đã được quy địnhrõ ràng trong Luật này (khoản 4 Điều 150); hơn nữa, về mặt lý luận, v iệc khôngđăng Công báo hoặc đăng Công báo chậm không thể coi là căn cứ “phủ nhận”hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật đã được cơ quan, người có thẩm quyềnđược quy định trong Luật này t hông qua.

- Bổ sung quy định về thẩm quyền, thời hạn công bố nghị quyết của Quốchội, Ủy ban thường vụ Quốc hội (Điều 80). Theo đó, Luật giao Tổng thư kýQuốc hội công bố nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban thường vụQuốc hội. Thời hạn công bố chậm nhất là mười lăm ngày, kể từ ngày nghị quyếtđược thông qua, trừ nghị quyết được xây dựng, ban hành theo trình tự, thủ tụcrút gọn (thời hạn công bố chậm nhất là 05 ngày, kể từ ngày luật, pháp lệnh đượcthông qua).

- Bổ sung quy định về việc đăng tải văn bản quy phạm pháp luật trên Cơ sởdữ liệu quốc gia về pháp luật. Văn bản quy phạm pháp luật đăng tải trên Cơ sởdữ liệu quốc gia về pháp luật có giá trị sử dụng chính thức (Điều 157).

15. Về hiệu lực và nguyên tắc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật15.1. Về hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật (Điều

152)

- Luật mới quy định cụ thể hơn trường hợp văn bản quy phạm pháp luậtđược quy định hiệu lực trở về trước: “Chỉ trong trường hợp thật cần thiết để bảođảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhânđược quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội…”;


19

- Giới hạn phạm vi các văn bản quy phạm pháp luật được quy định hiệu lựctrở về trước. Theo đó, chỉ văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan trung ươngmới được quy định hiệu lực trở về trước ; văn bản quy phạm pháp luật của Hộiđồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hànhchính - kinh tế đặc biệt không được quy định hiệu lực trở về trước .

15.2. Về ngưng hiệu lực văn bản quy phạm pháp luật (Điều 153)So với Luật năm 2008, ngoài trường hợp văn bản quy phạm pháp luật bị

ngưng hiệu lực do bị đình chỉ việc thi hành, Luật mới bổ sung trường hợp ngưnghiệu lực văn bản pháp luật trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền ban hànhvăn bản đó quyết định ngưng hiệu lực trong một thời hạn nhất định để giải quyếtcác vấn đề kinh tế - xã hội phát sinh. Bên cạnh đó, để khắc phục hạn chế củaLuật năm 2008, đồng thời bảo đảm tính công khai, minh bạch, hạn chế vi phạmpháp luật, Luật mới quy định rõ thời hạn đăng Công báo, đưa tin về quyết địnhvăn bản ngưng hiệu lực, đình chỉ việc thi hành, xử lý văn bản pháp luật chậmnhất sau 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định .

15.3. Về các trường hợp văn bả n quy phạm pháp luật hết hiệu lực (Điều154)

Các trường hợp văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực được quy địnhtrên cơ sở kế thừa Luật năm 2008 và Luật năm 2004. Tuy nhiên, để bảo đảmtính thống nhất của hệ thống pháp luật và nâng cao trách nhiệm của cơ quantrong việc ban hành văn bản quy định chi tiết, Luật mới bổ sung 01 khoản quyđịnh “Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực thì văn bản quy phạm pháp luậtquy định chi tiết thi hành văn bản đó cũng đồng thời hết hiệu lực”.

15.4. Về nguyên tắc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật (Điều 156)Để bảo đảm phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn ở nước ta, so với

Luật năm 2008, Luật năm 2015 bổ sung 01 khoản về nguyên tắc ưu tiên áp dụngđiều ước quốc tế khi văn bản pháp luật trong nước và điều ước quốc tế m à ViệtNam là thành viên có quy định khác nhau về cùng một vấn đề. Cụ thể như sau:“Việc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật trong nước không được cản trở việcthực hiện điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thànhviên. Trong trường hợp văn bản quy phạm pháp luật trong nước và điều ướcquốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khácnhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó, trừ Hiếnpháp”.

16. Về các điều kiện bảo đảm cho công tác xây dựng, ban hành văn bảnquy phạm pháp luật (Điều 171)

- Tăng cường tính chuyên nghiệp đối với những người làm công tác xâydựng pháp luật: bổ sung quy định trách nhiệm của Nhà nước có chính sách để


20

thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ, công chức th am gia xây dựng, banhành văn bản quy phạm pháp luật; hiện đại hóa phương tiện, hạ tầng kỹ thuậtphù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ được quy định tại Luật này.

- Bảo đảm kinh phí xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật: Luậtxác định rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm kinh phí trong từnggiai đoạn xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật từ giai đoạn xây dựngchính sách, soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, chỉnh lý đến hoàn thiện, ban hànhvăn bản quy phạm pháp luật.

21

DANH MỤCCÁC VĂN BẢN LIÊN QUAN ĐẾN LUẬT BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT

TT Hình thứcvăn bản

Số, ký hiệu Tên gọi Ngày ban hành Ngày có hiệulực

Tình trạng Ghichú

1. Luật Số 31/2004/QH11 ban hành văn bản quy phạmpháp luật của HĐND vàUBND

03/12/ 2004 01/04/2005 Còn hiệu lực

2. Luật Số 17/2008/ QH12 Ban hành văn bản quy phạmpháp luật

03/6/2008 01/01/2009 Còn hiệu lực

3. Luật Số 57/2014/QH13 Tổ chức Quốc hội 2014 20/11/2014 01/01/2016 Chuẩn bị cóhiệu lực

4. Luật Số 62/2014/QH13 Tổ chức Tòa án nhân dân2014

24/11/2014 01/6/2015 Còn hiệu lực

5. Luật Số 63/2014/QH13 Tổ chức Viện Kiểm sát nhândân 2014

24/11/2014 01/6/2015 Còn hiệu lực

6. Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam2015

9/6/2015 01/01/2016 Chuẩn bị cóhiệu lực

7. Luật Tổ chức Chính phủ 2015 19/6/2015 01/01/2016 Chuẩn bị cóhiệu lực

8. Luật Tổ chức chính quyền địaphương 2015


9. Luật Kiểm toán nhà nước sửa đổi2015



22

10. Pháp lệnh Số 01/2012/UBTVQH13 Hợp nhất văn bản quy phạmpháp luật

23/3/2012 01/7/2012 Còn hiệu lực

11. Pháp lệnh Số 03/2012/UBTVQH13 Pháp điển hệ thống quyphạm pháp luật

16/4/2012 01/7/2013 Còn hiệu lực

12. Nghị định Số 91/2006/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hànhmột số điều của Luật Banhành văn bảnquy phạm pháp luật của Hộiđồng nhân dân, Ủy ban nhândân

09/6/2006 Có hiệu lựcthi hành sau

15 ngày, kể từngày đăngCông báo

Còn hiệu lực

13. Nghị định Số 24/2009/NĐ-CP Quy định chi tiết và biệnpháp thi hành Luật ban hànhvăn bản quy phạm pháp luật

05/03/2009 20/4/2009 Còn hiệu lực

14. Nghị định Số 48/2009/NĐ-CP Quy định về các biện phápbảo đảm bình đẳng giới

19/5/2009 15/7/2009 Còn hiệu lực


23

15. Nghị định Số 40/2010/NĐ-CP Về kiểm tra và xử lý vănbản quy phạm pháp luật

12/4/2010 01/6/2010 Còn hiệu lực

16. Nghị định Số 63/2010/NĐ-CP Về kiểm soát thủ tục hànhchính

08/6/2010 14/10/2010 Còn hiệu lực

17. Nghị định Số 100/2010/NĐ-CP Về công báo 28/9/2010 15/11/2010 Còn hiệu lực18. Nghị định Số 59/2012/NĐ-CP Về theo dõi tình hình thi

hành pháp luật23/7/2012 01/10/2012 Còn hiệu lực

19. Nghị định Số 16/2013/NĐ-CP Về rà soát, hệ thống hóa vănbản quy phạm pháp luật

06/02/2013 01/7/2013 Còn hiệu lực

20. Nghị định Số 48/2013/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một sốđiều của các nghị định liênquan đến kiểm soát thủ tụchành chính

15/5/2013 01/7/2013 Còn hiệu lực

21. Nghị định Số 63/2013/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hànhPháp lệnh Pháp điển hệthống quy phạm pháp luật

27/6/2013 15/8/2013 Còn hiệu lực

22. Quyết địnhcủa Thủ

Số 42/2009/QĐ-TTg Quyết định Ban hành Quyđịnh về kiểm tra, xử lý văn

16/03/ 2009 01/5/2009 Còn hiệu lực


24

tướng Chínhphủ

bản quy phạm pháp luật cónội dung thuộc bí mật nhànước

23. Chỉ thị củaThủ tướngChính phủ

Số 636/CT-TTg Về triển khai thi hành Luậtban hành văn bản quy phạmpháp luật và các biện phápthi hành Luật

20/5/2009 20/5/2009 Còn hiệu lực

24. Thông tưliên tịch

Số 55/2005/TTLT-BNV-VPCP

Hướng dẫn về thể thức vàkỹ thuật trình bày văn bản

6/5/2005 Có hiệu lựcsau 15 ngàykể từ ngàyđăng Công

báo

Còn hiệu lựcmột phần

25. Quyết địnhcủa Bộ

trưởng BTP

Số 1523/2005/QĐ-BTP Ban hành “Quy chế tự kiểmtra và xử lý văn bản QPPLdo Bộ Tư pháp ban hành”

15/8/2005 (Sau 15 ngày,kể từ ngàyđăng Công

báo)

Còn hiệu lực

26. Thông tưcủa Bộ

trưởng BộTư pháp

Số 20/2010/TT-BTP Quy định chi tiết thi hànhmột số điều của Nghị địnhsố 40/2010/NĐ-CP ngày12/4/2010 của Chính phủ vềkiểm tra và xử lý văn bảnquy phạm pháp luật

30/11/2010 15/01/2011 Còn hiệu lực


Số 122/2011/TTLT-BTC-BTP

Quy định việc lập dự toán,quản lý, sử dụng và quyếttoán kinh phí bảo đảm cho

17/8/2011 15/10/2011 Còn hiệu lực


25

công tác kiểm tra, xử lý, ràsoát, hệ thống hóa văn bảnquy phạm pháp luật



Số: 25/2011/TT-BTP Về thể thức, kỹ thuật trìnhbày văn bản quy phạm phápluật của Chính phủ, Thủtướng Chính phủ,Bộ trưởng, Thủ trưởng cơquan ngang Bộ và văn bảnquy phạm pháp luật liên tịch

27/12/2011 01/3/2012 Còn hiệu lực


Số: 47/2012/TTLT-BTC-BTP

Quy định việc lập dự toán,quản lý, sử dụng và quyếttoán kinh phíngân sách nhà nước bảođảm cho công tác xây dựngvà hoàn thiện văn bảnquy phạm pháp luật của Hộiđồng nhân dân, Ủy ban nhândân

16/03/2012 01/5/2012 Còn hiệu lực



Số 09/2013/TT-BTP Quy định chi tiết thi hànhNghị định số 16/2013/NĐ-CP ngày 06/02/2013 ngày06/02/2013 của Chính phủvề rà soát, hệ thống hóa văn

15/6/2013 01/8/2013 Còn hiệu lực


26

bản quy phạm pháp luật31. Thông tư

liên tịchSố 192/2013/TTLT-BTC-

BTPQuy định lập dự toán, quảnlý, sử dụng và quyết toánkinh phí ngân sách nhà nướcbảo đảm cho công tác hợpnhất văn bản quy phạm phápluật và pháp điển hệ thốngquy phạm pháp luật

13/12/2013 30/1/2014 Còn hiệu lực

32. Thông Tưcủa Bộ


Số 13/2014/TT-BTP Hướng dẫn việc thực hiệnpháp điển hệ thống quyphạm pháp luật

29/4/2014 15/6/2014 Còn hiệu lực

33. Quyết địnhcủa Bộ


Số 1598/QĐ-BTP Thẩm định dự án, dự thảovăn bản quy phạm pháp luật

08/7/2014 08/7/2014 Còn hiệu lực


27

CÁC NỘI DUNG LUẬT BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT GIAO QUY ĐỊNH CHI TIẾT

STT ĐIỀU, KHOẢN, ĐIỂM GIAO QUY ĐỊNH CHI TIẾT THẨM QUYỀNQUY ĐỊNHCHI TIẾT

GHI CHÚ

1 Điều 8. Ngôn ngữ, kỹ thuật văn bản quy phạm pháp luật1. Ngôn ngữ trong văn bản quy phạm pháp luật là tiếng Việt.Ngôn ngữ sử dụng trong văn bản quy phạm pháp luật phải chính xác, phổ thông, cách

diễn đạt phải rõ ràng, dễ hiểu.2. Văn bản quy phạm pháp luật phải quy định cụ thể nội dung cần điều chỉnh, không

quy định chung chung, không quy định lại các nội dung đã được quy định trong văn bảnquy phạm pháp luật khác.

3. Tùy theo nội dung, văn bản quy phạm pháp luật có thể được bố cục theo phần,chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm; các phần, chương, mục, tiểu mục, điều trongvăn bản quy phạm pháp luật phải có tiêu đề. Không quy định chương riêng về thanh tra,khiếu nại, tố cáo, khen thưởng, xử lý vi phạm trong văn bản quy phạm pháp luật nếukhông có nội dung mới.

4. Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản quyphạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.

Chính phủ quy định về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản quy phạm pháp luật của cáccơ quan, người có thẩm quyền khác được quy định trong Luật này.

Ủy ban thườngvụ Quốc hội,

Chính phủ

2 Điều 9. Dịch văn bản quy phạm pháp luật ra tiếng dân tộc thiểu số, tiếng nước Chính phủ


28

ngoài

Văn bản quy phạm pháp luật có thể được dịch ra tiếng dân tộc thiểu số, tiếng nướcngoài; bản dịch có giá trị tham khảo.

Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

3 Điều 35. Đánh giá tác động của chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháplệnh

1. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiến hành đánh giá tác động của từng chính sáchtrong đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh. Đại biểu Quốc hội tự mình hoặc yêu cầu cơ quancó thẩm quyền tiến hành đánh giá tác động của từng chính sách trong đề nghị xây dựngluật, pháp lệnh.

Trong quá trình soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, xem xét, cho ý kiến về dự án luật,pháp lệnh, nếu có chính sách mới được đề xuất thì cơ quan đề xuất chính sách đó có tráchnhiệm đánh giá tác động của chính sách.

2. Nội dung đánh giá tác động của từng chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháplệnh phải nêu rõ: vấn đề cần giải quyết; mục tiêu của chính sách; giải pháp để thực hiệnchính sách; tác động tích cực, tiêu cực của chính sách; chi phí, lợi ích của các giải pháp; sosánh chi phí, lợi ích của các giải pháp; lựa chọn giải pháp của cơ quan, tổ chức và lý docủa việc lựa chọn; đánh giá tác động thủ tục hành chính, tác động về giới (nếu có).

3. Cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội khi đánh giá tác động của chính sách trong đềnghị xây dựng luật, pháp lệnh có trách nhiệm nghiên cứu, soạn thảo dự thảo báo cáo đánhgiá tác động; lấy ý kiến góp ý, phản biện dự thảo báo cáo; tiếp thu, chỉnh lý dự thảo báocáo.

Chính phủ


29

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.4 Điều 150. Đăng Công báo văn bản quy phạm pháp luật

1. Văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan ở trung ương phải được đăng Côngbáo nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trừ trường hợp văn bản có nội dung thuộcbí mật nhà nước .

2. Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh,chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt phải được đăng Công báocấp tỉnh.

3. Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp huyện,cấp xã phải được niêm yết công khai và phải được đưa tin trên các phương ti ện thông tin đạichúng ở địa phương. Thời gian và địa điểm niêm yết công khai do Chủ tịch Ủy ban nhândân cùng cấp quyết định.

4. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành, cơ quan, người cóthẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải gửi văn bản đến cơ quan Công báođể đăng Công báo hoặc niêm yết công khai.

Cơ quan Công báo có trách nhiệm đăng toàn văn văn bản quy phạm pháp luật trênCông báo chậm nhất là 15 ngày đối với văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan trungương ban hành, 07 ngày đối với văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy bannhân dân cấp tỉnh, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính -kinh tế đặc biệt ban hành kểtừ ngày nhận được văn bản.

5. Văn bản quy phạm pháp luật đăng trên Công báo in và Công báo điện tử là văn bảnchính thức và có giá trị như văn bản gốc.

6. Chính phủ quy định về Công báo và niêm yết văn bản quy phạm pháp luật.

Chính phủ

5 Điều 165. Chính phủ kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật có dấu hiệu trái Chính phủ


30

pháp luật

1. Chính phủ kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, xử lý văn bản quy phạm pháp luậtcủa bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, chínhquyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luậtvà văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

2. Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định bãi bỏ hoặc đình chỉ việc thi hành mộtphần hoặc toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quanngang bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinhtế đặc biệt trái với Hiến pháp, luật và văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nướccấp trên; đình chỉ việc thi hành một phần hoặc toàn bộ nghị quyết của Hội đồng nhân dâncấp tỉnh trái với Hiến pháp, luật và văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nướccấp trên, đồng thời đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ.

3. Bộ Tư pháp giúp Chính phủ thực hiện việc kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm phápluật của bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân d ân cấp tỉnh, chính quyềnđịa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt trái với Hiến pháp, luật và văn bản quyphạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

Đối với nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trái với Hiến pháp, luật và vănbản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên đã bị Thủ tướng Chính phủ đìnhchỉ việc thi hành thì Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ,cơ quan ngang bộ có liên quan chuẩn bị hồ sơ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xétviệc đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ.

4. Chính phủ quy định chi tiết về kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật códấu hiệu trái pháp luật do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân và Ủyban nhân dân ban hành.


31

6 Điều 168. Hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật

1. Văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, bổ sung phải được hợp nhất với văn bản quyphạm pháp luật được sửa đổi, bổ sung nhằm góp phần bảo đảm hệ thống pháp luật đơn giản,rõ ràng, dễ sử dụng, nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật.

2. Việc hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện theo quy định của Ủy banthường vụ Quốc hội.

Ủy ban thườngvụ Quốc hội

7 Điều 169. Pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật

1. Cơ quan nhà nước sắp xếp các quy phạm pháp luật trong các văn bản quy phạmpháp luật đang còn hiệu lực, trừ Hiến pháp, để xây dựng Bộ pháp điển.

2. Việc pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật được thực hiện theo quy định của Ủyban thường vụ Quốc hội.

Ủy ban thườngvụ Quốc hội

8 Điều 170. Rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật

1. Cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệmrà soát, hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật; nếu phát hiện có quy định tráipháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, hết hiệu lực hoặc không còn phù hợp với tình hìnhphát triển kinh tế - xã hội thì tự mình hoặc kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩmquyền kịp thời đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản mớihoặc thay thế văn bản quy phạm pháp luật.

Cơ quan, tổ chức và công dân có quyền đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem

Chính phủ


32

xét đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản mới hoặc thay thế vănbản quy phạm pháp luật.

2. Hoạt động rà soát văn bản phải được tiến hành thường xuyên, ngay khi có căn cứrà soát văn bản. Hoạt động hệ thống hóa văn bản phải được tiến hành định kỳ, kịp thờicông bố Tập hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật còn hiệu lực.

3. Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định tổng rà soát hệ thống văn bản quy phạmpháp luật; các cơ quan nhà nước quyết định rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực, địa bàn căncứ vào yêu cầu quản lý nhà nước.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

9 Điều 171. Bảo đảm nguồn lực xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Nhà nước có chính sách thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ, công chức tham giaxây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ quy địnhtại Luật này; hiện đại hóa phương tiện, hạ tầng kỹ thuật; bảo đảm kinh phí cho hoạt độngxây dựng chính sách, soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, chỉnh lý, hoàn thiện và ban hành vănbản quy phạm pháp luật.

Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Chính phủ

vĂn bẢn quy phẠm phÁp luẬt nĂm 2015 -...

Documents