van bestrijden naar begeleiden: demografische krimp in nederland maarten hajer twitter: #pblkrimp
TRANSCRIPT
Van bestrijden naar begeleiden: demografische krimp in Nederland
Maarten HajerTwitter: #PBLkrimp
Opbouw
Drie soorten krimp: wat komt op ons af? Gevolgen: woningmarkt en economie Beleidsstrategieën Uitvoeringsproblemen Oplossingsrichtingen Beleidsaanbevelingen
3x demografische krimp 2008-2040
Bron: PBL/CBS (PEARL 2009)
Demografische krimp
Bron: PBL/CBS (PEARL 2009)
Demografische krimp
Bron: PBL/CBS (PEARL 2009)
Gevolgen: de woningmarkt
‘Ontspannen woningmarkt’ Meer keuzevrijheid woonconsument: vragersmarkt Lagere woningprijzen dan nationaal gemiddelde
Verhuurbaarheidsproblemen Afzetproblemen en langere verkooptijden Concentratie van lagere inkomensgroepen
Nadelen vooral voor aanbieders Problemen slaan eerst neer in minst aantrekkelijk
delen van de woningvoorraad
Gevolgen: de economie
Relatie demografie - economie is complex
Demografische krimp heeft gevolgen voor bevolkingsgerelateerde bedrijvigheid
Afzetproblemen en leegstand
Afname potentiële beroepsbevolking heeft gevolgen voor arbeidsmarkt
Kleiner arbeidsaanbod, concurrentie om arbeidskrachten Ook ontwikkelingen in de vraag naar arbeid zijn belangrijk
Demografische krimp bemoeilijkt de herstructurering van bedrijventerreinen
Beleidsstrategieën: huidige krimpregio's
In eerste instantie bestrijden i.p.v. begeleiden Vooral woningmarktstrategieën van gemeenten In economisch beleid geen of nauwelijks aandacht voor
krimp Pas sinds kort woningmarktstrategieën gericht op
begeleiden van krimp en regionale afstemming
Beleidsstrategieën: krimp bestrijden
Bron: BZW 200x Bron: Gemeente Delfzijl Bron:
Beleidsstrategieën: krimp begeleiden
Bron: Severijn 2006 Bron: Bron:
Beleidsstrategieën: krimp begeleiden
Bron: Parkstad 2006
Beleidsstrategieën: van bestrijden naar begeleiden en anticiperen
Het belang van economische strategieën Begeleiden i.p.v. bestrijden, want bestrijden niet effectief Regionale samenwerking en afstemming wenselijk
Uitvoeringsproblemen
Groei-denken Krimp als tijdelijk, omkeerbaar
Huidige handelingspatronen Angst voor negatieve spiraal
Gebrek aan middelen Minder inkomsten, meer kosten voor transformatie
Regels Angst voor planschadeclaims
Beleid hogere bestuurslagen gericht op groei ‘Anticipeerregio’s’ niet in beeld
Oplossingsrichtingen
Nieuw denkkader: krimp komt, krimp is niet tijdelijk
Nieuwe handelingspatronen: meer samenwerking
Nieuwe middelen: nieuwe bronnen aanboren (sloopfonds?, verevening?)
Bestaande regels beter gebruiken Nieuwe WRO helpt formering regionale samenwerking
Meer aandacht voor krimp op hogere schaalniveaus Regionale diversiteit gaat toenemen; denk aan ‘anticipeerregio’s’
Beleidsaanbevelingen - 1
H.M. Enzensberger: ‘bestuurders van de terugtocht’
Gemeenten: Transformatie-opgave beperken door tijdig te anticiperen Krimp vraagt niet alleen om woningbouwbeleid maar ook
om economisch beleid Beleidsinspanningen richten op anticiperen en begeleiden
van krimp i.p.v. reageren en bestrijden Regionale aanpak en afstemming + financiële afspraken Betrekken private partijen en maatschappelijke organisaties
Beleidsaanbevelingen - 2
Rijk en provincies: Krimp wordt een veel breder vraagstuk; bewustwording
onder lokale bestuurders en bedrijfsleven vergroten Gemeenten en regio's faciliteren bij het oplossen van
uitvoeringsproblemen Rijk en provincie zullen ook zelf hun huidige denkkader,
handelingspatronen, financieringssysteem, regelgeving en beleid moeten herformuleren.
Tot slot
Zie voor meer informatie
Web: www.pbl.nl; Twitter: #PBLkrimp
www.regionalebevolkingsprognose.nl