(www.babetbegintopmaandag.nl )

Vandevelde Guido

Trainer A pistoolschieten

Initiator geweerschieten

2

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Inhoudstabel

Voorwoord 3

1. Waarom veiligheidsmaatregelen 4 2. De vier basisprincipes 4 3. Specifieke handelingen – toepassing voor geweer en pistool/revolver disciplines 9

a. Uitpakken van het wapen b. Laden van het wapen c. Het schieten 10 d. Ontladen van het wapen 11 e. Verplaatsingen op de schietstand 12 f. Inpakken van het wapen 13 g. Wapenonderhoud 13

4. Veiligheidsinfrastructuur van de schietstand 14 5. Wedstrijdregels 15 6. Wettelijke veiligheidsbepalingen 16

a. Stockage van wapens en munitie b. Transport van wapens en munitie 18

7. Fysieke veiligheid a. Gehoorbescherming b. Oogbescherming 20 c. Lichaamsbescherming

8. Wapenveiligheid - ken uw wapen - opleiding 21 9. Veiligheidstest 22 10. YouTube filmpjes i.v.m. veiligheid 22

Geraadpleegde bronnen 23

3

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Voorwoord

Als er zich een ongeluk of incident voordoet met vuurwapens, is er altijd veel te doen omtrent veiligheid. Iedereen heeft er dan wel iets zinnigs over te zeggen. Organisaties reageren dan meestal met een aantal nieuwe bijkomende regels om nieuwe voorvallen te voorkomen. Zo wordt in het schietreglement, het onderdeel veiligheid bij het sportschieten steeds dikker en uitgebreider. Veiligheid is natuurlijk zeer belangrijk, maar overreglementering is te vermijden.

Het is evident dat elke sportschutter op een veilige manier dient om te gaan met zijn wapen(s). Het is in ieders belang dat het sportschieten in alle veiligheid kan plaatsvinden. Bepaalde opiniemakers en beleidsmensen nemen maar al te graag elke gelegenheid te baat om de schietsport nog meer aan banden te leggen of zelfs te verbieden.

Hierna vindt je een uiteenzetting van de 4 veiligheidsprincipes die ten allen tijde gerespecteerd moeten worden. Elke schutter dient ze te kennen, moet ze kunnen uitvoeren en is verplicht ze ten allen tijde toe te passen. In voorkomende geval, moet zelfs een collega schutter gewezen worden op het respecteren ervan. Deze collega’s zijn niet alleen de nieuwe schutters, ook de zogenoemde “routiniers” maken veiligheidsfouten. Dikwijls zijn het fouten die slechte gewoontes zijn geworden. Ze zijn in de loop van de tijd binnengeslopen in de handelingen van de schutter. Om te voldoen aan de veiligheidsbehoefte worden nieuwe schutters het best opgeleid in “veilig handelen” door gediplomeerde lesgevers, nl. initiators/instructeurs. Schuttersverenigingen voorzien in hun inwendig reglement dikwijls maatregelen om onveilig gedrag te beteugelen. In het belang van de veiligheid van iedereen zijn tijdelijke of definitieve schorsing van een lid een courant voorkomende maatregel.

Het respecteren van de 4 veiligheidsprincipes is een universeel gegeven. Ze gelden niet alleen op de schietstand. Ook thuis, o.a. bij het onderhoud van een wapen, dienen ze gerespecteerd te worden. Bovendien heeft de wetgever regels uitgevaardigd betreffende het bewaren en het transport van vergunningsplichtige vuurwapens. Gezien het hier gaat om wetten, zijn de inbreuken hierop strafbaar. Ze kunnen ertoe leiden dat u de schietsport niet meer kunt uitoefenen.

In de wedstrijdreglementen van het I.S.S.F. en V.S.K. is de eerste zin van het hoofdstuk omtrent veiligheid: VEILIGHEID IS VAN HET ALLERGROOTSTE BELANG. Zelfdiscipline wordt van iedereen geëist en zal indien nodig, afgedwongen worden. Op elk moment kan een wedstrijd onmiddellijk stilgelegd worden indien de veiligheid van schutters, arbitragepersoneel of publiek in het gedrang komt.

Arbitrage & veiligheidspersoneel (NMP SHP)

Met dank aan Kurt Braeckman & Luc Slabbinck (initiatoren & examinatoren) voor het “veilig” nalezen van dit document.

4

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

1. Waarom veiligheidsmaatregelen?

Een schotwonde (KSMD)

Elk wapen (een blank wapen , een boog, een vuurwapen en zelfs een luchtdrukwapen), houdt

een potentieel gevaar in zich. Ze zijn immers ontworpen om schade te veroorzaken en hun

gebruik kan de dood tot gevolg hebben. Op zich zijn ze ongevaarlijk, maar elke gebruiker is

verplicht om er gedisciplineerd mee om te gaan. Niet enkel om zijn eigen fysieke veiligheid te

vrijwaren, maar ook die van zijn omstaanders en zijn omgeving. In de schutters-, jacht- en

politiewereld zijn er tal van ongevallen bekend die vermeden hadden kunnen worden. Het

respecteren van de basisprincipes van veilig handelen had veel onheil kunnen voorkomen. Het

leert immers een gedrag aan, welke het gevaar tot een minimum herleid. De principes gaan er

tevens van uit dat controle altijd beter is dan vertrouwen.

2. De vier basisprincipes.

In de wapenwereld (sportschutters, jacht, defensie, politie, …) circuleren heel wat richtlijnen

omtrent veilig handelen met wapens. Elke organisatie heeft eigen regels uitgewerkt ten behoeve

van zijn eigen goede werking in zijn specifieke domein.

In de schietsport zijn de volgende vier principes, de basis waarvan alle veiligheidsregels omtrent

het handelen met wapens werden afgeleid:

1. Beschouw elk wapen als zijnde geladen;

2. Enkel vinger op de trekker als men klaar is om te schieten;

3. Richt enkel op doel en wees zeker van uw doel en zijn omgeving;

4. Een geladen wapen wordt altijd vastgehouden;

Laten we deze principes eens nader uiteenzetten. (BP)

Principe 1: Beschouw elk wapen als zijnde geladen

Elk wapen, of het nu geladen is of niet, moet met dezelfde omzichtigheid behandeld worden. Alle

veiligheidsregels worden altijd toegepast welke ook de toestand van het wapen mag zijn.

Daar zijn goede redenen voor:

U denkt dat het wapen ongeladen is, maar misschien hebt u het mis. U bent misschien vergeten om het te ontladen of u bent vergeten dat u het al geladen had? Bij het ontladen hebt u misschien een patroon vergeten? Buiten uw kennis om, heeft misschien iemand anders uw wapen wel geladen? Een andere mogelijkheid is dat u een verkeerde

5

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

of onvolledige ontlaadprocedure uitvoerde waardoor het wapen niet volledig ontladen

is. Zelfs al is uw wapen werkelijk leeg, dan nog respecteren we alle veiligheidsprincipes.

Onveilige handelingen moeten ten allen tijde vermeden worden, het kunnen immers slechte gewoonten worden. Buiten onze wil om, zouden we ze wel eens kunnen toepassen met een geladen wapen.

De mensen rondom u kunnen niet weten in welke toestand uw wapen zich bevindt. Zij zullen ten allen tijde uw wapen beschouwen als zijnde geladen. Ze kunnen zich bedreigd voelen door uw onveilig gedrag. In het ergste geval kunnen ze zich verdedigen en als eerste vuren.

Welk wapen u ook ter hand neemt, het eerste wat u te doen staat is het controleren op zijn

toestand (geladen of niet). Dit doe je natuurlijk met respect van alle veiligheidsregels (veilige

richting, trekkervinger op het karkas).

(www.dynamicforceinstitute.com)

Veiligheidsmaatregelen

Tijdens het gebruik van uw wapen kan het nooit kwaad om, in geval van twijfel, uw wapen te

controleren op zijn toestand. Idem als u een wapen ontvangt van een ander persoon, controleer

het op zijn toestand wat de persoon in kwestie ook moge vertellen. Hij kan zich immers ook

vergissen. Verrassingen zijn te vermijden als kiespijn. Overigens, hij zal er zeker niet boos om zijn

dat u een controle uitvoert, want als schutter kent hij principe 1.

Zelfs tijdens het schieten zelf moet je er altijd over waken dat je alle regels respecteert.

Persoonlijke veiligheidsdiscipline is enorm belangrijk. Daarom controleer ook jezelf,

waakzaamheid is ten allen tijde geboden: naar waar wijst mijn loop, wat gebeurt er rond mij, is

mijn vinger werkelijk op het karkas, staat mijn mechanische veiligheid op?

Principe 2: Enkel vinger op de trekker als men klaar is om te schieten

Wie voor het eerst in zijn leven een wapen vastneemt, legt meestal direct de wijsvinger op de

trekker. Dit is een normale reflex, maar potentieel gevaarlijk. Zelfs met de wijsvinger naast de

trekker kan er gevaar zijn. Kleine samentrekkingen van spieren in de hand kunnen zich al

voordoen als we schrikken, als we onverwacht gestoord worden of als we onder stress staan.

Menig pistoolschutter heeft zo al een projectiel ongewild door de tafel gejaagd tijdens een

schietpauze.

6

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

( www.progressivecombatsystems.com )

Enkel trekkervinger op het karkas = correct

Zolang we niet willen vuren, houden we de wijsvinger boven de trekkerbeugel tegen het karkas,

dit is veilig. We brengen de wijsvinger enkel op de trekker als we daadwerkelijk willen gaan

vuren.

( www.concealednation.org) ( www.tpwd.texas.gov) (www.ctfirearmsauction.com)

Correcte plaatsing trekkervinger bij pistool, geweer, revolver

Tijdens een pauze tussen twee schoten brengen we de wijsvinger terug boven de trekkerbeugel.

Ook bij elke verplaatsing op de schietstand wordt de wijsvinger van de trekker gehouden. Immers

een kleine struikeling of oneffenheid kan al genoeg zijn om een schot te laten vertrekken.

(www.nearsay.com )

Ook bij het holsteren

Ook bij alle manipulaties van het wapen moet de wijsvinger boven de trekker gehouden worden:

bij het laden en ontladen, bij de controle van de kamer, bij het klikken (wijzigen van de opzet), bij

het oplossen van een hapering of een ketser, bij de demontage en montage van het wapen, bij

het holsteren…enz.

7

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Principe 3: Richt enkel op doel en wees zeker van uw doel en zijn omgeving

(www.thefirearmblog.com)

Doelzone is NIET veilig

We richten en mikken enkel op datgene dat we willen treffen en op niets anders. Richt ook uw

wapen niet op een object waarin zich personeel bevindt of waarbij mensen in de omgeving zijn. U

moet er altijd zeker van zijn dat het beschieten van een doel geen bijkomende schade kan

veroorzaken. We richten een wapen dus NOOIT op andere personen, zelf als we niet mikken

wordt het wapen (geladen of niet) altijd in een veilige richting gehouden: op de schietstand is dat

richting kogelopvang. Met het wapen gericht in een veilige richting mag er “per ongeluk” al iets

verkeerd gaan, dan wordt er niemand geraakt en het projectiel maakt geen ongewilde

beschadigingen.

(www.corneredcat.com) (www.imgur.com)

Lichaamsdelen mogen de loopmond NIET passeren

Vooral bij manipulaties van het wapen is het dubbel opletten en van cruciaal belang om een

veilige richting aan te houden. Met handvuurwapens (korte loop) worden de meeste fouten

gemaakt. De loop is immers snel gedraaid richting de buren of naar het eigen lichaam (de

loopmond passeert dan meestal handen, voeten, of buik ).

Ook bij het verhelpen van een hapering of bij een ketser (een schot dat niet afgaat) houden we

het wapen richting doel.

Nogmaals, het mikken of richten op personen, zelfs ongewild, staat gelijk met een bedreiging.

Van personen die bedreigd worden weet je niet hoe die zullen reageren. Iedereen op de

schietstand moet met een gerust hart zijn sport kunnen beoefenen.

8

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Principe 4: Een geladen wapen wordt altijd vastgehouden

(www.emaze.com)

Een geladen wapen is potentieel gevaarlijk

Eénmaal een wapen geladen is, laat men het niet meer los. Zo houdt u er controle over en blijft

het in een veilig richting georiënteerd. Het afvuurmechanisme kan immers ongewild afgaan als er

zich technische disfuncties voordoen. Dit is iets wat normaal niet voorkomt, maar 100% zeker

ben je nooit. Een kleine constructiefout of overmatige slijtage in het afvuurmechanisme kan

ervoor zorgen dat de hamer toch vrijkomt en op de slagpin slaat. Een geladen wapen is de

verantwoordelijkheid van de schutter.

(www.joeglock.com)

Een hapering: deels uitgeworpen huls

Ook als men een hapering of een ketser heeft, laat men het wapen niet los. Men lost het euvel op

met het wapen in een veilig richting gehouden. Altijd eerst de lader verwijderen.

(www.returnofkings.com )

Plaatsing van een kamervlag (geel)

Enkel een ontladen wapen mag neergelegd worden. Het best met het uitwerpvenster naar boven

zodat iedereen kan zien dat het leeg is en dus veilig is. Op wedstrijden van VSK dient men

tegenwoordig bovendien ook nog een kamervlag te plaatsen.

9

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

3. Specifieke handelingen – Toepassing voor geweer en pistool/revolver disciplines. a. Uitpakken van het wapen

Wordt in principe ENKEL op de vuurlijn uitgevoerd, met de loop van het wapen naar de schijven

gericht. Desnoods draait men de koffer of foedraal in de goede richting. Direct voert de schutter

de veiligheidsmaatregelen uit: De trekkervinger (wijsvinger) op het karkas, lader van het wapen,

kulas/trommel openen en kamer(s) controleren (kijken en voelen). Vervolgens wordt het wapen

met open kulas/trommel neergelegd, gericht naar de kogelopvang.

www.itsinthebagboutique.com www.eagleeyepersonaldefense.com

Uitvoering van de veiligheidsmaatregelen

In geval men niet uitpakt op de vuurlijn (wat te vermijden is), moet men ervoor zorgen dat de

loop in een ongevaarlijke richting ligt, weg van personen. Vervolgens richt men het wapen in

verticale positie en wordt het geopend, men voert aansluitend de veiligheidsmaatregelen uit.

Vervolgens neemt men het wapen vast aan zijn karkas en in verticale positie wordt het dan naar

de vuurlijn gebracht en open neergelegd richting doel.

b. Laden van het wapen

Wordt ENKEL op de vuurlijn uitgevoerd, met de loop van het wapen naar de schijven gericht en

de trekkervinger op het karkas. Voor het gemak van werken kan men het wapen wel in zijn

lengteas draaien. Eénmaal geladen, blijft men het wapen vasthouden in een veilige richting, wat

er ook moge gebeuren.

www.handguncombatives.blogspot.com www.defendandcarry.com

Laden van het pistool

Na het laden en voor u begint te vuren, controleer uzelf. Kijk altijd na of uw wapen werkelijk

geladen is: zit de lader goed in zijn ligplaats, heeft de kulas de eerste patroon wel meegenomen

in de kamer of zal een geladen kamer wel voordraaien in uw revolver? Het is altijd verrassend als

10

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

bij de eerste actie op de trekker enkel een “klik” te horen is. “Nu al een ketser?” Dus kijken en

voelen is de boodschap, maar er steeds op letten dat uw loop naar de kogelopvang is gericht en

uw trekkervinger op het karkas rust.

c. Het schieten

www.gunbelts.com

Staande pistoolschutterspositie

In het doelschieten neemt de schutter eerst de schootspositie (staand, geknield, liggend, zittend)

aan die voor hem van toepassing is. Het wapen wordt geladen. De wijsvinger blijft altijd op het

karkas. Het wapen wijst altijd in ongevaarlijke richting. De schutter neemt de omgeving waar om

zich ervan te vergewissen of de doelzone veilig is. Dan kan het schieten beginnen.

Als we klaar zijn om het vuren te beginnen, mag in principe de wijsvinger naar de trekker

gebracht worden. Hierbij maken we onderscheid tussen beginners, gevorderden en bedreven

schutters. Immers hoe meer een schutter geoefend is, hoe meer trekkergevoel er aanwezig is

(het zgn. “Fingerspitzengefühl“). Een perfect trekkergevoel stelt een bedreven schutter in de

mogelijkheid om subtiel zijn doel te benaderen en efficiëntie in te bouwen in zijn schotsequentie.

Zo kan hij het schot laten vertrekken in de beste periode van stabilisatie van het wapen en met

het beste zicht op de mikorganen. Deze periode is zeer kort en bedraagt maximum 4 seconden.

Bij een beginner spelen we natuurlijk meer op veiligheid daar een perfecte vingergevoeligheid op

de trekker nog niet aanwezig is.

(NMP SHP)

(www.thegunforum.net)

Uitvoering van de juiste trekkertechniek

Hierna vindt u een beschrijving in geval van pistoolschutters in precisievuur:

Voor beginners (hanterings- en schietproef): het wapen wordt eerst op doel gebracht

(schietkaart) terwijl de trekkervinger op het karkas blijft. Vervolgens schuift de wijsvinger naar de

trekker. Het wapen wordt in de stabilisatiezone gebracht en de volledige actie op de trekker

(voordruk & actieve druk) wordt uitgevoerd. Na het schot (Incl. “follow through”) wordt de

wijsvinger terug op het karkas geplaatst en de schutter komt terug in de rusthouding.

11

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Voor gevorderden: In de laatste fase van het benaderen van zijn doel (schietkaart), nog voor het

wapen op de kaart is gericht, schuift de wijsvinger naar de trekker zonder er echter druk op uit te

oefenen. Eénmaal het wapen op het doel is gericht, wordt de voordruk weggenomen. Vervolgens

wordt er in de mikzone gestabiliseerd en wordt de druk op het hardpunt opgevoerd tot het schot

breekt. Na het schot (Incl. “follow through”) wordt de wijsvinger terug op het karkas geplaatst en

de schutter komt terug in de rusthouding.

Voor bedreven schutters: Als de schutter beslist om een volgend schot uit te voeren, maakt de

wijsvinger contact met de trekker, zonder er druk op uit te oefenen. De schutter zoekt met de

vinger de juiste plaats op de trekker, in hoogte en diepte die het best is. Dit wil zeggen daar waar

de actie op de trekker recht naar achter loopt. Vervolgens wordt het wapen op doel gebracht.

Nog voor de mikorganen in de stabilisatiezone gehouden worden, wordt de voordruk al

weggeduwd. Dit is meestal aan de bovenkant van de kaart. Bij het zakken naar de stabilisatiezone

wordt de druk lichtjes doch gestaag opgevoerd. Eénmaal aan het stabiliseren wordt de druk

verder opgevoerd tot het schot valt. Na het schot (Incl. “follow through”) wordt de wijsvinger

terug op het karkas geplaatst en de schutter komt terug in de rusthouding.

Ook tijdens het schieten moet de schutter zich bewust zijn van al zijn handelingen om geen

gevaarlijke situaties te creëren voor zichzelf of zijn omgeving.

d. Ontladen van het wapen

(www.luckygunner.com) (www.usconcealedcarry.com)

Het ontladen van een revolver en een pistool

Tijdens een schietsessie kan het voorkomen dat u het wapen moet ontladen. Dit kan op het even

welk moment zijn, niet alleen na uw laatste schot of als uw wapen leeg is. Meestal zal een

baancommissaris hiervoor het bevel geven. Houdt uw wapen gericht naar de kogelopvang en

plaats uw wijsvinger op het karkas tijdens gans de procedure. Verwijder altijd eerst uw lader,

open dan uw wapen en verwijder de patroon of patronen uit de kamer(s). Bij een pistool kan je

vermijden om uw patroon uit de kamer te verliezen door uw hand voor het uitwerpvenster te

plaatsen. Leg uw wapen geopend neer. Meestal zal u ook gevraagd worden om een stap

achteruit te zetten, weg van de vuurlijn, zodat het duidelijk is wie klaar is met ontladen.

Vervolgens zal waarschijnlijk iemand de schietbaan betreden voorbij de vuurlijn om iets te gaan

doen. Zolang er iemand voorbij de vuurlijn is, mag u de vuurlijn niet naderen. U blijft aldus van

uw wapen, munitie en materiaal verwijdert zodat er geen gevaarlijke omstandigheden kunnen

ontstaan. Pas als de vuurlijn wordt vrij gegeven mag u deze terug benaderen en uw

schietactiviteit verder zetten.

12

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

e. Verplaatsingen op de schietstand

(https://www.youtube.com/watch?v=6HQlqCmpaHo ) (www.autreys.wordpress.com)

Practical Shooting (I.P.S.C.)

Bij dynamische disciplines (I.P.S.C.) of in een “Fun shoot” op een klassieke schietstand, kunnen

diverse schietbeurten voorzien zijn vanop verschillende afstanden. De schutter dient zich dus te

verplaatsen ofwel alleen ofwel met meerdere personen tezamen. In geval het slechts om één

schutter tegelijkertijd gaat, kan het voldoende zijn om het wapen in een veilige richting te

houden en de trekkervinger op het karkas te plaatsen. Dit is een operationele verplaatsing. Idem

als meerdere schutters tezamen, op bevel, enkel rechtdoor moeten gaan. Indien nodig kan

bijkomend de schietveiligheid van het wapen worden opgezet en kunnen de wapens worden

geholsterd. Een andere mogelijkheid bestaat erin dat de wapens leeg zijn en er een

administratieve verplaatsing wordt gemaakt.

(www.nymmo.org )

De wapens zijn open en in een veilige richting

Het kan ook zijn dat u op de stand een verplaatsing moet maken met andere mensen rondom u.

Een veilige richting voor het wapen is dan verticaal naar omhoog of naar beneden. Zorg er dan

ook voor dat u het wapen niet vastneemt bij de greep, maar bijvoorbeeld bij het karkas. Zo is het

duidelijk dat u een administratieve verplaatsing maakt. Open ook de kulas of trommel, zo wordt

het zichtbaar voor iedereen dat het hier gaat om een ongevaarlijke situatie. Hagelgeweren

worden gebroken.

13

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

f. Inpakken van het wapen

Na uw schietbeurt moet uw wapen terug verpakt worden, klaar voor transport. Het inpakken

wordt in principe ENKEL op de vuurlijn uitgevoerd, met de loop van het wapen naar de schijven

gericht. Op het schietpunt wordt de koffer of foedraal daarvoor in de goede richting geplaatst.

(www.personaldefenseworld.com)

Wapencontrole alvorens in te pakken

Het wapen moet leeg zijn, idem voor alle laders. De overgebleven munitie wordt terug in zijn

verpakking gestoken. Tevens dient het afvuursysteem van het wapen ontspannen te worden.

Gebruik snapcaps om de slagpin te beschermen bij het afvuren van het werkingsschot. Vuur af in

de richting van de schijven. Neem minstens de wettelijke maatregelen ter beveiliging van uw

wapen tijdens het transport. (zie paragraaf 6.b. lager).

g. Wapenonderhoud

Het is evident dat vooraleer u aan het onderhoud van uw vuurwapen begint, je eerst de

veiligheidsmaatregelen toepast:

Loop in een veilige richting, trekkervinger op het karkas;

Wapen ontladen en lader/trommel leegmaken;

www.guncarrier.com

Klaar om te poetsen

Na het poetsen wordt het wapen terug samengesteld en vooraleer het werkingsschot uit te

voeren: veiligheidsmaatregelen

Zeker zijn van een ongeladen wapen (lege lader en lege kamer);

Loop in een veilige richting;

Bescherm uw slagpin alvorens het werkingsschot uit te voeren.

14

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

4. Veiligheidsinfrastructuur van de schietstand

www.pgdistribution.fr www.progressiegerichtwerken.nl

Light & Sound

In de meeste indoor-schietstanden is er een procedure voorzien om alle schietactiviteiten te

staken zonder dat men hiervoor een mondeling bevel moet geven. Immers als iedereen aan het

schieten is en vermits de schutters gehoorbescherming dragen, hoort waarschijnlijk niemand dat

men moet stoppen met schieten. Om hieraan te verhelpen maakt men gebruik van een

lichtsignaal eventueel gecombineerd met een indringend geluid. Meestal gaat er een zwaailicht

branden en gaat er een luide bel rinkelen of slaat er een sirene aan. Als dit alarm afgaat, moet

iedereen het vuren staken, zijn wapen ontladen en de vuurlijn verlaten. Het is dan ook niet meer

toegestaan voor buitenstaanders om de stand te betreden. Een licht aan de buitenkant van de

stand geeft dit aan.

Schietstanden die zonder schijventransport werken, gebruiken ook licht & geluid om het schieten

te staken en de schutters de gelegenheid te geven om de schijven te veranderen.

In geval van een wedstrijd op papieren schijven, kan het zijn dat de arbitrage naar voor gaat om

de schietresultaten op te nemen, dan wordt het alarm ook in werking gesteld. Idem als iedereen

naar voor gaat en de vuurlijn er verlaten bij ligt. Niemand mag de stand dan nog betreden van

buiten uit.

Bij lange afstandsbanen, meestal op outdoor-schietstanden, wordt frequent gebruik gemaakt van

rode vlaggen. Als deze verschijnen op de doellijn wordt een “het staakt het vuren” aangeduid.

Eenmaal deze is ingetrokken, wordt een rode vlag aan de vuurlijn gehesen en kan het schieten is

beginnen. Sommige standen gebruiken ook een “public-address” om de bevelen over te maken.

Respecteer ook de lijst van de toegelaten kalibers en soort munitie van de schietstand. Dit heeft

enerzijds te maken met de aard van de kogelopvang en anderzijds met de geluidsisolatie van de

stand. Als de kogelopvang niet bestand is tegen te krachtige munitie kan dit problemen

opleveren met achterliggende muren en dus met de veiligheid van de buren. Geluidsoverlast is

voor de buren is ten allen tijde te vermijden. Het kan de uitbatingsvergunning van de stand in

gevaar brengen.

Voor en na het schieten dienen wapens onder toezicht te blijven of in verzekerde bewaring

worden gegeven. Indien je uw wapen(s) in de wagen onderbrengt moet je er constant zicht op

hebben. Een wapenkamer van de club is een gemakkelijker oplossing. Deze dient natuurlijk van

de nodige beveiligingsinfrastructuur voorzien zijn: individuele afsluitbare kasten of kettingen om

wapenkoffers aan vast te maken. Een afsluitbare kamer is natuurlijk het summum.

In veel clubs hangen borden met veiligheidsregels. Deze kunnen verschillen van club tot club.

Lees ze als je voor de eerste keer gaat schieten. Als er iets niet duidelijk is, vraag uitleg aan een

verantwoordelijke.

15

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

www.sportsman-club.org www.wikihow.com

Veiligheidsregels in tekst of in pictogrammen

5. Wedstrijdregels

(NMP SHP)

Bij officiële wedstrijden (VSK & ISSF) gaat het schieten er heel gestructureerd aan toe, alles

gebeurt op bevel. Er zijn heel wat regels m.b.t. de veiligheid en aldus is ook menige controle

voorzien (voor, tijdens en na het schieten):

Een wapen mag slechts uitgepakt worden als daar de toestemming is voor gegeven. Wanneer de schutter zich op zijn schuttersplaats bevindt moet het wapen steeds in een veilige richting worden gehouden.

Mits instemming van de baancommissaris zijn droogvuren en mikoefeningen toegelaten, doch enkel op de vuurlijn of in een aangeduide zone.

Het manipuleren van wapens is niet toegelaten wanneer er zich personeel voorbij de vuurlijn bevindt.

Indien er niet gevuurd wordt moet het wapen ontladen zijn en moet de trommel, de grendel, het sluitstuk of de schuif geopend zijn of moet de volledige sluiting ervan worden belet.

Het wapen mag tijdens de wedstrijd niet van de vuurlijn verwijderd worden tenzij met toelating van een baancommissaris. Indien verplaatsingen met het wapen van het ene schietpunt naar het andere nodig zijn, mogen deze enkel gebeuren met ontladen wapens. De schutter zal het ontladen wapen eerst tonen aan een baancommissaris alvorens zich te verplaatsen. Laat de schutter dit na kan hij gediskwalificeerd worden.

Wapens of laders mogen enkel worden geladen op het schietpunt en slechts nadat het bevel “LADEN” of “START” werd gegeven. Op ieder ander ogenblik moeten de wapens of de laders leeg blijven.

16

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

De schutter die een schot afvuurt voor het bevel “LADEN” of “START” of nadat het bevel “ONTLADEN” of “STOP” gegeven werd, kan gediskwalificeerd worden wanneer de veiligheid in het gedrang komt.

Gedurende de wedstrijd mag het wapen enkel worden neergelegd nadat alle patronen en/of lader verwijderd zijn en de trommel, de schuif, het sluitstuk of de grendel open is.

Bij het bevel “STOP” moet het vuren onmiddellijk stoppen. Bij het bevel “ONTLADEN” moet de schutter zijn wapen ontladen en de schuif, de grendel of de trommel openen. Het vuren mag slechts hernomen worden nadat de baancommissaris hiertoe het gepaste bevel of het bevel “START” heeft gegeven. De schutter die een wapen of een lader aanraakt na het bevel “STOP”, behalve om te ontladen, zonder toestemming van de baancommissaris, kan gediskwalificeerd worden.

Om veiligheidsredenen mag een scheidsrechter een schutter verzoeken zich van zijn schietpunt terug te trekken tijdens de uitmaak aan de doelenlijn. De schutter die zijn wapen inpakt of van zijn schuttersplaats verwijdert zonder dat het werd nagekeken door een baancommissaris, kan gediskwalificeerd worden.

(www.mhschietsport.luondo.nl) (www.odcmp.org)

Een kamervlag of veiligheidsvlag

Bij ISSF-wedstrijden dient er tijdens schietpauzes een veiligheidsvlag in de kamer of door de loop

(luchtdrukwapens) geplaats te worden om aan te tonen dat het wapen leeg is.

Hagelgeweren moeten open zijn (gebroken) om aan te tonen dat ze ontladen zijn.

6. Wettelijke veiligheidsbepalingen

Ook de wetgever voorziet in een aantal strikte regels die voornamelijk betrekking hebben op de

openbare veiligheid (o.a. diefstal) of ongevallen. Als eigenaar van vergunningsplichtige wapens

ben je hoofdelijk verantwoordelijk voor het respecteren van die regels. Het niet navolgen van de

wettelijke bepalingen kan leiden tot geldboetes, gevangenisstraffen, verbeurdverklaringen van

de wapens en het intrekken van licenties en vergunningen. (WU)

a. Stockage van wapens en munitie

Wapens moet je thuis in verzekerde bewaring opbergen. Derden mogen er geen direct gebruik

van kunnen maken. Ook kinderen moet het onmogelijk gemaakt worden dat zij er zich van

kunnen bedienen.

17

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

www.homelandsecurityreview.com

Wapens laat je niet rondslingeren!

De wet voorziet opslagregels die elke eigenaar moet naleven, ongeacht het aantal

vergunningsplichtige vuurwapens deze bezit:

De wapens dienen ongeladen opgeslagen te worden;

Kinderen mogen geen directe toegang hebben tot wapens en munitie;

Wapens en munitie moeten gescheiden worden bewaard;

De plaats van bewaring mag geen uiterlijke tekens dragen omtrent de inhoud;

Inbraakwerktuigen mogen zich niet in de nabijheid bevinden van de opslagplaats;

Er wordt aangeraden om munitie NIET in een kluis op te bergen. Bij brand zou er drukophoping

kunnen ontstaan die mogelijks zorgt voor een ontploffing.

Naar gelang het aantal vergunningsplichtige vuurwapens men bezit, zijn er nog bijkomende

maatregelen.

Bezit men minder dan zes vergunningsplichtige wapens dient men één van de volgende

maatregelen te nemen:

Of een veiligheidsslot aanbrengen op het wapen;

Of een essentieel werkingsdeel wegnemen en apart bewaren (vb. de grendel bij een geweer of de schuif van pistool of de trommel van een revolver);

Of het wapen aan een vast punt bevestigen met een ketting of staaldraad.

Heb je tussen vijf en elf vergunningsplichtige wapens, moeten de wapens worden opgeslagen in

een slotvaste, stevige kast. De kast mag geen uiterlijke tekenen dragen i.v.m. wapens en munitie.

www.wapenhandel.be

Een wapenkluis

Wie tien tot dertig wapens bezit moet zich een echte wapenkluis aanschaffen. De kluis en de

munitie moeten zich in een kamer bevinden waarvan alle toegangen en ramen degelijk

afgesloten zijn. De sleutels van de ruimte, van de wapenkluis en van de munitiekast mogen enkel

18

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

toegankelijk zijn voor de eigenaar en dus buiten het bereik van kinderen of derden worden

bewaard.

Eigenaars van meer dan 30 vergunningsplichtige wapens moeten de veiligheidsvoorwaarden

voor een opslagplaats klasse G toepassen.

b. Transport van wapens en munitie

Vergunningsplichtige wapens mogen door de eigenaar vervoerd worden met een personenvoertuig tussen zijn woon- of verblijfplaats en de schietstand/jachtterrein of erkend persoon (wapenmaker of wapenhandelaar). Het transport is wel onderhevig aan een aantal voorwaarden. Twee verschillende wetsartikels spreken over dit veiligheidsaspect. Art 21 van “De Wapenwet” uit 2006 stelt: Tijdens het vervoer dienen de vuurwapens ongeladen verpakt te zijn in een afgesloten koffer of voorzien te zijn van een trekkersslot of een equivalente beveiliging. Art 15 van het KB van 24/4/97, dat door de wapenwet niet is afgeschaft, stelt nog deze voorwaarden:

De wapens moeten ongeladen zijn en de laders leeg;

Het wapen moet onbruikbaar zijn gemaakt door het aanbrengen van een veiligheidsslot of door een essentieel onderdeel weg te nemen.

De wapens en munitie moeten buiten handbereik en zicht, in een slotvaste koffer/etui vervoerd worden, in principe in de koffer van de auto die afgesloten is (niet van toepassing voor jagers op het jachtterrein);

De munitie moet veilig verpakt worden, bij voorkeur in de originele verpakking of munitiedoosje;

Het voertuig moet ten allen tijde onder toezicht zijn als er zich een wapen in bevindt.

De Wapenwet en het KB spreken elkaar dus tegen op het punt van de afgesloten koffer en/of het

trekkersslot. Gezien de Wet voorrang heeft op een KB, kan men zich houden aan de “of”-versie

(Dixit Meester Brees Luc, Elegis Advocaten, 10 mei 2013).

Tijdens het vervoer van wapens is het niet toegelaten om van het traject af te wijken of het te

onderbreken.

7. Fysieke veiligheid a. Gehoorbescherming

De sterkte van geluid wordt weergegeven in decibel (dB). Geluiden onder de 75 dB zijn veilig. Bij

sterkere geluiden treedt er schade op die van tijdelijke of permanente aard is. Naast de sterkte

van het geluid, speelt ook de duur van blootstelling een rol. Zo bereik je bij geluiden van 85 dB na

acht uur de veiligheidsgrens. Per 3 dB die erbij komt, krijg je ongeveer een verdubbeling van de

geluidsdruk op je trommelvlies. Dat komt omdat de dB-schaal geen lineaire schaal is, maar

logaritmisch. Je kunt dus half zo lang zonder risico aan dat geluid worden blootgesteld, bv. 88 dB

is slechts gedurende vier uur veilig, 91 dB gedurende twee uur. Naast de geluidsterkte en de duur

19

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

van blootstelling bepalen ook je persoonlijke gevoeligheid en de toonhoogte (uitgedrukt in Herz

(HZ)), hoe schadelijk geluid voor u is. (CM & GZH)

(www.oorcheck.nl )

De rode zone vereist constante gehoorbescherming

Terwijl tijdelijke blootstelling aan matig luid lawaai een verlies aan gehoor kan veroorzaken dat

herstelbaar is na een zekere rustperiode, is blootstelling aan zeer sterke geluiden (>110dB) zoals

schoten, de oorzaak van direct onherstelbaar gehoorverlies, zowel in het bereik van 3000-6000

Hz, als in het bereik van de 500-2000 Hz, waarin het spreken gebeurt. Schoten zijn niet alleen luid

(130 – 170 dB), ze bestaan ook uit hoog frequente componenten die zeer schadelijk zijn voor de

oren. Geweren met mondremmen kunnen bijzonder schadelijk zijn omdat ze de druk ook

zijwaarts en naar achter richten. (PW)

Onderstaande tabel herneemt een paar kalibers en de sterkte van het geluid dat ermee gepaard

gaat. (FF)

Caliber / Sound Sound Level (dBA at gun-side ear)

.22 LR HV Rifle 157 9 mm Pistol 160 .45 ACP Pistol 157 .44 Mag revolver 164 .223 AR-15 170 .308 Win Rifle 170 .30-06 Rifle 171 .458 Win Mag Rifle 174 12 ga Express Load 167

Richtlijnen van VSK: Alle schutters en andere personen in de onmiddellijke omgeving van de

vuurlijn worden aangeraden (indien niet verplicht door het standreglement) oordoppen (interne

het oor), oorschelpen (extern het oor) of gelijkaardige oorbescherming te dragen. Voor

historische wapens en pompactiegeweer is het dragen van oorbescherming steeds verplicht. Op

wedstrijden is het voor schutters verboden om oorbeschermers met ingebouwde

ontvangstapparatuur te dragen. Dit vanwege de mogelijkheid tot coaching.

20

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

www.laperre.be www.conrad.be

Op maat gemaakte oordoppen en een stel oorschelpen

Op indoor-standen is best om oorschelpen te dragen, daar het geluid meermaals weerkaatst

wordt door de muren. Op buitenstanden kan het voldoende zijn om oordoppen te dragen.

De jeugd kan best beide dragen daar hun gehoor kwetsbaarder is dan dat van een volwassene.

Het is immers nog in volle ontwikkeling is. (FF)

b. Oogbescherming

Alle schutters worden aangeraden om splintervrije schietbrillen of gelijkwaardige

oogbescherming te dragen. Voor pompactiegeweer is oogbescherming steeds verplicht. (VSK).

Waarom:

Schoten genereren altijd vuur en rook, deze kunnen schadelijk zijn voor de ogen. Uitgeworpen

hulzen kunnen afketsen en in het oog terecht komen. Schoten op korte afstand op harde doelen

kunnen splinters of ander schroot laten rondvliegen.

(www.messen.nl) ( www.krale-schietsport.nl)

Een schietbril en een schietpet

Brillen met zijdelingse bescherming zijn de beste oplossing. Het dragen van een pet schermt het

oog ook af langs boven.

c. Lichaamsbescherming

Uitgeworpen hulzen zijn heet en kunnen brandwonden veroorzaken. Dus schiet met zoveel

mogelijk bedekte lichaamsdelen. Zorg er tevens voor dat hete hulzen niet tussen uw kledij en uw

huid kunnen vallen en daar geklemd geraken. Ze zorgen voor littekens.

21

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

8. Wapenveiligheid – ken uw wapen – opleiding

(www.baike.com )

Uw wapen is chinees voor U?

Het kunnen hanteren van een wapen veronderstelt ook dat de schutter weet hoe het

functioneert: halfautomatisch, repeterend (grendel, pompactie of leveraction), single of dubbel

actie. Enkel zo kan hij op elk moment weten in welke toestand zijn wapen zich bevindt en kan hij

gepast reageren op een bevel of incident.

(www.concealedntion.com)

De velduiteenname

Teneinde het te kunnen onderhouden moet de schutter het wapen ook kunnen uiteennemen. De

zogenaamde “velduiteenname” is een minimum. De handleiding van de fabrikant is hiervoor

belangrijke documentatie.

Tevens moet de schutter weten hoe hij op een veilige manier moet: laden, ontladen, de

schietveiligheid opzetten, een hapering oplossen. De schutter moet een ketser en een onvolledig

schot herkennen. Bovendien moet hij weten wat hij hiermee moet aanvangen.

(www.rang365.com )

Opleiding is onontbeerlijk.

22

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Al deze kennis en handelingen moeten overgebracht en aangeleerd worden tijdens de

initiatiefase van de schutter in onze sport. De lesgevers moeten dit allemaal terdege aan de

man/vrouw brengen, tezamen met de onontbeerlijke schiettechniek. De initiators en instructeurs

in de schietsport hebben dus een belangrijke taak. Als gevormd sportkader beschikken zij over de

nodige vorming, kennis, kunde en ervaring om die opdracht tot een goed einde te brengen.

(www.ggfirearms.com)

«Bricolage» is onveilig

Het wapen op zich moet ook in goede staat zijn. Als er zich scheuren vertonen in de schuif of

trommel, mag men er niet mee verder schieten. Deuken of bulten in de loop zijn uit den boze. De

veiligheidspal, indien aanwezig, moet correct functioneren. Grote speling op onderdelen kan

wijzen op overmatige slijtage. Die onderdelen moeten dan vervangen worden.

9. Veiligheidstest

Om een definitieve sportschutterslicentie te bekomen dient men naast een theoretische test, ook

een hanterings- en schietproef met goed gevolg af te leggen. Met deze proef gaat men

hoofdzakelijk na of de schutter de nodige kennis en handeling bezit om veilig met een vuurwapen

om te gaan. De resultaten in de schijf spelen eigenlijk geen grote rol. Een detailbeschrijving van

de test is te vinden op de website van VSK. Op de website van de Derbyschutters (DS) is een

document te vinden met een gedetailleerde beschrijving betreffende veilig omgaan met

pistool/revolver/geweer, dit ter voorbereiding van de hanterings- en schietproef.

10. YouTube filmpjes i.v.m. veiligheid

Je kunt heel wat filmpjes vinden op het internet i.v.m. veilig omgaan met wapens. Tik het woord

“gun safety” in de zoekveld van YouTube en je vind er massa’s, wel in het Engels natuurlijk. In het

Nederlands heb ik er geen gevonden. Ze verschillen naar gelang de gebruiker of de context

waarin ze zich voordoen. De hoofdaspecten komen meestal terug. Het ene filmpje is al

uitgebreider dan het andere. Hieronder vindt je de URL van een aantal goeie filmpjes die van

toepassing zijn voor de sportschutter met handvuurwapens.

Basisprincipes: https://www.youtube.com/watch?v=KTuYS857lOE

Basisprincipes: https://www.youtube.com/watch?v=W2Vrc2R1oGU

US Army Basic Rules: https://www.youtube.com/watch?v=Jjk3j2bsxVw

Schietstandregels: https://www.youtube.com/watch?v=COvFyw-6Fqs

Schietstandregels: https://www.youtube.com/watch?v=NvDLU-4InbU

23

Safety first Vandevelde Guido Editie 2018

Geraadpleegde bronnen

Onderwerp Auteur Uitgever Afkorting

Basic Firearms Safety J.H. & M.D. www.BullseyePistol.com BP

Cursus initiator schieten Geweer & Pistool – Module 2

Michel Gobin Vlaamse Trainersschool VTS

Veilig omgaan met vuurwapens (voorbereiding schiet- en hanteringsproef)

Daniël Creël en Kurt Braeckman http://www.derbyschutters.be/images%20derby/VEILIG%20omgaan%20met%20vuurwapens.pdf

DS

Official statutes Rules and Regulations

International Shooting Sport Federation

www.ISSF-sports.org ISSF

Wapenwet Nico Demeyer www.wapenunie.be WU

Nationale reglementen Vlaamse schietsportkoepel www.sportschieten.be VSK

Decibelschaal Christelijke Mutualiteit www.CM.be CM

Zintuigstoornissen onbekend www.gezondheid.be GZH

Protecting what you’ve got

Fr. Frog www.frfrogspad.com FF

Wedstrijdfoto’s Nationale Militaire Ploeg Pistoolschieten

https://get.google.com/albumarchive/114099589531135199908

NMP SHP

Schietproef Vlaamse schietsportkoepel www.sportschieten.be/node/120

VSK

Foto schotwonde Koninklijke School v/d Medische Dienst

Defensie KSMD

Foto’s en internetlinks Zie webadres Geldig op 01 Dec 2018