วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 1

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 2

สารบญ

บก.ทกทาย / สารบญ

แลหนา..เหลยวหลง 3

ความรคชมชน (KM) 7

เสนหชมชน 10

กถาพฒนากร 12

ทองทงแหงความคด 16

หนงวน หนงความคด 18

50 ป กรมการพฒนาชมชน 19

หวโคง 22

รดวยกนงาน กจ. 24

คานยม ABC DEF ทาแลวไดอะไร 25

วาทะเดน 27

ภาพกจกรรม 28

ถางทางสรางสรรค 32

ปกณกะ 34

ชยยา ขาสะอาด บรรณาธการ

ประธานกรรมการอานวยการ นายประภาศ บญยนด

ทปรกษา นางกอบแกว จนทรด นายพสนต ประทานชวโน นายนสต จนทรสมวงศ บรรณาธการทปรกษา นางกอบแกว จนทรด บรรณาธการ นายชยยา ขาสะอาด ผชวยบรรณาธการ นางรกใจ กาญจนะวระ กองบรรณาธการ นางสาวชณทสรณ โพธปน นางเพยงจต บญโต นางสาวเยาวนจ กลนนรกษ นายสรฤทธ จนสข นายบรรลอ พลบพลง นางสาวนวพร พมพา นางสาวยอดขวญ วานเครอ ฝายภาพ นายพระ คาศรจนทร นางสาวศรพร พรหมมา นายจรญศกด เขยวสคนธ ออกแบบรปเลม นางสาวนวพร พมพา ออกแบบปก นายจรญศกด เขยวสคนธ กองประชาสมพนธ กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ศนยราชการเฉลมพระเกยรตฯ อาคารรฐประศาสนภกด

ถนนแจงวฒนะ เขตหลกส กรงเทพฯ 10210 โทร. 0 2141 6271, 0 2141 6328 โทรสาร 0 2143 8922

บทความหรอขอเขยนในวารสารพฒนาชมชนเปนความเหนสวนบคคล กองบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวย และไมผกพนกบกรมการพฒนาชมชนแตอยางใด

บก.ทกทาย สวสด...ทานผอานวารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส ฉบบเดอนเมษายน 2555 ทกทาน มขาวฝากนกพฒนา

ของกรมการพฒนาชมชน รฐบาลไดมอบหมายงานสาคญ

เทาทตดตามสรปได 3 เรองเรงดวน คอ เรองแรก คอ

เรองกองทนแมของแผนดน เรองทสองกองทนพฒนา

บทบาทสตร และลาสดมอบหมายใหกรมการพฒนาชมชน

เปนเจาภาพจดประชาคมเวทปรองดองในระดบตาบล

กรมสงเสรมการปกครองทองถนรบผดชอบจดในเขต

เทศบาล สวนกรงเทพมหานครรบผดชอบในพนทของ

กทม. ..มขาวฝากมาจากกองการเจาหนาทเปดรบสมคร

สอบเขาอบรม หลกสตร นกบรหารงานพฒนาชมชน

ระดบกลาง (นพก.) ป 2555 เปดรบแลว นกพฒนาหยบ

ตารางานนโยบายสาคญ งานยทธศาสตร มาทบทวน

นะครบ... โอกาสวนสงกรานต ขอคณพระศรรตนตรย

สงศกด สทธ โปรดคมครองนกพฒนาทกคน ทกทาน

ประสบแตความสข ความเจรญ ดวยเถด...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 3

กระทอมนอย ๔ ป.

ตอนท 9 การเขยนกรณศกษาในงานพฒนาชมชน (CDD Case Study)

... มองยอนไปเมอหลายปกอน พนองพฒนาชมชนไดใช กรณศกษาในการฝกอบรมตาง ๆ ... ปจจบนมการนากรณศกษามาใชนอยมาก ทงนอาจจะ เปนเพราะขอจากดดานทกษะในการเขยนกรณศกษา ในงานพฒนาชมชน ... อกไมกเดอนขางหนา พนองพฒนาชมชนจะมกรณ ศกษาใชในการฝกอบรม

ผลจากความรวมมอกนดานวชาการระหวางกรมการพฒนาชมชนและสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร กอใหเกดความรวมมอตามโครงการจดเวทสงเคราะหองคความรดานการบรหารจดการชมชน : การจดทากรณศกษาในงานพฒนาชมชน (CDD Case Study) โดยมวตถประสงคเพอพฒนาบคลากรของกรมฯ ใหมความร ความเขาใจในหลกการ กระบวนการ และทกษะการพฒนากรณศกษาทใชในการเรยนการสอนและการฝกอบรมและเพอสรางองคความรโดยพฒนากรณศกษาสาหรบใชในการอบรมและพฒนาบคลากร หากจะถามวา... กรณศกษาคออะไร มประโยชนอยางไร ทาไมตองใช รปแบบเปนอยางไร มองคประกอบอะไรบาง มวธการฝกอบรมโดยใชกรณศกษาอยางไร ขอสาคญจรยธรรมของการเขยนกรณศกษาคออะไร หลายคนคงถอนหายใจหลายเฮอก... ใจเยน ๆ ไมยากเกน ขอใชสานวน..แคนไมพอมอ พนองพฒนาชมชนจะเขาใจและทาไดหรอกแตตองใชเวลาหนอยเพราะการเขยนกรณศกษาจนถง การนามาใชตองผานขนตอนตางๆ หลายขนตอน ทงนกเพอใหกรณศกษามคณภาพสามารถนาไปใชอยางมประสทธภาพ

รองศาสตราจารยจาลอง โพธบญ และอาจารย ดร.วชชดา สรางเอยม คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนพฒนบรหารศาสตร ไดสอนเรองการเขยนกรณศกษาในงานพฒนาชมชน (CDD Case Study) ใหบคลากรของกรมฯ เมอวนท 28 – 30 มนาคม 2555 ณ ศนยศกษาและพฒนาชมชนนครนายก อาเภอเมอง จงหวดนครนายก

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 4

ในฐานะทไดรบโอกาสเขารบการฝกอบรม จงขออนญาตถายทอดสงทไดเรยนใหพนองพฒนาชมชนทสนใจไดอาน เพอเปนการตอบแทนกรมฯ และเพอใหคมคาและสมประโยชนกบเงนลงทนพฒนาบคลากรซงกรมฯ คาดหวงใหเปน Knowledge Worker การถายทอดสงทไดเรยนรนคงไมครบถวนสมบรณสาหรบผสนใจและตองการเขยนเพอนาไปใชประโยชนในการฝกอบรมซงจะเปนประโยชนตอบคคลอนดวย หากตองการรเพมเตม ลองตดตอกลมงานจดการความร สถาบนการพฒนาชมชนซงรบผดชอบโดยตรง

กอนอนมาเรมทาความเขาใจเกยวกบกรณศกษากอนแลวคอยมาวากนถงการเขยนกรณศกษาตอไป

Schwartz  กลาววา.. 

“ การฝกอบรมโดยใชกรณศกษาเปนวธทเกดประโยชนมากทสด ในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการทางาน

เพราะกรณศกษาใหโอกาส ผเขาอบรมเขาใจแนวคด อยางลกซง รวมถงพฒนาทกษะในการประยกต

สถานการณจาลองทใกลเคยงกบสภาพ แวดลอมการทางานจรง ซงตางจากการฝกอบรม

ดวยวธอน”

Oldham กลาววา “กรณศกษาสามารถใชไดอยางมประสทธภาพในการฝกอบรมแมวาผเขาอบรมจะมประสบการณการทางานเพยงเลกนอย หรอแมกระทง ผทไมมประสบการณทางานเลย เพราะกรณศกษาจะชวยพฒนาความสามารถในการเขาใจและเขาถงปญหา...รวมถงความสามารถในการยอมรบสถานการณและจดการกบสถานการณทยงยากได...”

• กรณศกษา หมายถง การเลาเรองโดยจาลองสถานการณทเกดขนจรงในชวงเวลาหนง ซงลาดบเหตการณ หรอสาระสาคญ ใหใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสดเพอเพมประสทธภาพ ในการเรยนรและการฝกอบรม

• กรณศกษาเปนเครองมอในการฝกใหคด วเคราะห วจารณ สรป ในการพดคย ขอมลไดมาจากขอมลจรง ผสอนต งโจทย ใหผเรยนคด หาคาตอบ เพอทาใหเกดการเรยนรทด หวใจสาคญของกรณศกษา คอ การตงโจทยททาทายซงสามารถวเคราะห หาคาตอบจาก สถานการณทเปนจรง สามารถประยกตใชกบเหตการณทใกลเคยงกนไดอยางเหมาะสม

• กรณศกษาเนนเรองการนากรณศกษาไปพฒนาคน หลายคนคดวากรณศกษาเปนเรองเดยวกบงานวจยเชงคณภาพ อยาสบสนนะเพราะวาไมใช การเขยนกรณศกษาไมมคาตอบแบบงานวจย

• กรณศกษาสามารถตอยอดได พฒนาตอโดยการอภปราย แลกเปลยน หาคาตอบตอไป หรอเขยนเปนบทเรยนวเคราะหสถานการณ สาเหต และสรปบทเรยน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 5

ประโยชนของการใชกรณศกษาในการอบรม • การพฒนาทกษะการวเคราะห (Analytical skills) • การพฒนาทกษะการตดสนใจ (Decision making skills)

• การพฒนาทกษะการประยกต (Application skills) • การพฒนาทกษะการสอสารดวยวาจา (Oral communication skills)

• การพฒนาทกษะการบรหารเวลา (Time Management skills) • การพฒนาทกษะทางสงคม (Interpersonal or Social skills) • การพฒนาทกษะการสรางสรรค (Creative skills)

• การพฒนาทกษะการสอสารดวยการเขยน ( Write\ten communication skills)

ประโยชนทไดทาใหเกดสมรรถนะทงทางดานภาษา ดานตรรกะ ดานมต ดานมนษยสมพนธ ดานอารมณ ดานภารกจ ดานการใชเครองมอ และดานรางกาย

การเขยนกรณศกษา ผเขยนมกจะใช CIPPI เปนเครองมอชวยในการถอดบทเรยน CIPPI ยอมาจาก

• C ยอมาจาก Context

• I ยอมาจาก Input

• P ยอมาจาก Process

• P ยอมาจาก Product

• I ยอมาจาก Impact เรมคน ๆ แลวใชไหมวา CIPPI เปนเครองมอทพนองพฒนาชมชนใชกนอยแลว หลายคนถอด

บทเรยนเกงมาก แตอยาคดวาการถอดบทเรยน คอ กรณศกษานะ แตกตางกนอยางไร อานจบแลว ฝกทา กจะถงบางอออยางทเรยนไวตงแตตนวาการทากรณศกษามหลายขนตอน

มหลายคนทอาจารยนากรณศกษามาใหเรยนหรอฝกทกษะในดานตางๆ มหลายคนเคยใชกรณศกษาในการฝกอบรมบคคลอน และมหลายคนเคยเขยนกรณศกษา ไมวากรณใดจะเหนไดวากรณศกษามหลายประเภท อยางไรกตาม Darden บอกวา กรณศกษาม 3 ประเภท ไดแก การศกษาจากภาคสนาม (Field – Based Case) การศกษาจากขอมลทมอย (Archival (Secondary sources) Case) และการศกษาจากพนฐานประสบการณ (Generalized Experience (Armchair) Case) สาหรบตนเองชอบทจะใชวธการเขยนทง 3 ประเภท มาเขยนรวมกน โดยเฉพาะอยางยงกรณศกษาทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน การอยรวมกนของคนกบปา

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 6

โครงสรางของกรณศกษา ประกอบดวย สวนสาคญ 4 สวน ไดแก

1. สวนนา (Opening Section) เปนเรองของภาพรวมของขอมลทวไป สงทตองม คอ ตวละครเปนตวเดนเรองและตดสนใจ (Focal Person) 2. สวนหลก (Main Body) เปนเรองของขอมลทจาเปนตอการวเคราะหประเดนปญหา รายละเอยดของสถานการณ ขอมล ทฤษฎทเกยวของ ทแสดงใหเหนภาพหรอสถานการณทชดเจนยงขน 3. สวนปดทาย (Closing Section) เปนการนาเสนอประเดนปญหาและหาแนวทางแกไข ความสาคญของสวนน คอ การปดปมใหคด และการเสนอทางเลอก 4. สวนเพมเตม (Addendum of Exhibits) เปนเรองของขอมลอนๆทไมสามารถใสไวในสวนหลกได

การจะทากรณศกษาตองเรยนรเรองกระบวนการเขยนกรณศกษา /คมอการสอน (Teaching note) ขนตอน วธการอบรมโดยใชกรณศกษา จนกระทงถงจรยธรรมของการเขยนกรณศกษาซงเปนเรองสาคญทผเขยนตองยดถอและปฏบตดวยความซอสตย สจรต และจรงใจ ซงรายละเอยดตางๆ เหลานจะเลาใหฟง ในตอนตอไป

หวขอกรณศกษา การเลอกหวขอกรณศกษา ตองคานงถง

o สถานการณปญหาทกอใหเกดการตดสนใจ การสบคนหาปรากฏการณทเกดขนตงแตอดต แลวสงผลมายงปจจบน สการแกปญหา นนหมายถงการถอดบทเรยน แลวนาสการวเคราะห

o การตดสนใจ ตองพจารณาผทบทบาทในการตดสนใจ / เงอนไขในการตดสนใจ และ การวเคราะหบรบทททาใหตดสนใจ

o การนยามปญหา ตองชดเจน o การจดการทางเลอก โดยการออกแบบทางเลอก /แนวทาง /วธการ

กรอบกรณศกษา ในทน ขอนากรอบทไดเขยนในหองเรยนซงอาจารยผสอนใหนาไปทาตอไดโดยจะแสดงตวอยาง

กรอบกรณศกษากอนแลว จงจะอธบายการเขยนในแตละสวนเปนลาดบไป

..อานตอฉบบหนาคะ..

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 7

การรกษามาตรฐานความเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ เปนความสาเรจในการรกษามาตรฐานการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง

ระดบ “พออย พอกน”

“บานใหม” หมท 3 ตาบลสามแวง อาเภอหวยราช จงหวด

บรรมย มจานวนครวเรอน 59 ครวเรอน และประชากร 234 คน เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ “ระดบพออย พอกน” ป 2552 บานใหมเปนสงคมเกษตร สวนใหญมอาชพทานา เลยงสตว มการ สงเสรม การปลกพชผกไวบรโภคในครวเรอน การรณรงคการลด รายจาย เพมรายได ลด ละ เลกอบายมข แปลงสาธตพฒนาพนธขาวเกษตรอนทรย เศรษฐกจพอเพยง แผนชมชนมคณภาพ นาพาชมชนเขมแขง “มการเอออาทรกนสงเปนชมชนทดารงชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ซงถอไดวาเปนอตลกษณของหมบานใหม ดงนนตาแหนงในการพฒนาของบานใหม คอใหเปนชมชนเศรษฐกจพอเพยงอยางยงยน โดยการมสวนรวมของคนในชมชน การขบเคลอนการพฒนาของพลงชมชน ผนาชมชน องคกรสตร และประชาชนบานใหม ไดนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในการดารงชวต ตอวถชวต มการพฒนาคน พฒนาพนท พฒนาแหลงรายได และ การพฒนาแผนชมชนเพอแกไขปญหาความยากจน ซงเปนปจจยทาใหบานใหม หมท 3 ตาบลสามแวง อาเภอหวยราช เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ สามารถเปนเรยนรใหกบหมบานอน ทงน ผนาชมชน กลมองคกรประชาชนในหมบานมการประชมประชาคมแลกเปลยนเรยนรอยเสมอเพอปรบเปลยน ทศนคต เพอสมาชกในชมชนพงตนเองมากทสด โดยไดดาเนนการใชเครองมอจดทาแผนชมชนพงตนเอง กาหนดเปาหมายการทางาน และสงเสรมพฒนาใหเปนหมบานทมการพฒนาอยางยงยน ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง โดยมการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในระดบตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม ดาเนนชวตวถคนพอเพยง โดยไดมการปลกผกสวนครว รวกนได ลด ละ เลกอบายมข ทกชนด การจดทากลมอาชพ กลมปยชวภาพ ปลกผกปลอดสารพษ จดทาแผนชวต การจดทาบญชครวเรอน กจกรรมกลมออมทรพยฯ และกจกรรมรรกสามคค การออกกาลงกาย ผสงอาย รดนาดาหวผสงอายในวนสงกรานตเพอขจดปญหาทเกดขน โดยมกจกรรมและวธการดาเนนการ ในดานตาง ๆ ในชมชน โดยสงผลบานใหม หมท 3 ตาบลสามแวง อาเภอหวยราช ไดมแหลงการเรยนร กาหนดใหเหนเปนรปธรรม มฐานการเรยนร

นางวรภาดา วงษวรรณ สพอ.หวยราช จงหวดบรรมย

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 8

“บานใหม” ไดรกษามาตรฐานความเปนตนแบบ การประชาสมพนธหมบานเศรษฐกจพอเพยงหลายชองทาง เชน ทางเวบไซตสานกงานพฒนาชมชนอาเภอหวยราช หมบานไทยดอทคอม ทางสถานโทรทศน การประชม การจดเวท สงผลใหมหนวยงานตาง ๆ ทงภายในจงหวด และนอกจงหวด ไดเดนทางมาศกษาดงาน อาทเชน คณะอาสาสมครปกปองสถาบน (อสป.) อาเภอหวยราชคณะเจาหนาทพฒนาชมชน สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเสงสาง ไดนาคณะผแทนครวเรอนตนแบบ จากบานใหม หมท 8 ตาบลสะตะเคยน และบานหนองไผใหญ หมท 9 ตาบลเสงสาง จงหวดนครราชสมา และคณะครวเรอนตนแบบ จากบานโยนชา ตาบลบานดาน อาเภอบานดาน เปนตน ทาใหหมบาน/ครวเรอน มการเรยนร มรายไดเพมขนและไดรบการพจารณาจากคณะกรรมการโครงการเชดชเกยรตผนาเครอขายพฒนาชมชนดเดน ประจาป 2554 ทกกจกรรม

บนทกขมความร ( Knowledge Assets ) 1. จดเวทประชาคมวเคราะหชมชนเพอชชองทางสงทดอยแลวเพอตอยอดใหดและเกดประโยชนยง ๆ ขนไป และรวบรวมสงทเปนปญหาอปสรรคมาเสวนาหาแนวทาง ปรบปรงแกไข 2. สรางแกนนาในการขบเคลอนกจกรรมตางๆ ของ หมบานตามความถนดความสามารถ 3. สรางความรและสรางความเขาใจแกผนาชมชน ผนากลมองคกร และราษฎร สรางงานพฒนาชมชนมาตงแต อดตสบสานตอจนถงปจจบน 4. ผนาชมชนรและเหนคณคางานพฒนาชมชนโดยแกนแท และตระหนกถงประโยชนทคนในชมชนจะไดรบจากงาน พฒนาชมชน 5. มการบนทกภมปญญาเปนแหลงเรยนรสาหรบบตรหลานและผคนภายนอกทสนใจจะศกษาเรยนร 6. ประสานภาคการพฒนาระดบพนท องคกรปกครองสวนทองถน เพอบรณาการการทางานรวมกน และรวมสนบสนนการดาเนนงานในสวนทเกยวของ 7. ใหการสนบสนน และเขารวมกจกรรมอยางสมาเสมอ และตอเนอง สนบสนนทางดานวชาการ ขอมลดานตางๆ และใหกาลงใจแกราษฎรในหมบาน 8. กาหนดกฎกตกาในการปฏบตรวมกนภายใตหลกธรรมาภบาล ประสานสามคค วถพอเพยง 9. ศกษาดงาน ประสบผลสาเรจในการดาเนนงาน เพอสรางความร ความเขาใจ และเกดการแลกเปลยน ประสบการณการทางานรวมกน และเกบเกยวสงทมมาปรบใชกบชมชนของตนเองเพอชมชนเกดความมงมนในการขบเคลอนกจกรรม

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 9

แกนความร ( C0re Competency ) 1. ผนาหมบาน / แกนนาหมบาน และราษฎรมความเขาใจ และตระหนกในปญหาของชมชนรวมกน

2. ผนามความรความสามารถเปนวทยากรในการถายทอดองค ความรไดอยางมนใจ 3. คนในหมบานมความสามคค มสวนรวมกบหนวยงานภาค การพฒนา องคกรปกครองสวนทองถน 4. ชมชนไดรบการสนบสนนงบประมาณจากภาครฐ และ องคกรปกครองสวนทองถน 5. การตดตามสนบสนน ดานวชาการ และใหกาลงใจ ของเจาหนาททกภาคสวนในระดบพนทโดยเฉพาะเจาหนาทพฒนา ชมชน ตองทมเทแรงกาย แรงใจในการทางานกบชมชน 6. เวทประชาคมจะเปนเวทในการตดสนใจของคนในชมชน และคนในชมชนเคารพและปฏบตตามกฎกตกาของหมบาน 7. การทชมชนมผนาทมความรความสามารถในชมชน ถอวาเปนทรพยากรในชมชนทไดเปรยบเทยบกบชมชนอน ๆ

กลยทธในการทางาน 1. ใชเวทประชาคมหมบานในการกาหนดกจกรรม หรอวางแผนการทางานรวมกน

2. ใชทนและทรพยากรในชมชนมาพฒนาตอยอดเพอใหเกดประโยชนสงสด โดยประชาชน ประชาชน 3. การเกบเกยวความรประสบการณ การศกษาดงานแลวนามาปรบใชกบชมชนของตนเอง

4. การประเมนผลการดาเนนกจกรรมตาง ๆ อยางตอเนอง เพอสวนทดอยแลวมาตอยอดและนาสวนทเปนปญหาอปสรรคมาปรบปรงแกไข 5. ดาเนนกจกรรมเพอแลกเปลยนเรยนรทงภายใน และภายนอกชมชน โดยจดตงศนยเรยนรชมชนเพอถายทอดองคความรสคนในชมชนและภายนอกชมชน

6. ดาเนนกจกรรมตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง เพอสรางวถชวตพอเพยงใหกบประชาชน ทงนโดยใชกจกรรมตามตวชวด 6 x 2 เปนแนวทางปฏบต 7. การกาหนดกจกรรม/โครงการ ตองสอดคลองเหมาะสมกบวถชวตของคนในหมบาน 8. บรณาการการทางานรวมกน 9. การประชาสมพนธ

---------------------------------- ทมา: KM CDD Blog

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 10

“เสนหชมชน” เปนคอลมนทอานสบาย ๆ สไตลผเขยนคะ... ชมชนไหนมเสนหนาสนใจ มผลตภณฑท

ขนชอของชมชน/อาเภอ/จงหวด แมแตอธยาศยรวมทงวฒนธรรมวถชวต หรอความมนาใจของผคน เรยกวาถาไดมโอกาสไปเยยมเยยนทไหนมากจะนาเรองราวดดมาเลาสกนฟงในคอลมนน.... และดวยหนาทการงานทตองเดนทางอยตลอดเวลา (ชพจรลงเทา ฮาๆๆ) อยกรงเทพฯ ไมเกนอาทตยตองไดมเรองมงานใหลงพนทตางจงหวดสนา..

และดวยกตตศพทของความเขมแขงของพลงชมชน ความสามคค บวกกบผนาทมวสยทศนกวางไกล ซอสตย มกลมวสาหกจชมชนท เชอมโยงทางานกนอยางเปนระบบเครอขาย ทาใหวนนผเขยนไดม โอกาสมาเยยมเยยน สถาบนการเงนชมชนตาบลหนองโสน อาเภอสามงาม จงหวดพจตร ซงมระยะทางหางจากทวาการอาเภอสามงาม ประมาณ 24 กโลเมตร หางจากศาลากลางจงหวดพจตร 50 กโลเมตรโดยประมาณ วนนเราไดพบประธานสถาบนการเงนชมชนตาบลหนองโสนคนใหม นางสมย วงศจะมาศ (เนองจากประธานคนเกา นายสคล สรยวงค ตองพกรกษาตวจากอาการปวย) ทานใดทมโอกาสมาเยยมเยยนสถาบนแหงนมกจะทงกบความคลองแคลวกระฉบกระเฉงตรงขามกบอายของปาหมย เมอมาถงและไดมโอกาสนงซกถามถงประวตความเปนมาของสถาบนฯ จากปาหมย นบตงแตเรมแรก ในป 2544 ทเรมจดตงเปนกองทนหมบาน หมท 16 ตาบลหนองโสน และยกระดบจากกองทนหมบานฯ ขนเปนสถาบนการเงนชมชนตาบลหนองโสน ในป 2548 ดาเนนงานมาจนถงปจจบน ผเขยนอดชนชมไมได ถงผลงานทประจกษแจงอยางเปนรปธรรมประสบความสาเรจ เปนทนาภาคภมใจของชาวชมชนตาบลหนองโสน

ปจจบน สถาบนการเงนชมชนตาบลหนองโสน มรายไดจากดอกเบยเงนกและการระดมหน เงนฝากทน รอยละ 1บาท ตอป หนละ 100 บาท ซอไดไมเกน

คนละ 100,000 หน หรอ 1,000,000 บาทตอคน โดยใหผลตอบแทน หนละ 5 บาท ตอป โดยไมจากดวา

จะมภมลาเนาอยทไหน และมสทธถอนหนไดตลอดเวลา โดยกาหนดระยะเวลาทถอน ถอนไดปละครงเทานน และ

หลงจากทถอนหนออกไปแลว ตองเวนไปอกสองป จงมสทธ

ซอหนไดใหม เพราะเปนการปองกนไมใหผทหวงเกงกาไรจาก

การซอหน และถอเปนการฝากเงนในระยะยาวอกดวย จากเรมแรกทม 3,491 กวาหน รวมเปนเงนทงหมด 349,100 บาท จากจานวนสมาชกทงหมด 341 คน ปจจบนสถาบนฯ มหนรวม 96,000 หน จากจานวนสมาชกทงหมด 2,091 คนรวมเปนเงนสด 11 ลานกวาบาท หนจะมปรมาณทเพมขนตลอดเวลาเนองจากวา ทกครงทสมาชกของสถาบนฯ เขามากเงนตงแต 10,000 ขนไป จะถกหกออกเปนหน 5% หรอ 500 บาท เทากบดอกเบยหนนเพอใชหนคาประกนเงนก และเกบเปนเงนคาประกนเงนกอก คนละ 1,000 บาท ทกราย เพอปองกนหนสญ และสรางความมนคงใหเกดแกสถาบน

เมอลกหนมปญหาชาระเงนกไมได จะแกปญหาดวยการหกจานวนหนทมอยหรอบางรายอาจจะถอนหนออกทงหมด ทงนแลวแตความยนยอม และความสมครใจของผใชบรการอาคารทสถาบนฯ ใชในการดาเนนงาน ซงเดมเชามาตงแตป 2548 นน โดยทาสญญา 5 ป เดอนละ 1,500 บาท นน ในปจจบนนนไดรวบรวมเงนเพอซอทดนพรอมอาคารหลงดงกลาว ซงมทดน 3 งาน อาคารครงปนครงไม 2 ชน ในราคา 1 ลาน 2 แสนบาทถวน โอโห!!!! นมงคะ ทเคาเรยกวา “ศกยภาพชมชน”

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 11

ทสถาบนการเงนชมชนฯ แหงน ยงประกอบไปดวยกลมวสาหกจชมชน ทเชอมโยงการทางานรวมกน มการบรหารงานแบบมสวนรวมของคณะกรรมการและสมาชก รวมกนคด รวมกนทา รวมกนรบผลประโยชน ซงประกอบไปดวยกลมตาง ๆ ดงตอไปน

-กลมสถาบนการเงนชมชนตาบลหนองโสน -กลมวสาหกจรานคาชมชน -กลมแปรรปขาวปลอดสารตาบลหนองโสน -กลมออมทรพยประปาเพอการผลตตาบลหนองโสน -กลมประปาหมบาน -กลมกองทนสวสดการเพอการสงเคราะหสมาชก -กลมทอผาบานหนองโสน หมท 2 (แมสเพยร) OTOP -กลมทอผาบานหนองโสน หมท 2 (แมทองคา) OTOP -กลมรานคาชมชน CB MART

ศกยภาพของชมชนทมอยทงหมด การรวมพลง ซงถอเปนการแสดงออกถงความเขมแขงของพลงชมชน ความสามคค สงทกลาวมาทงหมดถอเปนทนชมชนทควรจะรกษาไว และทงหมดคอบทสรปแหงทมาของความสาเรจทสามารถตรวจสอบและจบตองไดอยางเปนรปธรรม ฉบบนดเขมขนไปดวยเนอหาสาระ อาจจะเปนดวยปาหมยของเรา เคลยรควให ทาใหวนนไดมโอกาสนงพดคยซกถามกนแบบเตมท...

..แลวพบกนไดใหมในฉบบหนาคะ..

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 12

“ โคงสดทาย : บนถนนสาย พช. “ (2) นายมนญ สอนเกด*

เดมผมตงใจจะเขยนเรองนเพยงครงเดยว หรอตอนเดยวจบกนไปเลย เนองจากชวง ณ ขณะนนคดเพยงวา

เรมเขาสชวง“ปสดทาย”ของการรบราชการในสงกดกรมการพฒนาชมชนแลว...ไหนเลยกอนทจะถงวนเกษยณอายราชการไปในวนท 1 ตลาคม 2555 กนาจะจดเวลากบการหวนระลกถงวนวานทผานพนมา บนถนนสาย พช. อนยาวนานดวยระยะเวลาถง 38 ป พรอมๆ กบตองการจะถายทอดความรสกเลกๆ นอยๆ สสมาชกในบาน พช. ดวยกนแบบ “บอกลา” และ “ขอขอบคณ” กอนจะจากกนไปดวยความทรงจาทด ๆ กเทานนเอง ประกอบกบชวงหลง ๆ เหนวาวารสาร“พฒนาชมชน” มการปรบปรงรปเลมและเนอหากะทดรด และกระชบขนเปนระยะ ๆ กเลยรสกเกรงใจกองบรรณาธการอยบาง วาเรองราวออกแนวไมเปนวชาการแบบน หากไดรบความอนเคราะหให ลงพมพเผยแพรสกครงกเกนพอแลว

แตทไหนได ระหวางรอลนวาจะไดลงพมพไหมหนอ“วารสารพฒนาชมชน”กเกดการเปลยนแปลงอกครง และเปนครงใหญซะดวย คอ“หยดพมพ”และ”คนเงนคาสมาชก” ยอมรบวาตกใจครบ เพราะบงเอญตลอดระยะเวลาทผานมาเหนประโยชนของวารสารเลมน อกทงเคยขด ๆ เขยน ๆ เรองราวบทความลงพมพเผยแพรมาเปนระยะ ๆ โดยตอเนอง ทจรงกแอบเสยดายดวยวาทาไมหนอชางเฉพาะเจาะจงหยดพมพในชวงทผมกาลงรอลนลงพมพเรองเผยแพรเปนครงสดทาย สรปวาชางพอดบพอดเสยเหลอเกน...แลวจะไดพมพเผยแพรกนทไหนละเนย ซงกไดแตภาวนาวา “ขอใหเปนการหยดเพอตงหลก และจะเรมตนใหมใหดกวาเดมในเรววนน ดวยเถอะ”

แตโชคยงเขาขางครบ เพราะดวยเทคโนโลยของชองทาง การสอสารแบบไรพรมแดน ไดทราบวา วารสาร“พฒนาชมชน” ทหยดพมพเปนรปเลมรายเดอนนน ไดนาเรองราวและเนอหาตางๆ ลงเผยแพรใน E-BOOK ของกรมฯ โดยคงชอ“วารสารพฒนา ชมชน” ไวอยางเดม เปนฉบบปฐมฤกษในเดอนมกราคม 2555 เพอเปนชองทางการสอสารและเรยนรทกวาง และเขาถงผอานได มากขน ผมกเลยโลงอกเพราะไดพมพเผยแพรแลว ถงแมจะไมใช เปนรปเลมทเกไก เปนเผยแพรในระบบ E-BOOK กยงด และกได ผลครบ..เพราะมพนอง พช. หลายคนไดอาน จะดวยความสนใจ ตดตามวารสารพฒนาชมชน หรอบงเอญเปดเขาไปเจอกตาม ผมนบหมด เมออานแลวกสอสารกลบมาในทานองสรปวา อกตงหลายเดอนกวาจะเกษยณอยากใหมตอน 2 หรอ 3.. ตอ ๆ ไปอก จะไดไหมไมรถกใจอะไร เมอโอกาสมาถงมหรอทผม จะปฏเสธ แลวจะเขยนอะไรละ เพราะตงใจจบไปแลว ------------------ *พฒนาการจงหวดชลบร

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 13

เหมอนสถานการณเปนใจ เพราะขณะนน (กมภาพนธ 2555) ผมบงเอญมขอมลสาคญอยในมอพอด

เรองมอยวาเมอวนท 23 ธนวาคม 2554 กรมฯ ไดเปดโครงการฝกอบรมพฒนากร รนท 91 ภาคอบรมการเปนขาราชการทด ทวทยาลยการพฒนาชมชนบางละมง (วพช.) โดยทานอธบดฯ (ประภาศ บญยนด) เปนประธาน ผมในฐานะ พจ. พนท จงไดไปรวมในพธเปดดงกลาวดวยพรอมๆ กบไดพบนายคนใหมเปนครงแรกกอนหลาย ๆ จงหวดไปในตวดวยเลย สงททาน อพช.ไดกลาวและฝากกบพฒนากรรน 91 ในวนนน สาคญและมคณคายง ไมวาจะคาวา “การสรางศรทธาการยอมรบและความเชอมนจากประชาชน” และ“การทาหนาท ใหประชาชนมความสขดวยวธการพฒนาชมชนโดยไมตองนงรอแบบขอทาน”อะไรทานองนนกตามสองวลนใหญหลวง และเปนหวใจ เปนบทบาทภาระทสาคญยงของ“พฒนากร”ซงทานฯ ไดชใหเหนวาพฒนากร รนหลง ๆ แผวไปในเรองน จะดวยเหตอะไรกตาม ทงวน เวลา สถานการณทเปลยนไป เทคโนโลยทเขามา และสรปลงตรงวา ทผาน ๆ มานนเหมอนจะ“กนบญเกา”มาพอควร และกาลงใกล จะหมดลงแลว จงฝากความหวงไวกบนอง ๆ ลก ๆ หลาน ๆ พฒนากรรน 91 ในเรองของการตองมความชดเจนในการทาหนาท พฒนากรใหสามารถเรยก“ศรทธาการยอมรบและความเชอมนจาก ประชาชนกลบมาใหได”และ”การทาหนาทใหประชาชนมความสข” ดงกลาวขางตน พรอมกบทงทายดวยการใหกาลงใจ และมความหวง ตอพฒนากรรน 91 ทจะเปนคลนลกใหม และเปนความหวงของกรมฯ และแลวกระบวนการฝกอบรมกผานไปจากวทยาลย พช. สการฝกภาคสนามในเขตพนทจงหวดระยอง และกลบมาภาคสรปในชวงสปดาหแรกของเดอนกมภาพนธ 2555 กอนแยกยายกนกลบไป ณ พนท ทไดบรรจแตงตง และ”ชมลาง”มากอนหนานแลว 3 เดอนเศษ ในชวงสรปดงกลาวกใหบงเอญอกครงทกรมฯ ใหโอกาสผม ไปเปนวทยากรบรรยายในหวขอ“พฒนากรในความคาดหวงของพฒนาการจงหวด” ในวนท 2 กมภาพนธ 2555 ณ วพช.บางละมง ทงดใจและหวนใจ พอ ๆ กน ทง ๆ ทตลอดระยะเวลาการเปน พจ. มา 3 จงหวด 5 ปเศษ กคาดหวงกบพฒนากรมาโดยตลอด และกไดบาง ไมไดบาง ตามสถานการณ ความชดเจนและความเรงดวน สรปวาจะสมหวง ไมสมหวงมากนอยขนาดไหน มหลายปจจยเปนองคประกอบ ตงแตตวพฒนาการจงหวด ทมงาน พช.บนจงหวด (หน.กลม+นกวชาการ) พฒนาการอาเภอ พฒนากรดวยกนเอง และทสาคญคอ“ตวพฒนากร”ทเราคาดหวง ตลอดจน กลม/องคกร ประชาชนกลมเปาหมาย และภาครวมงานลวนมผลตอความคาดหวงทงสน....หวขอนชกจะยง และไมงายอยางทคดซะแลวส ทง ๆ ทเปนวทยากรบรรยายมาเยอะแลว คดไปคดมาจาไดวาในวนเปดโครงการ เมอ 23 ธนวาคม 2554 ในหองประชม 1 ของ วพช. ดแนนมากเพราะมตง 150 คน ประกอบกบไดยนกตตศพทวาในชวงฝกภาคปฏบตในพนทจงหวดระยอง พฒนากรรน 91 นไมเบา เลนเอาวทยากรโครงการและพเลยงในพนท 8 อาเภอ ทงพฒนาการอาเภอ พฒนากรรนพ และผนากลมกจกรรมในหมบานตองเหนอยแบบสดๆ เมอเปนเชนนกเลยตองวางแผนและทาความตกลง แตไมถงขน MOU กบอาจารยใหญของโครงการฝกอบรม (คณรกษพล วงษมวง) วาขอปรบเวลาเปนชวงกลางคนหลงจากรบประทานอาหารเยนแลวแตงตวตามสบาย (แตมความสภาพ) และขอใชหองประชม 2 แบบโลง ๆ ไมใชสออะไร และขอนงคยแบบลอมครงวงกลมแบบประชาคม และทสาคญขอใหทกคนเตรยมกระดาษและปากกามาจดบนทกดวยเพราะผมเชอคากลาววา “ในสมองอาจหลดแตในสมดยงม”ลงตวครบ.. คณรกษพล รบหลกการและเงอนไขทงหมด เมอถงเวลานดหมายทกคนมาโดยพรอมเพรยง มขาดไปบางไมถง 5 คน เนองจากลาและปวย พบปะพดคยกนแบบงายๆ รวมเวลา 2 ชวโมงเศษโดยเวทไมยบ เลนเอาวทยากรโครงการเอยปากวา“เกนความคาดหมาย”สวนบรรยากาศเปนไปอยางไรหรอไดอะไรบาง ขอขยายดงนครบ…

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 14

ผมเรมจากยกคากลาวของทานอธบดฯ เมอตอนมาเปดโครงการฝกอบรมพฒนากรรนท 91 ท วพช. บางละมง เมอ 23 ธนวาคม 2554 ทวา“พฒนากรตองสรางศรทธา การยอมรบ และความเชอมนจากประชาชนใหได” เพอ“ทาใหชาวบานมความสขเพอสงผลใหครอบครว สงคม และชมชนอยกนอยางมความสข”และสรป ในเบองตนวาเมอทานอธบดฯ ตองการแบบน ผมกมสทธคาดหวงแบบนนดวยเชนกนจะไดไปทางเดยวกน แตจะตกนแบบงายๆ แลวจบคงไมใชเพราะความคาดหวงทวานนเปนเรองใหญ และสาคญมาก มทมาทไป และองคประกอบตลอดจนปจจยแวดลอมมากมาย ผมจงไดใหขอมล และขอเทจจรงเพอเปนองคความรแกนองๆ ไปอกพอควรภายใตหวขอใหญไดแก ประการทหนง “การเปนขาราชการ” ซงมระเบยบแบบแผน และวธปฏบตทจะตองศกษาทาความเขาใจใหชดเจนถองแท และปฏบตใหถกตอง โดยเฉพาะอยางยงการทาหนาทราชการใหด และสมบรณทสดเพอ “พอหลวงของปวงชนชาวไทย” ประการทสอง“การเปนนกพฒนา”หรอ คน พช. ทตองเขาใจ ในแกนแทของคาวาการพฒนาชมชนนนคออะไร ตองทาอยางไร และทาแลวประชาชนตองไดอะไร แลวกสวมวญญาณการเปน”พฒนากรมออาชพ” (ทรจรงและทาไดจรง) ใหได และประการทสาม กตบทายดวยสตร“การครองตน ครองคน และครองงาน”ทคาดหวงวาพฒนากรจะตองครองใหไดทง 3 สวนแบบไมขาดไมเกน หรอใหมความสมดลตามสถานการณ และสภาวะแวดลอมทมความแตกตางกน โดยเฉพาะอยางยงทามกลางบคคลและกลมบคคลทเกยวของในการปฏบตงาน ซงไดแก 1).ผบงคบบญชา ซงมหลากหลาย Style จงขอใหอยในใจ ใหได โดยเฉพาะเรองงานจะอยในใจไดคงทนถาวร เรองเอาอกเอาใจ เรองสวนตวไมจรง 2).เพอนรวมงาน เปนทงมหามตรและมหาศตร ขอใหคบเพอนไวหลากหลาย Style เพราะลวนมประโยชน แตอยาเทใจ ใหเพอนเตม 100 กแลวกนเพราะทกคนลวน”รกตวเอง”เปนอนดบหนง 3).ผใตบงคบบญชา (อาจจะยงไมม) แตขอใหขอคดไวเพอเมอถงเวลาม กคอ รกษาระดบพอเหมาะพอควรไวเรองสวนตวกบงานแยกแยะใหได ไมปะปนกน และดแลผใตบงคบบญชาเหมอนเมอคราวทเราอยากให นายดแลเรา และ 4).ประชาชน ยดถอและใหความสาคญใหมาก (ไมนอยกวา 3 กลมแรก) ฝงเขาไปอยในหวใจของประชาชน/ชาวบานใหได ไมมใครทาอะไรเราไดถาประชาชนเปนพวกเรา...จากทผมบอกกลาวใหพฒนากรรนลก...รนหลาน ทแกะกลองใหม ไดรวาผมตองการอะไร? ในเบองตนดงกลาว จะเหนไดวาผมยงไมไดแตะยทธศาสตร หรอเนองานทเปนโครงการ/กจกรรมใดๆ เลยกดวยเหตทวาสงเหลานนลวนมวตถประสงค เปาหมาย วธการ ผลผลต ผลลพธ และตวชวดกากบอยแลว พดงาย ๆ แตละยทธศาสตร แตละโครงการ/กจกรรม มโจทยบงคบทกรมฯ โดยสานก กอง ศนย และกลมงานฯ ตลอดจนนกวชาการคอยกากบ ดแล และเรงรดตดตามผลงานอยแลว พดใหงายเขาทงจงหวดตางกลวนเปนทคาดหวงของกรมฯ ไปดวยกนนนละ ดงนนสงทผมไดใหไปมนคงเปนเพยงพนฐาน ใหไดรเพอเปนสวนประกอบหรอตนทนสความสาเรจของเนองาน หรอโครงการ/กจกรรมตางๆ โดยตรงนนเอง...

เทานนยงไมพอ เมอโอกาสทไมไดมาหาไดงายนกมาถงเชนน มหรอทผมจะยอมบอกสงทผมคาดหวง อยฝายเดยว ในมมกลบกนผมควรตองรบางวาพฒนากรใหมกลมนคาดหวงหรอตองการพฒนาการจงหวด แบบไหนอยางไร (ซงรวมถงพฒนาการอาเภอและพฒนากรรนพ ๆ ดวย) กเลยลองขอความคาดหวงดงกลาวดโดยใหเขยน ในกระดาษขนาดชนเลก ๆ ขนาด ¼ ของ A4 ทเตรยมมา คนละ 3 ความคาดหวงแบบ open ความคาดหวงละไมเกน 1 บรรทด ซงกไดรบความรวมมอดมาก รวมไดรบความคาดหวงมาทงสน 426 คาตอบ (ความคาดหวง) เนองจากบางรายตอบเพยง 1-2 ความคาดหวง เมอไดมามากมายแบบนกใชประสบการณ ให ว.รนนองทจงหวดลองจดกลมตามความถ (TARRY) เปน 10 กลม จากทมความถมาก - นอย ทง 10 กลมทวา

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 15

มบทสรปทสาคญ คอ ประการท 1. สวนใหญ (รอยละ 92) เปนความคาดหวงและตองการในเชง”พฤตกรรมของพฒนาการจงหวดและพฒนาการอาเภอ” ซงใหบงเอญมความสอดคลองกบสถานการณและบรรยากาศในการขบเคลอนงานพฒนาชมชนในปจจบนอยบางพอประมาณ และประการท 2. ความคาดหวง หรอความตองการทเกยวของกบเนองาน โครงการ/กจกรรม ตามยทธศาสตรของกรมฯ ยงไมปรากฏชดเจนและมากมายอะไร อาจเปนเพราะอายงานยงนอยลงพนทเพยง 3เดอนเศษ และอยในชวงประเมนและรบรองผลงานตามโครงการฝกอบรมขาราชการบรรจใหม ตามเงอนไขท ก.พ.กาหนด ซงมโจทยเฉพาะใหตองปฏบตและรายงานตามชวงเวลาทกาหนด... และจากบทสรป 2 ประการดงกลาวขางตน ผมในฐานะคนใกลเกษยณ กอดคดตอตามประสาคนจะไปจากกรมฯ และเหนความสาคญของการใชประโยชนจากขอมลไมไดวาถงแมพฒนากรรนนเกอบ 150 คน จะกระจายอยในพนทจงหวด อาเภอทวประเทศ ในระยะไมนานนกกเถอะ.. แตความคาดหวงหรอความตองการทออกมาในแนวนนาจะมเหต หรอทมาอยางนอยสองสวน คอ ไดพบไดเหนและไดสมผสแลวดวยตนเอง (เจอะของจรงมาแลว) หรอหากยงไมไดเจอกคงเปนความคาดหวงทจะไมตองการพบและเจอะเจอ เพราะจะรบไมไดกบสงทไมพงประสงคเหลานน จากทมาดงกลาวผมเหนวามความเปนไปไดและมความเชอมโยงไปสการปฏบตหนาทของพฒนากรโดยตรงในประเดน”ขาดการยอมรบและศรทธาในพฤตกรรมของหวหนา ซงยอมสงผลตอวธคดและพฤตกรรมของเขาในการเรยกศรทธาการยอมรบและความเชอมนจากประชาชนและภาครวมงาน กจะตามมาแนนอน ตรงนถงแมจะบางรายกตาม แตกเปนจดอนตรายและขยายวงกวางได เรยกไดวาพฒนากรอาจจะ ”แกวง” ไปจากทควรจะเปนและเหตท”แกวง”กเปนเพราะตวแบบไมไดเปนทศรทธาและเปนทยอมรบ หรอเปน"ความอบอนและมนใจทขาดหายไป” ซงถาหากเปนเชนนผมกอดคดไมไดวา สงทผมหวงนนจะเปนจรงมากนอยเพยงใด? บอกกลาวมาตงยดยาวถงตรงน ทานคงจะสงสยวาแลวความคาดหวง หรอความตองการทพฒนากร เขาคาดหวงทจดไว 10 กลม คออะไรบาง กขอขยายใหเหน 5 กลมแรกทมคะแนนความถสงสดกแลวกนเพราะ ขนนาเสนอทง 10 กลมเหนทจะไมจบงายแนนอน 5 กลมแรกทวานนกคอ กลมแรก เปนเรองของความยตธรรม การมคณธรรม และการเปนแบบอยางทด รอยละ 20.62 กลมทสองเปนเรองของความซอสตยสจรต ความตรงไปตรงมา และการไมลาเอยง รอยละ 17.63 กลมทสาม เปนเรองของการมระเบยบวนย ความมเหตมผล และการตรงตอเวลา รอยละ 14.32 กลมทส เปนเรองของการดแลดานสวสดการและการชวยเหลอแนะนาเมอมทกขหรอเดอดรอน รอยละ 9.83 และกลมทหา เปนเรองของความใสใจ/จรงใจในงานและการถายทอดมอบหมายงานชดเจน รอยละ 9.35 ซงเมอรวมทงหมด 5 กลมเขาดวยกนแลว จะมากถงรอยละ 65.70 สวนอก 5 กลมทเหลอรวมเปนรอยละ 34.30 นน กเฉลย ๆ กนไป ประมาณรอยละ 6.68 ตอกลม และสวนใหญกเปนเชงพฤตกรรมเหมอนกน เชน มงประโยชนสวนรวม ไมเอาเปรยบลกนอง ลงพนทสมาเสมอ สรางแรงจงใจ สรางบรรยากาศความเปนครอบครวเดยวกน และใจกวางรบฟงความคดเหนลกตอง เปนตน

เปนอยางไรบางครบความ “คาดหวง” หรอ “ความตองการ” ของพฒนากรรน 91 ทมตอพฒนาการจงหวด หรอพ ๆ นกพฒนา สาหรบผมคดวาดวยหวจตหวใจของนกพฒนาและคนบาน พช. เดยวกน คงพอใหกนไดบางนะครบ ทงเฉพาะเพอพฒนากร รน 91 และรนนอง ๆ หรอลกนองโดยรวมดวย เพราะหากใหกนไมได หรอมองขามความสาคญ ในสงเหลานแบบไมเปนไรหรอกนา... ฉนกเปนของฉนแบบน... หรอฉนเปน หวหนาตองวาตามฉนแลวละก เหนทวาการสรางความเชอมน ศรทธา และ การยอมรบจากประชาชนของพฒนากรจะฝดและยากแบบไมตงใจ แตนาเสยดายกระมงครบ...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 16

วาทกานต ชอแกว

ศนยสารสนเทศเพอการพฒนา

สภาพปญหาของประชาชน ในสายตาของพฒนากร ตาบลพญาแกว อาเภอเชยงกลาง จงหวดนาน

นายสวทย พมทอง พฒนากรผประสานงานตาบลพญาแกว ลกษณะทตงตาบลพญาแกว มอาณาเขตตดกบเขตเทศบาลตาบลเชยงกลางและองคการบรหารสวนตาบลเชยงกลาง มหมบานอยในเขตปกครอง จานวน 7 หมบาน คอ บานนาคา บานคนนา บานพล บานพญาแกว บานผานายอย บานเกวต และบานมวง

สภาพภมประเทศของตาบลพญาแกว สภาพทางภมศาสตรของตาบล แบงเปน 2 สวนคอ 1. เปนพนทราบรมฝงแมนากอน ซงเปนแมนา สาขาของแมนานาน จานวน 5 หมบาน ประกอบดวย บานนาคา บานคนนา บานพล บานพญาแกว และบานมวง ประชากรสวนใหญประกอบอาชการเกษตร ทานา ทาสวน เลยงสตว และรบจางทวไป 2. เปนพนทเขตปาสงวนแหงชาต ดอยภคาผาแดง ซงเปนพนทเขตภเขาสงชน และสลบซบซอนจานวน 2 หมบาน ประกอบดวย บานผานายอยและบานเกวต

ประชากรสวนใหญประกอบอาชพการเกษตร ทาไร ทาสวน เลยงสตวและรบจางทวไป

อาชพหลกและอาชพรองของประชากร 1. อาชพหลก อาชพการเกษตร 2. อาชพรอง อาชพรบจางทวไป

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 17

สภาพปญหาทชาวบานประสบอย

1. หนสน ประชาชนกหนสนจานวนมากและใชฟมเฟอย 2. ราคาผลผลตทางการเกษตรตกตา ราคาพชผลการเกษตรสวนใหญขายในราคาตา 3. ตนทนการผลตสง ราคาสนคาและอปกรณการเกษตรราคาแพง 4. ททากนไมเพยงพอ พนทลาดชนไมเหมาะแกการเกษตรและอยในเขตปาสงวนแหงชาต 5. สขภาพของประชาชน ประชาชนขาดการดแลสขภาพของตนเองเทาทควร 6. ขาดผสบทอดภมปญญาทองถน คนรนใหมไมใหความสนใจในภมปญญาทองถน 7. ประชาชนการศกษาตา ประชาชนในเขตพนทสงขาดโอกาสทางการศกษา 8. นาเพอการเกษตรไมเพยงพอ ประชาชนในพนทสงบกรกทาลายปาทาใหขาดนา 9. การใชสารเคม ประชาชนทาการเกษตรเชงพานชจงใชสารเคมสง 10. ขาดการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

มการทาลายทรพยากรเปนจานวนมากทงปาไม แหลงนา ดน

แนวทางในการแกไขปญหา ของพฒนากรผประสานงานตาบลพญาแกว 1. การแกปญหาหนสนของประชาชน - สงเสรมการจดทาบญชครวเรอน - สงเสรมการปลกขาวไรสารพษโดยใชกลมจลนทรย - สงเสรมการใชจายในสงทจาเปน ไมฟมเฟอย 2. การแกตนทนการผลตสง - สงเสรมการทาปยหมก ลดการใชปยเคม 3. การแกปญหาการใชสารเคม - สงเสรมการทาปยหมก ลดการใชปยเคม - สงเสรมการปลกขาวไรสารพษโดยใชกลมจลนทรย 4. การแกปญหาการสบทอดภมปญญา - สงเสรมการรวมกลมเยาวชนเพอสบทอดภมปญญาทองถน

5. การแกปญหาการขาดการอนรกษสงแวดลอม - สงเสรมใหกลมองคกรของหมบานอนรกษสงแวดลอม - สงเสรมการการฟนฟปาตนนา

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 18

(One Day, One Idea) (ตอจากฉบบทแลว)

เมอมชวตทกคนมสทธจะคด จะฝน และลงมอทาอะไรสกอยางตามความคดตามความฝนของ แตละคน หลายคนเกดมาแลวกจากโลกใบนไป โดยไมไดทาอะไรใหเกดประโยชนแกองคกร ชมชน และสงคมเลยแมแตนดเดยว

คนทกคนจะตองมจดมงหมายในชวต คอ ตงใจทจะมงสความเปนเลศอยางนอยหนงอยางในชวต ดวยการพฒนาศกยภาพของตนเองใหมความเชยวชาญหรอมความเปนเลศในดานใดดานหนงหรอหลายดาน และสรางผลงานทยงใหญ หรอผลงานชนโบวแดง หรองานชนเอก (Masterpiece) ทกอใหเกดประโยชนกบคนสวนใหญอยางแทจรง

ผนาจานวนไมนอยทมตาแหนงหนาทการงานมากมาย นอกจากจะไมพฒนาศกยภาพของตนเองใหมความเชยวชาญหรอมความเปนเลศแลว ยงชอบแสวงหาผลประโยชนสวนตว และอยไปวน ๆ โดยไมไดสรางผลงานทยงใหญใหคนรนหลงกลาวถงเลยแมแตนอย

ในโลกนมผนามากมายหลายประเภท ผนาทดมใหเหนกไมนอย ผนาทไมดมใหเหนกมากมาย เราสามารถศกษาและเรยนรสงตาง ๆ จากผนาไดไมมวนจบสน สงไหนทดกนามาเปนแบบอยาง สงไหนทไมดกปลอยทงไว ไมตองใสใจและไมตองนามาคดใหเปลองสมอง ตวอยางผนาทดทควรนามาเปนแบบอยางกคอ “ผนาตองสรางสรรคสงใหม ๆ อยเสมอ” เพราะการสรางสรรคสงใหม ๆ เปนคณลกษณะสาคญประการหนงของผนาทจะตองคด และเปลยนแปลงตลอดเวลา เพอพฒนาไปสสงทดกวาเดม ไมใชทาแตสงเดม ๆ สงเกา ๆ ทเคยทามาในอดต พดงาย ๆ กคอ เคยทามาอยางไรกทาอยางนน โดยไมมการเปลยนแปลงอะไรใหดขนเลย ผนาแตละคนกวาจะกาวขนมาเปนผนาได จะตองสงสมประสบการณมามากมาย ผนาจงควรนาบทเรยนเหลานนมาสรางสรรคสงใหม ๆ ใหทนกบยคสมยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว หากผนาคนไหนทาไดรบประกนไดเลยวาผนาคนนนจะไดรบการยอมรบและไดรบความศรทธาจากประชาชนอยางแนนอน ..................................................... ขอขอบคณ Mr.Kim Robertson และ Mrs.Mary Robertson,Missionaries ชาวนวซแลนด ประจาจงหวดสพรรณบร ทใหขอคดและคาแนะนาทเปนประโยชนในการเขยนบทความครงนเปนอยางดยง

(อานตอฉบบหนา)

205. Strive for excellence in at least one thing in your life.

มงสความเปนเลศอยางนอยหนงอยางใน

206. Leaders must always create new things.

ผนาตองสรางสรรคสงใหม ๆ อยเสมอ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 19

ณฐวรรณ เทยนสทธ

ความเปนมา ในการดาเนนงานครบรอบปท 50 กรมการพฒนาชมชนยงคงมงมนทจะพฒนาศกยภาพผนาชมชน

โดยเฉพาะอยางยงในปจจบน ชมชน หรอผนาชมชน เปรยบเสมอนเสอตวท 4 ทจะตองเขามามสวนรวม และตรวจสอบธรรมาภบาลของทองถน “ผนาชมชน” จงเปนจดคานงดสาคญของการพฒนา เปนกลไกหลกในการขบเคลอนยทธศาสตร เพอเสรมสรางชมชนใหเขมแขงอยางยงยน

กรมการพฒนาชมชน โดยสถาบนการพฒนาชมชน มนโยบายในการพฒนาศนยศกษาและพฒนาชมชนส สถาบนแหงความเปนเลศ โดยใหเปนศนยเรยนรทมชวต มรปแบบการดาเนนงานเปนหนวยยทธศาสตรทางวชาการ ทสามารถใหบรการทางวชาการ การฝกอบรม การพฒนา บคลากร การวจยและการจดการความรท เหมาะสม สอดคลองกบบรบทในงานพฒนาชมชนเฉพาะดานตาม ศกยภาพและความตองการของแตละพนท

ศนยศกษาและพฒนาชมชนนครนายก ซงมบทบาทในการพฒนาบคลากรของกรมการพฒนาชมชน ทงในสวนของบคลากรของกรมฯ ผนาชมชน อาสาสมคร ตลอดจนเครอขายจากภาคพฒนาในภาคสวนตาง ๆ มาตงแตป พ.ศ. 2515 จงมเปาหมายจะพฒนาองคกรสการเปน “สถาบนการพฒนาชมชน” ภายในป พ.ศ. 2556 ใชจดแขงท โดดเดนคอความพรอมในเรองอาคารสถานท มธรรมชาตทรมรน สะอาด งดงาม ใกลกรงเทพฯ ดาเนนการในรปแบบ “โรงเรยน โรงแรม” ภายใตคาขวญ “ยมแยมแจมใส เตมใจบรการ ดวยผลงานคณภาพ” วสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร

วสยทศน (Vision) “เปนศนยกลางการเรยนรและการฝกอบรมผนาใหมศกยภาพ

คณธรรม จรยธรรม” พนธกจ (Mission) 1. พฒนาศกยภาพผนาชมชน 2. สรางและใหบรการความรในการพฒนาผนาชมชน

…………………… *ผอานวยการศนยศกษาและพฒนาชมชนนครนายก

สถาบนการพฒนาผนาชมชน : อกยางกาวของการพฒนาผนา ในรอบ 50 ป กรมการพฒนาชมชน

ชยวฒน แสงศร*

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 20

ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issue) 1. เสรมสรางขดความสามารถผนาชมชน 2. สงเสรมการวจยและจดการความรดานการพฒนาผนาชมชน 3. พฒนาระบบขอมลและสารสนเทศในงานพฒนาผนาชมชน 4. พฒนาองคกรใหมขดสมรรถนะสง เปาประสงค (Goals) 1. ผนาชมชนมศกยภาพ คณธรรม จรยธรรม 2. หลกสตรมมาตรฐาน 3. คลงความรดานผนาชมชนมประสทธภาพ 4. เปนองคกรแหงการเรยนร

แนวทางการดาเนนงาน เพอใหบรรลวสยทศน ศนยศกษาและพฒนาชมชนนครนายก ไดดาเนนการพฒนาศนยฯ สสถาบนการ

พฒนาผนาชมชน ดงน 1. การพฒนาปรบปรงพนท ดาเนนการปรบปรง พฒนา พนทศนยศกษาและพฒนาชมชนนครนายกให

มความพรอมในทก ๆ ดาน ทงอาคารสานกงาน อาคารฝกอบรม ทพก หองอาหาร หองออกกาลงกาย หองสมด ฐานการเรยนรตาง ๆ รวมทงภมทศนใหสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย และสวยงาม เปนศนยเรยนรทมชวต

2. การสรางและพฒนาหลกสตร ไดดาเนนการสรางและพฒนาหลกสตรการพฒนาผนาชมชน 2 ประเภท คอ หลกสตรหลกในการพฒนาผนาชมชน และหลกสตรเสรมสมรรถนะผนาชมชน ดงน 2.1 หลกสตรหลกในการพฒนาผนาชมชน ไดกาหนดกรอบในการพฒนาผนาชมชนตามหลกสตรหลกอยางเปนระบบ ตอเนอง และทวถง จานวน 4 ระดบ ดงน หลกสตรขนพนฐาน : หลกสตรผนาการพฒนา (Development Leader) โดยมวตถประสงคเพอใหผนาชมชนมความรคคณธรรมสามารถบรหารจดการชมชนได ระยะเวลา 3 วน

หลกสตรขนตน : หลกสตรผนาการเปลยนแปลง (Smart Leader) มวตถประสงค เพอใหผนาชมชนมองคความรในการบรหารจดการชมชนมองคความรในการบรหารจดการชมชน และสงเสรมเศรษฐกจชมชน ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รวมทงใหผนาชมชนมภาวะผนา มคณธรรม จรยธรรม และเปนแกนหลกในการบรหารจดการชมชนใหเขมแขงพงตนเองไดในทสด ระยะเวลา 11 วน หลกสตรขนพฒนา : หลกสตรผนานวตกรรมการพฒนา (Innovative Leader) มวตถประสงคเพอฝกฝนทกษะการคดเชงระบบ โดยผานการสงเคราะหขอมล เชอมโยงใหเหนความสมพนธของขอมลในชมชน นาขอมลมาสรางนวตกรรมการพฒนา และเพอสรางเครอขาย ระยะเวลา 10 วน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 21

หลกสตรขนกาวหนา : หลกสตรผนายทธศาสตรการพฒนา (Strategic Leader) จะมการจดทาและพฒนาหลกสตรในปงบประมาณ 2555 น มวตถประสงคจะใหผนาชมชนสามารถกาหนดยทธศาสตรใหเขมแขง พงตนเองไดอยางยงยน

2.2 หลกสตรเสรมสมรรถนะผนาชมชน เปนหลกสตรระยะสนเพอเสรมสมรรถนะดานตาง ๆ ของผนาชมชนตามความจาเปนและความตองการ เชน หลกสตรการพฒนาความคดสรางสรรค และ หลกสตรการถายโอนความร เปนตน

3. ดานการพฒนาองคความร/สอ/เครองมอ สงเสรมใหมการวจยและจดการความรในงานพฒนาผนาชมชน เพอพฒนาคลงความรงานพฒนาผนาชมชนใหสามารถบรการทางวชาการแกผนาชมชนและผสนใจไดอยางแทจรง เชน การวจย และการจดการความรในงานพฒนาผนาชมชน การพฒนาฐานขอมลผนาชมชน และ การจดทาสอเพอพฒนาการเรยนรดานผนาชมชน เปนตน 4. ดานการพฒนาองคกร เพอพฒนาองคกรใหมสมรรถนะสง เปนองคกรแหงการเรยนร สรางวฒนธรรมองคกร “ชวตเรยนร ในองคกรเรยนร” เชน พฒนาบคลากรใหเปนผเชยวชาญใน การพฒนาผนาชมชน จดทาฐานเรยนร “ฐานคดผนา 9 คา พอสอน” เพอเสรมสรางการพฒนาผนาชมชนใหมคณภาพ และคณธรรม การพฒนาปรบปรงโครงสรางพนฐานตาง ๆ เพอเพมคณภาพการใหบรการ เปนตน 5. การพฒนาคลงความร มการสงเสรมการถอดบทเรยนและจดการความรดานผนาชมชน การสรางและพฒนาสอเพอจดทาฐานขอมลสถาบนแหงความเปนเลศ และ การจดหาหนงสอ องคความรเกยวกบการพฒนาผนาชมชน

6. การประชาสมพนธ เพมชองทางการสอสารเพอประชาสมพนธ ใหกลมเปาหมายผนาชมชน กลม องคกร เครอขายในงานพฒนาชมชน ภาคการพฒนา และบคคลภายนอกทสนใจ สามารถสมครเพอลงทะเบยนเขารบการฝกอบรม หรอมาใชบรการตาง ๆ ได

จากสถานการณ ยทธศาสตร และแนวทางการดาเนนงานดงกลาว ศนยศกษาและพฒนาชมชน

นครนายก มความพรอมทจะกาวไปส “สถาบนพฒนาผนาชมชน” เปนองคกรแหงการเรยนรทมชวต มสมรรถนะสงทจะพรอมใหบรการการพฒนาผนาชมชนในทกมต เรามความเชอมนวา โรงเรยน โรงแรม แหงน จะเปนเวทแหงการแลกเปลยนเรยนร และสรางสรรคสงด ๆ เปนศนยกลางการพฒนาผนาชมชน ทเปนระบบ ตอเนอง และทวถง เพอวาผนาชมชนจะไดเปนพลงสาคญในการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาชมชน

ใหเปนรปธรรม สามารถกาวไปสเปาหมายสงสด คอ “ ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง ”

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 22

เชอหรอไมวา ประเทศไทยเราเปนประเทศทมการเสนอขาวเกยวกบปญหาขอกฎหมายผานทางสอ มากทสดในโลก ถาทานลองสงเกตดใหด จะพบวา ปญหาขอขดแยงในสงคมทถกหยบยกสการนาเสนอของสอโดยเฉพาะอยางยงในเรองของการเมองการปกครอง ลวนแลวแตเปนปญหาขอกฎหมายแทบทงสน ผทตกเปนจาเลยกคอบรรดานกกฎหมายทงหลายนนเองทถกกลาวหาวาเปนตวยง เปนตวสรางปญหาใหแกบานเมอง เพราะในการใหความเหนในปญหากฎหมายของนกกฎหมาย (ทงของจรงและของไมจรง) ผานสอตาง ๆ กมกจะมความเหนสวนทางกนอยเสมอ สดแลวแตวาตนเองเชยรฝายใด โดยมธงคาตอบอยในใจไวลวงหนาแลวกอนทจะตความปญหาขอกฎหมายนน ๆ

การตความกฎหมายโดยทวไปแลวจะมการตความตามตวอกษร (Textual Approach) และการตความตามเจตนารมณ (Purposive Approach) ดวยเหตทกฎหมายไดมการบญญตเปนลายลกษณอกษร การตความกฎหมายจงตองดตวอกษรเปนหลกเสยกอนแลวจงคอยไปถงการตความตามเจตนารมณหากบทบญญต แหงกฎหมายใด มความเคลอบคลมไมชดเจน ไมอาจตความตามตวอกษรได โดยการคนหาวตถประสงคของ การยกรางบทบญญตนนวามความตองการและความจาเปนอยางไร ในเมอการตความกฎหมาย เราตองตความตามบทบญญตทเปนลายลกษณอกษรเสยกอน ดงนน การหาความหมายของลายลกษณอกษรเพอการตความ ทถกตองจงเปนเรองทจาเปนจะตองรจก “ภาษา” ทใชในกฎหมาย ซงอยากจะแบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ (1) ภาษาคนหรอภาษาธรรมดาทวไป โดยปกตถอยคาหรอภาษาในกฎหมายทว ๆ ไปแลว ยอมมความหมายตามทคนทวไปเขาใจ การตความกตองตความไปตามความหมายของศพทเหลานน เชน ฆา กยอมหมายถงทาใหตายหรอเสยชวต ฯลฯ แตกประหลาดดคาวา “ตองคาพพากษาใหจาคก” กลบมการแปลความวา “ตองถกจาคกจรง ๆ” ไปเสยน (2) ภาษากฎหมายหรอภาษาทางเทคนค หมายถง ภาษาทมความหมายพเศษ กวางขวางลกซง แตกตางไปจากภาษาธรรมดา หรอภาษาทคนใชอยทว ๆ ไป ภาษากฎหมายนใชและเขาใจกนอยในบรรดาของแวดวงนกกฎหมายทเขาใจกนเปนการเฉพาะ ในประเดนน มตวอยางในรายงานการวจย เรอง ปจจยสาคญททาใหกฎหมายขาดประสทธภาพ วา “วงราวทรพย” คนทวไปยอมจะเขาใจวาตองมการวงเอาทรพยไป แตภาษากฎหมายแลวยอมหมายถง “การลกทรพยโดยฉกฉวยเอาซงหนา” ซงอาจจะไมมการวงเลยกได เชน หยบเอาของเขาไป แลวกเดนออกไปตอหนากอาจเปนการวงราวทรพยไดหรอคาวา “ตวการ” กมความหมายแตกตางจากภาษาคนธรรมดาทวไปเวลาพดถงกจการยอมหมายถง ผทกระทาความผดเอง เชน เรองนนายจนจานเปนตวการแน ๆ เลย แตในภาษากฎหมายคาวาตวการในกฎหมายแพงนน ตวแทนเปนผกระทาแทนโดยตวการอยเบองหลงแลวคอยรบผลแหงการกระทานน สวนในทางอาญา คน ๆ เดยวกระทาความผด ไมอาจเรยกวา “ตวการ” ไดเลย เพราะกฎหมายอาญาคาวาตวการหมายถงบคคลตงแต 2 คนขนไปรวมกนกระทาความผด (3) นยามศพท หมายถง ภาษาหรอถอยคาทผรางกฎหมายมความประสงคจะใหมความหมายเฉพาะทแตกตางจากภาษาธรรมดาทว ๆ ไป หรอตองการใหมความหมายพเศษ ในประเดนน ทวเกยรต มนะกนษฐ ไดยกตวอยาง ในรายงานการวจยฯ อกเชนกนวา “ปา” ตามพระราชบญญต ปาไม พ.ศ. 2484 หมายถง “ทดนทยงไมได มบคคลไดมาตามกฎหมาย” ดงนนเมอพดถง “ปา” คนธรรมดาสามญยอมนกถงภเขา ตนไม ฯลฯ ฉะนน ปา ตามกฎหมายฉบบนอาจจะไมมตนไมแมแตตนเดยวเลยกได

ภาษาคน ภาษากฎหมาย

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 23

ตาม พ.ร.บ.ประมง พ.ศ. 2490 คาวา “สตวนา” หมายความวา ปลา เตา กระ กง แมงดา ฯลฯ รวมถงไขของสตวนาเหลานนทกชนดรวมถงสาหรายทะเล และตลอดจนสตวอน ๆ ทอาศยอยในนา และพนธไมนาอนตามทพระราชกฤษฎกากาหนด ดงน จะเหนไดวา สาหรายทะเล ซงภาษาธรรมดาหมายถงพช แต พ.ร.บ.น หมายถง สตวนา ฉะนน การชอนสาหรายทะเลไปกเปนการจบสตวนาตาม พ.ร.บ. น รวมถงพนธไมอยางอนทประกาศในพระราชกฤษฎกาดวย ถอวาเปนการกระทาตอสตวนา เมอมประกาศจบสตวนา ชาวบานทไปเกบพชพนธไมนาหรอสาหรายทะเลยอมจะมความผดฐานจบสตวนา ซงความหมายดงกลาวแตกตางจากความเขาใจธรรมดา ๆ ไปมาก การตความกตองเปนไปตามกฎหมายเพอใหบรรลวตถประสงคผทเอาสาหรายทะเลไป จะเอาความหมายธรรมดา มาตอสใหพนความผดไมได บางครงกอาจมความหมายแปลกไปมาก เชน พ.ร.บ.การขายยา พ.ศ. 2493 “ยา” หมายความวา “วตถทมงหมายสาหรบใชในการพเคราะห บาบด บรรเทา รกษา หรอปองกนโรค หรอความเจบปวดของมนษยหรอสตว” คดนจาเลยกบพวกไดโฆษณาขายกาไลวทยาศาสตรวาเปนเครองบาบดโรคตาง ๆ ได จาเลยฎกาในขอกฎหมายวา กาไลไมใชยา ศาลฎกาวนจฉยวา กาไลเปนยา ตาม พ.ร.บ.นหรอไม ขอสาคญหาไดอยทวาวตถนนจะบาบดรกษาหรอปองกนโรคไดจรงหรอไม หากแตอยทความมงหมายในการใช ถามงหมายใหใชวตถนนบาบดโรค และปองกนโรคแลวกตองถอวาเปนยา ศาลจงเหนวา กาไลขอมอเปนยา

ดงนน กาไลแมคนทวไปจะเหนวาเปนเครองประดบ แตในคดน เมอพจารณาจากนยามศพทแลว ตองตความวา กาไลเปนยา จงจะถกตองตามความมงหมายของกฎหมาย เมอเปนเชนนแลว อาจจะเกดคาถามอยในใจของหลาย ๆ คนวา ทาไมเราไมบญญตกฎหมายใหชดแจงหรอชดเจนไปเลย จะไดไมตองมานงตความกนอก ซงคาตอบกคอไมมทางเปนไปไดเลยทกฎหมายจะสามารถบญญตถอยคาใหชดแจงทงหมด เพราะภาษาไมวาจะเปนภาษาคนธรรมดาหรอภาษากฎหมาย ยอมมววฒนาการและมความหมายทเปลยนแปลงไปอยเสมอ เชน คาวา “เดอดรอนราคาญ” นน การกระทาเดยวกนแตตางเวลากน อาท การใชเสยงในระดบเดยวกนในเวลากลางวนอาจจะไมเขาขายเดอดรอนราคาญกได ฯลฯ

ฉะนน การตความกฎหมายตองดความหมายตามทกลาวมาขางตนวาเปน “ภาษาคนธรรมดา" “ภาษากฎหมายหรอภาษาทางเทคนค” หรอวาเปน “นยามศพท” เพราะไมเชนนนกจะเปนการตความทไมถกตองตามความหมายทแทจรง ดงทจะเหนไดจากบรรดาปายประกาศตาง ๆ เชน “หามญาตเยยม” จะหมายถงเฉพาะญาตเทานนเองหรอ คนทไมใชญาตแตเปนเพอนละเยยมไดไหม หรอแมกระทง “ขบชา ๆ อนตราย” กเลยเรงความเรวเสยเตมท เพราะปายสญญาณทาใหเขาใจไปไดวา ขบชา ๆ อนตราย ฯลฯ

กลาวโดยสรปแลวภาษาทใชในกฎหมายไมวาจะเปนภาษาคนธรรมดา ภาษาทางเทคนคหรอนยามศพท กตามแต หากจะมการตความแลว ไมวาจะเปนการตความตามลายลกษณอกษรหรอตามเจตนารมณกตาม จะตองเปนการตความเพอใหปฏบตได มใชตความแลว กอใหเกดผลประหลาด (absurd) ปฏบตไมได โดยเฉพาะอยางยงการตความกฎหมายมหาชนทมงประโยชนสาธารณะ ตองคานงถงเหตผลและความจาเปนและผลกระทบทอาจจะเกดขนตามมาดวยและทสาคญกคอ เมอถอยคาใดมความชดเจนแลวกไมจาเปนตองตความอก (in Claris non fit interpretation) เพราะทยง ๆ กนอยทวนนกเพราะเรามการตความกนมากเกนไป และทสาคญคอการตความแบบศรธนญชย หรอตะแบงเอาสขางเขาถ จนวนวายไปหมดทงบานทงเมองในปจจบน

พบกนใหมฉบบหนา...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 24

เรองของตาแหนงประเภททวไป

กอนเขาเรองขออญเชญพระบรมราโชวาทอนเรยบงาย ชดเจน ลกซง กนใจ และเปนกาลงใจแกขาราชการทกหมเหลาเปนอยางยงขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทไดพระราชทานใหเนองในวนขาราชการพลเรอน 1 เมษายน พทธศกราช 2555 ดงนครบ "งานราชการทกอยาง ไมวาเลกหรอใหญ งายหรอยาก ยอมมความสาคญอยในงานของแผนดนดวยกนทงสน อกทงงานทกดานทกสาขายอมสมพนธเกยวเนองกน เปนปจจยเกอกลสงเสรมกนและกนอย ขาราชการทกคน ทกฝาย ทกระดบ จงตองไมถอตวแบงแยกกน หากตองพจารณาใหเหนความสาคญของกนและกน แลวรวมงานประสานสมพนธกน ดวยความเปนมตร ดวยความเขาใจเหนใจกน และดวยความเมตตาปรองดองกน งานของแผนดนทกสวน จกไดดาเนนกาวหนาไปพรอมเสมอกน และยงประโยชนทพงประสงค คอความเจรญมนคง ใหเกดแกบคคล แกงาน และแกสวนรวมไดแทจรง." ฉบบนมคนถามมาเกยวกบเรองของขาราชการประเภททวไปของกรมฯ วาจะมโอกาสกาวหนาไปสระดบอาวโสไดบางหรอไม กขอเรยนวาปจจบนตาแหนงประเภททวไปหรอแทงทวไป ตามหลกเกณฑ ว 17 ป 2552 ของสานกงาน ก.พ. นน ยงคงกาหนดทางกาวหนาใหเปนระดบอาวโสไวเพยง 2 เสนทาง คอ เสนทางท 1 ตองเปนตาแหนงหวหนางาน (หวหนากลมงาน) ทตากวากองหรอเทยบกอง 1 ระดบ และรายงานตรง (ขนตรง) ตอผอานวยการกอง และมผใตบงคบบญชา (ลกนอง) ไมนอยกวาจานวนทกาหนด ดงนคอ 1.1 ตาแหนงหวหนางานบรหารทวไป ซงมผใตบงคบบญชาไมนอยกวา 8 ตาแหนง 1.2 ตาแหนงหวหนางานสาหรบกลมงานทปฏบตภารกจหลกของกรม และตาแหนงหวหนางานการเงนและบญช และหวหนางานพสด ซงตองมผใตบงคบบญชาไมนอยกวา 8 ตาแหนง เชนเดยวกน 1.3 ตาแหนงหวหนางานสาหรบกลมงานเทคนคเฉพาะดานและกลมงานทใชทกษะและความชานาญงานเฉพาะตว (หวหนาของตาแหนงพวกนาฏศลปน คตศลปน ดรยางคศลปน และนายชางศลปกรรม) และตองมผใตบงคบบญชาไมนอยกวา 4 ตาแหนง เสนทางท 2 ตองเปนตาแหนงสาหรบผปฏบตงานทใชทกษะและความชานาญงานเฉพาะตว ซงมกาหนดไวเพยง 4 สายงานเทานน คอตาแหนงนาฏศลปน ตาแหนงคตศลปน ตาแหนงดรยางคศลปน และตาแหนงนายชางศลปกรรม นอกเหนอจากตาแหนงดงกลาวมาน ก.พ. ยงไมมการดาเนนการปรบปรงหลกเกณฑเพอใหสวนราชการสามารถขอปรบปรงตาแหนงในแทงทวไปจากระดบชานาญงานเปนระดบอาวโสไดเลยครบ เปนผลใหสวนราชการตาง ๆ รวมถงกรมการพฒนาชมชน ซงมตาแหนงหวหนางาน/หวหนากลมงานของกรมฯ ทขนตรงตอผอานวยการกอง เปนประเภทวชาการทงหมดและไมมสายงานของตาแหนงตามเสนทางท 2 อยเลย ไมสามารถสรางความกาวหนาในตาแหนงประเภททวไปไดมากกวาทเปนอย แตหากมความคบหนาหรอชองทางใดทจะทาได กรมฯ กจะดาเนนการใหครบ

กอนจากฝากขอคดคาคมดบรอนหนอยวา "ความสขทแทจรงเกดจากขางในจตใจของคนเรา และถาจตใจของคณไมวาง เตมไปดวยอารมณอนตรายตาง ๆ ความสขกจะเกดขนไดยากยง เพราะความสขนนมกเกดขนทามกลางความสงบเสมอ” ขอใหทานและครอบครวจงมความสขและสบายใจกบทกวนในชวต และชนะอปสรรคทงหลายทงปวงดวยจตใจทผองใสและคณธรรมความดททกทานไดกระทามาโดยตลอดครบ สวสด.

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 25

“เลาสกนฟง”

หลายๆ ตอนทผานมา คอลมนน ดาเนนไปดวยประสบการณขบเคลอนคานยมจากภธร หลายคนอาจสงสย

วาเอะ...แลวในสวนกลางละทาอะไรกนบาง ตอนนจะเลาสกนฟงนะ

ป 2554 ทผานมา การขบเคลอนคานยมองคกร เปนโจทยใหญทคอนขางทาทาย กลมพฒนาระบบบรหารเปนอยางยง เนองจากทงชวงไปหลายป จงไดกาหนดใหสานก กอง ศนย และกลมตางๆ ดาเนนการขบเคลอนตอ โดยการสรางแรงจงใจดวยโลรางวล และใช ADLI จาก PMQA เปนเกณฑ เนองจากหวงเวลาในการดาเนนงาน มนอย คอลวงเขาไตรมาส 3 แลว ประมาณปลายมถนายน 2554 จงคยกนวา ขอใหม A (Approach) และ D (Deployment) กอนป 2555 จะตอใหจบกระบวนการ

ตวชวยท กพร. นามาให คอ กรณศกษาของ 2 หนวยงาน ไดแก บรษทไปรษณยไทย จากด และสานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน

มาพดถง บรษทไปรษณยไทย จากด กนกอนเหตทเชญมาเปนกรณศกษาเนองจากวา ในชวง 4-5 ปทผานมาเราจะพบเหนวา เขาขยายงานออกไปครอบคลมการใหบรการทตรงกบความตองการของลกคาและทนโลกมากๆ ไมใชแคธรกจของการสงจดหมายเทานน หากเปนการสง พสดดวน อาหารดวน การรบจองตวทกประเภท การรบชาระ บลคาบรการตาง ๆ และอกหลายอยาง

คณพษณ วานชผล ผชวยกรรมการผจดการใหญ สานกกลยทธ ของบรษทไปรษณยไทย จากด เลาใหฟงวา กอนป 2546 ยงรวมอยกบการสอสารแหงประเทศไทย ไปรษณยมผลการประกอบการทขาดทนมาโดยตลอดเนองจากมบคลากรมากและเปนงานบรการทตองใชบคลากรดาเนนงานเปนสวนใหญ ประกอบกบถกควบคมอตราคาบรการพนฐานเพราะถอวาเปนการบรการในเชงสงคม จะขนราคาตามใจชอบไมได (พดงายๆ วาตนทนการสงจดหมายเกน 3 บาทไปเยอะ แตเกบเกน 3 บาทไมได) เมอขาดทนจากบรการพนฐานเยอะเขาเรอยๆ กสะสม ทาใหโอกาสในการพฒนาและขยายงานมนอย ขอสาคญบคลากรในขณะนนมความรทกษะเฉพาะ การสงจดหมายและขายแสตมปเทานน ประจวบกบเมอการสอสารแยกตวไป ทนจาเปนตองเลยงตวเองแลวจะทาอยางไร รฐบาลจงบงคบใหทาแผนฟนฟกจการ นบเปนโจทยใหญสาหรบองคกรทเดยว มาดกนวาเขาทาอยางไร

อนดบแรกกคอ ไปรษณยไทย เลอกทจะสอสารใหทวถงกนทงองคกรวาตอนนบานเราวกฤตนะเพราะฉะนนเราตองรบรรวมกนและรวมกนเปลยนแปลงองคกรเพอใหยนหยดอยได

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 26

ลาดบตอมา ทเหลาผบรหารและตวแทนผเกยวของมานงลอมวงคยกนวา จะตองบรหารจดการอะไรบาง (เขาไมใชทปรกษาจากภายนอกเลย) พบวาตองเปลยนอยางน ทนเมอพบแบบนแลวจะเรมอยางไร กตกลงกนไดวาตองทาไปพรอมๆ กน และตวทสาคญทสดกคอตองสรางแรงบนดาลใจใหกบบคลากรทกระดบ ใหปรบเปลยนทศนคต ใหลกขนมาชวยกนคดวาเราจะทาอะไรไดบางแลวใหทกหนวย ดาเนนการในสงทตนเองคด ทาใหเกดรปแบบการใหบรการทหลากหลาย ผบรหารมหนาททาตวเปนตวอยางลดกจกรรมผบรหารทเปนการสนเปลองงบประมาณ และออกไปพบปะทกหนวย แลวนาสงทพบไปชนชมยกยอง ใหอกหนวยหนงฟง สานกทมหนาททจะเกบเกยวนวตกรรมกเกบรวบรวมมาดาเนนการตอยอดเปนการพฒนาธรกจแบบ Total Solution (อยางไรกนกถงแตไปรษณยไทย) สารพนธรกจทกลาวถงขางตนเกอบจะครอบคลมทกอยางทจาเปนในการชวตของคนเมอง

เชอหรอไมวา เขาทาเชนนอยปเดยวเทานน คอป 2547 กพลกสถานการณ จากขาดทนหายรอยลานบาท มาเปนกาไร พนกวาลาน ในป 2548 รฐบาลใหยกเลกแผนฟนฟองคกร และในป 2549 เขาไดรฐวสาหกจดเดนในสาขา พฒนาและปรบปรง สถานภาพองคกรดเดน

เมอคณพษณเลาจบนะ... ผแทนสานก กอง ศนย สนใจ ซกถามกนมากมาย คณ ๆ ทงหลายอานแลว คดอยางไร เหนอะไรบาง ลองเปรยบและนกถงบานตวเอง (พช.) นะวาตอนนสถานการณบานเราเปนอยางไร ตอนหนาจะมาเลาเรองของจงหวดอทยธานใหฟงตอนะ เขา Hot มาก ขนาดหลายหนวยงานเดนทางไปเรยนรเรองการขบเคลอนคานยมองคการถงพนท เพราะเขาไมไดหยดอยแคตวเจาหนาทแตยงสงผานไปถงอาสาพฒนาชมชน ผนาชมชน กลมองคกร ทเราทางานดวย

..พบกนใหมฉบบหนาคะ..

กลยทธ

โครงสราง ระบบงาน บคลากร

การแบงความรบผดชอบ การกระจายอานาจ

การเชอมโยง เทคโนโลยสมยสมย

ทศทางและเปาหมาย แนวทางปฏบต

แรงบนดาลใจ วฒนธรรมองคกร

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 27

สงกรานตใชสงคราม ทจกหามเขาโรงหมอ โรงพก โลงผรอ เชนนหนอใชสงกรานต

กลบถนหาพอหาแม กไปแคครงทางผาน ชวตทรพยสนผลาญ นาสงกรานตเปนนาตา

อบตเหตบตโหด ทกปโทษผใดนา ววาทวบตมา นานรกพาชวาวาย สงกรานตเปนวนด ประเพณทเพรศพราย ปใหมวนใหมกราย ใหหญงชายสานกตรอง สานกกตญญ รคณผพระคณปอง สานกใจตนปอง เรมตนใหมวนสงกรานต

โดย..สามารถ เมฆกลอม สงกรานต

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 28

ภาพกจกรรม

นายประภาศ บญยนด อธดกรมการพฒนาชมชน พรอมดวยผบรหารกรมการพฒนาชมชน รดนาขอพร นายยงยทธ วชยดษฐ รองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

นายชชาต หาญสวสด รฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทย และนายพระนาย สวรรณรฐ ปลดกระทรวงมหาดไทย

เนองในโอกาสเทศกาลวนสงกรานต ณ ศาลาวาการกระทรวงมหาดไทย

นายประภาศ บญยนด อธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานเปดงาน ศลปาชพประทปไทย OTOP กาวไกล ดวยพระบารม ภายใตกจกรรม “ทองถนพงงา สบสานภมปญญา OTOP ทวไทย”

โดยม..นายธารงค เจรญกล ผวาราชการจงหวดพงงา กลาวตอนรบ นายวรศกด ประภาวฒนเวช ผอานวยการสานกสงเสรมภมปญญาทองถนและวสาหกจชมชน

กลาวรายงาน ณ บรเวณลานอเนกประสงคหนาศาลากลาง (หลงเกา) อาเภอเมองพงงา จงหวดพงงา

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 29

นางกอบแกว จนทรด รองอธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานเปดการอบรมโครงการเสรมสรางทกษะดานการสรางภาพลกษณและการประชาสมพนธ ณ มหาวทยาลยมหดล ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จงหวดนครปฐม โดยม..นายชยยา ขาสะอาด ผอานวยการกองประชาสมพนธ และเจาหนาท

กองประชาสมพนธ ใหการตอนรบ

ภาพกจกรรม

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงบรรจพระสรรางคาร สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด

ณ สสานหลวง วดราชบพธสถตมหาสมาราม โดยม...นายพระนาย สวรรณรฐ ปลดกระทรวงมหาดไทย พรอมดวยผบรหารระดบสงกระทรวงมหาดไทย

นายประภาศ บญยนด อธบดกรมการพฒนาชมชน ผบรหารกรมฯ และขาราชการในสงกด รวมเฝาฯ รบ-สง เสดจฯ ณ บรเวณบาทวถ ดานหนากระทรวงมหาดไทย

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 30

นายนสต จนทรสมวงศ รองอธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานการสมมนาเชงปฏบตการโครงการเพมประสทธภาพ

เครอขาย OTOP ระดบภาค (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) ณ โรงแรมแมโขง จ.หนองคาย โดยม..นางอรษา โพธทอง

พฒนาการจงหวดหนองคาย ใหการตอนรบ

ภาพกจกรรม

นายพสนต ประทานชวโน รองอธบดกรมการพฒนาชมชน

เปนประธานเปดการประชมบนทกความรวมมอเพอสงเสรมสนบสนนการดาเนนงาน ของสถาบนการจดการเงนทนชมชน ระหวางธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

(ธ.ก.ส.) กบกรมการพฒนาชมชน ณ หองประชมใหญกรมการพฒนาชมชน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 31

ภาพกจกรรม

นายปราโมช เจนธญกรณ นกวชาการพฒนาชมชนชานาญการพเศษ รกษาราชการแทนพฒนาการจงหวดกาแพงเพชร

ไดรบการคดเลอกผมผลงานยอดเยยมและเปนแบบอยางทดของสงคมในการมงมน อทศตนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จากสานกงานคณะปองกนและปรามปราบยาเสพตด

รบประกาศเกยรตคณ จาก ร.ต.อ.เฉลม อยบารง รองนายกรฐมนตร ณ ตกสนตไมตร ทาเนยบรฐบาล

นางณฐภรณ กอนกาเนด นกวชาการพฒนาชมชนชานาญการ พฒนากรประสานตาบลเหมองใหม สานกงานพฒนาชมชนอาเภออมพวา

รวมกจกรรมรวมกจกรรมลงแขก-ลงคลอง บานคลองดอน หมท ๗ ตาบลเหมองใหม อาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม (ศนยประสานงานองคการชมชนตาบลเหมองใหม)

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 32

การขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชนใหบรรลผลตามตวชวดและเปาหมายทกหนวยงาน ตองดาเนนการตามกลยทธใหสาเรจผลอยางแทจรง ซงตองดาเนนการภายใตงบประมาณทจากด แตดวยงบประมาณและโครงการทปรากฏในแผนยทธศาสตรใชวาจะทาใหยทธศาสตรของกรมการพฒนาชมชนบรรลผลทงหมด ความจรงนนเกอบทกองคการทเสนอโครงการของบสนบสนนจากรฐบาล ยอมไดรบการตดทอนงบออกไปสวนหนง จงทาใหเหลองบประมาณทจาเปนอยางยงทจะดาเนนการ ดงนน เปาหมาย “ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง” หากขบเคลอนดวยงบประมาณทจากด คงเปนเพยงเปาหมายทเราฝนอยากไปใหถงในอนาคตเทานน ปจจบนจงยงเปนความฝนทถกวาดไว

ดวยวกฤตทเกดนเองทาใหกรมการพฒนาชมชนตองหนหาโอกาสทจะสรางสรรคผลงานจากความคด เชงยทธศาสตร แลววาดเปนรปธรรม นาความฝนสความจรงทจะรวมกนขบเคลอนวสยทศนกรมการพฒนาชมชนไปสเปาหมายใหได โดยไมตองพงพาอาศยงบประมาณทภาครฐสนบสนนให แตใชวธการแสวงหาทรพยากรและความรวมมอจากภาคทเกยวของใชศกยภาพทมอยใหเกดประโยชนสงสด รเรมสรางสรรคผลงานภายใตศกยภาพของตนเอง เมอวเคราะหตนทนของโครงการแลว ตนทนสวนใหญมาจากความมงมนตงใจ และทมเทการทางาน ใหเกดการยอมรบจากประชาชน หากเทยบตนทนกบผลทคาดวาจะไดรบ คงคดเปนสดสวนไดเทากบ 1 : 50 เพราะโครงการรเรมสรางสรรค มกระบวนการทางานททาใหเกดความยงยนในอนาคตระยะยาว แตกตางจากโครงการทไดรบสนบสนนจากภาครฐ ทวดผลใหเรวและสญเสยเรวตามมาดวยซงไมเกดความยงยน โครงการรเรมสรางสรรค จงควรนามาเปนเครองมอในการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชนใหบรรลเปาหมายตอไป

วตถประสงคของโครงการ เพอใชเปนเครองมอในการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชนใหบรรลตามตวชวดและเปาหมาย ดวยการสรางสรรคกจกรรมขนโดยไมใชงบประมาณทไดรบจากโครงการปกต หรอหากใชงบประมาณกเปนการแสวงหาจากภายนอกและดาเนนการอยางเกดประโยชนสงสด

ตวชวดโครงการ โครงการรเรมสรางสรรคของกรมการพฒนาชมชนกาหนดตวชวดไว 3 สวน ไดแก ตวชวดเชงปรมาณ ใชสาหรบวดกลมเปาหมายเปนหนวยนบวามจานวนเทาใด ตวชวดเชงคณภาพ ใชสาหรบวดกลมเปาหมายวามประสทธภาพ ประสทธผลอยางไร ตวชวดผลลพธ เปนการวดผลทเกดขนวากลมเปาหมายทงปรมาณ และคณภาพทได

ดาเนนการนนเกดประโยชนอยางไรตอประชาชนและประเทศชาตบาง ระยะเวลาดาเนนการ โครงการทสรางสรรคขนสามารถเสรจสนภายในปงบประมาณ หรอเปนโครงการ

หลายปกได แตชวงเดอนกนยายน จะมการตรวจตดตามประเมนผล จงควรดาเนนการแลวเสรจในเดอนสงหาคม งบประมาณโครงการ งบประมาณทดาเนนการโครงการเปนงบประมาณทขอรบการสนบสนนจาก

ภายนอก หรอไมไดใชงบประมาณในการดาเนนการ แตขบเคลอนกจกรรมดวยตนทนดานบคลากร เครองมอ และเทคนคทใชในงานพฒนาชมชน

ดร.สรฤทธ จนสข โครงการรเรมสรางสรรค : แนวคดใหม

ในการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 33

ขนตอนและวธดาเนนการโครงการ ควรทาเปนแผนภมแกนต (Gantt chart) เพอใหดงาย กระทดรด และเปนแผนปฏบตการอกดวย ดงน

ระยะเวลาดาเนนการ ขนตอนและวธดาเนนการ ต.ค.-

ม.ค. ธ .ค . -ม.ค.

ก.พ.-ม.ค.

เม.ย.-พ.ค.

ม.ย.-ก.ค.

ส .ค . -ก.ย.

1. วเคราะหศกยภาพและยทธศาสตรของหนวยงาน

2. นาผลการวเคราะหและยทธศาสตรมาจดทาโครงการรเรมสรางสรรค

3. ออกแบบนวตกรรมเพอขบเคลอนโครงการ

4. ดาเนนการตามกจกรรมของโครงการ

5. ตดตาม พฒนา และปรบปรงนวตกรรมของโครงการ

6. สรปผลและนาเสนอนวตกรรมขบเคลอนยทธศาสตร

ผรบผดชอบโครงการ มการกระจายงานสบคลากรทกคนโดยกระบวนการมสวนรวม ไดแก บคลากรกลมงานยทธศาสตรการพฒนาชมชนทกคน มหนาทวางระบบงาน กาหนดกลยทธ ตดตามผล บคลากรกลมงานสารสนเทศการพฒนาชมชนทกคน มหนาทพฒนาระบบการดาเนนการ สราง

นวตกรรม รวบรวมขอมล และหลกฐานเชงประจกษ บคลากรกลมงานสงเสรมการพฒนาชมชนทกคน มหนาทสรางคมอ กระตนการทางาน สรางขวญ

กาลงใจใหบคลากรขบเคลอนโครงการใหบรรลผล บคลากรฝายอานวยการทกคน มหนาทอานวยการ ประสานงานกลมฝาย และ สพอ. บคลากรสานกงานพฒนาชมชนอาเภอทกคน มหนาทขบเคลอนกจกรรมตามทไดรบมอบหมายให

บรรลผลสาเรจ ผลทคาดวาจะไดรบ โครงการรเรมสรางสรรคทดจะตองมผลทคาดวาจะไดรบ เปนเปาหมายทสามารถ

วดผลตามตวชวดและเปาหมายตามยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชนได โดยตองระบใหชดเจนวาตอบสนองตวชวดใด ยทธศาสตรใด และมอะไรทเปนนวตกรรมเกดขนจากโครงการน

หมายเหต : โครงการรเรมสรางสรรคทดๆ มอยทกหนวยงาน หากเพยงวาผบรหารและทมงานจะลงมอทาอยางจรงจงหรอไม เชอเถอะวาผลงานทกระทาดวยความทมเทและจรงใจ จะไดรบผลตอบแทนคมคาอยางแนนอน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 34

..ตอจากฉบบทแลว..

ภาพรวมเศรษฐกจอาเซยนป 2558

ภาพรวมเศรษฐกจอาเซยนจะมอตราการเตบโต จาก 1.7 ลานลานเหรยญสหรฐ (ในป 2553) เปน 2.7 ลานลานเหรยญสหรฐ (ในป 2558) เฉลยเพมขนปละ 7–8% โดยประเทศทมอตราการเตบโตเรวทสดคอกมพชา เวยดนาม และอนโดนเซย

จานวนประชากรในอาเซยน จะเพมขนจากป 2553 จานวน 600 ลานคน จะเพมขนเปน ๖๔๑ ลานคน ในป 2558 โดยประเทศฟลปปนสจะมประชากรสงถง 100 ลานคน เวยดนามจะมประชากร 94 ลานคน แตสาหรบไทยจะมประชากรเพมขนเปน 68 ลานคนเทานน รายไดเฉลยตอหวของประเทศสมาชกอาเซยน จะเพมขนจาก 2,612 เหรยญสหรฐ เปน 3,274 เหรยญสหรฐ

แนวโนมเศรษฐกจอาเซยน + 62 ในป 2558 นน เศรษฐกจจนจะเตบโตเรวและยงใหญกวาประเทศญปนคดเปนรอยละ 43 (โดยจนรอยละ 8.28 ลานลานเหรยญสหรฐ และญปนรอยละ 5.5 ลานลานเหรยญสหรฐ) ปจจยตอความสาเรจของการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยน ความสาเรจของการรวมกลมทางเศรษฐกจ ในระดบภมภาคขนอยกบปจจยสาคญหลายประการ แตสงหนงทจะมสวนสาคญตอการดาเนนงาน คอ “ความเปนหนงเดยวกนของประเทศสมาชกภายในกลมทจะตองยดมนและถอมนเปาหมายในระดบภมภาครวมกนอยางจรงจง ยอมสละผลประโยชนบางประการของแตละประเทศ เพอผลประโยชนสวนรวมในระดบภมภาครวมกน”

------------------------------ 2 ไดแก ประเทศจน เกาหล ญปน อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด

กฎบตรอาเซยน ประชาคม

ความมนคงอาเซยน (ASC)

ประชาคม สงคมและวฒนธรรม (ASCC)

ประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน (AEC) พมพเขยว

AEC: Blueprint

ตารางดาเนนการ Strategic Schedule

เราพรอมหรอยงทจะกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในป พ.ศ. 2558

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 35

ปจจยทสงเสรมการรวมกลมทางเศรษฐกจ ใหเหนผลเปนรปธรรม และสรางขดความสามารถทางดานเศรษฐกจในระดบภมภาคใหโดดเดน ไดแก 1. โครงสรางพนฐานภายในภมภาค โดยเฉพาะระบบการขนสงทจะตองเชอมโยงถงกนในระดบภมภาค เพอใหเกดการเคลอนยายสนคา และผคนไดอยางสะดวกตลอดเสนทาง รวมถงการอานวยความสะดวก ณ จดผานแดนตาง ๆ และสงเสรมความรวมมออยางจรงจงในสาขาทมผลเชอมโยงตอการพฒนาสาขาอน ๆ (Spin over effect) ในอาเซยน เชน สาขาพลงงาน สาขาการคมนาคม และการศกษา เปนตน

2. นโยบายรวมในระดบภมภาคอาเซยน จาเปนตองพจารณาแนวทางการกาหนดนโยบายดานเศรษฐกจรวมกนในระดบภมภาค เพอชวยเพมขดความสามารถในการเจรจาตอรอง รวมถงสรางผลประโยชนรวมกนในระดบ ภมภาค ซงมความจาเปนอยางยงทแตละประเทศจะตองใหความสาคญกบการปรบปรงกฎเกณฑ กฎระเบยบ กฎหมาย ภายในใหสอดคลองกบความตกลงอาเซยนทมอยดวย 3. กลไกการตดสนใจ อาเซยนควรพจารณารปแบบการตดสนใจแบบอน ๆ ในการพจารณาการกาหนดนโยบายหรอตดสนใจเกยวกบกจกรรมภายในของอาเซยน นอกเหนอจากระบบฉนทามต (Consensus) ทใชมาตงแตเรมตนของการรวมตวทางเศรษฐกจจนถงปจจบน ซงมความเปนไปไดทจะผลกดนใหมการนาระบบเสยงสวนใหญ (Majority vote) มาใชกบกระบวนการตดสนใจของอาเซยน แตสมาชกคงตองหารอทจะกาหนดแนวทางและขอบเขต ของระบบเสยงสวนใหญ เพอใหมความชดเจนและโปรงใสในการพจารณาเรองสาคญ ๆ ทประเทศสมาชกจะไดรบประโยชนรวมกน 4. การสรางสงคมกฎระเบยบ อาเซยนจาเปนตองพฒนาไปสสงคมกฎระเบยบ (Rule-based Society) และสรางนโยบายดานการคา และการลงทนทสอดประสานในระดบภมภาค โดยใชจดแขงของประเทศสมาชกใหเกดประโยชนสงสด เพอสรางขดความสามารถและขอไดเปรยบในการแขงขนใหกบอาเซยน และเนนยาการปฏบตตามพนธกรณของประเทศสมาชกอยางเครงครด โอกาสและผลกระทบของการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยน : นยตอไทย

การรวมกลมทางเศรษฐกจ ในภมภาคอาเซยนจะชวยสงเสรมใหเกดการขยายตวในดานการคาและการลงทนอนเนองมาจากการลดอปสรรคในการเขาสตลาด ทงดานมาตรการภาษและมาตรการทมใชภาษ รวมถงการสงเสรมความรวมมอ เพออานวยความสะดวกทางการคาและการลงทน ดงนน จงนบเปนโอกาสสาคญสาหรบผประกอบการไทยทจะตองเรงปรบตวและใชโอกาสจากการลดอปสรรคทางการคา และการลงทนตาง ๆ ใหเกดประโยชนอยางเตมท โดยเฉพาะในสาขาทไทยมความพรอมและมขดความสามารถในการแขงขนสง เชน สาขาผลตภณฑอาหาร ผลตภณฑยานยนต ผลตภณฑอเลกทรอนกส รวมถงสาขาบรการ อาท สาขาการทองเทยว การบรการ สาขาสขภาพ และสาขาเทคโนโลยสารสนเทศ ซงสาขาตาง ๆ เหลานลวนเปนสาขาทอาเซยนจะเรงรดการรวมกลมทางเศรษฐกจใหเหนผลเปนรปธรรมภายในป ค.ศ. 2015 สาหรบสาขาอตสาหกรรม ทไมมความพรอมในการแขงขนหรอไมมความไดเปรยบในดานตนทน คงหลกไมพนกบผลกระทบทจะเกดขน อนเนองมาจากการลดอปสรรคในดานการคาและการลงทนตางๆ ลง ทาใหผประกอบการจากตางชาตสามารถเขาสตลาดไดสะดวกมากขน และเพมการแขงขนในตลาดใหสงขน ดงนน ผประกอบการทไมมความพรอม หรอมขดความสามารถในการแขงขนตา อาจถกกดดนใหตองออกจากตลาดไป ภาครฐจงจาเปนตองเตรยม แผนการรองรบทรอบคอบและรดกมเพอลดผลกระทบทจะเกดขน เชน การจดตงกองทนเพอรองรบผลกระทบ จากการเปดเสรทางการคา การกาหนดแนวนโยบายดานเศรษฐกจในระดบมหภาคทชดเจน ซงจะชวยสงสญญาณใหภาคเอกชนไดรบทราบและเตรยมความพรอมในการปรบตวไดอกทางหนง

…อานตอฉบบหนาคะ...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 36