E-reading, e-boeken en e-bibliotheken DEEL 3/3

Bibliotheekschool Gent – VSPW15 November 2012

Johan.delaure@bibnet.be

8. zakenmodellen

Het waarden netwerk

•Organisatiedesign: Gestileerde voorstelling van • actoren• rollen• Relaties tussen actoren en rollen

•Rollen•Witte vierkanten• Bundel van competenties

=> Dienstendesign => technisch design

Fysiek vs digitaal

•Fysieke bibliotheek heeft fysieke grenzen:• Verplaatsing• Openingsuren• Beperkte beschikbaarheid• Terugbrengen• Boete• Gebruikt exemplaar• Fysieke opslagmogelijkheden voor de collectie• Capaciteit in verwerking uitleenadministratie

•Kunstmatige beperkingen voor digitale?

Kunstmatige beperkingen(1/3)

1. 1 exemplaar kopen => 1 gelijktijdige uitlening

2. Lezer mag beperkt aantal titels per jaar ontlenen en item is de volle uitleen termijn niet beschikbaar voor anderen.

3. Na lenen wordt aangeboden het item te kopen.

4. “window time” van 2 of 3 maanden; 5. Geen bestsellers6. Boek en lezer hebben een “rittenkaart” of

token, bv. 24 boeken/jaar. Meer lezen is bijbetalen.

Kies er 5 uit 20 !

Kunstmatige beperkingen(2/3)

7. Exemplaar kopen + prijs/uitlening8. Exemplaar kopen + 26 uitleningen max9. Geen koop, enkel prijs per uitlening10.Lener moet meebetalen, bib betaalt enkel

voor bepaalde kansgroepen. 11.Prijs is per dag toegang tot online versie12.Bibliotheek betaalt een jaarprijs per

collectie. 13.Alle titels in aanbod aanwezig / betalen

per effectieve gelezen titels.

Kunstmatige beperkingen(3/3)

14.Enkel online lezen15.Enkel lezen off line met Adobe DRM16.Off line lezen via een beveiligde app. 17.Uitleen enkel na verplaatsing naar de bib18.Een plank (beperkte selectie) van boeken

onbeperkt 19.Een bibliotheekcommissie bepaalt

centraal e-boek pakketten; bibs schrijven in op pakketten

20.Enkel intra muros

Voorwaarden

Wat is belangrijk?

•Gebruiksvriendelijk voor eindgebruiker – geen specifieke toepassingen en DRM;•Bibliotheek/bibliotheeknetwerk beslist over aanbod; uitgevers kunnen geen veto stellen; aanbod is breed en neutraal;•Aanbod is vrij van commerciële doelstellingen; geen actieve marketing;•Aanbod is betaalbaar en duurzaam. •Onbeperkte toegang binnen muren bibliotheek•Fragmenten integreerbaar in de online bibliotheek etalage

Trade off:

Aard van de toegang•Intra / extra muros•Online / download•Simultaan of nietSelectie•Bibliotheek eigen /opgelegd•Window periodeBibliotheek eigendom•Duurzaam / jaarlijks•Kopen of per uitleenBudget

Budget

• Omzet voor uitgevers voor eenzelfde volume verbruik gelijk houden.• Uitgave volume van de sector ongewijzigd

houden ifv eenzelfde volume verbruik.

Prijs per uitlening

• Vertrekbasis:• We herleiden “de inhoudelijke kost” van het

jaarlijkse volume uitleningen tot de jaarlijkse aankoop van nieuwe titels.

• We nemen abstractie dus van alle titels vroeger gekocht.

• Gemiddeld 2008-2010 op basis van BIOS: • uitleningen/jaar: 43.000.000• Budget: 16.000.000• Exemplaren: 1.319.061

• Gemiddelde prijs per uitlening: 0,37 euro• Prijs per inwoner (6 mio): 2,68 euro• Prijs per Bib lid: 10,71 euro• Aantal uitleningen per bibliotheeklid: 28,68

Plafonering

• Wanneer de e-boekenverkoop 2 % van de gehele boekenmarkt voor zich neemt, • dan kan een licentie voor thuisgebruik aan de

bibliotheken gegund worden waarbij • voor een licentieprijs van 322.000 euro • 861.000 uitleningen worden toegestaan.• Dit is 2% van het gemiddelde aankoopbudget en

uitleningen. • Dit is 0,37 euro per uitlening.

• De kosten om het aanbod geïntegreerd binnen en vanuit de bibliotheekcontext te laten gebruiken, zijn extra aan bovengenoemde kosten.

• Is dit model levensvatbaar?

Hier staat de titel

Model 1

• Selectie door centrale aankoopcommissie.• E-boeken als ‘exemplaren’, slechts aan één lezer

gelijktijdig “uitgeleend”.• E-boeken online, met een “cache-functie”

doorlezen.• Publiek kan geen betaling gevraagd worden per

uitlening bij de uitlening • Prijs per inwoneraantal

Hier staat de titel

Model optie 2

• Uit te lenen boektitels moeten aangekocht worden als exemplaren• 26/28 uitleningen per exemplaar• Gelijktijdig uitlenen is mogelijk• Window time• Bibliotheek kiest zelf haar titels en de

hoeveelheid

Hier staat de titel

Model optie 3

• Betalen per uitlening• Eén grote Vlaamse collectie• Max. 450 tokens per titel actief (voor 70% van

bevolking/bibs)• Window time• Koopsuggestie na afloop van uitleenperiode

9. innovatie met VEP

E-BOEKEN AANBIEDEN ?

Rol van bibliotheek •op vlak van digitale muziek? •als het te vinden is op internet ?

De meerwaarde van de bibliotheek is niet •Hardware uitlenen•USB sticks opladen

Wat is dan de meerwaarde?

E-boeken gaan niet via USB…

E-boeken staan niet op het rek

INZETTEN OP LEESERVARING

Grasduinen heruitvinden •snuisteren tussen rekken•etalages, lijstjes•ordening en classificatie•catalogus

Bladeren door boeken•Browsen door catalogus; filters, facetten en hints•Proeven van de inhoud•Full-text boeken•Tijdelijk lezen•Koppelen•Raadplegen

…boeken op het internet?

Boeken in de bib…

OP ZOEK NAAR ‘MEER’ GEBRUIKSERVARING

Grasduinen• faciliterende

software• digitaal heruitvinden

Hybride lezen• lezen en luisteren• toestel onafhankelijk

Verrijkte e-boeken• multimediaal• interactief

DUBBELE AANPAK

Open basissysteem • schaalbaar• achtergrond,

ondersteunend• gefaseerd

Innovatieve functies die meerwaarde creëren• met IWT • “Innovatief

aanbesteden”• 3 projecten:

VEP BASIS SYSTEEM

• “Content Management Systeem”• Opslag van

documenten/e-boeken/multimedia

• Indexeren• Toegang faciliteren

• Application Programming Interface• Diensten mogelijk

maken

Beveiligde opslag

Beveiligde opslag Full Text

Indexering

API’s

VEP IA : DRIE ONDERZOEKSVRAGEN

1. Cereus - GVI• Wat zou mijn volgende

te lezen boek kunnen zijn?

2. Pyxima – Daisy Online• Kan ik toestel

onafhankelijk lezen?

3. Xaop - Cloudring• Ik zoek een boek, maar

weet niet meer waar ik het kocht?

VEP IA: DRIE INNOVATIEVE TECHNOLOGIEËN

1. Cereus - GVI• semantische

tekstanalyse

2. Pyxima – Daisy Online• Daisy4, HTML5, EPUB3

3. Xaop - Cloudring• Cloud Indexing

VEP IA: DRIE TOEPASSINGEN TE INTEGREREN

1. Cereus - GVI• Ontdekken

2. Pyxima – Daisy Online• Lezen

3. Xaop - Cloudring• Terugvinden

Hier staat de titel

In afwachting …

• DBNL aanbod reeds gekoppeld aan de bibliotheekcatalogus

Hier staat de titel

INHOUDINHOUD RELATIESRELATIES

VRAAGVRAAG

AANBODAANBOD

VRAAG-ONTWIKKELING

COLLECTIE

ETALAGES

PLEK

Wat kan u doen?

Hier staat de titel•Met dank voor uw aandacht!

•Vragen?