VERSPANEND

2.1 DRAAIMACHINE 2.1.1 Hoofdonderdelen 2.1.2 Snijgereedschap en

gereedschaphouders 2.1.3 Snijsnelheid, aanzet

en snedediepte 2.1.4 Opspanmethoden

2.1.4.1 Tussen de centers 2.1.4.2 In de klauwplaat 2.1.4.3 Spantangen 2.1.4.4 Spanplaat 2.1.4.5 Bijzondere

methoden 2.1.5 Bewerkingen

2.1.5.1 Langsdraaien 2.1.5.2 Dwarsdraaien 2.1.5.3 Afsteken 2.1.5.4 Conisch draaien 2.1.5.5 Tappen en draad-

snijden 2.1.5.6 Schroefdraad-

snijden 2.1.5.7 Binnendraaien 2.1.5.8 Boren en ruimen 2.1.5.9 Speciale bewer-

kingen

2.2 FREZEN 2.2.1 Hoofdonderdelen 2.2.2 Snijgereedschap

SCHAVEN 2.3.1 Algemeen 2.3.2 Hoofdonderdelen 2.3.3 Snijgereedschap 2.3.4 Spannen van

werkstukken 2.3.5 Schaafbewer-

kingen

2.4 BOREN 2.4.1 Algemeen 2.4.2 De boormachine 2.4.3 Snijgereedschap 2.4.4 Spannen van boor 2.4.5 Spannen van

werkstukken

2.5 SLIJPEN 2.5.1 Algemeen 2.5.2 De slijpsteen

2.6 SPANMIDDELEN

2.7 ENGELSE BENAMINGEN

2. DE DRAAIMACHINE Ee d r a a i m a c h i n e i s een van de o u d s t e e n be lang- r i j k s t e gereedschapmachines e n w e r k t wolgens h e t p r i n c i p e van een s n i j d e n d gereedschap wat l a n g s een t e bewerken r o t e r e n d w e r k s t u k gevoe rd k a n worden.

De d r a a i e n d e HUUFUBEWEGIkJG wan h e t w e r k s t u k i s b i n n e n zeke re g renzen i n s t e l b a a r t e r w i j l de

l

A A N Z E T ( a ) van h e t s n i j d e n d ge- 1 l r eedschap i n l e n g t e r i c h t i n g wan h e t w e r k s t u k kan p l a a t s v i n d e n , i n d w a r s r i c h t i n g ; en met e l k e ge- wenste hoek t.o.v. de r o t a t i e s wan h e t werks tuk . De d i e p t e i n - s t e l l i n g ( f ) van de snede ge- s c h i e d t i n c i d e n t e e l .

De aanze tbeweg ing wan h e t s n i j d e n d gereedschap k a n au to- m a t i s c h i n l e n g t e r i c h t i n g - en dwars op de l e n g t e r i c h t i n g van h e t w e r k s t u k p l a a t s v i n d e n . Deze a a n z e t beweging i s z o d a n i g ge- k o p p e l d met de hoo fdbeweg ing d a t de b e i t e l o v e r een i n s t e l b a r e a f - s t a n d i n mm p e r omwen te l i ng wan h e t w e r k s t u k kan worden ve r- p l a a t s t , f i g . 3.

SCHROEFDRAAD

CONISCH

FLENSNEUS

CAMLOCK

FLENSNEUS

TAPEIND

De h a r t l i j n v a n de h o o f d s p i l l i g t i n h e t v e r l e n g d e v a n de c e n t e r l i j n (C.L.) De s p i l n e u s k a n i n h e t a l g e m e e n i n d r i e v e r s c h i l l e n d e u i t v o e r i n g e n voorkomen, f i g . 6 n.l.: - a l s s c h r o e f d r a a d s p i l n e u s ; - a l s c o n i s c h e s p i l n e u s ( n i e t z e l f k l e m m e n d ) ; - a l s f l e n s n e u s ; z.g. C A W L C C K b e v e s t i g i n g ; - a l s f l e n s b o u t ; met b o u t e n

De L O S S E K O P Deze h e e f t t o t d o e l h e t w e r k s t u k m.b.v. e e n c e n t e r t e o n d e r s t e u n e n wanneer d i t zou d o o r b u i g e n . He l o s s e k o p i s v e r s c h u i f b a a r o v e r h e t b e d e n k a n op e l k e p l a a t s v a s t g e z e t worden, w a a r d o o r e l k e l e n g t e i n g e s p a n n e n k a n worden.

1 = k l e m h a n d e l

2 = b o r g i n g c e n t e r a s 3 = h a n d w i e l 4 = k l e m s t u k

5 = c e n t e r 6 = c e n t e r a s 7 = d r a a d s p i l ( u i t s t o t e r )

De c e n t e r b u s w o r d t d o o r h e t v e r d r a a i e n v a n h e t h a n d w i e l n a a r b i n n e n o f b u i t e n g e d r a a i d t e r w i j l d e g e h e l e l o s s e k o p i n d w a r s - r i c h t i n g v e r p l a a t s b a a r i s o p z ' n o n d e r s t u k . W a n n e e r d e c e n t e r a s g e h e e l t e r u g g e d r a a i d w o r d t , w o r d t h e t c e n t e r e r u i t g e s t o t e n .

S U PLAATSING VAN EEN ANDER GEREEDSCHAP MOET H I J EERST WEER NAAR B U I T E N GEDRAAID WORDEN!

De SLEDECONBINATIE De s l e d e c o m b i n a t i e d r a a g t e n o n d e r s t e u n t h e t s n i j g e r e e d s c h a p . H i j i s o p g e b o u w d u i t : - De l a n g s s l e d e , w e l k e e v e n w i j d i g a a n d e c e n t e r l i j n v e r p l a a t s t

w o r d t . H i j k a n z o w e l met d e h a n d a l s a u t o m a t i s c h b e w o g e n w o r d e n . - x e d w a r s s l e d e , waarmee e e n b e w e g i n g d w a r s o p d e c e n t e r l i j n v e r -

k r e g e n w o r d t . Ook d e z e i s z o w e l m e t d e h a n d a l s a u t o m a t i s c h t e v e r p l a a t s e n .

- De b e i t e l s l e d e d i e o p e e n d r a a i p l a a t i n e l k e g e w e n s t e s t a n d v a s t g e z e t k a n w o r d e n . H i j k a n a l l e e n met d e h a n d b e w o g e n w o r d e n .

De l a n g s s l e d e k a n n i e t a l l e e n e e n a u t o m a t i s c h e a a n z e t k r i j g e n v o o r n o r m a a l d r a a i e n , maar o o k v o o r h e t s n i j d e n v a n s c h r o e f d r a a d ; n u i s d e AANZET = SPOED. Omdat d e z e v e r p l a a t s i n g e n v e r s c h i l l e n i s o p d e m e e s t e m a c h i n e s e e n b e v e i l i g i n g a a n g e b r a c h t om t e v o o r k o m e n d a t z e b e i d e t e g e l i j k e r t i j d i n g e s c h a k e l d k u n n e n w o r d e n .

beitelhouder

verplaats ing van langsslede

automatische aanzet [ [schort of slotkast

H e t a a n t a l o m w e n t e l i n g e n v a n de h o o f d s p i l k a n i n s t e l b a a r z i j n d o o r : - v e r p l a a t s i n g v a n e e n V- snaar n a a r e e n a n d e r e p o e l i e o f de d i a -

m e t e r v a n de p o e l i e v e r a n d e r e n ( v a r i o m a t i c ) - v e r s t e l l i n g v a n e e n t r e k s p i e n a a r e e n a n d e r t a n d w i e l ; - h y d r a u l i s c h e r e g e l i n g .

I n f i g . 9.1 i s e e n v o o r b e e l d gegeven v a n e e n h o o f d s p i l a a n d r i j v i n g m.b.v. e e n t a n d w i e l k a s t w a a r b i j e e n e x t r a v e r t r a g i n g h e t z.g. l ldubbelwerklq i s i ngebouwd, wa t i n - e n u i t g e s c h a k e l d w o r d t met b e h u l p v a n e e n k o p p e l i n g A-B. De t o e r e n t a l l e n v a n de v e r s c h i l l e n d e a s s e n worden gegeven i n e e n T R A N S M I S S I E D I A G R A M z o a l s i n f i g . 9.2 gegeven. H e t b e s t a a t u i t e e n a a n t a l v e r t i k a l e l i j n e n d i e de a s s e n u o o r s t ~ l l . e n , m a a i b i j de i n g a a n d e as l i n k s e n de u i t g a a n d e a s r e c h t s g e t e k e n d i s . I n f i g . 9.3 i s een c o m b i n a t i e v a n h y d r a u l i s c h e r e g e l i n g m.b.v. e e n v a r i o m a t i c gegeven. De o p e n i n g v a n de g e s p l e t e n r i e m s c h i j v e n w o r d t h y d r a u l i s c h i n g e s t e l d w a a r b i j e e n z e k e r a a n t a l o m w e n t e l i n g e n b e h o o r t .

Bovenop de b e i t e l s l e d e b e v i n d t z i c h de b e i t e l h o u d e r w e l k e i n e l k e gewens te s t a n d v a s t g e z e t k a n worden, f i g * I O e l .

P 'ees ta l i s e e n s l e d e v o o r z i e n v a n e e n n a s t e l b a r e g e l e i d i n g w a a r b i j men e c h t e r v o o r a l b i j de b e i t e l s l e d e moet o p p a s s e n v o o r b e s c h a d i g i n g e n aan de v o o r k a n t , T i g * 10.3.

Wanneer men een g r o o t w e r k s t u k moet a f v l a k k e n met de dwars- s l e d e , u e r d i e n d h e t a a n b e v e l i n g om de l a n g s s n e d e t e b o r g e n zo- d a t deze n i e t i n l a n g s r i c h t i n g v e r p l a a t s t k a n worden, f i g . 10*2 .

l H e t AAbJZETNECHANISRE S e t r e g e l e n v a n de a a n z e t g e s c h i e d t me t e e n s t e l t a n d w i e l e n d i e i n h e t a lgemeen i n e e n NORTON KAST z i j n o n d e r g e b r a c h t * H i e r m e e k a n men de s l e d e c o m b i n a t i e , e n d u s de b e i t e l , e e n v a s t g e s t e l d e v e r - p l a a t s i n g p e r o m w e n t e l i n g v a n de h o o f d s p i l geven, f i g * 'il* B o v e n d i e n k u n n e n t u s s e n de h o o f d s p i l e n de n o r t o n k a s t n o g t a n d- w i e l e n v e r w i s s e l d worden ( d e zeg . u i s s e l w i e l e n ) z o d a t e e n g r o o t a a n t a l waarden b e r e i k t k a n worden.

l w e r k s t u k 5. n o r t o n k a s t 2 * k l a u w p l a a t s c h r o e f d r a a d a s 3* h o o f d s p i l ' b s l e d e c o m b i n a t i e 4. w i s s e l w i e l e n 8. s n i j g e r e e d s c h a p

g e a a n z e t a s

Aan de v o o r k a n t v a n de d r a a i m a c h i n e o f n o r t o n k a s t i s e e n t a b e l aan- g e b r a c h t waarop t e z i e n i s hoe de t a n d w i e l e n g e c o m b i n e e r d o f de h a n d e l s g e s c h a k e l d moe ten w o r d e n *

Omdat de p o s i t i e s v a n de h o o f d a s A e n s c h r o e f d r a a d - a s B n a a r de n o r t o n k a s t v a s t s t a a n , w o r d t v o o r h e t i n s t e l l e n van h e t t u s s e n - w i e l e e n l l ~ c h a a r f f g e b r u i k t , d i e de v a r i a t i e i n h a r t a f - s t a n d k a n opvangen, f i g * 1 2 *

? e s c h r o e f d r a a d a s g a a t d o o r d e n o r t o n k a s t h e e n w a a r b i j e r i n d e W o r t o n k a s t z e l f d i v e r s e t a n d w i e l e n o p g e m o n t e e t t e n . Van d e s c h r o e f d r a a d a s w o r d t d e b e w e g i n g weer g e r e d u c e e r d d o o r g e g e v e n n a a r d e a a n z e t a s . f i g * 13.

F e s l e d e c o m b i n a t i e k a n d u s a a n g e- d r e v e n w o r d e n d o o r z o w e l d e s c h r o e f d r a a d a s a l s d e a a n z e t a s , w a a r b i j d e a a n d r i j v i n g d o o r d e s c h r o e f d r a a d a s meestal e e n s n e l l e r e u e r p l a a t s i n g z a l g e v e n . L E T O P ! ~2 M A G M A A R N A S TEGELIJK V O O R AANDUIJWING ZCRGEN.

I N S C H A K E L E N VAN B E I D E G E E F T GROTE SCHADE!

halve moeren

I n h e t a l g e m e e n z a l e r b i j m o d e r n e m a c h i n e s e e n i n r i c h t i n g a a n- w e z i g z i j n d i e i n s c h a k e l e n wan b e i a e a s s e n o n m o g e l i j k m a a k t * Aan d e SCHEPT v a n d e s l e d e c o m b i n a t i e i s e e n h a n d e l g e m o n t e e r d w a a r m e e d e a a n z e t a u t o m a t i s c h i n l a n g s - o f d w a r s r i c h t i n g k a n g e s c h i e d e n * De a a n z e t v o o r s c h r o e f d r a a d s n i j d e n w o r d t v e r k r e g e n d o o r d e f f H A L V F 4ClFRENtt t e s l u i t e n wat k a n g e s c h i e d e n d o o r e e n p l a a t met n i e r - v o r m i g e o p e n i n g e n t e b e w e g e n , f i g * 1 4 .

C e ShJEDEDIFPTE h a n g t a f v a n d e a f s t a n d w a a r m e e d e b e i t e l n e u s i n h e t w e r k s t u k mate r iaa l g e v o e r d w o r d t . [ > e s n e d e d i e p t e k a n nauw- k e u r i g i n g e s t e l d w o r d e n m e t d e S C H A A L F I N G E N w a a r b i j n d e e l - s t r e e p e e n d e e l v a n d e s c h r o e f d r a a d s p o e l i s .

E e n m o e t k o n t r o l e r e n o f e w e n t u e e l a a n g e g e w e n d e e s t r e e p d e BEITELUE2PLAATSING g e e f t o f h e t DIAMFTERWERSCHIL wan h e t w e r k s t u k *

9 e z e k o n t r o l e k a n men u i t v o e r e n ( z i e f i g . 1 5 ) d o o r :

- & n s n e d e m a t e r i a a l w e g h a l e n , d i a m e t e r m e t e n e n w e e r e e n s n e d e w e g h a l e n . Na m e t i n g e n v e r g e l i j k i n g wan d e s t a n d u a n d e s c h a a l r i n g e n , w e e t men h o e v e e l m a t e r i a a l e r wegge- h a a l d is .

- Z e t d e d i e p t e a a n s l a g wan d e s c h u i f m a a t t e g e n d e s l e d e - c o m b i n a t i e , h o u d t d e s c h u i f - m a a t g o e d v a s t e n w e r d r a a i d e s c h r o e f d r a a d s p i l e e n om- w e n t e l i n g * De a f g e l e g d e weg i s n u a f t e l e z e n .

SCHUIFMAAT

MEETKLOK

*r+

- I d e m t maar n u met e e n m e e t k l o k t e g e n d e s l e d e c o m b i n a t i e .

Het i s m o g e l i j k d e s c h a a l r i n g t w e e o f t i e n k e e r z o n a u w k e u r i g t e m a k e n a l s n o r m a a l t f i g . 1 6 - - Zet d e b e i t e l s l e d e o p 3 u 0 * le r a d i a l e w e r p l a a t s i n g i s n u d e h e l f t

v a n d e b e i t e l s l e d e w e r p l a a t s i n g . - Zet d e b e i t e l s l e d e o p 5O43'. R e r a d i a l e u e r p l a a t s i n g i s n u e e n

t i e n d e d e e l v a n d e w e r p l a a t s i n g wan d e b e i t e l s l e d e g e w o r d e n ,

2 e 2 SNIJGEREEDSCHAP V o o r d e d r a a i m a c h i n e w o r d t d e DRAAIBEITEL a l s s n i j g e r e e d s c h a p g e- b r u i k t . D e z e d r a a i b e i t e l k o m t i n w e r s c h i l l e n d e u i t v o e r i n g e n v o o r e n d e d r a a i e r z a l e e n g o e d e k e n n i s m o e t e n h e b b e n wan d e w e r s c h i l l e n - d e h o e k e n e n h o e z e t e s l i j p e n . I n h e t a l g e m e e n k u n n e n we z e i n - d e l e n i n twee h o o f d g r o e p e n n . l . i n b e i t e l s v o o r u i t w e n d i g e n b e i t e l s w o o r i n w e n d i g d r a a i e n , w a a r b i j e v e n t u e e l w e e r o n d e r s c h e i d t g e m a a k t k a n w o r d e n t u s s e n b e i t e l s v o o r r u w w o o r d r a a i e n e n b e i t e l s v o o r f i j n n a d r a a i e n , w a a r b i j d e b e i t e l s v o o r n a d r a a i e n waak e e n i e t s b e t e r a f g e r o n d e n e u s h e b b e n om e e n b e t e r e o p p e r w l a k t e ge- s t e l d h e i d t e k r i j g e n .

W a n n e e r we e e n d r a a i b e i t e l m e t d e g e w o n e k o u d b e i t e l v e r g e l i j k e n w i n d e n we weer d e W I G H D E K , SPAANHOEK e n VRIJLOOPHOEK. D e z e z i j n b i j e l k s t u k s n i j g e r e e d s c h a p a a n w e z i g , f i g . 17. F l o v e n d i e n k a n e l k e b e i t e l i n

l e e n r e c h t s e - e n i n e e n l i n k s e u i t v o e r i n g g e m a a k t z i j n . Yen k a n d i t o n t d e k k e n d o o r v a n a f d e w o o r k a n t k i j k e n d , t e z i e n a a n w e l k e k a n t d e p u n t z i t , f i g . 1 8 .

BEITELS V O O R UITWENDIG D R A A I E b l l

RUWBEITEL. O e z e g e b r u i k t men a l s e r v e e l ma te r iaa l v e r s p a a n d m o e t w o r d e n b i j h e t v o o r d r a a i e n . W a n n e e r e e n g e b o g e n r u w b e i t e l g e b r u i k t w o r d t , k a n h i j z o w e l v o o r l a n g s - a l s d w a r s d r a a i e n g e b r u i k t w o r d e n , f i g . 19A.

N E S B E I T E L . Met d e z e b e i t e l i s h e t m o g e l i j k e e n h a a k s e b i n n e n h o e k af t e w e r k e n . T e n m o e t e r o p t o e z i e n d a t d e b e i t e l h e t w e r k s t u k i n - d i e n m o g e l i j k , met d e h o o f d s n i j k a n t r a a k t e n d a t d e z i j k a n t e n h e t v o o r v l a k v r i j d r a a i e n , f i g . 190. I n f i g . 20 z i j n d e v l a k k e n a a n g e - g e v e n .

De m e s b e i t e l k a n o p d i v e r s e a n d e r e m a n i e r e n i n d e d r a a i m a c h i n e g e- b r u i k t w o r d e n , wat t i j d , om t e w i s s e l e n v a n b e i t e l , k a n u i t s p a r e n .

V o o r h e t a f v l a k k e n v a n e e n k o p s e k a n t w o r d t h i j s c h u i n g e z e t e n l a a t men de d r a a i r i c h t i n g i n de r e g e l r e c h t s o m gaan, b e h a l v e b i j e e n r i n g z o a l s gegeven K e t e e n l i n k s e o f r e c h i t e l r a d i a a l o p g e s t e l d k a n men ook e e n k o p s e k a n t a f v l a k k e n . h1 l k e methode goed r e a l i s e r e n w a t de h o o f d s n i j k a n t u w a t de d r a a i r i c h t i n g v a n h e t w e r k s t u k h i e r v o o r moe t z i j n .

ZIJDRAAIBEITEL.Deze w o r d t g e b r u i k t g om de k o p s e k a n t e n o f g r o t e z i j - v l a k k e n v l a k t e d r a a i e n . Wen d i e n t z i c h t e r d e g e t e r e a l i s e r e n w a t de h o o f d s n i j k a n t v a n deze b e i t e l i s om hem o p de j u i s t e m a n i e r t e k u n n e n g e b r u i k e n , f i g . 2 2 *

INSTEEK o f AFSTEEKBEITFL. Wanneer men g r o e v e n i n e e n w e r k s t u k moet d r a a i e n o f e e n w e r k s t u k ; b.v. e e n

g e b r u i k v a n deze b e i t e l v o o r a l goed o p l e t t e n op h e t v r i j l o p e n v a n

r i n g a f s t e k e n , d a n g e b r u i k t men

de z i j k a n t e n omdat a n d e r s de k r a c h t o p de b e i t e l t e g r o o t w o r d t .

2 2

B o v e n d i e n mag h e t t o e r e n t a l n i e t t e h o o g g e k o z e n z i j n e n moet e r

e e n s t e e k b e i t e l . Men moe t b i j h e t

v o l d o e n d e s n i j o l i e g e b r u i k t w o r d e n om i n v r e t e n o f p l a k k e n v a n h e t m a t e r i a a l t e voorkomen. f i g . 23 g e e f t e e n i n s t e e k - e n a f s t e e k - b e i t e l .

PROFIELBEITEL. H e t i s m o g e l i j k om v o o r v r i j w e l e l k e v e r l a n g d e v o r m e e n b e i t e l t e s l i j p e n . We noemen d i t p r o f i e l b e i t e l s w a a r b i j de m e e s t g e b r u i k t e p r o f i e l b e i t e l de s c h r o e f d r a a d b e i t e l i s . Een a n d e r e v a a k voorkomende vo rm i s de r a d i u s - b e i t e l , w a a r b i j de neus v o l g e n s e e n b e p a a l d e r a d i u s gemaakt i s . H i j w o r d t g e b r u i k t om e e n s c h r o e f - d r a a d u i t l o o p t e maken o f om s c h e r p e h o e k e n t e voorkomen, f ig .24. 2 4

BEITELS V O O R INUENDIG DRAAIEN

BOORBEITEL. De b o o r b e i t e l v o o r d o o r l o p e n d e g a t e n i s t e v e r g e l i j k e n me t de r u w b e i t e l v o o r u i t w e n d i g d r a a i e n . H e t i n w e n d i g n a d r a a i e n k a n ook me t deze b e i t e l g e s c h i e d e n w a a r b i j de s n e l h e i d , n e u s r a d i u s , a a n z e t e n s n e d e d i e p t e a a n g e p a s t moe ten worden. De b l i n d e b o o r b e i t e l k a n g e b r u i k t worden om s c h e r p e b i n n e n h o e k e n t e maken o f om e e n b l i n d g a t met v l a k k e bodem t e d r a a i e n , f i g . 25.

HAAKBEITEL. De h a a k- o f k a m e r- b e i t e l i s e i g e n l i j k e e n s t e e k - b e i t e l v o o r i n w e n d i g w e r k e n w o r d t g e b r u i k t om b.v. e e n s c h r o e f d r a a d u i t l o o p o f g r o e v e n v o o r o l i e k e e r r i n g e n e n b o r g r i n g e n t e m a k e n , f i g . 2 6 .

BINNENDRAAIBEITEL. D e z e b e i t e l i s i n w e z e n weer e e n p r o f i e l - b e i t e l w a a r a a n h e t b i j d e s c h r o e f d r a a d b e h o r e n d e p r o- f i e l g e s l e p e n is . Dit k a n z i j n e e n d r i e k a n t - r e c h t h o e k i g - o f t r a p e z i u m p r o f i e l v a n v e r s c h i l - l e n d e g r o o t t e e n s c h u i n t e , f i g . 27.

I n d e r e g e l m o e t men d e u i t - s t e k e n d e l e n g t e v a n d e b i n n e n - d r a a i b e i t e l s z o k o r t r n o g e l i j k h o u d s n om t r i l l e n t e v o o r k o m e n .

fuwbntel

l V O O R O R A A I E N l - N A D R A A I E N l

V e r s c h i l l e n d e d r a a i b e i t e l s . L e t o p d e a a n z e t r i c h t i n g ! 2 8

2 -17 H E T SPANNEN VAN HET WERKSTUK

Voor g a a f d r a a i w e r k i s e e n goed g e s l e p e n b e i t e l n o d i g d i e op de j u i s t e w i j z e i n g e s p a n n e n moet worden omdat a n d e r s maa t n vorm- f o u t e n k u n n e n o n t s t a a n , h e t w e r k s t u k e n g e r e e d s c h a p b e s c h a d i g d k a n worden d o o r l o s r a k e n v a n h e t g e r e e d s c h a p EN DE D R A A I E R GE- WOND KAN RAKEN DOOR RONDVLIEGENDE STUKKEN!

te l o o g correct te hoog

L a a t u n i e t d o o r h a a s t w e r k v e r l e i d e n t o t o n z o r g v u l d i g h e i d e n v e r g e e t n i e t d a t o p n i e u w moe ten b e g i n n e n n o g v e e l meer t i j d k o s t !

Men d i e n t v o o r a l t e l e t t e n op de v o l g e n d e p u n t e n : - B e i t e l p u n t moet op c e n t e r h o o g t e s t a a n , f i g . 29, omdat a n d e r s de

spaan- e n v r i j l o o p h o e k e n v e r a n d e r e n e n de b e i t e l s l e c h t z a l s n i j d e n o f z e l f s g e h e e l n i e t z a l s n i j d e n !

- De b e i t e l mag n i e t t e v e r u i t de h o u d e r s t e k e n , f i g . 3 0 . - E v e n t u e l e v u l p l a a t j e s moe ten a a n de v o o r k a n t en z i j k a n t g e l i j k

l i g g e n e n b o v e n d i e n goed v l a k op de bodem a a n l i g g e n , f i g . 31. - xe b e i t e l moet goed v a s t g e z e t w o r d e n !

- De b e i t e l moet i n p r i n c i p e zo v a s t g e z e t worden d a t h i j b i j ve r- d r a a i e n doo r een t e g r o t e k r a c h t van h e t w e r k s t u k weqd raa id e n n i e t d i e p e r h e t w e r k s t u k i s , f i g . 32.

- B i j g e b r u i k van een b e i t e l k l e m p l a a t , moet deze de b e i t e l g e l i j k - m a t i g op z i j n b o v e n v l a k aandrukken.

B e i t e l h o u d e r s komen i n v e r s c h i l l e n d e u i t v o e r i n g e n v o o r en kunnen e n k e l - o f mee rvoud ig u i t g e v o e r d z i j n . Een eenvoud ige , maar d o e l- t r e f f e n d e methode van i nspannen i s de b e v e s t i g i n g met een BEITEL- PLAAT d i e zowe l v o o r b e i t e l s v o o r u i t w e n d i g a l s voo r b e i t e l s v o o r i n w e n d i g d r a a i e n g e b r u i k t k a n worden, f i g . 35. De h o o g t e v e r s t e l l i n g g e s c h i e d t d o o r v u l p l a a t j e s onder de b e i t e l t e geb ru i ken . Een VIERKANTE BEITELHOUDER,fiq.34 h e e f t a l s v o o r d e e l d a t men ve r- s c h i l l e n d e b e i t e l s k a n i nspannen z o d a t men b i j s e r i e m a t i g werk, s n e l de benod igde b e i t e l t e r be- s c h i k k i n g h e e f t , d i e b o v e n d i e n v a n t e v o r e n op de j u i s t e c e n t e r - h o o g t e g e s t e l d i s . Tegenwoord ig maakt men b i j p r o d u c t i e w e r k vaak g e b r u i k van de z.g. SNELMISSEL- HOUDERS, f i g . I n deze houders l

worden van t e v o r e n weer de v e r s c h i l l e n d e b e i t e l s op de j u i s t e c e n t e r h o o g t e i n g e s t e l d , maar deze houde rs hebben b o v e n d i e n een zee r nauwkeur ige r e p e t e e r b a a r h e i d wat de p l a a t s b e p a l i n g b e t r e f t , wat n i e t h e t g e v a l i s b i j de v i e r k a n t e b e i t e l h o u d e r . Bovend ien worden b i j de s n e l w i s s e l h o u d e r s geen ( v a a k h i n d e r l i j k e o f z o e k -

r a k e n d e ) v u l p l a a t j e s g e b r u i k t .

B i n n e n d r a a i b e i t e l s z i j n v a a k r o n d v a n d o o r s n e d e z o d a t e e n s p e c i a l e b e i t e l h o u d e r o f V- v o r m i g o n d e r l e g b l o k j e g e b r u i k t m o e t w o r d e n om hem i n t e s p a n n e n . L E T OP D E JUISTE W I J Z E V A N I N K L E M M I N G ! f i g . 38

B e h a l v e d r a a i b e i t e l s k u n n e n o o k a n d e r e s n i j g e r e e d s c h a p p e n i n g e - s p a n n e n w o r d e n .

- B O R E N De m e e s t g e b r u i k t e h i e r v a n z i j n d e b o r e n d i e i n d e r e g e l t o t e e n d i a m e t e r v a n 1 0 mm i n e e n b o o r k o p g e s p a n n e n w o r d e n w e l k e i n d e l o s s e k o p g e s t o t e n is. V a n a f 1 2 m m w o r d e n z e d i r e k t , a l d a n n i e t v o o r z i e n v a n e e n v e r m i n d e r i n q s b u s , i n d e c e n t e r a s v a n h e t l o s c e n t e r g e s t o t e n , t i g , 39. Er z i j n o o k s n e l w i s s e l h o u d e r s t e v e r k r i j g e n waar e e n b o o r o f b o o r k o p i n p a s t . H e t v o o r d e e l h i e r v a n i s d a t d e b o o r nu a u t o m a- t i s c h d o o r d e s l e d e c o m b i n a t i e g e v o e d k a n w o r d e n h e t g e e n b i j p l a a t s i n g i n d e l o s s e k o p n i e t m o g e l i j k i s ,

- TAPPEN Deze k u n n e n op v e r s c h i l l e n d e m a n i e r e n i n g e s p a n n e n w o r d e n e n w e l i n de b o o r k o p , w a a r b i j men de l o s s e k o p n i e t mag v a s t k l e m m e n op h e t bed, e n t u s s e n h e t c e n t e r w a a r b i j e e n u r i n g i j z e r g e b r u i k t w o r d t om hem t e g e n t e houden, f i g . 40. ZORG DAT DE ELEKTROMOTOR VAN DE DRAAIMACHINE A L T I J D U I T STAAT. VERDRAAI DE KLAUWPLAAT WAAR HET WERKSTUK I N Z I T MET DE HAND EN HAAL VAN TE VOREN DE SCHERPE B E I T E L WEG!

G e s c h i e d t i n p r i n c i p e o p d e z e l f d e w i j z e a l s m e t t a p p e n . fvlachine- r u i m e r s m e t e e n c o n i s c h e s c h a c h t w o r d e n n u d i r e k t i n d e c e n t e r a s v a n d e l o s s e k o p g e s t o t e n .

TABEL . l .

FREZEN

S n i j s n e l h e d e n i n rn/rnin.

ONGELEGEERD tot 50 k N

50 - 70 70 - 90

AUTOMATEN ST

GELEGEERD 70 -90 90 -140

> 140

GIETSTAAL tot S0 k N

50-70

GIETIJZER tot 200 Brinel1

> 200

KOPER

MESSING

BRONS

A L U M I N I U M

KUNSTSTOFFEN

thermoharder

thermoplast

T A B E L . 2 .

HSS.

V60 = S t a n d t i j d van 60 m i n u t e n .

Voor HSS g e l d t h i e r v o o r e e n s n e l h e i d van 25-40 m l m i n .

B i j h e t spannen t u s s e n de c e n t e r s maak t men g e b r u i k v a n e e n v a s t c e n t e r e n e e n v e r m i n d e r i n g s b u s i n de v a s t e kop , e e n meeneemp laa t e n e e n meenemer e n i n de l o s s e k o p e e n z.g. m e e- d r a a i e n d c e n t e r , f i g . 46. C E N T E R S komen i n v e r s c h i l l e n d e u i t v o e r i n g e n v o o r , z o a l s b.v. h e t v a s t e c e n t e r , w a t a l dan n i e t met e e n h a r d m e t a l e n p u n t u i t g e v o e r d k a n z i j n , de w e g g e s l e p e n c e n t e r p u n t om h e t a f d r a a i e n v a n e e n k o p s e k a n t m o g e l i j k t e maken, h e t o m g e k e e r d c e n t e r , h e t m e e- d r a a i e n d c e n t e r e n h e t b u i s - c e n t e r . I n f i g . 47 z i j n e n i g e v o o r b e e l u e n gegeven.

omgekeerd

bu iscenter

weggeslopen

meedraaiend

hardmetaa l punt b o l 4 7

E e n g r o o t n a d e e l b i j h e t d r a a i e n t u s s e n d e c e n t e r s i s h e t g e b r u i k v a n d e m e e n e m e r , d i e e r g g e v a a r l i j k i s v a n w e g e d e u i t s t e k e n d e d e l e n . Men z a l i n d e r e g e l p r o b e r e n om hem a f t e s c h e r m e n o f e e n v e i l i g e r u i t v o e r i n g t o e t e p a s s e n .

De r e c h t e u i t v o e r i n g z a l d o o r e e n p e n i n d e m e e n e e m p l a a t meege- nomen w o r d e n . B i j d e " q e b o q e n u i t v o e r i n g w o r d t d e l i p i n e e n s l e u f - g a t i n d e m e e n e e m p l a a t g e s t o p t . De r o n d e u i t v o e r i n g w o r d t m e e s t e l g e b r u i k t b i j e e n d r i e k l a u w w a a r e e n " h u l p c e n t e r " i n g e z e t w o r d t , wat e e r s t o p 6 0 a f g e d r a a i d w o r d t om hem s l i n g e r w i j t e maken . C m b e s c h a d i g i n g v a n h e t w e r k s t u k t e v o o r k o m e n , w o r d e n t u s s e n d e r a a k p u n t e n k o p e r p l a a t j e s g e s p a n n e n , f i g . 4 8 e n 49 .

V e e l gemaakte f o u t e n b i j h e t spannen t u s s e n de c e n t e r s z i j n o.a. h e t n i e t d i e p genoeg b o r e n v a n een c e n t e r g a t e n h e t " ophangen" v a n h e t w e r k s t u k aan de meenemer i.p.v. d a t h e t c o r r e c t t u s s e n de c e n t e r s h a n g t , z o a l s i n f i g . 50 g e t e k e n d i s . De r o n d d r a a i e n d e u i t s t e k e n d e d e l e n v a n een meenemer kunnen voorkomen worden d o o r g e b r u i k t e maken v a n een z.g. MEENEEMCENTER. u i t i s een v a s t c e n t e r waar aan de v o o r k a n t b o v e n d i e n een p a a r h a r d e , mes- wormige p u n t e n z i t t e n d i e i n de kopse k a n t van h e t m a t e r i a a l ge- d r u k t worden, f i g . 51.

B i j h e t t u s s e n de c e n t e r s d r a a i e n v a n l a n g e dunne assen, z a l de as d o o r de b e i t e l k r a c h t weggeduwd worden e n t o n w o r m i g worden, f i g . 5 2 . O m d i t t e voorkomen g e b r u i k t men een z.g. MEE-LOPENDE BRIL d i e h e t w e r k s t u k t e g e n o v e r de b e i t e l p u n t o n d e r s t e u n t . H i j w o r d t v a s t g e - bouwd op de s l e d e c o m b i n a t i e en h e e f t dus d e z e l f d e a x i a l e b e w e g i n g a l s de b e i t e l .

De VASTE B R I L w o r d t op h e t bed v a s t g e k l e m d en k a n n i e t bewogen worden. H i j w o r d t g e b r u i k t om de kopse k a n t e n van een l a n g e as t e bewerken d i e n i e t i n de h o l l e h o o f d s p i n d e l g e s t o p t k a n worden. De d r i e - k l a u w z o r g t v o o r de r o t e r e n d e b e w e g i n g e n h o u d t hem ook i n a x i a l e r i c h t i n g v a s t . Ook h i e r z o r g t de v a s t e b r i l a l l e e n v o o r o n d e r s t e u n i n g , f i g . 53.

2 -31 2.1.4.1 SPANNEN I N U KLAUWPLAAT

He ZELFCENTREPENDE DTIEKLAUW i s de mees t g e b r u i k t e opspanmethode b i j de d r a a i m a c h i n e v o o r a lgemene t o e p a s s i n g . Oe d r i e k l a u w e n w o r d e n g e l i j k m a t i g n a a r b i n n e n o f n a a r b u i t e n bewogen e n e r z a l a l l e e n r o n d m a t e r i a a l o f m a t e r i a a l met e e n d o o r d r i e d e e l b a a r a a n t a l v l a k k e n , i n g e s p a n n e n k u n n e n worden.

1

\ k

r e c h t s ' l i n k s "

l

E r i s b i j e l k e d r i e k l a u w e e n s t e l b e k k e n v o o r i n w e n d i g spannen e n e e n s t e l v o o r u i t w e n d i g spannen a a n w e z i g d i e b i j e e n k o p p a s s e n e n mogen n i e t v o o r e e n a n d e r e g e b r u i k t worden. B o v e n d i e n k u n n e n de b e k k e n v o o r z o w e l i n w e n d i g - a l s u i t w e n d i g k lemmen g e b r u i k t worden. H e t w i s s e l e n v a n de genummerde b e k k e n moet v o l g e n s v o l g o r d e gebeuren .

n-.

Omdat e r d o o r h e t g e b r u i k e e n z e k e r e s l i j t a g e z a l o n t s t a a n moet men p r o b e r e n om h e t w e r k s t u k i n zo w e i n i g m o g e l i j k i n s p a n n i n g e n t e d r a a i e n omdat b i j h e t l o s h a l e n e n o p n i e u w v a s t z e t t e n h e t w e r k s t u k z a l s l i n g e r e n . B i j h e t z.g. " v l i e g e n d d r a a i e n " moe ten de k l a u w e n o v e r e e n b e h o o r l i j k g e d e e l t e h e t w e r k s t u k v a s t g r i j p e n omdat a n d e r s h e t w e r k s t u k g a a t s l i n g e r e n , u i t de k l a u w p l a a t v l i e g t o f de b e k k e n o n t z e t worden.

ZELFCENTREPENDE 3 K L A U W O N A F H A N K E L I J K E 4 K L A U W

E E N E E M P L A A T

C A M L O C K 59

KAN HET WEQKSTUK SLECHTS OVER EEN KD9T GEDEELTE VASTGEPAKT WORDEN, DAN TOET HET UITEINDE MET DE LOSSE KOP ONDERSTEUND WORDEN.

E r b e s t a a n b e k k e n d i e opgebouwd k u n n e n worden met " z a c h t e boven - k l a u w e n ff . H i e r b i j w o r d t de z a c h t e b o v e n k l a u w o p d e g e h a r d e moeder- k l a u w gebouwd e n deze k a n i n e e n b e p a a l d e s t a n d a f g e d r a a i d worden w a a r d o o r e e n z u i v e r e r o n d l o o p o n t s t a a t .

B i j de ONAFHANKELIJKE KLAUWPLAAT k u n n e n de k l a u w e n a f z o n d e r l i j k w o r d e n bewogen w a a r b i j h e t m o g e l i j k i s om r e c h t h o e k i g e e n a n d e r e w i l l e k e u r i g e vo rmen i n t e klemmen. Ze k o m t h e t mees te v o o r a l s o n a f h a n k e l i j k e v i e r k l a u w , w e l k e ook g e b r u i k t w o r d t om e e n werk- s t u k e x c e n t r i s c h op t e spannen. Omdat e l k e b e k d o o r e e n e i g e n s p i l a a n g e d r e v e n w o r d t , k a n h i j z o n d e r meer o m g e d r a a i d worden, w a a r b i j h e t m o g e l i j k i s om z o w e l i n w e n d i g - a l s u i t w e n d i g t e klemmen.

H e t i n s p a n n e n e n c e n t r i s c h u i t r i c h t e n v a n een r e c h t h o e k i g werk- s t u k k a n o p h e t oog g e s c h i e d e n d o o r a l l e v i e r oe h o e k p u n t e n n e t a a n de b e i t e l p u n t t e l a t e n r a k e n , o f d o o r d e s t a n d v a n de v l a k k e n me t e l k a a r v e r g e l i j k e n d o o r e e n m e e t k l o k t e g e b r u i k e n , z o a l s i n f i g . 6 0 aangegeven i s .

2 -34 A l s s p e c i a l e d r i e k l a u w kunnen we de BOORKOP g e b r u i k e n , welke v o o r zee r k l e i n e w e r k s t u k j e s g e b r u i k t k a n worden, geklemd i n de conus van de h o o f d s p i l , f i g . 61.

MONTEREN EN DEMONTEREN VAN KLAUWPLATEN.

Fen k l a u w p l a a t moet op de j u i s t e w i j z e gemonteerd worden om een j u i s t e r o n d l o o p n a u w k e u r i g h e i d t e garanderen. K A A K DE SPILNEUS E N DE KLAUWPLAAT ALTIJD ZEER NAUWKEURIG SCHOON V O O R HEM TE MONTEREN.

O m de i nwend ige s c h r o e f d r a a f schoon t e maken k a n een eenvoud ig h u l p- m i d d e l gemaakt worden, z o a l s i n f i g . 62 aangegeven i s . Leg a l t i j d een h o u t e n p l a n k j e op h e t bed om b e s c h a d i g i n g van h e t bed, b i j montage o f demontage van welk spanm idde l dan ook, t e voorkomen, f i g . 63. Z e t de machine i n t tdubbe lwerk t f om meedraa ien van de hoo fd- s p i l b i j een s c h r o e f d r a a d b e v e s t i g i n g t e voorkomen en g e b r u i k een goed passende h a a k s l e u t e l . T r a c h t b i j de CAM-LOCK b e v e s t i g i n g de d r a a i r i c h t i n g van de e x c e n t r i s c h e pen t e doo rg ronden -de k l a u w p l a a t moet t e g e n de c o n i s c h e r a n d a a n g e t r o k k e n worden- en l e t op de ? f l o s - v a s t t 1 me rk tekens !

2.1.4.3 SPANTANGEN

Heze worden eveneens g e b r u i k t v o o r h e t f a b r i c e r e n v a n k l e i n e werk- s t u k j e s a l s pennen, b o u t e n , r i n g e n enz. He s p a n t a n g i s v o o r z i e n v a n zaagsneden e n z a l b i j a a n d r a a i e n v a n h e t h a n a w i e l i n e l k a a r g e d r u k t worden w a a r d o o r de k l e m m i n g o n t s t a a t . De d i a m e t e r v a n h e t m a t e r i a a l moet z e e r n a u w k e u r i g aangehouden worden om e e n j u i s t e i n - k l e m m i n g t e v e r k r i j g e n . I n f i g . 64 z i j n deze s p a n t a n g e n g e t e k e n d .

handwiel ^ ^ z

verloop bus

dunne schijkn dunne rinqen

E r b e s t a a n ook s p a n t a n g e n v o o r dunne s c h i j v e n , de z.g. p a r a p l u t a n g e n v o o r dunne r i n g e n , w a a r b i j ook b i j deze u i t v o e r i n g e n de d i a m e t e r n a u w k e u r i g aangehouden moet worden. H e t g r o t e v o o r d e e l v a n span- t a n g e n i s h e t b i j z o n d e r goed c e n t r i s c h r o n d l o p e n v a n h e t m a t e r i a a l , ook b i j i n t e n s i e f e n l a n g d u r i g g e b r u i k .

2.1.4.4 DE SPANPLAAT

Ue s t e l p l a a t o f s p a n p l a a t w o r d t g e b r u i k t v o o r h e t spannen v a n on- r e g e l m a t i g gevormde w e r k s t u k k e n . H e t o p s p a n v l a k s t a a t l o o d r e c h t op de c e n t e r l i j n v a n de mach ine. P o s i t i o n e r i n g k a n r u w g e s c h i e d e n m.b.v. h e t c e n t e r van de l o s s e kop, met e e n k r a s b l o k o f d o o r u i t - r i c h t e n met e e n m e e t k l o k .

l

Een s p a n p l a a t k a n u i t g e v o e r d z i j n met b o u t g a t e n , r e c h t e g l e u v e n o f T- g leuven , t e r m i j l h e t b o v e n d i e n m o g e l i j k i s om e e n h o e k p l a a t op e e n s p a n p l a a t t e b e v e s t i g e n a l s e r g e e n a n d e r e m o g e l i j k h e i d v a n opspannen i s . T e g e n w o o r d i g i s h e t h u i s v a n de o n a f h a n k e l i j k e v i e r - k l a u w vaak a l s s p a n p l a a t u i t g e v o e r d . H i j k a n z o n d e r meer a l s zo- d a n i g g e b r u i k t wo rden a l s de b e k k e n e r u i t g e o r a a i d worden. Vaak z a l men e e n c o n t r a g e w i c h t moe ten g e b r u i k e n om de h o o f d s p i l t e b a l a n c e r e n .

Wanneer e r i n e e n w e r k s t u k op z e e r n a u w k e u r i g e a f s t a n d v a n e l k a a r g a t e n gemaakt m o e t e n worden , k a n men g e b r u i k maken v a n m e e t r o l l e n d i e v a n t e v o r e n n a u w k e u r i g g e p o s i t i o - n e e r d w o r d e n * Wanneer h e t w e r k s t u k n u op e e n s p a n p l a a t gespannen w o r d t , k a n men met e e n m e e t k l o k de p l a a t s v a n de m e e t r o l n a u w k e u r i g c e n t r e r e n , w a a r n a h e t g a t u i t g e d r a a i d k a n worden. U i t k a n men h e r h a l e n t o t a l l e g a t e n u i t g e b o o r d z i j n . Deze methode i s i n f i g . 66 aan- gegeven.

VE!?WIJDER B I J HET WISSELEN VAN HET SPANrfiIDDEL ALTIJD DE BEITEL Dffl B E S C H A D I G I N G VAN HANDEN OF ONDERDELEN TE VOOWOWN!

2.1.4.5 BIJZONDERE OPSPAN~CETHODEI\J

T o t d e b i j z o n d e r e opspanmethoden r e k e n e n we me thoden d i e n i e t met de gewone s t a n d a a r d m i d d e l e n k u n n e n g e s c h i e d e n . Te d e n k e n v a l t h i e r - b i j a a n de OPSPANDOORN d i e g e b r u i k worden v o o r h e t b e w e r k e n wan dunne p i j p , dunnen s c h i j v e n e n i s i n f i g . 6 7 g e t e k e n d .

F e n a n d e r e methode i s h e t g e b r u i k wan e e n b u s met zaagsnede d i e e e r s t op e e n gegeven d i a m e t e r a f g e d r a a i d w o r d t e n a l s k lemmecha- n i s m e g e b r u i k t w o r d t . F r worden ook o p s p a n d o o r n s g e b r u i k t d i e e e n z e e r w e i n i g t a p s z i j n waar h e t w e r k s t u k op g a a t klemmen. I n sommige g e v a l l e n z a l h e t moge- l i j k z i j n om h e t w e r k s t u k op de d w a r s s l e d e t e spannen. Vaak z i j n h i e r v o o r z.g. T- g l e u v e n a a n g e b r a c h t w a a r i n b o u t e n g e z e t k u n n e n worden. H e t w e r k s t u k z a l i n d i t g e v a l e e n b e w e g i n g e v e n w i j d i g e n d w a r s op de c e n t e r l i j n gegewen k u n n e n worden me t de s l e d e c o m b i n a t i e . Oe h o o g t e moe t v a n t e v o r e n n a u w k e u r i g i n g e- s t e l d worden m.b.v. w u i s t u k k e n ; t e r w i j l h e t v e r s p a n e n d g e r e e d- s c h a p i n de c o n u s wan de h o o f d s p i l g e k l e m d w o r d t , b.w. e e n k o t t e r k o p o f e e n s p e c i a l e b o o r . p e t b l i j f t b i j deze o p s p a n n i n g o n m o g e l i j k om de a a n z e t gewoon v i a de s ledecom- b i n a t i e t e geven. I n t i g , 68- 70 z i j n e n i g e v a n de s p e c i a l e opspan- me thodes gegeven.

2.5 BEWERKINGEN H e t nauwkeu r i o r o n d d r a a i e n van assen e n v l a k d r a a i e n van kopse k a n t e n k a n eenvoud ig gesch ieden op de CENTERDRAAIMACHINE. Wanneer h e t m o g e l i j k i s moet h e t l a n g s d r a a i e n met een a u t o m a t i s c h e a a n z e t gesch ieden om een zo g e l i j k m a t i g m o g e l i j k o p p e r v l a k t e k r i j g e n . Voor h e t l a n g s d r a a i e n moet h e t g e b r u i k van de b e i t e l s l e d e vermeden worden omdat deze vaak n i e t g e h e e l op z ' n llnuln p o s i t i e g e s t e l d k a n worden en omdat met deze s l e d e u i t s l u i t e n d een aanze t met de hand gegeven kan worden.

Een w e r k s t u k moet i n een zo g e r i n g m o g e l i j k a a n t a l opspann ingen g e d r a a i d worden omdat h e t losmaken e n weer i nspannen een zeke re s l i n g e r i n g t o t g e v o l g z a l hebben omdat de bekken i e t s g e s l e t e n z i j n . !AANMEER HET WERKSTUK NIET I N EEN OPSPANNING GENAAKT KAN WORDEN MOET HET "VOORGEDRAAIDff WORDEN E N LATER I N EEN OPSPANNING NAGEDRAAID!

2.1.5.1 LANGSDRAAIEN

B i j h e t l a n g s d r a a i e n w o r d t de b e i t e l e v e n w i j d i g aan de c e n t e r l i j n bewogen. He t i s n o o d z a k e l i j k d a t de b e i t e l op l lcenterhoogte l t s t a a t e n h e t l o s c e n t e r i n de c e n t e r l i j n , omdat ande rs een v o r m a f w i j k i n g z a l o n t s t a a n en h e t w e r k s t u k n i e t c i l i n d r i s c h z a l z i j n , f i g . 71.

V o o r d a t men g a a t d r a a i e n d i e n t men z i c h t e r e a l i s e r e n we lke k r a c h t - e n een r o l spe len . H e t we rks tuk moet a l t i j d zo k o r t m o g e l i j k i n g e- spannen worden om d o o r b u i g e n t e voorkomen.

I s d i t n i e t m o g e l i j k , d a n m o e t h e t a a n h e t u i t e i n d e d o o r h e t l o s - c e n t e r o n d e r s t e u n d w o r d e n . H e t c o r r e c t i n d e c e n t e r l i j n s t a a n v a n h e t l o s c e n t e r , k a n men k o n t r o l e r e n d o o r e e n m e e t k l o k t e g e n o v e r d e b e i t e l a a n h e t w e r k s t u k t e l a t e n r a k e n e n d e s l e d e c o m b i n a t i e i n l a n g s r i c h t i n g t e v e r p l a a t s e n , z o a l s i n f i g . 7 2 a a n g e g e v e n is.

H e t l o s c e n t e r k a n g e c o r r i g e e r d w o r d e n d o o r d e k l e m m i n g i e t s t e l o s s e n ( d e n k om v e r a n d e r i n g v a n m e e t w a a r d e ) e n hem i n d e nood- z a k e l i j k e r i c h t i n g t e v e r p l a a t s e n . H i e r b i j d i e n t men z i c h t e r e a - l i s e r e n d a t d e b e i t e l w e g a l t i j d e v e n w i j d i g i s a a n d e c e n t e r l i j n e n d a t men h e t l o s c e n t e r o v e r d e h e l f t v a n h e t d i a m e t e r v e r s c h i l m o e t c o r r i g e r e n ! Neem e e n n i e u w e s n e d e m a t e r i a a l u e g e n m e e t o p n i e u w ! V o o r h e t l a n g s d r a a i e n z a l men i n d e r e g e l e e n m e s b e i t e l g e b r u i k e n b i j k l e i n e r e v e r s p a n i n g e n e n w a n n e e r s c h e r p e h o e k e n n o o d z a k e l i j k z i j n , f i g . 73. Wen m o e t z i c h b i j h e t g e b r u i k v a n e e n m e s b e i t e l t e r d e g e r e a l i s e r e n wat d e h o o f d s n i j k a n t i s e n i n w e l k e r i c h t i n g d e b e i t e l g e b r u i k t m o e t w o r d e n , b o v e n d i e n m o e t men w e t e n o f h e t werk- s t u k e e r s t r u w v o o r b e w e r k t m o e t w o r d e n o f d i r e k t a f g e w e r k t k a n w o r d e n .

hoofdsni j kant Y'

- "UW V C O R D " A A 1 E N T U S S E N D E C E M T F R S

H i e r b i j w o r d t h e t t e v e e l a a n m a t e r i a a l z o s n e l m o g e l i j k w e g g e h a a l o z o n d e r d a t men z i c h om d e k w a l i t e i t v a n h e t w e r k b e k o m m e r t . De d i a m e t e r l a a t men i n d e r e g e l 1-0,5 m m t e g r o o t e n d e l e n g t e s 1- 0,5 m m t e k o r t , t e r w i j l men v o o r e e n g r o t e a a n z e t e n s n e d e - d i e p t e k i e s t . Ren d i e n t z i c h v a n t e v o r e n t e r e a l i s e r e n t o t h o e v e r men d e b e i t e l h o u d e r k a n l a t e n g a a n z o n d e r d e k l a u w p l a a t o f mee- n e m e r t e r a k e n . G e b r u i k e e n r e c h t s e r u w b e i t e l o m d a t d e z e e e n l a n g e r s n i j v l a k h e e f t e n d a a r d o o r e e n b e t e r e w a r m t e a f - v o e r w a a r d o o r m e e r m a t e r i a a l p e r s n e d e v e r s p a a n d k a n w o r d e n .

Z o r g d a t d e b e i t e l n i e t t e v e r " o v e r s t e e k t " om t r i l l e n t e v o o r k o m e n e n g e b r u i k e e n mee- d r a a i e n d c e n t e r a l s o n d e r - s t e u n i n g ( f i g . 74 o n d e r ) . Re b e i t e l h o u d e r m o e t o p d e j u i s t e w i j z e g e p o s i t i o n e e r d w o r d e n om b i j h e t e v e n t u e e l t e h o o g o p l o p e n v a n d e z i j d e l i n g s e k r a c h t e n , n i e t s t e e d s d i e p e r i n h e t m a t e r i a a l g e d r u k t t e w o r d e n . D i t z o u k u n n e n g e s c h i e d e n a l s d e b e i t e l h o u d e r o n d e r i n v l o e d v a n d e g r o t e k r a c h t e n g a a t d r a a i e n e n n a a r r e c h t s z a l w e g z w e n k e n . Z o a l s i n f i g . 75 a a n g e g e v e n is . M a n n e e r d e b e i t e l h o u d e r i n d e j u i s t e s t a n d v a s t g e z e t w o r d t , z a l d e b e i t e l v a n h e t w e r k s t u k w e g d r a a i e n .

Het g e b r u i k v a n m e e n e m e r s i s v a n w e g e h u n v e r u i t s t e k e n d e d e l e n g e v a a r l i j k e n men m o e t , waar m o g e l i j k g e b r u i k maken v a n e e n s p e c u a l e b e s c h e r m r i n g , u e i l i g h e i d s m e e n e m e r s o f h e t z .g . YEENEEPGENTER, wat i n d e h o o f d s p i l g e p l a a t s t w o r d t . D i t mee- n e e m c e n t e r h e e f t g e e n u i t s t e k e n d e d e l e n m a a r d r u k t d e meeneem- t a n d e n i n e e n k o p s e k a n t v a n h e t w e r k s t u k . F e n n a d e e l i s d e l i c h t e b e s c h d i g i n g d i e o n t s t a a t .

- N A D R A A I E N TUSSEN D E CENTERS.

Het n a d r a a i e n g e s c h i e d t om h e t w e r k s t u k d e j u i s t e d i a m e t e r s t e g e v e n e n om e e n g l a d o p p e r v l a k t e v e r k r i j g e n . I n d e r e g e l z a l d e d r a a i m a c h i n e o p e e n h o g e r t o e r e n t a l e n e e n k l e i n e r e a a n z e t i n g e s t e l d m o e t e n w o r d e n om e e n j u i s t e o p p e r v l a k t e g e s t e l d h e i d t e b e r e i k e n . Boven- d i e n is d e v o r m v a n d e b e i t e l - p u n t v a n g r o o t b e l a n g o m d a t e e n r o n d e p u n t e e n g l a d d e r o p p e r - v l a k g e e f t . B e i t e l s d i e v o o r n a -

koperen p l a a t ^ d r a a i e n g e b r u i k t w o r d e n , k r i j g e n e e n k l e i n e a f r o n d i n g a a n d e b e i t e l p u n t w a a r d o o r b o v e n d i e n d e s t a n d t i j d b e l a n g r i j k l a n g e r w o r d t . W a n n e e r h e t w e r k s t u k o m g e k e e r d m o e t w o r d e n , m o e t h e t a f g e w e r k t e d e e l b e s c h e r m d w o r d e n t e g e n b e s c h a d i g i n g d o o r d e m e e n e m e r . H i e r v o o r k u n n e n k l e i n e s t u k j e s p l a a t v a n e e n z a c h t e r m a t e r i a a l g e b r u i k t w o r d e n , f i g . 76.

H e t l a n g s d r a a i e n moet n a a r de v a s t e k o p g e s c h i e d e n omdat deze b e t e r i s i n g e r i c h t v o o r h e t opnemen v a n de a x i a l e k r a c h t e n v a n h e t w e r k s t u k .

- DRAAIEN V A M EEN BORST

H e t k o m t vaak v o o r d a t e e n w e r k s t u k v l a k k e n v a n v e r s c h i l l e n d e d i a m e t e r s h e e f t , w a a r d o o r e e n b o r s t o n t s t a a t , w e l k e op v ~ r s c h i l - l e n d e m a n i e r e n a f g e w e r k t k a n worden e n w e l z o a l s i n f i g . 78 aan- gegeven i s ,

l

- r e c h t e b o r s t ( A ) - s c h u i n e b o r s t ( 8 ) - r o n d e b o r s t ( C ) - o n d e r s n e d e n b o r s t ( D ) I n de r e g e l i s h e t m o g e l i j k om e e n b o r s t met d e z e l f d e b e i t e l z o w e l v o o r - a l s n a t e b e w e r k e n w a a r b i j de v o l g o r d e v a n b e w e r k i n g e r g b e l a n g r i j k i s ,

A l s e e r s t e w o r d t h e t w e r k s t u k r u w op maat gemaakt w a a r b i j men i e t s m a t e r i a a l l a a t s t a a n . Na h e t i n s c h a k e l e n v a n e e n h o g e r t o e r e n t a l e n e e n k l e i n e r e a a n z e t w o r d t h e t w e r k s t u k n e t j e s a f g e w e r k t w a a r b i j h e t z i j v l a k a f g e w e r k t w o r d t DOOR DE BEITEL VAN BINNEN NAAR BUITEN TE DRAAIEN! f i g . 79. B o v e n d i e n i s h e t soms n o d i g e e n g r o e f i n e e n a s t e s t e k e n d i e i n p r i n c i p e d e z e l f d e o v e r g a n g e n k a n hebben. Omdat e e n s c h e r p e g r o e f de a s z a l v e r z w a k k e n , moet men wanneer d i t m o g e l i j k i s , de r o n d e vormen k i e z e n , f i g . 80.

- 4 De b e i t e l s k u n n e n i n h e t ge - r 1 w e n s t e p r o f i e l g e s l e p e n w o r d e n d o o r g e b r u i k t e maken v a n m a l l e n .

b i j h e t a f v l a k k e n v a n d e k o p s e k a n t e n v a n e e n w e r k s t u k o f b i j h e t

2.1 . 5 . 2 D U A R S D Q A A I E N

s c h o o n d r a a i e n v a n g r o t e o p p e r v l a k k e n , w a a r b i j h e t w e r k s t u k i n e e n

8 0

k l a u w p l a a t g e s p a n n e n w o r d t . De b e i t e l m o e t e x a c t o p d e c e n t e r -

D i t z a l i n d e r e g e l g e s c h i e d e n -

h o o g t e g e s p a n n e n w o r d e n om t e v o o r k o m e n d a t e r e e n s t u k j e metaa l b l i j f t s t a a n . H e t a f - v l a k k e n k a n g e s c h i e d e n met z o w e l e e n z i j d r a a i b e i t e l a l s m e t e e n m e s b e i t e l , f i g . 8 2 (A-D). Wel m o e t men z i c h t e r d e g e r e a l i s e r e n

wat d e h o o f d s n i j k a n t v a n d e b e i t e l i s e n w e l k e d r a a i r i c h t i n g e n a a n z e t b e w e g i n g b i j d e g e k o z e n b e i t e l h o r e n om hem o p d e j u i s t e m a n i e r t e g e b r u i k e n . E e n n o r m a l e r e c h t s e m e s b e i t e l z a l i n d e r e g e l a a n d e a c h t e r k a n t v a n h e t w e r k s t u k i n g e v o e r d w o r d e n m e t e e n o m g e k e e r d e d r a a i r i c h t i n q ! f i g . 82D.

-4 5

2.1 e 5 . 3 AFSTEKEN

H e t AFSTEKEN v a n e e n w e r k s t u k g e s c h i e d t met e e n STEEKBEITEL e n k a n g e b e u r e n a l s h e t w e r k s t u k g e h e e l a f g e w e r k t i s . V o o r a l b i j h e t d r a a i e n v a n b u s j e s o f r i n g e n w o r d t h e t vaak t o e g e p a s t d o o r de b u s o f r i n g i n & & n k e e r op de j u i s t e l e n g t e a f t e s t e k e n . De b e i t e l moe t c o r r e c t op c e n t e r h o o g t e g e s t e l d w o r d e n e n h i j moe t b o v e n d i e n l o o d r e c h t o p de C.L. s t a a n z o d a t h i j a l l e e n met de v o o r k a n t i n h e t m a t e r i a a l g e s t o k e n w o r d t * B o v e n d i e n w o r d t de s n i j k a n t i e t s s c h u i n w e g g e s l e p e n w a a r d o o r h e t a f g e s t o k e n d e e l v r i j i s v a n e e n s c h e r p e r a n d .

INSTEKEN i s h e t maken v a n g r o e v e n i n e e n w e r k s t u k e n g e s c h i e d t met d e z e l f d e b e i t e l a l s ze r e c h t h o e k i g z i j n . B o v e n d i e n i s h e t m o g e l i j k om de b e i t e l e l k g e w e n s t p r o f i e l t e geven z o a l s b.v. i n f i g . 8 0 .

PROBEER NOOIT IETS AF TE STEKEN WAT TUSSEN DE CENTERS GESPANNEN I S . D I T ZAL E E N ERNSTIGE BESCHADIGING VAN HET WERKSTUK, GEREEDSCHAP EN MACHINE GEVEN. f i g . ? +

Het a a n t a l omwente l ingen moet ongeveer 1 /3 van he t no rmaa l d r a a i e n genomen worden e n e r moet s n i j o l i e toegevoegd worden. B i j h e t maken van d i e p e g roeven moet vo ldoen- de r u i m t e gehouden worden om v a s t l o p e n van de s t e e k b e i t e l t e voorkomen.

2.1.5.4 CONISCH DRAAIEN

D i t i s h e t d r a a i e n van k e g e l- vo rm ige w e r k s t u k k e n wat op ve r- s c h i l l e n d e man ie ren kan ge- sch ieden . B i j q r o t ' e r e k e g e l- wormige we rks tukken w o r d t de t a p s h e i d met een t ophoek i n graden, m i n u t e n en s t u k h e e f t een g e l i j k m a t i g e t a p s h e i d , geen c o n i s c h e werks tukken .

E r z i j n i n p r i n c i p e v i j f v e r s c h i l l e n - de man ie ren om een t a p s w e r k s t u k op een d r a a i m a c h i n e t e v e r v a a r d i g e n . Welke methode g e b r u i k t z a l worden h a n g t a f van de t a p s h e i d , l e n g t e w e r k s t u k e n h o e v e e l h e i d we rks tukken d i e gemaakt moeten worden.

- PROFIEL BEITEL

K o r t e o f k l e i n e t a p s e v l a k k e n kunnen g e d r a a i d worden doo r de b e i t e l

a l s v e r h o u d i n g gegeven o f seconden. Een c o n i s c h werk- f i g . 85 B e n C z i j n dus

i n de gewenste vorm t e s l i j p e n , o f l h e t s n i j v l a k met de gewenste hoek 1 t.o.v. de C.L. i n t e s t e l l e n . Qe b e i t e l w o r d t t e g e n h e t w e r k s t u k ge- v o e r d t o t h e t gewenste v l a k b e r e i k t i s . Deze methode w o r d t vaak toege- p a s t voo r k l e i n e v l a k k e n z o a l s b.v. een zoekrand maken v o o r s c h r o e f - d r a a d en k a n zowe l u i t w e n d i g a l s i n w e n d i g gesch ieden , f i g . 86. I

2 - 4 7 Wanneer h e t v l a k t e g r o o t w o r d t , w o r d t de k r a c h t t e g r o o t e n z a l de b e i t e l de n e i g i n g hebben t e gaan t r i l l e n w a t e e n s l e c h t e o p p e r v l a k t e g e s t e l d h e i d g e e f t .

- SCHUIN STELLEN VAN DE BEITELSLEDE

D o o r h e t s c h u i n s t e l l e n wan de b e i t e l s l e d e k a n men z o w e l i n w e n d i g a l s u i t w e n d i g t a p s d r a a i e n . De l e n g t e v a n h e t t a p s e v l a k i s a f h a n k e- l i j k v a n de m a x i m a l e v e r p l a a t s i n g v a n de b e i t e l s l e d e omdat h e t op- n i e u w a a n s l u i t e n vaak p r o b l e m e n g e e f t e n wanneer h e t m o g e l i j k i s , vermeden moet worden. De b e i t e l s l e d e w o r d t o v e r de h a l w e t o p h o e k v a n de k e g e l v e r d r a a i d e n h i j k a n n a u w k e u r i g i n g e s t e l d worden d.m.v. de g r a d e n v e r d e l i n g d i e aan de o n d e r z i j d e wan de s l e d e a a n g e b r a c h t i s , z o a l s i n f i g . 87 aangegewen i s .

De s t a n d v a n de b e i t e l moet i n de r e g e l dwars op de C.L. z i j n t e r w i j l men v o o r h e t w e r k r i j g e n wan e e n goede o p p e r v l a k t e ge- s t e l d h e i d e e n goed a f g e r o n d e b e i t e l p u n t moet g e b r u i k e n .

- DWARSVERSTELLEN V A N DE LOSSE KOP

Wet h e t s c h u i n s t e l l e n v a n de b e i t e l s l e d e k u n n e n we a l l e e n met de hand een a a n z e t gewen e n i s de l e n g t e b e p e r k t . Door h e t u i t de C.L. z e t t e n wan de l o s s e kop, k u n n e n we l a n g e s l a n k e c o n u s s e n d r a a i e n met a u t o m a t i s c h e a a n z e t omdat de b e i t e l p u n t e e n weg ewen- w i j d i q a a n de C.L. a f l e g t .

Ce l o s s e k o p i s i n t w e e g e d e e l t e n g e m o n t e e r d , e e n b o v e n s t u k e n e e n z o o l . R e i d e d e l e n w o r d e n t e s a m e n m e t e e n k l e m r i c h t i n g o p h e t b e d g e k l e m d . H e t b o v e n s t u k k a n t .o .v . d e z o o l v e r s t e l d w o r d e n d o o r t w e e b o u t e n t e v e r d r a a i e n , $ & n v a s t e n d e a n d e r e l o s . Men v o e t z i c h t e r d e g e r e a l i s e r e n w e l k e r i c h t i n g t e l o s s e k o p v e r - p l a a t s t m o e t w o r d e n , z e k e r o o k o m d a t n a h e t d r a a i w e r k d e l o s s e k o p w e e r e x a c t i n d e C L g e z e t m o e t w o r d e n , f i g . 89. E e n r u w e m e t i n g k a n u i t g e - v o e r d w o r d e n d o o r d e s t a n d v a n h e t l o s s e c e n t e r t e v e r - g e l i j k e n m e t d e p o s i t i e v a n h e t v a s t e c e n t e r ( U ) .

F e n n a u w k e u r i g e r m e t h o d e i s d e v e r p l a a t s i n g v a n h e t l o s s e c e n t e r m e t e n m e t e e n m e e t k l o k , o f a l s d e z e n i e t v o o r h a n d e n i s m e t d e v e r - d e e l r i n g v a n d e b e i t e l o f d w a r s s l e d e e n e e n s i g a r e t t e n v l o e i t j e n e t t e l a t e n k l e m m e n , z o a l s i n f i g . 9 2 a a n g e g e v e n is.

H e t " u i t l i j n v z e t t e n v a n h e t l o s c e n t e r m o e t v o o r e l k k a r w e i nauw- k e u r i g b e r e k e n d w o r d e n . De l e n g t e v a n d e w e r k s t u k k e n i s h i e r b i j z e e r b e l a n g r i j k e n e e n k l e i n e v a r i a t i e i n l e n g t e , z a l e e n a n d e r e t a p s h e i d g e v e n b i j e e n z e l f d e o f f s e t !

H e t w e r k s t u k w o r d t a a n g e d r e v e n d o o r e e n meenemer d i e o p h e t werk- s t u k w o r d t geklemd. Omdat d e c e n t e r s n i e t i n 6 6 n l i j n l i g g e n , z a l d e b e w e g i n g n i e t meer e e n p a r i g z i j n , maar v e r s n e l d e n v e r t r a a g d worden. B o v e n d i e n z a l h e t c e n t e r i n d e l o s s e kop s t e r k s l i j t e n a l s h e t c e n t e r g a t n i e t met e e n s p e c i a l e c e n t e r b o o r g e b o o r d word t . Het p r o b l e e m met h e t c e n t e r k a n o n d e r v a n g e n worden d o o r e e n b o l c e n t e r t e g e b r u i k e n zoals i n f i g . 9 2 a a n g e g e v e n is.

papier papier

- TAPS DRA AIEN MET EEN V ASTE MAL

Uanneer een bepaa lde s e r i e g e l i j k v o r m i g e we rks tukken gemaakt moet worden, k a n h e t de m o e i t e l o n e n deze t e k o p i e r e n met een v a s t e mal. Een t a s t e r z a l de ma l v o l g e n en z ' n beweging doorgeven naa r de b e i t e l d i e d e z e l f d e weg i n dwars r i c h t i n g z a l vo lgen . Pe l a n g s a a n z e t w o r d t no rmaa l a u t o m a t i s c h gegeven.

- TAPS RUIMEN VAN GATEN

D i t i s i n f e i t e geen d r a a i e n , maar f i j n nabewerken, n a d a t h e t q a t ruw v o o r b e w e r k t i s . Ru imers met een bepaa lde s t a n d a a r d t a p s h e i d z i j n t e v e r k r i j g e n v o o r paspennen, morseconus enz.

- TAPS DRAAIEN MET CONUSLINIAAL

Ook b i j deze methode w o r d t de a a n z e t a u t o m a t i s c h i n l a n g s r i c h t i n g gegeven. De dwa rss l ede i s ve r - bonden met een l i n i a a l wat s c h e e f g e z e t kan worden, waar- d o o r de dwa rss l ede dus t i j d e n s h e t l a n g s d r a a i e n z a l gaan be- wegen. O m no rmaa l t e kunnen d r a a i e n moet de g e l e i d i n g met h e t c o n u s l i n i a a l u i t g e s c h a k e l d kunnen worden. D i t u i t s c h a k e- l e n k a n men op v e r s c h i l l e n d e man ie ren doen, maar i n h e t a l - gemeen z i j n de b e s t e methoden d i e met een e x c e n t r i s c h e klemming. Vanneer men met een b o u t b e u e s t i g i n g a l s i n f i g . 93 w e r k t , k o s t h e t monte ren de demonte ren vaak v e e l werk.

- HET NETEN V A N DE TAPSHEID

E r b e s t a a n twee v e r s c h i l l e n d e man ie ren om de t a p s h e i d t e meten. De ene man ie r i s t e v e r g e l i j k e n met een mal, de andere i s d i r e k t me t en .

HET NETEN D O O R VERGELIJKING 2 - 51 T a p s e p l u g e n r i n g k a l i b e r s h e b b e n e e n t w e e l e d i g d o e l ; z e m e t e n d e b a s i s d i a m e t e r e n d e t a p s h e i d . De t a p s h e i d k a n g e m e t e n worden d o o r k r i j t o f a f t e k e n i n k t o p h e t w e r k s t u k t e s m e r e n e n t e z i e n o f het o v e r a l " d r a a g t " d o o r h e t w e r k s t u k i e t s t e v e r d r a a i e n .

Er b e s t a a n ook c a l i b e r s met e e n goed- e n a f k e u r m e r k d i e e e n aan- w i j z i n g g e v e n o v e r d e d i a m e t e r v a n d e c o n u s . B i j e e n k l e i n e d i a - meter, z a l h e t w e r k s t u k d i e p e r i n p a s s e r e n . f i g . 96

d e r i n g z a k k e n e n h e t m e r k t e k e n

- H E T DIRFCT VETEN V A M TAFSHEID

> e meest g e b r u i k t e m e t h o d e i s met g e b r u i k v a n e e n v l a k p l a a t , m e e t - r o l l e n , e i n d m a t e n e n e e n s c h r o e f m a a t . Het w e r k s t u k w o r d t o p e e n v l a k p l a a t g e z e t z o a l s a a n g e g e v e n i n f i g . 97A. W a n n e e r d e a f s t a n d ( a ) g e m e t e n i s , w o r d t e e n n i e u w e o p s t e l l i n g g e m a a k t e n maat ( b ) o o k g e m e t e n . Omdat d e a f s t a n d v a n a n a a r b n a u w k e u r i g b e k e n d i s d o o r g e b r u i k t e m a k e n v a n e i n d m a t e n k a n d e t a p s h e i d p e r e e n h e i d v a n l e n g t e u i t g e r e k e n d w o r d e n . A l s m e e t r o l k u n n e n s t u k j e s z i l v e r - s t a a l g e b r u i k t w o r d e n w e l k e i n d e r e g e l n a u w k e u r i g a a n d e maat z i j n .

2.1.5.5 TAPPEN, SCHROEFDRAADSNIJDEN

- TAPPEN O m t e z o r g e n d a t e e n c i l i n d r i s c h w e r k s t u k e e n g e t a p t e s c h r o e f - d r a a d r e c h t i n h e t g e b o o r d e g a t a a n g e b r a c h t w o r d t , k a n men e e n

d r a a i m a c h i n e g e b r u i k e n . I n h e t a l g e - meen w o r d e n g a t e n o f a s s e n t o t 1 2 mm m e t d e b a n d g e t a p t ; g r o t e r e m a t e n w o r d e n a u t o m a t i s c h m e t d e d r a a i m a c h i n e g e s n e d e n . De v o l g o r d e v a n b e w e r k i n g i s a l s v o l g t ( f i g . 9 8 ) ; l . c e n t e r q a t b o r e n om t e z o r g e n d a t d e

b o o r i n d e h a r t l i j n v a n h e t w e r k s t u k a a n g r i j p t e n n i e t s t a a t t e t r i l l e n . O m t e v o o r k o m e n d a t h e t k l e i n e p u n t j e v a n d e c e n t e r b o o r b r e e k t , e n i g s n i j o l i e t o e v o e g e n .

-

'?.Wet de j u i s t e b o o r ( k e r n d i a m e t e r ) v o o r b o r e n t o t op de gewens te d i e p t e . De b o o r r e g e l m a t i g t e r u g d r a a i e n om de spanen t e f l l o s s e n " e n om de p u n t t e k o e l e n . De t e b o r e n d i e p t e k a n me t de v e r d e e l - r i n g op de l o s s e k o p g e k o n t r o l e e r d worden.

3 . Z o e k r a n d j e maken met e e n v e r z i n k b o o r t j e . D i t h e l p t de t a p de I e a a n s n i j d i n g t e v e r g e m a k k e l i j k e n e n v o o r k o m t h e t vormen v a n e e n l a n g e s c h e r p e b raam a a n h e t w e r k s t u k .

4.Tap met w r i n g i j z e r t u s s e n w e r k s t u k e n c e n t e r van de l o s s e k o p z e t t e n , De t a p z i t n u p r e c i e s i n de C.L. e n z a l r e c h t i n h e t w e r k s t u k g e d r a a i d worden. De k l a u w p l a a t z a c h t j e s me t de s l e u t e l r o n d d r a a i e n e n h e t c e n t e r j u i s t l a t e n v o l g e n z o d a t de t a p n i e t s c h e e f komt t e z i t t e n . Vo ldoende s n i j o l i e toevoegen . H e t i s a a n t e b e v e l e n om n i e t g e h e e l t o t de gewens te d i e p t e t e t a p p e n , maar e e r s t de spanen t e l o s s e n e n e v e n t u e e l me t de hand i n de bank- s c h r o e f a f t e tappen .

HAAL VAN TE VOREN HET SNIJGEYEEDSCHAP U I T DE BEITELHOUEER OfV BESCHADIGING VAN DE HANDEN TE VOORKOMEN!

SCHROEFDRAAD SNIJDEN Ook b i j h e t s c h r o e f d r a a d s n i j d e n met e e n s n i j p l a a t k a n men t o t 5 1 2 mm ge- b r u i k maken v a n de d r a a i m a c h i n e om t e z o r g e n d a t de s c h r o e f d r a a d r e c h t op de as k o m t t e z i t t e n . De v o l g o r d e v a n b e w e r k i n g i s n u ( f i g . 99) . I .As op de gewens te d i a m e t e r a f d r a a i e n

( b u i t e n d i a m e t e r - 0,2 mm) 2 . E v e n t u e e l e e n s c h r o e f d r a a d u i t l o o p

d r a a i e n ( t o t op de k e r n d i a m e t e r ) e n e e n z o e k r a n d j e aan h e t b e g i n maken.

lij

Voor de k l e i n e d i a m e t e r s i s h e t n i e t n o d i g om v o o r e e n z o e k r a n d j e de b e i t e l s l e d e t e v e r d r a a i e n . Z e t de s n i j k a n t v a n de b e i t e l op 4 5 e n l a a t de b e i t e l n e t e v e n r a k e n a a n h e t w e r k s t u k !

3.Zet de s n i j p l a a t met z ' n s n i j r a a m t e g e n h e t w e r k s t u k e n onder- s t e u n h e t s n i j r a a m m e t de r e c h t e v o o r k a n t v a n de c e n t e r a s . Omdat deze een z u i v e r r e c h t e v o o r k a n t h e e f t , z a l h e t s n i j r a a m ook r e c h t z i t t e n e n z a l e e n r e c h t e s c h r o e f d r a a d gesneden worden. B e v e s t i g h e t s n i j r a a m z&, d a t de s n i j p l a a t v a s t q e d r u k t w o r d t e n voeg v o l - doende s n i j o l i e t o e . D r a a i de k l a u w p l a a t z a c h t r o n d met de s l e u t e l e n l a a t de c e n t e r a s j u i s t v o l g e n , z o n d e r t e d r u k k e n . HAAL VAN TE VOREN HET SNIJGEREEDSCHAP U I T DE BEITELHOUDER O M BESCHADIGING VAN DE HANDEN TE UGOPKOMEN!

2.1.5.6 SCHROEFDRAAD SMIJDFM r^ET DE MACHINE F r z i j n o n g e v e e r 100 v e r s c h i l l e n d e s c h r o e f d r a a d s o o r t e n d i e met 3 2 v e r s c h i l l e n d g e n o r m a l i s e e r d e p r o f i e l e n gemaakt k u n n e n worden. H e t i s daa rom e r g b e l a n g r i j k deze h o e v e e l h e i d z o v e e l m o g e l i j k t e b e p e r k e n e n we p r o b e r e n d a n ook a l l e e n d e 150 METRISCHE SCHROEFDRAAD t e ge-

o b r u i k e n . H e t 150 m e t r i s c h e b a s i s p r o f i e l i s 6 0 e n h e e f t i e t s a f q e - p l a t t e t o p p e n e n i s s c h r o e f l i j n v o r m i g z o a l s i n f i g . 1 O aangegeven i s .

'A"

IFLANK DIAMETER

3UITEN DIAMETER

B i j deze s c h r o e f d r a a d worden de v o l g e n d e symb o l e n e n benamingen g e b r u i k t : - UITWENDIGE SCHROEFDRAAD. 'oiordt a a n de b u i t e n k a n t v a n e e n werk-

s t u k gesneden. - INWENDIGE SCHROEFDRAAD. W o r d t aan de b i n n e n k a n t v a n een werk-

s t u k gesneden. - BUITENDIAMETER. I s g e l i j k a a n de d i a m e t e r v a n e e n d e n k b e e l d i g e

c i l i n d e r d i e de s c h r o e f d r a a d o m h u l t . - KERNDIAMETEQ. I s g e l i j k aan de d i a m e t e r v a n een d e n k b e e l d i g e

c i l i n d e r d i e i n de k e r n van de s c h r o e f d r a a d p a s t . - FLANKMIDDELLIJN. I s de d i a m e t e r d i e op de h e l f t v a n h e t

t h e o r e t i s c h p r o f i e l a a n g r i j p t . - SPOED. I s de a f s t a n d t u s s e n twee z e l f d e f l a n k e n o f t o p p e n v a n

de s c h r o e f d r a a d . - AANTAL GANGEN. I s h e t a a n t a l k e r e n d a t de s c h r o e f d r a a d r o n d l o o p t

i n een l e n g t e e e n h e i d ( m e e s t a l p e r e n q e l s e du im) .

B i j FMKELUOUDIGE SCHROEFDRAAD i s de spoed g e l i j k aan de v e r p l a a t s i n g p e r o m w e n t e l i n o . MEERVOUDIGE SCHROEFDRAAD i s o n t w i k k e l d om e e n g r o t e r e a f s t a n d p e r o m w e n t e l i n g t e o v e r b r u g g e n z o n d e r de s c h r o e f - d r a a d t e ve rzwakken , f i g . 102.

WOORBFREIDING U008 SCHROEFDPAADSNIJDFN S l i j p de d r a a d s n i j b e i t e l i n h e t j u i s t e p r o f i e l e n me t de j u i s t e v r i j l o o p h o e k e n z o a l s i n f i g . 101 aangegeven i s .

De b o v e n k a n t z a l men i n d e r e g e l v l a k h o u d e n o f s l e c h t s z e e r w e i n i g h e l l e n d . Het b e i t e l p l a a t j e w o r d t g e b r u i k t om d e b e i t e l i n d e j u i s t e v o r m t e s l i j p e n e n om d e b e i t e l i n d e j u i s t e p o s i t i e t e p l a a t s e n v o o r men met d r a a d s n i j d e n b e g i n t , f i g . 1 0 3 Het w e r k s t u k w o r d t o p d e z e l f d e l m a n i e r i n g e s p a n n e n a l s v o o r d r a a i e n i n l a n g s r i c h t i n g . W a n n e e r h e t t u s s e n d e c e n t e r s g e s p a n n e n w o r d t , m o e t h e t l o s c e n t e r p r e c i e s i n d e C.L . s t a a n o m d a t a n d e r s e e n t a p s e s c h r o e f d r a a d g e s n e d e n w o r d t . De r o n d l o o p n a u w - k e u r i g h e i d m o e t g o e d z i j n , z o n d e r s l i n g e r e n .

B i j s o m m i g e w e r k s t u k k e n is h e t n i e t m o g e l i j k e e n s c h r o e f d r a a d u i t - l o o p t e m a k e n e n d a n m o e t men u i t e r m a t e v o o r z i c h t i g z i j n o p h e t e i n d v a n d e s c h r o e f d r a a d . H e t i s b e t e r d e b e i t e l t e l k e n s i e t s vr h e t e i n d e t e r u g t e t r e k k e n !

Pm e e n b e i t e l g e l e g e n h e i d t e g e v e n 101

om t e r u g g e t r o k k e n t e w o r d e n o f om t e s t o p p e n w o r d t v a a k e e n S C H R O E F D R A A D U I T L C D P g e m a a k t t o t i e t s o n d e r d e k e r n d i a m e t e r . B o v e n d i e n h e e f t z o ' n s c h r o e f d r a a d u i t l o o p h e t v o o r d e e l d a t e e n m o e r g e h e e l t o t h e t e i n d e v a n d e s c h r o e f d r a a d g e d r a a i d k a n w o r d e n . E e n s c h r o e f d r a a d u i t l o o p k a n z o w e l r e c h t - h o e k i g a l s r o n d g e m a a k t w o r d e n , w a a r b i j d e r o n d e d e v o o r k e u r h e e f t o m d a t d i t m i n d e r k a n s o p s c h e u r v o r m i n g g e e f t , f i g . 1 0 4 .

O m een j u i s t e s c h r o e f d r a a d t e kunnen s n i j d e n i s h e t n o o d z a k e l i j k d a t de r o t e r e n d e beweg ing van h e t w e r k s t u k en de l angsbeweg ing van de b e i t e l op de j u i s t e w i j z e op e l k a a r a fges temd worden. R i t k a n b i j een moderne machine b e r e i k t worden doo r h e t i n s c h a k e l e n van een t a n d w i e l if NCRTONKAST en /o f h e t w i s s e l e n van e n i g e t a n d w i e l e n . He t AANZETMECHAMTSYF g e e f t de beweg ing doo r aan de SCHqOEFDRAADAS, we l ke op z i j n b e u r t deze r o n d d r a a i e n d e beweg ing v i a de SLOTPlOER omzet i n een r e c h t l i j n i g e beweging van de SLEDECOMBINATIE. Fen omkeermechanisme kan de d r a a i e n d e beweg ing van de SCHPOEFDQAADAS omkeren zoda t zowe l l i n k s e a l s r e c h t s e s c h r o e f d r a a d gesneden k a n worden, f i g . 129.

B i j de meeste d r a a i m a c h i n e s i s een b e v e i l i g i n g i n g e- bouwd d i e h e t o n m o g e l i j k maakt t e g e l i j k e r t i j d h e t aanzetmechanisme en de s l o t m o e r i n t e schake len . Cmdat b e i d e n een andere be- weg ing w i l l e n geven zou d i t t o t g r o t e schade kunnen l e i d e n .

Als e x t r a b e v e i l i g i n g z i j n d e s c h r o e f d r a a d a s e n a a n z e t a s v o o r z i e n v a n b r e e k p e n n e n . xe s l o t m o e r mag a l l e e n g e b r u i k t w o r d e n v o o r s c h r o e r d r a a d s n i j d e n e n n o o i t a l s a a n z e t v o o r n o r m a a l l a n g s d r a a i e n .

Yen k a n o p t w e e v e r s c h i l l e n d e m a n i e r e n s c h r o e f d r a a d s n i j d e n ; m e t v e r h o u d i n g e n v a n d w a r s- e n b e i t e l s l e d e v e r p l a a t s i n g e n d o o r d e b e i t e l s l e d e s c h u i n t e z e t t e n ! fet v e r h o u d i n g v a n s l e d e v e r p l a a t s i n g e n g a a t men a l s v o l g t t e w e r k : N a d a t d e m a c h i n e i n g e s t e l d i s o p h e t j u i s t e t o e r e n t a l ( v v o r a l i n h e t b e g i n z e e r l a n g z a a m d r a a i e n ) e n o p d e j u i s t e a a n z e t , w o r d t d e s t a n d v a n d e b e i t e l met d e b e i t e l - mal g e k o n t r o l e e r d , z o a l s i n f i g . 107 a a n g e g e v e n is.

m e t e n vergel i jken

De m a c h i n e w o r d t g e s t a r t e n men l a a t d e b e i t e l , t e r w i j l d e z e z i c h i n l e n g t e r i c h t i n g l a n g s h e t w e r k s t u k b e w e e g t , j u i s t a a n h e t werk- s t u k r a k e n . De v e r d e e l r i n g v a n z o w e l d w a r s- a l s b e i t e l s l e d e w o r d e n o p h u n " n u l " s t a n d g e z e t e n met e e n s c h r o e f d r a a d m a l w o r d t d e j u i s t e s p o e d v e r g e l e k e n o f h e t a a n t a l g a n g e n p e r l e n g t e e e n h e i d w o r d t o p g e m e t e n .

V a n u i t d e z e " n u l n p o s i t i e b e g i n t men t e s n i j d e n d o o r d e d w a r s s l e d e p e r s n e d e i e t s t e v e r p l a a t s e n . O m t e z o r g e n d a t d e b e i t e l a a n d e v o o r k a n t g a a t s n i j d e n , v e r p l a a t s t men d e b e i t e l s l e d e p e r k e e r e e n h e e l k l e i n b e e t j e . Yet e e n v e r h o u d i n g v a n 3 : 1 z a l d e b e i t e l z i c h

o o n g e v e e r v o l g e n s e e n h o e k v a n 30 v e r p l a a t s e n . Hoe d i e p e r d e b e i t e l i n h e t w e r k s t u k k o m t , h o e k l e i n e r men d e s t a p j e s m o e t nemen om d e b e i t e l n i e t t e v e e l t e b e l a s t e n .

C P h e t e i n d z a l de l i n k e r f l a n k i e t s a p a r t nagesneden moeten worden om h e t m o o i g l a d a f t e werken, f i g . 108.

NA ENIGE ERVARING I S DE BESTE MAKIER VAN SCHRDEFDRAADSWIJDEN MET DE B E I T E L S L E D E ONDER EEN HOEK VAN 29' GEZET!

H e t t e l k e n s v e r z e t t e n v a n de dwars e n b e i t e l s l e d e k a n ge- m a k k e l i j k t o t v e r g i s s i n g e n l e i d e n . B i j h e t s c h u i n z e t t e n van de b e i t e l s l e d e w o r d t de d w a r s s l e d e t e l k e n s op " n u l " t e - r u g g e z e t . De s n e d e d i e p t e w o r d t n u v e r k r e g e n d o o r de b e i t e l - s l e d e i e t s v e r d e r t e d r a a i e n . B o v e n d i e n z a l de b e i t e l n u a l t i j d aan & & n k a n t s n i j d e n , f i g . 109.

GEBRUIK A L T I J D VOLDOENDE S N I J - O L I E EN HOUD DE SCHROEFDRAAD MET EEN KWASTJE SCHOON! D I T ZAL EEN GLADDE AFWERKING GEVEN.

HET OPNIEUW OPZOEKEN VAN DE SCHROEFDRAAD.

D i t k a n gebeuren n a d a t h e t w e r k s t u k b.v. u i t g e s p a n n e n ge-

A A A A

wees t i s , maat ook b i j b.v. r e p a r a t i e v a n een b e s c h a d i g d e r e e d s b e s t a a n d e s c h r o e f d r a a d . I n h e t a lgemeen i s h e t v o l d o e n d e om de j u i s t e spoed o f aan- t a l gangen met de s c h r o e f d r a a d m a l op t e zoeken. Wanneer de machine e n b e i t e l op de j u i s t e w i j z e i n g e s t e l d z i j n , z o e k t men met de b e i t e l p u n t de g r o e f van de s c h r o e f d r a a d op m.b.v. de v e r h o u d i n g van de s l e d e ' s .

T i j d e n s h e t r o n d d r a a i e n v a n h e t w e r k s t u k k a n men d e b e i t e l m e t d e b e i t e l s l e d e t.o.w. z i j n e i g e n b e w e g i n g , v e r p l a a t s e n . L 'Janneer d e b e i t e l d e g r o e f n e t r a a k t i s d i t d e n i e u w e " n u l " s t a n d e n w e r k t men v a n h i e r u i t weer v e r d e r , f i g . 1 1 1 .

HET PIETEN V A N SCHROEFDRAAD A f h a n k e l i j k v a n d e k w a l i t e i t v a n d e g e w e n s t e s c h r o e f d r a a d k a n men d e L

- P a s s e n o p h e t a n d e r e o n d e r d e e l . D i t i s d e e e n v o u d i g s t e m a n i e r m a a r v o l d o e t n i e t b i j h o g e k w a l i t e i t s e i s e n .

- M e t e n met e e n s p e c i a l e s c h r o e f m a a t d i e v e r w i s s e l b a r e m e e t s t i f t e n h e e f t . De f l a n k d i a m e t e r i s i n t a b e l l e n t e r u g t e v i n d e n e n k a n m e t d e z e s c h r o e f d r a a d z e e r n a u w k e u r i g o p g e m e t e n w o r d e n . B i j e l k e s c h r o e f m a a t z i j n v e r s c h i l l e n d e m e e t s t i f t e n a a n w e z i g , f i g . 1 1 2 .

- W e t e n m.b.v. d e z.g. f t d r i e - g r a a d s l t m e t h o d e . H i e r b i j w o r d e n d r i e m e e t d r a d e n i n d e g r o e v e n v a n d e s c h r o e f d r a a d g e l e g d , w a a r n a d e b u i t e n k a n t o p g e m e t e n w o r d t met e e n s c h r o e f m a a t , f i g . 1 1 2 .

De m e e t d r a d e n z i j n i n v e r s c h i l l e n d e d i k t e s t e v e r k r i j g e n e n h o r e n a l s s e t b i j e l k a a r t e b l i j v e n . Sommige u i t v o e r i n g e n z i t t e n i n e e n h o u d e r t j e w a a r b i j d e d r a d e n , met h o u d e r e n a l t e g e n d e s c h r o e f d r a a d g e d r u k t w o r d e n . D o o r e e n o p e n i n g r a a k t h e t a a n b e e l d e n m e e t s t i f t v a n d e s c h r o e f d r a a d d e d r a d e n .

L I N K S E SCH!?OEFDt?AAD Eeze w o r d t i n p r i n c i p e op p r e c i e s s d e z e l f d e m a n i e r gemaakt a l s de r e c h t s e s c h r o e f d r a a d * De d r a a i - r i c h t i n g i s t e g e n g e s t e l d e n de s n i j k r a c h t e n z u l l e n t e g e n de l o s s e kop d r u k k e n * Een s c h r o e f - d r a a d u i t l o o p i s n o o d z a k e l i j k om de s n e d e d i e p t e t e kunnen i n - s t e l l e n , f i g - l 13*

HET SNIJOEN VAN INWENDIGE l3RAAD I n w e n d i g e s c h r o e f d r a a d w o r d t ge- sneden n a d a t h e t g a t voo rgeboord i s en op de j u i s t e k e r n d i a - m e t e r u i t g e d r a a i d * Wanneer h e t een b l i n d g a t i s , moet e r een s c h r o e f d r a a d u i t l o o p gemaakt worden en k a n h e t b o o r g a t i e t s g r o t e r gehouden worden om de s c h r o e f d r a a d b e i t e l woldoende r u i m t e t e g e v e n , f i g * 114*

Het v e r d i e n t a a n b e v e l i n g om ook b i j i n w e n d i g e s c h r o e f d r a a d een zoek- r a n d j e t e maken. B i j de k l e i n e r e d i a m e t e r s k a n d i t met een w e r z i n k - b o o r ; b i j de g r o t e r e d i a m e t e r s d o o r de b e i t e l s c h e e f t e z e t t e n * [!e b e i t e l s l e d e w o r d t ook nu weer op 29' s c h u i n g e z e t en men moet z i c h v o o r a l i n h e t b e g i n , goed r e a l i s e r e n we lke r i c h t i n g men de b e i t e l moet t e r u g d r a a i e n !

?!en k a n e v e n t u e e l merk tekens op de b e i t e l o f h e t machinebed z e t t e n v o o r een s c h a t t i n g van de d r a a d l e n q t e . Een f i j n e r e a f s t e l l i n g w o r d t v e r- k r e g e n met de s c h a a l r i n g v a n de l a n g s s l e d e . I n de r e g e l moet een k l e i n e r e s n e d e d i e p t e gegeven worden en vo ldoende s n i j o l i e g e b r u i k t worden.

H e t b i n n e n- o f i n w e n d i g d r a a i e n w o r d t i n h e t a lgemeen u i t g e w o e r d om geboorde g a t e n t e v e r g r o t e n , o f om g a t e n n a u w k e u r i g op maat t e maken.

t ioewel de p r i n c i p e s overeenkomen met u i t w e n d i g d r a a i e n , z i j n e r t o c h e n i g e w e r s c h i l l e n d i e i n h e t oog s p r i n g e n . - Plen moet vaak op t t gevoe l ' t werken

omdat men vaak n i e t g e h e e l i n h e t w e r k s t u k k a n k i j k e n .

- Men moet vo ldoende v r i j l o o p hebben om t e voorkomen d a t de z i j - en o n d e r k a n t van de b e i t e l h e t werk- s t u k r a a k t , f i g . 116.

- Wanneer een d i e p g a t geboord moet worden, moet een l a n g e s l a n k e b e i t e l g e b r u i k t worden d i e g e m a k k e l i j k g a a t s t a a n t r i l l e n . He t i s b e t e r meerdere dunne spanen a f t e nemen dan een d i k k e .

d , UIMTE I

-- T E LANG m e *

-

- I n w e n d i g e m e e t a p p a r a t u u r i s m o e i l i j k e r t e g e b r u i k e n d a n u i t w e n d i q e m e e t a p p a r a t u u r .

- De a r o o t t e wan h e t g a t , b e p a a l t de g r o o t t e wan de b e i t e l . P r o b e e r a l t i j d e e n zo d i k m o g e l i j k e b e i t e l t e g e b r u i k e n e n s p a n hem zo k o r t m o g e l i j k i s , om t r i l l e n wan d e b e i t e l t e woorkomen. I ~ P b i n n e n - d r a a i b e i t e l moe t e w e n w i j d i g me t d e C.L. i n g e s p a n n e n wo rden omdat a n d e r s de b e i t e l s c h a c h t h e t g a t k a n r a k e n e n de p u n t weggeduwd

w o r d t . - C o n t r o l e e r d e w r i j l o o p wan de b e i t e l s c h a c h t a l s h i j o p de gewens te

d i e p t e gekomen i s omdat b i j w e e l b i n n e n d r a a i b e i t e l s de s c h a c h t s t e e d s d i k k e r w o r d t .

De DOORBOORBEITEL w o r d t ae- b r u i k t v o o r d o o r l o p e n d e ga ten . A f i g . 117

De EL IiULlEBOORF3E ITEL w o r d t g e b r u i k t v o o r b l i n d e g a t e n o f g a t e n me t een r e c h t e b o r s t o f d i a m e t e r w e r s c h i 1 . B

@e KAr~lEFBEITFL w o r d t ge- b r u i k t v o o r h e t maken v a n kamers , g roewen e n s c h r o e f - d r a a d u i t l o p e n . H i j k a n i n e l k e gewens te b r e e d t e ge- s l e p e n worden. C

De BINPJEhlDRAAIBEITEL h e e f t i n h e t a l gemeen d e n e i g i n g om t e t r i l l e n . D i t k a n men p r o b e r e n t e woorkomen d o o r : -Een l a g e r t o e r e n t a l t e

k i e z e n . -De b e i t e l t t k o r t e r ' t i n t e

spannen. -Een k l e i n e r a d i u s aan de

b e i t e l n e u s t e s l i j p e n . - Een g e w i c h t a a n h e t e i n d e

wan de b e i t e l s c h a c h t t e

hangen. -De b e i t e l i e t s b o v e n de c e n t e r l i j n t e z e t t e n .

Wanneer de b e i t e l d i e p genoeg gekomen i s , i s h e t soms n o d i g om hem zonder v e r d e r e v e r p l a a t s i n g o f t e r u g d r a a i e n a u t o m a t i s c h weer t e r u g t e l a t e n komen. Vanneer de b e i t e l b i j de i ngaande snede doorgebogen i s , z a l h i j nu n o g i e t s m a t e r i a a l weghalen. Ma opmeten van de d i a m e t e r weet men de w e r k e l i j k e b e i t e l v e r p l a a t s i n g

- BODEN Wanneer e r een g a t geboord moet worden i n h e t midden van een r o n d werks tuk ,dan i s d i t een e e n v o u d i g t e v e r w e z e l i j k e n op een d r a a i - machine. H e t w e r k s t u k w o r d t i n de d r i e- k l a u w gemonteerd en een b o o r k o p i n de l o s s e ~ O D .

Om t e voorkomen d a t de b o o r g a a t t r i l l e n , w o r d t e e r s t een c e n t e r g a t met een c e n t e r