vidali elemanlar 2013_2014
TRANSCRIPT
![Page 1: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/1.jpg)
MAKİNA ELEMANLARIMAKİNA ELEMANLARI
Destekleme El.Bağlama El. Enerji Depolama El.
Güç Aktarma El. İrtibat El.
Vida
Kama
Pim
Kaynak
Perçin
Akslar
Miller
Yataklar
Yaylar Kaplin
Kavrama
Fren
Dişli Çarklar
Sürtünmeli Çarklar
Kayış, Kasnak
VİDALI BİRLEŞTİRMELERMAKİNA: Güç iletme, değiştirme veya biriktirme gibi işlevlere sahip; civata, kama, yatak, mil, dişli çark gibi makina elemanlarının birleştirilmesiyle meydana getirilen sistemdir.
![Page 2: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/2.jpg)
MAKİNA ELEMANLARININ BİRLEŞTİRİLMESİMAKİNA ELEMANLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ
Sabit BirleştirmelerHareketli Birleştirmeler
SÖKÜLEMEYENSÖKÜLEBİLİR
Vidalı Birleştirmeler
Kamalı Birleştirmeler
Pimli Birleştirmeler
Kaynaklı Birleştirmeler
Lehimli Birleştirmeler
Perçinli Birleştirmeler
BİRLEŞTİRME: Bir makinaya ait kısımların çeşitli makina elemanları kullanarak veya kullanmadan biraraya getirilmesidir.
![Page 3: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/3.jpg)
VİDALI VİDALI BİRLEŞTİRMELERBİRLEŞTİRMELERVidalı birleştirme:Vidalı birleştirme: Gövdesi üzerine diş açılmış bağlama elemanları ile yapılan sökülGövdesi üzerine diş açılmış bağlama elemanları ile yapılan sökülebilir ebilir birleştirmedir.birleştirmedir.
![Page 4: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/4.jpg)
VİDALAR VİDALAR -- VİDA DİŞLERİVİDA DİŞLERİCİVATALARCİVATALARSOMUNLARSOMUNLARSAPLAMALARSAPLAMALAR
![Page 5: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/5.jpg)
HAREKETLİ BİRLEŞTİRME ELEMANLARIHAREKETLİ BİRLEŞTİRME ELEMANLARI
Sıkma AparatıSıkma Aparatı
![Page 6: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/6.jpg)
VİDALI BİRLEŞTİRME VE ELEMANLARIVİDALI BİRLEŞTİRME VE ELEMANLARI
![Page 7: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/7.jpg)
VİDA ELEMANLARI VİDA ELEMANLARI –– Vida DişleriVida Dişleri(TS 61(TS 61--Tanımlar)Tanımlar)HelisHelisVida dişiVida dişiDış vida Dış vida İç vidaİç vidaVida boşluğuVida boşluğuDiş üstüDiş üstüDiş dibiDiş dibiVida adımıVida adımıDiş yüksekliğiDiş yüksekliğiDiş profil açısıDiş profil açısıAnma çapıAnma çapıBölüm Bölüm dairesi vb.dairesi vb.
![Page 8: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/8.jpg)
HELİS: HELİS: Bir eksene, belirli uzaklıktaki bir noktanın, eksen doğrultusundBir eksene, belirli uzaklıktaki bir noktanın, eksen doğrultusunda aldığı a aldığı yol ile bu noktanın açısal yolunun a/2 oranı sabit kalmak şartıyyol ile bu noktanın açısal yolunun a/2 oranı sabit kalmak şartıyla çizdiği yörüngedir.la çizdiği yörüngedir.
TanTanαα = = P/(P/(ππd)d)
![Page 9: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/9.jpg)
VİDA: VİDA: Belirli bir açı altında birbirini kesen helis yüzeylerin meydanaBelirli bir açı altında birbirini kesen helis yüzeylerin meydana getirdiği getirdiği geometrik şekillerdir.geometrik şekillerdir.
![Page 10: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/10.jpg)
VİDA ELEMANLARIVİDA ELEMANLARI
Dış/İç vida: Bir silindirin dışında/içinde oluşan vida.
Vida dişi/boşluğu: Bir silindirin yanal yüzeyinde, belirli bir açıyla birbirini kesen helis yüzeylerin oluşturduğu sürekli çıkıntı/girinti.
Diş üstü/dibi: Bir vida dişinde/boşluğunda, iki komşu diş yanının birleştiği yüzeysel kısım.
Adım: Bir dişin veya bir vida boşluğunun, bir devirde vida eksenine paralel bir doğru üzerinde aldığı yol.
Profil açısı: İki komşu diş yanı arasındaki açı.
![Page 11: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/11.jpg)
VİDA VİDA PROFİLİPROFİLİVida profili: Vida profili: Vida ekseninden geçen bir düzlemle vidanın kesişmesi sonucu oluşVida ekseninden geçen bir düzlemle vidanın kesişmesi sonucu oluşan profil.an profil.
![Page 12: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/12.jpg)
VİDA ELEMANLARIVİDA ELEMANLARI
Kalın dişli vida (Normal vida): Herhangi bir vida anma çapı için, seçim dizisinden en büyük adımı içeren genel kullanınımlı vidadır.İnce dişli vida: Herhangi bir vida anma çapı için, kalın diş vida adımından daha küçük adımlı vidadır. Genellikle boru vidalarında kullanılır. Aynı çap için, dişler normal vidaya göre daha sık.
![Page 13: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/13.jpg)
VİDALARDA AĞIZ SAYILARIVİDALARDA AĞIZ SAYILARI
• Diş yüksekliğinin az, adımın fazla olmasının istendiği durumlarda çok ağız.
• Su şisesi kapağı, dolma kalem kapağı vb. yerlerde.
• 2 ağızlı ise 180º, 3 ağızlı ise 120 º, ........... Açıyla..
![Page 14: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/14.jpg)
SOL VE SAĞ VİDALARSOL VE SAĞ VİDALAR
Sağ vida (RH) : Eksen yönünde bakıldığında, saat ibresi yönünde kıvrılan ve eksen doğrultusunda ilerleyen vida.
Sol vida (LH): Eksen yönünde bakıldığında, saat ibresinin ters yönündekıvrılan ve eksen doğrultusunda ilerleyen vida.
![Page 15: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/15.jpg)
VİDALARIN VİDALARIN SINIFLANDIRILMASI (TS 61)SINIFLANDIRILMASI (TS 61)Dişin açıldığı yer bakımından Yön bakımından
Ölçü sistemi bakımından Ağız sayısı bakımından
(Metrik) (Parmak)
(Çok ağızlı) (Tek ağızlı)
![Page 16: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/16.jpg)
VİDALARIN SINIFLANDIRILMASIVİDALARIN SINIFLANDIRILMASIDişDiş profiline göreprofiline göre
MetrikMetrik WithworthWithworth
TrapezTrapez YuvarlakYuvarlak TestereTestere KareKareÜçgenÜçgen
Üçgen: Tepe açısı 55o ve 60o. Bağlantı amaçlı kullanılır.Trapez: Hareket vidası olarak preslerde, krikolarda, vanalarda, torna ve freze tezgahlarının tabla ve konsol millerinde kullanılır.Testere: Diş açısı 33o ve profili testereye benzer olan vida. Tek yönlü aşırı yüklemelerde, özellikle preslerde kullanılır.Yuvarlak: Diş dibi ve tepesi yuvarlatılmış, tepe açısı 30o ikizkenar üçgen vida. Keskin kenarlı olmadıklarından gereksiz maddeler, toz kum ve pastan daha az zarar görürler. Bu nedenle kirli su vanalarında, düzgünlük gerektirmeyen ampullerde ve gereci plastik ve cam gibi kırılma tehlikesi olan yerlerde kullanılır.Kare: Kuvvet ve hareket iletiminde kullanılır. Kare vidanın standardı yoktur.
![Page 17: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/17.jpg)
VİDALARIN AÇILMASIVİDALARIN AÇILMASI
El kılavuzu 3 tane kısa, makina kılavuzu 1 tane uzun kılavuzdur.
![Page 18: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/18.jpg)
VİDALARIN AÇILMASIVİDALARIN AÇILMASI
Torna kalemi, metrik vida için 60º bilenir. Mastarla kontrol edilir.
![Page 19: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/19.jpg)
METRİK ISO METRİK ISO STANDARTSTANDART VİDA DİŞ ÖLÇÜLERİVİDA DİŞ ÖLÇÜLERİ
Adım=Hatve=Pitch
Not: Vidalar dipten sıkmaz, yan yüzeyden sıkar. Yalama olmasın diye civata üstüyle somun dibi sürtünmemeli.
Whitworth’ta civata üstü yuvarlak, somun dibi üçgen.
![Page 20: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/20.jpg)
METRİK ISO METRİK ISO STANDARTSTANDART VİDA DİŞ ÖLÇÜLERİVİDA DİŞ ÖLÇÜLERİ
Vida tablosu imalata yönelik, ÇİZİME DEĞİL...
![Page 21: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/21.jpg)
EN ÇOK KULLANILAN STANDARD VİDALAREN ÇOK KULLANILAN STANDARD VİDALAR
TS 61/3TS 61/3 : Metrik ISO : Metrik ISO TS 61/60TS 61/60 : Trapez: TrapezTS 61/95TS 61/95 : Testere: TestereTS 61/114TS 61/114 : Yuvarlak: YuvarlakTS 5466TS 5466 : : WithworthWithworth boru vidalarboru vidalarTS 10036TS 10036 : Metrik : Metrik konik dış vidakonik dış vida
Metrik ISO normal diş vida gibi standartlaştırılmış vidaların (Ör: Metrik ISO ince diş, Metrik ISO trapez, testere, yuvarlak ve whitworth vidalar vb.) aksine, KARE VİDANIN STANDARTI YOKTUR. Tavsiye niteliğinde çizelgeler mevcuttur.
![Page 22: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/22.jpg)
VİDA DİŞLERİNİN ÖLÇÜLMESİVİDA DİŞLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
1.1. Diş üstü çapı Diş üstü çapı ölçülür.ölçülür.2.2. Diş adımı Diş adımı ölçülür.ölçülür.3.3. Ağız sayısı için Ağız sayısı için vidanın daireselvidanın dairesel kısmınakısmına bakılır.bakılır.4.4. Bulunan değerler Bulunan değerler standartstandart çizelgeyle çizelgeyle karşılaştırılır.karşılaştırılır.5.5. Kesin sonuç için diş tarağı kullanılır.Kesin sonuç için diş tarağı kullanılır.6.6. Varsa kontrol mastarı Varsa kontrol mastarı kullanılır.kullanılır.
![Page 23: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/23.jpg)
VİDA DİŞLERİNİN VİDA DİŞLERİNİN GERÇEK GÖRÜNÜŞLERİGERÇEK GÖRÜNÜŞLERİ
Gerçek görünüşlerinin çizilmesi oldukça zordur ve zaman alıcıdır.
![Page 24: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/24.jpg)
VİDA DİŞLERİNİNVİDA DİŞLERİNİN TEKNİK RESİMDE TEKNİK RESİMDE GÖSTERİLMESİGÖSTERİLMESİTS EN ISO 6410TS EN ISO 6410--11
![Page 25: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/25.jpg)
DIŞ VİDA ÇİZİMİDIŞ VİDA ÇİZİMİ
![Page 26: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/26.jpg)
VİDALARDA DAİRESEL GÖRÜNÜŞLERVİDALARDA DAİRESEL GÖRÜNÜŞLER
![Page 27: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/27.jpg)
KONİK DIŞ VİDAKONİK DIŞ VİDA
Konik vidalar yarım turda bütün dişler sıkar. Konik vida açmak tornada özel teknikler (uzun koniklerde punta kaydırma ve sevk kızağı kullanma, kısa koniklerde suport) gerektirir. Sondaj borularındagörülebilir. Hem büyük güç taşıyor, hem 2-3 turda tamamen sıkar, ayrıca sızdırmazlık sağlar. Boru dişleri, sıhhi tesisatlar konik dişlidir.
![Page 28: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/28.jpg)
KESİTLERDE DIŞ VİDALARKESİTLERDE DIŞ VİDALAR
Kesitlerde dış vidalar enine kesilir, BOYUNA KESİLMEZ. Yan görünüşlerdeki düşey eksen çizgisi KISMİ KESİTi ifade eder.
Dış vida gösteriminde bir değişiklik olmamakla birlikte;
• Vida uçlarındaki pah çizgisi değişir.
• Vida sonu çizgisi KESİK olarak çizilir.
• Bu durum genellikle, borulara açılan vidalarda görülür.
![Page 29: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/29.jpg)
YARIM VE KOPARILMIŞ GÖRÜNÜŞLERDEYARIM VE KOPARILMIŞ GÖRÜNÜŞLERDEDIŞDIŞ VİDALARVİDALAR
![Page 30: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/30.jpg)
GÖRÜNMEYEN DIŞ VİDALARGÖRÜNMEYEN DIŞ VİDALAR
Çizilen görünüşte, vida açılmış yerin arkada kaldığı durumlarda,
• vida diş dibi
veya
• diş dibi ve diş üstü KESİK ÇİZGİ ile çizilir.
![Page 31: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/31.jpg)
NORMAL GÖRÜNÜŞTE İÇ VİDANORMAL GÖRÜNÜŞTE İÇ VİDA
![Page 32: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/32.jpg)
KESİTLERDE İÇ VİDALARKESİTLERDE İÇ VİDALAR
![Page 33: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/33.jpg)
GERÇEK ŞEKİLDE VİDA MONTAJIGERÇEK ŞEKİLDE VİDA MONTAJI
![Page 34: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/34.jpg)
TEKNİK RESİMDE VİDA MONTAJITEKNİK RESİMDE VİDA MONTAJI
![Page 35: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/35.jpg)
ÇEŞİTLİ ÇEŞİTLİ VİDA DEMONTAJ VEVİDA DEMONTAJ VE MONTAJLARIMONTAJLARI
![Page 36: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/36.jpg)
ÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARI ÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARI –– Kör DelikKör Delik
![Page 37: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/37.jpg)
ÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARIÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARI
![Page 38: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/38.jpg)
ÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARI ÇEŞİTLİ VİDA MONTAJLARI -- BorularBorular
![Page 39: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/39.jpg)
VİDA UÇ VİDA UÇ BİÇİMLERİ (TS 5413)BİÇİMLERİ (TS 5413)
** Bu ders kapsamında en çok kullanacağımız vida uç biçimi...
![Page 40: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/40.jpg)
VİDA UÇ VİDA UÇ BİÇİMLERİ (TS 5413)BİÇİMLERİ (TS 5413)
![Page 41: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/41.jpg)
İİÇ VE DIŞ VİDAÇ VE DIŞ VİDA SONLARI SONLARI (TS 5265)(TS 5265)
![Page 42: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/42.jpg)
VİDAVİDA SONLARININ SONLARININ AÇILMASIAÇILMASI
Vida sonundaki kanal; kalem çarpmasın ve somun tam sıksın diye verilir.
![Page 43: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/43.jpg)
KÖR DELİKLERDE VİDA SONU (TS 5265)KÖR DELİKLERDE VİDA SONU (TS 5265)
• Delik derinliği-vida diş boyu = e1 ≈ 0.5D
• Uç açısı çizimde 120º. Gerçekte 118º.
![Page 44: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/44.jpg)
VİDA ÇAP ÖLÇÜLERİVİDA ÇAP ÖLÇÜLERİ
″
″
″
″
![Page 45: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/45.jpg)
VİDA ÇAP ÖLÇÜLERİVİDA ÇAP ÖLÇÜLERİ
![Page 46: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/46.jpg)
DIŞ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİDIŞ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 47: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/47.jpg)
İİÇ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİÇ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 48: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/48.jpg)
İİÇ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİÇ VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 49: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/49.jpg)
STANDARTSTANDART OLMAYAN VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİOLMAYAN VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
Standart olmayan kare vidaların ölçülendirilmesinde; koparılmışStandart olmayan kare vidaların ölçülendirilmesinde; koparılmış kesit kesit alınarakalınarak adım, diş boşluğu ve diş derinliği verilir.adım, diş boşluğu ve diş derinliği verilir.
![Page 50: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/50.jpg)
VİDALI BAĞLAMA ELEMANLARININ MALZEMELERİ
Malzeme cinsi ve TS numarası Semboller
Dayanım sınıfı
3.6-4.6-5.6-5.8-6.8 Sade karbonlu
8.8-9.8-10.9-12.9-Sertl. ve menevişl.
Çelik sınıfı Nitelik sınıfı Özellik
A1-A2-A4 50-70-80 Östenitik
C1-C3-C4 50-70-80 Martenzitik
F1 45-60 Ferritik
Aluminyum alaş.: Al1-Al2-Al3-Al4-Al5-Al6Demir olmayan alaşımlar TS 7011 Bakır alaş.: Cu1-Cu2-Cu3-Cu4-Cu5-Cu6-Cu7
0.8D>m>0.5D m>0.8D
04-05 4-5-6-8-10-12
Somunlar için sertlik dereceleri 11H-14H-17H-22H
Somunlar için sade karbonlu çelikTS 5957
Paslanmaz çelikTS 4177
Sade karbonlu çelikTS 3576
![Page 51: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/51.jpg)
VİDA MALZEMELERİVİDA MALZEMELERİ
88.8 Dayanım sınıf numarası .8 Dayanım sınıf numarası (Sertl. ve menev. Sade C’lu çelik)(Sertl. ve menev. Sade C’lu çelik)
AkmaAkma gerilmesi = (8x8)x10 = 640 gerilmesi = (8x8)x10 = 640 N/mmN/mm22
Çekme dayanımı = (Çekme dayanımı = (88x100) = 800 N/mm2x100) = 800 N/mm2
![Page 52: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/52.jpg)
SADE KARBONLU ÇELİK İŞARETLEMESİ (TS 5576)SADE KARBONLU ÇELİK İŞARETLEMESİ (TS 5576)
![Page 53: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/53.jpg)
PASLANMAZ ÇELİK (TS 4177) ve PASLANMAZ ÇELİK (TS 4177) ve DEMİR DIŞI MALZEME (TS 5385) İŞARETLEMESİDEMİR DIŞI MALZEME (TS 5385) İŞARETLEMESİ
![Page 54: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/54.jpg)
SOMUNLARIN SOMUNLARIN İŞARETLENMESİ (TS 3611 vd.)İŞARETLENMESİ (TS 3611 vd.)
Şekil ve kural olarak civatalarla aynı.
![Page 55: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/55.jpg)
İİMALAT KALİTELERİNİN MALAT KALİTELERİNİN SINIFLANDIRILMASISINIFLANDIRILMASITS 80 ve TS 9603TS 80 ve TS 9603
Sade karbonlu çelikler Sade karbonlu çelikler
Paslanmaz ve yüksek ısıya dayanıklı çeliklerPaslanmaz ve yüksek ısıya dayanıklı çelikler
AA--orta, Borta, B--orta kaba, Corta kaba, C--kaba, Fkaba, F--inceince
T1T1--ince, T2ince, T2--orta, T3orta, T3--orta kabaorta kaba
![Page 56: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/56.jpg)
Genellikle, Genellikle, standartstandart bağlama elemanlarının imalat bağlama elemanlarının imalat resimleriresimleri çizilmez. çizilmez. Bunun yerine, tüm özelliklerini Bunun yerine, tüm özelliklerini anlatan ifadeleranlatan ifadeler kullanılır.kullanılır.
BAĞLAMA ELEMANLARININ BAĞLAMA ELEMANLARININ GÖSTERİLİŞİGÖSTERİLİŞİ(TS 8201 [ISO 8991])(TS 8201 [ISO 8991])
![Page 57: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/57.jpg)
BAĞLAMA ELEMANLARININ GÖSTERİLİŞİBAĞLAMA ELEMANLARININ GÖSTERİLİŞİ
![Page 58: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/58.jpg)
CİVATA VE VİDALARCİVATA VE VİDALARCİVATA: Somun kullanılarak parçaları sökülebilir şekilde birleştiren, sıkma momenti genellikle somuna uygulanan, altıgen vb. başı olan, gövdesine vida dişi açılmış bağlama elemanı.
VİDA: Somun kullanmadan parçaları sökülebilir şekilde birleştiren, sıkma momenti genellikle vida başına uygulanan, altıgen vb. başı olan, gövdesine vida dişi açılmış bağlama elemanı.
TS’de Tamamı CİVATA.
VİDA TANIMI PİYASADA YAYGIN.
![Page 59: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/59.jpg)
![Page 60: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/60.jpg)
CİVATA VE VİDALARDA ANMA BOYLARICİVATA VE VİDALARDA ANMA BOYLARI
![Page 61: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/61.jpg)
CİVATA VE VİDALARDA ANMA BOYLARICİVATA VE VİDALARDA ANMA BOYLARI
![Page 62: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/62.jpg)
CİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİCİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 63: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/63.jpg)
CİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİCİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 64: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/64.jpg)
CİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİCİVATA VE VİDALARIN ÖLÇÜLENDİRİLMESİ
![Page 65: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/65.jpg)
ALTI KÖŞE BAŞLI
CİVATA ÇİZİMİ
![Page 66: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/66.jpg)
ALTI KÖŞE BAŞLI
CİVATA ÇİZİMİ
![Page 67: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/67.jpg)
ALTI KÖŞE BAŞLI
CİVATA ÇİZİMİ
![Page 68: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/68.jpg)
ÖRNEK (çapa bağlı pratik çizim)ÖRNEK (çapa bağlı pratik çizim)Sayfa 29, M16x40Sayfa 29, M16x40ALTI KÖŞEBAŞLI ALTI KÖŞEBAŞLI CİVATA PRATİK CİVATA PRATİK ÇİZİMÇİZİMAUTOCAD ileAUTOCAD ile
h1 diş derinliği = 0.1dh1 diş derinliği = 0.1dD3 diş dibi çapı = 0.8dD3 diş dibi çapı = 0.8dR3 cıvata başı yan yarıçapı = e/2R3 cıvata başı yan yarıçapı = e/2
![Page 69: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/69.jpg)
Altıköşe Başlı ISO 4014 M30x110 (Normal Diş)Ölçülendiriniz.
ÖRNEK (MECHANICAL) Cıvata ÇizimiÖRNEK (MECHANICAL) Cıvata Çizimi
![Page 70: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/70.jpg)
SAPLAMALARSAPLAMALAR
![Page 71: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/71.jpg)
SAPLAMA: Her iki ucuna vida açılmış başsız bağlama elemanıdır.
•Saplamanın bir tarafı parçalardan birine bağlandıktan sonra, diğer tarafı ikincisine serbest geçirilerek, bir somun yardımıyla parçaları çözülür şekilde birbirine bağlar.
•Sık sık sökülüp takılan civatalarda, takıldığı yerin dişleri zamanla bozulur. Özellikle Al bloklardaki dişler çabuk bozulur. Buralarda saplama kullanılır.
•Saplamalar başsız oldukları için, kolay takabilmek için iki vida arasına AA açılır, kontra somun kullanılır veya özel saplama anahtarı kullanılır.
![Page 72: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/72.jpg)
![Page 73: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/73.jpg)
SAPLAMALARSAPLAMALAR
![Page 74: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/74.jpg)
Saplama DIN 835 Normal Diş M16x80 Ölçülendiriniz.
ÖRNEK (MECHANICAL) Saplama ÇizimiÖRNEK (MECHANICAL) Saplama Çizimi
![Page 75: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/75.jpg)
SOMUNLARSOMUNLAR
![Page 76: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/76.jpg)
SOMUNLARSOMUNLAR
SOMUN: SOMUN: Ortasında vida açılmış deliklerden civata, saplama vb. takılarakOrtasında vida açılmış deliklerden civata, saplama vb. takılarakparçaları birbirine bağlayan, anahtar, tornavida veya elle sökülparçaları birbirine bağlayan, anahtar, tornavida veya elle sökülüp üp takılacakşekillerde yapılan elemanlara somun denir.takılacakşekillerde yapılan elemanlara somun denir.
![Page 77: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/78.jpg)
![Page 79: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/79.jpg)
![Page 80: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/80.jpg)
![Page 81: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/81.jpg)
Kopilya: çatal pim veya maşalı pim de denir.
Taçlı somun-kopilya kesin frenleme, yaylı rondela ve kontra kısmi frenleme
![Page 82: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/82.jpg)
RONDELARondela: Civata başı ve somun arasında kalan parçalarda, sıkma kuvvetini daha geniş bir yüzeye yaymak, somun ve parça yüzeylerinin bozulmasını önlemek gibi amaçlarla kullanılan makina elemanıdır.
![Page 83: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/83.jpg)
DÜZ RONDELA
• pah ile geriye kalan kısım yarı yarıya.
![Page 84: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/84.jpg)
MONTAJ RESMİNDE DÜZ RONDELA
S= 0.2d
d2= 2d
![Page 85: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/85.jpg)
YAYLI RONDELA
![Page 86: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/86.jpg)
MONTAJ RESMİNDE YAYLI RONDELA
S= 0.2d
d2= 1.75d45º çizgiler merkez çizgiden başlıyor.
![Page 87: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/87.jpg)
CİVATALI BİRLEŞTİRME RESİMLERİ
![Page 88: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/88.jpg)
CİVATALI BİRLEŞTİRME
RESİMLERİ
![Page 89: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/89.jpg)
SOMUNLU SOMUNLU VE RONDELALI CİVATALIVE RONDELALI CİVATALI BİRLEŞTİRMEBİRLEŞTİRME
![Page 90: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/90.jpg)
SOMUNLU SOMUNLU VE RONDELALI CİVATALIVE RONDELALI CİVATALI BİRLEŞTİRMEBİRLEŞTİRME
![Page 91: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/91.jpg)
SOMUNLU SOMUNLU VE RONDELALI CİVATALIVE RONDELALI CİVATALI BİRLEŞTİRMEBİRLEŞTİRME
![Page 92: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/92.jpg)
Civata 6 köşe başlı M30 ISO 4014 (Regular thread)Delik M30 (ISO 273)Rondela M30 (ISO 7089)Somun 6 Köşe başlı M30 (ISO 4032)
ÖRNEK (MECHANICAL) Sayfa 36 Önden GörünüşÖRNEK (MECHANICAL) Sayfa 36 Önden GörünüşAltıKöşebaşlı M30 Cıvata somun birleştirmesini yapınız?
![Page 93: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/93.jpg)
SOMUNSUZ CİVATA İLESOMUNSUZ CİVATA İLE BİRLEŞTİRMEBİRLEŞTİRME
![Page 94: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/94.jpg)
SAPLAMA UCUNUN MONTAJISAPLAMA UCUNUN MONTAJI
![Page 95: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/95.jpg)
ÖRNEK (MECHANICAL) Sayfa 37ÖRNEK (MECHANICAL) Sayfa 37
Civata 6 köşe başlı M30 ISO 4014Rondela M30 (ISO 7089)Delik1 M30 (ISO 273)Delik2 M30 ISO 262 (Regular Thread)
AltıKöşebaşlı M30 Vida birleştirmesini yapınız?
![Page 96: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/96.jpg)
![Page 97: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/97.jpg)
HAVŞA VE SİLİNDİR BAŞLI VİDALARLA BİRLEŞTİRMEHAVŞA VE SİLİNDİR BAŞLI VİDALARLA BİRLEŞTİRME
HAVŞA: Dışarıda kalması istenmeyen konik veya silindirik civata başları için parçaya açılan özel yuvadır.
![Page 98: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/98.jpg)
HAVŞAHAVŞA
![Page 99: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/99.jpg)
HAVŞAHAVŞA
![Page 100: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/100.jpg)
DEMONTEDEMONTEHAVŞALI BİRLEŞTİRMEHAVŞALI BİRLEŞTİRME
![Page 101: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/101.jpg)
HAVŞALIHAVŞALIBİRLEŞTİRMEBİRLEŞTİRME
MONTAJIMONTAJI
![Page 102: Vidali elemanlar 2013_2014](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061607/55a6ba981a28abeb088b472d/html5/thumbnails/102.jpg)