PGS.TS. Phan Huy KhánhPGS.TS. Phan Huy Khánhkhanhph29@gmail.com, phkhanh@dut.udn.vnkhanhph29@gmail.com, phkhanh@dut.udn.vn

Chương 2

Biểu diễn tri thức

Ví dụ mẫu

Công nghệ Tri thức(Knowledge Engineering)Công nghệ Tri thức

(Knowledge Engineering)

22//77

Ví dụ minh hoạVí dụ minh hoạXây dựng vị từXây dựng vị từ từ câutừ câu chuyện kể " chuyện kể "Chú chồn lười họcChú chồn lười học” :” :

““Chồn Mướp sống ở khu rừng thông, vì là con một nên cậu Chồn Mướp sống ở khu rừng thông, vì là con một nên cậu được cha mẹ cưng chiều vô cùng. Tới tuổi đi học rồi, nhưng được cha mẹ cưng chiều vô cùng. Tới tuổi đi học rồi, nhưng Chồn Mướp vẫn không chịu đến trường, cứ lo rong chơi. Bố Chồn Mướp vẫn không chịu đến trường, cứ lo rong chơi. Bố mẹ cưng quá nên Chồn sinh hư, khuyên bảo mấy cậu cũng mẹ cưng quá nên Chồn sinh hư, khuyên bảo mấy cậu cũng không nghe, còn cãi lại nữa. Chồn rủ Nhím đi chơi, nhưng không nghe, còn cãi lại nữa. Chồn rủ Nhím đi chơi, nhưng Nhím từ chối vì phải lo đi học. Cả Thỏ và Sóc cũng vậy. Chồn Nhím từ chối vì phải lo đi học. Cả Thỏ và Sóc cũng vậy. Chồn phải đi chơi một mình, mãi ham bắt bướm nên càng lúc phải đi chơi một mình, mãi ham bắt bướm nên càng lúc càng đi lạc vào trong rừng. Chồn tìm đường ra ngoài, nhưng càng đi lạc vào trong rừng. Chồn tìm đường ra ngoài, nhưng không biết chữ nên không đọc được bảng chỉ dẫn. Cậu ngồi không biết chữ nên không đọc được bảng chỉ dẫn. Cậu ngồi xuống vừa khóc vừa hối hận, nếu chịu khó đi học biết chữ xuống vừa khóc vừa hối hận, nếu chịu khó đi học biết chữ thì bây giờ đâu phải như thế này. Đúng lúc đó thì bác Sư Tử thì bây giờ đâu phải như thế này. Đúng lúc đó thì bác Sư Tử xuất hiện, chồn tưởng mình sắp bị ăn thịt nên quỳ lạy xin xuất hiện, chồn tưởng mình sắp bị ăn thịt nên quỳ lạy xin tha mạng. Bác Sư Tử bảo: “Ta chỉ muốn giúp cháu thôi,tha mạng. Bác Sư Tử bảo: “Ta chỉ muốn giúp cháu thôi,vì cháu không biết chữ chứ gì?” Chồn gật đầu. Được bác Sư vì cháu không biết chữ chứ gì?” Chồn gật đầu. Được bác Sư Tử khuyên răn và chỉ đường, Chồn mừng lắm và nhất quyết Tử khuyên răn và chỉ đường, Chồn mừng lắm và nhất quyết từ nay phải đi học”từ nay phải đi học”

33//77

11 Chồn mướp sống ở khu rừng thông.Chồn mướp sống ở khu rừng thông.

Nếu cha mẹ X sống ở đâu đó Z, thì các con Y cũng sống Nếu cha mẹ X sống ở đâu đó Z, thì các con Y cũng sống ở đó Z.ở đó Z.

sống_ở(X, Z) And cha_mẹ(X, Y) sống_ở(X, Z) And cha_mẹ(X, Y) sống_ở(Y, Z) sống_ở(Y, Z)

Vì là con một nên cậuVì là con một nên cậu(Chồn Mướp)(Chồn Mướp) được cha được cha mẹ cưng chiều vô cùng.mẹ cưng chiều vô cùng.

Sự kiện Chồn Mướp là con một : Sự kiện Chồn Mướp là con một :

con_một(Chồn_Mướp, cha_mẹ_chồn_mướp)con_một(Chồn_Mướp, cha_mẹ_chồn_mướp)

Sự kiện cha mẹ thường cưng chiều con một :Sự kiện cha mẹ thường cưng chiều con một :

cưng_chiều_vô_cùng(X, Y)cưng_chiều_vô_cùng(X, Y)

Phương án thứ hai là xây dựng luật :Phương án thứ hai là xây dựng luật :

cha_mẹ(X, Y) cha_mẹ(X, Y) andand con_một(Y, X) con_một(Y, X) cưng_chiều_vô_cùng(X, Y) cưng_chiều_vô_cùng(X, Y)

44//77

22 Tới tuổi đi học rồi, nhưng Chồn vẫn không chịu đến Tới tuổi đi học rồi, nhưng Chồn vẫn không chịu đến

trường,trường,lo rong chơi.lo rong chơi.

sinh_hư(X)sinh_hư(X) rong_chơi(X) rong_chơi(X)

rong_ chơi(X)rong_ chơi(X) không_đến_trường(X) không_đến_trường(X)

tới_tuổi_đi_học(X) tới_tuổi_đi_học(X) andand not không_đến_trường(X) not không_đến_trường(X) đi học(X) đi học(X)

đi_học(X)đi_học(X) biết đọc(X) biết đọc(X)

sinh_hư(Chồn_Mướp)sinh_hư(Chồn_Mướp)

tới_tuổi_đi_học(Chồn_Mướp)tới_tuổi_đi_học(Chồn_Mướp) Bố mẹ cưng quá nên Chồn sinh hư, Bố mẹ cưng quá nên Chồn sinh hư,

khuyên bảo mấy cậu cũng không nghe, còn cãi lại nữa.khuyên bảo mấy cậu cũng không nghe, còn cãi lại nữa.

cưng_chiều_vô_cùng(X, Y) cưng_chiều_vô_cùng(X, Y) sinh hư(Y) sinh hư(Y)

cha_mẹ(X, Y) cha_mẹ(X, Y) andand sinh_hư(Y) sinh_hư(Y) khong_nghe_khuyên_bảo(Y, X) khong_nghe_khuyên_bảo(Y, X)

cha_mẹ(X, Y) cha_mẹ(X, Y) andand sinh_hư(Y) sinh_hư(Y) cãi_lại(Y, X) cãi_lại(Y, X)

55//77

33 Chồn rủ Nhím đi chơi, nhưng Nhím từ chốiChồn rủ Nhím đi chơi, nhưng Nhím từ chối

vì phải lo đi học. Cả Thỏ và Sóc cũng vậy.vì phải lo đi học. Cả Thỏ và Sóc cũng vậy.

rủ_đi_chơi(X, Y) rủ_đi_chơi(X, Y) andand đi_học(Y) đi_học(Y) từ_chối(Y, X) từ_chối(Y, X) Chồn phải đi chơi một mình, mãi ham bắt bướmChồn phải đi chơi một mình, mãi ham bắt bướm

nên càng lúc càng đi lạc vào trong rừng.nên càng lúc càng đi lạc vào trong rừng.

đi_chơi_một_mình(X) đi_chơi_một_mình(X) andandchơi_trò_bắt_bướm (X) chơi_trò_bắt_bướm (X) đi_lạc_rừng_sâu(X) đi_lạc_rừng_sâu(X)

Chồn tìm đường ra ngoài, nhưng không biết chữChồn tìm đường ra ngoài, nhưng không biết chữnên không đọc được bảng chỉ dẫn.nên không đọc được bảng chỉ dẫn.

đi_lạc_rừng_sâu(X)đi_lạc_rừng_sâu(X)andand tìm_đường_ra_ngoài(X) tìm_đường_ra_ngoài(X)andand biết_đọc(X) biết_đọc(X) đọc_được_bảng_chỉ_dẫn(X) đọc_được_bảng_chỉ_dẫn(X)

đọc_được_bảng_chỉ_dẫn(X) đọc_được_bảng_chỉ_dẫn(X) tìm_được_đường_ra(X) tìm_được_đường_ra(X)

66//77

44 Cậu ngồi xuống vừa khóc vừa hối hận, nếu chịu khó Cậu ngồi xuống vừa khóc vừa hối hận, nếu chịu khó

đi học biết chữ thì bây giờ đâu phải thế này.đi học biết chữ thì bây giờ đâu phải thế này.

đi lạc rừng sâu (X)đi lạc rừng sâu (X)andand not tìm được đường ra (X) not tìm được đường ra (X) tình huống bị ăn thịt(X) tình huống bị ăn thịt(X)

Đúng lúc đó Sư Tử xuất hiện, chồn tưởng mìnhĐúng lúc đó Sư Tử xuất hiện, chồn tưởng mìnhsắp bị ăn thịt nên quỳ lạy xin tha mạng.sắp bị ăn thịt nên quỳ lạy xin tha mạng.

loại_ăn_thịt(X) loại_ăn_thịt(X) andand loại_bị_ăn thịt(Y) loại_bị_ăn thịt(Y) ăn_thịt(X, Y) ăn_thịt(X, Y)

tình_huống_bị_ăn_thịt(X) tình_huống_bị_ăn_thịt(X) andand xuất_hiện(Y) xuất_hiện(Y)andand ăn_thịt(Y, X) ăn_thịt(Y, X) tưởng_mình_bị_ăn_thịt(X, Y) tưởng_mình_bị_ăn_thịt(X, Y)

tưởng_mình_sắp_bị_ăn_thịt(X, Y) tưởng_mình_sắp_bị_ăn_thịt(X, Y) xin_tha_mạng(X, Y) xin_tha_mạng(X, Y)

77//77

55 Bác Sư Tử bảo: Bác Sư Tử bảo:

Ta chỉ muốn giúp cháu thôi,Ta chỉ muốn giúp cháu thôi,vì cháu không biết chữ chứ gìvì cháu không biết chữ chứ gì ?” ?” Chồn gật đầu.Chồn gật đầu.

xin_tha_mạng(Y, X) xin_tha_mạng(Y, X) andand khóc_hối_hận(Y) khóc_hối_hận(Y)andand có_lòng_vị_tha(X) có_lòng_vị_tha(X) không_ăn_thịt(X, Y) không_ăn_thịt(X, Y)

không_ăn_thịt(X, Y)không_ăn_thịt(X, Y)andand not tìm_được_đường_ra(Y) not tìm_được_đường_ra(Y) khuyên_răn_và_chỉ_đường(X, Y) khuyên_răn_và_chỉ_đường(X, Y)

Được bác Sư Tử khuyên răn và chỉ đường,Được bác Sư Tử khuyên răn và chỉ đường,Chồn mừng lắm và nhất quyết từ nay phải đi học.Chồn mừng lắm và nhất quyết từ nay phải đi học.

khuyên_răn_và_chỉ_đường(Y, X) khuyên_răn_và_chỉ_đường(Y, X) mừng_nhất_quyết_từ_nay_phải_đi_học(X)mừng_nhất_quyết_từ_nay_phải_đi_học(X)

https://www.mediafire.com/folder/9b81l9mfnt7xa//BaiBaoKhoaHoc

https://www.mediafire.com/folder/9b81l9mfnt7xa//BaiBaoKhoaHoc