1/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

केन्द्रीयििद्यालयसंगठनम् - चेनै्न संभागः KENDRIYAVIDYALAYASANGATHAN-CHENNAI REGION

िार्षिकी परीक्षा SESSION ENDING EXAM.2020

कक्षा – सप्तमी VII ऄििधः-2½ होराः ििियः –संस्कृतम् अदर्शप्रश्नपत्रम्(model paper) पूर्ाशङकाः - 80

छात्रस्य नाम (Name of Student) --------------

क्रमसंख्या (Roll. No.)----------------------

िनरीक्षकस्य हस्ताक्षरम् ( Signature of Invigilator ) ---------------------

परीक्षकस्य हस्ताक्षरम् ( Signature of Examinor ) -------------------

सामान्द्यिनदरे्ाः GENERAL INSTRUCTIONS

(i) ऄिस्मन् प्रश्नपते्र चत्िारः खणडाः सिन्द्त ।

(ii) The question paper has Four sections & 11 pages.

(iii) प्रश्नपते्र एि उत्तरािर् लेखनीयािन ।

(iv) The answers have to be written in the answer-sheet

(iii) सिेिां प्रश्नानाम् उत्तरािर् संस्कृतेन लेखनीयािन ।ANSWERS SHOULD BE IN SANSKRIT

खणड:- क ऄपठठत- ऄिबोधनम् 10

Section - A: Unseen Reading Comprehension

खणडः – ख रचनात्मकं कायशम् 15

Section - B: Writing Skills

खणडः – ग ऄनुप्रयुक्त-व्याकरर्म् 25

Section - C: Applied Grammar

खणड: (घ) पठठत-ऄिबोधनम् 30

2/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

Section - D: Reading Comprehension

खणड: (क) ऄपठठत - ऄिबोधनम् - 10

1. गद्यांरं् पठठत्िा प्रश्नानाम् उत्तरािर् िलखत :-

िजह्िायाः माधुयं स्िगं पातयित , िजह्िायाः कटुता नरकं च पातयित । एकः एि र्ब्दः जीिनं

ििभूियेत् , ऄन्द्यः र्ब्दः जीिनं नार्येत् । एकदा द्वयोः धिनकयोः मध्ये िििादः उत्पन्नः जातः ।

तौ न्द्यायालयं गतौ । एकः धिनकः ऄिचन्द्तयत् – ऄह ंलक्षं रूप्यकािर् न्द्यायाधीर्ाय यच्छािम

आित ।

ऄ) एकपदने उत्तरत :- 1 x 4 = 4

क) िजह्िायाः कक स्िगं पातयित ? ------------------------------------------

ख) िजह्िायाः कटुता ऄस्मान् कुत्र पातयित ? ------------------------------------

ग) कयोः मध्ये िििादः उत्पन्नः जातः ? --------------------------------

घ) तौ कुत्र गतौ ? -----------------------------------------------------

अ) पूर्शिाक्येन उत्तरत :- 2 x 2 = 4

क) एकः धिनकः ककम् ऄिचन्द्तयत् ?-------------------------------------------------------------

ख) कः जीिनं ििभूियेत् ? ------------------------------------------------ -----------------------

आ) यथािनदरे्म् उत्तरत :- 1 x 2 = 2

क) ऄह ंलक्षं रूप्यकािर् न्द्यायाधीर्ाय यच्छािम ऄत्र यच्छािम आित कक्रयापदस्य कताश कः ?

3/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

( ऄहम् / न्द्यायाधीर्ः )

खणड: (ख) रचनात्मककायशम्- 15

2 .िचतं्र दषृ्ट्िा मञ्जूिाप्रदत्तपदानां सहायतया पञ्च िाक्यािन िलखत :-1x5=5

तृर्म् , िानरः , िनस्य , िने , िृक्षाः , मृगाः , र्ाखाः , र्ाखायाम् , िृक्षे , हठरर्ाः , खादिन्द्त

क) --------------------------------------------------------------------------------------------

ख) --------------------------------------------------------------------------------------------

ग) --------------------------------------------------------------------------------------------

घ) --------------------------------------------------------------------------------------------

ङ) --------------------------------------------------------------------------------------------

3 िाक्येिु ठरक्तस्थानािन पूरयत :- 1 x 5 = 5

(न , ऄत्रोटयत् ,द्वादर् ,िृक्षस्य , िपतरम् , )

4/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

क) मासाः -------------------------------------भििन्द्त ।

ख) ऄसत्यं --------------------------------िक्तव्यम् ।

ग) गजः रु्णडने िृक्षर्ाखाः -------------------------- ।

घ) ------------------------------उभयतः पुत्रौ स्तः ।

ङ) ----------------------------------उपठर खगाः ।

4 िचत्रािर् दषृ्ट्िा गर्ियत्िा च कित सिन्द्त आित िलखत :- ½ x 5= 2 ½

चत्िाररर्त,् पञ्चदर् , त्रत्रर्त्, चतुर्विर्ितः . ऄष्टात्रिर्ितः ,

क)

-------------------------------- (15)

ख)

5/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

----------------------- (24)

ग)

------------------------ (30)

घ)

---------------------- (40)

6/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

ङ)

---- ------------------(28)

5 . कः समयः आित िलखत :- ½ x 5 = 2 ½

साधशचतुिाशदनम् , पञ्चिादनम् , साधशित्रिादनम् , साधश-एकिादनम् , सप्तिादनम्

यथा :- 10.00 = दर्िादनम्

क) 7.00 = ------------------------------

ख) 4.30 = ------------------------------

ग) 1.30 = ------------------------------

घ) 5.00 = ------------------------------

ङ) 3.30 = ------------------------------

7/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

खणड: (ग) ऄनुप्रयुक्तव्याकरर्म् -25 6 ििलोमपदािन िचत्िा िलखत :- 1 x 5 = 5

कथयित, ऄधुना , नीचैः , ऄद्य , गृिहत्िा

क) श्वः x --------------------------------

ख) पृच्छित x --------------------------------

ग) पुरा x --------------------------------

घ) ऄपहाय x --------------------------------

ङ) उच्ैः x --------------------------------

7 पयाशयपदािन िचत्िा िलखत :- 1x5=5

कुटुम्बस्य , समयः , नयनािन , िने , मृगः

क) हठरर्ः ----------------------

ख) िििपने ----------------------

ग) कालः ----------------------

घ) पठरिारस्य ----------------------

8/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

ङ) नेत्रिर् ----------------------

8) “स्म” र्ब्दस्थाने लङ् लकारस्य रूपािर् िलखत :- ½x5= 2 ½

ऄ) यथा :- िसित स्म = ऄिसत्

क) त्रोटयित स्म = --------------------- ------

ख) हसित स्म = ------------------------------

ग) चरित स्म = ------------------------------

घ) पूजयित स्म = ------------------------------

ङ) कथयित स्म = ------------------------------

अ) “ स्म ” र्ब्द ं योजियत्िा उदाहरर्ानुसारं पदरचनां कुरुत :-

यथा :- ऄरुदत् = रुदित स्म ½x5= 2 ½

क) ऄरक्षयत् = ------------------------------

ख) ऄगच्छत् = ------------------------------

ग) ऄकरोत् = ------------------------------

घ) ऄपृच्छत् = ------------------------------

ङ) ऄिलखत् = ------------------------------

9) a. उदाहरर्ानुसारं र्ब्दरूपार्ां ठरक्तस्थानािन पूरयत : ½ x 5 = 2 ½

ििभिक्तः एकिचनम् िद्विचनम् बहुिचनम्

प्रथमा िपता िपतरौ िपतरः

प्रथमा धाता ------------- ---------------

9/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

िष्ठी िपतुः िपत्रोः िपतॄर्ाम्

िष्ठी कतुशः ------------- -------------

तृतीया नीत्या नीितभ्याम् नीितिभः

तृतीया कीत्याश कीर्षतभ्याम् -------------

2) उदाहरर्ानुसारं धातुरूपार्ां ठरक्तस्थानािन पूरयत :- ½ x 5 = 2 ½

पुरुिः एकिचनम् िद्वििचनम् बहुिचनम्

प्रथमपुरुिः पठठष्टयित पठठष्टयतः पठठष्टयिन्द्त

हिसष्टयित --------------- ----------

मध्यमपुरुिः गिमष्टयिस गिमष्टयथः गिमष्टयथ

धाििष्टयिस --------------- ------------

उत्तमपुरुिः हिसष्टयािम हिसष्टयािः हिसष्टयामः

रक्ष्यािम ------------ रक्षामः

10) मञ्जूिातः पुिललङग -स्त्रीिलङग -नपंुसकिलङग -पदािन िचत्िा िलखत :- 1 x 5 = 5

संस्कृता , कुसुमम्, परु्ः , धनम् , गुरुः

पुिललङगम् स्त्रीिलङगम् नपंुसकिलङम्

यथा :- बालकाः लता भूिर्म्

------------ -------------- -------------

----------- --------------

10/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

खणड: (घ) पठठत-ऄिबोधनम् - 30

11 गद्यांरं् पठठत्िा प्रश्नानाम् उत्तरािर् िलखत :- 5

ििश्वस्य उपलब्धेिु भािासु संस्कृतभािा प्राचीनतमा भािािस्त । भािेयम् ऄनेकासां

भािार्ां जननी मता। प्राचीनयोः ज्ञनििज्ञानयोः िनिधः ऄस्यां सुरिक्षतः । संस्कृतस्य

महत्ििििये केनािप किथतम्- “भारतस्य प्रितष्ठ ेद्व ेसंस्कृतं संस्कृितस्तथा ।

आयं भािा ऄतीि िैज्ञािनकी । केचन कथयिन्द्त यत-् संस्कृतमेि सङगर्कस्य कृते

सिोत्तमा भािा । ऄस्याः िाङ्मयं िेदःै, पुरारै्ः, नीितर्ासै्त्रः, िचककत्सार्ास्त्राकदिभश्च समृध्दम्

ऄिस्त ।

ऄ) एकपदने उत्तरत :- 1 x 2 = 2

क) का प्राचीनतमा भािािस्त ? ----------------------------

ख) संस्कृतभािा कासां जननी ? -----------------------------

अ) पूर्शिाक्येन उत्तरत :- 1 x 2 = 2

क) केचन कक कथयिन्द्त ?------------------------------------------------------------

आ) यथािनदरे्म् उत्तरत :- 1 x1 = 1

क) “प्राचीनम् ” आत्यस्य ििलोमपद ंककम् ? ------------------(पुरातनम् / नूतनम्)

12 पद्यांरं् पठठत्िा प्रश्नानाम् उत्तरािर् िलखत :- 5

न चौरहायं न राजहायं

न भ्रातृभाज्यं न च भारकाठर ।

11/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

व्यये कृते िर्द्शत एि िनत्यं

ििद्याधनं सिशधनप्रधानम् ॥

ऄ) एकपदने उत्तरत :- 2 x1 = 2

क) व्यये कृते ककम् िधशते ? --------------------------

ख) कक न भ्रातृभाज्यम् ? ----------------------------

अ) पूर्शिाक्येन उत्तरत :- 1x2=2

क) कक धनं राजहायं नािस्त ? -------------------------------------------------------------------

आ) यथािनदरे्म् उत्तरत : 1x1=1

क) व्यये ---------------िर्द्शत एि िनत्यम् – पूरयत

13) नाट्ांरं् पठठत्िा प्रश्नानाम् उत्तरािर् िलखत :- 5

काष्ठकूटः – भर े! ककमथं ििलपिस?

चटका – दषु्टनेैकेन गजेन मम सन्द्तितः नािर्ता । तस्य गजस्य िधेनैि मम दःुखम् ऄपसरेत् ।

मिक्षका – ममािप िमतं्र मणडूकः मेघनादः ऄिस्त । र्ीघ्रं तमुपेत्य यथोिचतं कठरष्टयामः ।

मेघनादः – यथाह ंकथयािम तथा कुरुतम् । मिक्षके ! प्रथमं त्िं मध्याह्ने तस्य गजस्य करे् र्ब्द ं

कुरु, येने सः नयने िनमीलय स्थास्यित ।

ऄ) एकपदने उत्तरत :- 2 x1 = 2

क) “भर े! ककमथं ििलपिस?” आित कः ऄपृच्छत ्? --------------------------------------

ख) कस्य िधेनैि मम दःुखम् ऄपसरेत् ? ---------------------------

12/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

अ) पूर्शिाक्येन उत्तरत :- 1 x 2 = 2

(क) मिक्षका ककम् ऄिदत् ? -------------------------------------------------------

आ) यथािनदरे्म् उत्तरत :- 1 x1 = 1

क) िधम् आित पदस्य पयाशयपद ंककम् ? (मारर्म् / भोजनम् )

14 श्लोकांर्ान् योजयत :- 1 x 5 = 5

क ) घोटकराजः र्ीघ्रं धािित (ऄ) न भ्रातृभाज्यं न च भारकाठर

ख ) गहने िििपने व्याघ्रो गजशित (अ) उच्ैस्तत्र च त्रसहः नदशित

ग) हठरर्ोऽयं खादित निघासम् (आ) तेिु डयन्द्ते िचत्रपरङगाः

घ) पुष्टपे पुष्टपे नानारङगाः (उ) सिशत्र च पश्यित सििलासम्

ङ) न चौरहायं न च राजहायं (ऊ) धािनसमये ककमिप न खादित

क) ------------------------------------------- --------------------------------------------

ख) ------------------------------------------- --------------------------------------------

ग) ------------------------------------------- --------------------------------------------

घ) ------------------------------------------- --------------------------------------------

ङ) ------------------------------------------- --------------------------------------------

15 रेखािङकत पदाधारेर् प्रश्निनमाशरं् कुरुत :- 5 x 1 = 5

कास,ु केिु , केन ,काम् , कस्याः

क) ििद्या राजस ुपूज्यते।---------------------------------------------------------- ?

ख) ििद्या कदक्ष ुकीर्वत तनोित ।-------------------------------------------------------------- ?

ग) कालेन चटकायाः सन्द्तितः जाता ।----------------------------------------------------- ?

13/13 VII SANSKRIT SEE MODEL PAPER

घ) काष्टकूटः चञ्च्िा गजस्य नयने स्फोटियष्टयित ।--------------------------------------- --------?

ङ) दर्शना अश्चयेर् मािलनीं पश्यित ।-------------------------------------------------------- ?

16 रु्र्द्कथनानां समक्षं “अम्’’ ऄरु्र्द्कथनानां समक्षं “न’’ आित िलखत :- 5 x 1 = 5

क) ििद्या भारकाठर नािस्त । ------------------ ---

ख) सत्यं िक्तव्यम् । -------------------- --

ग) हठरर्ः निघासं खादित । ---------------------

घ) िाग्भूिरं् भूिरं् न । ---------------------

ङ) सूये उकदते धरर्ी ििकसित । --------------------

********************************************