voorontwerp mobiliteitsprogramma provincie utrecht
TRANSCRIPT
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 1PROVINCIE-UTRECHT.NL
VOORONTwERP mObILITEITsPROgRammaPROVINCIE UTRECHT
VERbINdEN, VERNIEUwEN EN VERsTERkEN
2 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
uitgave provincie utrechtgrafische verzorging: mmc provincie utrecht/pier 19Kaarten: provincie utrecht/planbureau voor de leefomgeving (pbl)
mei 2013
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 3
INLEIdINg 5• Samenmetpartners 5• Leeswijzer 6
INTEgRaLE aFwEgINg PER TRaJECT 7• Essentieelonderdeel 7• Uitwerking 7• Duurzaameninnovatiefwegbeheerenaanbesteden 11
VERbETEREN dOORsTROmINg dOOR bETERE bENUTTINg INFRasTRUCTUUR 12• Essentieelonderdeel 12• Uitwerking 12• Projectenoverzicht 17
gROTERE REIZIgERsTEVREdENHEId 18• Essentiëleonderdelen 18• Uitwerking 19• Projectenoverzicht 20
NaaR EEN EFFICIENTER OPENbaaR VERVOERsYsTEEm 21• Essentiëleonderdelen 21• Uitwerking 22• Projectenoverzicht 24
kNOOPPUNTEN 25• Essentieelonderdeel 25• Uitwerking 25• Projectenoverzicht 29
INVEsTERINgsPLaN OPwaaRdERINg kwaLITEIT FIETs 30• Essentiëleonderdelen 30• Uitwerking 30• Projectenoverzicht 31
INHOUdsOPgaVE
4 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
VERkEERsVEILIgHEId: VERbETEREN INFRasTRUCTUUR EN gEdRags-bEINVLOEdINg 32• Essentiëleonderdelen 32• Uitwerking 32• Projectenoverzicht 35
gOEdERENVERVOER 36• Essentiëleonderdelen 36• Uitwerking 36• Projectenoverzicht 39
kwaLITEIT VaN dE LEEFOmgEVINg 40• Essentieelonderdeel 40• Uitwerking 40• Projectenoverzicht 46
VERbINdEN VaN VRaag EN aaNbOd 47• Essentiëleonderdelen 47• Uitwerking 47• Projectenoverzicht 49
FINaNCIERINg EN INVEsTERINgEN 50• Beschikbaremiddelen 50
mONITORINg EN EVaLUaTIE 53• Monitoring 53• Evaluatie 54
bIJLagE I Investeringslijstmetbestuurlijkafgesprokenprogrammering 55bIJLagE II monitoring 56
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 5
INLEIdINg
DitMobiliteitsprogrammaiseenuitwerkingvandeMobiliteitsvisie.Hetprogrammaisuitgewerktvoordeperiodetotenmet2018meteendoorkijktot2028.
InditprogrammazijndedoelstellingenuitdeMobiliteitsvisievoordekomendejarenvertaaldnaarstreefwaarden.Erisnadrukkelijkgekozenvoorstreefwaardeninplaatsvannormen.Deopgavenwaarwevoorstaan,zijncomplexensomskunnenstreefwaardenineenbepaaldesituatienietgelijktijdiggerealiseerdworden.Ookishetbehalenvanstreefwaardenafhankelijkvananderefactorendanonshandelenofhebbenwijvoorhetbehalenervangeen(volledige)rol.Metbehulpvandestreefwaardenontstaatsturingsinformatieomdebelangrijksteopgavenoptepakken.Debedoelingisomelkevierjaar,ongeveereenjaarnadeverkiezingenvanProvincialeStaten,hetMobiliteits-programmateactualiseren.DatdoenwemetdeMobiliteitsvisiealskaderopbasisvandedangeldendepolitiekeinzichten,deresultatenvandemonitoringendoorevaluatieopprogramma-enprojectniveau. Ditprogrammalegtdefocusopdeperiode2015–2018.DatbetekentdatdeeersteactualisatievanhetprogrammanadeverkiezingenvanProvincialeStatenin2019zalzijn.
samEN mET PaRTNERsDedoelenindeMobiliteitsvisiekunnenwijalleenrealiserenmeteenMobiliteitsprogrammadatkrachtigis. Datbetekentnietalleendoelenstellenenuitwerken,maarookconcreteafsprakenmakenmetsamenwerkings-partnersoverhoewediedoelenmethengaanrealiseren.DaarbijdienthetMobiliteitsprogrammaalsgespreks-documentomtotafsprakentekomen.Wezettenonderandereinopstructurelesamenwerkingmetgemeentenbinnendetrajectaanpakenvoorhetfietsnetwerk,deontwikkelingvanknooppuntenenverkeersveiligheid. Metmarktpartijenwillenwewerkenaanreisinformatie,SlimWerkenSlimReizen,verkeersmanagementeninnovatie.Watonsbetreftgaathetdaarbijnietomvrijblijvendeafspraken.
AanvullendopdesamenwerkingsafsprakenstellenwijviadeessentiëleonderdelenuitdeMobiliteitsvisiekadersaanhetgemeentelijkmobiliteitsbeleid.Oplokaalniveauhebbengemeentenhuneigenverantwoordelijkheidvoorbijvoorbeeldverkeersveiligheid,leefbaarheideninternebereikbaarheid.
6 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
LEEswIJZERDitMobiliteitsprogrammaisopgebouwdopbasisvandedoelstellingenuitdeMobiliteitsvisie.Inhetvervolgvanditprogrammavolgtperdoelstellingenbijbehorendeessentiëleonderdeleneenuitwerking.Devolgendedoelenkomenaanbod:
• In2028ishetprovincialenetwerkversterktdoordatwijbijbeheerenonderhoudenherinrichtingvanwegenvooreentrajectgewijzeaanpakkiezen.
• Hettotaalaantalvoertuigverliesurenophetregionalewegennetneemtaf.• MeerOV-reizigerszijntevreden(er).• HetOV-netwerkisefficiënter,omdathetvraaggerichtisingericht.• Opdeknooppuntendieessentieelzijnvoorhetfunctionerenvanhetmobiliteitsnetwerkendievanbetekenis
zijnvoordeeconomischekerngebiedenisereenhogerekwaliteitendiversiteitvanreisvoorzieningen.• In2028zijnallebelangrijkewerklocaties,middelbarescholenenknooppuntenveilig,comfortabelensnel
bereikbaarperfiets.• Minderisbeter:tussen2015en2028isereencontinuedalendetrendzichtbaarinhetaantalverkeersdoden
enernstiggewonden.• HetKwaliteitsnetGoederenvervoerisin2028oporde,logistiekeroutesendistributietijdensluitenaanbijde
behoeftenvanvervoerdersenwinkeliers.• Behoudvanhetnetwerkvanbinnenhavensenoverslaglocatiesenruimtebiedenvoorcapaciteitsuitbreiding
indienereendoorhetbedrijfslevengedragenbusinesscaseis.• Vooropstaatdatwedenegatieveeffectenvanmobiliteitopdekwaliteitvandeleefomgevingwillen
voorkomen.Waardatnietkan,zettenweonsinomdenegatieveeffectenvanmobiliteitopdekwaliteitvandeleefomgevingteminimaliseren.
• Vraagenaanbodzijntussennuen2028steedsbeteropelkaarafgestemddoorbetereinformatievoorzieningeneenvolwassenmarktvanreizigersenaanbiedersvanmobiliteitsdiensten.
Perhoofdstukwordteendoelstellinguitgewerkt,gevolgddooreenoverzichtvandedaadwerkelijkeinvesteringenopprojectniveau.Inhethoofdstukfinancieringwordtdetotaleinvesteringslijstgepresenteerd. Deprojectenzijnhierinopgesplitstperjaartotenmet2018meteenverderedoorkijkpervierjaartot2028. DitMobiliteitsprogrammagaattotslotinopmonitoringenevaluatie.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 7
dOEL
In 2028 is het provinciale netwerk versterkt doordat wij bij beheer en onder- houd en herinrichting van wegen voor een trajectgewijze aanpak kiezen.
EssENTIEEL ONdERdEEL
Mobiliteitisverwevenmetdebeleidsterreinenmilieu,ruimtelijkeordening,economieenwelzijn.Ditvereist datoverhedenbeleidopregionaleschaalafstemmenenzichtbaarlatendoorwerkeninregionale uitvoeringsprogramma’s.Bijmobiliteitsvraagstukkenwordenallepijlersvanbeleidintegraalafgewogen.
UITwERkINgHetprovinciaalnetwerkwordtonderhoudenmetplanmatigbeheerenonderhoud.Ditdoenwetrajectgewijs.Hierbijstaatdegebruikercentraal,hindervanwegwerkzaamhedenproberenwetoteenminimumtebeperken.Doordetrajectgewijzebenaderingvanbeheerenonderhoudishetmogelijkomverschillendebelangentekoppelenaanbereikbaarheid.Detrajectaanpakstaatvooreenintegraleafwegingopfunctionaliteitsverbeteringvan:
• Doorstromingvanautoverkeerenopenbaarvervoer• Kwaliteitvandeinfrastructuur• Bereikbaarheidvoorgoederenvervoer• Gebruikvoorlandbouwverkeer• Verkeersveiligheid• Landschappelijkeinpassing• Kwaliteitleefomgeving• Oversteekbaarheidvoorwild
Omwonenden,reizigersenrelevantemedeoverhedenbetrekkenwebijdetrajectaanpak.Daarnaastbundelenwespecifiekemobiliteitsprojecten(enrelevanteprojectenbinnenanderebeleidsvelden)nabijhettrajectenwegenwedieinsamenhang.Bijvoorbeeldbijdereconstructievanonzewegen,hetverbeterenvanonsfietsnetwerkenhetverkeersveiligermakenvanonzeinfrastructuur.Anderebeleidsveldenkunnenmeeliftenmetdetrajectaanpakenhunbudgetinbrengen.Doorbudgettekoppelenkanerdan‘werkmetwerkwordengemaakt’.
Bijdeherinrichtingvaneenwegwillenwezoveelmogelijkdediversemobiliteitsdoelstellingendienenendedaaruitvolgendeuitwerkingenrealiseren.Bijvoorbaatisniettezeggenopwelktrajectwelkeprioriteitwordt
INTEgRaLE aFwEgINg PER TRaJECT
8 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
gesteld,omdatditvoortkomtuitdeinputvananderepartijen,dekenmerkenvandedirecteomgevingendebestuurlijkeafwegingen.Perwegofwegvakisditmaatwerkbinnendetrajectaanpak,waardoorwedaarinditalgemenekadernietspecifiekopinkunnengaan. VoornieuweinfrastructuurtredenwijvanuitdeProvincialeRuimtelijkeStructuurvisieopalsgebiedsregisseur.Ditnoemenwijdegebiedsbenadering:eenproactievewerkwijzemethetgebiedalsvertrekpuntwaarindenieuweinfrastructuurzijnplekmoetkrijgen.
Bijdetrajectaanpakwordtgelijktijdigmethetgrootonderhoudvaneenprovincialewegdeinrichtingvandeweg(inclusiefeventueelnaastliggendfietspad,vrijebusbaanofparallelweg)heroverwogen,zokunnenweeenintegraleafwegingmakenomdediversestreefwaardeninhetMobiliteitsprogrammazoveelmogelijktebereiken.Hierbijbekijkenwehettrajectinzijnomgeving.Hetismogelijkomdaarookdelenvanhetwegennetvangemeenteninmeetenemenalsdezeeenfunctiehebbenvoordedoorstromingvanhetregionaalverkeer.Indatgevalwordteensamenwerkingmetdegemeenteaangegaan.
Delevenscyclusvanwegverhardingenwordtinderegelhetmaatgevendeobjectvoordeplannenvandetrajectendieinuitvoeringgaan.Daarmeewordtdeonderhoudsplanningvoorverhardingenvanonzewegenleidendvoorplanningvanreconstructies.Omdatdeopgavevooralzitinhetversterkenvanhetwegennet,gaanweervanuitdatdeurgentievandeaanpakvandeknelpuntenpastindeonderhoudscyclusvanzestotachtjaar.Daarwaardatniethetgevalis,kunnenweaanpassingendoenindeonderhoudsplanningofinhetuiterstegevalinvesteringendoenzonderdatgrootonderhoudaandeordeis.Inprincipewerkenwedaarmeevoorinvesteringen,beheerenonderhoudvaninfrastructuurvolgensonderstaandecyclus.
Pertrajectisdeaanpakmaatwerk.Alsindeuitwerkingblijktdatdeoplossingennietopelkaaringrijpen,ishetefficiënterdewegreconstructieopzichzelfaantepakken.Alsdieafwegingmaarvanuithetgroteregeheelwordtgemaakt.Integraliteitisgeendoelopzich;denoodzaakhangtafvandespecifiekesituatie.Detrajectaanpaklaatzichooknietvastomlijnen,zekernunogniet.Hetiseenwerkwijzediewe,samenmetrelevantepartijen,moetengaanondervinden.Alwerkendemetdetrajectaanpakkanindetoekomstblijkenhoewedezehetbesteinkunnenvullen.Daarnaastblijfteraltijdpersituatiesprakevanmaatwerk.
Tot2020isereenovergangsperiode,waarbijdetrajectaanpakzalbestaannaastdetraditioneleknelpunten-aanpak.RedenhiervoorisdatsommigeprojectenteverinuitvoeringzijnendaterbinnenonderandereBeterBenutten,VERDERendeNetwerkaanpakvoorwegwerkzaamhedenregionaleafsprakenzijngemaaktdiewenieteenvoudigmeerindetijdkunnenverschuiven.Erisdussprakevaneeningroeimodel.
bELEId
beleidstrategieDoelenprogramma’s
evaluatieProbleemverkenningmonitoring
monitoringbeheer
realisatieProjectenenonderhoud
aFsTEmmINg
UITVOERINg
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 9
WEGINRIcHTINGMetdetrajectaanpakgaangrootonderhoudenweginrichtinghandinhand.VoordeweginrichtingwordenwaarmogelijkdeprincipesvanDuurzaamVeiliggehanteerdalsuitgangspunt.HetprovincialewegennetisconformdeprincipesvanDuurzaamVeiligingedeeldindriecategorieën:
1. Stroomwegen,ingerichtzodatgrote(re)hoeveelhedenverkeerrelatiefsnelgrote(re)afstandentekunnenlatenafleggen.Demaximumsnelheidopdezewegenis100of120/130km/u.
2. Gebiedsontsluitingswegenvormendeschakelstussendestroomwegenenerftoegangswegen. Zijverbindengroteregebiedenzoalswijkenenbuurten(binnendebebouwdekom)ofdorpenensteden
(buitendebebouwdekom)metelkaarofmetnabijgelegenstroomwegen.Demaximumsnelheidopgebiedsontsluitingswegenis50km/ubinnendebebouwdekomen80km/ubuitendebebouwdekom.
3. Erftoegangswegen,ontsluitenwoningen,kantoren,bedrijven,instellingen,winkelsetcetera. Demaximumsnelheidopdezewegenis50km/ubinnendebebouwdekom1en60km/ubuitendebebouwdekom.Deintensiteitoperftoegangswegenisrelatieflaag,totmaximaal6.000motorvoertuigenperetmaal.
Devolgendekaartgeeftaantotwelkecategoriedeprovincialewegenbehoren.Decategorie-indelingvormteenbalanstussenwensbeeldenverkeerskundigerealiteit.Opeendeelvanhetprovincialewegennetisersprakevanfrictietussendegewenstefunctie,hetgebruikendeinrichting.Zoisereenaantalwegvakkendatvanuitdefunctieinhetnetwerkenomgevingskenmerkenisaangeduidalserftoegangsweg,maarwaardeintensiteiten(nog)tehoogzijn.Opdekaartzijndezeoranjegekleurdewegvakkenvoorzienvaneenblauwester.Anderzijdsisereenaantalwegvakkendatopgrondvandefunctiebinnenhetwegennetwerkendeintensiteitenisaangeduidalsgebiedsontsluitingsweg,maarwaarvandeinrichtingnietaanalleeisenvoldoetofkanvoldoen.Hierbijgaathetconcreetomhetontbrekenvanvrijliggendevoorzieningenvoor(brom)fietsers.Opdekaartzijndezeblauwgekleurdewegvakkenvoorzienvaneenoranjester.
1 Inspecifiekegevallenkandit30km/uurzijn.
10 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Hetovergrotedeelvanhetprovincialewegennetbehoorttotdecategoriegebiedsontsluitingswegen.DeN230,hetwestelijkedeelvandeNoordelijkeRandwegUtrecht,iseenuitzonderingalsstroomwegmeteenmaximumsnelheidvan100km/uur.Eendeelvandegebiedsontsluitingswegenisoverigensvoorzienvanparallelwegen;dezeparallelwegenbehorentotdecategorieerftoegangswegen.
Wijstrevenernaardekwaliteits-eninrichtingseisenvooronzewegenbeteraftestemmenopdefunctiebinnenhetnetwerkendekarakteristiekenvandeomgeving.Ditbetekentdatwevooralvoordeinrichtingvangebiedsontsluitingswegenkiezenvoormeermaatwerk,zowelindiegebiedenwaardenadrukmeeropdoorstromingligtalsindiegebiedenwaarhetlandschapendenatuurmeerbepalendefactorenzijn.Verkeersveiligheidishierbijeenrandvoorwaarde;automobilistenmoetenteallentijdebegrijpenwelk(snelheids)gedragvanhenverwachtwordt.Vorm,functieengebruikvandewegmoetenmetelkaarinevenwichtblijven.Eenzekereuniformiteitininrichtingblijftdaaromaltijdnoodzakelijk.
Inhoofdlijnenbetekentdithetvolgendevoordeinrichtingvandeprovincialewegen.
stroomwegen gebiedsontsluitings-wegen
Erftoegangswegen
snelheidsregime buiten bebouwde kom
100km/u 80km/uInspecifiekegevallen
60km/u
60km/uInspecifiekegevallen
30km/u
snelheidsregime binnen bebouwde kom
nvt 50km/uInspecifiekegevallen
30km/u
50km/u inspecifiekegevallen
30km/u
Fysieke rijrichtingen-scheiding
Ja Bijvoorkeur nee
middenasmarkering nvt Ja nee
(brom)fietsers Nietaanwezig/gescheiden voorzieningen
gescheiden voorzieningen Bijvoorkeurgemengd,eventueel gescheiden
voorzieningen
Langzame motorvoertuigen
Nietaanwezig/gescheiden voorzieningen
Bijvoorkeurgescheidenvoorzieningen
Oprijbaan
kruispunten Ongelijkvloers Gelijk-enongelijkvloers Gelijkvloers
Erfaansluitingen nee minimaliseren Ja
EenDuurzaamVeiligeweginrichtingisgerichtopveiligheidenuniformiteit:metweginrichtingmakenweopeenlogischemanierduidelijkwatvandeweggebruikerverwachtwordtvoorwatbetreftderijsnelhedenenhetomgaanmetandereweggebruikers.Vooreengoededoorstrominggeldteenanderefunctie-indelingvanwegen.Ditwordtbeschreveninhetvolgendehoofdstuk.
Bijdetrajectaanpakzalaandachtzijnvoordeovergangvansnelheidsregimes,bijvoorbeeldbijhetbinnengaanvandebebouwdekom.Deweginrichtingmoeteraanbijdragendatweggebruikerstijdigafremmenvoorpuntenwaardemaximumsnelheidlagerwordt.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 11
dUURZaam EN INNOVaTIEF wEgbEHEER EN aaNbEsTEdENWijzetteninopduurzamemobiliteit.Hierbijwordtaangegevenopwelkewijzeinonzebeleidskeuzenrekeningwordtgehoudenmetmens,marktenmilieu.DeaanlegvaneenwegisbijvoorbeeldgeenverbindingtussenAenB,maareenintegraalvraagstukvolgensdetrajectaanpak.Deinvloedvandewegopdeleefomgevingenmogelijknieuwekansennemenweopdezewijzeintegraalensamenmetderegiopartnersmee.Bijdekeuzevanmaterialenlettenweophetgebruikvanduurzamematerialenenbijdeaanbestedingkunnenweeeninnovatievevormwordenkiezen,waardoorweprofiterenvandekennisenkundevandemarktophetgebiedvaninnovatieenduurzaamheid.WijhanterenderichtlijnenvanAgentschapNL.Bovenopdezerichtlijnenwillenwebijdragenaanhetdoorontwikkelenvaninnovatieenduurzaamheiddoordewegenprojecteninnovatiefenduurzaamaantebesteden.Ditbrengtmetzichmeedatwealindeplanfasenadenkenoverdeambitietenaanzienvaninnovatieenduurzaamheid.
AANLEGENONDERHOUDHetbeleidzoalsgeformuleerdinhetMobiliteitsplanwordtondermeerzichtbaardoordeaanlegenhetbeheervaninfrastructuur.AlswegbeheerderhebbenwijvanuitdeWegenweteenzorgplichtvoorwegverhardingen. Diezorgplichtheeftookbetrekkingopbijvoorbeeldgroen,riolering,verlichting,kunstwerken,verkeers-regelinstallatiesenbewegwijzering.
MethetuitvoerenvaninfrastructuurprojectenenhetbeheervandeprovincialewegenrealiserenwijdedoelenvandeMobiliteitsvisiebinnendekadersdiedewetdaaraanstelt.Daarbijzijnde uitgangspunten voor aanleg en onderhoud:
• Uitvoeringsactiviteitencombinerenwezoveelmogelijkgecombineerd,conformdetrajectaanpak. Ditisefficiëntenlevertminderongemakkenopvoorweggebruikersenomwonenden.
• Bijwerkzaamhedenheeftdeveiligheidvoordewerkersaandewegdehoogsteprioriteit.• Bijhetuitvoerenvanprojectenstellenweallesinhetwerkgesteldomdedoorstromingvanhetverkeerzo
minmogelijktebelemmeren.Inoverlegmetanderewegbeheerdersstemmenweactiviteitenopelkaaraf envoerenweinsamenhangmetelkaaruit.• Bijontwerp,aanlegenonderhoudbestedenwespecifiekaandachtaansocialeveiligheid.concreetgaat hetdaarbijomhetaanbrengenvanverlichtingenhetweghalenvanbosschages(omzichtlijnentecreëren).• Bijhetonderhoudvanbermenpassenweecologischbermbeheertoe.• Bijaanlegenbeheermakenwebijvoorkeurgebruikvanenergiezuinigeenmilieuvriendelijketechnieken
(ledlampen,groenestroom).• Voorvormgevingenruimtelijkekwaliteitnemenwedeaanbevelingenovervandeadviseurvoorderuimtelijke
kwaliteit,zoalsopgenomenindenotitie‘Kansenvoorkwaliteit:hethoofdwegennetvandeprovincieUtrecht’.
Voorbeheerenonderhoudwillenwijsamenmetgemeentenonderzoekenwelkemogelijkhedenerzijnomsamentoteenefficiëntereaanpaktekomenvoorbeheer-enonderhoudstakenopprovincialeengemeentelijkewegen.
12 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
dOEL
Het totaal aantal voertuigverliesuren2 op het regionale wegennet neemt af.
EssENTIEEL ONdERdEEL Rijk,provincieengemeentenstrevenernaardatdegemiddeldereistijdindespitsvanAnaarBmaximaal
anderhalfkeerzolangisalsdereistijdbuitendespits.
UITwERkINg
AfBAKENINGVERANTWOORDELIjKHEIDWijhebbeneendirecteverantwoordelijkheidalshetgaatomde(betrouwbaarheid)vandereistijdenencongestieophetregionalewegennet,zoalsgedefinieerdindeProvincialeRuimtelijkeStructuurvisie(zienevenstaandekaart).Ditwegennetbestaatuitallewegeninbeheervandeprovincieplusenkelegemeentelijkewegendievanbelangzijnvoorhetgoedfunctionerenvanhetprovincialewegennetofhetrijkswegennet.Alleendewegeninbeheervandeprovinciemakenonderdeeluitvandetrajectaanpak,zoalsbeschreveninhetvorigehoofdstuk. Bijhetbepalenvanprioriteitenbijhetoplossenvanknelpuntenkijkenwehoedezeknelpuntenzichverhoudentotknelpuntenophetaansluitendewegennetinbeheervaneengemeenteofhetrijk.
2 Hetaantalvoertuigverliesureniseenoptelsomvanhetverschiltussengemiddelderijsnelhedenendefreeflowsnelheid
vermenigvuldigdmethetaantalautobewegingen.Dezedoelstellingsluitaanbijdestreefwaardenvoorgemiddelderijsnelheden.
Ditiseenindicatormetrelevantievoorbestuurdersenweggebruikers.Voertuigverliesurenzijnuittedrukkenineenmonetaire
waardealsfinanciëleonderbouwingvoormaatregelen.
VERbETEREN dOORsTROmINg dOOR bETERE bENUTTINg INFRasTRUCTUUR
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 13
Tevensisdeprovincieverantwoordelijkvoorderegieophetverkeersmanagementindeheleprovincie. DitbetrefthetwegennetzoalsgedefinieerdindeSturingsvisieDVMMidden-Nederland.DezeSturingsvisieophetdynamischverkeersmanagementisopgesteldinsamenwerkingmetallewegbeheerdersindeprovincieenbevateenkaartmetdefunctioneleindelingvanhet(hoofd)wegennetvanallewegbeheerders(zieonderstaandekaart).Dezekaartvormthetuitgangspuntvoortactischeenoperationelemaatregelenophetgebiedvanregionaalverkeersmanagement.
14 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Dedoorgaande snelwegen hebben een drieledige functie:
1. hetafwikkelenvandoorgaandverkeerdoordeprovincieUtrecht;2. hetverbindenvandeprovincieUtrechtmetdeanderelandsdelen;3. hetverbindenvandediverseregio’sbinnendeprovincie.
Deregionale verbindingswegenverbindendeverschillenderegio’sengroterekernenbinnendeprovincie methetsnelwegennet.Destedelijke verbindingswegenvormendeverdeelringenvoordestedenUtrechtenAmersfoort.Destedelijke assen verbindengroterewijkenenstadsdelenmetelkaar.Deondersteunende wegenhebbeneenzelfstandigefunctiealsverbindings-ofinvalswegen,maarookalswegendie(enige)overloopcapaciteitbiedenbijcongestieopparallelleroutes.Debeschermde wegenhebbenweliswaareenzekereverbindendefunctie,maarzijninprincipenietgeschikt omofbedoeldomextraverkeerteverwerkenwanneereropparallelleroutescongestieoptreedt.
STREEfWAARDENDOORSTROMINGEengoededoorstromingtussenherkomst-enbestemmingsrelatiesiseenhoofduitgangspuntinditmobiliteits-programma.InhetprogrammaRegionaalVerkeersmanagementonderscheidenwecirca500vandezevervoersrelaties.DedoelstellingvoormaximalereistijdenvanAnaarBwordtopgebouwduitdediversestreefwaardenvoordegemiddelderijtijdindespits.Aandeverschillendewegenindeprovinciewordenverschillendestreefwaardentenaanzienvandedoorstrominggesteld.Hierbijstrevenwenaarhetmaximaalbenuttenvandebeschikbarewegcapaciteitenhetbereikenvanbetrouwbarereistijdentijdensspitsperioden. DitisuitgewerktinonderstaandeprioriteitenkaartdieindeSturingsvisieisopgenomen.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 15
Voordesnelwegen,verbindingswegen,ondersteunendewegenenstedelijkeassenhanterenwijdeonderstaandestreefwaardenvoordegemiddelderijsnelheidtijdensspitsperioden(inkm/u),afhankelijkvandeprioriteitdiedewegheeft.
max.snelheid
Prioriteit 1
Prioriteit 2
Prioriteit 3
Prioriteit 4
Prioriteit 5
Doorgaande snelweg
130/120 80 75 70 - -
100 65 60 55 - -
Regionalevebindingsweg
100 60 55
80 - 55 50 45 45
70 35 35 35 35
60 40 35 30 30
50 25 25 25 25
Stedelijkeverbindingsweg of stedelijke as
100 - 50 45 40 40
80 - 40 35 30 30
70 - 35 30 25 25
50 - 25 20 15 15
toelichting op de streefsnelheden:
• Indetabelzijndeondersteunendewegennietmeegenomen.Voorondersteunendewegengeldtdezelfdestreefwaardealsvooreen“regionaleverbindingsweg”ofeen“stedelijkeas”zodradezewegenwordenbijgeschakeld.
• Voorbeschermdewegenwordengeenstreefwaardenopgenomen.Voordezewegengeldtdatdebestaandecapaciteitmaatgevendis.Eventuelefilevormingwordtgeaccepteerd.
• Voorwegenmeteendubbelfunctie(indefunctiekaartaangegevenmeteenster,zoalsbijvoorbeelddeN230),geldtdestreefsnelheidvoordefunctiemetdehoogstestreefsnelheid.Bijbeslissingenoverdewijzewaaropeenknelpuntwordtaangepakt,wordenwelbeidefunctiesinogenschouwgenomen.
• Opinter-stedelijkewegengeldtvoorverbindendOVeenstreefwaardevoordegemiddeldesnelheidvan 40km/h.Ditisinsommigegevallenhogerdandestreefwaardevoorhetoverigeautoverkeer.
Binnendebebouwdekomwegenweleefbaarheidzwaarderdanbuitendebebouwdekom.Voorregionaleverbindingswegenenondersteunendewegendoordebebouwdekommakenwezoveelmogelijkgebruikvan“groenegolven”,waardoorweverkeermeteenveiligesnelheiddoordebebouwdekomleidenzonderstopbewegingendieschadelijkzijnvoordegezondheid(luchtkwaliteitengeluid).Dezeaanpakverklaartwaaromdestreefwaardenvoorderijsnelhedenbijdezewegennietlagerzijndandehelftvandemaximalerijsnelheid.
16 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
KnelpuntenOpplekkenwaardestreefwaardevoorderijsnelheidindespitsnietwordtgehaald,issprakevaneendoor-stromingsknelpunt.Opbasisvanmodelberekeningenenexpertopinionvoorzienweindeperiode2015-2028knelpuntenvoorzienoponderstaandelocaties.Deprovincieisverantwoordelijkvoorhetoplossenvandeknelpuntenophetregionalewegennet.
selectie maatregelenDegemiddelderijsnelhedenindespitswordenjaarlijksgemonitord.Opbasishiervanbepalenwewelkeknelpuntenhetmeesturgentzijn.Hierbijisvanbelangoverwelkeafstandeenknelpuntzichuitspreid. Degesignaleerdeknelpuntenzijnrichtinggevendvoor:
1. hetsamenmetderegionalepartnersnemenvantactischeenoperationelemaatregelenophetgebiedvanverkeersmanagementophetgeheleregionalewegennet(benutten);
2. hetbepalenvandeaantepakkendoorstromingsknelpuntenopderegionalewegenviadetrajectaanpak;3. SelectiedoorGSofPSvanknelpuntendiemetspoedmoetenwordenaangepakt.
Voorhetbepalenvanhettypemaatregelspeeltdekosten-batenafwegingeenbelangrijkerol.Dekostenvaneenmaatregelenmoetenopwegentegendebatenophetgebiedvandoorstroming(voertuigverliesuren),veiligheidenleefbaarheid.Bijreconstructiestrevenwenaarhetrobuustmakenvanhetwegennet,waarbijdeintensiteitindemaatgevendespitsniethogerisdan90%vandecapaciteitvandeweg.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 17
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvanbovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvoor‘hetverbeterenvandedoorstromingdoorhetbeterbenuttenvaninfrastructuur’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
Bijdrageprovincieaanregionaal programma voor verkeersmanagement
Oplossenkleinedoorstromings-knelpuntenmetbeperktemiddelen
Doorstromingverbetertenoponthoud vermindert
AanpassenN-wegent.b.v.versterkennetwerkenmettrajectaanpak
Herinrichtingvanbestaandewegenten behoeve van het oplossen van zwaarderedoorstromingsknelpunten,metbehoudvanverkeersveiligheid en goede leefbaarheid
Doorstromingverbetertenoponthoud vermindert
Wegverbredingenongelijkvloersekruisingenbijhardnekkigedoorstromingsknelpuntenvan grootbelang.
Eéntotenkelegroteprojectenwaarvoorookfinancieringvanrijken/of andere regionale overheden nodigis.
Doorstromingverbetertenoponthoud vermindert
18 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
dOEL
meer openbaar vervoerreizigers zijn tevreden.de waardering van dissatisfiers3 en satisfiers4 door openbaar vervoer- reizigers voldoet aan de streefwaarden voor 2028.
EssENTIëLE ONdERdELEN Deklantwaarderingvanhetveiligheidsgevoelinhetopenbaarvervoerverbetert.
Hetaantalincidenten(socialeveiligheid)inhetopenbaarvermindert. Decentraleoverhedendragenzorgvooreenbetrouwbaar,vlottoegankelijk,sociaalveiligendoelmatig
regionaalopenbaarvervoerdatpastbijhunspecifiekeregionalesituatie(SVIR).
3 dissatisfiers:aspectensocialeveiligheid,betrouwbaarheid(erwordtgeredenenerwordtoptijdgereden),erzijngeenhindernissen
omeenvervoerbewijstekopenenerzijnvoldoendezitplaatsen.
4 satisfiers:aspectencomfortenbeleving.
gROTERE REIZIgERsTEVREdENHEId
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 19
UITwERkINg Eengewaardeerdopenbaarvervoersysteemdataansluitbijdevraagvandereizigerskomttotstanddoorkeuzestemakenvanuitdebehoeftevandehuidigeenpotentiëleopenbaarvervoerreiziger.Deklantwensen-piramidegeeftinzichtindesamenhangvandiebehoeften;hetiseenkapstokomprioriteitentestellenen keuzestemaken:
Uitdeklantwensenpiramidevolgtdatzowelbijverplaatsenalsverblijvendebehoeftenveiligheidenbetrouw-baarheidabsoluterandvoorwaardenzijnomüberhauptgebruiktemakenvanhetopenbaarvervoer.Eenreizigerisperdefinitieonzekeroverzijnreisomdathijmoetvertrouwenopdedienstenvandevervoerbedrijvenendedienstenenvoorzieningenophaltesenknooppunten.
Naveiligheidenbetrouwbaarheidzijnvooraldebehoeftensnelheidengemakvanbelang.Snelheidbestaatbijopenbaarvervoeruitdecombinatievandesnelheidvanvoor-ennatransportenoverstappen,desnelheidvanhetopenbaarvervoerendefrequentievanhetopenbaarvervoer.Gemakgaatoverhetmentaalsoepelverlopenvaneenreiswaarhetopenbaarvervoeronderdeelvanis.Zakendiehierbijvanbelangzijn,zijndatdeOV-chipkaartzondergedoetegebruikenis,reisinformatiejuistenactueelisenreisinformatiegedurendedehelereiseenreizigerzekerheidbiedt(bewegwijzering,informatieoverhetvervolgvandereisendergelijke).
Bijverblijven,zoalswachtenophetopenbaarvervoer,maarookdereiszelfwaarinjealsreizigerevenachter-overkuntzitten,vervullendedeaspectencomfortenbelevingeenbelangrijkerol.
Bijbelevingkunnenmensenzichvaakmindersneleenbeeldvormen,maarhetkaneennuttigeaanvullingzijnopharderemaatregelen.Belevinggaatoverdeemotiedieeenreizigerervaartbijhetopenbaarvervoer.Deemotiewordtvooreengrootdeelbepaalddoordeconcreteinvullingvanhetvervoerzelfenhetverblijvenophaltesenknooppuntenaandehandvandeklantwensenpiramide.Overigensvaakzonderdatmensenzichdaarvanbewustzijn.Hetopenbaarvervoersysteemisonderdeelvandeomgevingdiehetverbindt:dekwaliteitvandeomgevingvanhaltesenknooppuntenendekwaliteitvanderoutezijnookbepalendvoorhetgevoeldatditoproept. Zokanhetopenbaarvervoersociaalveiligerwordendoordeomgevingvanhaltesenknooppuntenleefbaardertemaken.
Debehoeftesoortenzijnonderverdeeldindissatisfiersensatisfiers.Dissatisfiers–inhetreisprocesdeaspectenveiligheidenbetrouwbaarheid,snelheidengemak–zijnaspectendiedereizigerdirectnegatiefbeleeft,alsdeuitvoeringtewensenoverlaatofontbreekt.Overeenpositievewaarderingervanzuljeeenreizigernooithoren–datisvanzelfsprekend.Alsdedissatisfiersnegatiefervarenworden,zaldereizigereenanderevervoerswijzeoverwegen.
Verblijven
Verplaatsen
Veiligheid & betrouwbaarheid
Verplaatsen
Verblijven
snelheid& gemak
Comfort& beleving
20 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Satisfiers–inhetreisprocesdeaspectencomfortenbeleving–zijnaspectendiedereizigeralsextrapositiefervaart.Ditzijndeelementendiekunnenverrassenendaardoorhelpenhetopenbaarvervoeronderscheidendtelatenzijn.Eenpositievewaarderingenbelevingleidtooktotpromotievanhetopenbaarvervoerdóórreizigers.Ditoordeelkanbovendienhetnegatieveoordeelopdedissatisfierstemperen:bijvoorbeeldalsjeprettigkuntwachtenendoorkuntwerkenopeenknooppunt,isdebeleefde(on)betrouwbaarheidlagerdanzonderdievoorziening.Eenkeuzereizigerkanovergehaaldwordenenvastgehoudenwordenals(1)dedissatisfiersopordeblijven(zekerheid)en(2)satisfiersmeerbiedendandeminimaleverwachtingenvandereiziger.
Investeringenindoorstromingvanhetopenbaarvervoerhebbenoverigensnietalleeneffectopdewaarderingvanreizigers.Beteredoorstromingbespaartreistijdenlevertdaarmeeeenbesparingopdeexploitatie- bijdrageop.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvooreen‘grotereizigerstevredenheid’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
ExploitatieDRIS bieden van actuele reisinformatie viapanelenopdedruktsteov-knooppuntenindeconcessie
Draagtbijaanduidelijkheidengebruiksgemakvoordereiziger
OV-bureauRandstadenimplementatieR-net
OntwikkelenvaneenhoogwaardigOV-netwerkvoordeRandstad
Draagtbijaanduidelijkheidengebruiksgemakvoordereiziger
ProceskostenOV Onderzoekensamenwerkingoplandelijkenregionaalniveau(o.a.bijdragenaanTarievenbureau,afsprakenbinnenIPOverband,consumentenplatform))
Reizigersmakkelijkerkunnenreizen
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 21
NaaR EEN EFFICIëNTER OPENbaaR VERVOERsYsTEEm
dOEL
Het openbaar vervoer is efficiënter ingerichtdeze doelstelling werken wij uit in het subdoel:- de kostendekkingsgraad5 van het openbaar vervoer groeit naar 50%
(2010: 47,7%, 2011: 44,5%)
EssENTIëLE ONdERdELEN
IndeProvincialeVerkeers-enVervoerplannenenRegionaleVerkeers-enVervoerplannenwordenkwantita- tievedoelstellingenopgenomenvoorhetopenbaarvervoeroptenminstedevolgendepunten:waargroei naartijdenplaatsrealistischis,welke(spits)reistijdperopenbaarvervoerredelijkis,waarhetoplossendvermogenvanhetopenbaarvervoerligt,welkemaatregelenwordengenomenvoorketenvoorzieningenenhoewordtvoorzieninsituatiesmeteengeringevervoersvraag(SVIR).
DeregionaleoverhedengeveninProvincialeVerkeers-enVervoerplannenenRegionaleVerkeers-enVervoerplannenbinnenhunregionaleopenbaarvervoernetwerkprioriteitaanverbindingenmeteenhoogoplossendvermogeneneenhogevervoerswaarde.DebetrokkendecentraleoverhedengevenindeProvincialeVerkeers-enVervoerplannenenRegionaleVerkeers-enVervoerplannenconcreetaanopwelkewijzemensendienietzelfinhunmobiliteitkunnenvoorzien,eenvervoersvormwordtgebodendiedebereikbaarheidwaarborgtvanvoorzieningendiealleeningemeentenmeteencentrumfunctievoorhanden
zijn.Rijkendecentraleoverhedenzorgenvoormonitoringvanderealisatievandezedoelstellingen, evenalsvanhetaanbodengebruikvanhetopenbaarvervoer(SVIR).
Provincieengemeentenspannenzichgezamenlijkinomopsterkecorridorsvoorhetopenbaarvervoer R-netteimplementeren.Waarmogelijktreffenprovincieengemeentendenodigemaatregelenomte
voldoenaandekwaliteitseisenvanR-net.
5 Dekostendekkingsgraadiseenindicatorvoorzowel(1)heteffectiefverkleinenvanhetgattussenvraagenaanbodals(2)demate
vanbetaalbaarheidvanOVvoorprovincieenvervoerbedrijven.
22 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
UITwERkINg MetdeuitvoeringvanhetStrategischMobiliteitsplanProvincieUtrechtiseenkwalitatiefsterk,provinciedekkendentoegankelijkopenbaarvervoernetwerkopgezetenonderhouden.Hetnetwerkisaanbodgerichtontwikkelddoorbijdeconcessieverleningverbindingenmetbijbehorendefrequentiesvoorteschrijven.Nieuweensterkverbeterdeopenbaarvervoerverbindingenzijntotstandgekomenopbasisvaninitiatiefeninvesteringenvandeprovincieinsamenwerkingmetgemeentenendevervoerder.Inelkgevalvoorhetontsluitenddeelvanhetlijnennetheeftdezestrategienietalsvliegwielgefunctioneerd:structureelmeerreizigersinhetopenbaarvervoer.Algemenergezegd:destrategievanaanbodgerichteontwikkelingheeftertoegeleiddathetaanbodnietaltijdevengoedaansluitbijdevraag.
Debetaalbaarheidvanonzeconcessiestaatonderdruk.Meerdereontwikkelingenzijndaarvandeoorzaak.TeneerstewordtdeOV-studentenkaartomgezetnaareenkortingsproduct.Eerderalisdegeldigheidvandekaartverkortvan7naar5jaar.Hetgevolgdaarvanisdatdeopbrengstendaalden.consequentiesvanhetomzettennaareenkortingsproductzijnopmomentvanschrijvennognietbekend.TentweedegaatdeomvangvandeBredeDoelUitkeringknellen:deindexeringvandeBDUblijftachterbijdekostenontwikkelingvanhetopenbaarvervoer.DoordatdeindexeringvandeexploitatiesubsidieaanhetvervoerbedrijfdoorgaanshogerisdandeindexeringvandeBDUwordterjaarlijksbijgelijkblijvendaanbodvanhetopenbaarvervoereengroterdeelvandeBDUaanopenbaarvervoerbesteed.Dekostenvoordeexploitatievanopenbaarvervoerdienstenzijnflinkgestegen,metnamedoordebrandstofkosten.Dekansisgrootdatbijeennieuweaanbestedingermindervervoerzalwordenaangebodenvoordeprijsdieweernuvoorbetalen.
Tenopzichtevan2012zijnonderstaandeprijsontwikkelingenrelevantvoordeaanbestedingin2016:
1. Dehuidigemarktprijsligtongeveer6%bovenonzehuidigeprijsperdienstregelinguur;2. OvervierjaarzullendekostenvooropenbaarvervoermeergestegenzijndandeBDU-index:2tot4procent;3. compensatiewegvallendeopbrengstenOV-studentenkaart:1tot2procent;4. OmzettenOV-studentenkaartnaarkortingskaart:nognietteoverzien.
Bijongewijzigdbeleidmoetrekeninggehoudenwordenmeteenkostenontwikkelingvanminimaal10%perjaar.
Onzeambitieiseensterkopenbaarvervoernetwerkdatookindetoekomstbetaalbaaris.Omdatvoorelkaartekrijgen,zettenweinopeenandereinrichtingvanhetopenbaarvervoernetwerkaandehandvantweepijlers:
1. Vraaggericht:Hetopenbaarvervoer,ofcollectiefgeorganiseerdevormenvanvervoer,sluitbeteraanopdevraagernaar:inomvangvandevraag(reizigers,hunreisrelatiesenhunreismomenten),dekwaliteitsbehoefteenhetaanbod(netwerkenbedieningsniveau).
2. Betrouwbaar:Hetopenbaarvervoerisbovendienfeitelijkbetrouwbaar(stipt)ènwordtalsbetrouwbaargepercipieerd(laagdrempelig,voldoetaanverwachtingen)voorzowelbestaandealskeuzereizigers.
HETNETWERKEensterkopenbaarvervoernetwerkrichtenwijindoor:
• enerzijdsdaarwaardevraagnaaropenbaarvervoergrootisenderuimtebeperkt(dichtbevolktegebieden)hetopenbaarvervoeruittebouwenenteinvesteren
• anderzijdsomdaarwaardevraagkleinis(gemiddeldminderdan8reizigersperrit)aftezienvanopenbaarvervoermeteenlijngebondenbusenruimtetegevenvooralternatievevormenvanvervoerenteinnoveren
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 23
Hetopenbaarvervoernetwerkwordtvanuitdebehoeftevandeklanteninverhoudingtotdeomvangvandevraagingerichtenuitgevoerd.Vraaggerichtiszowelhetvoorzienvandegrotevervoersvraagvaneensterkhoogwaardig‘basisnet’,alshetverknopenvandekleinevervoersvraagaandit‘basisnet’metlokalemobiliteitsvoorzieningen.Het‘rompnetwerk’bestaatuitIntercity’s(tussenUtrechtenAmersfoortenstedenbuitendeprovincie)eneenregionaalverbindendnetwerkbestaandeuitSprintersenverbindendebuslijnen.Hetlokalevervoer(openbaarvervoerofanderemodaliteiten)moetvervolgensgoedopditnetwerkaansluitenalssamenhangendonderdeelvandereisketen.
Detoenemendediversiteitvandebevolkingsdichtheid(groeienkrimp,verstedelijking)vraagtommaatwerkindeuitwerkingvanhetregionaleopenbaarvervoer.Waardevraagnaarmobiliteitgrootisenderuimtebeperkt,wordendemogelijkhedenvanhetopenbaarvervoermaximaalbenut.Waardevraagmindergrootis,wordeninnovatievevraaggerichteoplossingengevonden.Ditbetekenteen(overigenssamenhangende)tweedelinginhetopenbaarvervoeraanbod:hetverbindendenetwerkenaanvullendontsluitendlokaalvervoer(openbaarvervoerenanderevormen).Hetverbindendenetwerkverbindtwoonlocatiesmetdeeconomischekerngebiedenenonderwijslocaties.Zerijdenfrequentenzetteninopsnelheid.Metnameinde(steedsbredere)spitsenwordengroteaantallenreizigersvervoerd.
Essentieelvoorhetgoedfunctionerenvanhetnetwerkiseengoedesamenhangtussendeverschillendeopenbaarvervoermodaliteiten.Eenhoogfrequentaansluitendbusnetmeteenaansluitingopdetreinheeftalleenzinwanneerhetaanbodaantreindienstendaartoeuitnodigt.Detreinisbijuitstekingerichtomeengrotehoeveelheidreizigersinkortetijdtevervoerenenzaldaardoormetnamezijnrolbewijzenopverbindingenmeteengrotevervoervraag.Omhetdragendekaraktervandespoorverbindingenteonderstrepen,strevenwenaarzohoogmogelijkefrequentiesophetregionalespoornet.Daarwijzelfgeenopdrachtgeverophetspoorzijn,moetenwijanderepartijenovertuigenvanditnutenonsmobiliteitsnetwerkenonzeruimtelijkeordeningzodaniginrichtenomdehaalbaarheidvandehogerefrequentiestevergroten.Desamenwerkinginderegioheeftonsdiverseverbeteringenopgeleverd,maarerblijvennogenkelebelangrijkeuitbreidingenwenselijk,metnameeenfrequentieverhogingnaarLeidenennaarHarderwijk.
MetdeuitvoeringvanhetProgrammaHoogfrequentSpoorvervoerenhetRandstadspoorprojectkrijgthetspoornetinUtrechteenbelangrijkeopwaardering.Defrequentiesvandebelangrijkeintercityensprinter-verbindingengaandaarmeeomhoog.Diversenieuwestationszijndeafgelopenjarenreedsgeopend;nogenkelezullenvolgen.Openkeleuitbreidingswensennalijktdaarmeehetspoornetrond2020grossomodooporde.Indekomendejarenzaldefocusdaaromnaastdeuitvoeringvaninfrastructuurprojectenookkomenteliggenophetstimulerenvandevervoervraag.Hetgaatdanomhetverbeterenvandevervoerketenalsgeheel,waarinookhetonderliggendebusnet,fietsenP+Reenrolhebbenendekwaliteitvandeknooppunten.
Deruimtelijkeontwikkelingenstaannietstil.Dedrukopdestedelijkeruimteinonzeprovinciezalonverminderdaanhoudenendaarmeeookdebehoefteaanvoldoendeaanbodophetspoornet.HoeweldefinanciëlesituatievanhetRijknietdirectuitnodigttotgroteinvesteringen,wilUtrechtzichvoorbereidenopdeverderetoekomst,vooralomdatdeinfrastructuurprojectenophetspooreenzeerlangedoorlooptijdkennen.SamenmetregionalepartnersenNSenProRailwillenwijeenvisieontwikkelenophetspoorvervoeroplangetermijn.HetgaatdanomdedoorontwikkelingvanRandstadspoorna2025endeuitbreidingsbehoeftetenaanzienvaninterregionaleintercity-verbindingen.Hetvertalenvanmogelijketoekomstigeuitbreidingswensennaarruimtelijkereserveringenisgewenstomhetspoorsysteemookoplangetermijnfunctioneelenrobuustopordetekunnenhouden. HetOV-terminalprojectvanUtrechtcentraaltoontbijvoorbeeldaanhoegrootdedrukopdebeschikbareruimteis,hetgeeneenbedreigingzoukunnenvormenvooreentoekomstvasteafwikkelingvanhetreizigersvervoerviaditknooppunt.
24 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Omdeinvloedophetregionalevervoerindeconcessievanhethoofdrailnettevergroten,werkenwijsamenmetandereoverhedenindeRandstad.GezamenlijkmetNSontwikkelendeRandstadvleugelseenplanvoorhetrailvervoer,watvoorNShethoofdbestanddeelvandeconcessievormt.Essentiëleonderdelenvanhetplan,dieooklandelijkenavolgingkunnenkrijgen,zienwijgraagonderdeeluitmakenvandeconcessiediedeMinistereind2013zalafgeven.DeregionalesamenwerkinginhetkadervanRandstadspoorendeRandstedelijkesamenwerkingwillenwijdaaromgraagindekomendetijdvoortzettenomonzedoelentebereiken.
R-NETHetR-netiseenafgestemdaanbodvanhoogwaardigbus-,tram-,metro-entreinvervoerindeRandstadmeteeneenduidiguiterlijkdataanvastgesteldenormenvoldoet.WijzijnaangeslotenbijhetOV-bureauRandstadenrichtenonsvanuitdieoptiekophetinrichtenvaneensamenhangendHOV-netwerkmetuniformekwaliteitskenmerkenindeheleRandstad.DathoudtindatwijbinnenonzeconcessieeenaantalbuslijnenontwikkelentothoogwaardigopenbaarvervoeralsonderdeelvanR-net.Investeringeninsnelheid,haltesenfrequentievanhetnetwerkzijnhiervoornoodzakelijk.Wijzettenalleeninopfrequentie-uitbreidingenalsdatpastbijdevervoervraagendebusfequentiesgoedaansluitenbijdievandetrein.
OpditmomentzorgtNSopdegrotecorridorsindeRandstadalvoormeerdan50%vanhetreizigersvervoer(autoentreingezamenlijk)indespits.HetopenbaarvervoerzalindetoekomsteennogbelangrijkererolgaanvervullenindeverplaatsingentussendevleugelsvandeRandstadomdathetderuimtelijk-economischeontwikkelingvandeRandstadmaximaalondersteunt.Hetgaateromdedragendeeconomischecentramethetopenbaarvervoernetwerkzotefaciliterendatzijoptimaleontwikkelingskansenhebben.OnsbusnetwerksluitdaaropaanalssterkintegraalonderdeelvandeketenvanverplaatsingenbinnendeRandstad.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstelling‘naareenefficiënteropenbaarvervoersysteem’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
OVconcessieverlening2016 Projectkostenaanbesteding Ditleidttoteenoptimaalaanbestedingsresultaat
OVconcessievanaf2017 Exploitatiebudgett.b.v.uitvoerenconcessie
Ditbijdraagtaaneenefficiënt OV-netwerk
aanbesteding regiotaxi Projectkostenaanbesteding Ditleidttoteenoptimaalaanbestedingsresultaat
ov exploitatiebudget tbv regiotaxi
Exploitatiebudgett.b.v.regiotaxi Ditbijdraagtaaneenefficiënt OV-netwerk
OVMIRT-verkenning:netwerkontwikkeling
BijdragenaanuitvoeringMIRT-verkenningOVregioUtrecht
het tot maatregelen moet leiden voor eenefficiëntnetwerk
ImplementatieR-net investeringen in haltes en drispanelen voorR-net
Hetbijdraagtaanderealisatievan eensterkOV-netwerk
Projectorganisatierandstadspoor
Regionalesamenwerkingomde ambities op spoorgebied te verwezenlijken
regionaal spoorvervoer een van de dragersisvanhetOV-netwerk
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 25
kNOOPPUNTEN
dOEL
Op de knooppunten die essentieel zijn voor het functioneren van het mobiliteitsnetwerk en die van betekenis zijn voor de economische kern- gebieden is er een hogere kwaliteit en diversiteit van reisvoorzieningen.
EssENTIEEL ONdERdEEL Provincieengemeentenspannenzichsamenmetanderebetrokkenpartijeninomdekwaliteitvande
knooppuntenteverbeterenendaarmeedenetwerken(auto,trein,tram,bus,fiets)teverbinden.
UITwERkINg Hetverbindenvandenetwerkenisvooronseenbelangrijkeopgaveinhetverbeterenvandemobiliteit.Daarbijgaathetnadrukkelijkomhetverbindenvandeverschillendevervoerwijzenonderling.Knooppunten6 spelen hier eenhelebelangrijkerolin.Ditzijndeplekkenwaarauto,openbaarvervoerenfietssamenkomenenreizigerswisselenvanvervoermiddel.Daarnaastzijnditsteedsmeerdeplekkenwaarmensenelkaarontmoetenenverblijven,waarvanuitruimtelijkeordeninggestuurdwordtopfunctieverdichtingendeplekkendiebelangrijkzijnvoordeidentiteitvandeomgeving.
Knooppunten gelegen in gebieden met de hoogste concentratie en diversiteit aan activiteiten spelen nu al een belangrijkerolinheteconomischenmaatschappelijkfunctionerenvandeprovincieenmoetendatindetoekomstblijvendoen.Daarnaastzijnerknooppuntendieals‘hub’kunnenfunctionerenvoornabijgelegeneconomischekerngebiedendienietaanhoogwaardige(rail-)verbindingengelegenzijn.HetgaatdanbijvoorbeeldomdestationsBilthovenofBunnikalsoverstappuntnaarDeUithofmetbusoffiets.
Bijdeligginginhetregionalemobiliteitsnetwerkkomtmetnamedeoverstapfunctieinbeeldvanbusoptreinoftussenbussenonderling.Bijeengroteraanbodvanregionalebuslijnenentreindienstenneemtdebetekenisvaneenknooppunttoe.Binneneenspecifiekecorridorzijnaccentenaantebrengenindeaardvandeknooppunten,maarookdeliggingvaneenknooppunttenopzichtevanhetwegennetofregionalefietsnetwerkisvanbelang,omdatdatdemultimodaliteitvanhetknooppuntvergroot.DatlaatstestelteisenaandebeschikbaarheidvanvoldoendeP+R-plaatsenenfietsparkeerplaatsen.Ruimtelijkeontwikkelingsmogelijkhedenrondhetknooppunt
6 Waarwesprekenover‘knooppunten’bedoelenwelocatieswaardenetwerkenvandeverschillendevervoermiddelen
bijelkaarkomen.
26 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
spelenookeenrol.Onsruimtelijkbeleidisgerichtophetbehoudvandelandschappelijkediversiteitincombinatiemetruimtelijkeontwikkelingbinnenbestaandestedenendorpen.Meerwaardehebbendieknooppuntendieditbeleidondersteunen.
Knooppuntontwikkelingisgeendoelopzich,maarmoetvooralvanbetekeniszijnvoordemobiliteitsontwikkelingenruimtelijkeontwikkeling.Indeplanvormingkunnenaccentenenprioriteitenwordenaangebracht;nietiederknooppuntishetzelfdeofwordthetzelfdegebruikt.Wijhanterendaaromviertypeknooppunten:
1. Nationaleknooppunten:knooppuntenmeteenhogeconcentratieaanactiviteiteneneennationale(ofzelfsinternationale)schakelindenetwerken
2. Regionaleknooppunten:Knooppuntenmeteenconcentratieaanactiviteiteneneenbreedaanbodaanopenbaarvervoer,waarallevervoermiddelenbijelkaarkomen,meteengoedeaansluitingophetregionalewegennetomtoeleidendeverkeersstromenrichtingdestedenindeprovincieeenoverstapfunctietebieden.
3. Lokaleknooppunten:Knooppuntenwaarmensenuitdeomgevingvanautooffietsoverstappenophetregionale,meestalrailgebondenopenbaarvervoer.Waarmogelijkenhaalbaarissprakevanenigeconcentratievanactiviteitenrondhetknooppunt,passendbijdeschaalvanhetgebied.
4. Overigeknooppunten:Alleoverigestationsenenkelerelevanteoverstappuntenvoorhetopenbaarvervoer.Aandezeknopenwordengeeneisengesteldmetbetrekkingtotdebebouwdeomgeving.Voorhetgoedfunctionerenvandezeknooppuntendientdebasisopordetezijnwatbetreftinrichtingengebruiksmogelijkheden.
InonderstaandetabelstaanalleknooppuntenindeprovincieUtrechtgerangschiktnaardeviercategorieën.
(Inter)Nationaal Regionaal Lokaal Overig
amersfoortDeUithofutrecht centraal
amersfoort vathorstbilthovenBreukelenDriebergen-ZeistLeidscheRijncentrumWoerdenutrecht overvechtUtrechtVaartscheRijn
amersfoort schothorstbaarnBunnikhouten maarssenpapendorprhenenRijnsweerdsoest Zuidutrecht lunettenveenendaal centrumVeenendaal-deKlompvleutenWestraven
abcoudeamersfoort meanderDeBilt‘tTunneltjeDeMeernOostDenDolderDoornPostkantoorEemnes/A27GalgenwaardHoevelakenhollandsche radinghouten castellumiJsselstein binnenstadLageWeideleusden groenezoommaarn
MijdrechtRondwegmooi ZeistNieuwegeinStadscentr.SoestdijkSoestdijk-NoordSoesterberg/A28UtrechtTerwijdeutrecht ZuilenVeenendaalWestVianenLekbrugWoudenbergPoortZeist busstation
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 27
DEPROVINcIEALSREGISSEURPERcORRIDORIederknooppuntkentzijneigendynamiek,ontwikkelingenstakeholders.Hetismaatwerkomtebepalenwatdeopgavenzijnenwelkepartijhetmeestaangewezenisomalsregisseuroptetreden.Wijwillenvanuitonzeregisseursrolpercorridorsamenmetrelevantepartijeninzichtkrijgenindeopgavenperknooppunt.Doorditpercorridorteorganiseren,kunnenweknooppuntenookinhunsamenhangbekijken,immersontwikkelenvanheteneknooppuntkanbepalendzijnvoorhetknooppunteenpaarkilometerverderop.Daarnaastkunnenknooppuntenelkaarookontlasten(knooppuntenrondomUtrechtcentraal)ofversterken(knoopppuntenrondomdeUithof).Wehanterendevolgendecorridors(somseencombinatievantweerichtingendoordeonderlingesamenhang):
ROLLENVERScHILLENPERKNOOPPUNT;DAARWAARNODIGISPROVINcIEREGISSEURNaasthetbepalenvandeopgavenperknooppunt,onderzoekenweookwatderelevantepartijenzijnperknooppuntmetwelkeverantwoordelijkheden.Tevensbrengenweinkaartwelkepartijhetmeestvoordehandligtomperknooppuntderegietenemen.Vaakisdebetreffendegemeentedemeestvoordehandliggendepartij,maardaarwaarbevoegdhedenenverantwoordelijkhedendiffuuszijneneenlogischeregisseurontbreekt,pakkenwijdierolop.Datdoenwenietuitputtend,weprioriterendoorderegieroltenemenopvijftottienknooppunten,verdeeldoverdeverschillendecategorieënencorridorsenwaarwemeerwaardezienvooreenregierolvoordeprovincie.
Corridor Regionaal knooppunt
1 Utrecht/DeUithof–Amersfoort/Baarn bilthoven
2 Utrecht/DeUithof–Hilversum/Almere utrecht overvecht
3 Amersfoort–Zwolle/Apeldoorn/Ede AmersfoortVathorst,Harderwijk, Barneveld
4 Amersfoort–Amsterdam hilversum
5 Utrecht/DeUithof–Arnhem/Rhenen Driebergen-Zeist,Ede-Wageningen
6 Utrecht/DeUithof–DenBosch/Tiel UtrechtVaartscheRijn,Geldermalsen
7 Utrecht/Breukelen–DenHaag/Rotterdam/Leiden UtrechtLeidscheRijn,Woerden
8 Utrecht/Woerden–Amsterdam/Schiphol Breukelen,Amsterdam-Bijlmer/Arena
28 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
KWALITEITENDIVERSITEITVANDEVOORZIENINGENInzettenopdeknooppuntenbetekentvooronsdatwewillendatdestreefwaardenvoordekwaliteitendiversiteitvanvoorzieningengehaaldworden.Hierbijgaathetomeenaantrekkelijkefysiekeinrichtingvanhetknooppuntenhetverbeterenvandeketen,zoalsbetereafstemmingvanfrequentiesbijoverstaplocaties,integratievanreisinformatievoorzieningen,tariefintegratieeneeneenduidigebranding.
Degewenstekwaliteit(streefwaarden)vaneenknooppuntverschiltpertype.Aandebelangrijksteknooppuntenstellenwehogereeisendanaanstationsmeteenbeperktaantalreizigers(potentie).Daarkomtbijdatdegewenstekwaliteitendiversiteitookbepaaldwordtdoordesituatievanhetknooppunt,waardooreraltijdsprakezalzijnvanmaatwerk.Dezewerkenwesamenmetbetrokkenpartijenverderuitalswedeknooppuntenpercorridorbeschouwen.Wehantereniniedergevalonderstaandezeskwaliteitsaspecten.
de bereikbaarheid met de diverse vervoermiddelen: Ditonderdeelkentveeldifferentiatiepertypeknooppunt.Bijnationaleknooppuntengeldteenhogefrequentievanhoogwaardigopenbaarvervoermet(goedeaansluitingop)directeverbindingenmetderestvanNederlandeneventueelinternationaal.Opderegionaleknopenisereengrootaanbod(hogefrequentie)vanregionaalopenbaarvervoereneengoedeautobereikbaarheid,inclusiefP+R-voorzieningenmetvoldoendecapaciteit.fietsparkerenisopalleknooppunteninvoldoendemateaanwezig,inclusiefverhuurvanOV-fietsenopnationaleenregionaleknopenookbewaakt.Dezeknooppuntenkennenbijvoorkeurookgoedevoorzieningenvoortaxi,deelautoenautoverhuur.
kaart- en tariefintegratie voor een gemakkelijke overstap: MetdekomstvandeOV-chipkaartiseengoedebasisgelegdvoorkaart-entariefintegratie.Belangrijkisdein-enuitcheckhandelingenzoeenvoudigmogelijktemakenbijhetoverstappenentestimulerendatzoveelmogelijkvoorzieningenopdeknooppuntendeOV-chipkaartalsbetaalmiddelgebruiken.Nogaantrekkelijkerwordthetwanneertarievenvandeverschillendevervoermodaliteitengelijkgeschakeldzijnengeenextraopstaptariefdoordereizigerbetaaldhoeftteworden.
Looproutes en bewegwijzering tijdens de overstap (wayfinding):Dekwaliteit,toegankelijkheidenbewegwijzeringvanlooproutesdientopalleknooppuntenopordetezijn,passendbijhettypeknooppunt. Daarbijishetookbelangrijkdenabijgelegenvoorzieningentebetrekken.
beschikbaarheid van actuele reisinformatie over alle vervoermiddelen:Opdeknooppuntenisoplogischeplekkenactuelereisinformatiebeschikbaaroverallevervoermiddelenenandererelevantevoorzieningen.Daarnaastwordtookzoveelmogelijkindevoertuigen(trein,bus,tram)informatiegegevenoverdeandereaansluitendevervoermiddelen.
Omgevingskwaliteit:Wachten,verblijvenenontmoetenisprettigerwanneerstationsgebouwenomgevingaantrekkelijkis.Opknooppuntenisdaaromdeallurevandeomgeving(onderanderestationsplein)vanbelang,aansluitendbijdeaardvanhetknooppunt.Zekeropdenationaleenregionaleknopenmogenhogereeisengesteldwordenaandeuitstraling.Inelkgevalmoetenknooppuntenvoldoenaanbasiseisentenaanzienvan‘schoon,heelenveilig’.
Voorzieningen:Hetgaatnietalleenomhetverbindenvandeverschillendevervoermiddelen,maarookomverblijfs-enontmoetingsmogelijkheden.Eenbasiskwaliteitisbeschuttewachtruimteeneenkioskopzoveelmogelijkknooppunten.Opdenationaleenregionaleknopengaathetechterommeer,namelijkhoreca,winkels,smartWorkcenters/flexkantoreneneenserviceloket.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 29
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
fietsenstallingenbijknoop-punten (ruimte voor de fiets)
meebetalen aan uitbreiding en verbeterenstallingenbijstations
Minderzoekgedragleidttoteen snellere overstap
opstellen/implementeren planknooppuntontwikkeling
Opbasisvaneeninventarisatiewordtcorridorsgewijseenplanvanverbeter-puntenperknooppuntopgesteld
aan de hand van de verbeterpunten de kwaliteitvanknooppuntenkanwordenverbeterd
Stimulerenknooppunt-ontwikkelingincl.basis- knooppuntenoporde
Aandehandvanoptestellenbasis-kwaliteitenwordenoverstappuntenbeoordeeld en maatregelen genomen
Aandehandvandeverbeterpuntenkanbasiskwaliteitvankleineoverstappuntenwordenverbeterd
P+Rverbeteringtraject-aanpak
in samenhang met de verbetering van deknooppuntenwordtpercorridoreenplanvooruitbreidingP+Rgemaaktenuitgevoerd
VoorbepaaldeknooppuntendeaanwezigheidvanP+Reenbelangrijkkwaliteitskenmerkis
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstelling‘verbindenvandenetwerken’.
30 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
INVEsTERINgsPLaN OPwaaRdERINgkwaLITEIT FIETs
dOEL
In 2028 zijn alle belangrijke werklocaties, middelbare scholen en knooppunten veilig, comfortabel en snel bereikbaar per fiets.
EssENTIëLE ONdERdELEN Gemeentenenprovinciedefiniëreneenregionaalfietsnetwerkdatopzijnminstdebelangrijkewerklocaties,
middelbarescholenenknooppuntenverbindtmetwoonkernenmetmeerdan3.000inwoners.Provincie engemeentengebruikenhunverantwoordelijkheidalsbeheerderomdeprovincialeengemeentelijke
fietsroutesopkwaliteittebrengen.Deprovinciekanfinancieelbijdragenaangemeentelijkeprojecten indienhetgaatomkwaliteitsverbeteringwaarbijminimaaldecROW-richtlijnenwordentoegepast.
DebeheerdersvaninfrastructuurindeprovincieUtrechtwerkensamenaanhetvoorkomenvannieuwebarrièresvoorvoetgangersenfietsers.Ditiseenaandachtspuntbijdeaanlegvannieuweinfrastructuur.
Maarook,waarnodig,bijhetverbeterenvandeoversteekbaarheidvanbestaandeinfrastructuur.
UITwERkINg IndeMobiliteitsvisieiseenkaartopgenomenmetinterlokalewoon/werkverkeerhoofdfietsroutesbuitendebebouwdekom,welkedeelsinbeheerzijnvandeprovincieendeelsvangemeenten.Welkeroutesalshoofdfietsrouteswordenaangemerktbinnendebebouwdekom,bepalenweinonderlingeafstemmingtussenprovincieengemeenten.Voorhoofdfietsroutesgeldendevolgendecriteria:
• Hetgaatominterlokalefietsverplaatsingenvaneenzekereomvang:vanaf500fietsersperdagnuofindetoekomsten
• Defietsroutesverbindenwoonkernenvanminimaal3.000inwonersmet:- regionaleennationaleknooppuntenbinneneenstraalvan10kilometer,of- scholenvoorvoortgezetonderwijsmetminimaal300leerlingenbinneneenstraalvan15kilometer,of- werklocatiesmetmeerdan1.000arbeidsplaatsenbinneneenstraalvan15kilometer
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 31
IneennogoptestellenActieplanfietsvoorkwaliteitsverbeteringfietsinfrastructuurwordenprojectenopgenomendiebijdragenaanhetrealiserenvandevolgendestreefwaardenopdehoofdfietsroutes:
• Debreedtevanfietspadenenbermenzijnveiligencomfortabelvoorgebruikers.HierbijhanterenwedecROW-richtlijnen(Ontwerpwijzerfietsverkeer)alsuitgangspunt,evenalsdeoverigekwaliteitscriteria.
• Demaximalewachttijdvoorfietsersbijverkeersregelinstallatiesbedraagt60seconden.• Defietspadenzijnindeochtend-enavondspitsverlichtenwaarzinvolopaanvraagbuitendespits.• Dewegverhardingvoldoetaandeeisenvanfietsersmetbetrekkingtotvlakheid,stroefheidenafwatering.
InhetActieplanfietszullenooknieuwefietsverbindingenwordenopgenomenindiendebestaanderoutemeerdan30%langerisdandehemelsbrederoute.
Samenmetgemeentenzijnwebezigdebelangrijksteknelpuntenophethoofdfietsnetwerkteinventariseren.Naasthetopwaarderenvandekwaliteitvandefietsinfrastructuurzullenwe,samenmetgemeenten,inventariserenwelkekwaliteitsbehoeftenernogmeerzijnvoorfietsgebruik,zoals(beveiligde)stallings-mogelijkheden,leenfietsene.d.Hetfietsprogrammafinancierenwesamenmetdedeelnemendegemeenten.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvoorhet‘investeringsplanopwaarderingkwaliteitfietsinfrastructuur’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
Fietsprogramma:onderdeel verbeteren provinciale fietspaden
Verbeteren50%vanallefietspadendieminimaal10%tekrapzijnt.o.v.cROW-richtlijnen(ca.45km)
Fietscomfort en veiligheid verbeterdworden
Fietsprogramma:Onderdeelverbeterenparallelwegen
Verbeterenvancirca50%vandeparallel-wegen,diehetminstaangewenstprofiel voorparallelwegenvoldoen.
Fietscomfort en veiligheid verbeterdworden
Fietsprogramma:onderdeel deals met gemeenten voor verbeteren hoofdfietsroutes in beheervangemeentenennieuweverbindingen
cofinancieringsamenwerkingsprogramma met gemeenten voor verbeteren gemeentelijkehoofdfietsroutesvan provinciaal belang
fietscomfort,veiligheidendoorstroming voor fietsers verbeterdworden
Fietsprogramma:OnderdeelverminderenoponthoudbijVRI’sinbeheerbijprovincieUtrecht
Aanpassingsoftware,kleineinfrastructureleaanpassingen,ongelijkvloersekruisingen
veiligheid en doorstroming voor fietsers verbeterd worden
Kennisontwikkelingfiets Bevorderenkennisuitwisselingeninnovatie,faciliterengemeentenvoorimpulsfietsbeleid,versterkenkennisovernutennoodzaakfietsvoorzieningen
hiermee effectiever fietsbeleid geïmplementeerdkanworden
verbeteren stallingsvoorzieningen bijknooppunten
cofinanciering van uitbreiding fietsstallingen doorgemeenten,NSen/ofProrail.
32 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
dOEL
minder is beter: tussen 2015 en 2028 is er een continue dalende trend zichtbaar in het aantal verkeersdoden en ernstig gewonden.
EssENTIEEL ONdERdEEL Demonitoringvandeontwikkelingvanhetaantalslachtoffers,vergevingsgezindheidvandeweg(EuroRAP
waardering),klachtenvanweggebruikersendebasiskenmerkenwegontwerpzijninputbijdeherinrichting vanprovincialewegen.Deprovincieneemtookeenverantwoordelijkheidvoorgedragsbeïnvloeding,brederdandeklassieke(verkeers)educatie.Hetgaathierbijombewustwordingvaneigen(onveilig)gedragenaan-lerenvanveiligautomatischgedrag.GemeentenzijnverantwoordelijkvoorinfrastructurelemaatregelenterverbeteringvandeverkeersveiligheidophuneigenwegennetendeinzetvanPermanenteVerkeersEducatie.
UITwERkINg DeverkeersveiligheidindeprovincieUtrechtissindsdejaren90forsverbeterd.Tochwarenerin2012 nogcirca30verkeersdodeninonzeprovincietebetreuren,waarvanongeveer6oponzeprovincialewegen. Deafnamevanhetaantalslachtoffersishetresultaatvaneenjarenlangeinzetomonveiligelocaties (dezogenaamdeblackspots7)veiligertemakenviaeenreactieveaanpak8.Hetverderverlagenvanhet aantalverkeersslachtoffersbereikenwedoorintezettenop:
• Veiligeinfrastructuur• Veiligevoertuigen• Gedragsbeïnvloeding
Persituatiebekijkenwewelkemaatregelenzinvolzijnenkiezenwevooréénofeencombinatievanmaatregelen.HierbijzijnwevoordeveiligevoertuigenafhankelijkvandeontwikkelingenindeautomotiveendenationaleenEuropeseregelgevinghiervoor.
7 Blackspot:locatiemetminimaal6ernstigeongevallenin3jaartijd
8 Reagerenopongevallen:opbasisvanongevalsoorzaakwordenmaatregelengenomenomdeveiligheidteverbeteren
VERkEERsVEILIgHEId: VERbETEREN INFRasTRUCTUUR EN gEdRagsbEïNVLOEdINg
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 33
Wijhebbentenaanzienvanverkeersveiligheidtweerollen:
1. Regisseurvoordetotaleregioenverantwoordelijkheidvoorhetbehalenvanderegionaledoelstellingen voorverkeersveiligheid;
2. Wegbeheerdervoordeprovincialewegen.
Voorverkeersveiligheidzettenwijdaaromdekomendejareninopeenviertalpijlers:
Vanuitdewegbeheerdersrol:• aanlegduurzaamveiligprovinciaalwegennet
vanuit de regisseursrol: • samenwerkingmetdeanderewegbeheerders(Rijkswaterstaatengemeenten);• handhavingincombinatiemetvoorlichting/communicatie(gerichtverkeerstoezicht);• gedragsbeïnvloedingterverbeteringvandeverkeersveiligheid(samenmetonzepartners).
WEGBEHEERDERAlswegbeheerdergaanweonsnetwerk,zogoedalsmogelijkis,aanpassentoteenduurzaamverkeersveilignetwerk.Ditdoenwebinnendetrajectaanpak:verkeersveiligheidgaatmeeliftenindeplanningvooronderhoudenreconstructiesvanwegen.Metdezeaanpakwordtdedoorstromingenhetfunctionerenvanonsnetwerkhetminstverstoord,dekostenvanimplementatiegeminimaliseerdendekostenbovendiengespreidindetijd.Ditbetekentdatwanneereenwegtrajectaandebeurtisvoor(groot)onderhoud,wealleaspectenvandiewegbekijken.DelandelijkerichtlijnengebruikenweomtetoetsenofdebetreffendewegDuurzaamVeiligisingericht,opwelkeaspectenditnognodigisenofdit(fysiek,financieelenvanuitanderebeleidsinvalshoekenalscultuur,landschap,e.d.)mogelijkis.Hiermeegaanwevandevooralreactieveaanpaktotophedenoveropeenproactievebenaderingvandeverkeersveiligheid.Alleendaarwaar‘ineens’sprakeisvaneentoenamevanongevallenisereenuitzonderingssituatie,omdatereennieuweblackspotlocatieisontstaan.
Voordeinvullingvanverkeersveiligheidbinnendetrajectaanpakhanterenwehetonderstaandekader:
Zodraeenverkenningstart(trajectbenadering)brengenweinkaart:
• Inhoeverrevoldoetdewegaandelandelijkerichtlijnenvooreenveiligeweginrichting?;• Watisde(ster)waarderingvandeweg/hettraject?(ANWB:RoadProtectionScore,beschikbaarvanaf
eind2013/begin2014);• Watishetbeoogdeendaadwerkelijkegebruikvandeweg(intensiteit,typeverkeersdeelnemers,
snelheid,e.d.)?;• Vindenerongevallenplaats?Zoja,hoeveelenwatvoorongevallen?(alletypenongevallen!)(landelijke
registratie);• IsophetbetreffendetrajectsprakevanIncidentmeldingen?(eigenregistratiei.h.k.v.IncidentManagement);• Welkeklachten/meldingen/bevindingen(eigenprovinciaalmeldsysteem,meldpuntVerkeersveiligheidvan
VVN,visieweginspecteurs,enz.)overdewegzijnbekend?
Bovenstaandeinformatiebepaaltofersprakeisvanverkeersonveiligheidofeenvergrootrisicoopeenongevalenopwelkewijzeditkanwordenverbeterdentegenwelkekosten.Bijelktrajectwordtmaatwerkgeleverddoorpertrajectaftewegenwelkemaatregelenwordengenomen.Hierbijwordendefysiekemogelijkheden,anderebeleidsdoelenenkostengebruiktomtoteenuiteindelijkekeuzetekomen.Bijzondereaandachtgevenweaanplaatsenwaareenprovincialewegdeentreevandorpenofstedenisenaanparallelwegen.Deovergangvanbuitennaarbinnendebebouwdekommoetgoedzichtbaarvoordeweggebruikerzijn.Voorparallelwegenzettenweinophetminimaliserenvanconflictentussenlandbouwverkeerenfietsersalsgebruikersvandezewegen.
34 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
regisseurAlsregisseurgaanweonsinzettenomsamenmetonzepartnersdeverkeersveiligheidindegeheleprovincieteverbeteren.Ditdoenwedoorniet-infrastructurelemaatregelenvoorverbeteringvandeverkeersveiligheidintezetten.Uitonderzoekblijktdatincirca90%vandeongevallenmenselijkgedrageenrolspeelt.Dejuisteinfrastructuur(Engineering)kaneendeelvanhetonveiligegedragvoorkomen,maarnietalles.DaaromisinzettenopdeandereE’s(Education,Enforcement)noodzakelijk.Recenteinzichtenlerenonsechterdathetmerendeelvanonzebeslissingenbepaaldwordtdoorgewoonte-gedrag.Ditgeldtnietalleenvoordemobiliteitskeuze,maaro.a.ookvoorroutekeuze,snelheidsgedrag,welofnietalcoholvrijrijdenofvoorrangverlening.Hetbeïnvloedenvanhetgewoontegedragomtekomentotveiliggewoontegedragisdeuitdagingwaarwenationaal,regionaalenlokaalextravooraandelatstaan.Deinzetvannieuwetechnologieënenpsychologischeinzichtenzalhierbijzekereenrolgaanspelen.
GEcOMBINEERDE,INNOVATIEVEAANPAKSAMENMETPARTNERSHetvergrotenvandeverkeersveiligheidenterugdringenvanhetaantalverkeersdodenenernstiggewondenpakkenweaanmetdevolgendeactiviteiten:
• ViadeStuurgroepIntegraleVerkeersveiligheidMiddenNederlandblijvenweinzettenopGerichtVerkeers-ToezichtProjecten(GVT)envoldoendecapaciteitenaandachtvoorverkeershandhaving.BijdeGVT-projectenissprakevaneenintegraleaanpakvandeverkeersonveiligheidopzogenaamdetrajectwegen,waarpolitieenOpenbaarMinisterieintensiefenplanmatighandhaven,incombinatiemetgedragsbeïnvloedingenzonodiginfrastructureleaanpassingen.
• Meersamenwerking,slimmedealsenalliantiesaangaanmetanderepartijen(zoalsoverheden,bedrijfsleven,maatschappelijkeorganisaties,maarookorganisatiesalsverslavingszorgenGGD).
Hetdoelhiervanisomverkeersveiligheidnogmeeropiedersnetvliestekrijgeneniederzijneigenverantwoordelijkheidtelatennemen.
• Binnenonzeeigenorganisatiemeeralliantiesmetanderebeleidsterreinen9nastreven(integraleprojecten).Hiermakenwedeintegraleafwegingenenkeuzes.HierbijkunnenwegebruikmakenvaninstrumentenalsVerkeersveiligheidsaudits/-scansofmaatschappelijkekosten-batenanalyses,dienaastlevensduurkostenookverkeersveiligheidalscomponentmeenemen.
• Tenaanzienvandeinzetvanverkeerseducatiesamenmetgemeentendenadrukleggenoppeuterspeelzalen,basisonderwijsenvoortgezetonderwijs(eventueelookjongeautomobilisten).
• Inhetconvenant‘provincieUtrechtVerkeersveilig’sprekenweafdatgemeentendetaakopzichnemenomdezegroepenviadescholengoedtebereiken.conformditzelfdeconvenantzettenwijonzeexpertiseinomkwalitatieveenkosteneffectieveproductencentraalintekopenvoorallegemeentendiehetconvenanthebbenondertekend.
• Samenmetderden(overheden,bedrijfslevenenmaatschappelijkeorganisaties)gaanwedenieuwemanierenvangedragsbeïnvloeding(conformdenationaleBeleidsimpulsVerkeersveiligheid)ontwikkelenentoepassenenrichtenonshierbijopspecifiekeprobleemdoelgroepen(focussen)(innovatie).
Hetdoelhierbijismensenbewusttemakenvanhuneigeninvloedopdeverkeersveiligheidenhenveilig,‘automatisch’gedragbijtebrengen.Weonderzoekendaarbijdemogelijkhedenvanuitdegame-industrieomsocialgamesteontwikkelenvoorsmartphone’sentablets.
9 HierbijwordtgedachtaandebeleidsterreinenalsBeterBenutten,RegionaalVerkeersManagement,Mobiliteits-management,
fietsbeleidenLeefbaarheid.Bijvoorbeeld:Rondomfietsbeleidzijninteressantealliantiesaantegaan:Meeropdefietsisbetervoor
hetmilieu,dedoorstroming,debereikbaarheidendegezondheid,maardatmoetdanwelveiliggebeuren.Ditvraagtaandacht
voorhetfietsroutenetwerkindeprovincie,deuitvoeringvandefietspaden(breedte,verharding,verlichting)endeinteractiemetde
andereverkeersdeelnemers.Voorditlaatsteiseenrolweggelegdvoorgedragsbeïnvloeding.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 35
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvoorverkeersveiligheid:moderneeducatieenverbetereninfrastructuurwaarnodig’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
Verkeersveiligheidsakkoordenmetgemeentenovergemeente-grensoverschrijdendeknelpunten
Afsprakenmetgemeentenover hetoppakkenvangemeente-grensoverschrijdende(infra- structurele)verkeersveiligheids-problemen.
Grensoverschrijdendegemeentelijkewegenveiligerworden
Innovatieveaanpakgedragsbeïnvloeding
Ontwikkelenentoepassenvannieuwemethode(s)entechniekenom mensen zich veiliger te laten gedrageninhetverkeer. (o.a.inspelenoponbewustgedrag)
mensen zich veiliger gedragen in hetverkeer
convenant‘ProvincieUtrechtVerkeersveiliger’(klassiekeverkeerseducatie)
Herijkenconvenantper1-1-2015tussengemeenten,provincie,OM,politieenRWSomgezamenlijkdeverkeersonveiligheidaantepakken.
Eenverkeersveiligsysteemalleengerealiseerdkanwordenals alle partners hun eigen verantwoordelijkheidnemen
Oplossenvanverkeersveiligheids-knelpuntenbinnendetrajectaanpak
op basis van het verkeersveiligheidskader(klachten,IncidentManagementmeldingen,ongevalscijfers,snelheidsmetingen)binnendetrajectaanpakverkeers-veiligheidsknelpuntenoplossen
Gevaarlijkeverkeers-situatieswordenveiligerendraagtbijaanhetverkeersveiligheidsgevoelvanweggebruikers.
QuickWinsveiligheidenduurzaamheid
Implementerenvankleinekosten-effectieveinfrastructurelemaat-regelendiesnelkunnenwordendoorgevoerd
Gevaarlijkeverkeers-situatieswordenveiligerendraagtbijaanhetverkeersveiligheidsgevoelvanweggebruikers.
GerichtVerkeersToezicht- Versterkenvanverkeershandhavingdoor combinatie met voorlichting en/of educatie
Hetverkeersgedragmeerverbetertmeteenintegraleaanpak.(1+1=3!)
Verdiepinglandelijkecampagnes Gebruikmakenvandelandelijkeaandachtvoorverkeersveilig-heidthema’s door aanvullend regionaleactiviteitenteontplooien,waarbijeenregionaalaccentwordtaangebracht
Doorderegionaleaccentenkomtdeboodschapvandelandelijkecampagne beter door en is de kansdateenweggebruikereffectiefwordtbereiktgroter.
ImplementerenBasisKenmerkenWegontwerp
BijinrichtingwegzoveelmogelijkrekeninghoudenmetBKWO
Gevaarlijkeverkeerssituatieswordenveiliger en/of vergevingsgezinder
36 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
dOEL
Het kwaliteitsnet goederenvervoer is in 2028 op orde, logistieke routes en distributietijden sluiten aan bij de behoeften van vervoerders en winkeliers.
van het netwerk van binnenhavens en overslaglocaties en ruimte bieden voor capaciteitsuitbreiding indien er een door het bedrijfsleven gedragen business case is.
EssENTIëLE ONdERdELEN
Gemeentenzorgeninsamenwerkingmethetbedrijfslevenvooreengezamenlijkeaanpakenuitvoeringombinnenstedenbereikbaartehoudenvoordistributieensluitendaarbijaanophetkwaliteitsnetgoederenvervoer.Deprovincieheefthiereenfaciliterenderolin.
Gemeentenzorgenvoorhetbehoudvanbestaandecapaciteitvanoverslaglocatiesvoorbinnenvaart. DeprovincieondersteuntinitiatievenvooruitbreidingvanbinnenhavencapaciteitopdezesaangewezenlocatiesindenotaBluePorts,indienereendoorbedrijfslevengedragenbusinesscaseis.
Provincieengemeentenzorgenervoordathunwegendieonderdeeluitmakenvanhetkwaliteitsnetgoederenvervoer voldoen aan de eisen zoals beschreven in de rapportage Kwaliteitsnet Goederenvervoer Provincie Utrecht (KGPU).
UITwERkINg Insamenwerkingmetbelangenorganisatiesendeanderewegbeheerdershebbenwijeen Kwaliteitsnet Goederenvervoer ontwikkeld.DitKwaliteitsnetGoederenvervoerbestaatuitroutesdiedebelangrijkstebestemmingsgebiedenvoorvrachtverkeerindeprovincieontsluiten(bedrijventerreinen,winkelgebieden)enverbindenmethetsnelwegennet.Derouteszijnbedoeldomvrachtverkeervlotenveiligaftewikkelenmet eenminimumaanhindervoordeomgeving.
gOEdERENVERVOER
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 37
BijhetinrichtenvanwegendietothetKwaliteitsnetGoederenvervoerbehoren,wordtaandachtbesteedaanhetwaarborgenvaneenvlotteenveiligedoorstromingvanhetvrachtverkeer.NadereaandachtspuntenenkwaliteitsindicatorenwordenbeschreveninderapportageKwaliteitsnetGoederenvervoer Provincie Utrecht (KGPU) – onderdeel wegen.10
Debelangrijksteknelpunteninhetkwaliteitsnetzijnreedsopgelost.Hetbeleidiseropgerichtomgeennieuweknelpuntentelatenontstaan.VerbeteringenzijnernodigwaarhetgaatomparkeervoorzieningenvoorvrachtverkeerendeconsistentietussenhetKwaliteitsnetGoederenvervoerenhetgemeentelijkebeleidvanstedelijkedistributie.Wewillenditoppakkendoorsamenmetgemeentenendegoederenvervoersectornaaroplossingentezoekenvoorbijvoorbeeldefficiënterenduurzamertransportdoorafgestemdevenstertijden,goedelogistiekeroutesenparkeervoorzieningen.
MULTIMODAALGOEDERENVERVOERBinnenhavensenoverslaglocatiesvoordebinnenvaartzijnoverhetalgemeeninbeheervangemeenten. Demeestenzijnechtervanbovenlokaalbelangomdatdegevestigdebedrijvenvaakeenregionalefunctiehebben.Tedenkenvaltaancontainerterminals,overslaglocatiesvoorbouwstoffenenasfalt-enbetoncentrales.VoorbedrijventerreinenLageWeide(Utrecht)enhetKlooster(Nieuwegein),zijndedePortofUtrecht,zullenwijactereninderuimtelijkeordeningalsdaartoeeennoodzaakisentevenseendeelvandefinancieringvooronzerekeningnemen.Voordeoverigekansrijkelocatiesvoorcapaciteitsuitbreidinghebbenwijalleeneenrolalsregisseureneventueelalsfinancier.
10 Erzijnookkwaliteitsnettenvoorvaarwegenenspoor.DezebestaanechteruitsluitenduitRijksinfrastructuurendevaarwegde
eem (in beheer van ons)
38 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Alshetgaatomdeontwikkelingvanbinnenhavencapaciteitvolgenwijdevraagvanuitdemarkt.Zondermarktgedrevenbusinesscasewordendooronsgeeninitiatievenondernomen.Opditmomentisernietofnauwelijksbehoefteindemarktaanuitbreidingvanbinnenhavencapaciteit,maarwijhoudendemogelijkheidopendatindeperiodetot2028kanveranderen.
ExTERNEVEILIGHEIDInhetexterneveiligheidsbeleidstaatderisicobenaderingcentraal.Metbehulpvanderisicobenaderingwordtvoorexterneveiligheideenrelatiegelegdtussendekansdateenongewoonvoorvalmetgevaarlijkestoffenzichvoordoetenheteffectvandatvoorvalopdeomgevingvandeinrichtingofvandetransportas.
Erzijndriesoortennormen:
• Plaatsgebondenrisico:detheoretischekansdatéénpersoondiezichcontinubevindtindenabijheidvaneenrisicovolleactiviteitslachtofferwordtvaneenzwaarongeval.
• Groepsrisico:detheoretischekansdatmeerderepersonen(100of1000)diezichcontinubevindenindenabijheidvaneenrisicovolleactiviteitslachtofferwordenvaneenzwaarongeval.
• Oriënterendewaardevoorhetgroepsrisico:naarmatemeerpersonenindeomgevingvaneenrisicovolleactiviteitslachtofferkunnenworden,moetdekansopeencalamiteitkleinerzijn.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 39
Voorplaatsgebondenrisicoiseenwettelijkeondergrensgedefinieerdwaaraanwemoetenvoldoen.Denormvoorgroepsrisicoheeftnietdestatusvangrenswaarde,maariseenoriënterendewaardeDitbetekentdatwijbijhetverplaatsenofaanleggenvanwegenrekeningmoetenhoudenmetdehoogtevanhetgroepsrisicoenhetgroepsrisicomoetverantwoorden.Vandeoriëntatiewaardevoorhetgroepsrisicomaggemotiveerdwordenafgeweken.
Derisico’srondvervoervangevaarlijkestoffenvoldedenin2010aandewettelijkeondergrenzenvoorplaatsgebondenrisico.Degrenswaardevoorhetplaatsgebondenrisicowordtnietoverschreden.Welwordt debasiskwaliteitvoorhetgroepsrisicooverschredenbijhetspoor(Breukelen,Amersfoort)enbijsnelwegen(rondomUtrechtenAmersfoort).LangshetspoortussenHouten-UtrechtenWoerden-Breukelen-Abcoude-AmsterdamendesnelwegenrondomUtrecht,AmersfoortenbijBreukelenishetgroepsrisicoeenaandachts-puntvoorruimtelijkeontwikkelingen.BijhetAmsterdamRijnkanaalleverthetvervoervangevaarlijkestoffen geenknelpuntenop.Erisgroeimogelijkzonderdatersprakeisvaneenverhoogdrisico.
LangsprovincialewegenishetgroepsrisicoalleeninVeenendaalmet0,2hogerdandeoriëntatiewaarde van0,1.Alleprovincialewegenzijnnuvrijgegevenvoorhetvervoervangevaarlijkestoffen.Bijaanlegvanprovincialewegenstrevenweernaaromhetgroepsrisiconiethogertehebbendandeoriëntatiewaardevan0,1.
Deoverschrijdingvandeoriënterendewaardeopeenaantallocatieslangsspoorwegenensnelwegeninonzeprovinciekunnenwenietongedaanmakentenzijindetoekomsthetgebruikvanlpgalsbrandstofwordtverminderd.InhetkadervanhetlandelijkBasisnetvoorhetvervoervangevaarlijkestoffenisderisicoruimte vanditvervoerlangsspoorwegenensnelwegenvastgelegd.Devervoerdermoetdaarbinnenblijven.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvoor‘goederenvervoer’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
procesondersteuning goederenvervoer
Regionaleafstemmingstedelijkedistributie,behoudvannetwerkvanbinnenhavensenKwaliteitsnetgoederenvervoer
Partijenmetelkaartotoplossingenvoorefficiëntgoederenvervoerkunnenkomen.
monitoring externe veiligheid Telgegevensvervoergevaarlijkestoffen,risicoanalyse,verwerking in risicoregister
op deze manier de veiligheid van hetkwaliteitsnetopdewegenindeprovincieUtrechtkanwordenverantwoord.
40 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
dOEL
Voorop staat dat we de negatieve effecten van mobiliteit op de kwaliteit van de leefomgeving willen voorkomen. waar dat niet kan, zetten we ons in om de negatieve effecten van mobiliteit op de kwaliteit van de leefomgeving te minimaliseren. dit doen we vanuit een integrale aanpak door in een vroeg stadium de bodem-, water- en milieu basiskwaliteiten11 en cultuurhistorie mee te nemen in het afwegingsproces.
EssENTIEEL ONdERdEEL Mobiliteitisverwevenmetdebeleidsterreinenmilieu,ruimtelijkeordening,natuurenlandschap,economie
enwelzijn.Ditvereistdatoverhedenbeleidopregionaleschaalafstemmenenzichtbaarlatendoorwerkeninregionaleuitvoeringsprogramma’s.Bijmobiliteitsvraagstukkenvindtvanuiteenbredecontext(mens,markt,milieu)eenzorgvuldigeafwegingplaats,waarbijweonshandelennietwillenafwenteleninplaatsentijd12.
UITwERkINg Bijallebeleidsontwikkelingenen-uitwerkingenenbijuitvoeringsprogramma’sen-projectennemenwijdeeffectenopdekwaliteitvandeleefomgevingmeeinonzeafwegingenenkeuzes.DitisconformdekadernotaBodem-,Water-enMilieubeleid(BWM-beleid)13waarinisopgenomendatdebasiskwaliteiten14dekernvormenvanhetBWM-beleidenvoorwaardelijkzijnvoorhetrealiserenvandeontwikkelopgaven,hetuitvoerenvanonzekerntakenengebiedsontwikkeling.Voornatuurenlandschapvolgtdituitdewettelijkekadersflora-enfaunawet,Natura2000,Natuurbeschermingswetenprovincialekaders(EHS,Nee-tenzijbeginsel).Wijzullensamenmetanderepartijeninprojectendeeffectenopdekwaliteitvandeleefomgevingonderdeaandachtbrengen.Doelhiervanisomexplicietkansen(meeliftenmetmobiliteitsprojectenvanuitdegedachtewerkmetwerkmaken)voorhetvoorkomenofverminderenvannegatieveeffectenopdeleefomgevinginbeeldtekrijgenentebenutten.
11 Debasiskwaliteitenzijn:luchtkwaliteit,geluidskwaliteit,externeveiligheid,waterkwaliteiten–kwantiteitenbodemkwaliteit.
12 Statenbriefoverduurzaamheid,22mei2012.
13 vastgesteldop21augustus2012doorGedeputeerdeStatenvanUtrecht.
kwaLITEIT VaN dE LEEFOmgEVINg
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 41
Welopenbijmobiliteitsprojecten,binnendetrajectaanpak,zovroegmogelijkdevolgendestappendoor:
• brengallegevoeligebestemmingen(zoalswoningen,scholen,kinderdagverblijven)inbeeldindeomgevingvanhetbetreffendeproject;
• brengomliggendenatuur(EHSenGroenecontour),landschapencultuurhistorieinbeeld;• brenginbeeldwatdeeffectenzijnvanhetvoorgenomenprojectvoorwatbetreftdebasiskwaliteitenvanhet
BWM-beleid,natuur,landschapencultuurhistorie;• brenginbeeldwatdebelastingisvandegevoeligebestemmingen(actueleentoekomstigesituatie);• geefaanopwelkewijzeeventuelebelastinggecompenseerdofverkleindkanworden.• geefaanwelkemogelijkhedenbestaanomextraambitiesvoorkwaliteitvandeleefomgevingaandeomvang
vanhetprojecttoetevoegen,ondervoorwaardevanextrafinanciering.
GELUIDNaastdewettelijkeverplichtingenhanterenwijeeneigenambitievoorbeperkingvandegeluidsbelastingopwoningenlangsdeprovincialewegen.Hetwettelijkkaderistweeledig:
1. DeWetgeluidhindergeeftaanwanneerwijmaatregelenmoetennemenomgeluidtoenametegentegaan.Mogelijkzalnieuwegeluidwetgeving(SWUNG214)gedurendedelooptijdvanhetmobiliteitsplanvankrachtwordenalsonderdeelvandeOmgevingswetdiemomenteelwordtvoorbereid.
2. VerplichtingtothetmakenvangeluidbelastingkaartenenopstellenenevaluerenvanactieplannenconformdeEU-richtlijnomgevingslawaai.
Deonderlingerelatietussendeprovincialeinspanningenendewet-enregelgevingwordtweergegeveninonderstaandefiguur.
14 SWUNG:SamenWerkenaanUitvoeringNieuweGeluidwetgeving.
Provinciaalgeluidbeleid
EU actieplan geluid:
VerplichtombinneneenjaarnaderapportagevoordeEUeenactieplanoptestellen,waarinisopgenomenwelkeactiviteitenwordenondernomenom het (eigen) beleid te realiseren
swUNg2:
• Verwachteinvoeringna2016.• Invoeringgeluidproductieplafonds (GPP’s)voorprovincialewegen.• BijoverschrijdingGPPishet treffenvanmaatregelenverplicht.
Elke 5 jaar een rapportage(stand van zaken):
• Geluidkaartenmetaantallen metgeluidbelastewoningen• Stiltegebieden
EU-richtlijnomgevingslawaai
Huidige wet geluidhinder:
Voorwegbeheerder:Bijtoenamegeluidhinderalsgevolgvan reconstructies en/of aanlegnieuwewegenishetverplichtmaatregelentetreffendiedetoe-namevangeluidhindertegengaan.
42 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
DOELSTELLINGWewillendegeluidoverlastvanhetverkeeropprovincialewegenzoveelmogelijkbeperken,waarbijweeengevelbelastingmet61dBLdenalsplandrempelgebruikenomtebepalenwelkegeluidmaatregelenwedoelmatigkunnentreffen.Maatregelenwordengetroffenalsdezedoelmatigenuitvoerbaarzijn.Hierbijmakenwegebruikvaninfra-structurelemaatregelendiedegeluidsproductiereduceren,zoalsbijvoorbeeldgeluidreducerendasfalt.Opkruispuntenenrotondespassenwegeengeluidreducerendasfalttoeomdatdittesnelslijt.Geluidschermenen-wallenwordenalleentoegepastalsdaarvoorvoldoenderuimteisendeplaatsingverenigbaarismetdeLandschapsverordening.Daarnaastzettenweinopinnovatieenblijvenweonderzoekdoennaarnieuwemaatregelenmetbehulpvanpilots.
WERKWIjZEconformdeEuropeseRichtlijnOmgevingslawaaipublicerenenberekenenwedegeluidbelastinginonzeprovincieelkevijfjaaropgeluidkaarten.Tweejaardaarnapublicerenweeenactieplaninclusiefeenevaluatievanhetvoorgaandeactieplan.Voorallewegendieindeplanperiode(vijfjaar)detrajectaanpakdoorlopen,bepalenwewelkemaatregelenwegaantreffen.
Bijhetbepalenvandemaatregelenhanterenweeendoelmatigheidsaanpak,waarbijdekostenvanmaatregelenwordenafgezettegenheteffect.DezeaanpakisgebaseerdopeenmethodiekdieinIPO-verbandisontwikkeld.Heteffectvandemaatregelendrukkenweuitineennormbedragvooreenbepaaldwegvak.Eenmaatregelisdoelmatigalsdekostenlagerzijndanhetnormbedrag.
Hetnormbedragbepalenwedoorhetaantalwoningenineenbepaaldegeluidscategorietevermenigvuldigenmetde(gewogen)normkostendiegeldenvoordezecategorie(zieonderstaandetabel).
Hoewelwevooralmaatregelenoverwegenwanneerersprakeisvanwoningenmeteengeluidbelastingvanaf61dB,onderkennenwemetdeweegfactorendateralvanaf55dBsprakeisvanenigegeluidhinder.Doorhettoepassenvanlagerenormkostenvoorwoningenmeteengeluidbelastingvan55tot61dB,wegendezeechterminderzwaarbijhetbepalenvanhetnormbedragvooreenwegtraject.
IndevijfjaarlijkseactieplannennemenweookdemaatregelenopdiewordengetroffenomtevoldoenaanderichtwaardevoorstiltegebiedendieisopgenomenindeProvincialemilieuverordeningUtrecht.Ingevalvanoverschrijdingvanderichtwaardemoetdewegbeheerdermaatregelentreffenofmotiverenwaaromergeenmaatregelenwordengetroffen.MaatregelenwordengetroffenindienhiervooraanvullendbudgetvanbuitenhetMobiliteitsprogrammabeschikbaarwordtgesteld.
geluidsbelasting van de gevel (db) Normkosten per woning
55tot61 €8.750,-
61tot65 €15.000,-
65tot70 €22.500,-
≥70 €31.250,-
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 43
LUcHTKWALITEITSindsjuni2008isdeluchtkwaliteitsrichtlijn15vandeEuropeseUnie(EU)vankracht.Dezerichtlijnbevatnormenvoordeconcentratiesvanstoffenindebuitenluchtterbeschermingvandemensendenatuur.DeEU-normenzijnviadeWetmilieubeheer(luchtkwaliteitseisen)uitgevoerdindeNederlandsewetgeving.centraalindewetgevingstaathetNationaalSamenwerkingsprogrammaLuchtkwaliteit(NSL)uitgewerktHetNSLbevatallemaatregelendiehetRijk,provinciesengemeentenvanaf1januari2005hebbengenomenofgaannemenomdeluchtkwaliteitteverbeteren.Ditmoetervoorzorgendatwetijdigvoldoenaandegrenswaarden,rekeninghoudendmetallevoorgenomenontwikkelingendierelevantzijnvoordeluchtkwaliteit.Volgensdeprognoseszijnervanaf2015geenoverschrijdingenvanstikstofdioxidelangssnelwegenenprovincialewegen.Overschrijdingenlangsgemeentelijkewegenvindenvanaf2015alleenplaatsindegemeenteUtrecht.
lichtInhetkadervandecO2-reductieenzuinigomgaanmetenergieiseenrichtlijnvooropenbareverlichtinglangsprovincialewegenopgesteld,hetverlichtingsplan‘Duurzaamenverantwoordverlichten’(GSbesluit2007).Derichtlijngeeftduidelijkheidoverwaar(welke)verlichtingwelennietgewenstisopdeprovincialewegenenhoedekostenhiervanzichverhoudentothethuidigeniveauvanbeheerenonderhoud.Uitgangspuntis:geenverlichting,tenzijdeverkeersveiligheiden/ofsocialeveiligheidinhetgedingkomt.Vanwegedesocialeveiligheidisopverschillendeplaatsenlangsfietspadenverlichtingaangebracht.Lichtvervuilingendonkertebeschermingnemenwemeeindeintegraleafwegingbinnendetraject-engebieds-aanpak,waarbijwehetverlichtingsplanalsuitgangspunthanteren.
BOMEN:NATUUR,LANDScHAPENcULTUURHISTORIEBomenvormenbelangrijkecultuurhistorische,landschappelijkeen/ofecologischeelementenlangseenweg.Langsdecirca280kilometerwegdiewijbeheren,bevindenzichongeveer47.000bomen.Dezebomenstaanuitoogpuntvanverkeersveiligheidsomsverkeerdomdatzeinuitzichthoekenen/ofinobstakelvrijezonesstaan.Vaakzijndiezelfdebomenals(zeer)waardevolaantemerkenuithetoogpuntvanlandschap,cultuurhistorieennatuurenzoudenzedusbehoudenmoetenblijven.
Ombijhetinrichtenvanprovincialewegenbeterrekeningtekunnenhoudenmetdelandschappelijkeenecologischekwaliteitenvandeomgevingzijnervoordiverseaspectenzogenaamde‘signaleringskaarten’opgesteld.Opdezekaartenzijnbelangenaangegevenwaarmeerekeninggehoudenwordtbijdeherinrichtingvanwegen.Wanneererzichknelpuntenopeenprovincialewegvoordoen,vormendezekaarteneenbelangrijkhulpmiddelbijhetzoekennaareenintegraleoplossing,danwelhetafwegenvandediversebelangenwanneereenintegraleoplossingnietmogelijkis.Voordevolgendeaspectenzijnsignaleringskaartenopgesteld:
• aantalbomeninobstakelvrijezone;• landschap;• cultuurhistorischewaardevandewegen;• cultuurhistorischezichtlijnenbijbuitenplaatsen;• oversteekbaarheidwegenvoorwild.
15 Richtlijn2008/0/EGbetreffendedeluchtkwaliteitenschonereluchtvoorEuropa.
44 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
WATERVEILIGHEIDHetgrootstedeelvanonzeprovincieligtineenoverstroombaargebied.Indeprovincieliggendaaromprimaireenregionalekeringendiebelangrijkzijnvoordewaterveiligheid.Diversewegenlopenoverdezeprimaireenregionalekeringen.Alsdezetrajectenaangepaktworden,zullenwesamenwerkingzoekenmethetbevoegdgezagvoordewaterveiligheidomteborgendeeisenvanwaterveiligheidwordenmeegenomenenwaarnodigdewaterkerendewerkingwordtversterkt(werkmetwerk).Wegenkunnenookeencompartimenterendewerkinghebbenbijoverstromingen.Bijeendijkdoorbraakkunnenwegenhetwater(tijdelijk)kerenzodatschadeenslachtoffersvaneenoverstromingbeperktkunnenworden.DeNeder-Rijn/LekgeeftdegrootsteoverstromingsdreigingvoordeprovincieUtrecht.BijeendijkdoorbraakaandenoordkantvandeNeder-Rijn/Lekstroomtwatervanzuidnaarnoord.Hierdoorkunnendewegendievanoostnaarwestlopeneencompartimenterendewerkinghebben.Indeoverstromingsscenario’sisbijvoorbeeldteziendatdeA12eenbelangrijkecompartimenterendewerkingheeft.DezewerkingkannogwordenversterktdoordeA12opbepaaldelocatiesteverhogenendoorhetafsluitenofafsluitbaarmakenvanonderdoorgangen.Oost-westwegenzuidelijkvanwoonwijkenofbedrijventerreinenkunnenookeenpositievecompartimenterendewerkinghebben.Oost-westwegennoordelijkvanwoonwijkenofbedrijventerreinenkunneneennegatievecompartimenterendewerkinghebbenomdathetwaterdanjuistlangerendieperindewoonwijkofhetbedrijventerreinstaat.
Oponderstaandkaartjezijndewegenopeenprimaireofregionalekeringendewegenmeteencompartimenterendewerkingaangegeven.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 45
IndebestrijdingsplannenvoordijkdoorbraakzijnonderregievandeVeiligheidsregioUtrechtevacuatieroutesaangewezen.Bijdreigendedoorbraakvanderivierdijkwordtdepreventieveevacuatieoverdezewegengeleid.Bijpreventieveevacuatiemoeteengrootdeelvanhetgebiedlangsdegroterivierenevacueren.Datstelthogeeisenaaneengoededoorstromingvanhetverkeer:erzijnsnelleenbetrouwbareroutesnodigvoordeevacuatie.concreetbetekentditbijvoorbeeldhetmogelijkmakenvanreverselaning.Datwilzeggendeweggeschiktmakenomvolledigéénrijrichtingintestellen.Omdathoogwateropderiviervaaksamengaatmethevigeregenvalishetvancruciaalbelangdatdeevacuatiewegennietgedeeltelijkonderlopendoorregen. Deevacuatierouteszijnweergegevenoponderstaandkaartje.
GROENGASENELEKTRIScHRIjDENHetrijdenopelektriciteitofgroengasverminderthetbroeikaseffectenverbetertdelokaleluchtkwaliteit. WijstrevenernaaromsamenmetmedeoverhedenenmarktpartijendeaanschafenhetgebruikvanGroengas-auto’stebevorderen.DitdoenwedoordemogelijkhedenomtetankentevergrotendoorhetaantalGroengastankstationstevergroten,maarookdoormeerbekendheidtegevenaanhetrijdenopGroengasentefaciliterenindekeuze.Daarnaastbevorderenwedeaanschafenhetgebruikvanelektrischaangedrevenvoertuigendoorhetbelangrijksteobstakelwegtenemen:delaadinfrastructuur.Hetopladenvaneenelektrischeautobijeenlaadpuntvraagtongeveer8uur,hetopladenvaneenelektrischeautobijeensnelladerkostminderdaneenhalfuur.Doorhetbevorderenvanhetaantalsnelladersverlagenwededrempelvoorhetaanschaffenvaneenelektrischeauto.
46 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
GREENDEALSWijhebbeneenGreenDealgeslotenmethetministerievanEconomischeZaken.MetdeGreenDealsstreefthetrijkverduurzamingnadielonendisvooroverheidenmaatschappij.BijdeGreenDealgaathetomconcreteduurzameinitiatieven,waarbijbarrièresverdwijnen,innovatiesontwikkeld,gefinancierdentoegepastwordenenduurzamekansenwordenbenut.Indepraktijklooptdemaatschappijtegenbelemmeringenaandieindewiegstaanvaninitiatievendieleidentoteenverdereverduurzaming.DeGreenDealdiewijmethetrijkhebbengesloten,bestaatuitvieronderdelen.Tweevandezeonderdelenhebbeneenlinkmetmobiliteit,teweten;
• Wijonderschrijvenhetbelangvanemissielozebusseninhetopenbaarvervoer.Hetstrevenisditindeconcessieverleningteverwerken.Methetrijkwerkenwevervolgensaanhetwegnemenvandezeobstakelsomin2025volledigopschoonvervoerovertegaan.
• WijwillensamenmetdegemeenteUtrechtenhetbedrijfslevendecO2-uitstootterugdringenendelucht-kwaliteitverbeterendoormobiliteitsmaatregelendoorbedrijvenenhetverhogenvangebruikvanschonervervoerdoorwerknemers.DaartoeontwikkelenwesameneenaanpakvoorzowelgrotebedrijvenalsMKBdie,nadaterervaringmeeisopgedaanbijeenbeperktaantalpilotbedrijven,kanwordenopgeschaald. Deontwikkeling,agenderingenuitrolvandezeaanpakwordtdoorallepartijengezamenlijkaangepakt.
Wijstimulerenalenkelejarendeproductieenhetgebruikvanbiogas.Recentzijnerinnovatieveontwikkelingenalsrijdenopvloeibaargroengas,waarbedrijveninderegioinitiatiefinwillennemen.Dezeontwikkelingenversterkendeduurzamemobiliteitbinnenderegio.Voordeontwikkelingvanrijdenopvloeibaargroengasisregelgevingnodigvoordevergunningverleningvoortankstations.Dezeregelgevingontbreektwaardoordebouwvantankstationsvanvloeibaarbiogasstagneert.Wijfungerenalsfacilitatorenkennismakelaarvoorondernemersdieeentankstationvoorbio-LNGwillenexploitereneninventariserendeproblemendiedaarquavergunningenenregelgevinguitvoortvloeien.Hetrijkzetzichinomdegeïnventariseerdeproblemenrondomdevergunningverleninginoverlegmetdebrancheeninnovatieveondernemersteondervangen.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstellingvoorde‘kwaliteitvandeleefomgeving’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
Oversteekbaarheidfauna verkeersmaatregelenvooroversteekbaarheidvanprovincialewegenvoorwild
het negatieve effecten van mobiliteitvoorwildmindermaakt
InvoeringSWUNG opzetten en beheren geluidsregisteri.v.m.introductiegeluidproductieplafonds
handhaving van vastgestelde geluidsbelastingenmogelijkwordt
Vervoergevaarlijkestoffen (externe veiligheid)
coördinatie,monitoringenimplementatie routes voor vervoer vangevaarlijkestoffen.
Risico’srondomvervoergevaarlijkestoffenbeterbeheersbaarzijn
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 47
VERbINdINgEN VaN VRaag EN aaNbOd
dOEL
Vraag en aanbod zijn tussen nu en 2028 steeds beter op elkaar afgestemd door betere informatievoorziening en een volwassen markt van reizigers en aanbieders van mobiliteitsdiensten.
EssENTIëLE ONdERdELEN niet van toepassing
UITwERkINg Wijwillenwerkenaanhetbeteropelkaarafstemmenvanvraagenaanbod.InhetvoorgaandedeelvanditMobiliteitsprogrammaisdituitgewerktinonzevisieopdenetwerken.Hetgebruikvandenetwerkenbeïnvloedenwedooreencombinatievanmaatregelenvoorverkeersmanagement,reisinformatieenSlimWerkenSlimReizen(SWSR).Metverkeersmanagementzorgenweervoordateengegevenverkeersvraagzoefficiëntmogelijkoverhetnetwerkwordtafgewikkeld.Metdeontwikkelingvanverkeers-enreisinformatiedienstenwillenwedekeuzemogelijkhedenvoordereizigerverbeterendooreenbeterespreidingophetgebruikvandenetwerkennaarroute,tijdstipenvervoerswijze.
Hetsturenengeleidenvanhetverkeerorganiserenwevanuithetverkeersmanagement.DeafgelopenjarenisgewerktaanhetprogrammaRegionaalVerkeersmanagement,dattoewerktnaareenstructureleuitvoeringvanoperationeelverkeersmanagement.Alshetprogrammain2013gereedis,isereenregionaalsysteem(mensen,organisatieentechniek)vooroperationeelregionaalverkeersmanagement.Ditsysteemmoetbeheerdworden,watvraagtomnieuweinvesteringen.Indebeheerfasezijndevolgendeactiviteitengedefinieerd:
1. Monitoringenevaluatie;2. Onderhoudenvanderegelscenario’s;3. Implementatievanderegelscenario’s(fysiekemaatregelenensoftware);4. Onderhoudvanhetmeetnet;5. Onderhoudvanderegionaleverkeersmanagementcentrale;6. Onderhoudvandesystemenopstraatvoorhetsturenengeleidenvanhetverkeer;7. Hetonderhoudenvanhetsysteemvoorafstemmenvanwegwerkzaamheden;8. Deuitvoeringvanincidentmanagement;9. Beheervanstoringenvandetechnischeketen;10. Leverenvanbasisgegevens(viaNationaalDataWarehouse)aanserviceprovidersvoorhetmakenvan
verkeers-enreisinformatiediensten;
48 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Ditzijnstructurelebeheerstakenendiedaarmeeonderdeprovincialebegrotingvoorbeheerenonderhoudvallen.Weliserdejaarlijksemonitoringenevaluatiedieleidttotprojectenvoorhetontwikkelenvanregelscenario’s,deimplementatiedaarvanenaanvullingenenvervangingvanhetmeetnet.
VERDERONTWIKKELENSTURENENGELEIDENVoorhetbeheervanhetregionaalsysteemvoorverkeersmanagementisin2011doorregionalepartijeneensamenwerkingsovereenkomstopgesteld,waarbijdeprovincieUtrechtenRijkswaterstaatdebelangrijkstepartijenzijnbijhetuitvoerenvanregionaletakenvooroperationeelverkeersmanagement.Vooronsbetekentdezesamenwerkingdatwijsteedsmeertakenovernemenvananderedecentralewegbeheerders.Tedenkenvaltaanhetbeheervanhetregionaleparkvoorroute-informatiepanelenenhettechnischenfunctioneelbeheervanverkeersregelinstallaties.
Deeerstenegengenoemdetakenvoorverkeersmanagementvloeienvoortuitonzerolalswegbeheerderenhebbenprimaireeneffectophetaanbod(vaninfrastructuur)voordereiziger.Deverdereafstemmingtussenvraagenaanbodwillenwebereikendoor:
• Betereinformatievoorziening(meermultimodalereisinformatieinclusiefinformatieoververblijfsmogelijkhedenenhetverderontwikkelenvansturenengeleiden)
• Eenmeervolwassenmarktvanvragersenaanbieders• Groterebetrokkenheidvanreizigersenniet-reizigersbijdeuitwerkingenvanonsmobiliteitsbeleid
MEERMULTIMODALEREISINfORMATIEHetinformerenvandereizigerisaandemarkt.Privateinitiatievenzijnbeterinstaattotoplossingentekomenpassendbijderelevantedoelgroepenenhetleverenvanreisinformatievoorhettotalenetwerk(hetperspectiefvandereiziger).Daarbijzijnwijvoorstandervanmultimodalereisinformatiezodatdeverschillendedeelnetwerkenookquainformatievoorzieningeengeheelzijn.Dereisinformatiezalsteedsmeeractueelzijnenbeschikbaarviadevicesdieonderwegtegebruikenzijn,zoalssmartphonesentablets.Daarnaastverwachtenweeenontwikkelingwaarinreisinformatiesteedsmeerwordtgepersonaliseerd,passendbijdewensenenbehoeftenvandeindividuelereiziger.Tevensgaathetnietalleenoverhetreizen,maarookdesituatiedaaromheen,zoalsinformatieoververblijfsmogelijkheden(zoalswerk-enontmoetingslocaties)indenabijheidvandenetwerkenenknopen.
Hetisiederseigenkeuzehoe,waarenwanneeriemandzichverplaatst.Wijwillenallealternatievenfaciliterenzonderreizigerstedwingenalternatievenvoordeautotegebruiken.Daarbijgaathetomanderereis-alternatieven,zoalseenandervervoermiddelen/oftijdstip,maarookhetalternatiefomniettereizen,zoalsthuiswerkenenvideoconferencing.Dergelijkealternatievenkennenvoordelenvoordereiziger,maarreizigerszijnhiervaaknietmeebekendofwetennietprecieshoedatwerkt.
Hetisdetaakvandeoverheidomallebeschikbaredataopentestellenvoordemarkt.Hetinwinnenvan datakostgeldendaarmeeheeftdedataeenwaarde.Deveronderstellingisdateropbasisvanopendatabeterereisinformatiebeschikbaarkomt,watervoorzorgtdatvraagenaanbodbeterzijnafgestemdener eenefficiënterreisgedragontstaatdathogeremaatschappelijkebatenkentdandewaardevandedata.WijbeschouwenditbeschikbaarstellenvandataalsonzevoornaamsterolvoorditsamenwerkingsverbandtussenwegbeheerdersinhetkadervandeNationaleDatabankWegverkeersgegevens(NDW)enhetNationaleDatabankvoorOVgegevens(NDOV).
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 49
MEERVOLWASSENMARKTVANVRAGERSENAANBIEDERSDeafgelopenjareniseronderdenoemersmobiliteitsmanagementenSlimWerkenSlimReizengestimuleerddatreizigerminderindespitsreizen.Inmiddelszijnmarktinitiatievenontstaandiemobiliteitsdienstenleverenenadviesorganisatiesdiewerkgeversenwerknemersstimulerenvoorbepaaldemobiliteitsdienstentekiezen.Deoverheidheefteenstimulerenderoldieleidttoteentransitienaareenvolwassenmarktvanvragersenaanbieders.WijzijndanookvanmeningdathetoptermijngeentaakmeerisvandeoverheidomSlimWerkenSlimReizen(mobiliteitsmanagement)testimuleren.Dekomendejarenvoerenwenogenkeleprojectenuit,maarwelsteedsnadrukkelijkermeteentrekkerschapvanuithetbedrijfsleveneneenbelangrijkerolvoorgemeenten,omdatzijhetlokalebedrijfslevenhetbestekennen.
GROTEREBETROKKENHEIDVANREIZIGERSENNIET-REIZIGERSBIjDEUITWERKINGENMOBILITEITSBELEIDEssentieelbijhetverbindenvanvraag-enaanbodishetbegrijpenvandevraagnaarmobiliteitenmobiliteits-voorzieningen.Onderzoekonderreizigersenniet-reizigersisdaaromeenvastonderdeelbijdeuitwerkingenvanonsmobiliteitsbeleid.Bureaublindheidwordtvoorkomen,dedoelgroepgeeftinzichten(watisnuttigennietnuttig)enideeënontstaandievoortkomenuithethuidigegebruik.Zoishetookzinvolreizigerstebetrekkenbijdetrajectaanpak.
PROJECTENOVERZICHTDevolgendeprojectenzijnvoorzienopbasisvandebovenstaandeuitwerkingdiebijdragenaandedoelstelling‘verbindenvanvraagenaanbod’.
Project Omschrijving draagt bij omdat ...
regionale coördinatie gemeenten SWSR
Periodiekbijeenkomstenvoorgemeenten organiseren om te leren vanelkaarservaringenophetgebiedvanSWRS
Helptgroeiennaareenvolwassenmarkt
regelscenario’s Ontwikkelingenimplementatie(fysiekemaatregelenensoftware)nieuweregelscenario’s
verbetering doorstroming (vermindering oponthoud) wvoorauto,fietsenOV
Afstemmenwegwerkzaamheden Zorgen voor minimaliseren van verkeershinderalsgevolgvanwegwerkzaamheden
vermindering oponthoud
50 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
bEsCHIkbaRE mIddELENDeuitvoeringvanditMobiliteitsprogrammafinancierenwemetdealgemenemiddelendiewejaarlijksvoorditdoelaandereserveGroteWegenwerken(GWW)toevoegen.Intotaalvoegenwebijongewijzigdfinancieelbeleidindeperiode2013-2028€297miljoentoe.DaarnaastkomenerjaarlijksrijksbijdragenbeschikbaaruitdeBredeDoeluitkeringVerkeerenVervoer(BDUV&V).Voordeperiode2013-2028gaathetvooralsnogom€653miljoen.Ookzijnernognietgeïnvesteerdemiddelenuitvoorgaandebegrotingsperiodesbeschikbaarop1januari2013Hettotaleinvesteringsbudgetvoordeuitvoeringvanhetmobiliteitsbeleidindeperiode2013-2028ishiermee€1.281miljoen.
Demiddelenkomenvrijinhetkasritmedatindelaatstetabelisweergegeven.Voordeperiodet/m2018zijndebedragenperjaarweergegeven.Vanaf2019hebbendebedragenbetrekkingoptweeperiodesvanviereneenperiodevantweejaar.
INVEsTERINgENIndezeparagraafishetMobiliteitsprogrammauitgewerktinconcreteprojecten.Daarbijiseenindelinggemaaktinprojectendiereedsbestuurlijkzijnvastgelegd,projectenvoordekomendevierjaarenprojectenopdelangeretermijntot2028.
Eenbelangrijkdeelvandebeschikbaremiddelenisnodigvoordeuitvoeringvanprojectenwaaroverbestuurlijkisbesloten.Hetgaathierbijom€522miljoen.DaarnaastzijnnieuweinvesteringennodigomdeindeMobiliteitsvisiegeformuleerdedoelentebereiken.Hiermeeisvolgensdehuidigeschattingen€729miljoengemoeid.Tot2015staatdetijdnietstilenzulleneropbasisvanhetStrategischMobiliteitsplanProvincieUtrecht(SMPU)projectenaandeinvesteringslijstwordentoegevoegdopbasisvanbesluitvormingin2013en2014:dezeovergangsfaseisberekendop€58miljoen.
bestuurliJK aFgesproKen programmeringDeafgelopenjarenhebbenweafsprakengemaaktoverderealisatievanmobiliteitsprojecten.Bijvoorbeeldbinnendeprogramma’sRVM,VERDERenBeterBenutten,maarookviaindividueleafsprakenmetpartners. DeprojectenbeschouwenwijalsuitgangspuntenzijndaarmeeiniedergevalonderdeelvanditMobiliteits-programma.HetgaatomdeprojecteninbijlageI.
FINaNCIERINg EN INVEsTERINgEN
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 51
Indetabelhieronderstaathetoverzichtmetnieuweprojectenvoordeperiode2015-2028.
EriseenovergangsfasevanhetSMPUnaarditprogramma.Ophetmomentdatgestartwordtmetdetrajectaanpakzalereendoorlooptijdnodigzijnomtebepalenwateraan(combinatievan)projectenzoumoetenwordenopgepakt.Datgeldteveneensvoordehuidigeverkenningen;eenaantaldaarvanbereidenweopditmomentvoor.Overdeprojectenisnoggeenbesluitgenomen.
INVENTaRIsaTIE NIEUwE PROJECTEN 2014-2028
52 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
LOPENdE VERkENNINgEN smPU PLaNPERIOdE
dEkkINgsmIddELEN VERsUs UITgaVEN
Hieronderisaangegevenwathetsaldovandemiddelenendeuitgavenis.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 53
mONITORINg EN EVaLUaTIE
Monitoringenevaluatiemakendecyclusvanbeleidsvormingtotuitvoeringsluitend.Doorperiodiektemeten,kansturingplaatsvindenopgewensteenongewensteontwikkelingen.
HetMobiliteitsprogrammaheefttotdoelhetverkeer-envervoersysteemteverbeteren.Daarziteenaantalaspectenaan,zoalsdekwaliteitvandereis,filevorming,ongevallenenmilieaspecten.Opbasisvandedoelstellingenenuitwerkingeninhetprogrammazijnstreefwaardenbepaald.Opdiemanierkangemetenwordenofenwaarverbeteringnodigis.Opdiemanierismonitoringenevaluatiehetmiddelomtebepalenwaarnietaandestreefwaardenwordtvoldaanendusnogmaatregelennodigzijn.Hetgeeftdaarnaastinzichtindereedsbereikteresultatenendegevolgenvanexterneontwikkelingen.
Eendirecterelatieleggentussendegenomenmaatregelenenhetbereikteresultaatisvaaklastig.Veeleffectenwordennamelijkdooreenmixaaninvloedenbepaald.Tochwordtmetbehulpvanstreefwaardeninzichtindebeleidsresultatengeboden.Nietindelaatsteplaatsomdatmonitoringenevaluatieeenbelangrijkhandvatisvoordebijsturingvanhetbeleid.
mONITORINgOmdeeffectiviteitvanhetbeleidtekunnenmetenenzonodigopbasisdaarvanbijtesturen,hanterenwijeenmonitoringsinstrument.Ditmonitoringsinstrumentbevatdemeestrelevanteindicatorenomdestreefwaardentemonitoren.VoorhetMobiliteitsprogrammawordthethuidigeprovincialemonitoringsinstrumentdaarwaarnodigaangepastzodatditpastbijdegehanteerdestreefwaarden.Inprincipeiserperstreefwaardeeenindicator.Bijhettoepassenvanhetinstrumentdienterruimtetezijnvoorflexibiliteit.Veranderendeinzichtenendebehoefteaanbeleidsinformatiekunnenertoeleidendatindicatorenwordentoegevoegdofgeschrapt.
Perindicatorverschilthetmomentvanmetenvolgensdevolgendetweedeling:
• Indicatorendiewordengemetenspecifiekvooreentrajectophetmomentdatdaardetrajectaanpakwordtdoorlopen(bijvoorbeeldstreefwaardenvoorweginrichting).Dezeindicatorengebruikenweomafwegingentemakenwatuittevoerenaandewegenhaaromgeving;
• Indicatorendiejaarlijkswordengemetenomdathetbelangvandezeindicatorenzogrootisdathierjaarlijksinzichtinis(bijvoorbeelddoorstroming)en/ofomdatzegeendirecterelatiehebbenmetdetrajectaanpak(bijvoorbeeldreizigerstevredenheidinhetopenbaarvervoer).
Inhetgevalvanjaarlijksmeten,metenwesommigeindicatorencontinueomdaareentotaalbeeldvantehebben(bijvoorbeeldongevallen).Andereindicatorenmetenwegedurendeeenbeperkteperiodeperjaar(bijvoorbeeldreizigerstevredenheidinhetopenbaarvervoer).Omwelkeindicatorenenperiodeditgaat,isvooralingegevendooronderzoeksmethodischeoverwegingen.Inbeidegevallenrapporterenwejaarlijks.
54 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
Eenoverzichtvanalletemetendoelstellingenenstreefwaarden,metbijbehorendeindicator,staatinbijlageIvanditMobiliteitsprogramma.
EVaLUaTIEBijevaluatiekanonderscheidwordengemaakttussenprogramma-evaluatieenprojectevaluatie.Programma-evaluatieisgerichtopanalysevanontwikkelingeneneffectenendeconsequentiesdaarvanvoorhetprovincialemobiliteitsbeleid.Projectevaluatierichtzichophetmetenvandeeffectiviteitvanprojectenenkanleidentotbijsturingvandeintezettenmaatregelen.
PROGRAMMA-EVALUATIEProgramma-evaluatievindtplaatsopbasisvanobjectievegegevensuithetmonitoringsinstrumentwaarontwikkelingenwordengesignaleerd.Indeprobleemanalyseverklarenwedezeontwikkelingenentrekkenweconclusiesvoorhettevoerenbeleid.WijzulleniederevierjaarvoorafgaandaanhetopstellenvaneengeactualiseerdMobiliteitsprogrammahetprogrammaevalueren.OpbasisvandezeevaluatiestellenweeennieuwMobiliteitsprogrammaop.
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 55
bIJLagE 1Investeringslijst met bestuurlijk afgesproken programmering
dOORLOPENdE PROJECTEN UmP/bdU
56 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
bIJLagE 2Monitoring
INdICaTOREN mObILITEITsPLaN bIJ JaaRLIJksE OF CONTINUE mETINgEN
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 57
58 | mobiliteitsprogramma provincie utrecht
INdICaTOREN mObILITEITsPLaN VOOR dE TRaJECTaaNPak
mobiliteitsprogramma provincie utrecht | 59
Provincie UtrechtPostbus80300,3508THUtrechtT0302589111