NUMMER 14 • 1e KWARTAAL 2009

City Ragas in Delhi en AmsterdamMijn naam is Haas

HET GEHEUGENHUIS FESTIVAL •E-WASTE • WAT IS EEN INNOVATIEVOUCHER? • NIEUWS • NU MET STRIP!

The Island - Hudson 400 Sense Kitchen 36 Frames of Fame

Re-architect Hong Kong

INHOUDNieuws p. 2E-waste p. 4MijnnaamisHaas p. 8CityRagas p.10Re-architectHongKong p.12HetGeheugenhuis p.16Innoverenmetvouchers p.18TheIsland p.2036FramesofFame p.22

Waag Society magazineVerschijnt driemaandelijksNo. 14 - 1e kwartaal 2009

Waag Society Nieuwmarkt41012CRAmsterdam

T | +31(0)205579898F | +31(0)205579880E | society@waag.orgW | waag.org

Redactie:Michelle‘tHartenRonBoonstraMedewerkersaanditnummer:LipikaBansal,MarjolijnBloemmen,WietskeHuisman,RinskeHordijk,FrankKresin,RonaldLenz,AstridLubsenOpmaak:RonBoonstraDrukwerk:Fokker,AmsterdamOmslagbeeld:Re-architectHongKong,foto:LamHoiShanStrip:©EdithKuyvenhoven

ISSN 1876-1550

©WaagSociety,2009

Tenzij anders is vermeld, is de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen Licentie Nederland 3.0 van toepassing op dit werk.

Except where otherwise noted, the contents of this magazine are published under the terms of the Creative Commons Attribution-ShareAlike Licence 3.0 Netherlands.

In 2009 staan weer tal van interessante projecten en

gebeurtenissen op stapel. In onze nieuwsrubriek lichten we

er alvast een paar uit. Verder in dit nummer

aandacht voor een aantal cultural games die recentelijk

zijn gemaakt en gespeeld. Maar eerst een mededeling

voor onze abonnees.

Ron Boonstra

Wellichtbehoortu totde ruimdui-zendabonneesdieditmagazinevoordeeerstekeervanonsontvangt.Hetismogelijkdatudenkt,hoezo?Voorheenverspreiddenwijditmaga-zinedeelsnaareenaantal cultureleplekken in Amsterdam.Wat ermetdatdeelvandeoplagegebeurdewasmoeilijk te overzien.We hebben erdaaromnuvoorgekozenominplaatsdaarvan een aantal relaties uit onsbestand te selecteren voor toezen-ding.Mogelijkheeftuonseenkeereenvisitekaartjegegeven.Datkanaleentijdjegeledengeweestzijn.Wilt u Waag Society magazine lie-ver niet ontvangen, dan kunt u hetaan ons retourneren in de origineleverpakking.Dieheeftunetwegge-gooid?Eenmailtjesturenkanook:society@waag.org

mooimuis en pop upEénvanveleinteressantenieuweini-tiatievendietotstandkomenvanuithet Fablab* isMooimuis: een zoek-tocht naar een object dat de aller-kleinsten eenbetere interactiemetcomputerskanbieden.

Het doel is om tot een intelligentstukje speelgoed te komen, waar-bijhetkindinputkangevenmiddelsbeweging, aanraking en geluid endespecialesoftwaresignalenterug-stuurt. Hierbij ontstaat een dyna-mischeinteractiediehetjongekindkanhelpeninzijnofhaarsnelleont-wikkelingopdieleeftijdenvooreensensorischeenmotorischestimulanskanzorgen.De ontwikkeling van Mooimuis kan

worden gevolgd op dewebsite vanhetFablab.Een ander project gericht op jon-gekinderenisPop UP.PopUPiseenlevensgrote kijkdoos waarin kinde-renhuneigenvoorstellingmetintel-ligenteobjectenmaken.Verschillen-dezintuigenwordenaangesproken,zodateenintuïtieve,spontaneinter-actieontstaat.Depeuterkanactiefaandeslag,dingeninbewegingzet-ten maar ook gewoon luisteren enkijken.Inallevrijheideninhuneigentempokunnendejongekinderendeinteractieve theaterinstallatie PopUP verkennen. Hierbij wisselen zeverschillende ‘rollen’; ze zijn regis-seur,acteurentoeschouwertegelij-kertijd.Er wordt gewerkt met levensgro-te vormen ontleend aan een Bau-hausblokkendoos,dieinhetFablabwordenvoorzienvandiversesenso-ren. De vormen bestaan uit kubus-sen,cilinders,driehoekenenbalkenontleendaanhetBauhausSpielvanAlmaBuscher(1924).waag.org/popupfablab.waag.org

GLOBAL GINCANA

CULTURAL EXCHANGE

CREATIVE TECHNOLOGY IN EDUCATION

global gincanaEen educatief cultureel uitwis-selingsproject dat later dit jaarwordt uitgevoerd tussen scholen inAmsterdam en Sao Paulo, Braziliëheet Global Gincana. In het projectwordt de impact van de multi-cul-turelesamenlevingenvanbeidelan-denverkendopgebiedenmuziekendans,taal,mode,gewoontenenritu-elenenontwerpenkunst.Devormvandeuitwisselingisgeba-seerdopdetraditionelecollectieveBraziliaansespelvormgincana,waar-bijzowelsamenwerkingalseenwed-strijdgeest een vereiste zijn om tewinnen. De deelnemers aan Global

Gincanawordenuitgedaagdomuit-eenlopendetakenopzichtenemen,zoals informatie vinden, te sportenof culturele en artistieke vaardig-hedenteoefenenomdebenodigdepuntenteverzamelen.InGlobalGin-cana komen elementen uit de spel-principes van gincana samen metlocatie-gebondenmobieletechnolo-gie(metGPS)omtotnieuweexpres-sievormentekomenineenstedelij-keomgeving.globalgincana.org

world summit awardDe acht Nederlandse inzendingenvoor deWorld SummitAward 2009bekendgemaakt. Onder de inzen-dingenis7scenes,hetplatformvoorlocatievetoepassingenmetGPSont-wikkeldbijWaagSociety.

DeWorldSummitAwardiseenmon-diale multimedia prijs, waarbij hetaccentnietzozeerligtopdetechno-logie,maaropkwaliteiteninnovatieincontenttenbehoevevandeinfor-matiemaatschappij.Onder leiding van Wessel de Valk(The Crowds), voor de editie 2009aangewezen als de nationale WSAexpert,heefteenteamvanadviseurseen selectiegemaaktvanprojectenen producten, die als nominatiesingezonden zullenworden ingezon-denvoordewedstrijdvanditjaar.Erzijnachtcategorieëneninelkecate-gorie mag een land één inzendinginsturen. Naast 7scenes is ook ToyvanNederlandBreedbandlandgese-lecteerd.Hierinwordengamesvoorkinderen in het ziekenhuis en Scot-tie,eeninteractiefpoppetjeomcon-tact te houden met het thuisfront,gezamenlijk aangeboden in zieken-huizen. Scottie wordt momenteelverder ontwikkeld en getest in hetlabvanWaagSociety.

Een jury van 35 experts uit de helewereld beoordeelt de inzendingen,waarnaop12juni2009dewinnaarsbekend zullen worden gemaakt inMonterrey,Mexico.wsis-award.org

mobiele verhalentafelWaag Society heeft in het verle-den al diverse narratieve projec-ten gedaan, zoals De Verhalenta-fel enRegister vandeDag vanGis-ter.Indezeprojectendraaithetomhet vertellen en digitaal ontsluitenvan verhalen. Voor beide projec-ten zijn, latenweeerlijk zijn, tame-lijk zware meubels ingezet. Terwijlindezetijddecomputersendevicesjuiststeedskleinerenmobielerwor-den.Ditjaarwordtgewerktaaneenmobiele(inditgevalindebetekenisvan gemakkelijk verplaatsbare) ver-sievanDeVerhalentafelenookhetRegister-projectwordt nieuw leveningeblazen. In de eerste versie vanditprojectkondenseniorenhunver-halen kwijt aan een eikenhoutenVerhalenkabinet, in een samenwer-king met Kunstgebouw Zuid-Hol-land en mediakunstenares RosannavanKlaveren.waag.org/registerverhalentafel.nl

*Define:Fablab Het woord Fablab is een afkorting van Fabrication Laboratory, bedacht door Neil Gershenfeld van het MIT in de Verenigde Staten. Een Fablab is in het kort een werkplaats met computergestuurde apparatuur. Er bestaan inmiddels op veel plekken op de wereld Fablabs, die onderling met elkaar verbonden zijn en kennis uitwisselen. Eén van de voorwaarden om het Fablab te kunnen gebruiken is dat van elk object het ontstaansproces wordt gedocumenteerd, zodat de kennis met anderen kan worden gedeeld. Zo kan een ontwerp uit Noorwegen in Nederland, Ghana of India worden nagemaakt. In de filosofie van Gershenfeld is het Fablab een stap in de ontwikkeling naar personal fabrication, waarbij iedereen zelf dingen kan fabriceren — van massaproductie naar individuele productie — thuis, met desktop machines. Eén van de doelen van een Fablab is ook het dichten van de technology gap, de kloof tussen diegenen die wel beschikken over kennis en technologie en zij die dat niet kunnen, bijvoorbeeld in de ontwikkelingslanden.

2 3

Deze foto’s komen uit een fotoreportage van Greenpeace India (zie flickr.com/greenpeaceindia)

Dirty Little Secrets about e-waste

Terwijl we ons dagelijks druk maken over wat er óp ons

scherm gebeurt, zouden we ons meer bezig moeten houden met wat erín zit. Computerhardware

zit vol gevaarlijke stoffen die tijdens of na het gebruik vaak

in het milieu terechtkomen. De bits en bytes van de virtuele

wereld krijgen zo een venijnige long tail die we zelden te

zien krijgen maar waar we wel iets aan kunnen doen.

Frank Kresin Marjolijn Bloemmen

bits and atomsDedigitalewereldvanbits en byteskan onmogelijk bestaan zonder defysiekewereldvanatomenenmole-culen. Vaak vergeten we voor hetgemak dat computers en serversfysieke apparaten zijn, opgebouwduit complexeen vergankelijke com-ponenten,diesamenveelmateriaalen stroom verbruiken. Zo verbruikteen avatar in Second Life per jaarevenveel energie als een gemiddel-de Braziliaan. Iedere zoekvraag bijGooglelevertzevengramkooldioxi-deop;200miljoenbezoekerszorgendaarmee voor 1,4 ton uitstoot perdag.Computers,servers,monitoren,maar ook game consoles en andereelektronische apparaten bevattenzwaremetalen,weekmakers,brand-vertragersenanderegiftigestoffen.LCD-monitoren bevatten kwik, dathet centrale zenuwstelsel kan aan-tasten. Monitoren en printplatenbevatten lood, gevaarlijk voor her-senenende lever.Nikkel kanaller-gische reacties veroorzaken.Brand-vertragers zijn van zichzelf al giftigmaar kunnen bij verbranding wor-den omgezet in dioxines die DNAmutatieskunnenveroorzaken,enzo-voorts.Alsgebruikermerkenwedaardoor-gaans weinig van omdat deze stof-fen vrijwel niet vrijkomen tijdenshet normale gebruik. De appara-tenwaarmeeweonsomringenwor-den echter vrijwel uitsluitend gefa-briceerd in lage lonen landen. Deregelgevingisdaarminderstrengende arbeidersworden vaakdagelijksgeconfronteerdmetstoffendiezeerschadelijkkunnenzijn.

e-waste“‘Electronic waste’, ‘e-waste’ or ‘Was-te Electrical and Electronic Equipment’ (WEEE) is a waste type consisting of any broken or unwanted electrical or electronic device.”–Wikipedia

De Verenigde Naties schatten in2007 dat er jaarlijks 40miljoen tonelektronisch afval, oftewele-waste,wordt geproduceerd. Veel ervan isin potentie waardevol en kan wor-denhergebruiktmitshetrecyclenopeen verantwoorde manier gebeurt.Ditwordtvaakteduurgevondenendaaromvindt veel e-waste zijnwegnaar (illegale) stortplaatsen of lagelonenlanden waar vaak handmatigen zonder voldoende beschermingwordt gerecycled. Ondanks veelgoedbedoelde regelgeving, zoalsde Basel Convention, wordt wetge-vingopditgebiedvaaknietgehand-haafd.

Jim Puckett van het Basel ActionNetworkinMontrealstelt:“Until recently, nobody bothered to enforce the rules in Canada…The dir-ty little secret is that the electronics manufacturers and governments and a cadre of unscrupulous recyclers are all benefitting immensely via an illi-cit traffic in hazardous waste electro-nics that moves largely from Canada and the United States to countries like Nigeria, India, Pakistan and especially

Vrouw haalt onbeschermd het koper uit een monitor. (Foto met dank aan Basel Action Network)

4 5

to China…Toxic waste, if left to a ‘free market’, will follow the path of least resistance.”

Wat voor Canada geldt, geldt gro-tendeels ook voor de rest van dewereld.

free geekEen Canadese organisatie die zichhet lot van afgedankte computersaantrekt is Free Geek. Free Geek

leidt vrijwilligers op tot ‘geeks’ diena 24uur vrijwilligerswerkbeschik-kenovereentweede-ofderdehandscomputer, open source software encomputerkennis. De organisatiegeefteenluidestemaandeproble-menvane-wasteengaf inacht jaartijd 15.000 computers een nieuwleven.

“We now have over 700 volun-teers, and receive over 20 tonnes of

equipment each month (we continue to grow). We’re able to re-use about 25% of the equipment we get. We’ve recycled almost 200,000 kg of equip-ment since 2007 (that’s the equivalent of about 40 elephants).”Free Geek komt met de volgendeaanbevelingen:

re-useHergebruik computers en randap-paratuur door ze een tweede leven

Giftige stoffen

Geboorte- afwijkingen

Hersen-schade

Schade aan hart, lever,

long en alvleesklier

Schade aan nieren

Schade aan zenuwstelsel en/of voort-

planting

Skelet-schade

Barium (Ba) • •

Cadmium (Cd) • • • • •

Lood (Pb) • • • •

Lithium (li) • • • • •

Kwik (Hg) • • • •

Nikkel (Ni) • • • •

Palladium (Pd) • • • •

Rhodium (Rh) •

Zilver (Ag) • • • • •

Overzicht van mogelijke gezondheidsgevaren (met dank aan Green Citizen)

Bekende en verdachte routes voor het dumpen van e-waste (met dank aan Silicon Valley Toxics Coalition)

tegeven.Ookhetverlengenvandegebruiksduurvancomputersdoorzetereparerenvaltonderre-use.

reduceVermijd voortijdige aanschaf vannieuwe apparatuur wanneer dateigenlijknietnodigis.Gebruiksoft-ware die minder hoge eisen steltaande hardwareomdat ze er betergebruikvanmaakt,zoalsopen sour-cesoftware.

recycleAls re-use en reduce niet helpen,zorg dan voor adequate recycling.Selecteer daarvoor betrouwbarerecyclebedrijven die, als je dóór-vraagt,wetenwatermetdespullengebeurt.

Meer informatie is te vinden op desitevanFreeGeek(ziedelinksinderechterkolom) en in het documentDirty Little Secret.

en nu?Keuzes voor soft- en hardware, hetgebruik van online diensten enwelof niet upgraden van je compu-ter hebben effect op het milieu endegezondheid vanmensenoverdegehelewereld.Makersengebruikersmoeten zich meer bewust wordenvan de gevolgen en daarnaar han-delen. Naast Free Geek zijn andereorganisatiesdaarmeebezigwaaron-derMetaReciclagem,ASCIIenBrico-labs.Ervindtonderzoekplaatsnaarhetgebruikvanorganische,recycle-bare materialen ter vervanging van(meer) schadelijke. Cradle-to-Cradlemaakt zich hard voorupcycling: hethergebruik van afval in productenvan betere kwaliteit dan het origi-neel. Maar ook gebruikers kunnenwat doen: kijk daarvoor bijvoor-beeld op MyBoneYard: een websi-te die aangeeftwat jemet je oudehardwarekuntdoenomdezeverant-woordterecyclen.

Ruth Matemoja en James McLean ontmantelen computers bij Free Geek. (Foto: Ifny Lachance)

Further reading:freegeekvancouver.orgmyboneyard.comworldchanging.combricolabs.net

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op de blog FrankWatching.com.

6 7

Mijn naam is Haas snelt vooruit

Mijn naam is Haas is een serious game waarmee jonge

kinderen spelenderwijs taalvaardigheden opdoen. Het

gelijknamige jonge bedrijf is na een jaar hard werken nu

in concrete onderhandeling met een grote uitgever en

omroep. 2009 wordt hun jaar.

Wietske Huisman

Bij Mijn naam is Haas wordt decreativiteit van kinderen aange-wenddoorhendewereldvanHaastelatencreëren.HetspelstartmetHaasdietotlevenkomtopeenblan-coscherm.Hijweetniets,alleendathijHaasheet.Hij vraagtdekinde-ren zijnwereld te tekenenenhemdeweg naar het bos te leiden.Detekeningen van het kind versmel-ten met het ontwikkelende ver-haal.Door het spelen van het spelmaakthetkindzelfkleineverhaal-tjes waarin de woordenschat, hetprobleemoplossend vermogen ende computervaardigheden van hetkindopspeelsewijzewordengesti-muleerd.Een uniek concept dat ontstaat in2006,tijdenshetlaatstestudiejaaraan de Hogeschool voor de Kun-stenUtrecht(HKU).Nadatdeont-werpers, Sanneke Prins, BerendWeij en Douwe-Sjoerd Boschman,afstuderen in 2007 gaan ze doormetHaas.

goede startMijn naam is Haas begint meteenlekker. Ze winnen de RVU/HKUMediaprijseneind2007wordtdegamegenomineerdvoordepresti-gieuzeEuroprixAward.OoktestenmetHaasopscholenwijzenuitdat

het leereffectgroot is,evenalshet

plezier waarmee de kinderen hetspelspelen.

Metalleinteresseengoedetestre-sultatenbesluitenSanneke,Berenden Douwe-Sjoerd een bedrijf temakenvanMijnnaamisHaas.Maarzonder kennis van de markt is dateengrotestap.VanuitdeHKUhoor-denzevanMediagilde,eenincuba-tordiejongetechnostartersonder-steunt en op weg helpt ‘van ideenaar BV’. Na veel gesprekken metmensen van zowel Mediagilde alsWaagSocietykrijgenzeeenplekbijMediagildeinPakhuisdeZwijger.Berend: “Wat ons aantrok was deplek, Amsterdam, het uitgebrei-de netwerk en de expertise vanMediagilde en Waag Society. Wezijn de samenwerking aangegaanom ons concept beter te kunnenvermarkten en uitwerken. Op zichwashetproductwelalredelijkpro-fessioneel,maarwijalsbedrijfnogniet.”

een jaar laterEen jaar later plukt Mijn naam isHaas de vruchten van haar profes-sionalisering.Begin 2008waren zenogeenstartend,zoekendbedrijf-je. Nu zijn ze in vergaande onder-handelingmeteenuitgevereneenomroep om de productlijnen vanHaastemaken.Inéén jaarvaneengamenaareen,waarschijnlijk, crossmediaal con-cept met twee grote externe par-tijen.Datissnellerdandeontwer-persvanMijnnaam isHaashad-dendurvendromen.

Berend:“Naarmatehetjaarvorderdewerdenwesteedszekerder en wisten we onsproduct beter te verkopen

aan commerciële partijen. Dezehebben nu vertrouwen in ons alsontwerper én als ondernemer. Dat

blijkt wel uit de recente onderhan-delingen.”

Nog een succes is het binnenhalenvan een subsidie. Tijdens het crossmediafestivalPicnicwerdMijnnaamis Haas benaderd door iemand vaneencultureelfonds.ZijdachtdathetHaasconceptgrotekansmaakteopeensubsidie.Dieisinmiddelsinder-daadbijnarond,waardoorMijnnaamis Haas haar pijlen ook voorzichtigopdeonderwijsmarktkangaanrich-ten.Eendoelgroepdiezijvanafhetbegin naast de thuismarkt wildenbedienen,maarwaarvanzedusnietgedachthaddenditalzosneltekun-nendoen.

de toekomst2009 wordt het jaar van de intro-ductie van Mijn naam is Haas. Hetaccentkomtopdethuismarkttelig-gen.Maarookzullenersnelonder-handelingen met educatieve uitge-verijen komen om het onderwijs tebedienen. “Het doel is dat redelijkwat kinderen Haas moeten kennenofermeespelen”,aldusBerend.

Eind2009zalookhetteamgegroeidzijn.Erzullenimmersmeerdesignersnodig zijn om, als alles doorgaat,alle middelen te kunnen vormge-ven.Daarnaastgaathetteamnaden-kenovernieuweproducten,zodatzekunnenuitgroeien tot een volwaar-digseriousgamesbedrijf.Hetmeer-jarenplan isdus indemaakenDou-we-Sjoerd, Sanneke en Berend zit-tenvolinnovatieve,nieuweideeën.

Berend nog even over Mediagil-de: “Wat zo leuk en inspirerend isbij Mediagilde; je zit in één ruim-temetmeerdere startende bedrijf-jes.Iedereenspreektheelopenmetelkaar, bijvoorbeeld over hoe hetis gegaan bij een gesprek met eeninvesteerder. Zo leer je zonder datje het door hebt veel van elkaar,ondanksdatiedereenmetheelande-redingenbezigis.”Hiernaast vinden ze het fijn dat jeMediagildezelfaltijdomadvieskanvragen, ook buiten de contactmo-mentenom.Mediagildegeeftobjec-tiefenvanuitervaringtips,alsexter-neadviseur.Maartijdensonderhan-

delingen, bijvoorbeeld met deuitgever, gaat eenmedewerker vanMediagildemeealslidvanhetteamomtehelpenbijdeonderhandeling.

Na een half jaar is er nog eens eenhalf jaar tijd, begeleiding en ruim-te voor Mijn naam is Haas binnenMediagilde om zich te ontplooienenechthelemaalopeigenbenentegaanstaan.MijnnaamisHaasheeftnamelijk een contract voor een jaargetekendbijdeincubator.

Dat ze over een half jaar succes-vol uit kunnen vliegen is zo goedalszeker.Inmiddelshebbendeont-werpersveelgeleerdophetgebiedvanondernemenenzijnzeklaaromdewereldvandetekenfilm,games,boeken en merchandise te verove-ren.

nieuwsgierig?Bekijkdetrailerenalleandereinfor-matieoverMijnnaamisHaasopdebijzonderewebsite:

mijnnaamishaas.nl

foto: Peter Strelitski

8 9

Foto’s uitwisselen met je mobiele telefoon in een live

contact met onbekenden aan de andere kant van de aardbol. Het klinkt simpel en dat is het feitelijk ook.

Tijdens het Amsterdam-India Festival, november 2008 in

Amsterdam, hebben rond de honderd enthousiaste

deelnemers in zowel Delhi (India) als Amsterdam het spel City Ragas gespeeld.

Ron Boonstra Lipika Bansal

Geen state-of-the-art mobiele toe-passing, maar een simpele dochdoeltreffende applicatie: via e-mailfoto’s sturen,die jemetde cameravan jemobielmaakt. Lipika Bansal,werkzaam als content developer bijWaag Society zegt hierover: “Juistde eenvoud van zowel het conceptalsdeuitvoeringwerdalsheelsterkervaren. Laat mensen binnen eenbepaaldthemaopelkaarsfoto’srea-geren en er ontstaat meteen ietsspeciaals;vooralhetideedatjelivecommuniceert met iemand in Indiasprak erg aan.Door de technologiesimpeltehoudencreëerjeeenlagedrempel,enerwarenweinigspelre-gels.”

Door tamelijk abstracte thema’ste kiezen, zoals snelheid en bewe-ging, waren de deelnemers vrij inde interpretatie en moesten opelkaar vertrouwen voor een goed

eindresultaat. In Amsterdam gin-gendedeelnemersbijvoorbeeldopzoek naar iets typisch Amsterdamsomte latenzienaan India,enzoch-ten het vaak in details. Veel deel-nemers merkten na afloop op datzeheelanderstegendestadwarengaanaankijkentijdenshetspel.

Vonden de gebruikers het spel opalle punten geslaagd? “Soms werdhet wachten op antwoord als hin-derlijk ervaren. Datwas geen tech-nisch probleem, want de applica-tie was vooraf grondig getest. Hetwachtenontstondwanneerdeande-re kant even de tijd nodig had omeengeschiktbeeldtevinden”,aldusLipikaBansal.“Doorhettijdsverschilkondenwealleenindeochtendspe-leneneigenlijkwashetinnovemberalwat tekoudom langopstraat telopen.InIndiadaarentegenkanhetjuist veel te warm zijn om zo lang

City Ragas blinkt uit in eenvoud

buiten rond te lopen. We hebbenhet speldaarombeperkt totander-half uur en dat bleek in de praktijklanggenoeg”.

discussieIn de aanloop van het project zijneen aantal kant-en-klare toepassin-genuitgeprobeerd,maardieblekenindepraktijknietsoepelgenoegtewerken. Mobiele developer EdwinMoriavanOuwerkerk(ooklidvanhetteamvan7scenes)heeftdaaromeenapplicatie voor City Ragas ontwik-keld diewerkt op basis van e-mail.Daarbij alleen is het aantal toestel-len waarmee gespeeld kan wordennu nog vrij beperkt. “We kregenmeeraanmeldingenbinnendanver-wacht”,zegtLipika,“enhebbenuit-eindelijkbeslotenomnietmetteamsvan twee maar vier personen pertelefoontespelen.Datpakteveras-sendgenoegheelgoeduit,omdaterindegroepjesopeenstimulerendemanierdiscussieontstondoverdetefotograferen onderwerpen. Omdater alleen beeld wordt gestuurd (engeen commentaar in tekstvorm),leverde dit regelmatig interessanteinterpretatieverschillen op aan bei-dekanten”.“Er is veel belangstelling voor hetspel, met name vanuit de culture-lewereld enmusea”, vertelt Lipikaverder,“enhetzoudankzijhetlive-elementookgoedpassenbijeenfes-tival.Jezouelkaars locatieskunnenraden aan de hand van het beeld,anderestedenmetelkaarverbindenofjuisthetplattelandendestadopelkaarkunnenlatenreageren.”

TweestudentenvandeUniversiteitUtrecht en de Haagse Hogeschoolhebben inmiddels aangekondigdomCityRagasalsonderwerptewil-len kiezen voor een case study naarhetgebruikvaninteractievemobieleapplicatiesindestadentijdenshetfestivalhebbendriekunstenaarshuninterpretaties gemaakt van de datauithet spel.Waareen simpele toe-passingalniettoekanleiden...

cityragas.nl

13.14uur

13.27uur

10 11

Foto

’s v

an d

eeln

emer

s aan

Re-

arch

itect

Re-architect Hong Kong

Dat je games waar ook ter wereld kan spelen bewijst

7scenes, het nieuwe platform om locatiegebonden, mobiele

games te maken. Na New York (Fort Amsterdam) in juni

vorig jaar, was in december Hong Kong aan de beurt, waar de architectuur van

de stad onder de loep werd genomen in Re-architect.

Ron Boonstra Ronald Lenz

“Datwe inHong Kong terechtkwa-men,waseigenlijkeendirectgevolgvan het spel FortAmsterdam”, ver-telt Ronald Lenz, creatief directeurvan 7scenes. “In New York werdenwe benaderd door Liesbeth Bone-kamp, die de coördinatie deed vande Nederlandse delegatie naarde Business of Design Week 2008(BoDW), dat vorig jaar Nederlandals partnerland had gekozen. ZijvonddatwezoietsookinHongKongmoesten gaan doen”. BoDW is eengrote designmanifestatie in HongKong gericht op productontwerp,mode en nieuwe media waar veleduizenden bezoekers op afkomen.Re-architectwaseenonderdeelvanhetbuitenprogrammavandebeurs,waarinookdiversearchitectuurwan-delingenwarenopgenomen.

De inhoud voor Re-architect kwamvan architecten in Hong Kong.Ronald, enthousiast: “Hong Kongkennen veel mensen alleen als eenmodernestadmetveelwolkenkrab-bers.MaardestadkentdoorzijnChi-nees-Britsegeschiedenisendesnel-le ontwikkeling tot metropool veelgezichten.De stad is eenorganischgeheel met verschillende lagen ensomsnietdirectaandeoppervlakteliggende structuren. We wilden dedeelnemers aan Re-architect latenkijkennaarhetgebruikvanderuim-te,naardeimpactvandeurbanisatieendesocialefunctievandestad.Zebewustmakenvanhunomgevingeneen discussie uitlokken over cultu-reelerfgoed.”

gps enabled en lo-fiDeroutebrachtdedeelnemerslangseen gevarieerd aanbod in architec-tuurindewijkenYauMaTeienMongKok.Persessiededen25deelnemersmee, waarvan de meeste uit HongKong zelf kwamen. De route, dieongeveer twee uur in beslag nam,

konzowelmeteenmobieletelefoonals met een papieren kaart wordengelopen.Indepraktijkbleekdatbei-dewerden gebruikt. Lenz hierover:“We gingen in groepjes van driedoordestad,waarbijdecamera(vantelefooncamera tot professioneleuitrusting)hetbelangrijkstegereed-schapwas. Technisch kendenwe inHongKongmaarweinigproblemen,de GPS-ontvangst was doorgaansheelbehoorlijk.Terwijldeenedeel-nemerdetelefoongebruikte,lasdeanderehetsomslieveroppapiernogeven na.De deelnemers hadden deopdrachtomtefotograferenbinnenvooraf opgegeven designprincipes,omzonaarde stad tekijken vanuiteen architectuurstandpunt en eendiscussie tot stand tebrengenoverdetransformatievandestad.Diedis-cussiekwamalonderwegopgangenaanheteindvandetochtwasereengroepsdiscussie. Het is eenmakke-lijkherhaalbaarconceptominande-restedenuittevoeren,zozagendeuniversiteitsmensen er direct eengeschiktelesmethodein”.

Wat maakt het tot een spel? Lenz:“Het heeft regels, je moet eenstandpunt innemen en dat verdedi-gen ineendiscussie;hetwerkteenbeetjezoalsSnapshot City,eenfoto-safari-speldatooktijdenshetComeOut&PlayFestivalisgespeeld.Mis-schiendat sommigenhet lievereen‘interactievetour’noemen.”

resultatenDe twee sessies inHongKongheb-ben een lawine aan fotomateriaalopgeleverd,dieopFlickrisgearchi-veerd. Op de Re-architect websitezijndecommentarenopde locatieste vinden en een uitvoerige uitleg.Hetspelwerdontwikkeldinsamen-werkingmethetHongKongDesignInstitute, Polytechnic UniversityHongKongenhetNAi.

1312

Opdewebsitevan7sceneszijninmiddelstalvaninitiatievenvoorroutestebekijkeninAmsterdamende restvanNederland. Intussengaat7scenesook vrolijk de wereld rond, bijvoorbeeld naarAustralië(AdelaideFringe)enlaterditjaarineeneducatiefuitwisselingsprojectinSaoPaulo,Brazi-lië(GlobalGincana,zieookpagina3).

Deelnemers aan Re-architect in actie in Hong Kong

Speler met telefoon bij de Tin Tau Temple (1840, herbouwd 1870) in Yau Ma Tei. De route doorkruiste bewust een gebied met een zeer afwisselende architectuur uit diverse stijlen en tijdperken in de geschiedenis van Hong Kong.

re-architect.org7scenes.com(Kies ‘to the scenes’ om de voorbeelden van routes en spellen te bekijken.)

Re-arch

itect:to

redesig

n, m

ake fun

dam

ental d

esign

chan

ges.

Re-arch

itect is a gam

e on

urb

an d

esign

, play an

d

transfo

rmatio

n. T

he g

ame takes yo

u o

n a p

ho

tog

raph

ic treasu

re hu

nt alo

ng

the arch

itectural p

ast, presen

t and

fu

ture o

f the city. A

lon

g yo

ur jo

urn

ey you

investig

ate lo

cation

s and

their su

rrou

nd

ing

s, are asked to

respo

nd

to

their d

esign

prin

ciples an

d p

ho

tog

raph

the city fro

m

differen

t architectu

ral persp

ectives.

ww

w.re-arch

itect.org

Ru

les

0. P

repare: b

ring

you

r dig

ital camera.

1. T

eam u

p: create a team

of 3

.

2. W

hen

playin

g w

ith a p

ho

ne: g

et 7scen

es run

nin

g

on

a GP

S p

ho

ne (visit w

ww

.7scen

es.com

). Use th

is b

oo

klet on

you

r way.

3. N

avigate: start n

avigatin

g fro

m lo

cation

to lo

cation

.

4. Learn

: at each lo

cation

discu

ss the availab

le info

ab

ou

t the p

lace.

5. In

vestigate: in

vestigate th

e locatio

n an

d its

surro

un

din

gs b

ased o

n th

e linked

desig

n p

rincip

le(s). D

oes th

is (set of) p

rincip

le(s) no

t wo

rk for yo

u? P

ick an

oth

er. Ch

eck ou

t this b

oo

klet for ex

plan

ation

s.

7. P

ho

tog

raph

: Discu

ss wh

ich p

rincip

le(s) fit(s) b

est an

d take p

ho

tos th

at best illu

strate this –

as a team.

8. U

plo

ad: u

plo

ad yo

ur p

ho

to d

irectly via 7scen

es o

n yo

ur p

ho

ne o

r email th

em (p

ho

ne o

r web

) to:

eye99

larger@

ph

oto

s.flickr.co

m

(sub

ject: locatio

n, d

esign

prin

ciple; b

od

y: com

men

ts)

9. C

om

men

t: let us kn

ow

you

r tho

ug

hts w

hen

you

too

k th

e ph

oto

s, leave all of yo

ur co

mm

ents o

n o

ur fl

ickr p

age (fl

ickr.com

/ph

oto

s/re-architect) an

d d

iscuss

you

r ideas w

ith o

ther p

layers.

Desig

n p

rincip

les

Use th

e prin

ciples b

elow

to lo

ok at b

uild

ing

s or sp

aces fro

m a sp

ecific p

oin

t-of-view

. So

me are alread

y lin

ked to

locatio

ns o

n th

e rou

te, bu

t if you

see new

relatio

nsh

ips, feel free to

exp

ress this w

ith p

ho

tos an

d

up

load

them

with

you

r com

men

ts to th

e web

site.

Zeitg

eistE

very age h

as a certain sp

irit or set o

f shared

attitud

es th

at sho

uld

be u

tilised w

hen

desig

nin

g.

Trad

ition

A b

uild

ing

sho

uld

be d

esign

ed so

the p

ub

lic will

app

reciate a structu

re’s timeless b

eauty an

d

un

derstan

d im

med

iately ho

w to

use a g

iven b

uild

ing

.

Harm

on

yA

bu

ildin

g sh

ou

ld b

e desig

ned

in acco

rdan

ce with

th

e particu

lar characteristics o

f a specifi

c place.

Aim

ing

for visu

al harm

on

y betw

een a b

uild

ing

and

its su

rrou

nd

ing

s and

a con

nectio

n b

etween

past an

d

presen

t form

s of a b

uild

ing

.

Balan

ceE

mp

hasis o

n b

alance b

y bilateral sym

metry an

d

articulatio

n (elem

ents in

a bu

ildin

g th

at are join

ted

tog

ether).

Hierarch

yT

he h

ierarchy o

f bu

ildin

gs is b

ased o

n th

eir strict p

lacemen

t in a p

rop

erty/com

plex

. Bu

ildin

gs w

ith d

oo

rs facin

g th

e fron

t of th

e pro

perty are co

nsid

ered m

ore

imp

ortan

t than

tho

se facing

the sid

es. Bu

ildin

gs facin

g

away fro

m th

e fron

t are the least im

po

rtant. B

uild

ing

s in

the rear an

d m

ore p

rivate parts o

f the p

rop

erty are h

eld in

hig

her esteem

.

En

closu

reC

on

structin

g b

uild

ing

s or b

uild

ing

com

plex

es that

take up

an en

tire pro

perty b

ut en

closes o

pen

spaces

with

in itself. T

hese en

closed

spaces co

me in

two

form

s: th

e op

en co

urtyard

and

the “sky w

ell” (a ho

le in th

e ro

of th

at allow

s sun

shin

e to g

et in, to

all levels in th

e h

ou

se)

Feng

Sh

ui

Harm

on

y thro

ug

h carefu

l placem

ent o

f ob

jects. Screen

w

alls face the m

ain en

trance o

f the h

ou

se, wh

ich stem

s fro

m th

e belief th

at evil thin

gs travel o

n straig

ht lin

es. T

he w

ind

ow

less back o

f the stru

cture faces th

e no

rth,

wh

ere the w

ind

is cold

est in th

e win

ter. Po

nd

s, po

ols,

wells, an

d o

ther w

ater sou

rces are usu

ally bu

ilt into

the

structu

re.

Ho

rizon

tal emp

hasis

Th

e emp

hasis o

n th

e ho

rizon

tal axis, in

particu

lar the

con

structio

n o

f a heavy p

latform

and

a large ro

of th

at fl

oats o

ver this b

ase, with

the vertical w

alls no

t as well

emp

hasized

. Stressin

g th

e visual im

pact o

f the w

idth

of

a bu

ildin

g.

Ho

nesty: stru

cture, fu

nctio

n an

d m

aterialA

structu

re shall d

isplay its “tru

e” pu

rpo

se and

no

t be

deco

rative. A b

uild

ing

form

shall b

e shap

ed o

n th

e basis

of its in

tend

ed fu

nctio

n, o

ften kn

ow

n as “fo

rm fo

llow

s fu

nctio

n”. M

aterials sho

uld

be u

sed an

d selected

on

the

bases o

f their p

rop

erties, and

that th

e characteristics o

f a m

aterial sho

uld

infl

uen

ce the fo

rm it is u

sed fo

r.

Sim

plicity &

min

imalism

Sim

ple fo

rms, i.e. aesth

etics with

ou

t con

siderab

le o

rnam

ents, sim

ple g

eom

etry, smo

oth

surfaces etc.,

represen

ts form

s wh

ich are co

nsid

ered as “real” art.

Natu

ral & o

rgan

icN

ature can

pro

vide in

spiratio

n, fu

nctio

nal clu

es an

d aesth

etic form

s that sh

ou

ld b

e used

as a basis

for d

esign

s characterized

by free-fl

ow

ing

curves,

asymm

etrical lines an

d ex

pressive fo

rms. “Fo

rm fo

llow

s fl

ow

”.

So

cialE

mp

hasis o

n creatin

g a b

uild

ing

or co

mp

lex d

esign

ed

for so

cial interactio

n an

d aw

areness.

Re-u

se & M

od

ificatio

nE

xistin

g b

uild

ing

s can b

e con

tinu

ou

sly used

thro

ug

h

up

dates.

Su

stainab

ilityA

sustain

able an

d/o

r enviro

nm

entally frien

dly b

uild

ing

ap

pro

ach is b

enefi

cial to u

sers, society an

d fu

ture

gen

eration

s.

Ad

aptab

ilityD

esign

pu

rpo

se and

values sh

ou

ld b

e able to

chan

ge

and

respo

nd

to so

cial, econ

om

ic and

com

mu

nity n

eeds.

Users an

d resid

ents sh

ou

ld b

e able to

create as mu

ch

as desig

ners, p

lann

ers and

architects.

Ind

ividu

ally players w

ill learn m

ore o

n h

ow

they

perceive th

e city, collectively all p

layers create a new

m

ap o

f the city to

geth

er.

Re-arch

itect can b

oth

be p

layed h

i-tech, w

ith G

PS

-en

abled

ph

on

es trigg

ering

gam

e con

tent b

y player’s

po

sition

s and

lo-fi

usin

g th

is hard

-cop

y map

.

Re-arch

itect is also very m

uch

a discu

ssion

platfo

rm

asking

you

to co

mm

ent o

n th

e city’s chan

ges n

ot

on

ly from

a architect’s p

erspective b

ut also

as a resid

ent o

r visitor resp

on

din

g to

pu

blic sp

ace. Wh

at kin

d o

f chan

ges w

ou

ld yo

u m

ake in th

e city?

Wh

at wo

uld

you

re-architect?

Re-architect is played during the Business of Design Week ‘08 in Hong Kong

and was created by Waag Society and 7scenes in collaboration with the

Hong Kong Design Instititute, Polytechnic University Hong Kong and NAi. Sponsored by PCCW

mobile.

www.waag.orgwww.7scenes.com

Yau

Ma Te

i & M

ong

Kok

Yau

Ma Te

i was

one

of t

he m

ajor C

hine

se se

ttlem

ents

whe

n th

e Brit

ish o

ccup

ied

the K

owlo

on p

enin

sula.

Sha

ngha

i Stre

et w

as a

majo

r tho

roug

hfar

e firs

t bui

lt in

th

e 187

0s. S

ever

al re

clam

atio

ns fo

llowe

d an

d ev

en af

ter t

he p

lague

in 18

94 Y

au

Ma Te

i had

kept

its s

tatu

s as t

he m

ost p

opul

ous d

istric

t in

Kowl

oon

as w

ell as

a bu

sy co

mm

ercia

l dist

rict.

Mong

Kok

is th

e bus

iest a

rea i

n Ho

ng

Kong

, cro

wded

with

loca

ls an

d to

urist

s day

and

nigh

t. It

is m

ainly

resid

entia

l and

com

mer

cial w

ith fe

wer

indu

stria

l fac

ilities

apar

t fro

m th

e ub

iqui

tous

wor

ksho

ps an

d tra

des

along

the b

acks

treet

s. Be

fore

the

adve

nt o

f mall

s in

Hong

Kon

g it

was

THE

plac

e for

shop

ping

– fro

m

wom

en’s

wear

, sne

aker

s, pe

t fish

and

flowe

rs to

all o

ther

ever

yday

nee

ds, e

ach

with

its d

esig

nate

d st

reet

s. In

stea

d of

ge

tting

satu

rate

d wi

th st

anda

rdize

d hi

gh-ri

se p

ublic

hou

sing

esta

tes,

mos

t of

Mong

Kok

’s ch

arac

teris

tic p

rivat

e bui

ldin

gs h

ave m

ixed

com

mer

cial/r

esid

entia

l us

e.

Sout

h Ko

wloo

n Ma

gist

racy

Sout

h Ko

wloo

n Ma

gist

racy

on

Gasc

oign

e Roa

d is

one o

f the

mos

t be

autif

ul co

loni

al bu

ildin

gs o

n th

e Ko

wloo

n Pe

nins

ula.

Built

in th

e 193

0s,

its m

ain el

evat

ion

is fe

atur

ed b

y its

Io

nic c

olum

ns in

the c

entre

and

Briti

sh

brick

work

on

the t

wo si

des.

The

vera

ndah

in th

e fro

nt is

a ty

pica

l ad

ditio

n wh

en B

ritish

colo

nial

arch

itect

s ada

pted

neo

class

ical

faca

des i

n su

btro

pica

l clim

ate.

Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s sur

roun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs lo

okin

g fo

r “T

radi

tion,

Bala

nce”

.

Meth

odist

Chu

rch

The M

etho

dist

Chu

rch

on G

asco

igne

Ro

ad w

as b

uilt

in th

e 195

0s b

y Sze

to

Wai

(who

was

know

n fo

r the

plan

ning

of

Chi

nese

Uni

vers

ity H

ong

Kong

and

Stat

ue S

quar

e in

Cent

ral).

Sze

to W

ai,

educ

ated

firs

t as a

n en

gine

er b

ut al

so

a pas

siona

te p

ainte

r and

ph

otog

raph

er, w

as am

ong

the fi

rst

batc

h of

Gua

ngdo

ng ar

chite

cts w

ho

were

educ

ated

abro

ad an

d re

turn

ed

for t

he p

ost-w

ar b

uild

ing

of H

ong

Kong

, The

Met

hodi

st C

hurc

h is

an

dem

onst

ratio

n of

early

Sze

to’s

work

, wi

th an

imm

ense

inte

rest

of u

sing

conc

rete

as a

scul

ptur

al m

ater

ial, in

terp

lay o

f Chi

nese

and

Wes

tern

mot

ifs, a

nd a

play

ful a

rrang

emen

t of s

patia

l vol

umes

. Arc

hite

ctur

al wo

rks b

y the

early

mod

ern

Chin

ese a

rchi

tect

s are

ofte

n ov

erlo

oked

in H

ong

Kong

. For

the s

ame r

easo

n m

any w

ere d

emol

ished

in th

e las

t two

dec

ades

. The

Met

hodi

st C

hurc

h is

fortu

nate

to b

e lef

t int

act i

n th

e city

. Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s sur

roun

ding

s;

take

pho

togr

aphs

look

ing

for “

Trad

ition

”.

Tin

Hau

Tem

ple

Tin

Hau

Tem

ple o

n Te

mpl

e Stre

et

(184

0s, r

ebui

lt 18

70) a

nd th

e mar

ket i

n fro

nt o

f the

tem

ple w

as th

e cen

tre o

f ac

tion.

Con

stru

ctio

n of

seve

ral p

ublic

fa

ciliti

es st

ill st

andi

ng fu

rther

co

nsol

idat

ed th

e sta

tus o

f the

area

, in

cludi

ng th

e Who

lesale

Fru

it Ma

rket

in

1913

, the

Pol

ice S

tatio

n in

1922

and

the Y

aum

atei

Thea

tre in

1925

. In

vest

igat

e thi

s plac

e and

its

surro

undi

ngs;

take

pho

togr

aphs

look

ing

for “

Trad

ition

, Fen

g Sh

ui, B

alanc

e, Ho

rizon

tal e

mph

asis”

.

Yung

Shu

e Tau

Toda

y the

little

par

k kno

wn as

Yun

g Sh

ue Ta

u in

fron

t of

Tin

Hau

Tem

ple h

as b

ecom

e a p

ublic

squa

re w

here

th

e eld

erly

from

the n

eighb

ourh

ood

play

ches

s th

roug

hout

the d

ay an

d pr

actic

e tai

chi in

the m

orni

ng.

For d

ecad

es th

e sid

ewalk

out

side o

f the

squa

re

toge

ther

with

the T

empl

e Stre

et is

conv

erte

d ev

ery

even

ing

into

a ni

ght m

arke

t of f

ortu

ne-te

llers

, stre

et

perfo

rmer

s and

mak

eshi

ft st

alls s

ellin

g ch

eap

souv

enirs

and

sund

ries.

Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s sur

roun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs lo

okin

g fo

r “H

arm

ony,

Socia

l, Sus

tain

abilit

y”.

Yaum

atei

Carp

ark

View

s of t

he su

rroun

ding

resid

entia

l re

mna

nts c

an b

e fou

nd at

mos

t ang

les

from

the 8

-sto

rey Y

aum

atei

Publ

ic Ca

rpar

k fac

ing

Shan

ghai

Stre

et, w

hich

ho

uses

mor

e tha

n 75

0 par

king

spac

es.

The C

arpa

rk st

ruct

ure,

itself

a fu

nctio

nal g

over

nmen

t bui

ldin

g, is

pa

rticu

larly

strik

ing

with

a 2-

lane

high

way fl

yove

r bui

lt rig

ht th

roug

h it

afte

r the

orig

inal

build

ing

cons

truct

ion

had

been

com

plet

ed an

d in

use

for s

ome y

ears

. Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s su

rroun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs lo

okin

g fo

r “Ho

nest

y, Si

mpl

icity,

Su

stain

abilit

y”.

Jade

Mar

ket

The J

ade M

arke

t nea

r the

flyo

ver i

n Ka

nsu

Stre

et is

a m

ecca

for c

ollec

tors

fro

m al

l ove

r the

wor

ld. A

bout

400

regi

ster

ed st

all-o

wner

s sell

amul

ets,

orna

men

ts, n

eckla

ces a

nd tr

inke

ts

mad

e fro

m th

e rev

ered

gre

en st

one

belie

ved

to p

osse

ss th

e pow

er o

f wa

rdin

g of

f evil

spiri

ts an

d pr

otec

ting

trave

lers.

Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd

its su

rroun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs

look

ing

for “

Enclo

sure

”.

Yaum

atei

Polic

e Sta

tion

The Y

aum

atei

Polic

e Sta

tion

was c

ompl

eted

in 19

22 an

d is

char

acte

rized

by a

n En

glish

Ed

ward

ian ar

chite

ctur

al de

sign.

The

st

atio

n wa

s muc

h sm

aller

whe

n it

was b

uilt

som

e 60 y

ears

ago,

but

du

e to

recla

mat

ion

proj

ects

nea

r the

wa

terfr

ont o

f Yau

Ma T

ei, th

e sta

tion

was e

xten

ded

and

a new

pha

se –

the

New

Bloc

k – w

as b

uilt

to fo

rm a

polic

e com

poun

d, w

hich

is q

uite

uni

que.

The

thre

e-st

orey

Old

Blo

ck, p

ainte

d wh

ite an

d lig

ht b

lue,

is co

mpo

sed

main

ly of

of

fices

, with

the t

hird

floo

r des

igna

ted

as b

arra

cks f

or w

omen

pol

ice o

ffice

rs.

The b

uild

ing

is sp

acio

us an

d lin

ked

up b

y lon

g co

rrido

rs an

d wo

oden

doo

rs

deco

rate

d wi

th ar

ch-s

hape

d lin

tels

fitte

d wi

th p

anes

of a

rtist

ically

carv

ed g

lass.

Sunl

ight

com

ing

thro

ugh

the w

indo

ws is

reall

y qui

te m

agni

ficen

t. Ya

umat

ei Po

lice S

tatio

n ha

s bee

n cla

ssifi

ed as

a hi

stor

ical b

uild

ing

by th

e Ant

iqui

ties

and

Monu

men

ts O

ffice

. Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s sur

roun

ding

s; ta

ke

phot

ogra

phs l

ookin

g fo

r “Tr

aditi

on”.

Broa

dway

Cin

emat

hequ

e

A fe

w st

eps a

way f

rom

the m

arke

t lies

th

e Bro

adwa

y Cin

emat

hequ

e, of

ferin

g cin

ephi

les o

ne-s

top

serv

ice o

f cin

ema,

café

, boo

ksto

re an

d di

sc st

ore u

nder

on

e roo

f. Th

e Cin

emat

hequ

e is l

ocat

ed

amon

gst g

over

nmen

t-sub

sidize

d re

siden

tial d

evelo

pmen

t, pu

lling

toge

ther

film

enth

usias

ts an

d lo

cal

resid

ents

who

shar

e the

pub

lic sp

ace

in fr

ont o

f the

cine

ma i

n th

eir cu

ltura

l pur

suits

or d

aily a

ctivi

ties.

Inve

stig

ate t

his

plac

e and

its s

urro

undi

ngs;

take

pho

togr

aphs

look

ing

for “

Harm

ony,

Socia

l”.

Frui

t Mar

ket +

Yau

mat

ei Th

eatre

The W

holes

ale F

ruit

Mark

et is

anot

her

inte

rest

ing

publ

ic fa

cility

alon

g W

ater

loo

Road

. Oth

er th

an th

e cha

in

supe

rmar

kets

, man

y sm

aller

reta

ilers

co

me h

ere a

t the

wee

hou

rs b

efor

e 6

or 7a

m to

selec

t and

buy

. The

stre

ets

outs

ide o

f the

mar

ket a

re o

ften

cong

este

d an

d bl

ocke

d by

truc

ks an

d tro

lleys

in th

e mid

dle o

f the

nig

ht. T

he

maz

e-lik

e mar

ket c

onsis

ts o

f row

s of t

iny c

onne

ctin

g wa

reho

uses

and

is a

favo

rite l

ocat

ion

for a

ctio

n fil

ms.

The a

djac

ent 8

0 yea

r-old

Yau

mat

ei Th

eatre

was

on

ce th

e lar

gest

thea

tre in

Kow

loon

. The

The

atre

fell i

nto

disr

epair

in th

e 198

0s

and

90s w

hen

it be

cam

e a ci

nem

a sho

wing

por

no fi

lms.

It clo

sed

down

at th

e tu

rn o

f the

mille

nniu

m b

ut h

as lu

ckily

esca

ped

the b

ulld

ozer

and

is cu

rrent

ly sla

ted

for r

emod

eling

into

a ce

ntre

for C

hine

se O

pera

. Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd

its su

rroun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs lo

okin

g fo

r “Ho

nest

y, Re

-use

”.

Red

Brick

Hou

se +

8 Wat

erlo

o Ro

adJu

st ar

ound

the c

orne

r is t

he fo

rmer

pu

mpi

ng st

atio

n of

Wat

er S

uppl

ies

Depa

rtmen

t com

mon

ly kn

own

as th

e Re

d Br

ick H

ouse

. The

bui

ldin

g is

a sm

all tw

o-st

orey

stru

ctur

e with

a Ch

ines

e tile

d ro

of an

d re

d br

ick w

alls

in F

lemish

bon

d th

at g

ive it

an E

nglis

h co

ttage

appe

aran

ce. R

ight

abov

e it

situa

tes t

he h

igh-

rise r

eddi

sh

resid

entia

l tow

ers 8

Wat

erlo

o Ro

ad

which

hig

hlig

hts t

he co

mpl

ex fr

om it

s ve

rnac

ular

surro

undi

ngs;

in co

ntra

stin

g ro

uge.

Inve

stig

ate t

his p

lace a

nd it

s su

rroun

ding

s; ta

ke p

hoto

grap

hs lo

okin

g fo

r “En

closu

re”.

Chin

ese s

hoph

ouse

s on

Shan

ghai

Stre

etTh

ere a

re re

lative

ly fe

w ne

w bu

ildin

gs

and

still

a han

dful

of p

re-w

ar

shop

hous

es. M

any o

f the

shop

s alo

ng

the Y

aum

atei

stre

tch

of S

hang

hai

Stre

et sp

ecial

ize in

trad

ition

al Ch

ines

e em

broi

dery

/wed

ding

supp

lies a

nd

prof

essio

nal k

itche

n ut

ensil

s. Th

e sh

ops a

nd th

e mer

chan

dise

her

e are

lik

e a liv

ing

mus

eum

and

a win

dow

to

fast

-disa

ppea

ring

cultu

res.

The n

ewer

ge

nera

tions

are c

luele

ss ab

out t

hese

tra

ditio

ns. In

vest

igat

e thi

s plac

e and

its s

urro

undi

ngs;

take

pho

togr

aphs

look

ing

for “

Harm

ony,

Hier

arch

y”.

Portl

and

Stre

etPo

rtlan

d St

reet

just

bef

ore L

angh

am

Plac

e is e

xclu

sive t

errit

ory f

or

inte

rnat

iona

l bui

ldin

g an

d ho

me

deco

ratio

n su

pplie

s, fro

m fl

oor a

nd

wall t

iles,

bath

room

and

kitch

en

fixtu

res t

o wa

ll pap

ers a

nd lig

htin

g.

Most

of t

he sh

ops h

ere r

un b

ranc

hes

in W

anch

ai on

the o

ppos

ite si

de o

f the

ha

rbou

r. In

vest

igat

e thi

s plac

e and

its

surro

undi

ngs;

take

pho

togr

aphs

lo

okin

g fo

r “Ze

itgeis

t, Ada

ptab

ility”

.

Recla

mat

ion

Stre

et

Spec

ialty

stor

es al

ong

the b

ack s

treet

s fu

rther

from

Nat

han

Road

, suc

h as

Rec

lamat

ion

Stre

et an

d Ca

nton

Ro

ad ca

rry h

eavie

r goo

ds su

ch as

pl

umbi

ng su

pplie

s, m

etal

weld

ing,

tim

ber a

nd g

ener

al ha

rdwa

re. T

hey a

re

frequ

ente

d by

trad

esm

en as

opp

osed

to

the a

vera

ge co

nsum

er. In

vest

igat

e th

is pl

ace a

nd it

s sur

roun

ding

s; ta

ke

phot

ogra

phs l

ookin

g fo

r “Ze

itgeis

t, Ad

apta

bilit

y”.

Lang

ham

Plac

e

Lang

ham

Plac

e is s

o fa

r the

big

gest

ur

ban

rede

velo

pmen

t pro

ject i

n Mo

ng

Kok b

y the

gov

ernm

ent a

nd p

rivat

e de

velo

pers

. It w

as a

mas

sive p

rojec

t of

a 5-

star

hot

el, o

ffice

towe

rs an

d ov

er 10

stor

ies o

f sho

ppin

g sp

ace,

pullin

g do

wn o

ld b

uild

ings

on

seve

ral

city b

lock

s and

took

2 de

cade

s to

fully

com

plet

e. It

is th

e onl

y lar

ge

shop

ping

mall

in M

ong

Kok.

But

the s

hops

and

stall

s out

side o

f Lan

gham

Plac

e kee

p do

ing

brisk

bus

ines

s an

d th

e stre

ets a

re b

usy a

s eve

r. Ho

weve

r the

re h

as b

een

a sig

nific

ant r

ent

hike

imm

ediat

ely o

utsid

e the

mall

and

som

e of t

he o

lder

bus

ines

s and

shop

s we

re p

ushe

d to

clos

e. Ge

ntrifi

catio

n als

o pu

shed

the s

ex tr

ade a

t the

pre

vious

La

ngha

m P

lace l

ocat

ion

to Y

au M

a Tei

or o

ther

area

s. In

vest

igat

e thi

s plac

e and

its

surro

undi

ngs;

take

pho

togr

aphs

look

ing

for “

Zeitg

eist”.

Trou

bles

hoot

ing

the 7

scen

es m

obile

appl

icatio

n

The a

pplic

atio

n is

gone

!

No p

robl

em -

just

rest

art t

he ap

plica

tion

to co

ntin

ue yo

ur jo

urne

y - se

e be

low.

I don

’t se

e any

map

s!

If th

e scr

een

says

‘Wait

ing

for s

atell

ites’,

then

the G

PS d

oesn

’t ha

ve an

ac

cura

te p

ositi

on ye

t. Th

is m

ay ta

ke a

few

min

utes

.

If th

e scr

een

says

‘Loa

ding

map

s’, b

ut th

e pro

gres

s ind

icato

r doe

sn’t

mov

e af

ter a

few

seco

nds,

ther

e may

be a

net

work

pro

blem

. See

belo

w ho

w to

ch

eck t

hat.

The l

ocat

ion

indi

cato

r doe

sn’t

mov

e!

Chec

k the

GPS

sign

al (s

ee b

elow)

Tr

y mov

ing

away

from

larg

e bui

ldin

gs, a

nd in

to a

mor

e ope

n sp

ace.

Care

ful

with

traf

fic!

I’m o

n to

p of

a Pl

ace,

but n

othi

ng h

appe

ns!

Tr

y mov

ing

away

from

larg

e bui

ldin

gs, a

nd in

to a

mor

e ope

n sp

ace.

Care

ful

with

traf

fic!

Tr

y walk

ing

abou

t a b

it. G

PS ac

cura

cy in

the c

ity is

som

etim

es re

duce

d.

Chec

k the

GPS

sign

al (s

ee b

elow)

Ch

eck t

he n

etwo

rk co

nnec

tivity

(see

belo

w).

If

all se

ems O

K, tr

y res

tarti

ng th

e app

licat

ion

(see

belo

w).

To re

star

t the

appl

icatio

n:

From

the m

ain sc

reen

of t

he te

lepho

ne (p

ress

the r

ed b

utto

n a f

ew ti

mes

to

get t

here

), re

-sta

rt th

e app

licat

ion

by p

ress

ing

on o

f the

left

or ri

ght s

oftk

eys

(the b

lue k

eys r

ight

belo

w th

e scr

een

- whe

re it

says

‘7sc

enes

’)

Whe

n th

e blu

e ‘Sc

enes

’ scr

een

show

s up,

selec

t you

r rou

nd to

cont

inue

on

your

jour

ney.

To ch

eck t

he G

PS si

gnal:

Yo

u ca

n ch

eck t

he G

PS si

gnal

from

with

in th

e app

licat

ion:

- G

o to

the m

ain m

enu,

and

selec

t ‘Se

tting

s’

- Fro

m th

e ‘Op

tions

’ men

u, se

lect ‘

GPS’

- T

he G

PS st

atus

shou

ld sa

y ‘Fi

x OK’

- T

he n

umbe

rs b

elow

‘lon’

and

‘lat’ m

ay ju

mp

arou

nd a

bit -

that

’s OK

.

- The

GPS

accu

racy

shou

ld b

e aro

und

25m

.

Ti

p: al

ways

slid

e the

telep

hone

ope

n to

impr

ove G

PS re

cept

ion.

The

ante

nna

is un

dern

eath

the k

eybo

ard.

To ch

eck t

he n

etwo

rk co

nnec

tivity

:

In th

e top

left

corn

er o

f the

scre

en, a

small

icon

with

two

arro

ws an

d th

e tex

t ‘3G

’ sho

uld

be p

rese

nt. If

ther

e is n

othi

ng th

ere,

chec

k the

pro

file s

ettin

gs:

- G

o to

the m

ain m

enu,

and

selec

t ‘Se

tting

s’

- The

n fro

m th

e ‘Op

tions

’ men

u, se

lect ‘

Profi

le’

- On

this

Profi

le sc

reen

, che

ck if

the t

ext b

elow

‘stat

e’ sa

ys ‘lo

gged

in.’ I

f not

, ch

eck i

f the

‘use

rnam

e’ an

d ‘p

assw

ord’

field

s are

fille

d in

, and

corre

ct th

em if

ne

cess

ary.

- I

f tha

t doe

sn’t

help

, try

rest

artin

g th

e app

licat

ion:

Fro

m th

e main

men

u se

lect ‘

Quit’

(Or p

ress

the r

ed ke

y on

the t

eleph

one)

, the

n re

-sta

rt th

e ap

plica

tion.

14

13

12

11

109

8 76

4

4

5

5

3

3

2

2

1

1

6 7 8

9 10 11 12

13 14 Tips

and

hint

s

• Try

to lo

ok at

the b

uild

ing/

stru

ctur

e/plac

e in

relat

ion

to th

e sur

roun

ding

st

ruct

ures

and

spac

e. Ho

w do

es th

is pl

ace r

elate

to th

e neig

hbor

hood

and

imm

ediat

e env

ironm

ent?

• Are

ther

e uni

que c

hara

cter

istics

foun

d on

this

rout

e as o

ppos

ed to

oth

er

urba

n ar

eas i

n Ho

ng K

ong?

• A b

uild

ing/

stru

ctur

e/plac

e mig

ht b

e con

stru

cted

with

inor

gani

c mat

erial

s. Bu

t it c

ould

hav

e a lif

e of i

ts o

wn: l

ife b

reat

hed

into

it b

y the

use

rs an

d th

e co

mm

unity

. How

do

they

toge

ther

form

an o

rgan

ic m

icroc

osm

?• O

bser

ve n

ot o

nly t

he lo

catio

n/st

ruct

ure i

tself

, but

also

the c

onte

nts o

f the

lo

catio

n. W

ho ar

e the

use

rs o

r visi

tors

? Ho

w ar

e the

inte

riors

confi

gure

d?

Wha

t sor

ts o

f act

ivitie

s tak

e plac

e her

e? W

hat k

inds

of g

oods

or s

ervic

es

are p

rovid

ed if

it’s

a com

mer

cial s

pace

? Th

ere a

re so

cio-e

cono

mic

impl

icatio

ns fo

r any

urb

an d

esig

n pl

an o

r evo

lutio

n.

hier over de volledige breedte vouwen

Vijf keer vouwen tot een boekje in harmonicavorm

Re-architect, de lo-fi versie formaat: A2, gevouwen: 10x21 cm

De papieren versie van Re-architect w

erd in zwart/w

it op een A2 plotter uitgeprint, uitgesneden

en zes keer gevouwen tot een handzaam

boekje. Het bevat de gehele route zoals ook opgenom

en in de 7scenes-applicatie, m

et daarnaast informatie over de spelregels en de design principes.

14 15

Het Geheugenhuis

Op zaterdag 18 april wordt in Pakhuis de Zwijger in

Amsterdam voor het eerst festival Het Geheugenhuis

georganiseerd. Het Geheugenhuis gaat over

de invloed van nieuwe technologie op de werking

van ons geheugen.

Michelle ‘t Hart

Verhalen, herinneringen en identi-teit,zowelpersoonlijkalscollectief,staan centraal tijdens het festivalenwordeninhetlichtgeplaatstvanmaatschappelijke,culturele,weten-schappelijkeentechnologischeont-wikkelingen.Bezoekers kunnen meedoen aaninterdisciplinaire debatten, geheu-gentestenenworkshops.Daarnaastzijnerinteractieveinstal-laties, projecten van kunstenaars,musici,filmsendocumentairesoverhet geheugen en herinneringen tezien en zijn er lezingen en diepte-interviews met wetenschappers,media experts, auteurs en kunste-naars. De bezoekers van het festi-val kunnen plaatsnemen achter DeVerhalentafel, diewerd ontwikkelddoorHansMullerenWaagSociety.

Voorkinderenisereenspeciaalpro-grammametworkshopsenverhalen-vertellers georganiseerd door hetCreativeLearningLab.

Douwe Draaisma is ambassadeurvanfestivalhetGeheugenhuis.Dou-weDraaisma (1953) studeerde psy-chologieenfilosofieaandeUniver-siteitvanGroningenenpubliceerdeboeken als ‘Waarom het leven snel-ler gaat als je ouder wordt’,datwerdbekroondmet verschillendeweten-schappelijke en literaire prijzen. In2003 werd Draaisma benoemd tot

bijzonder hoogleraar geschiedenisvandepsychologie,opeenleerstoelvan het Archief- en Documentatie-centrumNederlandsePsychologie.

Het festival wordt georganiseerddoor Waag Society in samenwer-king met partners uit verschillen-de disciplines, waaronder: BonanzaFilms,documentairemaaksterTama-raMiranda,HogeschoolvanAmster-dam/Instituut voor sociale en cul-turele beroepen, Mediagilde, Cul-tuurfabriekenPakhuisdeZwijger.

Meer informatie is te vinden op deblog:geheugenhuis.wordpress.com

foto

: © S

ake

Elzi

nga

Het Wisselkabinet, geplaatst in Zorgcentrum Dekelhem in Gieten, is de meest recente evolutie van De Verhalentafel. In dit meubel worden verhalen van ouderen gekoppeld aan film- en fotomateriaal van het Drents Audiovisueel Archief.

Memory Lane If you take a stroll down memory lane, you talk about the past or revisit places that were important to you in the past. (You can also ‘take a trip down memory lane’.) foto: Erik van Hannen.

H e t G e h e u g e n h u i sZATERDAG 18 APRIL 2008PakhuisdeZwijgerPietHeinkade1791019HCAmsterdam

foto: Leo Divendal

16 17

Innoveren met vouchers

Een goed woord om te onthouden voor een spelletje Scrabble: innovatievouchers. Sinds enige tijd kan je er mee

betalen voor kennisoverdracht bij Waag Society. Hoe

gaat dat in zijn werk?

Frank Kresin (frank@waag.org)

Kunstenaar Sander Veenhof merk-te vorig jaar, terwijl hij werkte aanzijninstallatiePhysical Virtuality,dathij technische kennis miste om zijnproject te kunnen realiseren. Doorgebruik te maken van een innova-tievoucherheeftdekunstenaaruit-eindelijk zijn cross-virtuele installa-tietijdensdeMuseumnachtkunnenpresentereninNemo.Physical Virtuality bestaat uit eensoort grote wipwap. De bezoekerstaat aan de ene kant van de wip,een avatar in Second Life staat opde andere kant. Er kunnen vijf tottien mensen/avatars op elke kantvan de wip staan. Afhankelijk vanhet gewicht en het aantal mensenbeweegt de wipwap naar bovenof naar beneden. Zo doorkruist deinstallatiebeidewerelden.Eenfysie-keervaringvanvirtueelgewicht,enandersom.Doorgebruiktemakenvaneeninno-vatievoucherheeftSanderkosteloosvan de diensten van Waag Societygebruikkunnenmaken.

waarom een voucher?Stel,jebentondernemerofzelfstan-digeenjewiltzakenanders,snellerof beter doen. Je wilt nieuwe pro-ducten, diensten of processen ont-wikkelen of je op nieuwe marktenbegeven. Je vermoedt dat het kanmaarjeweetniethoe,misschiennieteenswatjevraagpreciesis.Kennis-instellingenkunnenjedanvaakhel-pen. Die hebben zelf ook een pro-bleem: hun kennis blijft te vaak opdeplankliggenenzezittentewach-tenopvragendiezekunnenbeant-woorden.

Het beantwoorden van specifie-kevragenvraagttijdenisduur.Hetlevertnietaltijddirectgeldopenermoetdusgeïnvesteerdworden.Eenkleine of middelgrote ondernemer,eneenkunstenaarkandaarooktoegerekend worden, heeft daar nietaltijd de middelen voor, terwijl hijvaakwelovergoede ideeëneneenbehoorlijke dosis energie beschikt.Kansenblijvenzoonbenut.Om dit te voorkomen en innovatie

bij hetMKB te stimuleren heeft deoverheid de innovatievoucher ont-wikkeld, een stuk papier waarmeejekenniskan‘kopen’.Ondernemerskunnen innovatievouchers aanvra-gen en vervolgens bij een kennis-instelling inleveren. Er zijn kleine(2.500 euro) en grote (7.500 euro)vouchers die verschillende voor-waarden kennen; beide kunnen bijSenterNovemwordenaangevraagd.SenterNovem is een agentschapvanhetministerievanEconomischeZaken, dat namens de overheid talvanregelingenenprogramma’saan-biedt.Eriseenlijstvan350instellingendieinnovatievouchers mogen aanne-men.DatlooptuiteenvandeUniver-siteitTwente,deHogeschoolvoordeKunstenUtrecht,hetAMC,eentritsMBO’s, TNO en Telematica Insti-tuut,totbedrijvenalsStork,DSMenUnileverenalleswatdaartussenzit.WaagSocietyissindsenigetijdookaan deze lijst toegevoegd en biedttechnologie voor maatschappelijkeinnovatie op uiteenlopende gebie-den. Dit levert pilots, prototypen,producten en evenementen op diesameneengrotehoeveelheidkennisvertegenwoordigen.

welke vragen?Vragendieinaanmerkingkomenzijnhulpbij conceptontwikkeling, tech-nisch onderzoek en het ontwikke-lenvanproof of conceptsopbasisvanbestaande ideeën.Webiedendaar-voorclinicsaanwaarinondernemerswordenbegeleidbijhetformulerenvanhetconceptofhetontwikkelenvaneenprototype.Daarnaastkaninhet Fablab een tastbaar prototypewordenontwikkeld,dat indeprak-tijkkanwordengetest.

Wie interesseheeft indemogelijk-heden van innovatievouchers bijWaagSocietykancontactopnemenmetFrankKresin,programmamana-gerbijWaagSociety.

waag.org/innovatiesenternovem.nl/innovatievouchersfablab.waag.org fo

to: C

andi

ce A

mos

1918

The Island

Scholieren in Amsterdam en New York gaan later dit

jaar op ontdekkingsreis. Op het internet én op straat.

Rinske Hordijk

400jaargeledenvoerHenryHudsonnaardeNieuweWereldomeendoor-vaart te zoeken doorNoord-Ameri-ka.Eendoorvaartvondhijniet,maarweleenvruchtbaarland,watlaterdenaamAlbanykreegenwatwenuken-nenalsNewYork.HetCreativeLea-rningLabenhetJohnAdamsInstitu-tetredensameninHudsonzijnspo-ren.DitmaalnietperschipmaarviainternetmetheteducatieveprojectTheIsland.

The Island is een spannend game-based adventure waarbij spelers inNew York en Amsterdam samenopdrachtenmoetenmaken om ver-der te komen. Via mobiele techno-logieën en een online spelplatformparticiperenscholieren ineengeza-menlijkespeurtochtnaarinformatieenverhalen–onlineenopstraat.Doel is de historische band tussenNederland en de Verenigde Staten

voor middelbare scholieren visueelzichtbaar te maken en dit opnieuwte latenbeleven.Opeen innovatie-ve manier wordt geschiedenis, cul-tuureducatie en culturele uitwisse-lingsamengebracht.

Voordeverhalenenpersonageszalgebruik worden gemaakt van hetboekThe Island at the Centre of the World van Russell Shorto, over hetontstaan vande stadNewYork.Descholieren maken tijdens het spelkennis met historische en fictie-ve karakters. Ze ervaren hun eigenstad endie aande andere kant vandeoceaanopeennieuwe, intensie-vemanier.

drie delenThe Islandbestaat uit drie verschil-lendeonderdelenmetelkeeneigengameplay en samenwerkingsvor-men. Het eerste onderdeel is een

foto: Owen Rodda

urban game die beide fysieke loca-ties via het online spelplatform7scenes met elkaar verbindt. MetmobieletelefoonsenGPSleverendeNederlands-Amerikaanseteamseenstrijdominformatieenoplossingen,enhelpenzijelkaarverdertekomenindespeurtochtnaar informatieenhistorischeoverblijfselenoplocatie.

Inhettweededeelwerkenzijsamenin een virtuele wereld, waar ze opeen virtuele versie van The Islandervaringen delen en verhalen creë-ren.De laatste episode is een webhunt;via een zogenaamde puppet mas-ter (spelleider) worden kleine aan-wijzingen verspreid via internet opsociale netwerken waar scholierenzichveelvuldigbegeven,zoalsFace-book,Hyves,FlickrenYouTube.Tij-dens deze webhunt komen zij oponverwachte plekken de persona-gesuitTheIslandtegenenbouwenzeverderaanhetverhaalendeont-knoping.

Op de centrale website zal verslagworden gedaan van de afgeron-deepisodesen zijn spannendepre-viewsopdekomendeonderdelentevinden.

IntotaalnemendrieNederlandseendrie Amerikaanse scholen deel aande ontwikkeling van het project. InmeivolgteenpilotvanTheIslandenvanaf september wordt het projectuitgevoerd op meerdere scholen inAmsterdamenNewYork.

achtergrond BijTheIslandwordenervaringenuit-gewerkt van het Fort Amsterdam-spel dat in New York tijdens hetComeOut&Playfestivalinjuni2008plaatsvond. Tijdens dit spel kropendeelnemers in de huid van kolonia-le Britten, Nederlanders en NativeindianenineenGPS-adventure indestrijdomFortAmsterdam.DeNeder-landse geschiedenis van New Yorkkwamtotlevenjuistopdieplekkenwaarzeookechtplaatsvond,inhetzuidenvanManhattan.

Eén van de vier onderzoeksthema’svanhetCreative Learningprogram-ma is Collaborative Creation met alsonderdeel The Connected Class-room.Binnenditprogrammawordensamenmet(inter)nationalepartnersprojectenontwikkeldwaarbijjonge-ren op verschillende plaatsen in dewereldvianieuwemediametelkaarsamenwerken.Metdeze innovatie-ve verkenningen wil Waag Socie-tydegrenzenverleggenvanactief,samenwerkend leren en een inter-cultureledialoogtussenkinderenenjongerenoverdewereldstimuleren.

Uitgangspunt bij de projecten iskinderen en jongeren te betrek-kenineengezamenlijkcreatiefpro-ces waarbij persoonlijke verhalenen beleving voorop staan, zodat zeopeenbetrokkenmanierlerenoverelkaarscultuur.De mogelijkheden die breedbandi-geverbindingentussenscholenbie-denwordendaarbijingezet,maarerwordt ook gekeken hoe samenwer-king met jongeren in minder ont-wikkelde gebieden tot stand kankomen.Samenwerkenviainteractie-vewebomgevingenenmobieletech-nologiespeeltdaarbijeenbelangrij-kerol.Erwordenverschillenniveausvan samenwerking ontwikkeld: vanmultiplayer realtime creation tot heta-synchroon samenwerken (turn-based collaboration), waarbij jonge-ren afwisselend online en offlineonderdelen van het project uitvoe-ren.

VoorNederlandbetekentmultiplayer realtime creation een ware onder-wijsinnovatie – alle scholen heb-ben inmiddels breedband tot hunbeschikking. Zonder relevante con-tentenconceptenheeftdeze infra-structuurweinigwaarde.Gezamen-lijke creatie, waarbij leerlingen vanverschillende scholen elkaar ont-moetenineencreatiefproces,staatnog in de kinderschoenen, en kanbinnen dit programma intensiefgetestenontwikkeldworden.waag.org/island

Voor meer informatie over het spel Fort Amsterdam uit 2008, zie: fortamsterdam.org

20 21

Sense Kitchen: 36 Frames of Fame

In een Fablab kan je van alles maken. Ook een animatiefilmpje

maken blijkt er te kunnen. In december was er een Sense

Kitchen animaties maken georganiseerd. Er werden

geen sensoren toegepast dit keer, maar wel alle mogelijke

gereedschappen gebruikt.

Ron Boonstra

Eenheelgoedgereedschapomeenfilmpjetemakeniseenpaarhanden.Alsdebedoelingisdatjein36beeld-jes een verhaal vertelt (12 beeld-jesperseconde,dusdatismaardriesecondenfilm!),dankanhethandigzijndatjemateriaalflexibelis.Bijdeanimatiestudio’svanAardmanwordtdaarommetplasticine gewerkt, eenmateriaalwaarmeejeheelmakkelijkkanboetserenendatnietuitdroogt(al in 1897 in Engeland uitgevon-den).DatwasnietvoorhandeninhetFablab,maarmeteenvoudigeboet-seerklei van de HEMA kom je ookeenheeleind.Veelmensenstarttenechtertochopdecomputer,meteenontwerp.Heteerstedeelvandedagbooddanookeen aanblik vanmensen achter eenlaptop.Demodellenwerdenvervol-gensindiversematerialenuitgesne-den op de lasercutter of de sticker-snijder.Endanbegintheteigenlijkewerk: 36 beeldjesmaken,waarmeesamen het ultrakorte stop-motionfilmpje wordt gevormd. Dan blijktofwatjedeheledagdoorhebtont-worpen en gemaakt eigenlijk welgeschikt is voor een filmpje. Nietzelden werden scenario’s dan ook

spontaan omgegooid, en bleek datjemet hele simpelemiddelen somsverrassende resultaten kan halen(zoals met een paar vingers en eenappel).Hetwerkennaareenduide-lijkeinddoel,ookalduurtdatinditgeval maar drie seconden, kan nogbest lastig zijn. Je hebt uit Illustra-toreenprachtigontwerpgetoverd,datjeuitvoerighebtbediscussieerd(“hetmagnietteKuifje-achtigwor-den!”) en dat uiteindelijk verwe-zenlijkt inplexiglas–blijkthetnietuit de verf te komenwanneer je erbeweging aan wilt toevoegen. Danlaateenkleipoppetjezichtochheelwatsoepelerkneden...

fablab.waag.org

foto’s: Astrid Lubsen

Back Issues

Op 14 maart is het Games Atelier officieel gelanceerd door burgemeester Job Cohen van Amsterdam. In het Games Ate-lier gebruiken scholieren mobiele telefoons, GPS en internet om samen spellen te maken, te spelen, te delen en achteraf te bekijken. Burgemeester Cohen was aanwezig om het eer-ste door en voor scholieren gemaakte spel ‘Amsterdammer Zijn’ te spelen.

www.gamesatelier.nl

/magazineVOORJAAR 2008

ICT in het onderwijs

OPEN CONTENT • CULTURAL MAPPING • SAMSAM.NET • GAMES ATELIER • AMSTERDAM-INDIA FESTIVAL

Self City

India special:

Rituelen: religieus erfgoed

/magazineZOMER 2008

DIFR Netwerk & Smart Environments

FOTO’S GAMES ATELIER • FORT AMSTERDAM • POSTMACHINA BIJ MEDIAGILDE • DUURZAAM MATERIAAL

StrangerFestival

Virtuele werelden

PICNIC Green Challenge

/magazineSEPTEMBER 2008

PICNIC 08

MEDIA GUILD: INCUBATOR • INNOVATION VOUCHERS • SUSTAINABLE ENERGY SOLUTIONS • RE:LABS

Green technology

Special

Coming to a place near you soon

Smart environments and RFIDGames for health

/magazineNAJAAR/FALL 2008

Animatiekunst op 4K

MADRETSMA: AMSTERDAMS SLAVERNIJVERLEDEN • PROTOTYPEN & GEBRUIKERSONDERZOEK • NIEUWS

Mobile Game Quest

Leren in een rekbare ruimte

Centre for Alternative Technology

Sense Kitchen Fablab’s

Nr.#10-02/2008 Nr.#11-05/2008 Nr.#12-09/2008 Nr.#12-11/2008

AllevorigenummersvanWaagSocietymagazinezijntedownloadenvanafdewebsite:waag.org/magazine

Een aantal frames uit het eindresultaat, dat bestond uit 42 seconden film, oftewel 504 beelden van 14 bijdragen. Zie ook de strip op de achterzijde van dit nummer.

22 23