wageningen750

8
* de Gelderlander WOENSDAG 5 JUNI 2013 Historie trekt door de stad 37.500 inwoners, 10.000 stu- denten, 160 nationaliteiten: Wageningen 2013. Maar 15 juni staat historie centraal. Wageningen werd in 1263 de elfde stad in Gelre. Vanwege 750 jaar stad kwam het koningspaar vorige week op bezoek. Wageningen 750 jaar

Upload: de-gelderlander

Post on 20-Feb-2016

221 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

Wageningen, 750 jaar stadsrechten

TRANSCRIPT

Page 1: Wageningen750

* de Gelderlander WOENSDAG 5 JUNI 2013

Historie trektdoor de stad37.500 inwoners, 10.000 stu-denten, 160 nationaliteiten:Wageningen 2013. Maar 15juni staat historie centraal.

Wageningen werd in 1263 de elfde stadin Gelre. Vanwege 750 jaar stad kwamhet koningspaar vorige week op bezoek.

Wageningen 750 jaar

Page 2: Wageningen750

PAK DAT VOORDEEL

GENOEMDE PRIJS IS INCL. BTW & BPM EN EXCL. KOSTEN RIJKLAAR MAKEN, METALLIC LAK, LEGES EN RECYCLINGBIJDRAGE. AFGEBEELD MODEL KAN AFWIJKEN VAN STANDAARD UITVOERING. ENERGIELABEL IS AFHANKELIJK VAN DE VERKRIJGBARE UITVOERING. NIET IN COMBINATIE MET ANDERE ACTIES. AANBIEDING GELDT ALLEEN OP UIT VOORRAAD LEVERBARE MODELLEN MET KENTEKENAANVRAAG. DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN. VRAAG UW DEALER NAAR DE VOORWAARDEN. ZOLANG DE VOORRAAD STREKT.

Gecombineerd brandstofverbruik: 3,2 - 6,0 (l/100 km) / 31,3 - 16,7 (km/l); CO2 - emissie: 84 - 140 (g/km). Uitstoot- en brandstof ver bruik -gegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG.

TM

Hyundai i20 1.2 i-Deal 5-deurs 84pk

VOORRAAD VOORDEEL

€2.500,-

Van €15.995,- voor €13.495,-

• 5 deuren• Airconditioning• 15 inch licht metalen

velgen• Radio CD/Mp3 speler

met USB aansluiting• LED dagrijverlichting• Elektrisch bedienbare

ramen• Elektrisch inklapbare

buitenspiegels• Centrale deur-

vergrendeling met afstandsbediening

• Bluetooth carkitWegenbelastingvrij

AUTOBEDRIJF BOCHANEZeistOdijkerweg 543709 JH ZEISTT: 030 - 692 6070

HeterenPolderstraat 56666 LD HETERENT: 026 - 472 2272

UtrechtFranciscusdreef 10-163565 AB UTRECHTT: 030 - 261 9528

ArnhemHazenkamp 156836 BA ARNHEMT: 026 - 362 8080

TielZuiderhavenweg 74004 JJ TIELT: 0344 - 760 040

VeenendaalGalileistraat 123902 HR VEENENDAALT: 0318 - 529 555

bochane.hyundai.nl

Page 3: Wageningen750

DE GELDERLANDER WOENSDAG 5 JUNI 2013 EXTRA 43

door Arnold Winkel

Zo af en toe, meest-al op een mooie zo-meravond, voelthij aandrang omweer even in zijnvroegere woon-plaats te zijn. „Dan

stap ik in mijn auto en rij naarWageningen”, vertelt Maartenvan Rossem. De bekendste histo-ricus van Nederland woonde inzijn kinderjaren in Wageningen.„Ik heb nog steeds goede herinne-ringen aan die tijd, hoewel ik te-genwoordig geen directe bandenmet de stad meer heb. Daaromkom ik er nu minder vaak.” AlsVan Rossem (69) in de plaats vanzijn jeugd is gearriveerd, wandelthij het rondje dat hij tijdens zijnmiddelbare schooljaren bijna da-gelijks liep. „Met mijn school-vriend Frank van Wijk wandeldeik altijd hetzelfde rondje. Ikwoonde in de Javastraat en danliepen we de Lawickse Allee afen via de Costerweg langs hetHof van Gelderland gingen welinksaf de dijk op. Die was toennog niet voor auto’s afgesloten,maar het was er nooit druk. Viahet Spijk ging ik weer naar huis.”Vriend Frank woonde aan hetSpijk. „Dat ziet er eigenlijk noghetzelfde uit als vroeger. De kas-tanjebomen zijn onderhand afge-takeld, maar verder ademt hetdaar nog jaren vijftig.” Dat is methet oude zwembadterrein aanhet Rustenburg niet meer het ge-val, vindt Van Rossem. „Die

nieuwbouwwijk daar langs dedijk mogen ze van mij opruimen.Wat een onbegrijpelijke wandaaddat die er ooit is gekomen”,bromt hij zoals heel Nederlanddat van hem kent in de diverse te-levisieprogramma’s waar hij re-gelmatig zijn opwachting maakt.„Welke oetlul heeft dat in he-melsnaam bedacht? En welkewaardeloze gemeenteraad heeftdaar toestemming voor gegeven?Onbegrijpelijk.” Het is niet deenige verandering in het stads-beeld die hij op zijn minst nietgelukkig vindt. „Er is een hoopverpest sinds ik in 1962 Wagenin-gen verliet om geschiedenis testuderen in Utrecht. Dat stukstadsgracht dat is gedempt. Dat

was nergens voor nodig. Onge-looflijk wat een vernielzucht.Ook is in de jaren zestig onge-veer de helft van het stadspark ge-sloopt. Er moest zo nodig eengroot hotel voor de Landbouwho-geschool komen. Nu weten zeniet wat ze ermee moeten. Ikword daar echt verdrietig van. Ennu we het toch over de universi-teit hebben, waarom moesten zedat kleine arboretum kwijt? Wat

kost het onderhoud van zo’nstuk cultureel erfgoed nou? Wateen cultuurbarbaren. Ik heb be-grepen dat het nu met de overna-me door Het Depot weer mooiwordt. Gelukkig maar. Om zoge-naamd modern en bij de tijd tezijn heeft Wageningen een on-toonbaar stadshart gekregen.Mijn broer zegt wel eens dat Ne-derlandse burgemeesters na deTweede Wereldoorlog meer ka-pot hebben gemaakt dan de Duit-sers erin.”In diezelfde oorlog (1944) kwamde kleine Maarten van Rossem inWageningen wonen. Hij was eenjaar eerder in Zeist geboren, maaromdat zijn vader bij de Planten-ziektenkundige Dienst ging wer-

ken, moest de familie verhuizen.„We hebben er eerst kort geze-ten, want Wageningen werd voorde tweede keer geëvacueerd.”Overigens overleefde Van Ros-sem de oorlog maar ternauwer-nood. „Ik stond een keer in mijnkinderwagen buiten in de tuin,toen de Engelsen de Duitse stel-lingen op de Wageningse Bergwilden bombarderen. Maar zoalswel vaker ging dat faliekant mis.Ik heb geluk gehad.” In 1945 kwa-men de Van Rossems terug inWageningen.Toen hij 5 jaar was, ging Maartennaar de kleuterschool boven aande Harnjesweg. „Ik vond het erzo erg dat ik steeds naar huis wil-de. Ik heb het trouwens nooitleuk op school gevonden.” Op delagere school, De Eekmolen,vond hij wel juf Versteeg aardig.„Van haar leerde ik lezen. Datwas een openbaring voor me.Sindsdien ben ik een enthousiastlezer. Later mocht ik ook elke za-terdagmiddag boeken lezen inboekhandel Kniphorst. Ik zouoverigens wel eens willen wetenwie er allemaal nog leven uit dietijd.” Later ging Van Rossem naarhet gymnasium. „Het mooistevond ik de geschiedenislessenvan meneer De Jong. Dat was ge-weldig. Daarom ben ik ook ge-schiedenis gaan studeren.”Van Rossem zegt best in Wage-ningen te willen wonen. ,,Ik benkleinsteeds opgegroeid en datblijft in je zitten, maar mijnvrouw wil niet uit Utrecht.Dus…’’ Maar stel dat hij in Wage-ningen terugkwam, wat zou hijveranderen? „Als het aan mij lagzou ik het Wageningen van 1959terug laten komen. Al die lelijkegebouwen slopen. Die pyramidesin de Stationstraat, weg ermee.En daarna zou ik de gracht weeropengooien. Ook dat foeilelijkehotel ging tegen de vlakte enmaakte weer plaats voor hetstadspark.”

W ageningen is onvergelijkbaar met anderesteden. Het stadje aan de Rijn telt anno2013 37.500 inwoners, verdeeld over liefst160 nationaliteiten. Het is wereldwijd,na New York en Amsterdam, de stad

met de meeste nationaliteiten. En dat voor zo’n kleinestad. Dat had hertog Otto II van Gelre vast niet gedacht,toen hij in 1263 stadsrechten verleende aan de kleine ver-sterkte nederzetting aan de westelijke voet van de Wage-ningse Berg. In Gelderland waren tien steden Wagenin-gen al voorgegaan: Zutphen, Tiel, Elburg, Doetinchem,Nijmegen, Harderwijk, Arnhem, Lochem, Gendt enDoesburg. Het was niet zo dat Otto II kwistig rondstrooi-de met stadsrechten. Na Wageningen was Groenlo in1277 pas de volgende. Een dorp werd niet zomaar verhe-ven tot stad. Er moest sprake zijn van een ligging diehandel mogelijk maakte en ook een militair-strategischeligging was gewenst. En soms kwam het de hertogen

van Gelre, die de stadsrechten verleenden, ook gewoongoed uit om bestuurders van een bepaalde stad in te pal-men. Dat gold zeker voor Wageningen dat als versterktestad onder meer de taak kreeg om de eerste militaireklappen voor Arnhem op te vangen als de bisschop vanUtrecht weer eens territoriale ambities had. Diezelfdebisschop had in de dertiende eeuw nog diverse eigen-dommen in Gelderland, niet in het minst in Wagenin-gen zelf. De andere grootgrondbezitter in Wageningenwas Otto II van Gelre. Die door het verlenen van stad-rechten de Wageningse burgers ongetwijfeld wist tepaaien Een militair-strategisch bolwerk is Wageningentot in de laatste wereldoorlog zeker geweest. Maar alshandelsstad is het succes middelmatig. Tot in de twintig-ste eeuw draaide de stad op drukkerijen, steenfabriekenen tabaksteelt en de daarbij behorende sigarenfabriekenwaarvan Schimmelpenninck de laatste was.Ann0 2013 etaleert de stad zichzelf als City of Life Scien-

ces. En is Wageningen Universiteit, met de daaromheencirkelende onderzoeksinstellingen en bedrijven (Dano-ne, Friesland Campina, Keygene, Monsanto, Meteo Con-sult) de economische kurk van de stad die de kernvormt van de mondiaal bekende Food Valley. Vandaarook het ongekend aantal nationaliteiten.De stadsbevolking telt zo’n tienduizend studenten endat betekent dat de bevolkingspyramide van Wagenin-gen zijn gelijke niet kent in Nederland. Nergens is deleeftijdscategorie 18-25 jarigen relatief zo groot als juistin deze kleine stad. Dat zorgt ervoor dat Wageningen,ondanks haar eerbiedwaardige leeftijd van 750 jaar, jeug-diger is dan ooit tevoren. Dat draagt er ongetwijfeld aanbij dat de 750-jarige nu bruisend feest kan vieren. Eenjaar lang, maar het zwaartepunt ligt in deze junimaand.

Wageningen heeft eenontoonbaar stadshartgekregenMaarten van Rossem

Reageren?Mail naar [email protected]

dg.nl/bijlagen

Op deze site kunt u deze special vinden als pdf. Alle vorige specials treft u ook aan op onze site.

COLOFON Deze Extra is een redactionele bijlage van:

Wilt u adverteren in een van onze specials neem dan contact op:in de regio Nijmegen: [email protected], 024-3650646, in de regio Arnhem/Doetinchem: [email protected] , 0314-372123

*+

� Maarten van Rossem. foto Mariska Hofman

Historicus Maarten vanRossem woonde in zijnjeugd in Wageningen.Hij koestert nog steedswarme gevoelens.

Redactionele leiding: Suzanne de WinterVormgeving: Carmen DwarkasingAan dit nummer werkten mee: Arnold Winkel, Eric WijnackerFoto voorpagina: Op zaterdag 15 juni trekt een historische optochtdoor Wageningen. Er wordt nog volop geklust.Foto: Herman Stöver

Liefde voor Wageningen

Een bijzondere Top 3: New York, Amsterdam...Wageningen

Page 4: Wageningen750

44 EXTRA 45DE GELDERLANDER WOENSDAG 5 JUNI 2013

door Eric Wijnacker

WageningenCampus isook archi-tectonischeen sieraadvoor Wage-ningen. De

noordelijke entree van de stadademt: hier gebeurt het.Het blijkt potentiële studentenaan te spreken. Sinds 2007 groei-de de studentenpopulatie met 75procent. En die groei lijkt door tezetten. Inmiddels telt de universi-teit zo’n tienduizend studentenen promovendi. Er blijkt een mag-netische werking uit te gaan vande nieuwe skyline van de Wage-ningen Campus.Hoe anders oogt de vroeger zo be-roemde oostelijke entree van Wa-geningen. Het nostalgische voet-balstadion op de Berg takelt on-danks de inzet van vrijwilligersgestaag af. Plannen om er een Fut-ure Center Wageningen (FCW)voor voeding, sport en bewegingvan te maken slepen al jaren

voort. In 1992 won FC Wagenin-gen met 2-1 van NAC. Achterafbleek dat de laatste keer dat sup-porters op de Wageningse Bergkonden juichen en het clubliedmeezingen: Reken maar als groen-wit scoort, koel het doel doorboort,dan juicht de hele stad van Berg totNudepoort, zodat het zelfs in Arn-hem wordt gehoord.Dat lied klinkt vrijdag 21 juni een-malig weer in het stadion. De Wa-geningse kerken houden daardan vanwege de viering van 750jaar stadsrechten een gospel-night, die deels in het teken staatvan het groenwitte voetbalverle-den. Verleden ja, want de wereldis in 21 jaar flink veranderd.7 juni 1980: 20.000 toeschouwersjuichten als haringen in een tonrond het veld toen Wageningenpromoveerde naar de eredivisie.Het was de dag, zo wil de voetbal-legende, dat de Berg een metertjelager werd omdat er zoveel men-sen stonden te springen en te jui-chen. FC Wageningen was eenclub met traditie en oude succes-sen: geen andere Gelderse clubheeft zoals Wageningen twee-maal de KNVB-beker gewonnen.1992 leek het Wageningse Ramp-jaar. De voetbalclub ging failliet,de universiteit kwijnde weg enkampte met sterk slinkende stu-dentenaantallen. Rond die tijdzorgde een 1 aprilgrap voor flinkeberoering; de universiteit zoueen verhuizing overwegen naarLelystad. Dat leed bleef de ge-plaagde Gelderse stad gespaard.Sterker nog, terwijl de Berg fi-guurlijk ineenschrompelde her-rees de universiteit.

De superlatieven schieten nu te-kort. Het vroeger zo gekoesterdeboerenimago van de Landbouw-hogeschool werd in 1998 inge-ruild voor het eigentijdse nieuweimago Wageningen Universiteitof, liever nog, Wageningen Uni-versity. Waar voeding en voedsel-productie, leefomgeving, gezond-heid en leefstijl centraal staan.In de negentiende eeuw kwamhet hogere landbouwonderwijsnaar Wageningen vanwege decentrale ligging, de gevarieerdegrondsoorten en het feit dat boe-

renfamilies hun zonen liever nietin een grote stad, met al haar ver-leidingen, zagen studeren. Watook hielp was dat de gemeenteenkele prestigieuze gebouwengratis beschikbaar stelde. Anno2013 zijn vrouwelijke studentenin de meerderheid en is de uni-versiteit een multinationalesmeltkroes, waar Engels de voer-taal is geworden. Dat spreekt ookNederlandse studenten aan, zoblijkt uit de groeicijfers. De Keu-zegids Hoger Onderwijs verkiestWageningen Universiteit al vijf

jaar op rij tot beste onderwijsin-stelling van Nederland. En ookop internationale lijstjes scoortWageningen steevast hoog.De roem van FC Wageningenreikte nooit verder dan de lands-grenzen. De lichtmasten op deBerg zijn definitief gedoofd. Deuniversiteit is ooit vergelekenmet een vuurtoren. Die meerlicht verspreidt in de verte danaan de voet van de toren. Maarnu straalt Wageningen Universi-teit mooier dan ooit tevoren. Ookin eigen stad.

door Eric Wijnacker

Wageningenis de laat-ste eeuween merk-w a a r d i g estad gewor-den. De

stad is vaak heel geliefd bij demensen die er wonen of ge-woond hebben. Maar nergens inNederland zijn er relatief zoveelmensen die op jonge leeftijd destad verlaten als juist in Wagenin-gen. Heimwee klopt dan vervol-gens wel opvallend vaak weeraan de deur bij oud-Wageningersin den vreemde.De verklaring voor dit bijzondereverschijnsel? De aanwezigheidvan Wageningen Universiteit (ende voorlopers Landbouw Hoge-school en Landbouw Universi-teit). Een kwart van de inwonersis student en verblijft daaromslechts een jaar of zes in de stad.Maar dat is maar de helft van hetverhaal.Veel inwoners zijn werkzaam bijde universiteit en andere kennis-instellingen. Deze hoogopgeleidemensen krijgen vaak kinderendie ook weer gaan studeren endus meestal de stad uitgaan. Omer nooit meer terug te keren. Veelfamilies hebben ooit in Wagenin-gen gewoond, maar vaak is hetslechts een korte tussenstop ge-weest.Veel Wageningse kinderen heb-ben opa’s en oma’s die elders wo-nen, veel Wageningse opa’s enoma’s hebben hun kleinkinderenover de hele aardbol zien uitzwer-men.Typerend voorbeeld: klas 5 vande G.J. van den Brinkschool uit1963. De toen ongeveer 11-jarigekinderen vierden met elkaar het700-jarig bestaan van de stad Wa-geningen. Nu in 2013, wanneer

de stad het 750-jarig bestaanviert, wonen er nog maar vijf inWageningen. Van wie er overi-gens drie zijn teruggekeerd. Enanderen overigens aangeven datze best zouden willen.Nu was de G.J. van den Brink-school altijd al een beetje eenschool van ‘de import’ geweest.Vaak hoogopgeleide ouders diehun kinderen daar goed onder-wijs wilden laten volgen. MaarWageningen kent meer van der-gelijke scholen.Op initiatief van de Gelderlanderen oud-klasgenote Ninke vanKeulen-Saenger komt de klas op14 juni in Wageningen samenvoor een reünie. De laatste reü-nie was alweer veertig jaar gele-den, bij de ouders van Ninkethuis. Van twee oud-klasgenotenis bekend dat ze inmiddels zijnoverleden, net zoals onderwijzerPieter Bon. En drie oud-klasgeno-ten zijn nog niet gevonden,Waar wonen ze nu allemaal?Utrecht, Delft, Haarlem, Veld-driel, Heerenveen, Arnhem, Lei-

den, Elden, Amsterdam, Panner-den, Amsterdam, Heemstede,Veenendaal, Mantgum, Tull en ’tWaal, België, Chicago en dustoch nog vijfmaal Wageningen.Marguerite (Mapje) Vree-man-Smeets woont inmiddels altientallen jaren nabij het Ameri-kaanse Chicago, maar ze heeft re-cent ook een appartement ge-kocht op de Wageningse Berg:„Toen onze dochter hier ging stu-deren ontdekten we opeens weerhoe mooi Wageningen eigenlijk

is. Dus een deel van het jaar gaanwe weer hier wonen.”Marianne van Eijk is, voorzovernu bekend, met Hans van Olde-ren de enige die altijd in Wage-ningen is gebleven. „En met onge-looflijk veel plezier”, zegt ze.„Maar het had ook een mindermooie reden. Toen ik ongeveer 18jaar was is mijn moeder overle-den en heb ik de zorg voor hethuishouden een paar jaar op mijgenomen. Inclusief jongere broeren zusje. En daarna trouwde ikmet mijn mede-WageningerFrits. We zijn verknocht aan on-ze stad.”Marianne heeft inmiddels alsambtenaar van de burgerlijkestand meer dan duizend huwelij-ken gesloten. „Ook van één klas-genote en familieleden van klas-genoten. Ik kom op straat meerex-klasgenoten van de Nobel-Ma-vo tegen dan van de G.J. van denBrinkschool. Het was echt eenschool van de import, maar ikheb er als Wageningse een mooietijd gehad.”

Vier bekende Wageningers ge-ven hun visie op de stad waarzij allen met veel plezier wo-nen. Op deze en volgende pagi-na’s vertellen ze hun Wagening-se verhaal aan verslaggever EricWijnacker.

D eze woensdagochtendis Jeroen Dijsselbloemweer niet thuis in Wa-geningen. Hij (47 jaar

jong) geeft deze woensdagoch-tend college aan eerstejaarsstu-denten op de Erasmus Universi-teit in Rotterdam, gaf hij dins-

dagmiddag via Twitter prijs.Jeroen is niet zo vaak meer thuisin zijn stadje aan de Rijn. Datwas hij al niet als Tweede Kamer-lid voor de PvdA en dat werd nogminder toen hij vorig jaar aan deslag ging als minister van Financi-ën in het kabinet-Rutte.Sinds hij op 21 januari voorzittervan de Eurogroep werd staat hijin Wageningen officieus bij ve-len te boek als ‘misschien wel demachtigste Wageninger ooit’.Hij is sinds een aantal jaren weerterug in de stad waar hij in 1991

afstudeerde als landbouweco-noom. In 1994 startte hij zijn poli-tieke carrière in de Wageningsegemeenteraad. ‘Die gaat ver ko-men’, zeiden veel raadsleden des-

tijds al meteen. Sommige beloftesworden ingelost, deze dus ook.Dijsselbloem: „Hoe ik aankijk te-gen Wageningen anno 2013? Opti-mistisch. Wageningen blijft een

levendige stad waar veel gebeurt,met een bloeiende universiteit,met allerlei internationale invloe-den, met innovatieve onderne-mers en middenstanders en eenbruisend verenigingsleven”, zegthij. „Wageningen is een stad waar-in mensen zichzelf kunnen zijnen we tegelijkertijd naar elkaaromkijken. Kortom, Wageningenis eigenlijk het beste van beidewerelden!”Maar ook persoonlijk voelt Dijssel-bloem zich thuis in de stad, waarhij in de weekeindes af en toe ge-woon nog te zien is in de super-markt: „Wageningen is voor mijzowel een rustpunt als een op-lader. Ik voel me er enorm thuis,geniet van de stad, van de velevrienden die er wonen en natuur-lijk ook van de prachtige omge-ving.”

A nnemiek van Vleutenverruilde twaalf jaar ge-leden de Achterhoekvoor Wageningen. „Het

was even wennen, maar nu wilik hier eigenlijk niet meer weg.”Annemiek kwam om dierweten-schappen te studeren aan de uni-versiteit. Ze studeerde keurig af,maar gaat inmiddels als topwiel-renster door het leven. Ze is almeermalen de Wageningse sport-vrouw van het jaar geworden.Dat kan ook niet anders, gezienhaar indrukwekkende palmares.

Ze is momenteel Nederlandskampioene (door Marianne Voste verslaan) en won in 2011 deRonde van Vlaanderen en de We-reldbeker. Deze week rijdt ze deRonde van Baskenland.„Ik vind dat ik in Wageningengoed kan trainen. Je hebt dijken,de Wageningse Berg en de ande-re heuvels in de buurt. Ik mishier alleen een echt lange klim,maar daarvoor ga ik niet naarLimburg verhuizen zoals sommi-ge collega’s wel doen.”De reden dat ze de stad niet uit

wil is dat ze het er heel prettigvindt. „Je kent hier al snel veelmensen, je komt elkaar ook tegenterwijl je toch wel de fijne stadse

voorzieningen hebt. Ik ga vooreen film altijd naar dat gezelligeHeerenstraattheater, ik ga naartheater en zeker buiten het sei-

zoen mag ik graag aanschuivenin café De Vlaamse Reus. Eenheerlijk café. Buiten het sei-zoen laat ik een Dobbel Palmheus niet staan. De sfeer deugtin Wageningen en ik heb veelvrienden en leuke contactenop sportcentrum De Bongerden bij Toerclub Wageningen.”Wat moet er anders in de stad?„Die doorgaande weg over deStadsbrink. Een verschrikkelijkvisitekaartje, ik schaam mij al-tijd voor het beeld dat mensendaardoor van Wageningen krij-gen. Er gaat zoveel mooisschuil achter die vreselijkeStadsbrink. Daar zouden zewel iets aan mogen doen vindik. En verder? Ik wil graag blij-ven in Wageningen, maar zoekwel een ander huis. Mag ik datoproepje nog doen?”

WageningenUniversiteit al vijfjaar op rij besteonderwijsinstellingvan Nederland

Ik ben een van dezeer weinigen diein Wageningen isblijven wonen. Metheel veel plezier

Keuzegids Hoger OnderwijsMarianne van Eijk

Universiteitjuicht, stilteop de Berg

Typisch Wageningen.Van klas 5 van de G.J.van den Brinkschool uit1963 woont bijna nie-mand meer in de stad.Velen zouden wel willen.

Tot 1992 was het een heftig discussiepunt: was FCWageningen of de Landbouwhogeschool hét uit-hangbord van de stad? Dat pleit is beslecht.

� ‘Nergens zitten zoveel duizendenwetenschappers op zo weinig vier-kante kilometers bijeengepakt alsin Wageningen’. Michael Porter Har-vard University

� ‘Als onze Lieve Heer naar het voet-bal ging, ging hij naar FC Wagenin-gen. Het hoogst gelegen stadionvan Nederland, de Berg, was voorhem bijna een thuiswedstrijd.’ Co-lumnist Willem Straatman.

� ’Wij zijn de Usain Bolt van de voe-ding.’ Voorzitter Aalt Dijkhuizenvan Wageningen Universiteit en Re-searchcentrum

� ‘De reputatie van Wageningen isbuiten Nederland heel groot. In In-dia hoorde ik: Nederland is dehoofdstad van Wageningen.’Oud-minister Gerrit Braks

� ‘Ik was waarnemer voor de VN inZuid Afrika. Ik kwam in NoordTransvaal bij een zwarte boer dieeen ietsie pietsie grond had, dienooit ergens was geweest. MaarWageningen kende hij wel.’Oud-burgemeester Michel Jager

� ‘Laatst zei een collega mij, ‘Wat isWageningen toch veranderd! Eenseen doodsaai stadje, nu zie je over-al kroegjes en terrasjes.’’ Oud-rec-tor Landbouwuniversiteit Vos

� ‘It’s so gezellig, my Wageningen’Student Haoran Yang uit China

� ‘Wageningers moeten niet zoveelpraten, maar morgen direct begin-nen. Moet je hier alles ophangenaan Wageningen als kennisstad? Jemoet op ruimtelijk en economischvlak op veel meer paarden wed-den dan alleen op de kennis. Ookde haven en het Nude-terrein heb-ben fantastische herontwikkelings-mogelijkheden. Dat zit nu op slot.’Oud-inwoner en voorzitter Stadsre-gio Arnhem-Nijmegen Jaap Modder

� ‘Wageningen heeft als kenniscen-trum een eigen station nodig, mis-schien nog wel meer dan extraruimte voor woningbouw.’ Oud-mi-nister Jan Pronk

� ‘Soms ben ik geneigd te gelovendat Wageningen aan het einde vande wereld ligt’. Schrijver JacobCraandijk arriveert in 1878 in Wa-geningen.

� ‘Deze stad Wageningen is niet min-der dan Arnhem zeer vermakelijk’.schrijver Jan Chr. Sepp in 1786.

Klas 5 vliegt massaal uit

‘Fijne stad, ik mis alleeneen echt lange klim’

Wageningen: rustpunt,oplader én een thuis

� De nieuwe Wageningen Campus, met links de iconische maar al oude sterflat Bornsesteeg.foto Herman Stöver

� Minister Jeroen Dijsselbloem, ongedwongen langs de Rijn in zijn woon-plaats Wageningen.foto Herman Stöver

� Klas 5 van de G.J. van de Brinkschool in 1963.foto familie Saenger

� Topwielrenster Annemiek van Vleuten, thuis in Wageningen.foto ANP

� 27 april 1975: Propvolle tribunes bij de wedstrijd FC Wageningen- Feyenoord. Links staan Jan Groenendijk, WimJansen, Dick Schneider en (geknield) Willem van Hanegem. Rechts Jan van Osenbruggen. foto Cord Otting

WAGENINGEN IN CITATEN

Page 5: Wageningen750

44 EXTRA 45DE GELDERLANDER WOENSDAG 5 JUNI 2013

door Eric Wijnacker

WageningenCampus isook archi-tectonischeen sieraadvoor Wage-ningen. De

noordelijke entree van de stadademt: hier gebeurt het.Het blijkt potentiële studentenaan te spreken. Sinds 2007 groei-de de studentenpopulatie met 75procent. En die groei lijkt door tezetten. Inmiddels telt de universi-teit zo’n tienduizend studentenen promovendi. Er blijkt een mag-netische werking uit te gaan vande nieuwe skyline van de Wage-ningen Campus.Hoe anders oogt de vroeger zo be-roemde oostelijke entree van Wa-geningen. Het nostalgische voet-balstadion op de Berg takelt on-danks de inzet van vrijwilligersgestaag af. Plannen om er een Fut-ure Center Wageningen (FCW)voor voeding, sport en bewegingvan te maken slepen al jaren

voort. In 1992 won FC Wagenin-gen met 2-1 van NAC. Achterafbleek dat de laatste keer dat sup-porters op de Wageningse Bergkonden juichen en het clubliedmeezingen: Reken maar als groen-wit scoort, koel het doel doorboort,dan juicht de hele stad van Berg totNudepoort, zodat het zelfs in Arn-hem wordt gehoord.Dat lied klinkt vrijdag 21 juni een-malig weer in het stadion. De Wa-geningse kerken houden daardan vanwege de viering van 750jaar stadsrechten een gospel-night, die deels in het teken staatvan het groenwitte voetbalverle-den. Verleden ja, want de wereldis in 21 jaar flink veranderd.7 juni 1980: 20.000 toeschouwersjuichten als haringen in een tonrond het veld toen Wageningenpromoveerde naar de eredivisie.Het was de dag, zo wil de voetbal-legende, dat de Berg een metertjelager werd omdat er zoveel men-sen stonden te springen en te jui-chen. FC Wageningen was eenclub met traditie en oude succes-sen: geen andere Gelderse clubheeft zoals Wageningen twee-maal de KNVB-beker gewonnen.1992 leek het Wageningse Ramp-jaar. De voetbalclub ging failliet,de universiteit kwijnde weg enkampte met sterk slinkende stu-dentenaantallen. Rond die tijdzorgde een 1 aprilgrap voor flinkeberoering; de universiteit zoueen verhuizing overwegen naarLelystad. Dat leed bleef de ge-plaagde Gelderse stad gespaard.Sterker nog, terwijl de Berg fi-guurlijk ineenschrompelde her-rees de universiteit.

De superlatieven schieten nu te-kort. Het vroeger zo gekoesterdeboerenimago van de Landbouw-hogeschool werd in 1998 inge-ruild voor het eigentijdse nieuweimago Wageningen Universiteitof, liever nog, Wageningen Uni-versity. Waar voeding en voedsel-productie, leefomgeving, gezond-heid en leefstijl centraal staan.In de negentiende eeuw kwamhet hogere landbouwonderwijsnaar Wageningen vanwege decentrale ligging, de gevarieerdegrondsoorten en het feit dat boe-

renfamilies hun zonen liever nietin een grote stad, met al haar ver-leidingen, zagen studeren. Watook hielp was dat de gemeenteenkele prestigieuze gebouwengratis beschikbaar stelde. Anno2013 zijn vrouwelijke studentenin de meerderheid en is de uni-versiteit een multinationalesmeltkroes, waar Engels de voer-taal is geworden. Dat spreekt ookNederlandse studenten aan, zoblijkt uit de groeicijfers. De Keu-zegids Hoger Onderwijs verkiestWageningen Universiteit al vijf

jaar op rij tot beste onderwijsin-stelling van Nederland. En ookop internationale lijstjes scoortWageningen steevast hoog.De roem van FC Wageningenreikte nooit verder dan de lands-grenzen. De lichtmasten op deBerg zijn definitief gedoofd. Deuniversiteit is ooit vergelekenmet een vuurtoren. Die meerlicht verspreidt in de verte danaan de voet van de toren. Maarnu straalt Wageningen Universi-teit mooier dan ooit tevoren. Ookin eigen stad.

door Eric Wijnacker

Wageningenis de laat-ste eeuween merk-w a a r d i g estad gewor-den. De

stad is vaak heel geliefd bij demensen die er wonen of ge-woond hebben. Maar nergens inNederland zijn er relatief zoveelmensen die op jonge leeftijd destad verlaten als juist in Wagenin-gen. Heimwee klopt dan vervol-gens wel opvallend vaak weeraan de deur bij oud-Wageningersin den vreemde.De verklaring voor dit bijzondereverschijnsel? De aanwezigheidvan Wageningen Universiteit (ende voorlopers Landbouw Hoge-school en Landbouw Universi-teit). Een kwart van de inwonersis student en verblijft daaromslechts een jaar of zes in de stad.Maar dat is maar de helft van hetverhaal.Veel inwoners zijn werkzaam bijde universiteit en andere kennis-instellingen. Deze hoogopgeleidemensen krijgen vaak kinderendie ook weer gaan studeren endus meestal de stad uitgaan. Omer nooit meer terug te keren. Veelfamilies hebben ooit in Wagenin-gen gewoond, maar vaak is hetslechts een korte tussenstop ge-weest.Veel Wageningse kinderen heb-ben opa’s en oma’s die elders wo-nen, veel Wageningse opa’s enoma’s hebben hun kleinkinderenover de hele aardbol zien uitzwer-men.Typerend voorbeeld: klas 5 vande G.J. van den Brinkschool uit1963. De toen ongeveer 11-jarigekinderen vierden met elkaar het700-jarig bestaan van de stad Wa-geningen. Nu in 2013, wanneer

de stad het 750-jarig bestaanviert, wonen er nog maar vijf inWageningen. Van wie er overi-gens drie zijn teruggekeerd. Enanderen overigens aangeven datze best zouden willen.Nu was de G.J. van den Brink-school altijd al een beetje eenschool van ‘de import’ geweest.Vaak hoogopgeleide ouders diehun kinderen daar goed onder-wijs wilden laten volgen. MaarWageningen kent meer van der-gelijke scholen.Op initiatief van de Gelderlanderen oud-klasgenote Ninke vanKeulen-Saenger komt de klas op14 juni in Wageningen samenvoor een reünie. De laatste reü-nie was alweer veertig jaar gele-den, bij de ouders van Ninkethuis. Van twee oud-klasgenotenis bekend dat ze inmiddels zijnoverleden, net zoals onderwijzerPieter Bon. En drie oud-klasgeno-ten zijn nog niet gevonden,Waar wonen ze nu allemaal?Utrecht, Delft, Haarlem, Veld-driel, Heerenveen, Arnhem, Lei-

den, Elden, Amsterdam, Panner-den, Amsterdam, Heemstede,Veenendaal, Mantgum, Tull en ’tWaal, België, Chicago en dustoch nog vijfmaal Wageningen.Marguerite (Mapje) Vree-man-Smeets woont inmiddels altientallen jaren nabij het Ameri-kaanse Chicago, maar ze heeft re-cent ook een appartement ge-kocht op de Wageningse Berg:„Toen onze dochter hier ging stu-deren ontdekten we opeens weerhoe mooi Wageningen eigenlijk

is. Dus een deel van het jaar gaanwe weer hier wonen.”Marianne van Eijk is, voorzovernu bekend, met Hans van Olde-ren de enige die altijd in Wage-ningen is gebleven. „En met onge-looflijk veel plezier”, zegt ze.„Maar het had ook een mindermooie reden. Toen ik ongeveer 18jaar was is mijn moeder overle-den en heb ik de zorg voor hethuishouden een paar jaar op mijgenomen. Inclusief jongere broeren zusje. En daarna trouwde ikmet mijn mede-WageningerFrits. We zijn verknocht aan on-ze stad.”Marianne heeft inmiddels alsambtenaar van de burgerlijkestand meer dan duizend huwelij-ken gesloten. „Ook van één klas-genote en familieleden van klas-genoten. Ik kom op straat meerex-klasgenoten van de Nobel-Ma-vo tegen dan van de G.J. van denBrinkschool. Het was echt eenschool van de import, maar ikheb er als Wageningse een mooietijd gehad.”

Vier bekende Wageningers ge-ven hun visie op de stad waarzij allen met veel plezier wo-nen. Op deze en volgende pagi-na’s vertellen ze hun Wagening-se verhaal aan verslaggever EricWijnacker.

D eze woensdagochtendis Jeroen Dijsselbloemweer niet thuis in Wa-geningen. Hij (47 jaar

jong) geeft deze woensdagoch-tend college aan eerstejaarsstu-denten op de Erasmus Universi-teit in Rotterdam, gaf hij dins-

dagmiddag via Twitter prijs.Jeroen is niet zo vaak meer thuisin zijn stadje aan de Rijn. Datwas hij al niet als Tweede Kamer-lid voor de PvdA en dat werd nogminder toen hij vorig jaar aan deslag ging als minister van Financi-ën in het kabinet-Rutte.Sinds hij op 21 januari voorzittervan de Eurogroep werd staat hijin Wageningen officieus bij ve-len te boek als ‘misschien wel demachtigste Wageninger ooit’.Hij is sinds een aantal jaren weerterug in de stad waar hij in 1991

afstudeerde als landbouweco-noom. In 1994 startte hij zijn poli-tieke carrière in de Wageningsegemeenteraad. ‘Die gaat ver ko-men’, zeiden veel raadsleden des-

tijds al meteen. Sommige beloftesworden ingelost, deze dus ook.Dijsselbloem: „Hoe ik aankijk te-gen Wageningen anno 2013? Opti-mistisch. Wageningen blijft een

levendige stad waar veel gebeurt,met een bloeiende universiteit,met allerlei internationale invloe-den, met innovatieve onderne-mers en middenstanders en eenbruisend verenigingsleven”, zegthij. „Wageningen is een stad waar-in mensen zichzelf kunnen zijnen we tegelijkertijd naar elkaaromkijken. Kortom, Wageningenis eigenlijk het beste van beidewerelden!”Maar ook persoonlijk voelt Dijssel-bloem zich thuis in de stad, waarhij in de weekeindes af en toe ge-woon nog te zien is in de super-markt: „Wageningen is voor mijzowel een rustpunt als een op-lader. Ik voel me er enorm thuis,geniet van de stad, van de velevrienden die er wonen en natuur-lijk ook van de prachtige omge-ving.”

A nnemiek van Vleutenverruilde twaalf jaar ge-leden de Achterhoekvoor Wageningen. „Het

was even wennen, maar nu wilik hier eigenlijk niet meer weg.”Annemiek kwam om dierweten-schappen te studeren aan de uni-versiteit. Ze studeerde keurig af,maar gaat inmiddels als topwiel-renster door het leven. Ze is almeermalen de Wageningse sport-vrouw van het jaar geworden.Dat kan ook niet anders, gezienhaar indrukwekkende palmares.

Ze is momenteel Nederlandskampioene (door Marianne Voste verslaan) en won in 2011 deRonde van Vlaanderen en de We-reldbeker. Deze week rijdt ze deRonde van Baskenland.„Ik vind dat ik in Wageningengoed kan trainen. Je hebt dijken,de Wageningse Berg en de ande-re heuvels in de buurt. Ik mishier alleen een echt lange klim,maar daarvoor ga ik niet naarLimburg verhuizen zoals sommi-ge collega’s wel doen.”De reden dat ze de stad niet uit

wil is dat ze het er heel prettigvindt. „Je kent hier al snel veelmensen, je komt elkaar ook tegenterwijl je toch wel de fijne stadse

voorzieningen hebt. Ik ga vooreen film altijd naar dat gezelligeHeerenstraattheater, ik ga naartheater en zeker buiten het sei-

zoen mag ik graag aanschuivenin café De Vlaamse Reus. Eenheerlijk café. Buiten het sei-zoen laat ik een Dobbel Palmheus niet staan. De sfeer deugtin Wageningen en ik heb veelvrienden en leuke contactenop sportcentrum De Bongerden bij Toerclub Wageningen.”Wat moet er anders in de stad?„Die doorgaande weg over deStadsbrink. Een verschrikkelijkvisitekaartje, ik schaam mij al-tijd voor het beeld dat mensendaardoor van Wageningen krij-gen. Er gaat zoveel mooisschuil achter die vreselijkeStadsbrink. Daar zouden zewel iets aan mogen doen vindik. En verder? Ik wil graag blij-ven in Wageningen, maar zoekwel een ander huis. Mag ik datoproepje nog doen?”

WageningenUniversiteit al vijfjaar op rij besteonderwijsinstellingvan Nederland

Ik ben een van dezeer weinigen diein Wageningen isblijven wonen. Metheel veel plezier

Keuzegids Hoger OnderwijsMarianne van Eijk

Universiteitjuicht, stilteop de Berg

Typisch Wageningen.Van klas 5 van de G.J.van den Brinkschool uit1963 woont bijna nie-mand meer in de stad.Velen zouden wel willen.

Tot 1992 was het een heftig discussiepunt: was FCWageningen of de Landbouwhogeschool hét uit-hangbord van de stad? Dat pleit is beslecht.

� ‘Nergens zitten zoveel duizendenwetenschappers op zo weinig vier-kante kilometers bijeengepakt alsin Wageningen’. Michael Porter Har-vard University

� ‘Als onze Lieve Heer naar het voet-bal ging, ging hij naar FC Wagenin-gen. Het hoogst gelegen stadionvan Nederland, de Berg, was voorhem bijna een thuiswedstrijd.’ Co-lumnist Willem Straatman.

� ’Wij zijn de Usain Bolt van de voe-ding.’ Voorzitter Aalt Dijkhuizenvan Wageningen Universiteit en Re-searchcentrum

� ‘De reputatie van Wageningen isbuiten Nederland heel groot. In In-dia hoorde ik: Nederland is dehoofdstad van Wageningen.’Oud-minister Gerrit Braks

� ‘Ik was waarnemer voor de VN inZuid Afrika. Ik kwam in NoordTransvaal bij een zwarte boer dieeen ietsie pietsie grond had, dienooit ergens was geweest. MaarWageningen kende hij wel.’Oud-burgemeester Michel Jager

� ‘Laatst zei een collega mij, ‘Wat isWageningen toch veranderd! Eenseen doodsaai stadje, nu zie je over-al kroegjes en terrasjes.’’ Oud-rec-tor Landbouwuniversiteit Vos

� ‘It’s so gezellig, my Wageningen’Student Haoran Yang uit China

� ‘Wageningers moeten niet zoveelpraten, maar morgen direct begin-nen. Moet je hier alles ophangenaan Wageningen als kennisstad? Jemoet op ruimtelijk en economischvlak op veel meer paarden wed-den dan alleen op de kennis. Ookde haven en het Nude-terrein heb-ben fantastische herontwikkelings-mogelijkheden. Dat zit nu op slot.’Oud-inwoner en voorzitter Stadsre-gio Arnhem-Nijmegen Jaap Modder

� ‘Wageningen heeft als kenniscen-trum een eigen station nodig, mis-schien nog wel meer dan extraruimte voor woningbouw.’ Oud-mi-nister Jan Pronk

� ‘Soms ben ik geneigd te gelovendat Wageningen aan het einde vande wereld ligt’. Schrijver JacobCraandijk arriveert in 1878 in Wa-geningen.

� ‘Deze stad Wageningen is niet min-der dan Arnhem zeer vermakelijk’.schrijver Jan Chr. Sepp in 1786.

Klas 5 vliegt massaal uit

‘Fijne stad, ik mis alleeneen echt lange klim’

Wageningen: rustpunt,oplader én een thuis

� De nieuwe Wageningen Campus, met links de iconische maar al oude sterflat Bornsesteeg.foto Herman Stöver

� Minister Jeroen Dijsselbloem, ongedwongen langs de Rijn in zijn woon-plaats Wageningen.foto Herman Stöver

� Klas 5 van de G.J. van de Brinkschool in 1963.foto familie Saenger

� Topwielrenster Annemiek van Vleuten, thuis in Wageningen.foto ANP

� 27 april 1975: Propvolle tribunes bij de wedstrijd FC Wageningen- Feyenoord. Links staan Jan Groenendijk, WimJansen, Dick Schneider en (geknield) Willem van Hanegem. Rechts Jan van Osenbruggen. foto Cord Otting

WAGENINGEN IN CITATEN

Page 6: Wageningen750

46 EXTRA

20

4

19

5

16

1718

1421

13

12

15

1110

9

86

1

23

7

plattegrondSpektakel W750

WC

WC

Legenda1 Plein Junushoff 2 Junushoff 3 Theatercafé Junushoff 4 Tuin Junushoff 5 Aanlegsteiger bootjesverhuur 6 Lounge Park 7 Marin Podium 8 “Meet & Eat” Wageningse culinaire specialiteiten 9 Expotent / Cineac / Coffee Corner10 Wok this Way(15/6) 11 Sport & Spel 12 RABO hoofdpodium 13 Voormalig hoofdgebouw WUR 14 Theatertent Idealis Deluxe 15 Zweefmolen 16 Grasveld / Fietsbellenconcert (16/6)17 Danspodium (15/6) 18 Internationale Straat (15/6) 19 Hof van Wageningen 20 Kermis 21 Opstelling Historische Optocht na de parade (15/6)

Woensdag 12 juni

12 Juni is de echte verjaardagwant op die dag ontving Wage-ningen in 1263 stadsrechten.1. Plein Theater Junushoff.Onthulling Stadspoort. 16.15 – 16.25.750 kinderen zingen Wageningenlied16.25 – 16.35.3. Theatercafé Junushoff 16.00 – 22.00Live musiek.5. Steiger in de grachtBootjevaren 16.00 – 22.00 Bekijk het feestvanaf het water in een Canadese kano.7. MARIN Lounge Podium18.00 - 20.00, Lady’s met liefde voor folk,blue grass, alternative country en eigennummers. DJ 20.00 – 22.00.8. ‘Meet&Eat’Snacks ,drankjes en zoete versnaperingen.9. ExpotentCineac Stad in Beeld 16.00 – 22.00. In ditkleine filmtheatertje is een doorlopendevoorstelling met compilatie van filmbeeldenvan diverse filmmakers over Wageningen.11. Sport&Spel16.00 – 22.00 Kom bewegen op trampoli-nes of skelterbanen en nog veel meer.12. Rabo-PodiumHappy Power KinderDiscoShow 17.00 –18.15, interactieve discoshow met prijzen.War Child open podium 18.30 – 19.00, isjouw talent nog onbekend? Dan is dit jekans. Er is een podium vrij! (€ 7,50 voor2,5 minuut podiumtijd). Meld je aan bij destand van War Child in de Expotent.Jazz Dance and More 19.15 – 20.45, jazz-dance show. Tomato Jam / Whazz’up /Clean up 21.00 – 22.00, Jazz, Funk & Soulvan Wageningse bodem14. Theatertent Idealis DeLuxeReis rond de wereld (4-11 jaar) 2 voorstel-lingen 17.30 - 18.00 /19.00 – 19.30.15. Zweefmolen 16.00 – 22.00, zwierouderwets in een nostalgische zweefmolen.20. Kermis 13.00 – 23.00

Donderdag 13 juni

Buren en Buurtendag 16.00 – 23.00Feestterrein DuivendaalStraattheater 16.00 – 23.002. Theater Junushoff Kleine Zaal NachtdierTechno Night 22.00 – 02.00.3. Theatercafé Junushoff 16.00 – 23.00, Li-ve music, High tea, klaverjassen en om17.00 uur Quiz over Wageningen.7. MARIN podium Emli Joan 16.30 –17.30, Malac Banda 18.00 – 19.00, Juulen Clemens 19.30 – 20.30.11. Sport & Spel 13.00 – 18.00 Zeskamp.12.Rabo-Podium DJ Frééék 16.00 – 16.30,Rapper Winne en zijn maatjes 16.30 –17.15, Captain Gumbo 20.30 – 22.30.14. Theatertent Idealis DeLuxe Kruis en Mol16.30 – 17.15. interactieve kindershowvoor allerkleinsten. Carola Kraai Bingoshow19.00 – 19.30.19. Hof van WageningenTerras met Hollandse muziek door MeborahRTV, met onder meer Ronnie Tober, Ge-woon Rutger, Sonja Onderstal en Marlane.

Vrijdag 14juni

Weerzien in WageningenReünie oud-Wageningers, ook reünie univer-

siteit en Pantarijn.1.Plein Theater Junushoff De Grote Wage-ningen Quiz 16.00 – 23.00.2. Theater Junushoff Multimediaconcert Stu-dentenorkest De Ontzetting 21.00 – 22.00.2. Theater Junushoff Parkfoyer, Reünie vande familie van Wageningen 14.30.7. MARIN - Podium DJ 16.30 – 18.00,Around the Jukebox 17.45 – 19.45.11. Sport&Spel 16.00 – 22.0012. Rabo-Podium DJ 16.00 – 16.30, WarChild Open Podium 16.30 – 17.00, TheAble-Bodied Seamen 17.30 – 18.15, NewTrombone Collective 19.30 – 20.15, collec-tief van trombonisten. DJ 20.15 - 21.00.ABBA – CZ 21.00 – 23.00.14. Theatertent Idealis, Workshop Djembé17.15 – 18.00. Stenzel & Kivits 18.30 –19.15, cabaretesk en muzikaal. Caustic Co-medy Shows 20.00 – 21.00/ 21.30 –22.30, inernationale comedians.

Zaterdag 15 juni

Internationaal Festival City of Cultu-res

Festival georganiseerd door de stichting Wa-geningen City of Cultures. Dit evenement il-lustreert het internationale imago van Wa-geningen op een inspirerende manier.1. Plein JunushoffOpeningsceremonie 15.30 – 15.45 uur.Modeshow 16.45 – 17.00 uur Ruim 45 tra-ditionele klederdrachten uit diverse landen,op een catwalk van 15 meter.Muziek uit Afrika 18.00 – 19.30 uurConcert Stedelijke Muziekvereniging Harmo-nie met muzikale ex-vluchtelingen20.00 – 21.30 uur / 22.00 – 23.30 uur.

3. Theatercafé Junushoff17.00 – 18.00 Franse chansons met zange-res Françoise Gall en accordeonist FranswaPoerkwapa. Azonto Workshop 18.00 –18.45. Chloé 18.45 – 19.00 uur Chujun Libespeelt de Gu zheng. Zoumana Diarra19.00 – 19.45 enige muzikant ter werelddie een kora met liefst 44 snaren bespeelt.Barzan 19.45 – 20.00 bespeelt de saz.4. Tuin JunushoffFolk-On-Folt 17.00 – 18.00 Folk-on Folt uitGödöllo. Charivari Trio 19.15 – 20.00.7. Marin- podiumFlor d’Luna 17.00 – 17.45 muziek geïnspi-reerd op de Portugese Fado. Charivari Trio18:00 - 18:45.3. Tuin Junushoff 19:00 - 20:00 Percussio-nist Sampoerna Soekhram brengt Suri-naams-Indiaanse muziek.10. Theatervoorstelling WOK THIS WAY(doorlopend) 15.30 – 23.00.11. Sport & Spel Vandaag ook boogschie-ten of levend schaak en bridge.12. Rabo-hoofdpodiumSolo & The Ambon Five 17.00 – 17.45 It’smore fun in the Philippines 17:45 - 18:05Tumultus Simplex 18:05 - 19:05. FlamencoVentana 19:25 - 19:45. Grassmoawer20:00 - 21:00. Swing Latino 21.30 –22.30. Calypso uit Iran 23.00 – 24.00.14. Theatertent Idealis DeLuxeYazila met Dansensemble 17:00 - 17:20uur/ 18:30 - 18:50 uur Yazila is een inter-nationale en veelzijdige danseres.Eren 17.30 – 18.20 uurTraditionele Turkse muziek op saz en darbu-ka door Memet Inal en Fikret Kesenci.Shaanti Dal 19.00 – 19.25 uurDansgroep Shaanti Dal uit Wageningen ver-

zorgt een fascinerend Nepalees dansoptre-den. Flor d’Luna 19.30 – 20.00 uur17. DanspodiumWorkshop buikdansen 17.30 – 18.00 uur /19.00 – 19.30 uurFlamenco Ventana 17:00 - 17:20 uurTwinkeldans 18:15 - 18:45 / 19:30 -20:00 uur workshops traditionele Afrikaan-se dans.18. Internationale straat.15.30 – 22.00 uur Kom genieten van eeninternationale straat met kraampjes waar-bij hapjes, souvenirs en informatie van diver-se landen worden aangeboden.

Zondag 16 juni

Grootste kinderpartijtje van Gelder-land

13.00 – 18.00 Dit is een kinderfeest(4 t/m12 jaar) vol met grappige, spannende, uit-dagende en lekkere verrassingen. Samenmet het LEEFfestival1. en 3. Plein Theater Junushoff / Tuin Thea-ter JunushoffLEEFfestival – Tijdspoor 13.00 – 18.00Straattheater, acrobatiek, clownerie, muzieken spel zijn als vanouds de onderdelen.1001 Faces komt weer met allerlei fantasie-figuren naar Wageningen. Op zaterdag lo-pen ze mee met de optocht en op zondagzijn ze overal op het festivalterrein te vin-

den.Abe de Verteller vertelt mythen en sprook-jes uit de Keltische en Noordse traditie, rid-derverhalen, Griekse mythen, Grimmigesprookjes, Nederlandse sagen en nog veelmeer. Hij vindt zijn inspiratie in de natuuren in de symboliek.De menselijke spinnen van het AcrobatischUitspinsel hebben van balanceren hunsport gemaakt. Amnesty Internationalvraagt via een spel aandacht voor mensen-rechten. Lopen of dansen over de stads-gracht in een levensgrote waterbal.Bop Entertainment maakt het gehele LEEF-festivalterrein onveilig. Op het Grootste Kin-derpartijtje van Gelderland kom je hemoveral tegen!CircusDe jeugdige leden van Kindercircus PrEd ver-tonen er in twee spetterende optredenstweemaal hun kunsten. Komt dat zien! Naafloop kan je meedoen aan een workshop.Probeer maar eens op een éénwieler te fiet-sen, op een koord te lopen of te jongleren…Clown Snoetje kan heel veel: jongleren, im-proviseren, bellen blazen en jou blij maken!Je kan haar zomaar om een hoek tegenko-men…De tot minidraaimolen omgebouwde bak-fiets de Dierodom is er voor kinderen van 2tot 7 jaar.Filla Reginae. Twee koningsdochters op stel-ten. Wie tekent voor hen een torenkamer?

A lexander Pechtoldwoont nog steeds inWageningen. Achtjaar nadat hij na ander-

half jaar burgemeesterschapWageningen verruilde voor deHaagse ‘politiek-bestuurlijkekaasstolp’ die Het Binnenhofheet.„Dat wij hier nog steeds wo-nen, geeft denk ik wel genoeg-zaam aan dat wij het met onsgezin naar ons zin hebben inWageningen. Een fijne stad,maar dat wil niet zeggen dat ik

mij geen zorgen maak over detoekomst van Wageningen.”Pechtold, die ondanks zijn korteWageningse burgemeestersperio-de (2003-2005) nog steeds mate-loos populair is in Wageningen,vindt dat de gemeente ‘heel alert’moet zijn. „Voor Wageningenmet zijn 37.000 inwoners speelttoch heel erg de discussie van tegroot voor het servet, te kleinvoor het tafellaken. Cruciaal isdat je voldoende bestuurskrachtblijft tonen om de toenemendetaken aan te kunnen. En vergis je

niet, met de universiteit heb jewel een heel belangrijke speler inhuis waar heel veel mensen op let-ten.”De verplaatsing van de universi-

teit ‘in de richting van de A12’ iseen proces dat de gemeente Wage-ningen goed moet volgen, vindtPechtold. De campus komt zo watbuiten de stad te liggen.

„Voordat ik in Wageningenkwam was ik wethouder in Lei-den. Ook een universiteitsstad endaar zie ik toch een heel duidelij-ke ontwikkeling dat veel instellin-gen naar het nabijgelegen en veelgrotere Den Haag trekken. Dat isvoor Leiden bepaald geen goedeontwikkeling en ik vind dat Wa-geninger er goed op moet lettendat datzelfde niet hier gaat gebeu-ren”, aldus de D66-leider.Wageningen heeft in het verle-den ook wel eens de boot gemist,weet Pechtold. Waardoor bijvoor-beeld het ooit kleine dorpje Edenu driemaal zo groot is met110.000 inwoners.Wat de vrijzinnig liberaal verderbevalt aan de stad? „Onze stad iseen wonderlijk vrijzinnig dorpmiddenin de Biblebelt, dat heeftmij altijd gefascineerd.”

� Alexander Pechtold: „Het feit dat ik hier nog woon zegt genoeg: we heb-ben het goed naar onze zin in Wageningen.”foto Herman Stöver

‘Wageningen moetwel heel alert zijn’

Page 7: Wageningen750

DE GELDERLANDER WOENSDAG 5 JUNI 2013 EXTRA 47

Van de prehistorie tot de huidige tijd. Dat wordt uitgebeeld in de histori-sche optocht Loop der Tijden die zaterdagmiddag 15 juni vanaf tweeuur ’s middags door Wageningen trekt. Germaanse priesteressen, Ro-meinen, ridders, Otto II van Gelre, het voetbal, de tabaksteelt, de oorlogen ook de universiteit komen voorbij in een bonte stoet van bijna tweekilometer lengte. Ook het gesloopte kasteel van Wageningen en de ver-dwenen trein Bello worden weer voor één dag tot leven gewekt.

Als de laatsten van de 773 deelnemers aan de historische optocht vertrek-ken vanaf De Dreijen, zal bijna twee kilometer verderop de eerste wagen(die om twee uur ’s middags vertrok) al arriveren op het feestterrein nabijde Costerweg. Zó lang wordt de stoet, waarvan ook acht muziekgezelschap-pen deel uitmaken. Bij de finish zijn alle 23 grote wagens nog tot vijf uur tebewonderen, daarna maken ze weer plaats voor andere festiviteiten.

Die Fledermausen, ai, dat is eng!Laat je fotograferen als ridder, als Neandert-haler of toekomstmens in een van onze spe-ciaal voor de gelegenheid gemaakte Fotode-cors. De foto kan je na afloop gratis down-loaden op leeffestival.nl.Hiparikaan on drums… Drumspektakel opoliedrums , jerrycans en andere percussie-in-strumenten. Een open workshop voor kinde-ren én volwassenen. Bij Tx2 broeit er alweerwat… wordt het dit keer een kookwork-shop waar niets is wat het lijkt, of toch eentotal workout in een mobiel zwembad?Kaminari Daiko geeft op een Japanse wijzeeen donderende en bruisende drumshow.Zelf meedrummen kan. Karbonkel en Zn.,twee vreemde typetjes, ruilen alles wat losen vast zit. Uit hun oude kist komen heelwat fantasievolle zaken.Stichting KEI is aanwezig met een muziekin-strumentjesatelier. Kinderen kunnen onderbegeleiding vijf verschillende muziekinstru-menten maken, waarmee prachtige concer-ten gegeven kunnen worden.Het Klei Atelier is een overdekte plek waariedereen naar hartenlust een uniek kunst-werk kan maken op een houten sokkel metzachte verse rivierklei, verf, boetseerspatels.De singer-songwriter Orit Shimoni treedtop onder de naam Lilttle Birdie.De Ma’isah Bellydancers nemen u mee naarde exotische, Arabische wereld. ToneelgroepMare komt met een toneelvoorstelling voorkinderen tot en met 10 jaar.Een kaart sturen naar je oma bij het Klein-ste (mobiele) Postkantoor? Het kan op hetGrootste Kinderpartijtje van Gelderland.Scouting Wageningen komt met drie activi-teiten. Spellen. Levensgroot voor grote enkleine mensen.Gefabriceerd en aangeboden door StichtingWagenings LEEFfestival en Spelwijzers.Nieuw dit jaar: o.a. Angry BirdsWaarzegster Joli neemt weer plaats in haarKoets en voorspelt je toekomst.

Feestterrein DuivendaalOuwehands Beestenbus 13.00 – 17.00.Spelbus Kinderopvang Wageningen 13.00– 18.00 Bij de bus van Kinderopvang Wage-ningen spring je een gat in de lucht.13.00 – 18.00 Bij een stad met 750 jaarstadsrechten hoort een vaandel. Maak je ei-gen vaandel bij de Speelbus en aan heteind van de dag gaan we vaandelzwaaien.2. Theater Junushoff Park FoyerLego tentoonstelling 13.00 – 18.00Maak je eigen bouwwerk bij de grote LegoChima Roadshow.2.Theater Junushoff Kleine ZaalUitreiking ‘Jeugdlintjes’ 13.00 – 14.00 Enge-len met Violaren / De Tafel van W 15.00 –16.00 Groep 5 en 6 van de St. Jozefschoolo.l.v. Wim Somsen, de verbeelding van hetmanifest van Stadsdichter Laurens van derZee.3. Theatercafé Junushoff 13.00 – 18.00Dagelijks genieten met hapjes en drankjes

en live Music in theatercafé de Junushoff.5. Steiger in de gracht 16.00 – 22.00Loop over het water in een bubble!7. MARIN podiumFinalisten Kindersongfestival Wageningsebasisscholen 14.00 – 15.00 Na spannendevoorrondes op de 6 basisscholen treden spe-ciaal voor deze dag de finalisten nog eenkeer op. DJ 15.00 – 16.00 Charley Mariesinger- songwriter 16.00 – 16.30 CharleyHarsema is een jong talent dat houdt vanlachen en van liedjes schrijven. TroubadourCoen Zeeman 16.30 – 18.00.9. Expotent Pannenkoeken eten 13.00 –18.00. Kinderkookatelier 14.00 – 17.00Onder leiding van Mechteld maak je fruit-spiesjes of je eigen Bello van fruit en versierje pannenkoek met een mooi fruitpatroon-tje en nog veel meer.750 x Massage! Een record?? 13.00 –17.00 Er staan 30 stoelen en masseursklaar die 750 massages gaan geven. Ont-

spanning voor € 1,00 per massage!Cineac Stad in Beeld 13.00 – 18.0011. Sport & Spel 13.00 – 18.00 Doe meemet voetbal en/of volleybal of speel eenspannend partijtje jeu de boules.12. Rabo-Podium Groove Barrio 13.00 -14.30 Zij brengen een energieke en span-nende melange van soul-jazz en salsa/funk..Voice Kids Karijn&Tigo 14.45 – 15.00 Ka-rijn Bakker zingt, speelt piano en schrijft sa-men met haar nichtje haar eigen liedjes .Ti-go is een echte rocker en speelt zelf op degitaar van zijn vader. Pappaband 15.15 –16.00 Speciaal voor Vaderdag speelt dezegelegenheidsband bestaande uit alleenmaar Pappa’s vrolijke muziek . Spring endans mee.iLL skiLLs 16.00 – 17.00. In twee battleslaat de nieuwe jonge generatie van het col-lectief zien wat zij in huis hebben. Open Po-dium War Child 17.15 – 17.45.14. Theatertent Idealis DeLuxe Talent in deTent van’t Venster 15.00 – 16.00 Jonge ta-lenten genoeg in Wageningen.16. Fietsbellen concert 13.00 – 13.20 eenpoging om het record fietsbellenconcert teverbreken. Op Duivendaal zullen minstens750 Wageningers twintig minuten langherkenbare melodieën spelen met hun fiets-bel, onder leiding van musicus Hans Slot-boom. Iedereen kan meedoen.17. Danspodium Enjoy Healthclub Street-dance 13.30 – 14.30 De jongste groep(4-8) en daarna de middengroep(9-12)ge-ven een demonstratie streetdance waarnaiedereen mee mag doen. Enjoy HealthclubPaaldansen 16.30 – 17.30 Altijd al eenswillen proberen? Grijp dan nu de kans.19. Hof van Wageningen 13.00 – 18.00Sport en amusement voor gehandicaptejongeren. Terras geopend Sonante Kinder-concert “Peter en de Wolf”(niet gratis)12.00 – 12.45 Sonante Kinderconcert “Pe-ter en de Wolf”(niet gratis) 14.00 – 14.45.

P eter Wisgerhof woontzijn hele leven (ruim 33jaar) al in Wageningen.„En ik zie dat niet verande-

ren ook. Het bevalt ons hier uit-stekend, ik ben ook met een Wa-geningse getrouwd. Wageningenis echt mijn stad, we zijn hierhappy.”Wisgerhof is speler van FC Twen-te en speelde eerder voor Vitesseen NEC. „Ik ben als pupilletje be-gonnen bij ONA’53 in Wagenin-gen.” Hij is tweevoudig interna-tional onder bondscoach Bert

van Marwijk en werd in 2010landskampioen als aanvoerdervan FC Twente.Een betaaldvoetbalcarrière op deWageningse Berg zat er nooitvoor hem in. Toen hij 12 jaar wasging FC Wageningen failliet. „Be-taald voetbal is hier helaas, zekerin de huidige crisis, niet meermogelijk. Dat is kansloos. Als ikhet voor het zeggen zou hebbenin Wageningen? Ha, dan zou ikhet stadion wel weer opknappen.Dat zit mij toch wel dwars. Vooreen voetbalschool of iets derge-

lijks is het een prachtige locatie.Ik zie graag, op de een of anderemanier, het voetbal terugkeren opde Wageningse Berg. Een beetje

oppimpen zou toch mooi zijn?”Zijn band met het stadion is zosterk dat hij het er het liefst ookwas getrouwd. „Mijn vader, die

met zijn bedrijf Riwojo in diebusiness zit had het allemaalkunnen regelen met een grotefeesttent op de middenstip.Maar het lag moeilijk vanwegeallerlei vergunningen dus danwil je niet het risico lopen datje vlak voor je bruiloft hoortdat iemand bezwaar heeft aan-getekend. Dat risico wil je nietlopen op zo’n belangrijk mo-ment. Dus zijn we uitgewekennaar het Wijnfort in Lent, ookmooi.”Maar er is meer dat Peter Wis-gerhof trekt in Wageningen:„Lekker met de kinderen wan-delen langs de Rijn en in dewinter schaatsen op de uiter-waard. Maar het is vooral gezel-lig, natuurlijk ook omdat erheel veel familie en vriendenin de stad wonen.”

Liefst 52, vaak persoonlijk getinte,blogs over Wageningen en haar in-woners zijn nu al te lezen op dewebsite dg.nl/devallei. De Wage-ningse journalisten van de Gelder-lander schrijven over de 750-jari-ge stad. De eerste blog in de veel-gelezen serie Vadae 750 ver-scheen oudjaarsdag 2012, de laat-ste is 31 december 2013 te lezen.

dg.nl/valleiVadae750

Historische optocht W750

Serie blogs over staden haar inwoners

Feestelijke optocht van twee kilometer�

� Casteelse Poort, foto-expositie‘Reis door ruimte en tijd, Wagenin-gen in 2213’ (tot 12 augustus);Bier, een werelddrank! 750 jaarbier in Wageningen (tot 28 okto-ber).

� De Vaas, expositie: Visioen Wage-ningen (tot 1juli).

� Bibliotheek Wageningen UR (Fo-rumgebouw): tentoonstelling‘Kleurrijk Wageningen 750’.

� 21 juni: Gospel Night in stadion.� 6 juli: Historische fietstocht: De

Nieuwe Tijd in Wageningen(1550-1800).

� 13 juli: Historische fietstocht: DeNieuwste Tijd in Wageningen(1800-1950)

� 28 juli: Zomer Orkest Nederlandtijdens koopzondag op Markt.

� 17 augustus: straatfestival (cen-trum).

� 18 augustus: openlucht film in hetTorckpark.

� 28 augustus: vleermuizen zoekenvanaf het Emmapark.

� 19 september: Debat met als the-ma ‘Wageningen winkelstad enstad van vertier’.

� 1 oktober: Kooruitvoering 55+koor.

� 3 oktober: Debat met als thema‘Wageningen, gedeelde stad’.

� Ergens in november: knallende af-sluiting van het jubileumjaar.

� Het complete programma voorhet hele jaar én de feestweek is tevinden op de site wagenin-gen750.nl

LOOP DER TIJDEN

� 2010: Aanvoerder Peter Wisgerhof wordt met Twente kampioen. foto ANP

ROUTEKAART ‘LOOP DER TIJDEN’

W A G E N I N G E N 7 5 0

‘Graag voetbal terug opde Wageningse Berg’

startpunteindpunt

Plantsoen

Lawickse Allee

Gen. Foulkesweg

Ritzema Bosweg

Cost

erweg

Wageningen

� Wageninger Ronnie Tober ontbreekt natuurlijk niet tijdens de feestweek.Donderdag treedt hij op in het Hof van Wageningen. foto Ronny te Wechel

EN VERDER DIT JAAR

Wageningen 750

Vadae 750

Page 8: Wageningen750

Gem. verbruik resp. CO2-uitstoot afhankelijk van type/uitvoering: 5,6 - 6,9 l/100 km, 14,5 - 17,9 km/l; 146 - 160 gr/km. Prijs is incl. BTW/BPM, excl. metallic lak, kosten rijklaarmaken en verwijderingsbijdrage. Het energiezuinige B-Label is alleen van toepassing op de CVT uitvoering. Leasetarieven zijn in euro’s per maand, op basis van full operational Lease, 60 maanden en 20.000 km

per jaar. Exclusief btw en brandstof. Trekgewicht van 1600 kg is alleen van toepassing op de modellen met 6 handgeschakelde versnellingen. 5 Euro NCAP sterren volgens test 2011. Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden.

VERTROUW OP ERVARING, VERTROUW OP ...

... DE SUBARU XV Vanaf € 26.495,-

Symmetrical

All-Wheel Drive

Trekgewicht

1600kg

Vanaf

B-label

Wat er ook op uw weg komt, waar u ook naar toe gaat, of wanneer er iets onverwachts gebeurt: de volkomen nieuwe Subaru XV

staat altijd voor u klaar. Zijn temperamentvolle karakter en veelzijdige inzetbaarheid voorzien u van de unieke middelen en

functionaliteit om daar te gaan waar uw levensstijl u naar toe brengt. Ook de XV beschikt over de exclusieve combinatie van

Symmetrical All Wheel Drive (permanente vierwielaandrijving) met de Subaru Boxer motor, waardoor u onder wisselende

omstandigheden altijd verzekert bent van optimale controle. De XV heeft doorgaans een zuiniger brandstofverbruik

dan zijn concurrenten met alleen voorwielaandrijving. Een uitgebreide proefrit is de beste manier om u te overtuigen van al

zijn kwaliteiten. U zult een ongeëvenaard besef van mogelijkheden en veiligheid ervaren, er is geen andere auto die u zoveel

vertrouwen geeft als de Subaru XV. Graag tot ziens in onze showroom.

Subaru XV Business Edition, lease v.a. € 479,- per maand.

Subaru Centre Gol Galileistraat 28 • 3902 HR Veenendaal (aan A12, afrit 23a)

Telefoon 0318 - 55 69 99 • www.SubaruCentreGol.nlKIEN ARNHEM Markweg 2 • 6883 JM Velp • Tel. 026 3690000

KIEN NIJMEGEN Microweg 35 • 6545 CL Nijmegen • Tel. 024 7511111

WWW.KIEN.NL