wat zeggen leestoetsen over het leesproces?
DESCRIPTION
Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?. Roel van Steensel Salsa-project Universiteit van Amsterdam. Structuur. Roel van Steensel: Centrale vraag : in hoeverre kunnen we met leestoetsen iets over het leesproces te weten komen ? Onderzoek : Leestoets . Onderzoeksvragen . - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/1.jpg)
Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?
Roel van SteenselSalsa-project
Universiteit van Amsterdam
![Page 2: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/2.jpg)
Structuur
• Roel van Steensel:– Centrale vraag: in hoeverre kunnen we met
leestoetsen iets over het leesproces te weten komen?– Onderzoek:
• Leestoets.• Onderzoeksvragen.• Resultaten.• Consequenties.
• Gineke Moes en Pauline Troost:– Toetsing begrijpend lezen in de praktijk.
![Page 3: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/3.jpg)
Het leesproces
• Wat gebeurt er als je een tekst leest?
![Page 4: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/4.jpg)
Het leesprocesJe haalt informatie
op uit de tekst.
![Page 5: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/5.jpg)
Het leesprocesJe haalt informatie
op uit de tekst. Je voegt eigen achtergrondkenni
s toe.
+
![Page 6: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/6.jpg)
Het leesprocesJe haalt informatie
op uit de tekst. Je voegt eigen achtergrondkenni
s toe.
+ =
Je maakt je eigen mentale plaatje van de tekst (situatiemodel).
![Page 7: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/7.jpg)
Het leesproces
![Page 8: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/8.jpg)
Het leesproces
= text base
![Page 9: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/9.jpg)
Het leesproces
= text base
Microstructuur
![Page 10: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/10.jpg)
Het leesproces
= text base
Microstructuur Macrostructuur
![Page 11: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/11.jpg)
Het leesproces
• Microstructuur = het hele netwerk van betekeniseenheden waar een tekst uit bestaat.
• Betekeniseenheid = propositie.
![Page 12: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/12.jpg)
Het leesproces
• Kleinste betekeniseenheden (‘atomische proposities’), bijvoorbeeld:
HENK WAS TE LAAT.
![Page 13: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/13.jpg)
Het leesproces
• Grotere betekeniseenheden (‘complexe proposities’), bijvoorbeeld:
HENK WAS TE LAAT. DE BRUG STOND OPEN.
![Page 14: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/14.jpg)
Het leesproces
• Grotere betekeniseenheden (‘complexe proposities’), bijvoorbeeld:
HENK WAS TE LAAT. DE BRUG STOND OPEN.
gevolg - oorzaak
![Page 15: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/15.jpg)
Het leesproces
• Macrostructuur: microstructuur wordt teruggebracht tot aantal globale betekeniseenheden (‘macroproposities’).
![Page 16: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/16.jpg)
Het leesproces
• Vaak op basis van een vast schema of scenario.
![Page 17: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/17.jpg)
Het leesproces
• Voorbeeld: sprookjes.
• Standaardscenario:1. Setting.2. Complicatie.3. Oplossing.
![Page 18: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/18.jpg)
Het leesproces
![Page 19: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/19.jpg)
Het leesproces
Setting:-Locatie: huis Roodkapje, bos, huis oma.-Hoofdpersonen: Roodkapje, wolf, oma, moeder.-Moeder stuurt Roodkapje naar waarschuwt voor de boze wolf.
![Page 20: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/20.jpg)
Het leesproces
Setting:-Locatie: huis Roodkapje, bos, huis oma.-Hoofdpersonen: Roodkapje, wolf, oma, moeder.-Moeder stuurt Roodkapje naar waarschuwt voor de boze wolf.
Complicatie:-Roodkapje gaat van het pad en komt de boze wolf tegen.-De wolf haast zich naar het huis van oma, eet oma op, verkleedt zich als oma en eet vervolgens Roodkapje op.
![Page 21: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/21.jpg)
Het leesproces
Setting:-Locatie: huis Roodkapje, bos, huis oma.-Hoofdpersonen: Roodkapje, wolf, oma, moeder.-Moeder stuurt Roodkapje naar waarschuwt voor de boze wolf.
Complicatie:-Roodkapje gaat van het pad en komt de boze wolf tegen.-De wolf haast zich naar het huis van oma, eet oma op, verkleedt zich als oma en eet vervolgens Roodkapje op.
Oplossing:-De jager komt langs, snijdt de buik van de wolf open en bevrijdt oma en Roodkapje.-Ze vullen de buik van de wolf met stenen. Als de wolf uit de beek wil drinken, valt hij voorover en verdrinkt.
![Page 22: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/22.jpg)
Leesprocessen en leestoetsen
Atomische proposities
Complexe proposities
Macrostructuur
Microstructuur
![Page 23: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/23.jpg)
Leesprocessen en leestoetsen
Atomische proposities
Complexe proposities
Macrostructuur
Ophalen van details
Microstructuur
![Page 24: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/24.jpg)
Leesprocessen en leestoetsen
Atomische proposities
Complexe proposities
Macrostructuur
Ophalen van details
Afleidingen maken
Microstructuur
![Page 25: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/25.jpg)
Leesprocessen en leestoetsen
Atomische proposities
Complexe proposities
Macrostructuur
Ophalen van details
Hoofdgedachte achterhalen
Microstructuur
Afleidingen maken
![Page 26: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/26.jpg)
Salsa-leestoets• Leestoets ontwikkeld voor vmbo-basis/kader.
• Verschillende teksttypen: verhalen, betogen, informatieve teksten, instructies.
• Verschillende media: (school)boeken, kranten en tijdschriften, officiële documenten, internet.
• Verschillende deelvaardigheden (65 vragen):1. Ophalen details (21 vragen).2. Maken van afleidingen (26 vragen).3. Hoofdgedachte achterhalen (18 vragen).
![Page 27: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/27.jpg)
Salsa-leestoets
• Onderzoeksvraag:– Kunnen we deelvaardigheden onderscheiden als we
naar de scores van leerlingen kijken?
• Waarom is dat belangrijk?– Als we die deelvaardigheden niet kunnen
onderscheiden, dan kunnen we niet hard maken dat we daar lezersprofielen op kunnen baseren.
![Page 28: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/28.jpg)
Onderzoek
• 200 eersteklassers vmbo-basis/kader.
• Statistische analyse om relaties tussen vragen vast te stellen.
![Page 29: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/29.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 1:
Begrijpend lezen
Details ophalen Afleidingen maken
Hoofdgedachte achterhalen
![Page 30: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/30.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 2:
Begrijpend lezen
Details ophalen = Afleidingen maken = Hoofdgedachte achterhalen
![Page 31: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/31.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 1:
Begrijpend lezen
Details ophalen Afleidingen maken
Hoofgedachte achterhalen
![Page 32: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/32.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 1:
Begrijpend lezen
Details ophalen Afleidingen maken
Hoofgedachte achterhalen
![Page 33: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/33.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 2:
Begrijpend lezen
Details ophalen = Afleidingen maken = Hoofdgedachte achterhalen
![Page 34: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/34.jpg)
Onderzoek
• Mogelijkheid 2:
Begrijpend lezen
Details ophalen = Afleidingen maken = Hoofdgedachte achterhalen
![Page 35: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/35.jpg)
Onderzoek
• Geen nieuwe uitkomst.
• Mogelijke verklaring?
![Page 36: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/36.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
![Page 37: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/37.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
Microstructuur
![Page 38: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/38.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
MacrostructuurMicrostructuur
![Page 39: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/39.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
MacrostructuurMicrostructuur
![Page 40: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/40.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
MacrostructuurMicrostructuur
![Page 41: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/41.jpg)
Terug naar het leesproces
• Het ene proces staat niet los van het andere proces.
MacrostructuurMicrostructuur
![Page 42: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/42.jpg)
Terug naar het leesproces
Alle informatie wordt verenigd in het situatiemodel, dat fungeert als een geheugenstructuur.
Macrostructuur Microstructuur
Atomische proposities
Complexe proposities
![Page 43: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/43.jpg)
Consequenties?
• We moeten voorzichtig zijn bij het gebruiken van zulke toetsen om specifieke diagnoses over het leesproces op te baseren.
• Moeten we ons wel richten op het diagnostiseren van dit soort verschillen tussen lezers?
• Zijn er geen betere manieren om problemen die leerlingen tijdens het leesproces tegenkomen, te achterhalen?
![Page 44: Wat zeggen leestoetsen over het leesproces?](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062519/568151fd550346895dc03690/html5/thumbnails/44.jpg)
Vervolg van de presentatie
• Gineke Moes en Pauline Troost, Calscollege IJsselstein
• Alternatieve manieren om leesvaardigheid te toetsen en specifieke problemen te diagnostiseren.
• Focus op leerling: zelf reflecteren op het eigen leesproces.