ประวตหนงตะลง

ตามตำานานเลากนมาวา ตาหนกทองกบตากอนทอง ไดไป

พบเหนการเลนหนงตะลงทบาน เมองไทรบร ประเทศมาเลเซย แตกอนเขา

เรยกกนวา หนงตะหลยลง ตาหนกทองกบตากอนทอง จงไดนำาเขามาเลนท

บานลาดพราว จงหวดพทลงดงกลอนหนงบทหนงวาไว

*ตาหนกทอง กบ ตากอนทอง สองผเฒา

นำาแบบเขามาในดนแดน วาแหงสยาม

เมอสบสานหนงตะลง ดงมงหมาย

หนงลา หนงหลงเฒา เจาลวดลาย

ทงหนงกลายชายแดน แสนลอนามหนงกาน

หนงจนทรแกว สบทอดแนวกว วาศรสยาม

หนงตะหลยลง ตอมาคำาวาหลยหายไปเหลอเพยงคำาวา

หนงตะลง การเลนหนงตะลง ในสมยกอน ผพากหนงหรอ

นายหนงจะม 2-3 คน เลนในโรงเดยวกน ผพากรปหนงจะแบงกนเลนไป

ตามตวละครและพดรปหนง จะพดภาษาทองถน ตอมาหนงกาน ทองหลอ

มาประยกตในการเลนหนงตะลงจะพดรปพระ รปนาง เปนราชาศพท และจะ

พดเปนภาษากลางยกเวนรปตลกเทานนทพดภาษาทองถนและหนงกาน

ทองหลอ กจะมาเลนหนงตะลงคนเดยว และนายหนงตะลงรนตอๆ มา ก

จะเลนคนเดยวจนถงปจจบน

ประวตหนงตะลงในตำ�บลทร�ยข�ว

หนงครน เศยรอนทร หรอหนงครนบานทรายขาว อยบานเลขท

14 หม 5 ตำาบลทรายขาว อำาเภอโคกโพธ จงหวดปตตาน เปนลกศษยของ

หนงเพงบานเกา อำาเภอสะบายอย จงหวดสงขลา หนงครน เศยรอนทร

เปนหนงตะลงอกคณะหนงทมชอเสยงใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตและใน

ไทรบร ประเทศมาเลเซย หนงครนจะเลนหนงคกนกบหนง เพชรทอง เพชร

ศร หนงครน เศยรอนทร เกดเมอวนท 19 มกราคม 2454 มรณะเมอวนท

15 กนยายน 2536 อาย 82 ป จากคำาบอกเลาของนางเคลา ทรายทอง

เปนบตรสาวคนโต ของหนงครน เศยรอนทร

หนงเพชรทอง เพชรศร หรอหนงเดาะจะเลนคกบหนงครน

ตลอดโดยหนงเพชรทองจะพดรปตลกคอรป บอกเซยม เปนเอกลกษณ

ของตวเองสวนหนงครนจะเปนผเดนเรองสวนหนงเพชรทองหรอหนงเดาะ

จะพดตลกจากคำาบอกเลาของ นางนอม พรหมสข บตรสาวคนโตของ

หนงเพชรทอง เสยชวตเมออาย 83 ป

ประวตหนงตะลง

หนงตะลงเปนศลปวฒนธรรม ของภาคใต ทมนานเปนพนๆป

ไมมหลกฐานทแนชดวาเกดเมอไหร ความเปนมาอยางไรนกวชาการหลายๆ

ทานทศกษาเกยวกบหนงตะลง ยงหาหลกฐานทแนชดมได เพยงแต

สนนษฐานกนไวเทานน บางทานกบอกวาอยางนนอยางน จงแสดงความ

เหนไปหลายๆทาง

แตจำาขอสนนษฐานจากเอกสารหลายเลม หนงตะลงเดม

นาเกยวของกบพธกรรมทางศาสนาพราหมณ ศาสนาพราหมณนบถอพระ

อศวร พระนารายณเปนเทพเจาสงสดจงมคมภรทางศาสนาคอ คมภร

รามายณะ หรอทเปนไทยเรยกวา รามเกยรต ศาสนาพทธมความ“ ” “ ”เกยวของกบศาสนาพราหมณอยางมาก เพราะพระพทธเจาเคยอยใน

ศาสนาพราหมณ จะเหนวาการทำาพธในศาสนาพทธมพธกรรมทางศาสนา

พราหมณมาเกยวของจนแยกมออก

ตอมาศาสนาพทธไดแพรขยายมายงลงกาและอนโดนเซย

ศาสนาพราหมณมตดมาดวย จากเรอง รามเกยรต ซงคนทนบถอ“ ”พระพทธเจา กยงบชา พระอศวรและพระนารายณ

จากการรายโองการในศาสนาพราหมณเปนการบชาพระ

อศวรและพระนารายณและบชา พระฤาษ วาลมศ ซงเปนผรจนาคมภรรา

มายณะ จงเกดการแกะสลกเปนตวหนงตะลงขน แทนทจะ ราย

โองการ โดยการออกเสยงเฉยๆ จากการเชดหนงตะลงผเชด เรยกวา วายง

ซงมการแสดงในเมองยะโฮปจจบนอยในอนโดนเซย

อาจารยกน ทองหลอ ศลปนแหงชาตสาขาศลปะการ

แสดงหนงตะลงไดประพนธกลอน หนาบท (บทไหวครหนงตะลง) ไดวา

“ไหวครหนงครงกอนการโบราณเรม อาจารยหนงครงเดมเรมคนหา

หลกทตงหนงตะลงอนฤาชา เปนหลกครทบชาของอาจารย

ตาหนกทองกอนทองทงสองคน คอครตนหนงตะลงหลงหลกฐาน

ตาหนกทองกอนทองสองอาจารย ประจำาหลกตะลงลำาคชชา

ในสงกดกรมการทหารชาง ชำานาญทางหมอควาญดานหตถา

แรกครงกรงศรวชยไทยชวา พสธาตอตดสนทกน

แหงราชธานนครศรธรรมราช ตามประวตศาสตรเมองใหญไอยสวรรค

วฒนธรรมประเพณทสำาคญ สมยนนทวายงหนงชวา

การเลนหนงทางยะโฮแรกโบราณ สนกสนานการลนเปนภาษา

ตาหนกทองกอนทองสองเมรา ไดเรมมาเลนบางทางเมองไทย

เรมขนทหนงหลงตะลงชาง เปนตวอยางอนชนคนรนใหม

พวกตะลงเลนวายงเปนหนงไทย ไดเรยกหนงตะลงตลอดมา”

จากกลอนหนาบท ดงกลาว กสอดคลองกบคำาวา ตะลง คอ

หลกปกลามชาง พวกหลงชาง คอ ควาญผเลยงชางและทกลาววาหนง

ตะลงมาจากคมภร รามายณะ หรอ รามเกยรต กสอดคลองกนมาก

เพราะหนงตะลงในอดตเขาแสดงกนเฉพาะเรองรามเกยรตเทานนหนงรน

หลงๆ ทคดนทานเรองอนมาแสดง ตามความนยม จงในปจจบนเรอง

รามเกยรตกแสดงในบางตอนในเวลา หนงแสดงแกบน“ ”

การแสดงหนงตะลงเรมดวยการเชดฤาษกอนเปนการพด

ฤาษตนนตามตำาราบอกวา คอ พระฤาษวาลมศ ผรจนา เรองรามเกยรตตอมากออกรปพระอศวรทรงโค กเปนการบชาเทพเจาสงสดในศาสนา

พราหมณ

การเชดฤาษและหระอศวรจะหยดเปนบางตอนเพอภาวนาคาถาฤาษ

และคาถาพระอศวร คอการรางโองการนนเอง

จงพอจะสนนษฐานจากขอมลดงกลาววาหนงตะลงนาจะมาจากวายง

ของชาวยะโฮหรอชวานนเอง ตอมาไดเรยกผแสดงหนงตะลงวา นายหนง

เปนการใหเกยรตและหนงตะลงไดววฒนาการมาเปนลำาดบ จนเปนทนยม

สงสดของคนภาคใต กลายเปนวถชวตทสำาคญ คนภาคใตถอวาหนง

ตะลงเปนสงศกดสทธเปนทพงทางใจ เมอมเหตเดอดรอนหรอตองการ

ความหวงอะไรกมกจะบนบาลสารกลาวกบหนงตะลง เมอสมหวงกรบหนง

ตะลงมาแสดงแกบน

นอกจากเปนทพงทางใจแลวหนงตะลงยงใหความบนเทงสนกสนาน

ใหขอคดสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมไดดยง ผแสดงหนงจงไดรบ

เกยรตเรยกวานายหนงเพราะเปนเหมอนครผสอน เปนทงหมอทรกษาทาง

ใจเปนเหมอนพระทใหคณธรรมจรยธรรมอนเปนรปธรรม

กระบวนการเลนหนงตะลงในอดต กำาลงจะถกลมเลอนไปกบสงคม

ปจจบน มนตขลงของหนงตะลงกำาลงจะเสอมไปเพราะหนงตะลงรนใหม

ทำาใหหนงตะลง หนงตะลงพานชเปนแคการกระทำาเพอหารายได

คลายคลงกบคำาพดทวาศาสนาพทธ คนรนใหมไดพยายามแปลเปลยนเปน

พทธพานช

ซงเปนเรองทนาเปนหวงมาก จงขอฝากกบทกทานทศกษา ดวย

ความใฝร ชวยกน อนรกษ วฒนธรรมอนลำาคาของภาคใต ไวใหมความ

ศกดสทธ ตลอดไปดวยเทอญ

หนง สภาพ ชมทอง

ศ.กน ทองหลอ

26 สงหาคม 2555

น�ย เจรญ พรหมสข

ประวตหนงเจรญลกทงบญฑต

ชอ นาย เจรญ นามสกล พรหมสข ชอเลน ไขเจรญ อาย 56 ป

เลขประจำาตวประชาชน 3-9504-00011-58-8 วน เดอน ปเกด วนท 6 มกราคม 2499 ทอยทสามารถตดตอได 95/2 หมท 3 ตำาบล ทรายขาว อำาเภอ

โคกโพธ จงหวด ปตตาน เบอรโทรศพท 089-2990074 ประวตก�รเลนหนงตะลง

ลงเรญ หรอ ของหนงเจรญลกทงบญฑต เมอป 2533 ไดนอนฝนวา

นางลน สงวนสน และหนงจวน สะหมอ มาบอกวาใหไปรบมรดก

หนงตะลง เนองจากมโนรามผสบทอดไปหมดแลวคนทมาเขาฝนเปนตา

ตนมาตอนเชา กเดนทางไปบานตาท ตำาบลบานไร ซงตาไดเสยชวตไปนาน

แลวกไปแกะแผงหนงและเอารปหนงตะลงมาจดใหมใหเปนระเบยบ

เรยบรอยเนองจากเปนรปเกาทเกบมานานในขณะทแกะรปและตกแตงรป

อยนนกไดภาวนากบตวเองวาจะขอสบทอดมรดกหนงตะลงตลอดไปหลง

จากนนกเรมแสดงหนงตะลงดวยตวเอง ซงถอวาครในฝนเปนครหนง

ตะลงให กทำาการแสดงหนงตะลงมาเรอยๆ จนถงป 2535 มครหนงหลาย

ทานไดปรารบวา ควรจะทำาการยกครเพอใหเปนศรมงคลกบนายหนง (ซง

เรยกวาพธครอบมอหนง) ในการยกครกไดมหนงสนแสงธรรมเปนผ

ยกครใหจงถอวาหนงเจรญลกทงบญฑต คอศษยคนถดมาของหนงสน

แสงธรรม

ปจจบนนกไดทำาการแสดงหนงตะลงมาเรอยๆ และคดวาแสดงหนง

ตะลงตลอดไปเพอสบทอดวฒนธรรมและศลปะการแสดงหนงตะลงใหเปน

มรดกและสบทอดคงอยในภาคใตตอไป

แสดงหนงครงแรกของลงเรญหรอหนงเจรญลกทงบณฑตทไมไดฝก

ซอมมากอนไดคาแสดง 4000 บาท ทวดทงฆา อำาเภอยงอ จงหวด

นราธวาส

1.รปแผงหนงตะลง

2.รปฤาษ

3.รปพระอศวรทรงโค

4.รปอภปรายหนาบท

5.รปขวญเมองบอกเรอง

6.รปเจาเมอง มเหสมหาดเลก

7.รปเจาชาย (ตวพระเอกของเรอง) ทหารตดตาม เทงนย

8.รปเจาหญง (นางเอกของเรอง) ขวญเมอง สะหมอ ทหารตดตาม

9.รปทานขนเมอง (ตวโกงของเรอง) อนแกว อนทอง เปนทหารตดตาม

10.การลนหนงตะลง รปฤษ

11.การเลนหนงตะลง รปพระอศวรทรงโค

12.การเลนหนงตะลง รปพระอภปรายหนาบท

ประวตของตวหนง

เทง เปนคนพทลง อำาเภอตาโหมด จงหวด พทลง นสยเปนคนมเหตผล

ราเรง

หนนย เปนคนสะทงพระ จงหวดสงขลา นสยเปนคนโกหกเกง สตไมคอย

ด

สะหมอ เปนคนสกอม จงหวดสงขลา เปนคนนกเลง อยบานไมไดชอบ

ผจญภย ชอบเทยว

ขวญเมอง เปนคนบานบอยาง อำาเภอเมอง จงหวดสงขลา

อนแกว อนทอง เปนคนบานหวาหลง อำาเภอสะบายอย จงหวดสงขลา

หนงช ลกเทศบรมครหนงนำามาตดเปนรปหนงตะลงเลนกอนหนงตะลงวง

อนๆ

ตวตลก

สชด เปนคนบานมะปรางมน ต.ชางใหตก อ.โคกโพธ จ.ปตตาน

อาชพรบขนมะพราวจาง หนงเพชรบานมะปรางมน เปนผตดรปสชดเปนคน

แรก ตอมามหนงยก หนงชลกเทศ เปนผนำามาเลนสบทอดตอมา

สแกวหวล�น เปนคน จ.สงขลา อาชพรบราชการเปนผคมนกโทษ

และสามารถตบนกโทษดวยฝามอตาย

อนแกวอนทอง สองคนพนอง อยบานทงเภา ต.บานโหนด

อ.สะบายอย จ.สงขลา อนแกวเปนมโนราห มหนงชลกเทศเปนผนำามา

เลน

บกเสยม เปนชาวจน บานอยบานเจะเห จ.นราธวาส เปนคนสตไม

คอยด ตอมาหนงเพชรทองเพชรศร บานทรายขาว และหนงหน บานยาง

แดง นำามาเลน สบทอดมา

สะหมอ เปนคนบานสะกอม อ.เทพา จ.สงขลา อาชพทำากะปขาย

เทง เปนคนบานจะทงพระ จ.สงขลา เปนคนชอบพดโผงผาง

อาชพทำานำาตาลเคยวสำาหรบทำานำาตาลแวน หนงเอยมเสอเมอง เปนคนตด

รปเทงมาเลนเปนคนแรก

หนนย เปนคนควนหมด จ.สงขลา อาชพขายผลไม

ยอดทอง เปนคนนครศรธรรมราช นสยชอบประจบสอพลอ เจาช

เจ�เมองและมเหส เปนรปทเดนเรอง

รปพระเอก รปน�งเอก ของเรอง

วสด/อปกรณทใชประกอบในก�รเลนหนงตะลง

1.ทบ (โทน หรอ ทบโนรา) เปนค เสยงตางกนเลกนอยใชคนตเพยงคน

เดยว

2.กลอง เปนกลองทดขนาดเลก (โตกวากลองของหนงตะลงเลกนอย) 1 ใบทำาหนาทเสรมเนนจงหวะและลอเสยงทบ

3.โหมง คอ ฆองค เสยงตางกนทเสยงแหลม เรยกวา เสยงโหมง ท“ ”เสยงทมเรยกวา เสยงหมง“ ”.

4.ฉง หลอดวยโลหะหนารปฝาชมรตรงกลางสำาหรบรอยเชอก สำารบนงม 2 อนเรยกวา 1 ค ใชในการใหจงหวะ

5.ป เปนเครองเปาเพยงชนเดยวของวง นยมใชป ใน หรอ บางคณะอาจใช

ป นอก ใชเพยง 1 เลา ป มวธเปาทคลายคลงกบขลย ป ม 7 ร แตสามารถ

กำาเนดเสยงไดถง 21 เสยง ชงคลายคลงกบเสยงพดมากทสด เสยงป

ทำาใหผชมเราใจ

เรยบเรยงโดย

ด.ต.พน แกวทองคง

ประธานศลปะการแสดง ต.ทรายขาว

ภมปญญาทองถน

การเชดหนงตะลงตำาบลทรายขาว อำาเภอโคกโพธ จงหวด

ปตตาน