wĘglowodory zadanie: 1 (1 pkt) zadanie: 2 (1 pkt) a. b. c...

12
WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) W kopalniach węgla często dochodzi do wybuchu metanu. Podaj właściwość chemiczną metanu, która jest przyczyną tych wybuchów:................................... Wymień jedną właściwość fizyczną, która powoduje, że tak trudno jest wykryć ulatniający się metan:.................... Zadanie: 2 (1 pkt) Produktem niecałkowitego spalania związków węgla jest: A. koks B. antracyt C. sadza D. tlenek węgla(IV) Zadanie: 3 (1 pkt) W kuchence zachodzi spalanie gazu ziemnego, którego głównymi składnikami są węglowodory. Reakcja spalania pewnego węglowodoru przebiega zgodnie z równaniem: 2 …….... + 7O2 4CO2 + 6H2O Węglowodorem tym jest: A. metan B. etan C. eten D. etyn Zadanie: 4 (1 pkt) Freony to ogólna nazwa chlorofluoropochodnych metanu lub etanu. Które z substancji zaliczamy do freonów: A. CHCl3, B. CCl2F2, C. CH2Cl2, D. CH2F2 Informacja do zadań 5. – 7. W poniższej tabeli zestawiono temperatury topnienia i wrzenia różnych n-alkanów pod ciśnieniem 1013 hPa. Zadanie 5. (1 pkt) Na podstawie analizy danych zawartych w powyższej tabeli określ stan skupienia podanych niżej n-alkanów w temperaturze pokojowej (ok. 20 0 C) i przy ciśnieniu 1013 hPa. Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D), w którym podano prawdopodobne wartości temperatur topnienia (tt) i wrzenia (tw) (przy ciśnieniu 1013 hPa) dla n-alkanu zawierającego 13 atomów węgla w cząsteczce. Skorzystaj z danych zawartych w informacji wstępnej. Zadanie 7. (1 pkt) Uszereguj węglowodory o wzorach sumarycznych: C6H14, C2H6, C10H22 według rosnącej lotności. Skorzystaj z danych zawartych w informacji wstępnej. ................................................................................ Zadanie: 8 (1 pkt) Wybierz odczynnik, który pozwoli Ci na odróżnienie dwóch węglowodorów o podanych wzorach: a) mieszanina stężonego kwasu azotowego(V) i stężonego kwasu siarkowego(VI), b) wodorotlenek miedzi(II), c) woda bromowa, d) zasada sodowa; Zadanie: 9 (1 pkt) Węglowodór należący do szeregu homologicznego etenu ma masę cząsteczkową 140u. Na podstawie obliczeń wyznacz wzór sumaryczny i podaj jego nazwę.

Upload: ngothuan

Post on 27-Feb-2019

265 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt)

W kopalniach węgla często dochodzi do wybuchu metanu.

Podaj właściwość chemiczną metanu, która jest przyczyną tych wybuchów:...................................

Wymień jedną właściwość fizyczną, która powoduje, że tak trudno jest wykryć ulatniający się metan:.................... Zadanie: 2 (1 pkt)

Produktem niecałkowitego spalania związków węgla jest: A. koks B. antracyt C. sadza D. tlenek węgla(IV)

Zadanie: 3 (1 pkt)

W kuchence zachodzi spalanie gazu ziemnego, którego głównymi składnikami są węglowodory.

Reakcja spalania pewnego węglowodoru przebiega zgodnie z równaniem: 2 …….... + 7O2 4CO2 + 6H2O Węglowodorem tym jest:

A. metan B. etan C. eten D. etyn Zadanie: 4 (1 pkt)

Freony to ogólna nazwa chlorofluoropochodnych metanu lub etanu. Które z substancji zaliczamy do freonów: A. CHCl3, B. CCl2F2, C. CH2Cl2, D. CH2F2

Informacja do zadań 5. – 7. W poniższej tabeli zestawiono temperatury topnienia i wrzenia różnych n-alkanów pod ciśnieniem 1013 hPa.

Zadanie 5. (1 pkt)

Na podstawie analizy danych zawartych w powyższej tabeli określ stan skupienia podanych niżej n-alkanów w temperaturze pokojowej (ok. 20

0C) i przy ciśnieniu 1013 hPa.

Zadanie 6. (1 pkt)

Wybierz zestaw (A, B, C lub D), w którym podano prawdopodobne wartości temperatur topnienia (tt) i wrzenia (tw) (przy ciśnieniu 1013 hPa) dla n-alkanu zawierającego 13 atomów węgla w cząsteczce. Skorzystaj z danych zawartych w informacji wstępnej.

Zadanie 7. (1 pkt)

Uszereguj węglowodory o wzorach sumarycznych: C6H14, C2H6, C10H22 według rosnącej lotności. Skorzystaj z danych zawartych w informacji wstępnej.

................................................................................ Zadanie: 8 (1 pkt)

Wybierz odczynnik, który pozwoli Ci na odróżnienie dwóch węglowodorów o podanych wzorach:

a) mieszanina stężonego kwasu azotowego(V) i stężonego kwasu siarkowego(VI),

b) wodorotlenek miedzi(II), c) woda bromowa, d) zasada sodowa;

Zadanie: 9 (1 pkt)

Węglowodór należący do szeregu homologicznego etenu ma masę cząsteczkową 140u.

Na podstawie obliczeń wyznacz wzór sumaryczny i podaj jego nazwę.

Page 2: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 10 (1 pkt) Poniżej przedstawiono wzory półstrukturalne (grupowe) dwóch węglowodorów:

Podaj typ procesu jakiemu ulegną te węglowodory w reakcji z bromem: a) addycja b) substytucja c) polimeryzacja d) eliminacja Zadanie: 11 (1 pkt)

Połącz w pary typ reakcji charakterystycznej dla chemii organicznej z odpowiednim określeniem reakcji.

Zadanie: 12 (1 pkt)

Zawartość procentowa (% masowy) pierwiastków w etanie wynosi:

a) %C = 80% %H = 20% b) %C = 70% %H = 30%

c) %C = 40% %H = 60% d) %C = 20% %H = 80%

Zadanie: 13 (1 pkt)

Produktami spalania niecałkowitego 1 cząsteczki pewnego węglowodoru są 3 atomy węgla i 4 cząsteczki wody. Jaki węglowodór poddano spaleniu? Napisz równanie tej reakcji.

Zadanie: 14 (1 pkt)

Do spawania i cięcia metali używa się palniki acetylenowo-tlenowe, które wytwarzają temperaturę około 30000C.

Czasem jednak zaspawane miejsca są pokryte czarnym nalotem. Napisz równanie reakcji chemicznej spalania acetylenu prowadzące do powstania tego czarnego nalotu.

Zadanie: 15 (1 pkt)

Drogi na całym świecie pokryte są asfaltem, który otrzymuje się z: a) ropy naftowej b) węgla kamiennego c) węgla brunatnego d) gazu ziemnego

Zadanie: 16 (1 pkt)

Spalono węglowodór CXHY co opisano równaniem: CXHY + 8O2 XCO2 + 6H2O Węglowodór ten miał następujący wzór sumaryczny:

a) C6H12 b) C6H6 c) C4H8 d) C5H12 Zadanie: 17 (1 pkt)

Parę związków, z których pierwszy jest alkenem, a drugi alkanem stanowi: a) C2H2 C2H4 b) C2H4 C3H8 c) C3H8 C4H6 d) C3H6 C5H10

Zadanie: 18 (1 pkt)

Na podstawie poniższych informacji ustal nazwę i wzór węglowodoru.

a) W skład cząsteczki tego związku wchodzi tyle atomów węgla ile wynosi wartościowość glinu w Al2O3 ………..

b) Liczba atomów wodoru jest większa o 2 od liczby atomów wodoru w alkinie o dwóch atomach węgla ………..

c) Związek ten należy do węglowodorów nienasyconych więc odbarwia wodę bromową ………..

Zadanie: 19 (1 pkt)

Aby zidentyfikować dwa gazy zastosowano dwie reakcje. Jako pierwszą przeprowadzono reakcję spalania i okazało się, że są to gazy

palne, a produktami spalania są dwutlenek węgla i woda. Następnie jednakowe objętości tych gazów zawierające taką samą liczbę cząsteczek,

przepuszczono przez jednakowe ilości wody bromowej, która odbarwiła się w różnym stopniu.

Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia można wnioskować, że gazami tymi są:

A — węglowodory nasycone;

B — węglowodory nasycone różniące się wielkością cząsteczek;

C — węglowodory nienasycone różniące się liczbą wiązań między atomami węgla;

D — węglowodory, czyli związki węgla z wodorem.

Page 3: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 20 (1 pkt) Wskaż, w których substancjach znajdują się następujące węglowodory:

C8H18, C12H26, C2H4, C6H14, C24H50, CH4, C30H62. Przy nazwie każdej substancji wpisz odpowiednie wzory.

Gaz koksowniczy (świetlny)

Benzyna

Olej napędowy

Parafina

Zadanie: 21 (1 pkt)

Do trzech probówek zawierających po 1 cm3 wody bromowej dodano kolejno: metan, eten, etyn. Probówki zakryto korkiem i lekko

wstrząśnięto. W której z probówek nastąpiło odbarwienie roztworu wody bromowej?

Zadanie: 22 (1 pkt)

Kiedy podczas spalania związków węgla może powstać sadza, a kiedy dwutlenek węgla? Od czego to zależy?

Zadanie: 23 (1 pkt) Pewien węglowodór CxHy spalono. Stosunek objętości reagentów w reakcji spalania był następujący:

VCxHy : VO2 : VCO2 : VH2O = 1 : 6 : 4 : 4 (to są współczynniki stechiometryczne w reakcji spalania)

Napisz wzór sumaryczny spalonego węglowodoru i podaj jego nazwę Zadanie: 24 (1 pkt)

Masa cząsteczkowa pewnego węglowodoru wynosi 16 [u]. Wiedząc, że 25% masy cząsteczki stanowi wodór ustal ile atomów węgla jest w cząsteczce tego węglowodoru.

Zadanie: 25 (3 pkt) Za pomocą trzech równań reakcji zilustruj przemiany zaznaczone na poniższym schemacie:

CaC2 C2H2 C2H4 C2H4Br2 ……………………………………………………………………

…………………………………………………………………… …………………………………………………………………… Zadanie: 26 (1 pkt)

Z każdym produktem całkowitego spalania metanu przereaguje: a) CaO b) Ca(OH)2 c) KCl d) H2SO4

Zadanie: 27 (1 pkt)

250 cm3 mieszaniny propanu i propenu przepuszczono w ciemności przez wodny roztwór bromu.

Objętość gazu zmniejszyła się do 175 cm3.

Oblicz procentowy skład objętościowy początkowej mieszaniny gazów Zadanie: 28 (1 pkt)

Punkty A, B, C, D przedstawiają zależność liczby atomów wodoru od liczby atomów węgla w cząsteczkach pewnej grupy węglowodorów. Jakich węglowodorów dotyczy ten wykres: alkanów, alkenów czy alkinów?

Page 4: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 29 (1 pkt) Uczeń otrzymał do odróżnienia następujące gazy:

acetylen, tlenek węgla (IV), etan, tlenek azotu (IV)

w probówkach ponumerowanych od 1 do 4. W czasie pracy sporządził następującą notatkę.

Dokończ notatkę ucznia, wpisując nazwę gazu, który był w danej próbówce

Nr 1. Gaz barwy brunatnej – .................

Nr 2. Woda bromowa odbarwia się – .................

Nr 3. Woda bromowa nie odbarwia się, woda wapienna mętnieje – .........................

Nr 4. Woda bromowa nie odbarwia się, woda wapienna nie mętnieje – .........................

Zadanie: 30 (1 pkt)

W dwóch probówkach zebrano gazy: etan i eten. Zaprojektuj doświadczenie pozwalające jednoznacznie odróżnić, w której probówce znajduje się etan, a w której eten? Przedstaw:

a) Schematyczny rysunek obu probówek b) Przewidywane spostrzeżenia dla obu doświadczeń c) Sformułuj wniosek dla obu doświadczeń

Zadanie: 31 (1 pkt)

Spalono całkowicie po 10 g: antracytu, węgla kamiennego, węgla brunatnego, torfu. Najwięcej CO2 otrzymano w reakcji spalania:

a) Antracytu b) Torfu c) Węgla kamiennego d) Węgla brunatnego Zadanie: 32 (1 pkt)

Wyjaśnij, uzasadniając odpowiedź odpowiednim równaniem reakcji chemicznej Dlaczego nie wolno uruchamiać benzynowego silnika samochodowego w zamkniętym garażu ?

Zadanie: 33 (1 pkt)

Jak należy postępować w razie wystąpienia awarii w sieci gazowej? Podaj co najmniej dwa zalecenia.

Zadanie: 34 (1 pkt)

W reakcji chemicznej przedstawionej na poniższym rysunku, produktami reakcji są:

Zadanie: 35 (1 pkt)

Po otrzymaniu acetylenu w zestawie przedstawionym na rysunku powyżej, przesączono uzyskaną w próbce zawiesinę. W przesączu stwierdzono obecność jonów: a) Ca

2+ OH

– b) CO3

2– H

+ Ca

2+ c) Ca

2+ CO3

2– OH

– d) CO3

2– H

+

Zadanie: 36 (1 pkt)

Jeżeli na jedną cząsteczkę pewnego alkenu przypada 6 cząsteczek tlenu to po jego spaleniu pozostaje dwutlenek węgla i woda. Węglowodorem tym jest:

a) Eten b) Propen c) Buten d) Heksen Zadanie: 37 (1 pkt)

Do całkowitego spalenia 1 dm3 metanu potrzeba 2,87 g tlenu.

Oblicz, czy 6 kg tlenu wystarczy do spalenia 2 m3 gazu ziemnego zawierającego 94% objętościowych metanu. (zakładamy, że

jedynym palnym składnikiem tego gazu jest metan)

Page 5: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie:38 (1 pkt) Wyjaśnij jakie właściwości gazu ziemnego doprowadzanego do mieszkań powodują, że dodawane są do niego substancje zapachowe ?

Zadanie: 39 (1 pkt)

W dwóch probówkach zebrano gazy: butan i buten.

Zaprojektuj doświadczenie pozwalające jednoznacznie odróżnić, w której probówce znajduje się butan, a w której buten?

Przedstaw:

a) Schematyczny rysunek obu probówek

b) Przewidywane spostrzeżenia dla obu doświadczeń

c) Sformułuj wniosek dla obu doświadczeń

Zadanie: 40 (1 pkt) Węglowodór o wzorze sumarycznym C5H8 ma między atomami węgla:

a) Jedno wiązanie potrójne b) Tylko wiązania pojedyncze c) Tylko wiązania potrójne d) Jedno wiązanie podwójne

Zadanie: 41 (1 pkt) Który gaz wprowadzony do roztworu wodorotlenku sodu z kroplą fenoloftaleiny spowoduje jej odbarwienie?

a) Etylen b) Acetylen c) Tlenek węgla (II) d) Chlorowodór

Zadanie: 42 (1 pkt)

Zapisz równanie reakcji niecałkowitego spalania węglowodoru należącego do alkinów, w którego cząsteczce znajduje się 6 atomów wodoru.

Zadanie: 43 (1 pkt) Trzy węglowodory: X, Y, Z poddano analizie. Wyniki zestawiono w formie następujących wniosków:

a) Y można otrzymać ze związku Z, a X ze związku Y b) X nie odbarwia roztworu wody bromowej c) Y i Z reaguje z bromem d) Y służy do otrzymywania ważnego tworzywa sztucznego, stosowanego w postaci folii e) Substratem do otrzymywania związku Z może być karbid

Jakie węglowodory kryją się pod literami X, Y, Z ? X: …………………….. Y: ………………………. Z: …………………………….

Zadanie: 44 (1 pkt)

Do palnych substancji zaliczysz substancje znajdujące się w zestawie:

a) H2 CH4 C2H2 C2H4 O2

b) C2H2 CO2 C2H6 N2

c) H2 CO CH4 C2H6

d) H2 NH3 CO2 C3H8

Zadanie: 45 (1 pkt)

W magazynie przedsiębiorstwa budowlanego, w którym przechowywano karbid (węglik wapnia: CaC2), wybuchł pożar. Jakich informacji powinien udzielić chemik dyżurującemu przy telefonie strażakowi?

Podaj dokładne informacje dotyczące zachodzących procesów. Zadanie: 46 (2 pkt)

Doświadczalnie stwierdzono, że przepuszczenie 1,3 g acetylenu przez wodę bromową zawierającą 16 g bromu powoduje jej odbarwienie. Czy odbarwieniu ulegnie 250 g 20% wody bromowej, jeśli wprowadzimy do niej 5,6 dm

3 acetylenu o gęstości 1,16 g/dm

3.

Page 6: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 47 (1 pkt) Oblicz i podaj zawartość procentową (% masowy) pierwiastków w pentanie:

a) %C = 83% %H = 17%

b) %C = 87% %H = 27%

c) %C = 90% %H = 10%

d) %C = 65% %H = 35%

Zadanie: 48 (2 pkt)

Oblicz i podaj wzór sumaryczny i nazwy alkanu, którego masa cząsteczkowa wynosi 128 u Zadanie: 49 (1 pkt)

Do trzech probówek zawierających po 2 cm3 wody bromowej dodano kolejno: metan, eten, etyn.

Probówki zakryto korkiem i lekko wstrząśnięto

W której probówce woda bromowa nie odbarwiła się:

a) w 1 i 3 b) w 1 c) w 2 i 3 d) w 3 Zadanie: 50 (1 pkt)

W wyniku destylacji ropy naftowej otrzymano następujące frakcje: benzynę, olej napędowy i asfalt. Uporządkuj je zgodnie z rosnącą lotnością: od najmniej lotnych do najbardziej lotnych

……………………………………………………………………………………………………………..

Zadanie: 51 (1 pkt)

Wyjaśnij, dlaczego po katastrofie tankowców ropa nie opada na dno morza. Zadanie: 52 (4 pkt)

Uzupełnij i zbilansuj następujące równania reakcji spalania alkanów:

a) C5H12 + 8O2 ……………... + 6H2O

b) C7H16 + 11O2 .................. + 8H2O

c) ................... + ................... 9C + 10H2O

d) ................... + 5O2 3CO2 + ....................

Zadanie: 53 (3 pkt)

Jedną z metod otrzymywania alkanów jest synteza Wurtza, przebiegająca według schematu:

gdzie X: Cl, Br, F, I, zaś R jest podstawnikiem węglowodorowym.

Uzupełnij równania następujących reakcji:

Page 7: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 54 (1 pkt) Poniższy rysunek przedstawia schemat aparatury do otrzymywania etynu (acetylenu).

W miejsca liter A i B wpisz wzory odpowiednich reagentów.

Zadanie: 55 (1 pkt) Oblicz i podaj wzór sumaryczny i nazwę alkanu, którego masa cząsteczkowa wynosi 142 u

Zadanie: 56 (1 pkt)

W celu odróżnienia alkanu od alkenu należy użyć: a) wodnego roztworu KMnO4, b) mieszaniny nitrującej, c) wody destylowanej, d) wszystkie odpowiedzi są poprawne.

Zadanie: 57 (1 pkt)

Z podanych związków wybierz te, które bez użycia katalizatorów odbarwiają wodę bromową:

acetylen, etan, propen, benzen, eten, Zadanie: 58 (4 pkt) Przeprowadzono następujące doświadczenie:

I amoniakalny roztwór azotanu (V) srebra

II zakwaszony roztwór manganianu (VII) potasu

III woda wapienna

1. Napisz trzy równania reakcji spalania głównego składnika benzyny (oktanu) przy różnym dopływie powietrza

2. Który z produktów spalania benzyny przereaguje z wodą wapienną.

Odpowiedź uzasadnij odpowiednim równaniem reakcji chemicznej

3. Który z produktów spalania benzyny ma właściwości trujące i dlaczego 4. Wyjaśnij dlaczego wodą nie wolno gasić palącej się benzyny

Zadanie: 59 (2 pkt)

Mieszaninę gazów o objętości 900 cm3 składającą się z etanu i propenu przepuszczono przez płuczkę zawierającą wodny roztwór bromu.

Po przejściu przez płuczkę objętość gazu zmniejszyła się i wynosiła 270 cm3.

1. Wyjaśnij, dlaczego objętość gazu uległa zmniejszeniu po przejściu przez płuczkę z wodą bromową.

2. Oblicz ile dm3 propenu i ile dm

3 etanu zawierała mieszanina tych gazów

Page 8: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 60 (1 pkt) Dany jest ciąg reakcji opisany schematem:

CaC2 A B C

H2O H

2 HCl

1. 2. 3.

Napisz dwa równania zachodzących reakcji i podaj nazwy systematyczne substancji A i B Zadanie: 61 (1 pkt)

Zadanie: 62 (1 pkt)

Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania:

C4H8(g) + 6O2(g) → 4CO2(g) + 4H2O(g) + energia cieplna

Procesy chemiczne można zakwalifikować m.in. do poniższych grup reakcji:

I. egzotermicznych II. endotermicznych III. spalania całkowitego IV. spalania niecałkowitego

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej.

A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV

Zadanie: 63 (1 pkt) Poniższy schemat ilustruje trzy metody otrzymywania etanu:

Która z metod otrzymywania etenu opiera się na przemianie fizycznej?

a) dekarboksylacja b) destylacja c) uwodonienie

Zadanie: 64 (1 pkt)

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg przedstawia poniższy rysunek:

W której probówce zaobserwowano odbarwienie wody bromowej?

A. I i II B. II i III C. III D. II Zadanie: 65 (1 pkt)

Poniższy rysunek ilustruje prawidłowo zestawiony sprzęt do wykonania doświadczenia, którego celem jest otrzymanie pewnego węglowodoru:

Napisz odpowiednie równanie reakcji otrzymywania tego węglowodoru.

Zadanie: 66 (1 pkt)

Do spalenia 1 cząsteczki pewnego węglowodoru zużyto 5 cząsteczek tlenu. W wyniku reakcji otrzymano 3 cząsteczki tlenku węgla(IV) i 4 cząsteczki pary wodnej.

Podaj wzór sumaryczny węglowodoru, który oddano spaleniu.

Page 9: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 67 (1 pkt) Ustal wzór sumaryczny węglowodoru, który w warunkach normalnych jest gazem o masie cząsteczkowej 30u i zawiera 80% węgla.

Zadanie: 68 (1 pkt) Zdolność do bezstukowego spalania paliwa określa się tzw. liczbą oktanową wynoszącą 100 dla czystego izooktanu oraz 0 dla n-

heptanu. Po zbadaniu właściwości antydetonacyjnych próbki benzyny stwierdzono, że są one takie, jak właściwości mieszaniny, w skład której wchodzi 95% izooktanu i 5% n-heptanu. Podaj, ile wynosi liczba oktanowa badanej benzyny. Zadanie: 69 (1 pkt)

Podaj jeden przykład praktycznego zastosowania reakcji spalania acetylenu. Zadanie: 70 (5 pkt)

Etan w powietrzu spala się niebieskim, niekopcącym płomieniem, natomiast etyn (acetylen) w tych samych warunkach spala się jasnożółtym, kopcącym płomieniem.

napisz równania reakcji całkowitego spalania etanu i etynu (2 pkt)

oblicz skład procentowy (%C i %H) w każdym z tych węglowodorów (2 pkt)

na podstawie wykonanych wcześniej obliczeń wyjaśnij, dlaczego etyn spala się kopcącym płomieniem (1 pkt)

Zadanie: 71 (1 pkt)

Poniżej podana charakterystyka alkanów zawiera błędne stwierdzenia. Wypisz błędy z tego tekstu.

Alkany to węglowodory nasycone. Wszystkie alkany są gazami. Wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce rośnie

temperatura wrzenia i topnienia tych związków. Alkany dobrze rozpuszczają się w wodzie.

Są mało reaktywne chemicznie. Nie odbarwiają wody bromowej i manganianu(VII) potasu, ale reagują ze stężonymi kwasami i zasadami.

Zadanie: 72 (2 pkt)

Przeprowadzono reakcję zilustrowaną poniższym schematem:

Napisz równanie reakcji zachodzącej w kolbie stożkowej (1 pkt)

Napisz co można zaobserwować w probówce (1 pkt)

Zadanie: 73 (1 pkt)

Tlenek węgla(II) to związek silnie toksyczny. Człowiek oddychający powietrzem zawierającym 0,3% CO może ulec śmiertelnemu zatruciu. Wyjaśnij, na czym polega fizjologiczne działanie tego związku.

Page 10: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 74 (1 pkt) W czasie katastrof tankowców ropa przedostaje się do mórz i oceanów. Wyjaśnij, dlaczego nie opada ona na dno, lecz utrzymuje się na powierzchni.

Zadanie: 75 (1 pkt)

Tabela przedstawia wzory czterech homologów węglowodorów nasyconych n-alkanów oraz ich temperatury wrzenia.

Na podstawie danych zawartych w tabeli napisz ogólną zależność pomiędzy długością łańcucha alkanów a temperaturą wrzenia.

Dokończ zdanie: „Wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w łańcuchu głównym alkanów..........

Zadanie: 76 (1 pkt)

Poniżej przedstawiono zależność zawartości węgla (wyrażoną w procentach masowych) w alkanach, alkenach i alkinach od liczby atomów węgla w cząsteczce.

Przyporządkuj wykresom A, B i C nazwy szeregów homologicznych wymienionych w informacji wstępnej.

Wykres A: ..................... Wykres B: ..................... Wykres C: .........................

Zadanie: 77 (1 pkt)

W kolumnie I poniższej tabeli przedstawiono skutki działania substancji chemicznych, a w kolumnie II wymieniono nazwy substancji, które mogą je wywoływać.

Przyporządkuj każdemu skutkowi nazwę jednej substancji, która go wywołuje.

Zadanie: 78 (2 pkt)

Napisz równania reakcji spalania węglowodoru nasyconego o ośmiu atomach węgla w cząsteczce:

całkowitego

niecałkowitego Zadanie: 79 (2 pkt)

W poniższej tabeli zestawiono wartości temperatur topnienia i wrzenia różnych n-alkanów pod ciśnieniem 1013 hPa.

Na podstawie analizy danych zawartych w powyższej tabeli:

a) na podstawie tabeli określ stan skupienia n - alkanu o 13 atomach węgla w cząsteczce, b) napisz wzór sumaryczny alkanu podanego w tabeli o najmniejszej lotności.

Page 11: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 80 (1 pkt) Zaproponuj odczynnik chemiczny pozwalający na odróżnienie dwóch węglowodorów o wzorach:

Zadanie: 81 (1 pkt)

Rozróżnić wśród podanych związków freony. a) CBrClF2, CHBr3 b) CH2Cl2, CHCl3 c) CH3Cl, CH2F2 d) CCl2F2, CFCl3

Zadanie: 82 (1 pkt)

Dobrać brakujący element szeregu:

a) butan b) butyn c) penten d) pentan

Zadanie: 83 (1 pkt)

Zidentyfikować procesy zaznaczone literami X, Y, Z na schemacie.

Zadanie: 84 (1 pkt)

Rozdrobniony węgiel (sadza) ma zdolności adsorbcyjne. Oznacza to:

a) zdolność do pochłaniania substancji w całej objętości,

b) zdolność gromadzenia różnych substancji na powierzchni ziaren,

c) zdolność do rozpuszczania się w rozpuszczalnikach organicznych,

d) zdolność do przechodzenia ciała stałego w gaz z pominięciem stanu ciekłego.

Zadanie: 85 (1 pkt)

Wiosną Tomek z tatą naprawiają metalowe ogrodzenie. Używają do tego palnika do spawania i cięcia metali. W palniku tym ma zastosowanie:

A. tlen B. dwutlenek węgla C. acetylen D. metan Zadanie: 86 (1 pkt)

Koks jest chętniej używany jako opał do ogrzewania mieszkań ze względu na wysoką zawartość czystego węgla oraz niską zawartość siarki w porównaniu z węglem kamiennym. Wiedząc, że 2 tony koksu zawierają 1800 kg czystego węgla, oblicz zawartość procentową tego pierwiastka w koksie. Zadanie: 87 (1 pkt)

Które równanie zawiera błąd ?

Zadanie: 88 (1 pkt)

Gęstość gazu ziemnego zależy od miejsca jego wystepowania. Fakt ten potwierdza, że gaz ziemny jest: A. pierwiastkiem chemicznym; B. związkiem chemicznym; C. mieszaniną gazów; D. gazem nierozpuszczalnym w wodzie;

Zadanie: 89 (1 pkt) Węgle kopalne, do których oprócz węgla brunatnego należą węgiel kamienny i torf, różnią się zawartością procentową pierwiastka

węgla. Uszereguj te odmiany węgla według malejącej zawartości procentowej pierwiastka węgla – w tym celu uzupełnij tabelę (powyżej), wpisując ich nazwy

Zadanie: 90 (1 pkt)

W jakim stosunku masowym należy zmieszać metan z tlenem, aby uległ on całkowitemu spalaniu? a) 1: 1 b) 1 : 2 c) 1 : 3 d) 1 : 4

Page 12: WĘGLOWODORY Zadanie: 1 (1 pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) A. B. C ...chemiaix.pl/wp-content/uploads/2012/10/16-9-Przygotowanie-do... · Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz zestaw (A, B, C lub D),

Zadanie: 91 (1 pkt) Spośród podanych równań wybierz równanie przedstawiające reakcję półspalania.

Zadanie: 92 (1 pkt)

Za pomocą reakcji z wodnym roztworem manganianu(VII) potasu nie wykryjesz: a) propenu, b) heksenu, c) propanu, d) acetylenu.

Zadanie: 93 (1 pkt)

Cztery baloniki wypełniono gazami: butanem, butenem, propanem, metanem, i zawiązano. Który z baloników uniesie się do góry?

a) balonik z butanem b) balonik z butenem c) balonik z propanem d) balonik z metanem

Zadanie: 94 (1 pkt) Energia słoneczna przez miliony lat była akumulowana w postaci paliw kopalnych, które określa się pierwotnymi nośnikami energii.

Paliwa, które powstają w wyniku technicznego przetworzenia pierwotnych nośników na inne rodzaje paliw, nazywa się wtórnymi nośnikami

energii.Spośród podanych paliw wybierz pierwotne źródła energii:

a) węgiel kamienny, koks, nafta,

b) węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny,

c) benzyna, gaz koksowniczy, olej napędowy,

d) gaz ziemny, mazut.

Zadanie: 95 (1 pkt) Czteroetylku ołowiu (C2H5)4Pb coraz rzadziej dodaje się do benzyny jako środka antystukowego. Co zadecydowało o zastąpieniu go innymi związkami?

a) Jest źródłem związków zakwaszających glebę.

b) Powoduje zatrucie środowiska tlenkiem ołowiu(IV), powstającym na skutek spalenia (C2H5)4Pb.

c) Na skutek spalenia (C2H5)4Pb powstają związki ołowiu powodujące tworzenie się dziury ozonowej.

d) Na skutek spalenia (C2H5)4Pb powstają duże ilości tlenku węgla(IV).

Zadanie: 96 (1 pkt)

Wskaż zestaw, w którym otrzymano acetylen.

a) zestawy I i III b) zestawy II i IV c) tylko zestaw IV d) zestawy III i IV Zadanie: 97 (1 pkt)

Antracyt jest:

a) najstarszym gatunkiem węgla, który zawiera najwięcej węgla pierwiastkowego,

b) węglowodorem aromatycznym o trzech skondensowanych pierścieniach,

c) produktem przeróbki węgla kamiennego używanym w hutnictwie,

d) ciekłą, mazistą, czarną cieczą uzyskaną w wyniku destylacji ropy naftowej.

Zadanie: 98 (1 pkt) Produktem odgazowania węgla kamiennego jest:

a) propan, b) nafta, c) gaz koksowniczy, d) benzyna. Zadanie: 99 (1 pkt)

Awaria tankowca przewożącego ropę naftową jest bardzo groźna dla środowiska przyrodniczego, gdyż:

a) ropa naftowa jest źródłem wielu toksycznych związków, które mogą przenikać do organizmów żywych i włączać się w

bioobieg,

b) następuje degradacja środowiska przyrodniczego, ponieważ plama ropy naftowej tworząca się na powierzchni wody nie

przepuszcza promieni słonecznych niezbędnych do życia organizmom w niższych partiach morza

c) lżejsze składniki ropy naftowej odparowują z powierzchni plamy, przez co zwiększa się lepkość i gęstość ropy naftowej, a

jej cząsteczki opadające na dno morza zatruwają znajdujące się tam organizmy żywe,

d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.