Wen(d)baar lerensteeds een stukje meer jezelf worden

Start met “WAAROM?” !

Dus niet: Ik biedt u samen met mijn collega-ZZP’ers

5000 mensjaren werkervaring in ICT

en het toepassen van Agile technieken.

Wen(d)baar lerensteeds een stukje meer jezelf worden

:

[1] lenig, soepel, flexibel

[2] veerkracht, (bij)sturings- of herstelvermogen

[3] resillience

Resultaat van experimenteren ervaringsdicipline

WendbaarheidAgile voor de verandering

OefeningSpeedweten

Bron: “Mag ik de liefdeslijn in je handpalm zijn?”

Hoe ging het?

Klopte grotendeels Sommige dingen Dit sloeg nergens opgriezelig precies wat een creep!

Wie gaat er straks nog even napraten?

Wie heeft de “weter” al een stuk beter leren kennen?

Wat viel op ? Wat veranderen ?

SpeedwetenTerugblikken om vooruit te komen

TheorieAlles verandert voortdurend, steeds iets onverwachts

Waarom Wendbaar?Alles verandert voortdurend

Waarom Wendbaar?Iedereen ziet wel iets dat er niet is

Half vol

Half leeg

Half gevuld

Wat een lelijk glas

Straks een dubbele

Ik maak er wel wijn van

Vol vloeistof én lucht

‘t is toch niet te zuipen

Waar is mijn XXXL ?

Ooooh, kan je dat drinken?

Hoppa!Gooi het kapotPast precies

in mijn zak

Dat is lastigcommuniceren

Waarom Wendbaar?Niet iedereen ziet of noemt wat hij ziet hetzelfde

Waarom Wendbaar?Out of the box, …

Waarom Wendbaar?… zijn er altijd nieuw boxen

Zorgen voor verandering is omgaan met wijzigingen:

scope

tijd

De meeste projecten leveren iets anders op wat bij de start het doel was ?

Hoeveel van jouw projecten is tussentijds gestopt of geheel afgeblazen?

Ten opzichte van oorspronkelijk budget en planning: • hoe betrouwbaar verlopen jouw projecten• hoe vaak lever je eerder op en houd je geld over?

Waarom Wendbaar?Verandering? Welke bedoel je?

doel

resul-taat

Niemand weet (precies) hoe het moet…

Juist vragen zijn de wegwijzers.naar nog onbekende bestemmingen.

Waarom Wendbaar?Wat mij drijft…

Geen plan

Zonder referentie of uitgangspunten

Globale of

uitgangspunten

Globaal flexibel en

aanpasbaar plan

Richting duidelijkbestemming onbekend

Traditionele gedachte van

alwetendheid en maakbaarheid

Trial and error in het wilde weg

Strak, omvangrijk en

gedetaillerd plan

In beton gegoten scope, doel en uitgangspunten

Samenwerkend beslissingen nemen

14

Uitdaging WendbaarEvenwicht tussen toeval én bedoeld

OefeningZelforganisatie

Zelforganiserend vermogenOrde in de chaos

Nodig: 15 - 40 deelnemersDoel: Inzicht in voordelen van gedistribueerd leiderschapTijdslimiet: 10 minuten

Spelinstructies: 1. Laat de deelnemers zich zo in de ruimte opstellen

dat ze álle andere deelnemers kunnen zien

2. Laat alle deelnemers, zonder dat ze dat elkaar laten merken door nadrukkelijk aankijken of wijzen,twee andere personen kiezen.Wissel, nadat je je keuze hebt gemaakt niet meer. Met deze twee ga jij deze oefening uitvoeren.

3. Biedt elke deelnemer de gelegenheid om vanuit hun eigen positie nu twee tot vijf passen te zetten. Deze passen mogen in alle richtingen zijn, met als enige ristictie dat je maximaal 1 paslengte achte je huidige plek mag uitkomen.

4. Bepaal waar je je nu ten opzicht van de twee pesonen staat die je eerder uitkoos en zorg ervoor,dat je ze allebei even goed kunt zien.

5. Wees je even bewust van de totale chaos in de opstelling die jullie nu met elkaar hebben.

6. Instrueer de deelnemers om ieder voor zichzelf langzaam naar een plek te bewegen,waar hij op gelijke afstand van de beide deelnemers die hij eerder uitkoos komt te staan.

7. Neem de tijd op die nodig is voordat niemand meer beweegt en aangeeft dat hij op een goede plek staat.

8. Stel de vraag: “Hoe lang had dit geduurd als ik iemand over dit proces de leiding had gegeven?”

Zelforganiserend vermogenOrde in de chaos

Nodig: 15 - 40 deelnemersDoel: Inzicht in voordelen van gedistribueerd leiderschapTijdslimiet: 10 minuten

Spelinstructies:

Jij

Zelforganiserend vermogenWie ziet de orde in de chaos? Hoe toon je hem aan?

Het ligt waarschijnlijk aan mij, maar dit lijkt me echt te weinig organisatie voor de toekomst.

Zelforganiserend vermogen

GloeienWat maakt me blij

WeggooienWaar had ik niets aan

Ontdekt: eureka!Dat weet ik nu ook weer

KiempjeDe volgende keer aandacht geven

TheorieChaos met steeds meer orde?

Zelforganiserend vermogenZwermintelligentie

Zelforganiserend vermogenFunctieverdeling: kiezen en delen

Samen-werking(vertrouwen)

Specia-lisatie

Afhan-kelijk-heid

Ver-waar-lozing

Wen(d)baar voor de veranderingLaat het gebeuren

Werken vanuit een helder totaalplaatje

Strikt inschatten en stukje voor stukje verwachtingen waarmaken.

Ontwikkelen, hoe gaat dat?Incrementeel: rationeel, intelligent en doelgericht

Rechtstreeks naar een scherpe stip aan de horizon?

Werken van grof naar fijn

Ontwikkelen, hoe gaat dat?Iteratief: intuïtief met de beste bedoelingen

Richting een “lonkend perspectief”

Er is geen waarheid over het “NU”Er is geen blauwdruk voor de toekomst…

Maak geen gedetailleerd plan voor 3 of 5 jaar, laat staan voor een half leven vooruit. Geen enkel plan verloopt volgens verwachting of wordt ooit volledig waargemaakt.

Ontwikkelen, hoe gaat dat?Beperkte kennis/ervaring, geen glazen bol …

Ontwikkelen, hoe gaat dat?Vaste ritmes, organisch groeien

Grote dingen ontstaan vanzelf een keer,als je steeds opnieuw wat kleine dingen bij elkaar brengt.

DroomMissievisie

Strategie(Waarde-aanbod)

MaatschappelijkNut

Resultaat(Project)

Gebruikswaarde

Iteratie(sprint)

Functionaliteit

Dagelijks(hygiëne)

Kwaliteit

Ontwikkelen, hoe gaat dat?Creatieve denk- of toevalsspiraal

Delen

Aha!

Spelen

Huh?

Creëren

Wow!

DENK

Verbeelden

Uûh

DuhReflecteren

DENK

Verbeelden

Uûh

IDEE

PROBEER

OPNIEUW

NOG EENS

TEST

VERBAAS

OOGST

Vergeleken met traditioneel uitgevoerde projecten:• Feitelijk

1. 34 % sneller dezelfde functionaliteit dan2. 27 % lagere kosten 3. 21 % minder fouten in het ontwikkelproces

• Zakelijk1. Effectief2. Onderscheidend3. Geloofwaardig

• Inhoudelijk1. Inspirerend2. Innoverend3. Professionaliserend

• Menselijk1. Face2Face2. Intrinsieke motivatie3. Persoonlijk leiderschap

Daarom Wendbaar!Dit vinden bestuurders leuk

Laat leren wen(d)baar zijnStoeien met aanleg en interesses

Waarneming van het “NU”

Rampen, mazzel en (r)evolutie

Team-samenstellling

Kennis

Vaardig-heden

Competenties

Klanteisen

Verwachtingen belanghebbenden

Wet- en regelgeving

Privéomstandigheden

Gezond-heidBeschikbare

hulpmiddelen

Daarom wen(d)baar!Wat heb je aan al dat veranderen…

Wenn/dend lerenOpleiden voor 1 leven ?

Vet aankomen en hopen dat

het blijft plakken

Wenn/dend lerenUit het bestaande onderscheidende vermogens halen

Vergroten van intelligentiedoor te ontwikkelen wat nodig is om te (over)levenen nuttig is om over te dragen aan volgende generaties.

Vermogen tot

Theory of mind

Prosociaalgedrag

Een reëelZelfbeeld

vormen

PlannenJezelf moni-toren

Gebruik maken van je Werk-

geheugen

Organi-seren

Emoties reguleren

Flexibelzijn

als er dingen veranderen

Ongewenst gedrag onder-

drukken

Taken en zaken

starten

Aandachtrichten,

vasthouden, loslaten, verdelen

Wenn/dend lerenOntwikkel de 12 vaardigheden voor deze eeuw?

We willen graag:

dat de maatschappij weet wat ze over 20 jaar nodig heeft…

dat een student weet wat hij/zij wil worden en bereid is daar energie in te steken…

er niets meer verandert tot het klaar is.

We moeten ermee (leren) leven :

dat de maatschappij snel verandert en geleidelijk duidelijk wordt welke kennis en vaardigheden gewenst zijn

studenten niet eens kunnen weten wat ze kúnnen worden

als studenten bijna van school komen alles is veranderd en ze nog steeds geen idee hebben wat ze willen…

Wenn/dend lerenGaat in het onderwijs ooit iets anders dan gewenst?

Altruïsme BehendigheidCommunicatie

Doorzetting Emotionele

Fysieke Geluk Humor

IntelligentieJeugdigheid

Kunstzinnigheid

Leiderschap MoreelNatuur

Oprechtheid PedagogischRelatie Spirituele Triviale

Uitdrukking Vriendelijkheid WaarheidXenofiele

Yogi Zakelijke

Wenn/dend lerenZoek en ontwikkel je eigen QkeleQ

Bron: “Mag ik de liefdeslijn in je handpalm zijn?”

Doenken Zingeven

Werk

samen

- “Dat doen weal jaren zo”

- “Waarom,waarom,waarom,waaromwaarom?”

- “Laten we het nog eens goed onderzoeken”

- “Het kan geen kwaad dit vast uit te proberen”

- “Een idee krijg je door studie en denkwerk achter een bureau”

Inspireer elkaar

- “Dat moet vanmijn baas/leraar”

- “Ik snap debedoeling,mijn belang enmijn inbreng!

Wenn/dend lerenVan denken naar samen doen

VerBazenOntikkelen

Elke willekeurige situatie kunnen vertalen naar de vraag:- ‘Wat nu?’Natuurlijke (re)acties: bevriezen, vuchten of vechten

Je kunt het meest effectieve, efficient leren doen, maar het is uiteindelijkalleen gedrag dat telt: op korte termijn beheerst risico’s (laat overleven, voorkomt ellende) benut op lange termijn kansen (vergroot welzijn/vreugde, houdt uitzicht

op voortplanting.

fouten!

Vaak, snel en goed falenbewijst dat je probeert en leert.Durf te dóen en spring in het diepe.

Wenn/dend lerenIntelligentie hebben vesus tonen

Wendbaarheid organiserenLessen uit de informatietechnologie

een verzamelnaam voor methodieken

met gemeenschappelijke waarden, principes,

vergelijkbare werkwijzen.

én

waarvan is aangetoond dat ze de productiviteit,

de kwaliteit (minder fouten) én

de toegevoegde waarde die bedrijven leveren

verbeteren.

Software ontwikkeling

XP

FDD Crystal

ASD DSDM

DevOps

……

…

Proces management

LeanKanban

CollaborativeDecision Making

Bedrijfs-voering

(Socio-techniek)

LiquidO

Holacracy

Management3.0

Innovatie

Lean Start-up

Service Design

Thinking

Project manage-

ment

EduScrum

ScaledSaFe Less CIF

EVO

Wendbaar = AgileAgile paraplu

alles wat je doetkan handiger, beter, sneller en goedkoper.

Met niet alles dat mogelijk iszijn al resultaten geboekt of is ervaring opgedaan.

Het moet nog blijken dat iets nieuws ooit de vele voordelen waarmaakt die het belooft.

Van veel wat ooit gedaan is, is de bijsluiter achteraf geschreven. Met de kennis van nu hadden we het anders of liever nooit gemaakt.

Wendbaar = AgileAgile-taal

O.b.v. variatieschema “Verdraaide organisaties”

UniekIndividuele wensen

Iedereen hetzelfde

Standaard

CreatieEenmalig en onvoorspelbaar

GarantieRepeterend en voorspelbaar

Standaardmaatwerkbv militaire missie

Standaardproces

Standaardgoederen / diensten + proces

Maatwerk

Agile

Traditio-neel

WatervalCommand &

Control

Wendbaar = AgileWaar in dit plaatje past onderwijs?

Organischgroeien

De meest uitgewerkte, meest populaire en succesvolste methodiek, om snel in te spelen op onverwachte, veranderende omstandigheden en slim gebruik te maken van nieuwe inzichten.

Een ervaringsdicipline die AGILITY levert. Je trekt lessen uit het in de praktijk brengen van een bijzondere manier van “Gewoon dóen”.

Een werkwijze die dicht bij de (menselijke) natuur staat.

Wendbaar = AgileScrum

Ik heb het nog nooit gedaan,dus ik denk dat ik het wel kan

Scrumin 1 overzicht

ScrumSlim samenwerken!!!

5 Scrum bijeenkomsten3 Rollen4 Hulpmiddelen

WekelijksVerfijnen wensenlijst (AKA backlog refinementof grooming)

Laatste dag v/d sprintSprintreview

Laatste dag v/d sprintRetrospective

Eerste dag van een sprintSprintplanning

DagelijksDaily standup

Wensenlijst

(Product backlog)

Sprint items(Sprint backlog)

Burn-down chart

Wensbeschrijving(User Story) Team van

denkers, doeners, testersgaat over kwaliteit!

1 contactpersoonnaar de klant

Scrumcoach

ScrumWat is de vraag, de behoefte of (belang)stelling?

ScrumProjectvisie: bedoeling+richting i.p.v. precisie+volledig?

wensenlijst verfijnen

maximaliseren van het niet uit te voeren werk

belangrijkste kleine stukken eerst

ScrumMaken, prioriteren en onderhouden wensenlijst

Als (dan) wil ik zodat ik

Situatie,functie of rol

VOOR WIEOF WANNEER

De bedoeling

WAAROM

resultaat of verandering

WAT

Voorbeeld:Als een <gebruiker> wil ik <functionaliteit> zodat ik <voordeel>burger online mijn kind bij de dan niet van huis hoef, als mijn

Burgerlijke Stand aan kunnen geven kind net is geboren

ScrumBeschrijf elke eis als verhaal achter de wens

Groot denken mag nog steeds,

maar handel klein

ScrumWerk met behapbare brokken

Elke wens zó specifiek en klein dat een team er per sprint minimaal zes (tot 12)kan afronden

Elke sprint het belangrijkste doen, maar niet méér dan een team aankan;een werkbelasting die je voortdurend vol kunt houden

ScrumContinu aanbod van werk met prioriteit

Maar…, wat is een sprint ?

ScrumDe sprint (enkele dagen to max. 6 weken)

TussenspelHoe lang duurt namen schrijven ?

Wat viel op ? Wat veranderen ?

Betrouwbaar ingeschat?

Namenspel

Definieert taken

Schat inspanning

Ontwikkelt product

Garandeert kwaliteit

Optimaliseertprocessen

Zelfsturend Multi-disiplinair3 - 9 leden

Volledig gecommiteerd

ScrumScrum-rollen: Team van denkers, doeners, testers…

ScrumAan het eind van elke sprint: Showtime

ScrumShowtime: ook belanghebbenden

moeten met het resultaat kunnen leren leven

ScrumIn 1 oogopslag duidelijk waarom, wat én hoe het gaat

Voortgang

Ontwerp

Maak

Test

Lever

Gebruik

ScrumWat écht kan en nodig is wordt steeds duidelijker én gedaan

TOEGEVOEGDE WAARDE RISICO’S

ZICHTBAARHEID AANPASSINGSVERMOGEN

Traditioneel versus Agile

ScrumStukje bij beetje resultaat

Vrij vertaald

Er zijn betere manieren om (producten) te ontwikkelen. We tonen in de praktijk aan dit werkt. We helpen anderen ermee te werken.

Wij kiezen voor:

Hieraan hechten wij waarde ondanks dat ook dit best waarde heeft.

boven

OefeningWendbaar dobbelen

OefeningWendbaar dobbelen

Dobbelstraat Nodig: 6 spelers (A, B, C, D, E, F, G) evt tijdwaarnemer 7 voorraadbakjes min10 dobbelstenenDoel: Gooi 6x6; 5x5; 4x4; 3x3; 3x2 en 3x1Tijdslimiet: 3 minuten Spelinstructies: 1. Elke speler speelt op een eigen plek/tafel

Alle dobbelstenen liggen in voorraadbak START

2. Werpen start op Werpplek 6. Doe elke geworpen 6 in Voorraadbak 6

3. Start met werpen vijven op werpplek 5 zodra er 6 zessen geworpen zijn. Doe elke geworpen 5 in Voorraadbak 5

4. Start met werpen vieren op werpplek 4 zodra er 5 vijven geworpen, etc… en herhaal voor werpplekken 3, 2 en 1

5. Noteer de tijd van de 1e en 3e een in voorraadbak KLAAR. (Noteren tussentijden 6’en, 5’en etc. mag)

STARTWerpplek 6’en

Speler A

WP vijvenSpeler B

WP 4’en WP3’en WP2’enC D E

6x6 5x5

4x4

2x2

KLAAR

3x1WP enen

Speler F

3x3

Halve eierenWat hebben we iig gewonnen

WindeiWelke verwachting kwam niet uit?

Gouden eiWelke cadeau’s meenemen?

BroedselsDe volgende keer uitproberen…

Wendbaar dobbelen

OefeningAutonomie: om de stoelen dans

Nodig: Koppels van 2 spelers Evenveel stoelen als koppels om een tafelDoel: Zo veel punten verzamelenTijdslimiet: 1 minuut (effectief)

Spelinstructies: 1. Stel stoelen en medewerkers op in een grid

2. Elk koppel bestaat uit 1 werknemer en 1 manager/coach

3. De manager coach instrueert zijn werknemer waarheen te bewegen en houdt punten bij:• 1 punt voor elke pas• 5 punten voor het wisseling van positie met 1 andere deelnemer

10 voor wisselen van positie met een 2e, 15 voor een 3e, 20 voor 4 wisselingen

Facilitator: verstoor het spel door jezelf door grid te verplaatsen.

Medewerkers

Managers

OefeningOm de stoelendans 1 (Aansturing)

Om de stoelendans

Hoe ging het?

Tevreden Onzinnig Verwarring

Wat/hoe kan er/het anders ?

Hoeveel beter verwacht je ?

Nodig: Koppels van 2 spelers Evenveel stoelen als koppels om een tafelDoel: Zo veel punten verzamelenTijdslimiet: 1 minuut (effectief)

Spelinstructies: 1. Stel stoelen en medewerkers op in een grid

2. Elk koppel bestaat uit 1 werknemer en 1 manager/coach

3. Elke werknemer bepaalt zelf hoe hij/zij beweegt en houdt eigen punten bij:• 1 punt voor elke pas• 5 punten voor het wisseling van positie met 1 andere deelnemer

10 voor wisselen van positie met een 2e, 15 voor een 3e, 20 voor 4 wisselingen

Facilitator: Stimuleer bijdrage managers.

Medewerkers

Managers

OefeningOm de stoelendans 2 (Zelfsturing)

LikedWat ging goed

LackedWat kan beter

LearnedWat heb ik geleerd?

Longed forWat houdt me nog bezig

Om de stoelendans 2

Wen(d)baar lerenLaat het ontstaan

maak het samen waar!