wos gim rozklad materialu 2015 16-1 · • opisuje role społeczne, wymienia kilka przykładów...
TRANSCRIPT
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
1
Rozkad materiau
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
I. Czowiek i spoeczestwo
1. Oto jest czowiek czowiek i jego najwaniejsze umiejtnoci
co wyrnia nas od innych,
potrzeby czowieka
wymienia swoje niektre uzdolnienia i umiejtnoci,
wymienia i opisuje najwaniejsze elementy
osobowoci czowieka
Przeprowad rozmow lub wywiad z rodzicami albo opiekunami o tym, co w yciu jest
waniejsze: mie czy by.
Wyobra sobie, e pewnego dnia budzisz si w wiecie, w ktrym z powodu nieudanego
eksperymentu z klonowaniem wszyscy ludzie
s identyczni pod wzgldem wygldu i
osobowoci. Napisz opowiadanie o jednym
dniu spdzonym w takim wiecie. Nadaj tytu
swojemu opowiadaniu.
rozdzia 1. scenariusz lekcji
2. Czowiek wrd innych
czowiek jako istota
spoeczna,
czowiek na spoecznej
scenie (role
spoeczne),
wizi spoeczne
charakteryzuje czowieka jako istot spoeczn i wskazuje
stosowne przykady,
opisuje role spoeczne, wymienia kilka przykadw rl
spoecznych, ktre odgrywa
rozdzia 2. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
2
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
3. By w grupie spoecznej
grupa spoeczna jako fundament
ycia
spoecznego,
rodzaje grup spoecznych
opisuje grupy spoeczne i wskazuje, jak rol odgrywaj,
charakteryzuje rne grupy spoeczne, wskazujc ich
specyficzne cechy,
dokonuje podziau grup spoecznych na formalne i
nieformalne, pierwotne i
wtrne, due i mae
Przygotujcie wsplnie z nauczycielem ankiety w ramach projektu spoecznego Moja
generacja jacy jestemy, co jest dla nas
wane. Przeprowadcie badania ankietowe
wrd uczniw gimnazjum, nastpnie
zaprezentujcie wyniki.
rozdzia 3. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 1.3.)
4. Razem, moci panowie! Czyli nie ma jak w grupie
normy grupowe,
role odgrywane w grupie,
rne typy przywdztwa w
grupie,
sposoby podejmowania
decyzji w grupie
wymienia, jakie role mona odgrywa w grupie,
opisuje rone typy przywdztwa w grupie,
charakteryzuje rne sposoby podejmowania decyzji w
grupie oraz wskazuje ich
dodatnie i ujemne strony,
wskazuje dobre i ze strony rnych typw przywdztwa
Przygotujcie w grupach takie projekty dziaa na rzecz innych ludzi, aby zosta w nich
zrealizowana norma wzajemnoci.
Przygotujcie ankiet badajc rne typy przywdcw wykorzystajcie ich
charakterystyki. Przeprowadcie sonda wrd
przewodniczcych samorzdu szkolnego i
samorzdw klasowych. Jakie typy
przywdztwa s im najblisze? Wyniki swoich
bada zaprezentujcie na forum klasy.
rozdzia 4. scenariusz lekcji
5. Wszystko zaczyna si w rodzinie
rodzina jako szkoa ycia w
spoeczestwie,
zbiorowo, spoeczno,
spoeczestwo
wymienia i opisuje podstawowe funkcje penione
przez rodzin,
opisuje rodzin jako ma grup spoeczn,
wyjania, na czym polega rnica midzy zbiorowoci,
spoecznoci
i spoeczestwem,
Zaprojektuj zmiany, ktre mona przeprowadzi w najbliszej okolicy twojej
szkoy, a ktrych celem bdzie poprawa
jakoci ycia spoecznoci lokalnej. Zastanw
si, jakie dziaania mona podj, aby
urzeczywistni twj projekt.
rozdzia 5. wskazwki
metodyczne
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
3
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
charakteryzuje na wybranych przykadach spoeczestwo
otwarte i spoeczestwo
zamknite
6. Podziay, zrnicowanie i problemy spoeczestwa
by albo mie, czyli o
wartociach i
stylach ycia,
zrnicowanie spoeczestwa,
o spoeczestwie
polskim i jego
problemach
opisuje, na czym polega zrnicowanie spoeczestwa,
wskazuje problemy spoeczne w swojej najbliszej okolicy
Przygotujcie w grupach ankiety i przeprowadcie w waszej szkole badania
dotyczce szkolnych problemw uczniw, a
nastpnie zaproponujcie pogram dziaa,
ktry mgby pomc w rozwizaniu tych
kwestii.
Poszukaj informacji o problemach spoecznych wystpujcych w twojej okolicy. Sprbuj
wskaza dziaania, ktre mogyby je
zlikwidowa.
rozdzia 6. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 4.6.)
7. Walczy, odej, negocjowa...
pojcie konfliktu,
przyczyny powstawania
konfliktw,
sposoby rozwizywania
konfliktw,
sztuka prowadzenia
negocjacji
wymienia najwaniejsze rodzaje konfliktw,
wskazuje przyczyny powstawania konfliktw,
podejmuje prb rozwizania prostego konfliktu
interpersonalnego na drodze
negocjacji,
opisuje najwaniejsze zasady prowadzenia negocjacji
Skorzystaj z prasy lub internetu i przygotuj wystpienie na temat konfliktw
midzynarodowych, ktre zdarzyy si w cigu
ostatnich lat na wiecie. Opowiedz o
sposobach ich rozwizywania.
Przygotujcie scenki w formie dramy pokazujce przebieg negocjacji midzy
pastwami, ktre stany wobec groby
konfliktu zbrojnego.
rozdzia 7. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
4
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
8. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Czowiek i
spoeczestwo
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Czowiek i
spoeczestwo
praca klasowa (dzia I)
II. By uczniem, by obywatelem
9. Jestem uczniem, czyli lekcja o szkole
zasady i normy funkcjonowania
szkoy,
kodeks ucznia, blaski i cienie
spoecznoci
szkolnej
opisuje, jakie funkcje peni w szkole: dyrektor, rada
rodzicw, rada pedagogiczna i
samorzd szkolny,
wskazuje co najmniej kilka wanych funkcji, ktre peni
szkoa,
podaje, jak rol w yciu spoecznoci szkolnej odgrywa
kodeks ucznia
Przygotujcie akcj Nasza Szkoa, w czasie ktrej zaprezentujcie np. histori waszej
szkoy, znanych absolwentw, a take
informacje o tym, jak obecnie dziaa wasza
szkoa. Skuteczno tych dziaa moecie
sprawdzi w formie ankiet lub konkursu
wiedzy o szkole.
rozdzia 8. wskazwki
metodyczne
10. Ile zaley od nas samych, czyli sw kilka o samorzdzie szkolnym
rne znaczenia pojcia
samorzdno,
funkcjonowanie samorzdu
szkolnego,
jak zorganizowa
wybory
samorzdowe w
szkole
wskazuje najwaniejsze funkcje, jakie peni samorzd
szkolny,
podaje najwaniejsze zasady wyboru samorzdu szkolnego
Korzystajc z przeprowadzonych wrd uczniw ankiet, opracujcie propozycje zada,
ktre powinien realizowa wasz samorzd
szkolny w najbliszym roku.
rozdzia 9. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 7., 8., 9.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
5
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
11. Umiejtnoci i cnoty obywatelskie
katalog cnt i umiejtnoci
obywatelskich,
znaczenie cnt i umiejtnoci
obywatelskich,
cechy dobrego obywatela
okrela znaczenie cnt i umiejtnoci obywatelskich,
wskazuje cechy dobrego obywatela, odwoujc si do
przykadw wspczesnych i
historycznych
Przygotuj i przeprowad na terenie szkoy akcj plakatowo-informacyjn promujc
pozytywne zachowania spoeczne
i obywatelskie.
Na podstawie ankiet okrel, ktre z postaci historycznych i wspczesnych s wskazywane
jako wzorce dobrego obywatela. Sformuuj
pytania w ten sposb, aby odpowiedzi
wyjaniay motywy wyboru okrelonej postaci.
Wyniki opracuj w formie plakatu i zaprezentuj
na forum klasy.
rozdzia 10. wskazwki
metodyczne
12. Spoeczestwo obywatelskie
spoeczestwo obywatelskie,
rnorodno dziaa
obywatelskich,
Polacy jako spoeczestwo
obywatelskie
opisuje, czym jest spoeczestwo obywatelskie,
wskazuje, jak mona aktywnie uczestniczy w yciu
publicznym i obywatelskim,
wskazuje dziaania, jakie podejmuje spoeczestwo
obywatelskie
Przygotuj projekt dziaa na rzecz innych (np. akcja charytatywna, pomoc innym w nauce),
ktry mgby zrealizowa samodzielnie lub
wsplnie ze znajomymi.
rozdzia 11. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 10., 11.)
13. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: By
uczniem, by
obywatelem
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: By uczniem,
by obywatelem
praca klasowa (dzia II)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
6
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
III. W wiecie mediw i informacji
14. rodki masowego przekazu we wspczesnym wiecie
rnorodno rodkw
masowego
przekazu,
rola mediw w spoeczestwie,
rodki masowego
przekazu jako
czwarta wadza
opisuje rne rodzaje mediw, opisuje rne sposoby
interaktywnej komunikacji,
wskazuje, jak rol odgrywaj media we wspczesnym
spoeczestwie,
wykazuje, dlaczego media s nazywane czwart wadz
Opracuj projekt dotyczcy korzystania przez uczniw z rnych rodzajw mediw. Wska,
jakie dziaania naley podj, aby propagowa
media ciekawe i wartociowe.
rozdzia 12. wskazwki
metodyczne
15. Jak korzysta ze rodkw masowego przekazu?
odrnianie informacji od
komentarza,
rola reklamy w mediach,
badania opinii publicznej i ich
znaczenie dla
spoeczestwa
wyszukuje w mediach potrzebne informacje,
odrnia informacj od komentarza,
krytycznie odbiera przekaz reklamowy,
opisuje znaczenie bada opinii publicznej,
odczytuje i interpretuje sondae opinii publicznej
Przygotuj projekt reklamy spoecznej dotyczcej problemw twojej spoecznoci
szkolnej.
rozdzia 13. scenariusz lekcji
16. Jak zdobywa, przetwarza i prezentowa informacje?
informacja na wag zota a
spoeczestwo
informacyjne,
odrnia opinie od faktw, przygotowuje samodzielnie
prezentacj i publicznie j
przedstawia,
Korzystajc z zamieszczonego w podrczniku schematu prezentacji, przygotuj krtkie
(maksymalnie 5 minut) wystpienie na temat
zwizany z mediami.
rozdzia 14. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 12.14.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
7
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
opinie a fakty, trudna sztuka
prezentacji
opisuje i stosuje zasady komunikowania si oraz
budowania wsppracy
w ramach grupy
Przygotujcie scenki, w ktrych w formie niewerbalnej przedstawicie takie pojcia jak
np. wolno, patriotyzm, mio.
17. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: W wiecie
mediw i
informacji
(np. w formie
sprawdzianu)
uczniowie pisz sprawdzian
(lekcje 14.16.)
w czasie 2030
minut,
krtkie omwienie
sprawdzianu
napisa i zaliczy sprawdzian praca klasowa (dzia III)
IV. Samorzd terytorialny
18. Nic o nas bez nas Kilka sw o samorzdzie terytorialnym
samorzd terytorialny,
sposb powoywania
wadz
samorzdowych
i ich struktura,
zadania gminy, powiatu,
wojewdztwa
wyjania, czym jest samorzd terytorialny,
opisuje struktur i wymienia najwaniejsze zadnia
samorzdu terytorialnego,
podaje sposb powoywania wadz samorzdu
terytorialnego,
podaje nazwy gminy, powiatu i wojewdztwa, w ktrych
mieszka
Przygotuj prezentacj o gminie, w ktrej mieszkasz, lub o swoim powiecie albo
wojewdztwie. W prezentacji uwzgldnij
nastpujce elementy: wadze, obszar
i ludno, ciekawe miejsca, kultur, histori.
Przeprowad wywiad z dziaaczem samorzdowym w twojej gminie na temat jego
dziaalnoci w samorzdzie terytorialnym.
Wywiad zaprezentuj na forum klasy.
rozdzia 15.
scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
8
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
19. Spoeczno lokalna oraz sposoby jej organizowania si
samorzdno jako sposb
organizowania
si
spoecznoci,
wpyw obywateli na
decyzje wadz
samorzdowych,
samorzd terytorialny a
wadza
centralna
wskazuje, w jaki sposb obywatele mog wpywa na
decyzje wadz samorzdowych,
pisze petycj lub list otwarty skierowany do wadz
samorzdu lokalnego
Na podstawie przeprowadzonych ankiet okrel katalog najwaniejszych problemw, ktrymi
powinien si zaj samorzd lokalny twojej
gminy (twojego miasta). Nastpnie w formie
listu otwartego lub petycji do radnego opisz
najczciej pojawiajcy si problem i wska
propozycj jego rozwizania.
rozdzia 16. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 15., 16.)
20. Jak funkcjonuj urzdy samorzdu terytorialnego?
procedury obowizujce w
zaatwianiu
spraw w
urzdach,
zaatwiamy sprawy
urzdowe w
gminie,
powiecie i
wojewdztwie
podaje, jakie sprawy mona zaatwi w urzdach
samorzdu terytorialnego,
opisuje najwaniejsze sposoby postpowania przy zaatwianiu
rnych spraw w urzdach,
sporzdza pismo urzdowe
rozdzia 17. scenariusz lekcji
21. To, co najbliej maa ojczyzna
pojcia maej ojczyzny i
regionu,
wyjania, czym s maa ojczyzna i region,
wymienia czynniki ksztatujce odrbno regionaln,
Przygotuj prezentacj na temat regionu, w ktrym mieszkasz.
Napisz opowiadanie: Moja maa ojczyzna to....
rozdzia 18. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 17., 18.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
9
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
czynniki ksztatujce
odrbno
regionaln,
patriotyzm obywatelski
wskazuje cechy charakterystyczne regionu, w
ktrym mieszka,
wyjania, czym jest patriotyzm obywatelski
22. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Samorzd
terytorialny
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Samorzd
terytorialny
praca klasowa
(dzia IV)
V. Pastwo i wadza demokratyczna
23. Na pocztku byo pastwo
geneza pastwa,
funkcje pastw, geneza
narodw
charakteryzuje najwaniejsze teorie powstania pastwa,
wymienia funkcje pastwa, podaje genez wspczesnych
narodw i wie, jak ksztatuje
si poczucie tosamoci
narodowej
Opracujcie w grupach projekty wasnych pastw. Prezentujc je, pamitajcie
o instytucjach, ktre tworz pastwo,
systemie rzdzenia, a take symbolach
narodowych.
rozdzia 19. scenariusz lekcji
24. Polak czy polski obywatel?
obywatelstwie polskim,
sia stereotypw
wyjania, czym si rni obywatelstwo od narodowoci,
podaje, w jaki sposb mona naby obywatelstwo na prawie
Przygotujcie i przeprowadcie w szkole kampani skierowan przeciwko stereotypom
narodowociowym.
rozdzia 20. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
10
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
jak postrzegamy
inne narody, a
jak inni nas
postrzegaj
ziemi i prawie krwi,
wymienia prawa i obowizki obywatelskie wynikajce z
konstytucji,
wyjania, czym jest stereotyp i jak funkcjonuje
25. Trudna sztuka patriotyzmu
polskie symbole narodowe,
Ojczyzn kocha trzeba i
szanowa
rne oblicza patriotyzmu,
modzi ludzie a patriotyzm
opisuje, jak powstay polskie symbole narodowe,
wyjania, odwoujc si do rnych przykadw, czym jest
patriotyzm,
wskazuje rnice midzy patriotyzmem a
nacjonalizmem, szowinizmem,
kosmopolityzmem
W ciekawej formie (np. komiksu lub ilustrowanego opowiadania) przedstaw
legendarne opowieci o powstaniu polskich
symboli narodowych.
Napisz opowiadanie o tym, jak bdzie wyglda patriotyzm przyszoci.
rozdzia 21. scenariusz lekcji
26. Inni u nas, my u innych o mniejszociach narodowych, etnicznych i Polonii
mniejszoci narodowe a
mniejszoci
etniczne,
Polacy na obczynie,
o budowaniu szacunku dla
innych narodw
odrnia mniejszoci narodowe od mniejszoci
etnicznych,
wymienia mniejszoci narodowe i etniczne yjce
obecnie w Polsce i przedstawia
ich prawa,
wyjania, co to jest Polonia i w jaki sposb Polacy yjcy za
granic podtrzymuj swoj
wi z ojczyzn
Poszukajcie informacji o mniejszociach narodowych i uchodcach przebywajcych w
Polce i opracujcie projekt dziaa, ktre
mogyby przedstawi i przybliy spoecznoci
szkolnej ich sytuacj.
rozdzia 22. wskazwki
metodyczne,
sprawdzian
(rozdziay 19.22.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
11
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
27. O najwaniejszych zasadach demokracji
dzieje demokracji,
najwaniejsze zasady
nowoytnej
demokracji,
wady i zalety demokracji
wymienia najwaniejsze etapy w dziejach demokracji,
okrela najwaniejsze zasady nowoczesnej demokracji,
wskazuje mocne i sabe strony demokracji
Opracuj projekt na temat fikcyjnej wyspy noszcej nazw Antydemokracja.
W formie komiksu przedstaw jeden fragment z dziejw demokracji.
rozdzia 23.
scenariusz lekcji
28. Systemy autorytarne i totalitarne
wiek XX stuleciem
totalitaryzmu i
autorytaryzmu,
wadza a obywatel w
systemach
autorytarnych,
wadza a obywatel w
systemach
totalitarnych
wyjania, czym s systemy totalitarne i autorytarne,
okrela, na czym polega negatywna rola systemw
totalitarnych i autorytarnych
Przygotuj projekt (np. w formie prezentacji) o wspczesnych pastwach rzdzonych w
sposb totalitarny lub autorytarny.
Z osobami pamitajcymi lata 40. i 50. XX w. przeprowad wywiad na temat wprowadzania
w Polsce komunizmu i czasw stalinowskich.
rozdzia 24. scenariusz lekcji
29. Polskie tradycje demokratyczne
polskie tradycje demokratyczne,
wadza autorytarna i
totalitarna w
historii pastwa
polskiego,
III Rzeczpospolita
wymienia najwaniejsze tradycje demokracji polskiej,
opisuje, jak powstaa III Rzeczpospolita,
wymienia najwaniejsze sukcesy III Rzeczypospolitej
rozdzia 25. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
12
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
30. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Pastwo
i wadza
demokratyczna
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Pastwo i
wadza demokratyczna
praca klasowa (dzia V)
VI. Aktywno polityczna
31. Wyborcy i wybory
prawie do uczestnictwa w
wyborach,
zasady demokratycznyc
h wyborw,
kryteria, ktrymi si
kieruj
wyborcy,
kampania wyborcza
wskazuje argumenty za udziaem w wyborach,
wymienia najwaniejsze zasady demokratycznych wyborw,
wymienia najwaniejsze z punktu widzenia wyborcy
cechy kandydata
Razem z opiekunem samorzdu szkolnego opracujcie ordynacj wyborcz do samorzdu
waszej szkoy.
Na podstawie ankiet przeprowadzonych wrd uczniw opracujcie charakterystyk idealnego
kandydata na przewodniczcego samorzdu
szkolnego.
rozdzia 26. scenariusz lekcji
32. Wspczesne systemy partyjne
systemy partyjne i ich
podzia,
charakterystyka polskiego
systemu
partyjnego
wskazuje rnice midzy poszczeglnymi systemami
partyjnymi,
charakteryzuje wybrany system partyjny oraz wskazuje
jego wady i zalety
Przygotujcie obrady gabinetu cieni powicone ocenie pracy aktualnego rzdu.
rozdzia 27. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
13
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
33. Partyjny, bezpartyjny, a moe zwizkowiec?
cechy i funkcje partii
politycznych
i zwizkw
zawodowych,
charakterystyka najwaniejszych
partii
politycznych i
zwizkw
zawodowych w
Polsce
wymienia najwaniejsze funkcje partii politycznych,
charakteryzuje partie polityczne obecne w sejmie,
wskazujc, ktre nale do
koalicji rzdzcej, a ktre do
opozycji (uczniowski projekt
edukacyjny),
omawia najwaniejsze funkcje zwizkw zawodowych
Przygotuj prezentacj na temat: Gwne partie polityczne w dzisiejszej Polsce.
rozdzia 28.
wskazwki
metodyczne
34. Blaski i cienie ycia politycznego
od antycznej polis do
wspczesnego
polityka,
kultura polityczna,
moralno a polityka
okrela cechy, jakimi powinien si odznacza dobry polityk,
wyjania, na czym polega kultura polityczna,
podaje przykady zachowa etycznych w polityce, a take
sytuacji, gdy zasady etyczne
nie s w polityce
przestrzegane,
sporzdza oficjalny list lub petycj
Przygotuj zestaw dziesiciu pyta, ktre chciaby zada znanemu politykowi.
Napisz list otwarty lub petycj w sprawie, ktr uwaasz za szczeglnie wan dla ycia
politycznego Polakw, np. na temat korupcji
wrd politykw, niskiej frekwencji wyborczej,
brutalizacji zachowa wrd modziey.
rozdzia 29. scenariusz lekcji
35. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Aktywno
polityczna
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Aktywno
polityczna
praca klasowa
(dzia VI)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
14
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
VII. Ustrj Rzeczypospolitej
36. Konstytucja jako najwaniejszy akt prawny
konstytucjach polskich,
konstytucja jako najwyszy akt
prawny,
najwaniejsze zasady
ustrojowe
zapisane w
konstytucji
wymienia najwaniejsze polskie konstytucje,
okrela rol, jak odgrywa konstytucja w pastwie,
charakteryzuje najwaniejsze zasady ustrojowe zapisane w
polskiej konstytucji
Przygotuj prezentacj multimedialn na temat: Historia konstytucji polskich.
rozdzia 30. scenariusz
lekcji
37. Prawa i obowizki wynikajce z Konstytucji RP
katalog praw i obowizkw
wynikajcych z
konstytucji,
znajomoci praw i obowizkw
zapisanych w
konstytucji,
prawa obywatelskie a
prawa czowieka
podaje przykady praw i wolnoci zapisanych w
konstytucji,
opisuje, czym s prawa czowieka,
opisuje organizacje zajmujce si ochron praw czowieka
Przeprowadcie w waszej szkole badania, ktre wyka, na ile uczniowie znaj swoje
prawa i obowizki. Opracujcie wyniki. Jeli
bd one niezadowalajce, zastanwcie si,
jak zmieni taki stan rzeczy.
rozdzia 31. scenariusz lekcji
38. Wadza ustawodawcza sejm i senat
sposb powoywania
wadzy
ustawodawczej,
wyjania zasad trjpodziau wadzy na przykadzie pastwa
polskiego,
wyjania, jak s
Przygotujcie i zaprezentujcie (np. w formie prezentacji multimedialnej) wystpienie na
temat: Jak dziaaj parlamenty w wybranych
pastwach Europy?.
rozdzia 32. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 30.32.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
15
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
zakres wadzy oraz funkcje
sejmu i senatu,
etapy tworzenia ustawy,
praca polskiego parlamentu
przeprowadzane w Polsce
wybory parlamentarne,
omawia zadania, zasady dziaania i funkcje polskiego
parlamentu,
opisuje proces uchwalania ustawy
39. Wadza wykonawcza Rzeczypospolitej Polskiej
sposb powoywania
wadzy
wykonawczej
Prezydenta RP,
Rady Ministrw,
zakres wadzy premiera i
prezydenta,
suba cywilna
wymienia przykady uprawnie prezydenta w rnych
dziedzinach,
wyjania, jak jest powoywany i czym si zajmuje rzd,
podaje nazwisko aktualnego premiera i kilku ministrw,
wyjania, na czym polega konstruktywne wotum
nieufnoci,
wyjania, w jakim celu jest powoywana suba cywilna i
czym powinien si
charakteryzowa urzdnik
suby cywilnej
Przygotujcie symulacj posiedzenia rzdu, na ktrym przedstawicie sprawy, jakimi powinny
si zaj poszczeglne resorty, oraz
propozycje dziaa, jakie powinny by podjte
w celu realizacji tych zada.
rozdzia 33. scenariusz lekcji
40. Jak dziaa system sdowniczy w Rzeczypospolitej Polskiej?
organizacja systemu
sdownictwa w
III RP,
opisuje organy wadzy sdowniczej,
okrela zasady, na podstawie ktrych dziaaj polskie sdy
Przeprowadcie wrd uczniw ankiet oceniajc dziaalno polskiego systemu
sdownictwa, a nastpnie przygotujcie
w grupach argumenty do dyskusji na temat:
rozdzia 34. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
16
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
zasady okrelajce
dziaalno
wadzy
sdowniczej
Jak dziaa system sdowniczy w Polsce?.
Przygotowujc si do dyskusji, poszukajcie na
ten temat informacji, np. w mediach.
41. Organy wymiaru sprawiedliwoci, kontroli pastwowej i ochrony prawa
organy wymiaru sprawiedliwoci
,
sdy i trybunay,
organy kontroli prawa
wyjania, jak dziaaj sdy powszechne,
wyjania, jak rol odgrywa w Polsce Trybuna Konstytucyjny,
a jak Trybuna Stanu
Wcielcie si w role osb wystpujcych w sdach (np. sdziego, obrocy) i przygotujcie
w klasie inscenizacj przebiegu rozprawy
sdowej rozstrzygajcej w sprawie cywilnej lub
karnej.
Odwiedcie stron internetow Rzecznika Praw Dziecka, zapoznajcie si z jej zawartoci,
a nastpnie przeprowadcie w szkole
kampani informacyjn na temat dziaalnoci
Rzecznika Praw Dziecka.
rozdzia 35. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 33.35.)
42. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Ustrj
Rzeczypospolitej
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Ustrj
Rzeczypospolitej
praca klasowa (dzia VII)
VIII. Polska, Europa i wspczesny wiat
43. Polska w Europie, Polska na wiecie
najwaniejsze kierunki polskiej
polityki
zagranicznej,
relacje Polski
przedstawia najwaniejsze kierunki polskiej polityki
zagranicznej,
charakteryzuje relacje Polski z wybranym krajem na
Na podstawie samodzielnie zebranych informacji scharakteryzuj relacje Polski
z wybranym krajem. Odwoaj si do kwestii
historycznych, politycznych, gospodarczych
i kulturalnych.
rozdzia 36. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
17
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
z ssiadami,
polskie przedstawicielst
wa zagraniczne
podstawie samodzielnie
zebranych informacji,
wyjania, czym zajmuj si ambasady i urzdy konsularne,
wymienia najwaniejsze cele polskiej polityki obronnej i
podejmowane w jej ramach
inicjatywy
Opracujcie w grupach projekty dziaa, ktre mogyby przybliy Polakom ich ssiadw.
44. We wsplnej Europie
najwaniejsze etapy tworzenia
Unii
Europejskiej,
cele i zasady funkcjonowania
zjednoczonej
Europy,
instytucje Unii Europejskiej,
przyszo integracji
Europejskiej
wymienia cele integracji europejskiej oraz wyjania, jak
w UE s realizowane zasady
pomocniczoci i solidarnoci,
opisuje etapy integracji europejskiej oraz wskazuje na
mapie Europy starych i nowych
czonkw Unii Europejskiej,
wyjania, czym si zajmuj najwaniejsze instytucje UE,
formuuje wasne stanowisko na temat dalszego rozszerzenia
oraz pogbienia integracji Unii
Europejskiej
Przygotuj scenariusz obchodw Dnia Europy w twojej szkole.
rozdzia 37. scenariusz lekcji
45. W Polsce, czyli w Europie
by obywatelem
Unii
Europejskiej,
blaski czonkostwa w
wymienia podstawowe uprawnienia wynikajce z
posiadania obywatelstwa Unii
Europejskiej,
sformuuje wasne wnioski na temat korzyci pyncych z
Zaprojektuj wasn okadk paszportu europejskiego.
Przygotujcie w grupach projekt wykorzystania jakiego unijnego programu edukacyjnego w
waszej szkole lub unijnego funduszu w
lokalnym rodowisku.
rozdzia 38. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 36.38.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
18
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
Unii
Europejskiej,
pozycja Polski w UE
czonkostwa w Unii
Europejskiej oraz na temat
pozycji Polski w UE),
wskazuje przykady dziaa majcych na celu pozyskanie i
wykorzystanie unijnych
funduszy w najbliszym
rodowisku
46. Ten niespokojny wiat
przyczyny i miejsca
najwaniejszych
konfliktw
midzynarodow
ych we
wspczesnym
wiecie,
dziaalno ONZ,
najwaniejsze organy ONZ,
organizacje dziaajce w
ramach
systemu ONZ
wskazuje najwaniejsze przyczyny wspczesnych
konfliktw
midzynarodowych,
wskazuje na mapie miejsca najwaniejszych konfliktw
midzynarodowych, omawia
ich przebieg i prby
rozwizania jednego z nich,
wyjania, czym zajmuje si ONZ,
wymienia najwaniejsze organy ONZ
Przygotuj prezentacj dotyczc zakoczonych i wci trwajcych misji pokojowych ONZ
(terytorium, zakres dziaalnoci,
konsekwencje).
rozdzia 39. scenariusz lekcji
47. Problemy wspczesnego wiata
charakterystyka najwikszych
problemw
wspczesnego
wyjania, czym jest globalizacja oraz odwoujc si do
konkretnych przykadw
wskazuje jej przejawy w
Przygotuj plan akcji majcej na celu pomoc osobom potrzebujcym z twojego najbliszego
otoczenia. Zaplanuj swoj prac: rozpoznanie
potrzeb, zaplanowanie dziaa, poszukiwanie
rozdzia 40. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 39.40.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
19
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
wiata,
przyszo wiata
kulturze, gospodarce i polityce,
wymienia najwaniejsze problemy wspczesnego
wiata, wskazuje rejony ich
wystpowania i najwaniejsze
przyczyny,
podaje przykady dziaa, ktre mog doprowadzi do poprawy
sytuacji na wiecie
sojusznikw, nagonienie sprawy,
przeprowadzenie akcji, podzia zada i
obowizkw.
48. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau: Polska,
Europa
i wspczesny
wiat
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau tematycznego:
Polska, Europa i wspczesny
wiat
praca klasowa (dzia VIII)
IX. Przedsibiorczo i aktywno zawodowa
49. Czy warto by przedsibiorczym?
potrzeby czowieka a
praca,
postawie przedsibiorczej,
osobowo czowieka a
praca
zawodowa,
cechy i
definiuje, na czym polega postawa przedsibiorcza i
wymienia przyczyny, z powodu
ktrych ludzie podejmuj
prac,
wymienia pi rodzajw potrzeb czowieka i wskazuje,
w jaki sposb praca pozwala
zaspokaja ludzkie potrzeby,
wskazuje cztery typy
Przygotuj projekt wasnego pomysu na biznes. W jakiej dziedzinie chcesz dziaa oraz jakie
cechy i umiejtnoci w brany wybranej przez
ciebie s najwaniejsze?
rozdzia 41. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
20
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
umiejtnoci
czowieka
przedsibiorcze
go
osobowoci i potrafi je
powiza z postaw
przedsibiorcz,
wymienia cechy i umiejtnoci czowieka przedsibiorczego i
wykorzystuje je w swojej pracy
50. Jak si stawa przedsibiorczym?
budowanie postawy
przedsibiorczej
,
rola autoprezentacji
w ksztatowaniu
postawy
przedsibiorczej
wyjania, jaka jest rola pozytywnej autoprezentacji w
ksztatowaniu postawy
przedsibiorczej,
wskazuje, w jaki sposb mona zbudowa postaw
przedsibiorcz,
przygotowuje i przedstawia na forum klasy prezentacj o
swoich zainteresowaniach
Poszukaj w internecie informacji na temat asertywnoci. Zastanw si, czy jeste osob
asertywn. Co moesz zrobi, aby by bardziej
asertywnym?
Napisz, w jakich sytuacjach yciowych pozytywna autoprezentacja moe pomc
w realizacji zamierze.
rozdzia 42. scenariusz lekcji
51. Czy wicej zawsze znaczy lepiej?
pojcie i specyfika rynku,
mechanizmy rynkowe
popyt, poda,
cena,
rwnowaga rynkowa
interpretuje pojcie niewidzialnej rki rynku oraz
definiuje pojcie rynku,
wymienia i definiuje trzy mechanizmy rynkowe oraz
wskazuje, w jaki sposb
wpywaj one na siebie,
wyjania zjawisko dumpingu i potrafi odpowiedzie, dlaczego
niektrym przedsibiorstwom
Na podstawie dowolnie wybranego produktu lub usugi wyjanij, w jaki sposb dziaaj
prawa popytu i poday oraz w jaki sposb
cena reguluje ilo dbr na rynku.
Poszukaj w internecie informacji na temat elastycznoci cenowej popytu. Jak sdzisz,
jakich produktw i usug moe dotyczy to
prawo? Uzasadnij swoj odpowied.
rozdzia 43. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 41.43.)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
21
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
opaca si sprzedawa
produkty po zanionych
cenach
52. Budet domowy co kupi, a na czym zaoszczdzi?
planowanie budetu
domowego,
dochody gospodarstw
domowych,
wydatki gospodarstw
domowych,
racjonalne gospodarowani
e budetem
domowym
przygotowuje zrwnowaony budet gospodarstwa
domowego,
wymienia gwne rda dochodw i rodzaje wydatkw
gospodarstw domowych,
charakteryzuje i wykorzystuje w planowaniu najwaniejsze
zasady racjonalnego
gospodarowania budetem
domowym
Przygotujcie w trzech grupach budety nastpujcych przedsiwzi: przedstawienia,
dyskoteki dla wszystkich uczniw w szkole,
wystawy prac artystycznych uczniw waszej
klasy. Podzielcie si zadaniami, ktre bdziecie
musieli wykona, aby przygotowa
zbilansowane budety.
rozdzia 44. scenariusz lekcji
53. Dziaa z gow podstawowe zasady organizacji pracy
planowanie i organizacja
pracy wasnej,
razem atwiej rola i znaczenie
pracy grupowej,
lider i jego funkcje w
grupie
opisuje i stosuje najwaniejsze zasady organizacji pracy
wasnej oraz pracy grupowej,
stosuje w praktyce schemat organizacji pracy w grupie,
wymienia najwaniejsze cechy i umiejtnoci dobrego lidera,
planuje i razem z grup i wdraa wybrany projekt
artystyczny, naukowy lub
sportowy
Przygotujcie projekt szkolnej gazetki, w ktrej bdziecie informowa o yciu szkoy i
sprawach uczniw. Razem z nauczycielem lub
wychowawc (po uzgodnieniu z dyrekcj
szkoy) stwrzcie zestaw podstawowych zasad
pracy grupowej w tej gazetce. Wsplnie
wybierzcie lidera przedsiwzicia, ktry
rozdzieli funkcje i zadania oraz w
porozumieniu z grup wyznaczy cele do
realizacji. Nastpnie rozpocznijcie zbieranie
materiaw i akcj reklamujc wasz gazetk
w szkole. Po wydaniu pierwszego numeru
Rozdzia 45. wskazwki
metodyczne
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
22
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
dokonajcie analizy waszej pracy, aby w
przyszoci bya ona jeszcze bardziej
efektywna.
54. U podstaw kariery
planowanie kariery
edukacyjnej i
zawodowej,
cechy i umiejtnoci
wymagane
przez
wspczesny
rynek pracy,
badanie predyspozycji
zawodowych,
zawody przyszoci i
zawody
schykowe
wyjania, jakie znaczenie ma dobrze skonstruowany plan
kariery zawodowej dla wyboru
szkoy ponadgimnazjalnej i
pniejszej drogi zawodowej,
opracowuje indywidualny plan kariery edukacyjnej i
zawodowej,
wymienia cechy i umiejtnoci dobrego pracownika oraz
brane i zawody, ktre bd
si w przyszoci rozwija, i te,
ktre bd zawodami
schykowymi
Przeprowad ankiet z lokalnym przedsibiorc. Zastanw si, w jaki sposb
planowanie i konsekwencja w dziaaniu
pomagaj mu w prowadzeniu wasnej firmy.
Porozmawiaj z bliskimi na temat ich zawodw. Z ktrych dowiadcze warto skorzysta i
przed jakimi ewentualnymi bdami, ktre oni
popenili, moesz si uchroni?
rozdzia 46. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 44.46.)
55. Jak si znale na rynku pracy?
poszukiwanie ofert pracy,
jak napisa dobre CV i list
motywacyjny
wyjania, od jakich gwnych czynnikw gospodarczych i
spoecznych zaley sytuacja na
rynku pracy,
wskazuje miejsca, w ktrych mona znale aktualne oferty
pracy oraz skorzysta z
doradztwa zawodowego,
Wyobra sobie, e jeste przedsibiorc i poszukujesz kandydatw do pracy. Opracuj
ogoszenie prasowe, w ktrym precyzyjnie
okrelisz wymagania wobec kandydatw.
Postaraj si, aby ogoszenie dotyczyo brany
zgodnej z twoimi zainteresowaniami.
Sprbuj napisa swoje CV. Zastosuj si do wskazwek podanych w podrczniku. Postaraj
rozdzia 47. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
23
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
podaje najwaniejsze zasady sporzdzania dobrego CV oraz
listu motywacyjnego,
pisze samodzielnie wasne CV i list motywacyjny oraz potrafi
wymieni najczstsze
oczekiwania pracodawcw
i pracownikw
si, aby z CV wyania si obraz osoby
energicznej i pogodnej.
56. Jak zdoby prac i uchroni si przed bezrobociem?
przygotowanie do rozmowy
kwalifikacyjnej,
bezrobocie i jego rne
odmiany
przygotowuje si do rozmowy kwalifikacyjnej i wymienia
najczciej zadawane pytania
przez pracodawcw w czasie
rozmw kwalifikacyjnych,
wskazuje, jakie zasady autoprezentacji s szczeglnie
przydatne podczas rozmowy
kwalifikacyjnej,
omawia problem bezrobocia w swoim regionie i definiuje
pojcie stopy bezrobocia,
wymienia gwne rodzaje bezrobocia i wskazuje ich
przyczyny,
wie, w jaki sposb moe w przyszoci zwikszy swoje
szanse na rynku pracy
Przeprowadcie w klasie symulacj rozmowy kwalifikacyjnej dotyczcej wybranego
stanowiska pracy lub rozmowy wstpnej do
szkoy ponadgimnazjalnej albo zespou
artystycznego. Wybierzcie razem z
nauczycielem 34 osoby, ktre utworz
komisj rekrutacyjn, opracuj profil
idealnego kandydata, a nastpnie
przeprowadz krtkie rozmowy kwalifikacyjne
z wybranymi uczniami.
rozdzia 48. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
24
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
57. Zakadamy wasn firm
pomys na biznes,
cechy i umiejtnoci
dobrego
przedsibiorcy,
rejestracja dziaalnoci
gospodarczej,
przychd, dochd, koszt,
zysk, strata
i inne pojcia
zwizane z
prowadzeniem
wasnej firmy
podaje procedur rejestracji wasnej dziaalnoci
gospodarczej,
definiuje pojcia: dziaalno gospodarcza, przedsibiorca,
przedsibiorstwo
indywidualne,
wskazuje gwne przychody i koszty dziaalnoci
gospodarczej oraz rozumie,
kiedy i dlaczego moe wystpi
zysk lub strata,
wyjania, na czym polega planowanie przewidywanych
kosztw i przychodw w firmie
Podzielcie si na 68-osobowe zespoy i opracujcie wasny pomys na biznes.
W waszych grupach wyznaczcie osoby, ktre
bd peni nastpujce funkcje: dyrektora
finansowego, dyrektora marketingu i reklamy,
dyrektora sprzeday, kierownika
zarzdzajcego ludmi oraz 4 pracownikw.
Razem z nauczycielem zastanwcie si, jak
przygotowa si do realizacji pomysu,
a nastpnie sprbujcie go wdroy na terenie
szkoy, zakadajc fikcyjn firm. Z jakich
waszych usug mogliby skorzysta inni na
terenie szkoy?
rozdzia 49. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 47.49.)
58. Powtrzenie i
podsumowanie
dziau
tematycznego Przedsibiorczo
i aktywno
zawodowa
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau:
Przedsibiorczo i aktywno
zawodowa
praca klasowa (dzia IX)
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
25
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
X. Wspczesna gospodarka
59. Gospodarka rynkowa czy centralnie planowana?
zasoby naturalne,
ludzkie i
kapitaowe,
gospodarowanie zasobami
gospodarka
narodowa,
cechy gospodarki
centralnie
planowanej i
wolnorynkowej
wymienia trzy rodzaje zasobw w gospodarce oraz opisuje
gwne zasady racjonalnego
gospodarowania zasobami,
wskazuje najwaniejsze cechy gospodarki centralnie
planowanej i wolnorynkowej
oraz przedstawia
najwaniejsze rnice midzy
nimi
Przygotuj prezentacj multimedialn na temat dowolnego pastwa z byego bloku
socjalistycznego, w ktrym po II wojnie
wiatowej wprowadzono gospodark
centralnie planowan. Po prezentacji wsplnie
z klas zastanwcie si, jakie s dzi tego
skutki.
rozdzia 50. scenariusz lekcji
60. Pacimy podatki. Jakie i dlaczego?
historia podatkw w
Polsce i na
wiecie,
rodzaje podatkw w
Polsce,
stawki PIT, CIT i VAT
wymienia i definiuje rodzaje podatkw wystpujcych w
Polsce,
oblicza podatek dochodowy od osb fizycznych (PIT) ,
wyjania, czym s podatki progresywny i liniowy oraz
wskazuje rnice midzy nimi,
wyjania, co to jest VAT, jakie s podstawowe zasady
naliczania tego podatku, kto go
paci i wedug jakich stawek
Podzielcie si na dwie grupy. Niech wyznaczeni przez grup przedstawiciele pjd
do urzdu skarbowego w celu uzyskania
odpowiednio:
1. grupa deklaracji PIT-37 razem z instrukcj,
2. grupa deklaracji PIT-36 razem z instrukcj.
Nastpnie poprocie nauczyciela, aby przygotowa dane dwch fikcyjnych osb,
z ktrych jedna uzyskuje dochd z umowy o
prac, a druga z dziaalnoci gospodarczej.
Sprbujcie obliczy naleny podatek.
rozdzia 51. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
26
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
61. Do czego su pienidze?
historia pienidza i jego
podstawowe
formy,
funkcje pienidza
w gospodarce,
przyczyny i rodzaje inflacji
wymienia najwaniejsze rodzaje pienidza wystpujce
w gospodarce,
definiuje i szczegowo opisuje cztery podstawowe funkcje
pienidza oraz podaje przykad
obiegu pienidza
w gospodarce rynkowej,
podaje przyczyny i rodzaje inflacji, w wyniku ktrej
pienidz traci na wartoci, a
gospodarka przestaje si
rozwija,
podaje aktualny poziom inflacji w Polsce
Podzielcie si na cztery grupy, w ktrych przygotujecie prezentacje multimedialne na
temat walut. W pierwszej grupie przygotujcie
prezentacj na temat historii zotego polskiego
w okresie midzywojennym, w drugiej na
temat historii polskiego zotego po II wojnie
wiatowej, w trzeciej grupie na temat euro, a
w czwartej na temat dolara amerykaskiego.
rozdzia 52. scenariusz lekcji,
sprawdzian
(rozdziay 50.52.)
62. Pienidze pracuj same banki, gieda, inwestycje
bank centralny i jego funkcje w
gospodarce,
banki komercyjne
kredyty,
oszczdnoci,
inwestycje,
gieda papierw wartociowych
podstawowe
zasady
inwestowania
wyjania, skd pochodzi sowo bank i jakie ma ono
znaczenie wspczenie,
wymienia funkcje banku centralnego i wyjania rol,
jak NBP odgrywa w polityce
gospodarczej pastwa
polskiego,
wymienia gwne funkcje bankw komercyjnych w
Polsce,
podaje, o co warto zapyta w banku przed podjciem decyzji
o wziciu kredytu, i wie, jak i
Wybierz kilka dowolnych bankw komercyjnych, ktre dziaaj w twojej okolicy,
a nastpnie wybierz bank, ktry twoim
zdaniem jest najbardziej przyjazny dla
klientw. Uzasadnij swj wybr na przykadzie
konta osobistego, lokaty bankowej lub
dowolnego rodzaju kredytu.
Podzielcie si na grupy. W kadym zespole wybierzcie jedn dowoln spk z indeksu
WIG30 i przez miesic obserwujcie ceny akcji
tej spki. Sprbujcie dokona analizy i
zastanwcie si, co moe mie wpyw na kursy
akcji wybranej przez was firmy. Po miesicu
przygotujcie prezentacj podsumowujc i
rozdzia 53. wskazwki
metodyczne
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
27
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
gdzie mona ulokowa swoje
pienidze,
wymienia gwne funkcje giedy papierw
wartociowych
przedstawcie na forum klasy swoje
spostrzeenia poczynione w grupach.
63. Budet pastwa i wskaniki gospodarcze
dochody i wydatki
budetu
pastwa,
deficyt budetowy i
dug publiczny,
niebezpieczestwo inflacji przy
planowaniu i
tworzeniu
budetu
pastwa,
PKB, PNB i dochd
narodowy
wyjania, co to jest budet pastwa, i wskazuje jego
najwaniejsze rda
dochodw i rodzaje wydatkw,
wskazuje na przyczyny powstawania deficytu i dugu
publicznego,
definiuje pojcie inflacji i okrela jej wpyw na
gospodark,
posuguje si pojciami: wzrost gospodarczy i recesja oraz
interpretuje najwaniejsze
wskaniki gospodarcze
pastwa PKB i PNB
Poszukaj informacji na temat PKB w Polsce po jej wejciu do Unii Europejskiej. Czy uwaasz,
e przystpienie do UE przyspieszyo rozwj
polskiej gospodarki? Uzasadnij odpowied.
rozdzia 54. wskazwki
metodyczne
64. Jak pastwo chroni pracownikw i pracodawcw?
prawa i obowizki
pracownika,
charakterystyka umowy o prac
i innych umw
zlecajcych
wymienia najwaniejsze zalety zatrudnienia na umow o
prac,
wskazuje podstawowe prawa i obowizki pracownika,
wskazuje wysoko kosztw pracy w Polsce oraz wymienia
Jakie funkcje powinny peni zwizki zawodowe, aby gospodarka moga si rozwija
i by powstaway nowe miejsca pracy?
Poszukajcie informacji na temat reformy emerytalnej z 1999 r. oraz wczeniejszego
systemu emerytalnego.
Poszukajcie informacji wrd bliskich i
rozdzia 55. wskazwki
metodyczne
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
28
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
wykonanie
pracy,
ubezpieczenia spoeczne i
zdrowotne,
podstawowe informacje o
systemie
emerytalnym
w Polsce
wszystkie rodzaje skadek
ubezpieczeniowych, ktre
pac pracownicy i
pracodawcy,
okrela, jaki jest sens ubezpiecze spoecznych i
zdrowotnych
przyjaci na temat rnych rodzajw
ubezpiecze. Kto, kiedy i dlaczego powinien z
nich korzysta?
65. Dobry szef, dobry pracownik etyczne pastwo
etyka w miejscu pracy,
etyka zawodowa
i etyka w
biznesie,
znaczenie zachowa
etycznych
w biznesie
definiuje pojcia etyki zawodowej i etyki w biznesie
oraz wskazuje na ich znaczenie
w pracy zawodowej i w
gospodarce,
wymienia przykady nieetycznych zachowa w
pracy i w biznesie,
wyjania, jakie korzyci osiga uczciwa firma i dlaczego bycie
etycznym ley w interesie
pracodawcw i
przedsibiorcw
Poszukaj informacji na temat koncepcji spoecznej odpowiedzialnoci biznesu. Napisz,
jakie s jej gwne zaoenia.
rozdzia 56. wskazwki
metodyczne
66. Reklama i marketing. Prawa kupujcego. Obowizki sprzedawcy
reklama dwigni
handlu, czyli
ABC marketingu
i reklamy,
wyjania, w jaki sposb, stosujc narzdzia
marketingowe, przedsibiorca
moe zwikszy swoje szanse
na sukces rynkowy,
Napisz przykadow reklamacj produktu elektronicznego, ktry ma ukryt wad. Wady
tej nie moge wykry podczas dokonywania
zakupu, np. zawieszajca si gra
komputerowa. Podaj, kogo i dlaczego
rozdzia 57. scenariusz lekcji
Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum
AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba
29
Lp. Temat lekcji Najwaniejsze
zagadnienia Osignicia ucznia
Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego
Podrcznik Materiay
metodyczne
prawa konsumenckie,
organizacje konsumenckie
wymienia cechy skutecznej reklamy,
wymienia podstawowe prawa konsumenckie oraz obowizki
sprzedawcy,
podaje informacje, ktre powinny by zawarte w
gwarancji oraz wskazuje
rnice midzy gwarancj a
niezgodnoci towaru z
umow,
skada reklamacj w wypadku kupna towaru, ktry ma ukryte
wady lub nie moe by
wykorzystany zgodnie
z przeznaczeniem,
wskazuje instytucje zajmujce si ochron praw konsumenta
i wie, jak skorzysta z ich
pomocy
powiniene o tym poinformowa oraz gdzie
naley zoy reklamacj.
Skorzystaj z podanych w podrczniku wskazwek i przygotuj projekt reklamy swojej
szkoy (graficzny lub multimedialny). Postaraj
si, aby nie zabrako w nim humoru i
ciekawych informacji dla potencjalnego
kandydata do twojej szkoy.
Po uzgodnieniu z nauczycielem zorganizujcie spotkanie z miejscowym rzecznikiem praw
konsumentw. Sprbujcie porozmawia na
ten temat z dyrektorem szkoy oraz rodzicami.
Postarajcie si zareklamowa to spotkanie,
dajcie ogoszenie do lokalnej prasy,
poinformujcie swoich kolegw i koleanki w
innych klasach.
67. Powtrzenie
i podsumowanie
dziau:
Wspczesna
gospodarka
Praca klasowa
sprawdzenie wiedzy i
umiejtnoci
uczniw.
napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Wspczesna
gospodarka
praca klasowa (dzia X)