wos gim rozklad materialu 2015 16-1 · • opisuje role społeczne, wymienia kilka przykładów...

29
Wiedza o społeczeństwie Gimnazjum AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Małgorzata Poręba 1 Rozkład materiału Lp. Temat lekcji Najważniejsze zagadnienia Osiągnięcia ucznia Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego Podręcznik Materiały metodyczne I. Człowiek i społeczeństwo 1. Oto jest człowiek – człowiek i jego najważniejsze umiejętności co wyróżnia nas od innych, potrzeby człowieka wymienia swoje niektóre uzdolnienia i umiejętności, wymienia i opisuje najważniejsze elementy osobowości człowieka Przeprowadź rozmowę lub wywiad z rodzicami albo opiekunami o tym, co w życiu jest ważniejsze: mieć czy być. Wyobraź sobie, że pewnego dnia budzisz się w świecie, w którym z powodu nieudanego eksperymentu z klonowaniem wszyscy ludzie są identyczni pod względem wyglądu i osobowości. Napisz opowiadanie o jednym dniu spędzonym w takim świecie. Nadaj tytuł swojemu opowiadaniu. rozdział 1. scenariusz lekcji 2. Człowiek wśród innych człowiek jako istota społeczna, człowiek na społecznej scenie (role społeczne), więzi społeczne charakteryzuje człowieka jako istotę społeczną i wskazuje stosowne przykłady, opisuje role społeczne, wymienia kilka przykładów ról społecznych, które odgrywa rozdział 2. scenariusz lekcji

Upload: doantruc

Post on 28-Feb-2019

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

1

Rozkad materiau

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

I. Czowiek i spoeczestwo

1. Oto jest czowiek czowiek i jego najwaniejsze umiejtnoci

co wyrnia nas od innych,

potrzeby czowieka

wymienia swoje niektre uzdolnienia i umiejtnoci,

wymienia i opisuje najwaniejsze elementy

osobowoci czowieka

Przeprowad rozmow lub wywiad z rodzicami albo opiekunami o tym, co w yciu jest

waniejsze: mie czy by.

Wyobra sobie, e pewnego dnia budzisz si w wiecie, w ktrym z powodu nieudanego

eksperymentu z klonowaniem wszyscy ludzie

s identyczni pod wzgldem wygldu i

osobowoci. Napisz opowiadanie o jednym

dniu spdzonym w takim wiecie. Nadaj tytu

swojemu opowiadaniu.

rozdzia 1. scenariusz lekcji

2. Czowiek wrd innych

czowiek jako istota

spoeczna,

czowiek na spoecznej

scenie (role

spoeczne),

wizi spoeczne

charakteryzuje czowieka jako istot spoeczn i wskazuje

stosowne przykady,

opisuje role spoeczne, wymienia kilka przykadw rl

spoecznych, ktre odgrywa

rozdzia 2. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

2

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

3. By w grupie spoecznej

grupa spoeczna jako fundament

ycia

spoecznego,

rodzaje grup spoecznych

opisuje grupy spoeczne i wskazuje, jak rol odgrywaj,

charakteryzuje rne grupy spoeczne, wskazujc ich

specyficzne cechy,

dokonuje podziau grup spoecznych na formalne i

nieformalne, pierwotne i

wtrne, due i mae

Przygotujcie wsplnie z nauczycielem ankiety w ramach projektu spoecznego Moja

generacja jacy jestemy, co jest dla nas

wane. Przeprowadcie badania ankietowe

wrd uczniw gimnazjum, nastpnie

zaprezentujcie wyniki.

rozdzia 3. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 1.3.)

4. Razem, moci panowie! Czyli nie ma jak w grupie

normy grupowe,

role odgrywane w grupie,

rne typy przywdztwa w

grupie,

sposoby podejmowania

decyzji w grupie

wymienia, jakie role mona odgrywa w grupie,

opisuje rone typy przywdztwa w grupie,

charakteryzuje rne sposoby podejmowania decyzji w

grupie oraz wskazuje ich

dodatnie i ujemne strony,

wskazuje dobre i ze strony rnych typw przywdztwa

Przygotujcie w grupach takie projekty dziaa na rzecz innych ludzi, aby zosta w nich

zrealizowana norma wzajemnoci.

Przygotujcie ankiet badajc rne typy przywdcw wykorzystajcie ich

charakterystyki. Przeprowadcie sonda wrd

przewodniczcych samorzdu szkolnego i

samorzdw klasowych. Jakie typy

przywdztwa s im najblisze? Wyniki swoich

bada zaprezentujcie na forum klasy.

rozdzia 4. scenariusz lekcji

5. Wszystko zaczyna si w rodzinie

rodzina jako szkoa ycia w

spoeczestwie,

zbiorowo, spoeczno,

spoeczestwo

wymienia i opisuje podstawowe funkcje penione

przez rodzin,

opisuje rodzin jako ma grup spoeczn,

wyjania, na czym polega rnica midzy zbiorowoci,

spoecznoci

i spoeczestwem,

Zaprojektuj zmiany, ktre mona przeprowadzi w najbliszej okolicy twojej

szkoy, a ktrych celem bdzie poprawa

jakoci ycia spoecznoci lokalnej. Zastanw

si, jakie dziaania mona podj, aby

urzeczywistni twj projekt.

rozdzia 5. wskazwki

metodyczne

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

3

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

charakteryzuje na wybranych przykadach spoeczestwo

otwarte i spoeczestwo

zamknite

6. Podziay, zrnicowanie i problemy spoeczestwa

by albo mie, czyli o

wartociach i

stylach ycia,

zrnicowanie spoeczestwa,

o spoeczestwie

polskim i jego

problemach

opisuje, na czym polega zrnicowanie spoeczestwa,

wskazuje problemy spoeczne w swojej najbliszej okolicy

Przygotujcie w grupach ankiety i przeprowadcie w waszej szkole badania

dotyczce szkolnych problemw uczniw, a

nastpnie zaproponujcie pogram dziaa,

ktry mgby pomc w rozwizaniu tych

kwestii.

Poszukaj informacji o problemach spoecznych wystpujcych w twojej okolicy. Sprbuj

wskaza dziaania, ktre mogyby je

zlikwidowa.

rozdzia 6. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 4.6.)

7. Walczy, odej, negocjowa...

pojcie konfliktu,

przyczyny powstawania

konfliktw,

sposoby rozwizywania

konfliktw,

sztuka prowadzenia

negocjacji

wymienia najwaniejsze rodzaje konfliktw,

wskazuje przyczyny powstawania konfliktw,

podejmuje prb rozwizania prostego konfliktu

interpersonalnego na drodze

negocjacji,

opisuje najwaniejsze zasady prowadzenia negocjacji

Skorzystaj z prasy lub internetu i przygotuj wystpienie na temat konfliktw

midzynarodowych, ktre zdarzyy si w cigu

ostatnich lat na wiecie. Opowiedz o

sposobach ich rozwizywania.

Przygotujcie scenki w formie dramy pokazujce przebieg negocjacji midzy

pastwami, ktre stany wobec groby

konfliktu zbrojnego.

rozdzia 7. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

4

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

8. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Czowiek i

spoeczestwo

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Czowiek i

spoeczestwo

praca klasowa (dzia I)

II. By uczniem, by obywatelem

9. Jestem uczniem, czyli lekcja o szkole

zasady i normy funkcjonowania

szkoy,

kodeks ucznia, blaski i cienie

spoecznoci

szkolnej

opisuje, jakie funkcje peni w szkole: dyrektor, rada

rodzicw, rada pedagogiczna i

samorzd szkolny,

wskazuje co najmniej kilka wanych funkcji, ktre peni

szkoa,

podaje, jak rol w yciu spoecznoci szkolnej odgrywa

kodeks ucznia

Przygotujcie akcj Nasza Szkoa, w czasie ktrej zaprezentujcie np. histori waszej

szkoy, znanych absolwentw, a take

informacje o tym, jak obecnie dziaa wasza

szkoa. Skuteczno tych dziaa moecie

sprawdzi w formie ankiet lub konkursu

wiedzy o szkole.

rozdzia 8. wskazwki

metodyczne

10. Ile zaley od nas samych, czyli sw kilka o samorzdzie szkolnym

rne znaczenia pojcia

samorzdno,

funkcjonowanie samorzdu

szkolnego,

jak zorganizowa

wybory

samorzdowe w

szkole

wskazuje najwaniejsze funkcje, jakie peni samorzd

szkolny,

podaje najwaniejsze zasady wyboru samorzdu szkolnego

Korzystajc z przeprowadzonych wrd uczniw ankiet, opracujcie propozycje zada,

ktre powinien realizowa wasz samorzd

szkolny w najbliszym roku.

rozdzia 9. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 7., 8., 9.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

5

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

11. Umiejtnoci i cnoty obywatelskie

katalog cnt i umiejtnoci

obywatelskich,

znaczenie cnt i umiejtnoci

obywatelskich,

cechy dobrego obywatela

okrela znaczenie cnt i umiejtnoci obywatelskich,

wskazuje cechy dobrego obywatela, odwoujc si do

przykadw wspczesnych i

historycznych

Przygotuj i przeprowad na terenie szkoy akcj plakatowo-informacyjn promujc

pozytywne zachowania spoeczne

i obywatelskie.

Na podstawie ankiet okrel, ktre z postaci historycznych i wspczesnych s wskazywane

jako wzorce dobrego obywatela. Sformuuj

pytania w ten sposb, aby odpowiedzi

wyjaniay motywy wyboru okrelonej postaci.

Wyniki opracuj w formie plakatu i zaprezentuj

na forum klasy.

rozdzia 10. wskazwki

metodyczne

12. Spoeczestwo obywatelskie

spoeczestwo obywatelskie,

rnorodno dziaa

obywatelskich,

Polacy jako spoeczestwo

obywatelskie

opisuje, czym jest spoeczestwo obywatelskie,

wskazuje, jak mona aktywnie uczestniczy w yciu

publicznym i obywatelskim,

wskazuje dziaania, jakie podejmuje spoeczestwo

obywatelskie

Przygotuj projekt dziaa na rzecz innych (np. akcja charytatywna, pomoc innym w nauce),

ktry mgby zrealizowa samodzielnie lub

wsplnie ze znajomymi.

rozdzia 11. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 10., 11.)

13. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: By

uczniem, by

obywatelem

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: By uczniem,

by obywatelem

praca klasowa (dzia II)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

6

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

III. W wiecie mediw i informacji

14. rodki masowego przekazu we wspczesnym wiecie

rnorodno rodkw

masowego

przekazu,

rola mediw w spoeczestwie,

rodki masowego

przekazu jako

czwarta wadza

opisuje rne rodzaje mediw, opisuje rne sposoby

interaktywnej komunikacji,

wskazuje, jak rol odgrywaj media we wspczesnym

spoeczestwie,

wykazuje, dlaczego media s nazywane czwart wadz

Opracuj projekt dotyczcy korzystania przez uczniw z rnych rodzajw mediw. Wska,

jakie dziaania naley podj, aby propagowa

media ciekawe i wartociowe.

rozdzia 12. wskazwki

metodyczne

15. Jak korzysta ze rodkw masowego przekazu?

odrnianie informacji od

komentarza,

rola reklamy w mediach,

badania opinii publicznej i ich

znaczenie dla

spoeczestwa

wyszukuje w mediach potrzebne informacje,

odrnia informacj od komentarza,

krytycznie odbiera przekaz reklamowy,

opisuje znaczenie bada opinii publicznej,

odczytuje i interpretuje sondae opinii publicznej

Przygotuj projekt reklamy spoecznej dotyczcej problemw twojej spoecznoci

szkolnej.

rozdzia 13. scenariusz lekcji

16. Jak zdobywa, przetwarza i prezentowa informacje?

informacja na wag zota a

spoeczestwo

informacyjne,

odrnia opinie od faktw, przygotowuje samodzielnie

prezentacj i publicznie j

przedstawia,

Korzystajc z zamieszczonego w podrczniku schematu prezentacji, przygotuj krtkie

(maksymalnie 5 minut) wystpienie na temat

zwizany z mediami.

rozdzia 14. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 12.14.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

7

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

opinie a fakty, trudna sztuka

prezentacji

opisuje i stosuje zasady komunikowania si oraz

budowania wsppracy

w ramach grupy

Przygotujcie scenki, w ktrych w formie niewerbalnej przedstawicie takie pojcia jak

np. wolno, patriotyzm, mio.

17. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: W wiecie

mediw i

informacji

(np. w formie

sprawdzianu)

uczniowie pisz sprawdzian

(lekcje 14.16.)

w czasie 2030

minut,

krtkie omwienie

sprawdzianu

napisa i zaliczy sprawdzian praca klasowa (dzia III)

IV. Samorzd terytorialny

18. Nic o nas bez nas Kilka sw o samorzdzie terytorialnym

samorzd terytorialny,

sposb powoywania

wadz

samorzdowych

i ich struktura,

zadania gminy, powiatu,

wojewdztwa

wyjania, czym jest samorzd terytorialny,

opisuje struktur i wymienia najwaniejsze zadnia

samorzdu terytorialnego,

podaje sposb powoywania wadz samorzdu

terytorialnego,

podaje nazwy gminy, powiatu i wojewdztwa, w ktrych

mieszka

Przygotuj prezentacj o gminie, w ktrej mieszkasz, lub o swoim powiecie albo

wojewdztwie. W prezentacji uwzgldnij

nastpujce elementy: wadze, obszar

i ludno, ciekawe miejsca, kultur, histori.

Przeprowad wywiad z dziaaczem samorzdowym w twojej gminie na temat jego

dziaalnoci w samorzdzie terytorialnym.

Wywiad zaprezentuj na forum klasy.

rozdzia 15.

scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

8

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

19. Spoeczno lokalna oraz sposoby jej organizowania si

samorzdno jako sposb

organizowania

si

spoecznoci,

wpyw obywateli na

decyzje wadz

samorzdowych,

samorzd terytorialny a

wadza

centralna

wskazuje, w jaki sposb obywatele mog wpywa na

decyzje wadz samorzdowych,

pisze petycj lub list otwarty skierowany do wadz

samorzdu lokalnego

Na podstawie przeprowadzonych ankiet okrel katalog najwaniejszych problemw, ktrymi

powinien si zaj samorzd lokalny twojej

gminy (twojego miasta). Nastpnie w formie

listu otwartego lub petycji do radnego opisz

najczciej pojawiajcy si problem i wska

propozycj jego rozwizania.

rozdzia 16. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 15., 16.)

20. Jak funkcjonuj urzdy samorzdu terytorialnego?

procedury obowizujce w

zaatwianiu

spraw w

urzdach,

zaatwiamy sprawy

urzdowe w

gminie,

powiecie i

wojewdztwie

podaje, jakie sprawy mona zaatwi w urzdach

samorzdu terytorialnego,

opisuje najwaniejsze sposoby postpowania przy zaatwianiu

rnych spraw w urzdach,

sporzdza pismo urzdowe

rozdzia 17. scenariusz lekcji

21. To, co najbliej maa ojczyzna

pojcia maej ojczyzny i

regionu,

wyjania, czym s maa ojczyzna i region,

wymienia czynniki ksztatujce odrbno regionaln,

Przygotuj prezentacj na temat regionu, w ktrym mieszkasz.

Napisz opowiadanie: Moja maa ojczyzna to....

rozdzia 18. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 17., 18.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

9

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

czynniki ksztatujce

odrbno

regionaln,

patriotyzm obywatelski

wskazuje cechy charakterystyczne regionu, w

ktrym mieszka,

wyjania, czym jest patriotyzm obywatelski

22. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Samorzd

terytorialny

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Samorzd

terytorialny

praca klasowa

(dzia IV)

V. Pastwo i wadza demokratyczna

23. Na pocztku byo pastwo

geneza pastwa,

funkcje pastw, geneza

narodw

charakteryzuje najwaniejsze teorie powstania pastwa,

wymienia funkcje pastwa, podaje genez wspczesnych

narodw i wie, jak ksztatuje

si poczucie tosamoci

narodowej

Opracujcie w grupach projekty wasnych pastw. Prezentujc je, pamitajcie

o instytucjach, ktre tworz pastwo,

systemie rzdzenia, a take symbolach

narodowych.

rozdzia 19. scenariusz lekcji

24. Polak czy polski obywatel?

obywatelstwie polskim,

sia stereotypw

wyjania, czym si rni obywatelstwo od narodowoci,

podaje, w jaki sposb mona naby obywatelstwo na prawie

Przygotujcie i przeprowadcie w szkole kampani skierowan przeciwko stereotypom

narodowociowym.

rozdzia 20. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

10

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

jak postrzegamy

inne narody, a

jak inni nas

postrzegaj

ziemi i prawie krwi,

wymienia prawa i obowizki obywatelskie wynikajce z

konstytucji,

wyjania, czym jest stereotyp i jak funkcjonuje

25. Trudna sztuka patriotyzmu

polskie symbole narodowe,

Ojczyzn kocha trzeba i

szanowa

rne oblicza patriotyzmu,

modzi ludzie a patriotyzm

opisuje, jak powstay polskie symbole narodowe,

wyjania, odwoujc si do rnych przykadw, czym jest

patriotyzm,

wskazuje rnice midzy patriotyzmem a

nacjonalizmem, szowinizmem,

kosmopolityzmem

W ciekawej formie (np. komiksu lub ilustrowanego opowiadania) przedstaw

legendarne opowieci o powstaniu polskich

symboli narodowych.

Napisz opowiadanie o tym, jak bdzie wyglda patriotyzm przyszoci.

rozdzia 21. scenariusz lekcji

26. Inni u nas, my u innych o mniejszociach narodowych, etnicznych i Polonii

mniejszoci narodowe a

mniejszoci

etniczne,

Polacy na obczynie,

o budowaniu szacunku dla

innych narodw

odrnia mniejszoci narodowe od mniejszoci

etnicznych,

wymienia mniejszoci narodowe i etniczne yjce

obecnie w Polsce i przedstawia

ich prawa,

wyjania, co to jest Polonia i w jaki sposb Polacy yjcy za

granic podtrzymuj swoj

wi z ojczyzn

Poszukajcie informacji o mniejszociach narodowych i uchodcach przebywajcych w

Polce i opracujcie projekt dziaa, ktre

mogyby przedstawi i przybliy spoecznoci

szkolnej ich sytuacj.

rozdzia 22. wskazwki

metodyczne,

sprawdzian

(rozdziay 19.22.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

11

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

27. O najwaniejszych zasadach demokracji

dzieje demokracji,

najwaniejsze zasady

nowoytnej

demokracji,

wady i zalety demokracji

wymienia najwaniejsze etapy w dziejach demokracji,

okrela najwaniejsze zasady nowoczesnej demokracji,

wskazuje mocne i sabe strony demokracji

Opracuj projekt na temat fikcyjnej wyspy noszcej nazw Antydemokracja.

W formie komiksu przedstaw jeden fragment z dziejw demokracji.

rozdzia 23.

scenariusz lekcji

28. Systemy autorytarne i totalitarne

wiek XX stuleciem

totalitaryzmu i

autorytaryzmu,

wadza a obywatel w

systemach

autorytarnych,

wadza a obywatel w

systemach

totalitarnych

wyjania, czym s systemy totalitarne i autorytarne,

okrela, na czym polega negatywna rola systemw

totalitarnych i autorytarnych

Przygotuj projekt (np. w formie prezentacji) o wspczesnych pastwach rzdzonych w

sposb totalitarny lub autorytarny.

Z osobami pamitajcymi lata 40. i 50. XX w. przeprowad wywiad na temat wprowadzania

w Polsce komunizmu i czasw stalinowskich.

rozdzia 24. scenariusz lekcji

29. Polskie tradycje demokratyczne

polskie tradycje demokratyczne,

wadza autorytarna i

totalitarna w

historii pastwa

polskiego,

III Rzeczpospolita

wymienia najwaniejsze tradycje demokracji polskiej,

opisuje, jak powstaa III Rzeczpospolita,

wymienia najwaniejsze sukcesy III Rzeczypospolitej

rozdzia 25. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

12

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

30. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Pastwo

i wadza

demokratyczna

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Pastwo i

wadza demokratyczna

praca klasowa (dzia V)

VI. Aktywno polityczna

31. Wyborcy i wybory

prawie do uczestnictwa w

wyborach,

zasady demokratycznyc

h wyborw,

kryteria, ktrymi si

kieruj

wyborcy,

kampania wyborcza

wskazuje argumenty za udziaem w wyborach,

wymienia najwaniejsze zasady demokratycznych wyborw,

wymienia najwaniejsze z punktu widzenia wyborcy

cechy kandydata

Razem z opiekunem samorzdu szkolnego opracujcie ordynacj wyborcz do samorzdu

waszej szkoy.

Na podstawie ankiet przeprowadzonych wrd uczniw opracujcie charakterystyk idealnego

kandydata na przewodniczcego samorzdu

szkolnego.

rozdzia 26. scenariusz lekcji

32. Wspczesne systemy partyjne

systemy partyjne i ich

podzia,

charakterystyka polskiego

systemu

partyjnego

wskazuje rnice midzy poszczeglnymi systemami

partyjnymi,

charakteryzuje wybrany system partyjny oraz wskazuje

jego wady i zalety

Przygotujcie obrady gabinetu cieni powicone ocenie pracy aktualnego rzdu.

rozdzia 27. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

13

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

33. Partyjny, bezpartyjny, a moe zwizkowiec?

cechy i funkcje partii

politycznych

i zwizkw

zawodowych,

charakterystyka najwaniejszych

partii

politycznych i

zwizkw

zawodowych w

Polsce

wymienia najwaniejsze funkcje partii politycznych,

charakteryzuje partie polityczne obecne w sejmie,

wskazujc, ktre nale do

koalicji rzdzcej, a ktre do

opozycji (uczniowski projekt

edukacyjny),

omawia najwaniejsze funkcje zwizkw zawodowych

Przygotuj prezentacj na temat: Gwne partie polityczne w dzisiejszej Polsce.

rozdzia 28.

wskazwki

metodyczne

34. Blaski i cienie ycia politycznego

od antycznej polis do

wspczesnego

polityka,

kultura polityczna,

moralno a polityka

okrela cechy, jakimi powinien si odznacza dobry polityk,

wyjania, na czym polega kultura polityczna,

podaje przykady zachowa etycznych w polityce, a take

sytuacji, gdy zasady etyczne

nie s w polityce

przestrzegane,

sporzdza oficjalny list lub petycj

Przygotuj zestaw dziesiciu pyta, ktre chciaby zada znanemu politykowi.

Napisz list otwarty lub petycj w sprawie, ktr uwaasz za szczeglnie wan dla ycia

politycznego Polakw, np. na temat korupcji

wrd politykw, niskiej frekwencji wyborczej,

brutalizacji zachowa wrd modziey.

rozdzia 29. scenariusz lekcji

35. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Aktywno

polityczna

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Aktywno

polityczna

praca klasowa

(dzia VI)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

14

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

VII. Ustrj Rzeczypospolitej

36. Konstytucja jako najwaniejszy akt prawny

konstytucjach polskich,

konstytucja jako najwyszy akt

prawny,

najwaniejsze zasady

ustrojowe

zapisane w

konstytucji

wymienia najwaniejsze polskie konstytucje,

okrela rol, jak odgrywa konstytucja w pastwie,

charakteryzuje najwaniejsze zasady ustrojowe zapisane w

polskiej konstytucji

Przygotuj prezentacj multimedialn na temat: Historia konstytucji polskich.

rozdzia 30. scenariusz

lekcji

37. Prawa i obowizki wynikajce z Konstytucji RP

katalog praw i obowizkw

wynikajcych z

konstytucji,

znajomoci praw i obowizkw

zapisanych w

konstytucji,

prawa obywatelskie a

prawa czowieka

podaje przykady praw i wolnoci zapisanych w

konstytucji,

opisuje, czym s prawa czowieka,

opisuje organizacje zajmujce si ochron praw czowieka

Przeprowadcie w waszej szkole badania, ktre wyka, na ile uczniowie znaj swoje

prawa i obowizki. Opracujcie wyniki. Jeli

bd one niezadowalajce, zastanwcie si,

jak zmieni taki stan rzeczy.

rozdzia 31. scenariusz lekcji

38. Wadza ustawodawcza sejm i senat

sposb powoywania

wadzy

ustawodawczej,

wyjania zasad trjpodziau wadzy na przykadzie pastwa

polskiego,

wyjania, jak s

Przygotujcie i zaprezentujcie (np. w formie prezentacji multimedialnej) wystpienie na

temat: Jak dziaaj parlamenty w wybranych

pastwach Europy?.

rozdzia 32. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 30.32.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

15

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

zakres wadzy oraz funkcje

sejmu i senatu,

etapy tworzenia ustawy,

praca polskiego parlamentu

przeprowadzane w Polsce

wybory parlamentarne,

omawia zadania, zasady dziaania i funkcje polskiego

parlamentu,

opisuje proces uchwalania ustawy

39. Wadza wykonawcza Rzeczypospolitej Polskiej

sposb powoywania

wadzy

wykonawczej

Prezydenta RP,

Rady Ministrw,

zakres wadzy premiera i

prezydenta,

suba cywilna

wymienia przykady uprawnie prezydenta w rnych

dziedzinach,

wyjania, jak jest powoywany i czym si zajmuje rzd,

podaje nazwisko aktualnego premiera i kilku ministrw,

wyjania, na czym polega konstruktywne wotum

nieufnoci,

wyjania, w jakim celu jest powoywana suba cywilna i

czym powinien si

charakteryzowa urzdnik

suby cywilnej

Przygotujcie symulacj posiedzenia rzdu, na ktrym przedstawicie sprawy, jakimi powinny

si zaj poszczeglne resorty, oraz

propozycje dziaa, jakie powinny by podjte

w celu realizacji tych zada.

rozdzia 33. scenariusz lekcji

40. Jak dziaa system sdowniczy w Rzeczypospolitej Polskiej?

organizacja systemu

sdownictwa w

III RP,

opisuje organy wadzy sdowniczej,

okrela zasady, na podstawie ktrych dziaaj polskie sdy

Przeprowadcie wrd uczniw ankiet oceniajc dziaalno polskiego systemu

sdownictwa, a nastpnie przygotujcie

w grupach argumenty do dyskusji na temat:

rozdzia 34. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

16

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

zasady okrelajce

dziaalno

wadzy

sdowniczej

Jak dziaa system sdowniczy w Polsce?.

Przygotowujc si do dyskusji, poszukajcie na

ten temat informacji, np. w mediach.

41. Organy wymiaru sprawiedliwoci, kontroli pastwowej i ochrony prawa

organy wymiaru sprawiedliwoci

,

sdy i trybunay,

organy kontroli prawa

wyjania, jak dziaaj sdy powszechne,

wyjania, jak rol odgrywa w Polsce Trybuna Konstytucyjny,

a jak Trybuna Stanu

Wcielcie si w role osb wystpujcych w sdach (np. sdziego, obrocy) i przygotujcie

w klasie inscenizacj przebiegu rozprawy

sdowej rozstrzygajcej w sprawie cywilnej lub

karnej.

Odwiedcie stron internetow Rzecznika Praw Dziecka, zapoznajcie si z jej zawartoci,

a nastpnie przeprowadcie w szkole

kampani informacyjn na temat dziaalnoci

Rzecznika Praw Dziecka.

rozdzia 35. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 33.35.)

42. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Ustrj

Rzeczypospolitej

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Ustrj

Rzeczypospolitej

praca klasowa (dzia VII)

VIII. Polska, Europa i wspczesny wiat

43. Polska w Europie, Polska na wiecie

najwaniejsze kierunki polskiej

polityki

zagranicznej,

relacje Polski

przedstawia najwaniejsze kierunki polskiej polityki

zagranicznej,

charakteryzuje relacje Polski z wybranym krajem na

Na podstawie samodzielnie zebranych informacji scharakteryzuj relacje Polski

z wybranym krajem. Odwoaj si do kwestii

historycznych, politycznych, gospodarczych

i kulturalnych.

rozdzia 36. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

17

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

z ssiadami,

polskie przedstawicielst

wa zagraniczne

podstawie samodzielnie

zebranych informacji,

wyjania, czym zajmuj si ambasady i urzdy konsularne,

wymienia najwaniejsze cele polskiej polityki obronnej i

podejmowane w jej ramach

inicjatywy

Opracujcie w grupach projekty dziaa, ktre mogyby przybliy Polakom ich ssiadw.

44. We wsplnej Europie

najwaniejsze etapy tworzenia

Unii

Europejskiej,

cele i zasady funkcjonowania

zjednoczonej

Europy,

instytucje Unii Europejskiej,

przyszo integracji

Europejskiej

wymienia cele integracji europejskiej oraz wyjania, jak

w UE s realizowane zasady

pomocniczoci i solidarnoci,

opisuje etapy integracji europejskiej oraz wskazuje na

mapie Europy starych i nowych

czonkw Unii Europejskiej,

wyjania, czym si zajmuj najwaniejsze instytucje UE,

formuuje wasne stanowisko na temat dalszego rozszerzenia

oraz pogbienia integracji Unii

Europejskiej

Przygotuj scenariusz obchodw Dnia Europy w twojej szkole.

rozdzia 37. scenariusz lekcji

45. W Polsce, czyli w Europie

by obywatelem

Unii

Europejskiej,

blaski czonkostwa w

wymienia podstawowe uprawnienia wynikajce z

posiadania obywatelstwa Unii

Europejskiej,

sformuuje wasne wnioski na temat korzyci pyncych z

Zaprojektuj wasn okadk paszportu europejskiego.

Przygotujcie w grupach projekt wykorzystania jakiego unijnego programu edukacyjnego w

waszej szkole lub unijnego funduszu w

lokalnym rodowisku.

rozdzia 38. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 36.38.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

18

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

Unii

Europejskiej,

pozycja Polski w UE

czonkostwa w Unii

Europejskiej oraz na temat

pozycji Polski w UE),

wskazuje przykady dziaa majcych na celu pozyskanie i

wykorzystanie unijnych

funduszy w najbliszym

rodowisku

46. Ten niespokojny wiat

przyczyny i miejsca

najwaniejszych

konfliktw

midzynarodow

ych we

wspczesnym

wiecie,

dziaalno ONZ,

najwaniejsze organy ONZ,

organizacje dziaajce w

ramach

systemu ONZ

wskazuje najwaniejsze przyczyny wspczesnych

konfliktw

midzynarodowych,

wskazuje na mapie miejsca najwaniejszych konfliktw

midzynarodowych, omawia

ich przebieg i prby

rozwizania jednego z nich,

wyjania, czym zajmuje si ONZ,

wymienia najwaniejsze organy ONZ

Przygotuj prezentacj dotyczc zakoczonych i wci trwajcych misji pokojowych ONZ

(terytorium, zakres dziaalnoci,

konsekwencje).

rozdzia 39. scenariusz lekcji

47. Problemy wspczesnego wiata

charakterystyka najwikszych

problemw

wspczesnego

wyjania, czym jest globalizacja oraz odwoujc si do

konkretnych przykadw

wskazuje jej przejawy w

Przygotuj plan akcji majcej na celu pomoc osobom potrzebujcym z twojego najbliszego

otoczenia. Zaplanuj swoj prac: rozpoznanie

potrzeb, zaplanowanie dziaa, poszukiwanie

rozdzia 40. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 39.40.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

19

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

wiata,

przyszo wiata

kulturze, gospodarce i polityce,

wymienia najwaniejsze problemy wspczesnego

wiata, wskazuje rejony ich

wystpowania i najwaniejsze

przyczyny,

podaje przykady dziaa, ktre mog doprowadzi do poprawy

sytuacji na wiecie

sojusznikw, nagonienie sprawy,

przeprowadzenie akcji, podzia zada i

obowizkw.

48. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau: Polska,

Europa

i wspczesny

wiat

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau tematycznego:

Polska, Europa i wspczesny

wiat

praca klasowa (dzia VIII)

IX. Przedsibiorczo i aktywno zawodowa

49. Czy warto by przedsibiorczym?

potrzeby czowieka a

praca,

postawie przedsibiorczej,

osobowo czowieka a

praca

zawodowa,

cechy i

definiuje, na czym polega postawa przedsibiorcza i

wymienia przyczyny, z powodu

ktrych ludzie podejmuj

prac,

wymienia pi rodzajw potrzeb czowieka i wskazuje,

w jaki sposb praca pozwala

zaspokaja ludzkie potrzeby,

wskazuje cztery typy

Przygotuj projekt wasnego pomysu na biznes. W jakiej dziedzinie chcesz dziaa oraz jakie

cechy i umiejtnoci w brany wybranej przez

ciebie s najwaniejsze?

rozdzia 41. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

20

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

umiejtnoci

czowieka

przedsibiorcze

go

osobowoci i potrafi je

powiza z postaw

przedsibiorcz,

wymienia cechy i umiejtnoci czowieka przedsibiorczego i

wykorzystuje je w swojej pracy

50. Jak si stawa przedsibiorczym?

budowanie postawy

przedsibiorczej

,

rola autoprezentacji

w ksztatowaniu

postawy

przedsibiorczej

wyjania, jaka jest rola pozytywnej autoprezentacji w

ksztatowaniu postawy

przedsibiorczej,

wskazuje, w jaki sposb mona zbudowa postaw

przedsibiorcz,

przygotowuje i przedstawia na forum klasy prezentacj o

swoich zainteresowaniach

Poszukaj w internecie informacji na temat asertywnoci. Zastanw si, czy jeste osob

asertywn. Co moesz zrobi, aby by bardziej

asertywnym?

Napisz, w jakich sytuacjach yciowych pozytywna autoprezentacja moe pomc

w realizacji zamierze.

rozdzia 42. scenariusz lekcji

51. Czy wicej zawsze znaczy lepiej?

pojcie i specyfika rynku,

mechanizmy rynkowe

popyt, poda,

cena,

rwnowaga rynkowa

interpretuje pojcie niewidzialnej rki rynku oraz

definiuje pojcie rynku,

wymienia i definiuje trzy mechanizmy rynkowe oraz

wskazuje, w jaki sposb

wpywaj one na siebie,

wyjania zjawisko dumpingu i potrafi odpowiedzie, dlaczego

niektrym przedsibiorstwom

Na podstawie dowolnie wybranego produktu lub usugi wyjanij, w jaki sposb dziaaj

prawa popytu i poday oraz w jaki sposb

cena reguluje ilo dbr na rynku.

Poszukaj w internecie informacji na temat elastycznoci cenowej popytu. Jak sdzisz,

jakich produktw i usug moe dotyczy to

prawo? Uzasadnij swoj odpowied.

rozdzia 43. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 41.43.)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

21

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

opaca si sprzedawa

produkty po zanionych

cenach

52. Budet domowy co kupi, a na czym zaoszczdzi?

planowanie budetu

domowego,

dochody gospodarstw

domowych,

wydatki gospodarstw

domowych,

racjonalne gospodarowani

e budetem

domowym

przygotowuje zrwnowaony budet gospodarstwa

domowego,

wymienia gwne rda dochodw i rodzaje wydatkw

gospodarstw domowych,

charakteryzuje i wykorzystuje w planowaniu najwaniejsze

zasady racjonalnego

gospodarowania budetem

domowym

Przygotujcie w trzech grupach budety nastpujcych przedsiwzi: przedstawienia,

dyskoteki dla wszystkich uczniw w szkole,

wystawy prac artystycznych uczniw waszej

klasy. Podzielcie si zadaniami, ktre bdziecie

musieli wykona, aby przygotowa

zbilansowane budety.

rozdzia 44. scenariusz lekcji

53. Dziaa z gow podstawowe zasady organizacji pracy

planowanie i organizacja

pracy wasnej,

razem atwiej rola i znaczenie

pracy grupowej,

lider i jego funkcje w

grupie

opisuje i stosuje najwaniejsze zasady organizacji pracy

wasnej oraz pracy grupowej,

stosuje w praktyce schemat organizacji pracy w grupie,

wymienia najwaniejsze cechy i umiejtnoci dobrego lidera,

planuje i razem z grup i wdraa wybrany projekt

artystyczny, naukowy lub

sportowy

Przygotujcie projekt szkolnej gazetki, w ktrej bdziecie informowa o yciu szkoy i

sprawach uczniw. Razem z nauczycielem lub

wychowawc (po uzgodnieniu z dyrekcj

szkoy) stwrzcie zestaw podstawowych zasad

pracy grupowej w tej gazetce. Wsplnie

wybierzcie lidera przedsiwzicia, ktry

rozdzieli funkcje i zadania oraz w

porozumieniu z grup wyznaczy cele do

realizacji. Nastpnie rozpocznijcie zbieranie

materiaw i akcj reklamujc wasz gazetk

w szkole. Po wydaniu pierwszego numeru

Rozdzia 45. wskazwki

metodyczne

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

22

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

dokonajcie analizy waszej pracy, aby w

przyszoci bya ona jeszcze bardziej

efektywna.

54. U podstaw kariery

planowanie kariery

edukacyjnej i

zawodowej,

cechy i umiejtnoci

wymagane

przez

wspczesny

rynek pracy,

badanie predyspozycji

zawodowych,

zawody przyszoci i

zawody

schykowe

wyjania, jakie znaczenie ma dobrze skonstruowany plan

kariery zawodowej dla wyboru

szkoy ponadgimnazjalnej i

pniejszej drogi zawodowej,

opracowuje indywidualny plan kariery edukacyjnej i

zawodowej,

wymienia cechy i umiejtnoci dobrego pracownika oraz

brane i zawody, ktre bd

si w przyszoci rozwija, i te,

ktre bd zawodami

schykowymi

Przeprowad ankiet z lokalnym przedsibiorc. Zastanw si, w jaki sposb

planowanie i konsekwencja w dziaaniu

pomagaj mu w prowadzeniu wasnej firmy.

Porozmawiaj z bliskimi na temat ich zawodw. Z ktrych dowiadcze warto skorzysta i

przed jakimi ewentualnymi bdami, ktre oni

popenili, moesz si uchroni?

rozdzia 46. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 44.46.)

55. Jak si znale na rynku pracy?

poszukiwanie ofert pracy,

jak napisa dobre CV i list

motywacyjny

wyjania, od jakich gwnych czynnikw gospodarczych i

spoecznych zaley sytuacja na

rynku pracy,

wskazuje miejsca, w ktrych mona znale aktualne oferty

pracy oraz skorzysta z

doradztwa zawodowego,

Wyobra sobie, e jeste przedsibiorc i poszukujesz kandydatw do pracy. Opracuj

ogoszenie prasowe, w ktrym precyzyjnie

okrelisz wymagania wobec kandydatw.

Postaraj si, aby ogoszenie dotyczyo brany

zgodnej z twoimi zainteresowaniami.

Sprbuj napisa swoje CV. Zastosuj si do wskazwek podanych w podrczniku. Postaraj

rozdzia 47. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

23

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

podaje najwaniejsze zasady sporzdzania dobrego CV oraz

listu motywacyjnego,

pisze samodzielnie wasne CV i list motywacyjny oraz potrafi

wymieni najczstsze

oczekiwania pracodawcw

i pracownikw

si, aby z CV wyania si obraz osoby

energicznej i pogodnej.

56. Jak zdoby prac i uchroni si przed bezrobociem?

przygotowanie do rozmowy

kwalifikacyjnej,

bezrobocie i jego rne

odmiany

przygotowuje si do rozmowy kwalifikacyjnej i wymienia

najczciej zadawane pytania

przez pracodawcw w czasie

rozmw kwalifikacyjnych,

wskazuje, jakie zasady autoprezentacji s szczeglnie

przydatne podczas rozmowy

kwalifikacyjnej,

omawia problem bezrobocia w swoim regionie i definiuje

pojcie stopy bezrobocia,

wymienia gwne rodzaje bezrobocia i wskazuje ich

przyczyny,

wie, w jaki sposb moe w przyszoci zwikszy swoje

szanse na rynku pracy

Przeprowadcie w klasie symulacj rozmowy kwalifikacyjnej dotyczcej wybranego

stanowiska pracy lub rozmowy wstpnej do

szkoy ponadgimnazjalnej albo zespou

artystycznego. Wybierzcie razem z

nauczycielem 34 osoby, ktre utworz

komisj rekrutacyjn, opracuj profil

idealnego kandydata, a nastpnie

przeprowadz krtkie rozmowy kwalifikacyjne

z wybranymi uczniami.

rozdzia 48. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

24

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

57. Zakadamy wasn firm

pomys na biznes,

cechy i umiejtnoci

dobrego

przedsibiorcy,

rejestracja dziaalnoci

gospodarczej,

przychd, dochd, koszt,

zysk, strata

i inne pojcia

zwizane z

prowadzeniem

wasnej firmy

podaje procedur rejestracji wasnej dziaalnoci

gospodarczej,

definiuje pojcia: dziaalno gospodarcza, przedsibiorca,

przedsibiorstwo

indywidualne,

wskazuje gwne przychody i koszty dziaalnoci

gospodarczej oraz rozumie,

kiedy i dlaczego moe wystpi

zysk lub strata,

wyjania, na czym polega planowanie przewidywanych

kosztw i przychodw w firmie

Podzielcie si na 68-osobowe zespoy i opracujcie wasny pomys na biznes.

W waszych grupach wyznaczcie osoby, ktre

bd peni nastpujce funkcje: dyrektora

finansowego, dyrektora marketingu i reklamy,

dyrektora sprzeday, kierownika

zarzdzajcego ludmi oraz 4 pracownikw.

Razem z nauczycielem zastanwcie si, jak

przygotowa si do realizacji pomysu,

a nastpnie sprbujcie go wdroy na terenie

szkoy, zakadajc fikcyjn firm. Z jakich

waszych usug mogliby skorzysta inni na

terenie szkoy?

rozdzia 49. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 47.49.)

58. Powtrzenie i

podsumowanie

dziau

tematycznego Przedsibiorczo

i aktywno

zawodowa

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau:

Przedsibiorczo i aktywno

zawodowa

praca klasowa (dzia IX)

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

25

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

X. Wspczesna gospodarka

59. Gospodarka rynkowa czy centralnie planowana?

zasoby naturalne,

ludzkie i

kapitaowe,

gospodarowanie zasobami

gospodarka

narodowa,

cechy gospodarki

centralnie

planowanej i

wolnorynkowej

wymienia trzy rodzaje zasobw w gospodarce oraz opisuje

gwne zasady racjonalnego

gospodarowania zasobami,

wskazuje najwaniejsze cechy gospodarki centralnie

planowanej i wolnorynkowej

oraz przedstawia

najwaniejsze rnice midzy

nimi

Przygotuj prezentacj multimedialn na temat dowolnego pastwa z byego bloku

socjalistycznego, w ktrym po II wojnie

wiatowej wprowadzono gospodark

centralnie planowan. Po prezentacji wsplnie

z klas zastanwcie si, jakie s dzi tego

skutki.

rozdzia 50. scenariusz lekcji

60. Pacimy podatki. Jakie i dlaczego?

historia podatkw w

Polsce i na

wiecie,

rodzaje podatkw w

Polsce,

stawki PIT, CIT i VAT

wymienia i definiuje rodzaje podatkw wystpujcych w

Polsce,

oblicza podatek dochodowy od osb fizycznych (PIT) ,

wyjania, czym s podatki progresywny i liniowy oraz

wskazuje rnice midzy nimi,

wyjania, co to jest VAT, jakie s podstawowe zasady

naliczania tego podatku, kto go

paci i wedug jakich stawek

Podzielcie si na dwie grupy. Niech wyznaczeni przez grup przedstawiciele pjd

do urzdu skarbowego w celu uzyskania

odpowiednio:

1. grupa deklaracji PIT-37 razem z instrukcj,

2. grupa deklaracji PIT-36 razem z instrukcj.

Nastpnie poprocie nauczyciela, aby przygotowa dane dwch fikcyjnych osb,

z ktrych jedna uzyskuje dochd z umowy o

prac, a druga z dziaalnoci gospodarczej.

Sprbujcie obliczy naleny podatek.

rozdzia 51. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

26

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

61. Do czego su pienidze?

historia pienidza i jego

podstawowe

formy,

funkcje pienidza

w gospodarce,

przyczyny i rodzaje inflacji

wymienia najwaniejsze rodzaje pienidza wystpujce

w gospodarce,

definiuje i szczegowo opisuje cztery podstawowe funkcje

pienidza oraz podaje przykad

obiegu pienidza

w gospodarce rynkowej,

podaje przyczyny i rodzaje inflacji, w wyniku ktrej

pienidz traci na wartoci, a

gospodarka przestaje si

rozwija,

podaje aktualny poziom inflacji w Polsce

Podzielcie si na cztery grupy, w ktrych przygotujecie prezentacje multimedialne na

temat walut. W pierwszej grupie przygotujcie

prezentacj na temat historii zotego polskiego

w okresie midzywojennym, w drugiej na

temat historii polskiego zotego po II wojnie

wiatowej, w trzeciej grupie na temat euro, a

w czwartej na temat dolara amerykaskiego.

rozdzia 52. scenariusz lekcji,

sprawdzian

(rozdziay 50.52.)

62. Pienidze pracuj same banki, gieda, inwestycje

bank centralny i jego funkcje w

gospodarce,

banki komercyjne

kredyty,

oszczdnoci,

inwestycje,

gieda papierw wartociowych

podstawowe

zasady

inwestowania

wyjania, skd pochodzi sowo bank i jakie ma ono

znaczenie wspczenie,

wymienia funkcje banku centralnego i wyjania rol,

jak NBP odgrywa w polityce

gospodarczej pastwa

polskiego,

wymienia gwne funkcje bankw komercyjnych w

Polsce,

podaje, o co warto zapyta w banku przed podjciem decyzji

o wziciu kredytu, i wie, jak i

Wybierz kilka dowolnych bankw komercyjnych, ktre dziaaj w twojej okolicy,

a nastpnie wybierz bank, ktry twoim

zdaniem jest najbardziej przyjazny dla

klientw. Uzasadnij swj wybr na przykadzie

konta osobistego, lokaty bankowej lub

dowolnego rodzaju kredytu.

Podzielcie si na grupy. W kadym zespole wybierzcie jedn dowoln spk z indeksu

WIG30 i przez miesic obserwujcie ceny akcji

tej spki. Sprbujcie dokona analizy i

zastanwcie si, co moe mie wpyw na kursy

akcji wybranej przez was firmy. Po miesicu

przygotujcie prezentacj podsumowujc i

rozdzia 53. wskazwki

metodyczne

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

27

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

gdzie mona ulokowa swoje

pienidze,

wymienia gwne funkcje giedy papierw

wartociowych

przedstawcie na forum klasy swoje

spostrzeenia poczynione w grupach.

63. Budet pastwa i wskaniki gospodarcze

dochody i wydatki

budetu

pastwa,

deficyt budetowy i

dug publiczny,

niebezpieczestwo inflacji przy

planowaniu i

tworzeniu

budetu

pastwa,

PKB, PNB i dochd

narodowy

wyjania, co to jest budet pastwa, i wskazuje jego

najwaniejsze rda

dochodw i rodzaje wydatkw,

wskazuje na przyczyny powstawania deficytu i dugu

publicznego,

definiuje pojcie inflacji i okrela jej wpyw na

gospodark,

posuguje si pojciami: wzrost gospodarczy i recesja oraz

interpretuje najwaniejsze

wskaniki gospodarcze

pastwa PKB i PNB

Poszukaj informacji na temat PKB w Polsce po jej wejciu do Unii Europejskiej. Czy uwaasz,

e przystpienie do UE przyspieszyo rozwj

polskiej gospodarki? Uzasadnij odpowied.

rozdzia 54. wskazwki

metodyczne

64. Jak pastwo chroni pracownikw i pracodawcw?

prawa i obowizki

pracownika,

charakterystyka umowy o prac

i innych umw

zlecajcych

wymienia najwaniejsze zalety zatrudnienia na umow o

prac,

wskazuje podstawowe prawa i obowizki pracownika,

wskazuje wysoko kosztw pracy w Polsce oraz wymienia

Jakie funkcje powinny peni zwizki zawodowe, aby gospodarka moga si rozwija

i by powstaway nowe miejsca pracy?

Poszukajcie informacji na temat reformy emerytalnej z 1999 r. oraz wczeniejszego

systemu emerytalnego.

Poszukajcie informacji wrd bliskich i

rozdzia 55. wskazwki

metodyczne

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

28

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

wykonanie

pracy,

ubezpieczenia spoeczne i

zdrowotne,

podstawowe informacje o

systemie

emerytalnym

w Polsce

wszystkie rodzaje skadek

ubezpieczeniowych, ktre

pac pracownicy i

pracodawcy,

okrela, jaki jest sens ubezpiecze spoecznych i

zdrowotnych

przyjaci na temat rnych rodzajw

ubezpiecze. Kto, kiedy i dlaczego powinien z

nich korzysta?

65. Dobry szef, dobry pracownik etyczne pastwo

etyka w miejscu pracy,

etyka zawodowa

i etyka w

biznesie,

znaczenie zachowa

etycznych

w biznesie

definiuje pojcia etyki zawodowej i etyki w biznesie

oraz wskazuje na ich znaczenie

w pracy zawodowej i w

gospodarce,

wymienia przykady nieetycznych zachowa w

pracy i w biznesie,

wyjania, jakie korzyci osiga uczciwa firma i dlaczego bycie

etycznym ley w interesie

pracodawcw i

przedsibiorcw

Poszukaj informacji na temat koncepcji spoecznej odpowiedzialnoci biznesu. Napisz,

jakie s jej gwne zaoenia.

rozdzia 56. wskazwki

metodyczne

66. Reklama i marketing. Prawa kupujcego. Obowizki sprzedawcy

reklama dwigni

handlu, czyli

ABC marketingu

i reklamy,

wyjania, w jaki sposb, stosujc narzdzia

marketingowe, przedsibiorca

moe zwikszy swoje szanse

na sukces rynkowy,

Napisz przykadow reklamacj produktu elektronicznego, ktry ma ukryt wad. Wady

tej nie moge wykry podczas dokonywania

zakupu, np. zawieszajca si gra

komputerowa. Podaj, kogo i dlaczego

rozdzia 57. scenariusz lekcji

Wiedza o spoeczestwie Gimnazjum

AUTORZY: Piotr Krzesicki, Piotr Kur, Magorzata Porba

29

Lp. Temat lekcji Najwaniejsze

zagadnienia Osignicia ucznia

Propozycje edukacyjnego projektu uczniowskiego

Podrcznik Materiay

metodyczne

prawa konsumenckie,

organizacje konsumenckie

wymienia cechy skutecznej reklamy,

wymienia podstawowe prawa konsumenckie oraz obowizki

sprzedawcy,

podaje informacje, ktre powinny by zawarte w

gwarancji oraz wskazuje

rnice midzy gwarancj a

niezgodnoci towaru z

umow,

skada reklamacj w wypadku kupna towaru, ktry ma ukryte

wady lub nie moe by

wykorzystany zgodnie

z przeznaczeniem,

wskazuje instytucje zajmujce si ochron praw konsumenta

i wie, jak skorzysta z ich

pomocy

powiniene o tym poinformowa oraz gdzie

naley zoy reklamacj.

Skorzystaj z podanych w podrczniku wskazwek i przygotuj projekt reklamy swojej

szkoy (graficzny lub multimedialny). Postaraj

si, aby nie zabrako w nim humoru i

ciekawych informacji dla potencjalnego

kandydata do twojej szkoy.

Po uzgodnieniu z nauczycielem zorganizujcie spotkanie z miejscowym rzecznikiem praw

konsumentw. Sprbujcie porozmawia na

ten temat z dyrektorem szkoy oraz rodzicami.

Postarajcie si zareklamowa to spotkanie,

dajcie ogoszenie do lokalnej prasy,

poinformujcie swoich kolegw i koleanki w

innych klasach.

67. Powtrzenie

i podsumowanie

dziau:

Wspczesna

gospodarka

Praca klasowa

sprawdzenie wiedzy i

umiejtnoci

uczniw.

napisa i zaliczy prac klasow z zakresu dziau: Wspczesna

gospodarka

praca klasowa (dzia X)