wynagrodzenia zarządów największych spółek giełdowych w ...€¦ · relatywnie skromne...
TRANSCRIPT
Wynagrodzenia zarządów największych spółek giełdowych w 2012 roku Czy giełda popłaca?
www.pwc.com
Warszawa, 24 czerwca 2013
PwC
Agenda
1) Jakie obserwujemy trendy w wynagradzaniu członków zarządów?
2) Którzy prezesi zarobili w 2012 roku najwięcej i czy spółki te równie sowicie wynagradzają pozostałych członków zarządu?
3) Jakie zmiany zaszły w pakietach wynagrodzeń między 2011 a 2012 rokiem?
4) Na ile kierunki zmian w sposobie wynagradzania członków zarządów są spójne z oczekiwaniami samych zainteresowanych?
2
PwC
Trendy w wynagradzaniu top menedżerów
• W ślad za rozwojem sytuacji gospodarczej, zarówno poziom, jak i struktura wynagrodzeń członków zarządów największych spółek giełdowych uległy stabilizacji. Łączne wynagrodzenia krótkookresowe tej grupy wzrosły o około 10% w stosunku do roku 2011.
• Zahamowanie tempa wzrostu wynagrodzeń można było zaobserwować szczególnie w odniesieniu do poziomu premii. Fakt, że zmiany te korelują z wynikami spółek, świadczy o elastyczności systemów wynagrodzeń.
• Ugruntowany od zeszłego roku poziom premii w całości pakietu (ok. 35%) świadczy o stosunkowo mało agresywnym podejściu do kształtowania polityki wynagrodzeń kadry zarządzającej. Na wielu bardziej rozwiniętych rynkach kapitałowych wartość wynagrodzenia zmiennego przewyższa wartość pozostałych składników pakietu.
• Zainteresowanie długookresowymi programami motywacyjnymi w Polsce kształtuje się na podobnym poziomie jak w latach poprzednich (ok. 40% spółek oferuje takie motywatory). Wdrażanie premii odroczonych przez instytucje finansowe może doprowadzić do popularyzacji tego typu programów, choć ich percepcja wśród polskich menedżerów jest niejednoznaczna.
• Mimo rosnącej presji regulacyjnej skoncentrowanej na Corporate Governance w zarządzaniu wynagrodzeniami członków zarządów, nie poprawia się jakość danych ujawnianych przez polskie spółki. Wciąż mniej niż 30% spółek podaje informacje o wynagrodzeniach w podziale na poszczególne składniki.
3
PwC
Dziesięciu najlepiej wynagradzanych prezesów zarządów
4
Miejsce w rankingu w roku 2011
1 3 6 10 8 18 5 7 39 11
Roczne wynagrodzenie krótkoterminowe w 2011 roku (tys. zł)
11 860 7 350 4 820 3 420 3 850 2 610 5 180 4 690 1 710 3 260
Zmiana 2012/2011 (tys. zł) 500 -950 300 1140 530 1690 -900 -650 2260 0
• Wśród dziesięciu najlepiej zarabiających prezesów zarządów wynagrodzenie krótkoterminowe mieściło się w przedziale od ok. 3,3 mln zł do ok. 12,4 mln zł, przy średniej wynoszącej ok. 5,0 mln zł (wobec średniej 6,0 mln w roku 2011).
• 7 spośród 10 osób ponownie znalazło się w rankingu „Top 10”.
• Ponadto wynagrodzenie dwóch prezesów spoza pierwszej dziesiątki przekroczyło w 2012 roku próg 3 mln zł.
• Łącznie w 2012 roku 74 prezesów zarządów spółek z analizowanych indeksów otrzymało wynagrodzenie krótkoterminowe przekraczające 1 mln zł.
Osoby, które występowały w pierwszej dziesiątce w roku 2011 Nowe osoby w pierwszej dziesiątce
PwC
10 spółek, które najlepiej wynagradzały pozostałych członków zarządów
5
• Wśród dziesięciu najlepiej płacących spółek przeciętne wynagrodzenie członków zarządów mieściło się w przedziale od ok. 1,9 mln zł do ok. 4,8 mln zł, przy średniej wynoszącej ok. 2,8 mln zł (wobec średniej 2,3 mln w roku 2011).
• Ponad połowa spółek zadebiutowała w 2012 roku w tym rankingu.
• Łącznie w 2012 roku 46 spółek z analizowanych indeksów wypłaciło członkom zarządów przeciętne wynagrodzenie krótkoterminowe przekraczające 1 mln zł.
Miejsce w rankingu w roku 2011
n/a1)
1 12 2 3 17 79 9 16 28
Roczne wynagrodzenie krótkoterminowe w 2011 roku (tys. zł)
4 510 1 650 2 860 2 580 1 500 540 1 790 1 520 1 090
Zmiana 2012/2011 (tys. zł) -300 1270 -50 170 870 1730 270 470 840
1) W poprzedniej edycji badania spółka New World Resources nie wchodziła w skład analizowanych indeksów GPW.
Spółki, które występowały w pierwszej dziesiątce w roku 2011 Nowe spółki w pierwszej dziesiątce
PwC
Informacja rynkowa a postrzeganie wynagrodzenia • Na tle osób zarządzających
z różnych krajów, polska kadra kierownicza bardziej jest zainteresowana bezwzględną kwotą swoich pakietów wynagrodzeń niż ich relatywną wartością w stosunku do grupy porównawczej.
• Ponad połowa badanych w grupie międzynarodowej wolałaby otrzymywać wynagrodzenie relatywnie wyższe (na tle innych), ale o niższej wartości bezwzględnej niż wynagrodzenie niższe relatywnie, ale o wyższej wartości bezwzględnej. Natomiast tylko 12% polskich menedżerów wyraziło zainteresowanie takim kształtowaniem wynagrodzeń.
6 PwC
Źródło: Raport PwC, „Making executive pay work. The psychology of incentives”, 2012
PwC
Zmiany w pakietach wynagrodzeń
7
PwC
Zmiana poziomu wynagrodzeń członków zarządów
8
• Spadło tempo wzrostu przeciętnych wynagrodzeń kadry kierowniczej (w całej badanej grupie z 18% w roku 2011 do 10% w roku 2010). Najbardziej spadła dynamika przyrostu wynagrodzeń prezesów zarządów (tj. z 25% w roku 2011 do 1% w roku 2012).
• Zmniejszyła się różnica poziomów wynagrodzeń prezesów i członków zarządów (tj. z 60% w roku 2011 do 40% w roku 2012).
• W roku 2012 wynagrodzenia członków zarządów największych spółek giełdowych wzrosły przeciętnie o ok. 10% w porównaniu z rokiem 2011.
• Łączny wzrost wynagrodzeń w ciągu dwóch lat (2010 – 2012) wyniósł ok. 30%.
PwC
Stabilizacja struktury pakietu
• W porównaniu ze zmianami, które zaszły w latach 2010-2011, można zauważyć ugruntowanie struktury pakietu wynagrodzenia krótkoterminowego prezesów i członków zarządów największych spółek z GPW, tj. w latach 2011 – 2012:
• płaca zasadnicza stanowiła ok. 55% pakietu,
• premie stanowiły ok. 35% pakietu.
• Stabilne wyniki spółek przełożyły się na niski procentowy wzrost (4%) wypłacanych premii w porównaniu do roku poprzedniego (50%), kiedy było to uzasadnione wyraźnym wzrostem zysków spółek po okresie kryzysu.
• W 2012 roku wynagrodzenia zasadnicze wzrosły przeciętnie o ok. 5%, podczas gdy w 2011 wzrost ten wyniósł ok. 13%1).
9
1) Dotyczy grupy 30 spółek, które podały informacje o wynagrodzeniach w podziale na poszczególne składniki oraz które weszły w skład analizowanych indeksów w 2011 i 2012 roku.
PwC
Mało agresywne podejście do kształtowania pakietów wynagrodzeń
• W porównaniu do niektórych krajów zachodnich, w Polsce mamy do czynienia z mało agresywnym podejściem do kształtowania struktury pakietu wynagrodzeń osób zarządzających (relatywnie duży udział płacy zasadniczej, niezależnej od wyników).
• Najbardziej agresywne podejście do kształtowania pakietu wynagrodzeń miały w 2012 roku spółki z mWIG40. Tu udział premii rocznych kształtował się na poziomie ok. 40% całości pakietu (podobna sytuacja miała miejsce w roku 2010).
10
PwC
Awersja do ryzyka wśród menedżerów na całym świecie
11
Populacja Procent osób, które preferują
niższą, ale pewną premię
Wszyscy 64%
Kobiety 71%
Mężczyźni 62%
Sektor finansowy 68%
Pozostałe sektory 63%
Polska 63%
Wielka Brytania, Australia
80%
Francja, Holandia, Meksyk
50% i mniej
Źródło: Raport PwC, „Making executive pay work. The psychology of incentives”, 2012
• Wyższa kadra menedżerska woli niższą pewną wypłatę niż nagrodę o potencjalnie większej wartości, ale obarczoną ryzykiem.
• Preferencje polskich menedżerów nie odstają w tym przypadku od postaw prezentowanych przez większość światowej kadry zarządzającej.
• Od tej zasady są oczywiście wyjątki. Około 30 proc. badanych woli nagrodę o potencjalnie większej wartości, ale obarczoną ryzykiem.
• Warto poznać punkt widzenia zespołów menedżerskich i w tym kontekście korzystać z odpowiednich narzędzi motywacyjnych.
PwC
Zmiany w zakresie LTIP (1/2)
• W latach 2011 - 2012 zainteresowanie długookresowymi programami motywacyjnymi (LTIP) kształtowało się na podobnym poziomie (ok. 40% spółek oferowało swoim top managerom takie motywatory).
• Chociaż jest to udział znacznie wyższy niż jeszcze kilka lat temu (ok. 30%), nadal odbiega on od standardów rozwiniętych rynków kapitałowych, gdzie udział ten jest dużo większy i sięga niemal 100%.
12
• Nowe wymogi regulacyjne narzucają instytucjom finansowym konieczność wprowadzenia systemów premiowych opartych na częściowym odraczaniu wynagrodzenia zmiennego. Może to doprowadzić do upowszechnienia mechanizmów długoterminowego motywowania najwyższej kadry zarządzającej.
• Takie mechanizmy zostały już wprowadzone przez banki. Pierwsze wypłaty z tego tytułu będą obserwowane w roku 2013.
PwC
Zmiany w zakresie LTIP (2/2)
• Najbardziej popularną formą LTIP nadal pozostają opcje menedżerskie (najczęściej na akcje nowej emisji), choć w 2012 roku nastąpił wyraźny spadek udziału tej formy nagrody na rzecz akcji (wzrost udziału z 9% w roku 2011 do 17% w roku 2012) i innych instrumentów finansowych (m.in. obligacji, instrumentów fantomowych, planów gotówkowych).
• Wzrost zainteresowania akcjami jest spójny z trendami obserwowanymi na bardziej dojrzałych rynkach finansowych (gdzie dominują akcje za wyniki).
• Najpopularniejszymi miernikami długookresowymi w Polsce pozostały zysk na akcję (EPS) oraz EBITDA. Coraz większego znaczenia nabierają jednak cele indywidualne, szczególnie związane z uzyskaniem absolutorium z wypełnianych obowiązków.
80% opcje menedżerskie
90% akcje za wyniki
40% opcje menedżerskie
Czechy
Wielka Brytania
Polska
80% opcje menedżerskie
90% akcje za wyniki
40% opcje menedżerskie
Czechy
Wielka Brytania
Polska
13
68%
PwC
Niższa wartość nagrody odroczonej
14
• Osoby zarządzające postrzegają wartość płatności odroczonych w czasie znacznie poniżej ich wartości ekonomicznej czy księgowej.
• Polscy menedżerowie ponad dwukrotnie niżej oceniają wartość płatności odroczonych niż cała badana próba (postrzegana wartość 1 dolara odroczonego na okres trzech lat w całej badanej próbie – ok. 50 centów, w Polsce – ok. 20 centów).
Źródło: Raport PwC, „Making executive pay work. The psychology of incentives”, 2012
• W polskich spółkach wymiana osób na wyższych stanowiskach zachodzi często (w 2012 roku w ok. 20% badanych spółek nastąpiła zmiana na stanowisku prezesa zarządu). Stąd niskie oczekiwania względem otrzymania nagrody odroczonej.
PwC
Czynniki różnicujące poziom wynagrodzeń
15
PwC
Poziom wynagrodzenia a wielkość spółki
• Głównym determinantem płacy zasadniczej nadal jest wielkość organizacji i stopień skomplikowania biznesu.
• Najlepiej zależność tę oddaje kapitalizacja rynkowa, a w dalszej kolejności aktywa i przychody spółki.
• Spółki z WIG20 przeciętnie płacą swoim osobom zarządzającym ok. 1,89 mln zł rocznie, czyli prawie 1,4 razy więcej niż spółki z mWIG40 i dwa razy więcej niż z sWIG80. Różnice te były stabilne na przestrzeni ostatnich lat (tj. 1,6 i 1,9 w roku 2011 oraz 1,4 i 1,9 w roku 2010).
• W porównaniu z rokiem poprzednim, najwyższy, tj. ok. 20% wzrost wynagrodzeń, odnotowały spółki z mWIG40. Znacznie spadło tempo wzrostu wynagrodzeń spółek z dwóch pozostałych indeksów, tj. z 25% w roku 2011 do 8% w roku 2012 w przypadku WIG20 oraz brak wzrostu w przypadku sWIG80.
16
Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów.
PwC
Wpływ struktury właścicielskiej na wysokość wynagrodzeń menedżerów
• Podobnie jak w ubiegłych latach, można zaobserwować wyraźny wpływ struktury właścicielskiej na poziom wynagrodzeń.
• Spółki z dużym udziałem Skarbu Państwa (>25% akcjonariatu) oferują wynagrodzenia niższe niż pozostałe firmy z danego indeksu. W 2012 roku różnica ta wynosiła ok.:
• 30% w WIG20,
• 38% w mWIG40.
17
Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów.
• W przypadku mWIG40 różnica ta pogłębiła się w stosunku do roku 2011 o ponad 10 pkt. procentowych (tj. wówczas wynosiła ok. 25%).
PwC
Najbardziej atrakcyjne branże pod kątem przeciętnego wynagrodzenia
• Tak samo jak w ubiegłych latach, najwyższe przeciętne wynagrodzenie dla osób zarządzających w roku 2012 oferowała branża mediowa (ok. 2,87 mln zł). Przeciętny poziom wynagrodzeń pozostał jednak niemalże niezmieniony.
• W czołówce znalazła się też ponownie branża finansowa (banki – ok. 2,03 mln zł, ubezpieczenia – ok. 1,70 mln zł). Sektor rynku kapitałowego (np. domy maklerskie) zanotował znaczny spadek wynagrodzeń w stosunku do roku 2011 (ok. 23% ) i spadł z 4. na 11. miejsce.
• Uwagę zwraca sektor surowcowy, który pomimo swojej wielkości oferował dotychczas osobom zarządzającym relatywnie skromne wynagrodzenia. W roku 2012 branża ta odnotowała znaczny wzrost wynagrodzeń w stosunku do roku 2011 (ok. 78% ) i z miejsca 12. wspięła się na miejsce 4.
18
Ranking Przeciętne wynagrodzenia
Branża Top 5 2012 2011 2010 2012
(tys. zł) 2011
(tys. zł) Zmiana
media 1 1 1 2 870 2 880 0%
banki 2 3 2 2 030 1 880 8%
ubezpieczenia 3 2 7 1 700 2 820 -40%
surowcowy 4 12 15 1 660 930 78%
telekomunikacja 5 6 3 1 630 1 310 24%
Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów.
PwC
Metodyka badania PwC
• Badanie PwC objęło wynagrodzenia prezesów i członków zarządów 140 spółek z trzech indeksów giełdowych: WIG20, mWIG40 oraz sWIG80 według składu indeksów na 31 grudnia 2012 roku.
• Źródłem danych dotyczących wynagrodzeń były sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządów z działalności spółek za rok 2012.
• Wszystkie zestawienia, poza rankingiem najlepiej wynagradzanych prezesów zarządów oraz spółek, które wypłaciły najwyższe wynagrodzenia członkom zarządów (poza prezesem), obejmują wyłącznie te osoby, które zajmowały stanowisko w zarządzie przez cały 2o12 rok.
• Główne wnioski PwC dotyczą:
– trendów w wynagrodzeniach członków zarządów,
– zmian w strukturze pakietu wynagrodzeń oraz w poziomach wynagrodzeń, jakie zaszły między 2011 a 2012 rokiem, w kontekście dynamiki zmian lat ubiegłych,
– spójności kierunków zmian w wynagradzaniu członków zarządów z oczekiwaniami samych osób zarządzających.
19
PwC
Dziękujemy za uwagę
Barbara Mierzejewska
Menedżer
+48 519 50 73 58
Artur Kaźmierczak
Dyrektor
+48 519 50 74 90
Dominika Jędrzejewska
Starszy konsultant
+48 519 50 72 27
© 2013 PricewaterhouseCoopers. Wszystkie prawa zastrzeżone. Nazwa
„PricewaterhouseCoopers” odnosi się do firm wchodzących w skład sieci
PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny
podmiot prawny.