yalın dönüşüm ve operasyonel...

Yalın Dönüşüm ve Operasyonel Mükemmellik

Lütfi Apilioğulları

Lean Ofis | Istanbul

www.lutfiapiliogullari.com

İçindekiler

1. Yalın

2. Müşteri kimdir, ne ister ?

3. Değer zinciri ve yalın araçlar

Değer / Kayıp

Değer akış haritaları

Çalışma alanının organzasyonu

Tam zamanında üretim

Kalite güvence ağı

Toplam verimli bakım

4. Değişim süreci ve yönetimi

5. Soru ve cevaplar

Yalın Üretim The Toyota Production System (TPS) … “Lean”

Seri üretim (MASS Production) ilk olarak Springfield Armony / Massachusetts de başladı.

Heny Ford tarafında modern montaj hatları geliştirildi. Tüm modeller T ve siyah renk idi.

1950’lerde Japon Toyota zor durumdaydı. Maliyetler yüksek, verimlilik düşüktü. Taichi Ohno, Amerika’ya Ford Üretim Sistemlerini incelemeye gitti ve ilk yalın üretim felsefesinin temelleri atıldı.

> Değer oluşturmayan aktivitelerin ortadan kaldırılması

> Üretim hatlarının hızlı bir şekilde farklı model üretebilecek duruma getirilmesi

> Problem oluştuğu an, yeniden oluşumu engelleninceye kadar hatların durdurulması

2000 ler de Toyota dünyanın 1 numaralı üretici ve TPS herkesin kabul ettiği ve uygulamak için çaba sarf ettiği en ideal üretim yönetim sistemi oldu.

1 2 3 4 5


Heijunka Heijunka

Six Sigma

Value Stream Map, 5S , Supermarkets , SMED

JIT Jidoka

Foundation (VSM, 5 S, Standard, Supermarket, SMED)

Jidoka JIT Kaizen

Stop @ Abnormality

Takt Time Production

Single Piece Flow

Pull Production

Autonomation

Sequencing Level Loading

TPS

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Müşteri kimdir ?

Maaş’larımızı kim ödüyor ?

Müşteri =KRAL

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Müşteri ne ister ?

1- Kalite

2- Zamanında Teslimat

3- Esneklik

4- Uygun Fiyat

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Müşteri değer zinciri

Tedarikçi Fabrika Müşteri

Bizim Odağımız

Değer Zinciri ( Value Stream)

Son Kullanıcı

Üretim Zamanı ( Lead Time)

Değer zinciri

Malzeme tedarikinden ürünün son kullanıcıya ulaştırılmasına kadar ki tüm değer oluşturan /

oluşturmayan süreçlerin toplamıdır.

Değer (Value Added)

Müşterinin ücretini ödemeye razı olduğu ve ürüne fonksiyon, şekil, kalite anlamında değer katan her

türlü aktivite ve süreçlerdir.

Kayıp (Non Value Added)

Değer oluşturan aktivitelerin haricinde kalan her türlü aktivitedir. (MUDA)

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Müşteri değer zinciri

(Değer Üretmeyen Aktivite)

(Değer Üreten Aktivite)

Kayıplar = 20% Ciro

Tedarikçi Fabrika Müşteri

Bizim Odağımız

Değer Zinciri ( Value Stream)

Son Kullanıcı

Üretim Zamanı ( Lead Time)

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kayıplar (MUDA)

Aşırı üretim 1

Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

İşletme sermayesini bağlar

Gereksiz alan işgal eder

Problemleri gizler

Müşteri talebinden daha fazla üretme !

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Aşırı üretim 1

Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

Üretim zamanını artırır

Müşteriye cevap süresini geciktirir

Malzeme bekleme, ekipman bekleme

Bir sonraki parçayı bekleme

Yetki, onay bekleme

Envanterin beklemesi, müşterinin beklemesidir.!

1 2 3 4 5


Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

Ekipman gerektirir

Elleçleme hatalarına sebebiyet verir

Gerekli olduğu yerde minimize edilmelidir

Taşıma, üretim zamanını uzatır.!

1 2 3 4 5


Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

Kayıplar başka kayıpları tetikler.!

1. Stored : Malzeme bekler. MUDA

2. Moved : Malzeme taşınır. MUDA

3. Inspected : Malzeme kontrol edilir. MUDA

4. Processed : Malzeme süreçte işlem görür. DEĞER

1 2 3 4 5


Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

Gecikmelere sebep olur

Hata yapma olasılığını artırır

Ürüne hiçbir değer katmaz

Ürüne çok dokunuş, hata olasılığını artırır. !

1 2 3 4 5


Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

3W

Working : Çalışmak. Değer

Waiting : Beklemek. MUDA

Walking : Yürümek. MUDA

Operatör cerrah gibidir, her şey elinin altında olmalıdır.!

???

Aramak

Etrafında Dolaşmak

Oturmak

??? ???

Yürümek Tırmanmak Seçmek

Uzanmak Eğilmek

1 2 3 4 5


Bekleme 2

Taşıma 3

Envanter 4

Gereksiz İşlem 5

Gereksiz hareket 6

Fire 7

Kayıplar (MUDA)

Müşteriyi memnun etmez

Kaynak israfına sebep olur

Akışı engeller

Fire, tüm kaynakların boşa kullanılmasıdır. !

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kayıplar (MUDA) : Ohno çemberi

Bekleme Taşıma

Arama

Stok

Gereksiz hareket

Ohno Çemberi

1 2 3 4 5


Quality

Lead Time reduction by eliminating of all MUDA within Value Stream

(Deger zincirindeki tüm KAYIPLARI elimine ederek, üretim zamanının azaltılması )

Full utilization of man, machine and materials resources

(İnsan, Makine ve Malzeme kaynağının tam olarak verimli bir şekilde kullanılması)

Eliminate MUDA

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Yalın yaklaşım

MUDA

Değer (% 5 ≈ 10)

Kayıp (% 90 ≈ 95)

Geleneksel firmalar

Fokus % 5

MUDA

MUDA

Fokus %95

Yalın firmalar

İHMAL

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Değer akış haritaları

Değer akış haritaları

Problemin çözümü için öncelikle büyük resmin görülmesi

gerekir.

Değer akış haritaları süreç,malzeme ve bilgi akışının sipariş alınmasından ürünün müşteriye sevk edilmesine kadar yapılan tüm değer üreten ve üretmeyen aktivitelerin standart semboller kullanılarak bir kağıt üzerinde gösterilmesi işlemidir.

MIFA: Material Information Flow Analysis

- Proses akışı ( Process flow) - Malzeme akışı (Material flow) - Bilgi akışı(Information flow)

Process Language

Mevcut Durum Analizi

Gelecek Durum Analizi

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Sürekli iyileştirme çevrimi

. Neredeyiz ?

Nerede Olmak istiyoruz ?

Ne yapacağız?

Nasıl yapacağız?

Nasıl ölçeceğiz ?

Mevcut Durum Analizi

Gelecek Durum Analizi

Kaizen Game Plan

KAIZEN

KPI / Günlük Takip

Sürekli İyileştirme Çevrimi

İyileştirme asla bitmez !

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Çalışma Alanının Organizasyonu

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Çalışma Alanının Organizasyonu / 5S

0 S

1 2 3 4 5


1 S

Gereksiz nesneleri çalışma ortamından uzaklaştırın.! Fazla ve zamanı geçmiş malzemeler, kısa zaman içinde kullanılmayacak ekipman, zamanı geçmiş

kağıt-form-dosya, efektif kullanılmayan dolap, çekmece, masa, ne olduğu belirsiz kutu, konteyner, zamanı geçmil poster, duyuru, vs.

1 2 3 4 5


2 S

Her nesnenin «1» yeri olmalı ve her nesne kendi yerinde olmalı. Birbirleri ile ilgili nesneler 3E kuralına göre sıralanmalıdır. Easy : Rahat bulup ( easy to find). Easy : Rahat kullanıp (easy to use) Easy : Rahat bir şekilde yerine koyabilmesine (easy to put back)

1 2 3 4 5


3 S

Önce bir alanın ne kadar temiz olması gerektiğine karar verin, sonra bu noktaya ulaşıncaya kadar temizleyin. Hedeflenen temizlik seviyesinin tespiti, görevlendirme, metodlara karar verme, araçların temini, takip ve kontrol. İlk iki maddeyi sürekli gözden geçir ve kirlilik temel kaynaklarını bul ve yok et.!

1 2 3 4 5


4 S

En iyi pratikleri günlük hayatın bir parçası haline getirin ve ulaşılan seviyeyi sürekli koruyun. Kim neyi ne zaman yapacak, yapılacak işler için gerekli kaynakları oluştur, ilk 3S’i rutin günlük hale getir, denetleme yap – sonuçları izle.

1 2 3 4 5


5 S

5S yönetimin aynasıdır.

1 2 3 4 5


1 2 3 4 5

Yalın Üretim Çalışma Alanının Organizasyonu / Görsel yönetim

• Ev’de

Yol işaretleri

Posta adresleri

Ölçü kapları

Futbol kuralları

Yemek tarifleri

Dolap organizasyonu

Hız limiti

İş’de

Koridor, bölum işaretleri

Malzeme adresleri

Renk kodları

Çalışma kuralları

Shadow boardları

Kalite standartları

Takt / cycle times

T R A S H T O W E L S G L O V E S

TOOLS

Herhangi bir anormalliği farkedebilmek.

1 2 3 4 5


PCBA Montaj bandı : Gerçek zamanlı geri besleme. (Hatanın oluştuğu yerde)

1 2 3 4 5


1 2 3 4 5


Standart fabrika operasyon toplantısı (ASAKAI)

Amaç : Tüm fabrika yöneticilerinin bir arada günlük operasyon sonuçlarını değerlendirmesi.

Her sabah 09:00 – 09:20

• Safety : İşçi sağlığı ve güvenliği

• Quality : External / Internal ppm, customer complaints, scrap etc

• Delivery : On time delivery performance, extra shipment etc

• Performance : Direct efficiency, OEE, MTBF, MTTR, etc

The Heart of the production

ASAKAI BOARD PDCA

TRACKER

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Tam zamanında üretim / Tek parça akışı

CT . 6sn CT . 6sn

CT .

6sn

CT .

6sn

CT .

6sn

CT . 6sn

1 2 3 4 5


Proses-1 c/t : 6 sn

Proses-2

Proses-1 Proses-2

İlk Hazır Ürün 36 sn

Top. Üretim Zamanı 60 sn

Ara Stok

Taşıma

Ara Stok 5 PALET

Taşıma Forklift

İlk Hazır Ürün 12 SN

Top. Üretim Zamanı 36

Ara Stok 0

Taşıma YOK

c/t : 6 sn

c/t : 6 sn c/t : 6 sn c/t : 6 sn

TEK PARÇA AKIŞI

BATC TARZI ÜRETİM

1 2 3 4 5


1) U Hücre

2) Ayakta çalışma

3) Doktor / Hemşire

Malzemeci Operatör

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Tam zamanında üretim / Çekme sistemi

Supermarket Müşteri Proses Tedarikçi Proses

Çekme Sistemi (Pull System)

Tüketilenin yerine – tüketilen kadar konulması ile akışın kontrol edilmesi yaklaşımıdır.

Süpermarket

Kanban

Müşteri ne istiyor, ne zaman istiyor, ne kadar istiyor, nerede istiyor ?

1 2 3 4 5


Süpermarket

Belirli bir grup malzemenin, tanımlı bir alanda standart adetlerde stoklanması yaklaşımıdır.

RM Süpermarket

WIP Süpermarket

FG Süpermarket

Süpermarket Stok İçeriği

SM Stoğu üç bileşenden oluşur

Çevrim (Cycle) Stok

Tampon (Buffer) Stok

Emniyet (Safety) Stok

1 2 3 4 5


Kanban Uygulama Örnekleri

Kart uygulaması ile aşırı üretim engellenmiş olunur. ( Örnekte max ürt = 9 kasa )

Kırmızı bölgeye kadar kartlar dizildiğinde bu SM’de min miktarda ürün kaldığını ve artık üretimin başlaması gerektiği anlamına gelir.

Çekme sisteminde; bilgi malzemenin tersi yönde ilerler

1 2 3 4 5


PO PO

PO PO PO

RAW Material Supermarket

Supplier Supermarket

Finished Goods Supermarket

Customer Demand

FACTROY GROUP

FACTORY SUPPLIER

SUPPLIERs SUPPLIERs

FACTORY CUSTOMER

1 2 3 4 5


PO PO

Min Level

PO PO

Min Level

PO

RAW Material Supermarket

Supplier Supermarket

Finished Goods Supermarket

Customer Demand

FACTORY GROUP

FACTORY SUPPLIER

SUPPLIERs SUPPLIERs

FACTORY CUSTOMER

Immediate Response Shorter LEAD Time

Immediate Response Shorter LEAD Time ☞ Shortest Lead time between customer order and shipment

☞ Standardized stock level and increased stock turn

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Tam zamanında üretin / Heijunka

Heijunka

Müşteri talep değişkenliklerinden etkilenmeden üretim yapabilmemize imkan sağlayan sistemdir.

İki bileşeni vardır.

Dengeli Yükleme ( Level Loading)

Sıralama (Sequencing)

1 2 3 4 5


Dengeli yükleme ( Level Loading)

Dengesiz dağılmış yükün, tüm üretim periyotlarına eşit bir şekilde dağıtılması yaklaşımıdır.

Etkin insan / makine / malzeme kaynağı kullanımı

1 2 3 4 5


Sıralama ( Sequencing)

Dengesiz dağılmış yükün, tüm üretim periyotlarına eşit bir şekilde dağıtılması yaklaşımıdır.

Dengeli yük dağılımı sonrası, üretimin yine dengeli ancak küçük lot adetleri ile sıralanması yöntemidir. Üretim lead time’ını kısaltmak ve her müşteriye cevap verebilmek için ; üretim küçük lot adetleri ve sık ürün dönüşü ile yönetilmelidir.

Uzun lead time

Kısa lead time

Dengeli Üretim

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Çalışma Alanının Organizasyonu / SMED

SMED Adımları

1- Dahili / Harici adımların tanımlanması

2- Dahili adımların harici adımlara dönüştürülmesi

3- Dahi adımların kısaltılması

4- Harici adımların azaltılması

5- Adımların standart hale getirilmesi

Toplam c/o zamanı

Son çıkan iyi ürün ile ilk çıkan iyi ürün

arasında geçen süre

Hazırlık Süreci

Kurma Süreci ( makine STOP)

Ayar Süreci

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kalite güvence ağı

Kalite güvence ağı

Üretim zamanını kısaltabilmek için akış sağlanmalı ve bunun içinde küçük lot adetleri ile

çalışılmalıdır. Stoklar standart, kontrollü bir yapıda olmalıdır. Bu sonuçları yakalayabilmek için

öncelikle proses güvenirliğinin sağlaması gereklidir.

Kalite güvence ağı bileşenleri

Yerinde kalite kontrol

Jidoka

Poka Yoke

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kalite güvence ağı / Yerinde kontrol

Yerinde kalite kontrol

Kalite kontrol edilir yaklaşımından , kalite güvence altına alınır yaklaşımına geçiştir. Bu bağlamda

kalitenin proseste üretilmesi gerektiğine ve bunun operatör tarafından yapılması gerektiğini

düşünür.

Her süreç;

Hatalı ürün üretmemek,

Hatalı ürünü bir sonraki sürece

aktarmamaktan sorumludur.

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kalite güvence ağı / Yerinde kontrol

Jidoka

Duruş kültürü. Anormalliklerde operatörün duruş yetkisinin olması ve makinelerin hata önleyici

sistemlerle donatılması anlamına gelir. ( stop at abnomality)

Yalın felsefenin ilk temellerindendir. Hata düzeltilmeden , üretime devam edilmemelidir.

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Kalite güvence ağı / Poka Yoke

Poka & Yoke ( Hata önleyici düzenekler)

Poka : Kaza ile herkesin yapabileceği hata (Görülmeyen tesadüfi hata) ; Yoke : Korumak

(Azaltma). Yanlışlıkla yapılabilecek hataları sıfıra indirgemek ve olası hataları tespit etmek için

Kurulan düzeneklerdir. Amacı ;

Hata yapmayı engellemek ( prevent)

Hatayı tespit etmek (control)

1 – 10 – 100 kuralı

Problem Yeri Cost $

Hata giriş’de yakalandı $ 1

Fabrika Son proses’de yakalandı $ 10

Hata müşteride yakalandı $ 100

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Toplam Verimli Bakım (TPM)

Altı büyük kayıp ve OEE Üretim operasyonlarında 6 genel büyük kayıp bulunur. Bu kayıplar üç ana grup altında toplanır ve üç ana grubun bileşkesi ; OEE ( Overal Equipment Effectiveness : Toplam Ekipman Verimliliği) olarak ölçülür.

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Değişim yönetimi

Cirosal büyüme. (Yumurta)

Organizasyonel büyüme. (Kaz)

Zaman

Büyüme

RİSK

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Değişim yönetimi

Value Stream Mapping

LEAN Organization

Standard

KAIZEN & TRAINING

Heijunka

The House of LEAN The Strategy of LEAN

Ope

ratio

nal E

xcel

lenc

e

The right suppliers

The best people

World Class opr.systems

Performance based management

Cont. Imprmnt & Development Programs

5S Visual Mngmt.

Flow

SMED

PULL

Jidoka

Poka&Yoke

QAN

PDCA

TPM

QRS

P&L

Perf.Mng

1 2 3 4 5

Yalın Üretim Yalın felsefe

Sürekli İyileştirme

Mücadele, meydan okuma

Yerinde görme

KAIZEN

İnsan Ekip çalışması

Karşılıklı güven ve saygı

Yalın felsefe

Müşteri

Müşteri beklentileri

Kalite

Esneklik Fiyat

1 2 3 4 5

Yalın Üretim

1 2 3 4 5

YALIN YÖNETİM

Yalın Üretim Yalın felsefe

1 2 3 4 5

Teşekkürler.

yalın dönüşüm ve operasyonel...

Documents