yenbai_phan1

7/23/2019 YENBAI_Phan1

1/44

duBcCai,Th

Hn

PH

y l pni tnh

pht tribsng)cc kt qliu, sli

I.1. V

I.1.1.

Yn Bc b. Y

; 103o56pha Ty, pha

1: Bn

Tng

N I:

n thuyt mn Bi. Cc

cc hin ttrn a bcng tcu c bi

TR A

tr a l

i l tnhn Bi c- 105o03Nam gig Bc gi

hnh ch

in tch t

U KI

inh tng hiu kin n

ng trt lca tnh.kho st thtp tcc

L - KI

in ni,phm vikinh tnh S

p tnh H

h tnh Y

nhin c

N T

cc iuy ng vai

t vc im cc a ing trnh

H T- N

nm giii hnng. Ph

La v LGiang v

Bi.

a tnh l

15

HIN

in tnhintr quan tr

t stai bicc iu ku tra n niu tra, n

HN V

vng Ttoa Ty Bi Chu, pTuyn

6.886 k

KINH

- kinh t-ng n s

n a cht lin c mm 2013, v

hin cu tr

N

y Bc -a l t2c tnh Yha nguang.

2(theo s

T- X

hi cc knh thnh,

in quan (ltchyukt hp sc y.

ng Bco24 - 22Bi gi

Nam gi

liu ki

HI

u vc minht sinh v

qut, xi ltng hp tng cc ti

v Trung16 vtnh Lotnh Ph

k nm


2/44

16

2010), bng 2% din tch t nhin c a c n c v bng 10,4% din tch vngng Bc; xp th 8 so v i 11 tnh thuc vng ni pha Bc vquy m t ai.

Vi vtr a l l ca ng min Ty Bc, li nm trn trung im ca mttrong nhng tuyn hnh lang kinh tch l c Trung Quc - Vit Nam: Cn Minh

- Lo Cai - H Ni - Hi Phng, c hth ng giao thng tng i a dng gmcc loi hnh: ng b, ng st, ng thy to cho Yn Bi c iukin v ch i thun li t ng cng hi nhp v giao lu kinh tth ng mi,pht trin vn ha x hikhng ch v i cc tnh trong vng, cc trung tmkinh t l n trong c n c m cn c trong giao l u kinh tqu c t, c bit lvi cc tnh Ty Nam Trung Quc.Yn Bi c vtr quan tr ng trong chin lcbo v an ninh qu c phng c khng nh trong lch s u tranh giiphng v bo vT qu c. Ngy nay, Yn Bi v ang c xy dng thnhkhu vc mnh v kinh t v tr thnh khu v c phng th v ng chc trong s

nghip xy dng v bo vT qu c.I.1.2. Dn c

Nm 2013, tng dn ston t nh l 773.854 ngi. Mt dn s bnh l112 ngi/km2, tp trung m t s khu th nh thnh ph Yn Bi, th xNgha Lv cc th tr n huyn l.

Theo s li u iu tra, trn a bn tnh Yn Bi c ti 30 dn tc sinhsng, trong c 7 dn tc c dn strn 10.000 ng i. 2 dn tc c t2.000 -5.000 ngi, 3 dn tc c t500 -2.000 ng i.

S phn b cc c ng ng dn tc trn a bn tnh c nhng c trngsau:

+ Vng thung lng sng Hng chim 41% dn s ton t nh, trong :ngi Kinh 43%, ngi Ty chim 33%, ngi Dao chim 10%, ngi Hmngchim 1,3% so vi dn ston vng.

+ Vng thung lng sng Chy chim 28% dn s ton t nh. Trong ngi Kinh chim 43%, ngi Ty chim 11%, ngi Dao chim 13%, ngi

Nng chim 7%... so vi dn ston vng.

+ Vng ba huyn pha Ty (Trm Tu, M Cang Chi, Vn Chn) chim31% dn s ton t nh.Trong : ngi Kinh l 33%; ngi Thi 19,2%, Ty11,8%, Hmng 24,1%; ngi Mng 5,2% v ngi Dao 5,1% so vi dn ston vng.

Cng ng v cc dn tc trong tnh vi nhng truyn thng v bn sc


3/44

17

ring hnh thnh nn mt nn vn ha rt a dng v phong ph, c nhiu ntc o, su sc nhn vn v nhng truyn thng tp qun trong lao ng snxut c nhiu bn sc dn tc.

I.1.3. Hot ng kinh t- x hi

Nhng nm qua nn kinh t t nh Yn Bi c schuy n bin tch cc,tc t ng trng tng sn phm trn a bn (GDP) t kh, c c u kinh tchuyn dch ng hng, kt cu h t ng c u t xy d ng to iu kinthun li cho pht trin kinh t- x h i, i sng nhn dn c ci thin r rt,an ninh chnh trv tr t tan ton x h i c giv ng. Tuy nhin, im xutpht ca nn kinh tth p, quy m sn xut ca cc ngnh cn nhb, s n phmhng ho cha nhiu v sc cnh tranh trn th tr ng cn hn ch, pht trinkinh tch a tng xng vi tim nng ca tnh.

Tc t ng trng kinh t n m 2005 t 9,44%, nm 2009 t 12,64%,nm 2010 t 13,16%, nm 2011 t 13,34%, nm 2012 t 12,01%. Bnh qun5 nm 2006 - 2010 tng 11,67%. Trong : Nng lm nghip tng 5,50%, cngnghip - Xy dng tng 15,08% v dch vt ng 17,15%.

Thu nhp bnh qun u ngi nm 2010 t 11,49 triu ng, gp 2,7 lnso vi nm 2005. Nm 2012 t 16,63 triu ng gp trn 3,9 ln so vi nm2005.

Theo s li u thng k nm 2010, so vi 14 tnh Trung du, Min ni pha

Bc th tnh Yn Bi ng th6 v dn s , th4 v t c t ng trng GDP, th9 vGDP (gi th c t), th10 v GDP bnh qun u ngi, th8 v thu ngnsch trn a bn, th 7 v t tr ng ngnh cng nghip xy dng trong GDP.Nhv y, so vi cc tnh trong vng th GDP, GDP bnh qun u ngi v thungn sch trn a bn ca tnh Yn Bi t thp.

Bng 1. GDP cc ngnh v GDP bnh qun u ngi giai on 2005 - 2012

VT: triu ng

ChtiuNm

2005

Nm

2010

Nm

2011

Nm

2012

Chspht trin (%/nm)

Giai on2005 - 2010

Giai on2010 - 2012

1/ GDP (gi C2010) 4.813.740 8.359.127 9.474.359 10.612.058 11,67 12,67

- Nng lm nghip 2.223.169 2.905.387 3.065.595 3.221.871 5,50 5,31

- CN xy dng 1.396.485 2.819.128 3.275.885 3.694.518 15,08 14,48

- Dch v 1.194.086 2.634.612 3.132.879 3.695.669 17,15 18,44

2/ GDP (gi TT) 3.105.757 8.633.258 10.679.186 12.736.500


4/44

3/ G

tpnghngphtr lbin

Hn

congyn

vthc

Bicck.quanh

Chtiu

P/ngi

- Chuy

Ccutrung p, xyh dch vtrin, cn. T tru tng

2. Biu

nh

ngi cra hoc tknht

cht phkhong s

Trongc ucng trnuy nhin yuhn ch

N

N

N

N

N

20

4,3

n dch c

ca nnt phtng, gicha tntim nnng cc nchm so

ccu

i:Trontc ngc y c vic

rng khan.

hng ntxy dgiao th, u nyt nhn

, gim thi

0%

2005

2010

2011

2012

5

N

201

2 11,4

cu kinh

kinh trin cn t trn

g nhanh,g vdu lgnh lmi dki

inh tthe

qu trnnh m

c qu trnt, san

i thc g

gn yng nhiug, khu cng sinh, dou nhng

20%

46

34.8

32.4

30.4

Nng l

0

N

201

9 14,0

Ngut:

c sc nghipngnh

c dchch mi bnghip,n.

ngnh t

Ngun

sinh sni mi trtrt li mt b

v ly

c sng trnhth, ig ngha v cn c

thit hi

40%

.2

nghip

18

1

N

20

8 16

: Nin gi

uyn dc lm tng lmbo hic u hu sn,

h Yn Bi

: Nin gi

v phtng, l

pht sinhg xy d

sn xut

quan tm, dn phng cai vic gi nhng o tai bin

60%

29.

33.7

34.6

34.8

CN xy d

m

12

Ch

G

20

,63

thng k

h theo hng t trnghip.

, ti chc khai tchn nu

thng k t

trin snt trong

hoc phg cng t

, xy dn

ca nt trin kihn dn

a tng trnh gi,a cht

80%

3

3

34

ng

spht tri

ai on

5 - 2010

nh Yn B

ng tchg cc nuy nhinh, ngnc, cha

i, cng n

nh Yn B

ut, hothng ngtp thmnh giao t

thy i

v Nhnh tx hc ci tt ltuy hocy ra.

100

24.8

1.5

.1

.8

(%/nm)

Giai on010 - 2012

nm 2012.

cc. Vicnh cng, t trngng chato ra gihip ch

nm 2012.

ng cayn nhn, trong hng, nh

n v khai

c, Yni, nht lhin ng c lin ph hp


5/44

19

I.1.4. Giao thng

Giao thng Yn Bi c h th ng ng st, ng b, ng thy.Quc l2, 13A, 32, 37 v 70 ch y qua tnh. Vi tng s377km qu c l, 424kmtnh l, 5.694km ng giao thng nng thn. Thng thng tYn Bi n cc

tnh ln cn ca min Ty Bc v Vit Bc ngy cng pht trin nht l khi hthng ng b ang tip tc c hon thin, tuyn ng st H Ni - Ynbi - Lo Cai ni lin vi Cn Minh, Trung Quc c nng cp.

Hth ng ng thug m 2 tuyn chy u: tuyn Sng Thao di 115km,tuyn HThc B di 83km

I.2. C IM CU TRC - A CHT

I.2.1. a tng

Cu trc a cht ca khu vc tnh Yn Bi bao gm cc c tui tProterozoi n t , vi mt s c im chnh nhsau:

- H t ng Ni Voi (PPnv):Phn b thnh d i ln, ko di theo phngTy Bc - ng Nam, nm b tri sng H ng, thuc a phn cc huyn: LcYn, Vn Yn, Yn Bnh v thnh phYn Bi v i din l kho ng 780 km2.Chiu dy ht ng 1600 m. Ht ng gm hai phn ht ng:

+ Phn h t ng di (PPnv1): l thnh d i rng 3-4 km trng vi ngchia nc ca dy ni Con Voi. Thnh phn thch hc gm: plagiogneis,

gneisbiotit-granat c silimanit, gneis-amphibol, phin thch anh-biotit-silimanit-granat, phin thch anh-fenspat-pyroxen, trn cng gp lp amphibol. Cc bmigmatit ha m nh, dy hn 700 m.

+ Phn h t ng trn (PPnv2): l thnh m t di ko di dc hai bn sndy ni Con Voi. Thnh phn thch hc gm: gneis-pyroxen-horblen-biotit,gneis-iopci-graphit chuyn ln trn l phin thch anh-biotit-silimanit-granat, lp mng quarzit, thu knh amphibolit, trn cng l lp hoacanxiphyr. Dy 850-900 m.

- H t ng Ngi Chi (PP-MPnc): Phn b thnh d i khng lin tc, kodi theo phng Ty Bc-ng Nam v c quan hkhng gian ch t chv i htng Ni Con Voi. Vi din l 201 km 2. Thnh phn cc ca h t ng baogm: phn di l tp quarzit, chuyn ln trn l phin thch anh-felspat-granat xen phin thch anh-biotit-silimanit-granat, quarzit, thu knhamphibolit. Chiu dy ht ng: 500-700 m.


6/44

20

- Ht ng Sinh Quyn (PP-MPsq):Cc ca ht ng lra d i dng dic hng kinh tuyn ko di tranh gi i pha Bc n pha Nam tnh vi dinlkho ng 291 km2. Chiu dy ht ng: 1600-1800 m. Ht ng gm 3 tp:

+ Tp 1: phin hai mica, xen trong phin c vi lp mng

plagiognei hai mica, dy 200 m.+ Tp 2: phin hai mica-granat ht th xen thu knh amphibolit, dy

750 m.

+ Tp 3: quarzit hai mica granat xen amphibolit. Bdy 750 m.

- H t ng Cha P (NPcp): Cc ca h t ng phn b thnh cc d i cdin tch khong 213km2 t i khu vc cc huyn Vn Yn v Vn Chn. Thnhphn thch hc ca ht ng gm: phin muscovit-felspat-thch anh c granat, phin thch anh-biotit, phin sericit-chlorit xen lp mng hoc thu knhquarzit. Chiu dy ht ng khong 500-700 m.

- Ht ng Thc B (NP- 1tb):Lra d i dng cc di khng lin tc kodi theo phng Ty Bc - ng Nam cc huy n Lc Yn v Yn Bnh, vidin lkho ng 72km2. Thnh phn gm: phin thch anh-biotit-muscovit, phin thch anh hai mica-granat, quarzit, thu knh hoa. Trong cha nhiuvi bo t. Chiu dy ht ng: 800-1000 m.

- Ht nginh (NP-1):Cc ca ht ng lra r i rc vi din tchkhong 40 km2t i huyn Vn Yn v Vn Chn. Thnh phn thch hc ca ht nggm: hoa olomit, olomit mu xm, xm trng, dng ng. Cc ca htng bbi n cht ti tng phin lc. Chiu dy ht ng: 200-400 m.

- H t ng An Ph (NP- 1ap):phn b gc ng Bc tnh gm hu htcc x trung tm ca huyn Lc Yn, vi din tch khong 158km2. Thnh phn htng gm: hoa dng ng, hoa olomit. Cc b bi n cht ti tngepiddot-amphibolit v phn cao c tng phin lc. Chiu dy ht ng: 450-500m.

- H t ng Cam ng (1c):phn b pha ng Ngha L. Din lca h t ng khong 263km2. Chiu dy ca ht ng: 500 -700 m. Mt ct ca htng gm 3 tp:

+ Tp 1: phin st mu en phn lp mng dng phylit xen quarzit, dy150-200 m.

+ Tp 2: phin mu en phn lp mng, ct kt, bt kt, dy 150-200 m.


7/44

21

+ Tp 3: phin st mu en, sericit mu pht lc, dy 200-300 m.

- Ht ng H Giang (2hg):lra v i din tch khong 152km2 pha B c

huyn Lc Yn v pha ng huyn Yn Bnh. Thnh phn thch hc gm: phin thch anh-biotit c granat, phin sericit-clorit c vt cht than, phin

actinolit, bt kt silic mangan, t vi st v hoa, vi mu loang l, vi st, cha nhiu ha thch. Dy 1000 m.

- Ht ng Chang Pung (3 cp):lra v din tch khong 13km2 t i pha

ng Bc huyn Yn Bnh, chiu dy 520 m. H t ng Chang Pung gm 2 tp:

+ Tp 1: hoa mu xm phn di phn lp mng xen vi lp phinbiotit mu xm, phin canxit mu xm en, dy 20 m.

+ Tp 2: hoa, vi c plogopit v graphit mu trng, phn lp dyn dng khi, dy 500 m.

- H t ng Bn Kh ( -Obk):L ra v i din tch khong 14 km2 t i rapha Nam tnh, khu vc huyn Vn Chn. Thnh phn gm phin st sericitmu en phn di xen t quarzit v vi ti kt tinh. Chiu dy h t ng: 300 -500 m.

- H t ng Mia L (D1ml):Cc ca h t ng l ra pha ng Bc tnhvi din tch khong 135km2. Thnh phn gm: ct kt dng quarzit, ct kt, ctbt kt, phin thch anh-fenspat-mica v cc phin st-sericit-chlorit, phin st-silic cha ct, bt kt. Chiu dy ht ng: 1120 m.

- Ht ng Sng Mua (D1sm):phn b khu v c huyn Trn Yn vi dintch 322km2. Thnh phn cc ca ht ng gm: quarzit phn lp, ht nhsngmu xen cc lp phin mu xm phn lp v phin sericit mu lc dngphylit, xen quarzit phn di mu trng hoc xm hng. Chiu dy ht ng: 700 -900 m.

- Ht ng Bn Ngun (D1bn):Cc ca ht ng lra d i dng cc dinh ko di theo ph ng kinh tuyn khu v c hai huyn Trn Yn v Vn

Chn vi din tch khong 119km

2

. Chiu dy h t ng: 940 m. Thnh phnthch hc td i ln gm:

+ Tp 1: bt kt phn di mng, mu xm, xen quarzit v phin st,dy 400 m.

+ Tp 2: quarzit phn lp dy, mu xm sng, dy 200 m.

+ Tp 3: phin st xen bt kt mu xm en, xen phin st than v ct


8/44

22

kt, dy 340 m.

- Ht ng Bn Pp (D1-2bp):Lthnh t ng chm nm ri rc huy n VnChn. Din tch phn bc a ht ng khong 19km2. Thnh phn thch hc gm: vi phn lp trung bnh n dng khi xen cc lp st vi cha ha thch.

Chiu dy ht ng: 600 m.- Ht ng Bn Ci (D3bc):Lra v i mt din tch hn chkho ng 8km

2 pha Nam huyn Vn Chn. Thnh phn gm vi xen vi silic v phinst, ct kt. Chiu dy ca h t ng 800 m.

- H t ng Bc Sn (C-Pbs):l ra v i din tch 57km2 pha Nam huy nVn Chn. Thnh phn gm: vi mu xm en xen, xm sm, cu to phnlp va n dng khi. Chiu dy ht ng khong 450 m.

- H t ng Vin Nam (T1vn):L ra d i dng chm nh ng Namhuyn Vn Chn vi din tch khong 33km2. Thnh phn gm phn di lbazan porphya, bazan anphyr v bazan hnh nhn. bpropylit ha b p m nhc chphn phi n. Dy 800 - 1500 m.

- H t ng Ngha L(T 1-2nl): l ra m t khonh nh pha ty b c huynVn Chn vi din tch khong 3km2. Thnh phn gm: vi phn lp va, phin st vi, phin en. Dy 500 - 550 m.

- Ht ng Mng Trai (T2lmt):l pha Ty Nam huy n M Cang Chivi din tch khong 34km2. Thnh phn gm: phin st mu xm en, ct ktc vy mica, bt kt, vi st v vi, vi st, vi dng dm, vi cnhiu mch nhcanxit. Chi u dy ht ng: 100 - 1100 m.

- H t ng Sui Bng (T3n-rsb):Phn b thnh d i ko di pha b c vpha ng huyn Vn Chn vi din tch khong 154km2. Thnh phn gm: ctkt, bt kt, t si kt xen phin st, i ni c than v phin st, bt ktmu en phn lp mng xen ct kt ht th mu xm. Chiu dy chung ca htng: 640 m.

- H t ng Nm Thp (J1-2nt):l ra d i dng mt di ko di phng kinh tuyn pha Ty huy n Vn Yn, vi din tch khong 32km2. Thnh phncc bao gm: cui kt, sn kt, ct kt, bt kt, phin st mu . Chiudy ht ng: 500 m.

- Ht ng Sui B (J-Ksb):phn b pha Ty Nam huy n M Cang Chivi din tch 4km2.Cc trm tch ca ht ng gm: st kt tuf, ct kt tuf, bt kttuf, bazan xen t thu knh riolit porphya, trachyt v cc tuf ni la tng ng,


9/44

23

dy 250 - 300 m.

- H t ng Trm Tu (J-Ktt):Cc ca h t ng phn b r ng ri cchuyn M Cang Chi, Vn Chn, Trm Tu vi din tch 574km2. Mt ct dcsui Ngi Quyn td i ln trn nhsau:

+ Tp 1: si kt ht ht khng u, kch thc 1 - 2cm. Thnh phn si chyu l thch anh sc cnh v nhng mnh phin than mu en, xen trong sikt l nhng lp mng bt kt tuf, phin mu xm nu. Trong tp ny cn gplp cui kt. Chiu dy tp 10 m.

+ Tp 2: phin st mu en phn lp xin xen bt kt tuf mu xm, xmen, dy 100 m.

- H t ng Yn Chu (K2yc):H t ng l ra v i din tch khong 18km2

pha ng Nam huyn Vn Chn. Chiu dy tng cng 250 - 300 m. Mt ctca h t ng gm:

+ Tp 1: cui kt y vi ht cui l ct kt, bt kt, xi mng l ct ktmu nu , dy 30 - 60 m.

+ Tp 2: ct kt xen cui kt mu nu , dy 200 m.

+ Tp 3: cui kt vi mu nu , dng khi, cui l vi, xi mng l ctkt vi, dy 20 - 40 m.

- H t ng Vn Yn (N12

vy):Cc trm tch ca ht tng l ra v i din tchhn ch 4km 2 huy n Vn Yn. Thnh phn gm: cui tng kt, thu knh ctkt, bt kt, st kt. Dy 100 m.

- H t ng Phan Lng (N1pl):Cc trm tch ca h t ng l ra v i dintch khong 24km2 ti pha Ty huyn Lc Yn. Mt ct ca h t ng bao gmchy u l cui kt xen cc lp mng sn kt, ct ht, bt kt. Chiu dy ca htng 670 m.

- H t ng CPhc (N 13cp):Phn b d c theo 2 bn b sng H ng di

dng cc di khng lin tc, vi din tch 47km

2

. Thnh phn chia lm hai tp:+ Tp 1: cui kt, si kt mu xm, xm nu. Cui l thch anh, ximng

l ct kt thch anh-felspat. phn lp khng r, phn trn c nhng nh stthan, dy 300 m.

+ Tp 2; si kt, ct kt, phn lp 10 - 40cm. Phn trn ca tp xennhng lp bt kt mu xm vng, dy 350 m.


10/44

24

- Cc thnh toT :phn b Ngha L, ven sng Hng, sng Chy,dc cc sng sui nhv thung l ng gia ni, thung lng hp nm ri rc trnphm vi tnh Yn Bi vi din tch khong 596km2, thnh phn gm: cui sithch anh xen ct ht th, chuyn ln trn l ct bt ln sn si a khong, ivi trm tch t khng phn chia c thnh ph n gm: dm, cui, sn ln bt,

st hn tp. Chiu dy ca cc thnh to ny dao ng t2 - 18 m.

I.2.2. Magma xm nhp

Trn a bn tnh, cc thnh to magma xm nhp l ra v i din tch khln v rt phc tp vthnh ph n.

- Phc hB o H (Gb/PP-MPbh): Phc hbao g m cc khi nhphnb khu v c huyn Vn Yn vi din tch khong 9km2. Lra t i y l cc gabro amphibolit nm trong cc bin cht ca h t ng Sinh Quyn. Thnh

phn ca cc khi chy u gm: gabro kin trc ophit, gabroddiaba v iabas bamphibol ha, anbit ha, cc b bi n cht ti tng epiddot-amphibolit, ikhi gp gabro olivin sm mu. Thnh phn khong vt: amphibol, plagiocla,biotit, piroxen. Khong vt ph: sphen, epiot v magnhetit. Phc h c xptui Mesoproterozoi.

- Phc h Ca V nh (G/PP-MPcv): Cc th xm nh p ca phc h CaVnh phn btrn i Phan Si Pan v c quan hm t thit vkhng gian v i htng Sinh Quyn. Din tch lra c a phc hl 414km 2. Lra y l cc khic kch thc khc nhau, c thnh phn phc tp gm cc granitoi c c uto tng i ng nht. Thnh phn thch hc ca cc khi gm tonanit,granoiorit, plagiogranit c cu to phn di, dng gneis, cc c cu to dngnht t phbi n hn.

- Phc hXm Gi u (G/NPxg): Cc khi xm nhp thuc phc hXmGiu phn btrong cc tr m tch bin cht ht ng Sinh Quyn. Trong vng ccthnh to ny ld c theo sng Hng vi din tch khong 22km2 thuc khu vcpha Bc huyn Vn Yn. Phc hg m cc granit giu microlin sng mu hocmonzogranit. Gia cc bin loi c quan hchuy n tip. i khi gp granit dng

pegmatit. Cc ca phc hXm Gi u thng rt sng mu, c kch thc htu hoc porphyr yu. Khong vt chy u gm thch anh, fenspat kali, plagiocla.Khong vt ph c trng l zircon, apatit, ziatholit, turmalin. Khong vt thsinh:muscovit, sericit, chlorit, epidot. Khong vt qung: magnhetit, hematit, pyrit. Trncs tu i tuyt i phc hXm gi u c xp vo Neoproterozoi.

- Phc h Pia Ma (Sy/PZ 2 pm) : Phc hphn b pha ng Bc tnhdi dng cc chm nhv i din tch khong 22km2. Cc ca phc hg m:


11/44

25

syenit, syenit nephelin, syenit thch anh, granosyenit. Thnh phn khong vt:thch anh, felspat kali, plagioclas, biotit, amphibol, muscovit. Khong vt phc: apatit, zircon, ht qung. Cc ca phc h ny xuyn qua tr m tchCambri trung ca ht ng H Giang.

- Phc hSng Ch y (G/D1sc): Cc ca phc hl ra ch y u phang Nam tnh thuc khu vc huyn Yn Bnh vi din tch khong 19km2.Phc h c 3 pha, l ra trong a bn tnh l cc khi xm nhp thuc pha 1gm: granit dng porphya ht va v nh. Vth ch hc cc ca phc h uc mu xm bn loang l, b bi n i mnh, mch sng mu, cha tinh thln turmalin. Nhng khong vt to chnh l felspat kali, plagioclas, thchanh, biotit, muscovit. Khong vt ph c apatit, zircon, spen, tuamalin, granat,silimalit, xenotin v monazit. Phc h Sng Ch y xuyn ct cc trm tchNeoproterozoi. Phc h c nh tui trc evon sm.

- Phc hNgn S n (G/D3 ns): Cc khi xm nhp thuc phc hNgnSn l ra ranh gi i pha ng nam vi din tch khong 35km2 thuc huynYn Bnh.

- Pha 1 ( D3 ns1): granit biotit, granit 2 mica, plagiogranit.

- Pha 2 ( D3 ns2): l cc mch granit, granit aplit, pegmatit turmalinxuyn trong pha 1.

Khong vt phc a phc hc ilmenit, turmalin, apatit, an alusit, zircon,

granat, rutil, galenit, monazit...

Tui evon mun ca phc hNgn S n c xc nh trn c s quanhxuyn c t cc trm tch evon h-trung v tui ng v226 - 263 tri u nmtheo felspat kali v biotit.

- Phc hBa V (U/T 1bv): Phc h g m khi nh phn b trung tmhuyn Vn Yn. Din l c a phc h kho ng 3km2. L ra y l cc peridotit cha pirocen xin, plagioclas, t amphibol, biotit v thch anh. Khongvt ph c: zircon, apatit. Khong v t th sinh c: chlorit, epidot, sericit,

carbonat. Khong vt qung c: pirocen, magnhetit, hematit, chalcopirit.

- Phc h Ni Cha ( aT 3nnc): Yn Bi cc th xm nh p ca phchNi Cha l ra v i din tch khong 19km2 huy n Lc Yn. Cc khi nyxuyn qua cc trm tch h t ng An Ph v gy sng ha cc vy quanh.Thnh phn cc bao gm: gabro olivin, gabro horblend. Cc ca phc hNi Cha phn ln u sm mu, h t tnh n ln, cu to phn di r.


12/44

26

- Phc hPhia Bioc (G/T 3n pb): Phc h l ra d i dng nhiu khi nhphn b pha ng Bc tnh vi tng din tch khong 35km2.

+ Thnh phn thch hc ca cc khi granit l: granit biotit, granit haimica dng porphyr, plagiogranit aplit, pegmatit.

+ Thnh phn khong vt ca bao gm: plagioclas v t fespat kali.Ngoi ra cn khong vt ph nh spen, zircon, turmalin v cc khong v tqung pyrit, hematit, magnhetit.

+ Phc hc tu i Triat mun.

- Phc h ni l a T L- Ngi Thia :

a. Phph c hT L ( R/K tl) : Phph c hl ra v i din tch rng ln(khong 1.123km2) pha Ty v Ty Nam t nh. Thnh phn ca ph ph c h

kh phc tp, chim u thl cc c tng phun tro, t hn gp tuf ct kttng phun nv tuf aglomerat t ng hng. Thnh phn ca cc ni la chyu gm rioacit, riolit, trachyt riolit. Thng gp aglomerat, dm kt. Hu htcc b nn p, c c u to di, nh hng r rt. Khong vt mu c biotit,trachyt riolit hoc trachyt, amphibol. Phc hc tu i Creta.

b. Phph c hNgi Thia (R/Knt) : Cc ca phph c hl ra r ng ri pha Ty v Ty Nam t nh, vi din tch khong 706km2. Ph ph c h cthnh phn chy u tng ng vi ryolit, cu to khi i chd ng dng chy.Ryolit hu ht sng mu, khong vt mu rt t v thng chc biotit. Ph c hc tui Creta.

- Phc hPhu Sa Phn (sG,Sy/Kpp) : Phc hbao g m cc thxm nh pnng ni la c lin quan cht chv i cc thuc phph c hT L . Trongvng, phc h l ra d i dng nhiu khi nh n m ri rc pha Ty v Tynam tnh vi tng din tch khong 77 km2. Thnh phn thch hc chy u cakhi bao gm: granito-syenit, syenit, granit kim. c t h p cng sinhkhong vt: thch anh, fenspat, plagioclas, biotit, amphibol. Phc h c tu iCreta.

- Phc hN m Chin (Gb/Knc): Cc ca phc hl ra d i dng mts th xm nh p nh c t ng din tch khong 6km2 khu v c pha Ty tnhYn Bi. Thnh phn phc h g m: gabro amphibol, gabroiabas. Tui caphc h c xp vo Creta.

- Phc h Ch n (SyEc): Phc h l ra trong vng d i dng mtkhi nhc di n tch khng ng kt i trung tm huyn Yn Bnh. Thnh phn


13/44

27

cc gm: granosyenit, syenit pyroxen biotit, syenit aplit. Thnh phn khngvt: felspat kali, plagioclas, thch anh, biotit, horblen, pyroxen, ngoi ra cnapatit, zircon, sphen, epiot, turmalin, t qung. Cc khong vt ph: magnetit,pyrit, cyrtolit, zircon, granat, rutil, galenit. Corindon.Phc hCh n xp votui Paleogen.

- Cc thnh to ai mch khng r tui: Trong phm vi tnh Yn Bi tnti nhiu thnh to ai mch granit, granit aplit, gabro, iabas, lerzolit xuyn ctcc trm tch Proterozoi. Chng c xp vo loi cc thnh to cha r tui.

I.2.3. Cu trc kin to

Tnh Yn Bi nm gn trong 2 min cu trc Ty Bc Bc B v ngBc Bc B, ranh gii gia chng l t gy Sng Hng. Hai min cu trc upht trin trn phn v l c a bph v b i cc h th ng t gy phng Ty

Bc - ng Nam. Tnh Yn Bi chim phn ln din tch i T Lv m t phnnhcc i Phan Si Pan, Sng Hng, L - Gm.

Trong phm vi tnh Yn Bi Cc h th ng t gy ch y u c phngTy Bc - ng Nam, bao gm cc t gy chnh l Sng Hng, Sng Chy,Ngha L, Mng Pia.

- H th ng t gy Sng Hng: phn cch gia i Sng Hng v iPhan Si Pan, l t gy thun, mt t gy nghing vpha ng bc.

- H th ng t gy Sng Chy: gm mt i t gy rng khong 1 km,

cm vpha ng Bc.Dc theo hai hth ng t gy trn l nhng hs t Neogen.

- t gy Ngha L: l t gy thun, mt t gy cm vpha Ty Nam.t gy ng vai tr phn cch gia i T Lv i Phan Si Pan.

- t gy Phong Th - V n Yn: l t gy thun, mt t gy cm vpha ng Bc, phn cch gia i T Lv i Sng .

Ngoi cc hth ng t gy trn, trong vng cn pht trin 3 hth ng dtgy gm: hth ng t gy ty bc - ng nam, kinh tuyn, vtuy n v nhiut gy quy m khc nhau, gp phn lm phc tp ho bnh c u trc ca

vng, nht l nhng khu vc giao nhau ca cc t gy trv i hth ng t gySng Hng, Sng Chy, t thng b d p v v nhu, d ch chuyn mnh,km theo biu hin trt l.


14/44

Hn

dyph

Bn

Phctrm t

PhcknhPhcYn (Phc(J-Ktt(T1vn

3: S

I.2.4.

Da vovphongchia th

2. Tng

Tn p

ht cui,ch t(

hcui kt,t kt, bt k(N1

3cp), Pha

12vy), Yn

h phun t), Sui B (; phc hn

a cht ta cht c

thnh phha cah 10 ph

p c i

n vCCT

sn, si, ct,)

cui tng kt, st kt hn Lng (NChu (K2yc)ro htng-Ksb), Vini la T L

h Yn B

ng trnh

n thchc thnhc ha c

m CCT

st, bt

t, thutng C

pl), Vn

rm TuNam- Ngi

.

c, kinto. aht cng

cc phc

Dintch

(km2)

596 Thnsi, ckt y

95Thntngbt k

2.440Thnkt tut th

28

trc, cuht cngrnh sau.

t t

im a c

phn: tngt, st, bt;u.

phn: Cuit, thu knt, st kt.

phn: st kf, bt kt tuknh riolit

to, tnhtrnh vn

n din t

t, CCT

, cui, sn,c gn

kt, cuict kt,

t tuf, ct, bazan xenorphya,

cht clnghin

h iu tra

PhTheo kiut

Bri,dnh lin

Rn mtphn, bri, dnh

linRn mt

phn, bri, dnh

v chiuu c th

n loiTheo mc

n nh

Km n n

Km n nn trung

bnh

Km n nn trung

bnh


15/44

29

Tn phn vCCTDintch

(km2)

c im a cht, CCTPhn loi

Theo kiut

Theo mc n nh

Thia. trachyt v cc tuf, bazanporphya, bazan anphyr vbazan hnh nhn

lin

Phc hcu i kt, sn kt, ct kt, btkt, phin st ht ng Nm Thp (J1-2nt), Sui Bng (T3n-rsb),

188

Thnh phn: ct kt, ct bt

kt, phin st. Cu tophn lp mng n phnphin.

Rn mt

phn, bri, dnhlin

Km n nhn trung

bnh

Phc h vi ht ng Mng Trai(T2lmt), Ngha L(T 1-2nl), Bc Sn(C-Pbs), Bn Ci (D3bc), Bn Pp (D1-2bp)

126

Thnh phn: vi; cu tokhi n phn lp dy. nt nt, pht tri n hang hckarst

Rn, rnmt phn

Trung bnhn n nh

Phc h phin st, quarzit phn lpdy, ct kt dng quarzit, ct kt, ct btkt, phin thch anh, phin stsericit, vi st ht ng Bn Ngun(D1bn), Sng Mua (D1sm), Mia L(D1ml), Bn Kh( -Obk)

596

Thnh phn: phin st,quarzit phn lp dy, ct ktdng quarzit, ct kt, ct btkt, phin thch anh, phin st sericit, vi st

Rn mtphn, bri, dnh

lin

Km n nhn trung

bnh

Phc hct k t, bt kt, phin sericit, phin st, cc bin cht ht ng BChang Pung (3cp), H Giang (2hg),Cam ng (1c), An Ph (NP- 1ap), inh (NP-1), Thc B (NP-1tb), Cha P(NPcp), Sinh Quy n (PP-MPsq), Ngi Chi (PP-MPnc), Ni ConVoi (PPnv)

2.189

Thnh phn: ct kt, bt kt, phin thch anh sericit, phin st..., phn lp va nphn phin. bu n ln,v nhu, c nt mnh; vphong ho dy.

Rn mtphn, bri, dnh

lin

Km n nhn trung

bnh

Phc hcc thnh t o magma xm nhp 656Thnh phn: gabro ngranit.

Rn mtphn, rn

Trung bnhn n nh

Theo kt qu iu tra kho st thc a trt l t v kt quphn tchmu c l t v Bo co a cht th t nh Yn Bi do Trn Minh lm chbin, cc ti liu thu thp khc, c th x p 10 phc h a cht cng trnh trnthnh 3 nhm theo mc n nh nh sau ( nh gi chung cho phn lp vphong ha):

- Nhm n nh trung bnh n n nh: g m cc thnh to a chtthuc ht ng Mng Trai (T2lmt), Ngha L(T 1-2nl), Bc Sn(C-Pbs), Bn Ci(D3bc), Bn Pp (D1-2bp), An Ph (PR3ap). y l nhng thnh to c vphongha mng, gc c cu to phn lp dy n khi rn chc.

- Nhm km n nh n trung bnh: g m cc thnh to a cht thuctrm tch h t ng C Phc (N 1

3cp), Phan Lng (N1pl), Vn Yn (N1

2vy), Yn

Chu (K2yc), Trm Tu (J-Ktt), Sui B (J-Ksb), Vin Nam (T1vn), tng NmThp (J1-2nt), Sui Bng (T3n-rsb), Bn Ngun (D1bn), Sng Mua (D1sm), MiaL (D1ml), Bn Kh ( -Obk), Chang Pung (3cp), H Giang (2hg), Camng (1c), inh (PR3), Thc B (PR3tb), Cha P(PR 2cp), Sinh Quyn(PR1sq), Ngi Chi (PR1nc), Ni Con Voi (PPnv) v cc thnh to magma xmnhp. y l nhng thnh to c mc phong ha t hon ton n yu, vphong ha dy, mc g n kt yu, c bit khi bo ha nc th cc tnh chtc l c a t gim xung rt nhiu. Vi din phn b chi m phn ln din


16/44

30

tch iu tra nn cc im trt chy u xy ra trong nhm ny.

- Nhm km n nh: thu c trm tch h T trong vng nghin c u,chy u tr ng thi br i hoc gn kt yu, phn b nh ng vng c a hnhthp, thoi nn cc tai bin lin quan ch y u l xi l b sng, c m t s n icc thnh to ny nm trn v phong ha c a gc hoc nm trn cc thm

tch tb c I hoc l cc thnh to ltch, s n tch th c xy ra trt lnh ngvi mc v quy m nh .

Bng 3. Mc tr t lx y ra theo tng nhm a cht cng trnh

TT Nhm CCTSim tai bin

(trt lv xi lbsng)Din tch

phn b(km2)Mt

(%)

1Nhm n nh trung bnhn n nh

22 279 7,88

2Nhm km n nh ntrung bnh

1135 6.011 18,88

3 Nhm km n nh 8 596 13,42Tng 1165

Theo kt qu trn th m c tr t lx y ra trong cc nhm kh phhp vi mc n nh ca tng loi nhm a cht cng trnh. i vi cctrm tch T thu c nhm km n nh nhng cc thnh to ny thng phnb a hnh thp, trng nn i vi trt l t th khng hon ton phnnh ng mc n nh ca cc thnh to ny. Cc thnh to ny thng linquan v c ngha quan trng n hin tng xi lb sng.

I.2.5. a cht thy vn

Trong qu trnh iu tra, nh gi trt l t chng ti iu tra, khost c 43 ging o, 96 ngun lv theo bo co iu tra, nh gi ngun

nc di t khu vc trung du v min ni Bc B - tnh Yn Bi do Linon thc hin nm 2010, th trn a bn tnh Yn Bi c 2 tng cha nc lhng, 16 phn vch a nc khe nt, khe nt - karst v cc thnh to a cht rtngho nc hoc khng cha nc (trong cc magma xm nhp, thanh tophun tro ni la). Cc phn v CTV c thhi n trong bng di y:

Bng 4. Tng hp c im cc phn v ch a nc tnh Yn Bi

STT Tn phn vCTV

Din

tch

(km2

)

Bdy

trung

bnh

(m)

Thnh phn t

Mc

cha

nc

1Tng cha nc lh ng h t

khng phn chia (q)435 12

St, ct, bt, cui si sn a

khong, c cha st bn v

cc di tch hu c

Trung

bnh

2Tng cha nc lh ng cc trm

tch br i pleistocen (qp)161 7 cui, si, ct, st trn l bt

st. Cui c mi trn trungNgho


17/44

31

STT Tn phn vCTV

Din

tch

(km2)

Bdy

trung

bnh

(m)

Thnh phn t

Mc

cha

nc

bnh n tt, kch thc 5 -

10cm

3

Phc h ch a nc khe nt trong

cc trm tch lc nguyn h

Neogen (n)

75 7 - 12

cui kt, ct kt, vi xen

kp phin st than, phin

tufogen, riolit, bt kt

Ngho

4

Tng cha nc khe nt trong cc

trm tch lc nguyn Creta gia

ht ng Yn Chu (k2)

18 30 - 40 Cui kt, sn ktTrung

bnh

5

Phc h ch a nc khe nt trong

cc trm tch lc nguyn, lc

nguyn phun tro h Jura - Creta

(j-k)

579 49Cc bt kt tuf, ct kt tuf,

bazan, phin st v vi

Trung

bnh

6

Tng cha nc khe nt cc trm

tch lc nguyn ht ng sui Bng

T3n-rsb1; T3n-rsb2 (t 3)

154 47Cui kt, xen kp bt kt

cha than, st ktNgho

7

Phc hch a nc khe nt - karst

cc trm tch lc nguyn,

carbonat h Trias th ng gia -trn (t2-3)

35 35

phin st xen bt kt, ct

kt v lp mng vi,

phin en

Ngho

8


tch lc nguyn, phun tro ht ng

Vin Nam (t1)

33 30Bazan porphya, bazan anphyr

v bazan hnh nhnNgho

9


khng lin tc trong cc trm tch

carbonat ht ng Bc Sn (c-p)

7 50 vi xm sng, vi en

cha silicGiu

10Tng cha nc khe nt - karstcc trm tch carbonat h Devon

trn ht ng Bn Ci (d3)

8 35 vi xen vi silic v

phin st, ct ktNgho

11


cc trm tch carbonat h Devon

di - gia ( d1-2)

19 35-40 vi xm, vi st,

phin st viGiu


18/44

32

STT Tn phn vCTV

Din

tch

(km2)

Bdy

trung

bnh

(m)

Thnh phn t

Mc

cha

nc

12Tng cha nc khe nt - karstcc trm tch lc nguyn, bin

cht h Devon d iD1bn, D1sm

(d1)

582 30 phin st, quarzit, viTrung

bnh

13


tch lc nguyn h t ng Bn Kh

( - o)

14 30

hoa, vi loang l,

vi xen kp vi cc lp

phin

Ngho

14

Tng cha nc khe nt - karst

cc trm tch carbonat, bin cht

ht ng Chang Pung ( 3 )

13 28-40

hoa glogopit, hoa

graphit, hoa muscovit,

phin calcit - biotit

Ngho

15


tch bin cht Cambri gia h

tng H Giang

39 40-50

phin thch anh-biotit c

granat, phin sericit-clorit

c vt cht than, hoa,

vi mu loang l, vi st,

cha nhiu ha thch

Ngho

16


tch bin cht Cambri di h

tng Cam ng (

1)

263 30

phin thch anh, phin

sericit clorit, quarzit, phin

c apatit

Trung

bnh

17


cc trm tch carbonat bin cht

h Neoprotesozoi - Cambri (np -

1)

270 35

phin thch anh - biotit -

muscovit, phin thch anh

hai mica - granat, quarzit,

hoa dolomit, dolomit mu

xm trng

Trung

bnh

18Tng cha nc khe nt cc trm

tch bin cht hProtesozoi (pr) 1485 10-39

Plagiogneis, gneisbiotit-

granat c silimanit, gneis-

amphibol, phin thch anh-

biotit-silimanit-granat, phin thch anh-fenspat-

pyroxen, trn cng gp lp

amphibol

Ngho


19/44

33

I.3. C IM A HNH - A MO

I.3.1. a hnh

Theo kt qu iu tra thc a kt hp vic tng hp, xl cc ti li u thuthp c t tr c, c thnh n nh c im a hnh, a mo tnh Yn Bi

nhsau:Nm ph n tip gip gia vng ni ng Bc v Ty Bc Vit Nam,

ng thi l vng chuyn tip t a hnh trung du v min ni. a hnh chng cao dn t ng sang Ty v tNam ln B c. Ni thp nht thuc xMinh Qun huyn Trn Yn, ni cao nht l tnh P Lung 2.985 m.

Phn pha ng Nam l cc dy i bt p, cao d i 400 m c nt ctrng a hnh trung du, l phn cui dy ni Con Voi v mt phn ca dyHong Lin Sn dc theo thung lng Sng Hng.

Trn 70% t ca tnh l a hnh ni cao nm trong 3 h th ng ni:

Hong Lin Sn chim ton b di n tch pha Ty ca tnh. Bn b ph i SngHng c phng chnh Ty Bc - ng Nam, cao trung bnh 1.700 - 2.800 m,nh nhn, d c ln, sn ni bchia c t mnh.

H th ng ni Con Voi nm kp gia Sng Hng v Sng Chy theophng Ty Bc - ng Nam cao trng bnh 400 - 1.400 m, nh trn, snthoi v chia c t yu.

Hth ng ni vi vch ng, dng tai mo nh nhn, cao trung bnh400 - 800 m phng chnh Ty Bc - ng Nam, nm pha ng v ng Bcca tnh.

Nm xen gia cc dy ni cao, i thp l a hnh thung lng bi p tonn cc bn a bng phng. Vng hThc B c to nn tn m 1970 do pp ngn Sng Chy. Hc di n tch 23.400ha, mt nc 19.050ha, gm 1.331hn o ln nh, to thnh mt vng htrn ni c cao m t nc 58 m.

Kt qu iu tra thc a cho thy c im a hnh a mo cng nhmc tr t l t xy ra nhsau:

Bng 5. Tl phn c p d c a hnh

TT Phn cp dcDin tch

(km2)

Tldin

tch (%)

Sim

trt lTl(%)

1 < 10 1.159,90 16,87 125 10,742 10 - 20 1.098,90 15,98 286 24,57

3 20 - 30 1.912,98 27,82 417 35,82

4 30 - 40 1.894,43 27,55 268 23,02

5 > 40 811,02 11,79 69 5,84

Tng 1165


20/44

34

Bng 6. Tl phn c p cao a hnh

TT Phn cp cao (m)Din tch

(km2)

Tldin tch(%)

Simtrt l

Tl(%)

1 0 - 250 2.455,8 35,71 637 54,682 250 - 500 1279,4 18,60 118 10,13

3 500 - 750 728,4 10,59 76 6,524 750 - 1000 559,5 8,14 110 9,445 1000 - 1250 481,3 7,00 90 7,736 1250 - 1500 469,9 6,83 77 6,617 1500- 1750 404,6 5,88 40 3,438 1750 - 2000 266,8 3,88 14 1,209 2000 - 2250 157,2 2,29 2 0,1710 2250 - 2500 59,1 0,86 1 0,0911 > 2500 15,2 0,22 0 0,00

Tng 1165

Theo thng k 2 b ng trn cho thy mc x y ra trt l t tngdn khi cao v d c a hnh tng ln, kt qu iu tra cho thy cc imtrt c quy m ln n c bit ln gn nhch x y ra a hnh c cao l nhn 500 m vi d c a hnh >400.

Cn khu v c c cao nh h n th d c c ngha i vi mc trt l, thng xy ra v i d c >400, quy m cc khi trt cng nhh nthng phbi n ttrung bnh n ln.

Vi cao a hnh nh h n 200 m v d c a hnh


21/44

35

hng c s thay i ng k (8,51 - 17,78%), trong 8 h ng phi sn cchng c tl xu t hin cc im trt lcao l h ng ty nam (TN), ng bc(B) v hng nam (N); cc hng c tl xu t hin thp l hng bc (B), tybc (TB).

Theo chng ti nhn nh do tnh Yn Bi nm trn cc i cu trc v

cc t gy kin to nh hng theo phng ty bc - ng nam, nn a hnha mo ca tnh Yn Bi pht trin theo phng trng vi phng cu trc vcc t gy kin to, mt khc theo s ng trl ng ma v hng gi voma ma th cc hng ty nam, ng bc c lng ma ln nht, c bit lhng ty nam, sau n hng nam v ng nam. Do nhng hng snnhn nhiu lng ma hn sc m c tr t lnhi u hn.

I.3.2. a mo

Khu vc tnh Yn Bi c cc c im a mo chnh nhsau:

- Sn xm thc - bc mn: rt ph bi n trong vng, din phn b r ngtrn cc dy ni cao, sn dc (dy Hong Lin Sn, dy ni Con Voi,...). ahnh bchia c t mnh mb i mng li sng sui dy c v theo nhiu hngkhc nhau. Mng li sng sui c trc din ngang hnh chV, d c. Sn bcc qu trnh xm thc v bc mn xy ra mnh m. ng chia nc sc nhnv khng lin tc, sn c trc din thng hoc hi li. Nu khng bo v cthm thc vt tnhin t t th t ai db xi mn d n n cc tai bin lqutv trt t rt dx y ra.

- Sn bc mn - xm thc: cng ph bi n v phn b r ng khp trongvng vi sn dc trung bnh n dc v b chia c t bi mng li sng suitng i dy, sng sui c trc din ngang hp v tip tc khot su lng.ng phn thy sc nhn i ni trn thoi. Sn b bc mn v xm th cmnh, trc din hi li. Thc vt khng dy lm v c s xen k gi a rng tnhin v rng trng. Nu khng bo v c thm thc vt th st o iu kincho cc hot ng xi mn xy ra ngy cng mnh m t o iu kin thun licho cc tai bin trt t v lqut x y ra.

- Sn bc mn - tng hp: phn b trn cc ni trung bnh n cao,

dc sn th i dc n dc, trc din sn li; ng phn thy trn thoi lchy u. Sn bcc qu trnh ngo i sinh kt hp tc ng mnh m. Bchia c tngang mnh, mng thy vn hi dy v phn ct khng su lm, d c lngsng khng ln. Thm thc vt tha hoc rng trng, cy bi, trng cho c ttrng tri trc. Trn a hnh ny c xu hng xy ra cc tai bin xi mn bmt, trt t, ll t,...


22/44

36

- Sn bc mn trn cc dho tan : pht trin trn cc sn c cu totcc dho tan ch y u phn b pha ng bc huyn Lc Yn, mt phnV n Chn. Sn c trc din thng, ngn, bphn c t bi cc khe rnh v sngsui khng lin tc v pht trin theo nhiu hng khc nhau. i ni c ccphu karst hoc cc vng trng, h s t. Thm thc vt khng dy lm. ng

chia nc khng lin tc, hoc khng r trn a hnh. Trn a hnh ny c khnng pht trin cc tai bin st l, trt t, mt nc trn mt, khan him ncngm,...

- Sn bc mn- ra tri: phn bh n ch cc s n thoi, i ni thphoc c a hnh ln sng thoi, phbi n cc huy n Yn Bnh, Trn Yn vpha nam huyn Vn Yn. Sn li, bqu trnh bc mn - r a tri bm t mnhm, thv t rt tha, hoc khng c hoc bcon ng i khai thc v sd ng.ng chia nc trn thoi, mng thy vn ngn v c trc din nng. Hoc

bbi n dng do con ngi sd ng. Trn a hnh ny dx y ra hin tng ximn bm t, trt t.

- Cc bm t san bng cc cao khc nhau : phn br i rc khp nitrong vng nghin cu, trn cc bm t nh hoc cc sn thoi, bng phng.Din phn bh p, l cc b m t st ca cc bc a hnh. Cc bm t caothp c th b tc ng ca con ngi (khu dn c, t canh tc). Cc bm t cao l n hn c thv n cn tn ti rng tnhin. C n phi bo vho c duytr thm thc vt trn cc bm t ny trnh cc tai bi n trt l, l c th xy ra trn nh.

- Bm t karst - bc mn: l cc bm t cao nguyn karst vi din phn bhp cc huy n Lc Yn (x Vnh Lc, Minh Xun, Khai Trung, Minh Chunv th tr n Yn Th). Trn bm t tng i bng phng, b chia c t mnh mbi cc trng v cc thung lng hp cng phng. C vch dc xung thunglng lin kho c a hnh khc, phbi n cc phu karst, cc sng sui bbi nmt t ngt, cc nh st. Trn a hnh ny xy ra cc dng tai bin lin quann hin tng karst ha v mt nc bm t, khan him nc ngm, , ri, trt t,...

- B m t tch t h n hp aluvi - proluvi - deluvi: phn b r i rc trongvng ra ho c cc trng v thung lng gia ni, phn b ch y u th xNgha L, cc thng nhn m ri rc cc huy n Lc Yn, Trn Yn, Trm Tu.C din phn bd ng di hp chn ni, d c thng nh, hoc thung lnghp gia ni, i ni c biu hin ca nn phng vt. Lp phtr m tch mng,i khi chg m dm, tng, cc mnh vn l ,... y thng l khu dn cv t canh tc, trng cy lng thc hoc cy n qu. V y cng l nhng


23/44

37

ni db nh hng ca hin tng trt t ttrn s n xu ng, ll t ccsng sui dng ln, l ng, lqut,...

- Bm t tch th n hp aluvi - proluvi: phn br i rc trong vng cctrng v thung lng sng sui gia ni, phn bch y u huy n Vn Yn, Lc

Yn v Trn Yn. C din phn bd ng trng hp gia ni, i ni c din phnb t ng i rng. a hnh bng phng, hi nghing v pha lng sng su ihoc trng. Lp phtr m tch khng dy lm, thng l ct, bt, st, i khi cc dm, tng, cc mnh vn l ,... y thng l khu dn c, ng giaothng, t canh tc, trng cy lng thc hoc cy n qu. y c th b nhhng ca hin tng trt t t trn s n xu ng, l l t cc sng su idng ln, l ng, lqut.

- Bm t tch taluvi : c din phn bch y u cc thung l ng sng lnnhsng H ng v cc trng c tch tsng, su i d ng bi bi v thm, c

cao thp, a hnh bng phng. Thng l khu dn c, th, hoc t canh tcnng nghip,... C th ch u nh hng ca l l t v l qut ho c vng ngbng th nu khng duy tr c ph nhiu c a t sgy nn t bc mu.

V tr c lng hnh thi, kt qugi i on nh v tnh ton thng k chothy, tnh Yn Bi c sphn bi t kh r vm c phn c t a hnh. Chi titc thhi n trong bng sau:

Bng 8: Tl cc c p phn ct.

Phn ct su Phn ct ngangCp phn ct (m/km2) Tl di n tch (%) C p phn ct (m/km2) Tl di n tch (%)

< 100 9,68 500 21,35 > 6 9,03

Tm li: c im a hnh ni cao, dc, c nhiu ni vi, thung lngv ng bng nhh p nn tim n nhiu nguy cx y ra cc tai bin a cht nhhng ln n i sng dn sinh v khng thun li cho vic pht trin ccngnh dn sinh kinh t c a tnh, tuy nhin y chnh l iu kin cc sng

sui c nhiu thc gnh thun li cho vic pht trin thu in v c nhiu cnhquan p pht tri n du lch. Do cn c sk t hp trong vic khai thc cctim nng, thm nh v cc li th c a mi vng t o thnh thm nh chungca ton tnh trong vic pht trin kinh tx h i m cc tiu vng cn htr l nnhau i ln trong iu kin mi v phng trnh, hn ch cc tc ng cahin tng tai bin a cht.


24/44

38

I.4. C IM THCH HC - VPHONG HA - TH NH NG

I.4.1. Thch hc

Cc thnh to a cht a bn tnh Yn Bi c phn chia thnh 8 itng (nhm t, ) c thnh phn cb n nhsau:

- Nhm b r i : Nhm ny bao gm cc thnh to t (Holocen vPleistocen). i tng ny thng c din phn b nh , nm ri rc dc ccthung lng sng sui khp din tch tnh. Ti TX. Ngha L (tr ng gia niNgha L) v dc sng Hng cc trm tch br i c din phn br t rng.

- Nhm trm tch lc nguyn giu alumosilicat: thnh ph n l phinst, st kt, bt kt, ct kt - sn kt - cui kt a khong, thuc din phn bc acc h t ng: Phan Lng, C Phc v V n Yn, Yn Chu, Nm Thip, SuiBng... Din phn b c a nhm ny hn ch pha nam t nh, ri rc dcsng Hng v sng Chy v ph n trung tm tnh.

- Nhm phun tro axit - trung tnh v tuf ca chng: thnh phn thchhc l trachyt porphyr, trachyt ryolit porphyr , ryorit, ryorit porphyr. Nhm ny thuc din phn bc a cc thnh to ca phc hni l a T L(ph ph chT L v ph ph c hNgi Thia) v cc h t ng Trm Tu, Sui B, VinNam. Chng phn br t rng ri pha ty v pha ty nam t nh, gm pha ty,bc, nam, mt khonh ln ng bc huyn M Cang Chi v hu ht huynTrm Tu.

- Nhm xm nhp mafic - siu mafic:thnh ph n thch hc gm: gabro,gabro olivin, peridotit, gabrodiabas, diabas, nhm ny thuc din phn bc acc phc hNi Cha, Ba V, N m Chin, Bo H, l cc khi magma nhn m

ri rc huy n Yn Bnh, Trn Yn v pha ng bc huyn Lc Yn.- Nhm xm nhp axit - trung tnh: c thnh phn thch hc gm:tonalit,

granodiorit, plagigranit, granit biotit, syenit sm mu, syenit nephelin, syenit thchanh, granosyenit, granit kim. Nhm ny thuc din phn bc a cc phc hCa Vnh, Xm Gu, Pia Ma, Phia Bioc, Phu Sa Phn. Phn b ty nam huy nVn Yn, pha ty nam huyn Trn Yn, ng nam huyn Vn Chn v cc khinhphn b ri rc huy n Vn Yn, Yn Bnh, Trn Yn, Vn Chn.

- Nhm bin cht giu alumosilicat: thnh phn thch hc l phinkt tinh cc loi (thch anh biotit, thch anh - silimanit - granat, thch anh 2 mica,thch anh - sericit, plagiogneis biotit -silimanit - granat, gneis amphibol,amphibolit, plagiogneis hai mica, phin muscovit. Nhm thuc din phnbc a cc h t ng: Ngi Chi, Ni Voi, Thc B, Sinh Quyn, Sui Ching, ChaP. Phn bch y u huy n Yn Bnh, Trn Yn, Vn Yn, Vn Chn, pha tyv nam huyn Lc Yn.

- Nhm bin cht v trm tch lc nguyn giu thch anh:c thnh ph nl ct kt dng quarzit, phin silic, phin st silic, ct kt thch anh, thucdin phn bc a cc ht ng: Cam ng, H Giang, Bn Ngun, Sng Mua,Mia


25/44

39

L, Bn Kh. Phn b ch y u ti pha ng huyn Yn Bnh, pha ty, ty namhuyn Vn Yn, pha bc, ng bc huyn Lc Yn.

- Nhm cacbonat: thnh phn thch hc gm: vi, vi silic, phin st vi, vi hoa ha, vi dolomit, hoa phlogopit, hoa dolomit, hoa calcit, thuc din phn b c a cc h t ng An Ph, Bc Sn, Bn Ci, Bn

Pp, Ngha L, Mng Trai, Chang Pung. Nhm ny phn b pha b chuyn Yn Bnh, trung tm huyn Lc Yn, huyn Vn Chn, pha ty nam huynTrn Yn, v cc khonh nh phn b ri rc thnh t ng khi ni huy n VnChn, Lc Yn.

Cc ht ng trong tng nhm d khng cng thi gian thnh to, iu kinthnh to nhng c cng thnh phn thch hc ging nhau, do mc phongha, thnh phn v mc g n kt ca vphong ha kh gi ng nhau nn mctr t trt l t xy ra cng gn tng tnhau.

Bng 9. Tl cc lo i thch hc.

Loi thch hc/ gc

Din

tch

(km2)

Tl

din

tch (%)

Sim

trt l

t

Tl

(%)Khu vc phn bchyu

Nhm br i 596 8,65 8 0,69

Nm ri rc dc cc thung lng sng

sui khp din tch tnh. Ti TX.

Ngha L (tr ng gia ni Ngha L)

v dc sng Hng

Nhm trm tch lc

nguyn giu

alumosilicat.

279 4,05 76 6,52

Din phn b c a nhm ny hn

ch pha nam t nh, ri rc dc sngHng v sng Chy v ph n trung

tm tnh

Nhm phun tro

axit - trung tnh v tuf

ca chng

2.541 36,90 441 37,85

Chng phn br t rng ri pha ty

v pha ty nam tnh, gm pha ty,

bc, nam, mt khonh ln ng bc

huyn M Cang Chi v hu ht huyn

Trm Tu.

Nhm xm nhpmafic - siu mafic

47,3 0,69 6 0,52

L cc khi magma nhn m ri rc

huyn Yn Bnh, Trn Yn v phang bc huyn Lc Yn

Nhm xm nhp

axit - trung tnh609,33 8,85 122 10,47

Phn b ty nam huy n Vn Yn,

pha ty nam huyn Trn Yn, ng

nam huyn Vn Chn v cc khi nh

phn bri rc huy n Vn Yn, Yn

Bnh, Trn Yn, Vn Chn.


26/44

40

Loi thch hc/ gc

Din

tch

(km2)

Tl

din

tch (%)

Sim

trt l

t

Tl

(%)Khu vc phn bchyu

Nhm bin cht

giu alumosilicat 1.477 21,45 367 31,50

Phn b ch y u huy n Yn Bnh,

Trn Yn, Vn Yn, Vn Chn, phaty v nam huyn Lc Yn

Nhm bin cht v

trm tch lc nguyn

giu thch anh

723 10,50 35 3,00

Phn b ch y u ti pha ng huyn

Yn Bnh, pha ty, ty nam huyn

Vn Yn, pha bc, ng bc huyn

Lc Yn

Nhm cacbonat 614 8,92 110 9,44

Phn b pha b c huyn Yn Bnh,

trung tm huyn Lc Yn, huyn Vn

Chn, pha ty nam huyn Trn Yn,

v cc khonh nh phn b ri rcthnh tng khi ni huy n Vn

Chn, Lc Yn

Theo kt qu iu tra chng ti nhn thy mc v quy m tr t l t trong tng nhm khc nhau kh ln. Trong cc nhm trn th nhm phun tro axt - trung tnh v tuf ca chng c din phn bl n nht v cng cmc x y ra trt l l n nht vi nhiu khi trt c quy m ln v c bitln, sau n nhm bin cht giu alumoslicat, nhm ny c mc phong ha mnh, vphong ha dy, m c g n kt yu, c bit khi bo ha

nc nn mc v quy m tr t lkh m nh, c bit khi c tc ng ca ccyu tnhn sinh. Nhm t xy ra trt ll nhm cacbonat, y l nhm c cu to khi, rn chc, vphong ha r t mng, tuy nhin cn ch hintng ri trong nhm ny. Nhm br i th t xy ra trt l, taibin lin quan n nhm ny l xi l b sng, c bit l dc sng Hng,sng Chy, sng Ngi Thia.

I.4.2.Vphong ha

Kt qu iu tra cho thy mc , chiu dy v phong ha ph thu c rtln vo thnh to, tui a cht ca gc, d c a hnh. c im sb c a

vphong ha trn a bn tnh Yn Bi nhsau:- V phong ha pht tri n trn nhm trm tch lc nguyn giu

alumosilicat: m c phong ha trn nhm ny km hn nhiu so vi hainhm trn, chiu dy trung bnh khong 5 - 10 m, phbi n t5 - 8 m, thnhphn gm ct, bt, st bt ln dm sn, cc mnh gc, cui phong ha, mc phong ha quan st c i phong ha mnh, i phong ha hon ton rtmng, nhiu ni khng c. Phn bch y u dc sng Hng, Quc l70.


27/44

Hn

ca16ihophophohuy

dinphachbt

pho10 -qua

4. S

- Vphchng:m, phbi

phong h ton, cg ha tg ha nn M Ca

- Vphphn bng b thnn t cc

- Vphg ha kh

12 m, thst

hm thc

ong hac phn t10 -a quan s nhiu tahon tonphn bg Chi v

ong ha

l cc khhuyn Lh gi sb gc ph

ong ha p

tt, chinh phnchyu

h hc tnh

ht trinng ha k2 m, thnc chuy dcn yuchyuhu ht

ht trini magmac Yn.chiu dng ha,

ht trinu dy qust bt, cl i ph

Yn Bi

trn nh tt, chih phn syu luc l 3i chiupha tyuyn Tr

trn nh

nhnmc imy trung bt gp c

rn nhm

n st t bt lnng ha m

41

phuu dy qu

t bt, cti phong

c thdy biubc, nam Tu.

xmi rc hkho stnh t10hin t

xm nc trung bcc gnh v

tro axin st t ln cha mnuan stin t t, mt kh

hp mafiuyn Ynrn vp- 12 m, thg phong

hp axit -nh t10c phongi phong

- trung tc trung b gc pv ic tt c40 - 55nh ln

c - iu m

Bnh, Trong hanh phnha bc c

trung tn

- 14 m, pa, i

a hon t

nh v tunh t10 -hong ha,hong ha cc i. Loi v

ng bc

afic: Vin Yn vy t nn

l st, ct,u.

: mc bin thong haon. Phn


28/44

42

b ty nam huy n Vn Yn, pha ty nam huyn Trn Yn, ng nam huynVn Chn v cc khi nh phn b ri rc huy n Vn Yn, Yn Bnh, TrnYn, Vn Chn.

- V phong ha pht tri n trn cc nhm bin cht giu alumosilicat:Chiu dy trung bnh t10 - 20 m, ph bi n trong khong 15 - 16 m, thnh phn

gm st bt, st bt ln dm sn, cc gc phong ha mm b, mc phongha chy u quan st c n i phong ha mnh v hon ton, c mt s taluythnh ph Yn Bi v huy n Yn Bnh, quan st n i phong ha yu th chiudy biu kin n 40 - 60 m. Loi v phong ha ny phn b ch y u ti huynYn Bnh, Trn Yn, Vn Yn, Vn Chn, pha ty v nam huyn Lc Yn.

- Vphong ha pht tri n trn nhm bin cht v trm tch lc nguyngiu thch anh:Chi u dy trung bnh t5 - 12 m, ph bi n trong khong 8 - 10m, thnh phn gm st bt ln dm sn thch anh, cc tng gc, mc phongha chy u quan st c n i phong ha mnh v hon ton, c mt staluyquan st n i phong ha trung bnh th chiu dy biu kin n 20 - 30 m. V

phong ha ny phn bch y u ti pha ng huyn Yn Bnh, pha ty, ty namhuyn Vn Yn, pha bc, ng bc huyn Lc Yn.

- Vphong ha pht tri n trn nhm cacbonat: vphong ha trong ccthnh to ny rt mng, trn ni thng khng c, ch c l p st lp nht vokhe nt v hang hc karst, bm t l dng a hnh tai mo, lm chm, chnni th lp phong ha phbi n t3 -6 m, thnh ph n gm st ln dm sn, ccmnh, tng gc, y c thl n i tch ts n phm xm thc, ra tri ca qutrnh phong ha nn sn ni xung nn mi c chiu dy nh trn. M c trt ltrong nhm ny thp, tai bin lin quan thng l hin tng , ri. Loi vphong ha ny phn b pha b c huyn Yn Bnh (gm cc xAn Ph, Phan Thanh, Minh Tin), cc x Vnh Lc, Tn Lnh, T Mu, TnLp, Liu huyn Lc Yn, cc x Sui Bu, Sn Thnh, pha ng bc xSui Ging, ranh gii 2 x Ct Thnh v Thng Bng La, x Ph Nham, huynVn Chn, pha ty nam huyn Trn Yn (gm cc x Kin Thnh, Vit Cng,Lng Thnh, Vn Hi, pha bc x Hng Ca, pha ng, ng nam x ChnThnh, ng bc x Bnh Thun,...), v cc khonh nh phn b ri rc thnhtng khi ni huy n Vn Chn, Lc Yn.

Trt l trong t phong ha chim 95% tng sv tr tr t l, xy raphn ln dc theo cc vch taluy ng t dc >40o, st x y ra trn mi sn

dc >40o

v x y ra trong tt c cc thnh t o a cht c mt trong vng. Theothng k b ng trn th mc tr t lx y ra nhiu nht v phong ha phttrin trn nhm phun tro axit - trung tnh v tuf ca chng v vphong hapht trin trn nhm bin cht giu alumosilicat, y l 2 loi vphong ha cdin phn bnhi u nht, mc v chi u dy vphong ha c ng ln nht.


29/44

43

Bng 10. T l cc lo i vphong ha.

Loi vphong ha

dy

lp v

(m)

Tl

din

tch

(%)

Sim

trt l

t

Tl

(%)

Ghi ch/nh gi mc lin quan

n trt lt /Khu vc phn b

chyu

V phong ha pht tri n

trn nhm trm tch

lc nguyn giu

alumosilicat

8 4,44 76 6,57Phn bch y u dc sng Hng, Quc l

70


trn nhm phun tro

axit - trung tnh v tuf ca

chng

16 40,39 441 38,12

Phn b ch y u pha ty, b c, nam,

mt khonh ln ng bc huyn M

Cang Chi v hu ht huyn Trm Tu.


trn nhm xm nhp

mafic - siu mafic

12 0,75 6 0,52

Phn b l cc kh i magma nh n m ri

rc huy n Yn Bnh, Trn Yn v pha

ng bc huyn Lc Yn


trn nhm xm nhp

axit - trung tnh

12 9,69 122 10,54

Phn b ty nam huy n Vn Yn, pha

ty nam huyn Trn Yn, ng nam

huyn Vn Chn v cc khi nhphn b

ri rc huy n Vn Yn, Yn Bnh, Trn

Yn, Vn Chn.

V phong ha pht tri ntrn nhm bin cht

giu alumosilicat

16 23,48 367 31,72Phn b ch y u ti huyn Yn Bnh,Trn Yn, Vn Yn, Vn Chn, pha ty

v nam huyn Lc Yn.


trn nhm bin cht v

trm tch lc nguyn giu

thch anh

10 11,49 35 3,03

Phn bch y u ti pha ng huyn Yn

Bnh, pha ty, ty nam huyn Vn Yn,

pha bc, ng bc huyn Lc Yn


trn nhm cacbonat4 9,76 110 9,51

Loi v phong ha ny phn b pha

bc huyn Yn Bnh, trung tm huyn

Lc Yn, huyn Vn Chn, pha ty nam

huyn Trn Yn, v cc khonh nh

phn b ri rc thnh t ng khi ni

huyn Vn Chn, Lc Yn.


30/44

44

Cc vt trt c hnh thi kh a dng, nhng ph bi n dng vng cung,dng phu ngc, lng mng; phn khi trt hnh khi, hnh nm, hoc dng ,thu knh ln. Kch thc khi trt kh ng thc, br ng t3 - 100 m, chi udi t5 - 50 m, chi u dy khi trt


31/44

45

- Nhm t xm: Nhm ny c din tch khong 568.581 ha chim82,57% din tch tnhin ton t nh, l nhm c din tch ln nht tnh. Phn bph n ln din tch i ni ca tnh, cao d i 1.800 m t t ccc huy ntrong tnh, song tp trung nhiu nht cc huy n Vn Yn, Vn Chn, M CangChi, pha ty nam huyn Lc Yn, pha ty huyn Yn Bnh. Nhm t ny c

khn ng thch hp trng cy nng nghip, cng nghip vng th p, trng rngv bo vr ng a hnh i vng cao.

- Nhm t : Nhm t ny c din tch khong 12.103 ha chim 1,76%din tch tnhin ton t nh. c phn br i rc m t shuy n vng cao nhngchy u tp trung huy n Trm Tu, Lc Yn, Vn Chn. t ny khn ng thchhp cho sn xut nng - lm nghip.

- Nhm t mn Alit ni cao: Nhm t ny c din tch khong 56.078ha chim 8,1% din tch tnhin ton t nh. Phn br i rc cc huy n, nhngtp trung nhiu cc huy n M Cang Chi, Trm Tu, Vn Chn, trn a hnhni cao c cao tuy t i trn 1.800 m. Nhm t ny chy u thch nghi v c

khn ng khai thc cho trng cy dc liu, trng, bo vv khoanh nui r ngphng h.

- Nhm t tng mng: Nhm t ny c din tch khong 2.324 ha chim0,33% din tch tnhin ton t nh. Phn bt p trung L c Yn, Vn Yn, VnChn trn vng t i, c d c trn 200, t c tng mng di 30 cm. Sdng hn chnh t l i vi sn xut nng - lm nghip.

Bng 11. Thng k/nh gi/phn loi cc lp thnh ng.

Loi thnhng

dy lp thnhng (m)

Tldintch (%)

Ghi ch/nh gi mc lin quan n trt lt /Khu vc phn bchyu

Thnhngph sa

1,0 1,33

Phn ln tp trung l u vc cc con sng, sui ln trongtnh nhsng Thao, sng Ch y, ngi Thia ... khu vc cdin tch tp trung nhiu nht l bn a Vn Chn v trthnh cnh ng ph sa trng la ln nht tnh; cc cnhng ph sa ca huyn Vn Yn, Trn Yn, Lc Yn, YnBnh

Thnhnggly

0,5 0,61Tp trung nhiu nht huy n Lc Yn, Yn Bnh,TrnYn, trn cc a hnh thp trng hoc thung lng giacc dy ni

t en 0,6 0,13Phn bt p trung L c Yn, trn cc a hnh thung lngv chn ni vi

t xm 1,5 82,57

Phn b ph n ln din tch i ni ca tnh, caodi 1.800 m t t ccc huy n trong tnh, song tp trung

nhiu nht cc huy n Vn Yn, Vn Chn, M CangChi, pha ty nam huyn Lc Yn, pha ty huyn YnBnh

t 0,5 1,76Phn br i rc m t shuy n vng cao nhng chy utp trung huy n Trm Tu, Lc Yn, Vn Chn

t mnAlit nicao

0,4 8,1Phn br i rc cc huy n, nhng tp trung nhiu cchuyn M Cang Chi, Trm Tu, Vn Chn, trn a hnhni cao c cao tuy t i trn 1.800 m

t tngmng

0,3 0,33Phn bt p trung L c Yn, Vn Yn, Vn Chn trnvng t i


32/44

46

Trong cc loi thnh ng trn th loi thnh ng t xm c din phnbh u ht din tch tnh Yn Bi, i vi loi thnh ng ny thng c chiudy ln t 0,5 -1 m, kh n ng thm nc tt, lm cho cc i phong ha phadi ngm nhiu nc sgi m mc g n kt ca t nn dgy ra tr t l,tuy nhin loi thnh ng ny cng rt thun li cho thc vt pht trin, nhng

ch th c vt c che ph t t, th mc tai bi n a cht sgi m i rt ngk. i vi cc loi th nh ng khc th c din phn b h p v c chiu dymng nn mc x y ra trt ls t h n.

I.5. C IM KH TNG - THY VN

Do nm st ch tuyn Bc trong vnh ai nhit i Bc bn cu nn khhu ca tnh Yn Bi mang tnh cht kh hu nhit i gi ma. Trong nm c 2ma r rt:

- Ma ma (nng m) tthng IV n thng X: nhit trung bnh 250C,thng nng nht l thng VII c ngy nhit ln t i 37 - 380C. Lng ma

ma ny chim 80 - 85% lng ma cn m, sngy m a nhiu, cng l n,c bit trong thng VI, VII, VIII thng c ma ln km theo gi xoy, ma, gy lqut, ng p lt cc tri n sng, sui lm hh ng cc cng trnh thyli, gy thit hi ln cho sn xut v i sng.

- Ma kh (lnh) tthng XI n thng III nm sau. Nhit trung bnh:180C, thng lnh nht l thng I, nhit th p nht 10C. Lng ma ma nyqu t khng cung c p nc cho sn xut, i sng nn hay xy ra hn hn,c nm v ng - Xun c ti hng nghn ha b thi u nc. Bn cnh tnhtrng sng mui, sng m nh hng ln n sn xut ca nhn dn, c bitl 2 huy n vng cao: Trm Tu v M Cang Chi.

Hin ti tnh Yn Bi c 3 trm kh tng o c cc yu tm a, nhit, gi, bc hi, nng... Ts li u thu thp ca 3 trm kh tng trong giai on2005 - 2012, nhn thy c im kh tng tnh Yn Bi nhsau:

- Ch nhi t: Nhit trung bnh n m khong 19,623,3oC. Nhit trung bnh cc thng lnh nht rt thp (khong 9,713,1oC). Theo ti liu quantrc cc thng lnh nht thng l cc thng XII, I v II. Cng trong vng dnnhng do nh hng ca iu kin a hnh nn gia cc a phn khc nhau ths phn b v di n bin ca nhit c ng khc nhau. nh ng vng n gima ng Bc c nhit l nh hn, v dnh M Cang Ch i nhit trung

bnh nm chc 14,3oC, thng l nh nht c nhit trung bnh kho ng 9,7oC.nh ng vng cao v m cng rt lnh, nhit xu ng rt thp. Vma ng,nhit ban m v ngy chnh lch nhau ng k. Ma h vng ny tng idu. Cc thng nng nht trong ma h l cc thng VI, VII, nhit trung bnhcc thng ny khong 2328oC.


33/44

47

Bng 12. Nhit khng kh trung bnh t nh Yn Bi

n v: 0C

Trm I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Nm

Yn Bi 14,5 15,6 20,1 25,5 27,8 28,6 28,3 28,0 25,9 25,0 21,8 17,6 23,2

Vn Chn 15,2 18,3 19,8 23,3 26,1 28,1 28,0 27,1 26,1 24,0 20,3 17,0 22,8

M Cang Chi 13,3 15,6 18,4 21,1 22,8 24,3 23,7 23,2 22,2 20,1 16,6 14,1 19,6

Ngun: Nin gim thng k tnh Yn Bi nm 2012.

- Nng: Tng sgi n ng trung bnh ton tnh khong 1.352 gi (t i trmkh tng Yn Bi). Thng c sgi n ng t nht l vo thng I, II, nhiu nht vocc thng VII, VIII, IX.

Bng 13. Tng sgi n ng trung bnh thng v nm tnh Yn Bi

n v: gi

Trm I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Nm

Yn Bi 13 16 50 118 143 116 188 220 125 127 75 38 1.229

Vn Chn 99 104 109 131 149 133 158 143 154 111 140 97 1.527

M Cang Chi 134 155 149 166 163 90 111 117 140 125 163 136 1.648


- c im ma: Trong cc yu t kh t ng th c im ma l nhhng ln nht n trt l t , hu ht cc im trt lx y ra sau nhngtrn ma ln v ko di.

+ Lng ma nm v phn bm a: Nhn chung, tnh Yn Bi c lngma trung bnh nm vo loi trung bnh, khong 1.768 mm/nm. Theo s li uquan trc, bin ng lng ma trong a bn tnh tng i ln, vo khong790 mm. Vng t ma nht quan trc c ti trm Cm Nhn (huyn Yn Bnh)lng ma trung bnh nm vng ny khong 1.432 mm; ni c lng ma trungbnh nm cao nht quan trc c ti trm Lng H (x Phc Li - huyn LcYn) l 2.223 mm.

Bng 14. Lng ma trung bnh nhiu nm thi kquan tr c

STT Tn trmThi ktnh

ton

Nm(mm)

STT Tn trmThi ktnh ton

Nm(mm)

1 Lc Yn 1961-2012 1.984 8 Khnh Ha 1978-2012 1.604

2 M Cng Chi 1962-2012 1.728 9 Vnh Lc 1972-2012 2.001

3 Yn Bi 1956-2012 1.848 10 Lng H 1977-2012 2.223

4 Vn Chn 1961-2012 1.452 11 Bo i 1973-2012 1.977


34/44

ST

5

6

7

Hn

thnkhkhmamaskhmt

c s

hn

ma

T Tn

Ba

Lng

Kha

5. S

+ Ph

Do nhh hai mg nhngnhau vtrong m

ma l tn nh nno phschti

- Man nh

- Malng m

Cn cma/m

+ Ma

trm

Khe

Cang

u Ph

ng trl

phi l

hng lua r rt.khc nhatnh chtt thi ki kl

o . Hihp cho tu nhsau

a l thvi t nh

a l tha bnh q

vo slikh cho

ma vn

hi ktnton

1959-2012

1960-2012

1972-2012

ng ma t

ng ma t

n phinMa mvln

ma tronny v tng ma tnay, nt ccc:

i klint 70% s

i kgmn nm,

u thc khu vc

quy ho

Nm(mm)

1.926

1.546

1.646

rung bnh

eo thi g

a cc k (ma mma, stng m

h bin p trungc ta chvng c

tc c lnm tron

cc thni tn s

ti cc tn Bi n

h bt u

48

STT T

12 C

13

14 T

nhiu nm

an:

i khnga nhiungy ma cng nng ln tr vt qa c mt

chm

ng machui q

lin tcxut hin

m thihsau:

tthng

n trm

m Nhn

in Lao

rm Tu

tnh Yn

kh mv ma

, thi giatnh nng thi k mt ngchtiua khc

thng tan trc v

c lngt50% tr

thu th

V v kt

Thi ktnh ton

1972-2012

1960-2012

1960-2012

i

a Ynkh (mn xut hinh tkhc.ng nhhn mahau. C t

100 mmt qu m

ma bnln.

p c c

hc vo

Nm(mm)

1.432

1.958

1.436

Bi phna ma t)n m cng i cai chung,nh vima/mahnu ra

rln vc .

hoc ln

thphn

ui thng


35/44

49

IX, cc thng cn li l ma kh, ma t. Lng ma ma ma chim t tr ngln so vi lng ma cn m (chim khong t7280% t ng lng ma nm).Thng ma nhiu nht thng l thng VII v thng VIII. Lng ma trungbnh cc thng VI, VII v VIII khong 174459 mm/thng.

Trn ma ln nht quan trc c ti trm Lng H t 1527 mm (xy ra

vo ngy 20/IX/1987), do c nhng trn ma ln gy ra l l n gy nguyhim cho cng trnh v i sng nhn dn v hin tng lqut th ng xuynxut hin gy nh hng n i sng nhn dn.

+ Ngay sau ma ma l cc thng t ma, lng ma trung bnh cc thngma kh rt nh(d i 100 mm/thng). Thng t ma nht thng l thng XII,lng ma trung bnh thng ny khong 1229 mm/thng. C nhng ni hunh c thng khng c m a. Lng ma trong cma kh ch chi m khong2128% tng lng ma nm.

Sngy m a trong nm khong 117229 ngy. Tutheo t ng nm, lng

ma c bin ng ng kso v i gi trtrung bnh n m. Nm t ma nht quantrc c Yn Bi l 922 mm (n m 1979). Nm ma nhiu nht ca vng quyhoch l 3.731 mm xut hin B o i nm 1982). Nhv y, c thth y rngYn Bi l mt vng c lng ma trung bnh

Bng 15. Bng phn phi lng ma theo ma

Tn

trm

Nm

(mm)

Lng ma cc thng ma ma Lng ma cc thng ma kh

V VI VII VIII IXMa

maX XI XII I II III IV

Ma

kh

Lc

Yn

X (mm) 1986,4 212 283 326 397 253 1471,4 145 61 29 33 44 68 136 515,1

T l (%) 10,7 14,2 16,4 20 12,7 74,1 7,3 3,1 1,4 1,6 2,2 3,4 6,83 25,9

M

Cng

Chi

X (mm) 1732,8 219 338 386 301 123 1366,9 62,1 33 20 27 38 64 123 365,9

T l (%) 12,6 19,5 22,3 17,4 7,09 78,9 3,58 1,9 1,1 1,5 2,2 3,7 7,11 21,1

Yn

Bi

X (mm) 1875,2 203 263 311 346 253 1374,8 167 54 23 33 38 68 117 500,3

T l (%) 10,8 14 16,6 18,4 13,5 73,3 8,9 2,9 1,2 1,7 2 3,6 6,25 26,7

Vn

Chn

X (mm) 1460,4 160 200 234 279 220 1093,0 143 44 12 16 21 44 86,1 367,3

T l (%) 11 13,7 16 19,1 15,1 74,8 9,81 3 0,9 1,1 1,5 3 5,9 25,2

Ba

Khe

X (mm) 2053,2 236 270 336 429 300 1569,8 166 44 26 29 32 68 119 483,4

T l (%) 11,5 13,1 16,3 20,9 14,6 76,5 8,06 2,1 1,3 1,4 1,5 3,3 5,8 23,5


36/44

50

Tn

trm

Nm

(mm)

Lng ma cc thng ma ma Lng ma cc thng ma kh

V VI VII VIII IXMa

maX XI XII I II III IV

Ma

kh

LngCang

X (mm) 1550,9 164 204 246 314 224 1152,0 134 44 16 22 26 51 107 398,9

T l (%) 10,6 13,2 15,8 20,2 14,5 74,3 8,62 2,8 1 1,4 1,6 3,3 6,9 25,7

Khau

Ph

X (mm) 1783,6 207 295 381 339 162 1384,3 117 36 24 25 27 63 109 399,3

T l (%) 11,6 16,5 21,4 19 9,09 77,6 6,53 2 1,3 1,4 1,5 3,5 6,11 22,4

Khnh

Ha

X (mm) 1647,3 200 174 315 337 208 1233,5 115 54 22 25 34 58 106 413,7

T l (%) 12,1 10,5 19,1 20,5 12,6 74,9 6,96 3,3 1,3 1,5 2,1 3,5 6,46 25,1

Vnh

Lc

X (mm) 2008,9 208 275 349 431 270 1531,9 140 48 22 31 42 61 134 477,0

T l (%) 10,3 13,7 17,4 21,4 13,4 76,3 6,96 2,4 1,1 1,6 2,1 3 6,67 23,7

Lng

H

X (mm) 2287,4 213 261 329 459 381 1642,5 252 60 21 33 49 82 148 644,9

T l (%) 9,3 11,4 14,4 20,1 16,7 71,8 11 2,6 0,9 1,4 2,1 3,6 6,48 28,2

Bo iX (mm) 1977,0 201 274 356 412 262 1504,7 137 54 26 39 41 63 114 472,3

T l (%) 10,2 13,8 18 20,9 13,2 76,1 6,91 2,7 1,3 2 2,1 3,2 5,75 23,9

Cm

Nhn

X (mm) 1431,9 170 199 298 271 149 1088,1 97,8 39 18 19 30 47 92,9 343,8

T l (%) 11,9 13,9 20,8 18,9 10,4 76,0 6,83 2,7 1,2 1,3 2,1 3,3 6,49 24,0

Kin

Lao

X (mm) 1881,3 185 237 293 365 273 1352,0 155 65 28 35 46 76 124 529,4

T l (%) 9,84 12,6 15,5 19,4 14,5 71,9 8,24 3,5 1,5 1,9 2,5 4,1 6,57 28,1

Trm

Tu

X (mm) 1523,3 158 253 250 283 223 1167,0 120 34 15 22 25 47 93,9 356,3

T l (%) 10,4 16,6 16,4 18,6 14,6 76,6 7,85 2,2 1 1,4 1,6 3,1 6,17 23,4

+ Phn phi ma thng trong nm:

Lng ma tnh Yn Bi cng phn phi khng u trong cc thng.

Ngy trong ma l, ma tp trung nhiu vo 3 thng VI , VII, VIII vilng ma trung bnh 3 thng t t713-1050 mm, chi m 46 - 60% tng lngma trung bnh nm, trong thng ma ln nht thng ri vo thng VIII, cni ri vo thng VII, vi lng ma t t 280 - 460 mm/thng, chi m 18 -


37/44

51

22% tng lng ma nm. Tng t, vo ma kh, thi gian t ma tp trungchy u vo 3 thng tthng XII n thng II nm sau; Lng ma ca 3 thngny ch t 3,4 - 5,8% tng lng ma nm trong y thng XII c lng ma tnht, chchi m 0,9 - 1,5% tng lng ma nm.

Bng 16. Mt s c trng ma ln nht tnh Yn Bi

STT Tn trmThng max Ngy max

X (mm) Thi im xut hin X (mm) Thi im xut hin

1 Lc Yn 956 VII/1997 383 VII/1997

2 M Cng Chi 668,5 VI/1998 228,6 VII/1992

3 Yn Bi 821,1 VII/1997 298,8 VII/2010

4 Vn Chn 521 VIII/1978 162,7 XI/1999

5 Ba Khe 1093 VI/1966 389,7 VIII/1968

6 Lng Cang 850,8 VII/1971 212 VIII/1979

7 Khau Ph 781,2 IX/1973 306,5 X/1983

8 Khnh Ha 938,9 VIII/2008 416,2 VIII/2008

9 Vnh Lc 874,8 VII/1997 292 VII/1995

10 Lng H 3225,0 IX/1987 1527 IX/1987

11 Bo i 1877,5 VIII/1982 450 VIII/1982

12 Cm Nhn 884,0 VII/1995 516,8 VII/1980

13 Kin Lao 753,6 VII/1971 305,3 IX/1997

14 Trm Tu 677,7 VII/1971 236,1 VI/1974

Phn phi lng ma thng trong nm v c trng thng tnh Yn Bic thhi n trong cc bng sau:

Bng 17. Lng ma trung bnh thng, nm ti cc trm

STT Tn trmThi ktnh

ton

Thng (mm)Nm

(mm)I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

1 Lc Yn 1961-2012 32,6 44,0 68,2 135,6 211,9 282,9 326,4 397,1 253,0 145,1 60,8 28,7 1986,4

2 M Cng Chi 1962-2012 26,6 37,6 63,6 123,2 218,7 338,3 386,2 300,8 122,9 62,1 33,1 19,7 1732,8

3 Yn Bi 1956-2012 32,6 38,2 68,4 117,3 202,6 262,6 311,2 345,9 252,5 166,8 54,0 23,1 1875,2

4 Vn Chn 1961-2012 16,3 21,4 44,2 86,1 160,0 199,9 234,0 278,9 220,1 143,3 43,7 12,4 1460,4

5 Ba Khe 1959-2012 29,2 31,7 67,6 119,0 235,8 269,7 335,6 428,7 300,0 165,6 43,8 26,5 2053,2


38/44

52

STT Tn trmThi ktnh

ton

Thng (mm)Nm

(mm)I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

6 Lng Cang 1960-2012 22,3 25,5 50,6 107,0 163,7 204,4 245,6 314,0 224,3 133,6 43,9 15,9 1550,9

7 Khau Ph 1972-2012 25,0 26,6 62,6 109,1 207,3 295,1 381,3 338,6 162,1 116,5 35,6 24,0 1783,6

8 Khnh Ha 1978-2012 24,7 34,1 57,5 106,4 199,9 173,7 314,8 337,0 208,2 114,7 54,4 22,0 1647,3

9 Vnh Lc 1972-2012 31,2 41,6 61,0 134,0 207,6 274,8 348,7 430,8 270,1 139,8 47,7 21,6 2008,9

10 Lng H 1977-2012 32,5 48,6 81,7 148,3 212,8 260,6 329,3 459,0 380,9 252,1 60,4 21,1 2287,4

11 Bo i 1973-2012 38,7 40,7 62,9 113,7 201,3 273,6 355,7 412,4 261,8 136,5 53,7 26,2 1977,0

12 Cm Nhn 1972-2012 19,0 30,3 47,4 92,9 170,2 199,2 298,3 271,2 149,2 97,8 38,8 17,6 1431,9

13 Kin Lao 1960-2012 35,3 46,5 76,2 123,5 185,1 237,0 292,5 364,8 272,5 155,0 64,9 28,0 1881,3

14 Trm Tu 1960-2012 21,5 25,0 47,3 93,9 158,4 252,7 250,1 282,6 223,0 119,5 33,8 15,3 1523,3

Do iu kin a hnh i ni dc mnh, lng ma ln v tp trung to cho Yn Bi mt hth ng sng, sui kh dy c, c tc dng ch y lnv lu lng nc thay i theo ma. Ma kh nc cn, ma ma dgy l l tln cc vng ven sng, su i. Yn Bi c 2 hth ng sng chnh: sng Thao vsng Chy.

Bng 18.c trng ma thng tnh Yn Bi

STT Tn trm

Ma 3 thng ln nht Ma thng ln nhtMa 3 thng nh

nht

Ma thng nh

nht

ThngX

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%

1 Lc Yn VI - VIII 1006,5 50,7 VIII 397,1 20,0 XII-II 105,3 5,30 XII 28,7 1,44

2M Cng

ChiVI - VIII 1025,3 59,2 VII 386,2 22,3 XI-I 79,4 4,58 XII 19,7 1,14

3 Yn Bi VI - VIII 919,7 49,0 VIII 345,9 18,4 XII-II 93,8 5,00 XII 23,1 1,23

4 Vn Chn VI - VIII 712,9 48,8 VIII 278,9 19,1 XII-II 50,0 3,43 XII 12,4 0,85


39/44

53

STT Tn trm

Ma 3 thng ln nht Ma thng ln nhtMa 3 thng nh

nht

Ma thng nh

nht

ThngX

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%Thng

X

(mm)

Tl

%

5 Ba Khe VI - VIII 1033,9 50,4 VIII 428,7 20,9 XII-II 87,4 4,26 XII 26,5 1,29

6 Lng Cang VI - VIII 764,0 49,3 VIII 314,0 20,2 XII-II 63,7 4,11 XII 15,9 1,03

7 Khau Ph VI - VIII 1015,0 56,9 VII 381,3 21,4 XII-II 75,6 4,24 XII 24,0 1,35

8 Khnh Ha VI - VIII 825,5 50,1 VIII 337,0 20,5 XII-II 80,7 4,90 XII 22,0 1,34

9 Vnh Lc VI - VIII 1054,3 52,5 VIII 430,8 21,4 XII-II 94,5 4,70 XII 21,6 1,08

10 Lng H VI - VIII 1048,8 45,9 VIII 459,0 20,1 XII-II 102,3 4,47 XII 21,1 0,92

11 Bo i VI - VIII 1041,6 52,7 VIII 412,4 20,9 XII-II 105,5 5,34 XII 26,2 1,32

12 Cm Nhn VI - VIII 768,7 53,7 VII 298,3 20,8 XII-II 66,9 4,67 XII 17,6 1,23

13 Kin Lao VI - VIII 894,3 47,5 VIII 364,8 19,4 XII-II 109,7 5,83 XII 28,0 1,49

14 Trm Tu VI - VIII 785,5 51,6 VIII 282,6 18,6 XII-II 61,8 4,06 XII 15,3 1,00

Sng Thao: l dng chnh ca sng Hng bt ngun tdy ni Nguy S n,cao 1.766 m t nh Vn Nam Trung Quc, chy theo hng Ty Bc - ng

Nam. Sng Thao chy qua a phn tnhYn Bi vi chiu di 100 km bt u tLang Thp (Vn Yn) n Vn Tin (Trn Yn) v din tch lu vc l 2.700km2, c 48 ngi l cc ph l u trong c 4 ph l u ln l: Ngi Thia, NgiHt, Ngi Lu, Ngi Lao. Lu lng nc sng Thao thay i tht thng, makh lu lng xung qu mc so vi trung bnh, gy ra tnh trng thiu nccho sn xut nng nghip v i sng nhn dn.

Lu vc sng Thao trn a phn tnh Yn Bi c ph l u ln nm b hu l Ngi Thia. Ngi Thia bt ngun tdy ni Phun Sa Phn, cao 2.874 m vni Phu Chim Ban cao 2.756 m, dng chy theo hng ng Nam - Ty Bcti x i Phc huyn Vn Yn th quay li theo hng Ty Bc - ng Nam,v nhp vo sng Thao c a Quang Mc. ph n thng ngun sng c lnghp, d c ln, dng chy xit, c nhiu gnh nn sn phm bi p l dngltch t o nn ng bng vng V n Chn thch hp vi sn xut nng nghip.on cui ca ngi Thia t dc hn, dng chy hin ho to nn cc cnhng kh bng phng huy n Vn Yn. Do bt ngun tvng macma bazv trung tnh v vng dip thch, vi nn t ph sa to nn bi ngi Thiakha giu dinh dng thch hp cho nhiu loi cy lng thc v cy cngnghip. Ngoi ra lu vc sng Thao c 5 ngi khc: Ngi Ht di 75 km vi


40/44

54

din tch lu vc 622km2, Ngi Kim din tch lu vc 178km2, Ngi Lao445km2, Ngi Lu 242km2, Ngi Ga 65km2.

Sng Chy: bt ngun t dy ni Ty Cn Lnh ca tnh H Giang, cao2.419 m chy theo hng Ty Bc - ng Nam di 95km, bt u t MinhChun (Lc Yn) n Hn (Yn Bnh) ri nhp vo sng L. Cc chi lu

chnh nm pha t ng n nhngi Bi c, ngi i Ci nm h l u sng Chythuc huyn Lc Yn. Din tch lu vc l 2.200 km2, un khc quanh co, lngsng su, hp, chy xit. Phl u ca sng Chy c 32 con sui, vng hl u lhTh y in Thc B.

Hth ng ao h: nhng ao hl n chy u tp trung cc huy n Yn Bnh,Lc Yn, Trn Yn. Cc m ln phn b cc x Gi i Phin, Hp Minh(thnh phYn Bi), Minh Qun (huy n Trn Yn) c ngun gc dng csngThao. Di thi k Neogen lm l ng ng trm tch, sng b i dng to nncc m ht nhin.

Bn cnh cn c hnhn t o do hnh thnh thu in Thc B, dngsng Chy b ng n li, ni i b b i p nc ln ti th tr n Thc B hnhthnh nn hnhn t o Thc B vi din tch mt h23.400 ha chi u di 80 kmchr ng nht 15 km, su lng h bi n ng t15 n 34 m, tng lng nctrong h ln t i 2,9 tm3. Bn c nh cn c hng trm sui nh khc ch amt lng ph sa v cng ln chy vo hThc B.

Hnh thnh ti y mt h sinh thi lng h v cng a dng vi nhiuloi c tnhin khc nhau c gi tr kinh t cao. H Thc B cn gp ph n quantrng trong vic thc y nn kinh tc a tnh vi vic cung cp hng nm mtngun in nng vi cng sut 120.000 KW v cn l im du lch sinh thi kh

pht trin trn mt hsinh thi lng h phong ph. M t khc hThc B c nggp mt phn quan trng trong vic iu tit lu lng dng chy cn i giama lv ma c n v lm cho ma h nhit gi m t1 n 200C, tng mtuyt i vo ma kh ln 20% v lng ma t1.700 n 2.000 mm/nm, toiu kin cho thm thc vt, qu trnh canh tc, sn xut ca a phng.

- Dng chy nm v phn phi dng chy nm trn a bn tnh Yn Bi:Hu ht cc vng c m uyn dng chy nm m c bnh thng. M uyndng chy nm trung bnh ph thu c vo tng vng, ph thu c vo iu kinhnh thnh dng chy tng khu vc c th . Nhng ni nhiu nc v t nctrong vng qui hoch chnh lnh nhau tng i ln, giao ng trong khong t

15-60 l/s/km2. Vng him nc nht vn l huyn M Cng Chi, vi lngdng chy l 5,7 m3/s tng ng vi m uyn dng chy l 24,7 l/s/km2. Ni clng dng chy nhiu nht vng l hl u sng Thao vi lu lng dng chyti trm Yn Bi l 736,1 m3/s . Ts li u o c ca cc trm thuv n thy tuycc trm khng ch nh ng lu vc khng ln lm nhng cc tr m c h s bin ng dng chy m c v a phi (Cv t 0,14 n 0,24). H s b t ixng Cs ph thu c tng trm v tng vng, phm vi bin i khong 0.03 n1.8. T cho thy cc c trng dng chy nm vng dn bi n i theo tng


41/44

vnso vti

Hn

khcunto

ccin

llchothk

Bn

v phi cc vguyn ng

6. S

* Tmlnh th

cp nng l

sng sui, nht l

Song bt khu vsn xutli. Ma

hai thc

19. Tl

Mt

huc vog khc t

un nc

uyn d

li: MnYn Bic phc vi giao th

c dcc x v

n cnh nven snnng ngkit (thgun n

phn cp

(sng/su

< 0,50,5 - 1

1 - 1,5

1,5 - 2,

> 2,5

iu kin c thty di

ng chy t

li snrt thuncho snng vn c

c ln nnng su,

hng mtv ccip, ti sg XI - Ic phc v

mt m

i) (km/km2)

5

cthchy dngdo.

rung bnh

g sui trotin choxut nnuyn h

c timng cao.

tt th vhlu ln ca n) mc nsn xut

ng dng c

T

55

a vng chy vn

nhiu nm

ng tnh Yvic xyg nghip,g ha, p

ng pht

ma ltn (cc sun dn vc thp pv i s

y.

ldin tch

12,9624,32

38,59

18,24

5,89

. M ug mc

tnh Yn

n Bi kdng ccgp pht trin

trin th

thngi ln) g lm hhi dngg.

( %)

n dng crung bn

i

dy cng trniu hhn nui

y in

I-X thy thit hhi cc

bin php

Ghi ch

y y, dn n

phn bthy likh hu,thy sn;

cung cp

ng gy rai ng kng trnhng lc


42/44

56

Nhn chung tnh Yn Bi c a hnh ni cao, phn ct mnh nn mngli sng sui kh pht trin; trong c hai hth ng sng chnh l sng Hngv sng Chy, vi hng chy chung tty b c n ng nam v trng vi cct gy su phn i; y l cc h th ng sng c lu lng nc rt ln cbit l vo ma ma. Ngoi ra cn c nhiu h ch a nc vi quy m t nh

n rt ln (hThc B).I.6. C IM HIN TRNG THM PH- S D NG T

I.6.1. Thm ph

Theo kt qu phn tch nh google v v ti liu qu phn tch nh vinthm ca n iu tra, nh gi ngun nc di t khu vc trung du vmin ni Bc B v n iu tra, nh gi ti nguyn nc lu vc sng LGm, th thm thc vt tnh Yn Bi c thphn ra 3 lo i khu vc theo mt tng i:

- Khu vc thm thc vt vi mt dy phn b cc vng ni cao ch yu trung tm, pha B c, pha Nam, Ty Nam tnh.

- Khu vc thm thc vt vi mt th a, chim phn ln din tch tnhYn Bi v phn b cc vng ni cao trung bnh, ni th p, cc i thp, dchai bSng H ng v mt sn i khc.

- Khu vc khng c thm thc vt: chim phn nhdi n tch tnh Yn Biv phn b theo cc tri n sng (Sng Hng), th x Ngha L, dc cc thunglng sng, sui v mt sv tr M Cang Ch i, Trm Tu, Vn Chn.

Theo kt qu iu tra, kho st thc a trt l t cho thy kt qu

phn tch c b n ph hp vi thc t trn quy m khu v c rng ln, tuy nhinvo tng khu vc nhth m c che ph c ng nhch ng loi thc vt c ssaikhc kh ln, din tch rng rm cn li rt t, ch y u l rng ngho v rngtrng. t trng, i trc cng chim din tch kh ln khi tnh trng cht phrng lm nng ry kh phbi n. Mc che ph c ng nhch ng loi thc vttheo kt qu iu tra c tng hp trong bng di y.

Theo kt qu iu tra th mc tr t l t xy ra nhiu trong khuvc t rng trng, khu dn c, v y l 2 khu vc c cc hot ng kinh t- xhi nhiu nht v mc nh y cm vi tai bin a cht cao nht, khi xy ratrt ltrong 2 khu v c ny sc tc h i ln hn nh ng vng khc. Khu vc

rng rm khng c dn c, ng giao thng, a hnh him trnn khng th tip cn iu tra, v vy khng ghi nhn c cc im trt ltrong khu v cny.

I.6.2. Hin trngsdng t

Theo sli u Nin gim thng k nm 2012 ca tnh Yn Bi, din tch ttnhin c a Yn Bi l 688.627,64 ha, bao gm cc loi t theo bng 21.

Nhn chung ngun ti nguyn t ca tnh Yn Bi v ang chu nh


43/44

57

hng ca nhiu tc ng tiu cc nh: ra tri, xi mn, ph nhiu km vkhng cn bng dinh dng, sc p tng dn sv k thu t canh tc lc hu, hnhn v hoang mc ho, t chua v ngho kit dn, thoi ho hu c, cc u cytrng ngho nn.

Bng 20. Tl phn b cc lo i thm ph

Loi thm ph

Tl

che

ph

(%)

Din

tch

(km2)

Tl

din

tch (%)

Sim

trt l

Tl

(%)

Ghi ch/nh gi mc lin quan

n trt lt /Khu vc phn

bchyu

Rng rm > 60 365,6 5,30 0 0

Khu vc phn b x Ch T o,

huyn M Cng Chi, ni Con Voi,

ty nam huyn Trm Tu

Rng trng,

rng ngho 40 - 60 4.371,5 63,48 201

17,2

5

Chim phn ln din tch v phn b

u khp cc huyn thtrong t nh

t trng cy

nng nghip,

t t thc vt

(t trng)

10 - 40 1.558,3 22,63 36331,1

6

Phn b cc thung l ng gia ni,

trn sn ni nm xen k gi a rng

trng

Khu dn c 10 - 20 215,06 3,12 59951,4

2

Tp trung ti thnh phYn Bi, th

x Ngha L, cc thtr n, th t , dc

Quc l 70, 32, T nh l 152 v h

thng ng lin huyn, lin x,

trung tm cc x.

t ni

khng c rng

cy, khai thc

m

10 - 20 38,36 0,55 2 0,17

cc s n i m ngi dn t

rng lm nng ry, ni vi, khu

vc khai thc khong sn, san lp

mt bng.

Sng h < 10 337,92 4,92 0 0

Chy u thuc din tch h Thc B,

Sng Hng, Sng , Sng Ngi

Thia.

1165


44/44

Bng 21. Thng k tnh hnh sd ng t tnh Yn Bi nm 2012

STT Loi t M Din tch (ha)

Tng din tch tnhin 688.627,64

1 t nng nghip NNP 582.906,87

1.1 t sn xut nng nghip SXN 107.598,081.1.1 t trng cy hng nm CHN 64.331,49

1.1.1.1 t trng la LUA 27.387,52

1.1.1.2 t cdng vo ch n nui COC 1.837,60

1.1.1.3 t trng cy hng nm khc HNK 35.106,37

1.1.2 t trng cy lu nm CLN 43.266,59

1.2 t lm nghip LNP 473.657,90

1.2.1 t rng sn xut RSX 255.074,71

1.2.2 t rng phng h RPH 182.075,09

1.2.3 t rng c dng RDD 36.508,10

1.3 t nui trng thu s n NTS 1.588,341.4 t lm mui LMU

1.5 t nng nghip khc NKH 62,55

2 t phi nng nghip PNN 53.711,30

2.1 t OTC 4.927,85

2.1.1 t t i nng thn ONT 3.991,00

2.1.2 t t i th ODT 936,85

2.2 t chuyn dng CDG 15.702,48

2.2.1 t trs c quan, cng trnh s nghi p CTS 161,29

2.2.2 t quc phng, an ninh CQPAN 2.046,50

2.2.4 t sn xut, kinh doanh phi nng nghip CSK 3.728,342.2.5 t c mc ch cng cng CCC 9.766,35

2.3 t tn gio, tn ngng TTN 44,03

2.4 t ngha trang, ngha a NTD 683,28

2.5 t sng sui v mt nc chuyn dng SMN 32.204,31

2.6 t phi nng nghip khc PNK 149,35

3 t cha sd ng CSD 52.009,47

3.1 t bng cha s d ng BCS 660,09

3.2 t i ni cha sd ng DCS 47.512,99

3.3 Ni khng c rng cy NCS 3.836,39


yenbai_phan1

Documents