Zaboluvawa na

dojkata

Dojkata, osobeno `lezdeniot

del, e del od reproduktivniot

sistem na `enata. Taa e pod

neuroendokrina kontrola

(CNS - hipotalamus - hipofiza - nadbubreg - ovariumi).

@lezdenoto tkivo na dojkata se

nao|a vo razli~na sostojba vo

zavisnost od vozrasta,

nejzinata reproduktivna

sostojba i hormonskata

sostojba na organizmot.

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

Koi se osnovni

dijagnosti~ki metodi koi se

primenuvaat vo dijagnostika

na dojkata?

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

1 2 3

DOJKA

.Inspekcija

.Palpacija na dojka

.Palpacija na aksilarna jama

DOJKA

.Inspekcija

.Palpacija na dojka

.Palpacija na aksilarna jama

DOJKA

.Inspekcija

.Palpacija na dojka

.Palpacija na aksilarna jama

DOJKA

.Inspekcija

.Palpacija na dojka

.Palpacija na aksilarna jama

DOJKA

.Inspekcija

.Palpacija na dojka

.Palpacija na aksilarna jama

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

Dijagnostika na promeni na

dojkata: klini~ki pregled

radiodijagnostika(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena biospija.

hirur{kata ekcizija

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

Dijagnostika na promeni na

dojkata: klini~ki pregled

radiodijagnostika(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena biospija.

hirur{kata ekcizijaTrojna dijagnosti~ka

postapka

Klasifikaciona Klasifikaciona Klasifikaciona Klasifikaciona

grupa I grupa III grupa IV grupa V

I0 I1

sledi

tumorektomija tumerektomija tumerektomija mastektomija/+ ex tempore kvadrantektomija

klini~ki + limfadenektomija

histolo{ka

analiza

benigno maligno

Dijagnostika na promeni na

dojkata:

klini~ki pregled

radiodijagnostika

(ehotomografija i/ili mamografija)

fina tenkoiglena

biospija.

hirur{kata ekcizija

Hirur{kata ekcizija

e standarna

procedura koga

trojnoto ispituvawe

ne dade definitiven

rezultat.

SIMPTOMI + OBJEKTIVEN PREGLEDRIZIK

FAKTORI

MAMOGRAFIJA

Galaktografija

EHO nadojka

PUNKCIONABIOPSIJA

+

iscedok

+

CITODIJAGNOSTIKA

Rtg pulmo

Labaratorija

EHO na

abdomen

Rtg na

koski

Sken na

crn drob

Sken na

koski

Klini~ki

TNM

stadium

Limfografija

KTM

Limfoscintigrafija

III-V

I-V

I-IV

+

Op{ta

sostojba

?

S A M O P R E GL E D N A D O J K I(m e se ~ n o )

S K R I N I N G(m a m o gr a f sk i )

D G . P R O C E D U R I- m a m o gr a f i j a

- e h o n a d o j k i

p al p ab i l n am asa(n e c i sta)

n eo dr eden a / /susp ek tn a

ver o j atn ob en i gn a

c i sta n e p al ap b i l n am asa

f i n a t e n k o i gl e n ab i o p si j a F N A

sl e d ip u n k c i j aa sp i r a c i j a

B I O P S I J A P O D K O N T R O L A N A

- u l t r a zv u k ( - zr a c i

us FNA)Ro (s FNA)

- u l t r a zv u k ( -

us CNB)CNB)Ro (s zr a c i

n e d o v o l n o

m a t e r i j a l / /n e o d r e d e n o

I I II IV V

be nig na m a lig nom

t u m e re kt om ija +ex tempore i sk l u ~ i

M S

t u m e re kt om ija //h is t olo{ ka d g .

s le d i

be nig na

m a lig nom

ra d ika lna ope ra cija- m a st e k t o m i j a - k v a d r a n t e k t o m i j a

h e m iot e ra pijan e o a d j u v a n t n a

h e m i o t e r a p i j a

n e o d r e d e n osu sp e k tn o

S A M O P R E GL E D N A D O J K I(m e se ~ n o )

S K R I N I N G(m a m o gr a f sk i )

D G . P R O C E D U R I- m a m o gr a f i j a

- e h o n a d o j k i

p al p ab i l n am asa(n e c i sta)

n eo dr eden a / /susp ek tn a

ver o j atn ob en i gn a

c i sta n e p al ap b i l n am asa

f i n a t e n k o i gl e n ab i o p si j a F N A

sl e d ip u n k c i j aa sp i r a c i j a

B I O P S I J A P O D K O N T R O L A N A

- u l t r a zv u k ( - zr a c i

us FNA)Ro (s FNA)

- u l t r a zv u k ( -

us CNB)CNB)Ro (s zr a c i

n e d o v o l n o

m a t e r i j a l / /n e o d r e d e n o

I I II IV V

be nig na m a lig nom

t u m e re kt om ija +ex tempore i sk l u ~ i

M S

t u m e re kt om ija //h is t olo{ ka d g .

s le d i

be nig na

m a lig nom

ra d ika lna ope ra cija- m a st e k t o m i j a - k v a d r a n t e k t o m i j a

h e m iot e ra pijan e o a d j u v a n t n a

h e m i o t e r a p i j a

n e o d r e d e n osu sp e k tn o

DETEKCIJA NA

SISTEMSKI METASTAZI

•.Rtg grafija na beli drobovi

•.Ehotomografija na abdomen

•.Rtg na koski

• Labaratorija (SE, ALP,hepatalni)

DETEKCIJA NA

SISTEMSKI METASTAZI

.CT na mozok

.CT na beli drobovi

.CT na abdomen

.Sken na crn drob

.Sken na koski

Labaratorija (tumorskimarkeri)

Detekcija na

metastazi

MRI- humerus

CT-crn drob

Kade e potrebna primena na

dijagnosti~ki proceduri?

Kade e potrebna primena na

dijagnosti~ki proceduri:

1. Diskretna masa vo dojkata.

2. Iscedok od dojkata.

3. Mastalgija (bolka vo

dojkata).

Kade e potrebna primena na

dijagnosti~ki proceduri:

4. Vovlekuvawe na bradavkata,promena na konturi na ko`ataili ekcema na bradavkata.

5. Na barawe od pacientkata koja nema simptomatologija a ima pozitivna familna istorija za malignom na dojka.

Novi dijagnosti~ki

proceduri digitalna mamografija

CT

NMRI

termografija

dopler ultrasonografija

pozitron emisiona tomografija

Novi dijagnosti~ki

proceduri radioizotopski isleduvawa,

endoskopija na duktusi,

"core" biopsija,

stereotaksi~ka biopsija

ne se prepora~livi za standardnaupotreba.

Novi dijagnosti~ki

proceduri digitalna mamografija

CT

NMRI

termografija

dopler ultrasonografija

pozitron emisiona tomografija

Novi dijagnosti~ki

proceduri radioizotopski isleduvawa,

endoskopija na duktusi,

"core" biopsija,

stereotaksi~ka biopsija

ne se prepora~livi za standardnaupotreba.

Novi dijagnosti~ki

proceduri

radioizotopski isleduvawa, endoskopija na duktusi,

"core" biopsija,

stereotaksi~ka biopsija

Novi dijagnosti~ki

proceduri radioizotopski isleduvawa,

endoskopija na duktusi,

"core" biopsija,

biopsija pod kontrola na

ultrazvuk

Novi dijagnosti~ki

proceduri radioizotopski isleduvawa,

endoskopija na duktusi,

"core" biopsija,

stereotaksi~ka biopsija

Senzitivnost

%

Tehnika Specifi~nost

%Nepalpabilen

tumor73-97 S-FNA 91-100

94-97 US-FNA 98-100

71-100 S-CNB 99-100

100 US-CNB 100

Palpabilentumor

77-99 FNA 99-100

Golemina na tumor

0

20

40

60

80

100

Tis T1 T2 T3 T4

%

1989-1997

2001

USA

Za palpabilnite lezii finata tenkoiglena biopsija e mnogu poefektivna, poeftina i realno primenliva metoda.

Za nepalpabilnite lezii prva linija na izbor e fina tenkoiglena biopsija vodena pod ehosonografija.

Stereotaksi~koto vodewe mamografski e potrebno pri postoewe na kalcifikati i lezii koi ne se vizualiziraat pod eho.

Novi dijagnosti~ki

proceduri

Detekcija na genski mutacii

(BRCA 1, BRCA 2 . . . .

SIMPTOMI NA

ZABOLUVAWATA NA

DOJKATA Bolka

Iscedok

Promeni na bradavica

Tvrdina (dojka, pazuvna jama)

Promeni na ko`a

BolkaPROCENT NA @ENI KOI IMAAT

BOLKA VO RAZLI^NI VOZRASTI

0

10

20

30

40

50

>20 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56>

% %

BolkaPri~ini za bolka vo dojka

0

10

20

30

40

50

cikli~na

necikli~naTietze

trauma

sklerozira~ka adenozamalignom

drugi zaboluvawa

%

Iscedok proziren (serozen)

zakrvaven (serohemoragi~en)

mle~en

sivozelen

krvav

Promeni na bradavica

Tvrdina (tumor)~vor, zadebeluvawe

vo dojka

Tvrdina (tumor)

vo pazuvna jama

Promeni na ko`a

Promeni na ko`a

4. Karcinom na dojkata

naj~esto maligno zaboluvawe kaj `enata, so zastapenost od 25 do 75

slu~ai na 100 000 `eni

se manifestira so palpatoren tumor vo dojkata

sistemsko zaboluvawe