1

Zarządca Rozliczeń S.A.

Konsekwencje rozwiązania kontraktów długoterminowych

(KDT)

Krzysztof SzczKrzysztof Szczęęsny, Maciej Chrost, Jan Bogolubowsny, Maciej Chrost, Jan Bogolubow

2

Czym były KDT-y?

• Zawarte w latach 90-tych przez wytwórców energii elektrycznej z przedsiębiorstwem Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.

• Wieloletnie umowy w zakresie dostarczania energii elektrycznej po ustalonej cenie

• Cena w ramach KDT-ów kształtowała się powyżej średniej ceny sprzedaży przez przedsiębiorstwa wytwórcze

• Miały umożliwić wytwórcom modernizację i rozbudowę mocy wytwórczych, stanowiły także zabezpieczenie kredytów inwestycyjnych

3

Elektrownie

15 podmiotów

30 kontraktów

Elektrociepłownie

11 podmiotów

14 kontraktów

Podmioty objęte kontraktami długoterminowymi

4

Ceny w KDT a średnie ceny rynkowe w latach

2002-2008 (w zł/MWh)

157

170165

184

176

183

190

138

145

139 138

146150

154

120

130

140

150

160

170

180

190

200

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ceny w KDT średnie ceny rynkowe

5

Problem z KDT-ami

• System oparty na kontraktach długoterminowych był nieprzejrzysty i charakteryzował sięistnieniem zróżnicowanych cen dla różnych podmiotów

• Różne segmenty rynku energii: KDT, rynek umów dwustronnych oraz Rynek Bilansujący i Towarowa Giełda Energii

• Cena dla odbiorców energii była niższa od uzyskiwanej przez wytwórców

• Składnik wyrównawczy opłaty przesyłowejumożliwiał utrzymywanie sztucznych cen

6

Koszty KDT-ów a koszty ich rozwiązania

0

5

10

15

20

25

30

35

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 I kw 2008 II-IV kw2008

2009

0

500 000 000

1 000 000 000

1 500 000 000

2 000 000 000

2 500 000 000

3 000 000 000

3 500 000 000

4 000 000 000

składnik wyrównawczy opłata przejściowa [zł] [zł]/MWh

wpływy ze składnika wyrównawczego [zł]

Rozwiązanie KDT projekcja cały 2008 r.

wpływy z opłaty przejściowej

7

KDT- niedozwoloną pomocą publicznąDecyzją z dnia 25 września 2007 r. KDT-y zostały uznane przez KomisjęEuropejską za niedozwoloną pomoc publiczną .

Warunki uznania KDTów za pomoc publiczną : • kryterium selektywności (uprzywilejowana pozycja jednego

przedsiębiorstwa względem innych)• pomoc w ramach mechanizmu rozliczania KDT była de facto

wsparciem państwowym, gdyż środki w ramach składnika wyrównawczego opłaty przesyłowej wypłacało przedsiębiorstwo kontrolowane przez państwo (Polskie Sieci Elektroenergetyczne)

• pomoc publiczna udzielana była na warunkach korzystniejszych, niżmożliwe do uzyskania na rynku (wyższa cena energii w KDTach niż na rynku)

• pomoc publiczna potencjalnie mogła zakłócać konkurencję oraz wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi UE

8

Nowy system wsparcia

• Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905) wprowadziła system wypłat na pokrycie kosztów osieroconych

• Koszty osierocone – wg definicji z ustawy są to wydatki wytwórcy niepokryte przychodami uzyskanymi ze sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej, rezerw mocy i usług systemowych na rynku konkurencyjnym po przedterminowym rozwiązaniu umowy długoterminowej, wynikające z nakładów poniesionych przez tego wytwórcę do dnia 1 maja 2004 r. na majątek związany z wytwarzaniem energii elektrycznej

9

Podmioty - strony umowy rozwiązującej, które otrzymały pomoc publiczną

Beneficjenci pomocy na pokrycie kosztów osieroconych

El OpoleEl TurówZEDOEC Lublin-WrotkówEC GorzówEC RzeszówEl Pątnów IIPKEEl KozieniceEC Nowa SarzynaEC Zielona GóraEC Chorzów

10

Uregulowania ustawowe dotyczące kosztów osieroconych

Na podstawie ustawy • Zawarto 12 umów rozwiązujących KDT z dniem 1

kwietnia 2008 r.

• Łączna dopuszczalna decyzją KE pomoc publiczna na rzecz wytwórców to w cenach stałych 1 stycznia 2007 r.:

- 11 577 430 000 PLN z tytułu kosztów osieroconych

- 1 005 280 000 PLN z tytułu kosztów gazu

11

Rola i miejsce spółki Zarządca Rozliczeń S.A. w procesie rozliczeń kosztów osieroconych

• (art. 47 – 57 Ustawy) spółka o specjalnym przeznaczeniu i pod szczególnym nadzorem, powołana na czas niezbędny do realizacji ustawy, której zadaniem jest:– gromadzenie środków pieniężnych na rachunku opłaty

przejściowej na pokrycie kosztów związanych z przedterminowym rozwiązaniem KDT,

– zarządzanie tymi środkami na zasadach określonych w ustawie,

– przekazywanie wytwórcom środków na pokrycie kosztów związanych z przedterminowym rozwiązaniem KDT,

– sporządzanie i przedstawianie Prezesowi URE oraz MG odpowiednich sprawozdań i informacji.

12

P.E.

O.K.O.K.Opłata

przejściowa

Śro

dki

Opłata końcowa

Opłata końcowa

Płatnik opłaty

Rola i miejsce Spółki w procesie rozliczeńkosztów osieroconych

13

Uregulowania ustawowe dotyczące kosztów osieroconych

Środki przekazywane są wytwórcom w ramach:

- Zaliczek (płaconych kwartalnie)

- Korekt (rocznych i końcowych)

Mechanizm korygowania kosztów osieroconych i

kosztów gazu uwzględnia wyniki wytwórców.

Dobre wyniki finansowe są przesłanką do

skorygowania wielkości zaliczek w dół poprzez

korektę roczną.

14

Rozliczenie 2008 r. Decyzje Prezesa URE o korektach

• Poziom należnych kosztów osieroconych– Wypłacono zaliczek 1 752 654 750

– Korekty dodatnie 22 238 231

– Korekty ujemne -457 204 229

Należne koszty 1 317 688 752

• Poziom należnych kosztów gazu– Wypłacono zaliczek 0

– Korekty dodatnie 122 676 063

Należne koszty 122 676 063

15

Decyzje sądu

• Ze względu na fakt, iż wytwórcy złożyli odwołania od decyzji Prezesa URE w sprawie korekt oraz z uwagi na postanowienia sądu o wstrzymaniu części decyzji w połowie, z tytułu korekt wpłynęło ostatecznie w ustawowym terminie 183 mln zł zamiast 457 mln zł.

• Ponadto w przypadku jednego z podmiotów rozłożono należność na raty.

16

Wydatki Zarządcy Rozliczeń S.A. na pokrycie kosztów osieroconych-zaliczki

razem

Koszty gazu

KO 1 982 825 288495 706 322495 706 322495 706 322495 706 322

145 060 21236 265 05336 265 05336 265 05336 265 053

2 127 885 500531 971 375531 971 375531 971 375531 971 375

Razem5 stycznia 2010 r. (za IV kw.)

5 października 2009 r. (za III kw.)

3 lipca 2009 r. (za II kw.)

3 kwietnia 2009 r. (za I kw.)

razem

Koszty gazu

KO 962 304 212240 576 053240 576 053240 576 053240 576 053

97 335 21624 333 80424 333 80424 333 80424 333 804

1 059 639 428264 909 857264 909 857264 909 857264 909 857

Razem5 stycznia 2011 r. (za IV kw.)

5 października 2010 r. (za III kw.)

3 lipca 2010 r. (za II kw.)

3 kwietnia 2010 r. (za I kw.)

20102010

20092009

17

Korekta 2009 i 2010

• Uzależniona od wyników wytwórców

• W szczególności przy kalkulacji brane są pod uwagę przychody i koszty poniesione w związku z wytwarzaniem energii

• Istotną rolę odgrywają tendencje cenowe w zakresie energii

• Ważna jest zmiana kosztów węgla i gazu

• Dobre wyniki wpływają na obniżenie wysokości pomocy

18

Udział poszczególnych grup taryfowych w przychodach z opłaty przejściowej

GD1 0,6%

GD2 3,1%

GD3 25,6%

NN 18,7%SN 28,7%

OS 0,1%

WN 23,2%

19

Zapotrzebowanie na energię 2008 vs 2007

15000

15500

16000

16500

17000

17500

18000

18500

19000

19500

20000

stycz

eń luty

mar

zec

kwiec

ieńm

aj

czer

wieclip

iec

sierp

ień

wrzes

ień

paźd

ziern

ik

listo

pad

grud

zień

2008

2007

20

Zapotrzebowanie 2008 vs 2007

4,74

1,38

6,17

0,08

1,48 1,40

0,13

2,30

-6,74-6,31

-1,92

-0,14

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

stycz

eń luty

mar

zec

kwiec

ieńm

aj

czer

wieclip

iec

sierp

ień

wrzes

ień

paźd

ziern

ik

listo

pad

grud

zień

21

Skutki kryzysu-spadek zapotrzebowania na energię

19554

19019

18146

17530

1608016 325

16195 16092

18939

18527

17649

15763

1528315 438

15609 15529

15000

15500

16000

16500

17000

17500

18000

18500

19000

19500

20000

styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień

2008

2009

22

Skutki kryzysu-spadek zapotrzebowania na energię 2009/2008

-3,15-2,58 -2,74

-10,08

-4,96-5,44

-3,62 -3,50

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień

23

Ceny energii na Rynku Bilansującym [zł/MWh], średnia ruchoma 20-okresów

100

150

200

250

300

350

400

450

2008

-04-

01

2008

-04-

15

2008

-04-

29

2008

-05-

13

2008

-05-

27

2008

-06-

10

2008

-06-

24

2008

-07-

08

2008

-07-

22

2008

-08-

05

2008

-08-

19

2008

-09-

02

2008

-09-

16

2008

-09-

30

2008

-10-

14

2008

-10-

28

2008

-11-

11

2008

-11-

25

2008

-12-

09

2008

-12-

23

2009

-01-

06

2009

-01-

20

2009

-02-

03

2009

-02-

17

2009

-03-

03

2009

-03-

17

2009

-03-

31

2009

-04-

14

2009

-04-

28

2009

-05-

12

2009

-05-

26

2009

-06-

09

2009

-06-

23

2009

-07-

07

2009

-07-

21

2009

-08-

04

2009

-08-

18

2009

-09-

01

2009

-09-

15

24

Ceny energii na Towarowej Giełdzie Energii [zł/MWh], średnia ruchoma 20-okresów

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

3000

1/0

1/2

00

8

15

/01

/20

08

29

/01

/20

08

12

/02

/20

08

26

/02

/20

08

11

/03

/20

08

25

/03

/20

08

08

/04

/20

08

22

/04

/20

08

06

/05

/20

08

20

/05

/20

08

03

/06

/20

08

17

/06

/20

08

01

/07

/20

08

15

/07

/20

08

29

/07

/20

08

12

/08

/20

08

26

/08

/20

08

09

/09

/20

08

23

/09

/20

08

07

/10

/20

08

21

/10

/20

08

04

/11

/20

08

18

/11

/20

08

02

/12

/20

08

16

/12

/20

08

30

/12

/20

08

13

/01

/20

09

27

/01

/20

09

10

/02

/20

09

24

/02

/20

09

10

/03

/20

09

24

/03

/20

09

07

/04

/20

09

21

/04

/20

09

05

/05

/20

09

19

/05

/20

09

02

/06

/20

09

16

/06

/20

09

30

/06

/20

09

14

/07

/20

09

28

/07

/20

09

11

/08

/20

09

25

/08

/20

09

08

/09

/20

09

22

/09

/20

09

25

Ceny na Rynku Bilansującym i na Towarowej Giełdzie Energii

100

150

200

250

300

350

400

450

50001

/04/

2008

18/0

4/20

08

05/0

5/20

08

22/0

5/20

08

08/0

6/20

08

25/0

6/20

08

12/0

7/20

08

29/0

7/20

08

15/0

8/20

08

01/0

9/20

08

18/0

9/20

08

05/1

0/20

08

22/1

0/20

08

08/1

1/20

08

25/1

1/20

08

12/1

2/20

08

29/1

2/20

08

15/0

1/20

09

01/0

2/20

09

18/0

2/20

09

07/0

3/20

09

24/0

3/20

09

10/0

4/20

09

27/0

4/20

09

14/0

5/20

09

31/0

5/20

09

17/0

6/20

09

04/0

7/20

09

21/0

7/20

09

07/0

8/20

09

24/0

8/20

09

10/0

9/20

09

TGE RB 20 okr. śr. ruch. (RB) 20 okr. śr. ruch. (TGE)

26

Średnie ceny energii, dane ARE

145 143

161

206

189

146150

172

187192

203

259 261

126 128

148

214

197

146150

162151158 158

100

120

140

160

180

200

220

240

260

III kw. 2007 IV kw. 2007 I kw. 2008 II kw. 2008 III kw. 2008 IV kw. 2008 I kw. 2009 II kw. 2009

Cena sprzedaży z przedsiębiorstw wytwórczych [zł/MWh]Cena sprzedaży do odbiorców końcowych [zł/MWh]Cena zakupu przez spółki obrotu [zł/MWh]

27

Wnioski

• Kryzys ekonomiczny skutkował spadkiem zapotrzebowania na energię

• Spadek popytu znalazł również odzwierciedlenie w spadku cen energii na rynku bilansującym i giełdzie

• W mniejszym stopniu tendencje rynkowe miały wpływ na rynek kontraktów dwustronnych

• Zmiany cen energii będą miały wpływ na ostateczną wielkość pomocy, jaką otrzymająwytwórcy w ramach programu kosztów osieroconych

28

Zarządca Rozliczeń S.A

Kontakt

Zarządca Rozliczeń Spółka Akcyjnaul. Warszawska 16505-520 Konstancin Jeziorna tel: +48 22 242 18 40fax: +48 22 242 18 45sekretariat@zrkdt.plhttp://www.zrkdt.pl