Zbatimi i metodave Zbatimi i metodave origjinale të nxënies në nivel origjinale të nxënies në nivel personalpersonal

Afërdita ALIZOTIAfërdita ALIZOTI

Hoëard GardnerHoëard Gardner I diplomuar në Harvard Autor i 16 librave Gardner kundërshton idenë e etiketimit të nxënësit në një inteligjencë të veçantë. Çdo individ zotëron një përzierje unike të të gjitha inteligjencave. Ai vendosmërisht pohon se teoria e tij e inteligjencave të shumëfishta duhet të " fuqizojnë nxënësit “, dhe nuk e kufizojnë ata në një mënyrë të të mësuarit.

Çfarë kuptoni ju Çfarë kuptoni ju me të qenit i me të qenit i

zgjuar?zgjuar?

Ne jemi të gjithë të zgjuar!Ne jemi të gjithë të zgjuar!

Ne jemi të zgjuar në mënyra të Ne jemi të zgjuar në mënyra të ndryshme!ndryshme!

Është shumë e rëndësishme që të njohim të gjitha inteligjencat njerëzore dhe të gjitha kombinimet e tyre. Ne jemi kaq të ndryshëm sepse kemi kombinime të ndryshme intelegjencash. Nëse e kuptojmë këtë, atëherë do të kemi një mundësi më të mirë për t’u marrë me problemet e ndryshme me të cilat ballafaqohemi çdo ditë”

Hauard Gardner

Çfarë është Inteligjenca?Çfarë është Inteligjenca?Sipas Gardnerit, inteligjenca

është:Aftësi për të krijuar një produkt

efektiv ose për të ofruar një shërbim që është i vlefshëm në një kulturë

Një set aftësish që bëjnë të mundur për një person zgjidhjen e problemeve në jetë

Çdo qënie njerëzore zotëron disa Çdo qënie njerëzore zotëron disa inteligjenca, secila me një inteligjenca, secila me një potencial të caktuar.potencial të caktuar.

Një parakusht për të pasur Një parakusht për të pasur rezultate në drejtim të rezultate në drejtim të mësimdhënies është besimi i mësimdhënies është besimi i mësimdhënësit në aftësitë dhe mësimdhënësit në aftësitë dhe mundësitë e secilit nxënës.mundësitë e secilit nxënës.

9 llojet e 9 llojet e inteligjencave inteligjencave sipas Gardner sipas Gardner

Cila është inteligjenca e parë që zhvillohet te njeriu?Cila është inteligjenca e parë që zhvillohet te njeriu?

Inteligjenca gjuhësore Inteligjenca gjuhësore Përfshin një aftësi të fortë për

të kuptuar dhe përdorur gjuhën e folur dhe të shkruar.

Këtu mund të përfshihet aftësia për të shprehur veten efektivisht përmes fjalës së folur dhe të shkruar, si edhe aftësia në rritje për të mësuar gjuhë të huaja

Inteligjenca gjuhësore Inteligjenca gjuhësore Inteligjenca gjuhësore është një

mrekulli ende e mbështjellë me mister.

Si ndodh që një fëmijë nga rrëmuja e tingujve të mësojë një gjuhë?

Ka vetëm një kusht normal – duke

biseduar me një folës të aftë, me nënën

Inteligjenca gjuhësore Inteligjenca gjuhësore Individët, të cilët kanë një

inteligjencë të lartë gjuhësore, mund të jenë:

Shkrimtarë/ gazetarëPoetëFolës publikëPolitikanëJuristëMësues

Inteligjenca gjuhësore Inteligjenca gjuhësore Karakteristikat e nx. me inteligjencë të lartë

gjuhësore:Kanë kujtesë të mirë të informacionit të

folur dhe të shkruarProvojnë kënaqësi nga leximi dhe

shkrimiParaqesin shprehi të mira në debat dhe

dhënie argumentashKanë aftësi për të shpjeguar gjërat mirëShpesh përdorin humorin kur tregojnë

histori

Modele për të nxitur inteligjencën gjuhësoreModele për të nxitur inteligjencën gjuhësore

Shkruani në një gazetëShkruani një histori në grupMësoni pak fjalë të reja cdo javeShkruani letra për miqte,

bashkëmoshatarët në vende dhe shkolla të tjera.

Lexoni sa më shumë libra, revista dhe gazeta

Inteligjenca logjiko - matematikoreInteligjenca logjiko - matematikorePërfshin kapacitetin për të

kuptuar parimet e arsyetimit të mirë, nëpërmjet të cilit bëhet analiza logjike e problemeve.

Përdor simbole abstrakte për të përfaqësuar objekte konkrete dhe koncepte

Inteligjenca logjiko - matematikoreInteligjenca logjiko - matematikore

Eshtë aftësia për të përdorur numrat dhe për të arsyetuar në mënyrë shkencore.

Piazhe e konsideron si faktorin qendror të inteligjencës

Inteligjenca logjiko - matematikoreInteligjenca logjiko - matematikore Individët të cilët kanë inteligjencë të lartë

logjiko – matematikore, mund të jenë:ShkencëtarëMatematikanëProgramues kopmpjuteriInxhinierëEkonomistëEkspertë të logjikës

Inteligjenca logjiko - matematikoreInteligjenca logjiko - matematikore Karakteristikat e nxënësve me inteligjencë logjiko –

matematikore: Kanë aftësi të shkëlqyera të zgjidhjes së

problemeve Kuptojnë shumë mirë lidhjet shkak - pasojë Kënaqen duke menduar rreth ideve abstrakte Pëlqejnë të drejtojnë eksperimente shkencore Kanë aftësi dhe kënaqësi të zgjidhin detyra

komplekse Pëlqejnë shahun dhe lojërat e tjera që kërkojnë

llogjikë. U duken interesante lojërat matematikore dhe në

kompjuter. Merren me eksperimente në klasë. Tregojnë interes për lëndët e shkencave natyrore.

Punë në grupePunë në grupe

Shkruani dy mënyra që do të përdornit ju për të nxitur te nxënësit tuaj initeligjencën logjiko – matematikore.

Inteligjenca muzikore - ritmikeInteligjenca muzikore - ritmikeNisur nga perspektiva neurologjike,

inteligjenca muzikore është inteligjenca jonë e parë që zhvillohet.

Përfshin kapacitetin për të menduar në muzikë. Njerëzit që kanë aftësi të larta muzikore, jo vetëm që e kuptojnë muzikën lehtë, por edhe mund të kompozojnë.

Efektet që krijohen me anë të muzikës, tingujve, ritmit dhe dridhjeve janë ndoshta më të fuqishme se ato që ka krijuar çdo lloj inteligjence tjetër

Inteligjenca muzikore - ritmikeInteligjenca muzikore - ritmikeIndividët të cilët kanë inteligjencë të lartë muzikore mund të jenë:

MuzikantëKompozitorëKëngëtarëMësues të muzikësDirigjentë

Inteligjenca muzikore - ritmikeInteligjenca muzikore - ritmikeKarakteristikat e nxënësve me inteligjencë të lartë muzikore:Janë të mirë në vallëzim dhe në sportI gëzohen gjërave të krijuara me duart e tyreKanë koordinim të shkëlqyer fizikTentojnë të kuptojnë duke bërë, më shumë se duke dëgjuar ose parëKujton meloditë e këngëve.Ka një zë të mirë kur këndon.I bie një instrumenti muzikor ose këndon në një kor ose grup.Flet ose lëviz në mënyrë ritmike.Troket ritmikisht gishtat në tavolinë ndërsa është duke punuar.

INTELIGJENCA HAPËSINORE INTELIGJENCA HAPËSINORE Përfshin aftësinë për të prezantuar

botën hapësinore brenda mendjes.Aftësinë e një piloti apo detari për

t’u orientuar në hapësirëMënyra se si një skulptor e zhvillon

veprën e tij.Këta individë janë shpesh shumë të

mirë në orientimi: si në leximin e hartave, tabelave, grafikëve, pikturave etj

INTELIGJENCA HAPËSINORe INTELIGJENCA HAPËSINORe Individët të cilët kanë inteligjencë të lartë hapësinore mund të jenë:

ArkitektëArtistëinxhinierë

INTELIGJENCA HAPËSINORE INTELIGJENCA HAPËSINORE Karakteristikat e nxënësve me inteligjencë të lartë hapësinorë:I gëzohen leximit dhe shkrimitKanë shprehi të mira në vendosjen dhe plotësimin e puzzleJanë të mirë për të interpretuar foto, tabela dhe grafikëI gëzohen vizatimit, pikturës dhe arteve vizuale

INTELIGJENCA NATYROREINTELIGJENCA NATYROREPërfshin aftësinë me në qendër

natyrën dhe mjedisin. Njerëzit që kanë këtë lloj inteligjence janë shumë të ndërgjegjshem dhe të ndjeshëm ndaj ndryshimeve në mjedisin rethues.

INTELIGJENCA NATYROREINTELIGJENCA NATYROREIndividët te cilët kanë inteligjencë

të lartë natyrore mund te jenë:Mësues të shkencave të natyrësAgronomëKopshtarëVeterinerëFermerëEkspertë mjedisi

INTELIGJENCA NATYROREINTELIGJENCA NATYROREKarakteristikat e nxënesve me inteligjencë të lartë natyrore:Te interesuar në lëndët botanikë, biologji dhe zoologjiTregojnë interesa të forta për bimët dhe kafshëtI gëzohen të qenit jashtë klase, ne ekskursione dhe natyrëKujdesen per mjedisin

INTELIGJENCA INTRAPERSONALEINTELIGJENCA INTRAPERSONALEPërfshin kapacitetin e të kupturit të

vetes; të dish kush je,cfarë ben dhe cfarë dëshiron të bësh, si reagon ndaj gjërave, cfarë gjërave u shmangesh dhe cilat

kanë më shumë peshë. Personat me këtë lloj inteligjence u

vizatojnë të tjerëve një të kuptuar të mirë të vetes.

INTELIGJENCA INTRAPERSONALEINTELIGJENCA INTRAPERSONALE

Individët të cilët kanë inteligjencë të lartë intapersonale mund të jenë:FilozofëShkrimtarëTeoricienëShkencëtarë

INTELIGJENCA INTRAPERSONALEINTELIGJENCA INTRAPERSONALEKarakteristikat e nxënësëve me inteligjencë

intrapersonale: Janë të mirë në analizimin e pikave të forta

dhe të dobëta I gëzohen analizës së teorive dhe ideveKanë të kuptuar të qarte të motivimeve dhe

ndjenjave të tyreKanë vetë ndërgjegjësimin të shkëlqyer

INTELIGJENCA INTERPERSONALEINTELIGJENCA INTERPERSONALE

Përfshin aftësinë për të kuptuar dhe për të ndërvepruar me njerëzit e tjerë.

Është një aftësi që na nevojitet të gjithëve, por është e vecantë për mësuesit, politikanët etj.

INTELIGJENCA INTERPERSONALEINTELIGJENCA INTERPERSONALE

Individët të cilët kanë një inteligjencë të lartë interpersonale mund të jenë:PsikologëFilozofëKëshilltarëPolitikanëTregtarë

INTELIGJENCA INTERPERSONALEINTELIGJENCA INTERPERSONALEKarakteristikat e njerëzve me

inteligjencë të lartë interpersonale:Janë të mirë në komunikimin verbalParaqiten si komunikues edhe me

aftësi joverbaleShohin situatat nga këndvështrime

të ndrshmeKrijojnë marrëdhënie pozitive me të

tjerëtJanë të mirë për të zgjidhur

konfliket në grupe

INTELIGJENCA TRUPORE KINESTETIKE INTELIGJENCA TRUPORE KINESTETIKE

Gëzon përvoja konkrete mësimore të tilla si udhëtime në terren, ndërtimi i modelit, apo që marrin pjesë në luajtjen e roleve, lojërave, objekteve të grumbulluar, ose ushtrimeve fizike.

Demonstron aftësi në aktrim, atletikë, vallëzimi, qepje, gdhendje, ose tastierë

INTELIGJENCA TRUPORE KINESTETIKE INTELIGJENCA TRUPORE KINESTETIKE

Nxënësit me aftësi të larta të inteligjencës truporeFunksionim harmonik të muskujve; Ekuilibër; Lëvizje fizike; Forcë muskujsh; Fleksibilitet; Shpejtësi dhe ndjeshmëri në prekje

INTELIGJENCA EKZISTENCIALISTEINTELIGJENCA EKZISTENCIALISTE Përfshin aftësinë e individit për të

kuptuar njerëzit dhe botën që i rrethon, qoftë edhe nëpërmjet intuitës. Ata kanë një të kuptuar të fortë të gjërave që nuk duken, por që mendohen. Ata kanë aftësinë për t’u thelluar në pyetje të vështira, si p.sh.

Pse ne jetojmë?Ku shkojmë kur vdesim?A ka jetë në ndonjë planet tjetër?Ku është parajsa? etj

INTELIGJENCA EKZISTENCIALISTEINTELIGJENCA EKZISTENCIALISTE Në vijim janë disa mënyra që mësuesit

mund të përdorin për të forcouar këtë lloj inteligjence.

Bëni lidhje midis asaj që është duke u mësuar dhe botës jashtë klasës

Jepuni mundësinë nxënësve të shikojnë një temë nga këndvështrime të ndryshme

Jepuni mundësinë nxënësve të bëjnë një përmbledhje të informacionit që ata morën në klasë    

PUNË NË GRUPEPUNË NË GRUPE

A mundemi ne të përshtasim teorinë e ISH në mësimdhënien tonë?

Tema: A është detyrë qytetare apo njerëzore dhurimi i gjakut? Argumentoni përgjigjen tuaj bazuar në kritere.

Si do t’i organizonit ju nxënësit tuaj, në mënyrë që ata të shfaqin llojet e ndryshme të inteligjencave?

A është detyrë qytetare apo njerëzore dhurimi i gjakut? A është detyrë qytetare apo njerëzore dhurimi i gjakut? Argumentoni përgjigjen tuaj bazuar në kritere.Argumentoni përgjigjen tuaj bazuar në kritere.

Mësuesi u ngarkon grupeve nga një detyrë, të cilat janë të ndara sipas llojeve të inteligjencave (inteligjencat e shumëfishta), ku të realizojë objektivat e orës së mësimit nëpërmjet:

Teknikës së lojës me role (dramë), Krijimit të një posteri (arte), Evidentimit të neneve për shëndetin e njeriut (konventa e të

drejtave të njeriut), Zgjedhjes së këngës që i këndon jetës (muzikë), Shprehjes me vizatim mesazhin e jetës, Krijjimit të grupit që do të meret me ndërgjegjësimin për

‘’Dhurimin e Gjakut” (edukatë qytetare). Gjithashtu mund të hartojnë një ese argumentuese, duke

nxjerrë mesazhin e pjesës “Duhet pak dëshirë dhe pak kohë dhe shpëton një jetë njeriu”, nëpërmjet të cilës nxënësit sistemojnë njohuritë e marra, argumentojnë rreth kësaj çështjeje etj.

Përdorimi efektiv i inteligjencave të Përdorimi efektiv i inteligjencave të shumëfishta në klasëshumëfishta në klasë

Mësuesit tentojnë të fokusojnë udhëzimet e tyre në dy tipat e para të inteligjencës: gjuhësore dhe logjiko – matematikore.

Megjithatë shumë nxënës nuk janë të fortë së bashku në të dyja llojet e ineligjencës.

Një mësues gjatë orës së mësimit duhet të ketë parasysh të ndihmojë gjithë nxënësit të arrijnë nivelet e tyre më të larta.

Që mësuesi të përshatë planin e tij, nuk do të thotë që ai të kërkojë të përmbushë të gjitha llojet e inteligjencave në një mësim.

Mësuesi në një njësi të re mësimore duhet të shtojë disa aktivitete të ndërtuara mbi lloje të ndryshme inteligjencash:

P.sh. Në shkencat sociale, nëse studiohen format e protestës demokratike, mund të ndërhyhet me disa pjesë muzikore të mbajtura gjatë protetstave. Në këtë mënyrë në u bëjmë apel nxënësve me inteligjencë muzikoreNë lëndën e gjeografisë, ose të shkencës së Tokës, kur shpjegojmë mund t’u kërkojmë nxënësve të vizatojnë në dërrasë, rruzullin tokësor, vullkanet, luginat lumore etj. Në këtë mënyrë u bëjmë apel nx me inteligjencë të lartë hapësinore.

Mësimet ndërdisiplinore. Ndërthurja e disa lëndëve rreth një teme jep mundësi të pafundme për të përfshirë nxënës me inteligjenca të ndryshme në një punë të përbashkët.

Projektet e nxënësve. Nxënësit mund të iniciojnë dhe menaxhojnë projekte komplekse.

Praktika në punishte apo në terren. Sipas Gardnerit, zotërimi i mjeshtërisë në praktikë, duhet të marrë rreth 1/3 e përvojës shkollore të nxënësve.

Vlerësimet të cilat nëpërnjet evidentimit të pikave të forta dhe të dobëta, nxjerr në pah dominimin e inteligjencavet të ndryshme

FALEMINDERIFALEMINDERIT!T!

?