adugunsVTreðdiena 2010. gada 1. septembris Nr. 67 (8165)

Krâjumi ziemai

ZIEMEÏLATGALES LAIKRAKSTS

Îsziòas

8.

ISSN 1407 - 9844

CENA abonentiem 33 s tirdzniecîbâ 38 s

NâkamajâVadugunî

8. lpp.9 771407 984033 63

Zinîbu dienâ svinîgo svçtkulentas grieðanu vçroja gandrîzpustûkstotis jaunâs Balvu pa-matskolas audzçkòu, neskai-tot pedagogus, vecâkus unciemiòus. Reorganizçjot bi-juðo Balvu 2.pamatskolu, trîsmçneðu laikâ îstenojusiesBalvu novada deputâtu iecereizveidot skolu, kurâ realizçsèetras izglîtîbas programmas,tostarp - divas mazâkumtautî-bu.

Trîs klaðu vietâ -seðas

Ja pçrn Balvu pamatskolâ, kasatradâs muiþas pilî, mâcîbas uz-sâka 380 skolçni, tad jaunajâ pa-matskolâ Partizânu ielâ, kâliecina provizoriskie dati,mâcîsies par 100 skolçniemvairâk. Ðogad dubultojies pirmoklaðu skaits, proti, no trîs pçrn –uz seðâm ðogad. Jâpiebilst, ka ðajâmâcîbu gadâ 1.klasç mâcîsies ne

vairâk par 16 skolçniem (lîdz ðim26). Skolu reorganizâcijas dçïpirmais skolas zvans izpaliksBalvu Amatniecîbas vidusskolaspirmklasniekiem. Kâpçc? Viòutur vienkârði nebûs, jo pað-valdîbas speciâlisti paredzçjuði,ka no amatniekiem pakâpeniskiaizies visas seðas pamatskolasklases. Sâkotnçji ðíiet, ka, òemotvçrâ principu “nauda sekoskolçnam”, Balvu Amatniecîbasvidusskola paliek zaudçtâjalomâ. Tâ gluþi nav, jo ðogad unturpmâk ðajâ skolâ mâcîsies bi-juðie Balvu vakara (maiòu) vi-dusskolas audzçkòi.

Karogs jau domâsizlolots

Bûtiskâkâs izmaiòas gan vizuâ-lajâ, gan satura ziòâ skâruðas tieðiBalvu pamatskolu. Balvu pamat-skolas direktore Mâra Pimanovaatzîst, ka trîs mçneðu laikâ patie-ðâm izdarîts grandiozs darbs. Vi-

òa saka lielum lielu paldies visiem,kas devuði savu artavu jaunâsskolas izveidç. Direktore neðau-bâs, ka skola ieguvusi jaunu seju.“Turklât esam saglabâjuði bijuðâsskolas mîïumu,” viòa lepojas. Jaupirmajâ pusgadâ skolas kolektîvs,kas tagad apvieno divu bijuðoskolu pedagogus, plâno izstrâdâtskolas simboliku. Karogs, kâ atzîstdirektore, domâs jau izlolots.“Diskusijas varçtu bût par skolashimnu,” M.Pimanova paskaid-roja.

Pirmais iespaids -labs

Pirms pâris dienâm jaunajâskolâ ciemojâs pirmklasniekuvecâki. 1.a klases audzinâtâja Il-ze Logina zinâja stâstît, ka vecâ-ki jaunâs telpas novçrtçjuði atzi-nîgi. Jautâta, kâ pati skolotâjavçrtç izmaiòas, I.Logina atzina,ka pirmo reizi strâdâs ar tik ma-zu skolçnu skaitu. Pedagoìe to

vçrtçja pozitîvi, jo katrs bçrnssaòems vçl vairâk uzmanîbas.Aptaujâjot citus skolotâjus, nâ-câs secinât, ka tomçr pastâv ba-þas par skolotâju atalgojumu.“Vai tas nebûs krietni mazâks?”sprieda pedagogi, piebilstot, kabçrni jebkurâ gadîjumâ bûs iegu-vçji.

Apvienojot divas skolas, dar-bu zaudçjuði tikai sargi, kâ arîsamazinâta viena ðtata vienîba.Skolas direktore M.Pimanova,lûgta nosaukt skolas reorgani-zâcijas plusus un mînusus, pa-skaidroja, ka lielâkais ieguvumsir modernas klaðu telpas un lielâsporta zâle: “Tâpat prieks, kabçrniem, lai aizietu uz mûzikasskolu, nav jâðíçrso neviena iela.Savukârt, dodoties uz mâkslasskolu, jâðíçrso tikai viena iela.”Kâ mînusu direktore nosaucaskumjas par brîniðíîgo skatu uzezeru un jauko aktu zâli.

E.Gabranovs

Skolotâjuaugustakonferencçsvairâki pedagogisaòçma Atzinîbasrakstus, ziedus,paldies vârduspar padarîto unlaba vçlçjumusturpmâkajamdarbam.

Laba ziòa:Skolotâjiem maksâs vairâk

Sâkot pçrno mâcîbu gadu, par vienaskolçna izglîtoðanu valsts vidçji maksâja440 latus, ar 1.janvâri ðo summu palie-linâja lîdz 650 latiem, bet ar 1.septembriviena skolçna izglîtoðanai valsts plânogadâ tçrçt ap 700 latiem. Lîdz ar to skoludirektoriem bûs iespçja palielinât skolo-tâju atalgojumu.

Slikta ziòa:Pazuduðas baravikas

Daudzi lasîtâji informç, ka bçrzlapesmeþos mudþ kâ skudras skudru pûznî.Tiesa, pârsvarâ sçnes ir târpainas. Vçllielâka bçda ir tâ, ka baravikas atrod retikurais. Sçòu pazinçji gan mierina, kauztraukumam nav pamata, jo îstâ beko-ðana vçl esot priekðâ!

Interesanta ziòa:Atkal meklç nesmçíçjoðuklasi

Veselîbas inspekcija aicina 7.-8.klaðuskolçnus lîdz 17.septembrim pieteikt savasklases dalîbu projektam “Nesmçíçjoðâklase” (nesmekeju@vi.gov.lv). Projektsparedz, ka 7.-8.klaðu kolektîvi vienojasnesmçíçt seðus mçneðus. Klases lîdzdalîbuprojektâ pârrauga klases audzinâtâjs, kurðpastiprinâti pievçrð jaunieðu uzmanîbujautâjumiem par smçíçðanas profilaksi unkaitîgumu. Galvenâ balva – aktîvâsatpûtas brîvdiena visai klasei mâcîbu gadanogalç.

Nepalaid garâm:Aicina uz masu skrçjienu

5.septembrî pirms plkst.11 skriet gri-bçtâji aicinâti pulcçties pie Rekavas vidus-skolas, kur plkst. 11.00 sâksies masu skrç-jiens Rekova-Balkani-Rekova. Distancesgarums – 12 kilometri. Sacensîbu galve-nais tiesnesis Pçteris Vancâns informç, kaparedzçts arî satelîtskrçjiens 7 km distancçdâmâm un jaunâkâ vecuma skolçniem,bet pirmsskolas vecuma bçrni spçkiemmçrosies viena kilometra garâ distancçturpat pagasta centrâ.

Etno-grâfiskaisansamblis“Abrenîte”atzîmç 25gadujubileju.

Abi divi piekusuði, nevarbekas kustinâtMeþa veltçm pilni grozi

4. lpp.

Arî es gribu uz skolu! Ðodien ik uz soïa sastopami skolçni ar mugursomâm. Un, ticiet vai nç, bet vairumu pieauguðo pirmajâ skolasdienâ pâròem savâds nostaïìisks noskaòojums, jo, atceroties skolas gaitas, ataust atmiòâ daþâdi notikumi un pârdzîvojumi.

Fot

o - E

.Gab

rano

vs

Mâcîbasuzsâk

pustûkstotisskolçnu

Mâcîbasuzsâk

pustûkstotisskolçnu

Pie 85 gadu sliekðòaJubilâres dzîves mirkïi

Piestâjiens

Latvijâ

Vietçjâs ziòasTreðdiena 2010. gada 1.septembrisV2.

Saruna par politiku

Deputâtu kandidâtesprognoze

?

31dienaLaikâ lîdz Saeimas vçlçðanâm “Vaduguns” uz sarunu aicinâs deputâtu

kandidâtus, kuri kandidç Latgales vçlçðanu apgabalâ un kuriem deklarçtâdzîvesvieta ir bijuðais Balvu rajons. Ðoreiz saruna ar politisko partiju apvienîbas“Saskaòas centrs” deputâtu kandidâti TATJANU MIERIÒU.

Pirms èetriem gadiem prese raks-tîja, ka saskaòieðu uzvara 9.Saeimasvçlçðanâs Latgalç vçlreiz apstiprinâjaðâ reìiona specifiku, ko lielâ mçrânosaka sociâlekonomiskâ un etniskâsituâcija. Tolaik politisko partiju apvie-nîbas “Saskaòas centrs” sarakstosnebija atrodams neviens mûsu pusesdeputâta kandidâta vârds. 2.oktobrîpirmo reizi Saeimas vçlçðanâs star-tçs balveniete Tatjana Mieriòa.

Pirmais jautâjums tradicionâls– kâpçc Jûs kandidçjat uz Saeimu?

Atmodas laikâ mçs patieðâm visi bijâmkopâ, toreiz lozungs: “Par mûsu un jûsubrîvîbu” visobjektîvâk atainoja ðo situâ-ciju. Tajâ laikâ krievus un citu tautîbupârstâvjus aicinâja nepalikt malâ, uzsve-rot, ka Latvija ir mûsukopçjâ mâja. Uzskatu,ka pçc neatkarîbas izcî-nîðanas solîtâ saskaòa,vienotîba un saticîbanav attaisnojusi sevi.Liela kïûda, pat ne-gods, ir cilvçku sadalî-ðana pilsoòos un ne-pilsoòos. Jo âtrâk toizlabosim, jo labâk.Puðkinam ir dzejas rin-das: “Poetam moþeð tiòebic, no graþdaòinambic objazan”. Tas irkatra cilvçka pienâ-kums, bet pçkðòi izrâ-dîjâs, ka kâds var at-òemt pilsonisko atbil-dîbu. Domâju un cerç-ju, ka Latvijas inteli-ìence iestâsies pret ðonetaisnîbu un pateiks: “Tas nav godîgi.”Vai mums nav tâdu cilvçku kâ SaharovsKrievijâ? Inteliìents cilvçks ir cilvçks, kurðcita sâpi sajût vairâk nekâ savçjo. Ilgiklusçju un gaidîju, kad inteliìence teikssavu vârdu. Gadi gâja, bet nekas nemai-nîjâs.

Jebkurâ valstî dzîvojoðajam jâ-prot savas valsts valoda...

Pârsvarâ latvieðu valodu zina. Kâdreizlatvieðu bçrni, kuri mâcîjâs divu plûsmuskolâs, bija pârâki par krievu bçrniem. Viòilieliski runâja gan latvieðu, gan krievuvalodâ, bet krievu plûsmas skolçni latvieðuvalodu tik labi nezinâja. Klasç, kurâ mâ-cîjos es, 10 skolçni latvieðu valodâ runâjalabi, 10 – viduvçji, 10 – vâji. Tagad situâcijamainîjusies -bçrni, kuri mâcâs krievu

skolâs, ir pârâki. Jebkuras valodas pârval-dîðana ir bagâtîba. Protams, ierçdòiemjâzina valsts valoda un arî sveðvalodas.

Kâ vçrtçjat faktu, ka 1.septembrîBalvu pamatskolâ mâcîbas sâksiesdivâs plûsmâs?

Kad manâ laikâ skolu sadalîja atseviðíâsplûsmâs, mums bija ïoti skumji. Latvieðuplûsmas ïoti pietrûka – bija kolosâli vakari,mçs bijâm ïoti draudzîgi. Balvu pamat-skolâ tagad svçtku noteikti bûs vairâk.

Lîdz ðim divreiz startçjât pað-valdîbu vçlçðanâs?

Pirmajâ reizç deputâta vietu ieguvaIvans Baranovs. Uzskatu, ka tas bija lielspanâkums. Otrajâs paðvaldîbu vçlçðanâsmûsu sasniegumi bija vçl labâki – darbuturpinâm. Nebija man mçría kïût pardeputâti.

Mçdz teikt, kaslikts tas karei-vis, kurð nesap-òo kïût par ìene-râli.

Startçju vçlçða-nâs, jo respektçjupartijas disciplînu.Ivans Ribakovs mûsiesaistîja politikâ,viòð mums arî pa-lîdz un atbalsta.

Paðvaldîbu vç-lçðanâs vislielâ-ko balsu skaitusaòçma IvansBaranovs unSvetlana Pav-lovska. Kâpçc vi-òu vârdi nav at-rodami vçlçða-nu listç?

Partija nolçma,ka cilvçki, kuri jau strâdâ paðvaldîbâs, laiturpina darbu.

Pirms gada solîjât pabeigt Balvupareizticîgâs baznîcas celtniecîbu.

Diemþçl iestâjâs krîze, pie kuras neesamvainîgi. Tâpat Ðlesers solîja sarûpçt 10 000latu, kâ arî Saeima nobalsoja par 30 000latu pieðíirðanu baznîcai. No solîtajiemLs 40 000 saòçmâm Ls 3000. Saòçmâmpalîdzîbu Ls 10 000 apmçrâ no KrievijasFederâcijas ìenerâlkonsula Daugavpilî unvçstnieka Latvijâ Aleksandra Veðòakova.Nav daudz, bet vismaz varçjâm atdot pa-râdus par jau izdarîtajiem darbiem.

Kâ motivçt cilvçkus iet balsot?Tâ ir brîva izvçle. Ja vçlçtâjs ir balsojis,

viòð vismaz var apvainoties uz konkrçto

TATJANA MIERIÒA. Jautâta, kas irbûtiskâkais vçlçðanâs, kandidâtecitçja Raiòa vârdus: “Ne tauta prettautu, bet visi kopâ pret tumsu.”

No priekðvçlçðanu programmas:Mçs uzvarçsim ðajâs vçlçðanâs, lai cilvçkus atbrîvotu no lielâs naba-

dzîbas, bet valsti no bankrota un pazemojuma, lûdzot palîdzîbu starptau-tiskajiem kreditoriem.

Mçs nekad neïausim samazinât veco ïauþu pensijas.Latvija pastâvçs, ja katrâ ìimenç bûs vismaz divi bçrni.Mçs ieviesîsim taisnîgu progresîvo nodokli: jo lielâki ienâkumi – jo

lielâks nodoklis.Tirdzniecîbu ar Krieviju mçs padarîsim par Latvijas jaunâs ekonomikas

stabilas izaugsmes pamatu. Îpaðu uzmanîbu pievçrsîsim ekonomiskajâmattiecîbâm ar Krievijas pierobeþas apgabaliem.

Mçs nodroðinâsim cilvçka cienîgu dzîvi ikvienam!Mçs atbrîvosim uzòçmçjus no pârmçrîgâ nodokïu sloga par darba-

spçku un pievienoto vçrtîbu. Mçs veiksim zemesgabalu pârvçrtçðanu saskaòâar to izmantoðanu un îstenosim saprâtîgu zemes nodokïu politiku.

Politisko partiju apvienîba “Sa-skaòas centrs” saòems 40% balsu.

Saeimâ ievçlçs 1-3 mûsu puseskandidâtus.

Kâpçc vçlçtâjiemjâbalso par“Saskaòas centru”?

TATJANA MIERIÒA: - Labs vârds ir saskaòa un,

manuprât, tâs mûsu valstîpietrûkst. Iespçjams, ka nemazneietu politikâ, ja vissapmierinâtu. Dibinot mûsuvalsti, pieïâvâm lielu kïûdu.Kâpçc? Ir nostaïìija pçcAtmodas laikiem, kad mçsbijâm vienoti. Mçs bijâm viena– Latvijas tauta. Tagad irlatvieði un cittautieði. Tieði taskavç mûsu valsts izaugsmi, josavstarpçjâ neizpratne,aizvainojumi, pat íîviòi,nemudina bût vienotiem.

Aicinâs izskaust diskriminâciju

politisko spçku, ja tas nepilda solîto.Mçs jau 20 gadus apvainoja-

mies. Nobalsojam – apvainojamies,nobalsojam – apvainojamies.

Tâpçc, ka balso par vieniem un tiempaðiem. Otrkârt, mums ir pârâk daudzpartiju. Eiropas valstîs parasti ir divaspartijas – kreisie un labçjie. Konkurçjottâs veicina izaugsmi.

Priekðvçlçðanu programmâ par-tija sola pievçrst îpaðu uzmanîbuekonomiskajâm attiecîbâm arKrievijas pierobeþas apgabaliem?

Ðos jautâjumus pârrunâjam ar ìenerâl-konsulu un vçstnieku. Viòi atbalsta, kauz Balviem jâbût attiecinâmai vienkâr-ðotai braukðanai - robeþðíçrsoðanai, betvislabâkais variants ir bezvîzu reþîms ESar Krieviju. Somijas prezidents savulaikteicis: “Nemeklçsim draugus tâlumâ unienaidniekus tuvumâ”.

Vai tas iespçjams un vajadzîgs?Kâpçc nç? Neko neiegûsim, ja spuro-

simies pretî. Ar kaimiòu sadzîvo, jâbûtvienam pret otru korektiem. Noteikti jâsa-darbojas, kâ arî nav vienam otru jâmâca.

Maskavas mçrs nesen Rîgâ pazi-òoja, ka krievu valodai jâkïûst paroficiâlo otro valodu Latvijâ.

Protams, ne Luþkovam ðo jautâjumulemt, tomçr uzskatu, ka tas nebûtu slikti.Tas bûtu solis pretim tiem cilvçkiem, kurilîdz ðim bijuði atgrûsti. Piedosim vecaitantiòai, ja viòa nepârvalda latvieðuvalodu. Piedosim! Bet ja man kâds saka,ka Latvijâ nav nekâdas diskriminâcijas,jautâju: pirmkârt, kas ir nepilsoòi? Otr-kârt, kâ cittautieði ir pârstâvçti ierçd-niecîbâ un Saeimâ? Ja, piemçram, tikai4% ierçdòu ir cittautieðu, tad, piedodiet,tâ ir slçptâ diskriminâcija. Paðvaldîbasvçlçðanâs noteikti jâïauj balsot arî cit-tautieðiem, nepilsoòiem, kas ir tâdi paðinodokïu maksâtâji kâ pilsoòi.

E.Gabranovs

Latvijâ astotâ labâkâ vide. Latvijâ ir pasaulç astotâaugstâkâ vides kvalitâte, raksta portâls “4hotelliers.com”,atsaucoties uz ietekmîgâ izdevuma “Economist” pçtîjumu.Tajâ par zaïâko valsti atzîta Ðveice.

Bûs lçtâka dabasgâze. Lielajiem rûpnieciskajiemklientiem dabasgâzes tarifi no ðâ gada 1. septembra sama-zinâsies par 6% - 12%, savukârt mâjsaimniecîbâm – par3% lîdz 5%. Tarifu samazinâjums saistîts ar akcîzes no-dokïa atcelðanu no 1. septembra, arî labvçlîgu valûtu attie-cîbu.

Pieprasa atbrîvot Jûrmalas mçru. Astoòi Jûrmalasdomes deputâti Jûrmalas domes priekðsçdçtâjam Ro-mualdam Raþukam iesnieguði pieprasîjumu sasauktdomes ârkârtas sçdi par mçra atbrîvoðanu no amata.Iespçjams ðo pieprasîjumu izskatîs jau 2. septembrî –kârtçjâ Jûrmalas domes sçdç.

KNAB pârbauda LNT rîkotâs diskusijas. Korup-cijas novçrðanas un apkaroðanas birojâ sâkta pârbaude,lai vçrtçtu, vai tiek ievçroti priekðvçlçðanu aìitâcijas iero-beþojumi kustîbas “Par labu Latviju” aktivitâtçs, tostarptelekompânijas LNT rîkotajâs diskusijâs. Tâpat KNABlûdzis Nacionâlajai radio un televîzijas padomei izvçrtçtun sniegt atzinumu, vai LNT diskusijâs nav saskatâmasslçptâs priekðvçlçðanu aìitâcijas pazîmes.

Izaugsme Rçzeknç. Rçzeknes speciâlâs ekonomiskâszonas uzòçmumu kopçjais apgrozîjums 2010. gadapirmajâ pusgadâ bija 10,3 miljoni latu – par 12% vairâknekâ pçrn attiecîgajâ laika posmâ. Visstraujâk apgrozîjumsaudzis kokapstrâdes uzòçmumam “Verems” – par 55,2%.Nodarbinâto skaits RSEZ palielinâjies par 19,5%.

Labdarîbas koncerts Krievijas atbalstam. 12.septembrî Rîgâ, Kongresu namâ, notiks labdarîbas koncertsKrievijas ugunsgrçkos cietuðo atbalstam “Palîdzçsim kai-miòam”. Pasâkums norisinâsies gandrîz visu dienu – noplkst. 12 lîdz 21, un tajâ piedalîsies aktieri I.Kalniòð unJ.Paukðtello, grupa “Credo”, brâïi Petrauski, kâ arî dejukolektîvi. Koncerta organizçtâji aicina atsaukties arî mû-ziíus un deju kolektîvus no Latvijas reìioniem!

Mûþîbâ aiziet latvieðu dþeza leìenda. Piektdien,27. augustâ, 81 gada vecumâ mûþîbâ aizgâjis latvieðuleìendârais dþeza mûziíis, pianists, aranþçtâjs, oríestravadîtâjs un radio balss Ivars Mazurs.

Nesen dzirdçju kâdu skumju stâstu, kas kârtçjo reizilika aizdomâties par neþçlîbu un bezatbildîbu, ko paðiieaudzinâm savos bçrnos. Runa ir par pamestiem dzîv-niekiem. Nekad nevarçðu saprast, kâ mâte, inteliìentasieviete, var pateikt bçrnam, lai atstâj apnikuðo kaíîtivasarnîcu rajonâ, jo gan kâds to paòems un pabaros.Protams, varbût vasarâ atradîsies kâda lîdzjûtîgadvçsele, kas kaíîti aprûpçs un paçdinâs, bet kas ar ðodzîvnieciòu notiks ziemâ?

Satraukumu rada ne vien kaíçna neizbçgamâ bojâ-eja, bet vçl vairâk - bçrnam iepotçtâ pârliecîba, kapamest pieradinâtu, dzîvu radîbu nav nekas noso-dâms. Sâkumâ tas bûs dzîvnieks, bet vçlâk... varbûtpaða bçrns! Un vai cilvçki, kuri mâca savai atvaseivieglu sirdi pamest dzîvnieku, ir pârliecinâti, ka vecum-dienâs viòus paðus nepametîs tâpat kâ ðo kaíîti? Kurpaliek Antuâna de Sent – Ekziperî grâmatâ “Mazaisprincis” paustâ patiesîba, ka atbildam par tiem, koesam pieradinâjuði?

Es ïoti labi zinu, cik daudz neçrtîbu var sagâdâtmâjdzîvnieks. Pati esmu piedzîvojusi brîþus, kad ðíiet– bez kaía bûtu vieglâk un lçtâk! Vai tiksiet galâ arvisâm iespçjamajâm grûtîbâm, jâpârdomâ pirms iz-ðíirîgâ lçmuma pieòemðanas, jo jâsaprot, ka paòemotsavâ aizbildnîbâ dzîvu bûtni – vai tas bûtu kaíis, sunsvai cilvçka bçrns - atpakaïceïa vairs nebûs!

Irçna Tuðinska

Îsumâ

Aktuâli Treðdiena 2010. gada 1.septembrisV 3.

Viedokïi

Aptaujas rezultâti “Vaduguns” mâjas lapâ

www.vaduguns.lv

Re, kâ!

Vai mums jâpiedalâs 10.Saeimas vçlçðanâs?

AIGARS JAUNDÞEIKARS, lazdukal-nietis, studç tiesîbu zinâtnes Rçzek-nes Augstskolâ

Kâ katrâs vçlçðanâs, arî ðajâs, kas notiks2. oktobrî, es ieðu balsot par Saeimasdeputâtu kandidâtiem. Manuprât,katram pilsonim ir jâizmanto savas tie-sîbas, kas paredzçtas Latvijas Satversmç.Tâ ir iespçja izraudzîties no visiem depu-

tâtu kandidâtiem cilvçkus, kuri tieðâmsapratîs notiekoðo situâciju valstî, kâ arîspçs risinât lîdzcilvçku problçmas ne tikaiRîgas apkaimç, bet arî nabadzîgâkajoslauku rajonos. Aizejot nobalsot, mçs uzSaeimu varam virzît kâdu pârstâvi no savanovada. Tâ saglabâsim lielâku cerîbu, kaizvirzîtais kandidâts nepieòems aplamuslçmumus lauku rajoniem, bet centîsiesatbalstît vienkârðos ïautiòus. Jâ, es esmuizlçmis, par ko balsoðu, jo tîðâm vai netîðâmsekoju lîdzi politiskajâm norisçm valstî.Ceru, ka, atdodot savu balsi, pçc vçlçða-nâm nenâksies vilties. Par kuru partiju vaikandidâtu balsoðu, ðobrîd vçl neatklâðu,jo mûsu valstî arî partijas piederîbai ir lielavara.

Ðîs vçlçðanas îpaði neatðíiras no 9.Saeimas vçlçðanâm, jo lielâkâ daïa noizvirzîtajiem ministru kandidâtiem jau iriesildîjuði Saeimas krçslus un nevçlçsies ietprojâm. Jâ, kandidâti ir pamainîjuði virk-nçjumus vai arî apvienojuðies triecien-vienîbâs, bet lozungi palikuði tie paði, kasiepriekð. Liels prieks, ka ðajâs vçlçðanâskandidç ïoti daudz jaunu un talantîgujaunieðu. Manuprât, viòi (ja iebalsos) pil-dîs savus deputâta pienâkumus pçc labâ-

kâs sirdsapziòas, lai nepazaudçtu sasnieg-to. Es domâju, ka pçc pâris gadiem nekasgrandiozs valstî nevar mainîties, bet sâktiet pa pareizo ceïu gan mçs varam. Ðogadu laikâ gribçtu, lai politiíi pievçrðuzmanîbu sociâlajai sfçrai: bçrnu pa-balstiem, medicînas jomai, un pârskatarasistiskos nodokïus. Cerçsim, ka visasaugðupejas lîknes un Rîgai solîtâs 50000jaunâs darba vietas beidzot piepildîsies.Citiem ieteiktu: pirms atdod savu balsi,padomâ, vai ðis kandidâts ir spçjîgsîstenot solîto. Nevienu necentîðosietekmçt, bet reklâmas un sadzejotâsprogrammas nevajadzçtu uzskatît pargalveno iemeslu, lai nosvçrtos par labukâdam politiskajam spçkam. Arîpilsoòus, kuri jau vîluðies deputâtos, esaicinu piedalîties 10. Saeimas vçlçðanâs,jo tieði viòu balss var bût izðíiroðâ labâ-kas nâkotnes veidoðanâ. Tâpçc iesakuapmeklçt priekðvçlçðanu kampaòas,uzklausît paðus deputâtus un uzdotviòiem savus jautâjumus, lai pçc atbildesvarçtu spriest, ar kâdu domu viòi startçðajâs vçlçðanâs. Savukârt, neaizejot uzvçlçðanâm, mçs varam tikai nostiprinâtoponentu frakcijas pozîcijas.

Tava balss var bût izðíiroðâ

Vai mums jâpiedalâs 10.Saeimas vçlçðanâs?

jâ:

(34%

)

nç:

(38%

)

bals

ot n

av jç

gas:

(15%

)

par

to d

omâð

upç

dçjâ

brî

dî:

(5%

)

man

i tas

nei

nter

esç:

(7%

)

Kop

â: 7

3

Vçrtçsim darbus un nedarbus

JÂZEPS LUDBORÞS, Kriðjâòu pagastapârvaldnieks

Piedalîties Saeimas vçlçðanâs ir Latvijaspilsoòa pienâkums. Tiem, kuri nevçlas ietbalsot, pçc tam nav ko sûkstîties un gaus-ties, ka ievçlçti nevçlami politiíi. Pats vçlpagaidâm neesmu pilnîbâ iepazinies arpartiju programmâm, bet tâ kâ esmupartijas biedrs, tad noteikti balsoðu par

savçjiem. Þçl, ka nevar balsot par kon-krçtiem cilvçkiem, bet tikai par partijâm.Vairâkos sarakstos ir cilvçki, kurus vçlçtosredzçt deputâtu krçslos. Paðreizçjo politiíudarbu vçrtçju negatîvi, jo neapmierinasituâcija ekonomikâ, piemçram, nodokïupolitika. Vajadzçtu ekonomiku veidot tâ,lai cilvçki paði varçtu nopelnît, nevis laiiedzîvotâji prasîtu pabalstus. Ja mumsnebûs raþoðanas, no parâdu bedresnetiksim laukâ mûþam. Savukârt, ja cil-vçkiem ïaus pelnît naudu, sociâlie jautâ-jumi, piemçram, veselîbas pakalpojumi unpabalsti, atkritîs paði no sevis. Ar paðreizçjomilzîgo bezdarbu situâcija ekonomikâneuzlabosies. Arî ðobrîd aktuâlâ 100 latustipendijas maksâðana nav risinâjums. Espat teiktu, ka tâ mçs cilvçkus pieradinâmnestrâdât. Viòiem nav nekâdas atbildîbas,nodzîvota diena, un labi - par nâkotninav jâdomâ. Lai gan piekrîtu, ka bez mini-mâliem iztikas lîdzekïiem atstât cilvçkusnevaram. Paðvaldîbas, protams, jaunasdarba vietas neradîs. Uzòçmçjiem vaja-dzçtu piemçrot diferencçtu nodokïu po-litiku, bet ieguldît lîdzekïus tikai sociâlajâjomâ nav jçgas. Cilvçki paði bieþi vien irkûtri. Esmu runâjis ar vairâkiem iedzî-

votâjiem, kuri ðobrîd strâdâ ârzemçs. Viòiatzinuði, ka tur daudz jâstrâdâ, lainopelnîtu. Nezinu, vai nâkamie Saeimasdeputâti strâdâs labâk par iepriekðçjiem,bet uzskatu, ka pienâcis laiks pamainîtiesgan politiíiem, gan politikai. Tieiedzîvotâji, kuri vîluðies politiíos, vçlçðanâsvar vismaz izsvîtrot no saraksta esoðosdeputâtus. Daþs labs politiíis patieðâmaizsçdçjies Saeimâ. Ja neiet projâm paði,vçlçtâjiem jâpalîdz to izdarît. Un nav jautâ, ka vçlçtâjiem nebûtu no kâ izvçlçtiesvçlamos deputâtu kandidâtus. Sarakstuir pietiekami daudz, tajos ir arî pa kâdamjaunam spçkam. Runâjot par partijulokomotîvçm, labi, ka ðogad kandidâtivar balotçties tikai vienâ vçlçðanu apga-balâ, nevis visâ Latvijâ. Iedzîvotâjus aicinuiet uz tikðanos ar deputâtu kandidâtiem,uzklausît viòus un uzdot jautâjumus.Lasît programmas gan nav obligâti, jotas ir tikai teksts ar melniem burtiem unsolîjumi, ko ne vienmçr politiíi mçdzpildît. Vislabâk, ja pirms vçlçðanâm mçspavçrtçtu deputâtu kandidâtu darbus unnedarbus, tad varçtu domât, vai vçrtsbalsot par ðo cilvçku.

26.augusta domes sçdes lçmumiPieðíir pabalstus

Paðvaldîba pieðíîra trûcîgas ìimenes statusu 20 ìime-nçm, trûcîgas personas statusu – 8 personâm, mazno-droðinâtas ìimenes statusu uz 6 mçneðiem – 2 ìimençm,GMI pabalstu (Ls 40 mçnesî) uz 6 mçneðiem – 1 personai,pabalstu ârstçðanâs izdevumu segðanai – 4 personâm arkopçjo summu Ls 140, apbedîðanas pabalstu – 2 per-sonâm ar kopçjo summu Ls 100, pabalstu malkas iegâdei3 personâm ar kopçjo summu Ls 75, bçrna piedzimðanaspabalstu – 2 personâm ar kopçjo summu Ls 200, mate-riâlos pabalstus – 6 personâm ar kopçjo summu Ls 250,pabalstu elektroinstalâcijas sakârtoðanai (Ls 50) – 1daudzbçrnu ìimenei, brîvpusdienas 2.-4.klaðu skolçniem,bet pârçjo klaðu skolçniem – uz vecâku iesniegumapamata, sâkot ar otro bçrnu (par pirmo bçrnu vecâkimaksâ paði).Apstiprina budþeta grozîjumus

Dome apstiprinâja Rugâju novada paðvaldîbas2010.gada pamatbudþeta grozîjumus, palielinot ieòç-mumus par 18 299 latiem un izdevumus par 18 299latiem.Iznomâ paðvaldîbai piekrîtoðâszemes

Deputâti nolçma slçgt nomas lîgumu ar Intaru Jaun-dþeikaru par 6 zemes gabalu ar kopçjo platîbu 18,7 haiznomâðanu, ar Lîgu Leitâni par zemes gabala 1,1 haplatîbâ iznomâðanu.Nosaka projekta nepiecieðamîbu

Dome nolçma noteikt zemes ierîcîbas projekta izstrâdesnepiecieðamîbu zemes îpaðuma “Irbukalniòð” sadalei, kâarî apstiprinât darba uzdevumu zemes ierîcîbas projektaizstrâdei.Atsakâs no pirmpirkuma tiesîbâm

Paðvaldîba atteicâs no pirmpirkuma tiesîbâm uznekustamo îpaðumu “Klîves” (kopçjâ zemes platîba 12,3ha), “Èangaïi” (3,07 ha), “Vârniòas” (20,9 ha).Veic izmaiòas vçlçðanu komisijâ

Nolçma atbrîvot no Rugâju novada vçlçðanu komisijaslocekïa pienâkumiem Birutu Berkoldi un apstiprinât ValdiSmoïaku.Atdala zemes

Nolçma atdalît no nekustamâ îpaðuma “Vîtoliòi” vienuzemes vienîbu 4,7 ha platîbâ. Atdalîtajam zemes gabalampieðíîra nosaukumu “Vîtoli 4” un noteikt lietoðanasmçríi – lauksaimniecîbas vajadzîbâm. No nekustamâîpaðuma “Andas” atdalît divas zemes vienîbas – 2,9 haun 2,0 ha platîbâ. Atdalîtajiem zemes gabaliem pieðíirtnosaukumu “Andas 1” un noteikt lietoðanas mçríi –lauksaimniecîbas vajadzîbâm.Pieðíir adreses un nosaukumus

Pieðíîra J.Zelèa zemes vienîbâm nosaukumus “Gravas-2”, “Gravas-3”, “Gravas-4” un pieðíîra J.Koèâna zemesîpaðumam adresi: “Audulîtes”, “Silenieku ciems”, Rugâjupagasts, Rugâju novads.Izsniegs atïauju derîgo izrakteòuieguvei

Nolçma izsniegt bieþi sastopamo derîgo izrakteòu iegu-ves atïauju A.Zizlânam smilts, smilts-grants ieguveinekustamajâ îpaðumâ “Grantiòa”.

A.SockaViedokïus uzklausîja A.Socka

Reportâþa

Vietçjâs ziòasTreðdiena 2010. gada 1.septembrisV4.

Z.Loginas teksts un foto

“Abrenîte” atzîmç darba svçtkusViïakas etnogrâfiskais ansamblis “Abrenîte” pçc

Svçtâs Mises Viïakas Romas katoïu baznîcâ ieradâsSusâju pagasta Vçrðukalna muzejâ, lai ðeit turpinâtuatzîmçt darba svçtkus, jo visâ Latvijâ pazîstamajametnogrâfiskajam ansamblim aprit 25 gadi, kopð tâ pirmâvadîtâja - Viïakas vidusskolas skolotâja Lûcija Bondare- pulcçja kopâ sievas un sâka dziedât sava novadatautasdziesmas.

“Abrenîtes” vârds nav izvçlçts nejauði, jo ansambïadalîbnieèu likteòi cieði saistîti ar Abrenes vârdu. Daïa no viòâmdzimuðas, auguðas, strâdâjuðas Abrenes apriòíî, kura centrs50. gados bija Viïakas pilsçta. Lai kâdi godi savâ vai tâlâkâpusç, Viïakas “Abrenîte” dzied seno mâmiòu, tçvu, vecmâ-miòu mantotâs dziesmas. “Abrenîtes” ilggadçjâ vadîtâjaAlbîna Veina savâ uzrunâ ciemiòiem teica, ka dziesma ir tâ,kas stiprina tautas paðapziòu un caur dziesmu bagâtinakultûras mantojuma lâdîti: “To var paveikt, kopîgi strâdâjot,un dziesmots kâpiens vçstures kalnâ ceï latvieðu paðapziòu,iedvesmo un dod jaunu sparu savai esîbai un izaugsmei.”Sveicieni “Abrenîtei” atceïojuði pat no Amerikas latvieðiem. Viïakas etnogrâfiskais ansamblis “Abrenîte”. Ðobrîd sievu pulciòâ Anita Golovina, Terçze Medne, Antija Bondareva,

Lûcija Puþule, Vija Circâne, Albîna Veina, Anna Strupka, Anele Kokorevièa,Tamâra Krilova, Veneranda Dortâne, MartaDortâne, Lidija Ðaicâne, Marija Ðtotaka, Anna Prancâne.

Otaòíu dziedâtâjas. Otaòíu etnogrâfiskais ansamblisceïu uz Viïaku mçrojis no Nîcas novada. Irçna Kalçja unKatrîna Sauka stâsta, ka tâlajam braucienam posuðâspiecpadsmit dziedâtâjas, jo ar “Abrenîti” viòas vieno cieðasdraudzîbas saites.

“Vçrðukalna” muzeja saimniekam darba pilnas rokas.Kad muzeja pagalmâ viesus un jubilârus samçrcçja lietus,visi pârcçlâs uz telpâm. Tad “Abrenîtei” vestâs dâvanasvajadzçja padot tâlâk. Gan ðo darbiòu, gan fotogrâfapienâkumus pildîja Aldis Puðpurs.

Pie alus muciòas. Jâòa Bukða gatavotais miestiòð, pildîtsmâla krûzçs ar tautisku rakstu, vilinât vilinâja. Radoðâsun humora pilnâs sarunâs ar Viïakas cilvçkiem iesaistîjâsarî priesteris Rinalds Broks un dekâns Jâzeps Korna-ðevskis.

Ozolmuiþas folkloras kopa “Ûzuleòi”. Vadîtâjas MarijasAndiòas rokas no akordeona izvilinâja visjautrâkâs notis.Ja vçl ir kas palîdz, kâjas cilâjas dejâ.Çrìelniece Maruta Pitkevièa. Viòa labi jutâs gan gida

lomâ muzejâ, gan spçlçjot bungas.

AneleIvanovska (no

kreisâs) unAnna Strupka

apsprieþvçsturiskosnotikumus.

Anelei irinteresants

stâsts par kâdumîlestîbu, kassenos laikosrisinâjusies

tagadçjâs“Vçrðukalna”

mâjâs un totuvumâ.

Ciemos iet artorti unziediem.Rudens ziedirokâs katramciemiòam, ceptiun lîdzi òemtiarî kliòìeri untortes. LeontijaLogina domâ,ka paðaaudzçtie ziedi irvismîïâkie.

Pârnovadu satikðanâs Viïakâ. “Cielavas” Salacgrîvasdziedâtâja neviltoti priecâjas satikt Otaòíu etnogrâfiskâansambïa vadîtâju Zentu Bçrtiòu.

Vija Circâne (no labâs) ansamblî “Abrenîte” dzied jaudivpadsmit gadus. Viòa priecâjas, ka var locît balsi kopâar tik viedâm sievâm, no kurâm Vija mâcâs ne tikaidziesmu, bet arî dzîvesziòu.

Treðdienas saruna

Vietçjâs ziòas Treðdiena 2010. gada 1.septembrisV 5.

Balvu novada domç26.augusta sçdes lçmumiIzdara grozîjumus nolikumos

Deputâti piekrita izdarît grozîjumus Balvu Tâlâkizglîtîbasun cilvçkresursu attîstîbas centra nolikumâ, proti, mainîtjuridisko adresi. Turpmâk centrs atradîsies Brîvîbas ielâ 47.Tâpat izdarîja grozîjumus Balvu Amatniecîbas vidusskolasun Balvu pamatskolas nolikumos. Balvu pamatskolai atïâvaizstrâdât skolas simboliku (karogu, himnu, vimpeli un logo).Atbrîvo no darba

Ar 2010.gada 31.augustu atbrîvoja Terçzu Èudarkinu noBalvu 2.pamatskolas direktores amata. T.Èudarkina ðobrîdstrâdâ Balvu novada paðvaldîbâ.Pârdos trîs automaðînas

Nolçma pârdot izsolç trîs vieglâs automaðînas Audi100, kâarî izveidoja auto novçrtçðanas komisijas.Pieðíir adreses

Pieðíîra zemes vienîbai Bçrzpils pagastâ adresi Bçrzpilspagasts, Skolas ielâ 7a; zemes vienîbai Balvu pagastâ – Balvupagasts, “Verpuïeva 148”; telpu grupai Balvu pilsçtâ – Balvi,Ezera iela 18-56; zemes vienîbai Tilþas pagastâ – Tilþas pagasts,Brîvîbas iela 11b.Samazina maksu par izpçrkamo zemi

Likumâ noteiktâ kârtîbâ (par zemes lietoðanas laiku lîdztâs pieprasîðanai lietoðanâ; par nepilngadîgiem bçrniemìimenç; par darba stâþu lauksaimniecîbâ un meþsaimniecîbâ)samazinâja maksu par 40% Anitas Doïukas (Vectilþas pagasts– 6,5 ha) izpçrkamajai zemei.Iznomâs zemi

Nolçma slçgt nomas lîgumu ar Ludmilu Jakovïevu parzemes vienîbas Balvu pagastâ 0,08 ha platîbâ iznomâðanu uz15 gadiem. Tâpat lîgumu slçgs ar Andri Aleksejevu parstarpgabala Rûpniecîbas ielâ 11a, Balvos, 602 m2 platîbâiznomâðanu uz 10 gadiem. Zemes nomas maksu gadâ noteica1,5% apmçrâ no zemes kadastrâlâs vçrtîbas.Atsakâs no pirmpirkuma tiesîbâm

Atteicâs no pirmpirkuma tiesîbâm uz astoòiem îpaðumiem:“Ceplîðu meþi” Vîksnas pagastâ, kas sastâv no diviem zemesgabaliem ar kopçjo platîbu 7,69 ha, no kuriem 6,33 ha meþi(îpaðumu par Ls 7200 iegâdâjâs SIA “Empetrum”);“Ilziòulauzas” Brieþuciema pagastâ, kas sastâv no zemesîpaðuma 11,80 ha platîbâ, no kuriem lauksaimniecîbâizmantojamâ zeme 9,5 ha (îpaðumu par Ls 1700 iegâdâjâsSIA “Dolo”); “Alksnâji” Lazdulejas pagastâ, kas sastâv nodiviem zemes gabaliem ar kopçjo platîbu 5,9 ha, uz kuraatrodas mâjîpaðums – dzîvojamâ mâja ar èetrâm palîgçkâm(îpaðumu par Ls 1000 iegâdâjâs SIA “Dolo”); “Meþalauki”Lazdulejas pagastâ, kas sastâv no zemes îpaðuma 40 ha platîbâ(îpaðumu par Ls 39494 iegâdâjâs SIA “Nehls&Sievert Agra”);“Bçrzusalas” Balvu pagastâ, kas sastâv no zemes gabala5,6 ha platîbâ (îpaðumu par Ls 800 iegâdâjâs SIA “Myrtillus”);“Jaunâboli” Brieþuciema pagastâ, kas sastâv no zemesgabala 18,01 ha kopplatîbâ (îpaðumu par Ls 8000 iegâdâjâsSIA “Myrtillus”); “Baravikas” Lazdulejas pagastâ, kas sastâvno zemes îpaðuma 4,3 ha platîbâ; “Lejas” Lazdu ielâ, Tilþâ,kas sastâv no zemes îpaðuma 2360 m2 platîbâ.

Deputâti diskutçja, kâda ir zemes uzpircçju motivâcijaiegâdâties îpaðumus, kurus nereti pat neapskata. “Uzòçmçjiizmanto situâciju, kad îpaðumu cenas ir zemas. Tâds nu ir tasnekustamo îpaðumu tirgus,” sprieda tautas kalpi.Apstiprina izsoles rezultâtu

Apstiprinâja nekustamâ îpaðuma “Katlumâja”, kas atrodasKriðjâòos, izsoles rezultâtus, nosakot par izsoles uzvarçtâjuJuri Kaòku. Objektu viòð nosolîja par augstâko cenu – Ls3530.Izdara grozîjumus dotâcijas sadalîjumâ

Izdara grozîjumus pieðíirtâs vienreizçjâs dotâcijas Balvunovada infrastruktûras attîstîbai sadalîjumâ: Brieþuciemapagastam atlikuðos neizlietotos lîdzekïus Ls 4942,58 un izlie-totos neatbilstoði mçríim Ls 413 izmantot Balvu pamatskolasrenovâcijas darbiem; Balvu pagastam atlikuðos neizlietotoslîdzekïus Ls 21841,88 izmantot Balvu pamatskolas renovâcijasdarbiem; Tilþas pagastam atlikuðos neizlietotos lîdzekïus Ls14119,98 izmantot Balvu pamatskolas renovâcijas darbiem.Papildinâja Tilþas pagastam pieðíirtâs vienreizçjâs dotâcijasizlietojuma objektu ar Tilþas pirmsskolas izglîtîbas iestâdestelpu remontu – Ls 3100. Balvu novada paðvaldîbas izpild-direktore I.Kaïva deputâtiem paskaidroja, ka neviens pagastsnav apdalîts: “Lîdzvçrtîgu summu pagasti saòçma tehnikasiegâdei vai pagastos notikuðajos bûvniecîbas darbos.”

E.Gabranovs

Bût ne tikai zinoðam un ieinte-resçtam sava tieðâ darba lauciòâ,bet pamanît un novçrtçt arî citu pa-nâkumus un veiksmes. Mîlçt savuprofesiju un celt saulîtç kolçìus,kuri strâdâ no sirds. Ieteikt labu pa-domu un atgâdinât pçrnâ gada kïû-das, lai tâs neatkârtotu. Tik vien-kârði un labi tas izdodas agro-nomam IMANTAM KÂRKLIÒAM.Nebûs pârspîlçts par viòu sakot –Lauksaimnieks ar lielo burtu, pa-tiess savas zemes patriots. Balvunovada svçtkos viòu cildinâja arAtzinîbas rakstu.

-Katrs gads lauksaimniekiemliek bût modriem. Dzîve pierâ-dîjusi, ka viòus pârbauda ne ti-kai daba. Vai nav pârâk neþçlîgi?

-Dzîve nemitîgi mainâs, tur neko ne-var darît. Kaut vai finansiâlajâ ziòâ,kad klajâ nâk daþâdas atbalsta prog-rammas, paredzçtas lauksaimniekiem.Un arî daba ir nepârtrauktâ mainîbâ.Ðîgada vasara bija îpatnçja ar augsta-jâm gaisa temperatûrâm, un uzturçtdzîvîbas tonusu augiem bija pârbau-dîjums. Tâ sanâca, ka gan vasarâji, ganziemâji nogatavojâs gandrîz vienlaikus,lîdz ar to raþas laiks izvçrtâs spraigs.Zemniekiem nâcâs likt lietâ visuizveicîbu un prasmi, lai izturçtu darbatempu. Tâ ir, ka lauksaimniekiem visumûþu ir svarîga ne tikai teorija, bet arîprakse. Pirmajâ gadâ, audzçjot kâdukultûraugu, zemnieks savâ tîrumâ iebri-dîs dziïâk, lûkojot pieredzi, kas tur no-tiek. Pçc tam jau pietiks ar skatu nolaukmales.

-Vai zemnieks laukos, laukusaimnieks – ðis vârdu apzîmç-jums tomçr nezaudç kâdreizçjopopularitâti, kad lauksaimniecî-bas darba profesijas godâjadaudz vairâk?

- Es tam negribçtu piekrist. Atceroskonkursa “Sakoptâkais Latvijas pa-gasts” laiku, kad strâdâju vçrtçðanaskomisijâ. Redzçtais liecina, kâ pçdçjosgados pârvçrtuðies lauku mâju pagal-mi! Kâdreiz saimnieks, ja nodarbojâsar augkopîbu, rûpçjâs tikai par laukusakoptîbu, piena raþotâjs – tikai parkûti, bet pçdçjos gados lîdz nepazîðanaipârvçrtuðies arî zemnieku pagalmi,dârzi, visa sçta. Cilvçki izdaiïo apkârt-nes fasâdi, ieliekot tur krâðòus akcen-tus. Lauki nedrîkst iet zudîbâ. Mûsusenèi taèu cçluðies no laukiem, mumsjâturpina kâdreiz iesâktais.

-Vai ir pareizi lauksaimniekuspielîdzinât uzòçmçjiem un teikt:strâdâjiet un pelniet pçc tâdiempaðiem principiem, kâ tas pie-òemts citâs jomâs?

-No vienas puses, viòð ir lauku cil-vçks, no otras puses – naudas pelnîtâjs.Zemniekam jâpelna nauda un jâdomâpar attîstîbu. Nevar, protams, salîdzi-nât lauku uzòçmçju ar pilsçtâ strâdâ-joðas jomas uzòçmçju. Tur ir lielaatðíirîba. Pilsçtas uzòçmçjs var skatîtiespulkstenî un darbu beigt noteiktâstundâ, viòam var bût daþnedaþâdinodarboðanâs veidi, bet laukos valdacitâds dzîves un darba ritms. Zemnieksir un paliek zemnieks, kura pamats irzeme. Ar to viòð ir godâjams, ar to vissir pateikts.

Lepns par savçjiem

- Nav pârspîlçti teikts, ka Jûsïoti ievçrojat citu labos darbus unveiksmes, un cenðaties tos atklâtcitiem. Visai netipiski latvieðu ga-ram.

- Redz, ja esam te dzîvojuði gadu ga-diem, tâ vieta ir jâgodâ. Ir jâredz, kâcilvçki laukos strâdâ – no rîta lîdz va-karam, sestdienas, svçtdienas ieskaitot.Viòi ieklausâs prognozçs un skatâssaulç. Kas ir Latvijas lielâkais dârgums?Zeme, bet mçs vçl to neapzinâmies.Man iznâca saruna ar kâdu uzòçmçju,kuram pajautâju, cik maksâ labaszemes hektârs Dânijâ? Un viòð teica -40 tûkstoðus latu! Lûk, mçs savu zeminenovçrtçjam. Bet ârzemniekiem, atðíi-rîbâ no mums, ir tâlejoði mçríi. Tâdçïar pilnu atbildîbu saku – iznomâjietsavu zemi, ja to neapstrâdâjat paði unjums ir kâda nâkotnes vîzija, betnepârdodiet! Nedrîkst lielo nacionâlobagâtîbu ar vieglu roku aizlaist prom!

-Lauku mâjas un zeme ir arîJums paðam Rugâjos. Kas turnotiek?

- Tur ir dîíis, ûdensrozes, pirts, laukumâja, âbeïdârzs, arî biðu stropi. Prie-câjos par mazbçrniem, kuri bija atbrau-kuði un karstajâs dienâs plunèâjâs tâ,ka nevarçja pat ârâ izdabût. Grûtiman paspçt visu sakopt, kâ gribçtos,bet lauki man ir vajadzîgi.

-Jums kâ agronomam vienmçrpa rokai noderîgs padoms. Esotuz tîruma, braucot maðînâ, uz-stâjoties sanâksmçs - ir ko citiempastâstît un ieteikt.

- Ne jau man vienam viss jâstâsta. Esdaru citâdâk – aicinu ciemos pazîs-tamus un zinoðus speciâlistus un firmupârstâvjus, kuriem ir praktiskâ darbaatziòas, lai viòi runâ un stâsta. Vajagtikai to noorganizçt un zemniekampasniegt. Tâds ir arî Lauku dienu mçr-íis, par kuru organizçðanu liels paldiesjâsaka ïoti daudziem cilvçkiem pagas-tos. Ðis pasâkums netop âtri un viegli,tur ir vesels scenârijs.

Man ir gandarîjums, ka bijuðâ ra-jona teritorijâ tomçr,laika pârmaiòâmnâkot, ir daudz kas saglabâts. Kaut vaikalðu saimniecîba. Kur pretî saimnieks

- tur viss notiek. Mçs esam nomale,tâdçï jo svarîgâk saglabât cilvçkus. Laiviòi dzîvo, strâdâ, lai gûst panâkumus.Mums netrûkst piemçru, kas laukos irsasniegts, un ir svarîgi par to stâstît.Tas apliecina varçðanu un iedvesmocitus. Tas ir jârâda un jâstâsta arîpolitiíiem un ministriem. Arî pað-valdîbas esmu mudinâjis vest savus cil-vçkus ârpus pagasta, lai viòi redz undzird, kâ strâdâ citur. Caur to var iegûtïoti daudz.

-Rudens pusç Agronomu bied-rîba jau daudzus gadus organizçizbraucienus ekskursijâs. Arî tâir Jûsu iedibinâta laba tradîcija.

-Latvijâ ir tik daudz daþâdu zem-nieku un nodarboðanos, pie kuriem varbraukt un vçrot pieredzi. Mûsu cilvç-kiem ir jâmaina domâðana un skatî-jums uz dzîvi kaut vai kooperatîvujautâjumâ. Nevaram ierauties un íepu-roties katrs tikai savâ kaktâ.

Tâdçï vajag arî paklausîbu zinoðucilvçku norâdîjumiem, jo tas virza dzîvi.Labs piemçrs tam ir kooperatîva“Latraps” darbîba, no kâ var mâcîties.Ja arî mûspusç radîsies pârstrâdes uz-òçmumi, lauksaimniekiem nebûs citasizejas, kâ kooperçties. Ar tâdu domuarî jâdzîvo, nevis katram ierauties savâkaktâ, novâcot izaudzçtâs ogas vaikâdu citu lauka produkciju. Un jâdzîvoarî tâ, lai paðam vieglâk. Tâdçï ne reizivien ir braukts ârpus Balviem un skatîti,piemçram, mazie traktoriòi. Firmas tosveduðas un demonstrçjuðas arî piemums uz vietas. Vajag tos iegâdâtiesun izmantot, jo nemaz tik lielu naudutie nemaksâ. Ar tâdu traktoriòu varçskaut vai kartupeïus no lauka pârvestuz pagrabu, nebûs paðam jânes. Varçsdârzu izkopt. Tehnika atvieglo dzîvi,saudzç veselîbu.

-Imant, vai Jûs var ieskaitîtoptimistu kategorijâ?

-Kad nobraucu lejâ pie pesimistiem,grûti tikt uz augðu. Es nepavisam ne-esmu zelta gabaliòð, man ir pietiekamidaudz kïûdu, par ko ir jânosarkst. Kat-ram dzîvç gadâs saspringuma brîþi,kad kâda problçma nerisinâs.

M.Sprudzâne

Savçjais. Imanta Kârkliòa atziòa: “Es cienu lauku cilvçkus. Visus tos, kuri irpalikuði un strâdâ laukos. Pensionârus, kuri neèîkst un tiek galâ ar savudzîvi.” Balvu novada svçtkos viòð bija kopâ ar dzîvesbiedri Mâru.

Fot

o - E

.Gab

rano

vs

Îsumâ Pieredze

DurvisV6. Treðdiena 2010. gada 1.septembris

Jau otro gadu pçc kârtas prog-rammas AWARD jaunieði no Balviemvienu augusta nedçïu pavadîja Kâr-savâ, kur atjaunoja luterâòu baznîcu.

Par darbu – zeltsDarbos piedalîjâs vienpadsmit jaunie-

ði. Programmas dalîbnieki Laura Mozule,Liene Misiòa, Katrîna Sprudzâne noBalviem un Edgars Pundurs no Brieþu-ciema par paveikto cer saòemt AWARDprogrammas zelta lîmeòa nozîmîtes unsertifikâtu. Vairâki jaunieði Kârsavâ strâ-dâja jau otro gadu pçc kârtas. Piemçram,Laura Keiða pçrn piedalîjâs baznîcasatjaunoðanâ, lai saòemtu zelta lîmeni,bet ðogad uz Kârsavu atkal devâs, laipavadîtu nedçïu kopâ ar draugiem, tur-klât paveicot ko labu un citiem noderîgu.

Jaunieði nemaz neskumst, ka plud-males un sauïoðanâs vietâ izvçlçjuðiesdarbu bez atlîdzîbas. “Kur vçl labâk varnosauïoties, kâ strâdâjot! Un draugupulkâ pat grûtâkie darbi pârvçrðas parsmiekliem un atpûtu,” pârliecinâti jau-nieði. Lieki piebilst, ka nedçïu Kârsavâ viòipavadîja par saviem lîdzekïiem, bet re-montdarbi notika par draudzes naudu.

Melni kâ nçìeriSakristejas telpâ aiz baznîcas altâra

padomju gados bija ierîkota kurtuve.Divu dienu laikâ jaunieði ðo telpu atbrî-voja no íieìeïiem un atkritumiem, no-jauca krâsnis un visu iztîrîja, lai vçlâk tevarçtu ierîkot apsildâmu telpu, kur ziemâ

noturçt dievkalpojumus un draudzessaietus. Telpa bija putekïu pilna, tâdçïpçc tîrîðanas jaunieðus nevarçja ne pazît– melni kâ nçìeri! Nedçïas laikâ viòipaveica arî citus svarîgus darbus. Puiðiiestikloja izsistos logus, samûrçja nobru-kuðo piebûves sienu, savâm rokâm izga-tavoja vâkus kanalizâcijas akâm. Viòiatzina, ka apguvuði daudzas jaunassaimniecîbas prasmes, jo, dzîvojot pilsç-tâ, nav iespçju iemâcîties, piemçram,griezt stiklu vai mûrçt. Meitenes veica

Balvu jaunieði atjauno baznîcu

Mâkslîgais iedegums. Pçc bijuðâs kurtuves tîrîðanas jaunieðus sedza melnuputekïu kârta, ko viòi vçlâk nomazgâja tuvçjâ ezerâ.

Jau treðo gadu Rugâjos darbojasJaunieðu iniciatîvu – intereðu centrs.Viss sâkâs ar mazu telpiòu Rugâjutautas namâ, kurâ izvietots datorsun daþas galda spçles. Tagad jaunorugâjieðu rîcîbâ ir visa kâdreizçjâtautas nama çka, bet brîvâ laikapavadîðanas iespçjas krietni daþâ-dojuðâs.

Jaunieðu iniciatîvu – intereðu centramçríis ir radît labvçlîgus apstâkïusjaunieðu intelektuâlajai un radoðajaiattîstîbai, kâ arî nodroðinât lietderîgasbrîvâ laika pavadîðanas iespçjas. 2008.gadâ viss sâkâs ar domu iekârtot telpu,kurâ bçrni un jaunieði varçtu saturîgipavadît brîvo laiku, gaidot autobusu pçcskolas. Ðim nolûkam nolçma izremontçtvienu tautas nama telpu un iegâdâtiesdatorus, datorgaldus, galda spçles unnovusu. “Iespçju bija diezgan maz, betikdienâ vçrojot, cik aktîvi bçrni apmeklçcentru, un uzklausot viòu vçlmes, sâkumeklçt iespçjas, kâ piesaistît lîdzekïusjauna inventâra iegâdei,” par centra at-tîstîbâ ieguldîto darbu stâsta tâ vadîtâjaLîga Kravale. Lai realizçtu bçrnu un jau-nieðu vçlmes centra iekârtoðanai, L.Kra-vale izmantoja savas projektu rakstîtâjasprasmes. “Mçìinot, mâcoties un jautâjotpadomus speciâlistiem, esmu iesniegusipiecus daþâdus projektus,” stâsta centravadîtâja. Atbalstu guvuði divi no tiem.

Jaunieðu centra pastâvçðanas laikâievçrojami uzlabojusies tâ materiâlâ bâze– iegâdâts jauns sporta inventârs, tenisagalds, Dj aparatûra, mûzikas centrs, da-

Rugâju jaunieði negarlaikojas

Pie datora. Joprojâm viena no populârâkajâm brîvâ laika izklaidçm jaunieðiemir internets.

Lappusi sagatavoja I.Tuðinska

ìenerâltîrîðanu baznîcas iekðtelpâs, no-pulçja tikko no Vâcijas atvestâs varagriestu lampas, lai pavisam drîz tâs grez-notu baznîcas galveno zâli.

Kârsavas luterâòu draudzes vadîtâjaAina Zandere stâsta, ka darba pie baz-nîcas atjaunoðanas vçl ir daudz. Drau-dzç pârsvarâ ir vecâka gadagâjumacilvçki, kuru spçkos nav paveikt smagosvîru darbus, tâdçï jaunieði nâk kâ svçtîbaun cerîba, ka pçc gadiem baznîcu izdo-sies atjaunot pilnîbâ.

tori, printeris, kopçtâjs, jaunas dator-programmas, projektors, ekrâns ar statî-vu, inventârs vides sakopðanai, jaunasmçbeles, daþâdas spçles, grâmatas unenciklopçdijas.

Iniciatîvu centrs nodarbina jaunosrugâjieðus pat vasarâ. Jaunieði to novçrtçatzinîgi. “Tâ vietâ, lai slîpçtu ielas, mumsir iespçja izmantot interneta pakalpo-jumus, pakavçt laiku, spçlçjot galda teni-su, izmçìinât savus spçkus novusâ. Ta-gad pçc skolas bûs daudz vairâk iespçjuarî citâm aktivitâtçm. Mûs piesaista vissjaunais,” atzîst centra pastâvîgie apmek-lçtâji Santa, Signe, Oskars un Nauris. Viòiatklâj, ka labprât darbotos centrâ arî

vakara stundâs, kâ arî piedalîtostematiskajos vakaros.

“Vasara aizskrçjusi vçja spârniem,aiznesot rekordlielu karstumu, negaisus,daþâdas nebûðanas... 1. septembrîiesâksim jaunu darba cçlienu. Esam vçlmazi, tomçr mûsu idejas ir lielas! Turpi-nâsim meklçt iespçjas pilnveidoties!Vçlos, lai arî nâkotnç centrs piepildâs arjautrâm bçrnu èalâm, jaunieðu asprâ-tîbâm un darbiniekiem, kuri uz darbu nâkar prieku! Novçlu skolçniem saglabât 1.septembra lîksmi, zinâðanu kâri un darbaprieku visu cauru gadu, bet vecâkiem unskolotâjiem – sapratni un izturîbu!”novçl centra vadîtâja L.Kravale.

Fot

o - n

o pe

rson

îgâ

arhî

vaF

oto

- no

pers

onîg

â ar

hîva

Vâcijas skolçni ciemojas ViïakâNo 22. lîdz 27. augustam Viïakas Valsts ìimnâzija

uzòçma delegâciju no Lollar skolas Vâcijâ, kas atrodasHessen apgabalâ netâlu no Frankfurtes pie Mainas.Ìimnâzijâ viesojâs vienpadsmit cilvçku delegâcija ( 9skolçni un 2 skolotâji). Kopâ ar Viïakas skolçniem ciemiòipiedalîjâs daþâdâs darbnîcâs un ar interesi devâs viïacçnuorganizçtajâs ekskursijâs, kâ arî piedalîjâs sportaaktivitâtçs.

Turpinâs studijas SanktpçterburgâAugustâ mâjâs ciemojâs bijuðais Balvu vidusskolas

absolvents, Sanktpçterburgas Valsts politehniskâ institûtaInþenierbûves fakultâtes tagad jau otrâ kursa studentsÒikita Mieriòð. Ar labâm sekmçm pabeidzis pirmoinstitûta kursu un nostrâdâjis ìeodçzisko praksi, savuvienîgo brîvo vasaras mçnesi jaunietis veltîja darbampurvâ tepat Naudaskalnâ. “Dzîve Sanktpçterburgâ irdârga, nauda vajadzîga,” smej Òikita. Viòð atzîst, kapirmais mâcîbu gads institûtâ bija diezgan saspringts,tâdçï brîvâ laika pilsçtas izpçtei, kultûras pasâkumuapmeklçðanai un citâm izklaidçm bija maz. Arî ðogadKrieviju piemeklçjusî karstâ vasara bija diezgan grûtipanesama. Toties nâkamgad, kad lekciju grafiks bûsnedaudz brîvâks, Òikita cer vairâk pievçrsties sportamun kultûras dzîvei.

Iepazîtas caur maòâmLaikâ no 16. lîdz 22.augustam pie Balvu jaunieðiem

no organizâcijas “Raibais kaíis” ciemojâs viesi no Igau-nijas, Itâlijas, Ungârijas un Turcijas.

Izmantojot neformâlâs izglîtîbas paòçmienus, septiòudienu laikâ dalîbnieki ieguva noderîgas iemaòas unzinâðanas. Katra diena tika veltîta kâdai no cilvçka ma-òâm. Oþas dienâ jaunieði ciemojâs Susâju pagasta “Vçrðu-kalnâ”, kur kopâ ar namamâti cepa maizi. Garðas dienâdalîbnieki rosîjâs Balvu Valsts ìimnâzijas mâjturîbaskabinetâ, kur gatavoja daþâdu valstu nacionâlos çdie-nus, bet pçcpusdienâ Vecajâ parkâ vârîja zupu. Kâdacita diena bija veltîta taustei. “Uzreiz pçc brokastîm sâkâsmâcîbas, kas turpinâjâs lîdz pat septiòiem vakarâ. Dalîb-nieki mâcîjâs gatavot sapòu íçrâjus, atslçgu piekariòus,bumbiòas, ar kurâm çrti þonglçt, zîmodziòus un ledus-skapja magnçtus, bet vakarâ katrs prezentçja savu valsti,”stâsta pasâkuma dalîbniece K.Sprudzâne. Savukârt“Redzes dienas” pirmo daïu jaunieði aizvadîja BalvuMâkslas skolâ. Lîdztekus zîmçðanai uz T-krekliòiem, ielasun papîra, dalîbnieki no Latvijas, Igaunijas, Itâlijas, Un-gârijas un Turcijas apsprieda tâdas tçmas kâ - subkultûruizskats un uztvere, grafiti, jaunieðu mode un ârçjais izskats.Pçcpusdienâ visi apmeklçja Balvu muzeju un mâcîjâszîmju valodu. Sestdien viòi mâcîjâs dejot latvieðu tautasdejas un pameklçja Balvu novada svçtkus. Pçdçjo dienujaunieði veltîja padarîtâ izvçrtçðanai.

Cienâjas ar paðu ceptu maizi. Viena no nepa-rastâkajâm nodarbçm ârvalstu jaunieðiem likâs mai-zes cepðana Vçrðukalnâ. Itâïi, Ungâri un Turki arinteresi nobaudîja ne vien paðu cepto baltmaizi, betarî rupjmaizi, ko çda pirmo reizi mûþâ.

Esi neformâls, piedalies konkursâJaunatnes starptautisko programmu aìentûra

izsludina video konkursu jaunieðiem no 13 lîdz 30. ga-diem “Esi neformâls”. Konkursâ jâiesniedz video par tçmu“Iemûþini savu neformâlâs izglîtîbas pieredzi”. Videosiþetus var iesûtît lîdz 1. oktobrim. Sîkâk par konkursanoteikumiem uzzinâsi, apmeklçjot mâjaslapuwww.jaunatne.gov.lv.

Nepalaid garâm

ÎsumâPieredzi lûkojot

Laukos Treðdiena 2010. gada 1.septembrisV 7.

“Latraps” pârskata pakalpojumacenas

Izvçrtçjot jaunâs sezonas attîstîbu un to, ka lielas graud-augu platîbas joprojâm ir nenokultas, bet pçdçjo nedçïulaikâ Latvijâ aizvien bieþâk lîst lietus, negatîvi iespaidojotraþas kvalitâti un mitruma râdîtâjus, kooperatîvs “Lat-raps” pârskatîjis izmaksu aprçíinus savos pieòemðanaspunktos un pieòçmis lçmumus par kaltçðanas pakalpo-juma izcenojumu samazinâðanu. “Elejâ, Barkavâ, Stendçun Vârmç lauksaimnieki var lçtâk izkaltçt rapðus, kurumitrums pârsniedz 16%. Kaltçðanas izcenojums uz tonnasprocentu bûs par 1,12 latiem mazâks nekâ iepriekð. Kvie-ðiem pie mitruma, kas lielâks par 22%, kaltçðanas izmaksastiek samazinâtas par 1,09 latiem uz tonnas procentu,”norâda kooperatîvâs sabiedrîbas “Latraps” graudu noda-ïas vadîtâjs Andris Dancis.

Ðogad uz pusi mazâks graudupievedums

SIA “Tilþas rapsis” vadîtâjs Vilnis Dzenis savukârt atzîst,ka pagaidâm nav domâts pârskatît cenas par graudukaltçðanu, jo tâs tikuðas samazinâtas jau iepriekð. Viòðatzîst, ka viss atkarîgs no atvestâ rapða un graudu kvalitâtes– jo produkcija sausâka un tîrâka, jo pakalpojuma cenazemâka. Graudu pirmapstrâdes punkta ðîgada pieredzegan ir paskarba - lîdz ðim uzòçmums pieòçmis tikai pusirapða un graudu tonnâþu, salîdzinot ar pçrnâ gada sezonasgraudu birumu. Iespçjams, ðâda proporcijas starpîba arîsaglabâsies. Graudi ðogad izauguði pasîki, raþîgums ievç-rojami zemâks. Piedevâm lielu skâdi vairâkâm zemniekusaimniecîbâm nodarîjusi daba. Viesulis ar krusas graudiemnopostîjis arî paða Viïòa Dzeòa 35 hektâru vasaras rapðalauku. Viesulis bijis tik brâzmains, ka palikuði tikai stiebriar tukðâm pâkstîm. V.Dzenis ðajâ laukâ lçð vismaz 6tûkstoðu latu zaudçjumu, kam jâpieskaita vçl izdevumipar tîruma turpmâko apstrâdi. Viòa atziòa: “Zemnieksnedrîks bût tik païâvîgs, viòam jâmâcâs no iepriekðçjogadu kïûdâm. Ðîgada lauksaimnieku lielâkâ kïûda bijapaïauties tikai uz vienu rapða ðíirni. Katrs raþas gads diem-þçl ir citâdâks.”

Prezentçs “Zaïâs karotîtes”produktus

Latvijâ Valsts Agrârâs ekonomikas institûts15.Starptautiskâs pârtikas izstâdes “Rîga Food 2010” laikârîko konkursu “Zaïâs karotîtes produktu parâde 2010.”Tajâ aicina piedalîties visus zaïâs karotîtes produkturaþotâjus. Konkursa mçríis ir prezentçt sertificçtoproduktu “Kvalitatîvs produkts Latvijâ” raþotâju labopraksi sabiedrîbas labklâjîbas veicinâðanâ, lîdzatbildîbu parvidi, kâ arî noskaidrot uzòçmumu labo pieredzi, izaugsmi,sasniegumus, raþoðanas rezultâtus un sabiedriskâs darbîbasðajâ gadâ. “Kvalitatîvs produkts Latvija” raþotâju paveikto2010. gadâ þûrija vçrtçs èetrâs nominâcijâs - atbildîgâkaisuzòçmums vides jautâjumos, saliedçtâkâs komunikâcijasuzòçmums, straujâk augoðais apjoms Latvijas tirgû unlîdzdalîba sabiedrîbai nozîmîgos jautâjumos. Konkursauzvarçtâjus noskaidros 8. septembrî izstâdes “Riga Food2010” oficiâlâs atklâðanas ceremonijas laikâ.

Kâ zinâms, zaïâs karotîtes produkti izceïas ar daudzaugstâkâm nekaitîguma prasîbâm pârtikas apritç, koapliecina to sertifikâti, kâ arî ikgadçjie produkta íîmiskie,mikrobioloìiskie un organoleptiskie testi. Kâdus zaïâskarotîtes produktus pazîst un izvçlas mûsu pircçji? Novadalauku konsultante Biruta Bogdane Bçrzpilî atzîst, kaiepçrkoties pievçrð uzmanîbu produktu etiíetçm un arîzaïâs karotîtes simbolam. Visbieþâk viòa iegâdâjas zaïosjogurtus un rupjo maizi, kas izceïas ar labu garðu. ArîSkaidrîte Ðaicâne no Medòevas teic, ka gan pati, ganpârçjie ìimenes locekïi izvairâs iegâdâties lielveikalos it kâpievilcîgo, taèu saíimizçto pârtiku, un pievçrð uzmanîbuzaïâs karotîtes simboliem. Ìimene veikalos gan pçrk visaimaz produktu, jo viòiem nav vajadzîbas to darît. Paðiemir sava bioloìiskâ lauku saimniecîba, kurâ saraþo gandrîzvisu çdienreizçm nepiecieðamo. Saimniecei ir pat savajogurta gatavoðanas recepte, kurâ visas izejvielas atroda-mas paðu lauku sçtâ, un galaiznâkumâ produkts sanâkveselîgs un garðîgs.

Lappusi sagatavoja M.Sprudzâne

Rugâju novada zemnieku saim-niecîba “Dâlders” pârliecinâjusies,ka viòu nodarboðanâs ogu un dâr-zeòu lauciòâ bijusi pareizâ darba iz-vçle. Strâdâjot devîto gadu ar dzçr-vençm un krûmmellençm, iekoptaplaða purva teritorija. Mâjâs izau-dzçta bagâtîga guríu raþa plçvessiltumnîcâs. Ieguldîtajam darbam iratdeve, jo saimniecîbas lauku pro-dukcija ir pieprasîta un novçrtçta,tai ir garantçts noiets. Saimnieki va-rçtu vien vçlçties, lai iespçtu paðistrâdât vçl vairâk, kâpinot produk-cijas apjomu, jo tam ir pieprasîjums.

Novâc trîsreiz sezonâSandra Paidere ikdienas darbâ iegu-

vusi pieredzi, kâ apieties ar stâdîjumiem,kas aug un raþo skâbâ augsnç. Kopumâpurvâ aug ogu stâdîjumi vairâk nekâ18 hektâru platîbâ. Dzçrveòogu plan-tâcijas tâdas, ka prieks skatîties - tîrasno nezâlçm, un jau sârtojas gaidâmajairudens raþai. Dzçrveòogas íirðu lielumâ.Pçdçjos gados saauguði arî krûmmelleòustâdîjumi. Arî to izvçlç un kopðanâ vaja-dzîgas zinâðanas, jo ir gan zemie stâdiar sîkâkâm ogâm, un ir lielie krûmi arogâm îkðía naga platumâ. Ðovasar San-dra ar savçjiem ievâkusi ap trim kilo-gramiem zilo ogu, rçíinot vidçji no vie-na krûma. Viòas atziòa, ka ðíirnei‘Patriots’, ko zemnieku saimniecîbaaudzç purvâ, tas ir visai dâsns raþîgums.Ogas ðosezon lasîja ar rokâm trîs reizes,jo tâs nogatavojas pakâpeniski. Atmiòâarî pçrnâ gada pieredze, kad krûm-mellenes ievâca vçl bieþâk – piecas reizessezonâ. Sandra atklâj, ka ogas pârdevatirgû Gulbenç, bet vairums raþas tomçrnonâca Rîgâ, vairumtirdzniecîbas bâzç.Ogu fasçðana prasîja rûpîgu darbu, tâsatbilda pirmajai ðíirai, un lîdz ar to arîcena bijusi ïoti laba. Uz vietas ogas varçjaiegâdâties arî vietçjie un apkaimespagastu iedzîvotâji, kuri interesçjâs parðo iespçju. Diemþçl Balvu tirgû ogasneparâdîjâs, jo aizòemtîbas dçï , kâatzîst Sandra, paðiem nav laika tur bût.Nolasîto ogu realizâcijas laiks ir visai îss– viena nedçïa. Tâdçï saimnieki strâdâjaïoti spraigi – pa dienu darbs purvâ, pçctam ðíiroðana, naktî produkciju nogâ-dâja tirdzniecîbas punktâ, no kura tâtâlâk aizceïoja uz veikalu, nonâkot piepircçjiem.

Zemnieku saimniecîbasatradums ir prasme bezproblçmâm sezonas laikâpârdot saraþoto. Par ðojautâjumu galva nav jâlauza.Sandras darba pieredzesniedz vienkârðu un labisaprotamu atziòu: “Jâbûtlabai kvalitâtei, pircçjs tadatradîsies vienmçr.” Galvenâsrealizâcijas vietas ir tirdz-niecîbas bâzes ârpus Balvunovada robeþâm.Saimniecîbas vârds tur pazîstams arîcitu raþojumu sakarâ – jo “Dâlders”ved arî zemplçves siltumnîcâs saraþotosguríus un tomâtus. Saimniecîba iedibi-nâjusi un izveidojusi ilggadçjus kon-taktus, noslçdzot lîgumus par preèupiegâdi uz pieciem gadiem. Zemniecesatziòa arî tâ, ka zemniekam jâspçj sevipierâdît un popularizçt ar iespçjamivairâkiem produkcijas veidiem. Tas

Purva ogâm garantçts noiets

apliecina viòa varçðanu un ceï godâpaðu raþotâju. Tâdçï Sandrai Paidereipadomâ ir izvçrst vçl kâdu augïkopîbasnozares raþotni. Viòa ir iestâdîjusi augïudârzu.

Krûmmelleòu pieredzeTâ kâ purva augsne ir

skâba – ph lîmenis ir 2,7,Sandra par piemçrotâkostarp krûmmelleòu ðíirnçmizvçlçjâs ogu krûmus‘Patriots’. Salîdzinâðanaider atcerçties, ka guríiemvajadzîga augsne vismazar ph 6,5. Pirmajâ gadâuznâca bargs sals, un piemînus 38 grâdiem iestâdîtokrûmu augðdaïas pamatîginosala. Pieredze râdîja, kapar nosalðanu gan nevaja-

dzçjis seviðíi satraukties – krûmi dzinajaunas atvases un atauga. Tagad tie,kâ atzîst Sandra, norûdîjuðies un raþolabi.

Krûmmelleòu audzçðanai sâkuðipievçrsties arî mazdârziòu îpaðnieki,iegâdâjoties kaut vai pâris ðo melleòustâdu. Agronoms I.Kârkliòð piekodinaòemt vçrâ svarîgus nosacîjumus:piemçrotas ðíirnes izvçli (salizturîba,

Purva saimniece. Sandras Paideres darba ikdiena deviòu gadu ilgumâ bijusipieskaòota purvam, apgûstot un apstâdot visu zemnieku saimniecîbas îpaðumâesoðo platîbu.

Dzçrveòogas. Pirmo dzçrveòogu raþu varçs novâkt pçc pâris nedçïâm.Sandra dos darbu jau zinâmajiem talciniekiem, kuri sevi pierâdîjuði kâpacietîgus un labus ogotâjus.

Fot

o - M

.Spr

udzâ

ne

“Mums irnoslçgtiilglaicîgasdarbîbas lîgumi,un preèupieòçmçjuinteresç visiprodukcijasveidi, kâdusraþojam.”

augums, augðanas apstâkïi, raþoðanaslaiks), kâ arî zemes skâbumu. Krûmmel-lenes jâstâda tîrâ (skâbâ) purva kûdrâ,augsni var atnest arî no meþa, ko iepildavismaz kvadrâtmetra platîbâ. Tâduaugsni uzliek arî ap stâdu virspusç. Mçs-lo divreiz gadâ ar rododendriem do-mâto mçslojumu. Ziemoðanai krûminav jâpiesedz. Pavasarî nogrieþ apsalu-ðos zarus.

Ciemiòi purvâDeviòu gadu laikâ visa saimniecîbas

“Dâlders” îpaðumâ esoðâ purva platîbaizkopta un aizstâdîta. No vienas puses,protams, gandarîjums par tâdu darbu,kas nesis augïus. Taèu Sandra arî atzîst,ka visi jaukâkie gadalaika mçneði diem-þçl viòiem aizrit purvâ. Neko darît, tâdsir ðîs zemnieku saimniecîbas izvçlçtâdarba virziens.

Skatît purva plantâcijas ved arî cie-miòus. Nesen iegriezâs velotûristi noIgaunijas, aizvadîtajâ nedçïâ papurvu staigâja paðvaldîbas darbiniekino Somijas. Sandra teic, ka purvaapmeklçjums cilvçkus pârsteidz, unvarbût kâds redzçto atcerçsies, sâksvairâk interesçt ies par purvâiespçjamajiem raþoðanas virzieniemun Latvijas preci.

Fot

o - M

.Spr

udzâ

ne

Îsumâ Aktuâli

Skolu dzîveV8. Treðdiena 2010. gada 1.septembris

IzskaIzIerasts, ka ik augustu mûsu no-

vadu kuplâ pedagogu saime pulcçjaskopâ konferencç, lai smeltos idejasun uzzinâtu aktualitâtes, kas palî-dzçs ar sparu un enerìiju uzsâkt jau-no mâcîbu cçlienu.

Saticîbu, kârtîbu ungaiðus cilvçkus

Viïakas novada izglîtîbas darbiniekukonference notika 27.augustâ. Tâ sâkâs arskolçnu muzikâlajiem priekðnesumiem,kas priecçja ar profesionalitâti un atbilstî-bu skolas tçmai. Plenârsçdç uzrunas teicapârstâvji no novada, citâm izglîtîbas iestâ-dçm un Izglîtîbas un zinâtnes ministrijas(IZM). Viïakas novada Izglîtîbas, kultûrasun sporta pârvaldes vadîtâja Sarmîte Ðaicâ-ne pedagogiem ar dzejas rindâm atgâ-dinâja, ka augustâ, piemçram, zvaigznespârtop par asterçm dârzâ. Augusts ar vçjuzvaniem sauc uz skolu. Viïakas novadâsâk darbu bçrnu un jaunieðu sporta skola,Rekavas vidusskolâ atvçrtas neklâtienesprogrammas, tuvâkajâ laikâ novadâ sâksstrâdât psihologs un datorspeciâlists. “Laijaunais mâcîbu gads nâk apgarotîbaspilns, lai tas ir radoðs un veiksmîgs, lai sokasdarbi, stipru veselîbu, neizsîkstoðu garu, laijûsu mazajâs ìimençs un lielajâs skoluìimençs ir saticîba, kârtîba, bet apkârt –labi, gaiði cilvçki,” vçlçja S.Ðaicâne. Aratziòu, ka jaunais mâcîbu gads gaidâmslabs, jo gatavojas âboli un aug sçnes,pedagogus sveica Viïakas Valsts ìimnâzijasdirektore Ilze Strapcâne. Savukârt Viïakasnovada domes priekðsçdçtâjs SergejsMaksimovs uzsvçra: “Nepârtraukti saska-ramies ar jauninâjumiem un inovâcijâm,bet neaizmirsîsim, ka jâbalstâs uz pamataun fundamentâlâm vçrtîbâm. Ìimençpamats visam ir labs tçtis un laba mam-ma.” Domes priekðsçdçtâjs aicinâja paska-tîties uz dabu, vai, piemçram, rudens mçdziesâkties citâ laikâ, un neaizmirst dzîvespamatlietas. S.Maksimovs atzina, kaskolotâjs ir cilvçks ar savu attieksmi,radoðu garu, kurð atstâj paliekoðas sekasuz bçrniem. Par aktualitâtçm izglîtîbasjomâ runâja IZM parlamentârais sekretârsRolands Broks. Viòð uzsvçra, ka lîdz arteritoriâlo reformu palielinâjies IZM darbaapjoms, jâstrâdâ ar 109 novadiem un 9pilsçtâm. Jebkura skola domâta audzçk-òiem. Gandrîz puse no visiem skolçniem(45%) mâcâs Rîgas skolâs. Sâkumskolasklasçs visâ Latvijâ ðajâ mâcîbu gadâ,salîdzinot ar aizvadîto gadu, gaidâmsneliels skolçnu pieaugums (+1010), betpârçjâs klasçs skolçnu skaits samazinâsies(-5500). “Bûtiski, lai bçrni priekðlaikusnepamestu izglîtîbas sistçmu, bet turpinâtumâcîties. Un ïoti svarîga ir izglîtîbas kva-litâte,” uzsvçra R.Broks. Ðajâ mâcîbu gadâizglîtîbas saturâ bûtisku izmaiòu nav, betnâkamgad tâs gaidâmas. Piemçram, angïuvalodu skolçni 2011./2012.mâcîbu gadâsâks apgût no 1.klases.

Izglîtîbas attîstîbas centra pârstâve IlzeSaleniece aicinâja skolotâjus mainît skatuuz mainîgo pasauli. Viòa atzina: “Kadmâcîjos vidusskolâ, vecâki un skolotâjiman teica, ka svarîgi zinât matemâtiku,dzimto valodu un kâdu sveðvalodu. Jau-tâjums: ja es mâcîtos vidusskolâ ðobrîd,vai ar to pietiktu? “Ïoti daudz kas dzîvçðajâ laikâ ir mainîjies. Agrâk, piemçram,skolçniem nebija mobilo telefonu, nebijapieejams internets. Pasaule bija, tâ teikt,ðaurâka.” I.Saleniece uzsvçra, ka aktuâli irdomât, kâ labâk dzîvot labâkâ pasaulç.

Tikai kopâ strâdâjot, var panâkt izmaiòassabiedrîbâ.

Konferences otrajâ daïâ notika peda-gogu darbs grupâs. Tajâs pârrunâja me-todisko apvienîbu darbu un aktualitâ-tes, kas attiecas uz katru mâcîbu priekð-metu.

Stundâs svarîga spçlesmetode

30.augustâ uz starpnovadu izglîtîbasdarbinieku konferenci Balvu Valstsìimnâzijâ pulcçjâs Balvu, Baltinavas unRugâju novadu skolotâji. Rîts sâkâs ar pe-dagogu radoðo darbu prezentâcijâm. Pie-mçram, latvieðu valodas un literatûrasskolotâji varçja aplûkot piecu pedagogu– Larisas Kriðtopanovas, Vitas Roma-novskas, Aijas Dvinskas, Ilgas Petrovas unRudîtes Priedeslaipas – sagatavotos ra-doðos darbus, ko prezentçja paðas autores.Skolotâji no katras prezentâcijas varçjasmelties idejas un paòemt kâdu vçrtîguatziòu, padomu vai ierosinâjumu savamtâlâkajam darbam. Balvu Valsts ìimnâzijasskolotâja R.Priedeslaipa, uzsverot, kaliteratûra ir viens no mâkslas veidiem, stâs-tîja par vizualizâcijas metodes izmanto-jumu literatûras stundâs. Uzzîmçtais sko-lçniem ilgâk paliek atmiòâ, nekâ izlasîtais,un iegûtâ informâcija lîdz ar to kïûstvieglâk uztverama. Piemçram, mâcot E.Vir-zas “Straumçnus”, skolçni var zîmçtlatviskâs mâjas modeli. Savukârt, apgûs-tot dzeju, var veidot noskaòu gleznas undzejoïu ilustrâcijas. Vairâki pedagogi pre-zentâcijâs uzsvçra spçles metodes izman-toðanas nepiecieðamîbu mâcîbu stundâs.Skolotâja I.Petrova, mâcot gramatiku,stundâs izmanto spçli, kas nedaudz atgâ-dina visiem zinâmo “Cirku”. Spçles kau-liòu vietâ var izmantot pogas, jâizdomâjautâjumi, un spçle uz papîra lapas varsâkties. Skolotâja A.Dvinska literatûras

stundâs izmanto improvizâcijas spçles.Katras improvizâcijas spçles pamatâ irdaiïdarba kompozîcijas shçma. Ðîs spçles,piemçram, “Stâsts pa vârdam”, kurskolçni veido stâstu, katrs pasakot vienuvârdu, attîsta prasmi fantazçt un iztç-loties. Skolotâja L.Kriðtopanova dalîjâspieredzç par diskusijas metodes izman-toðanu stundâs. Diskusija nav sveðudomu citçðana, tâ nav pavirða saruna parlietâm, tâs nav debates, kur viens cenðasuzvarçt. Diskusijas metode prasa neie-jaukties, bet tajâ paðâ laikâ nedrîkst atstâtbez uzmanîbas spriedumu neloìiskumu.Skolotâja V.Romanovska runâja parskolçnu emocionâlâs un çtiskâs pasaulesizkopðanu literatûras stundâs. Piemçram,apgûstot A.Brigaderes “Sprîdîti”, skolçniveido “Sprîdîða gudrîbas grâmatu”, kurkatrs ieraksta iegûto atziòu, un kopîginoskatâs un pârrunâ mâkslas filmu“Sprîdîtis”. Apgûstot J.Poruka “Kauju pieKnipskas”, svarîgi atbildçt uz jautâju-miem: vai ir normâli pazemot otru, vaiCibiòð ir pârkâpis 7.bausli, vai tas iraktuâli ðodien u.c. Lasot dzeju, svarîginoskaidrot, kâdas redzes, dzirdes un sa-jûtu gleznas tajâ var atrast. Skolçniempatîk darboties grupâs, piemçram, atvei-dot dzirdes skaòas.

Pçc radoðo darbu prezentâcijâm peda-gogu darbs turpinâjâs zâlç, kur konfe-rences gaitâ skançja uzrunas, notikasveikðana, debates un koncerts.

Katrai saimniecei pa spçkamLaikâ, kad vâcam ogu, augïu un

dârzeòu raþu, rodas jautâjums, kâto saglabât ziemas periodam. Labspadomdevçjs raþas krâjumu gata-voðanâ bûs “Apgâda ZvaigzneABC” nesen izdotâs èetras grâma-tas: “Salâti, biezeòi, mçrces”,“Kompoti, ievârîjumi, sulas”, “Ne-parastas ievârîjumu receptes” un“Marinçðana, skâbçðana, sâlîðana”.Tâs vispirms piesaista ar savdabîgoizskatu, proti, grâmatas ir burciòu

formâ. Ievadâ lasâmi vçrtîgi padomi, kas jâòem vçrâ,gatavojot krâjumus ziemai. Piemçram, “lai iegûtu kon-servus ar labu garðu, nedrîkst pievienot daudz etiía, savu-kârt konservi ar mazu etiía daudzumu bojâjas, tâdçï tiejâpasterizç. Etiía vietâ var lietot citronskâbi, kam ir mai-gâka garða.” Pie katras receptes, kas ir samçrâ vienkârðasun pa spçkam katrai saimniecei, redzama krâsainafotogrâfija ar pagatavoto, piemçram, ievârîjumu vaikompotu. Gatavojot kompotu “Brûklenes savâ sulâ”,nepiecieðamâs izejvielas ir ogas un cukurs (uz 3 kg oguòem 1 1\4 kg cukura). Ogas pârlasa, nomazgâ, liek katlâvai mâla podâ un ievieto cepeðkrâsnî. Kad no ogâmizdalâs sula, uzber cukuru un sautç vçl 20 minûtes. Karstâsbrûklenes liek izkarsçtâs burkâs, burkas aizvâko un atstâjatdzist. Grâmatas par krâjumu gatavoðanu ziemai variegâdâties “Apgâda Zvaigzne ABC” grâmatnîcâ Balvos,Brîvîbas ielâ 57.

Sumina Viduèupamatskolas

direktori. Viïakâun Balvosvairâkiem

pedagogiem parsasniegumiem

darbâ pasniedzaAtzinîbas rakstus,

kâ arî sveicajaunos

pedagogus ungoda viesus.

Grâmata

Radoðo darbu prezentâcijâ. Latvieðu valodas un literatûras skolotâji sekojalîdzi piecâm prezentâcijâm, izvçrtçja un katrai no tâm pieðíîra vçrtçjumu piecuballu skalâ.

Lappusi sagatavoja A.Socka

Izskan augusta konferencesApmeklç atvçrto durvju dienuAizvadîtâ pirmdiena Balvu Valsts ìimnâzijâ bija atvçrto

durvju diena. “Ðî diena ir îpaða, lai râdîtu sasniegto, dalîtospieredzç un domâtu par nâkotni. Iepazîsimies armodernajâm tehnoloìijâm, kas pieejamas un izmantojamasstundâs. Mâcîbu stunda vairs nav izrâde, kurâ darbojastikai skolotâjs!” uzsvçra ìimnâzijas direktors V.Ðïuncevs.Viòð aicinâja pedagogus neapstâties pie sasniegtâ un vçlçjaveiksmîgu darboðanos gan atvçrto durvju dienâ, kad notikaarî dabaszinâtòu un matemâtikas skolotâju radoðo darbuprezentâcija, gan jaunajâ mâcîbu gadâ. Balvu novadaIzglîtîbas, kultûras un sporta pârvaldes vadîtâja I.Tiltiòaatzina, ka prieks redzçt vienkopus gandrîz visus mûsu skolumatemâtikas, fizikas un íîmijas skolotâjus. “Skolçniem ðiemâcîbu priekðmeti nav tie mîïâkie, jo tajos daudz jâdomâ,jâizprot un jâmâcâs. Patîkami, ka valstî domâ, kâ mâcîbuprocesu padarît interesantu,” uzsvçra I.Tiltiòa. Viòa vçlçjapedagogiem radoðu dienu un vçl radoðâku pieeju darbâ arskolçniem. Atvçrto durvju dienas aktivitâtes turpinâjâs trîstelpâs, kur vienâ kabinetâ strâdâja matemâtikas, otrâ –astronomijas, informâtikas un vides izglîtîbas, treðâ –bioloìijas, íîmijas, fizikas un dabaszinâtòu skolotâji.Matemâtikas skolotâji, piemçram, skatîjâs prezentâcijas parpaðkontroles uzdevumu komplektiem algebrâ unìeometrijâ, izglîtojamo mâcîðanâs motivâcijas veicinâðanuun veidoðanu, izdales materiâliem un uzskates lîdzekïiem,kâ arî citiem aktuâliem un ar ðo mâcîbu priekðmetusaistîtiem jautâjumiem. Skolotâji iesaistîjâs radoðo darbuvçrtçðanâ un kopâ ar skolçniem piedalîjâs atjautîbasuzdevumu risinâðanâ.

Skolçni. Atvçrto durvju dienu Balvu Valsts ìimnâzijâapmeklçja vairâki jaunieði, kuri ar septembri uzsâkmâcîbas ðajâ mâcîbu iestâdç. Jaunieði piedalîjâsradoðo darbu prezentâcijâ, klausîjâs skolotâjustâstîjumâ un iesaistîjâs kopîgâ darbâ. Katrs noviòiem iepazinâs ar aprîkojumu un informâcijastehnoloìijâm, kas skolçniem pieejamas mâcîbudarbâ.

FaktiNeviena skola bijuðâ Bal-

vu rajona teritorijâ netiek slçgta.

Ar 1.septembri Balvu no-vada skolâs uzsâk darbu 3 jaunipedagogi: Edgars Kaïva, EvijaKaða un Alîna Zelèa.

Fot

o -

A.K

irsan

ovs

Fot

o -

A.S

ocka

Fot

o -

A.S

ocka

Notikumi

Vietçjâs ziòas Treðdiena 2010. gada 1.septembrisV 9.

Brieþuciemâ notika pasâkums“Jautrie tçrpi un jautrâs spçles”, kuralaikâ notika savdabîgu un netra-dicionâlu tçrpu demonstrçðana.

Jau sesto gadu augusta nogalç Brieþu-ciema pagasta bçrnus un pieauguðosPepija (viòas lomâ iejutâs SandraPakalnîte) pulcç uz netradicionâlo tçrpumodes skati un citâm jautrâm izdarîbâm.“Ðogad Pepija svinçja pilngadîbu, bet,bûdama jautra un nemierîga, nevarçjavien beigt priecâties par saviemastoòpadsmit gadiem, tâpçc 28.augustâvçlreiz nolçma sarîkot Pilngadîbas ballîti,”ar smaidu stâsta Brieþuciema pagastakultûras darba organizatore Zita Meþale.Viòa atklâj, ka pagasta iedzîvotâji ðimpasâkumam gatavoja krâðòus uninteresantus tçrpus, lai godam ierastosPepijas svçtkos. Trîsdesmit daþâdustçrpus demonstrçja modes skatç. Tçrpuautori ne tikai tos izrâdîja, bet arîpastâstîja, ko domâjuði ar tçrpunosaukumiem. Pepijas ballîtç piedalîjâs,piemçram, Kovbojs, Baltais burvis, Zilâcerîbu feja, Jautrais skolnieks, Lupatuvîriòð, Eko meitene, Zviedru futbolistulîdzjutçjs, vçstniece no Japânas, viesi nodaþâdâm ciltîm, Maisa vecis, Bantîte undaudz citu ciemiòu.

“Svçtkos parasti ierodas ar dâvanâm,tâpçc ansamblis “Pepijas draugu grupa”dâvinâja gaviïniecei himnu “Pepija –Brieþuciema zeltene”. Himnas vârduautore ir Lîna Pundure, mûziku uzrakstîjaun grupu dibinâja Anita Pakalnîte.Nâkamajam gadam himna bûs jâmâcâsvisiem Jautro tçrpu dalîbniekiem. Pçc

Brieþuciema Pepija svinpilngadîbas ballîti

tçrpu parâdes ciemiòi uz asfalta zîmçjaPepijas portretu, bet viòa pati iejutâsmodeles lomâ un pozçja visvisâdi –smaidot, guïot uz asfalta, dejojot unvisâdi citâdi izrâdoties,” piebilst Z.Meþale.

Izrâdâs, ka, kïûstot pilngadîgai, Pepi-jai darîðanu kïuvis arvien vairâk, gaidatâlas zemes un daudzi piedzîvojumi,tâpçc gudriniece ðogad svçtku vadîðanâiesaistîja arî savu labâko draudzeniAnniku jeb Eviju Kaðu.

Ðogad svçtkos varçja ne tikai izrâdîttçrpus, izdancoties disko ritmos, bet arîbraukt ar velokartiem, palçkât uz batutaun piepûðamajâs atrakcijâs, nogarðotcukurvati un popkornu. Piedâvâja iz-mçìinât vietçjâs izklaides- mûmiju tçrpugatavoðanu. Te gan izìçrbðanâs sanâcajautrâka par saìçrbðanos. Pepija pâr-baudîja, vai, piedaloties aktivitâtçs, rokasun kâjas palikuðas savâs vietâs - proti,samest desmit pîlâdþogas spainî daþam

labam nemaz tik viegli nevedâs. Visisecinâja, ka laikam bija piemeties svçtkunogurums.

Pepija, kâ parasti, svçtku noslçgumâjûtâs laimîga, pagodinâta, izpriecâjusies,tâpçc katram dalîbniekam dâvâja Pal-diesiòrakstu ar savu fotogrâfiju, saldu-mus, arî skolai vajadzîgas lietas, jo beidzotir sapratusi mâcîðanâs nozîmi.

Cerams, ka Pepija vârdu turçs un ardraudzenes Annikas lîdzdarboðanosjautro tradîciju Brieþuciemâ turpinâs. Arînâkamgad augusta pçdçjâ sestdienâvisiem jâieplâno brîvs laiks, jautra oma!

“Brînos un esmu gandarîta, ka jausesto gadu bçrniem un viòu lielâkajiempalîgiem tçrpu gatavoðanâ – vecâkiem,nepietrûkst ideju un izdomas. Ceramvismaz daïu tçrpu parâdît arî citos pagas-ta pasâkumos,” noslçgumâ saka Z.Me-þale.

Z.Logina

Pçc ilgâka pârtraukuma Þîguru kul-tûras namâ kâ atvadas no karstâs vasarasun rudenîgs sveiciens 1.septembrî, tikkoizskançjusi krâðòâ rudens ziedu izstâde.

Izstâdes autore, Þîguru kultûras namavadîtâja Valentîna Kaïâne stâsta, ka parasticenðas rîkot izstâdi pirms 1.septembra, kas ir kâkrâðòs sveiciens ðajos svçtkos. “Prieks, ka pa-gasta iedzîvotâji arî ðoreiz bija gana atsaucîgiun piedâvâja daudz un daþâdus ziedus, kasizaudzçti paðu dârzâ. Izstâdes iekârtoðanâ aktîvipiedalîjâs arî vecmâmiòu kluba “Omîtes” da-lîbnieces, bet pavisam ziedus izstâdei piedâvâja19 þîgurieði,” priecâjas V.Kaïâne.

Puíes audzç un kopjKrâðòajâ rudens ziedu parâdç pârstâvçtas

daþâdu ðíiròu, krâsu un formu asteres, dâlijas,saulespuíes, samtenes, cinnijas, rudbekijas,plîvurene, salvijas, sîkziedu gladiola, apskatâmiarî amaranti, eòìeïtaure, kanna un velnâbols.Daþâdâs rudens ziedu kompozîcijas savâ puíuvalodâ, krâsu un formu bagâtîbâ uzrunâikvienu. Þîgurietes Ilze Ðaicâne ar savu mammuun Ina Rçdmane izstâdes skatîtâju un savampriekam pat noformçjuðas atseviðíus galdiòusar daudzkrâsainâm un priecîgâm ziedu kompo-zîcijâm no sava dârza. Ziedus izstâdei atnesusiarî pati Valentîna: “Puíes ir viens no maniemlielâkajiem vaïaspriekiem, par to audzçðanu unkopðanu zinu pietiekami daudz. Kâdçï gan arðîm zinâðanâm nepadalîties ar citiem? Bet vispârÞîguru cilvçki ïoti kopj savas mâjas un to

Þîguros uzzied rudens ziedu varavîksneapkârtni, tâdçï puíes ir jebkurâ Þîguruiedzîvotâja dârzâ. Viòi paskatâs viens uz otru,noskata labo piemçru, un viens pçc otra toparvien krâðòâki un plaðâki ziedu dârzi.”

Valentîna vienu pçc otra râda daþâdosziedus, un par katru no tiem var arî pastâstîtvairâk. Pâris vâzçs izstâdç diþojas zemâs, lielâsun podziòu formas rudens karalienes –dâlijas. Viens no retâkajiem izstâdeseksponâtiem, kas ïoti patîk arî paðai izstâdesautorei, ir þîgurietes Antoòinas Jeromânesatnestâ apmaïu eiforbija. Vçl ðeit pa vienaiskatâmas pat lilija, uzpirkstîte un malvas,kas parasti zied lîdz salnâm. Pârziedçtsâkuðas, bet izstâdç tomçr vçl nonâkuðas arîhortenzijas, eihinâcijas un vecie labie flokði.Ar savu neparastumu izstâdç ikvienu uzrunâinteresants un ne pârâk izplatîts augsfitolakss, kas vienlaikus ir gan indîgs, ganârstniecisks. V.Kaïâne zina stâstît, ka no ðîauga ogâm var vârît pat ievârîjumu.

Sapnis - audzçt orhidejasPati pirmâ pagâjuðâs ceturtdienas rîtâ izstâdi

kultûras namâ apmeklçja þîguriete AllaRçdmane, kuras ziedi arî skatâmi ðajâ rudensziedu parâdç. Alla stâsta, ka ðogad vairâkpievçrsusies samteòu audzçðanai. “Pagaidâmman ir vismaz 15 daþâdu veidu samtenes -daþas to sçklas atvedu no Krievijas, citaspirku veikalâ. Manâ dârzâ atradîsiet arîasteres, kas ðogad ïoti âtri pârziedçja,gladiolas, rozes un daþâdu ðíiròu lilijas,”stâsta þîguriete Alla. Viòa atzîst, ka puíes ir

kâ slimîba, jo katru gadu gribas iekopt arvienlielâku un krâðòâku puíu dobi, atrast kâduneredzçtâku ziedu ðíirni. “Mans sapnis iraudzçt orhidejas, kaut gan patîk arî rozes unlilijas. Tâs pçrku daþâdos katalogos, tirgû, arîmainâmies ar citâm puíaudzçtâjâm, betvismîïâkâs un skaistâkâs tomçr ðíiet saulainâssaulespuíes,” stâsta Alla.

Patîk arî ciemiòiemKâ stâsta Þîguru kultûras nama vadîtâja

Pirmâ apmeklçtâja. Pati pirmâ izstâdes durvis vçra þîguriete Alla Rçdmane. Apskatotvisus atnestos ziedus, viòa secinâja: nav viena vislabâkâ un skaistâkâ - katrai puíeisavs, îpaðs skaistums.

V.Kaïâne, rudens ziedu izstâdi èetru dienulaikâ paspçjuði aplûkot ne vien paði þîgurieðiun viòu ciemiòi, bet arî Balvu deju kolektîvs“Luste” un Saldus novada kultûras darbinieki,kas pagâjuðonedçï apskatîja Balvu pusi.“Ciemiòi no Saldus ar interesi aplûkoja krâð-òos ziedus, pabija sporta deju nodarbîbâs unizteica sajûsmu par daudzâm aktivitâtçm, kasnotiek mûsu kultûras namâ. Par redzçto viòibija gandarîti, par ko mums liels prieks,” sakaV.Kaïâne.

S.Karavoièika

Viïakas novada domç26. augusta domes sçdç pieòemtielçmumiPiedalîsies projektu konkursâ

Nolçma piedalîties atklâtâ projektu konkursâ prog-rammas “Cilvçkresursi un nodarbinâtîba” aktivitâtç “Plâ-noðanas reìiona un vietçjo paðvaldîbu attîstîbas plâno-ðanas kapacitâtes paaugstinâðana””. Darbîbas program-mas simtprocentîgi finansçt no Eiropas Sociâlâ fondalîdzekïiem. Viena vietçjâ lîmeòa teritorijas attîstîbas plâ-noðanas dokumenta izstrâdes izmaksas ir lîdz LS 25000.

Veiks ûdenssaimniecîbasekonomiskâ pamatojuma izstrâdi

Deputâti nolçma veikt tehniski ekonomiskâ pama-tojuma izstrâdi ûdenssaimniecîbas attîstîbai Ðíilbçnu pa-gasta Ðíilbanu un Rekovas ciemos.

Pieðíir brîvpusdienas skolçniemPieðíirt finansçjumu bçrnu brîvpusdienâm visiem

Viïakas novada pirmsskolu izglîtîbas iestâþu audzçkòiem.Tie bûs 18 santîmi, jeb paðvaldîba apmaksâs 30% no 60santîmiem.

Nodroðinâs lîdzfinansçjumuNolçma piedalîties klimata pârmaiòu finanðu instru-

menta finansçto atklâto projektu konkursâ “Kompleksirisinâjumi siltumnîcefekta gâzu emisiju samazinâðanaipaðvaldîbu çkâs” ar projektu “Kompleksi risinâjumi siltum-nîcefekta gâzu emisiju samazinâðanai Viïakas novadapaðvaldîbu çkâs”. Projekta kopçjas maksimâlas izmaksasLs 750 000. Nodroðinâs paðvaldîbas lîdzfinansçjumuprojekta realizâcijâ 15% apmçrâ no attiecinâmajâmizmaksâm.

Pieòem, groza un apstiprinanolikumus

Izdarîja grozîjumus Rekavas vidusskolas un ViïakasValsts ìimnâzijas skolu nolikumos, apstiprinâja Viïakassociâlâ aprûpes centra nolikumu, no jauna izstrâdâja unakceptçja Viïakas pamatskolas nolikumu. Pedagoguatlases komisijas nolikumu pieòçma jaunâ redakcijâ.

Z.Logina

Skan himna “Pepija - Brieþuciema zeltene’’. Brieþuciemâ dalîbniekuspiereìistrçt bija ieradies ciemiòð no cilts, kuras nosaukumu latvieða mçlenevarçja pat izrunât.

Fot

o -

A.K

irsan

ovs

Apsveicam!

DzîveTreðdiena 2010. gada 1.septembrisV10.

Lappusi sagatavoja S.Karavoièika

Medusmçnesi pavadîs siltajâs zemçs Eiropas dienvidos. Kubulupagasta jaunieði Diâna Meiere un Imants Auziòð salaulâjâs 7. augustâBalvu Evaòìçliski luteriskajâ baznîcâ.

Diâna saka: “Var teikt, ka mûs kopâ saveda sports, jo gan Imants, ganmans brâlis spçlçja Balvu rajona basketbola èempionâtâ Kubulu pagastakomandâ. Es gâju atbalstît brâli un ievçroju Imantu, bet Imants - mani. Tâmçs soli pa solim, apmeklçjot sporta spçles, basketbolistu tusiòus, ballîtesun piedaloties ceïinieku salidojumos, iepazinâm viens otru tuvâk unsapratâm, ka viens otram esam kâ radîti.” Par savâm kâzâm jaunlaulâtie saka: “Tâs bija kâ aizraujoðs unpârsteigumiem bagâts piedzîvojums ar tradicionâlâm kâzu izdarîbâm unnegaidîtiem pârsteigumiem, par ko bija parûpçjuðies mûsu vedçji.Vissaviïòojoðâkais brîdis noteikti bija baznîcâ, kas tika izgreznota îpaði ðimgadîjumam, radot svçtku noskaòojumu gan mums paðiem, gan viesiem.Arî pati laulîbu ceremonija bija ïoti aizkustinoða un skaista.”

Lai iemûþinâtu skaisto notikumu, pçc ceremonijas Diâna un Imantsdevâs uz parku pie Balvu muiþas, kur notika foto sesija, bet viesi vedçjupavadîbâ devâs uz seno lietu darbnîcu Lâèa dârzâ. Noslçdzoties foto sesijaisekoja brauciens uz Saipetniekiem, kura laikâ neizpalika pârbaudîjumi uztiltiem. Saipetniekos vedçji bija sagatavojuði daþnedaþâdus pârbaudîjumuspar bçrnîbu, pusaudþa gadiem un jaunîbu, kurus jaunlaulâtie izturçjagodam. Atpakaïceïâ uz svinîbu vietu ceïu ðíçrsoja ïoti atraktîvas dâmas,kuras daþâdiem paòçmieniem centâs aizvilinât lîgavu… taèu, paldiesDievam, tas neizdevâs.

Kâzu svinîbas turpinâjâs Balvu Amatniecîbas vidusskolâ tuvâko drauguun radu lokâ. Jâatzîmç, ka svinîbu vieta bija pârvçrsta lîdz nepazîðanai – arliliju arkâm, taureòiem, baltâm lentâm un grezniem galda dekoriem.Lustçðanâs, dejoðana, dziedâðana, spçles un atrakcijas turpinâjâs lîdz patrîtausmai. Daudzi kâzu viesi ar stâþu atzinuði, ka ðîs bijuðas vienas nogreznâkajâm, jautrâkajâm un skaistâkajâm kâzâm, kâdâs viòi jelkad pabijuði.

Pçc kâzâm Diâna un Imants izbaudîja atvaïinâjumu, kavçjoties atmiòâspar kâzâm, un devâs uz savu dzîves un darba vietu – Rîgu. Tuvâkajâ nâkotnçviòi plâno doties medusmçnesî uz kâdu siltâku zemi Eiropas dienvidos.

Ìimenes ligzdu vîs dzimtajâ pusç. Lîdzsava mûþa baltâkajai dienai – kâzâm –medòeviete Karîna Berdòikova un viïacçnsRomâns Aleksejevs gâja èetrus gadus. Viòigredzenus mija un viens otram solîja bûtkopâ priekos un bçdâs 21.augustâ ViïakasRomas katoïu baznîcâ.

Abu jaunieðu mîlasstâsts sâkâs it kâ nonekâ. Bija nedçïas nogale, un Viïakâ notikakârtçjâ diskotçka, kad pie Karînas pienâcapaziòa Juris un iepazîstinâja ar savu drauguRomânu. Jau tobrîd Karîna saprata, kaRomâns ir ïoti pievilcîgs un jauks puisis.“Nevaru izskaidrot, kâdçï tâ, bet man ar viòubija tik viegli, ka ðíita – esam pazîstami nevisstundu, bet veselu mûþîbu. Jau pçc nedçïasRomâns mani aicinâja uz pirmo randiòu,kam sekoja otrais, treðais un vçl daudzi citi,”atceras Karîna. Gâja laiks, un kâdâ brîdîjaunieði saprata, ka abiem jâdodas uz Îrijulaimi meklçt. Karînai tas izdevâs, betRomânam laime uzspîdçja tepat Latvijâ,tâdçï uz laiku abiem nâcâs ðíirties. Ðíiettieði lielais attâlums pamudinâja Românubildinât Karînu. “Protams, jau iepriekð tikâmrunâjuði par kâzâm, taèu bildinâjums ðî gadasâkumâ, kad Româns ciemojâs pie manisÎrijâ, nâca kâ sniegs no debesîm. Es, protams,neapmulsu un teicu “Jâ” vârdu,” stâstaKarîna. Tad atlika tikai gatavoties ðimskaistajam notikumam. Tikai bija viens... BET– Karînu un Românu joprojâm ðíîra lielaisattâlums. Taèu viòi nesaskuma un âtri vienatrada labu risinâjumu. “Tâ, kâ mçsorganizçjâm savas kâzas, ðíiet to nav darîjisvçl neviens. Mums viss notika skaipâinternetâ – sarunas, kâzu budþeta plânoðana, viesu saraksta sastâdîðana un daudzas citas ar kâzuorganizâciju saistîtas lietas. Pat pirmslaulîbu katehisma mâcîbu apguvâm skaipâ. Pateicoties dekânamKornaðevskim, Dublinâ atradâm latvieðu priesteri, kas topoðajiem jaunlaulâtajiem palîdzçja iziet ðo mâcîbuneklâtienç. Tas tieðâm bija ïoti aizraujoði, jo vienlaikus mâcîbâs skaipâ piedalîjâs astoòi pâri!” atcerasKarîna.

Tâ, pavisam nemanot, pienâca 21.augusta pçcpusdiena, kad Karîna un Româns oficiâli kïuva parsievu un vîru. Jaunlaulâtie saka: “Par savu skaistâko dienu mçs varçtu stâstît daudz un dikti, jo tâs bija trakijautras, îstas latgalieðu kâzas ar dejâm lîdz pirmajiem gaiïiem.” Kâ jau kâzâs mçdz gadîties, neiztika arî bezkurioziem. Viens no tâdiem jaunlaulâtos sagaidîja brîdî, kad viòi grasîjâs atvadîties no viesiem un jauposâs uz gulçtieðanu. Pçkðòi izrâdîjâs, ka istabas atslçgas, kas bija paredzçtas jaunlaulâtajiem, kopâ arkâdu ciemiòu nejauði aizceïojuðas uz Egïuciemu. “Neko darît – gâjâm atpakaï pie ciemiòiem un lustçjâmieslîdz pat rîta gaismiòai,” atceras Karîna.

Divas nedçïas pçc kâzâm Karîna atkal kârto lielâs ceïasomas un poðas tâlajâ ceïâ uz Îriju. Viòa saka:“Mûs ar Românu atkal gaida ðíirðanâs un vçl viens pârbaudîjums. Taèu tas bûs tikai uz laiku. Kâzu dienâpie Nastrovas ezera iestâdîjâm savu pirmo ozolu, tagad vien atliek parûpçties par pçcnâcçju un uzceltmâju. Lai vai kâ, vienu es zinu noteikti – savas ìimenes ligzdu mçs vîsim dzimtajâ pusç!”

Plânoja tikai un vienîgimeitiòu. 25.augustâpulksten 8.21 piedzimameitenîte. Svars – 3,660kg,garums 53cm. Meitenîtesmammai Viktorijai Ro-galei-Bondarenko no Rç-zeknes ðis ir otrais bçrniòð,mâjâs mammu un jaun-dzimuðo gaida tçtis unmeitiòa Melanija, kurai ir 4gadi un 5 mçneði. Viktorijasaka: “Mçs ar vîru plâno-jâm tikai un vienîgi meiti-òu, un atzîðos, ka ðajâ ziòâïoti palîdzçja manas zinâ-ðanas astroloìijâ. Tikpatskaidri, kâ to, ka piedzimsmeitenîte, zinâju arî dzem-dîbu datumu. Es progno-zçju, ka meitiòa, kurai de-vâm vârdu Nika, nâks pasaulç 25. vai 27. augustâ, un, kâ vçlâk izrâdîjâs, manasprognozes piepildîjâs.” Viktorijas pirmâ meita Melanija dzimusi Ludzâ, bet tagadðîs slimnîcas dzemdîbu nodaïa ir slçgta, tâdçï nâcâs izvçlçties citu slimnîcu.Paklausot savu vecâku- mediíu ieteikumam, Viktorija devâs uz Balviem. “Lîdzðim Balvi man bija sveða pilsçta, toties tagad tâ vairs nevar teikt, jo tieði Balvospasaulç nâkusi mûsu otrâ meitiòa – Nika,” stâsta nu jau divu meitu mammaViktorija.

Jaundzimuðie

Vçl dzimuði:28.augustâ pulksten 15.30 piedzima puika. Svars – 3,110kg, garums 54cm. Puisçna mamma

Lîga Moisenko dzîvo Kârsavâ.

Bûs Alise. 26.augustâ pulksten 13.32piedzima meitenîte. Svars - 2,970kg, garums

49cm. Meitenîtes mamma Lîga Balode noRçzeknes stâsta, ka ðis ir viòas pirmaisbçrniòð. “Jau pirmajâ ultrasonogrâfijas

pârbaudç uzzinâju, ka gaidâma meitiòa, unpar ðo vçsti ïoti sapriecâjos. Tâlâk nâkamais

uzdevums bija izdomât labâko vârda variantu.Ðis process daudz laika nepaòçma, jo mums

ar vîru Sergeju, kurð nâcis no Lazdukalnapagasta, vislabâk patika vârds Alise. Tâ

mazulîti arî nosaucâm,” saka Lîga. Jaunâmâmiòa stâsta, ka meitiòas dzimðanas laiks

bija nolikts ap 12.augustu, taèu viòa piedzimatikai 26.augustâ. “Pirmâs dienas pçc noliktâ

datuma bija trauksmainas, jo nepacietîgigaidîju, kad pienâks brîdis doties uz slimnîcu.Pçc tam gan nomierinâjos,” saka Lîga. Jaunâmâmiòa stâsta, ka pçc atgrieðanâs mâjâs noslimnîcas gaidâms vçl kâds jauks notikums –raudzîbas. “Ciemiòu bûs ïoti daudz, jo Alises

dzimðanu visi ïoti gaidîja,” stâsta Lîga.

Fot

o -

A.K

irsan

ovs

Fot

o -

A.K

irsan

ovs

Derîgas ziòas Treðdiena 2010.gada 1.septembrisV 11.

Rudens sâkums 23.septembrîplkst. 6.09

Augïu dârzâ: Mçneða sâkumâ beidz zemeòu stâdîðanu. Stâda ogulâjus. Vâc âbolus, bumbierus, rudens avenes. Retina ogulâjus, izgrieþ slimos un vâjos dzinumus. Izstâda apsakòotos ogulâju spraudeòus. Stâda avenes. Mçslo ar rudens mçslojumu. Ap augïu kokiem nolasa bojâtos augïus, apkopj âbeles.

Koðumdârzâ: Nogrieþ gladiolu ziedneðus. Norok gladiolas, dâlijas, montbrçcijas. Mçneða sâkumâ vçl var pârstâdît noziedçjuðas

ziemcietes. Stâda skuju kokus. Gatavo augsni tulpçm. Stâda sîpolpuíes - krokusus, hiacintes, narcises. Stâda paliekoðâ vietâ divgadîgâs puíes. Sçj zâlienu. Ûdens tilpnes dârzâ pârklâj ar tîklu, lai baseinos

nesakrît lapas. Stâda meþvîteòus.Piesedz mârtiòroþu pumpurus.

Telpâs: Iztîrîtâ pagrabâ liek jauno raþu. Pârstâda telpaugus. Pçdçjais laiks pârtraukt atvaïinâjumu telpaugiem, kuri

to vçl joprojâm pavada dârzâ. Lai augi neciestu no stresa,vietas un klimata maiòas, telpas bieþi vçdina. Laista,ruðina augsnes virskârtu un piebaro.Sakòu dârzâ:

Vâc rutkus, bietes, kâïus. Stâda ziemas íiplokus. Mçneða sâkumâ vâc vasaras íiplokus. Rok kartupeïus. Kaïío skâbu augsni. Garðaugus pârstâda podiòos, lai ziemâ bûtu zaïumi. Dala cerus, pârstâda rabarberus. Pirms salnâm novâc pupiòas, íirbjus.

Siltumnîcâ: Apkopj tomâtu stâdus - izlauþ pazarîtes un

novâkto augïu íekarus. Novâc tomâtus, guríus, papriku, baklaþânus. Stâda ziemas íiplokus un sîksîpolus lociòu iegûðanai

aprîlî. Plçves siltumnîcâ guríu vietâ sçj redîsus un Íînas

kâpostus.Meþâ un pïavâ:

Sagatavo augsni pavasarî stâdâmajiem stâdiem. Pasûta stâdus kokaudzçtavâs. Apseko un izkopj 2 lîdz 6 metrus augstas jaunaudzes. Aizauguðo grâvju un dabisko ûdensteèu attîrîðana. Jauno kociòu atbrîvoðana no zâles. Putnu bûrîðu tîrîðana.

Dârza darbiem nelabvçlîgâs dienas:8.,11. septembris.

Lai justos mundriVçlamâs atslodzes dienas. Laiks pirms un pçc Mçnessfâþu maiòas, kad ieteicams atturçties no çðanas, var lietottikai ûdeni vai nesaldinâtu tçju - 1. (14.22-22.21), 8.(08.28-18.32), 15. (02.43-10.53), 23. (05.44-18.50)septembrî. Piemçrotas dienas pirts un íermeòa kopðanas proce-dûrâm, masâþai - 3., 4., 11., 12., 30. septembrî. Îstais laiks ìenerâltîrîðanai - 3., 4. septembrî. Îstâ diena matu kopðanai, grieðanai - lai tie âtri augtu,bûtu veselîgâki un frizûra saglabâtu formu- 16.,17.septembrî.

Diena, kas piemçrota skaistumkopðanai - 14., 16.,17.septembrî. Mçness tukðais laiks - ðajâ periodâ labâk nesâkt nekojaunu, neparakstît svarîgus lîgumus, nesâkt ârstçðanâskursu, jo rezultâts var nesniegt cerçto. Piemçrots laiks,lai pabeigtu iesâkto, sakârtotu domas un atpûstos.Septembrî - 1. (02.13-03.19), 3. (08.40-09.50), 5. (11.31-12.45), 7. (11.17-12.53), 9. (11.59-12.01), 11. (08.16-12.21),13. (14.53-15.52), 15. (21.51-23.30), 18. (08.13-10.35),20. (16.09-23.15), 23. (08.52-11.47), 25. (16.12-23.17), 28.(06.03-09.10), 30. (13.37-16.46).

Darbi septembrî

-labs laiks potçðanai, spraudeòu òemðanai, augïu novâkðanai-labâkais laiks stâdîðanai, koku un krûmu apgrieðanai, mçsloðanai

-Lapu dienas -Augïu dienas -Sakòu dienas - Ziedu dienas

Dârza darbu kalendârs septembrî

123456789123456789123456789

Kalendârs

-nelabvçlîgs laiks sçðanai un dârza darbiem

Izmantotie materiâli: 36.6, Dârza Pasaule, interneta portâli

Augoðs mçness8.50

D

P

O

T

C

P

S

Sv

1

2

3

4

5

Dilstoðs mçness 20.22

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

D

Vz

L

6

7

8

9

10

11

12

Jauns mçness13.30

L

J

Sv

Sk

Û

Z

A

Vr

Vr

D

Vz

27

28

29

30Pilnmçness 12.17

Sk

St

M

Û

Lappusi sagatavoja D.Dimitrijeva

Laika zîmes

Der zinâtSeptembris ir galvenais mçne-

sis, kad dârzâ ar ceru dalîðanu pa-vairo peonijas vai stâda no profe-sionâliem audzçtâjiem iegâdâtosjaunstâdus.

Ne âtrâk par septembra vidu!Katru gadu nâkas redzçt, ka peoniju stâ-dus tirgo jau augustâ, tâpat pavasarî.Taèu peonijas attîstîbu sâk ïoti agri,tâpçc traucçt cerus pavasarî ir pavisamaplam. Cita lieta, ja iepriekðçjâ rudenîaugs iedçstîts kâdâ konteinerâ, betpavasarî, netraumçjot sakòu sistçmu,to iestâda paliekamâ vietâ.

Kad tad izrakt vecos cerus un sadalîtjaunstâdos? Ne âtrâk par septembravidu! Taèu gatavot peoniju stâdus varvçl visu oktobri. Pamatprasîba ir tâ, laivecajâ cerâ (sakòu kamolâ) bûti pilnîginobrieduði nâkamâ gada dzinumi unziedpumpuru aizmetòi.

Vieta dârzâ. Tai jâbût atklâtai unsaulainai – no saules lçkta lîdz rietam.Zema, mitra, applûstoða vai çnainavieta peonijâm neder.

Augsne un tâs sagatavoðana.Peoniju audzçðanai vislabâkâ ir smilð-mâla augsne, kas bagâtîgi ielabota arkvalitatîvu kûdras un kûtsmçslu kom-postu. Vispiemçrotâkâ ir neitrâla augs-nes reakcija (pH 7). Ja peonijas vienâvietâ paredzçts audzçt ilgstoði, stâd-bedrçm jâbût lielâm (60 x 60 x 60 cm).Ja grib stâdît, piemçram, gar dârza

celiòu garâ dobç, tad tai jâbût 60 cmplatai un 60 cm dziïai. Jâievçro tikaiviena lieta: pçc peoniju iestâdîðanassvaigi sagatavotâ dobç katra stâda vietabagâtîgi jâsalaista – vismaz 10 l ûdensuz vienu stâdu. Ðâdi rîkojoties, augsneteicami nosçþas un blîvi apòem stâdasakneni.

Kâ tikt pie labiem stâdiem. Labujaunstâdu var iegût, dalot trîs, èetrusgadus vecus cerus. Jo vecâka peonija,jo vairâk savijuðies tâs sakneòi, reizçmtos gandrîz neiespçjami atðíetinât.Sakneòi nedrîkst bût aizlauzti pie kak-liòa!

Kâ izrakt? Ar lâpstu, durot to stâvuszemç, atdur visapkârt ceram apmçram10 cm atstatu no malçjâ dzinuma. Kadtas paveikts, vienâ rokâ saòem dzinu-mus, bet ar otru spieþ lâpstas kâtu piezemes un izceï ceru. Tad to aiznes uzvietu, kur no sakòu kamola ar spçcîguûdens strûklu izskalo visu augsni. Kadtas izdarîts, nogrieþ visus virszemesdzinumus, atstâjot tikai vienu, pie kurapiesien etiíeti ar ðíirnes nosaukumu.Ðâdi sagatavotu sakòu kamolu vienudiennakti ieteicams atstât zâlienâ vai uzdârza celiòa, lai sakneòi apþûst rudenssaulç – zaudçjot turgoru, tie vairs navtik trausli, tad tos vieglâk sadalît atse-viðíos jaunstâdos.

Kâ sadalît? Sakòu kamola sadalî-ðanu veic uzmanîgi un saudzçjoði, lai

neaplauztu sakneòus un jaunos dzi-numus. Katrai ðíirnei, katram peonijuceram sakòu kamols ir atðíirîgs. Jâat-ceras, ka labam, augstas klases peonijujaunstâdam jâbût ar 2-4 nebojâtiemsakneòiem un tikpat daudziem jauna-jiem dzinumiem (asniem).

Kâ apstrâdât? Profilaktiskos nolû-kos (cîòai pret pelçko puvi) visus saga-tavotos jaunstâdus uz 30 minûtçm ie-mçrc fungicîda svièa ðíîdumâ (10 g uz10 l ûdens). Seviðíi ieteicams tâ apstrâdâtstâdus, kas nav iegûti paðu dârzâ. Jânevçlas íimikâlijas, tad jâiestrâdâ kâdsno bioloìiskajiem augu aizsardzîbaslîdzekïiem.

Cik dziïi stâdît? Sagatavotajâ do-bç stâdbedre jâizrok tikai par pâris cen-timetriem dziïâka nekâ stâda garums.Jaunstâdu bedrç ievieto stâvus (brîvi,bez spieðanas) un ap to uzmanîgiapber augsni, aizpildot visas spraugasstarp sakneòiem. Jaunajiemdzinumiem jâatrodas tikai kâdus 3 cmzemâk par dobes virsmu. Neatkarîgino laika apstâkïiem (arî tad, jaiepriekðçjâ dienâ nolijis brangslietutiòð) un no tâ, kad sagatavotaaugsne (pirms mçneða vai tikaivakardien), iestâdîtos augus vienmçrbagâtîgi salaista. Ûdens ieskalo augsnivissîkâkajâs spraudziòâs starp sak-neòiem, veicinot jauno saknîðu strau-jâku attîstîbu.

Peonijas atkal modç

1. septembris - Egidija diena. Ðajâdienâ skatâs, kâds bûs rudens.

Ticçjumi. Ja jauks 1. septembris – bûsjauks viss rudens. Ja lietains, arî rudensbûs lietains. Ja sauss un saulains - arîmarts bûs sauss un silts. Kâds laiks Egidijâ,tâds arî Jevdokijâ (14. marts).

8. septembris - Mazâ jeb Rudens Mâ-ra. Senèiem tâ bija aitu cçrpamâ diena.Lîdz Rudens Mârai centâs no mârkiemizòemt un uz lauka izklât linus.

Ticçjumi. Kad pienâk Mazâ Mâra –var un vajag rakt visus kartupeïus. NoMazâs Mâras klukste vairs neperç, bet uzolâm tikai grozâs.

22. septembrî sâkâs un lîdz Miíeïiem– 29. septembrim, turpinâs Dzelzunedçïa. Tâ bija sçjas aizlieguma nedçïa.Rudens sçjai lîdz Dzelzu nedçïai vaja-dzçja bût pabeigtai. Dzelzu nedçïas no-slçgumu ievadîja Veïu laiks.

Ticçjumi. Ja Dzelzu nedçïâ vçjð pûðno dienvidiem – bûs silta un sekla ziema;ja no vakariem vai rîtiem – bûs mçrenaziema; ja no ziemeïiem – auksta. Ja Dzelzsnedçïâ vâc kâpostus – tie ir sûri un cieti.No Dzelzu nedçïâ ievâktâm pîlâdþogâmdarinâtam vînam ir burvju spçks.

29. septembrî - Miíeïi. Ziemas laikapirmie svçtki. Miíeïi ir apjumîbas jebappïâvîbas - pçdçjâ pïaujas diena, kadar maìisku rituâlu palîdzîbu cenðasnodroðinât veiksmi nâkamajâ gadâ uniegût Jumja labvçlîbu. Miíeïus svinlepni. Kauj aitu vai cûku, skâbçkâpostus, cep plâceòus, brûvç alu, betpirmos kumosus un pirmos malkusziedo Mâjas kungam.

Ticçjumi. Ja ap Miíeïiem lîst – bûsmîksta, silta ziema. Ja Miíeïu rîtâ vçjðpûð no ziemeïiem – bûs auksta un dziïaziema. Ja Miíeïos ir saule – bûs sâtîgalopbarîba. Ja Miíeïa diena un nakts irmiglaina – bûs laba nâkamâ vasara.

30. septembrî - Jeronîma diena. Die-na, kad koki pârtop un atvadâs no va-saras rotas.

Kâdu laiku varçtusagaidît septembrî?

Ticçjums vçsta, ka trîs pirmâs septem-bra dienas pareìo rudeni. Tâpat arî,kâds septembris – tâds marts. Nereti ðieticçjumi apstiprinâs, tâpçc jâvçro, kâdsbûs rudens pirmâ mçneða sâkums.

Ðogad pagâjuðâ marta pirmajâsdienâs mûsu pusç brîþiem stiprâk, brî-þiem vâjâk, bet sniga. Atbilstoði tam,septembra pirmajâs dienâs var arî lît.Vçlâk, jaunajâ mçnesî (07.09.), iespçjamsvçl atgriezîsies arî aizejoðâs vasaras sau-lainâs un siltâs dienas, kad temperatûrauzkâps lîdz +20 un vairâk. Naktis ganvar bût rudenîgi dzestras, bet salnu vie-tâs arî salnas. Tas bûs labs laiks arî raþasvâkðanai, jo vçlâk jau bûs mainîgi unnenoturîgi laika apstâkïi.

Septembra otrajâ pusç, nedçïâ pirmsMiíeïiem (29.09.), strauji var ienâktrudens, ar nakts salnâm un vçsâm die-nâm, ar îslaicîgu lietu un krusu. Nepa-stâvîgais laiks var atnest arî rudenîgivçjainas dienas, kas vçlâk ievadîs rudensvçtru sezonu.

Ðogad stâríi aizlidoja jau pirmsBçrtuïiem (24.08.). Arî vairums èurkstîðuun daïa bezdelîgu devuðâs prom, bet sîïisparîgi vâc krâjumus ziemai. Tâ arî irviena no zîmçm, ka septembris bûs arkrasi mainîgiem laika apstâkïiem, kas jauatbilst rudenim.

Krâsainu septembri vçlot,V.Bukðs

Septembris (Silu, Virðu, Appïâvîbu mçnesis)

AtpûtaTreðdiena 2010. gada 1.septembrisV12.

Konkursi arî - www.vaduguns.lv

Jaunâkie þurnâlu numuri

Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

Ilustrçtâ Zinâtne Ìençtiíi noskaidro Tutan-

hamona likteni. Tutanhamonakapenes un viòa greznâ zeltamaska jau kopð atklâðanas brîþakïuvusi par Çìiptes faraonuvarenîbas simbolu. Tagad DNSanalîzes atklâjuðas, ka ðisfaraons dzimis incestâ, klibojisun slimojis ar malâriju.

Magnçti padara íîmij-terapiju efektîvâku. Vâcu zinât-nieki izstrâdâ jauna veida íîmij-terapiju - vçþa ðûnu inde ir pie-

saistîta nanodaïiòâm. Uz tâmiedarbojas ar magnçtu, aizvadot zâlesuz konkrçtu iedarbîbas vietuorganismâ.

Dzîvâ daba ir pârpilna arkrâpniekiem. Bieþâka pâroðanâs,bagâtîgâka maltîte vai iespçja iegûtbezmaksas bçrnaukli. Tie ir tikai daþino iemesliem, kâpçc dzîvnieki un augicenðas apmânît savu sugasbrâli,

sâncensi vai medîjumu. Toròi tuksnesî no gaisa iegûs ûdeni. Pat tuksneða gaiss

satur ûdens tvaiku. Vâcu zinâtnieki grasâs to izmantot, laimilzîgâs ierîcçs ar saules enerìijas un sâïu starpniecîbusavâktu mitrumu no gaisa. Sausajos reìionos ðim izgudro-jumam var bût liela nozîme.

Bifðteku audzçs no cilmes ðûnâm. Vai gaïu mûsu pus-dienu galdam nâkotnç varçs saraþot, nenokaujot dzîvniekus?Jau tagad zinâtnieki, izmantojot cilmes ðûnas, laboratorijâaudzç produktu, kas gan pagaidâm tikai attâli lîdzinâs gaïai.

150 gadu cîòâ ar Everestu: nâves gads. 1996. gads iriegâjis Everesta vçsturç ar vismelnâko nâves pïauju. Tâ notika10. maijâ, kad par pçkðòas vçtras gûstekòiem kïuva èetruekspedîciju dalîbnieki. Par traìiskajiem notikumiem -spriedzes pilns vçstîjums.

Latvijas zoologi izseko dzîvniekus pa radio. Dzîvniekuizsekoðana ar radio vai GPS raidîtâju starpniecîbu Latvijânotiek jau vairâkus gadus. Tie piestiprinâti lûðiem, susuriem,gulbjiem, çrgïiem, laðiem. Diennaktîm sekojot lîdzidzîvniekam, pçtniekiem pârsteigumu netrûkst.

Top jauni skafandri ekspedîcijai uz Mçnesi. Pirmo reizivairâk nekâ 20 gadu laikâ NASA izstrâdâs jaunus kosmiskosskafandrus. Tas notiks programmas ietvaros, kura paredznosûtît cilvçku uz Mçnesi un Marsu. Katram no trîs veiduskafandriem jânodroðina izdzîvoðana cilvçkam naidîgâ vidç.

Dârza Pasaule Cînîtâju un skolasbçr-

nu puíes - gladiolas. Viesos pie baletdejotâjas

Litas Beiris miera un skais-tuma oâzç.

Kâ sakopt dîíi rudenî. Mulèa: praktiska un

dekoratîva. Sûdi vagâ jeb pâr-

baudîtâ vçrtîba kûtsmçsli. Labâkâs çrkðíogu ðíir-

nes. Îstie apputeksnçtâji

labai raþai. Dârzeòu sçklu vâkðana.

Tomâtu sçklu iegûðana. Guríi. Dilles, íirbis, paprika. Jâapgrieþ pelargonijas. Gladiolâm laiks uz mâjâm. Liliju kopðana pçc

noziedçðanas. Liliju stâdîðana. Gloksînijas ziemo bez lapâm. Sagatavo zâlienu ziemai. Puíes no dobes nâk istabâ. Apgrieþ noziedçjuðos

krûmus. Lapas kïûst par trûdzemi. Gardumi ziemai. Bez cukura! Kâ glabât âbolus. Vilkâbeles un bârbeles veselîbai.

Augusta mîklu atrisi-nâja: C.Zelèa, M.Pretice, U.Poz-òaks, L.Kivkucâne, D.Kivku-câns, M.Paidere, L.Bukovska,L.Baranovskis, S.Vçvere,D.Svarinskis (Balvi), K.Bricis(Kuprava), V.Loèmele, I.Svilâne(Lazdukalns), A.Mièule, O.Zel-èa, B.Íîse, I.Donskaja (Tilþa),G.Petrova (Vîksna), S.Kindzule(Bçrzpils), Z.Tiðanova, I.Kudure(Viïaka), A.Vîcupa (Vectilþa),L.Markova (Briezuciems).

Par jûlija krustvârdu mîklasatrisinâðanu balvas saòemK.Bricis (Kuprava), G.Pet-rova (Vîksna) un U.Pozòaks(Balvi). Pçc balvas griezties re-dakcijâ.

Krustvârdu mîklaseptembrî

Horizontâli: 7. Metâlapûðaminstrumenta vârsts. 9.Karavîra dienesta pakâpe daþâsvalstîs. 10. Çdiena u.c. sastâvaun gatavoðanas apraksts. 11. Patrijiem. 12. Vârnu dzimtasputns. 13. Socialekts, kas atðíi-ras no literârâs valodas. 14.Speciâla telpa skaòu ierakstiem.17. Klavesîna paveids. 20. An-tilopu apakðdzimtas dzîvnieks.23. Mazas tumðas vînogas bezsçklâm. 24. Instruments elek-triskâs jaudas mçrîðanai. 27.Kalçja krâsns. 29. Siera raþo-ðanas blakusprodukts. 32. Mo-narha tituls. 34. Virpuïviesulis.35. Aizliegums izvest vai ievestvalstî preces, valûtu u.c. 36.Skurstenis . 37. Princeses titulsSpânijâ. 38. Mehânikas daïa,kurâ ietilpst statika un dina-mika. 39. Grenlandes pamat-iedzîvotâji, inuîti.

Vertikâli: 1. Priekðlasîjums.

Sastâdîjis A. Levgovds

Krustvârdu mîkla – trîs uzvarçtâji mçnesîTrîs krustvârdu mîklu risinâtâji, kuri pareizi atrisinâjuði mîklu, ik mçnesi pretendç uz pârsteiguma

balvu – þurnâlu komplektu. Atbildes gaidâm lîdz 25.septembrim.

Intervija ar pûku: “Lidot ar vçju? Nç! Vieglâk ar auto.”Iesûtîja Ilona Lizinska.

Kvâ, kvâ, kvâ! Iesûtîja Marija Poðeva no Bçrzpils.

2. Grieíu tautasdeja. 3. Apgleznoti logu vai durvju stikli. 4. Piensula. 5. Japâòu mâkslâ – nopapîra veidot figûras. 6. Daiïais dzimums. 8. Viela, kas izraisa alerìiju. 15. Caureja. 16.Zodiaka zvaigznâjs. 18. Spalvu kuðíis pie sievieðu cepures vai pajûga. 19. Zinâtne parkuìniecîbu. 21. Papagaiïu dzimtas putns. 22. Grieíu alfabçta burts. 25. Pârakmeòojuðiesskuju koku sveíi. 26. Ormanis (barbar.). 28. Vençriska infekcijas slimîba (luess). 30. Salokâmasbrilles ar kâtu. 31. Nelokâms, vîriðíîgs. 32. Sistematizçts likumu apkopojums. 33. Eiropasvalsts pamatiedzîvotâjs.

Augusta mîklas atrisinâjumsHorizontâli: 3. Atlants. 8. Leitis. 10. Klints. 11. Gaija. 12. Avizo. 13. Nupat. 14. Ripss. 16.

Sniedze. 17. Stihija. 20. Çrkðíi. 23. Krogs. 25. Odioza. 28. Metilspirts. 29. Ietves. 32. Aulis. 33.Kopija. 35. Lâcenes. 37. Mauriòa. 39. Tûska. 40. Ezera. 41. Notis. 42. Reizç. 43. Tunika. 44.Mulats. 45. Paniòas.

Vertikâli: 1. Kerols. 2. Stradiòð. 4. Tagore. 5. Transs. 6. Cirtaini. 7. Stirpa. 9. Sviedri. 10.Kaprièo. 15. Piroksilîns. 18. Pçteris. 19. Lagûnas. 21. Kârot. 22. Íempe. 23. Kaija. 24. Seifs. 26.Disko. 27. Okapi. 30. Vâcietis. 31. Senleja. 33. Krustâm. 34. Pliksals. 35. Lietus. 36. Starpa. 37.Mançþa. 38. Asorti.

Fotokonkurss

Katra mçneða labâkâs fotogrâfijas autors balvâ saòems þurnâlukomplektu. Septembra tçma “Uz skolu prom, un basta”. Fotogrâfijasvar iesûtît pa pastu – Balvi, Teâtra ielâ 8, LV-4501, vai elektroniski –vaduguns@apollo.lv. Pie foto obligâti norâdâms vârds, uzvârds(vçlams - tâlrunis).

Informç policija

Lappusi sagatavoja I.Zinkovska

Trîspadsmitâ V 13.Treðdiena 2010. gada 1.septembris

Atklâj modernu policijas mâcîbu klasi

24. augustâ Rçzeknç, Kriðjâòa Valdemâra ielâ 20, atklâjaValsts policijas koledþas Rçzeknes reìionâlo mâcîbu klasi.Tâ aprîkota ar modernu aparatûru – teletiltu, datoriem,multimediju tâfeli, projektoru un citu tehniku, kas palîdzçsveiksmîgi realizçt mâcîbu procesu, bûtiski ietaupot Valstspolicijas budþeta lîdzekïus. Policijas klasi apskatîja arîLatgales reìiona policijas iecirkòu pârstâvji, kuru vidû bijaVP Latgales reìiona pârvaldes Balvu iecirkòa Kârtîbaspolicijas nodaïas priekðniece Rita Kravale un Balvu iecirkòaKriminâlpolicijas nodaïas priekðniece Ginta Zâbele. Viòasatzîst, ka jaunâ policijas mâcîbu klase bûtiski atvieglospolicijas darbinieku apmâcîbu. “Vairs nebûs jâbrauc uztâlo Daugavpili. Turklât ar teletilta palîdzîbu lekcijas varçslasît kvalificçti pasniedzçji no Rîgas un citâm pilsçtâm,”priecâjas Kârtîbas policijas nodaïas priekðniece R.Kravale.Jaunajâ mâcîbu klasç zinâðanas turpmâk apgûs Rçzeknes,Ludzas un Balvu policisti.

Re, kâ!

Jau trîs nedçïas Partizânu ielâBalvos, kur turpmâk atradîsies Balvupamatskola, darbojas ceïu sa-tiksmes ierobeþojumi - ir uzstâdîtasceïazîmes “Stâvçt aizliegts”, uz ielasuzstâdîti divi guïoðie policisti. Ganautovadîtâji, gan ðajâ ielâ esoðieprivâtuzòçmumu îpaðnieki un iestâþudarbinieki priecâjas, ka iela kïuvusidroðâka visiem - ne tikai skolçniem,kas 1.septembrî ieradîsies skolâ.Taèu nav labuma bez sliktuma. Iz-maiòas ceïu satiksmç radîjuðasproblçmas Partizânu ielâ esoðo pri-vâtuzòçmumu un iestâþu dzîvç. Uz-òçmçji zaudç savus klientus! Radu-ðâs grûtîbas ar preèu piegâdi!

Laikraksta “Vaduguns” redakcijaaugusta beigâs saòçma Balvu novadapaðvaldîbai adresçtu vçstules kopiju, koparakstîjuði vairâki privâtuzòçmçji, ku-riem ðajâ ielâ atrodas tirdzniecîbasuzòçmumi. Viòi raksta: “Uz Partizânuielas Balvos, posmâ no Teâtra lîdz Tautasielai, atrodas ðâdi uzòçmumi: bçrnu preèuveikals “Mans Mazais”, saimniecîbas pre-èu veikals “Magi BLV”, frizçtava “Oma”,apavu darbnîca, ðuvçju ateljç, gaïas veikals“D Marko”, vilnas apmaiòas punkts unPilsonîbas un migrâcijas dienesta Balvunodaïa.

Sakarâ ar to, ka ielas posmâ ir aizliegtaauto stâvçðana, minçtajiem uzòçmçjiem unto klientiem raduðâs grûtîbas ar autonovietoðanu, kâ rezultâtâ samazinâs ieòç-mumi. Tâ kâ uzòçmçju klienti ir no visabijuðâ Balvu rajona un kaimiòu rajoniem,lûdzam izskatît mûsu iesniegumu un atïautstâvçt maðînâm posmâ no Tautas ielas lîdzPartizânu ielai 21(lîdz pirmajam guïoðajampolicistam). Vçl kâ alternatîvu mçs ieteiktuuzstâdît gar skolas teritoriju, kas iziet uzPartizânu ielu, noþogojumu, lai mûsu bçrniietu tieði pâri gâjçju pârejai, vai arî izveidotauto stâvlaukumu starp mûzikas skolu unpamatskolu. Ceram uz jûsu sapratni un at-balstu!.”

Cik tâlu nâksies nestèuguna plîti

SIA “Magi BLV” valdes locekle LarisaHamzova arî ir viena no privâtuzòçmç-jâm, kas parakstîjusi minçto vçstuli.Larisa atzîst pârmaiòas Partizânu ielâ unnovçrtç tâs. Viòa saka: “Pçc ceïu satiksmiierobeþojoðo zîmju uzstâdîðanas un guïoðopolicistu ierîkoðanas iela patieðâm kïuvusimierîgâka. Agrâk te brauca kâ traki. Arîmûþdien ielas malâ novietotâs maðînasapgrûtinâja ielas pârredzamîbu. KadPartizânu ielâ atradâs Tâlâkizglîtîbascentrs un Valsts tehnikums, automaðînuielas malâ bija ka biezs. Partizânu unTautas ielas krustojumâ bieþi notikaavârijas. Tagad viss mainîjies uz labo pusi.Pat kokiem zari izgriezti, uzstâdîtâs ceïazîmes un visa iela ir labi redzamas. Taèumums, uzòçmçjiem, raduðâs iepriekðneplânotas problçmas. Arî mûsu klienti,kamçr iepçrkas, tagad nedrîkst savu auto-transportu atstât ielas malâ. Kur viòiemstâvçt? Pie veikala par saviem lîdzekïiemesam ierîkojuði nelielu stâvvietu, vietas teir ïoti maz, bet tagad ðeit savas auto-maðînas novieto ne tikai mûsu klienti.Sâkoties skolai, automaðînu bûs vçl vai-râk. Mûsu klienti pârsvarâ ir lauku cilvçki,

Ierobeþojumi satiksmç radaproblçmas uzòçmçjiem

kuri veikalâ iegâdâjas saimniecîbas preces.Cik tâlu tagad pircçjam nâksies nest iegâ-dâto smago èuguna plîts virsmu, un vaiviòð vispâr to gribçs iegâdâties pie mums?Mums ir problçmas arî ievest preci ar sma-go automaðînu, jo visapkârt çkai stâvautomaðînas. Bûs daudz satiksmes nega-dîjumu. Jau tagad kâds ir “iebuktçjis”kaimiòu mâjas þogu.”

L.Hamzova novçrojusi, ka ar auto-maðînu uz frizçtavu, kas arî atrodas tanîpaðâ çkâ kur veikals, atvests vecs vîrietis,kurð slikti pârvietojies. Transporta lîdzekïavadîtâjs nav varçjis pasaþieri pagaidît uzielas, viòam nâcies aizbraukt.

Lîdzîgs stâsts, tikai ar sliktâkâmbeigâm, ir netâlu esoðâ uzòçmuma“Lenora M” un veikala “Mans Mazais”vadîtâjai Mârîtei Porietei. Viòa stâsta, kakâdai pircçjai policija sastâdîjusiadministratîvâ pârkâpuma protokolu parto, ka viòa automaðînu atstâjusi ielasmalâ, kamçr pati iepirkusies. “Pircçjai bijapaprâvs pirkums, lai to nestu tâlu, unnevar arî iepirkties daþu minûðu laikâ,”saka M.Poriete. Viòa uzòçmumamprognozç bçdîgu nâkotni. Viòasprât,pircçju paliks aizvien mazâk, jo kurð tagadvçlas iepirkties veikalâ, pie kura nevarpiebraukt un apstâties. Veikala darbi-nieces piebilst, ka citiem uzòçmçjiem ir bijislabs priekðlikums - ierîkot ielas malânoþogojumu, atstâjot nenorobeþotastikai gâjçju pârejas. “Bçrni jau neievçrogâjçju pârejas. Viòi skrien pâri ielai, kurpagadâs,” saka pârdevçjas.

Problçmas sakarâ ar satiksmes iero-beþojumiem darba jautâjumu kârtoðanâparedz arî Pilsonîbas un migrâcijasdienesta Balvu nodaïas vadîtâja vietnieksViktors Solovjovs. Viòð stâsta, kaPilsonîbas un migrâcijas dienesta Balvunodaïâ dokumentus nepiecieðams kârtotarî cilvçkiem ar îpaðâm vajadzîbâm,kuriem grûti pârvietoties. Viòiem iestâdeierîkojusi speciâlu uzbrauktuvi. Laiinvalîdi izkïûtu no transporta lîdzekïa uniekïûtu çkâ, paiet krietns laiks. Arî iestâdesdarbinieki ir gâjuði pie transporta lîdzekïossçdoðajiem cilvçkiem, lai nepiecieðamâsformalitâtes kârtotu turpat uz vietas. Ta-gad automaðînas ielas malâ stâvçt ne-drîkst. Iestâdei nav arî sava pagalma, jodienesta Balvu nodaïa telpas nomâ, un

arî pagalms ir privâtîpaðums.Uzrunâtie atzina, ka iepriekð par

stingrajiem droðîbas pasâkumiem ceïusatiksmç ðajâ ielâ viòi nav informçti, tâdçïtagad ir nostâdîti fakta priekðâ.

Paðvaldîba sola izpçtîtBalvu novada paðvaldîbas Saimnie-

ciskâs pârvaldes vadîtâjs Sandis Puks in-formç, ka uzòçmçju vçstuli vçl navsaòçmis, taèu zina, ka tâda paðvaldîbâienâkusi. Viòð skaidro, kad tika lemts jau-tâjums par Balvu pamatskolas pârvie-toðanu citâ vietâ, prasîbas par aizliegumuautomaðînâm stâvçt ielas malâ, nebija.Droðîbas jautâjumi parâdîjâs vçlâk, betproblçmas raduðâs tâdçï, ka iela ir ðaura.Pârvaldes vadîtâjs nenoliedz uzòçmçjupretenzijas, bet sola ðo jautâjumu uzdotsaviem darbiniekiem izpçtît, lai rasturisinâjumu. S.Puks pieïauj, ka risinâjumsvarçtu bût tâ saucamo “kabatu” izvei-doðana ielas malâ. Diemþçl tas nenotiksne ðodien, ne rît, jo nav ieplânots ðî gadabudþetâ. Pirms rast risinâjumu, pârvaldesvadîtâjs grib tikties ar Ceïu satiksmesdroðîbas direkcijas pârstâvjiem. Viòuviedoklis nav noteicoðais, bet vçrâ òe-mams. S. Puks saka: “Variants par “ka-batu” izveidoðanu pagaidâm ir tikai manspersonîgais priekðlikums. Tas vçl rûpîgijâpçta. Zinu, ka tad nâktos izgriezt arîkokus, kas daudziem ir sâpîgs jautâjums.”

Galvenais - bçrnudroðîba

Valsts policijas Latgales reìiona pâr-valdes Balvu iecirkòa Kârtîbas policijasnodaïas priekðniece Rita Kravale pastâstîja,ka policija pirmâs trîs dienas pçc ceïazîmjuuzstâdîðanas Partizânu ielâ autovadîtâjusir brîdinâjusi, uzrunâjot gan pa skaïru-òiem, gan pieejot pie ðoferiem. Pçc tampolicija sâkusi stâdît administratîvâpârkâpuma protokolus. Vadîtâjiem ceïa-zîmes jâievçro, un policija tikai pildasavu pienâkumu. “Pârmetums, ka ielâ uz-stâdîtas aizlieguma ceïazîmes un tâsbremzç uzòçmçjdarbîbu, nav adresçjamspolicijai. Tas ir paðvaldîbas jautâjums.Policijai galvenais ir to 600 bçrnu dro-ðîba, kuri 1.septembrî dosies uz skolu,”saka R. Kravale.

Notikumi, avârijas un noziedzîgi nodarîjumi, kasValsts policijas Latgales reìiona pârvaldes Balvuiecirknî reìistrçti laikâ lîdz 31. augustam

No akas nozog sûkni20. augustâ Baltinavas novadâ no akas nozagts ûdens

sûknis. Uzsâkts kriminâlprocess.Ar velosipçdu reibumâ

27. augustâ Balvos, Sporta ielâ, 1969.gadâ dzimis vîrietisvadîja velosipçdu, atrodoties alkohola reibumâ. Sastâdîtsadministratîvâ pârkâpuma protokols.Nozog smalcinâðanas aparâtu

28.augustâ Baltinavas novadâ, uzlauþot klçts durvis,iekïûts klçtî un no tâs nozagts paðtaisîts âbolu smalcinâ-ðanas aparâts ar elektromotoru. Uzsâkts kriminâlprocess. Ar auto reibumâ

28. augustâ Balvu novada Bçrzkalnes pagastâ 1977.ga-dâ dzimis vîrietis vadîja automaðînu VAZ, atrodotiesalkohola reibumâ. Sastâdîts administratîvâ pârkâpumaprotokols.Ar motociklu reibumâ

28. augustâ Balvu novada Tilþas pagastâ 1984.gadâdzimis vîrietis vadîja motociklu, atrodoties alkohola rei-bumâ un bez transporta lîdzekïa vadîðanas tiesîbâm.Uzsâkts kriminâlprocess.A.Laizâne, Valsts policijas Latgales reìiona pârvaldes

priekðnieka palîdzes pienâkumu izpildîtâja

Informç ugunsdzçsçjiDeg gultas

23. augustâ Viïakas novada Kupravâ, Draudzîbas ielâ9, daudzdzîvokïu mâjas pirmajâ stâvâ draudzîgi aizdegâsdivas gultas. Ugunsgrçka iemesls – neuzmanîga smçíçðana.

Aizdegas motors29.augustâ Balvu novada Kubulu pagasta Kurnâ aiz-

degâs kombaina “Jenisej” motora palaiðanas iekârta.

Stâvvieta. Vienîgâ stâvvieta, kur var novietot automaðînas Partizânu ielasposmâ no krustojuma ar Teâtra ielu lîdz krustojumam ar Tautas ielu, tagad irpie bijuðâs sadzîves pakalpojumu çkas, kurâ telpas nomâ daudzi uzòçmumi.Vietas ir maz, bet automaðînu te iebrauc daudz. Uzòçmçji prognozç, ka,sâkoties jaunajam mâcîbu gadam, automaðînu te bûs vçl vairâk.

Fot

o -

I.Zin

kovs

ka

Îsumâ

Zini un izmanto

InformâcijaTreðdiena 2010. gada 1.septembrisV14.

Aktuâli

Katrâ septembra “Vaduguns” numurâ atradîsietfragmentu no kâdas fotogrâfijas. Lai iegûtu ðo fotogrâfiju,jums pareizi jâsavieno visos septembra numuros publicçtiefragmentu gabaliòi. Kopâ veidosies bilde. Ja ðo bildi, salîmçtu uz lapas, atsûtîsiet uz redakciju, jumsbûs iespçja laimçt loterijâ.

LAIMÎGIE UZVARÇTÂJI BÛS DIVI.KATRS NO VIÒIEM IEGÛSVEIKALA “MAXIMA” PIEÐÍIRTUDÂVANU ÈEKU 10 LATU VÇRTÎBÂ.

Izloþu un azartspçïu uzraudzîbas inspekcijas apstiprinâjums par loterijassaòemðanu Nr. 4564.

Ar loterijas noteikumiem var iepazîties redakcijâ, reklâmas kabinetâ.

1.se

ptem

brisSaliec mozaîku

Stâjuðies spçkâ jauni Ministrukabineta noteikumi Nr. 721“Kârtîba, kâdâ bçrni ðíçrsoLatvijas Republikas valstsrobeþu”.

Kârtîba attiecinâma uz bçrniem,kuri ir Latvijas pilsoòi, Latvijasnepilsoòi vai bezvalstnieki, kampieðíirts bezvalstnieka statuss (bçrni,kuri ir Latvijas valstspiederîgie). Bçrns,kurð nav Latvijas pilsonis, Latvijasnepilsonis vai bezvalstnieks, kampieðíirts bezvalstnieka statuss LatvijasRepublikâ, Latvijas Republikas valstsrobeþu ðíçrso, uzrâdot ceïoðanaiderîgus dokumentus.

Tâtad bçrniem lîdz 18 gaduvecumam, kuri ir Latvijasvalstspiederîgie, izceïojot uz mûsukaimiòvalstîm Lietuvu un Igaunijuvai citâm Eiropas Savienîbas unÐengenas zonas valstîm, lîdzi jâbûtderîgam ceïoðanas dokumentam -pasei.

Savukârt, ceïojot uz Baltkrieviju,Krieviju, citâm ne Ðengenas zonasvalstîm, kâ arî Îriju un Lielbritâniju,papildus vçl bûs jâuzrâdanoteikumos norâdîtie ceïoðanainepiecieðamie dokumenti.

Svarîgâkais, kas jâievçro,bçrnam izceïojot no valsts:

- ja bçrns, kurð ir Latvijasvalstspiederîgais, izceïo no valstspatstâvîgi, uzrâda vismaz vienavecâka (Latvijas pilsoòa, Latvijasnepilsoòa, Eiropas Savienîbasdalîbvalsts, Eiropas Ekonomikaszonas valsts vai ÐveicesKonfederâcijas pilsoòa vaibezvalstnieka, kam pieðíirtsbezvalstnieka statuss LatvijasRepublikâ, Eiropas Savienîbasdalîbvalstî, Eiropas Ekonomikaszonas valstî vai Ðveices Konfederâcijâ)vai aizbildòa notariâli apliecinâtupiekriðanu bçrna patstâvîgai izceïoðanaino valsts,

- ja bçrns, kurð ir Latvijasvalstspiederîgais, izceïo no valstspilnvarotas personas pavadîbâ,uzrâda vismaz viena vecâka (Latvijaspilsoòa, Latvijas nepilsoòa, Eiropas

Savienîbas dalîbvalsts, EiropasEkonomikas zonas valsts vai ÐveicesKonfederâcijas pilsoòa vai bezvalstnieka,kam pieðíirts bezvalstnieka statussLatvijas Republikâ, Eiropas Savienîbasdalîbvalstî, Eiropas Ekonomikas zonasvalstî vai Ðveices Konfederâcijâ) vaiaizbildòa notariâli apliecinâtu pilnvarubçrna izceïoðanai no valsts ðîs pilnvarotâspersonas pavadîbâ,

- ja bçrns izceïo no valstsaizbildòa pavadîbâ, uzrâdabâriòtiesas lçmumu par aizbildnîbasnodibinâðanu vai tâ notariâli apliecinâtukopiju,

- ja bçrnam,kurð ir Latvijasvalstspiederîgais,neviens vecâksnav Latvijaspilsonis, Latvijasnepilsonis, EiropasS a v i e n î b a sdalîbvalsts, EiropasEkonomikas zonasvalsts vai ÐveicesK o n f e d e r â c i j a spilsonis vaibezvalstnieks, kamp i e ð í i r t sb e z v a l s t n i e k astatuss LatvijasRepublikâ, EiropasSavienîbas dalîbvalstî, EiropasEkonomikas zonas valstî vai ÐveicesKonfederâcijâ, bçrns, izceïojot novalsts patstâvîgi, uzrâda notariâliapliecinâtu vismaz viena vecâka piekriðanubçrna patstâvîgai izceïoðanai no valsts, bet,izceïojot no valsts pilnvarotâspersonas pavadîbâ, uzrâda notariâliapliecinâtu vismaz viena vecâka pilnvarubçrna izceïoðanai no valsts ðîs pilnvarotâspersonas pavadîbâ,

- ja bçrns, kurð ir Latvijasvalstspiederîgais, izceïo no valstsvecâka pavadîbâ, uzrâda:

- tâ vecâka ceïoðanas dokumentu arierakstu par radniecîbu ar ðo bçrnu, kurðpavada bçrnu;

- vai bçrna dzimðanas apliecîbu vai tâsnotariâli apliecinâtu kopiju, ja bçrnupavadoðâ vecâka ceïoðanas dokumentâ nav

ieraksta par radniecîbu ar ðo bçrnu.- ja bçrns, kurð ir Latvijas

valstspiederîgais, izceïo no valsts tâvecâka pavadîbâ, kurð nav Latvijaspilsonis, Latvijas nepilsonis, EiropasSavienîbas dalîbvalsts, Eiropas Ekonomikaszonas valsts vai Ðveices Konfederâcijaspilsonis vai bezvalstnieks, kam pieðíirtsbezvalstnieka statuss Latvijas Republikâ,Eiropas Savienîbas dalîbvalstî, EiropasEkonomikas zonas valstî vai ÐveicesKonfederâcijâ, papildus vecâka ceïoðanasdokumentam ar ierakstu par radniecîbu ar ðobçrnu, kurð pavada bçrnu, vai bçrnadzimðanas apliecîbai vai tâs notariâli

apliecinâtai kopijai, jabçrnu pavadoðâ vecâkaceïoðanas dokumentânav ieraksta parradniecîbu ar ðo bçrnuuzrâda notariâliapliecinâtu otravecâka (Latvijaspilsoòa, Latvijasnepilsoòa, EiropasSavienîbas dalîbvalsts,Eiropas Ekonomikaszonas valsts vaiÐveices Konfederâcijaspilsoòa vaibezvalstnieka, kampieðíirts bezvalstniekastatuss Latvijas

Republikâ, Eiropas Savienîbas dalîbvalstî,Eiropas Ekonomikas zonas valstî vai ÐveicesKonfederâcijâ) pilnvaru bçrnaizceïoðanai no valsts.

Iepriekðminçtâ pilnvara navnepiecieðama, ja bçrna vecâks, kurðnav Latvijas pilsonis, Latvijas nepilsonis,Eiropas Savienîbas dalîbvalsts, EiropasEkonomikas zonas valsts vai ÐveicesKonfederâcijas pilsonis vai bezvalstnieks,kam pieðíirts bezvalstnieka statuss LatvijasRepublikâ, Eiropas Savienîbas dalîbvalstî,Eiropas Ekonomikas zonas valstî vai ÐveicesKonfederâcijâ, viens îsteno aizgâdîbu pâr ðobçrnu. Ðajâ gadîjumâ noteikumos ir atseviðíiatrunâts, kâdiem papildus dokumentiemjâbût lîdzi.

Noteikumos ir atrunâta arî kârtîba, kâdâbçrns ðíçrso ârçjo robeþu bez vecâkiemizglîtîbas iestâdes skolçnu grupâ.

Bçrnam ceïojot, papildus dokumenti bûsvajadzîgi, tikai ðíçrsojot ârçjo robeþu

Mikrouzòçmuma nodoklis1. septembrî stâjas spçkâ “Mikrouzòçmumu

nodokïa likums”, kas paredz iespçju maziemuzòçmumiem izvçlçties vienotu nodokïa likmi – 9%no apgrozîjuma.

Izvçli maksât 9% nodokïa likmi jaunpieòemtais likumspiedâvâ individuâlajiem komersantiem, individuâlajiemuzòçmumiem, zemnieka vai zvejnieka saimniecîbâm uncitâm fiziskâm personâm, kas reìistrçtas Valstsieòçmumu dienestâ kâ saimnieciskâs darbîbas veicçji.Likmi varçs izvçlçties arî sabiedrîbas ar ierobeþotuatbildîbu (SIA), ja tâs atbildîs likumâ noteiktajiemkritçrijiem.

Likumâ noteiktie kritçriji nosaka, ka nodokli varçsizvçlçties tie uzòçmumi, kuru dibinâtâji un dalîbnieki irfiziskas personas. Ðo uzòçmumu gada apgrozîjumsnedrîkst pârsniegt 70 000 latu un darbinieku skaitsnepârsniedz piecus cilvçkus. Ja tomçr mikrouzòçmums,kas pieteicies maksât vienoto 9% likmi, pârsniegsnoteiktos apgrozîjuma ierobeþojumus 70 000 latu gadâ,pârsniegtajai summai piemçros 30% lielu nodokïa likmi.Ierobeþojumi noteikti arî darbinieku atalgojumam – tasnedrîkst bût lielâks par 500 latiem mçnesî. Ja ðisatalgojuma lîmenis tiks pârsniegts, uzòçmumampapildus noteiktajai mikrouzòçmuma nodokïa likmeipiemçros palielinâtu mikrouzòçmuma nodokïa likmi50% apmçrâ.

Likumâ noteikts, ka mikrouzòçmumu nodokli partaksâcijas perioda apgrozîjumu uzòçmumi varçs maksâtèetras reizes gadâ par katra ceturkðòa apgrozîjumu.

Izvçloties 9% nodokli, uzòçmçjiem galva par pârçjonodokïu nomaksu nesâpçs. Likums nosaka – ðajânodoklî ietvertas valsts sociâlâs apdroðinâðanas obligâtâsiemaksas, iedzîvotâju ienâkuma nodoklis, kâ arîuzòçmçjdarbîbas riska valsts nodeva parmikrouzòçmuma darbiniekiem. Tiem uzòçmumiem, kuriatbilst uzòçmumu ienâkuma nodokïa (UIN) maksâtâjapazîmçm, ðis nodoklis nebûs jâmaksâ, jo 9% nodoklîðâdos gadîjumos bûs ietverts arî UIN. Tâpat ðis nodoklisietver mikrouzòçmuma îpaðnieka iedzîvotâju ienâkumanodokli par mikrouzòçmuma saimnieciskâs darbîbasieòçmumu daïu.

Lai varçtu pretendçt uz 9% nodokïa maksâðanu,jâiegûst mikrouzòçmumu nodokïa maksâtâja statuss.To iegûst, vispirms rakstveidâ vienojoties ar visiemuzòçmuma darbiniekiem par mikrouzòçmumu nodokïapiemçroðanu. Uzòçmuma darbinieku valsts sociâlâsapdroðinâðanas obligâtâs iemaksas bûs atkarîgas nomikrouzòçmuma apgrozîjuma. Ðîm iemaksâm tiksnovirzîti 65% no nomaksâtâ nodokïa. Kad vienoðanâsnotikusi, uzòçmums Uzòçmumu reìistrâ iesniedzpieteikumu par vçlmi maksât ðo nodokli. Ja vienamuzòçmçjam pieder vairâki uzòçmumi, kas atbilstmikrouzòçmuma statusam, likums 9% nodokli ïaujpiemçrot tikai vienam uzòçmumam.

Galvenâ atðíirîba no

iepriekðçjâs

robeþðíçrsoðanas

kârtîbas ir tâda, ka

turpmâk tâ ir

jâievçro, bçrnam

ðíçrsojot tikai ârçjo

robeþu.

2.se

ptem

bris

3.se

ptem

bris

4.se

ptem

bris

Sludinâjumi Treðdiena 2010.gada 1.septembrisV 15. Ik

vien

am ir

iesp

çja

îsi u

nko

nkrç

ti pa

teik

t pal

dies

kâda

m la

bvçl

im, s

pons

oram

,at

bals

tîtâj

am, p

alîg

am. D

ârgi

tas

nem

aksâ

s- t

ikai

2 la

tus

par

25 v

ârdi

em.

Jo ð

î ir

“Pat

eicî

bas

dubu

ltziv

s”.

Z.s “Strautiòi”Z.s “Strautiòi”Z.s “Strautiòi”Z.s “Strautiòi”Z.s “Strautiòi”iepçrk mâjlopus.mâjlopus.mâjlopus.mâjlopus.mâjlopus.

Samaksa tûlîtçja.Samaksa tûlîtçja.Samaksa tûlîtçja.Samaksa tûlîtçja.Samaksa tûlîtçja.Tâlr. 64546765, 29411033.Tâlr. 64546765, 29411033.Tâlr. 64546765, 29411033.Tâlr. 64546765, 29411033.Tâlr. 64546765, 29411033.

SIA “AIBI” pçrk zirgus, liellopus,zirgus, liellopus,zirgus, liellopus,zirgus, liellopus,zirgus, liellopus,jaunlopus, aitas, cûkas.jaunlopus, aitas, cûkas.jaunlopus, aitas, cûkas.jaunlopus, aitas, cûkas.jaunlopus, aitas, cûkas.

Labas cenas!Tâlr. 26142514, 20238990.

Iepçrk kauðanai visu veidu mâjlopus. Tâlr. 29320237, 64546681

SIA “Senlejas” pçrk jaunlopus, liellopus.

Samaksa tûlîtçja.Tâlr. 65033720, 22027252,

26517026, 26604491, 65033730.

Rugâju vidusskolas projekta “Dreams+Teams” lîderu unkoordinatores sk. Loèmeles vârdâ sakâm lielu paldies Daukstu unFreimaòu ìimençm par palîdzîbu skolçnu nokïûðanâ uz seminâru

Alûksnç.

Anna Kindzule sirsnîgi pateicas Rugâju novada domes priekðsçdçtâjaiRitai Krçmerei un vietniekam Valdim Anèam par sniegto atbalstu

dzîvokïa kanalizâcijas sistçmas apmaiòâ. Paldies!

Etnogrâfiskais ansamblis “Abrenîte” no sirds pateicas visiem, visiem,visiem par laba vçlçjumiem un par laba darîjumiem. Paldies, lai Jums

Dieva svçtîba!

Emîlija Bondare saka lielu paldies kombainierimJurim Rubuïevam un Linardam Anèam par sniegto

palîdzîbu.

Rugâju novada “Tonusa” dejotâjas pateicas novadadomei, priekðsçdçtâjai Ritai Krçmerei, kultûras

nodaïas vadîtâjai Guntai Grigânei par doto iespçjuaizbraukt ekskursijâ. Paldies ðoferîtim Valdim.

Skangaïu ìimene pateicas visiem, kuri bija kopâ armums, izvadot mâmiòu, vecmâmiòu, vecvecmâmiòu,

vîramâti mûþîbas ceïâ.

Jaunâkie þurnâlu numuri

Santa Jaunajâ UgunsGrçka sezonâ aktrisei Maijai

Doveikai ir tikusi it kâ neliela, bet ïoti nozîmîgaloma, un nav ðaubu – viòa lieliski ar to tiks galâ.Intervijâ – ne tikai aktrise, bet arî sieviete Maija.

Par Latvijas biznesa sievietçm viòð zina visu.Dvçseïu uzticîbas persona un fitnesa trenerisAndþejs Reiters.

Viòð mums vienmçr bûs parupjais vecpuisis arsentimentâlo sirdi. Itâïu maèo Adriâno Èelentâno.

Vienmçr un visur kopâ? Vai tomçr arî labâsattiecîbâs ir nepiecieðams atpûsties vienam no otra? Attiecîbuparadoksi.

“Mani saista ar jçdzienu “pçdçjais romantiíis””. Ðarmantâkaisgruzîns krievu estrâdç Valçrijs Meladze.

Es aizbraucu, sirds palika... Doties prom no Latvijas vai nç? Melnas meþìînes un asinssarkanas lûpas. Kaislîbu spçles rudens

modç. Pagatavot labu mâjas vînu nav vienkârði. Tomçr pamçìiniet! Jo

mâjâ, kur rûgst vîns, katru dienu ir mazliet svçtku sajûta... Stilistes un ceïojumu gardçdes Þannas Dubskas trako piedzîvojumu

stâsti.

Ievas Veselîba Lai tava meita izaug vesela sieviete. Piekrîti

vakcinâcijai- pasargâ meitu no dzemdes kaklavçþa.

“Es sevî mçìinu kopt un uzturçt dzîvesprieku,nevis depresiju un nolemtîbu,”-saka MargaritaGamperte. Kad viòai bija septiòpadsmit gadi,atklâja multiplo jeb izkaisîto sklerozi, slimîbu, arko viòa iemâcîjusies sadzîvot.

Vismistiskâkâ roze. Ârsti un dziednieki allaþturçjuðies katrs savâ frontes pusç. Ir tikai viena slimîba, kur tie abisatiekas: roze.

Serozais meningîts. Neatmetu pîpçðanu, jo pieòemðos svarâ... Vai uz cigareðu paciòas

ir teikums : “Palîdz pret lieko svaru”? Nav! Tâpçc atmet bailes un laidpaciòu taisni papîrgrozâ!

20 minûtes ik rîtu - vingrojumi stipriem kauliem. Deju un kustîbu terapeite Indra Majore- Dûðele. Vasara uz tavas sejas. Çd rupjmaizi, bet bez garoziòas.

Klubs Pirmoreiz Latvijâ þurnâls ar 3D kailfoto - Inese

Misâne satriecoðâkajâ fotosesijâ “Kluba” vçsturç! No kâda jautâjuma visvairâk baidîjâs

ìenerâlprokurors Çriks Kalnmeiers? Pludmales volejbola kings Aleksandrs

Samoilovs. Ìçnija kaislîbu formulas. Alberts Einðteins.

EXPOnçðanâs. “Kluba” redaktors dodas uz Ðanhaju.

Privâtâ Dzîve Lieckalniòa apmeklç visas Ozoliòa spçles. Ðomases meitai senlatvieðu krustabas. Auziòam mîlestîba ar brîvîbas garðu. Samoilovs izðíîries un atradis jaunu draudzeni. Kiviès: “Mums ir brîvas attiecîbas”. Sonèikai tiesa uzliek naudas sodu. Friziera Karlçna bijuðajai atkal jauns draugs. Gailim memoriâla veidoðanâ palîdz sieva un

meita. Basketbolisti vairâkâs paaudzçs. Preisa vçtrainais brauciens uz Gotlandi. Dârgâkie saderinâðanâs gredzeni.

Sludinâjuma teksts (ne garâks par 5 vârdiem):

Sludinâjumu iesniedz (vârds, uzvârds, adrese, personas kods - netiekpublicçts):

Aizpildiet, izgrieziet un atsûtiet “Vaduguns” redakcijai Balvos, Teâtra ielâ8. Sludinâjumu ievietos iespçjami tuvâkajos brîvajos numuros.

Jums ir iespçja ievietot sludinâjumu “Vadugunî” bez maksas!

Tas var bûtsludinâjums,paziòojums, îssapsveikums vaiatgâdinâjums, tikaijâievçro ðâdinoteikumi:

1. Sludinâjumsnedrîkst bût garâks

par 5 vârdiem.

2. Sludinâjumsjâieraksta ðajâ no“Vaduguns”IZGRIEZTAJÂKUPONÂ, un vienscilvçks drîkst iesniegtTIKAI TRÎSTIKAI TRÎSTIKAI TRÎSTIKAI TRÎSTIKAI TRÎSKUPONUS.KUPONUS.KUPONUS.KUPONUS.KUPONUS.

Derîgs tikai lîdz 8.septembrim

3. Ðis kupons ir derîgs tikai nedçïu - lîdz 8.septembrim

Pçrk zarus un krûmusðíeldoðanai. Tâlr. 26423146.

Pçrk meþus, cirsmas, visu veiduapaïkoku pie ceïa. Tâlr. 29100239.

Pçrk Audi B4, C4, A 4, A6; BMW(1991.- 2003.g.). Tâlr. 29485804.

Pçrk brûklenes, dzçrvenes.Tâlr. 26733848.

Pçrk 1,5-istabu dzîvokli Balvos.Tâlr. 26114012.

Pçrk îpaðumus, cirsmas, liegumus.Tâlr. 29328614, 26489727.

Steíentavâ iepçrk aronijas,smiltsçrkðíus, brûklenes,

dzçrvenes, âbolus. Tâlr. 28638022.

Pçrk

Z/S “Kotiòi” pârdod pârtikasrapðu eïïu, lopbarîbas miltus.

Iespçjama piegâde.Tâlr. 26422231, 27877545,

64546265.

Pârdod Siâmas kaíçnus.Tâlr. 28456141.

Z/S “Kotiòi” pârdod ziemaskvieðu sçklu. Tâlr. 64546265 (9.00-

18.00), 26422231, 26405907.

Pârdod malku ar piegâdi, sâkot no 3 m3. Tâlr. 26626702.

Z.s “Cîrulîði” 5.,11., 16.septembrî pârdosbrûnus, baltus, raibus, zilganpelçkusjaunputnus (5-6 mçn.), dçjçjvistas (10-12mçn.), gaiïus (maina arî pret vistâm).Piegâde. Tâlr. 29424509. Sita-7.20, Kubuli-7.30, Balvi-7.40, Vîksna-8.05, Kuprava-8.20,Viïaka-8.40, Pleðeva-8.45, Þîguri-8.55,Borisova-9.10, Vecumi-9.20, Medòeva-9.30,Ðíilbçni-9.45, Rekava-9.55, Upîte-10.05,Brieþuciems-10.20, Baltinava-10.30, Tilþa-10.50, Golvari-11.05, Bçrzpils -11.20,Liepari-11.30, Lazdukalns -11.45, Kapûne-11.50,Rugâji-12.00, Medòi-12.10,Dubïukalns-12.15, Naudaskalns-12.20, Balvi-12.30, Bçrzkalne-12.40, Rubeòi-13.10.

Pârdod skaldîtu malku. Piegâde.Tâlr. 26565416.

Pârdod audzçðanai piena telîti.Tâlr. 29363218.

Pârdod grûsnu teli. Tâlr. 26547626.

Pârdod klavieres “Rîga”, Ls 180.Tâlr. 28782900.

Pârdod Opel Omega, 2,0, 1995.g.,TA, labâ tehniskâ kârtîbâ. Cena pçc

vienoðanâs. Tâlr. 29123589.

Pârdod

Z/s “Strautiòi” pçrk meþaîpaðumus, cirsmas. Samaksa

tûlîtçja. Tâlr. 29113399.

Pârdod medîbu bisi IÞ-58MA.Tâlr.28295421.

Pârdod jaunzirgu (çrzelis) arciltsrakstiem. Tâlr. 26556076.

Vai abonçji oktobrim?

aduguniV

SludinâjumiTreðdiena 2010.gada 1.septembrisV16.

IZNÂK TREÐDIENÂS, SESTDIENÂS

IZDEVÇJSSIA “BALVU VADUGUNS”

adugunsV REDAKCIJAS ADRESETEÂTRA IELÂ 8

BALVOS, LV-4501NORÇÍINU KONTSA.S. SEB BANKA BALVU FILIÂLÇ Iespiests SIA “Latgales

Druka”, Rçzeknç,Baznîcas 28

TIRÂÞA - 4620

Datorsalikums-SIA “BalvuVaduguns”,

G.LIELMANIS

E-mail: vaduguns@apollo.lv

Nr. LV21 UNLA 0024 0004 6734 5, kods UNLALV2X

Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.Par faktu, skaitïu pareizîbu, kâ arî par sludinâjumu tekstiem

atbild to autors.

Nodokïu maksâtâju apliecîbas Nr. LV 43203002982

Indekss3004

FAKSS -64522257

Tâlrunis-autoatbildçtâjs

- 64520961

REDAKTORS E.GABRANOVS T.64522534, 29360850LITERÂRÂ REDAKTORE S.KARAVOIÈIKA - T.64522126ÞURNÂLISTI: Z.LOGINA, I.ZINKOVSKA - T.64520962M.SPRUDZÂNE, I.TUÐINSKA - T.64522260, A.SOCKA -T.64520961KOREKTORE S.GUGÂNE - T.64522126REKLÂMA D.DIMITRIJEVA- T.64507018; 26161959GRÂMATVEDE S.BÇRZIÒA - T. 64507019ÞURNÂLISTI- 29360851; 26555382

Norimuðas mâtes rokas mîïâs,Mûþîgs miers pâr viòas seju klâts.Tomçr bçrnos vienmçr tâlâk dzîvosNemirstîgs tavs darbs un mîïais glâsts.

Mûsu sirsnîga lîdzjûtîba TatjanaiBaikovai, MÂMIÒU mûþîbas ceïos

pavadot.Viïakas skolu tehniskie darbinieki

Norimst sâpes, izskan dziesma,Apklust mâtes valodiòa.Dvçselîte aizgâjusi,Saules stariem apbirusi.Skumju brîdî esam kopâ ar TatjanuBaikovu, MÂMIÒU mûþîbas ceïâ

pavadot.Viïakas skolu pedagogi

Birst ziedos asaras kâ zvaigznes,Jo tavâ takâ skujas smagi krît.Cik grûti iedegt balto sveci,Un ziedus klât pâr tavu kapu, mât.

Skumju un atvadu brîdî izsakâmpatiesu lîdzjûtîbu Tatjanai Baikovai,MÂMULÎTI mûþîbas ceïâ pavadot.

SIA “Latkomerc” kolektîvs

Saule nenodzisa.Palika arî pasaule visa.Tikai cilvçks projâm gâjaUz zemes mâjâm.

(D.Avotiòa)

Klusa un patiesa lîdzjûtîba AnnaiPlatacei un Priedîðu ìimenei, vîru,tçvu, sievastçvu un vectçvu JÂNI

PLATACI mûþîbâ aizvadot.Ilzes un Zentas ìimenes

Lai sapnis balts viòas dvçseli aijâ,Un klusais miers ar saviem spârniem sedz...Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu Veltiòaiar ìimeni, pavadot VECMÂMIÒU

mûþîbas ceïâ.Ilze, Irçna P., Vçsma, Lida Í., Zane,

Skaidrîte, Inâra P., Marina, Biruta

Tavs mûþs kâ dziesma izdziedâts,Kâ krâsains dzîpars izadîts.Ar rûpçm, raizçm nodzîvots,Nu zemes mâtes klçpim dots.

(V.Kokle-Lîviòai)

Kad pa atvasaras pielijuðâm unâboliem piebiruðâm takâm aizgâjusi

mâmuliòa, mûsu klusa lîdzjûtîbaIlgas Zuðas ìimenîtei, izvadotMÂMIÒU un VECMÂMIÒU kapu

kalniòâ.Valentîna, Anna, Boïeslavs

Asaras kâ karstas lâses,Sâpçdamas sirdî krît.Ai, cik grûti kapu kalnâMîïo mâmulîti pavadot.Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu daktereiIlgai Zuðai, mîïo MÂMIÒU mûþîbâ

pavadot.Grigorjevi Kupravâ, Ceplîte Balvos

Kas smagâks vçl var bût,Pa dzîves taku ejot,Kâ atdot zemei to, kas sirdij tuvs un dârgs.

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaIlgas ìimenei, no MÂMIÒAS

atvadoties.Taòa ar ìimeni

Lai mâtes mîla paliek dziïi, dziïi sirdîPar avotu, kur mûþam spçku smelt...

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu IlgaiZuðai, MÂMIÒU mûþîbâ pavadot.

Vija un Maruta Laicânes

Kaut es savu mâmuliòuCaur zemîti sadzirdçtu!Es satîtu valodiòuKâ dzijiòu kamolâ.Izsakâm dziïu lîdzjûtîbu Ilgai Zuðai,

MÂMIÒU mûþîbâ pavadot.Ðòitkinu un Gavrilovu ìimenes

Uz lûgðanu spârniem gars steidzas,Kur mûþîgâ skaidrîba mirdz.Tur vçtra un negaisi beidzas,Tur mieru gûst cilvçka sirds.

Izsakâm lîdzjûtîbu IvetaiÂbeïkalnei ar ìimeni, PÇTERI

KEISELI mûþîbâ pavadot.Lîvânu ciematiòa kaimiòi

Viss nepazûd, kad, tçti, kapu kalnâPâr tevi vçsas smilðu saujas krît,Vçl paliek siltums, ko tu dzîvç devi,Un kaut kur dziïi sirdî sâpes mît.

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbuLopotovu ìimenei, tçvu, vectçvu

vîratçvu IVANU LOPOTOVUpavadot kapu kalniòâ.

Annuðkânu ìimene

Prâts negrib noticçt, sirds nesaprot,Kam pçkðòi apdzisusi tava diena,Ka sirds, kas prata tik daudz dot,Nu salto taku aiziet viena...

Skumju un sâpju brîdî izsakâmpatiesu lîdzjûtîbu Ivanam

Lopotovam un tuviniekiem,pavadot mûþîbâ TÇVU.

Bukovsku, Sprudzânu, Maèu unAnnuðkânu ìimenes

Tçva stâsts, viòa roku glâstsVçl ðodien ir prâtâ man.Katrs vârds, ko viòð reiz teica,Vçl ðodien sirdî man skan.

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaIvetai Âbeïkalnei ar ìimeni, no

TÇVA atvadoties.Darbabiedri Vîksnâ

Es visu atstâju jums-Savas skumjas, prieku, kas bijis,Savu darbu un domas,Kas kopâ ar jums kâ raibs dzîpars

vijies.Mûsu dziïa lîdzjûtîba Pçterim

Maèam un tuviniekiem, SIEVU,MÂTI, VECMÂMIÒU smiltâjâ

pavadot. Lai balts sapnis viòasdvçseli aijâ un saviem spârniem

klusums apsedz.Vasiïjevu ìimene

Tikai tavâ pavardâ, mât,Uguns tik silti kuras,Kâ dzirkstis viena pie otras turasUn neizkvçl, neizdziest...

(I.Rudene)

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaPçterim Maèam, meitâm Agnetai,

Svetlanai, dçlam Igoram,mazbçrniem, tuviniekiem, SIEVU,

MÂTI, VECMÂMIÒU baltajâmûþîbas ceïâ pavadot.

Vera, Stepans, Initas un Antrasìimenes

Kur mâcîties?

Balvu Tâlâkizglîtîbas centrsBrîvîbas ielâ 47, Balvos

NEPALAID GARÂM IESPÇJU STUDÇT BALVOS!Grâmatvedîbas un finanðu koledþa

1.lîmeòa profesionâlâs augstâkâs izglîtîbas programmas:“Grâmatvedîba un finanses”

“Sabiedrîbas pârvaldes speciâlists”

Informâcijas un sistçmu menedþmenta augstskolaprofesionâlâ bakalaura studiju programma “Uzòçmçjdarbîbas vadîba”Dokumentu pieòemðana otrdienâs - 10.00 -14.00, ceturtdienâs - 13.00-17.00.

9.septembrî dokumentu pieòemðana bez reìistrâcijas maksas.Informâcija: tâlr. 26585964, e-pasts: centrs@balvi.lv

SIA “Gulbenes autoapmâcîbas centrs” Balvos, Tâlâkizglîtîbasun cilvçkresursu attîstîbas centrâ (Brîvîbas ielâ 47)

13. un 14. septembrî plkst. 17.00 uzòems B, C, CE, BE,D kategoriju kursos.

Nodarbîbu laiki tiks noteikti, òemot vçrâ kursantu vçlmes. Tâlr.pasniedzçjam 28700807. B kategorijai tiek piedâvâta ar BMW-118automaðîna (tâda pati kâ CSDD eksâmenâ). Apmâcîbu laiks 5 nedçïas.Instruktoru izvçle! Samaksu iespçjams veikt pa daïâm. Studentiem,skolçniem maksas atlaides.

Tâlr. informâcijai 29267227, mâjas lapa : http://aac.nix.lv

“Tâs atmiòas, tâs atmiòas vçl ðodien sirdî man...”BALTIJAS STARPTAUTISKÂS AKADÇMIJAS Rçzeknes filiâle

uzsâk savu 10.jubilejas gadu un2010.gada 25. septembrî plkst. 17.00 aicina uz

ABSOLVENTU TIKÐANOS.Lîdzi jâòem labs noskaòojums, atmiòas, groziòð un dalîbas maksa Ls 1.

Cerot uz atsaucîbu, filiâles administrâcija.Sîkâka informâcija un pieteikðanâs pa tâlr. 64624696, 64624135,

64624741, 26481642 (Ilona), 29804199 (Anna).

turpinâs uzòemðanastudijâm Balvos lîdz

3.septembrimTâlr. 26585964; 26162614, e-pasts: centrs@balvi.lv

Izmanto iespçju!Nepalaid garâm!

Studijas DaugavpilsUniversitâtes Balvu filiâlç

Apsveikums

Treilera pakalpojumi.

Dziednieks JÂZEPS KANCÂNSpieòems VIÏAKÂ 4.septembrî.

Palîdz atbrîvoties no galvassâpçm,osteohondrozes, roku tirpðanas, muguras,locîtavu sâpçm, asinsvadu, sirds uniekðçjo orgânu slimîbâm.

Tâlr. 29464873.

30.augustâ atvçrts jauns

gaïas veikals.Plaðs sortiments gaïas

izstrâdâjumiem.Svaiga gaïa.Raþotâja cenas.Viïakâ, Tautas 4

(blakus poliklînikai).

Sveicu pastnieci Tamâru jubilejâ!Vanda

Lîdzjûtîbas

BALBALBALBALBALVU SPORVU SPORVU SPORVU SPORVU SPORTTTTTA SKA SKA SKA SKA SKOLOLOLOLOLAAAAAuzòem audzçkòus

basketbola nodaïâ;volejbola nodaïâ;svarcelðanas nodaïâ;vieglatlçtikas nodaïâ;sporta deju nodaïâ;grieíu-romieðu cîòas;peldçðanas nodaïâ.

Pieteikties lîdz 15.septembrimAlejas 2, Balvos. Tâlr. 64521087.

Sludinâjumi

Autoskola “Barons R” organizçautoapmâcîbas kursus.

Skolçniem septembra atlaides.Kursu maksa iespçjama padaïâm. Pieteikties 6. vai

8.septembrî plkst. 17.00, Brîvîbas55 (blakus Supernetto), vai

pirmdien, treðdien, piektdien -9.00-15.00.

Tâlr. 29336212,Arvîds Raciborskis.

Autoskola “Vairogs 21”organizç

AUTOAPMÂCÎBAS KURSUS Viïakâ.

*Skolçniem septembra atlaides.*Kursu maksa iespçjama pa daïâm.

Pieteikties 3. vai 6.septembrî plkst. 17.00, Tautas ielâ 13

(ugunsdzçsçjos).Tâlr. 26324296.

Daþâdi

Pazudusi

Rok dîíus, grâvjus, tîra grâvjus,

lîdzina dîía krastus.

Izbûvç ceïus lauku sçtâm.

Piegâdâ granti, smilti, ðíembas

(daþâdas frakcijas).

Tâlr. 29113399.

Pârvadâ mâjlopus, metâllûþòus (2t).

Tâlr. 29230080.

Piegâdâ smilti, granti, ðíembas,

remontç, greiderç ceïus.

Ekskursijas pçc pieteikuma - lçti.

Veic kravu pârvadâjumus

(ar iekrauðanu un izkrauðanu).

Tâlr. 29105572.

Novâc zarus. 29199067.

Pïauj, smalcina. Tâlr. 29154177.

Alûksnes novada Mâlupes pagastâ

sestdien, 28.augustâ,

pazudusi ‘Latvijas dzinçjs’ kucîte

(4 gadi), melna ar brûniem

plankumiem.

Atsaucas uz vârdu “Dþeta”.

Zvanît 29149247.

Vîzas uz Krieviju, Baltkrieviju, Ukrainu.Auto apdroðinâðana. Kopçðana- krâsu,melnbaltâ, laminçðana, skençðana, faksanosûtîðana. Balvos, Partizânu 21(1.stâvâ). Tâlr./fakss 64522870,26337354.