1. Zintegrowane zarzdzanierodowiskiemWytyczne w zakresie strategii tematycznejw sprawie rodowiska miejskiego

2. Europejskie obszary miejskie - wyzwania rodowiskowe

3. Europejskie obszary miejskie - wyzwania rodowiskowe

4. wzrost gospodarczy=eksploatacjai zanieczyszczenierodowiskazrwnowa ony i stabilnywzrost gospodarczy zrwnowa onyuwzgldniajcy rozwjograniczenia ekologiczne

5. 1968 Raporty Klubu Rzymskiego1969 Czowiek i jego rodowisko raport U Thantabrak relacji technika a ochrona rodowiskawyniszczenie ziem uprawnychbezplanowy rozwj miastzmniejszanie si wolnych powierzchni o terenw otwartychzanikanie form ycia zwierzcego i rolinnegozatruwanie i zanieczyszczanie rodowiska Sztokholmska wiatowa Konferencja1972 ONZ w Sprawie rodowiska Czowieka haso: Tylko jedna Ziemia! 114 pastw, 1200 delegatw pojawia si sustainable development DEKLARACJA SZTOKHOLMSKA

6. 1983 Zgromadzenie Oglne ONZpowoanie wiatowej Komisji ds. rodowiska i Rozwoju (WCED)21 narodw1987 Raport Komisji Brundtlandraport WCED Nasza wsplna przyszo"Rozwj zrwnowa ony to taki rozwj,ktry zaspokaja potrzeby obecnegopokolenia bez pozbawiania mo liwociprzyszych pokole do zaspokojenia ichpotrzeb" 1992 Konferencja ONZ w Rio de Janeiro rodowisko i Rozwj 162 kraje na Szczycie Ziemi Karta Ziemi DEKLARACJA Z RIO AGENDA 21-Globalny Program Dziaa

7. Globalny Program Dziaa AGENDA 21PrzeludnienieUbstwoOchrona zdrowiaZmiana wzorcw konsumpcjiOchrona rodowiskaGospodarowanie zasobami naturalnymirodki i mechanizmy finansowePodstawy prawneSystemy informacyjneTransfer technologiiEdukacja ekologicznaUdzia i rola spoeczestwa

8. 1997 RIO +5 Nowy Jork, Rio de Janeiro2002 RIO +10 wiatowy Szczyt na temat Zrwnowa onego Rozwoju 26 sierpnia - 4 wrzenia 2002 roku Johannesburg 21 000 delegatw ze 109 krajw 104 przywdcw pastw DEKLARACJA Z JOHANNESBURGAw Sprawie Zrwnowa onego Rozwoju PLAN DZIAA -Woda -Energia -Zdrowie -Rolnictwo -Bior norodno -inneRIO +20 wiatowy Szczyt Ziemi w Rio 2012

9. rozwj m I, D. ~woju, blmproces przeobra e, zmian, przechodzenia dostanw lub form bardziej zo onych lub pod pewnymwzgldem doskonalszych; tak e pewne (wy sze)stadium tego procesu, rozkwit, rozrost PWNsamopodtrzymujcy zrwnowa ony trway ekorozwjRwno pokoleniowa Integralno adw Zachowa- IntegralnoZachowanie pojemnoci Subsydiarno nie ekosystemwrodowiska Partnerstwo kapitau Reprodukcja zasobw midzysektorowe natural. Ekologizacja gospodarki Ekonomizacja ochrony rodowiska

10. spoeczestwo gospodarka rodowiskoWzajemne sprz enie systemw spoeczestwo, gospodarka, rodowisko

11. Strategia zrwnowa onego rozwoju UE A Sustainable Europe for a Better World: 2001 A European Union Strategy for Sustainable Development EU SDS COM(2001)264 final Towards a global partnership for sustainable 6EAP 2002 development COM(2002)82 final 2005 Przegld Strategii ZR Unii Europejskiej Deklaracja zasad przewodnich ZR COM(2005)218 final Platforma Dziaania COM(2005)658 final 2006 Odnowiona Strategia R-EU SDS Sprawozdanie okresowe z realizacji Strategii zrwnowa onego rozwoju w 2007 r. KOM(2007) 642 Uwzgldnianie kwestii zrwnowa onego rozwoju w polityce UE w r nych dziedzinach: Przegld UE SDS rok 2009 KOM(2009) 400+ 2009 Monitoring report of the EU sustainable development strategy. Sustainable development in the EuropeanUnion. EUROSTAT

12. Odnowiona Strategia R-EU SDS CELERwnowa enie wzrostu gospodarczego i wysokiego poziomu ycia z ochron rodowiska naturalnego sprawiedliwo i spjno spoeczna: tworzenie demokratycznego spoeczestwa dajcego ka demu staa poprawa jednakowe szanse rozwoju dobrobytu ochrona rodowiska dobrobyt naturalnego: gospodarczy: rozwj gospodarczy pene zatrudnienie bez niszczenia oraz stabilna praca rodowiskaWypenianie obowizkw na arenie midzynarodowej:oglnowiatowa wsppraca, pomoc krajom rozwijajcym si

13. Odnowiona Strategia R-EU SDS ZASADYPropagowanie i ochrona praw podstawowych Integracja politykiSolidarno wewntrz- i midzypokoleniowa Udzia obywateliOtwarte i demokratyczne spoeczestwo Zasada ostro nociUdzia przedsibiorstw i partnerw spoecznychSpjna polityka i ad administracyjno-regulacyjnyKorzystanie z najlepszej dostpnej wiedzyObci enie kosztami sprawcw zanieczyszczenia

14. Odnowiona Strategia R-EU SDSZmiany klimatyczne i ekologiczna energiaZrwnowa ony transportZrwnowa ona konsumpcja i produkcjaOchrona i zarzdzanie zasobami naturalnymiZdrowie publiczneSolidarno spoeczna, demografiaoraz migracjaPrzeciwdziaanie oglnowiatowej biedzie oraz zrwnowa ony rozwj

15. Zrwnowa ona gmina

16. Zrwnowa ona gmina

17. POLITYKA OCHRONY RODOWISKA UE

18. 6th EAP zmiany rodowisko i klimatyczne pestycydy pestycydy zdrowie powietrze powietrzepoprawa legislacjiekologizacja innych polityk miasto miastowolny rynek morze morzeprawa obywatelskie zasoby zasobyplanowanie przestrzenne gleby gleby recykling recyklingi zarzdzanie rodowiskowe rodowisko naturalne zasoby naturalne i bior norodno i odpady

19. CEL: przyczynienie si do lepszego wykonywania istniejcychpolityk i prawodawstwa UE w zakresie rodowiska na poziomielokalnym poprzez wspieranie i zachcanie wadz lokalnych do przyjciabardziej zintegrowanego podejcia do gospodarki miejskiej

20. Wytyczne dotyczce zintegrowanego zarzdzania rodowiskiemCele,zadania, Zintegrowaneprzyjte obowizki, podejcia prowadzprocedury do mo liwoci Elementymonitorowania lepszego planowania zasadnicze dlapostpu, oraz przynosz skutecznegokonsultacje bardziej znaczce wdra ania rodkwpubliczne, wyniki elementyprzegld, zasadnicze dlaaudyt skutecznegosprawozdawczo wdra ania rodkw Lokalna Agenda 21, zobowizania z Aalborg, EMAS

21. Wytyczne dotyczce planw zrwnowa onego transportu miejskiegoEfektywne Bezpieczestwoplanowanie Dostp do towarw i usugtransportu Zanieczyszczenie powietrza HaasDugofalowa wizja Emisje gazw cieplarnianych Zu ycie energii U ytkowanie gruntw Zaplanowanie wymogw finansowych dotyczcych infrastruktury i pojazdw Opracowanie programw zacht dla wsparcia wysokiej jakoci transportu publicznego, bezpiecznej jazdy rowerem i spacerowania. koordynacja z planami zagospodarowania gruntw na waciwych szczeblach administracyjnych.

22. EFEKTY SYNERGII Z INNYMI POLITYKAMI

23. EFEKTY SYNERGII Z INNYMI POLITYKAMI

24. EFEKTY SYNERGII Z INNYMI POLITYKAMI

25. EFEKTY SYNERGII Z INNYMI POLITYKAMI

26. Zintegrowane zarzdzanie rodowiskiem(Integrated Environmental Management, IEM)

27. Zintegrowane zarzdzanie rodowiskiem(Integrated Environmental Management, IEM)

28. Zintegrowane zarzdzanie rodowiskiem (Integrated Environmental Management, IEM) 5 gwnych etapw powtarzajcych si w cyklach rocznych Wyznaczanie zada Przegld warunkw przygotowanie programu bazowych strategicznego i planw dziaania Zobowizanie polityczne zatwierdzenieSprawozdawczo programui ocena strategicznego Wdra anie planu dziaania, monitorowanie

29. Ewa Borkowska-Domaska i Marek Jasinkiewicz JJAK BUDOWA PROGRAM EKOROZWOJU W GMINIE MIEJSKIEJ

30. The European Sustainable Cities and Towns Campaign KARTA MIAST EUROPEJSKICH NA RZECZ EKOROZWOJU Aalborg 1994 Proces przygotowania lokalnego planu dziaania: rozpoznanie istniejcych struktur planowania i finansw jak rwnie innychplanw i programw; systematyczna identyfikacja problemw i ich przyczyn dokonywana przyszerokiej konsultacji spoecznej; priorytyzacja zada majcych rozwizywa poszczeglne problemy; stworzenie z udziaem wszystkich sektorw spoecznoci wizji spoecznocizgodnej z pojciem ekorozwoju; rozpatrywanie i ocena alternatywnych opcji strategicznych; przygotowanie dugoterminowego planu dziaania na rzecz ekorozwoju, ktryzawieraby wymierne cele; opracowanie praktyczne zastosowania tego planu wczajc w toharmonogram dziaa i opis rozo enia zada midzy partnerami; przygotowanie systemw i procedur do kontroli i sprawozdawczocizwizanej z wprowadzeniem planu w ycie.

31. The European Sustainable Cities and Towns Campaign KARTA MIAST EUROPEJSKICH NA RZECZ EKOROZWOJU Aalborg 1994 II Konferencja europejska Lizbona 1996 Lizboski program dziaania: od sw do czynw Turku 1998 Sofia 1999 Sewilla 1999 Haga 1999III Konferencja europejska Hanower 2000Apel hanowerskiIV Konferencja europejska Aalborg +102004V Konferencja europejska Sewilla 2007VI Konferencja europejska Dunkierka2010

32. The European Sustainable Cities and Towns Campaign Zobowizania z Aalborg

33. Tworzenie innowacyjnych, zrwnowa onych i inkluzywnych spoecznoci(tumaczenie nieoficjalne)czy nas ambicja by przeksztaca stojce przed nami wyzwania zwizane zobecnym kryzysem finansowym i ekonomicznym z ich spoecznymikonsekwencjami, na rzecz budowy innowacyjnych, zrwnowa onych iinkluzywnych spoeczestw europejskich;Jako najbli ej zwizani z mieszkacami, pragniemy aktywnie wprowadza donaszej gospodarczej polityki rozwojowej idee wczenia spoecznego ilikwidacji ubstwa , zapewniajc naszym obywatelom mo liwo prowadzeniastylu ycia opartego na niskim poziomie zu ycia wgla;

34. Dostrzegajc powa ny wpyw obecnego kryzysu na modele produkcji cechujce si przewag sektorw o wysokiej intensywnoci zasobw i energii, jestemy szczeglnie wiadomi tego, i wybr zrwnowa onej, zielonej i inkluzywnej gospodarki jest jedynym sposobem na poczenie poprawy jakoci ycia, rozwoju gospodarczego i dobrobytu spoecznego;Zwalczajc efekty kryzysu poprzez o ywienie inwestycyjne, w pierwszej kolejnoci stosowa pragniemy inwestycje, strategie i dziaania, d ce do wikszej wydajnoci zasobw i bardziej przyjazne dla rodowiska, oraz takie, ktre pozwol uczyni nasze spoecznoci bardziej inkluzywnymi, poprzez opieranie strategii na spoecznej wiedzy, co jednoczenie polepszy jako ycia oraz zwikszy poziom zatrudnienia, wiedzy i innowacji wszystkich obywateli;

35. Pragniemy wykorzysta cao naszych rzdowych kompetencji, wpywu na podejmowanie decyzji, zarzdzania, managementu i systemw organizacyjnych by przeksztaca lokalne spoecznoci tak, aby stay si spoecznociami o niskim poziomie zu ycia wgla, odpornymi klimatycznie, zrwnowa onymi i inkluzywnymi spoecznie;D ymy do humanizowania obecnych wyzwa globalnych na poziomie lokalnym, szczeglnie na polu mitygacji i adaptacji zmian klimatycznych, tak, aby umo liwi obywatelom i przedsibiorcom lepsze zrozumienie istniejcych problemw, wsplne zaanga owanie si pod wzgldem odpowiedzialnoci i zwikszenie efektywnoci swoich dziaa;

36. Pragniemy szerzy ide zrwnowa enia poprzez poszerzanie zrozumienia, wiedzy i innowacji, jednoczenie uskuteczniajc zarzdzanie i wspprac ze spoeczestwem, lokalnymi instytucjami badawczymi, lokalnymi przedsibiorstwami, a tak e placwkami owiatowymi i kulturowymi na terenie naszych spoecznoci;Szczegln uwag powicimy spoecznej i rodowiskowej odpowiedzialnoci zbiorowej innych czynnych, lokalnych placwek w naszych spoecznociach, w celu promowania i implementacji zrwnowa onych, innowacyjnych projektw;

37. Bdziemy kontynuowa nasz rol jako dostarczycieli wysokich jakociowo usug publicznych, integrujc nowe usugi dodane, ktre zwiksz jako ycia naszych obywateli w zrwnowa ony sposb, szczeglnie w domenie gospodarki mieszkaniowej, mobilnoci, energii, dostarczania ywnoci, zarzdzania odpadami, dostarczania wody, usug sanitarnych, polityki przeciwpowodziowej, komunikacji i infrastruktur spoecznych; d ymy do szerzenia koncepcji europejskiego e-miasta i miasta informacyjnego;Pragniemy zapobiega zjawisku urban sprawl, promowa mobilno multimodaln i zmniejszenie ruchu drogowego, jak rwnie podejmowanie bardziej zrwnowa onych i zdrowszych decyzji odnonie mobilnoci wewntrz i na zewntrz naszych spoecznoci, szczeglnie wzgldem ludnoci mniej uprzywilejowanej zagadnienia te stanowi przewag w ramach konkurencyjnoci lokalnej;

38. Pragniemy znacznie obni y lokalne poziomy emisji gazw cieplarnianych, intensywno energetyczn oraz promowa i zwiksza u ycie lokalnych odnawialnych zasobw energetycznych jako alternatyw dla nieodnawialnych rde energii w obrbie lub powy ej celw unijnych; rwnolegle pragniemy zwiksza r norodno biologiczn w obszarach miejskich na terenie naszych spoecznoci;Pragniemy () skupi si na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszcze;

39. Pragniemy szerzy wspprac midzy europejskimi miastami i miastami w innych rejonach wiata, aby poszerza i przekazywa wiedz i innowacj z zamiarem umacniania rozwoju zrwnowa onego I przezwyci ania nierwnoci w zglobalizowanym wiecie;Ponownie podkrelamy nasze zobowizanie wzgldem wsplnego dzielenia si wiedz i dowiadczeniami na polu zrwnowa enia lokalnego, zarwno na poziomie europejskim jak i midzynarodowym, jak rwnie wzgldem wsplnego dziaania na rzecz zminimalizowania szkodliwych efektw kryzysu globalnego na poziomie lokalnym; z takim zamiarem pragniemy kontynuowa nasz prac, kierujc si postanowieniami Karty Aalborskiej (ponad 2500 zebranych podpisw) i Zobowiza Aalborskich (ponad 650 zebranych podpisw).

40. Wsppraca midzyrzdowa Pastw Czonkowskich UE w zakresierozwoju miast Przyjcie Acquis Urban (2004 r.) Przyjcie Porozumienie z Bristolu nt. zrwnowa onych wsplnot (Bristol Accord) 2005 r. Przyjcie Karty Lipskiej nt. zrwnowa onych miast europejskich (2007 r.) Przyjcie Deklaracji z Marsylii (2008 r.) Przyjcie Deklaracji z Toledo dot. zintegrowanej rewitalizacji obszarw miejskich (2010 r.)

41. Zao enia systemu zarzdzania rozwojem Polski [RM kwiecie 2009] Strategia Zrwnowa onego Rozwoju Polski do roku 2025 zostaa uchylona w 2007r. Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju (DSRK) Cel: zapewnienie adu przestrzennego i jednoczesne wspieranie rozwoju spoeczno-gospodarczego, z uwzgldnieniem zasady zrwnowa onego rozwoju. KPZK + cz strategiczno-wizyjna rozwoju kraju w perspektywie dugookresowej (oparta na paradygmacie ZR) redniookresowa Narodowa Plan Strategia Rozwoju Kraju Strategia Zagospodarowania (SRK) Spjnoci (NSS) Przestrzennego Kraju Inne strategie rozwoju (SR) odnoszce si do rozwoju regionw, rozwoju miast, rozwoju przestrzennego, sektorw lub dziedzin, realizowane przy pomocy programw* Docelowo KPZK bdzie stanowia element Dugookresowej Strategii Rozwoju Kraju.

42. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie KOMUNIKAT KOMISJI: Wyj poza PKB Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie KOM(2009) 433, sierpie 2009 Joseph E. STIGLITZ, Amartya SEN, Jean-Paul FITOUSSI. Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress, wrzesie 2009

43. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie

44. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecieDotychczasowe dowiadczenia Wskaniki D-P-R-I-S (EEA) Drivers Responses Wskaniki D-S-R Bank wiatowy, OECD, ONZ PRESJA Formy aktywnoci Energia Transport Przemys STAN rodowiska Rolnictwo i zasobw naturalnych Pozostae Powietrze Woda Krajobraz Pressures Impact REAKCJA Zasoby naturalne Organizacje i instytucje ekonomiczne i rodowiskowe Administracja Gospodarstwa domowe Przedsibiorstwa Organizacje midzynarodowe State Program Narodw Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) - wskanik rozwoju spoecznego (Human Development Index HDI) okrelajcy stopie rozwoju pastw na podstawie poczonego pomiaru PKB, zdrowia i edukacji.

45. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie5 DZIAA NA RZECZ LEPSZEGO POMIARU POSTPU

46. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie 5 DZIAA NA RZECZ LEPSZEGO POMIARU POSTPU Uzupenienie PKB wskanikami Caociowy indeks rodowiskowy rodowiskowymi i spoecznymi Zanieczyszczenie i inne szkody wyrzdzone w rodowisku na terytorium UE. Spadek wartoci indeksu bdzie wiadczy o dokonaniu postpw w zakresie ochrony rodowiskaIndeks jakoci rodowiska zmiana klimatu i zu ycie energii przyroda i r norodno biologiczn zanieczyszczenie powietrza i wpyw Ilu obywateli UE yje w na zdrowie zdrowym rodowisku ? zu ycie i zanieczyszczenie wody wytwarzania odpadw i wykorzystanie zasobw

47. Wyj poza PKB. Pomiar postpu w zmieniajcym si wiecie5 DZIAA NA RZECZ LEPSZEGO POMIARU POSTPU Uzupenienie PKB wskanikami Jako ycia i dobre samopoczucie rodowiskowymi i spoecznymi Dochd, usugi publiczne, zdrowie, czas wolny i wypoczynek, zamo no, mobilno Bezporednie miary jakoci ycia i dobrego samopoczucia Badania nad wykonalnoci opracowania wskanikw dobrego samopoczucia Zwikszenie praw konsumenta

48. Nowe wyzwania

49. Dzikuj za uwag