zmiany mikroekonomicznych filarów wzrostu w latach 2000-2005 w polsce

Zmiany mikroekonomicznych filarów wzrostu

w latach 2000-2005 w Polsce

Jan Macieja, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN Zygmunt Bieńko, Centrum Informacji Społ.-Gospodarczej MG

Warszawa – lipiec, 2006

Wprowadzenie Filary wzrostu gospodarczego: a) tempo wzrostu zasobów siły roboczej, b) tempo zmian kapitału ludzkiego, c) zmiany kapitału trwałego (mierzone nakładami na nowe obiekty majątkowe oraz ich ulepszania), d) redukcja kosztów realnych mierzona: 1) stopą zwrotu brutto na aktywach, 2) wydajnością pracy; mierzy również tempo zmian zasobów kapitału ludzkiego w firmach, 3) relacją produkcji dodanej do łącznego zużycia kapitału ludzkiego, trwałego i finansowego (TFP), e) stopa zwrotu netto na kapitale własnym. Wnioski:1. Na pięć filarów wzrostu, trzy: c, d, e oraz częściowo b kształtowane są przez przedsiębiorstwa i zmiany ich wartości numerycznych w największym stopniu wyznaczają tempo wzrostu PKB. Jednakże na stopę zwrotu przemożny wpływ wywiera wysokość opodatkowania dochodów.

2. Długotrwały wzrost PKB wyznaczany jest długookresową stopą zwrotu na kapitale własnym, gdyż to ona decyduje o kierunkach przeznaczenia oszczędności. O poziomie inwestowania decyduje nie tylko wysokość stopy zwrotu, ale również pewność zwrotu, wyznaczana ryzykiem inwestycyjnym - politycznym, a zwłaszcza wynikającym ze stanu finansów publicznych. 3. Na stopę zwrotu wpływają podatki i wydajność pracy, która podnosi produktywność kapitału.

Popatrzmy teraz jak powyższe procesy i mechanizmy kształtowały sięod roku 2002 - w ujęciu kwartalnym.

Rys.1 Z rysunku 1 wynika, że:I. W okresie IV 2003 – IV 2005:1. szybciej od sprzedaży (1,22) rósł eksport (1,27), poprawił się się wynik operacyjny (1,25), a zwłaszcza wynik finansowy netto (3,00).

Wolniej rosła EBITDA (1,17).2. skokowy wzrost wyniku finansowego netto nastąpił w I kw. 2004.II. W okresie I. 2003 – I. 2006: - sprzedaż wzrosła 1,39 razy, - eksport 1,66 razy, - wynik operacyjny 1,64 razy, - wynik finansowy 2,83 razy, - EBITDA 1,41 razy.

050

100150200250300350400

kwartały w latach 2003 - 2006

mld

zł

Sprzedaż og. Eksport Wynik operac.

Wynik fin.og. EBITDAOKRES Sprz. og. Eksport Wynik operac.Wynik fin.og.EBITDA2003 I 237 35 11 6 22

2003 II 255 37 11 9 23

2003 III 270 40 14 10 26

2003 IV 295 45 12 5 24

2004 I 282 48 19 17 31

2004 II 304 51 21 22 34

2004 III 312 48 21 21 33

2004 IV 334 51 13 17 26

2005 I 290 47 17 15 29

2005 II 318 53 19 18 32

2005 III 329 52 19 19 32

2005 IV 360 57 15 15 28

2006 I 330 58 18 17 31

Rys. 2.Z wykresu wynika, że:•w okresie IV 2002 do IV 2005 rentowność wzrosła 1,73 razy (przychodów ze sprzedaży 1,22), a od I.2002 do I.2006 1,71 razy;•w IV kw. 2005 w stosunku do III kw. 2005 rentowność obniżyła się o 17,3%;•w I kw. 2006 w stosunku do I kw. 2005 rentowności obniżyła się o 3% (0,97).

Rentowność sprzedaży

0,00%1,00%2,00%3,00%4,00%5,00%6,00%7,00%

kwartały lat 2002 - 2006

Rent

owno

ść s

prze

d. b

r. w

%

RS2002 I 3,12%

2002 II 3,18%

2002 III 3,92%

2002 IV 2,71%

2003 I 4,25%

2003 II 4,13%

2003 III 4,98%

2003 IV 4,11%

2004 I 6,10%

2004 II 6,63%

2004 III 6,39%

2004 IV 4,49%

2005 I 5,49%

2005 II 5,70%

2005 III 5,68%

2005 IV 4,80%

2006 I 5,33%

Rys. 3.W okresie 2003 – 2006 poziom zapasów ogółem powiększył się 1,29 razy, z. materiałów 1,38 razy,z. półproduktów 1,27 razy, produktów i towarów 1,25.Szybszy przyrost zapasów materiałów (1,37) od przychodów ze sprzedaży (1,22) i zapasów ogółem (1,29) pozwala na postawienie hipotezy, że część nakładów inwestycyjnych wliczana była.W I kw. 2006 zapasy materiałów rosły wolniej zapasów ogółem, z. półproduktów, z. produktów i z.towarów.

0

20

40

60

80

100

120


mld z

ł

ZAP.OGÓŁEM Z.MATERIAŁÓW Z.PÓŁPROD.

Z.PRODUKTÓW Z.TOW.

OKRES ZAP.OGÓŁEM Z.MATERIAŁÓWZ.PÓŁPROD.Z.PRODUKTÓWZ.TOW.

2003 I 82 24 12 15 29

2003 II 82 25 12 15 29

2003 III 84 27 13 14 30

2003 IV 83 27 11 16 28

2004 I 88 27 12 16 31

2004 II 92 29 13 15 32

2004 III 98 32 14 16 33

2004 IV 98 32 12 19 33

2005 I 99 31 13 18 34

2005 II 101 32 15 18 34

2005 III 104 34 15 18 35

2005 IV 107 37 14 20 35

2006 I 106 33 15 19 37

Rys. 4Rysunek pokazuje:• gwałtowny spadek obciążeń zysku brutto w I kwartale 2004 roku; w IV kw. 2005 w stosunku do III kw. 2005 obciążenia wzrosły 1,11 razy, natomiast w I kw.2006 do IV kw.2005 1,20 razy.• niezmienny udział podatków lokalnych w kosztach;• praktycznie niezmienny udział kosztów ubezpieczeń społ. w kosztach robocizny w całym badanym okresie; Udział tych kosztów rósł w I kw. kazdego roku. .

OZPO-obc.zysku przed opodatk.Pod. w KDO - udział pod. i opłat w K.dział.oper.KU w K.rob.- udział kosztów ubezp. w kosztach roboc.

Podstawowe obciążenia budżetowe dział. gosp.

0%10%20%30%40%50%60%


obcią

żeni

a w %

OZPO Pod.w KDO KU w K.rob.

Okres OZPOPod.w KDO KU w K.rob.

2003 I 50% 5% 22%

2003 II 37% 5% 20%

2003 III 33% 5% 18%

2003 IV 54% 4% 19%

2004 I 21% 5% 21%

2004 II 19% 4% 20%

2004 III 19% 4% 18%

2004 IV 19% 4% 19%

2005 I 27% 4% 21%

2005 II 19% 4% 20%

2005 III 18% 4% 19%

2005 IV 20% 4% 19%

2006 I 24% 4% 21%

Rys. 5. Polska „krzywa Laffera” Rysunek pokazuje, że:• znaczącemu obniżeniu stawki podatku w I kw. 2004r. towarzyszy wzrost wpływów do budżetu. Są one wyższe w I kwartale niż w pozostałych.

Świadczenia dla budżetu

0,05,0

10,015,020,025,030,035,040,045,0

kwartały lat 2003 -2006

mld

zł

Okres Świadcz.dla budż.2003 I 29,9

2003 II 27,0

2003 III 27,5

2003 IV 29,9

2004 I 31,4

2004 II 33,1

2004 III 34,2

2004 IV 36,0

2005 I 39,8

2005 II 33,6

2005 III 34,3

2005 IV 37,4

2006 I 41,5

Rys.6.W okresie: I kw. 2003 do I kw. 2006: należności rosły szybciej (1,20) od zobowiązań (1,09), co jest oznaką dobrej sytuacji finansowej w badanych przedsiębiorstwach; wzrósł wskaźnik pokrycia zobowiązań (1,10 razy), mierzony relacją EBITDA (wynik operacyjny + amortyzacja) do zobow. ogółem.W I kw. 2006 w stosunku do I kw. 2005:należności wzrosły 1,32 razy, zobowiązania 1,08 razy;wskaźnik pokrycia zobowiązań obniżył się (0,98).

050

100150200250300350


mld z

ł

Nal.k.term. Zob.k.termin. Wsk.pokr.zob.OKRES Nal.k.term.Zob.k.termin.Wsk.pokr.zob.2003 I 163 262 47

2003 II 166 266 47

2003 III 171 265 53

2003 IV 171 275 49

2004 I 177 271 64

2004 II 179 271 69

2004 III 183 271 68

2004 IV 180 276 53

2005 I 173 267 63

2005 II 186 283 65

2005 III 179 275 64

2005 IV 198 298 54

2006 I 196 287 62

Wsk.pokr.zob. w promilach = EBITDA : Zobow.og.

Rys. 7. W okresie: I kw. 2003 – I kw. 2006:aktywa wzrosły 1,23 razy, co oznacza, że powiększył się o 23% zasób majątku, a tym samym umocnił się jeden z trzech mikroekonomicznych filarów wzrostu;• zmalał udział zobowiązań w pasywach o 14%, co stanowi dodatkowy dowód na poprawę sytuacji finansowej w badanych firmach;• wzrosła księgowa wartość firm o 40%, co wyraża się wysoką stopą zwrotu z nakładów inwest. i zachęca do dalszego inwestowania. W I kw. 2006 w stosunku do I kw. 2005:aktywa wzrosły o 12,5%, a o 9,3% zmniejszył się udział zobowiązań w pasywach;księgowa wartość firm wzrosła o 15,3%.

0

200

400

600

800

1000

1200


mld

zł

Pasywa Zobow.og. Zob.:Pas.w % Akt.-Zob.2003 I 881 463 53 418

2003 II 901 481 53 421

2003 III 922 485 53 437

2003 IV 966 499 52 467

2004 I 952 485 51 467

2004 II 989 488 49 501

2004 III 985 489 50 497

2004 IV 1001 486 49 515

2005 I 971 462 48 509

2005 II 1029 490 48 539

2005 III 1000 503 50 497

2005 IV 1095 520 47 575

2006 I 1092 505 46 587

KUP/P = Udział kosztów uzyskania przychodów w przychodach ogółemRys. 8a.

Wskażnik kosztów uzyskania przychodów do przychodów ogółem

0,900,920,940,960,981,001,021,04

2002

I20

02 II

2002

III

2002

IV20

03 I

2003

II20

03 II

I20

03 IV

2004

I20

04 II

2004

III

2004

IV20

05 I

2005

II20

05 II

I20

05 IV

2006

I


wska

źnik

udz

iału

OKRES KUP/P2002 I 0,99

2002 II 1,00

2002 III 0,99

2002 IV 1,02

2003 I 0,99

2003 II 0,98

2003 III 0,98

2003 IV 1,00

2004 I 0,95

2004 II 0,94

2004 III 0,95

2004 IV 0,96

2005 I 0,96

2005 II 0,96

2005 III 0,95

2005 IV 0,97

2006 I 0,95

• spadek udziału kosztów wraz ze spadkiem opodatkowania dochodów dowodzi wychodzenia z szarej strefy wraz z obniżaniem podatków.

Rys. 8.b. Wydajność pracy mierzona jest relacją produkcji dodanej.Z badań wynika, że w okresie I kw. 2006 do I kw. 2002:nastąpił wzrost wydajności pracy o 40% w ciągu zaledwie 4 lat. (W USA w ciągu ostatniego wieku wydajność pracy rosła 1,5% rocznie);• w I kw. 2006 do I kw. 2005 wydajność wzrosła o 5,0%;wzrost wydajności (1,40) był nieco wyższy od wzrostu przychodów (1,39). Oznacza to, że znacznemu powiększeniu przychodów nie towarzyszyło tworzenie miejsc pracy.(Wzrost wydajności przeciwdziała spadkowej tendencji stopy zwrotu, sprzyjając ciągłości wzrostu gospodarczego).

Wydajność pracy w gospodarce

0

5

10

15

20

25

2002

I20

02 II

2002

III

2002

IV20

03 I

2003

II20

03 II

I20

03 IV

2004

I20

04 II

2004

III

2004

IV20

05 I

2005

II20

05 II

I20

05 IV

2006

I


tys.

zł

WPOkres WP

2002 I 15

2002 II 16

2002 III 17

2002 IV 17

2003 I 17

2003 II 18

2003 III 19

2003 IV 20

2004 I 20

2004 II 21

2004 III 21

2004 IV 21

2005 I 20

2005 II 21

2005 III 21

2005 IV 22

2006 I 21

Rys. 8c. Przybliżony podział pierwotny wytworzonego produktu

-0,40-0,30

-0,20-0,100,00

0,100,20

0,300,400,50

0,600,70


wsk

azni

ki u

dzia

łu

DB w WP - udziałwpł.do budż.wWP

DP w WP - udziałdoch.przeds.wWP

DPr w WP - udziałdoch.prac.w WP

RN w WP - resztaniezbil.w WP

8.d. Przybliżony podział wtórny wytworzonego produktu

-0,40-0,30-0,20-0,100,000,100,200,300,400,500,60


wsk

aźni

ki u

dzia

łu

DB w WP - udziałwpł.do budż.w WP

DP w WP - udziałdoch.przeds.w WP

DPr w WP - udziałdoch.prac.w WP

RN w WP - resztaniezbil.w WP

Rys. 9. TFP równa się relacji produkcji dodanej do łącznej wielkości amortyzacji, płac i narzutów na płace oraz kosztów finansowych.W okresie I kw. 2006 - I kw. 2002 nastąpiła poprawa łącznej efektywności wykorzystania kapitału ludzkiego, rzeczowego i finansowego o 22%. (W USA w ciągu ostatniego wieku roczna poprawa wynosiła ok. 1,5%).TFP jest najlepszą miarą spadku kosztów realnych – najważniejszego mikroekonomicznego filaru wzrostu, wyznaczającego poziom stopy zwrotu na zainwestowanym kapitale.Spadek poziomu TFP w IV kwartale 2002, 2003, 2004 i 2005 może być wynikiem bardziej precyzyjnej sprawozdawczości niż w pozostałych kwartałach.

TFP w gospodarce Polski ogółem

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2002

I

2002

II

2002

III

2002

IV

2003

I

2003

II

2003

III

2003

IV

2004

I

2004

II

2004

III

2004

IV

2005

I

2005

II

2005

III

2005

IV

2006

I


wsk

ażni

k TF

P

TFPOkres TFP

2002 I 1,10

2002 II 1,07

2002 III 1,12

2002 IV 1,03

2003 I 1,12

2003 II 1,21

2003 III 1,22

2003 IV 1,10

2004 I 1,31

2004 II 1,45

2004 III 1,38

2004 IV 1,20

2005 I 1,31

2005 II 1,35

2005 III 1,37

2005 IV 1,29

2006 I 1,34

Rys. 10. Z wykresu wynika, że: nastąpił wzrost stopu zwrotu brutto z aktywów wraz ze spadkiem stopy opodatkowania w I kwartale 2004 r. W I kw. 2006 była

2,13 razy wyższa niż w I kw. 2003;• nastąpił gwałtowny wzrost stopy zwrotu netto z zainwestowanych kapitałów własnych (4 razy), czyli znacząco wzmocnił się

kolejny mikroekonomiczny filar wzrostu gospodarczego; wysokiemu wzrostowi stopy zwrotu nie towarzyszył wzrost nakładów inwestycyjnych. znacząco niższy poziom ROA i ROE w IV kw. 2003, 2004 i 2005 r. prawdopodobnie jest wynikiem niedoskonałości statystyki.Uwaga: w IV kw. 2005 r. wsk.ROE był o 37,5% niższy niż w III kw. 2005 r., ale był też o 25,4% niższy niż w IV kw. 2004 r., co już nie

jest błędem statystycznym. W I kw.2006 ROE był identyczny jak w I kw.2005 oraz o 8% wyższy niż w IV kw.2005.Dwa fundamentalne pytania:1) Dlaczego gwałtownemu wzrostowi ROE nie towarzyszył wzrost inwestycji? Hipoteza 1. Realna stopa zwrotu nie uległa tak

znacznej zmianie jak stopa nominalna. Hipoteza 2. Główną przyczynę stanowi wysokie ryzyko inwestycyjne.2) Czy spadek ROE i obserwowany w IV kw. 2005 r. szybszy wzrost kosztów robocizny niż wydajności może – a zwłaszcza kiedy -

doprowadzić do zmiany ścieżki wzrostowej PKB? Hipotezie tej zaprzecza wzrost ROE w I kw.2006.

0,00%0,50%1,00%1,50%2,00%2,50%3,00%3,50%4,00%


war

tośc

i % w

skaź

nikó

w

ROAbr.% ROEn.%OKRES ROAbr.% ROEn.%2003 I 0,72% 0,76%

2003 II 0,94% 1,28%

2003 III 1,08% 1,54%

2003 IV 0,53% 0,50%

2004 I 1,82% 2,92%

2004 II 2,18% 3,50%

2004 III 2,10% 3,36%

2004 IV 1,70% 2,68%

2005 I 1,55% 2,16%

2005 II 1,75% 2,72%

2005 III 1,91% 3,15%

2005 IV 1,32% 2,00%

2006 I 1,53% 2,16%

Rys. 11. Dynamika zmian kosztów robocizny i wydajności pracy (koszty robocizny = wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia; wydajność pracy mierzona jest produkcją dodaną).W okresie I kw. 2002 – I kw. 2006:wydajność pracy wzrosła 1,39 razy, a koszty pracy 1,19 razy (wskaźnik opłacenia 0,86); w IV kw. 2005 w stosunku do III kw. 2005 wydajność pracy wzrosła o 5,8%, a koszty pracy o 12,99% (wskaźnik opłacenia 1,07).Hipoteza: Skutek poprawy sytuacji na rynku pracy. • W I kw.2006 w stosunku do IV kw. 2005 wyd.pracy zmalała o 5,7%, a koszty robocizny zmalały o 10,3%, wsk.opłacenia (0,92).

Opłacenie wzrostu wydajności pracy wzrostem kosztów pracy

0,005,00

10,0015,0020,0025,00

2002

I20

02 II

2002

III

2002

IV20

03 I

2003

II20

03 II

I20

03 IV

2004

I20

04 II

2004

III

2004

IV20

05 I

2005

II20

05 II

I20

05 IV

2006

I


war

t. w

sk.

Wyd.pracy Koszty pracy Wsk.opłac.

OKRES Wyd.pracyKoszty pracyWsk.opłac.2002 I 15,14 8,72 1,00

2002 II 15,71 8,85 1,02

2002 III 16,56 9,04 1,03

2002 IV 17,03 9,82 0,95

2003 I 17,02 9,13 1,07

2003 II 17,64 9,32 1,02

2003 III 18,59 9,54 1,03

2003 IV 19,57 10,36 0,97

2004 I 20,08 9,73 1,09

2004 II 21,05 9,75 1,05

2004 III 21,26 9,96 0,99

2004 IV 21,37 10,85 0,92

2005 I 19,90 9,80 1,03

2005 II 21,20 10,25 1,02

2005 III 21,09 10,16 1,00

2005 IV 22,32 11,48 0,94

2006 I 21,10 10,40 0,92

Rys. 12Nakłady na inwestycje rzeczowe wg F-01ogółem nakłady na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenia istniejących charakteryzują się cyklicznością: spadają w I kw. do stałego poziomu ok.. 10 mld zł i rosną w pozostałych kwartałach, osiągając poziom: 17,5 mld zł w IV kw. 2003, 20,5 mld zł w IV kw. 2004 i 24,2 mld zł w IV kw. 2005.

Nakłady inwestycyjne w gospodarce

05

10152025


mld

zł

OGÓŁEM BUDOWLE MASZYNY ŚR.TRANSP.

Podsumowanie

1. Badane firmy, czyli zatrudniające 50 i więcej osób, o łącznej sprzedaży w 2005 roku wynoszącej 1300 mld zł, rekrutujące się z sektorów innych niż bankowy i ubezpieczeniowy:

- wykazały lekko zwiększające się tempo wzrostu, z wyraźnymi spadkami przychodów w pierwszym kwartale każdego roku. - szybciej od przychodów rósł eksport;- osiągały też wyższy wynik operacyjny (1,73), a zwłaszcza rentowność (1,82); wolniej rosła EBITDA (1,17);- w najwyższym tempie poprawił się wynik finansowy netto (3,00). Skokowy wzrost odnotowano w I kw. 2004.2. Zapasy ogółem rosły wolniej (1,26) od zapasów materiałowych (1,42), ale szybciej od zapasów półproduktów (1,25), produktów i

towarów (1,20). W ostatnim kwartale proporcje te jednak odwróciły się.3. Obniżka podatku dochodowego w 2004 r. poprawiła rentowność, stopę zwrotu brutto na aktywach i stopę netto na kapitale

własnym, zwiększając zarazem świadczenia na rzecz budżetu.4. Wzrosły aktywa, zmalał udział zobowiązań w pasywach, wzrosła wartość księgowa firm.5. Wydajność pracy mierzona produkcją dodaną w IV kw. 2005, wzrosła w tempie wyższym od przyrostu sprzedaży, czyli wzrost

sprzedaży nie powoduje w tej grupie przedsiębiorstw wzrostu zatrudnienia (spadku bezrobocia).6. Poprawiła się o 25% łączna produktywność zastosowanego kapitału ludzkiego, trwałego i finansowego (TFP). Tak wysoką

dynamikę poprawy łącznej produktywności kapitału notowały „tygrysy azjatyckie” w latach 80 - tych.7. TFP najszybciej wzrósł w przemyśle przetwórczym i medialnym, najwolniej w budownictwie i w górnictwie. Oznacza to, że

poprawa efektywności gospodarowania jest pozytywnie skorelowana z konkurencją panującą na danym rynku.8. Najwyższą wydajnością pracy cechował się przemysł medialny, najniższą budownictwo. Obowiązują tu te same prawidłowości jak

w odniesieniu do TFP.9. Spadek obciążeń zysku przed opodatkowaniem w I kw. 2004 r (rys. 4) spowodował szybki wzrost oficjalnej stopy zwrotu netto z

zainwestowanych kapitałów własnych (rys. 10). Nie wywołał on spodziewanego wzrostu inwestycji.

Wnioski końcowe

1. Stan ekonomiki przedsiębiorstw jest dobry i uległ poprawie w ostatnich dwu kwartałach.Poprawa jest wynikiem korzystnych oczekiwań.

2. W badanym okresie (2002 – 2006) nastąpiło wzmocnienie filarów wzrostu gospodarczego (nastąpił spadek kosztów realnych, wzrost majątku, uwidoczniła się poprawa jakości kapitału ludzkiego, poprawa zwrotu na zainwestowanym kapitale). Wynika z tego, że Polska stała się atrakcyjnym krajem do inwestowania, a wyjaśnienie stosunkowo niskiego tempa wzrostu PKB (3,5% – 4,5%) wymaga dodatkowych badań. Hipoteza robocza: stworzenie przedsiębiorstwom możliwości dalszej obniżki kosztów całkowitych oraz redukcja ryzyka inwestycyjnego mogłyby wprowadzić gospodarkę polską na tory szybkiego wzrostu (5 – 7 % rocznie).

3. Według prognoz INE PAN, pod koniec 2006 roku dynamika PKB wyniesie 5,1% i nastąpi spadek bezrobocia. Badania nad mikroekonomicznymi filarami wzrostu wskazują, że:

Hipoteza o przyśpieszeniu wzrostu w 2005 roku ma wsparcie w: 1) rozpędzeniu się gospodarki w IV kw. 2005 i I kw. 2006. Rozpędzona gospodarka kraju UE nie traci nagle oddechu; 2) wysokim tempie wzrostu wydajności pracy i TFP; 3) wzroście majątku i wartości firm; 4) poprawie obsługi zadłużenia i struktury pasywów; 5) wzroście tempa inwestowania; 6) niskim opłaceniu wydajności pracy.

Hipoteza o przyhamowaniu wzrostu ma wsparcie w: 1) zanotowanym w IV kw. 2005 spowolnieniu wzrostu EBITDA; wyższym wzroście kosztów robocizny niż wydajności pracy w IV kw. 2005 r; 2) szybkim obniżaniu się stopy zwrotu z inwestycji. W kraju unijnym to stopa zwrotu z inwestycji, a nie dostępność kapitału decyduje o wysokości inwestycji i rozwoju. 3) w I kw.2006 nastąpiło lekkie zwiększenie obciążeń .

Hipoteza o spadku bezrobocia ma silne wsparcie w: 1) większej dostępności do rynku pracy w krajach „15”;2) ewentualnym przyspieszeniu rozwoju sektora MSP. Będzie to czynnik rozstrzygający o rynku pracy w Polsce.

Hipoteza o wpływie wzrostu inwestycji na spadek zatrudnienia wymaga oddzielnych badań. Przyspieszenie inwestycji przy istniejącej ich strukturze w badanych przedsiębiorstwach będzie tworzyć miejsca pracy, ale również je likwidować. W badanym okresie wydajność pracy rosła szybciej od przychodów ze sprzedaży, wskutek czego stosunkowo wysokie tempo wzrostu sprzedaży nie zmniejszyło bezrobocia.

Wnioski końcowe cd.

4. Uwzględniając obie argumentacje (hipotezy) można oczekiwać, że w 2006r. utrzyma się ok. 5% tempo wzrostu.Nie ma chmur na horyzoncie.

5. Utrzymanie tego tempa w latach następnych wymagać będzie redukcji obciążeń dochodów w stopniu równoważącym wzrost kosztów pracy powodowany emigracją zarobkową (stopa bezrobocia w wielkich aglomer. waha się w przedziale 5,5 do 6% ), czyli jest niższa niż średnia w krajach „15”.

zmiany mikroekonomicznych filarów wzrostu w latach 2000-2005 w polsce

Documents