Ekoosobowość

Czesław i Elżbieta LangCzujemy się jak 30-latkowie!

Psychologia

Nie odkładaj marzeń Na jutro!Poradnik

jesteś w ciąży? – rady dietetyka dla przyszłych mam

WyWiad

mama alergika gotuje– blogerka, która czaruje w kuchni

gonr 29organic!Jesień 2016

www.organicmarket.plZorientowani na zdrowie

3

Na wstępie

Oto mamy jesień. Porę roku pełną barw, zmienności

w pogodzie i wspomnień po upalnym lecie. Czas zrobić

„remanent” po wakacjach. Lato pozostawiło po sobie

mnóstwo produktów w naszej kuchni, ale i poczyniło pewne

szkody w naszym wyglądzie.

W jesiennym numerze „Go Organic” radzimy, jak w sposób ekologiczny zadbać o skórę i włosy po lecie. Podsuwamy skuteczne metody pielę-gnacyjne, które zregenerują, odżywią, nawilżą i przygotują nasze ciało do zimy. Działanie ko-smetyków ekologicznych można wesprzeć do-mowymi sposobami np. olejami, które na co dzień stosujemy w naszej kuchni. Obszernie piszemy o oleju kokosowym i awokado – ich za-letach dla całego ciała. Czy wiecie, że olej koko-sowy zapobiega osteoporozie, działa ochronnie

na układ krążenia, ma zdolności przeciwbólowe i antydepresyjne?O wpływie jedzenia na nastrój, pracę mózgu i in-teligencję rozmawiamy z dr Jolantą Nalewaj No-wak. Warto zajrzeć do artykułu, żeby dowiedzieć się, na co szczególnie powinniśmy zwracać uwagę w odżywianiu jesienią, aby nie dopadł nas spa-dek energii, ospałość czy przygnębienie. Jesienna chandra na pewno nie dotyczy Elżbiety i Czesława Langów, którzy w wywiadzie dla nas opowiadają, jak z produktów ekologicznych czerpią swoją wi-talność. Ekologiczne jedzenie ma również olbrzy-mie znaczenie w diecie alergika, o czym zapewnia Katarzyna Jankowska, czyli MAG (Mama Alergi-ka Gotuje). Blogerka inspiruje przepisami, które oczarowały tysiące jej czytelników. Weźcie do ręki kubek z gorącą herbatą, okryjcie się ciepłym, miękkim kocem i zanurzcie w lekturze je-siennego numeru „Go Organic”. Zapraszamy.

Otuleni jesienią

Spis treści

Anna Łyżwa | e-mail: a.lyzwa@organicmarket.pl | tel. 728 865 722redakcja@organicmarket.pl

GO ORGANIC można czytać, ale można się w nim też reklamo-wać! Zapraszamy do kontaktu:

Przedstawione produkty są dostępne w wybranych delikatesach Organic Farma Zdrowia

REDAKCJA

Anna Łyżwa Specjalista ds. Reklamy i Promocji

Monika Zarzycka Manager Działu Kosmetyki

Anna Rajtar Dietetyk Organic Farma Zdrowia

ekoosobowość

Nie planowaliśmy zostać weganami – Elżbieta i Czesław Lang str.4-5

Nauka ma głos

Jak jedzenie wpływa na nasz nastrój str. 6–7

uroda życia

Zatrzymać jesienny blask str. 8–9

psychologia

Nie odkładaj swoich marzeń na jutro str. 20–21

dietetyk radzi Jak odżywiać się w ciąży? str. 12–13

Olej kokosowy – modny bo zdrowy str. 11

Dlaczego warto jeść awokado? str. 15

dostawcy zdrowia

Światowa stolica awokado str. 14

dla milusińskich

Mama alergika czaruje str. 16–17

przepisy Książka kucharska wg MAG str. 18–19

dla zdrowia

Miód manuka – najcenniejszy miód na świecie str. 24–25

Agnieszka KaniewskaDoradca żywieniowy i dietetyczny, diet coach

Zadaj pytanie naszemu ekspertowi!Agnieszka Kaniewska

Ekspert ds. odżywiania Organic Farma Zdrowiamampytanie@organicmarket.pl

ekoosobowość

Nie planowaliśmy zostać weganami

4

Mamy dziesiątą rano, wiec już po śniada-niu. Co Państwo dobrego jedli?

Elżbieta Lang (E.L.): Ach, same dobre rze-czy. Bezglutenowe płatki owsiane z bananem, orzechami, z suszonymi owocami i świeżymi borówkami. Czesław Lang (Cz.L.): Do tego wyciskany sok z pomarańczy. Ekologiczny!

Aż ślinka leci. Jak wygląda Państwa co-dzienny jadłospis?

E.L.: Zaczynamy dzień jak dzisiaj od płatków owsianych albo jemy kaszę jaglaną. Dodaje-my do nich owoce, orzechy. W ciągu dnia po-

jawia się sałata. Przegryzamy kolejne porcje owoców: jabłka, banany. Na obiad zwykle coś z kaszy, soczewicy lub ryżu. Do tego warzywa. W naszej diecie jest sporo mleka roślinnego, roślinnych jogurtów. Dużo kiszonek: ogórków, kapusty. Nie jemy słodyczy, nie używamy soli. Staramy się siadać do posiłków regularnie i nie jeść po godzinie 19. Cz.L.: Każdego dnia wypijamy sok ze świeżych owoców, najczęściej z pomarańczy. No i oczy-wiście sok z marchwi – staramy się, aby co-dziennie każde z nas wypiło jeden litr takiego ekologicznego napoju. Pijemy oczywiście też wodę, herbatę zieloną i dużo czystka.

Czyli wszystko jasne: zero mięsa, zero nabiału – jesteście Państwo weganami.

E.L.: Ekologicznymi weganami.

Jeszcze lepiej. Od kiedy Państwo tak je-cie?

CZ.L.: Od pięciu lat. Zaczęło się od tego, że po-jawiły się u mnie problemy ze zdrowiem. Przy-plątała mi się choroba Meniere’a. Bardzo uciąż-liwa dolegliwość. Człowiek dostaje nagłych silnych zawrotów głowy, do tego nudności, wymioty. Choroba zaczęła się u mnie nasilać, ogromnie przeszkadzała w życiu. Samochodu nie można prowadzić, pracować trudno. Le-karze nie potrafili mi pomóc. Do tego doszło migotanie przedsionków, dwa razy wylądowa-łem w szpitalu. Wreszcie żona zupełnie przy-padkiem dowiedziała się, że w Meksyku działa Instytut dr Gersona, który prowadzi alterna-tywne, ale skuteczne kuracje. Długo się opiera-łem. Gdzie ja tam będę do Meksyku do jakiegoś szarlatana, czy kto wie kogo, latał? Ale dzięki uporowi żony, wreszcie się zgodziłem. Pojecha-liśmy do Meksyku oboje.

Na czym polegała terapia?CZ.L.: Terapia właściwie polegała tylko na… jedzeniu. Kilkanaście razy dziennie serwowali nam soki owocowo-warzywne. Nieważne, czy masz zawroty głowy, jak ja, czy poważny no-wotwór – kuracja wszystkich wygląda jedna-kowo. Dlatego też byłem sceptyczny. Jednak

Czesława Langa znamy głównie z jego osiągnięć

w kolarstwie: to nasz wicemistrz olimpijski, medalista

szosowych mistrzostw świata, organizator Tour de

Pologne. A czy znacie Czesława Langa weganina

i ekologicznego rolnika?

Spotkaliśmy się z Czesławem Langiem i jego żoną

Elżbietą Lang, aby porozmawiać o ich wielkiej wspólnej

pasji, jaką jest zdrowa dieta.

Czesław Lang – kolarz toro-wy i szosowy, wicemistrz olimpijski w wyścigu indywidualnym na szosie z 1980 r., dwukrotny medalista szo-sowych mistrzostw świata. Zwycięzca Tour de Pologne. Pierwszy polski ko-larz zawodowy. Organizator wyścigów Tour de Pologne.

Elżbieta Lang – Ukończyła studia podyplomowe na kierunku dietetyka i doradztwo żywieniowe. Przeszła cały protokół diety Gersona. Wraz z mę-żem odbyła 3-tygodniowe oczysz-czanie organizmu w klinice Gersona w Meksyku. Weganka, zwolenniczka zdrowego trybu życia oraz pasjonatka ekologii.

5

ekoosobowość

okazało się, że odstawienie mięsa, nabiału, weganizm ekologiczny – to działa. Po tygodniu przestało mi się kręcić w głowie. Po trzech ty-godniach pobytu w Meksyku wszystko wróciło do normy, moja waga spadła. A co najważniej-sze, zacząłem się rewelacyjnie czuć.E.L.: Nie jesteśmy żadnymi ideologami, któ-rzy ze względu na jakąś filozofię rzucili mięso i nabiał. My po prostu dzięki tej diecie poczu-liśmy się lepiej. Wcześniej z mężem prawie codziennie jedliśmy mięso. Byliśmy wielkimi smakoszami dziczyzny. Nie wyobrażałam so-bie, że nagle mogłabym przejść na pomidory. A jednak.

Czy trudno było zmienić nawyki żywie-niowe na zdrowsze?

E.L.: Myślę, że samemu nie jest łatwo zmienić tak radykalnie dietę. Nam pomogło, że robili-śmy to razem. Poza tym bycie w takim ośrodku, do jakiego my trafiliśmy, też bardzo wspiera. Spotkaliśmy tam ludzi, którzy pokazali nam, jak w praktyce przejść na weganizm. Jak można przygotować proste dania. Mimo to, kiedy wró-ciliśmy do Polski, miałam na początku problem, jak zorganizować zakupy, obiady. Mamy jednak XXI wiek, internet – jest mnóstwo pomocnych blogów. Korzystałam też z przepisów w „Go Organic”. O tyle jest ciężka dieta wegańska, że trzeba gotować na bieżąco. Nie da się raz na kilka dni. Trzeba się do tego przyzwyczaić. Ale teraz każdego dnia odkrywamy nowe smaki, nowe przepisy – to jest rewelacyjne!

Panie Czesławie, jak wyglądała dieta sportowca, kiedy trenował Pan kolar-stwo i zdobywał kolejne medale?

CZ.L.: Wtedy nie wyobrażano sobie, by moż-na było uprawiać sport bez mięsa i nabiału. Białko zwierzęce na maksa: szynka, jajeczni-ca, bigos z golonką. Na jednym ze zgrupowań wymyślono, że wszyscy zawodnicy, aby mieć dużo siły, muszą jeść surowe mięso. Codzien-nie serwowali nam… tatar. Jak przyjechaliśmy na zgrupowanie w dobrej formie, to po trzech dniach nie mogliśmy nogami ruszać, spuchły nam jak balony. Wtedy oczywiście nie wiedzie-liśmy, co się dzieje. Dziś mam świadomość, że to organizm był tak zakwaszony surowym mię-sem. W innym roku w naszej diecie królował już nie tatar, ale kogel-mogel. Piliśmy go cały czas. Na śniadanie, na obiad, do bidonu. I też to było przegięcie. Na szczęście nasze organizmy były wybrane z wybranych, młode, genetycz-nie silne i jakoś te wynalazki dietetyczne prze-paliliśmy. Ale gdybyśmy mieli lepsze paliwo, czyli zdrowsze jedzenie, to jestem pewny, że i wyniki byłyby lepsze.

Bije od Państwa niezwykle pozytywna energia. Czy to tylko geny czy też wła-śnie dobre odżywiania?

CZ.L.: W zdrowym ciele zdrowy duch! Dzięki zmianie nawyków jedzeniowych bardziej cie-szymy się życiem. Jesteśmy bardziej energe-tyczni.E.L.: Proszę wierzyć, my każdego roku odczu-wamy inaczej, coraz więcej. Wszystko inten-sywniej pachnie, smakuje. To niesamowite, ale również umysł się oczyszcza, inaczej patrzy się na świat. Nie ma takiego zamulenia, ociężało-ści, po prostu czysta radość. Człowiek staje się bardziej pogodny, przyjazny światu, toleruje więcej. Więcej nam się chce, a nie jesteśmy już

przecież młodymi ludźmi. Czujemy się jakby-śmy znów mieli po 30 lat. Cz.L.: Dzięki zmianie żywienia znacząco popra-wiła się moja siła i wydolność na rowerze. Nie mam dziś czasu trenować tyle, ile niektórzy moi koledzy, ale wygrywam z nimi bez żadnych problemów. Również z mięsożercami. A co naj-ciekawsze z roku na rok jestem jeszcze lepszy. To znaczy, że mój organizm wciąż się oczyszcza i regeneruje. Ten proces wciąż trwa.

Jak ważne w Państwa diecie są produkty ekologiczne?

E.L.: To jest podstawa. Bardzo do tego przy-wiązujemy wagę. Sami kiedyś prowadziliśmy gospodarstwo konwencjonalne i wiemy, jakich środków się używa w tego typu rolnictwie. Co się dzieje z gryką, wszelkimi rodzajami kasz, jak się je traktuje chemią, żeby dawały lepszy plon. Wiemy, jakie są skutki jedzenia takich produk-tów. Teraz prowadzimy duże ekologiczne go-spodarstwo na Kaszubach, w Dolinie Słupi. Sie-jemy zboża, uprawiamy własną marchew, teraz nasadziliśmy dużo drzew owocowych. Wszyst-kie nasze produkty mają certyfikaty. Właśnie teraz przechodzimy coroczną kontrolę ze strony instytucji nas certyfikującej. Trwa już od dwóch tygodni, bo mamy duży areał. To jest fanta-styczne, jak oni wszystko dokładnie sprawdzają. Dzięki tej skrupulatności wyeliminowano go-spodarstwa, które były niesolidne i zrobiły złą sławę ekologii.

Co oprócz diety, jest Państwa receptą na pogodne, szczęśliwe życie?

E.L.: Pasja! Jeśli człowiek ma pasję, to ma ma-rzenia. Jest mu łatwiej uwolnić się od innych problemów. Dla Czesława tą pasją jest oczywi-ście rower. A także konie, natura. Ja przez więk-szość życia tej prawdziwej pasji nie mogłam odnaleźć. Zawsze czułam się przez to jak bez ręki. Moją pasję odkryłam dopiero po 40. roku życia. Stało się nią zdrowe odżywianie. Tak za-raziłam się tą ideą, że poszłam na studia i skoń-czyłam podyplomowo dietetykę. Bez przerwy się szkolę: czytam, jeżdżę na konferencje. CZ.L.: Zdrowe jedzenie to teraz pasja nas oboj-ga. Rozwijamy nasz projekt Ekofolwark – insty-tut oczyszczania organizmu. Ciągle nas dziwi i zachwyca, że jedzenie może postawić na nogi, wyleczyć. Chcemy naszym doświadczeniem dzielić się z ludźmi, pomagać im. Poza tym pra-cujemy nad zwiększeniem produkcji w naszym gospodarstwie ekologicznym. Aby przyjeżdża-jącym do naszego instytutu gościom pokazać, czym jest ekologiczne jedzenie, dlaczego ono jest ważne. E.L.: Nie planowaliśmy zostać weganami. Ży-cie nas tak pokierowało i jesteśmy wdzięczni za to losowi. Gdyby nie choroba Czesława, nie odnaleźlibyśmy tej nowej drogi, nowej pasji. Nigdy nie wiadomo, co przyniesie pozytywną zmianę w życiu.

Rozmawiała KAtARZyNA ŻywiOŁ

6

Nauka ma głos

Jak jedzenie wpływa na nasz nastrój?

w jaki sposób jedzenie wpływa na nasze samopoczucie??

Pierwsza rzecz: gdy jesteśmy głodni, to nam się nic nie chce. Jesteśmy rozdrażnieni, trudno się skupić na pracy czy nauce. Po posiłku czujemy się lepiej. Za ten mechanizm odpowiedzialna jest dopami-na. To ona jest czynnikiem warunkującym dobre samopoczucie, który skłania do poszukiwania po-karmu, gdy spada stężenie glukozy we krwi. Gdy ta funkcja jest niekontrolowana i niehamowana, powstaje uzależnienie – kompulsywne objadanie się. Podczas jedzenia, picia, tak jak i aktywności seksualnej dochodzi do znaczącego wzrostu wy-dzielania dopaminy, co odczuwamy jako przyjem-ność lub satysfakcję.

Jak mózg reaguje na jedzenie?Przejście na racjonalną dietę zawsze powoduje poprawę stanu całego organizmu łącznie z pracą mózgu. Białka (aminokwasy) to podstawa bu-dulcowa naszych neuroprzekaźników. Wywołują one szereg reakcji w mózgu odpowiadających za nastrój, emocje, nasze pragnienia i świadomość. Obfite jedzenie działa stymulująco na mózg w po-dobnym mechanizmie jak kokaina czy amfetamina. To wtedy dochodzi do wytwarzania dopaminy, w ilości proporcjonalnej do bodźca. Zbyt duża jej ilość powoduje przyjemną iluzję i może wywołać uzależnienie. Kolejny neuroprzekaźnik to seroto-nina – hormon, dzięki któremu jesteśmy wstanie odczuwać przyjemność i euforię, a brak powoduje irytację i niekontrolowane zachowania. Od seroto-niny zależy też czy sygnały w systemie nerwowym będą docierały do najbardziej oddalonych części ciała. Serotonina może być również wytwarzana przez błony śluzowe jelita, a osoby z nadwagą mają niski jej poziom.

Czy jedzenie wpływa również na naszą inteligencję? Na przykład podaje się, że orzechy wpływają na pamięć.

Orzechy i pestki są bogate w białka, witaminy, mi-nerały i nienasycone kwasy tłuszczowe, które są niezbędne w naszej diecie. Za ich pomocą obniżymy poziom złego cholesterolu, poprawimy stan naszej skóry, włosów i paznokci, a także zdolność koja-rzenia i zapamiętywania. Nasz organizm jest cało-

ścią, więc brak niektórych składników, które mogą przyczynić się do powstania choroby czy dysfunkcji, wpływa na nasz nastrój, a także funkcje poznawcze.

Jeśli odżywiamy się niezdrowo w naszym organizmie zaczyna panować chaos. Na-rządy wewnętrzne nie mogą sprawnie spełniać swoich funkcji, toksyny zaśmie-cają nasze ciało. w efekcie mamy pro-blemy z koncentracją i pamięcią, stajemy się rozdrażnieni, apatyczni, brakuje nam energii, często jesteśmy senni. Na co szczególnie warto zwracać uwagę, aby uniknąć takiego stanu?

Składniki odżywcze wchłaniane są w przewodzie pokarmowym w procesie trawienia i drogą krwi przenoszone do każdej komórki organizmu. Jeśli wrzucimy śmiecie do naszego organizmu to jakie-go efektu się spodziewamy? Każdy z nas zna za-pach kosza na śmieci latem przy 20oC, to co się dzieje jak mamy 36,6oC! Ale można temu przecież zapobiec i wyczyścić „śmietnik”. Takim cudownym czyścicielem jest woda, o której większość z nas zapomina. Żeby pozbywać się toksyn należy wy-pijać minimum 2,5 l wody i to najlepiej o zasado-wym pH (9,0). Odwodnienie organizmu może być przyczyną zwiększonego odczuwania bólu, apatii, zmęczenia, ale również przyczyną powstawania wielu chorób.

Jakie produkty spożywcze szczególnie do-brze wpływają na nasze emocje, a jakie nam szkodzą i psują samopoczucie?

Pierwszym winowajcą jest tutaj cukier, gdyż działa jak narkotyk. Robiono badania, w których obserwowano obszary w mózgu odpowiedzialne za uzależnienia i re-akcje chemiczne w mózgu. Okazało się, że spożycie cukru uaktywnia te same obszary co podczas podawa-nia alkoholu alkoholikowi. W 2012 r. w czasopiśmie Nature zamieszczono artykuł, który sugerował, aby cukier był tak samo reglamentowany jak tytoń czy al-kohol. Cukier tylko pozornie i na krótko poprawia nam humor. Szybko powoduje obniżenie inteligencji, kon-centracji, umiejętności zapamiętywania i kojarzenia. Powoduje też spustoszenie w naszych organach: wą-trobie, trzustce, nerkach, jelitach. Cukier przemieszcza się też do skóry, gdzie łączy się z kolagenem, przez co blokuje mechanizmy naprawcze i powoduje przed-wczesne powstawanie zmarszczek.

Co jeszcze obniża nasz nastrój?Na pewno produkty wysoko przetworzone zwłasz-cza fast food. Powodują ociężałość i małą wydolność naszego organizmu. Czy nie zdarzyło się pani, że po obfitym polskim obiedzie, ma pani ochotę tylko na sen? Organizm, żeby przetworzyć takie jedzenie, po-trzebuje dużo energii. Prowadzono badania nad agre-sją więźniów i okazało się, że powodowały ją wysoko przetworzone i bogate w cukier produkty. Gdy zaczęto

Dr Jolanta Nalewaj-Nowak – ukończyła Uniwersytet Me-dyczny w Poznaniu oraz Studia Podyplomowe Specjalności Dietetyka i Planowanie Żywie-nia na Uniwersytecie Przyrod-niczym w Poznaniu. Promuje zdrowy styl życia, pomogła już wielu osobom w walce z oty-łością, niedowagą, zaburze-niami jedzenia oraz ludziom borykającym się z chorobami, do przezwyciężenia których niezbędny jest odpowiedni jadłospis żywieniowy.

Gdy jesienią dopada nas spadek energii, ospałość, przygnębienie, najczęściej tłumaczymy to

jesienną chandrą. Wiadomo, dni coraz krótsze, słońca coraz mniej, zimno, szaro, ponuro. Ale może

nasz kiepski nastrój nie ma nic wspólnego z panującą obecnie porą roku, ale z naszą… dietą?

O wpływie jedzenia na samopoczucie, pracę mózgu i inteligencję rozmawiamy

z dr Jolantą Nalewaj Nowak.

7

Nauka ma głos

Jak jedzenie wpływa na nasz nastrój?karmić więźniów większą ilością warzyw, współczyn-nik agresji malał.

Czy uważa Pani, iż warto spożywać żyw-ność ekologiczną?

Zawsze ważne jest, z jakiego źródła pochodzą produk-ty, które jemy. Produkty ekologiczne są uprawiane w warunkach, jakie mieli nasi przodkowie, a u nich nie występowały takie choroby jak dzisiaj. Już wiemy, że w 2020 r. co piąty Polak będzie chorował na no-wotwór, a to jest z pewnością wina wysokich dawek pestycydów i innych środków chemicznych w jedze-niu. Dlatego ja kupuję produkty ekologiczne.

Na co zwraca Pani szczególną uwagę w swojej diecie?

Po pierwsze – regularność, po drugie – duża ilość wa-rzyw i po trzecie – surowe oleje. Oleje są bardzo waż-ne, aby nasz układ hormonalny dobrze funkcjonował, aby witaminy A, D, E i K dobrze się wchłaniały – to przecież witaminy młodości i ładnej figury. Zawsze zaczynam dzień od śniadania około 30–45 minut po przebudzeniu. W badaniach przeprowadzonych na młodzieży szkolnej, w której jedna grupa jadła śniada-

nia, a druga nie, okazało się, że w grupie bez śniadania spadek inteligencji w rozwiązywaniu zadań wynosił 40%. To sporo.

Jakimi zasadami kieruje się Pani przy go-towaniu? Czy ma Pani jakieś własne pa-tenty kucharskie?

Specjalizuję się w szybkich, kilkuskładnikowych daniach. Często zdarza się, że wracam późno do domu i trzeba coś zjeść. Zimą zawsze w lodówce mam ugotowaną kaszę – różne rodzaje. Do tego biorę fasolkę szparagową mrożoną (1-2 szklanki) i wrzucam do garnka z olejem kokosowym. Do tego dodaję suszone pomidory w oleju ze słoika (kroję je uprzednio). Po 5 minutach duszenia dodaję 4-5 ły-żek kaszy i wszystko mieszam przez 1-2 minuty na małym ogniu. Na koniec sypię garść ziół i pokruszo-ny plaster owczego sera białego. 10 minut i kolacja gotowa. Latem robię różne sałatki w zależności, co jest pod ręką i zawsze dodaję do nich duże ilości do-brego, tłoczonego na zimno oleju (3-4 łyżki).

Na co powinniśmy zwracać uwagę w sferze odżywiania o tej porze roku?

Jesień jest okresem przygotowania do zimy w świecie zwierzęcym. Ptaki odlatują, a inne zwierzęta zbierają się do snu zimowego. Również my powinniśmy się przygotować na zimę. Jak to zrobić? Po pierwsze jesz-cze są świeże owoce i warzywa. Warto zrobić z nich przetwory i susze. Własnoręcznie zrobione dają pew-ność źródła i składu. Po drugie trzeba wzmacniać orga-nizm np. poprzez odrobaczenie i odgrzybienie. Używa się do tego różnych olejów np. z oregano, z orzecha włoskiego, z czarnuszki dodając kilka kropel na wodę. W codziennej diecie do potraw warto stosować tło-czone na zimno oleje: rzepakowy, lniany lub z konopi.

Czym jeszcze powinniśmy się raczyć w okresie jesieni?

Jesień ma cudowne kolorowe warzywa - źródło wi-tamin i minerałów. Warto pamiętać też o grzybach jadalnych, które oprócz walorów smakowych mają dużo substancji odżywczych, a nawet leczniczych – mają właściwości podnoszące naszą odporność i prze-ciwzapalne.

Dziękujęmy za rozmowę. Rozmawiała JustyNA MiNKiEwiCZ

DE-ÖKO-001

Poczuj się

FANTASTYCZNIE!WEGA

FANTASTYCZNIE!FANTASTYCZNIE!FANTASTYCZNIE!

www.rosengarten-naturkost.de

Vegan Plus – plus dla Twojej wegańskiej dietyVegan Plus – plus dla Twojej wegańskiej dietyVegan Plus – plus dla Twojej wegańskiej dietyVegan Plus – plus dla Twojej wegańskiej dietyvegan PLUS

✔ Owsianki dostępne w dwóch pysznych wersjach: Mango-Maca i z nasionami Chia ✔ Perfekcyjne uzupełnienie Twojej wegańskiej diety ✔ Zawiera najważniejsze minerały jak żelazo i cynk ✔ Bogate w kwasy Omega 3

AZ_VeganPlus_POL_210xh148,5_+3_ABS_RZ_0716.indd 1 28.07.16 12:59

8

uroda życia

Dobrze w swojej skórzePrzede wszystkim nie odpuszczajmy codzien-nej pielęgnacji ciała, nawet jeśli o tej porze roku jest ono ukryte pod licznymi warstwami ubrania. Sama świadomość, że jest jedwabi-ście gładkie poprawi nam humor i wzmocni poczucie pewności siebie. To działa podobnie jak bielizna. Nawet jeśli tylko my wiemy co mamy na sobie, fajna bielizna ma duży wpływ na nasze poczucie atrakcyjności.

Pamiętajmy, że tylko regularne stosowanie odpowiednich produktów przedłuży opale-niznę i przygotuje nas do trudnego sezonu zabójczych dla naszej skóry kaloryferów i nie-przyjaznego mrozu. Te czynniki potrafią dopro-wadzić do przesuszenia skóry nawet na granicy bólu, a w każdym razie spowodować odczu-walny dyskomfort. Nie dopuśćmy do tego i na co dzień używajmy organicznych produktów o wartościowym składzie, które pozwolą na-szej skórze odtworzyć barierę ochronną, czyli płaszcz hydrolipidowy. Do cennych składników należy olej kokosowy. Obłędnie pachnie i ma niezwykłe właściwości kosmetyczne. Produkty zawierajace organiczny olej kokosowy z pierw-szego tłoczenia przywracają elastyczność i re-generują. Odżywiona skóra staje się aksamit-nie gładka. Dobroczynny wpływ na skórę ma także znany od starożytności aloes. Posiada wyjątkowe właściwości nawilżające. Zapew-nia skórze ukojenie, łagodzi podrażnienia i goi rany. Intensywnie regeneruje skórę przesuszo-ną i uszkodzoną przez słońce. Inne dobroczyn-ne składniki, które zmiękczą skórę i sprawią, że będzie delikatna w dotyku to np. masło shea, olejek ze słodkich migdałów, olej jojoba.

Zarówno do ciała, jak i twarzy, unikajmy pro-duktów zawierających konserwanty synte-tyczne, np. parabeny. Pomimo, że są one nadal dozwolone do stosowania w kosmetykach na terenie Unii Europejskiej, badania wskazują na ich toksyczność, która może prowadzić do re-akcji alergicznych, a nawet egzemy i zaburzeń hormonalnych. Pozbawiają skórę ważnych elementów takich jak dobre bakterie, zmie-niają naturalne środowisko skóry pozbawiając ją odporności i naturalnych mechanizmów

obronnych. Unikając parabenów i innych kon-serwantów syntetycznych zapewnimy skórze lepsze warunki do przetrwania trudnego czasu, jakim jest dla niej zima.

włosy rozwiane przez wiatrRozjaśnione przez słońce i w lekkim nieładzie, tzw. efekt surferski. Niektórzy mówią, że ten look zapoczątkowała Brigitte Bardot. Po po-wrocie do domu może okazać się, że to, co wy-glądało dobrze w ramach wakacyjnego luzu, wyglada już znacznie gorzej podczas oficjal-nych spotkań i innych sytuacji zawodowych. Jednym słowem, zadbajmy o nasze czupryny.

Złą kondycję naszych włosów po lecie mogą potęgować konwencjonalne szampony za-wierajace tzw. SLSy (Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate). Są to detergenty o właściwościach drażniących i wysuszają-cych stosowane również w płynach do mycia naczyń oraz innych produktach chemii gospo-darczej i przemysłowej. Powodują pienienie się produktu, co daje złudzenie większej sku-teczności i jest przez wiele osób lubiane. Mogą jednak powodować łupież, podrażniać skórę głowy oraz niszczyć włosy sprawiając, że będą kruche i łamliwe.

Stanu naszych włosów nie poprawią również konwencjonalne odżywki, które swe działanie wygładzające opieraja na silikonach. Silikony tylko doraźnie poprawiają wygląd włosów. Na dłuższą metę doprowadzają do wysusze-nia postępującego wraz z ich używaniem. Na etykiecie rozpoznasz je po końcówkach: -methicone, -siloxane, -silanol, -silicone. Odstawienie konwencjonalnych odżywek nie od razu daje pozytywny efekt, ale jest jedyną drogą do zdrowego piękna. Włosy pozbawio-ne syntetycznych substancji wygładzających i nabłyszczających, na początku mogą wy-dawać się szorstkie i bez połysku. Przewaga produktów ekologicznych polega na tym, że działają długofalowo, ale efekt, zwłaszcza w przypadku włosów zniszczonych i przesyco-nych substancjami chemicznymi, nie jest na-tychmiastowy. Cierpliwość jednak się w tym wypadku opłaca.

Działanie kosmetyków ekologicznych można wesprzeć olejami, które znajdziemy w kuch-ni. Większość z nich ma zbawienny wpływ na elastyczność i blask naszych włosów: olej kokosowy, lniany, olej z awokado, z sezamu, oliwa z oliwek. Z olejami trzeba jednak poeks-perymentować, aby trafnie dobrać rodzaj oleju odpowiedni dla gatunku naszych włosów. Za-leży to od stopnia ich porowatości. Musimy też wypracować własny system. Olej możemy nakładać na włosy mokre lub suche. Po prze-prowadzeniu kilku prób zorientujemy się, który sposób jest dla nas idealny. Uwaga! Niestety, źle dobrany lub zbyt długo i często stosowany olej może przesuszyć zamiast zregenerować włosy wysokoporowate.

twarz pełna blaskuTo po twarzy zazwyczaj oceniamy wiek i sto-pień zadbania. A to właśnie twarz jest naj-bardziej wystawiona na działanie wszystkich negatywnych czynników zewnętrznych, w tym na promienie słoneczne.

O twarz zazwyczaj dbamy cały rok. Jednak latem często chcemy odpocząć od rutyny co-dziennej pielęgnacji albo nie mamy do tego odpowiednich warunków. Po powrocie do domu może okazać się, że wraz ze schodzącą opalenizną, pojawiają się różnego typu nie-doskonałości i potrzebna jest natychmiasto-wa interwencja. Dotyczy to także cery tłustej i trądzikowej, pomimo, że istnieje mit, że słoń-ce jest dla niej zbawienne. W rzeczywistości zdarza się, że słońce na jakiś czas poprawi jej wygląd, jednak przesuszenie prowadzi do po-drażnień i bardziej intensywnej pracy gruczo-łów łojowych, więc problemy szybko wracają. Ponadto, słońce, zwłaszcza w przypadku skóry suchej lub wrażliwej, prowadzi do zmarszczek, podrażnień i przebarwień. Jak ukoić skórę twa-rzy po lecie?

Po pierwsze odstawmy produkty konwencjo-nalne zawierające „podduszający” skórę olej mineralny i inne substancje ropochodne (m.in. Mineral Oil, Paraffinum Liquidum, Synthetic Wax, Vaseline). Substancje te na początku mogą poprawić wygląd, jednak ich długofa-

Zatrzymać jesienny blaskW pierwsze jesienne dni zazwyczaj cieszymy się jeszcze piękną pogodą, a delikatna

opalenizna nadal dodaje nam blasku i sex appealu. Może być jednak tak, że nasza skóra

i włosy są po lecie mocno przesuszone. Skóra przypomina pergamin, a włosy stóg siana?

Spokojnie, można temu zaradzić. Odpowiednia pielęgnacja zregeneruje, odżywi, nawilży i co

nie mniej ważne, przygotuje nasze ciało do zimy.

9

uroda życialowe działanie szkodzi skórze: zatykają pory, a więc sprzyjają powstawaniu zaskórników, stwarzają na skórze barierę uniemożliwiając wchłanianie wartościowych składników, spo-walniają regenerację i prowadzą do wysuszenia skóry. A właśnie przecież z tym wszystkim pró-bujemy walczyć!

Po drugie wprowadźmy dobroczynną rutynę. Nigdy nie pomijajmy dokładnego oczysz-czenia twarzy. Czy wiesz, że nawet, jeśli nie zrobisz pełnego makijażu i wydaje Ci się, że skóra jest czysta, to po całym dniu znajdziesz na niej mikrocząsteczki brudu i kurzu, rów-nież pochodzące ze startych opon i klocków hamulcowych? Skuteczne oczyszczenie za-pewnią ekologiczne płyny micelarne, które uporają się także z makijażem oczu. Dokład-nie oczyszczona skóra wymaga tonizacji. Ten często niedoceniony etap ma duży wpływ na kondycję i promienny wygląd naszej skóry. Sięgnij po tonik z aloesu, którego właściwo-ści nawilżające, kojące i regenerujące znane są nie od dziś. Tonik zmniejsza także widoczność porów. Dodatkowo, prawidłowo ustawia pH naszej skóry, co ułatwia działanie kolejnym produktom pielęgnacyjnym. Pamiętajmy, aby nie wcierać toniku wacikiem, tylko delikatnie wklepać opuszkami palców a krem nakładać na jeszcze wilgotną buzię. Do skóry przesu-szonej, zmęczonej i pozbawionej elastyczno-

sprzedawane w aptece nie ma żadnego wpły-wu wpływu na ich jakość, tym bardziej skład. Nie podlega to żadnej kontroli ani odrębnej regulacji prawnej.Wybieraj produkty z certyfikatem, np. BDIH, Cosmebio, Ecocert, NaTrue.

Podejmij wyzwanieJeśli latem udało nam się wprowadzić dobre nawyki do naszej codziennej rutyny, zróbmy, co w naszej mocy, żeby utrzymać je przez cały rok. Zimny prysznic, bieganie, gimnastyka. Pomoże nam to przetrwać zimę, a także powitać wiosnę bez konieczności nadrabiania zimowych zanie-dbań pielęgnacyjnych. Wyzwanie? Wyglądajmy i czujmy się dobrze przez cały rok:)

ści, warto wybrać bogaty krem na na bazie oleju arganowego. Przy skórze szczególnie zmęczonej i wymagającej, działanie kremu odżywczego możemy spotęgować dodając 1-3 krople czystego certyfikowanego olejku arganowego lub przeprowadzić kurację sto-sując olejek bezpośrednio na skórę. Olejek ar-ganowy jest silnym antyoksydantem znanym z właściwości odmładzających.

Nie dajmy się nabraćPamietajmy, że obowiązujące w całej Unii Eu-ropejskiej, a więc także w Polsce, rozporządze-nie kosmetyczne milczy na temat kosmetyków naturalnych lub organicznych. Ta luka w pra-wie sprzyja nadużyciom, dlatego zasadniczego znaczenia nabierają uznane certyfikaty. Dzięki certfikatom, możemy być pewni, że produkt zawiera gwarantowaną ilość składników ekolo-gicznych, dobroczynnych dla skóry i całego or-ganizmu oraz bezpiecznych dla naszej planety.

Naturalny nie oznacza ekologiczny. Składni-ki pochodzące z roślin potraktowanych np. pestycydami, sztucznymi nawozami i zmody-fikowanych genetycznie, nie są bezpieczne. Nie dajmy sie nabrać na ich deklarowany dobro-czynny wpływ dla naszego organizmu.

Kosmetyk apteczny? Dermokosmetyk? Te ter-miny nic nie oznaczają. Fakt, że produkty są

Monika Zarzycka Manager Działu Kosmetyki Organic Farma Zdrowia

10

uroda życia

11

dietetyk radzi

Olej kokosowy – modny, bo zdrowy

Pokok seribu guna,

czyli drzewo o tysiącu

zastosowań – tak palmę

kokosową nazywają

mieszkańcy wysp Pacyfiku.

Olej kokosowy jest

dla nich nieodzownym

składnikiem codziennej

diety. Dlaczego warto

mieć go w swoim domu?

Olej kokosowy mimo, że znany i stosowany od lat, w latach 80. zyskał złą sławę ze względu na swój skład. Tłoczony na zimno olej z orzecha pal-my kokosowej zawiera głównie nasycone kwasy tłuszczowe, uznawane za szkodliwe i sprzyjające powstawaniu chorób układu krążenia. Obecne badania wskazują, że kwasy tłuszczowe zawarte w oleju kokosowym, mimo że są nasycone, nie wykazują negatywnego działania dla zdrowia, wręcz przeciwnie, mogą sprzyjać jego poprawie.

tłuszcze, które lecząOlej kokosowy zawiera w swoim składzie głów-nie średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, głównie kwas laurynowy. Stanowi on ok. 60% oleju kokosowego. W naturze kwas laurynowy w podobnych proporcjach występuje jeszcze tylko w mleku matki. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe są bardzo łatwo trawione i wchłania-ne przez organizm. Stosuje się je wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych przewodu pokar-mowego, zapaleniu trzustki, dróg żółciowych, celiakii, chorobach zapalnych jelit np. choroba Leśniowskiego-Crohna. Stosowane są także w mieszankach dla niemowląt i wcześniaków zaspokajając ich duże zapotrzebowanie energe-tyczne. Dla sportowców olej kokosowy jest do-brym źródłem energii, oszczędza glukozę i ami-nokwasy, przyspiesza regenerację i zapobiega degradacji białka. Ostatnie badania wskazują, że olej kokosowy może być pomocny z walce z miażdżycą i cho-robami układu krążenia. Dodawany do diety

w umiarkowanych ilościach podwyższa poziom „dobrego” cholesterolu HDL, wykazuje działanie przeciwzakrzepowe i przeciwutleniające. Dodat-kowo właściwości przeciwzapalne i antyoksyda-cyjne zwiększają możliwości wykorzystania oleju w leczeniu chorób układu nerwowego, głównie epilepsji, choroby Alzheimera i Parkinsona.

Olej kokosowy na zgrabną sylwetkęWiększość badań potwierdza, że tłuszcz pozyski-wany z kokosa, zwiększa spoczynkową przemianę materii i dobowe wydatki energetyczne, powo-duje niewielki spadek masy ciała oraz zawartości tkanki tłuszczowej w ciele. Zawarte w oleju kwa-sy tłuszczowe wpływają na wydzielanie hormo-nów żołądkowo-jelitowych, zmniejszając apetyt i ilość spożytych kalorii. Ponadto olej kokosowy w większości przekształcony zostaje w energię, dzięki czemu jego nadmiar nie jest magazyno-wany i odkładany w postaci tkanki tłuszczowej. Sprzyja to utrzymaniu zgrabnej sylwetki i prawi-dłowej masy ciała. Przy jednoczesnym współ-działaniu wielu innych czynników związanych z prawidłowym stylem życia, tłuszcz kokosowy może być w leczeniu i zapobieganiu otyłości.

Niszczyciel bakterii, grzybów i wirusówW medycynie tradycyjnej tłuszcz z kokosa stosowany jest jako środek antybakteryj-ny, przeciwgrzybiczy i antywirusowy. Rzadko występujący w przyrodzie kwas laurynowy niszczy błony komórkowe i strukturę mikroor-ganizmów, wspomagając walkę z drobnoustro-jami. Wykazuje dużą aktywność w stosunku do licznych bakterii opornych na antybiotyki oraz trudnych do zniszczenia wirusów. Jest skutecz-ny w walce z pleśnią i grzybicą, niszczy komórki Candidia albicans oraz pierwotniaki takie jak Giargia Lamblia. Co więcej olej kokosowy, po-mimo właściwości antybakteryjnych, nie wy-kazuje negatywnego działania na pożyteczną mikroflorę jelitową, a jedynie na potencjalnie patogenne bakterie.

Cudowny olej kokosowy Wielu autorów publikuje również inne niezwy-kłe właściwości oleju kokosowego. Wymieniają wśród nich działanie antydepresyjne, przeciwbó-lowe, przeciwgorączkowe, obniżające ciśnienie i zapobiegające osteoporozie. Niektóre badania wskazują na jego ochronne działanie na wą-trobę oraz układ krążenia. Inne na pozytywny wpływ oleju kokosowego na wchłanianie wita-min i składników mineralnych. Jednak bezsporne potwierdzenie wszystkich korzystnych efektów stosowania oleju kokosowego wymaga czasu i dalszych badań.

Olej kokosowy w kuchni i w łazienceOlej kokosowy zyskał popularność dzięki swo-im właściwościom zdrowotnym i przydatności w kuchni. Jego delikatny smak i egzotyczny aro-mat podkreślają orientalny charakter potraw. Stosowany jest do smażenia, duszenia, pieczenia jak również do smarowania pieczywa. Poza potencjalnym działaniem prozdrowotnym olej kokosowy swą popularność zawdzięcza po-wszechnemu użyciu jako doskonały, naturalny kosmetyk. Zimą sprawdza się jako doskonały balsam ochronny do ust, krem do rąk czy balsam do ciała. Stosowany jest do przygotowywania domowych peelingów, maseczek i odżywek. Ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryj-ne i kojące polecany jest do pielęgnacji cery trą-dzikowej, atopowej, w łuszczycy i egzemie. Popularność oleju kokosowego sprawia, że na sklepowych półkach dostępnych jest coraz wię-cej kosmetyków z jego zawartością. Znajdziemy wśród nich zarówno preparaty do pielęgnacji włosów, żele i mydła oraz kremy i balsamy. Warto jednak pamiętać, aby wybierać kosme-tyki ekologiczne, zawierające olej kokosowy po-zbawiony szkodliwych składników chemicznych i ropopochodnych. W USA pojawiły się już pasty do zębów z olejem kokosowym, ponieważ wy-kazano pozytywne działanie oleju kokosowego w higienie jamy ustnej.

Anna Rajtar Absolwentka Dietetyki Klinicznej na Akademii Medycznej w Lublinie i Zdrowia Publicznego na Warszawskim Uni-wersytecie Medycznym oraz Studiów Podyplomowych na kierunku Poradnictwo Dietetyczne w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie. Uczestniczka wielu kursów i kon-ferencji naukowych związanych z dietetyką i prawidłowym żywieniem

dietetyk radzi

12

ile kobieta powinna przytyć w ciąży?Najłatwiej sprawdzić to obliczając swój Body Mass Index (BMI), czyli stosunek naszej wagi do wzrostu. BMI = masa ciała (kg) / wzrost (m)². Dla każdej wielkości BMI naukowcy wy-znaczyli zdrowe normy przyrostu masy ciała w ciąży (patrz ramka). Pamiętajmy jednak, że wartość BMI jest tylko pewnym wyznacznikiem. Aby dokładnie po-znać swoją wagę należy przed ciążą wykonać profesjonalny pomiar składu ciała i dowiedzieć się, jaka jest zawartość tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej, wody w ciele.

Wartość BMI Przyrost masy ciała w ciąży (kg)

BMI < 18.5 12.7-18.2

BMI 19-24.9 11.4-15.9

BMI 25-29.9 6.8-11.4

BMI > 30.0 6.8

Oczywiście w ciąży absolutnie nie można się odchudzać. Jeśli mamy nadwagę lub otyłość, możemy zbilansować plan żywieniowy, aby przybierać masę ciała zgodnie z normami. Nadwaga czy otyłość przyszłej mamy skutkują często makrosomią niemowlaków czyli dużą wagą urodzeniową przekraczającą 4 kg. Dzieci z makrosomią są bardziej narażone na problem nadwagi i otyłości w późniejszym życiu. U no-worodka makrosomicznego częściej występują wrodzone wady układu sercowo-naczyniowe-go, nerwowego, kostnego, moczowego czy pokarmowego.

ile jeść? W pierwszym trymestrze ciąży nie zmieniamy swojego zapotrzebowania energetycznego. W drugim zwiększamy o 360 kcal na dobę w stosunku do indywidulanego zapotrzebowa-nia, a w trzecim trymestrze o 475 kcal. Nale-ży pamiętać, iż zwiększenie kaloryczności nie oznacza podbicie ilości kalorii na przykład zje-

dzonym pączkiem. Jakość potraw jest najważ-niejsza! Jemy dla dwojga a nie za dwoje.

Co powinna jeść kobieta w ciąży?

Produkty zbożowe7-8 porcji w ciągu dnia Porcja to np.: 1 kromka chleba / 3 łyżki kaszy, ryżu, makaronu / 2 łyżki płatków (suchych)

Mleko i przetwory mleczne3 porcje w I trymestrze na dzień4 porcje w II I III trymestrze Porcja to np.: 1 szklanka mleka, jogurtu, kefiru lub maślanki / 100g sera białego / 15-20 sera żółtego

Źródła białka 1 porcja w I trymestrze na dzień1,5-2 porcje w II I III trymestrze Porcja to np.: 100-120 g mięsa / 100-120g ryby / 40-60g warzyw strączkowych / 1 jajo

Tłuszcze3 porcje na dzieńPorcja to np.: 1 łyżka lub 3 łyżeczki oleju, oliwy, masła lub margaryny

Owoce3 porcje w I trymestrze na dzień4 porcje w II i III trymestrze Porcja to np.: 100g owoc, czyli 1 jabłko, grusz-ka, pomarańcz, kiwi, mandarynka / 2-3 śliwki

Warzywa4 porcje w I trymestrze na dzień5 porcji w II I III trymestrze Porcja to np: 100g warzyw, czyli 1 średnia mar-chew, ogórek, burak lub mała papryka

Najważniejsze witaminy i składniki mineralne dla przyszłej mamy

Kwas DHADotychczasowe badania i doniesienia nauko-we wskazują, że jednym z najważniejszych

składników diety w okresie ciąży i laktacji jest DHA (kwas dokozaheksaenowy) z grupy kwasów omega-3. Jego prawidłowe spożycie pomaga w prawidłowym rozwoju płodu (DHA to jeden z głównych budulcowych mózgu), zmniejsza ryzyko wystąpienia przedwczesne-go porodu i depresji poporodowej u mamy. Najbezpieczniejszym źródłem kwasu DHA są algi morskie.

Kwas foliowyKwas foliowy (folacyna, folan, witamina B9) jest związkiem o dużym znaczeniu dla prawi-dłowego funkcjonowania organizmu człowie-ka. Jego odpowiednia podaż jest niezbędna dla właściwego przebiegu wielu biochemicznych procesów w ciele. Najbogatszymi źródłami fo-lianów są: · surowe lub krótko gotowane zielone warzywa

liściowe (brokuły, brukselka, szpinak, kapusta włoska, szparagi czy sałata)

· nasiona roślin strączkowych: groch, soja, fa-sola· drożdże, pełne ziarna zbóż, kiełki pszenicy· warzywa i owoce zawierające także witaminę

C lub β-karoten: pietruszka, jarmuż, papryka, kiwi, maliny czy pomarańcze

· orzechy włoskie, arachidowe

JodJod jest składnikiem hormonów tarczycy wpływających na szybkość metabolizmu ko-mórkowego oraz prawidłowy wzrost i rozwój od momentu poczęcia do 2 roku życia dziecka. Większość kobiet w Europie wykazuje niedo-bory jodu podczas ciąży, a preparaty multiwi-taminowe zalecane ciężarnym zazwyczaj nie zawierają tego pierwiastka. Największą zawar-tością jodu charakteryzują się produkty po-chodzenia morskiego: ryby, glony. Mleko i jego przetwory zawierają go mniej, ale w związku z tym, że są zwykle częściej spożywane przez przyszłe mamy, mogą stanowić równie cenne źródło jodu.

WapńWapń jest składnikiem szkieletu kostnego, a jego niedobór w dużej mierze przyczynia się do zmniejszenia masy kostnej czy gęstości kości. Dzienne zapotrzebowania na wapń dla kobiet ciężarnych wynosi 1000-1300mg. Jego doskonałym źródłem są: mleko i przetwo-ry mleczne (jogurt, maślanka, kefir, ser biały i żółty), jaja, ryby, jarmuż, brokuły, migdały, orzechy, figi suszone, soja, fasola.

ŻelazoWśród kobiet w wieku rozrodczym, zwłaszcza w krajach rozwijających się, problem niedo-

Jak odżywiać się w ciąży? Nie da się zalecić jednej i tej samej diety dla wszystkich kobiet

w ciąży. W końcu różnimy się masą ciała, wiekiem, wzrostem,

historią aktywności fizycznej. Są jednak pewne założenia,

których panie w ciąży powinny się trzymać i zwracać na nie

uwagę. Oto kilka zasad, przygotowanych przez dietetyka

i przyszłą mamę, Annę Jelonek.

13

dietetyk radzi

boru żelaza jest powszechny. Deficyt tego pierwiastka jest przyczyną niedokrwistości, co w przypadku kobiet ciężarnych przyczy-nia się do gorszych parametrów urodzenio-wych dziecka. Obecnie zaleca się uzupełnia-nie codziennej diety wszystkich ciężarnych o 27mg żelaza na dobę, a przy stwierdzeniu anemii nawet do 60mg na dobę. Źródła że-laza to: podroby, żółtka jaj, mięso, strączko-we, orzechy i pestki, zarodki pszenne. Nale-ży pamiętać, że żelazo najlepiej wchłania się w obecności witaminy C, którą znajdziemy w owocach i warzywach. Każda przyszłą mama powinna świadomie się odżywiać. Zdrowa dieta najlepiej, aby towarzyszyła już na etapie planowania po-tomstwa. Pamiętajmy, że nasze nawyki ży-wieniowe przekładają się na zdrowie naszych pociech.

Anna Jelonek Dietetyk, ekspert SOS DIETA

Podziękowania dla Marika Wrońska Photography za uchwycenie tego bezcennego czasu.

Moja dieta w ciążyPrzede wszystkim dbałam o różnorod-ność posiłków. W mojej diecie domino-wały: warzywa, soki świeżo wyciskane, produkty pełnoziarniste bez glutenu pszennego ze względu na zapalenie tar-czycy: pieczywo, kasze, ryż, makarony, płatki owsiane, żytnie i inne. Jadłam codziennie 2 plastry żółtego sera bez laktozy, ze względu na jej nietolerancję.

Owoce jadłam tylko w pierwszej po-łowie dnia na drugie śniadanie – mimo wszystko to cukier, na który trzeba bardzo uważać, jeśli chce się zachować szczupłą sylwetkę.

Po ryby sięgałam z rozsądku (raz w ty-godniu), bo w ciąży nie miałam na nie ochoty. Jednak suplementacja kwasem DHA była obowiązkowa!

Jaja gotowane na twardo to mój numer jeden! Codziennie musiały się znaleźć na moim talerzu. To niedoceniony produkt w diecie ciężarnych.

Oczywiście odpowiednie nawodnienie: 3 litry wody nisko-mineralizowanej na dobę. Woda pomaga uniknąć opuchli-zny, zachować prawidłowe ciśnienie krwi oraz utrzymać prawidłową masę ciała.

fot.

Mar

ika

Wro

ńska

Pho

togr

afy

14

dostawcy zdrowia

Zakochani w awokadoMichoacan to meksykański stan położony na za-chodnim wybrzeżu nad Pacyfikiem. Nasz region jest idealnym miejscem do uprawy awokado. Mamy żyzne wulkaniczne gleby, doskonały klimat i położenie. Sady awokado znajdują się między 1500 a 2100 metrów nad poziomem morza. Lu-dzie nazywają ten obszar światową stolicą awokado. Kochamy nasze awoka-do. Jemy je codziennie! Nasze gospodarstwo jest prawdzi-wą firmą rodzinną. Ojciec zaczął uprawę metodami ekologicznymi w 1994 roku, ja dołączyłem do niego dwa lata później. Również moja żona Luisa, moje trzy córki i syn oraz ich rodziny są zaangażo-wani w działania firmy. Dzięki nasze-mu ekologicznemu podejściu, wiedzie-my wspaniałe życie na wsi pośród bogatej roślinności i różnorodnych zwierząt.

Oszczędzamy energię, oszczędzamy wodęW konwencjonalnym rolnic-twie produkcja, transport, sto-sowanie nawozów sztucznych i pestycydów może stanowić nawet do 80% nakładu energii. Nasza grupa dzięki organicznej uprawie ma znacznie lepszy bilans wykorzystania energii:- większość prac w sadach wykonujemy ręcznie- korzystamy z energii elektrycznej, która pochodzi z elektrowni wodnych, czystego i odnawialnego źródła- paliwa kopalne wykorzystujemy wyłącznie do transportu- transport do Europy odbywa się statkiem

Wiadomo, że zmiany klimatyczne, susze, zanie-czyszczenie środowiska grożą wyczerpaniem pod-stawowego zasobu w gospodarce jakim jest woda. W uprawach roślin woda jest niezbędna. W Mi-choacan mamy wiele naturalnych źródeł. Z nich woda jest doprowadzana do sadu w postaci mi-

kro-sprayu. Stosowanie kompostu w uprawach ekologicznych

jest ważne, ponieważ or-

ganiczny kompost zwiększa właściwo-

ści zatrzymywania wody w glebie, co ozna-

cza, że 100 litrów wody wystarcza na wiele dłużej niż

w konwencjonalnych uprawach.

Dżdżownice i pszczoły – najlepsi pracownicyNasze gospodarstwo dąży do zachowania i po-prawy żyzności gleby. Właśnie jakość gleby była jednym z głównych powodów, dlaczego mój oj-

Światowa stolica awokado

Cześć, nazywam się Jose Luis Tungui

Olivo. Uprawiam ekologiczne awokado

i reprezentuję grupę dwudziestu małych

plantatorów w pięknej okolicy Michoacan.

ciec postanowił gospodarować ekologicznie. Jako rolnik konwencjonalny zauważył, że gleba była „martwa”, nie miała naturalnego wsparcia i upra-wa roślin musiała się opierać na chemikaliach. Ojciec zdał sobie sprawę, że wszystko zaczyna się od zdrowych, żyznych gleb pełnych naturalne-go życia, w tym… dżdżownic, które ją użyźniają. Nasi rolnicy produkują własne komposty i dbają o obecność tych „cud pracowników”, jak nazywa-ją dżdżownice. Ogólna zasada rolnictwa ekologicznego mówi,

że każdy żywy organizm ma własną rolę w ekosystemie: od najmniejszych mikro-

organizmów żyjących w glebie po najpo-tężniejsze drzewa górujące nad ziemią.

Nasi rolnicy starają się ściśle współ-pracować z przyrodą. Między innymi z pszczołami, bez których nie byłoby awokado. W czasie kwitnienia spry-skujemy drzewa wodą z cukrem, żeby

przyciągnąć pszczoły.

Księżyc zamiast pestycydówZainteresowaliśmy się także biodynamicz-

nym sposobem gospodarowania. Oznacza to, że w pracach gospodarskich bierzemy pod uwagę okresy pełni i nowiu księżyca. Awokado do bez-pośredniego spożycia są zbierane podczas pełni, a mango podczas nowiu. Dlaczego? Ponieważ za-wierają wtedy mniej wody, a więcej suchej masy, dzięki czemu dłużej zachowują świeżość. Uprawy ekologiczne, wolne od pestycydów sprzy-jają rozwojowi dużej różnorodności rodzimych roślin, dzikich kwiatów i drzew. Awokado rośnie właśnie wśród wysokich drzew. Jest zbierane od sierpnia do maja. Obcinane jest przy użyciu noży na długich trzonkach, a następnie ręcznie łapane w siatki. Część z tych awokado trafi do sklepów Organic Farma Zdrowia.

15

dietetyk radzi

Zalety awokado:• Wysokokaloryczne, ale poma-

ga w odchudzaniuPonad 80% wartości kalorycznej awokado stanowi lekkostrawny tłuszcz, głównie w postaci olejów jednonienasyconych. Badania wy-kazały, że zjedzenie nawet pół awo-kado dziennie może zredukować głód i podnieść ogólny poziom sy-tości, co odsuwa ochotę na następ-ny posiłek nawet do pięciu godzin. Pomimo więc, że awokado jest wy-sokokaloryczne, to osoby spożywa-jące je regularnie, zazwyczaj przyj-mują mniej kalorii, bo odczuwają większą sytość. Dieta bogata w jed-nonienasycone kwasy tłuszczowe pomaga chronić przed odkładaniem się tkanki tłuszczowej na brzuchu i komplikacjami zdrowotnymi u dia-betyków. Osoby, które źle znoszą większość tłustych pokarmów za-zwyczaj tolerują awokado.• Idealne w dietach dla sercaBadania kliniczne potwierdziły, że spożywanie awokado wspiera sprawność układu sercowo-na-czyniowego. Ma ono korzystny

wpływ na poziom cholesterolu we krwi, prawdopo-dobnie dzięki wyso-kiej zawartości beta-sitosteroli, związków chemicznych blokują-cych wchłanianie cholesterolu. • Naturalne źródło lecytyny –

pożywienia dla mózgu• Bogate w miedź, która pomaga

wytwarzać czerwone ciałka krwi• Źródło odżywczego białka, dla-

tego często jest polecane mat-kom karmiącym

• Stosowane jako środek leczni-czy na wrzody

• Znane jest z właściwości upięk-szania skóry

• Awokado nie wymaga specjal-nych zabiegów przed zjedze-niem

Ma doskonałą smarowność, dla-tego można go używać do pieczy-wa zamiast masła. Przekrojone na pół awokado można doprawić odrobiną pieprzu, soli i soku z li-monki i mamy idealną przekąskę. Awokado może być też składni-kiem sałatek, surówek, koktajli, sosów, dipów. • Składnik zdrowego olejuOlej z awokado ma delikatny orzechowy smak i głęboki zielony kolor, a potrawy z jego dodatkiem

nie mają tłustego posmaku. Tło-czony na zimno i nierafinowany olej jest bogaty w zawarte w owo-cach przeciwutleniacze i witaminy E, A, D, K i B. Szklanka oleju po-wstaje z co najmniej 12 owoców awokado.

Jakie awokado wybierasz?W Polsce dostępne są 2 odmiany: awokado Hass i Fuerte.Odmiana Hass nie dojrzewa na drzewie, a dopiero po zbiorach. Niedojrzałe Hass ma skórkę ciemnozieloną, a dobre jest do jedzenia gdy przybierze fioleto-wo-czarną barwę. Skórka jest dość twarda, jednak po obraniu awokado w środku jest idealnie miękkie. Hass ma delikatny orze-chowy smak i kremową strukturę, sprawdza się w sałatkach, pastach do kanapek, guacamole, a także daniach mięsnych. Fuerte to średniej wielkości owoc w kształcie gruszki, zazwyczaj większe od Hass. Ma zieloną skór-kę, wypełnioną zielono-żółtym kremowym wnętrzem. Idealne awokado Fuerte nie jest ani za twarde, ani za miękkie.

Agnieszka KaniewskaEkspert ds. odżywianiaOrganic Farma Zdrowia

warto wiedzieć:• Po naciśnięciu na skórkę awokado musi się ona uginać pod pal-

cami, po czym wrócić do swojego wcześniejszego położenia.

• Miękkość awokado należy sprawdzać bardzo delikatnie, bo przy mocniejszym naciskaniu w miejscu odgnieceń mogą powstać brzydkie, ciemne plamki.

• Idealne do jedzenia awokado ma pod szypułką jasno-zieloną barwę, pozbawioną plam.

• Jak pokroić awokado w kostkę? Przedziel je na pół, wyjmij pestkę i krój miąższ w skórce. Następnie wyjmij kostki awokado łyżeczką.

• Aby miąższ nie ściemniał, trzeba go natychmiast skropić sokiem z cytryny. Gdy awokado jest składnikiem sałatki, można do niej wrzucić pestkę – wtedy również zachowa kolor.

Śliwka smaczliwka – dlaczego warto jeść awokado?

Awokado to

prawdziwy skarb

dietetyczny. Za-

wiera jednocześnie

zdrowe, przeciwza-

palne tłuszcze,

lecznicze

fitozwiązki,

błonnik i zacną

ilość białka. Na

dodatek wyśmieni-

cie smakuje!

16

dla milusińskich

Katarzyna Jankowska, blogerka i autorka książek Mama Alergika Gotuje stworzyła ponad 1000 rewe-lacyjnych przepisów na potrawy bez jajek, mleka, soi, kakao, selera, orze-chów i miodu. Jej kuchnia cieszy się taką popularnością, że zyskała rzeszę fanów nie tylko wśród alergików, ale także osób, które po prostu chcą jeść zdrowo i smacznie.

Jest Pani znana pod pseudoni-mem MAG (skrót od „mama alergika gotuje”). Bardzo traf-ne określenie, biorąc pod uwa-gę Pani kuchenne dokonania. Jak zaczęło się Pani „czarowa-nie” w kuchni i przeobrażanie „normalnego” jedzenia na die-tę dostosowaną do potrzeb alergika?

Mój syn jest alergikiem od 6 tygo-dnia jego życia (dziś ma lat 12 – przyp. red.) Nie może jeść mleka, jajek, soi, orzechów, ryżu, kakao, selera i wielu innych pokarmów krzyżujących się z pyłkami drzew czy traw. Zaczyna-łam od tworzenia dań tradycyjnych, które jada się w większości polskich domów na co dzień. W mojej wer-sji były to dania bez mleka i jajek itd. Chciałam, aby rodzinne posiłki wyglądały i smakowały podobnie, aby mój syn nie czuł się gorszy czy inny. Początki wcale nie były łatwe, zwłaszcza gdy do listy produktów, z których musiałam zrezygnować doszedł także gluten. Wiele dań tra-fiało do kosza. Z czasem nabierałam wprawy. W chwilach zwątpienia mówiłam sobie „kto ma pomóc twojemu dziecku, jak nie ty”. Szuka-łam więc zamienników, dużo czyta-łam o różnych dietach i o alergii. Na-

wet nie zauważyłam, gdy gotowanie bez tego, bez tamtego i bez jeszcze czegoś przestało mnie przerażać i za-mieniło się w pasję.

Jakie nowe produkty pojawiły się w kuchni w związku z ko-niecznością drastycznej zmia-ny diety? Które stały się ulu-bionymi?

Ścisła dieta eliminacyjna opiera się na kilku sprawdzonych produktach jakimi są ryż, proso, brokuł czy ogó-rek. Potem sukcesywnie wprowadza

się nowe produkty i sprawdza czy or-ganizm je toleruje. Eliminując z diety syna mleko krowie, kozie, soję, ryż, czy ziemniaki musiałam znaleźć wła-ściwe zamienniki. Kwestię zamien-ników w diecie alergika opisałam w mojej pierwszej książce pt. „Mama Alergika Gotuje. Tradycyjnie”. Mleko od zwierząt zamieniłam na ro-ślinne np. jaglane, orkiszowe, owsia-ne. Jajka zastąpiłam substancjami, które mają działanie zlepiające czy spulchniające np. papką z siemienia lnianego, purée z pieczonych warzyw

czy owoców, proszkiem do pieczenia bez fosforanów. W domu pojawiły się produkty bez glutenu jak komosa ryżowa, teff, sorgo, amarantus. Rewelacyjny oka-zał się karob, który rozpropagowa-łam wśród alergików i wegan jako zamiennik kakao. Nasze ulubione produkty to właśnie karob, a także kasza jaglana, chia, komosa ryżowa.Wyszukiwanie nowych składników, które zamiennie można wprowadzić do diety alergika, a które dodatkowo są wartościowe, sprawia mi dzisiaj ogromną frajdę. Ostatnio odkryłam zamiennik orzechów i migdałów w jednym, czyli tzw. migdały ziemne (bulwy rośliny cibory jadalnej). Teraz myślę, jak je wykorzystać w moich przepisach.

Często spotykam się z opinią, że jeśli danie jest bezglute-nowe, a ja mogę jeść gluten, to znaczy, że nie jest ono dla mnie. Na takich kulinarnych uprzedzeniach dużo tracimy. Pani przepisy są tak pomysło-we, zdrowe i smaczne, że war-to ich spróbować, bez względu na to bez czego one są.

W kuchni MAG powstają dania zdrowe, różnorodne, sezonowe oparte na naturalnych, najczęściej ekologicznych składnikach. Więk-szość z nich nie zawiera cukru ani glutenu. To dania bez mleka krowie-go, najczęściej wegańskie, oparte na sezonowych warzywach i owocach. Dieta alergika okazała się być zdrową dietą, trzeba jednak zadbać o właści-wy dobór składników i ich jakość. Ograniczenie glutenu w obecnych czasach jest konieczne dla każde-go. Pszenica dostępna na rynku to już nie to samo ziarno co za czasów naszych dziadków. Warto sięgać po dawne odmiany pszenicy jakimi są orkisz, płaskurka czy samopsza. Kie-dy gotuję dania zawierające gluten, na nich właśnie się opieram.

Czy mogę spytać o kuchnię MAG od kuchni – czym się Pani inspiruje, jak powstają dania?

Tak jak wspomniałam, zaczyna-łam od przerabiania tradycyjnych

Mama alergika czaruje Przychodzi pacjent do lekarza i słyszy diagnozę: alergia

pokarmowa. Nagle okazuje się, że nie może jeść niczego, co

znajduje się w jego lodówce. Świeżo mianowany alergik nie ma

pojęcia, jak przygotować najbliższy obiad. Wydaje mu się, że

już nigdy nie doświadczy radości płynącej z jedzenia. Panika

i przygnębienie. Jest na to recepta: Mama Alergika Gotuje.

17

dla milusińskich

dań kuchni polskiej na podob-ne posiłki, ale niezawierające mleka, jaj, glutenu. Dania, któ-re obecnie powstają w mojej kuchni to pomysły, które rodzą się w mojej głowie pod wpły-wem chwili, zapotrzebowania smakowego syna czy podpo-wiedzi od czytelników. Najle-piej czaruje mi się, gdy mam do wyboru tylko kilka składników. Lubię dni pod koniec tygo-dnia, gdy czas na uzupełnienie lodówki. Zaglądam, co mam i myślę o tym, jak to zestawić, co mogę z tego przygotować. Często też oglądam programy kulinarne, podpatruję dania z róż-nych kuchni świata i mówię sobie, że nie ma dania, którego nie da-łoby się przygotować bez alerge-nów. To mnie nakręca do działa-nia. Stworzyłam już ponad 1000 dań bez mleka, jaj, soi, orzechów, selera, kakao.

Jaką rolę odgrywają w Pani kuchni produkty ekolo-giczne? Jakie mają znacze-nie w diecie alergika?

Ogromną, to na nich opieram swoją kuchnię. Jestem głę-boko przekonana o wartości ekologicznych produktów. Nie zawsze odżywialiśmy się tak świadomie i zdrowo, mam po-równanie. Potrafię wyczuć che-mię w smaku. Jeśli przychodzi mi czasem jeść poza domem, od razu wyczuję kiepską jakość składników. Odkąd odżywiamy się zdrowo, nie chorujemy. Nie ma u mnie w domu apteczki pełnej leków na przeziębienie, syropów itd. Jedyne jakie mam to te, które muszę mieć pod ręką z uwagi na alergię syna. Zresztą przyjmuje je coraz rzadziej. Alergicy powinni zrezygnować z wszelkiej chemii, barwników, konserwantów, polepszaczy smaku. Pestycydy przenikają do warzyw i owoców a potem do naszego organizmu. Wszystkich zanieczyszczeń nie unikniemy, ale jeśli mamy wybór, wybie-

rajmy zdrowe, ekologiczne pro-dukty.

Przypuszczam, że odzywa się do Pani wielu rodziców dzieci alergicznych, którzy są wdzięczni za przepisy od MAG. Zresztą również doro-śli alergicy korzystają z Pani przepisów.

To prawda. Każdego dnia otrzy-muję listy, komentarze, wiado-mości. Czytelnicy piszą, jak bardzo pomogłam im w ich życiu, jak swoimi przepisami ułatwiam im codzienność. Pytają o drobiazgi, ale także szukają porad doświad-czonej mamy alergika. Nie kryję się na co dzień z tym, co przeszłam i kiedy tylko potrafię, pomagam. Oczywiście, że korzystają z moich przepisów także dorośli alergicy i nie tylko alergicy. Zaglądają do mnie biegacze, weganie, osoby na diecie bezglutenowej i wszyscy, dla których zdrowe odżywianie ma znaczenie.

wiem, ze wiele przepisów konsultowała Pani z diete-tykami i alergologami. Czy często specjaliści mówią, że dowiedzieli się czegoś nowego o produktach i ich zastosowaniu?

Na co dzień korzystam ze wsparcia dietetyczki Moniki Maćków, którą zaprosiłam do współpracy nad moimi książ-kami. Najczęściej jednak to ja podsuwam jej nowe produkty, uczę jak je wykorzystać. Rzadko odwiedzam teraz alergologów, ale wcześniejsze wizyty polega-ły na tym, że to ja opowiadałam o diecie i o nowych składnikach, które odkryłam. Teraz alergolo-dzy polecają moje książki ma-mom alergików i mają ułatwio-ne zadanie. Cieszę się, że w ten sposób mogę pomóc. Z moich książek można się dowiedzieć bardzo wiele na temat alergii.

Powstały już trzy książ-ki z serii Mama Alergika Gotuje – „tradycyjnie”,

„Mama Alergika Gotuje. Z Dziećmi” Tym razem Katarzyna Jankowska namawia rodziców do gotowania razem z dziećmi.

Książka zawiera 60 przepisów przygotowanych na bazie owo-ców i warzyw dostępnych w se-zonie wiosenno-letnim. Wszyst-kie potrawy nie zawierają mleka, jajek, soi, orzechów, kakao, selera i miodu. To dania wegańskie, bez-glutenowe i pozbawione zwykłe-go cukru.

Każdy przepis, podobnie jak w poprzednich książkach, został opa-trzony adnotacją od dietetyka klinicznego i stworzony z myślą o osobach reagujących krzyżowo na różne warzywa i owoce.

„Mama Alergika Gotuje. Z Dziećmi” to poradnik pełen koloro-wych, apetycznych zdjęć, ręcznie narysowanych ilustracji i pro-stych przepisów, które dziecko przygotuje samodzielnie lub z po-mocą opiekuna.

W gotowaniu pomagają dzieciom MAGiczni bohaterowie, którzy odkrywają tajniki MAGicznej kuchni, opowiadają ciekawostki i za-chęcają do nauki przez zabawę.

Część merytoryczna dla dorosłych, tzw. wademekum dla rodzica,zawiera:• informacje o pyleniu brzozy, traw i alergiach krzyżowych,• obszerny materiał od dietetyka o racjonalnym odżywianiu dzieci,• sezonowy kalendarz na wiosnę i lato, który ułatwi wybór warto-

ściowych warzyw i owoców,• 30 MAGicznych wskazówek dla

rodziców tzw. „Tadka Niejadka”,• oraz odpowiedzi na wiele py-

tań np.: Które warzywa i owoce przechowywać w lodówce? Jakie warzywa i owoce należą do naj-bardziej zanieczyszczonych pesty-cydami? Jak domowym sposobem pozbyć się pestycydów?

Z książki mogą korzystać wszy-scy, nie tylko alergicy. To pozycja dla wegan, wegetarian, osób na diecie bezglutenowej i miłośni-ków zdrowego odżywiania.

Książka dostępna w www.mamaalergikagotuje.pl/sklep

„Na wyjątkowe Okazje” i „Z Dziećmi” – jakie ma Pani kolejne marzenia?

Dobrze to pani ujęła, marzenia nie plany. Nie planuję. Bo gdy człowiek planuje, to Pan Bóg się śmieje. Ja mam marzenia, które realizuję krok po kroku. Obecnie pracuję nad drugą częścią książki „Mama Alergika Gotuje. Z Dzieć-mi”. Pojawią się w niej przepisy na

sezon jesień/zima, jeszcze więcej wierszy dla dzieci. Szczegółów jeszcze nie zdradzam.Poza tym marzę o po dró żowaniu. Uruchomiłam drugi blog pt. „Alergik w podróży”. Chcę poka-zać synowi i innym alergikom, że życie z ograniczeniami w diecie nie powinno nas ograniczać.

Rozmawiała AGNiEsZKA KANiEwsKA

Mama alergika czaruje

18

przepisy mag

1. Kalarepkę i batat bardzo dokładnie umyj ciepłą wodą, obierz ze skórki i pokrój na mniejsze kawał-ki. 2. Do większego garnka wlej oliwę i ją rozgrzej. 3. Cebulę obierz i drobno posiekaj, dodaj do oliwy, smaż przez krótką chwilę, zamieszaj. 4. Batat i kala-repkę dodaj do oliwy, zamieszaj i smaż przez chwilę. 5. Ostrożnie dolej przegotowaną wodę, gotuj zupę na średnim ogniu ok. 15 minut. 6. Umyj brokuł i po-krój na mniejsze części, dodaj go do zupy, gdy warzy-wa będą już miękkie i gotuj nie dłużej niż 4 minuty. 7. Odstaw zupę z palnika i zblenduj na krem; uważaj, bo jest gorąca! 8. Dopraw do smaku solą, kurkumą i sokiem z cytryny. 9. Podaj zupę z uprażonymi ziar-nami słonecznika lub dyni.

Od dietetyka: Bez dodatku soli, całych ziaren sło-necznika czy dyni – po 8 miesiącu życiaTaka zupa zdrowo wpływa m.in. na pracę mózgu.

Co zawiera danie?: magnez, wielonienasycone kwa-sy tłuszczowe, witaminy z grupy B, likopen

Zielona zupa MAG

SpoSób przyrządzenia

• ½ brokułu (ok. 200 g)• 1 kalarepka (ok.150 g)• ½ batatu (ok.100 g)• ½ czerwonej cebuli• 2 łyżki oliwy z oliwek • 750 ml przegotowanej

wody• sól himalajska różowa

• sok z cytryny• ½ łyżeczki kurkumy• uprażone ziarna

słonecznika lub dyni

Składniki

1. Płatki owsiane wsyp do dzbanka blendera kieli-chowego, zalej je ciepłą wodą i poczekaj 5 minut. 2. Dodaj pozostałe składniki i zmiksuj je na gładki koktajl. 3. Owsiankę dopraw do smaku sokiem z cy-tryny i przelej do kubków. 4. Podaj od razu z rurką do picia.

Od dietetyka: Bez dodatku syropu klonowego i inuli-ny – dla dzieci powyżej 8-9 miesiąca życiaOwsianka ta jest dobra dla mózgu, kości i mięśni. Jar-muż i banan zawierają również kwas foliowy niezbęd-ny do prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieżyUWAGA! Banana powinny unikać osoby z alergią na owoce cytrusowe i lateks

Co zawiera danie?: potas, magnez, żelazo, wapń, betakaroten, witaminę K, witaminę C, błonnik

Napój superbohaterów

Ilość: 500 ml ; 250 ml zawiera ok. 149 kcalCzas przygotowania: 5 minut

3 porcje; 1 porcja ok.159 kcalCzas przygotowania: 30 minut

SpoSób przyrządzenia

• 250 ml mleka roślinnego (jaglanego, ryżowego)

• 150 ml bardzo ciepłej wody

• 3 łyżki płatków owsianych bezglutenowych

• 1 łyżeczka ekstraktu wanilii

• 1 łyżka syropu klonowego lub miodu (jeśli dozwolony)

• 1 łyżeczka inuliny w proszku (można pominąć)

• 3 liście jarmużu• ½ banana (można

pominąć)• 1-2 łyżki soku z cytryny

do smaku

Składniki

19

przepisy mag

1. Wsyp kaszę gryczaną do miski, zalej wodą, odstaw na minimum 6 godzin. 2. Wodę odlej, kaszę przełóż na durszlak, wypłucz, wysyp na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. 3. Nagrzej piekarnik do 110 st. C, kaszę susz przez 10 minut. 4. Ostrożnie wyjmij blaszkę z piekarnika, odstaw kaszę do wystudzenia. 5. Daktyle, żurawinę, rodzynki, melasę umieść w nie-dużym garnku, zalej wodą, podgrzewaj pod przykry-ciem ok. 3 – 5 minut, następnie zmiksuj je blenderem ręcznym na gładką masę. 6. Dodaj inulinę, zmielony słonecznik i szczyptę soli, łyżką wymieszaj składniki, wsyp przygotowaną kaszę i połącz wszystkie składni-ki. 7. Zwilż dłonie wodą i uformuj w nich nieduże kulki, ułóż je na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. 8. Ponownie nagrzej piekarnik, teraz do 160 st. C i przez maksymalnie 10 minut piecz gryczanki. 9. Wyj-mij je i odstaw do wystudzenia. 10. Gryczanki prze-chowuj w szklanym słoju nawet przez kilka tygodni.Od dietetyka: Dla dzieci od 1. roku życia – bez dodat-ku soli i melasy.Gryczanki są dobre dla mózgu, mięśni, kości i odpor-ności.Co zawiera danie?: magnez, żelazo, wapń, potas, wi-taminę C.

Gryczanki

SpoSób przyrządzenia

• 200 g kaszy gryczanej niepalonej

• 125 g suszonych daktyli bez pestek

• 50 g suszonej żurawiny niesłodzonej

• 50 g niesiarkowanych rodzynek

• 3 łyżki zmielonego słonecznika

• 2 łyżki melasy z chleba świętojańskiego

• 2 łyżki wody• 1 łyżka inuliny (można

pominąć)• szczypta soli himalajskiej

Składniki

1. Kaszę jaglaną ugotuj z dodatkiem kurkumy i pie-przu; przełóż do miski. 2. Soczewicę wypłucz, zalej zimną wodą i gotuj ok. 15 minut do miękkości, do-daj sól pod koniec gotowania. 3. Ciepłą soczewicę przełóż do miski z kaszą, wymieszaj. 4. Na rozgrza-nym oleju zeszklij drobno posiekaną cebulę i czosnek, dodaj do pozostałych składników. 5. Zmielone sie-mię połącz z gorącą wodą, aby uzyskać kleistą papkę, przełóż papkę do miski. 6. Wsyp posiekaną natkę pie-truszki, dopraw do smaku solą, wymieszaj, a następ-nie uformuj nieduże kotleciki. Obtocz je w płatkach. 7. Kotleciki przełóż na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. 8. Nagrzej piekarnik do 170 st. C i piecz burgery przez 20-25 minut. 9. Kotleciki możesz także usmażyć na patelni; uważnie przewracaj je na drugą stronę, aby się nie rozpadły. Od dietetyka: W wersji smażonej najlepiej podać je dzieciom od 3. roku życia, natomiast w wersji pieczo-nej i bez dodatku soli, powyżej 1. roku życia.Danie to jest dobre dla mózgu, mięśni, kości i odpor-ności. Uwaga! Natka pietruszki może wywołać objawy aler-giczne u osób z alergią na brzozę. Co zawiera danie?: kwasy omega – 3, wapń, żelazo, magnez, witaminy z grupy B.

Superburgery

Ilość: 8 sztuk; 1 sztuka ok. 93 kcalCzas przygotowania: 40 minut

Ilość: 30 sztuk; 1 sztuka ok. 58 kcalCzas moczenia: 6 h. Czas przygotowania: 40 minut

SpoSób przyrządzenia

• 200 g ugotowanej kaszy jaglanej (150 g suchej kaszy + 400 ml gorącej wody + 1 łyżeczka oleju + ½ łyżeczki soli himalaj-skiej)

• ½ łyżeczki kurkumy + szczypta pieprzu białego

• 200 g suchej czerwonej soczewicy

• 500 ml zimnej wody• 1 łyżeczka różowej soli

himalajskiej

• 1 szalotka, 1 ząbek czosnku• 2 łyżki oleju roślinnego• 2 łyżki świeżo zmielonego

siemienia lnianego złocistego + 3 łyżki gorącej wody

• 2 łyżki świeżej natki pietruszki

• kilka łyżek płatków z amarantusa lub owsianych bezglutenowych, do obtoczenia

Składniki

20

kipi kasza

lekko o alergii, poważnie o alergenach

Magazyn dla alergików i nie tylko

Czy alergiimożna

uniknąć?wywiady z naukowCamiporady ekspertów z polski i ze świataunikatowe artykuły przepisy dla alergikówreCenzje produktówzdrowe wydarzenia i eko trendy

redaktor naczelnamagazynu

hipoalergiCzni

Goraco polecam

˛

Zaneta Geltz.

lekko o alergii, poważnie o alergenach

Magazyn dla alergików i nie tylko

WYWIADY PORADY ARTYKUŁY PRZEPISY RECENZJE WYDARZENIA KONKURSY

WWW. .pl. .

kwartalnik dostępny w salonach

Multishop24.pl8,95 zł

tu kupiszWszystkie WyDANiA:

ZAMÓW PRENUMERATĘ 4 WydAń ZA JEdyNE 35,80 zł na www.hipoalergiczni.pl/prenumerata

i otrzymaj gwarantowany upominek.

dostępna wersja

mobilna

oraz online w autoryzowanym sklepie:

nie przegap najciekawszych informacji i nowości www.facebook.com/hipoalergiCzni

Żyć po to, żeby zarabiać?Kiedy cudem unikniemy wypadku, wyjdziemy z przewlekłej choroby lub stracimy bliską osobę, zwykle weryfikujemy nasze priorytety. Zmieniamy życie i wreszcie zabie-ramy się za realizację pomysłów czekających w zakurzonej szufla-dzie. Rzucamy pracę w korporacji na rzecz szytych ręcznie pieluszek wielorazowych, czy wyprowadza-my się na wieś i hodujemy warzy-wa. Musi się jednak zdarzyć coś mocnego, czasami wstrząsające-go, byśmy zrozumieli, że praca bez najprawdziwszego zaangażowa-nia, szczęścia nam nie przyniesie. Co więc może sprawić, abyśmy wyrwali się ze szponów szarej co-dzienności?

Out of the boxJeśli niemal bezrefleksyjnie pla-nujemy dzień po dniu, tydzień po tygodniu w trybie „byleby prze-trwać”, raczej nie oczekujmy, że przytrafi się nam coś szczególne-go. Jak to zmienić?• jeśli jesteś zamożnym człowie-kiem, to warto przeżyć tydzień lub dwa za 1/10 kwoty standar-dowej w nieswoim środowisku, • jeśli jesteś mamą, warto zor-ganizować opiekę dla dziecka na tydzień i wyjechać z partnerem w góry lub na włóczęgę po Europie, • jeśli jesteś zapracowanym me-nedżerem, warto porozmawiać z przełożonym o swoich rozter-kach i obiecać tygodniową pracę nad autorozwojem i pochłonąć chociaż 2 książki od deski do de-

ski przy całkowicie wyłączonych ekranach.Innymi słowy, zrób coś, czego nie robiłeś dotychczas, w innym miej-scu niż zawsze, w innym towarzy-stwie i minimalnym kosztem. Spojrzenie na siebie choć przez chwilę z nieco innej perspektywy pozwoli wyjść z rutyny, która nie-jednokrotnie prowadzi do poczucia braku sensu, bezcelowości pracy czy początkującej depresji. Gdy damy sobie jeden dzień lub tydzień wytchnienia, przemyślimy swoje wymarzone cele, wychylimy głowę ze swojej rutyny i zaczniemy wdra-żać nasze plany. Prokrastynator unika pierwszego kroku.Rasowa ofiara prokrastynacji bę-dzie unikać wykonania nawet pierwszego kroku, aby wdrożyć w życie swoje odkładane na bok marzenia. Wiadomo, zrealizowa-nie pierwszego etapu zadania jest jak zrobienie połowy – to najtrud-niejszy krok. Oto kilka skutecznych sposobów na prokrastynację:• Odpowiedz na pytanie: co mnie powstrzymuje, by to zrobić? Jeśli odpowiedź brzmi: czegoś mi bra-kuje, zastanów się, jak te braki zaspokoić.• Dziel: złap ołówek i rozpisz na kartce, jak najsensowniej podzie-lić zadanie na 5–10 etapów, dodaj imiona osób, które mogą cię wes-przeć na każdym odcinku.• Zamień stolik na ławkę w parku: jeśli codziennie siedzisz w jednym miejscu i dopada cię bezsilność. Zabierz tylko kartki i długopis i rusz do parku.

Nie odkładaj swoich marzeń na jutroJeśli najważniejsze tematy ciągle

przekładasz na jutro, wolisz zajmować

się pomaganiem innym, odpowiadaniem

na maile, zamiast wziąć się za napisanie

książki, opracowanie kalkulacji

dla szefa lub założenie bloga, to

znaczy, że dopadła cię słabość zwana

prokrastynacją.

21

uroda życia

• Łatwo się zniechęcić porażką, zwłaszcza na początku. Lepiej więc podjąć się najprostszego za-dania, które łatwo i szybko zreali-zujesz, aby przejść dalej. Jak tylko dokończysz pierwszy etap zada-nia, zanotuj od razu kroki etapu drugiego. Ale tylko drugiego! Połóż kartkę na blacie w łazien-ce, powieś przy komputerze – nie uciekaj od ich realizacji.• Doceń każdy krok: poradziłeś sobie sam ze sobą, to najtrud-niejsze zadanie, pomyśl jak sobie za to podziękujesz. Pochwal się swoim dokonaniem komuś, kto cię zmotywuje do dalszej pracy. Kogo podziwiasz? Określ, kto jest twoim wzorem i jeśli mo-żesz, to poradź się tej osoby, jak osiągnęła swój cel albo przeczy-taj biografię słynnych bohaterów sukcesu, by poznać, jakie były ich początki i w jakim wieku przeła-mali swój schemat.

Najpierw JAGdy w samolocie stewardessa instruuje, jak postępować w razie katastrofy lotniczej lub wodo-wania, słyszymy, że matka musi założyć maskę tlenową najpierw sobie, potem dziecku. Najpierw bowiem trzeba ocalić lokomoty-wę, a potem wagoniki. Musimy

wiedzieć, co nam daje radość ży-cia, by móc „góry przenosić”. Tylko wtedy zniesiemy smutek, wyrzu-ty, kompleksy, żal, przemęczenie, zniecierpliwienie, które towarzy-szą realizacji marzeń. Dopiero, gdy świadomie postawiłeś sobie za cel realizację dawno opracowanego pomysłu na markę, firmę, nową pracę lub całe życie, stajesz się wy-posażony w „turbodoładowanie”, które wyzwoli niespotykane wcze-śniej dawki energii.

uporządkuj: ważne – nieważneGdy stworzymy swój nowy plan działań, warto zająć się porząd-kowaniem priorytetów. Wyrzuć-my z listy sprawy, które nam nic nie dają, a jedynie zabierają czas i dobry nastrój. Słuchając głosu swojego instynktu, dość szybko zorientujemy się, która relacja nam nie służy i nauczymy się zręcznie odmawiać wsparcia tym,

którzy roszczą sobie prawo, by systematycznie podbierać drew-no z naszego zapasu, do rozpa-lania swojego ogniska. Taka we-ryfikacja to wyzwolenie sporych zasobów, które pozwolą nam na wygospodarowanie czasu na waż-ne rozmowy z inspirującymi men-torami. Mniej znaczy więcej.Kiedyś uznawałam siebie za do-skonałego robota wielofunkcyj-nego, uprawiającego tzw. mul-titasking. Wydawało mi się, że jednoczesny dozór kilkunastu tematów jest czymś, co świadczy o mojej niebywałej wydajności.Jednak po kilku latach okaza-ło się, że to jest kompletnie nieefektywne, gdyż często mijał dzień i żadne ważne zadanie nie zostało zrealizowane. Zaczęłam odczuwać brak sensu tego, co ro-bię, mimo że wyglądało na to, iż czas zajmują mi same ważne rze-czy. Ciągłe przełączanie z tematu na temat sprawiało, że nie koń-czyłam żadnej z sześciu zaplano-wanych czynności.W końcu na zajęciach sporto-wych zrozumiałam, że jeśli chce się w pełni koordynować ciało, to trzeba być całkowicie skupio-nym na JEDNEJ czynności. Od czasu, gdy wyznaczam sobie 2-3 zadania dziennie, nie przesadza-jąc z ich ilością również w skali tygodnia, udaje mi się zrealizo-wać praktycznie wszystko i jesz-cze więcej. Motywacja rośnie, bo jestem zadowolona z siebie, a inni obserwują więcej spokoju w moim zachowaniu.

Nie odkładaj swoich marzeń na jutroŻaneta Geltz – właścicielka agencji Geltz Media, ekspert w dziedzinie komunikacji marek, redaktor naczelna Ma-gazynu Hipoalergiczni, tworzy unikalne miejsce przyjazne dla alergików i astmatyków. Magazyn dostępny jest w salo-nach Empik oraz online: www.hipoalergiczni.pl. Uruchomiła projekt Happy Evolution, który jest źródłem pomysłów na to, jak lepiej żyć: www.happyevolution.org

Zarządź sobą:n Nie siadaj do komputera i nie bierz do ręki telefonu jako pierw-szej rzeczy z rana. Najpierw ob-myśl dzień, jak go wykorzystać, by przybliżył cię do celu. Znajdź osoby, które ci pomogą. Są zada-nie, które łatwo powierzyć komuś innemu, bez szkody dla rezultatu. Zaplanuj, kiedy i ile czasu prze-znaczasz na odpoczynek. Bez tego twoja lokomotywa daleko nie za-jedzie. Zadbaj o to, co jesz. Zapew-nij sobie to, co najlepsze.

n Opisz, czego się najbardziej obawiasz. Co takiego musi się wydarzyć, abyś przyspieszył reali-zację swojego najlepszego planu na życie?n Jedna nowa rzecz, ale codzien-nie. Jeśli trudno ci odłożyć bieżące tematy na bok, ustal sobie tylko siedem zadań na tydzień i zrób jedno na dzień. Wizualizuj sobie siebie po dokonaniu rzeczy, które ciągle odkładasz. Swoją radość, dumę, poczucie spełnienia. Przyj-muj „wtrącenia losu” ze spokojem

i pokorą. Nie wszystko, co zapla-nowałeś jest dla ciebie najlepszą opcją. Za 10 lat twoje pozorne po-tknięcia mogą okazać się najważ-niejszym skrzyżowaniem w życiu, gdzie należało wziąć inny skręt, niż wstępnie planowałeś. Jak to kiedyś ujęła w rozmowie ze mną Emilia Żurek, somatoterapeutka, która koiła moje zdenerwowanie „Dzieje się najlepsza dla ciebie opcja. Przyjmij ją.” n To, że jesteś cały czas czymś zajęty, nie znaczy, że czegoś doko-

nujesz. Może sam siebie okłamu-jesz i wprowadzasz wypełniacze dnia, by nie ruszyć tematu, któ-ry jest dla ciebie najważniejszy. Skróć drastycznie czas, jaki masz na ukończenie czynności, zoba-czysz jak potrafisz zwiększać efek-tywność. Zamień słowa „muszę to zrobić” na „zrobię to i jak skoń-czę, pójdę na lunch”. Sam zrób dla siebie sałatkę, zadbaj o dobre towarzystwo, gdy będziesz ją jadł. Zasłużyłeś na najlepsze. Zacznij teraz.

Zapłacić rachunki

Znaleźć lepszą pracę

Założyć bloga

Zredu-kować fastfoody

Gimna-styka 10 min

Zaplano-wać urlop

Kore-petycje Angielski

Pies ze schroniska

Naprawić rower

Sprzątnąć garaż

dietetyk ma głos

Dołącz do Organic Farma Zdrowia®, a otrzymasz:

• pomoc w rozpoczęciu i rozwinięciu działalności pod znaną i rozpoznawalną marką, • pomoc w doborze lokalizacji i adaptacji lokalu, • pomoc w otwarciu sklepu, • pakiet szkoleń, • wsparcie

marketingowo-reklamowe, • atrakcyjne ceny zakupu produktów, • wsparcie handlowe przez cały czas trwania umowy, • produkty najwyższej jakości, • regularne dostawy produktów.

http://organicmarket.pl/franczyza

Franczyza Organic Farma ZdrowiaZOstAŃ NAsZyM PARtNEREM!

Dlaczego ktoś miałby zadbać o nasze zdrowie lepiej od nas, skoro sami o nie nie dbamy?

Oczekujemy od naszego ciała, że będzie sprawne przez całe życie, ale zaciągamy u niego kredyt

dzień w dzień i nic w nie nie inwestujemy. Jeśli cały czas tylko czerpiemy, a nie poświęcamy czasu

na długofalowe inwestycje w zdrowie, to nie trzeba mieć doktoratu z matematyki, by przewidzieć, iż

chwila prawdy o ujemnym stanie naszego zdrowia jest nieunikniona, a może nawet bliska.

Kolejne z 10 kroków do zdrowia, szczęścia i równowagi

Zadbajmy o to, by na liście zakupowej nie zabrakło zdrowych produktów warzywnych i owocowych ze sprawdzownych, certyfikowanych źródeł oraz środków pielęgnacyjnych i piorących pozbawionych szkodliwych składników. Dla ułatwienia – nie stosuj i nie spożywaj substancji, których nazwy nie je-steś w stanie wypowiedzieć lub jej nie znasz. Umiarkowanie w zakupach, stosowanie zasady „mniej znaczy wię-cej“ oraz rozsądne wydawanie zarobionych pieniędzy przyczyni się do

wydłużenia życia i polepszenia stanu zdrowia w holistycznym ujęciu człowieka. Bezzasadny wyda się argument, że nie stać nas na zdrową żywność, gdyż wyzwalając się z presji zakupów, odnajdziemy całkiem spore zasoby, które lepiej poświęcić na długofalową inwestycję w na-sze zdrowie, szczęście i urodę. Inwestycja w zdrowie to jedyna, któ-rą można postawić na równi z inwestowaniem w edukację własnego dziecka.

KROK 7. i 8. EDuKuJ siĘ i KuPuJ ŚwiADOMiE

dietetyk ma głos

24

dla zdrowia

skąd wiadomo, że to miód manuka?Każdy naturalny miód zawiera pyłki kwiatowe roślin, z której pszczoły zbierały nektar. Pyłki, których jest najwięcej, decydują o rodzaju mio-du. W przyrodzie nie spotkamy miodu, w któ-rym występują pyłki tylko jednego gatunku (jednej rośliny). W związku z tym miód uznaje się za jednokwiatowy w przypadku, gdy pyłek określonego gatunku roślin stanowi przeważa-jącą część miodu.

Zgodnie z najnowszym rozporządzeniem Ministra Gospodarki Nowej Zelandii, uzna-je się, że miodem manuka można nazywać

miód, który zawiera minimum 70% pyłku manuka (Leptospermum scoparium).

Nie ma jednej oryginalnej marki miodów manuka. Każdy Nowozelandczyk może produkować miód manuka, ważne jest to żeby na etykiecie miodu znalazły się rzetelne informacje o pochodzeniu miodu oraz jego zawartości składnika antybakte-ryjnego. Oprócz tego miód manuka sprzedawany w Polsce czy Europie musi spełniać wszystkie kry-teria ustawowe zgodne z prawem polskim i eu-ropejskim, ale sprawdzenie tego faktu należy do odpowiedzialności importera.

Oryginalny miód manuka:• pochodzi z Nowej Zelandii• zawiera 70% pyłku przewodniego (leptosper-

mum scoparium)• ma oznaczony składnik antybakteryjny MGO

od 30 do 800 na kg/miodu

Co oznacza symbol MGO na opakowaniach miodu i jakie ma on znaczenie?Różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami miodów manuka zależą od ilości wytworzonego w nich methylglyoxalu (MGO). MGO wytrąca się w wyniku przemian biochemicznych ze związku chemicznego występującego w nektarze kwiatów manuka, dihydroksyacetonu (DHA). Do prze-kształcenia DHA w MGO dochodzi głównie pod-czas procesu dojrzewania miodu, jednak proces rozpoczyna się już w organizmie pszczoły i podczas transportu nektaru do ula.

Miód manuka to nie tylko MGOJakość i oryginalność miodów manuka powinna być kojarzona również z innymi parametrami, taki-mi jak liczba diastazowa oraz współczynnik HMF:• Liczba diastazowa to parametr określający ak-

tywność enzymów zawartych w miodzie. Zbyt niska liczba diastazowa może oznaczać, że miód

Miód manuka – najcenni ejszy miód na świecieManuka jest dziko rosnącym, kwitnącym drzewem charakterystycznym dla Nowej

Zelandii. Wyjątkowe właściwości krzewu manuka znane były na długo przed

wyprodukowaniem pierwszej baryłki miodu manuka. Rdzenni mieszkańcy Nowej

Zelandii, Maorysi, a także pierwsi osadnicy mieli w zwyczaju żuć młode pędy krzewu

manuka i pić napój z jego nasion na dręczące ich dolegliwości pokarmowe. Szerokie

spektrum działania miodów manuka na organizm człowieka, czyni je dzisiaj jednymi

z najcenniejszymi produktów spożywczych na świecie.

Nowe przepisy w oznakowaniu miodów manukaMinisterstwo Gospodarki Nowej Zelandii ustaliło w tym roku zestaw uniwersal-nych standardów i definicji mających na celu poprawę świadomości konsumen-tów i ujednolicenie oznakowania miodu manuka, które wcześniej wzbudzało wiele wątpliwości i powodowało dezorientację konsumentów.Nowe etykiety miodów manuka mają przedstawić wyłącznie podstawowe właściwości miodu i zapobiegać prezen-towania przez producentów oświadczeń zdrowotnych w odniesieniu do poziomu aktywności miodu, dopóki badania na-ukowe w tym zakresie nie zostaną zakoń-czone.. Po co te zmiany? Wstępne ustalenia wy-kazały znaczną zmienność zawartości Me-thylglyoxalu (MGO) i nadtlenku wodoru (NPA) w poszczególnych roślinach i gene-tycznej kompozycji miodu w zależności od regionu pochodzenia miodu, sezonu produkcji, jak i różnych warunków śro-dowiska. Czynniki te stwarzają poważne pytania etyczne, co do sposobu prawidło-wego i rzetelnego raportowania poziomu MGO i NPA w materiałach przeznaczo-nych dla konsumenta.

25

dla zdrowia

Miód manuka – najcenni ejszy miód na świeciebył podgrzewany w temperaturze powyżej 40°C (np. w celu zwiększenia klarowności miodu), co mogło spowodować inaktywację enzymów. Może ona również świadczyć o zafałszowaniu miodu poprzez dodanie sacharozy. Liczba diasta-zowa w miodzie według skali Schade nie powin-na wynosić mniej niż 8.

• HMF (5-hydroksymethylfurfural) jest to sub-stancja powstającą w miodzie na skutek roz-kładu węglowodanów w obecności kwasów, szczególnie przy działaniu wysokiej temperatury. Powodem nienaturalnie podwyższonej zawar-tości HMF w miodzie jest jego przegrzanie i/lub przechowywanie w niewłaściwych warunkach. W Polsce dopuszczalny w miodzie poziom HMF wynosi nie więcej niż 40 ppm (mg/kg).

Aby mieć pewność, że miód manuka spełnia wszelkie normy jakościowe, warto poprosić dys-trybutora o udostępnienie aktualnych certyfika-tów i wyników badań potwierdzających ich jakość.

Dlaczego właściwości miodów manuka z Nowej Zelandii są takie wyjątkowe?Pozyskanie jednorodnego miodu jest bardzo trudne. Producenci w tym celu ustawiają ule wraz z pszczołami w bezpośrednim sąsiedztwie terenów porośniętych krzewami Leptospermum scoparium. Często ule są nawet transportowa-ne samochodami terenowymi lub helikoptera-mi w trudnodostępne rejony kwitnienia krzewu manuka. Na wyprodukowanie jednej łyżeczki miodu manuka pszczoła pracuje całe swoje życie, czyli ok. 35–40 dni.

Nauka o miodach manukaBadania naukowe wykazały, że stężenie MGO w miodzie manuka może wynosić nawet ponad 600 mg/kg, podczas gdy w innych miodach nie przekracza 10 mg/kg. MGO jest związkiem, któ-ry w około 90-95% odpowiada za właściwości antybakteryjne miodu manuka. Wg naukow-ców gwarancją tego działania są wysokie stęże-nia miodu, np. MGO 600 czy MGO 700, które są sprawdzone przez liczne badania naukowe

oraz mają zastosowanie w produktach medycz-nych. W Polsce miało miejsce badanie miodów manuka, pod przewodnictwem dr hab. inż. Dety Łuczyckiej, prof. nadzw. Instytutu Inżynierii Rol-niczej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocła-wiu. Tutaj główne wnioski z badania były takie, że w klasach miodów o wyższej deklaracji MGO (powyżej 500 mg/kg) jakość handlowa pro-duktów spada (wartości HMF są zbyt wysokie, a liczba diastazowa jest zbyt niska). Dla konsu-mentów w świetle tych doniesień, ważne będzie wprowadzenie uniwersalnych standardów i defi-nicji (informacje w ramce).

właściwości miodu manukaMiód manuka jest znany ze swoich właściwości antybakteryjnych dzięki m. in. zawartości enzy-mu, który produkuje nadtlenek wodoru będący sprawdzonym związkiem o właściwościach an-tyseptycznych. Właściwości antybakteryjne miodu manuka po-zwalają zwalczyć bakterie powodujące infekcje

i stany zapalne w obrębie jamy ustnej i układu oddechowego. Pomaga przy dolegliwościach gór-nych dróg oddechowych (infekcje gardła, kaszel, katar, chrypa) oraz zapaleniu zatok. W tym celu spożywa się 1 łyżeczkę miodu 3 x dziennie. Spożywanie miodu manuka daje pozytywne re-zultaty w łagodzeniu dolegliwości związanych z wrzodami żołądka i dwunastnicy.Miód manuka ma zdolność do odżywiania, koje-nia i leczenia wrażliwej skóry. Dzieje się tak dzięki antyoksydantom, które neutralizują wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia komórek skóry, oraz wspomagają wzrost nowych komórek i rege-nerację tkanek. Zapobiega utracie wilgoci i utrzymuje naturalny poziom nawilżenia skóry.Jego wysoka aktywność przeciwbakteryjna oraz działanie przeciwzapalne i oczyszczające sprawia-ją, że jest skuteczny w zwalczaniu dolegliwości skórnych, w tym również trądziku. Przyspiesza także gojenie się ran potrądzikowych oraz zapo-biega powstawaniu blizn.

NATURALNIE – ZDROWO – PIĘKNIENATURALNE PIĘKNO PROSTO Z NOWEJ ZELANDII

wild Ferns manuka Honey Natural

Naturalna linia wyjątkowych dermokosmetyków z miodem manuka stworzonych z myślą o skórze wymagającej specjalnego i delikatnego traktowania. miód manuka wspomaga walkę ze zmianami skórnymi, odżywia, koi i intensywnie regeneruje skórę.spektakularne efekty:• zmarszczki i linie mimiczne stają się mniej widoczne,• doskonale nawilża i regeneruje naskórek• przynosi ulgę podrażnionej skórze• wyrównuje koloryt skóry, przywracając jej blask,• łagodzi objawy egzemy, łuszczycy i innych problemów dermatologicznych.

POcZUJ TO NA WłASNEJ SKóRZE!

26

Nauka ma głos

Sponsor Patronat merytorycznyPartner Strategiczny Partner Medialny

ZRÓB ZAKUPY W SUPER CENACH!

produkty BEZGLUTENOWE, EKO, BIO, organic,

OCZYSZCZACZE, nawilżacze powietrza, KOSMETYKI

hipoalergiczne, dla ATOPIKÓW, wyposażenie domu,

POŚCIEL, MATERACE, sprzęt MEDYCZNY, INHALATORY,

środki FARMAKOLOGICZNE, ANTYHISTAMINOWE,

oferta klinik i PLACÓWEK MEDYCZNYCH.

• Jakość potwierdzona badaniami i zgodna m.in. z wymaganiami jakości handlowej opisanymi w Dyrektywie Rady Unii Europejskiej 2001/110/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. oraz w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 3 października 2003 r.

• Wybieraj miody Manuka Health New Zealand - od godnego zaufaniaproducenta

• Pytaj dystrybutora o aktualne badania danej partii miodu• Na opakowaniu szukaj oznaczeń z bezpiecznego zakresu MGO™:

Oryginalne, najczęściej wybierane Miody Manuka

Więcej o jakości handlowej, badaniach Miodów Manuka w Polsce i bezpiecznych zakresach MGO na www.swiatmanuka.pl

GoOrganic-miody-manuka-3mm.indd 1 2016-08-18 12:03:27

27

Nauka ma głos

Sponsor Patronat merytorycznyPartner Strategiczny Partner Medialny

ZRÓB ZAKUPY W SUPER CENACH!

produkty BEZGLUTENOWE, EKO, BIO, organic,

OCZYSZCZACZE, nawilżacze powietrza, KOSMETYKI

hipoalergiczne, dla ATOPIKÓW, wyposażenie domu,

POŚCIEL, MATERACE, sprzęt MEDYCZNY, INHALATORY,

środki FARMAKOLOGICZNE, ANTYHISTAMINOWE,

oferta klinik i PLACÓWEK MEDYCZNYCH.

Schär od ponad 30 lat oferuje szeroką gamę smakowitych, bezglutenowych produktów. Dzięki innowacji, pasji i zaangażowaniu w badaniach proponujemy bezglutenowy szeroki wybór produktów spełniających najwyższe wymagania w zakresie bezpieczeństwa i jakości. Troszczymy się o Państwa przyjemność jedzenia od śniadania do kolacji. www.schaer.com

Składniki:· 1 łyżka miX it - mąka uNiwersalNa schär

· 2 łyżki mąki miX PÂtis-serie - miX c - mieszaNka do wyPieku ciast schär

· 2 łyżkimiX it !· 4 łyżki cukru · 2 -3 jabłka · 5 jaj· cukier puder do posypaniaSposób przygotowania:wyłożyć papierem do pieczenia formę do ciasta, od-

stawić. obrać jabłka, usunąć gniazda, pokroić w plastry. jabłka odstawić. w misce wymieszać mąki, przesiać.Białka oddzielić od żółtek i ubić na sztywną pianę. w drugim naczyniu ubić żółtka z cukrem. dodawać po łyżce przesiane ze sobą mąki. wymieszać za pomocą miksera. do wyrobionej masy z żółtek dodawać po łyżce sztywnej piany z białek i delikatnie mieszać łyżką

do połączenia składników.Puszyste ciasto przełożyć do wyłożonej papierem formy.Na wierzchu ciasta ułożyć obok siebie przygotowane plastry jabłek.wstawić do nagrzanego piekarnika do 170°c, piec około 30-40 minut - zależy od piekarnika. Pozostawić ciasto do ostygnięcia w formie ok. 10 min. Przed podaniem wierzch ciasta posypać cukrem pudrem.

JABŁECZNIK

• Jakość potwierdzona badaniami i zgodna m.in. z wymaganiami jakości handlowej opisanymi w Dyrektywie Rady Unii Europejskiej 2001/110/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. oraz w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 3 października 2003 r.

• Wybieraj miody Manuka Health New Zealand - od godnego zaufaniaproducenta

• Pytaj dystrybutora o aktualne badania danej partii miodu• Na opakowaniu szukaj oznaczeń z bezpiecznego zakresu MGO™:

Oryginalne, najczęściej wybierane Miody Manuka

Więcej o jakości handlowej, badaniach Miodów Manuka w Polsce i bezpiecznych zakresach MGO na www.swiatmanuka.pl

GoOrganic-miody-manuka-3mm.indd 1 2016-08-18 12:03:27

suPERDELiKAtEsy ADREs tELEFONC.H. Arkadia Warszawa, Al. Jana Pawła II 82 22-323-70-17

DELiKAtEsy Organic Farma Zdrowia ADREs tELEFONChmielna Warszawa, ul. Chmielna 16 22-827-32-17Fieldorfa Warszawa, ul. Fieldorfa 10 A 22-671-04-15Galeria Mokotów Warszawa, ul. Wołoska 12 22-161-38-57Sadyba Best Mall Warszawa, ul. Powsińska 31 22-370-30-94Atrium Targówek Warszawa, ul. Głębocka 15 22-743-31-09C.H. Wola Park Warszawa, ul. Górczewska 124 22-533-44-32C.H. Złote Tarasy Warszawa, ul. Złota 59 22-222-01-07Atrium Reduta Warszawa, Al. Jerozolimskie 148 22-823-24-52Centrum Skorosze Warszawa, ul. Gen. Felicjana Sławoja-Składkowskiego 4 506-217-852Galeria Handlowa Stara Papiernia Konstancin, Al. Wojska Polskiego 3 lok. 39b 22-702-87-11C.H. Auchan Piaseczno Piaseczno, ul. Puławska 46 22-711-25-49Auchan Łomianki Łomianki, ul. Brukowa 25 506-217-870Galeria Bałtycka Gdańsk Wrzeszcz, ul. Grunwaldzka 141 58-345-22-92C.H. Riviera Gdynia, ul. Kazimierza Górskiego 2 58-779-07-11Silesia City Center Katowice, ul. Chorzowska 107 32-605-02-96C.H. Galeria Katowicka Katowice, ul. 3 Maja 30 32-414-16-73Kazimierz Wielki – Kraków Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 43 12-633-50-45Galeria Krakowska Kraków, ul. Pawia 5 12-628-72-68Manufaktura Łódź Łódź, ul. Karskiego 5 42-634-87-26C.H. Auchan Płock Płock, ul. Wyszogrodzka 140 24-262-70-35Poznań Plaza Poznań, ul. Drużbickiego 2 61-659-00-84Stary Browar Poznań, ul. Półwiejska 42 61-859-65-95Kupiec Poznański Poznań, pl. Wiosny Ludów 2 500-172-906King Cross Marcelin Poznań, ul. Bukowska 156 506-217-874Renoma Wrocław, ul. Świdnicka 40 71-759-37-72ETC Swarzędz, ul. Poznańska 6 506-158-075CH Zielone Arkady Bydgoszcz, Al. Wojska Polskiego 1 795-122-651

sKLEPy ORGANiC ZiELONE OKOZwycięzców Warszawa, ul. Zwycięzców 32 22-870-32-56Kabaty Warszawa Kabaty, ul. Wąwozowa 36 22-648-54-21

wEGA Gliwice, ul. Raciborska 1, 32-232-02-21

sKLEPy tRADyCyJNE JADŁOPort Rumia Rumia, ul. Grunwaldzka 108 500-172-889M1 Poznań Poznań, ul. Szwajcarska 14 506-157-795Galeria Pestka Poznań, Al. Solidarności 47 506-157-809

NOwE OtwARCiA w PAŹDZiERNiKu!GALERIA KORONA KIELCE ul. Warszawska 26, 25-312 Kielce Galeria Echo ul. Świętokrzyska 20, 25-406 Kielce CH POSNANIA ul. Pleszewska 1, 61-136 Poznań

G D Z i E J E s t E Ś M y ZNAJDŹ NAs NA www.FACEBOOK.COM/ORGANiCFARMAZDROwiA