Есіл ауданыЕсіл ауданы

Николаевка орта Николаевка орта мектебініңмектебінің

бастауыш сынып бастауыш сынып мұғалімімұғалімі

Окасова Гүлден Окасова Гүлден МаликовнаМаликовна

Бастауыш сынып оқушыларыныңойлау қабілетін дамытуда сын

тұрғысынан ойлауды қолдану

Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіз мемлекет екендігін бүкіл әлемге дәлелдеді. Ендігі басты міндет - осы

мемлекеттің өркендеп өсуі, халықтың әлеуметтік, экономикалық жағынан кемелденуі болып табылады.

Мемлекеттің әлеуметтік, экономикалық өсіп - өркендеуінің түпқазығы – білім мен ғылым екені даусыз.

Казақстаның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы - бүкіл ұлттың, елдің барлық аткару органдарының басты идеясына айланысуы тиіс

екендігін атап көрсетті Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев. Бұл білім саласын, соның

ішінде білім саласының мамандарын дайындауға үлкен жауапкершілік жүктейтіні түсінікті. 

12.04.23 3

Білім негізі-бастауышта

В.Г.Белинскийдің:

« .... Ұстаздың қолында

адам өмірінің келешектегі

тұтас тағдыры тұр.»

Ұстаз –болашақтың тұтқасы,жас ұрпақты тәрбиелеу және терең де жан-жақты білім беру ісіндегі қоғамның жұрт сенген өкілі

Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз-

• Ой қозғай отырып,оқушының өз ойымен өзгелердің ойына сыни қарап,естіген,білгенін талдап,салыстырып,реттеп,сұрыптап,жүйелеп,білмегенін өзі зерттеп,дәлелдеп,тұжырым жасауға бағыттау өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасау.

• Басты мақсаты,оқушыларға кез келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап,екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға үйрету.

Алдыма қойған міндеттерім:• Сын тұрғысынан ойлаудың теориялық сұрақтарын

зерделеу

• Оқушылардың мектепке алғашқы келген кездегі және оқу барысында диагностика жүргізу

• Күтілетін нәтижелердің критерийлерін жоспарлау

• Сын тұрғысынан ойлаудың әдіс-тәсілдерін сабақ барысында жүйелі түрде қолдану

• Оқушылардың ойлау қабілеттерінің деңгейін анықтау

«Маған айт-мен ұмытып қаламын,Маған көрсет-мен есімде сақтаймын,Маған өзіме жасат-мен түсінемін.»

Сын тұрғысынан ойлау сұрақ қоюдың,дәлелдеудің басты дағдыларын және төмендегі қабілеттерді дамытуды көздейді:-айтқандарын негіздеуге және өмірлік тәжірибемізден “сабақ алуға” әзірлік-сұрақ қою,тапсырма беру және басқалардың идеяларын сыни бағалау-өзіңнің пікіріңді басқалардың сыни бағалауына және пікіріңіздің қате болуына ашық болу

Сын тұрғысынан ойлау –Үш кезеңнен тұратын модульдік сабақты

пайдалану:

шақыру

Іске асыру

рефлексия

Оқушыларды топқа бөлу барысында

мынадай жетістіктерге жетуге болады:

• Оқушылар бір-бірімен пікірлесе отырып,ортақ қорытынды шығарады

• Тақырыптың түсініксіз жерлерін айқындайды

• Топтардың сұрақтарына жауап береді• Барлық оқушы жұмыс істей бастайды• Қорытынды шығарады

Сын тұрғысынан ойлаудыңқұралдары

“Сананың әдеттері” Арт Коста“Дананың кілттері”

Тони Райан

“Ақылдың алты қалпағы” Эдвард де Боно

Блум таксономиясы

«Әдіс-тәсілдер»

Сын тұрғысынанойлау

“Миға шабуыл”“Кластер”

“Фишбоун”

«Бес жолды өлең»

“Идеяларсебеті”

Инсерт“Ашық сұрақтар”

“+, - , ?”

Жалпы жұмысымның нәтижесін бағалау мақсатында мынадай критерийлер

құрылды:

• Баланың ойлау қабілетінің дамуы• Сыни ойлай білуінің дамуы• Сыни ойлаудың түрлі өмірлік

жағдайларда қолдана білуі

• Сабақтарда сын тұрғысынан ойлауды қолданудың нәтижелілігі оқу үрдісінде зерттеліп,диагностика жасалып,оқу жылының соңында мектеп психологімен бірлесе жұмыс жасай отыра қортындыланады

( Замбицявичене Э.Ф. әдісімен)Ойлау қабілетінің деңгейі баллмен санағанда:

• Жоғары-90 одан да жоғары балл

• Жас ерекшелігіне сай норма- 70-89 балл

• Нормаға жақын- 50-69 балл

• Төмен- 30-49 балл

• Зерттеу нәтижесі кестеде көрсетіледі:

Жұмысымның нақты нәтижесін әлі көре қоймасамда,байқағаным:

• Бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілеті дамиды

• Оқушылардың сабақ барысында белсенділігі артады

• Оқушылардың танымдық белсенділіктері артады

• Өз ой-пікірлерін айтып,сұрақ қоя білуге үйренеді

Қорытынды:

• Әрбір бала-жанар шырақ,оны жаға білу-мұғалімнін парызы мен міндеті

• Міндетке жету жолында еш қажымай,талмай,ерінбей еңбек ету

• Баланың дарыны мен қабілетін ұштау ұстаздың қолында

• Ащы термен шыққан,тәтті балды сезінейік.Шәкірт қанаты талмай,биік шыңға самағасын.