ร่างพรบ.ว่าด้วยแร่ กท.อุตสาหกรรม

บนทกหลกการและเหตผลประกอบรางพระราชบญญตวาดวยแร

พ.ศ. ....

หลกการ

เพอปรบปรงกฎหมายเกยวกบแร และกฎหมายเกยวกบพกดอตราคาภาคหลวงแร ใหเหมาะสมกบสภาวการณปจจบน

เหตผล

โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยฉบบปจจบนไดรบรองสทธการมสวนรวมในการอนรกษ จดการ และการตดสนใจเกยวกบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต และ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑการบรหารจดการบานเมองทด พ.ศ. 2546 กำาหนดหลกเกณฑ วธการ การปฏบตราชการ เพอการบรหารราชการอนกอใหเกดประโยชนสงสดแกราชการและประชาชน ประกอบกบพระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 และพระราชบญญตพกดอตราคาภาคหลวงแร พ.ศ. 2509 มความซบซอนและซำ6าซอนกอใหเกดความยงยากและความลาชาในการปฏบตงานของเจาหนาท จงเหนสมควรปรบปรงกฎหมายเกยวกบแร เพอใหเกดความเหมาะสมในการบรหารจดการแรอยางยงยนและมเอกภาพ ใหสอดคลองกบดลยภาพทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมเกยวกบแรใหเปนปจจยดานการผลตในกระบวนการอตสาหกรรมตอเนอง เอ6อประโยชนตอการลงทนเพอเพมทนทางเศรษฐกจและนำาไปสการเพมรายไดของประเทศ โดยเปดโอกาสใหผมสวนไดเสยไดมสวนรวมในการอนรกษ จดการ ตดสนใจ และตรวจสอบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต และเพอกระจายอำานาจในการปฏบตหนาท ลดข6นตอนและระยะเวลาในการปฏบตงาน ลดจำานวนเอกสารและคาใชจายอน

ไมจำาเปน เปดโอกาสใหมการตรวจสอบการใชดลพนจและการทำางานของ เจาหนาทไดทกข 6นตอน จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน6

-ราง-

พระราชบญญตวาดวยแรพ.ศ. ....

ภมพลอดลยเดช ป.ร.ใหไว ณ วนท พ.ศ. ....

เปนปท .. ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยแรพระราชบญญตน6มบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากด

สทธ และเสรภาพของบคคลซงมาตรา ๒๙ ประกอบมาตรา ๔๘ และมาตรา ๕๐ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระทำาไดโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตข6นไวโดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน6

แกไขตามขอสงเกตของมตทประชมคณะกรรมการกลนกรอง

เรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท ๒ เมอวนท ๒๒ ธนวาคม ๒๕๔๘

2

มาตรา ๑ พระราชบญญตน6เรยกวา “ พระราชบญญตวาดวยแร พ.ศ. .... ”

มาตรา ๒ พระราชบญญตน6ใหใชบงคบนบแตวนถดจากประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ใหยกเลก(๑) พระราชบญญตพกดอตราคาภาคหลวงแร พ.ศ. ๒๕๐๙(๒) พระราชบญญตพกดอตราคาภาคหลวงแร (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๒๐(๓) พระราชบญญตพกดอตราคาภาคหลวงแร (ฉบบท ๓)

พ.ศ. ๒๕๒๒(๔) พระราชบญญตแร พ.ศ. ๒๕๑๐(๕) พระราชบญญตแร (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๑๖(๖) พระราชบญญตแร (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๒๒(๗) พระราชกำาหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตแร พ.ศ.

๒๕๑๐ พ.ศ. ๒๕๒๖(๘) พระราชกำาหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตแร พ.ศ.

๒๕๑๐ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๒๘(๙) พระราชบญญตแร (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๓๔(๑๐) พระราชบญญตแร (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๔๕บรรดาบทบญญต กฎและขอบงคบอนในสวนทมบญญตไว

แลวในพระราชบญญตน6 หรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน6 ใหใชพระราชบญญตน6แทน

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน6“แร” หมายความวา ทรพยากรธรณทเปนอนนทรยวตถ มสวน

ประกอบทางเคมกบลกษณะทางฟสกสแนนอนหรอเปลยนแปลงไดเลกนอย ไมวาจะตองถลงหรอหลอมกอนใชหรอไมและหมายความรวมตลอดถงถานหน หนนำ6ามน หนออน โลหะและตะกรนทไดจากโลหกรรม นำ6าเกลอ



3

ใตดน หน ซงประกาศกระทรวงกำาหนดเปนหนประดบหรอหนอตสาหกรรม และดน ทราย ซงประกาศกระทรวงกำาหนดเปนดน ทราย เพออตสาหกรรม

“นำ6าเกลอใตดน” หมายความวา นำ6าเกลอทมอยใตดนตามธรรมชาตและมความเขมขนของเกลอในปรมาณมากกวาทกำาหนดในประกาศกระทรวง

“การบรหารจดการแร” หมายความวา การจดการทรพยากรแรทมอยตามธรรมชาต และการประกอบกจการแรและการประกอบธรกจแร

“การประกอบกจการแร” หมายความวา การสำารวจแร การทำาเหมอง และการทำาเหมองใตดน

“การประกอบธรกจแร” หมายความวา การแตงแร การประกอบโลหกรรม การซ6อแร การขายแร การขนแร การครอบครองแร การเกบแร การนำาแรเขาในราชอาณาจกร การสงแรออกนอกราชอาณาจกร

“สำารวจแร” หมายความวา การกระทำาดวยวธการอยางใดอยางหนงหรอหลายวธ เพอใหรวาในพ6นทมแรอยหรอไมเพยงใด

“ทำาเหมอง” หมายความวา การกระทำาแกพ6นทเพอใหไดมาซงแร ดวยวธการอยางใดอยางหนงหรอหลายวธ แตไมรวมถงการขดหาแรรายยอยและการรอนแรตามทกำาหนดในประกาศกระทรวง

“ทำาเหมองใตดน” หมายความวา การทำาเหมองดวยวธการเจาะเปนปลอง หรออโมงคลกลงไปใตผวดน เพอใหไดมาซงแรใตผวดน

“ขดหาแรรายยอย” หมายความวา การกระทำาแกพ6นทไมวาจะเปนทบกหรอทนำ6าเพอใหไดมาซงแร โดยวธการใชแรงคน หรอใชเครองจกร ตามประเภท ชนด และลกษณะทกำาหนดในประกาศกระทรวง



4

“รอนแร” หมายความวา การกระทำาแกพ6นทไมวาจะเปนทบกหรอทนำ6าเพอใหไดมาซงแรโดยวธการใชแรงคน หรอใชเครองจกร ตามประเภท ชนด และลกษณะทกำาหนดในประกาศกระทรวง

“แตงแร” หมายความวา การกระทำาใดๆ เพอทำาใหแรสะอาดหรอเพอใหแรทปน กนอยต6งแตสองชนดข6นไปแยกออกจากกน ดวยกระบวนการทางฟสกสหรอทางเคม หรอเพอลดขนาดของแร หรอเพอคดขนาดของแร ดวยวธการอยางใดอยางหนงหรอหลายวธ

“โลหกรรม” หมายความวา การทำาใหแรเปนโลหะหรอสารประกอบของโลหะดวยวธการถลงแร หรอวธอนใด

“ซ6อแร” หมายความวา การรบโอนแรดวยประการใดจากบคคลอน นอกจากการตกทอดทางมรดก

“ขายแร” หมายความวา การโอนแรดวยประการใดไปยงบคคลอน

“มแรไวในครอบครอง” หมายความวา การมไว การยดถอ หรอการรบไวดวยประการใด ซงแรเพอตนเองหรอผอน

“เขตควบคมแร” หมายความวา เขตพ6นทซงรฐมนตรประกาศเปนเขตควบคมแร

“เขตเหมองแร” หมายความวา เขตพ6นททกำาหนดในประทานบตร

“อาชญาบตรสำารวจแร” หมายความวา หนงสอสำาคญทออกใหเพอสำารวจแรภายในเขตทกำาหนดในหนงสอสำาคญน6น

“อาชญาบตรพเศษ” หมายความวา หนงสอสำาคญทออกใหเพอสำารวจแรภายในพ6นท ทกำาหนดในหนงสอสำาคญน6น โดยมผลประโยชนตอบแทนแกรฐ

“ประทานบตร” หมายความวา หนงสอสำาคญทออกใหเพอทำาเหมองในเขตทกำาหนดในหนงสอสำาคญน6น



5

“ใบอนญาต” หมายความวา ใบอนญาตทออกใหตามพระราชบญญตน6

“ตะกรน” หมายความวา สารประกอบหรอสารพลอยไดอนใดทเกดจากการประกอบ โลหกรรม

“เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท” หมายความวา อธบด และเจาหนาท ทอธบดมอบหมายใหปฏบตหนาทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทและ เจาพนกงานซงรฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมายแตงต6งใหปฏบตการตามพระราชบญญตน6 และใหถอวาเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา และในการปฏบตตามพระราชบญญตน6ใน สวนทเกยวกบความผดอาญาใหถอวาพนกงานเจาหนาทเปนพนกงานฝายปกครองหรอตำารวจ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

“อธบด” หมายความวา อธบดกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแร

“รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน6

มาตรา ๕ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม รกษาการตามพระราชบญญตน6 เวนแตในหมวดท ๓ สวนท ๖ การบรหารจดการแรในสวนทเปนอำานาจและหนาทของรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และใหมอำานาจแตงต6งพนกงานเจาหนาท ออกกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศ เพอปฏบตตามพระราชบญญตน6

การกำาหนดอตราคาธรรมเนยมตองไมเกนอตราตามบญชแนบทายพระราชบญญตน6



6

กฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศน6น เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

หมวด ๑บททวไป

ความมงหมายและหลกการ

มาตรา ๖ แรเปนของรฐ ผใดจะสำารวจ ทำาเหมอง หรอขดหาแรในทใด ไมวาทน 6น เปนของตนเองหรอบคคลอนตองปฏบตตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน6

มาตรา ๗ การบรหารจดการแรตองเปนไปตามวตถประสงคหลก ดงน6

(1) เพอประโยชนแหงรฐ(2) เพอการใชประโยชนทรพยากรแหลงแรใหสอดคลองกบ

ดลยภาพ ทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม(3) เพอประโยชนทางดานเศรษฐกจและสงคมของทองถน(4) เพอพฒนาอตสาหกรรมตอเนองในการบรหารจดการแรตามวรรคหนง ตองคำานงถงการม

สวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถนในการใชทรพยากรธรรมชาตและการจดการสงแวดลอมอยางสมดลและยงยน

หมวด ๒คณะกรรมการแร

มาตรา ๘ ใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการแร” ประกอบดวยปลดกระทรวงอตสาหกรรมเปนประธาน อธบดกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแร อธบดกรม



7

ทรพยากรธรณ อธบดกรมทดน อธบดกรมปาไม อธบดกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช อธบดกรมชลประทาน เลขาธการสำานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม เลขาธการสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เลขาธการสภาการเหมองแร หรอ ผซงอธบดหรอเลขาธการดงกลาวมอบหมาย และผทรงคณวฒซงรฐมนตรแตงต6งไมเกนสามคน เปนกรรมการ

ผอำานวยการสำานกเหมองแรและสมปทาน กรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแร หรอผซงอธบดกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแรมอบหมายเปนกรรมการและเลขานการ

กรรมการผทรงคณวฒใหแตงต6งจากผซงมความเชยวชาญ ในดานการเหมองแร ดานสงแวดลอม และดานสงคมศาสตร

มาตรา ๙ ใหคณะกรรมการแรมหนาทในเรองดงตอไปน6(๑) ใหคำาปรกษา คำาแนะนำา และความเหนแกรฐมนตรในการ

อนญาตหรอไมอนญาต การตออาย การโอน การเพกถอน และการกำาหนดเงอนไขใดๆ เกยวกบประทานบตร

(๒) เสนอแนะนโยบายการบรหารจดการแร(2) เรองอนตามทรฐมนตรมอบหมาย(3) เรองอนตามทกำาหนดในพระราชบญญตน6มาตรา ๑๐ กรรมการผทรงคณวฒซงรฐมนตรแตงต6งอยใน

ตำาแหนงคราวละสองปกรรมการซงพนจากตำาแหนงตามวาระอาจไดรบแตงต6งอกไดมาตรา ๑๑ นอกจากการพนจากตำาแหนงตามมาตรา ๑๐

กรรมการผทรงคณวฒ ซงรฐมนตรแตงต6งพนจากตำาแหนงกอนถงวาระเมอ

(1) ตาย(๒) ลาออกโดยยนหนงสอลาออกตอรฐมนตร และให

ถอวาพนจากตำาแหนงนบแตวนยนหนงสอลาออก แกไข

ตามขอสงเกตของมตทประชมคณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท ๒ เมอวนท ๒๒ ธนวาคม ๒๕๔๘

8

(3) รฐมนตรใหออก(4) เปนบคคลลมละลาย(5) เปนบคคลไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถ(6) ไดรบโทษจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคก เวนแต

เปนโทษสำาหรบความผดทไดกระทำาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

เมอมกรรมการผทรงคณวฒพนจากตำาแหนงกอนวาระรฐมนตรอาจแตงต6งผอนแทนได

กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงต6งตามวรรคสองอยในตำาแหนงตามวาระของกรรมการซงตนแทน

มาตรา ๑๒ การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวา กงจำานวนของกรรมการท6งหมดจงเปนองคประชม

ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมใหกรรมการเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม

มาตรา ๑๓ การวนจฉยช6ขาดของทประชมใหถอเสยงขางมากกรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนน

เสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมข6นอกเสยงหนงเปนเสยงช6ขาด

มาตรา ๑๔ ในการปฏบตตามหนาท ถาคณะกรรมการเหนสมควรจะแตงต6งอนกรรมการเพอใหทำาการใดๆ ตามทมอบหมาย หรอจะเชญบคคลใดมาใหขอเทจจรงคำาอธบาย คำาแนะนำาหรอความเหนกใหกระทำาได

ใหนำามาตรา ๑๒ และมาตรา ๑๓ มาใชบงคบแกการประชมของคณะอนกรรมการ โดยอนโลม



9

หมวด ๓การขอ การอนญาต การแกไข และการเพกถอนการอนญาต

การประกอบกจการแรและการประกอบธรกจแร

สวนท ๑การสำารวจแร

มาตรา ๑๕ หามผใดสำารวจแรในทใดไมวาทซงสำารวจแรน6นจะเปนสทธของบคคลใดหรอไม เวนแตจะไดรบอาชญาบตรสำารวจแรหรออาชญาบตรพเศษจากอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย ท6งน6 ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

ผใดประสงคจะสำารวจแร ใหยนขอคำาขออาชญาบตรสำารวจแร หรอคำาขออาชญาบตรพเศษตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

การกำาหนดระยะเวลาการอนญาตหรอไมอนญาต กำาหนดจำานวนเน6อท การขอตออาย การคนพ6นททไมประสงคจะทำาการสำารวจ และอตราคาธรรมเนยม ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

อาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ใหใชไดเฉพาะตวผถออาชญาบตรสำารวจแรหรออาชญาบตรพเศษ และใหคมถงลกจางของผถออาชญาบตรดวย

มาตรา ๑๖ ในเขตเน6อทซงไดมผถออาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตร ผอนจะยนคำาขออาชญาบตรสำารวจแรหรออาชญาบตรพเศษไมได



10

มาตรา ๑๗ ใหผถออาชญาบตรสำารวจแร และอาชญาบตรพเศษเรมทำาการสำารวจแร รายงานการสำารวจแร และยนรายงานผลการสำารวจแรตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทอธบดกำาหนด

มาตรา ๑๘ ผถออาชญาบตรสำารวจแร และผถออาชญาบตรพเศษมสทธ ดงน6

(1) เขาไปในพ6นททไดรบอนญาตใหสำารวจแรโดยนำาเครองมอ เครองจกร ยานพาหนะ และอปกรณทจำาเปนในการสำารวจแรเขาไปในพ6นทน6นได

(2) ครอบครองหรอขนแรทไดจากการสำารวจเพอนำาไปตรวจสอบหรอวเคราะห ตามชนดและปรมาณทกำาหนดในอาชญาบตรสำารวจแร หรออาชญาบตรพเศษน6น

(3) ไดรบการพจารณาเพอออกประทานบตรในพ6นททไดทำาการสำารวจพบแรกอนบคคลอน หากพ6นทน6นเปนพ6นททอยในเงอนไขทจะอนญาตไดตามกฎหมายการเขาไปในพ6นทหรอทำาการสำารวจแรตาม (๑) หากพ6นทน6นเปนทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองตามประมวลกฎหมายทดนของบคคลอน หรอเปนทดนทมการคมครอง ตองไดรบอนญาตจากเจาของทดนหรอหนวยงานทควบคมดแลพ6นทน6นกอน

มาตรา ๑๙ อาชญาบตรสำารวจแร ผยนคำาขอจะขอไดไมเกนคำาขอละสองพนหารอยไร เวนแตอาชญาบตรสำารวจแรในทะเล

การออกอาชญาบตรสำารวจแรใหแกผขออาชญาบตรสำารวจแรใหออกใหรายละไมเกนหาพนไร

อาชญาบตรสำารวจแรใหมอายไมเกนสองปนบต6งแตวนออกและจะตออายไดอกคราวละไมเกนหนงป แตท6งน6อายอาชญาบตรสำารวจแรรวมแลวไมเกนสามป

มาตรา ๒๐ อาชญาบตรสำารวจแรใหส6นอายในกรณดงตอไปน6(1) ผถออาชญาบตรสำารวจแรซงเปนบคคลธรรมดาตาย



11

(2) ผถออาชญาบตรสำารวจแรเปนนตบคคลส6นสภาพนตบคคล

(3) ผถออาชญาบตรสำารวจแรเปนบคคลลมละลาย(4) ผถออาชญาบตรสำารวจแรขาดคณสมบตตามทกำาหนด

ในกฎกระทรวง(5) ผถออาชญาบตรสำารวจแรไมดำาเนนการสำารวจแรหรอ

ไมรายงานการสำารวจแรภายในกำาหนดเวลาตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกำาหนด

(6) ผถออาชญาบตรสำารวจแรขอคนพ6นททไมประสงคจะสำารวจท6งหมด

(7) อธบดมคำาสงเพกถอนอาชญาบตรสำารวจแรนบแตวนรบแจงคำาสงเพกถอนน6น

(8) ครบกำาหนดอายอาชญาบตรสำารวจแรและไมอยในระยะเวลาของการตออายอาชญาบตรสำารวจแรน6น

มาตรา ๒๑ การยนคำาขออาชญาบตรพเศษตองกำาหนดขอผกพนสำาหรบการสำารวจ โดยระบจำานวนเงนทจะใชจายเพอการสำารวจสำาหรบแตละปตลอดอายของอาชญาบตรพเศษและ ตองเสนอใหผลประโยชนพเศษเพอประโยชนแกรฐตามหลกเกณฑทอธบดกำาหนด และใหผลประโยชนพเศษดงกลาวมผลผกพนผถออาชญาบตรพเศษตอไปเมอผถออาชญาบตรพเศษน6นไดรบประทานบตรสำาหรบการทำาเหมองในเขตพ6นททตนไดรบอาชญาบตรพเศษน6น

คำาขออาชญาบตรพเศษแตละคำาขอใหขอไดไมเกนเน6อททสามารถดำาเนนการสำารวจ จนแลวเสรจครบถวนไดภายในหาป ท6งน6 ใหขอไดไมเกนคำาขอละหนงหมนไร ยกเวนคำาขอ อาชญาบตรพเศษในทะเลใหขอไดไมเกนคำาขอละหาแสนไร

อาชญาบตรพเศษมอายหาปนบแตวนออก



12

ผถออาชญาบตรพเศษตองปฏบตตามเงอนไขและขอผกพนสำาหรบการสำารวจของ แตละปทกำาหนดไวในอาชญาบตรพเศษ

ถาผถออาชญาบตรพเศษไดปฏบตตามเงอนไขและขอผกพนตามวรรคสของแตละปแลวผลการสำารวจในปทผานมาบงช6วาแรชนดทประสงคจะเปดการทำาเหมองในเขตคำาขออาชญาบตรพเศษมไมเพยงพอในเชงพาณชยทจะเปดการทำาเหมองไดบางสวนหรอท6งหมด ผถออาชญาบตรพเศษอาจขอคนอาชญาบตรพเศษหรอขอคนพ6นทบางสวนกได โดยใหอาชญาบตรพเศษน6นส6นอายหรอการคนพ6นทบางสวนน6นมผลนบแตวนทยนคำาขอ และใหมผลส6นขอผกพนสำาหรบปทเหลออยหรอขอผกพนสำาหรบพ6นทสวนทคนแลวแตกรณ

มาตรา ๒๒ การออกอาชญาบตรพเศษตองปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง ซงตองระบสาระสำาคญดงตอไปน6

(1) เงอนไขและขอผกพนสำาหรบการสำารวจ การขอคนหรอการคนพ6นทบางสวนหรอท6งหมด การรายงานผลการสำารวจ การส6นสดการสำารวจ

(2) ปรมาณเงนทสมพนธกบปรมาณงานการสำารวจ สทธหกปรมาณเงนสวนทเกน การคำานวณคาใชจายตามเงอนไขและขอผกพน

(3) การกำาหนดวน เวลา ทมผลผกพนหรอการแลวเสรจแตละข6นตอนการปฏบต

มาตรา ๒๓ อาชญาบตรพเศษใหส6นอายในกรณดงตอไปน6(1) ผถออาชญาบตรพเศษซงเปนบคคลธรรมดาตาย(2) ผถออาชญาบตรพเศษเปนนตบคคลส6นสภาพ

นตบคคล(3) ผถออาชญาบตรพเศษเปนบคคลลมละลาย



13

(4) ผถออาชญาบตรพเศษขาดคณสมบตตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

(5) ผถออาชญาบตรพเศษไมดำาเนนการสำารวจแรหรอไมรายงานการสำารวจแรภายในกำาหนดเวลาตามทอธบดกำาหนด

(6) ผถออาชญาบตรพเศษคนพ6นทอาชญาบตรพเศษ(7) อธบดมคำาสงเพกถอนอาชญาบตรพเศษน6นนบแตวน

รบแจงคำาสงเพกถอน การทอาชญาบตรพเศษส6นอายตามมาตราน6ไมมผลทำาใหขอผกพนหรอหนาทของผถออาชญาบตรพเศษทจะตองปฏบตในชวงขอผกพนน6นหลดพนไป เวนแตอธบดจะสงเปนอยางอน

สวนท ๒การทำาเหมอง

มาตรา ๒๔ นอกจากการไดมาซงแร ตามมาตรา ๒๙ หามผใดทำาเหมองในทใดไมวาทซงทำาเหมองน6นจะเปนสทธของบคคลใดหรอไม เวนแตจะไดรบประทานบตรจากรฐมนตรหรอ ผซงรฐมนตรมอบหมาย ท6งน6 ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

ผใดประสงคจะทำาเหมองใหยนขอคำาขอประทานบตรตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

การกำาหนดระยะเวลาการอนญาตหรอไมอนญาต การใหตออาย การโอน การรบชวงการทำาเหมอง และอตราคาธรรมเนยมใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนด ในกฎกระทรวง

ประทานบตรใหใชไดเฉพาะตวผถอประทานบตร และใหคมถงลกจางของผถอประทานบตรดวย

มาตรา ๒๕ ประทานบตรใหมอายไมเกนยสบหาปนบแตวนออก ในกรณประทานบตรใดไดกำาหนดอายไวตำากวายสบหาป เมอผถอประทานบตรยนคำาขอตออายกอนครบกำาหนดไมนอยกวาหนงรอย



14

แปดสบวนตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท รฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมายจะตออายประทานบตรใหอกกได แตเมอรวมกำาหนดเวลาท6งหมดตองไมเกนยสบหาป

เมอผถอประทานบตรไดยนคำาขอตออายตามความในวรรคหนงแลว แมประทานบตรจะส6นอายแลวกใหผน6นทำาเหมองตอไปไดเสมอนเปนผถอประทานบตร ท6งน6จนกวาเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทไดมหนงสอแจงการปฏเสธของรฐมนตรไมตออายประทานบตรให ในระหวางเวลาน6นกใหถอวาสทธในการทำาเหมองของผน6นส6นสดลงนบแตวนทไดรบแจง

มาตรา ๒๖ ในเขตเน6อทซงไดมผถออาชญาบตรสำารวจแร หรออาชญาบตรพเศษ ผอนจะยนคำาขอประทานบตรมได เวนแตผอนน6นเปนผมกรรมสทธหรอมสทธครอบครองในทดนน6น ตามประมวลกฎหมายทดน

มาตรา ๒๗ เพอประโยชนในดานความปลอดภย หามออกประทานบตรในลกษณะททำาใหมเขตเหมองแรซอนกน ในระดบความลกทตางกนไมวาท6งหมดหรอบางสวน

มาตรา ๒๘ ผใดประสงคจะขอทำาเหมองแรใหยนคำาขอประทานบตรพรอมแสดงหลกฐานรายงานผลการสำารวจแรตามอาชญาบตร หรอหลกฐานทเชอถอไดวามแรชนดทประสงค จะเปดการทำาเหมองอยในเขตคำาขอน6นและมมลคาแหลงแรเหมาะสมในเชงพาณชยตามแบบทอธบดกำาหนด และผยนคำาขอจะเสนอใหผลประโยชนพเศษเพอประโยชนแกรฐในกรณทไดรบ ประทานบตรตามหลกเกณฑทรฐมนตรกำาหนดดวยกได

การขอประทานบตรจะขอไดไมเกนคำาขอละหกรอยยสบหาไร เวนแตการขอประทานบตรในทะเลจะขอไดไมเกนคำาขอละหาหมนไร



15

การขอประทานบตรในเขตอาชญาบตรพเศษ จะขอไดเขตหนงไมเกนคำาขอละ หนงพนสองรอยหาสบไร เวนแตเปนการขอประทานบตรทำาเหมองใตดนและประทานบตรในทะเล

ในกรณเพอประโยชนแหงรฐ รฐมนตรโดยอนมตของคณะรฐมนตรจะกำาหนดเขตเหมองแรใหแกผขอประทานบตรสำาหรบทำาเหมอง เกนทกำาหนดในวรรคสองหรอวรรคสามกได

สำาหรบการกำาหนดเขตเหมองแรในทะเลตามวรรคสอง และวรรคสตองอยภายใตเงอนไข ดงตอไปน6

(1) ถาการขอประทานบตรน6นเปนผลจากการสำารวจแรตามอาชญาบตรพเศษ ซงผขอประทานบตรไดสำารวจตามเงอนไขของอาชญาบตรพเศษดงกลาวจนพบแหลงแรภายในพ6นท ทสำารวจแร รฐมนตรตองกำาหนดเขตเหมองแรตามแหลงแร และจำานวนพ6นทตามทผขอระบไวใน คำาขอประทานบตร

(2) ถาการขอประทานบตรน6นเปนกรณอนนอกจาก (๑) ใหรฐมนตรกำาหนด เขตเหมองแรตามคำาแนะนำาของคณะกรรมการ

การออกประทานบตรตามบทบญญตน6 รฐมนตรจะกำาหนดเงอนไขใดๆ เปนพเศษตามทเหนสมควรใหผถอประทานบตรปฏบตกได

กรณทผยนคำาขอประทานบตรขอทำาเหมองเกนเน6อททกำาหนดไวในวรรคสองและ วรรคสามมความประสงคจะใชแรชนดทขอน6นเปนวตถดบสำาหรบโรงงานอตสาหกรรมหรอสถานท ประกอบโลหกรรมของตนเอง หรอผยนคำาขอแสดงเหตผลและความจำาเปนทตองขอทำาเหมอง เกนเน6อททกำาหนดใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดไวในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๙ ผใดประสงคใหไดมาซงแรดวยวธการขดหาแรรายยอย หรอการรอนแร ตามทกำาหนดในประกาศกระทรวง ตองจดทะเบยนตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท



16

ใหรฐมนตรกำาหนดชนดแร ขนาดพ6นทแหลงแร คณสมบตของผขอจดทะเบยน การลงทะเบยน การเพกถอนทะเบยน การเรยกเกบ หรอยกเวนการเรยกเกบคาภาคหลวงแร และอตราคาธรรมเนยมการขดหาแรรายยอย การรอนแร หรอวธการอนใด ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในประกาศกระทรวง มาตรา ๓๐ เมอไดกำาหนดเขตเหมองแรแลว ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทประกาศการขอประทานบตรของผยนคำาขอ โดยปดประกาศเปนระยะเวลาไมนอยกวาสามสบวนไวในทเปดเผย ณ สำานกงานทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทปฏบตงาน ทวาการอำาเภอหรอทวาการกงอำาเภอ และททำาการขององคกรปกครองสวนทองถนซงขอประทานบตรแหงละหนงฉบบ เพอใหผมสวนไดเสยไดมโอกาสโตแยง คดคาน หรอแสดงความคดเหนตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท เมอพนกำาหนดเวลาทปดประกาศใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทดำาเนนการสำาหรบคำาขอน6นตอไป

ขอกำาหนดเกยวกบวธการการโตแยง การคดคาน และการรบฟงขอคดเหน ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดไวในประกาศกระทรวง

มาตรา ๓๑ การเพมหรอถอนชนดของแรทจะทำาเหมองหรอเปลยนแปลงหรอเพมวธการทำาเหมอง แผนผงโครงการและเงอนไขทกำาหนดไวในการออกประทานบตรตองไดรบอนญาตจากอธบด

มาตรา ๓๒ การปลกสรางอาคารเกยวกบการทำาเหมอง การจดต6งสถานทเพอการแตงแรหรอการเกบขงนำ6าขนขนหรอมลดนทรายจะกระทำานอกเขตเหมองแรมได เวนแตจะไดรบอนญาต จากอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย

ผไดรบอนญาตตามวรรคหนง ตองเสยคาธรรมเนยมเพอใชเน6อทในการน6นเสมอนหนงการใชเน6อทในการทำาเหมอง



17

มาตรา ๓๓ ผถอประทานบตรตองทำาเหมองตามแผนผงโครงการทำาเหมองและตองปฏบตดงน6

(1) หามทำาเหมองใกลทางหลวงหรอทางนำ6าสาธารณะภายในระยะหาสบเมตร

(2) หามปดก6น ทำาลาย หรอกระทำาดวยประการใดใหเปนการเสอมประโยชนแกทางหลวงหรอทางนำ6าสาธารณะ

(3) หามทดนำ6า หรอชกนำ6าจากทางนำ6าสาธารณะไมวาจะอยภายในหรอนอกเขตเหมองแร

(4) หามปลอยนำ6าขนขนหรอนำามลดนทรายหรอมลแรอนเกดจากการทำาเหมอง ออกนอกเขตเหมองแร

ในกรณทมเหตอนสมควรเปนเหตใหมอาจปฏบตตามวรรคหนงได ใหผถอประทานบตร ยนคำาขออนญาตการปฏบตตามวรรคหนงตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

นอกจากกรณตามวรรคหนง ผถอประทานบตรตองทำาเหมองโดยมคนงานและเวลา ทำาการตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

ผถอประทานบตรอาจรวมโครงการทำาเหมองเปนเหมองเดยวกนได ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

ถาผถอประทานบตร ไมสามารถทำาเหมองตามวรรคสามได เนองจากมเหตขดของอยางใดอยางหนง อาจขอหยดการทำาเหมองได โดยยนคำาขออนญาตหยดการทำาเหมองตอ เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท และเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทจะอนญาตใหหยดการทำาเหมองไดคราวละไมเกนหนงป ท6งน6 ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๓๔ ผถอประทานบตรมสทธดงน6(1) มสทธในแรทระบในประทานบตรและแรอนซงเปน

ผลพลอยไดจากการ ทำาเหมอง แกไข


18

(2) ทำาการอยางใดอยางหนงเพอประโยชนแกการทำาเหมอง รวมถงการปลกสรางอาคาร โรงแตงแร หรอตดต6งเครองมอ และอปกรณการทำาเหมอง การแตงแร

(3) นำาคดข6นสศาลในกรณทมผโตแยงหรอขดขวางสทธในการทำาเหมอง

ความใน (๒) มใหใชบงคบกบผถอประทานบตรทำาเหมองใตดน เวนแตผถอประทานบตรทำาเหมองใตดนมกรรมสทธหรอสทธครอบครองในทดนทอยในเขตพ6นทของประทานบตร และสทธตามวรรคหนงใหมแตเฉพาะในเขตพ6นททมกรรมสทธและสทธครอบครองดงกลาว

มาตรา ๓๕ สทธตามประทานบตรไมอยในความรบผดแหงการบงคบคด เวนแตผทยนฟองตอศาลเพอขอโอนประทานบตรเปนผมคณสมบตของผถอประทานบตร

มาตรา ๓๖ ผถอประทานบตรอาจใหผอนรบชวงการทำาเหมองท6งหมดของเขตเหมองแรไดโดยไดรบอนญาตจากอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย

ผรบชวงการทำาเหมองตามวรรคหนงมหนาทและความรบผดตามกฎหมายและให ผรบชวงการทำาเหมองน6นมสทธหนาทและความรบผดตามกฎหมายเสมอนเปนผถอประทานบตรดวย

มาตรา ๓๗ ผถอประทานบตรผใดประสงคจะโอนประทานบตรใหแกผอนใหผถอประทานบตรยนคำาขอตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

การอนญาตใหโอนประทานบตรจะกระทำาไดตอเมอผถอประทานบตร หรอผรบโอน ประทานบตรไดชำาระหน6สนทคางชำาระตามพระราชบญญตน6แกเจาพนกงานอตสาหกรรมแร ประจำาทองทแลว



19

รฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมายเปนผอนญาตใหโอนประทานบตร

มาตรา ๓๘ ในกรณผถอประทานบตรตาย ใหทายาทยนคำาขอตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท เพอรบโอนประทานบตรโดยการตกทอดภายในเกาสบวนนบแตวนท ผถอประทานบตรตาย มฉะน6นใหถอวาประทานบตรน6นส6นอายเมอครบเกาสบวนน6น

ในกรณททายาทของผถอประทานบตร ยนคำาขอรบโอนประทานบตรโดยการตกทอดภายในกำาหนดระยะเวลาดงกลาวในวรรคหนง กใหผน6นทำาเหมองตอไปไดเสมอนเปนผถอประทานบตร แตถารฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมายพจารณาเหนวาทายาทน6นไมสมควรจะเปนผรบโอนประทานบตรจะมคำาสงไมอนญาตใหรบโอนกได ในกรณเชนน6ใหถอวาสทธตามประทานบตรน6นส6นอายนบแตวนรบแจงคำาสงน6นจากเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

ในกรณทผถอประทานบตรถกศาลสงใหเปนคนไรความสามารถหรอ เสมอนไรความสามารถ ใหนำาความในสองวรรคกอนมาใชบงคบแกผอนบาลหรอผพทกษแลว แตกรณโดยอนโลม

มาตรา ๓๙ ผถอประทานบตรสามารถคนสทธตามประทานบตรท6งหมดหรอบางสวนได เมอผถอประทานบตรไมมหนาทและขอผกพนตามกฎหมายทตองปฏบตและไดยนคำาขอและ มอบประทานบตรตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

การคนพ6นทการทำาเหมองตามบทบญญตน6ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในประกาศกระทรวง

มาตรา ๔๐ ภายใตบงคบมาตรา ๔๑ สทธของผถอประทานบตรใหส6นสดในกรณดงตอไปน6

(๑) ผถอประทานบตรซงเปนนตบคคลส6นสภาพนตบคคล (๒) ผถอประทานบตรเปนบคคลลมละลาย



20

(๓) เมอผถอประทานบตรคนประทานบตรใหส6นสทธสำาหรบสวนทคนสทธตามประทานบตรน6น (๔) รฐมนตรมคำาสงเพกถอนสทธของผถอประทานบตรนบแตวนรบแจงคำาสงน6นจากเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

(๕) ส6นอายตามทกำาหนดไวในประทานบตรน6นมาตรา ๔๑ ประทานบตรทสทธของผถอประทานบตรส6นสดลง

แลว แตประทานบตรยงมอายและมผลบงช6วามแรเพยงพอในเชงพาณชย รฐมนตรมอำานาจอนญาตใหผซงเสนอให ผลประโยชนพเศษเพอประโยชนแกรฐเขาสวมสทธการทำาเหมองตามประทานบตรน 6นและจะกำาหนดเงอนไขใด ๆ ในการอนญาตน6กได ท6งน6ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทรฐมนตรกำาหนด

ผไดรบอนญาตใหสวมสทธการทำาเหมองตามวรรคหนง มสทธและหนาทความรบผดตามพระราชบญญตน6ตามอายประทานบตรเดมทเหลออย

มาตรา ๔๒ เมอประทานบตรใดส6นอายใหประกาศในราชกจจานเบกษา เวนแตในกรณผถอประทานบตรยนคำาขอตออายและยงมไดมการปฏเสธของรฐมนตรแลวแตกรณตาม มาตรา ๒๕

สวนท ๓การทำาเหมองใตดน

มาตรา ๔๓ ใหนำาบทบญญตในหมวดอนแหงพระราชบญญตน6มาใชบงคบกบการ ทำาเหมองใตดนเทาทไมขด หรอแยงกบบทบญญตในหมวดน6



21

มาตรา ๔๔ การทำาเหมองใตดนทตอเนองจากการทำาเหมองในประทานบตรตามบทบญญตในหมวด ๓ สวนท ๒ และการทำาเหมองดงกลาวเปนการทำาเหมองในทวางหรอทดนทมเอกสารสทธหรอสทธครอบครองไมอยในบทบงคบตามหมวดน6

มาตรา ๔๕ รฐมนตรมอำานาจกำาหนดเขตเหมองแรใหแกผขอประทานบตรสำาหรบ ทำาเหมองใตดนไดไมเกนรายละหนงหมนไร

ในกรณเพอประโยชนแหงรฐ รฐมนตรโดยอนมตของคณะรฐมนตรจะกำาหนดเขตเหมองแรใหแกผขอประทานบตรสำาหรบทำาเหมองใตดนเกนทกำาหนดในวรรคหนงกได

การกำาหนดเขตเหมองแรตามวรรคหนงและวรรคสองตองอยภายใตเงอนไข ดงตอไปน6

(1) ถาการขอประทานบตรน6นเปนผลจากการสำารวจแรตามอาชญาบตรพเศษ ซงผขอประทานบตรไดสำารวจตามเงอนไขของอาชญาบตรพเศษดงกลาวจนพบแหลงแรภายในพ6นททสำารวจ รฐมนตรตองกำาหนดเขตเหมองแรตามแหลงแร และจำานวนพ6นทตามทผขอระบไวในคำาขอประทานบตร

(2) ถาการขอประทานบตรน6นเปนกรณอนนอกจาก (๑) ใหรฐมนตรกำาหนด เขตเหมองแรตามคำาแนะนำาของคณะกรรมการ

การออกประทานบตรตามวรรคหนงและวรรคสอง รฐมนตรจะกำาหนดเงอนไขใดๆ เปนพเศษตามทเหนสมควรใหผถอประทานบตรปฏบตกได

มาตรา ๔๖ การทำาเหมองใตดนตองทำาในระดบความลกทปลอดภยโดยพจารณาจากโครงสรางทางธรณวทยารวมท6งวธการทำาเหมองตามหลกวศวกรรมเหมองแรในแตละพ6นทและ ความปลอดภยของสงมชวต

มาตรา ๔๗ การทำาเหมองใตดนผานใตดนของทดนใดทมใชทวางหากอยในระดบ ความลกจากผวดนไมเกนหนงรอยเมตร ผยน



22

คำาขอประทานบตรตองแสดงหลกฐานตอพนกงานเจาหนาทวาผขอจะมสทธทำาเหมองในเขตทดนน6นได

มาตรา ๔๘ เขตเหมองแรตามประทานบตรทำาเหมองใตดนตองไมรกลำ6าเขาไปในเขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา หรอเขตหามลาสตวปา

ในกรณทพบวาการทำาเหมองใตดนบรเวณใดในเขตเหมองแรจะสงผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมอยางสำาคญโดยมอาจแกไขหรอฟ6 นฟได ใหรฐมนตรกำาหนดเปนเงอนไขในประทานบตรมใหทำาเหมองใตดนในบรเวณน6น

มาตรา ๔๙ การออกประทานบตรทำาเหมองใตดนจะตองอยภายใตเงอนไขตอไปน6

(1) ผขอประทานบตรเสนอคำาขอโดยถกตองตามเงอนไขในมาตรา ๕๐

(2) รฐมนตรไดดำาเนนการรบฟงความคดเหนตามมาตรา ๕๑ วรรคหนงโดยถกตอง

(3) รฐมนตรไดกำาหนดเงอนไขในประทานบตรตามมาตรา ๕๑ วรรคสองโดยถกตอง

มาตรา ๕๐ คำาขอประทานบตรทำาเหมองใตดนตองประกอบดวยรายละเอยดการ ทำาเหมอง แผนผง โครงการทครบถวน ตามหลกเกณฑทรฐมนตรกำาหนดในประกาศกระทรวงซง อยางนอยตองประกอบดวยขอมลตอไปน6

(1) ขอมลโดยสงเขปแสดงความลกและมาตรการทางเทคนคตามมาตรา ๔๖

(2) แผนทแสดงเขตเหมองแรโดยสงเขปพรอมขอมลประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมในบรเวณตาง ๆ เพอ



23

ประกอบการพจารณาตามมาตรา ๔๘ วรรคสอง(3) ขอมลทางเทคนคในวธการทำาเหมองและแตงแรโดย

สงเขปท6งทางเลอก ทางวศวกรรมเหมองแรทมอยโดยทวไป และทางเลอกทผขอประทานบตรเหนสมควรจะนำามาใชพรอมเหตผลของทางเลอกดงกลาว

(4) ขอมล แผนผง ข6นตอน วธการในการทำาเหมอง การแตงแร และการฟ6 นฟพ6นทภายหลงการทำาเหมองใตดนโดยสงเขปทแสดงถงมาตรการในการลดผลกระทบ หรอรกษาไวซงคณภาพสงแวดลอมทเกยวของ ท6งทอาจกระทบตอการดำารงอยของธรรมชาตและชมชน

(5) ขอเสนอเพอการมสวนรวมตรวจสอบการทำาเหมองใตดนของตวแทนผม สวนไดเสยตามมาตรา ๕๓ (๒) ทระบถงจำานวนกองทนสนบสนนและระเบยบการตรวจสอบการ ทำาเหมองทผขอประทานบตรจะเสนอใหผมสทธตรวจสอบการทำาเหมองไดเขารวมตรวจสอบการ ทำาเหมองตามทระบไวในมาตรา ๕๕

(6) เสนทางขนสง และแหลงนำ6าทจะใชในโครงการท6งทมอยแลวและทจะพฒนาข6น พรอมรายละเอยดการใชสอยตลอดโครงการทเพยงพอจะประเมนใหเหนไดวาการทำาเหมองใตดนในโครงการจะไมสงผลกระทบตอการดำารงอยของชมชนและธรรมชาต

(7) ขอเสนอเอาประกนภยความรบผดตามมาตรา ๕๗ ทระบถงวงเงนและระยะเวลาเอาประกนไวโดยชดเจน

มาตรา ๕๑ เมอรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของผขอประทานบตร ทำาเหมองใตดนใดไดรบความเหนชอบตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแลวใหรฐมนตรประมวลขอมลตอไปน6 เขาสกระบวนการรบฟงความคดเหนของ ผมสวนไดเสยตามหลกเกณฑทกำาหนดไวในกฎหมายหรอ



24

ระเบยบราชการทเกยวของแลวแตกรณ เพอประกอบการกำาหนดเงอนไขอนจำาเปนในประทานบตรตอไป (๑) ขอมลโครงการทยนประกอบคำาขอประทานบตร ตามมาตรา ๕๐ (๒) รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมประกอบกบความเหนของผพจารณารายงาน

เมอกระบวนการรบฟงความคดเหนส6นสดลงและไดรบรายงานจากคณะกรรมการจดการรบฟงแลว ใหรฐมนตรพจารณารายงานน6นแลววนจฉยกำาหนดเงอนไขในประทานบตรไว ตามเกณฑตอไปน6 (๑) เงอนไขในประทานบตรตองครอบคลมโครงการอยางนอยในทกรายการตามทกำาหนดไวในประกาศกระทรวงทออกประกาศตามมาตรา ๕๐ (๒) ในกรณทปรากฏความแตกตางของขอมลหรอความคดเหนในการรบฟง ความคดเหนทจดข6นตามวรรคหนง ใหรฐมนตรวนจฉยใหเปนทยต แตหากพบวารายงานหรอขอมลในปญหาใดยงไมเพยงพอตอการตดสนใจ หรอการจดรบฟงไมถกตองหรอผดพลาดในสาระสำาคญ กใหสงการแกไขแลวแตกรณ เพอวนจฉยใหเปนทยตตอไป (๓) นอกจากคำาวนจฉยของรฐมนตรตาม (๑) แลว เงอนไขในประทานบตรตองครอบคลมถงรายละเอยดในโครงการท 6งหมดทผขอประทานบตรไดเสนอไวในรายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม รายงานประกอบคำาขอประทานบตรตามมาตรา ๕๐ และใหรวมถงเงอนไขหรอมาตรการเพมเตมในรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมดวย

มาตรา ๕๒ การแกไขเงอนไขในประทานบตรทำาเหมองใตดนทกำาหนดข6นตามมาตรา ๕๑ ใหนำาบทบญญตในสวนน6มาใชบงคบโดย



25

อนโลม โดยใหถอการรบฟงความคดเหนของผมสทธตรวจสอบการทำาเหมองตามมาตรา ๕๕ วรรคหนง เปนการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสยโดยทวไปตามทกำาหนดไวในมาตรา ๕๑ วรรคหนง

มาตรา ๕๓ เมอผใดประสงคจะขอประทานบตรทำาเหมองใตดนรายใดเหนสมควรใหมการปรกษาเบ6องตนกบผมสวนไดเสย เพอพฒนาโครงการทำาเหมองใตดนของตนโดยยนคำาขอตออธบดเพอแตงต6งคณะกรรมการรบไปดำาเนนการจดประชมปรกษา ตามข6นตอนทกำาหนดในประกาศกระทรวงโดยคาใชจายของผขอ

ประกาศกระทรวงตามวรรคหนงใหระบถงกฎเกณฑและข 6นตอนตอไปน6

(1) ความสมบรณของรายงานเบ6องตนทจะนำาเขาสการปรกษาจะตองประกอบดวยขอมลอนจำาเปนและประเดนปญหาโดยชดเจน

(2) หลกเกณฑรบรองกลมหรอองคกรอนเกดจากการรวมตวของผมสวนไดเสยและการไดมาซงตวแทนทจะเขารวมปรกษา ทครอบคลมท6งกลมกำานนผใหญบาน กลมผบรหารและสมาชกสภาขององคกรปกครองสวนทองถน กลมผมสทธในทดนหรออยอาศยในเขตเหมองแรน6น

(3) องคประกอบของคณะกรรมการจดการประชมปรกษาเบ6องตนซงจะตองมตวแทนราชการสวนภมภาคทเกยวของ และสถาบนอดมศกษาของรฐรวมอยดวย

(4) ข6นตอนการประชมปรกษา รวมท6งการประกาศเชญโดยทวไปใหผมสวนไดเสยสงตวแทนเขารวมประชม การลงทะเบยนเขารวมประชม และระยะเวลาลวงหนาทใหแกผมสวนไดเสยตามมาตรา ๕๓ (๒) ศกษาขอมลตามสมควร

มาตรา ๕๔ เมอตองจดใหมการรบฟงความคดเหนตามมาตรา ๕๑ วรรคหนงคร6งใด ใหอธบดจดต6งกองทนข6นสนบสนน



26

โครงการศกษาวจยของกลมผมสวนไดเสยในโครงการทำาเหมองใตดนตามมาตรา ๕๓ (๒) โดยมแหลงเงนทนมาจาก

(1) คาใชจายทเรยกเกบจากผขอประทานบตรตามอตราทกำาหนดในประกาศกระทรวง

(2) เงนอดหนนจากกองทนตางๆ ท6งจากภาครฐและเอกชน

อตราคาใชจายตาม (๑) หลกเกณฑ วธการ เงอนไขในการเสนอและรบรองโครงการและระเบยบการรบและจายเงนสนบสนนใหเปนไปตามทกำาหนดในประกาศกระทรวง

มาตรา ๕๕ ภายในหกสบวนนบแตวนทออกประทานบตรทำาเหมองใตดนรายใด ใหอธบดเรยกประชมตวแทนผมสวนไดเสยตามมาตรา ๕๓ (๒) เพอตกลงกำาหนดตวบคคลผมสทธตรวจสอบการทำาเหมองตามระเบยบทกำาหนดไวในเงอนไขประทานบตร

ใหผถอประทานบตรจดสรรเงนกองทนสนบสนนการจางผเชยวชาญเพอชวยเหลอผมสทธตรวจสอบเปนอตราตามทกำาหนดไวในเงอนไขประทานบตร ภายในสามสบวนนบแตไดผมสทธตรวจสอบตามวรรคหนง

เมอไดรบแจงสญญาและรายละเอยดการวาจางผเชยวชาญจากผมสทธตรวจสอบแลว ใหอธบดจายเงนคาจางใหแกผเชยวชาญไดตอเมอไดรบคำารบรองในเน6องานจากผมสทธตรวจสอบแลว

วาระการทำางานของผมสทธตรวจสอบ เงอนไข และวธการเพกถอนผมสทธตรวจสอบ ทประพฤตมชอบโดยทประชมตวแทนผมสวนไดเสยตามมาตรา ๕๓ (๒) การเกบรกษากองทน คณสมบตมาตรฐานของผเชยวชาญ ลกษณะสญญาวาจางผเชยวชาญ และระเบยบการเบกจายใหเปนไปตามทกำาหนดในประกาศกระทรวง

มาตรา ๕๖ การทำาเหมองใตดนบรเวณใดในเขตเหมองแรในลกษณะดงตอไปน6 ถอเปนการทำาใหเสยหาย ซงสทธใน



27

อสงหารมทรพยในพ6นทน6น ผเสยหายยอมเรยกใหผถอประทานบตรทำาเหมองใตดนระงบการกระทำาและจดการแกไขตามทจำาเปนเพอปองปดภยนตรายอนอาจเกดข6นได

(1) การทำาเหมองใตดนในระดบความลกจากผวดนนอยกวาทกำาหนดไวในเงอนไขประทานบตรทำาเหมองใตดน และไมเกนหนงรอยเมตร

(2) การทำาเหมองใตดนไมวาในระดบความลกใดทมวธการทำาเหมองตามหลกวศวกรรมเหมองแรเพอประกนความมนคงของช6นดน ไมเปนไปตามทกำาหนดไวในเงอนไขประทานบตรทำาเหมองใตดน

มาตรา ๕๗ ในกรณทพ6นดนบรเวณใดในเขตเหมองแร ประทานบตรทำาเหมองใตดนทรดตวลง จนเปนเหตใหเกดความเสยหายแกบคคล ทรพยสน หรอสงแวดลอมใหนำาหลกความรบผดตอไปน6มาใชบงคบกบความเสยหายท6งปวงทเกดข6น

(1) ใหสนนษฐานไวกอนวาการทรดตวของพ6นดนน6นเกดข6นจากการทำาเหมองใตดน

(2) หากเปนทยตวาการทำาเหมองใตดนเปนตนเหตแหงการทรดตวของพ6นทดนน6น ใหผถอประทานบตรทำาเหมองใตดนและหนวยงานของรฐผรบผดชอบในการตรวจสอบการ ทำาเหมองรวมกนรบผดตอผเสยหายในทกกรณ และหากหนวยงานของรฐดงกลาวไดชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายแลวใหใชสทธไลเบ6ยตอผถอประทานบตรทำาเหมองใตดนได

สวนท ๔การประกอบธรกจแร

มาตรา ๕๘ ภายใตบงคบมาตรา ๖๑ ผใดประสงคจะประกอบธรกจแรใหยนคำาขอตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท



28

ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายเปนผออกใบอนญาตประกอบธรกจแร

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการยนคำาขอ การพจารณาอนญาต การกำาหนดระยะเวลาการพจารณาอนญาตหรอไมอนญาตใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

ใบอนญาตตามวรรคสองใหคมถงลกจาง หรอตวแทนของผรบใบอนญาตดวย

มาตรา ๕๙ ผใดประสงคจะแตงแรตองไดรบใบอนญาตแตงแร เวนแตเปนผถอประทานบตรซงแตงแรภายในเขตเหมองแร

การกำาหนดอาย การตออาย หรอการโอนกจการแตงแร การกำาหนดชนดหรอเพมหรอถอนชนดแร ท6งน6 ใหรวมถงแรนำาเขามาในราชอาณาจกร การเพมหรอลดเขตแตงแร การพกใชใบอนญาตแตงแร การเลกประกอบกจการแตงแร การเพกถอนใบอนญาตแตงแรตลอดจนคาธรรมเนยมตางๆ เกยวกบการแตงแร ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๐ ผใดประสงคประกอบโลหกรรมตองไดรบใบอนญาตประกอบโลหกรรม

การขออนญาตและการอนญาต การกำาหนดอาย การตออาย การเพมหรอลดเขตโลหกรรม การโอน การพกใชใบอนญาตประกอบโลหกรรม การเลกประกอบกจการโลหกรรม การเพกถอนใบอนญาตประกอบโลหกรรม ตลอดจนคาธรรมเนยมตางๆ เกยวกบการประกอบโลหกรรม ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๑ ผใดประสงคซ6อ ขาย เกบ ขนแร ขนมลดนทราย การนำาแรเขาในราชอาณาจกร การสงแรออกนอกราชอาณาจกร ใหปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ทกำาหนดในกฎกระทรวง



29

มาตรา ๖๒ ผใดประสงคมแรไวในครอบครองตองไดรบใบอนญาตครอบครองแร

การครอบครองแรตามชนด สภาพ และจำานวน ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดตามประกาศกระทรวง เวนแต

(1) เปนแรทไดมาจากการสำารวจแรเพอนำาไปวเคราะห หรอวจยไมเกนปรมาณ ทกำาหนดไวในอาชญาบตร

(2) เปนแรทไดมาจากการทำาเหมองในเขตเหมองแรทเกบแรน6นไว

(3) เปนแรทมไวในครอบครองเพอการศกษาหรอวจยของสถาบนวจยเอกชน สวนราชการ องคการของรฐ หรอสถาบนการศกษาทไดรบอนญาตเปนหนงสอจากอธบด

(4) เปนแรทอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายอนญาตเปนหนงสอใหมไวในครอบครองเปนกรณพเศษเฉพาะราย

มาตรา ๖๓ ในกรณทไมอนญาต ไมออกใบอนญาต หรอการอนญาตและการออกใบอนญาตไมเปนไปตามความประสงคของผยนคำาขอ ผยนคำาขอมสทธอทธรณเปนหนงสอตอรฐมนตรภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอแจงการไมอนญาตหรอไมออกใบอนญาต

คำาวนจฉยของรฐมนตรใหเปนทสด

สวนท ๕การยกคำาขอ การแกไข การเพกถอน

การอนญาตหรอใบอนญาต และการออกใบแทน

มาตรา ๖๔ เมอไดรบคำาขออาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ประทานบตรแลว เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทเหนวาผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรละเลยเพกเฉยไม



30

ปฏบตตามคำาสงของพนกงานเจาหนาทหรอกระทำาการฝาฝนหรอไมปฏบตตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน6ใหรายงานอธบด และในกรณเชนน6อธบดมอำานาจยกเลกคำาขออาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรน6นเสยได

เมอไดรบคำาขอใบอนญาตประกอบธรกจแรแลว เจาพนกงานอตสาหกรรมแร ประจำาทองทเหนวาผประกอบธรกจแรละเลยเพกเฉยไมปฏบตตามคำาสงของพนกงานเจาหนาทหรอ กระทำาการฝาฝนหรอไมปฏบตตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน6 ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมอำานาจยกเลกคำาขอใบอนญาตเสยได

เมอไดมการอนญาตใหประกอบกจการแรหรอธรกจแรแลว ผไดรบการอนญาตไมมารบอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ประทานบตร หรอใบอนญาตประกอบธรกจแรภายในระยะเวลาทกำาหนดใหผมอำานาจในการอนญาตยกเลกการอนญาตน6นเสยได

มาตรา ๖๕ เมอปรากฏในภายหลงวาไดอนญาตหรอออกใบอนญาตใหผใดโดยคลาดเคลอนหรอสำาคญผดในขอเทจจรงอนเปนสาระสำาคญ หรอขอเทจจรงทปรากฏในการอนญาตหรอออกใบอนญาตไดเปลยนแปลงไปภายหลงทไดออกใบอนญาตแลว ใหรฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมาย หรออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายแลวแตกรณมอำานาจแกไขใหถกตองได แตถาการปฏบตการใหเปนไปตามการอนญาตหรอใบอนญาตดงกลาว อาจกอใหเกดความเสยหายแกทรพยากรธรรมชาต หรอทำาใหสงแวดลอมเปนพษหรอเปนอนตรายแกทรพยสนหรอสขภาพของประชาชนใหรฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมาย หรออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอำานาจ สงเพกถอนการอนญาตหรอใบอนญาตน6นเสยได

มาตรา ๖๖ เมอปรากฏวาผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรผใดฝาฝนหรอ ไมปฏบตตามพระราชบญญตน6 หรอกฎกระทรวง หรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน6 ใหรฐมนตร



31

หรอผซงรฐมนตรมอบหมาย หรออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายแลวแตกรณมอำานาจสงเพกถอนการอนญาตหรอใบอนญาตได

คำาสงเพกถอนการอนญาตหรอใบอนญาต ใหแจงเปนหนงสอไปยงผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแร และใหถอวาการอนญาตหรอใบอนญาตน6นเปนการส6นอายนบแตวนไดรบแจงคำาสงการเพกถอนน6น

มาตรา ๖๗ ผถออาชญาบตรสำารวจแร ผถออาชญาบตรพเศษ หรอผประกอบธรกจแรซงถกสงเพกถอนการอนญาตหรอใบอนญาตตามมาตรา ๖๕ หรอ มาตรา ๖๖ มสทธอทธรณเปนหนงสอตอรฐมนตร โดยยนอทธรณตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทภายในสามสบวน นบแตวนไดรบแจงคำาสงการเพกถอน รฐมนตรมอำานาจสงใหยกอทธรณ หรอแกไขคำาสงของอธบดได

คำาวนจฉยของรฐมนตรใหเปนทสดการอทธรณตามวรรคหนงไมเปนการทเลาการบงคบตามคำา

สงเพกถอนการอนญาตมาตรา ๖๘ ถาอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ

ประทานบตร หรอใบอนญาต สญหายหรอถกทำาลายใหผถออาชญาบตร ผถอประทานบตร หรอผรบใบอนญาตยนคำาขอรบใบแทน ตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทภายในสบหาวนนบแตวนททราบการสญหายหรอการ ถกทำาลาย

สวนท ๖การบรหารจดการแร

มาตรา ๖๙ ในการกระทำาของสวนราชการทมภารกจตามกฎหมายในการดำาเนนการเพอประโยชนเกยวกบบรหารจดการแร การ



32

สำารวจ การทดลอง การศกษา การวเคราะห และการวจยเกยวกบแรมใหตกอยในบงคบแหงพระราชบญญตน6

มาตรา ๗๐ เพอประโยชนในการดำาเนนการสำารวจ การทดลอง การศกษา หรอการวจยเกยวกบแร ใหรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยอนมตของคณะรฐมนตรมอำานาจประกาศในราชกจจานเบกษากำาหนดพ6นทใดๆ ใหเปนเขตสำาหรบดำาเนนการสำารวจ การทดลอง การศกษา หรอการวจยเกยวกบแรได

ภายในเขตทกำาหนดตามวรรคหนงผใดจะยนคำาขออาชญาบตร หรอประทานบตรไมได เวนแตในกรณทรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเหนสมควรใหยนคำาขอไดเปนกรณพเศษโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

เมอหมดความจำาเปนทจะใชเขตพ6นทเพอประโยชนดงกลาวตามวรรคหนงใหรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมประกาศยกเลกในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๗๑ เพอประโยชนใดๆ ในการบรหารจดการแร ใหรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมประกาศในราชกจจานเบกษากำาหนดพ6นทซงทางราชการไดมการดำาเนนการสำารวจ การทดลอง การศกษา หรอการวจยเกยวกบแรไวแลวเปนเขตสำาหรบการดำาเนนการ (๑) สงวนทรพยากรแร โดยกำาหนดแผนการดำาเนนงานทเปนประโยชนตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของทองถน และใหมการทบทวนแผนการดำาเนนงานทกระยะหาป แผนการดำาเนนงานใหรวมถง การจดทำาแผนงาน การส6นสดของแผนงาน การข6นทะเบยนเปนพ6นทอนรกษทรพยากรแรชวคราวหรอถาวร (๒) ในกรณทรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเหนสมควรใหมอำานาจกำาหนดพ6นทใหเปนเขตแหลงแร



33

ตามมาตรา ๗๒ และอาจนำาพ6นทแหลงแรดงกลาวมาจดใหมการแขงขนโดยเสรดวยวธเปดประมลแหลงแร

มาตรา ๗๒ เพอประโยชนแกการบรหารจดการแรดานเศรษฐกจของประเทศและการไดมาซงทรพยากรแรอนมคา รฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยอนมตของคณะรฐมนตรมอำานาจประกาศในราชกจจานเบกษา กำาหนดพ6นทใดใหเปนเขตแหลงแรเพอการ ทำาเหมองไดเปนอนดบแรกกอนการสงวนหวงหามหรอใชประโยชนอยางอนในพ6นทน6นโดยพ6นททจะกำาหนดใหเปนเขตแหลงแรเพอการทำาเหมองแรไดตองเปนพ6นทดงตอไปน6

(1) มแหลงแรอดมสมบรณและมมลคาทางเศรษฐกจสง(2) มใชพ6นทตามกฎหมายเฉพาะเรองหามการเขาทำาประโย

ชนใดๆ โดยเดดขาดรวมถงพ6นทตามกฎหมายวาดวยเขตปลอดภยและความมนคงแหงชาต

มาตรา ๗๓ เพอประโยชนแกการอนเปนสาธารณปโภค การปองกนประเทศหรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอนของรฐ ใหรฐมนตรโดยอนมตของคณะรฐมนตรมอำานาจเรยกอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรมาแกไข เปลยนแปลงเน6อทไดตามความจำาเปน หรอเพกถอนอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรได

ในกรณทไดมการแกไข เปลยนแปลงเน6อท หรอเพกถอนอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ประทานบตรตามวรรคหนง ใหผถออาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรมสทธไดรบเงนชดเชยความเสยหายตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๗๔ เพอประโยชนแกการบรหารจดการแรภายในราชอาณาจกร การนำาแรเขาในราชอาณาจกร และการสงแรออกนอกราช



34

อาณาจกร เพอวตถประสงคใดๆ ทใชในภาคอตสาหกรรมใหอยภายใตบทบญญตแหงพระราชบญญตน6

หมวด ๔หนาทของผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแร

มาตรา ๗๕ ผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแรตองปฏบตตามเงอนไขและวธการทกำาหนดไวในการอนญาต และตองปฏบตตามกฎกระทรวงหรอประกาศกระทรวงทออกตามพระราชบญญตน6

มาตรา ๗๖ ผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแรตองชำาระคาภาคหลวงแร คาธรรมเนยม หรอเงนอนใดตามทกำาหนดตามพระราชบญญตน6

มาตรา ๗๗ สำาหรบการทำาเหมอง ผถอประทานบตรตองทำาการปรบสภาพและฟ6 นฟพ6นททเปนเงอนไขทกำาหนดไวในการออกประทานบตร

การกำาหนดแผนฟ6 นฟเพอเปนเงอนไขทกำาหนดไวในการออกประทานบตรตามวรรคหนงใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในประกาศกระทรวง

มาตรา ๗๘ ในการประกอบกจการแรหรอการประกอบธรกจแร หามผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรกระทำาหรอละเวนกระทำาการใดอนนาจะเปนเหตใหแรทมพษหรอสงอนทมพษกอใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสน หรอสงแวดลอมทเกนเกณฑหรอมาตรฐานททางราชการกำาหนด

มาตรา ๗๙ ในการประกอบกจการแรหรอการประกอบธรกจแร ถาไดพบโบราณวตถ ซากดกดำาบรรพ หรอแรพเศษอนมคณคา



35

เกยวกบการศกษาในทางธรณวทยา นอกจากจะตองปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายเกยวกบการเกบไดซงวตถน6นแลว ผประกอบกจการแร หรอผประกอบธรกจแรจะตองแจงการพบน 6นตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทโดยพลน

หมวด ๕พนกงานเจาหนาท การกำากบดแล และการรงวด

สวนท ๑พนกงานเจาหนาทและการกำากบดแล

มาตรา ๘๐ เมอมความจำาเปนทจะตองควบคมการประกอบกจการแรและการประกอบธรกจแร เพอประโยชนในการปองกนและปราบปรามการลกลอบการทำาเหมองหรอลกลอบสงแรออกนอกราชอาณาจกร หรอเพอประโยชนเกยวกบความมนคงในทางเศรษฐกจ ความปลอดภยของประเทศและประโยชนของสาธารณชน รฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรมอำานาจประกาศในราชกจจานเบกษากำาหนดใหทองทหนงทองทใด รวมท6งสวนหนงสวนใดของนานนำ6าไทยเปนเขตควบคมแรสำาหรบแรชนดหนงชนดใดหรอหลายชนดกได รวมท6งหลกเกณฑ วธการ หรอมาตรการตางๆ เพอประโยชนในการควบคม

เมอหมดความจำาเปนทจะตองมเขตควบคมแรตามวรรคหนง ใหรฐมนตรประกาศยกเลกในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๘๑ ในกรณทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทเหนวาการประกอบกจการแรหรอธรกจแรจะเปนอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสน หรอสงแวดลอม ใหสงเปนหนงสอแกผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรใหเปลยนแปลงหรอแกไขวธการตามทเหนวาจำาเปนเพอปองกนอนตรายน6นไดหรอสงเปนหนงสอใหหยดการประกอบการเสยท6งส6นหรอสวนหนงสวนใดไดตามทเหนสมควร



36

มาตรา ๘๒ พนกงานเจาหนาทสามารถเขาไปในเขตประกอบกจการแรหรอธรกจแรเพอตรวจการประกอบกจการแรหรอธรกจแรไดทกเวลา ใหผครอบครองเขตการประกอบกจการแรหรอธรกจแรน6นอำานวยความสะดวกตามควรแกกรณ และใหพนกงานเจาหนาทสงเปนหนงสอแก ผประกอบกจการแร หรอผประกอบธรกจแรใหจดการปองกนอนตรายอนอาจเกดจากการประกอบกจการแรหรอธรกจแรได

มาตรา ๘๓ ในกรณทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทตรวจสอบการ ทำาเหมองแลวเหนวาผทำาเหมองรายใด มไดทำาเหมองตามแผนฟ6 นฟพ6นทอนเปนเงอนไขทกำาหนดไวในการออกประทานบตร ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมอำานาจสงการเพอให ผทำาเหมองรายน6นกระทำาการใดเพอใหเปนไปตามแผนฟ6 นฟทกำาหนดไวน 6นได

กรณทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทสงการเพอใหผทำาเหมองกระทำาการใดเพอใหเปนไปตามแผนฟ6 นฟทกำาหนดไวตามวรรคหนงแลวผทำาเหมองไมปฏบตตาม ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมอำานาจเขาไปกระทำาการใดแทนผทำาเหมองเพอใหเปนไปตามแผนฟ6 นฟทกำาหนดไวได และกรณเชนน6ผทำาเหมองเปนผรบผดชอบคาใชจายทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทตองจายไปท6งส6นพรอมท6งเบ6ยปรบอกหนงเทาของคาใชจายดงกลาวดวย

มาตรา ๘๔ ผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรมสทธอทธรณคำาสงของ เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทตามมาตรา ๘๑ หรอคำาสงของพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๘๒ ตอรฐมนตรโดยยนอทธรณตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทภายในสบหาวน นบแตวนททราบคำาสงตามแตกรณ รฐมนตรมอำานาจสงใหยกอทธรณ หรอแกไขคำาสงของ เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทหรอของพนกงานเจาหนาทไดตามแตกรณ



37

คำาสงของรฐมนตรใหเปนทสดการอทธรณตามวรรคหนงไมเปนการทเลาการบงคบตามคำา

สงของเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทหรอพนกงานเจาหนาทซงสงตามมาตรา ๘๑ หรอมาตรา ๘๒

มาตรา ๘๕ พนกงานเจาหนาทตองมบตรประจำาตวตามแบบทกำาหนดในกฎกระทรวงและในการปฏบตการตามพระราชบญญตน6ตองแสดงบตรประจำาตวเมอบคคลทเกยวของรองขอ

สวนท ๒การรงวด

มาตรา ๘๖ เมอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทไดรบจดทะเบยนคำาขออาชญาบตรสำารวจแร หรออาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรแลวใหกำาหนดเขตพ6นทอาชญาบตรสำารวจแร หรออาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตรโดยการรงวดหรอวธอนกไดตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

การกำาหนดเขตโดยการรงวดหรอวธอนใดตามวรรคหนง ใหเปนหนาทของผยนคำาขออาชญาบตรสำารวจแร หรออาชญาบตรพเศษ หรอประทานบตร จดหาชางรงวดเอกชนทข6นทะเบยนไวตามทกำาหนดในกฎกระทรวงดำาเนนการได โดยใหพนกงานเจาหนาทตรวจสอบความถกตอง

กรณทไมอาจดำาเนนการใดๆ ไดตามวรรคหนงหรอวรรคสองใหอธบดสงยกคำาขออาชญาบตรสำารวจแร หรอคำาขออาชญาบตรพเศษ หรอคำาขอประทานบตรเสยได



38

มาตรา ๘๗ เพอประโยชนแกการรงวด ใหผยนคำาอาชญาบตรสำารวจแร หรอคำาขออาชญาบตรพเศษ หรอคำาขอประทานบตร อำานวยความสะดวกตามควรแกกรณ

ใหพนกงานเจาหนาท คนงานของพนกงานเจาหนาท และชางรงวดเอกชนมอำานาจ เขาไปในทดนของผมสทธในทดนหรอผครอบครองในเวลากลางวนได แตจะตองแจงใหผมสทธ ในทดนหรอผครอบครองทราบเสยกอน ท6งน6 ใหรวมถงผยนคำาขอ และใหผมสทธในทดนหรอ ผครอบครองทดนน6นอำานวยความสะดวกตามควรแกกรณ

ในกรณตองสรางหมดหลกฐานการแผนทในทดนของผใด พนกงานเจาหนาทและคนงานของพนกงานเจาหนาทและชางรงวดเอกชนมอำานาจสรางหมดหลกฐานไดตามความจำาเปน

ในการรงวด เมอมความจำาเปนและโดยสมควร พนกงานเจาหนาทและคนงานของพนกงานเจาหนาทและชางรงวดเอกชนมอำานาจทจะขด ตดตนไม หรอรานกงไม หรอกระทำาการ อยางอนแกสงทกดขวางตอการรงวดไดเทาทจำาเปน ท6งน6ใหคำานงถงการทจะใหเจาของไดรบความเสยหายนอยทสด

หลกหมายเขตเหมองแร หรอหมดหลกฐานการแผนททพนกงานเจาหนาทไดทำาไวในการรงวดกำาหนดเขตการทำาเหมองน6น ถามการสญหาย ผถอประทานบตรมหนาทตองรบผดสำาหรบคาใชจายท6งส6นในการทจะตองมการรงวดทำาหลกหมายเขตเหมองแร หรอหมดหลกฐานการแผนทใหม

มาตรา ๘๘ การกำาหนดเขตเหมองแร ใหผยนคำาขอประทานบตรเปนผออกคาใชจายในการทพนกงานเจาหนาทตองสรางหมดหลกฐานการแผนทหรอหลกหมายเขตเหมองแรใหปรากฏชดเจนเปนทรโดยทวกนและสามารถตรวจสอบได และจายคาชดเชยความเสยหายทเกดจากการรงวด



39

มาตรา ๘๙ เมอพนกงานเจาหนาทไดจดทำาหลกหมายเขตเหมองแร หรอหมดหลกฐานการแผนทตามพระราชบญญตน6ลงไวในทใด หามมใหผใดทำาลาย ดดแปลง เคลอนยาย ถอน หรอ ทำาใหหลดซงหลกหมายเขตเหมองแรหรอหมดหลกฐานการแผนทน6น เวนแตจะไดรบอนญาต จากเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

หมวด ๖คาภาคหลวงแร คาธรรมเนยม เงนเพม และเงนเพมพเศษ

มาตรา ๙๐ ผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแร ตองชำาระคาภาคหลวงแร ตามพกดอตราคาภาคหลวงทกำาหนด ยกเวนแรนำาเขามาในราชอาณาจกร

การกำาหนดพกดอตราคาภาคหลวงแรตามวรรคหนง การกำาหนดราคาตลาดเพอการเรยกเกบคาภาคหลวงแร และวธการชำาระคาภาคหลวงแร ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

การประกาศราคาตลาดของแรแตละชนดใหเปนอำานาจของอธบด

มาตรา ๙๑ ภายใตบงคบมาตรา ๙๐ ถาผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแร ไมชำาระคาภาคหลวงแร หรอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมเหตอนควรเชอวาผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรชำาระคาภาคหลวงแรไมถกตองตามความเปนจรงใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมหนงสอเรยกใหผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรมาพบโดยกำาหนดเวลาลวงหนาไมนอยกวาเจดวนนบแตวนไดรบหนงสอ ท6งน6 การออกหนงสอเรยกดงกลาว ตองกระทำาภายในเกาสบวนนบแตวนทตองชำาระคาภาคหลวงแร เพอมาใหการหรอแสดงหลกฐาน การชำาระคาภาคหลวงแร



40

เมอไดจดการตามวรรคหนงและผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรรบทราบความจรงแลว หรอผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรไมมาพบเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทตามทนดไว ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมอำานาจประเมนคาภาคหลวงแรไดตามความจรง ท6งน6 ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

ในกรณตามวรรคหนง ผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรมหนาทตองชำาระคาภาคหลวงแรใหถกตองตามทเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทประเมนภายในสามสบวนนบแตวนไดรบแจงเปนหนงสอ และเมอพนกำาหนดเวลาดงกลาวผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรทชำาระคาภาคหลวงแรไมถกตองจะตองรบผดเสยเบ6ยปรบหนงเทาของจำานวนคาภาคหลวงแรทตองชำาระอก และสำาหรบผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรทหลกเลยงไมชำาระ คาภาคหลวงแรตองรบผดเสยเบ6ยปรบสองเทาของจำานวนคาภาคหลวงแรทตองชำาระ

มาตรา ๙๒ กรณตามมาตรา ๙๑ ผทตองชำาระคาภาคหลวงแรมสทธอทธรณ การประเมนตอรฐมนตรโดยยนอทธรณเปนหนงสอตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทภายในสบหาวนนบแตวนไดรบการแจงการประเมน ในกรณเชนน6รฐมนตรมอำานาจสงใหยกอทธรณ หรอแกไขคำาสงการประเมนของเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท

คำาวนจฉยของรฐมนตรเปนทสดการอทธรณตามวรรคหนงไมเปนการทเลาการบงคบตามคำา

สงแจงการประเมนของ เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทมาตรา ๙๓ กรณตามมาตรา ๙๑ ผประกอบกจการแรและผ

ประกอบธรกจแรรายใด ไมชำาระคาภาคหลวงแรตามทเจาพนกงาน



41

อตสาหกรรมแรประจำาทองทประเมนภายในระยะเวลา ทกำาหนดใหเสยเงนเพมอกรอยละหนงจดหาตอเดอนท6งน6ไมรวมเบ6ยปรบ

ในกรณทผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแรไดชำาระคาภาคหลวงแรตามท เจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทประเมนครบถวนภายในระยะเวลาสามสบวนนบแตวน ทครบกำาหนดตามมาตรา ๙๑ เงนเพมตามวรรคหนงใหลดลงเหลอรอยละศนยจดเจดหาตอเดอน

มาตรา ๙๔ ผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแร ตองเสยคาธรรมเนยม พรอมกบการยนคำาขอและตองออกคาใชจายหรอวางเงนลวงหนาเพอเปนคาใชจายในการจดดำาเนนงานตามความจำาเปนอนควรแกกรณ

ในกรณทมการสงยก ถอน หรอไมอนญาตตามคำาขอคาธรรมเนยมใดทยงไมไดจายสำาหรบกจการน6น ใหคนแกผยนคำาขอตามความเปนจรง

มาตรา ๙๕ คาธรรมเนยมเพอใชเน6อทจากการประกอบกจการแร คาผลประโยชน ตอบแทนพเศษแกรฐ และเงนบำารงพเศษใหใชจายในการฟ6 นฟพ6นททมผลกระทบอนเกดจากการ ทำาเหมองแร และบำารงทองถนในพ6นททมการทำาเหมองไมวาจะเปนชวงเวลาใด รวมถงการดำาเนนการใดๆ เพอประโยชนในการพฒนาและสงเสรมการศกษาวจยเกยวกบการบรหารจดการแรใหเกดประโยชนสงสด

การกำาหนดอตราระบบการรบหรอจาย และการเกบรกษาเงนตามวรรคหนงใหอยในความรบผดชอบของกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแร และเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ เงอนไข และอตราทกำาหนดในประกาศกระทรวง



42

เงนบำารงพเศษตามวรรคหนง ใหกำาหนดอตราไมเกนรอยละสบของคาภาคหลวงแร

มาตรา ๙๖ กรณทผประกอบกจการแรและผประกอบธรกจแร ไมปฏบตตามขอกำาหนดใดๆ ตามมาตรา ๙๔ และมาตรา ๙๕ ใหกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแรเรยกใหผถออาชญาบตร ผถอประทานบตร หรอผรบใบอนญาตตามพระราชบญญตน6 ชำาระเงนเปนเงนเพมพเศษอกหนงเทาของเงนทตองชำาระ

มาตรา ๙๗ คาธรรมเนยมหรอเงนอนใด นอกจากคาภาคหลวงแร อนพงตองชำาระตามพระราชบญญตน6 เมอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทไดบอกกลาวเปนหนงสอแลวและ ไมชำาระภายในเกาสบวนนบแตวนรบคำาบอกกลาว ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท อธบด หรอรฐมนตร มอำานาจสงเพกถอนอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ประทานบตร และใบอนญาตไดแลวแตกรณ

บรรดาคาธรรมเนยมหรอเงนอนใดตามพระราชบญญตน6ทคางจายอยใน ความรบผดชอบของเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทจงหวดใด หรอกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแร ถาผมสทธมไดเรยกเอาภายในหาปนบแตไดรบแจงเปนหนงสอจากอธบดหรอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทใหตกเปนของแผนดน

หมวด ๗การพฒนาและสงเสรม

มาตรา ๙๘ ผประกอบกจการแร ผประกอบธรกจแร ทสามารถบรหารจดการทรพยากรแรใหเกดดลยภาพทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม อาจไดรบสทธประโยชน



43

ในการลดหยอน หรอยกเวนคาธรรมเนยม หรอคนคาภาคหลวงแร รวมถงการบรการอนๆ ท6งน6 ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

หมวด ๘ความรบผด

มาตรา ๙๙ ผประกอบกจการแร ผประกอบธรกจแรตองรบผดชอบตอการกระทำา ของตนตอความเสยหาย หรอเดอดรอนรำาคาญใดอนเกดข6นแกบคคล ทรพยสน หรอสงแวดลอม

ในกรณทเกดความเสยหายข6นในเขตทไดรบอนญาตใหสนนษฐานไวกอนวา ความเสยหายน6นเกดจากการกระทำาของผประกอบกจการแร ผประกอบธรกจแร

หมวด ๙บทกำาหนดโทษ

มาตรา ๑๐๐ ผใดสำารวจแรโดยไมไดรบอนญาตตามมาตรา ๑๕ ตองระวางโทษจำาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอท6งจำาท6งปรบ

ผใดฝาฝนคำาสงเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทซงสงการภายหลงจาก มคำาสงหามทำาการสำารวจตอไป ตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๐๑ ผใดทำาเหมอง ทำาเหมองใตดน โดยไมไดรบอนญาต ตองระวางโทษจำาคกต6งแตสามปถงหาป หรอปรบต6งแตสองแสนบาทถงหนงลานบาท หรอท6งจำาท6งปรบ



44

ผใดทำาเหมองตามมาตรา ๒๙ โดยมไดแจงจดทะเบยนตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท ตองระวางโทษจำาคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอท6งจำาท6งปรบ

ผใดฝาฝนคำาสงเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทซงสงการภายหลงจากมคำาสงหามทำาเหมองตอไปตามวรรคหนงและวรรคสอง ตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๐๒ ผประกอบกจการแรผใดฝาฝนมาตรา ๗๕ ตองระวางโทษปรบต6งแตหนงหมนบาทถงสองแสนบาท และรฐมนตรหรออธบดแลวแตกรณมอำานาจเพกถอนการอนญาตน6นเสยได

ผประกอบกจการแรผใดฝาฝนคำาสงเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท ซงสงการภายหลงจากมคำาสงใหปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ หรอเงอนไขทกำาหนดไวในการอนญาตประกอบกจการแรตามวรรคหนง ตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๐๓ ผใดครอบครองแรโดยไมไดรบอนญาตตามมาตรา ๖๒ ตองระวางโทษจำาคกต6งแตหกเดอนถงหนงป หรอปรบต6งแตหนงเทาถงหาเทาของมลคาแรตามราคาทกำาหนดเปนพกดอตราคาภาคหลวงแรทใชบงคบอยในวนกระทำาความผด และรฐมนตรมอำานาจเพกถอนอาชญาบตรสำารวจแร อาชญาบตรพเศษ ประทานบตร หรอใบอนญาตประกอบกจการแร หรอ การอนญาตใดๆ ตามพระราชบญญตน6เสยได

มาตรา ๑๐๔ ผใดประกอบธรกจแรโดยไมไดรบอนญาตตามมาตรา ๕๘ ตองระวางโทษปรบต6งแตหนงหมนบาทถงสองแสนบาท

ผใดฝาฝนคำาสงเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทซงสงการภายหลงจากมคำาสงหามประกอบธรกจแรตอไปตามวรรคหนง ตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาท



45

มาตรา ๑๐๕ ผประกอบธรกจแรผใดฝาฝนมาตรา ๗๕ ตองระวางโทษปรบต6งแตหนงหมนบาทถงหาแสนบาทและอธบดมอำานาจเพกถอนการอนญาตน6นเสยได

ผประกอบธรกจแรผใดฝาฝนคำาสงเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทซงสงการภายหลงจากมคำาสงใหปฏบตตามหลกเกณฑ วธการ หรอเงอนไขทกำาหนดไวในการอนญาตประกอบธรกจแรตามวรรคหนง ตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๐๖ ผใดขดขวางหรอไมอำานวยความสะดวกหรอไมปฏบตตามคำาสงของพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๘๑ และมาตรา ๘๒ ตองระวางโทษปรบไมเกนสองแสนบาท และถาการกระทำาความผดดงกลาวเปนการกระทำาของผประกอบกจการแรหรอผประกอบธรกจแรรฐมนตรหรออธบดแลวแตกรณมอำานาจเพกถอนการอนญาตได

ผใดขดขวางหรอไมอำานวยความสะดวกหรอไมปฏบตตามคำาสงของพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๘๗ ถาการกระทำาน6นไมถงเปนการกระทำาความผดตามประมวลกฎหมายอาญาตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

ผใดทำาลาย ดดแปลง เคลอนยาย ถอน หรอทำาใหหลดซงหลกหมายเขตเหมองแรหรอหมดหลกฐานการแผนทโดยไมไดรบอนญาตจากเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองท ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๐๗ ถาการกระทำาความผดตามมาตรา ๑๐๐ ถงมาตรา ๑๐๕ เปนการกระทำาในเขตควบคมแรตองระวางโทษสองเทาของโทษทกำาหนดน6นๆ

มาตรา ๑๐๘ ผใดฝาฝนมาตรา ๖๘ ตองรบผดคาปรบไมเกนหนงพนบาท



46

มาตรา ๑๐๙ ผใดฝาฝนมาตรา ๗๙ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๑๐ การกระทำาความผดตามพระราชบญญตน6ทตองระวางโทษปรบ ไมเกนหนงหมนบาท หรอท6งจำาท6งปรบ ใหพนกงานเจาหนาทมอำานาจเปรยบเทยบได

มาตรา ๑๑๑ บรรดาแร อปกรณ เครองมอ เครองใช สตวพาหนะ ยานพาหนะ หรอเครองจกรกลใดๆ ทบคคลไดมา หรอไดใชในการกระทำาความผด หรอมไวเนองในการกระทำาความผด หรอไดเปนอปกรณใหไดรบผลในการกระทำาความผดตามมาตรา ๑๐๐ มาตรา ๑๐๑ มาตรา ๑๐๓ หรอมาตรา ๑๐๔ ใหรบเสยท6งส6นไมวาจะมผถกลงโทษตามคำาพพากษาหรอไม

ใหพนกงานอยการรองขอใหศาลสงรบทรพยสนตามวรรคหนง และเมอพนกงานอยการไดรองขอตอศาลแลว ใหพนกงานเจาหนาทปดประกาศไวทสำานกงานเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองททยดหรออายดของกลางน6น และใหประกาศในหนงสอพมพรายวนทมจำาหนายในทองถนอยางนอยสองวนตดตอกน เพอใหบคคลซงอาจอางวาเปนเจาของมายนคำารองขอเขามาในคดกอนมคำาพพากษาของศาลช6นตน ท6งน6 ไมวาในคดดงกลาวจะปรากฏตวบคคลซงอาจเชอวาเปนเจาของหรอไมกตาม

การประกาศในหนงสอพมพตามวรรคสอง หากอธบดเหนวาราคาของกลางไมคมกบ คาประกาศหนงสอพมพใหมอำานาจงดการประกาศในหนงสอพมพได

ในกรณทไมมผใดอางตวเปนเจาของกอนมคำาพพากษาของศาลช6นตน หรอมเจาของแตเจาของไมสามารถพสจนใหศาลเชอวาตนไมมโอกาสทราบหรอไมมเหตอนควรสงสยวาจะมการกระทำาความผดดงกลาว อกท6งตนไดใชความระมดระวงตามสมควรแลวทจะปองกนมใหมการกระทำาความผดเชนน6นเกดข6น หรอไมสามารถพสจนใหศาลเชอ



47

ไดวาตนไมมโอกาสทราบหรอไมมเหตผลอนควรสงสยวาจะมการนำาทรพยสนดงกลาวไปใชในการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน6 ใหศาลสงรบทรพยสนดงกลาวไดเมอพนกำาหนดสามสบวนนบแตวนแรกของวนประกาศในหนงสอพมพรายวนตามวรรคสอง หรอนบแตวนปดประกาศกรณมไดประกาศในหนงสอพมพตามวรรคสาม และในกรณน6มใหนำามาตรา ๓๖ แหงประมวลกฎหมายอาญามาใชบงคบ

มาตรา ๑๑๒ ในกรณความผดตามพระราชบญญตน6ใหอธบดมอำานาจสงจายเงนสนบนแกผนำาจบและเงนรางวลแกผจบตามระเบยบทรฐมนตรกำาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา ในอตรารวมกนไมเกนรอยละหาสบหาของจำานวนเงนคาขายของกลางหรอเงนคาปรบแลวแตกรณ ในการกำาหนดอตราเงนสนบนหรอเงนรางวล รฐมนตรจะกำาหนดใหจายเงนสนบนและเงนรางวลสำาหรบกรณทปรากฏตวผตองหาและหรอมผกระทำาความผดทตองคำาพพากษาถงทสดใหไดรบโทษ ทางอาญามากกวาการจายเงนสนบนและเงนรางวลในกรณทไมปรากฏตวผตองหาและหรอไมมผกระทำาความผดทตองคำาพพากษาถงทสดกได

เงนสนบนและเงนรางวลตามวรรคหนง ใหอธบดจายจากเงนขายของกลางทศาลสงรบหรอจายจากเงนคาปรบทชำาระตอศาลในกรณทศาลมไดสงรบของกลางหรอของกลางไมอาจจำาหนายได หรอจายจากเงนคาปรบทมการเปรยบเทยบ หรอจากเงนขายของกลางทผตองหายกใหในกรณทคดเปนอนระงบโดยการเปรยบเทยบปรบหรอจายจากเงนขายของกลางทตกเปนของแผนดนตาม มาตรา ๑๑๖ และในกรณทคดเปนอนระงบโดยเปรยบเทยบปรบ อธบดอาจมอบหมายใหเจาพนกงานผมอำานาจเปรยบเทยบเปนผสงจาย โดยจะกำาหนดเงอนไขอยางใดอยางหนงหรอไมกได

มาตรา ๑๑๓ ใหพนกงานเจาหนาทมอำานาจยดหรออายดบรรดาแรทมไวเนองในการกระทำาความผด และเครองมอ เครองใช



48

สตวพาหนะ ยานพาหนะ หรอเครองจกรกลใดๆ ทบคคลไดมาหรอไดใชในการกระทำาความผด หรอมเหตอนควรสงสยวาไดใชในการกระทำาความผด หรอเปนอปกรณใหไดรบผลในการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน6ไวเพอเปนหลกฐานในการพจารณาคดไดจนกวาจะมคำาสงเดดขาดไมฟองคดหรอจนกวาคดจะถงทสด ท6งน6 ไมวาทรพยสนน6นจะเปนของผกระทำาความผดหรอของผมเหตอนควรสงสยวาเปนผกระทำาความผดหรอไม และเมอไดมการฟองคด ใหนำาความในมาตรา ๑๑๑ วรรคสองและวรรคสมาใชบงคบ

ในกรณทมคำาสงเดดขาดไมฟองคด ถาเจาของหรอผครอบครองมไดรองขอรบทรพยสนคนภายในกำาหนดหกเดอนนบแตวนทราบหรอถอวาไดทราบคำาสงเดดขาดไมฟองคด ใหทรพยสนน6นตกเปนของแผนดน ท6งน6 เวนแตอธบดจะใชอำานาจประกาศหาตวบคคลทเปนเจาของหรอผครอบครองตามมาตรา ๑๑๖

มาตรา ๑๑๔ ในกรณทรพยสนทยดไวตามมาตรา ๑๑๓ วรรคหนง มใชเปนของผกระทำาความผดหรอของผมเหตอนควรสงสยวาเปนผกระทำาความผดใหพนกงานเจาหนาทโดยอนมตรฐมนตรคนทรพยสนหรอเงนแลวแตกรณ ใหแกเจาของกอนถงกำาหนดตามมาตรา ๑๑๓ วรรคหนงไดในกรณดงตอไปน6

(1) เมอทรพยสนน6นไมจำาเปนตองใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดทเปนเหตใหทรพยสนน6นถกยด หรอ

(2) เมอผกระทำาความผดหรอผมเหตอนควรสงสยวาเปนผกระทำาความผดไดทรพยสนน6นมาจากผเปนเจาของโดยการกระทำาความผดทางอาญา

มาตรา ๑๑๕ ถาทรพยสนและของกลางทยดหรออายดไวตาม มาตรา ๑๑๓ หรอมาตรา ๑๑๖ จะเปนการเสยงตอความเสยหาย หรอคา



49

ใชจายในการเกบรกษาจะเกนคาของทรพยสนอธบดอาจดำาเนนการดงตอไปน6

(1) จดการขายหรอจำาหนายทรพยสนหรอของกลางกอนครบกำาหนดเวลาตามมาตรา ๑๑๓ วรรคสอง หรอมาตรา ๑๑๖ วรรคสอง แลวแตกรณ เมอไดเงนเปนสทธเทาใดใหยดไวแทนทรพยสนหรอของกลางน6น หรอ

(2) ถาการนำาทรพยสนหรอของกลางทยดหรออายดไวไปใชประโยชนจะเปนการบรรเทาความเสยหายหรอคาใชจายในการเกบรกษากใหนำาทรพยสน หรอของกลางน6นไปใชเพอประโยชนของทางราชการไดตามระเบยบทอธบดกำาหนด

กอนทจะสงดำาเนนการตามวรรคหนง ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายประกาศในหนงสอ พมพรายวนทมจำาหนายในทองถนอยางนอยสองวนตดตอกน เพอใหเจาของหรอ ผครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายทราบเจาของหรอผครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายมสทธยนคำารองขอรบทรพยสนหรอของกลางดงกลาวไปเกบรกษาดวยตนเองไดภายในระยะเวลาทพนกงานเจาหนาทกำาหนด ซงตองไมนอยกวาสบหาวนนบแตวนแรกทประกาศในหนงสอพมพ และถาเจาของหรอผครอบครองทำาสญญาไวกบกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแรวาจะเกบรกษาทรพยสนหรอของกลางดงกลาวโดยปฏบตตามหลกเกณฑและวธการ รวมท6งจดหาประกนหรอหลกประกนใหแกทางราชการตามเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง กใหอธบดมอบทรพยสนหรอของกลางดงกลาวใหเจาของหรอผครอบครองเปนผเกบรกษาไว แตหามมใหเจาของหรอผครอบครองนำาทรพยสนหรอของกลางดงกลาวไปใชหรอแสวงหาประโยชนไมวาดวยประการใดๆ

ในกรณทไมปรากฏตวเจาของหรอผครอบครองมาขอรบทรพยสนหรอของกลางไป เกบรกษาหรอปรากฏเจาของหรอผครอบ



50

ครองแตบคคลดงกลาวไมยอมทำาสญญาตามเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวงใหอธบดสงดำาเนนการตามวรรคหนงได หรอในกรณทมการทำาสญญาแตเจาของหรอผครอบครองปฏบตผดสญญาหรอไมปฏบตตามเงอนไขทกำาหนดไวในสญญา ใหอธบดเรยกทรพยสนหรอของกลางดงกลาวคนจากเจาของหรอผครอบครอง และมอำานาจสงใหดำาเนนการบงคบตามสญญาประกนและดำาเนนการตามวรรคหนงได

หลกเกณฑและวธการในการดำาเนนการตามวรรคหนง (๑) และ (๒) ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง และในกรณเชนน6เจาของหรอผครอบครองจะฟองเรยกคาเสยหายหรอคาตอบแทนใดๆ จากทางราชการอนเนองมาจากการดำาเนนการหรอการนำาทรพยสนหรอของกลาง ทยดหรออายดไปใชประโยชนของทางราชการดงกลาวมได

มาตรา ๑๑๖ ในกรณทมการยดของกลางทตองสงสยในการกระทำาความผดโดย ไมปรากฏตวเจาของหรอผครอบครอง ใหพนกงานเจาหนาทผยดสงมอบของกลางใหแกเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทหรอเจาหนาททอธบดกำาหนดเพอเกบรกษาไว และใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอำานาจประกาศหาตวเจาของหรอผครอบครองเพอใหบคคลดงกลาวไปแสดงหลกฐานเพอขอรบของกลางคน

การประกาศตามวรรคหนง ใหปดประกาศไวทสำานกงานเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองททมการยดของกลางน6น และใหประกาศในหนงสอพมพรายวนทมจำาหนายในทองถนอยางนอยสองวนตดตอกน เจาของหรอผครอบครองมสทธทจะไปแสดงตวตอเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจำาทองทหรอเจาหนาททอธบดระบไวในประกาศ เพอขอรบของกลางคนภายในกำาหนดสามสบวนนบแตวนแรกทมประกาศในหนงสอพมพ



51

ในกรณทไมมผใดแสดงตวเปนเจาของหรอผครอบครองเพอขอรบของกลางคนภายในกำาหนดเวลาตามวรรคสอง ใหของกลางน6นตกเปนของแผนดน แตถามบคคลใดแสดงตวเปนเจาของหรอผครอบครองและขอรบของกลางคนภายในกำาหนดเวลา ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายดำาเนนการตามกฎหมายตอไป

ในกรณทปรากฏวาผทแสดงตวเปนเจาของหรอผครอบครองตามวรรคหนงเปนบคคลทพนกงานอยการได พจารณาแลวและมคำาสงเดดขาดไมฟองคด หรอเปนบคคลทปรากฏหลกฐานในขณะสอบสวนแลววามใชเปนผรเหนเปนใจในการกระทำาความผดหรอมใชเจาของหรอ ผครอบครอง ใหอธบดมหนงสอแจงใหบคคลดงกลาวดำาเนนการใชสทธฟองรองตอศาลเพอขอรบของกลางคนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอแจงจากอธบด หากมไดใชสทธฟองรองตอศาลภายในกำาหนดเวลาดงกลาว ใหถอวาบคคลน6นมใชเจาของหรอผครอบครองทรพยสนน 6น

หมวด ๑๐บทเฉพาะกาล

มาตรา ๑๑๗ ในระหวางทยงมไดออกกฎกระทรวงหรอประกาศตามพระราชบญญตน6ใหบรรดากฎกระทรวงและประกาศทไดออกตามกฎหมายแรและพกดอตราคาภาคหลวงแร และใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตน6ประกาศในราชกจจานเบกษาคงใชบงคบตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบบทบญญตแหงพระราชบญญตน6

มาตรา ๑๑๘ บรรดาคำาขอทกประเภททไดยนไวกอนวนทพระราชบญญตน6ใชบงคบใหถอวาเปนคำาขอตามพระราชบญญตน6



52

มาตรา ๑๑๙ บรรดาอาชญาบตร ประทานบตร หรอใบอนญาต ทไดออกใหตามกฎหมายทถกยกเลกตามมาตรา ๓ กอนวนทพระราชบญญตน6ใชบงคบ ใหถอวาเปนอาชญาบตร ประทานบตร หรอใบอนญาตออกตามพระราชบญญตน6จนกวาจะส6นอาย

บรรดาขอผกพนตามสญญาสมปทานซงมอยกบรฐบาลไทยโดยกระทรวงอตสาหกรรมและกรมอตสาหกรรมพ6นฐานและการเหมองแรกอนวนทพระราชบญญตน6มผลใชบงคบ ใหมผลใชบงคบตอไปตามขอผกพนแหงสญญาสมปทานน6นๆ ท6งน6 จนกวาผลการใชบงคบตามสญญาสมปทานจะส6นสดลง

บญชอตราคาธรรมเนยม

เลขลำาดบ

รายการ อตราคาธรรมเนยม

๑. คาธรรมเนยมออกอาชญาบตร ประทานบตร และใบอนญาต(๑) คาอาชญาบตรสำารวจแร ฉบบ

ละ๕๐,๐๐๐ บาท



53

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

.................................

นายกรฐมนตร

(๒) คาอาชญาบตรพเศษ ฉบบละ

๑๐๐,๐๐๐ บาท

(๓) คาประทานบตร ฉบบละ

๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท

(๔) คาใบอนญาต ก. ใบอนญาตแตงแร ฉบบ


ข. ใบอนญาตประกอบโลหกรรม ฉบบละ

๒๐๐,๐๐๐ บาท

ค. ใบอนญาตอน ๆ ตามพระราชบญญตน6

ฉบบละ

๕๐,๐๐๐ บาท

(๕) คาใชเน6อท

ก. คาใชเน6อทตามอาชญาบตรสำารวจแร หรอ อาชญาบตรพเศษทก ๑ ไร หรอเศษของ ๑ ไร

ปละ ๕๐ บาท

ข. คาใชเน6อทตามประทานบตรทก ๑ ไร หรอ เศษของ ๑ ไร

ปละ ๒๐๐ บาท

๒. คาธรรมเนยมรงวด(๑) คาเขยนหรอจำาลองแผนท ฉบบ

ละ๑๐๐ บาท

(๒) คารงวดตามจำานวนเน6อททก ๑ ไร หรอ เศษของ ๑ ไร

ไรละ ๕๐ บาท

(๓) คาหลกเขตเหมองแร หลกละ ๒๕๐ บาท

(๔) คาไตสวน เรองละ

๕๐๐ บาท



54

๓. คาธรรมเนยมตออาย โอนสทธการสำารวจ การทำาเหมอง และใบอนญาต(๑) คาตออายอาชญาบตรสำารวจแร ฉบบ


(๒) คาตออายประทานบตร ฉบบละ

๑,๐๐๐,๐๐๐บาท

(๓) คาตออายใบอนญาตแตงแร ฉบบละ

๕๐,๐๐๐ บาท

เลขลำาดบ

รายการ อตราคาธรรมเนยม

(๔) คาตออายใบอนญาตประกอบโลหกรรม

ฉบบละ

๒๐๐,๐๐๐ บาท

(๕) คาโอนประทานบตร ฉบบละ

๑๐๐,๐๐๐ บาท

(๖) คาตอบแทนการโอนสทธตามประทานบตร

รอยละ ๕

(๗) คาโอนใบอนญาตแตงแร ฉบบละ

๕,๐๐๐ บาท

(๘) คาโอนใบอนญาตประกอบโลหกรรม

ฉบบละ

๒๐,๐๐๐ บาท

(๙) คาโอนใบอนญาตอน ๆ ตามพระราชบญญตน6

ฉบบละ

๕,๐๐๐ บาท

๔. คาธรรมเนยมเบดเตลด



55

(๑) คาคดสำาเนาหรอถายเอกสาร ฉบบละ

๑๐ บาท

(๒) คารบรองสำาเนาเอกสาร ฉบบละ

๕๐ บาท

(๓) คาหยดการทำาเหมองทก ๑ ไร หรอเศษของ ๑ ไร

ปละ

๕๐๐ บาท

(๔) คานำามลดนทรายออกนอกเขตเหมองแร

ลกบาศกเมตรละ

๒๐ บาท

(๕) คาใบแทนอาชญาบตร ประทานบตรหรอใบอนญาต

ฉบบละ

๕๐๐ บาท

(๖) คาเพมหรอลดเขตแตงแร ฉบบละ

๕,๐๐๐ บาท

(๗) คาเพมหรอลดเขตโลหกรรม ฉบบละ

๒๐,๐๐๐ บาท

๕. คาตรวจสอบ ทดลอง หรอวเคราะหทางวทยาศาสตร ตวอยางหนง ๆ แรหรอธาตหรอรายการละ

๑๐,๐๐๐ บาท



56

รางพระราชบญญตวาดวยแร พ.ศ. ....

สำานกกฎหมาย กลมทปรกษากฎหมาย

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร กระทรวงอตสาหกรรม

27 กมภาพนธ 2552 แกไข


57



58

ร่างพรบ.ว่าด้วยแร่ กท.อุตสาหกรรม

Documents