8

เดนในฉบบ

แนะทองถนบรหารจดการภาษถวงดลตรวจสอบงบประมาณ15

ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน พ.ศ. 2555

รวมพลงตอตาน

คอรรปชน

2วทยชมชนจบมอHEALTHSTATION

จงหวดจดการตนเองขบเคลอนคบหนา8

วถชล บนสวรรคสเขยว

หนา 16

ขบเคลอนยทธศาสตรปฏรป

ประชาชนจดการตนเอง

พลงขบเคลอน เพอเปลยนสงคม

หนา 6

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 3 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 25552 พลงขบเคลอน

เพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

รายงานพเศษ

ทวประเทศทเรามอย ท�าใหสามารถเชอมโยงขาวสารและแลกเปลยนขอมลไดอยางมประสทธภาพ มากขน ซงเปนสงทส�าคญทจะใหความรแกประชาชน เพอใหรความหมายของสงทเราท�า” ส�าหรบมนษยนนมความหมายส�าคญ การส�านกถงศกดศร ส�านกถงคณคาของความเปนคน การปฏรปประเทศไทยนน มความจ�าเปนอยางมาก เพอแกปญหาพนฐานของประเทศ คอ ความยากจนและความอยตธรรมในสงคม ซงเปนเรองใหญ ประชาชนยงไมมความมนคงในชวต คณภาพของเยาวชนไมม ความแตกตางในสงคมมมาก มชองวางเกดขนมากมาย เปนปญหาทแกยาก ทกประเทศในโลกลวนประสบปญหาเดยวกนหมด เพราะเปนปญหาเชงโครงสราง ศ.นพ. ประเวศ กลาวย�าวา ไมอยากใหคนไทยเอาแตทะเลาะกน ใชความรนแรงตอกน เราตองใหประชาชนเปนคนปฏรปประเทศไทย ใน 3 ระดบคอ 1. ปฏรปตนเอง - ส�านกในศกดศร และคณคาความเปนมนษย ทกคนมคณคาเสมอกน มศกยภาพในตวเองทจะท�าอะไรด ๆ ในฐานะความเปนมนษย ทกคนลวนมพลงทซอนอยในตวทงนน เราตองปลด

ปลอยตวเองออกมา เราตองคนพลงนนใหพบ 2 . ปฏ ร ป

ระดบองคกร โดยองคกรชมชน องค

กรทองถน เราตอง

• พฤทธ ขวญเจรญ •

รวมมอรวมคดรวมท�าจะไดมพลงเพมมากขน การรวมตวกนสามารถยตความไมดในสงคมได รวมกนใหชมชนจดการตนเอง ใหทองถนจดการตนเอง ใหจงหวดจดการตนเอง เพราะทกวนนมนเปนการรวมศนยอ�านาจ เปนตนเหตของปญหาในประเทศ ท�าใหระบบราชการไมสามารถตอบสนองความตองการทแทจรงของประชาชนได ตองมการกระจายอ�านาจมการปฏรปโครงสรางสงคมกนใหม 3. ปฏรประดบนโยบาย โดยสมชชาระดบต�าบล สมชชาระดบจงหวด สมชชาเฉพาะประเดน สมชชาระดบชาต ประชาชนนนตองมความเขมแขงจงจะสามารถปกปองตวเองไดตวอยางประเดน นโยบายกคอการกระจายอ�านาจใหชมชนทองถนจดการตนเอง งบประมาณและระบบภาษเพอทองถน ปฏรประบบภาษและการใชทรพยากรอยางเปนธรรม สทธชมชนในการจดการทรพยากร บทบาทมหาวทยาลยในการสนบสนนชมชนทองถน การปฏรประบบความยตธรรม ประชาชนตองเปนผปฏรปประเทศ อยากใหทกคนเอามตของสมชชาปฏรป ทง 2 ป

มาทบทวน ท�าความเขาใจ ถงบทบาทและหนาทของตวเอง เปรยบวทยชมชน เหมอนกบเซลลสมองของประเทศไทย มความส�าคญในการใหขาวสาร ใหขอมลแกประชาชน “การปฏรปประเทศไทยนน จดมงหมายกคอวา การท�าใหประชาชนมาท�างานรวมกนโดยสนตวธ ไมมความรนแรง ไมโกรธ ไมเกลยด มาเปนพนองกน มแตความเคารพซงกนและกน มารวมตวกน รวมคดรวมท�า เปนพลงทางสงคม เปนพลงทางปญญา มพลงของความถกตอง ทเรามาชวยแกไขความไมเปนธรรมในสงคม มพลงในการจดการเปาหมายจดการตนเองให ได ร วมช วยกนขบเคลอนประเทศไทย เพอแกปญหาทกอยาง สรางโครงสรางใหม เพอการกระจายอ�านาจไปสทองถน ไมมการกระจกตวของอ�านาจไวทใดทหนง ปญหาความยากจนและความอยตธรรมในสงคมกจะหมดไป และชวยท�าใหประเทศไทยของเราดขน”

“ในสมยกอนนน ความรอยางใดอยางหนงกวาจะเดนทาง ไปเผยแพรยงท

ตางๆตองใชเวลานานมาก มาวนนเทคโนโลยเปลยนแปลง

ไปมการสอสารเพมขนหลายชองทาง และ วทยชมชนนน เป นเค ร อ ง มอท ด ท ส า มารถสงตอขอมลเขา

ถงประชาชนในพนทท วประเทศ ได เป นอยางด โดยใชเครอ

ข า ย ว ท ยช ม ช น

ดร. วณ ปนประทป รองผอ�านวยการส�านกงานปฏรป (สปร) กลาวถงโครงการสงเสรมวทยชมชนเพอการ

110 สถาน อยากเหนคณะกรรมการบรหารเครอขายวทยชมชน ปรกษาหารอกนเปนประจ�า เพอจดการขอมลขาวสาร และประสานงานขอมลวทยชมชน เปนทปรกษา สนบสนนและตดตามการด�าเนนงานของแตละสถาน” อยางไรกตาม ปนสถานวทยชมชนทท�างานกบส�านกงานปฏรปจะคอยประสานงานกบสถานวทยชมชน ทท�างานกบ health station คอ สถานวทยโทรทศนสขภาพแหงชาต อกดวย เพอการด�าเนนงานของวทยชมชนจะไดมความเขมแขงและมศกยภาพมากขน สามารถเผยแพรขอมลขาวสารไปสประชาชนอยางทวถงและท�าใหประชาชนไดมโอกาสแสดงความคดเหนเกยวกบการปฏรปประเทศไทย ไดเพมมากขน

ศ.นพ. ประเวศ วะส ประธานกรรมการสมชชาปฏรป (คสป.) ปาฐกถาพเศษ เรอง “วทยชมชนกบการสอสาร เพอการปฏรปประเทศไทย” ในการประชมเครอขายวทยชมชนเพอการปฏรปประเทศไทย เมอวนท 30 กรกฎาคม 2555 ทผานมา วา งานของเครอขายวทยชมชน การสอสาร การรทวถงกนนนเปนงานทสำาคญ เพอสรางความรมเยนเปนสขใหกบสงคมไทย

ปฏรป วา จะน�าขาวสารของเครอขายปฏรประดบจงหวด มาเผยแพร ในสถานขาวของสปร. เปนหลก และใชชองทางวทยชมชน ในระดบพนท ในการสอสารเพอการกระตนจตส�านกของคนในชมชน เปาหมายเพอใหเครอขายวทยชมชน ทเปนพลงส�าคญในการขบเคลอนงาน ใหมบทบาทเสรมสรางความเขมแขงของชมชน โดยเนนการใชสอทมความหลากหลายชองทางและหลายรปแบบ “ใหมคณะกรรมการบรหารเครอขายวทยชมชน 10 คณะ เปนผ

ประสานงานภมภาคเครอขายวทยชมชนเพอการปฏรป แตละภมภาคกจะมผทท�าหนาทเปนประธาน คณะกรรมการ ปนเรามสถานทงหมด ครอบคลม 77 จงหวด

สปร.เดนเกมรกปลกวทยชมชน 110 สถาน 77 จงหวด ตงกรรมการเครอขายจบมอสถานวทยโทรทศนสขภาพแหงชาต เพมพนทเผยแพรขาวสารปฏรปใหเขมขนมศกยภาพ

ตอกยำ�ปฏรปประเทศแกย�กจน-อยตธรรม

110วทยชมชนจบมอ health station เพมชองทางเผยแพรขาวสารปฏรป

ทน...สถานปฏรป• พลานภาพ •

เปดเปนเวทสาธารณะ ย นด ร บฟ งความค ด เห น ทรรศนะ วพากษวจารณ จากนกวชาการ ตลอดจนบคคล

>> วารสารรายเดอน นงลกษณ ยอดมงคล วนวสา แสงทม จตตมา อมอารย รฐวรรณ เฮงสหาพนธ สพรรณ สวรรณศร นาตยา แทนนล สายใจ ปสตน พรทพย เชองาม อาภาภรณ กจศร

> คณะทปรกษาศ.นพ.ประเวศ วะสนพ.วชย โชคววฒนนพ.อ�าพล จนดาวฒนะนพ.สวทย วบลผลประเสรฐนพ.สมศกด ชณหรศมนพ.ชชย ศภวงศทพ.กฤษฎา เรองอารรชตรศ.ดร.วลาสน อดลยานนทกรรณการ บรรเทงจตรดร.วณ ปนประทป

พฤทธ ขวญเจรญ บญชา เทยนด�า

> กราฟฟคและผลตโดย บรษท ชนเซยงซง มเดย กรป จ�ากด

> เจาของ : ส�านกงานปฏรปเลขท 126/146 ชน 4 อาคาร 10 ชน สถาบนบ�าราศนราดร ถนนตวานนท ซอย 14 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000 โทรศพท 02-965-9531-3 โทรสาร 02-965-9534 www.reform.or.th

ทวไปและองคกรเครอขาย เพอน�ามาตอยอดแนวคดแนวทางในการปฏรปประเทศไทย ใหด�าเนนไปในทศทางทสรางสรรค ใหผอานพจารณาและวนจฉย โดยกองบรรณาธการไมจ�าเปนตองเหนดวย

> บรรณาธการบรหารทรงวทย ดลประสทธ

> กองบรรณาธการพชรา อบลสวสด สรศกด บญเทยน ปนดดา ขาวสะอาด ครรชต ปตะกา วไลวรรณ สรสทธ

พลงขบเคลอน เพอเปลยนสงคม

เปนทยอมรบกนทวไปแลววาอำานาจรฐทกระจกตวอยแตในสวนกลางมาอยางยาวนานไดกอใหเกดปญหานานาประการในประเทศไทยทยากเกนจะแกไขได เพราะกลไกอ�านาจรฐไมไดกระจายและเพมบทบาทใหประชาชนในทองถนตาง ๆ แกปญหาดวยตนเอง ดวยเหตดงนจงมขอเสนอใหเพมอำานาจและบทบาทหนาทใหประชาชนโดยการถายโอนอ�านาจจากสวนราชการและสวนภมภาคใหแกชมชนทองถน ประกอบดวยองคกรปกครองสวนทองถนและภาคประชาชนใหสามารถบรหารจดการพนทของตนเองได การถายโอนอำานาจดงกลาวนนรฐบาล จะตองมอบใหคณะกรรมการกระจายอ�านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยมกระทรวงมหาดไทยรวมเปนแกนประสานกบหนวยงานทเกยวของ ผ ทรงคณวฒ ภาคเครอขายองคกรปกครองสวนทองถน ภาคเครอขายองคกรชมชนและภาคประชาชน รวมด�าเนนการ ทงนใหคณะกรรมการกระจายอำานาจปรบปรงกฎหมายและระเบยบทเกยวของกบการ กระจายอ�านาจไปส ชมชนทองถน สทธชมชน อ�านาจของประชาชนและสทธการมสวนรวมใหเกดการปฏบตไดอยางแทจรง ทงในเรองของภารกจ รายไดและบคลากร ขณะเดยวกนองคกรปกครองสวนทองถนทกแหงจะตองเปดชองทางและกลไกทจะใหประชาชนเขามามสวนรวมไดอยางหลากหลายและเปดเผยในการบรหารกจการของทองถน ทงงบประมาณ การจดการทรพยากร การจดท�าบรการสาธารณะ การจดท�าแผนพฒนาทองถน รวมถงการตรวจสอบและประเมนผลการด�าเนนงานดวย แนวทางและวธการดำาเนนการดงกลาวกองบรรณาธการวารสารปฏรปเหนวาจะเปนการเสรมสรางพลงอ�านาจแกประชาชนในชมชนทองถนทกแหง อนจะกอใหเกดความตระหนกและภมใจถงความเปนพลเมองจนเกดความรสกเปนเจาของในการบรหารจดการทองถนอยางแทจรง

เสนอทง 11 ประเดนนน เพอใหเกดแรงกระเพอมทกระทบตอสงคมวงกวางมากขน ๆ เปนล�าดบ เหมอนการโยนกอน หนลงไปในน� าแล วเกดแรงกระเพอมขยายออกไปเปนวงกวางและกวางออกไปเรอยๆ แนนอนทสด “แรงกระ เพอม” ดงวาน ยอมเปนผลสบเนองมาจากมตสมชชาปฏรป

ก า รประ ช ม ร ว มแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรภาคเครอข ายท เก ยวข องในการพจารณายกรางประเดนนโยบายและกลนกรองระเบยบวาระการประชมสมชชาปฏรประดบชาต ครงท 3 ทจะจดขนระหวางวนท 31 พฤษภาคม ถง 2 มถนายนปหนา 2556 นน เปาหมายหลกจากทมการ

ประเภทของสวนราชการ นเปนเพยงหนงในหลาย รปธรรมทเปนผลมาจากมตสมช ชาปฏรประดบชาตทผานมา ซงมการตดตามความคบหนามาอยางต อเนอง จากผ ทมบทบาททงบคคลและองคกรทเกยวของชวยกนผลกดน แมวาบางมตและหลายมตทส�านกงานปฏรป ซงเปนองคกรหลกในการขบเคลอนจะรายงานและน�าเสนอรฐบาลหรอคณะรฐมนตร (ครม) จะมเสยงตอบรบเพยงค�าวา “ครม.รบทราบ” หรอ มอบให หน วยงานท เกยวข องด�าเนนการ (แตไมมการตดตามผล) เทานน หากบางมตหรอหลายมตไมมการตดตามแบบเกาะตดจากคณะท�างานขบเค ลอนปฏ รป หลาย ๆ คณะแลว มตเหลานนคงจะมลายหายสาปสญ หรอถกแช แขงอย ในท�าเนยบรฐบาลเทานน นคออนตรายและผลเสยทส�าคญของการรวมศนยอ�านาจไวทสวนกลาง องคกรภาคเครอขายปฏรปตาง ๆ รวมทงภาคประชาสงคม จงไมควรรอความหวงจากอ�านาจรฐมาแกปญหาอกตอไป

กระจายอำ�นาจรฐเพมอำ�นาจพลเมอง

แรงกระเพอม “ปฏรป”

ระดบชาตท 2 ครงทผานมา ทง 14 ประเดน ซงหลายประเดนกยงสรางแรงกระเพอมจนกอใหเกดการเปลยน แปลงขนตามล�าดบ ท เหนเป นรปธรรมชดเจน คอ มตท 4 การปฏ รประบบประก นส ง คม เพ อความเปนธรรม (จากสมชชาครงท 1) จากพ.ร.บ.ประกนสงคมทมผลบงคบใชแลวขยายความครอบคลมไป ยงลกจางชวคราวทก

จดหมาย

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 5 4 พลงขบเคลอน

เพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

เรองจากปก• กองบรรณาธการ •

ทงนอดตรองนายกรฐมนตร ดร.ศภชย พานชภกด” เลขาธการทประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (องคถด) มองภาวะเศรษฐกจป 2556 วา ภาพจรงของเศรษฐกจนน จะเรมออกมาในปหนา และจะเลวรายหากรฐบาลฉดเงนเขาไปในระบบผานการลงทนโครงการรฐ แตเงนหายไปใตโตะ 25-30% ปรมาณเงนทไมมากพอ จะไปหมนฟนเฟองเศรษฐ

กจใหเดนหนาตอไปได ตวชเปนชตายของรฐบาลทมงบประมาณขาดดลสง หาไดไมพอใชคอตวเลขหน หากรฐบาลแกไขปญหาคอรรปชนไมได หรอไมจรงใจแกไขปญหาน เศรษฐกจกจะเลวรายลงแนนอน ขณะทอดตรฐมนตรว าการกระทรวงการคลง ดร.สมคด จาตศรพทกษ ยอมรบกอนหนานวาความหวงของประเทศวนนคอภาคเอกชน ซงม

ความพรอมทงปญญาและบคลากรถาภาคเอกชนไมสงเสรมไมขยบเขยอน ประเทศไทยกจะถดถอย มหลายอยางทภาคเอกชนรเรม เชนหอการคาเรมตอตานการคอรรปชนโดยไมตองรอใหใครรเรม นาจะสะทอนไดวาเราสามารถเดนไปขางหนาไดโดยไมตองมคนชน�า “เอกชนพดวนนเปนเสยงดงๆทสะทอนไปยงรฐบาล ท�าอยางไรจะน�าไปสการปฎบตไดซงตองชวยกนคดชวยกนท�าใหเกดความเปนกลางไมฝกใฝฝายใด” สวน น.ส.ยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร ประกาศเจอยแจวแนวทางการด�าเนนการระยะตอไปของรฐบาลในการตอตานทจรตคอรรปชนหากเรามารวมกนในการหยคอรรปชนสงทจะไดรบออกมาคอความเชอมนของประเทศไทย วนนหลาย ๆ ประเทศทจะตดสนใจมาลงทนเขาตองดในความเชอมนการลงทน ความโปรงใสในการท�าธรกจตางๆ สงผลถงเรองภาพลกษณ

ของประเทศ ดานศนยวจยมหาวทยาลย กรงเทพ (กรงเทพโพลล) ส�ารวจความเหนนกเศรษฐศาสตร เรอง “พ.ร.บ.งบประมาณรายจายประจ�าป 2556” พบวาสงทนกเศรษฐศาสตรกงวลมากทสด เกยวกบการใชงบประมาณ คอ การ ทจรตคอรรปชน รอยละ 57.8 การใชงบ ประมาณในโครงการประชานยม รอยละ 20.3 และความไมมประสทธภาพในการใชเงนงบประมาณ รอยละ 12.5 ผศ.ดร.ณฐฐา วนจนยภาค ผอ�านวยการศนยส�ารวจความคดเหนของประชาชน “นดาโพล” สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (นดา) กลาวถงผลการส�ารวจพฤตกรรมการทจรตคอรรป ชน วา พฤตกรรมทประชาชนคดวาเป นการทจรตคอร รปชนมากทสด อนดบแรกกวา 94.55% คอ การวงเตนใหไดต�าแหนงและซอต�าแหนง อนดบตอมา 93.86% คอ การรบเงนเพอลงคะแนนเสยงใหกบนกการเมอง และอนดบสาม 92.10% คอ การรดไถจากเจาหนาทของรฐ ลาสดวนท 22 สงหาคม นายประมนต สธวงศ ประธานกรรมการเครอขายภาคธรกจเพอการปฏรป กลาววาปญหาคอรรปชนในประเทศไทยรนแรงมากขนทกป ในป 2554 ไทยอยในอนดบท 80 สงขนจากล�าดบท 78 ใน 183 ประเทศทวโลกทมปญหาการคอรรปชน ซงเปนไปในทศทางเดยวกบผลส�ารวจของศนยพยากรณเศรษฐกจและธรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย ทพบวา สถานการณคอรรปชนของ ประเทศไทย ประจ�าเดอนมถยายน 2555 ทวความรนแรงมากยงขนโดยเฉพาะผลส�ารวจลาสดดชนความเชอมนต�าลงมาอยท 3.5 คะแนน จากคะแนนเตม 10 ซง ถอวาการแกปญหาคอรรป ชนของประเทศไทยยงสอบตก เชอวาในป 2556 ปญหาคอรรปชนจะเกดมากขน จากงบประมาณ 3.4 แสนลานบาท ของโครงการบรหารจดการน�าอยางยงยนของภาครฐ

นายปานเทพ กลาณรงคราญ

ประธานคณะกรรมการ ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.)

การขบเคลอนแผนยทธศาสตรของ ป.ป.ช.นน ไดมการประกาศเจตนารมณของเครอขาย ป.ป.ช. รวม 3 ขอ ประกอบดวย 1. สงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการของภาครฐ ภาครฐ วสาหกจ ภาคธรกจเอกชน และทกภาคส วนให ใช หลกธรรมาภบาล บรรษทภบาล ยดมนในคณธรรม จรยธรรม โดยเฉพาะความโปรงใสและความซอสตยสจรต 2. กลายนหยดทจะเฝาระวงตรวจสอบการใช อ�านาจหรอการด�าเนนงานของภาครฐ ดวยความชอบ

ธรรม รวมทงแจงขอมลเบาะแส อนจะเปนประโยชนตอการปองกนและปราบปรามการทจรต และ 3. ถอวาการรณรงคตอตานการทจรต เปนภารกจของทกคนในชาตและเปนการตอบแทนบญคณแผน ดน ตลอดจนสรางเครอขายใหเขมแขงและยงยนเพอขยายผลเจตนารมณ ใหกวางขวางครอบคลมทวทงแผน ดนไทย

รวมพลง ตอตาน

คอรรปชน

ปญหาคอรรปชนเปนปญหาใหญของประเทศททวความรนแรงขนเปน ลำาดบลาสด 42 องคกรภาคเครอขายตอตานคอรรปชน กำาหนดใหทกวนท 6 กนยายนของทกป เปน “วนตอตานคอรรปชนแหงชาต” ปนจดงาน ณ ศนยประชมแหงชาตสรกต ขณะทเครอขายธรกจภาคเอกชนสญจรจดรณรงคตานคอรรปชนทกรปแบบ

การตอตานการทจรตเปนการตอบแทนบญคณแผนดน

• ประมนต สธวงศ

ผสอขาวรายงาน เมอวนท 27 กรกฎาคม 2555 วานายเกรยงไกร เธยรนกล รองประธานสภาอตสาห กรรมแหงประเทศไทย (ส.อ.ท.) กลาวในการสมมนา “ปฏรปประเทศไทย ปฏเสธคอรรปชน” จดโดยส�านกงานปฏรป (สปร.) รวมกบเครอขายภาคธรกจเพอการปฏรปสญจรและคณะกรรมการรวมภาคเอกชน (กกร.) หอการคาไทย หอการคานครปฐม และสภาอตสาหกรรมนครปฐม วา ในอดตการโกงอาจดเลกนอย แตในปจจบน มการพฒนาตอเนองจนกลายเปนอตสาหกรรม ซงภาคเอกชนก�าลงรณรงคใหเครอขายภาคธรกจ ตอตานการคอรรปชนทกรปแบบ รวมถงการ กระตนใหเกดกฏหมายทมความเขมแขง “ปจจบนภาคอตสาหกรรมไดรบเรองรองเรยนเพมขนเปนจ�านวนมาก เชน การขออนญาตตงโรงงาน ท

ผมสวนเกยวของเพมกฎระเบยบ จนท�าใหมชองโหวและน�าไปส การทจรตมากขน กลาวคอ เมอมระเบยบทยงยากมากขน เปอรเซนตทเจาของโรงงานจะตองจายกเพมขน ในขณะเดยวกนการตรวจสอบและควบคมดแลกลบไมมมาตรฐาน” ดาน นายวชา กลกอบเกยรต ประธานชมรม CSR สมาคมธนาคารไทย กลาววาการคอรรปชนเปนเสมอนสนมทเกาะกนเหลก ซงอาจจะไมผกรอนในทนท แตหากปลอยทงไวอาคารทงหลงกสามารถพงทลายได ซงสงทนากลวทสดในสงคมไทยตอนนคอ คานยมผด ๆ ทมองวาโกงเปนเรองธรรมดา ซงม 3 สงทจะตองรบท�า คอ ปราบปราม ปองกน และปลกฝง ซงการปลกฝงนบวาเปนสงทส�าคญทสด เพราะจะสามารถฝงรากลกลงไปในสรางจตส�านกของคนไทย “โทษของการคอรรปชน ประเทศชาตมโอกาสทจะสญเสยสงมาก เปนปญหาทสงผลตอการพฒนาประเทศ สวนระเบยบ

และกฎหมายตองมความเดดขาดมากกวาทเปนอย ขณะเดยวกนกสรางสงทดทจะสามารถสบทอดไปยงรนตอไปในอนาคตได” นางเครอวลย สมณะ กรรมการ ธรรมาภบาลหอการคาไทย กลาววาเมอเราเขาใจปญหากจะพบทางออก ฉะนนการสรางความเขาใจจงเปนสงส�าคญ เพราะการทจรตคอรรปชน มมาตงแตอดต เพยงแตมการเพมขนอยางนาตกใจ จนใน

ปจจบนเรยก “การปลนชาต” กวาได ซงการแกปญหานนเปนเรองยากยง แตอยางนอยกสามารถท�าใหลดนอยลงได คอการท�าใหคนเหนวาการทจรตคอรรปชนเปนเรองเลวราย “หากประเทศไทยสามารถลดปญหาการคอรรปชนได กเปรยบเสมอนสาวงาม ทตางกมผคนหลงใหล เพราะเมองไทยเปนเมองอขาว อน�า มทรพยากรทอดมณสมบรณ และมธรรมชาตทสวยงาม” ขณะท ดร.วชาญ จ�าปาขาว รองประธานหอการคาจงหวดนคร ปฐม ไดกลาวถงความคบหนาของ “โครงการ 1 บรษท 1 ชมชน” เพอสนบสนนโยบายลดความเหลอม ล�าและการกระจายรายได ซงพบ วาเกษตรกรมรายไดสงขน ปลดหนสนได มความเปนอยทดขน สามารถพฒนาคณภาพชวตทดขน คาดวาโครงการนจะสร างต นแบบและ องคความร ใหกบเกษตรกร และ ขยายไปยงชมชนอน ๆ ทวประเทศ ในอนาคต

“อนดบดงกลาวนบเปนสญ ญาณทนาตกใจส�าหรบประเทศไทย และหากประชาชนคนไทยยงคดวา ปญหาการทจรตคอรรปชนเปนเรองของชาต ไมใชของตว และไมมารวมกนสอดส องป องกน และต อส ป ญหาการคอรรปชน ในอนาคตประเทศไทยจะ ไมเหลออะไรใหลกหลานพวกเราอก ตอไป” ส�าหรบการจดงาน “วนตอต านคอร รปชนแหงชาต ประจ�าป 2555” นนหลงจากภาคฯ ไดจดตงและด�าเนนการมาเปนเวลากวา 1 ป เพอตอตานการคอรรปชนทเกดขนในสงคมไทย ผานยทธศาสตร 3 ป. คอ ปองกน ปลกฝง และรวมมอกบหนวยงานภาครฐ ปราบปราม มการด�าเนนงานตอเนองในหลายรปแบบ โดยการจดกจกรรมรวมพลงสรางกระแสตอตานคอรรปชนในปน ไดรบความสนใจและรวมมอจากบคคลหลายฝาย ทจะมาสะทอนให เหนถงอปสรรคในการตอส กบการคอรรปชน ขณะเดยวกน จะรวมกนเสนอแนะวธการในการหลกเลยงหรอตอสกบการทจรตคอรรปชน โดยแนวคดของการจดงานรวมพลงเปลยนประเทศไทยในปน ตองการใหภาคธรกจลกขนมา

เปนพลงขบเคลอนและเปลยนแปลงประเทศไทยใหกาวพนจากปญหาดงกลาว ซงสะสมมานาน เปนอปสรรคส�าคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ จงไดเชญ ศาสตราภชาน ดร.สมคด จาตศรพทกษ บรรยายพเศษ เรอง “รวมกนปลกกระแสตนตวของภาคธรกจ เพอตอตานคอรรปชน” รวมถง คณมชย วระไวทยะ จะน�าประสบ การณตรงมาน�าเสนอในหวขอเรอง “จะท�าใหการตอตานคอรรปชนเปนวาระแหงชาตไดอยางไร” ตลอดจนการแสดงพลงและแถลงการณของเยาวชนจากกลมศกษานอกระบบ โครงการโตไปไม

โกง ศนยคณธรรม และทตความด นอกจากน ยงจะน�ากรณศกษาการทจรตคอรรปชนในอดตทเปนประ เดนในความสนใจของสงคมไทย ออก มาเผยแพรในรปแบบสารคด รวมถงการจดเสวนากล มยอย ในประเดนส�าคญของสงคมไทย โดยมตวแทนจากหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรอสระ ภาคการศกษา ภาคประชาชน สอมวลชน รวมถงเยาวชน รวมแสดงพลง พร อมท งแสดงความคดเหน ตออนาคตของประเทศไทยอกกวา 1,500 คน

เครอขายธรกจภาคเอกชนสญจรปฏรปประเทศ - ปฏเสธคอรรปชน

• เกรยงไกร เธยรนกล

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 7 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 25556 พลงขบเคลอน

เพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

นพ.ประเวศ วะส ประธานกรรมการสมชชาปฏรป (คสป.) กลาวระหวางเปนประธานจดประชมภาคสงเสรมชมชนทองถนจดการตนเองวา การประชมครงนถอเปนการวางยทธศาสตรในการพฒนาประเทศไทย หรอการปฏรปประเทศไทย ทมการปกครองแบบรวมศนยอ�านาจอยทเดยวมา 100 กวาป และมการเปลยนอ�านาจบอยครง เขยนรฐธรรมนญมา 18 ฉบบ แตโครงสรางการบรหารประเทศกลบไมเคยเปลยน ซงตราบใดทยงรวมศนยอ�านาจทเดยว กจะเกดปญหาอยางทเปนอยทกวนน “ขณะนประเทศไทยก�าลงเคลอนไปสจดพลกผนหรอทเรยกวา “มคสญญ กลยค” ซงจะเกดความรนแรงขนาดใหญ โดยมการดงใหประชาชนไปตาย เพอเปนเครองมอการตอสเพอคนบางคน ดงนนการปฏรปประเทศไทยจะเปนการชวยปองกนได ซงขณะนมความชดเจนทงแนวความคด เครองมอและคนท�างานแลวซง

พรอมทจะขบเคลอนเดนหนาปฏรปประเทศไทยตอไปได ขณะทชมชนเขมแขงกตองเดนหนาตอไป ทองถนเขมแขงกตองเดนหนาตอไป” นพ.ประเวศ กลาววาการขบเคลอนระดบจงหวดจะไมท�าครงใหญครงเดยวทกจงหวด แตจะทยอยเดนหนาไปทละจงหวด ซงจะมหนวยงานทเกยวของชวยกนท�า อาท ส�านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สถาบนพฒนาองคกรชมชนองคการมหาชน (พอช.) โดยจะใชแนวคดของจงหวดอ�านาจเจรญ เชยงราย เชยงใหมและภเกต มาเรยนรและปรบใชในจงหวดของตนเอง นอกจากนยงมอบหมายใหสภาพฒนาการเมอง ไปท�าการส�ารวจและทบทวนวามก�าลงคนมผน�าอยในจงหวดกคนและก จงหวด แตละจงหวดตองการใหส�านกงานปฏรป (สปร) สนบสนนอะไรบาง ตลอดจนมอบหมายใหผเกยวของ เตรยมความพรอมเรองการสอสาร

นพ.ประเวศวางยทธศาสตรปฏรปขบเคลอนประชาชนจดการตนเอง

“หมอประเวศ” ระบไทยเขาสยคพลกผนใกล“มคสญญ กลยค” ยนการปฏรปคอทางรอด พรอมเดนหนาเพมพลงใหชมชนเขมแขงจดการตนเอง ทองถนจดการตนเองและจงหวดจดการตนเองรอกฎหมายเปดชองเคลอนไหวทงแผนดนใหประชาชนจดการตนเอง

รวมทงเรองการเขยนธรรมนญฉบบใหม ซงเปนประเดนส�าคญและใหรายงานความกาวหนาในเดอนกนยายนน อยางไรกตามการปฏรปประเทศไทยโดยใหจงหวดจดการตนเองนน หากท�าไดกจะเปนเรองทดมาก “ส�านกงานปฏรป ไดด�าเนนการผลกดนใหชมชนจดการตนเอง ทองถนจดการตนเอง จงหวดจดการตนเอง และกลมจงหวดจดการตนเอง ตามล�าดบ เพอรอกฎหมายทสงเสรมสนบสนนคนในพนทใหมการเคลอน ไหวทงแผนดน ซงถอวาเปนเรองใหญ หรอทเรยกวา ปฏวตประชาชน การจดการตนเอง ไมวาจะเปนเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม เพอขบเคลอนนโยบายปฏรปประเทศไทยใหเปนประชาธปไตยอยางแทจรง ซงถอวาเปนพลงมหาศาลทขบเคลอนมาจากฐานรากดานลางจรงๆ”

เปลยนโจทยปรบทศทางปฏรปเนนชมชนทองถนจดการตนเอง

นพ. พลเดช ปนประทป เลขาธการสถาบนชมชนทองถนพฒนา กลาวถงแนวโนมสถานการณการปฏรปประเทศไทย วา ขณะนการบรหารงานของรฐบาลปจจบน มปญหาเกดขนหลายเรองรวมทงปญหาการแกรฐธรรมนญทยงคงเปนประเดนรอนอย ดงนนถาจะรอใหรฐเขามาแกไขปญหาคงจะใชเวลาอกนาน ดงนน การจดการตนเองจากฐานรากจงเปนปจจยส�าคญของขบวนการปฏรปประเทศไทย ซงท ผานมา 2 ปและเขาสปท 3 เราจงเนนปรบทศทางให จงหวดจดการตนเอง ทองถนจดการตนเอง พงพาตนเอง โดยใชการเมองภาคประชาชนเปนหลก “ขบวนการการเมองภาคประชาชนนน

สวนใหญจะมมตในดานการสรางสรรค บางครงหนวยงานรฐมองในแงลบ จงอยากใหใชสมาธในการจดการตนเองใหมาก ก�าหนดและจดการตนเองในระดบครอบครว ในระดบชมชน ในระดบทองถน เปนหลกปฏบต จะไมฝากชะตากรรมตนเองไวกบผอน มองดทศทางและจดยนของตวเองใหด ๆ แบงงานกนท�า ไมหวงงาน ไมหวงขอ มล มอะไรกมารวมกนคดรวมกนท�า ตองคอยหนนเสรมกน” นพ. พลเดช กลาววาจงหวดจดการตนเองนน ยงเปนนโยบายเชงรปธรรม แตชมชนจดการตนเองเปนสงทชดเจนและเปนรปธรรมมากกวา สามารถจบตองได รบรไดถงปญหาทเกดขนไดจรง ๆ ขณะนม พรบ. สภาองคกรชมชน เปนกฎหมายทถอเปนความส�าเรจทท�าใหองคกรชมชนตาง ๆจดตงเปนสภาได มกระบวนการทจะแลกเปลยนเรยนร มการประชม สรางความเขมแขง มการพฒนาไปดวยกน

อนนคอเครองมอทส�าคญ “ถาเราจะขบเคลอนการปฏรปในจงหวดของเรา หรอชมชนทองถนจดการตนเอง กตองส�ารวจความเขมแขง ของสภาองคกรชมชน ในพนทนนๆ กอน ตองมองทจดยนของตวเอง และเลอกเปาหมายใหด คอ โรงเรยน และสถานอนามย มาอยกบ เราหรอยง เพราะเขามทงทรพยากร มหนวยงานและงบประมาณ จะเขามารวมกบเรา ท�าใหเราสามารถจดการตนเองได มความเขมแขง พงตวเองได วนน เราจะเปลยนโจทยการปฏรปประเทศไทย มาเปนการปฏรปชมชนท องถนเป นหลก คอท�าใหชมชนทองถนนนเขมแขง มปญญา สามารถจด การตนเองได คอย ๆ ท�า คอย ๆ เปลยน เมอถงจดหนงแล ว จะเหนความเปลยนแปลง

เลขาฯสถาบนชมชนทองถนพฒนาชปญหาประเทศรอรฐบาลแกไมไหว แนะปรบทศปฏรปใหชมชนทองถนรากหญาจดการตนเอง ระบพ.ร.บ.สภาองคกรชมชนเปดชองใชการเมองภาคประชาชนขบเคลอน

บทกว

ออ ๆ แลกเปลยน เรยนร (พนองเหอ) เรามาอย สองวน เราพดกนลน เราพดเรองปญหา (พอนะ แมนะ) เราพดเรองปญหาความไมเปนธรรม (พนองเหอ) เหลอมล�านานาทเราพดกนมา เพอคนหาสมทย (พนองเหอ) เพอคนหาสมทย

การแกปญหา (พนองเหอ) แกทสาเหตปญหาประเทศ มนเปนปญหาใหญ (พอนะ แมนะ) มนเปนปญหาใหญแตละจงหวด (พนองเหอ) ตดขดทกขใจเรองเลกเรองใหญ มากมายกายกอง (พนองเหอ) มนมากมายกายกอง

ความไมเปนธรรม (พนองเหอ) มนเหลอมล�าอยลกลกใครตกผลก จะนกเสยวสยอง (พอนะ แมนะ) จะนกเสยวสยองเหมอนเมองนรก (พนองเหอ) เรองการปกครอง เรยกรองจงหวด จดการตนเอง (พนองเหอ) เรองจดการตนเอง

ตงธงเอาไว (พนองเหอ) มหลายจงหวดเพอจะขจด เรองการถกขมเหง (พอนะ แมนะ) เรองการถกขมเหงแตถาเลอกผวาฯ (พนองเหอ) แลวไดคนนกเลงอาจถกขมเหง กไดเหมอนกน (พนองเหอ) กไดเหมอนกน

ฝากไวใหคด นดนดนอยนอยผซ�าด�าพลอย อาจหรอยแตโหมหมน (พอนะ แมนะ) มนอาจหรอยแตโหมหมนกระตกกระตน (พนองเหอ) เพอหมนใหทนตองทรอนวน คอมรรค ผล นพพาน (พนองเหอ) คอมรรค ผล นพพาน

คนเราเดยวน (พนองเหอ) มกมแตเหตกบผลพอเขาตาจน กประหตประหาร (พอนะ แมนะ) กประหตหารทรอนวน (พนองเหอ) คอมรรค ผล นพพานถายดหลกการ แบบโบราณนาจะด (พนองเหอ) แบบโบราณนาจะด

นพพานะ (พนองเหอ) ปจจะโยโหตปจจยบรรล อรยสจส (พอนะ แมนะ) อรยสจสครสตอสลาม (พนองเหอ) ถาตามพระคมภร นพพานกม แตเขาเรยกอยางอน (พนองเหอ) แตเขาเรยกอยางอน

“แกปญหา แกทสาเหต” (ค�าคอน-กลอนกบเตน)ทรอนวน (พนองเหอ) มนมากกวาเหตผลเปนความหลดพน เพราะมสขสดชน (พอนะแมนะ) เพราะมสขสดชนเราเปนมนษย (พนองเหอ) เรามจดยนไมลนเลอนไหล จตใจลองลอย (พนองเหอ) จตใจลองลอย

เปนธงปลายเสา (พนองเหอ) เมอเขาวาไมดประชมทกท เอาแตหรอยกบหรอย (พอนะแมนะ) อยาเอาแตหรอยกบหรอยฝากไวใหคด (พนองเหอ) นดนดนอยนอย กอนจะทยอย กลบบานกลบเรอน (พนองเหอ) กอนกลบบานกลบเรอน

สบสจงหวด (พนองเหอ) พฒนาภาคใตทงหญงทงชาย เรามาไดพบเพอน (พอนะแมนะ) เรามาไดพบเพอน ไดฤกษงามยามเทยง (พนองเหอ) เสยงพงมน ลนเตอนใหกนขาว แลวกลบเรอน (พนองเหอ) ใหถอวาเราเพอนกนทกคน เหอ กนทกคน

บทกวตะลงเมองนครฯ

@ เอาประโยชนของประชาขนเปนใหญคอประชาธปไตยทกาวหนาเอาอ�านาจฉอฉลปลนประชาคอโจราธปไตย...จญไรเมอง!

เนาวรตน พงษไพบลยศลปนแหงชาต และกวซไรท

@ หนงจ�าแนกแยกมตรแยกศตรส�าคญตองร “ศตรหลก”เพงเนอหาอยาเพงเพยงรปลกษณกบจะตองตระหนก...สถานการณ @ สองจ�าเปนตองร “คขดแยง”อนส�าแดงใหดอยสองดานปฏปกษ-เอกภาพ...พสดารเพอท�างานแนวรวมรวมมวลชน

@ สามปญหา “ทาท” ทอทศตอศตรตอมตรอนมผลรจดรวมจดตางรวางตนตอศตรจประจนเขาโจมต @ คอสามเรองสามกระบวนทควรรพชตศกศตรไดทกทคอ “ศตร” “คขดแยง” และ “ทาท”ฝากเพอนพองนองพ...พจารณา

@สามส�าคญ@

“นายหนงตะลงบญธรรม เทอดเกยรตชาต”มหาวชชาลยชมชนศลปนพนบานศรวชย บานโคกทราย ต.ทรายขาว อ.หวไทร จ.นครศรธรรมราช คนวนอาทตยท 9 กรกฎาคม 2555

8 พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

รายงานจากพนท• กองบรรณาธการ •

ผ สอข าวรายงานเมอวนท 14 สงหาคม 2555 ทผานมาวาในการประชมภาคสงเสรมชมชนทองถนจดการตนเอง มการน�าเสนอกรณศกษา เรองจงหวดจดการตนเอง : แนวคดและความกาวหนาในการขบเคลอน โดยนายชาตวฒน รวมสข คณะท�างานจากจงหวดอ�านาจเจรญ กลาววา จงหวดอ�านาจเจรญ ไดประกาศเจตนา รมณจงหวดจดการตนเองเมอวนท 13 กมภาพนธ 2555 ทผานมาเพอขบเคลอนจดท�าธรรมนญประชาชนคนอ�านาจเจรญสสงคมอยดมสข โดยม 6 ขนตอน ดงน 1. จดเวทหมบานระดมความคด เหน เพอหาแนวทางท�าใหหมบาน ชมชน ทองถน จงหวด อยเยนเปนสข 2. ยกรางธรรมนญประชาชนคนอ�านาจเจรญ โดยมตวแทนสภาองคกรชมชน 63 พนท ภาค

พฒนา 40 คน เขารวม น�าขอมลจากเวทหมบานมายกรางฯ 3. น�ากรอบแนวคดรางธรรมนญฯ จดเวทระดบต�าบล เชญผทรงคณวฒ นายกและสมาชกองคการบรหารสวนต�าบล (อบต.) มาแกไขหรอปรบปรง

เพมเตม 4. น�าขอมลจากเวทระดบต�าบลมายกรางฯ เพอจดท�ารปเลมรางธรรมนญ 5. น�ารางธรรมนญฯ จดเวทประชาพจารณ ระดบต�าบล และ 6. จดเวทประกาศตวตนและประกาศใชธรรมนญฯโดยมผเขารวม

20,000 คน “ทงนถอเปนปรชญาและแนวคดหลกวาเปนกตกา หรอขอตกลงของคนและชมชนใชรวมกน ในพนท เพอน�าไปสสงคมอยเยนเปนสขเกยวของกบปจจยพนฐานของมนษยมการจดการทรพยากรทเปนธรรมมความสมดล ระหวางการพฒนาทกดานและพงตนเอง รวมทงสรางจตส�านกความตระหนกถงสทธชมชนรวมกน หลอมรวมดวงใจผเกยวของใหทกคนมคณธรรม จรยธรรม รวมทงการเสยสละ เพอสวนรวมในการรวมกนจดการชมชนทองถนของตนเอง เพอการพฒนาระบบการเมองภาคพลเมองของชมชนไปสการจดการตนเอง” ส�าหรบธรรมนญประชาชนคนอ�านาจเจรญ จะมทงหลกการ มาตรการและเปาหมาย แบงเปน 6 ดาน ไดแก 1. การเมองภาคพลเมอง 2. ดานสงคม 3. ระบบเศรษฐกจชมชน 4. ดานสขภาพ 5. ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และ 6. ดานการรบรขอมลการเขาถงและการกระจายขาวสาร ดานนายวรณ ค�าภโล คณะท�างานจากจงหวดเชยงราย กลาววา จงหวดเชยงราย ไดจดตงกองเลขาสภาคนฮกเจยงฮาย โดยรวมตวกนจดท�าเปน “สภาคนฮก

นายสวง ตนอด ผอ�านวยการสถาบนการจดการทางสงคม จากจงหวดเชยงใหม เปดเผยถงทศทางและแนวทางการท�างานจงหวดจดการตนเองรวมกนในอนาคต ในทประชมเวทสงเคราะหและถอดบทเรยนการกระจาย อ�านาจใหจงหวดจดการตนเอง ซงจดโดยสภาพฒนาการเมอง (สพม.) เมอเรว ๆ นวา ผลการด�าเนนงานจงหวดจดการตนเองของจงหวดเชยงใหมทเปนจงหวดน�ารอง วา ไดท�างานขบเคลอนเรองนมาเปนเวลานานแลว เนองจากจงหวดเชยงใหมนนมปญหาเกดขนมากมายมการพฒนาพนททไมเปนธรรม การแกไขปญหาของรฐทลมเหลว รวมศนยอ�านาจกระจกตวไวทสวนกลาง ท�าใหทองถนไรเสถยรภาพในการจดการตนเอง เกดปญหาในทก ๆ ดาน โครงการของรฐมกจะสรางปญหาความขดแยงใหกบทองถนเสมอ “ดงนนจงมการรวมกลมกนขององคกรประชาชน มาประกาศตนถงความพรอมในการจดการปญหา และเรยกรองใหรฐมอบอ�านาจในการจดการตนเองใหกบทองถนอยางแทจรง พรอมสรางเครอขายภาคตาง ๆ มการเปดเวทเสวนาใหคนเชยงใหม มาพดคยแลกเปลยน ปรกษา

หารอ เพอหาทางออกของปญหา และไดขยายกลม เขาเชอมโยง กบภาคประชาสงคมในจงหวดเชยงใหม และมขอเสนอใหกระจายอ�านาจใหจงหวดจดการตนเองเปนทางออก” ขณะเดยวกนไดจดใหมการประชมเชงปฏบตการแกนน�าเครอขาย รวบรวมประเดนเกยวกบหลกการและเหตผล อ�านาจหนาทของฝายตางๆ การมสวนรวมของประชาชน ความสมพนธระหวางจงหวดกบทองถน ความ

สมพนธระหวางเชยงใหมกบรฐบาลกลาง เพอน�าไปสการยกราง พ.ร.บ. เชยงใหมมหานคร โดยมกรอบความคดคอ ลดอ�านาจรฐ เพมอ�านาจประชาชน ใหยกเลกการปกครองสวนภมภาค จดใหมการเลอกตงผ ว าราชการจงหวด ปรบปรงการจดเกบภาษใหม ใหสวนกลาง 30% ใหจงหวด 70% นายสวงยนยนวาจงหวดจดการตนเองนน จะท�าใหประชาชนในทองถน สามารถเขาถงอ�านาจอธปไตยไดมากขน ดงประชาธปไตยใหเขามาใกลตวไดมากขน โดยวางเปาหมายใหจงหวดเชยงใหมจดการตนเองไดทงระบบ เชอมโยงพลงความรวมมอ ของเครอขายทกภาคสวน ใหมารวมเปนเจาของ และใชตนทนทมอย จดการจงหวดเชยงใหม ทกรปแบบทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม เพอขบเคลอนใหคนเชยงใหม มสขภาวะทยงยน ใหมกฎหมายรองรบ เปนรปแบบการปกครองทสามารถบรการจดการตนเองไดอยางยงยน “เรามยทธศาสตร คอการขบเคลอนนโยบาย ท�างานดานวชาการ รวบรวมขอมลตาง ๆ มาเปนตนทน มการเตรยมพรอมพนท สรางความร ความเขาใจใหประชาชนในจงหวดทกระดบชน มกระบวนการสอสารกบสงคม โดยใชสอตาง ๆ น�ากระบวนการเหลาน เพอน�ามาสการรวบรวมรายชอเสนอกฎหมาย ไมนอยกวา 10,000 รายชอ เพอสนบสนนราง พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการเชยงใหม มหานคร แล ว เสนอเป นกฎหมายตามกระบวนการทางรฐสภา”

หมนชอดน‘เชยงใหมมหานคร’“โมเดล”จงหวดจดการตนเอง

จงหวดจดการตนเอง:พลงขบเคลอนคบหนาขบเคลอนจงหวดจดการตนเอง “โมเดล” เสนอรปธรรมความคบหนาตอทประชมภาคฯ อำานาจเจรญชงธรรมนญฯ เชยงรายจดตงสภาฯเชยงใหม บรบทใหญทำางานบนพนฐานความแตกตาง ภเกตนองใหมมาแรง ยกทรพยากร-พลงงานเปนวาระแหงชาต

• เทยนชย ตยพงศพฒนา

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 9 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

เจยงฮาย” คอสภากลางในการปรกษาหารอ พบปะแลกเปลยนเรยนร ของคน กลม เครอขาย องคกรทกภาคสวนทรกเชยงรายและอยากเหนเชยงรายเตบโตอยางยงยน ทงนมการบรหารจดการของสภาฯ เปนโครงสรางแบบแนวนอน สวนแกนน�าของสภาฯ คอสมาชกทเปนตวแทนสาขาอาชพตาง ๆ ทมหนาทในการขบ เคลอนงานของตวเอง “กลไลในการขบเคลอนนนมการ สรางเนอหา ขอมล ประเดนตาง ๆ ในสงคมเชยงราย มการสรางขบวนการในการขบ

เคลอนจงหวดของตนเอง รวมทงสรางกระบวนการการท�างานร วมกนแบบบรณาการ ภายใตปณธานภาคภมใจในประวตศาสตรและวฒนธรรมลานนา รวมทงเคารพในความหลากหลายทางความคดและชาตพนธ ตลอดจนพงตนเองในทกๆดาน” ขณะทนายชชวาลย ทองดเลศ คณะท�างานจากจงหวดเชยงใหม กลาววา ภาคขบเคลอนเชยงใหมจดการตนเอง ไดจดท�าบทเรยน ทศทางการขบเคลอน : เชยงใหมจดการตนเองสเชยงใหมมหานคร โดยไดศกษาประวตศาสตร จดตงชมรมเพอเชยงใหมและกลายเปนภาคคนฮกเจยงใหม สภาเวยงพงค ภาค ประชาสงคมจงหวดเชยงใหม ซงบทเรยนทไดจากการท�างานของภาคประชาสงคมนน เครอขายของตนเองไมสามารถเชอมโยงเครอขายขามกลม ขามองคกร ขามสถาบน ขามประเดนปญหา ขามภาคเมองและชนบทได รวมทงปญหาทไมสามารถแกไขไดระดบในต�าบลหรอในพนท เนองจากบรบทปญหาใหญ “ภาคคขบเคลอนเชยงใหมจดการ ตนเองมแนวคดกระจายอ�านาจใหจงหวดจดการตนเอง โดยมเปาหมายเชยงใหม

จดการตนเองไดทงระบบ ทกรปแบบทงเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรม มการจดท�ายทธศาสตร กระบวนการขบเคลอน พรอมทงโครงสรางกลไกการขบเคลอน โดยใชหลกการท�างานรวมกนคอท�างานบนพนฐานความแตกตาง ใช ประชาธปไตยแบบปรกษาหารอ รวมทงจดความสมพนธแนวราบ พรอมเปดกลไกไดตลอดเวลา โดยทแตละกลมมอตลกษณ มอสระของตนเอง แตมารวมกนท�างานตามทไดตงเปาหมายเอาไว เพอการเชอมโยงการท�างานตามศกยภาพของแตละคน แตละองคกร” ดาน นายเทยนชย ตยพงศพฒนา คณะท�างานจากจงหวดภเกต กลาววา จงหวดภเกต เปนนองใหมทเพงเรมเดนเขามาจดการตนเอง โดยได มการจดท�ายทธศาสตรและแนวทาง มการเชอมโยงภาคเครอขาย เพอรวมกนสรางจดหมายพนธสญญา และประชาสมพนธ ให

ประชาชนมความรอยางตอเนอง พรอมทงจดเวทสญจร เวทยอยประจ�าเดอน และจดเวทใหญ 3-6 เดอน ตอครง “สงทอยากใหส�านกงานปฏรป ชวยสนบสนนคอสนบสนนนกวชาการจากสวนกลาง ขนเวทใหความรและแนวคดในเวทใหญ รวมทงนกวชาการทมความเชยวชาญดานกฎหมาย เพอจดท�ากฎหมายภเกตมหานคร สนบสนนเอกสารแจกใหประชาชน รวมทงประชาสมพนธ สอกระแสหลก ตลอดจนรวมกนผลกดนประสานความรวมมอกบองคกรอน ๆ ทสนใจจงหวดจดการตนเอง โดยเฉพาะเรองทรพยากรและพลงงาน เปนวาระแหงชาต รวมทงผลกดนรางพ.ร.บ.ปโตรเลยม (ฉบบประชาชน) ใชหลกคดรวมเอาภเกตเปนตวตง ไมมวาระสวนตน และถอดหมวกทกพรรค ทกส มาหารอ เพอสรางจดรวม สงวนจดตาง ๆ โดยใชหลกความเหนพองตองกน”

นายอบดลการม อสมะแอ ตวแทนจากจงหวดปตตาน เปดเผยถงทศทางและแนวทางการท�างานจงหวดในทประชมเวทสงเคราะหและถอดบทเรยนการกระจาย อ�านาจใหจงหวดจดการตนเอง ซงจดโดยสภาพฒนาการเมอง (สพม.) และส�านกงานปฏรป (สปร) เมอเรวๆนวา แนวคดการจดการตนเอง ในจงหวดชายแดนภาคใต แตกตางจากพนทอน โดยไดก�าหนด เขตพนท เขตปกครองทองถนพเศษ “ปตตานมหานคร” คอรวมจงหวดปตตาน จงหวดยะลา จงหวดนราธวาส และอ�าเภอเทพา อ�าเภอจะนะ อ�าเภอนาทว อ�าเภอสะบายอย จงหวดสงขลา เปนเขตปกครองหนง เนองจากประชาชนสวนใหญ มเชอสายมลาย นบถอศาสนาอสลาม รวมเปนเขตปกครองเดยวกนเพอสะดวกในการบรหารจดการทเปนเอกภาพ เสมอภาค และไมมความเหลอมล�ากน ขณะนมการรางพระราช บญญตปตตานมหานคร ขนมา เพอเปนการแกปญหาจงหวดชายแดนภาคใตแบบสนตและยงยน มกระบวนการขบเคลอนปตตานมหานครโดย ศกษาสาเหตทมาของปญหา ลงพนทศกษาแนวคดของประชาชน จดเวทภายใตกรอบความคด ทองถนจดการตนเอง ท�าใหแตละทองถนสามารถออกแบบบานของตว

เองได บนผนแผนดนไทยน โดยมการกอตวของภาคประชาสงคม จดตงคณะท�างานเพอรบฟงความคดเหน เพอน�าไปสรปแบบการปกครองตนเองโดย ภาครฐตองฟงเสยงของประชาชนในพนทมการเจรจาหาทางออกดวยสนตวธ “ภาคการเมองจะตองก�าหนดนโยบายอยางเรงดวน เพอการแกไขปญหาโดยศกษาขอมลรอบดานใหละเอยด แลวใหประชาชนเขามามสวนรวมดวย เพอแกไข ปญหารวมกน มการเผยแพรความรทางการเมองสภาค ประชาชนอยางตอเนองและจรงจง ทงทางตรงและทางออม สถาบนการศกษาในทกจงหวดจะตองเปนแหลงเรยนร การเมองภาคพลเมองส�าหรบชมชน สภาพฒนาการเมอง

ตองเปนแกนหลกในการประสาน สงเสรมความรการเมองภาคพลเมอง ทงดานการเมองและการปกรองในระบอบประชา ธปไตยและการเมองภาคพลเมองอยางลกซง” ป จจบนหนวยงานขาราชการทมอย

เสนอรางพรบ.ปตตานมหานครจงหวดชายแดนใตจดการตนเอง

• อบดลการม อสมะแอ

• วรณ ค�าภโล • ชชวาลย ทองดเลศ

ไมรถงปญหา ไมเขาใจวถชวตความเปนอยของประชาชน จงไมสามารถแกไขปญหาทเกดขนซงปญหาหลกกคอ การไมยอมรบอตตลกษณคนมลาย และพยายามกลนความเปนมลายใหหมดไป การแกปญหาอยางสนตกคอ การเปดพนทใหประชาชนมอ�านาจและมสวนรวมในการปกครอง และการจดการแกไขปญหาดวยตวเอง คอการปฏรปโครงสรางอ�านาจในองคกรปกครองสวนทองถน ตามทกฎหมายรฐธรรมนญไดก�าหนดไว ทงนเหตการณความไมสงบและความรนแรง ไดเกดขนอยางตอเนองมานานหลายปแลว เกดผลกระทบขนมากมายตอชวตของประชาชน เครอขายภาคประชาชนในพนทไดรวมปรกษากน และลงพนทพบปะพดคยกบประชาชนในทองถนตาง ๆ และน�าขอมลมาสรปแนวทางการด�าเนนงานตามทประชาชนตองการ คอ ประชาชนตองการบรหารจดการตนเอง ดวยการเลอกผน�าทมอ�านาจบรหารจดการทองถนของตน

10 พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

ผสอขาวรายงานวาเมอเรว ๆ น สภาพฒนาการเมอง (สพม.) ไดจดการประชมเวทสงเคราะหและถอดบทเรยนการกระจายอ�านาจใหจงหวดจดการตนเอง โดยน�าเสนอผลงานของผแทน ในพนทน�ารอง 7 จงหวด และ 1 กลมจงหวดภาคใต และเสวนาเรองจงหวดจดการตนเอง โครงสรางความสมพนธระหวางสวนกลางกบทองถน การบรหารบคลากร คลงทองถน และบทบาทของชมชนจดการตนเอง รศ.ดร. บรรเจด สงคเนต คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย ตงขอสงเกตวา ทผานมาประเทศไทยมปญหาตาง ๆเกดขนมากมาย แตไมเคยตงโจทยทถกตองขนเลยวา ทกอยางมนเกดมาจากอะไร โจทยของเราคออะไร เราใหชน ชนน�าผกขาดระบบทางการเมองมา แลว 80 ป ทงในนามคณะราษฎร ในนามขนศก จนปจจบนกถกผกขาดในระบบทน “พนทของประชาชนนนอยตรงไหน ในการมสวนก�าหนดทศทางความเปนไปของประเทศ และพรรคการเมอง

ตาง ๆ ไมเคยเปนตวแทนผลประโยชนของประชาชนเลย ถาเราจะแกปญหาของประเทศ เราตองวนจฉยโรคใหถก เรองจงหวดจดการตนเอง การขบเคลอนพลงในพนท เปนทางเลอกของวธแกปญหาใหประเทศ” การกระจายอ�านาจลงสพนทนน เปนความกาวหนาของระบบการเมองภาคประชาชน ทกาวหนาไปไกลกวา นกวชาการ หมายความวา 80 ป ทผานมา ประชาชนเรยนรแลววา อยาไปขบเคลอนเพอเขาสอ�านาจสวนกลาง แตใหขบเคลอนเพอมอ�านาจในการทจะก�าหนดในเชงพนท วนนองคกรสวนทองถนกมขอจ�ากด มปญหาคอรรปชนเกดขนมากมาย การเมองภาพใหญ กมขอจ�ากด มการแบงสแบงฝาย “การแกปญหาในพนทนน ผลประโยชนตาง ๆ ตองใหตกอยในพนท จงจะถกตอง ไมวาทองถนนนจะอยฝายใด สอะไร เพราะฐานในพนทจะตองเชอมโยงเขาสสถาบนโครงสรางทางการเมอง จงหวดจดการตนเอง จะตองมตวแทนเขาไปนงในต�าแหนงวฒสภา ไม

วาจะแตงตงหรอเลอกตง เพอเขาไปถวงดลย อ�านาจการจดการงบประมาณ เพราะทกวนนทองถนยงตองแบมอขอ งบประมาณจากสวนกลาง เรา ตองท�าการปฏรปประเทศโดยใชพนทเปนตวตง ใชประชาชนเปนฐานรากใหเขมแขง ท�าใหสามารถแกปญหาใหประเทศได

แนะทองถนบรหารจดการภาษถวงดล-ตรวจสอบงบประมาณ

ระบการกระจายอำานาจลงสทองถนเปนความกาวหนาของการเมองภาคประชาชน ขณะทการเมองภาพรวมมขอจำากดมปญหาคอรรปชน แนะใหประชาชนทองถนเปนตวตงมสวนรวมจดเกบบรหารจดการภาษ ถวงดลและตรวจสอบการใชงบประมาณ เพอขบเคลอนจดการตนเองอยางยงยน

โดยแตละพนทจะมวธการและกระบวน การทแตกตางไปขนอยกบปญหาของ แตละพนทนนๆ แตทายทสด ตองสามารถแกปญหาใหกบพนทได” ศ.ดร.ดเรก ปทม สรวฒน คณะพฒนาการเศรษฐกจ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (นดา) กลาววา ค�าวาจงหวดจดการตนเองนนมความหมายทลกซง เขาใจไดงาย คลอบคลมมตตางๆ ทงการจดการทรพยากรธรรมชาต การเงน การคลง และเหนดวยทจะใหมการ กระจายอ�านาจสทองถน เพราะท�าใหการบรหารบานเมองมประสทธภาพ ลดการท�างานของภาครฐ ประเทศไทยของเรามการรวมศนยอ�านาจการคลงและภาษสวนกลางจดเกบหมด รายไดตาง ๆกจะรวมสอ�านาจสวนกลาง แม ในช วงหลงจะมการออกกฎหมายใหกระจายอ�านาจสทองถน แตจะออกมาในรปเงนอดหนนมากกวา ไมใชการพงตวเอง แตจะรอเงนอดหนนกนมากกวา อยากจะใหมการออก

• ศ.ดร.ดเรก ปทมสรวฒน • พชย นวลนภาศร

• สวง ตนอด • รศ.ดร. บรรเจด สงคเนต

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 11 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

นางสาวสมลกษณ หตานวฒน จากเครอขายพลเมองเปลยนประเทศไทย บรรยายพเศษ เรอง การจดการทรพยากรเพอประโยชนของชมชนทองถน กลาวในการประชมสงเคราะหและถอดบทเรยนการกระจายอ�านาจใหจงหวดจดการตนเอง จดโดยสภาพฒนาการเมอง (สพม.) เมอเรว ๆ นวา ปญหาการจดการทรพยากรในพนทนนมมานานมาก ทวประเทศ แตละเขตแตละชมชน ลวนไมทราบถงขอเทจจรงไมทราบขอมลปญหาของตวเองจงอยากใหแตละพนทสรางทมงานศกษาเพอท�างานในพนทตอไป “ภาพรวมในสงคมปจจบนขณะน ทนกบรฐ เปนคน ๆ เดยวกนไปแลว และยงครอบเอาสอไปไวในมออก ท�าใหประชาชนเปนเหยอทงดานกฎหมายและนโยบาย ทางรฐไดใชอ�านาจทางกฏหมายและแผนพฒนาทผดพลาด ท�าให ทก ๆ วน มคนจนสญเสยทดน และมคนรวยๆ

กฎหมายปฏรปภาษกนใหม ใหทองถนมงบประมาณเปนของตวเอง ซงในตางประเทศนน ภาษจะไปอยในทองถน มากกวาครง เพราะเขาเหนความส�าคญของทองถน ซงทจรงแลว ทองถนควรจะตองไดภาษส�าคญตวหนง คอภาษเงนไดบคคลธรรมดา และนตบคคล แตตอนนไมไดเลย “เราตองมาออกแบบกนใหม ท�ายทธศาสตรกนใหม ใหทองถนมบทบาทการท�างานมากขน เพราะอยใกลชดประชาชน ท�าใหเขาถงปญหาในพนทไดมากกวา งานบรการสาธารณะตางๆควรอยกบทองถนจะดกวา ประชาชนจะไดก�ากบและตรวจสอบได ลาสดก�าลงมการยกรางกฎหมายรายไดทองถน ซงจะมการใชภาษฐานรวมคอรฐบาลกเกบภาษ ในขณะทองคกรทองถนกมอ�านาจจดเกบภาษดวยเหมอนกน เชน ภาษเหลา บหร อยทวาจะแบงกนจดเกบเทาไหร” นอกจากนทองถนควรจะมการบรหารการจดเกบภาษ คนทองถนควรจะมตวแทนเขาไปมสวนรวมในการตรวจสอบวาภาษทจดเกบนน ครบถวนตามจ�านวนหรอไม เพราะฐานภาษในทองถน มการเปลยนแปลงในการจดเกบไปเกอบทก ๆ เดอนอยแลว เราจะไดรวา การจดเกบภาษในแตละเดอน แตละทองทมจ�านวนเทาใด มากนอยแคไหน ซงสามารถตรวจสอบได ไมเหมอนกบเงนอดหนน ทเราไมสามารถตรวจสอบไดเลย “ปจจบนมการใหเงนอดหนนไปยงทองทตาง ๆ ทวประเทศเปนจ�านวนมาก เปนกระบวนการทางการเมอง มโอกาสเกดคอรรปชนสง และมปญหาความลาชาซงคนในทองถนสวนใหญกตองการไดรบเงนในสวนน แตกไมไดสรางประโยชนอะไรใหเกดขนในระยะยาว สวนราชการกไมคอยออกไปดแล พนทของตวเอง รอแตรบเงนอดหนนจากสวนกลางเพยงอยางเดยว และแปลกมากท จงหวดไหนได ภาษมาก กจะไดเงนอดหนนมากเชนกน เปนเงนทนทไมเสมอภาคกนเลย” ในการจดการตนเองนน ควร จะตองมการยกรางกฎหมายขนมาหลาย ๆ ตว และตองแกกฎหมาย หลาย ๆ อยางเชน การแกกฎหมายงบประมาณแผนดน อาจจะใชตวอยางจากประเทศตางๆในโลก มาเปนแบบอยาง ในทางปฏบต ทจะใหประชาชนสามารถมสวนรวมกบทองถนในการ

ไดทดนเพม เพราะทดนเปนทกอยางทงชวตตงแตตนถงหลบ ตอนนชมชนถกรมรกรานทกเรอง ทงการผลต การถอครองทดน การเบยดเบยนทรพยากรทกรปแบบ ชายฝงกถกท�าเปนทาเรอ ถดมากถกตด ถนน บกรกปา แมกระทงน�าทวม ทกอยางกลายเปนเครองมอในการฉกฉวยผลประโยชนทงสน ความมนคงในทดนนนเปนพนฐานทงหมดของชวต เปนความมนคงของชมชน เปนความมนคงของประเทศ ถา

ประชาชนตวเลก ตวนอย สญเสยทดน แปลวา ประเทศของเราไดสญเสยความมนคงไปแลว ทง ๆ ทประเทศ ไทยของเรามทรพยากรมากมายในพนท ขณะ น ม น ก ก า ร เ ม อ ง ท รขอมลหลายคนไปกวานซอทดนเอาไวจ�านวนมาก เพอครอบครองทรพยากร” นางสาวสมลกษณ กลาวอกวา ปจจบนคนในชมชนพนทตอง

สญเสยทรพยากร ประเทศชาตตองสญเสยรายได ไปแลวมากมายมหาศาล ซงไมเขาใจวาคนทมอ�านาจดแลเรองนไปท�าอะไรอย จงปลอยใหเกดปญหาขน ทงทมรายงานเรองนออกมาทกเดอนและทกป อยากใหสภาพฒนาการเมอง ใหชมชนจดการตนเอง ไดรบรขอมลขาวสารเหลาน แลวน�าไปจดการพนทของตวเอง ไปพฒนาพนทสรางทมงานขนมาท�างาน “ใชคนรน ใหม ใชสอในชมชนทองทชวยกนเผยแพรขาวสารขอมลทกอยาง อยางจรงจง ไมใชจะรอแตขอมลจากคนอนเพยงอยางเดยว ไมอยากใหฝากความหวงไวทคนอน ทกอยางตองเรมจากตวเองกอน ตองชวยตวเอง จดการตวเอง จดการปญหาในพนท ยอยขอมลใหเลกลง ใหชาวบานในทองถนเขาใจไดงาย เขาจะไดใหความรวมมอ งานทท�ากจะเดนหนาไปไดดวยด ตองใชหลกเอาพนทเปนตวตง ทกคนเปนเจาของพนท เมอพนทเขาใจแลวกจะสามารถขบเคลอนงานตอไปขางหนาไดดวยด”

ดดหลงนกการเมอง-นายทนใหชมชนพนทบรหารจดการทดน

เครอขายพลเมองเปลยนประเทศไทย ชปจจบนคนจนเสยทดนทกวน แตคนรวยมทดนเพมขน มนกการเมองกวานซอทดนเพอครอบครองทรพยากร พรอมแนะชมชนสรางทมงานจดการทรพยากรในพนทตนเอง

กระจายอ�านาจ ดงนนการกระจายอ�านาจส ท องถนจงมความส�าคญเปน อยางมาก นายพชย นวลนภาศร อดตนายกฯ อบต. พจตร กลาววา การกระจาย อ�านาจสทองถนนน มปญหาคอรรปชนเกดขนมากมายในพนทหลายแหง มแนวทางปฏบต เปนระบบราชการ ไมใชระบบบรการ ความอสระไมมอยจรง งบประมาณทองถนตองใหนายอ�าเภอเปนผอนมต โครงสรางราชการอยางน ท�าใหทองถนมนขบเคลอนไปตอไมได และการจดสรรรายไดอดหนนใหทองถน พนทกไดรบไมเคยครบ มการคอรรปชนเกดขนบอยครง ประชาชนไมมอ�านาจทจะไปตรวจสอบได อยากใหคนในพนทและคนร นใหมเขามาศกษาปญหาใหเขาใจอยางจรงจง และตอเนอง เพอจะไดแกปญหาทมอยใหหมดไป นายสวง ตนอด ผอ�านวยการสถาบนการจดการทางสงคม กลาวสรปวา เราตองใชพนทเปนตวตง เพราะแตละคนแตละพนทลวนมหลากหลาย ความคด น�ามาแลกเปลยนขอมลกน จะได องค ความร เ พมมากมาย และสามารถตอบโจทยใหกบสงคมไดอยางชดเจน ใหประชาชนเปนคนขบเคลอน ไมใชตวแทนจากสถาบนใดสถาบนหนง เปนแนวคดทจะท�าใหสงคมกาวไปขางหนาไดอยางแทจรง ส�าหรบปญหาการจดเกบภาษ ประเทศ รอบบานเขาเกบแลว จดสรรใหทองถนในอตราทสงกวาบานเรามาก เชน จน หรอ อนโดนเซย จดเกบในอตรา 1 ตอ 3 คอ 1 อยทสวนกลาง 10 อยททองถน แตบานเราตรงกนขาม ใชอตรา 10 ตอ 1 คอ 10 อยทสวนกลาง 1 อยททองถน สวนในแงของคนและเงน เราตองท�าการยกเครองใหม ใชกรอบใหม โดยใชพนทเปนตวตงในการจดเกบภาษหรอท�างานเปนตวหลก ใชการท�างานจากฐานรากขนไปขางบน “เรองการจดเกบภาษ เรองสดสวน ทงคนทงงบประมาณ นนอก 3 ป (2558) เราตองเปดประเทศรบเออซ จะเอาอะไรไปสกบประเทศอน ๆ ได อ�านาจสวนกลางทมมากเกนไป ท�าใหทองถนท�าอะไรไมได ท�าใหสญเสยความเปนตวตน ซงคดวามนหมดเวลาแลว ส�าหรบการบรหารประเทศไทยรปแบบน เราตองขบเคลอนเรองตาง ๆ ใหพนทนน ๆ สามารถจดการตนเองไดอยางยงยน”

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 13 12 พลงขบเคลอน

เพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

รายงานพเศษ• กองบรรณาธการ

เบองตนมผ เสนอจ�านวน 52 ประเดน และคณะอนกรรมการวชาการไดประมวลจดเปนกลมประเดนจ�านวน 11 ประเดน เพอบรรจในระเบยบวาระสมชชาปฏรประดบชาต

ประเดนท (1) การบรหารจดการนำาอยางเปนระบบมสวนรวมและบรณาการ เนองจากทผานมาพบปญหาการรวมกลมอ�านาจการบรหารจดการน�า ขาดการมสวนรวมและการปฏบตทมการละเมดสทธชมชน มการบรหารแบบแยกสวนระหวางการบรหารจดการปาไมกบแหลงน�า ทงยงขาดกลไกการรวมมอระหวางผบรหารและประชาชน มองคนละมต ไมมจดรวม ข อเสนอในการแก ป ญหาเชงนโยบาย คอ ตองมการปฏรปและการจดการนโยบายกฎหมายน�าทมาจากการท�างานภาคประชาชน ซงจะตองมงเนนประโยชนของประเทศเปนหลก โดยม

กลไกและวธการทเชอมโยงระหวางระดบนโยบายกบภาคประชาชน การปฏรปโครงสรางภาครฐในการจดการน�าใหมประสทธภาพ การมสวนรวมขององคกรลมน�า ตงแตขนาดเลก ยอย และเปนขนาดใหญ รวมทงการจดใหมกองทนน�าขนาดตางๆ ตงแตระดบชมชนขนไปจนถงระดบชาต ใหชมชนสามารถใชประโยชนจากกองทนนในการแกไขปญหาการพฒนา เรองการบรหารจดการน�าของชมชนได มการบรหารจดการน�าโดยชมชน ทกขนตอนกระบวนการ ชมชนตองมสวนรวมและไดรบการสนบสนนจากรฐอยางเตมท

ประเดนท (2) การปฏรประบบภาษเพอความเปนธรรมและการคลงเพอชวยเหลอคนจน มขอเสนอใหปรบโครงสรางระบบภาษของประเทศไทยใหเปนไปในลกษณะอตรากาวหนามากขน โดยการปรบโครงสรางการจดเกบภาษเงน

ได บคคลธรรมดา และภาษเงนไดนต บคคล อกทงพจารณาน�าภาษรปแบบ ตาง ๆ มาใช กรณอนเชน พจารณาการขนภาษมลคาเพม น�ารางพ.ร.บ. ภาษทดน และสงปลกสรางมาใช พจารณาการใชภาษมรดก พจารณาน�าเรอง Capital Gain Tax มาใช ผลกดน พ.ร.บ. มาตรการการคลงเพอสงแวดลอม พจารณาภาษจากการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (Tobin Tax) เปนตน

ประเดนท (3) การปฏรปสอ เนองจากพบ วา กสทช. เกดชากวาสอสาร

เพอใหขอมล แจงเตอน วเคราะห เกยวกบประกาศและกฎหมายทออกโดย กสทช. ตอประชาชน รวมถงสงเสรมใหคณะท�างานในระดบงานวจยและพฒนา ทงกสทช. และประชาชน เนนอ�านาจการมสวนรวมของประชาชน นอกจากนน กสทช. ควรจะมการพฒนาและสงเสรมใหประชาชนทวไปรเทาทนสอมากขน นอกจากนยงมขอเสนอแนะวาควรจดตง “ส�านกสอสขาว” โดยสอสขาวจะสงเสรมใหสอมเสรภาพมากขน และ กสทช. ควรจดกองทนเพอส ง เสรมการผลตรายการทมคณภาพ เปนประโยชนตอประชาชน

ดร. วณ ปนประทป รองผอ�านวยการส�านกงานปฏรป (สปร)

เราตองการใหองคกรภาค เครอขายตาง ๆ ทเกยวของ ไดรวมกนพจารณาเลอกประเดนในแตละกลมนโยบาย และใหขอมลเพมเตมตาม

เรงกรอง11ประเดนสสมชชาระดบชาตตงเปาสงแรงกระเพอมตอสงคมวงกวาง

ในการประชมเพอพจารณากลนกรองระเบยบวาระการประชม สมชชาปฏรประดบชาต ครงท 3 เมอวนท 17 สงหาคม 2555 เพอรวมแลกเปลยนเรยนรระหวางองคกรภาคเครอขายทเกยวของในการพจารณายกรางประเดนนโยบาย มผแทนเครอขาย, ภาคเครอขายผเสนอประเดน นโยบายสาธารณะ, องคกรภาคเครอขายทเกยวของในแตละประเดน (Stakeholder), คปร., คสป., คจสป., คณะกรรมการ 14 เครอขาย, คณะอนกรรมการวชาการ, ทมภาค เครอขายนกวชาการปฏรป, และทมวชาการสำานกงานปฏรป (สปร.)

หลกเกณฑการคดกรองในแตละประเดน และใหเขาใจกระบวนการและความเปนมาของสมชชาปฏรประดบชาต คอ ตองเปนประเดนส�าคญทสงผลกระ เพอมตอการปฏรปสงคมในวงกวาง สามารถสงผลใหเกดการเปลยนแปลงขบเคลอนในเชงโครงสรางของสงคม และน�าไปสการปรบเปลยนวธคด ผลกดนใหเกดมต หรอเพอใหเกดกลไกการขบเคลอนตอไปได

มวลชนทงหมด จงเสนอใหมการจดตง หนวยงานทท�าหนาทเฝามองการท�างานของ กสทช. ตดตามตรวจสอบการออกกฎหมายตาง ๆ ทมผลกระทบโดยตรงตอประชาชนทกฝาย เพราะแมแตสอมวลชนเองกยงมขอมลทไมชดเจนเกยวกบการท�างานของ กสทช. มากมาย เสนอใหมการจดตงคณะท�างานคลาย ๆ การท�างานของ Media Monitor

ประเดนท (4) การปฏรประบบพลงงาน ประเทศไทยมความจ�าเปนตองพฒนาระบบพลงงานทดแทนและพล งงานชมชน เพ อ เป นระบบการสนบสนนพลง งานหลกทใชอยในปจจบน โดยการเตรยมความพรอมทางดานองคกรความรและเทคโนโลย การสนบของภาครฐทงในดานกฎระเบยบและดานการลงทน การจดระบบชมชน

ปรบโครงสรางราคาพลงงาน

ประเดนท (5) การปฏรประบบยตธรรม ประชาชนไมสามารถปฏเสธไดวาไมรกฎหมาย ดงนนการปฏรปโรงเรยนสอนกฎหมาย นอกจากการใหความรดานกฎหมายแลว ตองสอดแทรกกจกรรมบ�าเพญประโยชนสาธารณะ และมเนอหาวชาพนบาน ทงทางมานษยวทยา และสงคมวทยาควบค เพอผลตบคลากรทเป นนกหมายทร จกสงคม มคณธรรมจรยธรรมและไมแขงกระดาง ในการประกอบวชาชพกฎหมายตองพฒนาการประกนคณภาพ จดระบบทะเบยนของผมวชาชพกฎหมาย สามารถตรวจสอบไดสะดวก ตองเผยแพรกฎหมายใหประชาชน และตองปลกจตส�านกในการ เคารพกฎหมาย รวมถงพฒนาระบบการใหความชวยเหลอประชาชนทางกฎหมายใหมประสทธภาพคณภาพ และการเขาถงไดอยางเทาเทยม ทงมตในการคมครองเหยอจากระบบยตธรรมดวย ทส�าคญทตองเนนย�าคอ การผลกดนราง พ.ร.บ. กองทนยตธรรม และรางพรบ. เขาชอเสนอกฎหมายใหสามารถมผลบงคบใชไดจรง สนบสนนระบบยตธรรมชมชน เพอกระจายระบบยตธรรมสทองถน ลดปญหาการกระจกตวของคดทศนยกลาง และลดภาระทางศาล

ประเดนท (6) การปฏรปเรองตอตานคอรรปชน จะตองกระตนใหเหนวาการทจรต เปนการกระท�าของคนทม

จตใจไมปกต รวมทงการประพฤตมชอบ คอ มกใชอ�านาจโดยไมชอบธรรม ดงนน จงตองเรงรดใชกฎหมายและมาตรการทมอยอยางจรงจงและรวดเรว สงส�าคญคอ พยายามเรงรดใหมพลงสงคม ตอตานการทจรต ใชวธการกลอมเกลาในดานครอบครว ศาสนา ชมชน สอมวลชน ท�าใหมองเหนวาการทจรตคอรรปชน เปนเรองเลวราย รวมถงใชวธกระจกเงา คอการสรางตวอยางทด เพอเปนแบบอยางใหกบเยาวชน

ประเดนท (7) การปฏรประบบจดการแร ควรปรบฐานคดความเปนเจาของแร มาเปนเจาของรวมระหวางรฐ ทองถน สาธารณะ ปรบปรงกฎหมายวาดวยแรในเรองความเปนเจาของและ ออกกฎหมายใหทองถนเปนผ บรหารจดการแหลงแรเปลยนระบบการออกใบอนญาตใหสอดคลองกน “รฐจะตองเปดเผยขอมลของแหลงแรและศกยภาพของแหลงแรตอสาธารณะ (ตามมาตรา 57) น�าตนทนทางธรรมชาต สงคม คาเสยโอกาส มารวมประเมนความคมคาของแหลงแร เกบเงนประกนความเสยง และตงกองทนฟนฟเยยวยา จดแบงรายไดของแหลงแรระหวางรฐและทองถนใหเปนธรรม ก�าหนดใหน�ารายไดจากแหลงแรไปใชในกจการทประกาศไวลวงหนา คอการออมระยะยาว การฟ นฟธรรมชาต เปนตน”

ประเดนท (8) โครงสรางอำานาจ/ชมชนจดการตนเอง จะตองมการบรหารจดการแบบมสวนรวม โดยชมชนทองถนตองมบทบาทอยางมนยส�าคญ รฐสวนกลางตองใหอ�านาจในการบรหารจดการกบหนวยงานรฐทองถนในการ บรหารจดการรวม และกระจายอ�านาจใหชมชนทองถนระดบจงหวด ภมนเวศนสามารถจดการตนเองได “รฐตองปรบเปลยนระบบและรปแบบของการใชอ�านาจ มาเปนนโยบายสนบสนนการขบเคลอนชมชนทองถนและจงหวดจดการตนเอง โดยสงการและมอบหมายใหสวนราชการสนบสนนแทนการด�าเนนการเอง รวมถงปรบระบบความสมพนธเชงอ�านาจ โดยยดหลกประชาชนเปนศนยกลาง เปดโอกาสใหภาคชมชนและภาคประชาสงคมระดบจงหวด ไดมพนทเขามามสวนรวมในกระบวนการตด สนใจตอปญหาส�าคญๆ ของพนท” ปรบโครงสรางดลยภาพอ�านาจการบรหารจดการเพอการพฒนาประเทศและเสรมสรางความเขมแขงของประชาชน โดยยกเลกระบบพรรคการเมอง และให ส.ส.มาจากการพจารณาของขบวนสภา องคกรชมชนแตละพนทเพอสงเขามารบ

เลอกตง ซงจะท�าใหระบอบประชาธปไตยของไทยเปนระบอบประชาธปไตยแบบมสวนรวม ของประชาชน โดยประชาชน เพอประชาช นอยางแทจรง ใหสภาพฒนาการเมองเปนองคกรอสระอยางแทจรง โดยใหมงบประมาณทก�าหนดชดเจนตามจ�านวนประชากรของประเทศเปนอตรารายหว ใหม สสร. ภาค ประชาชนทจดตงโดยขบวนสถาองคกรชมชนแตละจงหวดในการพจารณาปรบ ปรง แกไขกฎหมาย และน�ามาเชอมโยงกนในระดบประเทศ

ประเดนท (9) การปฏรปดานสตร/ครอบครว สนบสนนใหมการพฒนาพระราชบญญตสงเสรมสถาบนครอบครว พ.ศ. ..เพอการเสรมสรางความเขมแขงของครอบครว และรวมพระราชบญญตค ม ครองผถกกระท�าในครอบครว พ.ศ. 2550 เขาไวในฉบบเดยวกน เพอขจดการเลอกปฏบตตอสตรโดยปราศจากอคตทางเพศ การพฒนามาตรการ กลไกองคความร ดานการสงเสรมสทธมนษยชนสตรและการพฒนากฎหมาย และระเบยบ ตาง ๆ ทเกยวของทเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทย การเพมพนความร ความสามารถใหกบผหญง เสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบสทธมนษยชนสตร ก�าหนดแนวทางการน�าเสนอภาพลกษณของผหญงโดยปราศจากอคตทางเพศ ลดเนอหาสาระของสอทท�าใหเกดอคตทางเพศ เพมโอกาสในความเปนพลเมองของผหญงใหมบทบาทเปนทยอม รบ สรางความเทาเทยมในมตหญงชายใหเกดขนแทจรงในสงคม และจดท�าพ.ร.บ. ความเทาเทยมเสมอภาคชายหญง

ประเดนท (10) การปฏรปดานชาตพนธ/คน ไรสญชาต มงเนนการ

ใหการศกษาเรองความเสมอภาค เชอชาต สทธมนษยชน และดานศลธรรม เพอ บรณาการ การแกไขปญหาผหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมายเพอลดผลกระทบ ดานความมนคงและเพอสรางเอกภาพในการด�าเนนงานของหนวยงานทเกยวของ

ประเดนท (11) ธรรมนญภาคประชาชน สถานการณปจจบนพบวาระบอบประชาธปไตยของประเทศ ไมไดสรางมาจากรากฐานของชมชน ท�าใหทองถนเกดปญหาในการพฒนาดานตาง ๆ ขาดความสมดลในการจดการพฒนา การจดการสงคม การสรางคณภาพและโอกาสทเทาเทยมของพลเมอง ท�าใหเกดการรวมศนยการพฒนาและความเหลอมล�าไมเทาเทยมอยางรนแรง “การรางรฐธรรมนญ กลายเปนเพยงเครองมอของการชวงชงการจดการอ�านาจของระบบสวนกลางและกลมการ เมอง มใชวาระแหงการสรางประชาธปไตยทอาจไมจ�าเปนจะตองเปนรปแบบจากระบบตวแทนเพยงอยางเดยว แตควรจะสามารถท�าใหเกดโอกาสในการจดการตนเอง และการพฒนาชมชนทองถนในเรองตาง ๆ ใหไดมากทสด” ทงนการประชมดงกลาวเปนเ พยงการเปด พน ท ใ ห ทกภาคสวน ท เกยวของไดมสวนรวมในการใหขอเสนอแนะในประเดนปฏรป เพอน�าไปสการก�าหนดเปนรางระเบยบวาระสมชชาปฏรประดบชาต ครงท 3 พ.ศ. 2556 ซงจะมขนในวนท 31 พฤษภาคม - 2 มถนายน 2556 และเมอไดขอสรปแลว ส�านกงานปฏรป จะเสนอตอคณะกรรมการด�าเนนการจดสมชชาปฏรป เพอเผยแพรสสาธารณะและภาคเครอขายไดรวมผลกดนสการปฏบตตอไป

นางกรรณการ บรรเทงจตรรองผอ�านวยการส�านกงานปฏรป(สปร) ส�าหรบหลกเกณฑในการ ก�าหนดประเดนเพอบรรจในระเบยบ วาระสมชชาปฏรประดบชาต ซงก�าหนดขนโดยอนกรรมการวชาการ คอ ตองเปนประเดนส�าคญทสงผล กระเพอมตอการปฏรปสงคมในวง

ส�าหรบการสรางความรวมมอในอาเซยน ตองค�านงถงประโยชนรวมกนในระยะยาวกบเพอนบาน ปจจบนกลไกการประเมนผลกระทบยงตามไมทน EIA ตองปรบทจะตอบโจทยรวมกน กระตนใหทกคนหนมองพลงงานหมนเวยนมากขน และ

กวาง และสามารถสงผลใหเกดการเปลยนแปลงขบเคลอนในเชงโครงสรางของสงคม และน�าไปสการปรบเปลยนวธคด กลไก กฎหมายในทสด รวมทงเปนขอเสนอทผลกดนเพอเกดมตหรอเพอใหเกดกลไก กระบวนการในการขบเคลอนตอ เชน การน�าไปสการจดเวทเพอระดมความคดเหนในแตละภาคสวนตางๆ การระดมสรรพก�าลงในครงนถอเปนเพยงจดเรมตนททกคนตางมารบรขอมล และเสนอแนะขอคดเหนรวมกน โดยหลงจากนอนกรรมการวชาการ จะพจารณาวาประเดนทน�าเสนอนนจะสามารถยกรางเขาสกระบวนการสมชชา ปฏรประดบชาต ครงท 3 พ.ศ. 2556 ได

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม 15 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 255514 พลงขบเคลอน

เพอเปลยนสงคม ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

ผสอขาวรายงานวา เมอวนท6 สงหาคม 2555 ทหองประชมสญญา ธรรมศกด ตกโดม ชน 2 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร ศ.ดร.สมคด เลศไพฑรย อธการบดมหาวทยาลยธรรมศาสตร และกรรมการสมชชาปฏรป กลาวระหวางเปนประธานการประชมคณะกรรมการเครอขายอดมศกษาเพอการปฏรป โดยมการหารอแนวทางการปฏรปการศกษา สรางคณภาพและลดความเหลอมล�าในสงคม รวมสรางประเทศไทยนาอย จ�านวน 5 เรอง ไดแก 1. พฒนาวชาการสายรบใชสงคม 2. หนงมหา วทยาลยหนงจงหวด 3. จดตงศนยจดการความร เพอพฒนาจงหวด 4. การสรางความเปนพลเมองของนสตนกศกษา และ 5. การสรางบรรยากาศเพอการปรบตวของสถาบนอดมศกษา ขณะเดยวกนยงไดหารอถงความ

ชดเจน ของทศทางและเปาหมายในการเดนหนาขบเคลอนปฏรปการศกษาในภาพรวมของประเทศ รวมทงงบประมาณในการด�าเนนการ ทจดสรรใหนอยเกนไป หากเทยบกบภารกจระดบประเทศ พรอมกบหยบยกหวข อการด�าเนนการหนงมหาวทยาลยหนงจงหวด ขนมาเปนธงน�าในการเดนหนาการปฏรป “ส�าหรบกรอบแนวทางการด�าเนนการและความร วมมอของเครอข ายอดมศกษาเพอการปฏรปนน ทประชมมมตใหเครอขายฯทง 9 เครอขาย ประกอบไปดวย 1. ภาคเหนอตอนบน 2. ภาคเหนอตอนลาง 3. ภาคอสานตอนบน 4. ภาค อสานตอนลาง 5. ภาคตะวนออก 6. ภาคกลางตอนบน 7. ภาคกลางตอนลาง 8. ภาคใตตอนบน และ 9. ภาคใตตอนลาง ลงพนทไปส�ารวจและรวบรวมขอมลพนฐานแตละพนทวามจดด จดเดน ขอเสยและขอดอย รวมทงอะไรทเปนความเหลอมล�าของแตละพนท แลวใหเสนอความคดเหน เพอจดประชมรวมทงสมมนา รวมทงไปหารปแบบของมหาวทยาลยทท�าเปนรปธรรมในอยปจจบนมาเปน ตวอยาง รวมทงแลกเปลยนความรและความคดเหนสรปใหเสรจภายในเดอนตลาคม กอนเสนอใหส�านกงานปฏรป (สปร.) พจารณา โดยใหใชงบประมาณเครอขายฯละ 50,000 บาท” ศ.ดร.สมคด กลาวเพมเตมโดย

นายเอนน ซอสวรรณ ประธานกรรมการเครอขายปฏรปเพอคณภาพชวต เกษตรกร และคณะกรรมการสมชชาปฏรป มองปญหาการทจรตโครงการรบจ�าน�าขาวของรฐบาลในขณะนวา ในระยะสนชาวนาไดประโยชนจากราคาจ�าน�าทสง แตในระยะยาวนโยบายนไมเปนผลดและ

นานเกน 6 เดอนคณภาพขาวจะเสอม คาเกบรกษาจะเพมขนและถาเกบไมดกยงเสอมเรว ขณะเดยวกนรฐบาลควรหาวธก�าจดชองโหวหรอชองวาโครงการจ�าน�าขาวทมการ ทจรตไดในทกขนตอน ตงแตการออกใบประทวนเพอเปนหลกฐานในการรบจ�าน�า ซงชาวนาอาจรเหนกบเกษตรต�าบล เพมตวเลขเกนความจรง หรอในขนตอนการสงมอบขาวในจดรบจ�าน�าทโรงสอาจรเหนกบเกษตรต�าบลหรอ ชาวนา รบจ�าน�าสงเกนจรง หรอแมแตการเกบรกษาขาว โรงสกมโอกาสรวมมอกบโกดงกลางไมสงขาวตรงตามปรมาณและคณภาพ แตลกลอบน�าไปขาย หรออาจเกบข าวคณภาพดไวขายในโกดงของตวเองเปนตน “สวนการแปรสภาพขาวนน โรงสอาจไมน�าขาวเปลอกไปแปรสภาพตาม

ยอมรบวาจะปฏรปการศกษาทงระบบ ไมได เพราะทผานมา มการปฏรปการศกษาไปแลว 2 ครง ดงนนทประชมควรเลอกเรองทจะด�าเนนการ เพอทจะท�าใหมผลตอการปฏรปของประเทศอยางแทจรง โดยจะมการหารอกบมหาวทยาลยตาง ๆ วาจะมสวนรวมในการปฏรปการศกษาอยางไรบาง เพอจ�ากดวงใหชดเจนวาเปนเรองของมหาวทยาลย ไมใชเรองการจดการคกษาทกระดบ ไม รวมประถมศกษาและมธยมศกษา “หลายฝายมความเหนวาเรองการ ปฏรปการศกษาในระดบอดมศกษา มความหลากหลายแตเรองทส�าคญมากคอ “หนงมหาวทยาลยหนงจงหวด” ทมหา วทยาลยตาง ๆ ไดด�าเนนการอยแลว จงน�า

ขายขาวนนควรจะขายแบบจทจ เพอใหสตอคลดลง ราคาจะไดขยบขน และถาเปนตลาดเกา จทจกสามารถแถมได ราคาไมตองลดลง แตมแถม เหมอนสนคาเปดนาททองซอสอง-สามแถมหนง เพอไมใหเสยราคา หรอถาตลาดใหมกใหทตพาณชยไปแจกเลย เชนชวยผยากจน ใหไดกนขาวไทย อรอยแลวเขามาซอใหม “อกสองปจะเปด เออซ รฐจะตองมหนวยงานมาดแลขาวไทยทงระบบ ตงแตการผลต แปรรป และตลาด แตไมตองมการเมองเขามา หรอจะมสภาขาวเลยกได ใหมตวแทนชาวนาตวแทนรฐบาล ผแทนโรงส ผสงออก มารวมกนบรหาร เนนการมขอมลขาวสารใหคนรเทาทน วาตลาดขาวโลกเปนอยางไร คแขงเปนอยางไร“เมอเปดเออซแลว หากยงไมท�าอะไรชาวนาจะตาย ถามขาวกมพชา หรอขาวพมาเขามาตตลาด เราไมสามารถไลจบเขาได ขณะทผ สงออกไมไดรบ ผลกระทบ โรงสกไมกระทบ แตชาวนาจะตายเพราะขายขาวไมออก”

เรองดงกล าวมาเดนหนา โดยให ทกมหาวทยาลยมเปาหมายไปในทศทางเดยวกน เพอท�าใหเกดหนงมหาวทยาลยหนงจงหวดอยางแทจรง” อย างไรกตาม ในส วนของงบประมาณในการด�าเนนการถอวานอยมากส�าหรบงานวจย ซงการลงพนทเกบขอมลนน งบประมาณ 1-10 ลาน กไมพออยแลว แตทประชมฯ มงบประมาณ 450,000 บาท เทานน กยนยนวาจะเดนหนาตอไป ทงนทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) และมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล จะชวยสนบสนนงบประมาณ เพอใหเกดความคลองตวมากยงขน อนงการประชมครงนมตวแทนจากเครอขายอดมศกษา เขารวม อาท รศ.เปรอง กจรตนภร ประธานทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ นายสมภพ เพชรรตน ประธานคณะกรรมการอธการ บด มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ผศ.วรช เลศไพฑรยพนธ ประธานฝายวชาการและประกนคณภาพการศกษา ในฐานะนายกสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย ดร.กรรตน สงวนไทร อธการบดมหาวทยาลยวลยลกษณ ในฐานะประธานทประชมอธการบดมหา วทยาลยในก�ากบของรฐ และ รศ.พษณ เจยวคณ ประธานคณะกรรมการเครอขาย เพอการพฒนาอดมศกษา ภาคเหนอตอนบน เปนตน

มอบ 9 เครอขายอดมศกษาชธง ‘หนงมหาวทยาลยหนงจงหวด’

• ศ.ดร.สมคด เลศไพฑรย

เครอขายอดมศกษาเพอการปฏรปขบเคลอน 5 ประเดน ดน “หนงมหาวทยาลยหนงจงหวด”เปนธงนำา พรอมให 9 เครอขายฯลงพนทเกบขอมลนำาเสนอ “โมเดล” เพอเดนหนาไปในทศทางเดยวกน และเกดหนงมหาวทยาลยหนงจงหวดอยางแทจรง

จรฐอดชองโหวรบจำานำาแนะตงสภาขาวรบเออซ

อดตรองผจดการธ.ก.ส.“เอนน”จรฐกำาจดชองวางทจรตจำานำาขาวกอนเกดความเสยหายใหญหลวง หวงชาวนาเดอดรอน พรอมแนะตง“สภาขาว” มตวแทนทกฝายดแลทงระบบ แตไมใหมการเมอง ระบหากเปดเออซแลวรฐบาลไมไดทำาอะไรรองรบชาวนาไทยตายแน

จ�านวนและคณภาพตามทสงมอบไว หรอการเกบสตอคเอาไว กอาจลกลอบน�าขาวในโกดงไปขาย แลวน�าขาวคณภาพต�ามาใสคน หรอแมแตการตรวจสอบคณภาพขาว โดยบรษทเซอรเวยเยอร กมโอกาสรบเงนใตโต ะในการเชคสตอคและตรวจคณภาพขาวในโกดงได ตลอดถงการระบายขาว ซงผ ส งออกอาจจบมอกบนกการเมองในการฮวการประมล จนท�าใหรฐขาดทนจากการขายขาวราคาถกทงๆทรบจ�าน�าในราคาสง” นายเอนน กลาวอกวาส�าหรบการ

• เอนน ซอสวรรณ

นายวทยา กลาวถงความเปนมาสมชชาปฏรปจงหวดชลบร วา ตนเองเปนสมาชกสมชชาปฏรปประเทศไทย เคยไดเขารวมรบฟงแนวทาง การจดสมชชาระดบจ งหวดเพราะอยากเหนความเปลยนแปลงไปในทางทด ขณะเดยวกน มหาวทยาลยบรพากไดศกษาขอมลพนฐานของจงหวดชลบรรวมทงวสยทศน ผลกระทบ การขยายเครอขายทางเกษตรเพอเปลยนแปลงการเกษตรของจงหวดชลบร อยางไรกตาม จงหวดชลบรเปนเมอง อตสาหกรรม การทองเทยว และเกษตร กรรม ซงสอดคลองกบมตท 2 ของสมชชาปฏรประดบชาตครงท 2 เมอเดอนมนาคม

ทผ านมา ซงจงหวดชลบรมทรพยากรสอดคลองกบการปฏรปการเกษตรอยางยงยน รศ.ดร.กหลาบ กลาววา ไดท�าการวเคราะหขอมลพนฐานของพนทและทนสงคม โดยเรมจากความเปนมาตงแตอดตถงปจจบน เมอท�าการวเคราะหเสรจแลว จงจดท�ายทธศาสตรและเปาประสงค ในการจดท�าแผนพฒนาจงหวด จากนนไดมการเสวนาเรองวถชล บนสวรรคสเขยว โดยมวทยากรรวมเสวนา อาท ครละเมยด อฐงาม ประธานสภาองคกรชมชน ต.วดหลวง อ.พนสนคม ดร.อนรกษ เรองรอบ ประธานวสาหกจชมชนสวรรคสเขยวหนองร นายวระพนธ จนทรนภา (ลงจก) ผไดรบรางวลลกโลกสเขยว ปพ.ศ.2553 นายสมต ธารา ผใหญบานหม 1 ต.คลอง ต�าหร อ.เมอง จ.ชลบร และประธานกลมอนรกษปาชายเลน ขณะเดยวกนไดมการประกาศเจตนารมณของคนชลบร เพอคนชลบร สมชชาปฏรปจงหวดชลบร “วถชล บนสวรรคสเขยว” เพอความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจและอตสาหกรรม พรอมกบการด�ารงไวซงทรพยากรธรรมชาต ภม ปญญาทองถนและความเขมแขงของชมชนในจงหวดชลบรวา พวกเราชาวชลบร จะ

ในการเสวนา เพมพลงพลเมอง วถชล บนสวรรคสเขยว จดโดยคณะกรรมการปฏรปจงหวดชลบร ทอาคารสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา อ�าเภอบางแสน จงหวดชลบร เมอวนท 28 กรกฎา คม 2555 มวทยากรเขารวม อาท นายสรศกด บญเทยน ผ ชวยผ อ�านวยการส�านกงานปฏรป (สปร.) นางบญถม รตนอาภา รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร (อบจ.) นายวชย นะสวรรณโน ผจดการส�านกงานสนบสนนขบวนองคกรชมชน สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.)และ นายบญญต ขาวสะอาด สมาชกสภาองคกรเกษตรจงหวดชลบร นาย สรศกด กลาววา การเพมพลงพลเมอง ม 3 วธ ไดแก 1. เพมการมสวนรวมในการตดสนใจใหมากขน 2. มองคความรมากขน กวางขนและลกขน และ 3. ตองสงเสรมการเขาถงระบบ การจดการ

และสทธการเขาถงของประชาชนในทกดานอยางเทาเทยมกน เพอทจะน�าไปสการจดการตวเอง นอกจากนรฐจะตองเปลยนระบบการท�างาน จาก”สง การ” เปน “สนบสนน” ขณะทประชาชน ตองเปลยนจาก “ผรบ” เปน “ผรวม” รวมคดรวมท�า

ระบวนการภาคประชาชนอยางแทจรงทไดรบการสนบสนนจากทกภาคสวน นาย บญญต กลาววา ตามทคณะรฐมนตร(ครม.)มมตเหนชอบใหจดตงสภาเกษตรกรแหงชาต และไดมพระราชบญญตสภาเกษตรแหงชาต พ.ศ.2553 ก�าหนดใหมการเลอกผ แทนเกษตรกรระดบหม บ าน ระดบต�าบลและระดบอ�าเภอ โดยผแทนเกษตรกรระดบอ�าเภอเปนสมาชกสภาเกษตรกรจงหวด ส�าหรบจงหวดชลบร มสมาชกสภาเกษตรกรจงหวด จ�านวน 16 คน มนายไพชยนต กงวลกจ เปนประธานฯมหนาทสงเสรมการผลตและการตลาดดานการเกษตรแกเกษตรกร เสรมสรางความเขมแขงแกเกษตรกรและองคกรเกษตรกร รวมทงจดท�าฐานขอมลดานการเกษตรในจงหวด จดท�าแผนแมบทพฒนาเกษตรกรรมจงหวด และสะทอนปญหาความตองการแกไขป ญหาดานการเกษตร เสนอตอสภาเกษตรกรแหงชาตรวบรวมเสนอตอครม.เพอพจารณาก�าหนด นโยบายและแนวทางพฒนาการเกษตรของรฐตอไป

แนะใชทรพยากรสรางสมดลธรรมชาตเพมพลงพลเมองวถชล�บนสวรรคสเขยว

สวนนกลงทน เปลยนจาก “ผมสวนไดเสย” เปน “หนสวน” รวมกบภาครฐ ขณะทนาย วชย กลาววา ขอชนชมกระบวนการภาคพลเมองทมความคดในการเดนหนาท�ารวมกน เพราะทผานมาการขบเคลอนประเทศ ท�าลายระบบความเชอมนของชมชนทองถน ท�าใหเกดความออนแอและสญหายไปในทสด อยางไรกตามการเดนหนาเปนสงทท�าถกตองแลวและขอใหเชอมนดวย นอกจากนยงเหนศกยภาพและโอกาสของจงหวดชลบรทมสงมาก เพราะวามการตนตว ในการแกไขปญหาของตนเอง แตยงขาดกระบวนการท�าอยางตอเนอง รวมทงศกษาจากพนทตวอย างทประสบความส�าเรจ น�ามาเปนตนแบบของชมชน ตลอดจนแบงหนาทใหชดเจนในภาคผลต ภาคบรการและภาคอตสาหกรรม ซงจะน�าไปสเพมพลงพลเมอง วถชล บนสวรรคสเขยว เปนก

• สรศกด บญเทยน

คนชลบรประกาศเจตนารมณปฏรปอนรกษผนปาตะวนออก-ปาชายเลน

ผสอขาวรายงานวา เมอวนท 28 กรกฎาคม 2555 ทอาคารสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา อำาเภอบางแสน จงหวดชลบร คณะกรรมการปฏรปจงหวดชลบร จดเวทสมชชาปฏรปวถชล บนสวรรคสเขยว โดยนายวทยา ปยะพงษ ประธานคณะกรรมการปฏรปจงหวดชลบร และรศ.ดร.กหลาบ รตนสจธรรม อาจารยประจำาคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา มประชาชนจากหมบาน ตำาบล อำาเภอตางๆ ในจงหวดชลบร เขารวม ประมาณ 150 คน

รวมกนอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรม ชาต สบสานภมปญญาทองถนและพฒนาชมชนใหนาอยบนฐานเศรษฐกจพอเพยง เพอความผาสกของชาวชลบร ดงน 1. เราจะรวมกนอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ตงแตผนปาตะวนออก ปาชมชน ปาครอบครวและปาชายเลน 2. เราจะรวมกนสบสานภมปญญาทองถน โดยการสบคนขอมล รวบรวมและเกบรกษาเครองมอเครองใช ตลอดจนฟนฟและถายทอดภมปญญาของชมชน 3. เราจะนอมน�าเศรษฐกจพอเพยงมาส การปฏบต โดยเรมตนจากตวเอง ครอบครวและชมชน และ 4. เราจะผนกก�าลงสร างพลง

พลเมอง เพอพฒนาชมชนของตนเองใหเปนชมชนนาอยตามหลก 3 ประการขางตน และสบสานเครอขายวถชล บนสวรรคสเขยวใหเขมแขงตอไป ในชวงบายมการเสวนา เพมพลงพลเมอง วถชล บนสวรรคสเขยว โดยมวทยากรเขารวมเสวนา อาท นายสรศกด บญเทยน ผชวยผอ�านวยการส�านกงานปฏรป (สปร.) นางบญถม รตนอาภา รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร นายวชย นะสวรรณโน ผ จดการส�านกงานสนบสนนขบวนองคกรชมชน สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.) และนายบญญต ขาวสะอาด สมาชกสภาองคกรเกษตรจงหวดชลบร

จะมปญหาเรองการรวไหลอยางมาก ขณะเดยวกนรฐบาลตองจดระบบการระบายขาวออกโดยเรว เพราะถา

16 พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคม

พลงขบเคลอนเพอเปลยนสงคมปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555 17 ปท 2 ฉบบท 8 กนยายน 2555

ในเวทสมชชาปฏรปวถชล บนสวรรคสเขยว ณ อาคารสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา อำาเภอบางแสน จงหวดชลบร เมอวนท 28 กรกฎาคม 2555 จดโดย คณะกรรมการปฏรปจงหวดชลบร ทมนายวทยา ปยะพงษ ประธานฯ และมหาวทยาลยบรพา โดย รศ.ดร.กหลาบ รตนสจธรรม อาจารยประจำาคณะสาธารณสขศาสตร มประชาชนจาก หมบาน ตำาบล อำาเภอ ตางๆในจงหวดชลบร เขารวม ประมาณ 150 คน

รายงานพเศษ• ปลายฟา-ฝนโปรย

นายวทยา กลาววา เมอป 2548 มการวเคราะหถงวกฤตของประเทศประกอบดวย 1. ดานเศรษฐกจ 2. สงคม 3. การเมอง ซงการเมองการปกครอง ประสบปญหา 4. กลไกลรฐ ทตดขดไมสามารถขบเคลอนไปได 5. ทรพยากร ธรรมชาตถกท�าลาย สงผลใหประชาชนและชมชน ขาดภมตานทาน จงไดเขารวมรบฟงแนวทางการจดสมชชาระดบจงหวด ขณะเดยวกน มหาวทยาลยบรพาไดศกษาขอมลพนฐานของจงหวดชลบร รวมทงวสยทศน ผลกระทบการขยายเครอขายทางเกษตรเพอเปลยนแปลงการเกษตรของจงหวดชลบร ทเปนเมองอตสาหกรรม การทองเทยว และเกษตรกรรม ซง สอดคลองกบมตท 2 ของสมชชาปฏรประดบชาตครงท 2 เมอเดอนมนาคม ทผานมา ในเรองการปฏรปการเกษตรอยางยงยน ดานรศ.ดร.กหลาบ กลาววา ไดท�าการวเคราะหขอมลพนฐานของพนทและทนสงคม ตงแตอดตถงปจจบน จงจดท�ายทธศาสตรและเปาประสงค ในการจดท�าแผนพฒนาจงหวด นอกจากนยงไดวเคราะหทรพยากรธรรมชาต ทประกอบไปดวย ปา ไม น�า ชายฝงทะเลและในทะเล ดานการศกษา สาธารณสข ศาสนา จ�านวนประชากร อตราความหนาแนนของประชากร ปฏทนกจกรรมประจ�าป ดานเศรษฐกจ เกษตรกรรม อตสาหกรรมและการทองเทยว รวมทงจดท�าสมชชา เฉพาะพนทคลองต�าหร จดท�าสมชชาเฉพาะประเดนเกษตรยงยน ทบานทงเหยน ดร.อนรกษ เรองรอบ ประธานวสาหกจชมชนสวรรคสเขยวหนองร กลาววา ไดจดท�าพนทสเขยวทปลอดสารพษ ทงอากาศและอาหาร โดยมเปาหมายสรางชมชนหนองรเปนพนทสเขยวและปลอดสารพษโดยสนเชง เพราะทผานมาพบวาประชาชนสวนใหญใชยาฆาแมลงและสาร

ไมใหใครมาท�าลาย เพราะหากไมรวมกนอนรกษไว ปจจบนคงไมเหลอพนทปาชายเลนใหคนร นหลงไดชมอยางแนนอน ทงนทผานมาไมมใครใหความสนใจทจะอนรกษดแลปาชายเลนดงกลาว และมการกลาวโจมตวาจะอนรกษไปเพออะไร แตในฐานะผน�าหมบานกเรมเขาไปอนรกษดแล จนปจจบนสามารถสรางชอเสยงใหกบพนทและจงหวด เนองจากไดรบรางวล 3 ป ซอน ในเรองการบรหารจดการปาชายเลนแหงน “การอนรกษนนไดเรมจากจด เลก ๆ ไปสครอบครว จากนนเขาสหมบานและสสงคมตอไปและปจจบนนมองคกรทงภาครฐ และเอกชนเขามาใหการสนบ

ลดละเลกใชสารเคมทกชนด

วถชล บนสวรรคสเขยว

เคม ท�าปยการเกษตร ซงสงผลใหยาฆาแมลงและสารเคม เขามาเปนสวนหนงของรางกายจนท�าใหเกดโรคภยไขเจบตามมา “เนองจากพบวาประชาชนสวนใหญมสารเคมสะสมอยในรางกาย รวมทงผกและผลไมทมาจากภาคเหนอ เกอบ 100 เปอรเซนต มสารเคมปนเปอนอย ดงนนจงอยากขอรองใหประชาชนเลกใชสารเคมในการปลกพช แตควรใชวธธรรมชาตซงจะไดชวตในการเชอมโยงธรรมชาต” นายวระพนธ จนทรนภา (ลงจก) ผไดรบรางวลลกโลกสเขยว ป 2553 กลาววา จากการศกษาพบวาในอนาคตโลกจะรอนขน ดงนนจงตองการปลกปา จงไดท�าการทดลองจ�าลองปาทใกลเคยงกบธรรมชาตใหมากทสด ซงทบานทงเหยนมสภาพอากาศทด เหมาะแกการปลกปาเปนอยางยง โดยไดท�าการปลกตนไม และพชทมความหลากหลาย ซงผลประโยชนทไดรบกลบมานน คอความสขกายสบายใจ สขภาพดและไดความร�ารวยกลบมา ขณะทนายสมต ธารา ผใหญบานหม 1 ต.คลองต�าหร อ.เมอง จ.ชลบร และประธานกลมอนรกษปาชายเลน กลาววา พนทปาชายเลนคลองต�าหร ถอวาเปนปาชายเลนอดมสมบรณ เนองจากประชาชนและผน�าทองถนไดรวมกนอนรกษไว เพอ

สนน จนปาชายเลนคลองต�าหร มการอนรกษพนทกวา 1,200 ไรแลว ท�าใหความเปนอย ของประชาชนในหมบานคลองต�าหร และพนทใกลเคยงมความ เปนอยทดขน เนองจากไดผลประโยชนจากการอนรกษปาชายเลน ท�าใหมสตวน�าเขามาอยอาศย สรางรายไดใหกบชาวบานทจบสตวน�าไปบรโภคและขาย นอกจากนยงไดสรางความเขาใจกบชาวบานในการอนรกษ ดแลปาชายเลน และสามารถสรางรายไดดวย ท�าใหชาวบานหวงแหนและชวยกนอนรกษดแลอยางจรงจง และเมอเกดปญหาหรอผล กระทบตอปาชายเลนแหงน กจะรวมตวปองกนไมใหเกดขน ซงลาสดปญหาการถกน�าทะเลกดเซาะปาชายเลน ท�าใหพนทหายไปเปนจ�านวนมาก จงไดรวมกนน�าไมไผมาปก เพอเปนแนวกนคลน เพอไมใหถกน�าทะเลกดเซาะเพมมากขน” อยางไรกตามสงทอยากเหนในจงหวดชลบร เพอใหสามารถปฏรปจงหวดชลบร ได ตองกลบไปเรมตนท 3 ค. ไดแก 1. ครองตน โดยปรบเปลยนพฤตกรรมตวเอง 2. ครองคน โดยเรมจากครอบครว ท�าความเขาใจและเดนหนาไปดวยกน และ 3. ครองงาน โดยจดท�ากจกรรมตางๆ ในการแกไขปญหาสงแวดลอม ตามแนวพระราชด�าร “เขาใจ เขาถง และพฒนา” ครละเมยด อฐงาม ประธานสภา

• สมต ธารา

• วทยา ปยะพงษ • รศ.ดร.กหลาบ รตนสจธรรม

• ดร.อนรกษ เรองรอบ

• ครละเมยด อฐงาม• วระพนธ จนทรนภา (ลงจก)

องคกรชมชน ต.วดหลวง อ.พนสนคม กลาววา ต�าบลแตละต�าบลมตนทนทไมเหมอนกน ท ง นจากการส�ารวจของกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (พม.) พบว า ในชมชน ต.วดหลวง มผสงอายมากเปนอนดบ 2 ซงถอเปนสงคมของผสงอาย ดงนนจงอยากเรมปฏรปตวเองกอน โดยการพฒนาคนในชมชนใหมความรก เสยสละ รจกให เสยกอน เพราะทผาน 100 เปอรเซนต คนในชมชนเรยนตอ และท�ามาหากนทอน ทงไวแตผสงอาย ขณะเดยวกนกใหความรดานสขภาพและอาหาร โดยเนนท�าการเกษตรอนทรยในครวเรอน เพอสงเสรม สขภาพ