Математические методы распознавания образов (ММРО-11):...

511
1 РОССИЙСКАЯ АКАДЕМИЯ НАУК ВЫЧИСЛИТЕЛЬНЫЙ ЦЕНТР при поддержке РОССИЙСКОГО ФОНДА ФУНДАМЕНТАЛЬНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ МАТЕМАТИЧЕСКИЕ МЕТОДЫ РАСПОЗНАВАНИЯ ОБРАЗОВ (ММРО-11) Доклады 11-й Всероссийской конференции Москва 2003

Upload: volien

Post on 08-Dec-2016

354 views

Category:

Documents


23 download

TRANSCRIPT

  • 1

    (-11)

    11-

    2003

  • 2

    : ,

    . : , ..-.. , ..-..

    , ..-.. : , ..-..

    , ... , ..-.. , ... , ..-.. , ..-.. , ..-..

    : , -.

    . : , -.

    : , , , , -. , -. , ..-.. , ..-.. , ..-.. , ..-..

    :

    :

  • 3

    I.

    ..

    ()

    : , , , . .

    i )( ixp , i=1,2, x 21 . x ( )

    ,1x ).()( 21 xcpxp , P(Y>X)

    , X Y (X , Y ) )( 1xp )( 2yp . , },...,,{

    00020100 nxx = -

    i ),..,,( 00020100 nxxxtt =

    .2,1),( 0 =itp i ( )

    100 , )()( 2010 tcptp 0t .

    =

    =0

    100 )()(

    n

    jioji xpL , i=1, 2.

    , },...,,{00020100 nxxx=

  • 4

    )( 1xp , },...,,{ 00020100 nyyy= - )( 2yp , 0t

    0s 1 2 , )( 00 tsP > . , :

    1. 10 =n .

    2. 00 .

    3. .

    ,),(1+

    =

    x

    xp ,x ;0> 0> . (1)

    },...,,{00020100 nxx = (1),

    },...,,min{000201)1(0 nxxxxt == ,

    ==

    0

    1 0

    00 )ln(

    n

    j

    j

    tx

    s

    ,

    ,)1(

    ),( 100

    200

    000

    0000

    +

    =

    n

    snnn

    tn

    esnstp ., 00 st (2)

    ,

    =

    +===

    0

    000

    1

    10

    1000 ),(),( n

    jj

    nnn

    jj

    x

    xpL

    (3)

    .

  • 5

    i

    .2,1),,( =ixp ii 00 . 00 . , ii , i=1,2. - , ),( 00 iistp , i=1,2

    00 , .021120200

    100)()(

    022

    11 cet Snnn

    nn

    (4)

    (2), (3) },...,,{ 210 iiniii xxx= , i=1,2. ,

    ),,( 00 iistp ),( 00 iistp ii ,

    ,)1()1()(

    ]ln[)1(

    )ln(ln)(

    )(

    2000

    2000

    2000

    000

    000

    00

    00

    0

    0

    ++

    ++

    +

    +

    +

    +

    ++

    =

    nnnnii

    n

    nnnn

    nii

    nni

    ii

    ii

    i

    ii

    i

    stnnnn

    tt

    nsssnnnn

    tttnn

    nstp

    (5)

    },...,,min{},,min{ 2100 iiii iniinnnn xxxtttt ==+ ,

    = = +=+

    + +==i i

    iii

    ii

    n

    j

    n

    j nn

    jn

    jnn

    ijnn

    n

    jn t

    x

    t

    xs

    t

    xs

    1 1

    0

    1

    0 ),(ln)ln();ln(0

    0

    00

    i=1,2.

    (5)

    ,100 cstpstp

    )()(

    2200

    1100

    (6)

    . , , , (2), (3).

  • 6

    . . , (6).

    , 01-01-00494.

    .. -, .. , .. (, )

    . . , , , .. . .

    :

    ;

    ;

    ;

    . . . . , ,

  • 7

    . ,

    , . . . , , .. . , , . , , . , () .

    , , . . . , , , .. , . , .. , , - ( ), .

    , .

    1. .. // , , 1967. 2. Aida-zade K.R., Mustafayev E.E. On a hierarchical handwritten forms

    recognition system on the basis of the neural networks // Conference material of TAINN 2003 (International XII Turkish Symposium on Artifical Intelligence and Neural Networks), Canakkale, Turkey, 2003.

  • 8

    ..

    ()

    .

    [1,2] . , , () .

    },...,{ 1 nSSM = - . M () )(MKi . )(M () M . : )(', MKK ,

    ')'( SKKS . tSSS ,...,, 10 .

    ' ,0 SSSS t == i t= 0 1 1, ,..., 1+iiRSS

    1' +ii SRS ', RR - . ', KK .

    )(Ml M

    nll 1 , , ),( vuK )(1 Mn , vuSS vu ,, , . , uv > .

    )},(),...,,({ 11 tt vuKvuKT = . 1. T , )()( jiji vvuu ,

    i j i j t =, , , ,..., .1 2 K -

    },,...,{ ),( 1 lKKKM = m ,...,1 - K . ,

  • 9

    . ,0 ,2 ,1,...,0 },,...,{ 011 1 nnnnlljSSK lnnj jj ==== +++

    K

    U Ul

    j

    K

    ijj

    j

    ininKKT1

    1

    111 )}1,({)(

    =

    = +++= .

    )},1),...(,2(),...,3,2(),,1(),...,3,1(),2,1{( nnnnV = .

    .

    NEK )(~ 2

    1),1(),1()2,1( ,,...,,...,,...,)(~

    nNnnn CNK =>>==< )(),...,()(~ 1 KKK N N . )(M ,

    .NE d .

    NE0 .

    1. )(~ K , )(MKK l , 11 nl ,

    nM = ln ( lnK =)(~ ). ,

    mAA ,...,1 -

    M )(,...,1 MKK m - , .

  • 10

    2. )(,...,1 MKK m . *K

    ,

    =

    =m

    iiKKdK

    1),()( , )(min)(

    )(* KK

    MKK=

    .

    >=< )(),...,()(~ 1 KKK Ni - iK iA , mi ,...,1= .

    *K ,

    ))(~),(~(min))(~),(~( 01 )(

    *0 i

    m

    i MKKi KKdKKd

    = = , 0d -

    .

    NN E>=< ,...,~ 1* :

    1=j , =

    >m

    iij mK

    12/)( ; 0=j ,

    Nj ,...,1= .

    2. *~ NE0 ..

    ))(~),(~(min))(~,~( 01 )(

    *0 i

    m

    i MKKi KKdKd

    = = .

    1. ..

    // , , 1994. 56 . 2. M. B. Aidarkhanov Metric and Structural Approaches to the Construction of

    Group Classifications // Pattern Recognition and Image Analysis. 1994 Vol.4, N 4. P. 372-389

  • 11

    .. , . , .. , .. ()

    [1, 2]. , [2], , , .

    () f(x) ,

    ( ) ( ) ( ) ( )=

    =

    k

    iii xxf

    1

    1221 ,2exp2 (1)

    2 k < , i i- , i , 2 , xR, R = (, +),

    i (0, 1) =

    k

    ii

    1 = 1.

    1, 2, , k, 1, 2, , k, 2 .

    1< 2<

  • 12

    1. () (1, k). , f(x).

    2. , R,

    xlim (x) = 1,

    xlim (x) = k.

    3. [1, k] . , [3, 4]

    xn= (xn1), n = 1, 2, , x0 [1, k], (3) , f(x).

    () f(x)

    x = (x), (4a) (x) = (1 + )x (x), (4b)

    =4( >is

    si2 ) 1, s = 2, 3, , k, i = 1, 2, , k 1., (4c)

    si , si = (s i) 1. (4) (2).

    : 1. ,

    R. 2. [x*1, x*m], m

    f(x), 2 m k, x*1, x*m f(x), x*1< x*2< < x*m. 3.

    xn= (xn1), n = 1, 2, , x0 [x*1, x*k], (5) , f(x).

    f(x) (3) (5) (3) , .

    , . 5

  • 13

    k = 4, 2 = 1 , . 1.

    1.

    N

    1 2 3 4 1 2 3 4

    1 2 3 4 5

    0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

    5.00 3.00 2.00 2.00 2.00

    11.00 6.00 4.00 4.00 4.00

    16.00 9.00 8.00 6.00 6.00

    0.15 0.25 0.25 0.45 0.10

    0.45 0.25 0.05 0.25 0.70

    0.25 0.25 0.45 0.05 0.15

    0.15 0.25 0.25 0.25 0.05

    , , . 2 ( f(x)).

    2. f(x)

    N

    x*1 x*2 x*3 x*4 x1 x2 x3 1 2 3 4 5

    0.00 0.04 0.06 0.20 2.02

    5.00 3.00 3.97 5.94

    11.00 6.00 8.00

    16.00 8.96

    2.24 1.50 1.76 4.00

    8.11 4.50 6.20

    13.62 7.50

    1, 2 , k 2 m 1, 2, , k, 1, 2, , k, 1 m 4.

    1. .., .., ..

    , . , 1996.

    2. Carreira-Perpon M.A. Mode-finding for Mixture of Gaussian Distributions. IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence. Vol. 22, 11, pp. 1318-1323, 2000.

    3. .. . . .-.: 1936, . 1.

    4. ., . . .: , 1983.

  • 14

    .. , ..

    ()

    [1, 2]. , . , , [2].

    , :

    ( ) ( ) ( ) ( )=

    =

    k

    iii xxf

    1

    1221 ,2exp2 (1)

    2 k < , i i- , i , 2 , xR, R = (, +),

    i (0, 1) =

    k

    ii

    1 = 1.

    (1) 1, 2, , k, 1, 2, , k, 2 .

    1< 2<

  • 15

    [1, k], x [1, k] :

    1 (x) k, |(x2) (x1)| |x2 x1|, 0 < < 1, x1, x2 [1, k].

    , f(x) , . , .

    . 1. (1, k).

    , - f(x).

    2. , R, [1, k] .

    3. [1, k] , f(x) ,

    x (x) < 1 x [1, k].

    4. k = 2, [1, k], f(x) ,

    2 4, 2 , = 21,

    21 = (2 1) 1.

    5. k = 2, 2 > 4 1 2 [1, 2], f(x) ,

    |ln(121)| 212+2 ln(21( + 42 )), 1 2. 6. k = 2 1 =2 x~ = 21(1+2)

    . 2 4 , x~ f(x), 2 > 4, x~ f(x).

    7. k 3 [1, k], , f(x) ,

  • 16

    2k1 4, 2max si

    Psi

    2,

    si = (s i) 1, P = {si, s > i} k1, s = 2, 3, , k, i = 1, 2, , k 1.

    8. k 3 2k1 > 4 [1, k] , f(x) ,

    21,max ss

    s 2, s = 2, 3, , k, 2k1 < 4 + *,

    * = (k1) 12max(k + k*(2

    2min)),

    max = max i, i = 1, 2, , k, min = min si, si P, k* 2si 2, si P.

    8 , *k1 = (4 + *) k1, , k.

    1. Titterington D.M., Smith A.F, Markov U.E. Statistical Analysis of Finite

    Mixture Distributions. Chichester, New York, Brisbane, Toronto, Sin-gapore. 1987.

    2. Carreira-Perpinan M.A. Mode-finding for mixtures of Gaussian distribu-tions. Techical Report CS-99-03, University of Sheffield UK, 1999.

    3. .., .. . .: , 1972.

    4. .. . , , . . , . . :, 1983, 5.

    .. , ..

    ()

    . , .

  • 17

    . . , .

    1).

    X ( ) ( )XAAP , . 2). X r

    r - - ( ) ( ) ( )( )xhxhxH r,...,1= ( ( )xhi - i - ), : -,

    ( )xhi - P , -, Xx

    ( )xH ( ) ( ) 10,11

    ==

    xhxh ir

    ii .

    3). , . , , - ( )xz ( kRZXz =: ). Z ,

    ). , 1) ( )( ) 0:0 =>> AxzPA , 2) kRc 1Rd ( )( )( ) 00, ==+ dxzcP

    ( )( ) ( )=X

    ii xdPxhp , ( ) ( )( ) ( ) ==X

    ii rixdPxhxzM ,...,1, .

    ( )h - - , [0,1] , ( ) 00 = ( ) 11 = . ( ( )h [1]).

    ( ) ( )rr MpMpH ,,...,, 11= - ( )1+kr - , .

    ,

    ( ) ( )( )HH = , - ( )1+kr - ( )H .

  • 18

    ( )1+kr - ( ),,,...,, 11 rr cdcd=

    riRcRd kii ,...,1,,1 = .

    .

    ( )( )

    ( )( )( ) ( )=

    =

    =

    +=r

    iiii

    r

    iihihrhh

    hdxzcxH1

    11,0:,...,1

    ,maxarg

    1. - ( )H , ( )( ) ( )( )HH . ,

    .

    - (1) { },...,...,1 nxxS = , P .

    { }nn xxS ,...,1= ( ) ( ) ( )( )xhxhxH r,...,1=

    ( )

    ( ) ( )( )=

    =n

    jjiji xhxzn

    s1

    ,1 ( )( )=

    ==n

    jjii rixhn 1

    ,...,1,1

    ( )H ( )1+kr - .

    2. 0> 0> 1 H nS

    ( )( ) ( )( ) ( ) ( ) .2ln14ln2

    12

    +

    +++

    krkrDHH

    - ( )H , .constD = nx

    X

  • 19

    . .

    ( ) ( )( )n

    xhn nni

    nin

    i

    111 +=

    ( ) ( )( ) ( )n

    xzxhsns nn

    ni

    nin

    i

    111 +=

    , ( )nrnrnnn ss ,,...,, 11 = ,

    n - n , nHH n =

    2. - , :

    ( ) ( ) ( )SCH nn

    n

    n=

    limlim , ( )SC - ,

    S , - , - , ( )SC - { }n .

    1. .., .. //

    .: . 1. .: , 1999.

    .. , .. , .. ()

    , () , , .

    y k- kXx R= n

    , ( ) 1R~, += ktt Xxy . - ( )rHHH ,...,1= kR , k- i~ id ,

  • 20

    ( )( )[ ] =

    +=r

    i

    n

    Hxitit

    it

    dxcyI1

    2, (1) [1].

    H - ( ) ( )( )xhxh r,...,1 .

    , ( ) ( ) 1,101

    = =

    r

    iii xhxh (2). (1)

    : ( )( )[ ] ( )( ) = =

    +=r

    i

    n

    tiitit xhdxcyI

    1 1

    22 , (3), ( )h -

    , . : 1) - ( ) hh =1 ; 2) - ( ) 1,)(2 >= thh

    t ; 3)

    - ( ) 1,)12(2

    3 >= thttth . (3) [1]. [1].

    , , . , (). , , - [2]. , X sZ R= , , X Z . 1++ sk

    , .. ( )ttt zxy ,, . ,

    [1]. Z :

    ( ) ( )( ) = =

    =r

    i

    n

    ttiit zhzJ

    1 1

    2 (4), r ,...,1 - .

    Z, - ( )zH (2), 1 , 2 , 3 .

    (4) ( )zH , ( )rA ,...,1= .

  • 21

    i- . (4)

    [1]. ( )zH A , ( )rA ,...,1= .

    ( )rA ,...,1= . ( ) ( ) ( )( )zhzhzH ArAA ,...,1= ( )h

    . Z. (3) (4) Z

    ( )xH . (3) :

    ( ) ( )( )[ ] ( )( )= =

    +==r

    i

    n

    tt

    Aiititii zhdxcyridcAI

    1 1

    22 ,,...,1,,; (5).

    (5) , .

    - , . ( )rA ,...,1= ridc ii ,...,1,, = , (5). , , .

    Z { }ppZ ,...,1= , . rp . -, pZ 100,

    . pZ , , Z . pZ Z. .

    Z. , ,

  • 22

    ( ) ( ) ( )( )zhzhzH ArAA ,...,1= . r ...21 ( )1+r

    , . , (5)

    : ( )=

    +=r

    iiiiiSI

    1112 ,, .

    ( )11,1 ,,)( + = rrrrrrr SF , ( )[ ])(,,)( 1,111

    1,1 min +++

    + += iiiiiii

    iiii FSF

    , 1),...,1( = ri .

    . ( )[ ])(,,)( 1,012101

    100 min

    FSF += , 1 ,

    - 2 .. r .

    1. .., .. //

    .: . 1. .: , 1999.

    2. .., .., .. // , , . 1985, 3.

    .. ()

    , [1-4]. , . 11, l , j K ,M( p ,..., p ,..., p ) = j- l- , l=1,,K, j=1,,M. . N , s={ l , jN } . s , ,

  • 23

    ={}. , , p( ) .

    ,

    : 11 l , ja

    l , jl , j

    p( ) ( p )Z

    = , 0l , ja > - , Z .

    1l , ja . Per .

    Per, , , . - .

    . Per

    ( t ) ( N A,N A;it ) = + +% ,

    0

    m( m )

    m ( m )

    b x( b,c; x )c m!

    =

    = ,

    ( m )b : 1( m )b b ... ( b m )= + , 0 1( )b = , i

    , 1

    j

    M

    f ( c ), jj

    A A - a=

    = % , ljl , j

    A a= .

    . EPer=(N+ A~

    )/(N+A). ,

    , , , [3]. , . .

    [5] . , () . .

  • 24

    [6] Q=(N+1)/(N+2), , , =2, =1 . , .

    ,

    . . , .

    , , . , UCI Machine Learning Database Repository (http://www.ics.uci.edu/~mlearn/ MLRepository.html) , , . .

    , 01-01-00839.

    1. Berikov, V.B. A priori estimates of recognition quality for discrete features. Pattern Recognition and Image Analysis, Vol. 12, N 3, 235-242. 2002.

    2. Berikov, V.B. An approach to the evaluation of the performance of a discrete classifier. Pattern Recognition Letters. Vol. 23 (1-3), 227-233. 2002.

    3. Berikov, V.B., Litvinenko A.G. The influence of prior knowledge on the expected performance of a classifier. Pattern Recognition Letters, 2003. ( )

    4. .. . , 2003, 43, 9, .1448 1456 ( )

    5. Breiman, L., Friedman, J., Olshen, R. and Stone, C. Classification and Regression Trees. Wadsworth International, California. 1984.

    6. T. Niblett, I. Bratko. Learning decision rules in noisy domains. Expert Systems 86 Conf., Brighton, 15-18 Dec. 1986 In Developments in Expert Systems (ed. M. Bramer) Cambridge Univ. Press, 1986.

  • 25

    K

    .. ()

    K M N. ( ) ( ). . , , , . .

    , N M . , , ( ) ( ), . , . , , . , , - , , , - .

    . >< M1 xx ,, K

  • 26

    x )(][ , , xdPMK

    1j1kkj == ,

    )( jkj xdP - jx j , k ( j );

    1N1xN

    jkjk

    jkxdP ++

    =)(

    )( kN -

    k j , )( jk xN -

    j jx ( j ). , , . j k ,

    )( jkj xdP . -

    >< M1 xx ,, K x , ""=jx ,

    1xdP jkj =)( k .

    :

    ( ) ( ) ( ) ])(...)()([lnmaxarg)(..

    M21 MkM22k11kkK1k

    xdPxdPxdPxd =

    =

    { } M1j10j ..,, = , 0R kk > , K2k ..= 11 = . >>==

  • 27

    x , . , 11 = ( ). , >< K1 EE ,,K , }|)({ kk KxkxdPE = (c >< K1 EE ,,K ).

    >< ; . , . d ; :

    |},..:{||},..,)(:{| ;;

    ki

    kiiKxN1ii

    KxN1ikxik

    de

    >=<

    N 1iix =][ - . ,

    , :

    >< ; . : j , >==< )()()(,, KK

    : >< =

    => , . , , . [3,7,9,10], NM + , K . 1K1KN ++ )( .

    maxminmaxmaxmin ,..

    >

  • 29

    [6], . :

    ++ = 156eEP N2

    Nx N 1iiA )/(ln)]([ln

    )]([ N 1iiA x = - , , d ( >< , - ).

    maxminee MN 1iiA 2Nx = )]([ , M N NcNM ln 0c > ,

    ( 0e maxmin ), , E M N .

    1. ..

    // . 1999. 2. .. . //. , 1998. 3. ..

    . // . , 2002. .2, .9, . 97-114.

    4. .. // .

    5. Vapnik V. The nature of Statistical Learning Theory. //Springer-Verlag. New York, 1995.

    6. Boucheron S., Lugosi G., Massart P. A sharp concentration inequality with applications. //CNRS - Universite Paris-Sud. Orsay-Cedex, 1999.

    7. Minoux M. Mathematical programming: Theory and algorithms. //Bordas. Paris, 1989.

    8. Sill J. The capacity of monotonic functions. //Elsevier science. Berkeley, 1997.

    9. Aardal K., Weismantel R., Wolsey L. //Non-standard approaches to integer programming. //DONET. 2000.

  • 30

    10. Mitchell J. Branch-and-cut algorithms for combinatorial optimization problems. //Mathematical sciences. NY, 1999.

    ..

    () ,

    , . . . , (, ). , , -, , , , -, , , . - ( ) , , [1,2]. . , -, , , , , , , . , , , , . , , (). , , . : 1) , 2) Xxi (i=1,,n; n=|X|; X , , 3) , , 4) / . , . : )

  • 31

    si Qx ; XQs ; Ss (S ); ) si Qx ; )

    sQ ; )

    si Qx ; ) . , [3].

    sQ

    , XQs , X: XQQ ss = .

    Xxi ( / ) (, ). ( ) . . : ( ) , . BB 1 , : BB 2 - , - BB 3 - , .

    XQs : ) / ; ) , . , . , , .

    / . , : 1min T , (1) : minT - , ;

    1 - .

  • 32

    (1) , , , (, [4]). , , . [5]. , , ( ), , () , () .

    . ( ) () . , : ; , . . [6].

    1. .. . .:

    , 1972. 208 . 2. .., .. . 3 . .:

    . , 1989. 232 . 3. .. (

    ). .: , 1982. 168 ., ().

    4. .. . . .: , 1974. 142 .

    5. .., .. . . .. , 1958, . 51 .270-360.

    6. .., .., .., .., ,., .. .//

  • 33

    . .: , , , 2001. .33-35.

    .. , ..

    () ,

    [1]. , , , . , " " .

    , , . , , , , . " " [2].

    n- x, y, z, , w. , : x- , y-, , w-. : , 1, , 0. xyzw x z 1010, 0000.

    : () (). , - -. n- ( ) n- , . , , - , , , . , ( ) , ,

  • 34

    . 1. , , , 0.

    n- () (). , . 2n- , , n- . : - - . - -. - - , , , , - [3]. - -.

    - - , ( , ) [4]. - - , , [5].

    1. - / ..,

    .., . , .. // , . .: - - , 1996. . 16-43.

    2. .., .. // . .: -, 1998 . . 59-68.

    3. .. // , . .: - - , 1996. . 16-43.

    4. .., .. // . : , 2002. . 2. . 195-199.

    5. .. // , 2'2002. , 2002. . 53-57.

  • 35

    .

    .. ()

    , , . , ( ) . ( 100-1000 ). , , . , , , .

    ( , ).

    , .

    () .

    ( 02-01-00326).

    ..

    () , ,

    , , , . , , , , . , , , .. , , .

  • 36

    , , . , , , , . , () .

    , , () [1] () [2]. .

    . () . . , . , , . , , . , .

    () , . . , . - [2]. , . , , , , , . , . , - : , .

  • 37

    , , -, , -, , . -. -, , , .

    , , , . , , , . , . , , . .

    , - . - . , . . , . , , , . , -. - , .

    1. ..

    . ; , 1975 311. 2. .. //

    . 1996. - 1,2 .239-281.

  • 38

    .. , .. ( )

    . . [1] . . .

    .

    , () ( ) ( ). - . , .

    , 1L . , . . , , . , . , , , 85-90% . , . , .

  • 39

    . , . , , , , , . ScX ScY [2]. . .

    .

    . . .

    . , . . , , . . , - . , , . , , .

    . .

    . : . : , .

  • 40

    . , . , . ),,( NNN - . , . , , .

    ,

    . , ScX . . 0.8 0.9. 1.0974 1.7172 . , , , 7.2584 4.6738 . , 2 4 , , .

    , ,

    . . , , , (- , ).

    (00-15-96108) ( 0392).

    1. .., .., .., ..

    . // (-9): 9- . .: . . / .: - -, 1999. .149-151.

    2. .., .., ..

  • 41

    . // (-10): 10- . .: . . / .: - -, 2001. .176-179.

    .

    .. ()

    , . )(A }|)({ DA = . . : )(maxarg)(* AA

    A=

    . )(A

    . , ( ) , . , , , , . , , , , . , . , , . (.. ) [1].

    , .

  • 42

    },...,1{: lRK n , . },...,{ 1 qSS . n- :

    nRX }|{)( XSSX iidf

    =

    : )(minarg)(* YA

    A

    = (1)

    )}()(|{ iii SKSASY = . , .

    , , . , . X :

    )}()(,),(:),()(|{ iin

    iii SASASSRSSKSASX

  • 43

    qqddXYAR ++++= ...))()(()( 11 (3) .

    , 1) 2) , .. ,

    3) ,

    . 1. (3)

    1= :

    1 21 2

    10 ,0 ,...,0 qd d

    qR q q < < < < < <

    ),(min jiji SSR = .

    , , (3) . , , . , (.. ) . ,

    2 ( ). 0>C , C

  • 44

    , . , .

    1. .., .. ., 2

    ., ., 1979. 2. .., .. // .:

    , 1974.

    .. ., .. ( )

    , , . [1-3]. , .

    [2-5].

    () M Modi n ( ) , .

    1 . PkMi

    PjMi , M i ,

    ( ) ( ), 1/ 2( ( , ))i i i i i ii M M M M M MM k j k j k jP P P P D P P = +% % % % D , , . , D , , . , .

    , Modn ( ) ,

  • 45

    :

    ( )( )

    1 P P

    P P

    Modk j

    MM Mod

    kM

    jM

    n

    ii n

    i i

    ,

    ,

    ( )( )=

    .

    , ,

    , , i ( 0.5 (0,1] D).

    1 . ( ) , , i :

    1. ( )0 1 i , 2. ( ) ( ) i i, ,= ().

    ( ) ( ) ( ) i i i, , , + ( ). ( ) = i , 0 (

    ,

    Mi M Mi i )

    5. ( ) = i , 1 6. ( ) ( ) ( ) i i i, , ,= = 1 . 7. ( ) ( ) i i, ,= . 8. ( ) ( ) ( ) i i i, , , = + . 2.

    , , .

    ,

  • 46

    3. , , .

    , ,

    , ( ) , , ( , , ). [3] , , , .

    4. (), .3 [ 2].

    5. (), .2 [3].

    . , . , . .. .

    01-01-00839.

    1. .., .. . : , 1999, 212 .

    2. .., .. . // , 1998, . 361 (2), .174-176.

    3. .., .. , . // (-99). , , 1999. .151-154.

  • 47

    4. .., .. . .: , 1991, 336 .

    5. Gaifman H. Concerning measures in the first order calculi. // Israel Journal of Mathematics, v. 2 (1), 1964, p. 1-18.

    .. ()

    - [1]. , (105107 ), . .

    , , . , , [2]. , , ( ) . , , .

    , ( ). , , , . , .

    , , . . [4].

    .

  • 48

    . .

    , . . , , .

    . , . , .

    , , , , , . . .

    . , .

    . , . ( ), [3].

    ( 02-01-00325, 01-07-90242) . : www.ccas.ru/frc/papers/voron03qualdan.pdf.

    1. . ., . . .

    . , 1974. 2. . .

    // 7: . . , 1995.

  • 49

    3. . . // : . . , 2002.

    4. Vapnik V., Levin E., Cun Y. L. Measuring the VC-dimension of a learning machine // Neural Computation. 1994. Vol. 6, no. 5. Pp. 851876.

    .. ()

    , - . , . , 1 2 . () ( ) ( )1 2n i if x f x = , ix

    1i ,n= .

    nB A< < . , 1 , n A 2 , n B . A B . A B 1Q 2Q [1].

    , . ix . , . :

    ( )( )

    1 1

    2 2

    in n

    i

    f x ff x f

    =

    .

  • 50

    . , :

    ( )1

    i i i

    i i i

    y f x , ,

    x , i ,n

    = +

    = + =

    i i ; i () ; .

    , i i ,

    ( )2 i ( )2 ix 0i = . [2].

    :

    ( )( )( )

    ( )( )

    2 2

    2 21

    12

    ni i i i

    i ii

    f x , xF

    x

    =

    = +

    .

    ( )D . , M , [3]:

    2kt

    k t

    FM

    = =

    1k , t ,S= ; S .

    jf .

  • 51

    ( ) ( )2

    1 1 1 1G

    Q Q f x, f x, dx = ,

    ( ) ( )1

    2 2 2 2G

    Q Q f x, f x, dx = ,

    1G 2G , 1 2 .

    A B , A A B B , .. . :

    ( ) ( )1 1 2 21A A Q Q Q Q ,

    ( ) ( )1 1 2 21B B Q Q Q Q .

    , . . .

    ( 02-01-96023).

    1. .., .. . .:

    , 1984. 208 . 2. .. .

    . .: , 1990. 320 .

    3. .. // . .. , 1999. 575. . 80-86.

  • 52

    nR .. ()

    ( ) sup | |Ey E

    d x x y

    = nE R

    ( . [1-3]). E . E , ( )Ed x . [1] k - k - ( 2k ). .

    nE R , kE C , 2k , nU R - , a) x U E b) U E

    ( )kEd C U . : ( )f z - z U E . A U , ( )f A . E - , E , ( ) 0f A =

    E 1

    2 21 2 1 1 2 1

    1( , ,..., , ( , ,..., )) |

    nn n i

    it t t t t t t r

    =

    , kC , (0) 0 = , grad (0) 0 = (.. n- E 0 ). , , n- E ( ). 1n .

    , 2 (0)D i E 0

  • 53

    , 1.. 1i n= . B A ( )Ed A , S -

    . E E B ( )f A E S I , S E ( )f A . , ( )A f A

    E 0 , 0(0,0,....,0, )A y= 0 0y > . S E

    0 E B , i S , 0

    1y

    .

    , A - , 0

    1i y

    > , 1.. 1i n= .

    , f U (., , 4 [3]). , V U , A V , 1( ,..., )nx x x V =

    ( )( ) ( ), ( ( ))f x t x t x= 1 2 1( ) ( ( ), ( ),..., ( ))nt x t x t x t x= , ( )t x r< . ( )t x

    ( ) ( )1 2 2

    1 11

    ( ,..., )n

    i i n ni

    t x t t x

    =

    +

    1( ,..., )nx x V ,

    ( ) ( ) ( ) ( )1 2 2

    1( ) 2 2 ( ) ( ) 0

    i

    nj j n i i t n

    i jt x t x t x t t x

    t

    =

    + = + =

    ( ), 1.. 1i it t x i n= = . , ( ) ( )( , ) 2 2 ( ) ( ) 0ii i i t nF x t t x t t x = + =

    ( ), 1.. 1i it t x i n= =

    A . , ( )k rC B , rB - (n-1)- r 0 , iF rV B ( 1)k . , ( ,0) 0iF A = i .

  • 54

    , 1 1

    1 1

    ( ,..., ) 0( ,..., )

    n

    n

    D F FD t t

    ( ,0)A .

    ( )( )2( ) ( , ) 2 1 ( ) ( ) ( )i i i ii t t t n tF x t t t x t = + + ,

    ( ) 20( ) ( ,0)

    1 (0) (0) (0)2i

    i i ii t

    t t tF A

    y

    = + + =

    0 01 (0) 1 0i it t iy y = = < , . ,

    ( )( )( ) ( , ) 2 ( ) ( ) ( ) ( )j i j i ji t t t n t tF x t t t x t t = + ( )( )( ) ( ,0) 2 (0) (0) (0) (0) 0j i j i ji t t t n t tF A x = + = i j .

    , . , W A

    1( ) kt x C . 2.4 [1], ( )( ), ( ( ))( )grad ( )

    ( ) ( )E E E

    x t x t xx f xd xd x d x

    = = 1C -

    , , , 1grad ( ) ( )Ed x C W , .. 2( ) ( )Ed x C W .

    2k , ( ) ( )kEd x C W .

    A U , ( ) ( )kEd x C U . Q.E.D. ( 03-0100241)

    1. Galperin S., Differentiability of the Farthest-Point Distance Function //

    Proceedings of the IASTED International Conference on Automation, Control and Information Technology (2002), C. 539-543.

    2. Laugesen R.S., Pritsker I.E., Potential Theory of the Farthest-Point Distance Function , Can. Math. Bull. (to appear).

    3. Motzkin T.S., Straus E.G., and Valentine F.A. The Number of Farthest Points, Pacific J. Math. 3 (1953), C. 221-232.

  • 55

    .. ()

    , , , ( ), . [4]. , .

    [1] : , .

    - [2] , , . , [3] .

    , . , , . [3] , .

    , [3] .

    ,

  • 56

    .

    03-01-00810 .

    1. .. // . -.: , 1978. - .33. - . 5-68.

    2. . . - .: , 1980. - 336 . 3. ..

    //, , . .: , 1989. . 176-201.

    4. Vasilyev V.I., Gorelov Yu.I. The Synthesis of Forecasting Filters by Pattern Recognition Learning Methods // Pattern Recognition and Image Analysis, Interperiodica, 1997, vol.7, 3, pp.353 - 368.

    .. , .. ()

    , , . . , , . , .

    , , , (), . , .. , (, ), .

    fa_pri (; *) * , . L (, x) , x . fa_post (; *, x). *,

  • 57

    L : L = arg max L (, x). B * a_post , .. B = a_post [2]. , L B x (, x) . L = B . b = b(x), *. b c = c(), . fa_pri (; ) . ( c, D (c)) fa_post (; , x) u * [3].

    p*, p* , . m > 0 ( - ) n > 1. , m , , n . pL p* m / n. [2] pB p* (m+1)/(n+b+1), b > 1 ( , = b), , b.

    - Be (m+1, nm+b). pL = pB b = (nm)/m. L = pm(1p)n-m p* Be (1, b) [3, 4]. , , .

    , , , [1], , (1) b = (nm)/m p = 1/(b+1) b* p* , (2) D (p) b/[(b+1)2(n1)].

    , a_post = arg max L = p = 1/(b+1) = a_pri .

    , b

  • 58

    1: 20% ( ) b = 4.

    , b p

    Ip (m+1, nm+b) = , Ip -, , p+, (0, p+), p*.

    b [1, 3] : p+ p- ( 0,5 P < 1)

    Ip (m+a1, nm+b) = 1 P = (1)/2 Ip (m+a, nm+b1) = P = (1+)/2 .

    , , , Be (1, b) - Be (a, b) 1 a, b (.. ), . n, m ( = 0,900,99).

    , n / .

    ( 01-01-00885).

    1. ., . . .: ,

    1973. 2. . . .: , 1991. 3. . . .:

    - , 2002. 4. . //

    . . 1, 2003. : . . 27-56.

  • 59

    .. ()

    , , .

    , , - (). - , , , [1].

    , .

    , , . 1.

    , . , ,

    , , 500 . , - . 3000 4000 . 2000 3000 . , .

    2. .

    , . ,

  • 60

    , . .

    3. , , .

    , , .

    , . , .

    . . , , , .

    , , , . , . . .

    , .

    . , , , , .

    , ,

  • 61

    , , . ( : 01-07-97060, 01-07-90317, 01-01-00894).

    1. .., .., .., ...

    - .// . . 1999. .356.

    2. .., ... .// . . 1968.

    .. , .. , .. ()

    . , .

    [1, 2] , [3, 4, 5]. , ( ), , .

    , , [1], 1. . , .

    [3] 1, 2. , , . . 2

  • 62

    1. ,

    , [2], . .

    [4] , ( , ), .

    [5] , , . ( ) , . .

    C++ x86. mxn 0 1. (m, n) 10 . m=n, mn. 1-3 1-3.

    1. ( m=n).

    ()

    mxn 1 2 2/1 /1 /2 20x20 48 20 20 0,417 0,416 1 22x22 97 32 24 0,330 0,247 0,75 24x24 215 72 31 0,335 0,144 0,430 26x26 389 126 48 0,324 0,123 0,380 28x28 610 252 70 0,413 0,114 0,277 30x30 1 456 485 121 0,333 0,083 0,249 32x32 2 289 849 192 0,371 0,083 0,226 34x34 4 323 1 310 343 0,303 0,079 0,261 36x36 7 080 2 148 526 0,303 0,074 0,244 38x38 12 334 3 805 919 0,308 0,074 0,241 40x40 19 879 6 545 1566 0,329 0,078 0,239 45x45 81 083 21 177 4374 0,261 0,053 0,206 50x50 264 800 68 679 13440 0,259 0,050 0,195

  • 63

    050 000

    100 000150 000200 000250 000300 000

    20x2

    022

    x22

    24x2

    426

    x26

    28x2

    830

    x30

    32x3

    234

    x34

    36x3

    638

    x38

    40x4

    045

    x45

    50x5

    0

    ()

    1 2

    1.

    2. ( m

  • 64

    3. ( m>n).

    ()

    Mxn 1 2 2/1 /1 /2 30x30 1 456 485 150 0,333 0,103 0,309 40x30 5 734 1 078 275 0,188 0,047 0,255 50x30 18 847 2 583 426 0,137 0,022 0,164 60x30 42 757 4 236 695 0,099 0,017 0,164 70x30 125 420 5 655 945 0,045 0,008 0,167 80x30 235 072 9 732 1 579 0,041 0,006 0,162 90x30 13 178 2 030 0,154 100x30 17 497 2 714 0,155

    0

    50 000

    100 000

    150 000

    200 000

    250 000

    30x30 40x30 50x30 60x30 70x30 80x30 90x30 100x30

    ()

    1 2

    3.

    (m>500, n

  • 65

    2. .., .., .. - // . . .: , 1975. . 30. . 5-33.

    3. .. // . . "-6-2002", , 2002. . 1. . 203-208.

    4. .., .. , // . . . . . 2003. 11.( ).

    5. .., .. // . .: , 2001. 28.

    , .. , ..

    () -

    , [1]. . . .

    , . [2]:

    ( ) = =

    +=N

    nnm

    n

    mnmnmN PmBmAF

    0 0)(cos)sincos(, ,

    )12()!()!(

    )()(1

    1 ++

    = nmn

    mndttPtP mlnkklnm

    m 0.

    N.

  • 66

    . SO(3) [3] .

    .

    [4]. , , . . , . 148- () - .

    , ( ). - : 148- 148 , 500 . , .. 148 148- . , , . , , . , , , 1/3. , . . .

  • 67

    . Drug design

    . . - . .

    . , . , , . , (.1).

    1. .

    1 A00 = ()

    B00 2

    2 {A00, A10, A11} =

    ()

    {B00, B10, B11}

    3

    . . . . .

    .

    ( 01-02-16127, 01-07-90317, 00-01-05000), 107 6- .

    1. .., .., .., ...

  • 68

    - . .: , 1999.

    2. ., .. . 3. .: , 1970.

    3. ... . .: , 1991.

    4. .., . ., .., . . , . . ,..,. . , .. . . . . .: , 2002. .327-349.

    ..

    ()

    . ( ). [1][2]. (. [2]) , , .. . , , , . , , (. [3]). (, ), .. , , .

    . .

    , , , [4].

    ,- ,B , .

    , ,

  • 69

    . , , .

    1M , , , 0M . (i,j), , * , :

    *00,

    ~~),(),(}{

    |))()((min))()((minmax

    =

    = uvi

    jMvu

    uv

    ijMvuBB

    SSSS .

    : .

    : 1. .

    , . , ( , ). , , .

    2. , , . , , .

    , , .. ],[...],[ 11 nnE = , . , , , , . , .

    : 1.

    ))()((minmax))()((minmax00 ),(),(),0[

    uv

    ijMvuP

    uv

    ijMvu

    SSSSn

    =

  • 70

    , ],[...],[ 11 nnE = , , , , .

    . ,

    0)()()()( 1001

    1 +=+=iiii

    j SSxSxS jjj

    =j A

    jKS

    iii SSBpSQ

    S~

    1

    1 ),()()(1)(

    .

    , , ,

    nkgggS knni

    j ,...,1},1,0{,...)( 11 =++= ,

    nsgggS vusnvu

    nvuu

    v ,...,1},1,0{,...)(,,

    1,

    1 =++= . : 2.

    nsgs

    s ,...,1,,01,1

    :~ ** = =

    = .

    , , .

    , , ,B , .

    , , , . .

    03-07-06141, 02-01-00558, 02-07-90134, 02-07-90137, INTAS 00-650 00-370.

    1. ..

    // . 33, : , 1978.

  • 71

    2. .. () // . 1977. 4.

    3. .., .. // , // . . . . . 1979, .19, 3.

    4. .. // . . . . . 2003, .43, 8, . 1311-1315.

    r- .. , ..

    () ()

    , , . ( ). , . , . VCD () , .

    ),( nBDT . const= )(log)),(( nnBDTVCD = .

    r - , DFBSA - Decision Forest Building Sequencing Algorithm. .

    1. () nmT , , m n .

    2. 0> nm, r , r [1,2].

  • 72

    3. ( ) . r , r , , , . -

    nB , nmT , , . () , . , , .

    4. 1k . () , USED. , k - ( ), , , qk = , q , . ( nmT , ), . , . nmT , , , , . nmml TT ,, , ml < . mlT , . , USED, . , USED. , .

    DFBSA q r2 . rq 2 ().

    , DMFSA (Decision Making Forest Sequencing Algorithm) . n . .

  • 73

    . . , , ( DFBSA) . .

    DMFSA . , , . . r .

    ),,( rnDNF , , r , n . :

    !5.1),,(

    !

    12

    r

    r

    nrnDNFrn

  • 74

    , .

    1. .., .. r-

    // : , 2002. .54-58.

    2. . . // , 2002, 2, . 110-115.

    .. ()

    . . N , k . , (, ) - . k- X, j- t )(tx j .

    )(,...),( 1 njj txtx ,

    nttt ,...,, 21 , , j- . )1( +tx j (

    1+nt ). . , , 1+nt . [1]. 1t () N X (3-5) r, ( ). () .

  • 75

    ( ) . , .

    () . 2t . , [2]. , , (, 2N ). , ( ). n . () n . r+1 , , , ( ) . ( ), 1+nt .

    r . ( ). , , , .

    1. .., .. //

    .: . 1. .: , 1999, C. 62-67.

    2. .., .., .. // .: , 1970.

  • 76

    .. , .. ()

    , . [1]. , ; , ; , . , , , (, , ).

    , . : : ; : ; : .

    . : , .

    X k- x.

    - X r , r- -

    ( ) ( ){ }xhxhxH r,...,)( 1= , ( )xhi - x i- ,

    ( ) ( ) 1,101

    = =

    r

    iii xhxh , .. - H(x) r-

    . H(x). , x H(x) V , .

  • 77

    . , i- () i . A. X A ),( axK .

    ( )( ) = =

    =r

    i

    n

    ttiit xhaxKJ

    1 1),( . ,

    ( )h V , , .

    , . , . , , . ( )h V, [2].

    [1]. . , .

    , A B , , K(x,a) L(x,b). D(B), B. , A, , D(B). .

    [3].

    , . .

  • 78

    , :

    - ; - ; -

    ; - -

    .

    , [4]. , - . .

    ( ). , , : , , .

    ( , , ). .

    1. .., .. //

    .: . 1. .: , 1999.

    2. .., .. // . , 1, .: , 2003, . 144.

    3. .., .., .. - // . , 1, .: , 2003, . 141-143.

    4. .., .. // . , 1, .: , 2003, . 145.

  • 79

    ,

    .. ()

    . [1]. ( , ). ( ). k- " " - (. [2,3]). , . , , .

    . , ( ). k- ( ). , . .

    . , .

    . , .

    ( 02-01-00558) ( " " -1721.2003.1).

    1. .., ..

    // . . . . . 2000. . 40. 8. . 12641278.

  • 80

    2. .. k- // . 1967. 1. . 1620.

    3. .. k- // . .: , 1976. . 1. . 56-68.

    - .. , ..

    () ()

    . - , .

    () , . .

    L nm { }1...,,1,0 k , 2k .

    = ( )r ,...,1 , { }1...,,1,0 ki . [1,2], - L H , : HL L , H , . - L H , , HL ( )

    rr

    rr

    rr

    1321

    1321

    1321

    .....................

    ...

    ...

    ,

    pp rp ,,2,1 K= . -.

    ( )0,...,0

  • 81

    . , ( )0,...,0 - .

    kmnM - nm

    { }1,,1,0 kK , 2k ; rkE , 2k , nr , ( )r ,,1 K , { }1,,1,0 ki K .

    kmnML , rkE .

    ),( LC - - L , ),( LS - - L , ),( LB - - L ,

    ),()(1

    LCLCrkE

    n

    rUU=

    = , ),()(1

    LSLSrkE

    n

    rUU=

    = ,

    ),()(1

    LBLBrkE

    n

    rUU=

    = ,

    A - A .

    [1,2] , ( )LB ( )LS kmnM

    n mknm , 1> , 1 , 1

  • 82

    nkmn , 1> , 21

  • 83

    .. , ..

    () 10

    , [1] [2], , .

    , . , . . [3] , ( ) . , . . [4].

    . , . . [5] . , , , [6]. : , . , . . , , , .

    , .

  • 84

    . UCI [7]. AdaBoost, , SemaBoost. .

    , . , , , . , . , 3, . , .

    , 02-01-00325 01-07-90242.

    1. Breiman L. Bagging Predictors // Machine Learning. 1996. Vol. 24,

    no. 2. Pp. 123-140. 2. Freund Y., Schapire R. E. A decision-theoretic generalization of on-line

    learning and an application to boosting // European Conference on Computational Learning Theory. 1995. Pp. 2337.

    3. Freund Y., Schapire R. E. Experiments with a New Boosting Algorithm // International Conference on Machine Learning. 1996. Pp. 148156.

    4. Schapire R. E., Freund Y., Lee W. S., Bartlett P. Boosting the margin: a new explanation for the effectiveness of voting methods // Annals of Statistics. 1998. Vol. 26, no. 5. Pp. 16511686.

    5. . ., . . () // . 1987. . 187198.

    6. . ., . . // . 1999. . 367, 3. . 314317.

    7. Blake C., Merz C. UCI repository of machine learning databases: Tech. rep.: Department of Information and Computer Science, University of California, Irvine, CA, 1998.

  • 85

    . .

    () ,

    . . , , ( ), , . , , , .

    , , , . , , , , , ; . , [1], .

    , () , : ,

    ; ( ), ( ). , . , , ) , .. - ( ) , ; , ) , .

  • 86

    , , . ; , , .

    () , [3] (, , ).

    , . , . , , ; , , .

    f(.) --- , , --- . V , [2]. V f(.) P. V;

    U

    =

    VV

    , ( ), L(X).

    , V, , V1:

    I

    =

    VV1 .

    V1 , .

    V, . ,

    2112,11 (.)(.))(:;\(.) 21 ggPPVVg ,

  • 87

    >0 1, 2 g(.), ( V, ) . , , .

    *(g(.)): L(X),

    :

    ,(.)(.)min(.)(.)(.))(*

    gPggPgg

    =

    (*)

    P: L(X)V --- V.

    ; , 1.

    . . .

    .

    1. . . . // , 1983, .~269, 5, . 1061--1064.

    2. Pyt'ev Yu. P. Morphological Image Analysis. //Pattern Recognition and Image Analysis, 1993, vol. 3, no. 1, pp. 19--28. 3. . ., . . - // " -10", 2001 .

    .. , .. , .. , .. (, )

    . , ,

    1 : , --- , --- .

  • 88

    . . : , . , , . , , , , . (), [1,2] , , , . (...) , . . , , . , , . . , , - . , . , , . , , . , , . , .

    : ?

    , , , , , - . . ... , , , . , , , , , , , . ,

  • 89

    , , . , . , , , . , , . .

    , . , , , .

    . , , ( ), . , , , . , , , , . . , .

    , , , , . . , , . , , , . ,

  • 90

    . , , , .

    , . , , , , , . , . , , , , . , , , .

    , , . . , . , , . , , .

    , ,

    , , .

    : 1) , , . 2) : , . . . . .

  • 91

    . - , , , . , 0,3, , , .

    [3]. , 10 . . , , .. +1 -1.

    : , 0,3 , . , , .

    . .

    , , RR=0,415; BS=27,14. RR=0,444; BS=0,021. , . , .

  • 92

    0,00

    0,20

    0,40

    0,60

    0,80

    1,00

    1,20

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

    S

    ER

    LCRC

    LC RC

    1

    2

    0

    5

    1 0

    1 5

    2 0

    2 5

    3 0

    3 5

    4 0

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9

    S

    B S

    .1. ER S ( )

    ( ).

    , . , , .

    , , , . , , . [5] . .

    , . ,

  • 93

    .

    ( ..), , , . , -, , .. . . 20 - 25 , . . , .. , , . .

    1. A.G. Ivakhnenko. Polynomial Theory of Complex Systems // IEEE

    TRANSACTIONS, MAN, AND CYBERNETICS Vol. SMC-1, 4, October 1971, pp. 364-378.

    2. .. . , 1968, 3, . 57-73.

    3. .., .. // . : , 1965.-.317 323.

    .. , ..

    ()

    . , , .

  • 94

    .

    ),,( 1 paaA K= p n (+ 1, 1) , A . , .

    [2]:

    =

    =p

    kkWW

    1, nm

    kijk wW = }{ , ,

    kj

    ki

    kij aaw = k = 1, , p, i, j = 1, , n.

    , . , . nnp log/~0 [4] , p 0pp < , .

    , . , . , . , .

    u, v {+ 1, 1}, d , (u, v) = N 2d.

    paa ,,1 K , ,

    =

    >p

    ikk

    kiii aaaa,1

    ),(),( ,

    (N 2d)(p 1) < N. (1) n p:

    , p ,

  • 95

    2 / 1 1/( 1)d N p> . (., [1]).

    .

    . , , . n- N- , N >> . , N exp(n) .

    . X n, T n N ,

    f ,

    >

    =1),(,01),(,1

    XTXT

    f Ti

    ,

    W N m

    pu , p = 1, , m, g g {+ 1, 1}, Y m.

    (1), , , .

    , [3], . T , . ; . [3].

    . n = 6. 32 , 26 6. 32 3 , .

  • 96

    ; ijijw = , I,

    j = 1, ... , n, ij .

    ( ) = =

    ==m

    p

    xud

    i

    ppppp

    TzHTuHxExExE1

    ),(

    0,)(),()(),()(

    H , ),( xud p pu

    , ipz pu , :

    ( ) .,,0,,,,, 11 nruuuuz pnprprppr KKK =+= + ,

    , . , , T.

    , 01-01-00052.

    1. . . .: , 1971. 477 .

    2. Hopfield J.J. Neural Networks and Physical Systems with Emergent Collective Computational Abilities. // Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 1982. Vol. 79. P. 2554 2558.

    3. Kanerva P. Parallel Structure in Human and Computer Memory. // Neural Networks Comput., Denker, J.S., ed., New York: Am. Inst. Phys. 1986.

    4. McElliece R.J., Posner E.C., Rodemich E. R., Venkatesh S.S. The Capacity of the Hopfield Associative Memory. // IEEE Trans. Inform. Theory. 1987. Vol. IT-33. P. 461 482.

    .. , .. ()

    ,

  • 97

    ( ), , . .

    NNxxX = )...,,( 10 L

    LUUw = )...,,( 1 , MMnn = )...,,( 1 , = )...,,( 1 L ,

    .. ),,( wXX = , , = += =Li j nnn

    ii j

    iux 1 11)( ,

    1,0 = Nn , 0)( =iu j , 1...,,1,0 qj ,

    iq Uiuiu = ))(...,),(( 10 , Li ,1= ; = :{)(kU

    ,)...,,( )( 1)(

    0)( qk

    qkk uuU = ,||||0

    2)(

  • 98

    . Mnn ...,,1 , M X .

    ,max1min TnnT mm Mm ,2= , ; minT maxT ,

    minM maxM .

    , w , , j , i . Li ,1= 1 ii , i - , 11 +i , i - , i , . , w . X , w .

    , )...,,( 1 LUUw = . ),,( 10 = NyyY K : EwXY += )|,( , INE 2,010 ),,( = K ;

    I2,0 ),0(2I .

    , Y ,

    )|,( wX . N , minT , maxT , M q .

    . 1 , 3 w 4; , 9

  • 99

    , w ; , , ; 2, 1, 3 3 ; , .

    ,

    , , . , . . , . .

    , 03-01-00036.

    :

    n

    1N . 1

    4444 84444 7648476

    2n 1n 6n5n4nny

    1N 9n 3n

    nx n 0

    48476

    44 844 76 8n7n

    )2()3()2()1(

    0 0 n 0 n

    n)1(nu )2(nu )3(nu

  • 100

    .. , .. ()

    . , . , : 1) ; , , ( ) ; 2) / ; , , ; ; 3) .

    , , () , [1,2]. . .

    NNxxX = ),,( 10 K q

    quuU = )...,,( 10 = ),...,( 1 Mnn , .. ),( UXX = ,

    , = =Mm nnn mux 1 , 1,,0 = Nn K , 0=ju ,

    1,,0 qj K ,

  • 101

    xn , 1,,0 = Nn K . . Mnn ,,1 K , M X . max1min TnnT mm ,

    Mm ,,2 K= , ; minT Tmax .

    + qq uu ,,K

    10 ,,,,,, + qqq uuuu KKK , + ),( qq :),{( += qqQ

    }10 + qqq ,

    , q +q .

    +==

    ===

    +

    ++

    ,1,,1,1,,0,0

    ,,,,),,(~~

    qqjqj

    qqjuuqquu jjjj

    KK

    K

    ,

    ),,(~)~,,~(~ 10 UqqUuuU q+

    == K .

    )~,,~(~ 10 = NxxX K

    = +

    =Mm nnmmnnn mm uqqux 1 ),,(

    ~~ ,

    1,,0 = Nn K , ,0~ =ju 1,,0 qj K ,

    )),(,,),(( 11++MM qqqq K

    MQ= . =X~ ),(~ UX , ))(,(~ UXX ,, X ,

    U , . ,

    EUXY +|= ),(~ , IE 2,0 , ,

    M , ),(~ UX | )( UX | .

  • 102

    maxmin ,, TTN , q U . .

    . , . , X~ Y ; , , . , . .

    ,

    )= =+ =)

    +

    ,(1

    2 min}2{,(M

    m

    q

    qjjnjj

    m

    m

    muyuS ,

    MQ M . . , . , . , . , .

    , 03-01-00036.

    1. . ., . . // . . . . 2000. . 3, 1(5). .137-156.

    2. . ., . . , // . . . . 2002. .5, 1(9). . 85-104.

  • 103

    .. , .. ()

    , , , , , , . , , , , , , . [1].

    . . . , . , . , : , .

    ,

    , [2]:

    =

    YNaN

    dtdN

    , 0 , >a , (1)

    ANY = , 0>A , 10

  • 104

    .

    , (1)

    ),;()1()1( 11 axFxxax tttt =+=

    + . (2)

    , ,

    ),( xf . , , , . . [3]

    (2) :

    ),,(1 axfx nn =+ , (3) - . , ,

    : . .[4]

    : , .

    . , , . )(wd = , d - ; )(w - ,

    2 [5]. ,

    , , , ,

  • 105

    , (. 1). , : , . , .

    , , , (. 2).

    , , , . , , . , , .

    1. .. . -.: ,

    1990.- 311 . 2. .-. .

    .- .: , 1999.-335 . 3. . . -.: , 1980.-480 . 4. . : . -.:, 1988.-240 . 5. .., ..

    . -.: , 1973. -424 .

    . 2.

    . 1.

  • 106

    .. , ..

    ()

    - [1].

    ( ), . ( , , , -) . , [2] , [3] - . , . . , . - .

    :

    = .,0

    ,1),,(

    2121 jjj

    jjjcxc

    xccP

    njcc jj ,...,2,1,

    21 = , - .

    { }liiii

    SSSN ,...,,21

    = - iK . njxccPSP jjjNi ,...,2,1),,,()(

    21& == , ),...,,( 21 nxxxS = , :

  • 107

    iN ,

    )(),( 21 jNS

    jjNS

    j xMaxcxMincii

    == .

    1 . , .

    . 1. .

    , ( 1), . , , .

    , 0 , iK , iP , , .

    , , . iK

  • 108

    k , k - . : j- - , j - iK iP . , , . [4-5]. .

    ()

    . 1-

    , . 2-

    , .

    3- , .

    ( 02-01-08007, 02-01-00558, 02-07-90134, 02-07-90137, 03-01-00580), 7, 17 ,

    1. ..

    . , , , 1978, . 33, . 5-68.

    2. V.V.Ryazanov, Recognition Algorithms Based on Local Optimality Criteria, Pattern Recognition and Image Analysis, 4, 2, (1994), 98-109.

    3. Ryazanov V.V. About some approach for automatic knowledge extraction from precendent data // Proceedings of the 7th international conference "Pattern recognition and image processing", Minsk, May 21-23, 2003, vol. 2, pp. 35-40.

    4. .. : . , 1995. 69 .

    5. .. . 1996.

  • 109

    .. ( )

    , , ()

    { }MixxxxX iiniiii ,1),,,,,,,( 21 = KK , iX - i , , ,1, nxi = -

    n iX , i - , iX , ,2},,,2,1{ KKK K - , M - . , . . , . , , . .

    [1], , . , , . nks

    },,2,1{ ,,1 , nikx si K=

    siii kbxa ,1 , = , (1)

    - ,

    ia ib - ,

  • 110

    . n -

    sk - skP ,

    . . , , . , , . [2], (1), . , , , , , , , . , , n -

    ii ba = (1) n .

    iX jX x [1]

    Dxxxji // = ,

    D - x , ,

    = x/

    >>

    jiij

    ijij

    jiji

    bababaDbabaDba

    0 /)( /)(

    .

    : , ,

  • 111

    .

    . . . , m , . , . m . . , , m . , , , . , , , . .

    , . . . , .

    , 02-01-00274.

    1. Kotelnikov I.V. A Syndrom Recognition Method Based on Optimal

    Irreducible Fuzzy Tests// Pattern Recognition and Image Analysis, Vol. 11, No. 3, 2001, pp. 553-559.

    2. .. // . / .

  • 112

    .., . , ., 1995, .71-86.

    .

    .. ()

    , , , , . , , , . , . , ( ) , . , , , .

    ( ) i

    ii xy min (1)

    x , y (), , .

    . 1. [1-4]

    . -, [5,6] , -,

    ( ) ( )( )tt 21 = , ( ) 21 uu = , 2 , 1 (-). ( )t2 ,

  • 113

    1, . [7]

    ( ) ( )2/exp 2xxx = , > 0 . ( )t = 1 . .. [4].

    . , . ,

    ( )( ) min, i

    ii xy , (2)

    , ( ) , .

    ( )[ ]{ } min2/,exp 2 i

    ii xy , (3)

    , , Neural Network Constructor [8-10].

    , 20 , 8

    . ijx : i = 1,2,...,20; j = 1,2,...,8 , N(0;3). :

    i

    j

    ij

    i xy += =

    8

    1, (4)

    i N(0;3). . 17 = 30 18 = 15.

    3 : ( ), ,

  • 114

    [6] , . , , 17 18 . 2 (,) . 1 .

    1. . 2R 2 2s R eff stb 0,97 3,29 8,79 5,50 1,00 0,00 0,97 3,29 8,67 5,37 1,00 0,02 0,92 6,56 6,65 0,09 0,50 1,00

    : 2R , 2 , 2s , R , eff stb . [2-4].

    8- 2 , . , , 17 , 18 . , , .

    -40

    -30

    -20

    -10

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

    Model

    Control

    17

    18

    -40

    -30

    -20

    -10

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

    Model

    Control

    17

    18

    . 2. . ,

    ( [6]) ( , ),

  • 115

    . , , , . p/n0 n, p , , n [1,5,6].

    , . , , , . , .

    1. . . .: , 1984. 2. .. . //

    , 8, 1995. 3. .. : ,

    . // , 6, 1996. 4. .. : , ,

    . .: , 2000. 5. ., ., ., .

    . . .: , 1989. 6. .., ..

    . // IX (-9) .: , 1999.

    7. .. . . - . .: , 1974.

    8. .., .., .., .., .., .. NNC . // VII " ", , 2001.

    9. .., .., .. . // , 1, 2002.

  • 116

    10. http://lmgdd.ibmh.msk.su/NNC

    -

    .. , .. ()

    [1] ,

    , - . , q

    , 1,...,k k q = . ,

    rkji + .

    , q , , N - .

    , p - p . [2] .

    , , . , . , , , , . , , , , . [1] : i j k + 1{ }

    qr ,

    .

  • 117

    .

    (). . , - , . , , - [2], , . [3].

    -II (

    ), . , : i - j + k {r}q j k . - -II -III, - , [1] . -II.

    ))(exp()( += tit ,

    0, , q : { } .1qr N : ))(,),(),(( 21 ttt N K= , p p -, :

    1 2( ( ), ( ), , ( )), 1,.., .Nt t t p = =K

    m -

    1 1 1 2 2 2 ( ( ), ( ), , ( )),m m m N N mNa b t a b t a b t = K

    { }Nia { } Nib - : ia - , -1 +1 a

    a1 ; ib - , b mi - , b1 . , [0,1]a ,

    [0,1]b - . ,

  • 118

    - [3], m - 1N >>

    22 2Pr exp (1 2 ) (1 ) .

    2errNq a b

    p

    , q , -II .

    , ,

    22 2

    -II(1 2 ) (1 ) .

    2a q b = , q

    -II, q2 , 2 -I [1] - [2]. N - , .

    -II . N=100 q=32 200 , 90% ( 0.9)b = . , , : p=2000 ( =20) 65%, p=5000 ( =50) 50%. , , , , q 256.q =

    - .

    01-07-90134 ( 2.45).

    1. .., ..// , . .,

    2002, .383, 3, 318-321. 2. Kanter I. Potts-glass neural network // Physical Review A, 1988, v.37,

    p.2739-2742. 3. .., .. //

    , 2003, 10 ( ).

  • 119

    .. , .. ()

    1 . ,

    [1], [2] N is :

    i,j 1min ( ) ( , ) , , 1.

    Nij i j ij ji iE J s s J J s

    =

    = = = =

    s

    s Js srr r r

    (1)

    ),...,,( 21 Nsss=sr

    - , - N (, ..), )(s

    rE

    , 1( )N

    ij i jJ ==J ( , ) .

    , , )(s

    rE ,

    1( 1) sgn ( ) ,

    Ni ij j

    js t J s t

    =

    + = (2)

    . . , , , N2 sr 40N > .

    , [3]. . )( 3NO .

  • 120

    2 . , *sr , ,

    , J , .

    , J

    )(ifr

    , i :

    ( ) ( ) ( ) ( )1 2, , ( , ) , , 1, ;

    i i i ji N ij i j N = = =J f f f f

    r r r rK K

    ij - . :

    ( )(1) 2 (2) 2 ( ) 21 2( ) ( , ) ( , ) ( , ) .NNE = + + +s s f s f s fr r rr r r rK (3) , 1 -

    1 , 2, ,i i N >> = K (1)

    , )1(fr

    . )1(f

    r:

    ( )(1) (1)1 11

    * sgn ( *, ) | | | ( , ) | . N

    ( ) ( )i i i

    is f i f

    == = s f s f s

    r rr r r

    , (1) . , J

    . , . , )( 3NO , .

    1500 J -

    500 (15x15), (16x16) (17x17) . [-4,+4], 0. , ,

  • 121

    (1); - . , 7- (1) (7), ,f f

    r rK 3

    )3()2()1( ,, sssrrr

    . , 21 (2), ? ( .)

    , ( 1500 ) , , 3- , , 0.8. , , , 7- , 0.97.

    , ( )E sr , , 1, 21- .

    ( ) )( 3NO . , (1). J ( ).

    2 310 10 , , , , ? .

    - .

    ( 01-07-90134, 01-01-00090) -1152-2003-1.

    1. Hertz J., Krogh A., Palmer R. Introduction to the Theory of Neural

    Computation. Addison-Wesley, 1991. 2. .., ..

    . , , 1998. 3. Kirkpatric S., Gelatt C.D., Vecchi M.P. // Science, 1983, v. 202, p. 671.

  • 122

    .. , ..

    ()

    - , -

    0 ln p ~ N/ N N- ( ). , . , . [1],[2]. .

    N- {Y}, (=1,2,,p), . Y RN - X , {X} (). ; X. : YRN , Y , X , . N- . , RN , .

    {Y}

    {X}. N- Y=(y1, y2 ,, yN), { }0 /1iy = . n , m+1

    , N=n(m+1), . k, , (0 - "", 1 - ""), m 2mk q = .

  • 123

    x Rq ( mq 2= ) : x=ek , ek - k- - Rq. , YRN 2m- , Rq: X=(x1, x2,, xn).

    , Y=(01001001) (0100) (1001). ( "4" ) x1= e4 q=8, ( "+1") - x2=+e1 . YX=(e4, +e1).

    {Y}, p {X}, [1],[2].

    m . , , .. X Y. , m, -, ( ); , -, 2m - . , , , .

    . Y=(s1y1, s2y2, , snyn) - - , si - , s yi , 1s . , s . , 50% - 0.5s , - 50% ( ) 50%, .

    - :

    [ ]2 2(1 2 )exp 2(1 )

    2m

    errn sP n s

    p

    (1)

    , N 0, :

  • 124

    [ ]2 2(1 2 ) 2(1 )

    2 lnmn sp s

    n

    = (2)

    m=0 , p 0p . 2(1 ) 1s , m (1), (2).

    , (2), , m .

    , . . , , , . 20% .

    ( 03-01-00355 01-07-90308).

    1. .., ..// , . .,

    2002, .383, 3, 318-321. 2. .., .. //

    , 2003, 10 ( ).

    .. (. )

    ,

    - ; , , , . . , , ,

  • 125

    ; , , . [1,2,3], , . , x(t) )(tn ( An). :

    ,)()()(0

    dttttxA nT

    n = (1)

    )(t - .

    An .

    , . , , . . .

    , [4] An, , , . , , .

    1 , , [0,T] ( 14). 2 , .

  • 126

    ( ) .

    ]. ( 01-02-16127, 01-07-90317, 00-01-05000), 107 6- .

    -6-4-202468

    10

    0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7t

    . -

    .1.

    -40-30-20-10

    0102030

    0 1 2 3 4 5 6 7t

    . 1- . 1- .(.)

    2- .. .2-

    .2.

    1. .. . . .74, , , 1987.

  • 127

    2. .. - . III . , 1990, .52-77.

    3. .., .., .., .. . . // .: , 1999, 357., .

    4. .., .., .. . // . . , 2003, .56-62.

    .. , ..

    ()

    . , , .. , .. , .. , .. . [1,2,3,4].

    [5,6], . , .

    , a nXXX ,...,, 21 ( ) () mYYY ,...,, 21 ( ).

    ,1

    =

    =n

    jX

    defX jDD

    ==

    m

    jY

    defY jDD

    1,

  • 128

    jXD , jYD - jX jY

    . f ,

    XDx YDy , , f , - .

    , , Mf [6], M - , ( ). [7].

    F c f( , ) c , ),/()(),({ xypxpyxpc == ,XDx }YDy . )(K . c , )|( xyP .

    , ( , )t t tx y X Yp P x E y E= x tXE

    y tYE , | ( | )t t ty x Y Xp P y E x E= , ( )

    t tx Xp P x E= ,

    ( )t tY Yp P y E= , tXE ,

    tYE .

    =

    ==M

    t

    tx

    t pKfcF1

    1)(1),( , |max( )tY Y

    t t ty x y

    E Wp p

    = [7].

    c f x0 ( ) , :

    ),(inf),(0

    0 fcFfcF f = , 0 - .

    , , , V x yi i

    i N=

    =( , )

    ,...1

    Q V f( ) = , f x( ) , N - . , f x0 ( ) , .. F c f F c fN ( , ) ( , ) 0 . , Q V( )

  • 129

    . Q EF c fN ( , ) , N , f .

    c ( ) ( , ) ( , )c F c f F c f= 0 , f

    , F c f F c ff

    ( , ) inf ( , )

    =

    .

    , () .

    Q N ( , ) ( , ) ( , )c N EF c f F c fN=

    , f f, . :

    ( , )c N ( ), N ( , )c N 0 . , Q c N, , :

    ),()(),(),( 0 NccfcFfcEFN ++= , F c f( , )0 X Xn1,..., .

    ),( fcEFN ( 3212 N ) ( 5,4,3=M

    5=M ) 3=n 2=m . , , ),(30 fcEF 4=

    M , ),(30 fcEF 5=M ,

    23 ),( fcEFN

    3=M . , 01-01-00839

    1. .., .., .//

    : , 1970 2. .., .//

    : , 1979 3. .., .//

    , . , 1976. . 18, .1-185

    4. ..,

  • 130

    .// .., 1995, . 341, 5, .606-609

    5. .., .. .// " ". . , , 1997. .54-61

    6. .., .. .// : - - , 1999, 212

    7. .., .. .// 22002 , , 2002, .172-179

    .. , ..

    (-) 1.

    s ( ){ } ( ) ( ) ( )( ){ } 1,03211,0 ;; == ss nqnqnqn (1)

    (). ( )nq1 , ( )nq2 , ( )nq3 - n - , 1,...,1,0 = sn .

    n - n -

    ( ) ( ) ( ) ( ) knqjnqinqnq ++= 321 , (2) i , j k - . () [1], ,

    ( ){ } ( ) ( ) ( ){ } 1,03211,0 ++== ss knqjnqinqnqQ , (3) ( ){ } 1,0 = snpP

    Q . ( )( ) 1,0 = snN P .

    ()

  • 131

    . . [2,3].

    2.

    =+++=+= kbjbibbrb 3210sincos ( ) sincos 321 krjrir +++= , (4)

    12322

    21

    20 =+++= bbbbb , 1

    23

    22

    21 =++= rrrr , 2 -

    , 1b , 2b 3b . b .

    1. Qg Ng , Q N :

    ( ) ( ) ( )

    ( ) ( ) ( )21

    03

    21

    02

    21

    01

    1

    03

    1

    02

    1

    01

    +

    +

    ++=

    =

    =

    =

    =

    =

    =

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    nqnqnq

    knqjnqinqgQ , (5)

    ( ) ( ) ( )

    ( ) ( ) ( )21

    03

    21

    02

    21

    01

    1

    03

    1

    02

    1

    01

    +

    +

    ++=

    =

    =

    =

    =

    =

    =

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    s

    n

    nnn

    knjning

    N .

    2. kbjbibbb 3210 QQQQQ +++= kbjbibbb 3210 NNNNN +++= ,

    Qg Ng OZ ( k ):

    ( )jgigb 12sin2sin

    cos QQQ

    QQQ +=

    , (6)

    ( )jgigb 12sin2sincos NN

    N

    NNN +=

    ,

    3arccos2 QQ g= , 3arccos2 NN g=

  • 132

    Qg Ng OZ . 3. Q N :

    1= QQ QQ bbz , 1= NN NN bbz . (7)

    4. zQ OZ zN 2 .

    kbz = sincos , (8)

    mz

    z

    ml

    ml

    =

    Q

    N

    ,

    ,arg2

    , llm ,...1,1,...,= , (9)

    ( ) ( )( ) ( )( )

    ( ) ( ) =++

    =

    =

    1

    0sincos

    !!

    412 s

    n

    nimmllm nenPml

    mll

    ( ) ( )( ) ( )

    ==

    1

    0

    * sin,s

    n

    lm nnnY , (10)

    ( ) , , Q ; ( ) ( )( )nnY lm , - l m ; ( )( )( )nPml cos - ; ( )n , ( )n - n - Q .

    5. :

    kbjbibbbbbb z +++== 3210*

    QN , (11)

    =1322022310 QNQNQN bbbbbbbbbb zzz

    000101 QNQN bbbbbb zz ,

    0320011002301 QNQNQNQN bbbbbbbbbbbbb zzzz ++= ,

    2001300310022 QNQNQNQN bbbbbbbbbbbbb zzzz = ,

    ++=1312011022 QNQNQN bbbbbbbbbb zzz

    232030 QNQN bbbbbb zz + .

    3.

  • 133

    .

    01-01-00298.

    1. / .., .., .., .. , .., .., ... .: , 2002. 592 .

    2. .. . . // 6- . -6-2002, .1. ., 2002. .352-356.

    3. A.N.Leukhin. Parameter Estimation of Quaternion Signal Rotation on the Base of Spherical Analysis. Patt. Rec. and Im. Anal., Vol.13, No.1, 2003.

    .. , ..

    ()

    . , .. N , N2. [1] , , N+M , : N1 - ; M {0, } - .

    , . . N , N+M , , (M).

    1. 1. .

    :

  • 134

    1). , N . N , , , .

    2). , , (), , N , , . - N :

    N ;

    N ;

    N .

    N (, N 108109) / . [1] , , N , M , . , ( ) N.

    3). , , : , N . N . , , .

    4). , - , : M , (, , , ).

  • 135

    ( ) , - . : , / , .

    [1] . , , . , , .

    , , . , , N , M . - , N , .. , . ( ) , , .

    . ( , , , , , ..) , .. "" . "", .

    ,

  • 136

    . , , , .. , , .

    , . - .

    1. .., ..

    // . 2002. 5. .5-12.

    .. , .. , .. , ..

    () .

    m- . , . . - ( ), m- , .

    , .. . , . , , . , [1][3], , ( ) ( ).

  • 137

    1. ..

    . // , 2001. .41, 11. .16971705.

    2. .., .. . // , . .: , 2001. .89107.

    3. .., .., .. . // . : . .: , 2002.

    .. , .. , ..

    () [1] , q,

    , : q f (n, , ), f , : .

    Z (m, q) U LP {M} , Z, f (n, , ) = 4/ (1 ln /4 ln /3), , , , Z , Z ( ),

    f (n, , ) = (1 (ln /5 /2)/ ln (/2)). f

    n, 1 , 1 .

    . . , > 0 1 -

    U LP {M}, Sq ,

    , q U LP {M}

  • 138

    q (2w ( em + L)(log (mL + 1) + 1) 1 f (n, , ), w n; e < L.

    , , .

    1. . ., . . . .:

    , 1979. 448 .

    .. , ..

    (, )

    = Ai ii zxy )()( , A )(iz , { }Nty tt ,...,1);,( = . , || An = , , N . , , ( ) AA = Ai ii zx )()( , , .

    , [1] , [1]. , , , .

    RVM (Relevance Vector Machines) [1], () ,

  • 139

    , . SVM (Support Vector Machines) [1], , , kernel function ),( K ( [1] ), . SVM RVM = Ai ii Kxy ),()( ,

    },...,1,{ niAA i == , , , , .

    , ,

    = ),(K = n

    i iixx

    1)()(

    , , , , .

    y

    ==n

    i iiT zx

    1xz

    2 : += xzTy , 0)(M = , 1)(M 2 = . (1) nTn Rxx = ),...,( 1x , , , , ir ,

    ni ,...,1= , ),...,( 1 nrr=r . y

    ),|();,|( 2IxZyZxy = TN ,

    xzT

  • 140

    I2 . ( ))(Diag,|)|(0 r0xrx N=p

    )(Diag r . , [ ]( )IZrZ0yZry 2)(Diag,|);,|( += Tf N (2)

    [ ] IZrZ 2)(Diag +T , r .

    (1) 0=ir , , , .

    ),( rx N

    ( )),(),,(|),;,|( rRrxxZyrx = NNNp N , yZrRrx ),()1(),( 2 = NN ,

    TN ZZrrR )1()(Diag),(

    211 += , )1,...,1( 1

    1nrr=

    r .

    ),...,( 1 nrr=r

    2 (! .). (2) = ),( NN r );,|(maxarg ),( Zryr f . , EM [1,2]:

    .);,|(log),;,|(maxarg

    ,)|(log),;,|(maxarg

    )()()1(

    0)()()1(

    =

    =

    +

    +

    n

    n

    R

    kkN

    k

    R

    kkN

    k

    dp

    dpp

    xZxyZyrx

    xrxZyrxr r (3)

    , (3) . 10-15 , . , N ),...,( ,1, nNNN rr=r ,

  • 141

    , , hr iN , .

    .

    1. Akaike H. A new look at statistical model identification. IEEE Transactions on Automatic Control, 1974, 41, 716-723.

    2. Miller R.G., Jr. Beyond ANOVA. Chapman and Hall, London, 1997. 3. Bishop C.M., Tipping M.E. Variational relevance vector machines. In

    C. Boutilier and M. Goldszmidt (Eds.), Proceedings of the 16th Conference on Uncertainty in Artificial Intelligence. Morgan Kaufmann, 2000, pp. 4653.

    4. Vapnik V. Statistical Learning Theory. John-Wiley & Sons, Inc. 1998. 5. .., .., ..

    . .: , 1970, 384 . 6. Dempster A., Laird N., Rubin D. Maximum likelihood from incomplete data

    via the EM algorithm. Journal of the Royal Statistical Society, Series B, 1977, 39(1), pp.138.

    7. McLachlan G., Krishnan T. The EM Algorithm and Extensions. Wiley Series in Probability and Statistics. John Wiley & Sons, 1997.

    .. , .. (, )

    , , , . , , )(f , , ,

    )( f \ , [1]. , )(f , ,

  • 142

    .

    , , ,

    , ,

    nR )(),( xx , , , )(f , , .

    , . , , , . [2], .

    , , , , . , .

    [3], [3], ),( K , ( kernel function ), , , .

    , . , - . ,

  • 143

    , .

    , , ,

    )|( , , . )|( , .

    , , )(p , . , , :

    = dpK )|()|()(),( (1)

    )|( )|( (Conditionally Symmetrically Independent Distributions), [5].

    , )|( )|()( =x , , . (1) )(p , , . )(p ,

    (1), )|( . ,

  • 144

    )( ,

    = d)()|()( , (2)

    , )|()()|()( = , . (3) ,

    ...),3,2,1,( = ss , )|( 1 ss , (3) , )( . (3) , .. .

    (2) )(p (1). )|(

    )|(]2[

    )|()()|()(),( ]2[]2[ ==K ,

    === dd )|()|()|()|()|()|( ]2[]2[ .

    , (1), .

    , .

    1. .. .

    .: , 1979. 2. Duin R.P.W, De Ridder D., Tax D.M.J. Experiments with a featureless

    approach to pattern recognition. Pattern Recognition Letters, 1997, Vol. 18, No. 11-13, pp. 1159-1166.

    3. .., .., .. . .: , 1970, 384 .

    4. Vapnik V. Statistical Learning Theory. John-Wiley & Sons, Inc., 1998. 5. Watkins C. Dynamic alignment kernels. In: A.J. Smola, P.L. Bartlett, B.

    Schlkopf, and D. Schuurmans, Ed. Advances in Large Margin Classifiers.

  • 145

    MIT Press, 2000, pp. 39-50.

    .. ()

    [1] , , , . , . , , . , - . - .

    .

    . . () . , .

    . . , . .

    , , , . , .

    , - .

    ,

  • 146

    . . . .

    , , , . , .

    , , , . , , . , .

    . :

    21122211 xxaxaxay ++= , (1)

    MxyR },{ 11 = , M ( ). 2x ( , , , ). , 1x , 2x (0,1) , . 1. . 2 , [2]

    0.0

    1.0

    2.0

    3.0

    4.0

    5.0

    6.0

    7.0

    0 0.5 1X1

    Y

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5

    , /

    ,

    /

    3

    . 1. . 2.

  • 147

    . . 1.

    , y . , ( . 1 ):

    21121111

    1110

    )()(

    axaxaxyxaxy

    ++==

    , (2)

    , ]1,0[1 x )](),([)( 11101 xyxyxy .

    . , ( ). , , , ( ).

    -, . , , .

    . , . . , .

    1. .., ..

    . - .: , 1987.- 120 . 2. .

    . / . . : . ./ . .. . .: 1984. - 336 .

    3. .. // . . .-. ; 400; , 1982. - 33 .

  • 148

    . . ()

    , , , . . : , , , . , , .

    , , [1]. , ( ) , .

    [1] , , . , , . E R E R , R

    , R .

    , . , :

    ( ) 0~~E0~Esup~

    0

    RRRSRR

    ==

    ,

    , .

    . [3,4]. , , .

  • 149

    . 1 ( ) S(R0) , 5 .

    ( ), , , [1] .

    . , .

    . 2

    .

    . 1. .

    . 2. .

  • 150

    E R , E R E R . .

    , S(R0) , .

    1. . ., . . . // .:

    , 1974. 415 . 2. . .

    . // " ", - , , 1999.

    3. Nedelko V. M. An Asymptotic Estimate of the Quality of a Decision Function Based on Empirical Risk for the