Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

39
БИЗНИС ИНФО 1 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81 СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Број 81 од 19.01.2012 контакт call центар (02) 15015 www.mchamber.mk КОНЕЧНО ЕКСТРА ЛЕБ И ЗАШТИТЕНИ ПОТРОШУВАЧИ Македонија и Србија, двата големи трговски партнера, се` уште не може да се справат со нетарифните бариери во Нов Правилник за квалитет на пченичното брашно почна да се применува од почетокот на годинава КОНКУРЕНТНОСТА „ЗАРОБЕНА“ И НА ЦАРИНСКИТЕ РАМПИ „ОД КРИЗАТА НЕ СТРАВУВАМЕ, ТУКУ ИНВЕСТИРАМЕ“! „Витаминка“ од Прилеп тргнува во проширување и модернизација на погоните

Upload: economic-chamber-of-macedonia

Post on 14-Mar-2016

286 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Неделен бизнис информатор на Стопанската комора на Македонија

TRANSCRIPT

Page 1: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 1четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

Број 81 од 19.01.2012 контакт call центар (02) 15015 www.mchamber.mk

КОНЕЧНО ЕКСТРА ЛЕБ И ЗАШТИТЕНИ ПОТРОШУВАЧИ

Македонија и Србија, двата големи трговски партнера, се` уште не може да се справат со нетарифните бариери во

Нов Правилник за квалитет на пченичното брашно почна да се применува од почетокот на годинава

КОНКУРЕНТНОСТА „ЗАРОБЕНА“ И НА ЦАРИНСКИТЕ РАМПИ

„ОД КРИЗАТА НЕ СТРАВУВАМЕ, ТУКУ ИНВЕСТИРАМЕ“!

„Витаминка“ од Прилеп тргнува во проширување и модернизација на погоните

Page 2: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО2 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

КАЗНИТЕ СЕ ДРАКОНСКИ

Казните не се прилагодени на стандардот на компаниите. Драконски се. Ние сме имале случаи во неколку наврати да плаќаме казни, за кои се гледа дека не се со намера направени да се оштети нешто, дали државата или некој од странките.Но, секој што работи и греши. (Савка Димитрова, извршен директор на „Европа“ од Скопје)

СЕ ПОДГОТВУВА РЕШЕНИЕ ЗА НЕАКТИВНИТЕ ФИРМИ

Со ново законско решение ќе се решава проблемот со неактивните фирми кои со години стојат во базата на Централниот регистар. Станува збор за близу 27 илјади вакви компании кои немаат никаква деловна активност, не се пререгистрирани во регистарот или пак немаат потврдено податоци, како и за фирми за кои Централниот регистар започнал постапка за ликвидација, но истата трае предолго време. Во Владата веќе се прави детална анлиза на сите овие компании и се бара најоптималното решение за нивно бришење, кое нема да биде дискриминирачко за останатите компании, кои сами ги избришале компаниите и за тоа платиле одреден надомест. Важно е законот да не биде дискриминаторски, затоа што има и такви компании кои се труделе да поднесуваат дури и празни годишни сметки само за да си ја исполнат обврската и за тоа платиле одреден надомест. Не сакаме со Законот да дадеме порака дека подобро е да стои фирмата неактивна со години, ништо да не плаќаш и после Централниот регистар да ти ја избрише. Но, мора да се стави ред со фирмите кои со години се неактивни, некои од нив се и на црната листа и даваат нереална слика за стопанството во Македонија. Мора да се стави крај на тоа.

(Ванчо Костадиновски, директор на Централниот регистар)

ДОЛГОВИТЕ ВО АКЦИОНЕРКИ КАПИТАЛ

Долговите настанати во деведесеттите години, кои се резултат на нерантабилното работење на Железници, но и на ембаргото кон Србија и грчкото ембарго кон Македонија се товар за инвестициите кои ние сакаме да ги реализираме. Очекуваме државата нашите долгови да ги претвори во акционерски капитал. Тоа е единствениот начин.

(Оливер Дерковски, директор на МЖ „Транспорт“)

ЗАДОВОЛСТВО ОД ОПШТАТА СОСТОЈБА ВО ЕКОНОМИЈАТА

Политика што ја води Народната банка, што може да се види преку постигнатите резултати, заслужува пофалба. Буџетскиот дефицит и задолженоста кон странство се на ниско ниво. Денарот е стабилен и банките успешно го поминале стрес тестовите. Треба да бидеме задоволни од општата состојба во економијата. Индикаторите укажуваат дека ќе имаме раст во оваа година. Иако растот од три отсто, можеби е скромен раст, но во вакви услови тоа е еден индикатор кој укажува на оптимизам.

(Д-р Ѓорѓе Иванов, претседател на Република Македонија)

ПРОМЕНИТЕ НА СООДНОСОТ ДОЛАР-ЕВРОНЕ ГИ ЗАСЕГААТ ГРАЃАНИТЕ

Соодносот долар - евро постојано е подложен на промени, меѓутоа тоа не ги засега многу македонските граѓани. Само за илустрација ќе напоменам дека во 2000 година едно евро чинеше 0,8 долари, но пред некое време беше 1,50. Во последниве десет години, иако еврото ја зголеми вредноста во однос на доларот за речиси 50 проценти, тоа не значеше ништо за македонските граѓани, односно никој не се почувствува за толку побогат. Така што и сега, ако еврото во однос на доларот оди во обратна насока, нема да се почувствуваме посиромашни затоа што доларот ја зголемил вредноста во однос на еврото.

(М-р Димитар Богов, гувернер на НБРМ)

Покровители

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнерза 2012 година

на

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

СРЕДБИ ПОДВЛЕЧЕНО

Page 3: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 3четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Македонија и Србија, двата големи трговски партнерa, се` уште не може да се справат со нетарифните бариери во

размената

КОНКУРЕНТНОСТА „ЗАРОБЕНА“ И НА ЦАРИНСКИТЕ РАМПИ

Република Србија, во првите 11 месеци во 2011 година е втор надворешно-трговски партнер на Република Македонија. Северниот сосед учествува со 7,2 (751 милиони САД $) во вкупната надворешно-трговска размена на Mакедонија со светот, со 7,5 % (305 милиони САД $) во вкупниот извоз и со 7% (447 САД $) во вкупниот увоз. Всушност, Србија традиционално зазема едно од првите три места на листата на најголемите трговски партнери на Македонија. Таа размена на почетокот се одвивала во рамките на билатералната либерализација на трговијата, а од 2007 година во рамките

на мултилатералната преку имплементација на ЦЕФТА 2006. На стартот, ЦЕФТА-договорот обезбеди целосно либерализирана трговија, со што беа отстранети сите тарифни бариери! Но, за жал, и после 5 години од примената се`уште останаа многубројни нетарифни бариери, а дополнително беа креирани и нови. Дел од нетарифните бариери се последица на различната динамика и приоритети во процесот на апроксимација на националните законодавства со законодавството на ЕУ, па едноставно усогласеното законодавство во една земја станува нетарифна бариера за неусогласено законодавство во другата. Други, пак, нетарифни бариери се последица од меѓусебно непризнати акредитациони и други тела со овластувања, односно документи кои тие ги издаваат (наоди на фитосанитарни, ветеринарни и други инспекциски органи, непризнавање на сертификати за квалитет или технички карактеристики и слично). И на крајот, некои од нетарифните бариери се директна последица на капацитетот на администрацијата и институциите. Во овој дел, роковите во кои се извршуваат обврските се неразбирливо долги, а несфатливо високи се цените на извршените задолжителни административни услуги. На тој начин, администрацијата го забавува протокот на стоки, го поскапува извозот, односно увозот, ја намалува конкурентноста на производите и, свесно или несвесно, е во функција на неформална или нетарифна

заштита на сопствениот пазар, претворајќи се во механизам за собирање на буџетски средства. Заеднички излез од ваквите позиции е целосна либерализација на производите кои се најфреквентни во билатералната трговска размена и кои се носители на меѓусебната трговија. За производите за кои ќе се утврди заеднички приоритет, неопходно е регулаторно да бидат третирани на ист начин и едновремено да се воспостави меѓусебно признавање на институциите и документите што ги издаваат тие. Впрочем, тоа е дел од процесот на апроксимација, но со заедничка динамика. ЦЕФТА-договорот има задача да го усогласи регионот во заеднички пазар и тој да функционира на заеднички основи, што е подготовка за приклучување на овие држави кон единствениот пазар на ЕУ. Во спроведувањето на политичката одлука за проширување на ЕУ со земји од регионот, направен е првиот чекор со тарифната либерализација на трговијата со овој дел на Европа. Европската унија го повлече првиот потег. Но, нетарифната либерализација е условена од политичката волја и административниот капацитет на регионот. Претпоставка е дека се работи на двете позиции, но за бизнис-заедницата е отворено прашањето: со која динамика ќе се движи Западен Балкан кон обврските - Договорот за стабилизација и асоциjација (за Македонија од 2001 година) и ЦЕФТА 2006 (за сите земји-потписнички во имплементација е од ноември 2007 година). Љубица Нури

Стопанската комора на Македонија направи попис на отворените прашања и проблеми во соработката меѓу Република Македонија и Република Србија

Градежни производи

Групација на производители на керамички производи при Стопанската комора на Македонија реагира во врска со зголемениот увоз на керамички ѕидарски тули, којшто почна да се зголемува од 2009 година. Увозот од Србија учествува со околу 80% во вкупниот увоз, додека другиот дел е од Бугарија и Грција. Ваквата состојба придонесе и за драстично намалување на домашното производство, така што споредено со 2010 година (148.356 тони) со 2008 година (392.876 тони), е намалено за околу 62%, што продолжува и во 2011 година. Производителите на керамички производи истакнуваат дека на македонскиот пазар присутни се увозни керамички производи пласирани со ниски цени, а кои индиректно влијаат врз работењето на македонските тулани. Се претпоставува дека ниските цени на овие производи на пазарот се нереални,

од причина што царинската вредност не е запазена, а цената на транспортните трошоци реално не се прикажува при увозот. Ваквата состојба придонесува за се’ поголема нелојална конкуренција на македонскиот пазар, која директно влијае врз работењето на македонските производители на тули, а од друга страна државата на индиректен начин не може реално да го наплати, односно да го пресмета данокот на додадена вредност. За овие проблеми, Групацијата има остварено заеднички состанок со претставници на Царинската управа на Република Македонија, која во рамките на своите надлежности сигурно има преземено мерки. Но, состојбата и понатаму останува непроменета, така што увозот и натаму бележи пораст.

Керамички ѕидарски тули (во долари)

Извоз

2008 2009 2010 11 м. 2011

3.005.936 1.154.947 887.371 373.184

Керамички ѕидарски

тули (во долари)

Увоз

2008 2009 2010 11 м. 2011

1.503.617 1.744.005 1.205.365 3.862.546

Групацијата на производители на керамички производи предлагаат:

1. Доследна контрола на увозните фактури од страна на Царинската управа на Македонија, особено во делот на инпутите кои ја определуваат царинската вредност.2. Поголема контрола при увозот на градежните производи, па и на тулите, бидејќи сите градежни производи кои поседуваат СЕ-ознака и кои потекнуваат од ЕУ не се контролираат, а градежните производи кои не потекнуваат од ЕУ треба да се контролираат во наши овластени лаборатории (со одреден опсег на акредитација).

Прехранбена индустрија

1. При увоз на прехранбени производи од Македонија во Србија нашите производи се изложени на фито-анализи од страна на нивната Управа за заштита на билките, која

АКТУЕЛНО

Page 4: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО4 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

анализа изнесува од 170-200 евра по производ, односно по тарифен број. Забелешката од нашите компании се однесува на тоа што за секој увоз на ист производ повторно се врши фито-анализа иако се случувало истиот производ од истата македонска фирма да биде увезен претходно, а се случувало истиот ден од истата компанија со две транспортни возила да се увезува истиот производ и од двете возила за истиот производ земале мостри за фито-анализа и наплаќале поединечно за двете анализи.

Овие трошоци ги плаќаат увозниците од Србија, со што се зголемувале увозните трошоци на македонските прехранбени производи и поради тоа истите производи не биле конкурентни на српскиот пазар. Се случувало редовно во исто возило да се пренесуваат производи од повеќе тарифни броеви и трошоците за фито-анализите редовно изнесувале од 3-4% од вкупната вредност на стоката што се увезува во Србија.2. Ако македонскa компанија извезува прехранбени производи во трета земја (Австрија), а притоа нема уверение за фитосанитарна анализа од Србија, казните се драстични, до 5000 евра иако за истите нема потреба зашто се работи за транзит. 3. Македонска фирма („Жито Нама“) од областа на мелничарството, во 2010 година формирала фирма во Србија – „Нама Греин“ (NAMA GRAIN). Истата била формирана со цел да врши увоз на брашно од Македонија во Србија. Од српското Министерство за економија ги информирале дека е потребно да поднесат барање за бандероли кои треба да бидат залепени на секој производ поединечно. Фирмата „Нама Греин“ го поднела барањето за бандероли за производот брашно со пакување 1 килограм, 2 килограма, 5 килограми и 25 килограми. Барањето за сите овие пакувања за производот брашно било за количина над 500 тона брашно. На барањето за бандероли, од српското Министерство за економија било одговорено позитивно после 4 месеци

од поднесувањето на барањето, и тоа не за целосната барана количина за увоз, туку за многу мала количина од 2 вида на пакувано брашно. Биле издадени само 5000 бандероли за производот брашно со пакување од 1 килограм што е незначителна количина од 5 тона и 1000 бандероли за производот брашно со пакување од 5 килограми, која е иста така незначителна количина од 5 тона брашно. Брашното со пакување од 2 килограма и 25 килограми било одбиено во барањето за бандероли. 3. Во Србија не може да се увезува и пченица бидејќи постои царинска давачка прелевман, која изнесува над 30%. 4. Млекарницата „Здравје“ - Радово има регистрирано фирма и во Србија и поседува два магацина, еден во Ниш, а другиот во Шабац. Тие од Македонија извезуваат сирење и кашкавал од растително потекло. При увоз, производите им се под инспекциски надзор додека анализата не биде готова. При секој увоз стоката стои во нивните магацини 15-20 дена додека не ја добијат анализата, а потоа може да ги пуштат производите во промет на српскиот пазар. 5. Истиот пример е и со фирмата за преработка на масло „Брилијант“. Додека не ја добијат анализата, не смеат производот да го пуштат во промет на српскиот пазар. За анализата за маслото за јадење се чека 15-20 дена. Овој дел, додека не биде готова анализата да не се пушта производот во промет, строго се контролирал од инспекциските служби. Енергетиката, црната и обоената металургија

Согласно регулативата за управување со отпад, Република Србија има воведено процедури на нотификација за сите отпади, вклучително и отпадите кои согласно Базелската конвенција се на Зелената листа (каде што е старото железо). Законите ни се слични, но за разлика од нас и ЕУ кои за отпадите од Зелената листа не бараат режим на дозволи, Србија бара посебни дозволи, кои и временски и трошковно ги оптоваруваат нашите компании. За извоз и увоз можеби се работи на економска одлука за заштита на домашното производство, но транзитот е пречка во трговската размена меѓу две држави кои ја користат Србија како премин. Во секој случај, во Законот (кој е сличен со нашиот) постои одредба во која се вели дека Владата може да утврди отпад за кој нема да бидат потребни дозволи. ЕУ, Хрватска, Македонија, го имаат тоа направено со одлука материјалите од Зелената листа да не се ограничуваат. Би било добро доколку е можно да се изврши притисок тоа да го направи и Србија.

Предлог: билатерално решение, транзитот за Македонија да е ослободен од процедура.

Регионална комора со седиште во Прилеп

1. Предлог на компании од прехрамбениот сектор – членки на Регионалната комора со седиште во Прилеп е да се воведе реципрочно признавање на домицилните сертификати за фито-анализите или да не се повторуваат фито-анализите за ист производ од иста фирма.2 Транспортните компании имаат забелешка на давачките за патарини и друмски такси, поточно, покрај тоа што ги плаќаат високите патарини, задолжително плаќале и ДРУМСКА ТАКСА во вредност од околу 50 евра по возило во еден правец. Предлог од транспортни компании е патарините да се намалат на разумно ниво, а да се укинат друмските такси.

АКТУЕЛНО

Page 5: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 5четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ФОКУСИРАНО

Нов Правилник за квалитет на пченичното брашно почна да се применува од почетокот на годинаваКОНЕЧНО ЕКСТРА ЛЕБ И ЗАШТИТЕНИ ПОТРОШУВАЧИ

Новиот Правилник за квалитет на брашно, што го донесе Владата на Република Македонија, а чиј носител е Агенцијата за храна и ветеринарство, ќе го регулира пазарот со жито и во целост ќе ги заштити граѓаните. Со него се опфатени како домашното производство така и увезените количини, што досега не беше случај.

Ова го нагласи Благоја Стојчев, претседател на Групацијата на мелничко-пекарската индустрија на редовната прес-конференција во Стопанската комора на Македонија (16.1.2012 година). На брифингот со новинарите зборуваше и Томе Ѓорѓевски, заменик-претседател на Групацијата на мелничко-пекарската индустрија. Мелничарите и порано укажуваа на фактот дека 85 до 90 отсто од брашното во малопродажбата беше со декларација која не соодветствува на составот, а потрошувачите не знаеја што купуваат. Новиот Правилник има за цел утврдените неправилности од ваков вид да ги санкционира. Истиот почна да се применува од минатиот месец и ги опфаќа сите карактеристики на брашното, физичките, хемиските, здравствените и технолошките. Тоа значи гаранција за здравствената исправност и квалитетот или практично, заштита на купувачите. Сепак, се` уште како проблем е фактот што најголем дел од преку 100-те млинови во Македонија немаат НАССР. Во Македонија годишно со пченица се засејуваат 100.000 до 120.000 хектари. Просечниот принос е 2,5 тони

по хектар, а потребите се околу 300.000 тони. Половина од производството земјоделците го задржуваат и го користат за добиточна храна поради што дефицитот се надоместува од увоз. Податоците велат дека увезените количини во последните три години се драстично зголемени, преку 40.000 тони. Исклучок е 2011 година кога увозот по количини е преполовен, но поради високата цена вредносно државата платила иста сума. По примерот на Правилникот за квалитет на брашното, ќе се иницира и донесувањето на правилниците за квалитет на шеќерот и зејтинот како

основни прехранбени суровини.

РЕАГИРАЊА Групацијата на мелничко-пекарската индустрија посочува дека брашното и досега на домашниот пазар беше контролираноСО НОВИОТ ПРАВИЛНИК САМО ПОДЕТАЛНО СЕ ПРЕЦИЗИРААТ МИНИМАЛНИТЕ ПАРАМЕТРИ ЗА КВАЛИТЕТ Во дел од медиумите, по одржаната прес-конференција во Стопанската комора на Македонија (16.1.2012 година) на тема ,,Доследна примена на одредбите од правилникот за квалитет на пченичното брашно“, се објавија одредени написи за кои Групацијата на мелничко-пекарската индустрија смета дека се потребни одредени дообјаснување заради целосно информирање на јавноста. Правилникот за квалитет на пченичното брашно („Службен весник на РМ“ бр. 175/11) е донесен согласно Законот за безбедност на храна („Службен весник

на РМ“ бр. 157/10). Со овој правилник се пропишуваат минималните барања што во поглед на квалитетот треба да ги исполнува пченичното брашно.

Донесувањето на цитираниот правилник, не значи дека досега брашното на пазарот се продавало без контрола и без регулатива за утврдување на минималниот квалитет на брашното. Имено, до донесувањето на Правилникот за квалитет на пченичното брашното, брашното се продаваше согласно стандардите пропишани во Правилникот за жита, мелнички пекарски производи, тестенини и брзо смрзнати теста (“Сл. лист на СФРЈ” бр. 53/83 и 57/88). Имајќи предвид дека согласно Законот за квалитет на земјоделски производи („Службен весник на РМ“ бр. 140/10) и Законот за безбедност на храна, во кој е предвидено донесување на нови правилници за квалитет на прехранбени производи, во функција на новите законски одредби се донесе новиот Правилник кој се однесува само за пченичното брашно, којшто поконкретно и пошироко ги прецизира параметрите за минимален квалитет на брашното, под кој квалитет не смее да се продава на домашниот пазар. Оттука, целта на Групацијата на мелничко-пекарската индустрија беше да го потенцира фактот дека со овој правилник за квалитет, кој сега се однесува само за пченичното брашно, подетално се прецизираат параметрите за квалитет на брашното на домашниот пазар, кој не два простор за декларирање

на еден наспроти друг тип на брашно што се продава по направената контрола согласно новиот Правилник. Поради тоа и беше поддржано неговото донесување и се апелира на доследна примена на истиот од надлежните органи во државата.

Page 6: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО6 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ЗАФАТИ

„Витаминка“ од Прилеп тргнува во проширување и модернизација на погоните „ОД КРИЗАТА НЕ СТРАВУВАМЕ, ТУКУ ИНВЕСТИРАМЕ“!

„Витаминка“ - Прилеп последните неколку месеци вложи еден милион евра за машини, а сега, од февруари годинава ќе располага со дополнителни 2,5 милиони евра од Европската банка за обнова и развој (ЕБРД).

- Со еден милион евра компанијата набави машини за осовременување на производството и нова линија за флипсот. Процесот ќе биде во функција до мај, а веќе во почетокот на идниот месец ќе добиеме кредит од ЕБРД. Ова е втор заем по оној за новиот погон за бисквити, вели претседателот на Управниот одбор Симон Наумоски, а го цитира МИА. Кредитот е без посредство на домашните комерцијални банки. Парите се предвидени за проширување и модернизација на постојните капацитети, како и за адаптација на градежниот простор. „Витаминка” ја заврши минатата година со позитивен финансиски биланс. Такви резултати очекува и во 2012 година. Компанијата не стравува од можното повторување на светската економска криза. Според Наумоски, добро се носат со зголемените трошици во работењето, стабилни се цените на светскиот пазар на суровините што се увезуваат, поволни се царинските давачки за увезениот шекер преку владините мерки. Намерата е фирмата да го приближи извозот и да го изедначи со пласманот на домашниот пазар. Извозот на „Витаминка“ засега изнесува 40 отсто од производството.

Најави на засилен инспекциски надзор за намалување на „сивата“ економијаЗАПОЧНУВА НЕМИЛОСРДНА БОРБА ПРОТИВ ВРАБОТУВАЊАТА „НА ЦРНО“

Оваа година Министерството за труд и социјална политика и Државниот инспекторат за труд започнуваме со немилосрдна борба против вработувањата „на црно“, односно целосно ќе се ставиме во функција на заштита на правата на работниците, истовремено почитувајќи ги и интересите на работодавачите, рекол на прес-конференција ресорниот министер Спиро Ристовски. - Во 2011 година извршени се 24.513 надзори од областа на работните односи. Постапувано е по над 1.257 барања од работниците за заштита на правата од работен однос. При вршење на инспекциските надзори беа затекнати 993 непријавени работници и при тоа се донесени решенија за кои на работодавачите им се наложува да засноваат работни односи на неопределено време со затекнатите непријавени работници, како и да им се исплатат три просечни бруто-плати, нагласил Ристовски, а го цитира МИА. Државниот инспекторат за труд поднел 609 барања за поведување прекршочна постапка од областа на работните односи. - Иако податоците покажуваат намален број затекнати непријавени работници, тенденција ни е оваа бројка да биде незначителна и секогаш да работиме на унапредување и заштита на правата на работниците, - истакнал Ристовски. Со направените измени на Законот за работни односи, а заради воедначен пристап во примената на прекршочните одредби се предлага утврдување распон кај износите на глобите наместо претходно утврдениот фиксен износ. - Сега се утврдува и минимум, односно распон меѓу 6.000 и 7.000 евра за извесна казна. На таков начин ќе се обезбеди поголема гаранција за изрекување на прекршочната санкција, - додал Ристовски. Новина е тоа што ако инспекторот

за труд затекне на работа кај работодавачот лице со кое не е заснован работен однос и лицето не е пријавено во задолжително социјално осигурување, со решение ќе му нареди на работодавачот да го пријави лицето во рок од 15 дена, да заснова работен однос и да му исплати надомест

во висина од три просечни бруто-плати во Република Македонија, објавени во тековниот месец. Доколку работодавачот не постапи по решението, инспекторот ќе донесе времено решение за забрана на работа во работната просторија на работодавачот во траење од 15 дена или неговите простории ќе бидат пломбирани. Доколку повторно не се отстранат утврдените незаконитости, следува времено решение за забрана на работа во траење од 60 дена. Ристовски ги информираше работодавачите дека следниот период ќе има засилен инспекциски надзор и сите заедно да работат на намалување на „сивата“ економија и на подобрување на правата на работниците. Тој најавил дека следниот период Министерството за труд и социјална политика ќе излезе со поголем пакет-мерки кои ќе се однесуваат на борбата против непријавените работници, против невработеноста, против начинот на утврдување статус на невработено лице во Република Македонија... На телефонската линија 15131 граѓаните можат да пријавуваат неправилности од областа на трудот и работните односи.

БиМилк увезе нови 125 високо квалитетни јуници НАТАМОШНО ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ПРИМАРНОТО ПРОИЗВОДСТВО

Млекарницата БиМилк увезе 125 високо квалитетни јуници од австриската раса Симентал. Станува збор за нова инвестиција за зголемување на примарно производство, подобар квалитет и обезбедување поголема понуда. Грлата ќе бидат распределени во 20-тина фарми кооперанти на млекарницата, на одложено плаќање од пет години. Ова е дел од почнатиот проект за увоз на високо квалитетни јуници кој продолжува во 2012 година и ќе се одвива до крајот на 2013. Се очекува значително подигнување на нивото на млекопродукцијата по крава од сегашните 3.000 литри на 5.000 литри, раст на примарното производство и подобрување на квалитетот на млекото. Како што велат од БиМилк, а пренесува МИА, зголеменото производство на млеко и поголемата рентабилност би требало да доведат до намалена зависност од увозно млеко и перспективно до намалување на цените на млекото и млечните производи што во услови на криза е позитивен сигнал и за останатите земјоделски производи.

Page 7: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 7четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

АКЦИИ

Владата на РМ усвои Акциски план за намалување на „сивата“ економија за 2012 годинаСО СИТЕ СРЕДСТВА ПРОТИВ НЕЛЕГАЛНИТЕ БИЗНИСИ

Институциите на системот со повеќе активности за подобрување во делот на регистрацијата на бизнис, плаќање и пријавување даноци и работници и плаќање на придонесите за социјално осигурување, како и со засилување на инспекциските надзори годинава ќе се

обидат да го намалат нивото на „сивата“ економија во земјава. Тоа го предвидува Акцискиот план за намалување на „сивата“ економија за 2012 година, што го усвои Владата на Република Македонија (17.1.2012 година). - Трговијата е секторот во кој најмногу е застапена „сивата“ економија, како во делот на неплаќање даноци, така и во делот на непријавени работници. Ќе имаме сериозни проблеми при имплементирањето на Законот за трговија, но ќе мораме заедно со Државниот пазарен инспекторат и со другите инспекторати да ги засилиме нашите активности и полека но сигурно да ја елиминираме „сивата“ економија, рекол министерот за економија Валон Сарачини на прес-конференција, а го цитира МИА. Во 2005 година „сивата“ економија во Македонија изнесуваше околу 40 проценти од БДП, а анализите и истражувањата направени во текот на минатата година покажуваат дека „сивата“ економија е намалена на околу 30 проценти од БДП. Тоа е резлултат на мерките што ги презеде Владата, која почнувајќи од 2007 година секоја година усвојува и одобрува акциски план за намалување на „сивата“ економија. - Министерството за економија за годинава планира сериозни активности во делот на Законот за трговија и целосно спроведување на Законот за туристичка и угостителска дејност. Во соработка со Државниот пазарен инспекторат ќе ги засилиме инспекциските надзори, а се планираат и активности во делот на енергетиката и минералните суровини

и метрологијата, појаснил Сарачини. -Сигурно е дека целосно нема да ја избришеме „сивата“ економија, но ќе работиме да се намали на завидно ниво. Министерот за труд и социјална политика Спиро Ристовски посочил дека борбата на Министерството за намалување на „сивата“ економија ќе се насочи кон непријавените работници и нелегалните бизниси. - Започна имплементацијата на новиот оперативен план на активни политики за вработување со кој повротно

се предвидува мерката за формализација на неформалните бизниси која во изминатиот период покажа завидни резултати. Очекуваме и годинава да има зголемен интерес за мерката од која имаме двоен бенефит, намалување на нивото на „сива“ економија и влегување на субјекти во реалниот систем со плаќање на придонеси, рекол Ристовски.

Тој најавил зголемување на интензитетот на контролите на Трудовата инспекција во следниот период, бидејќи, нагласи, информациите говорат дека повторно има актуелизирање на недисциплината кај дел од работодавачите во поглед на ангажирање работници „на црно“. - Отстапки во однос на контролите за непријавени работници нема да има. Тоа го покажуваат и последните измени на Законот за работни односи со кои се предвидуваат санкции од 6 до 7.000 евра за констатирани непријавени работници, рекол Ристовски и додал дека за Министерството е идентично каде е најден непријавен работник дали во мал маркет или во голема компанија. Засега се смета дека бројот на инспектори е доволен. Лани, нагласил, од инспекциските служби биле откриени околу 2.000 непријавени работници. - Убеден сум дека бројката е многу поголема. Очекувам годинава да имаме многу поголема ефикасност во откривањето на непријавените работници, бидејќи веќе не станува збор за остварување на права од работен однос, туку за хумана димензија и за човекови права, рекол Ристовски и додал дека нема да има сектор или гранка која нема да биде предмет на контрола.

СОРАБОТКА

Интензивирање на соработката меѓу ЕВН Македонија и МЕПСО за постабилен енергетски систем

ЗАЕДНИЧКО КОРИСТЕЊЕ И ОДРЖУВАЊЕ НА ТРАНСФОРМАТОРСКИТЕ СТАНИЦИ

ЕВН Македонија и МЕПСО потпишаа договори со кои ги регулираат меѓусебните права и обврски за работење и одржување на 38 заеднички трансформаторски станици ширум земјава. Заедничкото користење на трансформаторските станици наложува нивно техничко, финансиско и правно детално дефинирање со цел утврдување на правата и обврските на двете компании меѓусебно и во нивните односи со трети лица. Договорите беа подготвувани од стручни лица од двете компании, а преку нив се поддржува амбиент на добра соработка, во остварувањето на основната обврска, обезбедување на високо ниво на сигурност во снабдувањето со електрична енергија, како и безбедност на вработените и околината, велат од компаниите. Материите, кои се предмет на секој од договорите, нагласуваат, меѓусебно се поврзани, при што, дел од работите се базираат на општи правилници,

процедури, стандарди, но и на посебни, усвоени концепти за применетите технички решенија и принципи на работењето во двете компании. Со цел потребните промени во договорите, да се вршат ефикасно, се формира заедничко тело за нивно следење. - Со раздвојувањето на дејностите пренесување и дистрибуција на електрична енергија од старото интегрирано електростопанство, се изврши функционална поделба во 38 трансформаторски станици во кои е интегрирана опрема за висок, среден и низок напон. Во овие објекти, се оперира со специфична опрема која е заедничка за дејностите на ЕВН Македонија и на МЕПСО и има значајна улога во функционирањето на трансформаторските станици, прецизираат од компаниите. Во групата на заеднички трансформаторски станици на двете компании се и објектите ТС Теарце и ТС Бунарџик, кои беа изградени во меѓувреме.

Page 8: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО8 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ДОСТИГНУВАЊА

Индекс на економски слободи според “The Wall Street Journal“ и “The Heritage Founda�on“МАКЕДОНИЈА ПРВА ВО РЕГИОНОТ

Македонија е лидер во регионот според Индексот на економски слободи за 2012 година, според извештајот од “The Wall Street Journal“ и “The Heritage Founda-�on“.

Македонија со 68,5 од можни 100 поени се наоѓа на 43 место на ранг листата пред Албанија на 57 место, Бугарија е на 61, Словенија 69, Црна Гора 72, Хрватска 83, Србија на 98 место,... Најмалку економски слободи во регионот има Грција која се наоѓа на 119. место на листата. Најголеми економски слободи имаат Хонг Конг, Сингапур, Австралија, Нов Зеланд и Швајцарија, а најмали Северна Кореја, Зимбабве и Куба. - Минатата година Македонија беше рангирана на 55 место, а во најновиот извештај е на 43. со што станува најдобро рангирана земја во делот на економските слободи во регионот. Ваквиот индекс не значи дека работите револуционерно се менуваат, но е индикација дека економските реформи и сите чекори што ги презема Владата во делот на подобрување на бизнис климата добиваат уште една верификација од меѓународните финансиски институции, изјавил вицепремиерот за економски прашања Владимир Пешевски, а го цитира МИА. Најголем прогрес во минатат година, нагласи, Македонија забележа во делот на слобода на бизнисот каде земјава е рангирани на 35 место на светско ниво што е скок од цели 60 места во однос на лани. - Имаме напредок и во слободата на корупцијата. Остануваме високо рангирани во делот на монетарната и фискална слобода, во делот на слобода на трудот, слобода на бизнисот и финансиска слобода, додал Пешевски. Според Индексот на економски слободи прв пат Македонија била рангирана во 2002 година и оттогаш напреднала за 10,5 поени. Во Извештајот се наведува дека за разлика од минатата година индексот во Македонија се зголемил за 2,5 поени и бил постигнат успех во шест од вкупно десет критериуми

за економските слободи.

Земји-канадидати и потенцијални кандидати за ЕУ со најголем раст МАКЕДОНИЈА ПО ТУРЦИЈА

Македонија со три проценти раст на БДП во 2011 година е на второ место во најновата економска анализа на Европската комисија за земјите-кандидати и потенцијални кандидати за членство во ЕУ. На прво место со најголем раст е Турција. Растот на Црна Гора е 2,7 отсто, во Србија 1,9 отсто, Хрватска 0,6 отсто, а за Б и Х, Албанија и Косово нема податоци. Европската комисија во анализата, од која делови објавува српското издание на порталот ЕурАктив, оценува дека во Македонија, Хрватска, Косово и Србија, буџетите биле на курсот на официјално утврдените цели и планови. За сите држави се напоменува дека се отворени мал број нови работни места и дека невработеноста и натаму е висока. Причина за тоа, според анализата, се влошените услови во светот и ЕУ во однос на надворешната побарувачка и трговијата. Буџетскиот дефицит за 2011 година во Македонија достигна 2,5 отсто, во Хрватска 5,5 отсто, а во Црна Гора 3,2 отсто. Дефицитот на платниот биланс е зголемен во Албанија, Б и Х и Србија, а во Хрватска е забележат суфицит од 0,4 отсто, додека висок дефицит од 20 отсто остана во Црна Гора. Во земјите на Западен Балкан е забележан натамошен пад на инфлацијата, исклучувајќи ja Хрватска, иако растот на цените на мало во оваа земја е понизок од 2,1 отсто.

ПРОЕКТИ Скопје станува вистинска метрополаВО ЦЕНТАРОТ ЌЕ СЕ ГРАДИ ПОДЗЕМНА СООБРАЌАЈНИЦА Министерството за транспорт и врски распиша јавни објави за две градежни парцели во центарот на Скопје на кои е предвидена изградба на подземна сообраќајница со комерцијални, деловни, угостителски и хотелски комплекси и на културен објект, предвидени со Деталниот урбанистички план „Стара железничка станица“. Првата парцела што се наоѓа зад трговскиот центар „Рамстор“ кај Јужниот булевар е со површина од 31.929 метри квадратни и за неа почетната цена на јавното наддавање ќе изнесува 6.000 денари. За оваа парцела како посебен услов што треба да го исполнат

заинтересираните компании е да имаат годишен обврт на капитал не помал од 100 милиони евра во последните три години. - Најповолниот понудувач за оваа локација ќе има обврска, на свој трошок, во целост да ја изгради подземната сообраќајница, предвидена со Деталниот урбанистички план „Стара Железничка Станица“ и по изградбата на истата, без надомест, да ја предаде во владение на Град Скопје, информирал на прес-конференција портпаролот на Министерството, Драган Симоновски. Втората градежна парцела на која треба да се изгради културен објект во близина на Музејот на Град Скопје е со површина од 9.895 метри квадратни, а почетната цена ќе биде 2.800 денари од метар квадратен. Најповолниот понудувач е должен во рок од 15 дена од завршувањето на тендерот да достави банкарска гаранција од 200 илјади евра. Крајниот рок за доставување на понудите за двете објави е 15 февруари 2012 година. Покрај овие објави, распишани се и тендери за отуѓување на три градежни парцели за изградба на откупно-дистрибутивни центри во општините Ресен, Валандово и Чешиново - Облешево. Градежното земјиште во Ресен е со површина од 61.433 метри квадратни и за него почетната цена е 61 денар, во Валандово вкупната површина на земјиштето е 77.981 метар квардатен кое се продава со почетна цена од 110 денари, додека во Чешиново - Облешево се нуди земјиште од 5.312 метри квадратни со почетна цена од 61 денар.

Во следниот период предвидено е распишување и на јавни објави за изградба на станбени згради во општина Аеродром. Во однос на преземањето на надлежностите за управување со неизградено градежно земјиште што како законска обврска ја имаат општините од јули минатата година, досега 14 општини ја имаат преземено оваа обврска, а за 12 во тек е постапка за одлучување по нивните барања.

Page 9: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 9четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ОПШТИНСКИ БИЗНИС

Програма за туристички развој на пштина Гевгелија за 2012 со поддршка од локалниот буџетЕДЕН МИЛИОН ЕВРА ЗА ПРОПАГНДАИ УЧЕСТВО НА САЕМИ

Туризмот како растечка стопанска гранка во општина Гевгелија зазема носечко место и во програмата за туристички развој и туристичко претставување на општината за 2012 година што ја донесе локалниот општински Совет. Со програмата се предвидува посебен фонд на средства од локалниот буџет во износ од еден милион денари што ќе бидат наменети за туристичка пропаганда на општината, како и организирање и учество на саемски манифестации.

Во издвоените активности предвидени се и ангажмани во сферата на пропагандата, издавање на туристички водич, изработка на мултимедијално ЦД, ДВД изданија, разгледници и флаери за општината со податоци за туристичките локалитети, знаменитости, сместувачки капацитети и друг пропаганден материјал. Програмата за туристички развој ќе се реализира според динамиката на приливот на средствата од туристичката такса за привремен престој како и ангажирани средства од Буџетот на општина Гевгелија за 2012 година. Развојот на транзитниот туризам, постојноста на десет сместувачки капацитети од елитниот, планинскиот, бањскиот и рекреативниот туризам, расположивоста на 1.200 легла, блиските излетнички места локалитетот Смрдлива вода, археолошкиот парк „Вардарски рид“, се дел од туристичката понуда на Општината која ќе се најде во пропагандниот материјал за туристичка промоција за 2012 година.

Туристичките работници од Струга задоволни со минатата годинаЕДНА ОД НАЈУСПЕШНИТЕ СЕЗОНИ ВО ТУРИЗМОТ

Туристичките работници од Струга сметаат дека благодарение на

активностите кои Владата на Република Македонија, Министерството за економија и Агенцијата за промоција и развој на туризмот ги презеле во оваа сфера, 2011 година по долги години била најуспешна во поглед на странските туристи кои престојувале на охридско-струшката ривиера.

- Минатата година е една од најуспешните во туризмот во Струга но и воопшто во Македонија. По долго време, благодарение на активностите кои ги презеде Владата беа направени огромни напори за враќање на странските гости. Во 2011 година на струшкото крајбрежје масовно се вратија холандските гости, како и гостите од Финска, Словенија, Израел и соседните земји, изјавил Гоце Чакар туристички работник од Струга и поранешен директор на хотел „Дрим“ Струга, а го цитира МИА. Тој смета дека 2012 година ќе биде уште поуспешна од 2011 година во однос на понатамошните активности кои ги преземале надлежните институции. - Финците го потврдија своето доаѓање, а најавени се гости и од Русија. Повторно во 2012 година ќе ги имаме израелците, а годинава за прв пат благодарение на некои контакти кои ги имаме ќе дојдат и гости од Австрија, - изјавил Чакар. Според него, нашиот регион за сега одговара само на масовен туризам, а не за елитен туризам бидејќи ниеден хотелски капацитет од Свети Наум до Струга не располагал со затворени базени и спа-центри.

Североисточниот плански регион продолжува со проекти ЕКОНОМСКА СОРАБОТКА СО РЕГИОНИ ОД БУГАРИЈА И СЛОВЕНИЈА

Центарот за развој на Североисточниот плански регион ќе продолжи со реализација на проектот за зајакнување на капацитетите за заедничка економска соработка помеѓу Ќустендилскиот регион и Североисточниот плански регион. Во завршна фаза е анкетата со која се утрвдуваат специфичностите

на бизнис заедницата од двата региона, а воедно започната е изработка на Стратегијата за заедничка економска соработка со акциски план. - На 9 и 10 февруари во Куманово ќе се одржи дводневен форум на кој според планот на активности ќе учествуваат по 50 претставници на бизнис заедницата од двата региона. Целна група на форумот ќе се микро, мали и средни претпријатија, како и бизнис и други асоцијации поврзани со стопанскиот живот во двата региона. Проектот ќе продолжи со оддржување на ист форум во Бугарија и завршна конференција која ќе се спроведе преку видео линк, најавил директорот на Центарот за развој на североисточниот плански регион, Младен Протиќ, а го цитира МИА.

Годинава продолжува и проектот „Подигање на вештини на тимови од општински и регионални институции во Североисточен регион“ кој е одобрен од Владата на Словенија, а се реализира во соработка со Центарот за развој од регионот Литија од Словенија. Проектот е во фаза на имплементација. По реализираните посети на бизнисмените и градоначалниците оваа година следува обука на локалната администрација која работи на проекти со кои ќе се аплицира за одобрување средства од европските фондови. Обуката е двонеделна и ќе се одржи во Литија, Словенија.

Прекуграничен бизнис каталог за мали и средни претпријатија ИНФОРМАЦИИИ ЗА 1.000 ФИРМИ ОД МАКЕДОНИЈА И БУГАРИЈА

Во рамки на проектот „Прекугранично бизнис вмрежување за оддржлив раст“ финансиран од ИПА Програмата за Прекугранична соработка меѓу Република Бугарија и Република Македонија, Центарот за развој на Источен плански регион – Штип ја почна подготовката на Прекуграничен бизнис каталог на мали и средни претпријатија и институции кои нудат поддршка на бизнис секторот од прекуграничниот регион. Издавањето на Бизнис каталогот

Page 10: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО10 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

е дел од остварувањето на основната цел, подобрување на бизнис климата во Источно-планскиот регион преку унапредување на бизнис соработката на компаниите како и преку развој на нови бизнис услуги. Каталогот ќе им послужи на сите заинтересирани субјекти полесно да добијат информации за преку 1.000 економски субјекти кои функционираат во прекуграничниот регион на Македонија и Бугарија, да бидат во тек со новите економски случувања во регионот и да ги следат најважните бизнис и економски индикатори. За подготовка и издавање на прекуграничниот Бизнис каталог на мали и средни претпријатија и институциите кои нудат поддршка на бизнис секторот, се користи екстерна експертиза. Секоја компанија од регионот ќе биде контактирана за да може да биде дел од предвидената содржина. Каталогот ќе има и англиска верзија, бидејќи е планирано да се промовира и дистрибуира и во останатите земји од Европската унија, а ќе се промовира на „Мечмејкинг” настанот кој ќе одржи во општината Сандански, Бугарија во април годинава. Овој проект финансиран од ЕУ се очекува да заврши во мај 2012. Со можностите кои ги нуди ќе повлече нови инвестиции во регионот, ќе биде основана партнерска мрежа за соработка меѓу институциите за поддршка на бизнис секторот и ќе бидат промовирани мерки и инструменти за поттикнување на партнерство меѓу малите и средните претпријатија и институциите кои нудат поддршка на бизнис секторот.

Порака од Министерството за локална самоуправа до општините„АПЛИЦИРАЈТЕ СО ПРОЕКТИ ЗА ПРЕКУГРАНИЧНА СОРАБОТКАЗА ПОГОЛЕМО ИСКОРИСТУВАЊЕ НА ИПА-ФОНДОВИТЕ“

До 23-ти февруари трае јавниот повик за поднесување проекти за добивање средства од ИПА-фондовите за прекугранична соработка. Македонија од оваа програма може да искористи 2,7 милиони евра. - Сите општини, училишта, здравствени институции и невладини организации да аплицираат со конкретни проекти за што поголемо искористување на ИПА-средствата за трансгранична соработка со Република Албанија, порача од Струга заменик-министерот за локална самоуправа Сашо Лазарoвски, a го цитира МИА. Проблемите со аплицирањето полека се надминуваат, расне бројот на поднесените проекти и повлекувањето на европските пари е поголемо.

- Се надевам дека ќе бидат искористени 90 отсто од планираните 2,7 милиони евра зашто невладиниот сектор, општините и министерствата имаат капацитет и знаење како да подготват добар проект, - додал Лазарoвски. Македонија има потпишано договори за трансгранична соработка со Албанија, Косово, Бугарија и со Грција.

Во општина Илинден ќе се гради соларна електрана ЕДЕН МЕГАВАТ ОД АЈВАТОВЦИ

На последното јавно наддавање за отуѓување на градежно неизградено земјиште во општина Илинден, продадена е парцела со површина од 20.000 метри квадратни за изградба на соларна електрана. Како што соопшти кабинетот на градоначалникот на општина Илинден, станува збор за парцела во населеното место Ајватовци, на која ќе биде изградена соларна електрана со сила од еден мегават.

- Општина Илинден и натаму продолжува со реализација на еден од своите приоритети, а тоа е создавање услови за примена на алтернативни и обновливи извори на енергија, стои во соопштението. Во тој контекст, во делот на образованието и културата се применуваат модели на енергетско ефикасни системи за греење и ладење со користење обновливи извори на енергија, кои придонесуваат за заштеда на енергијата, а со тоа и на финансиски средства.

Распишан конкурс за избор на лого за проектот „Скопје креатива“РОКОТ ЗА ИСПРАЌАЊЕ НА РЕШЕНИЈАТА ДО 16 ФЕВРУАРИ

Град Скопје распиша конкурс за изработка на заштитен знак (лого) за проектот „Скопје креатива“. Конкурсот ќе трае до 16 февруари и е наменет за студенти или постдипломци од областа на графичкиот дизајн, применетите уметности, архитектура и сродни области, без разлика дали имаат претходно искуство во изработка на заштитни идејни решенија

и градење визуелен идентитет. - Целта на проектот е афирмација и промоција на креативниот потенцијал на Град Скопје преку развивање на креативните индустрии (архитектура, дизајн, визуелни уметности, креативно занаетчиство, ТВ-продукција, информатички технологии, маркетинг, видео игри, изработка на програмски опреми за компјутери (софтвери), екологија, културно наследство, мода), како фактор за економскиот развој на Град Скопје, се вели во соопштението од Град Скопје. Заштитниот знак за логото треба да биде оргинален и визуелно препознатлив. Значењето на заштитниот знак за логото треба да биде поврзано со темите креативност, современост и урбан стил на живот. Како што соопшти Град Скопје, заштитниот знак за логото треба да содржи графичко решение – дизајн и текстуален дел кој треба да го соддржи називот Скопје креатива, како и разработка на идејата за идентификување на проектот. Заштитниот знак треба да биде во формат соодветен за широка употреба, особено за употреба во печатен и промотивен материјал, како и за веб-страница. Избраното решение ќе стане интелектуална сопственост на Град Скопје, така што првонаградениот автор ќе се обврзе да потпише изјава со која се откажува од сопствените авторски права, односно ги пренесува на Град Скопје, кој ќе располага со нив. Избраниот труд ќе биде награден со тридневен престој во Лондон од 15 до 23 септември 2012 година, за време на Фестивалот за дизајн. Наградата ја обезбедува Британскиот совет. Авторот на избраниот труд потпишува изјава за оргиналноста на избраното идејно решение и во случај на спор самостојно ги сноси сите материјални импликации. Град Скопје го задржуваат правото на авторот на избраниот труд да му предложи измена и доработка на идејното решение. Бројот на трудови со кој може да се конкурира не е ограничен. Материјалите доставени на конкурсот не се враќаат. Трудовите може да се испратат на е-адреса [email protected] или по пошта на адреса Град Скопје, Сектор за јавни дејности – Одделение за култура, бул. „Илинден“ б.б, Скопје, насловено со „Конкурс за лого за проектот Скопје креатива “. Резултатите од конкурсот ќе бидат јавно објавени на веб-страницата на Град Скопје www.skopje.gov.mk во март 2012 година. Дополнителни информации може да се добијат на е-адреса [email protected] и на телефон 02/3297-324.

ФОКУСИРАНО

Page 11: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 11четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СТАТИСТИКА

Продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар СКОК ОД 8,3 ОТСТО ВО 2012 ГОДИНА

Според податоците на Државниот завод за статистика, во декември 2011, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки за 0,4% на месечно ниво и за 8,3% на годишно ниво. Во декември 2011, во споредба со ноември 2011 година, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 1,3%.

Во декември 2011, во споредба со декември 2010, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 15,8%, во групата Трајни производи за широка потрошувачка за 5,9%, во групата Нетрајни производи за широка потрошувачка за 3,6%, во групата Интермедијарни производи, освен енергија за 3,6% и во групата Капитални производи за 0,5%.

Индекси на цените во земјоделствотоСРЕДСТВАТА ЗА ИНВЕСТИЦИИ ЗА 3 ОТСТО ПОНИСКИ ОД ТЕКОВНИТЕ ТРОШОЦИ

Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на цените во земјоделството во декември 2011 година, во однос на истиот месец од претходната година, кај инпутот е зголемен за 4,2%, а кај аутпутот е зголемен за 7,2%.

Во декември 2011 година, во споредба со декември 2010 година, индексот на цените на инпут 1 (тековно

потрошени средства во земјоделството) изнесува 104,2, а индексот на цените на инпут 2 (средства наменети за инвестиции во земјоделството) изнесува 103,9. Во делот аутпут, во декември 2011 година, во споредба со декември 2010 година, индексот на цените на растителното производство изнесува

107,0, а индексот на цените на добиточното производство изнесува 108,0.

Цени на земјоделските производи на зелените пазари, пазарите на големо и на добиточните пазариНАЈМНОГУ ПОСКАПЕЛЕ ЗЕЛКАТА, КИКИРИТКИТЕ И ОРЕВИТЕ

Според податоците на Државниот завод за статистика, најголем пораст на најчестите цени на земјоделските производи на зелените пазари во декември 2011, во споредба со истиот месец од 2010 година, се забележува кај зелката, кикиритките во зрно и лупените ореви. Најголемо намалување на цените е забележано кај црвените домати, кромидот, крушите и бананите. Најголемо зголемување на најчестите цени на земјоделските производи на пазарите на големо во декември 2011, во споредба со истиот месец од 2010 година, се забележува кај зелката, краставиците, морковот и лупените ореви. Најголемо намалување се забележува кај компирите, кромидот, лукот и крушите.

Земјоделски производиОТКУП И ПРОДАЖБА ВО НОЕМВРИ ЗА734 МИЛИЈАРДИ ДЕНАРИ

Според податоците на Државниот завод за статистика, вредноста на вкупниот откуп и на продажбата на земјоделски производи во ноември 2011 година изнесува 734 202 илјади денари што претставува зголемување за 5,4% во споредба со ноември 2010 година. Вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е намалена за 7,8%, а продажбата од сопственото производство на претпријатијата е зголемена за 14,1%. Зголемување на вредноста на откупените и продадените земјоделски производи е забележано кај: житата, индустриските и градинарските растенија, грозјето, млекото, млечните производи и рибата, додека кај фуражните растенија, о в о ш ј е т о , а л к о х о л н и т е п и ј а л а ц и , д о б и т о к о т и живината и јајцата е з а б е л е ж а н о

намалување на вредноста на откупените и продадените земјоделски производи.

Индекси на прометот во индустријатаДО КРАЈОТ НА НОЕМВРИ ПОВЕЌЕ ЗА ЧЕТВРТИНА

Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на прометот во индустријата во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, изнесува 133,6. Индексот на прометот во индустријата остварен на домашниот пазар во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, бележи пораст од 33,1%, а индексот на прометот остварен на странските пазари бележи пораст од 33,9%. Гледано по сектори, прометот во индустријата во секторот Рударство и вадење на камен во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, бележи опаѓање од 12,0%, а во секторот Преработувачка индустрија бележи пораст од 36,2%. Според главните индустриски групи, прометот во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, бележи пораст кај Енергија за 61,4 %, Интермедијарни производи, освен енергија за 12,6 %, Капитални производи за 174,5%, Tрајни производи за широка потрошувачка за 82,4 % и Нетрајни

производи за широка потрошувачка за 10,7%. Индексот на прометот во индустријата во ноември 2011 година, во однос на октомври 2011 година, изнесува 111,4, додека во периодот јануари-ноември 2011 година, во однос на периодот јануари-ноември 2010 година, изнесува 125,5.

ТуризамЗА ЕДНА ДЕСЕТИНА ПОВЕЌЕ И ГОСТИ И НОЌЕВАЊА

Според податоците на Државниот завод за статистика, бројот на туристите во

Page 12: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО12 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ФОКУСИРАНО ноември 2011 година изнесува 32 810, а бројот на ноќевањата изнесува 72 346. Бројот на туристите во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, е зголемен за 10,8%, а бројот на ноќевањата е зголемен за 9,8%. Бројот на домашните туристи во ноември 2011 година, во однос на ноември 2010 година, е зголемен за 3,1%, а бројот

на странските туристи е зголемен за 15,6%. Бројот на н о ќ е в а њ а т а на домашните туристи во ноември 2011

година, во однос на ноември 2010 година, е зголемен за 8,7%, а бројот на ноќевањата на странските туристи е зголемен за 10,8%. Во периодот јануари- ноември 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на туристите е зголемен за 11,4% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 0,4%, а кај странските има зголемување за 26,1%. Во периодот јануари- ноември 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на ноќевањата е зголемен за 7,9% и тоа: кајдомашните туристи има намалување за 2,7%, а кај странските има зголемување за 36,4%.

МЕЃУНАРОДНА СТАТИСТИКА Грција во 2011 година забележа раст во туризмот за 8,5 отстоНАД 11,5 МИЛИОНИ ГОСТИ, НАЈПОСЕТЕНИ КОС И РОДОС

Грција минатата година ја посетиле над 11 милиони туристи, што е раст од 8,5 отсто во споредба со 2010 година, покажуваат податоците на Асоцијацијата на грчките туристички агенции, цитирани од весникот „Вима“. Конкретно, во 2011 година во Грција дошле 11.528.782 туристи, додека во 2010 година нивниот број бил 10.611.219. Најмногу туристи имало на островите Кос и Родос, следуват Ираклион, Солун, Ханија, Санторини, Самос, Крф, Закинтос и Скиатос. Во 2011 година Атина била п о с л а б о п о с е т е н а , па затоа во престолнината е регистриран пад на туристи во споредба со претходната година.

Остров Кефалонија, исто така, регистрира мал пад во посетеноста. Годинава туроператорите очекуваат рекордни над 16,5 милиони туристи во Грција.

Интернетот го користат повеќе од 500 милиони КинезиВЕБ- КОМПАНИИТЕ СО ВИСОКИ ПРОФИТИ

Бројот на интернет корисниците во Кина надмина 500 милиони, а милиони жители на оваа земја се вклучуваат на глобалната мрежа преку своите мобилни телефони и таблет компјутерите. Популарноста на интернетот во Кина предизвика огромен раст за профитабилните веб компании и богатство за некои кинески претприемачи, и покрај владината контрола на она што јавноста може да го види на интернет. Бројот на интернет корисниците во Кина се зголеми на 513 милиони минатиот месец, што е 12 отсто повеќе во однос на една година претходно, соопшти денеска владиниот Центар за интернет информации. Бројот на оние кои пристапуваат на интернет преку мобилни т е л е ф о н и и таблет к о м п ј у т е р и се зголеми за 17,5 проценти во однос на 2010 година и изнесува 356 милиони. Доказ за популарноста на безжичниот интернет во оваа земја е и фактот дека новиот „ајФон 4Ѕ“ во петокот е распродаден за само неколку часа по пуштањето во продажба. Кинеските комунистички власти поттикнуваат користење на интернетот поради бизнис и образование, но и го ограничуваат пристапот до материјали кои ги сметаат за порнографски или субверзивни.

Студија за пензиските системи во ЕУШВЕЃАНИТЕ РАБОТАТ НАЈДОЛГО

Една нова студија, со која се опфатени сите 27 земји-членки на Европската унија, покажува дека 61 отсто од работноспособното население на ЕУ на возраст 55-59 години работеле во 2010 година, а 31 отсто биле в р а б о т е н и во рамките на групата на возраст 60-64 години.

Како што јави дописникот на МИА од Гетеборг, Шведска е апсолутно на врвот на сите статистички листи во оваа област и има највисоко учество на лица што се во работен однос и во двете посочени старосни групи на населението, односно 81 отсто Швеѓани кои работат на возраст 55-59 години и 61 отсто меѓу оние кои се на возраст од 60-64 години. Ние немаме толку обемен пензиски систем, каде што луѓе можеле мошне рано да се пензионираат, а каков што е случајот во други земји, вели шефот на одделението за анлиза при шведското Биро за вработување, Клас Олсон. Во Шведска исто така е поголемо учеството на жени кои се во работен однос во сите старосни групи. Веднаш по Шведска, највисоко на табелата за процентулана застапеност на работноспособното население во споемнатите групи, следат уште две скандинавски земји - Данска со 75,9 отсто и Финска со 72,5 отсто вработени на возраст 55-59 години. На дното на табелата е Полска со 45,8 проценти граѓани кои се во работен однос на возраст од 55 до 59 години.

Стапката на инфлација во еврозоната се намали на 2,7 процентиСЕ УШТЕ НАД ЦЕЛТА

Стапката на инфлација во 17-членaтa еврозона во текот на минатиот месец се намали на 2,7 отсто, со што продолжи трендот на нејзино намалување, но таа и натаму е над целта од два проценти поставена од Европската централна банка (ЕЦБ). Според најновите податоци на статистичката служба на ЕУ - Евростат, инфлацијата во еврозоната во декември се намалила на 2,7 проценти од ноемвриските 2,8 отсто. Ова е 13 месец по ред во кој стапката на инфлација во зоната на еврото е над зацртаното ниво на ЕЦБ. Најголемата економија во еврозоната, Германија во декември имала инфлација од 2,2 проценти, Франција од 2,7 отсто, а Италија, која се наоѓа под засилен притисок на финансиските пазари, имала стапка на инфалција од 3,7 отсто. Во текот на минатата година највисока месечна стапка на инфлација во еврозоната од три проценти беше забележана во септември. Инфлацијата на ова ниво се оддржа и во текот на октомври и ноември, по што се намали во последниот лански месец на 2,8 отсто.

Page 13: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 13четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

РЕГИОН Албанија со рекордно ниво на надворешен долгКРЕДИТИ СЕ ЗЕМААТ И ЗА ПЛАТИ НА ЧИНОВНИЦИТЕ

Бруто надворешниот долг на Албанија на крајот од третото тримесечје од минатата година достигна 4,16 милјарди леки (141 леки - едно евро), што е за 11 отсто повеќе во споредба со крајот на 2010 година.

Ова го потврдува статистиката на Централна банка на Албанија, од која се гледа дека растот на бруто надворешниот долг се должи на зголемениот долг на Владата за 128 милиони евра и растот на задолжувањата на приватните банки во земјата за 121 милион евра, пренесува дописникот на МИА од Тирана. Долгот на Владата претставува 50 отсто од вкупниот бруто надворешен долг на земјата и се очекува тој да расте и во текот на оваа година, поради договорите за кредити што Владата ги има потпишано со странските банки, се наведува во извештајот на банката. Надворешниот долг на Владата во 2008 година изнесуваше 1,32 милијарди евра, но значително е зголемен во последните две години, како последица на кредитите што Владата ги зеде за изградба на автопатот Драч-Кукс. Речиси целокупниот долг на Владата се долгорочни кредити. Албанската влада на самиот почеток од годинава зеде кредит во износ од 11 милиони долари од приватна банка, со каматна стапка од 9,06 отсто. Главна причина Владата да се задолжи со нов кредит е исплата на плати на администрацијата, како и други трошоци. Ова не е првпат Владата на премиерот Сали Бериша да се задолжува кај банките, во декември таа зеде кредит во износ од 34 милиони САД долари.

Секој Србин им е должен по 818 евра на банкитеНАЈМНОГУ ПОРАСНАЛЕ ГОТОВИНСКИТЕ КРЕДИТИ

Задолженоста на српските граѓани во банките на крајот од минатата година била 818 евра по глава на жител,

што е околу 2,2 просечна плата, изјави генералниот секретар на Здружението на банки на Србија Верољуб Дугалиќ. Тој на прес-конференција истакна дека во регионот се помалку з а д о л ж е н и само граѓаните на Македонија и Босна и Херцеговина , додека пред Србија се наоѓаат Романија, Бугарија, Црна Гора, Хрватска и Словенија. Долгот на Србите врз основа на кредит бил 733 евра, врз основа на минус на тековните сметки е 29 евра, по кредитни картици 49 евра и по лизинг договори изнесува шест евра. Граѓаните и српската економија во текот на минатата година ја зголемиле задолженоста врз основа на банкарските кредити за 9,6 проценти, достигнувајќи 1.898,39 милијарди динари. Само минатиот месец задолженоста на граѓаните и економијата се зголемила за 2,4 отсто. Најголем раст во 2011 година е забележан кај готовинските кредити, а потоа кај станбените и земјоделските кредити, додека намалување е регистрирано кај потрошувачките и кредитите за рефинансирање. Кога станува збор за долговите на претпријатијата, тие лани се зголемени за 9,2 процента на 1.272 милијарди динари, додека, пак, на претприемачите имал пораст за 53,5 отсто и изнесувал 79,47 милијарди динари.

„Телеком Србија“ потпиша договор за кредит во износ од 470 милиони евраОТКУП НА АКЦИИТЕ ОД ГРЧКИ „ОТЕ“

Српската телекомуникациска компанија „Телеком Србија“ соопшти дека потпишала договор за кредит во износ од 470 милиони евра, од кои 320 милиони евра ќе бидат искористени за купување на 20 проценти од акциите, кои припаѓаат на грчката телекомуникациска компанија „ОТЕ“. Од „Телеком Србија“ соопштија дека останатиот дел од сумата, 150 милиони евра, ќе се искористат за рефинансирање на постоечкиот кредит за купување на „Телеком Република Српска“. Договорот за кредит, што е потпишан на 9 јануари, е земен со рок од три години. Сумата од 470 милиони евра се осигурени од 19 локални и меѓународни банки, членки на банкарските групации „Креди Агрикол“, „Ерсте“, „Евробанка ЕФГ“, „Рајфајзен“, „Сосиете женерал“,

„Уникредит“, „Пиреус“ и други. Успешното остварување на тој договор покажува доверба на финансискиот пазар во српската економија во целина и дел во компанијата „Телеком Србија“, велат од српската компанија. Компанијата „Телеком Србија“ и грчката компанија „ОТЕ“ на 30 декември минатата година потпишаа договор за купување на 20 проценти од акциите на српскиот оператор по цена од 380 милиони евра, што ќе биде вкупниот дел на „ОТЕ“ во „Телеком Србија“.

Турција со сопствени с р е д с т в а ќе го гради т р е т и о т мост над БосфорТЕНДЕР ЗА ВРСКАТА МЕЃУ КАВКАЗ, БЛИСКИОТ И ДАЛЕЧНИОТ ИСТОК

Турција соопшти дека со сопствени ресурси ќе го гради третиот мост над Босфор, пренесува електронското издание „Ворлд булитин“. Министерот за транспорт Бинали Јилдирим прецизира дека огромниот транспортен проект Кузеј Мармара (северна Мармара), што го вклучува и третиот мост над истанбулскиот теснец, ќе биде изграден со турски средства. -Наскоро ќе се организира тендер, соопшти министерот, додавајќи дека проектот ќе ги поврзува Кавказ, Блискиот и Далечниот исток. Тендерот за изградба на третиот мост над Босфор и официјално пропадна, откако ниту една компанија не поднесе понуда. Мостот, што се очекува да чини околу шест милијарди американски долари, е проектиран така што ќе овозможи патниот и железничкиот сообраќај од Европа да минува директно кон внатрешноста на Турција, без да се пресекува најголемиот град во земјата - Истанбул. Двата постојни моста над Босфор - „Ататурк“ и „Фатих Султан Мехмед“, ги поврзуваат двата дела на Истанбул и автомобилските маршрути кон главниот град Анкара. Тие, меѓутоа, често се блокирани заради преопровареност со сообраќај. Во процес на изградба се два одделни тунела под Босфор, патен и железнички, но и двата се планирани да се користат само за сообраќајот на жителите кои секојдневно патуваат од едната до другата страна на градот.

Page 14: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО14 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Предвидувања на трите водечки европски економски институти КРАТКА РЕЦЕСИЈА ВО ЕВРОЗОНАТА

Еврозоната краток период ќе биде во рецесија, односно во двата квартала од минатата година и првиот квартал од годинава, се наведува во заедничкото соопштение на водечките европски економски институти, францускиот ИНСЕ, германскиот „Ифо-а“ и италијанскиот „Инстата“. Институтите ја намалија прогнозата објавена во октомври и сега очекуваат бруто домашниот производ (БДП) на 17 земји-членки на еврозоната во четвртиот квартл од 2011 година да падне за 0,3 отсто, а во првиот квартал од 2012 година да се намали за 0,2 проценти.

Во вториот квартал од годинава, институтите предвидуваат да биде остварен раст на БДП од 0,1 отсто. Институтите наведуваат дека и потрошувачката во последните три месеци од 2011 година во еврозоната ќе забележат пад од 0,1 отсто, а во првите два квартала од годинава таа да стагнира. - На потрошувачката негативно влијае фискалната консолидација и влошувањето на условите на пазарот на трудот, се истакнува во соопштението. Според податоците на Еуростат еврозоната во третиот квартал од 2011 година остварила економски раст само од 0,1 отсто.

ЕБРД лани остварила рекордно ниво на инвестицииСИЛНА ПОДРШКА НА РЕГИОНИТЕ НА КОИ ИМ СЕ ЗАКАНУВААТ РИЗИЦИ

Европската банка за обнова и развој (ЕБРД) соопшти дека минатата година остварила рекордно ниво на инвестиции, пружајќи им силна поддршка на регионите, на кои им се закануваат ризици, особено поради долготрајните економски тензии во еврозоната. Банката лани вложила над девет милијарди евра, малку повеќе отколку во 2010 година, во финансирање на земјите од југоисточна и централна Европа до централна Азија. ЕБРД во 2012 година влезе со

мошне успешни разултати, благодарение на зголемувањето на капиталот во кој учествуваа сите поголеми акционери на банката, вклучувајќи ги сите држави на Групата осум најразвиени земји во светот Г-8, како и солидната заработувачка и покрај исклучително тешките пазарни услови. Банката очекува дека заработувачката во 2011 година ќе се зголеми за 800 милиони евра, додека нето профитот ќе биде нешто понизок, пред се поради влијанието на помалата вредност на акциите, предизвикана од општиот пад на берзите во Европа. ЕБРД е зајакната со зголемување на резервите, а трите најголеми рејтинг агенции го потврдија највисокиот рејтинг на банката со стабилна прогноза. Благодарение на тоа ЕБРД има добри шанси да продолжи да пружа високо ниво на инвестиции и да го поддржи процесот на економска модернизација во голем број земји.

Португалија отфрли мерка за продолжување на работното времеСИНДИКАТОТ НЕ ГИ ПРИФАТИ ПЛУС 30 МИНУТИ

Португалија отфрли планови за продолжување на работното време откажувајќи се од клучна реформа во секторот труд која е наменета за опоравување на економијата, тешко погодена од должничката криза во еврозоната.

По 17 часа тензични преговори со синдикатот и работниците, Владата на премиерот Педро Пасос Коељо се откажа од продолжување на работното време за 30 минути во приватниот сектор, мерка предвидена за јакнење на конкур ентската позиција на таа држава.

Владата доби согласност за други реформи вклучувајќи укинување на годишните празници за три дена и ублажување на правилата за работното време. Тие мерки се дел од строга програма на мерки за штедење покрената откако Португалија во мај лани од ЕУ и ММФ доби пакет помош вреден од 78 милијарди евра. Португалскиот парламент во ноември лани усвои строги мерки за штедење за 2012 година со кои се намалуваат платите, се згоелмуваат даноците и требаше да биде продолжено работното време за голем број работници.

Тврдење на „Стандард енд пурс“ на невидено за Германија НАЈВИСОК РЕЈТИНГ И ВО СЛУЧАЈ НА РЕЦЕСИЈА

Германија ќе го задржи највисокиот кредитен рејтинг дури и ако годинава дојде до рецесија, изјави директорот на агенцијата „Стандард енд пурс“ задолжен за рејтинзите на европските земји, Мориц Кремер.

- Веруваме дека германската економија е релативно силна и оти годинава би требало да ја преживее можната рецесија без да дојде до намалување на кредитниот рејтинг, изјави Кремер за германскиот весник „Билд“. Американската агенција „Стандрд енд Пурс“ во петокот го намали рејтингот на Италија за два степени на БББ плус, како и на уште осум земји од еврозоната, меѓу кои и Франција и Австрија останаа без највисокиот рејтинг ААА. Во моментот рејтинг од ААА во еврозоната имаат само Германија, Финска, Холандија и Луксембург. Германија денеска треба да ја објави новата прогноза за својот економски раст во 2012 година, а медиумите објавија дека таа ќе биде намалена на 0,7 отсто.

EK се обидува да ги зголеми платите на европските бирократиПРЕКУ СУД ДО НАЦИОНАЛНИТЕ ВЛАДИ

Европската комисија соопшти

ЕВРОПСКА УНИЈА

Page 15: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 15четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

дека се жалела пред Европскиот суд на националните влади од ЕУ да им наметне зголемување на платите на европските чиновници. Европските влади таквото зголемување на платите го сметаат за недозволиво заради кризата, пренесуваат француските медиуми. ЕК во 2011 година предложи да се зголемат платите на европските бирократи за 1,7 проценти, но владите на 27-те земји членки на ЕУ, кои се зафатани од дожничката криза и се принудени да штедат, го отфрлија барањето. Затоа ЕК, раководена од поранешниот португалски премиер Жозе Мануел Барозо, одлучи да се жали до правосудството на ЕУ, со сиот ризик да го зголеми незадоволството на европската јавност кон европските институции.

Европските лидери ја прекоруваат ЕК дека одбива да ја активира клаузулата за вонредни ситуации, која дозволува помало зголемување на платите од тоа што произлегува од сегашниот систем на пресметување. -Ако во сегашната економска криза одбиваме да кажеме дека преживуваме вонредни ситуации, значи таква ситуација никогаш нема да има, подвлече анонимен европски дипломат. Индексите на платите на европските чиновници се пресметуваат според платите во државната администрација во осум зем ји од ЕУ (Белгија, Велика Британија, Германија, Шпанија, Италија, Луксембург, Франција и Холандија) и зависи од стандардот на живот во Брисел. Европската комисија истакнува дека годинава е претставен план за штедење, што има за цел заштеди од милијарда евра до 2020 година, преку кастрење за пет проценти на платите на европските чиновници, зголемување на работното време и зголемување на возраста за пензионирање. Европските влади го загубија претходниот судир со ЕК за платите на чиновниците. Почетната брутоа месечна плата на европски чиновник е 2.650 евра. Раководител на дирекција зема околу 18.300 евра бруто. Европски комесар добива околу 23.000 евра.

Белгиските пратеници прифатија пониски плати како поддршка за економијатаОТКАЖУВАЊЕ ОД 170 ЕВРА МЕСЕЧНО

Белгиските пратеници прифатија нивните плати оваа година да бидат намалени за пет отсто како одраз на подготвеност да придонесат за економијата во нивната презадолжена земја.

- Секој треба да направи напор, изјави портпарол на белгискиот Парламент. Имајќи ја предвид сегашната просечна годишна плата од 82.700 евра, тоа би можело да значи дека членовите на Горниот и Долниот дом од Парламентот се откажуваат од околу 170 евра месечно. Белгискиот премиер Елио ди Рупо веќе изјави дека тој и неговите министри ќе ги намалат платите за пет проценти како дел од мерките за намалување на трошоците. Белгија планира оваа година да го доведе буџетскиот дефицит под лимитот од три проценти во ЕУ, наспроти очекуваните 4,2 процента за 2011 година.

Во Чешка опаѓа интересот за регистрирање на нови компанииНАЈАТРАКТИВНИ НЕДВИЖНОСТИТЕ, ТРГОВИЈАТА, УСЛУГИТЕ И ГРАДЕЖНИШТВОТО

Бројот на новорегистрирани фирми во Чешка во 2011 година бил најмал во последните пет години, јави дописникот на МИА од Прага. Според објавениот извештај на Чешката информативна агенција за „Капитал“ (ЧЕКИА) во 2011 година се регистрирани 22.333 претпријатија, односно 5,5 проценти помалку во однос на претходната година. Од нив речиси половината, односно 45 проценти, се наоѓаат во главниот град, а 53 проценти од вкупниот број нови фрими се занимаваат со недвижности, трговија, услуги и градежништво. Најмногу нови стопански субјекти во Чешка се појавија во времето на економскиот бум во 2007 година и оттогаш е забележан тренд на постојано намалување. - Финансиската криза во Чешка

во врска со интересот за бизнис се одрази подоцна, по одредена временска дистанца. Иако домашната економија имаше мал раст, ситуацијата на пазарот е многу тешка. Новите стопански активности ги стопираат стравовите од последиците на актуелната должничка криза, исто како и очекуваниот пад на чешката еконмија оваа година и најавените државни мерки за штедење, смета аналитичарката Петра Штепанова. Од вкупно 357.701 регистрирани чешки компании, се смета дека околу 20 проценти се фирми кои само се регистрирани и не вршат никакви финансиски тансакции.

Преку 2,6 милиони луѓе во Велика Британија се невработениПРОДОЛЖУВА ГАСНЕЊЕТО НА РАБОТНИ МЕСТА

Во Велика Британија продолжува да се зголемува бројот на невработените и во изминатите три месеци од крајот на минатата година, па сега преку 2,6 милиони луѓе во земјата се без работа, соопшти денеска државното Биро за статистика, јави дописникот на МИА од Лондон. Вкупниот број на невработените сега изнесува 8,4 отсто што е највиско ниво уште од јануари 1996 година. Од бројот на оние кои немаат никаква работа 1,6 милиони луѓе сега се пријавени во агенциите за невработени, за побарување и добивање на социјална помош. Невработеноста кај младите, на возраст меѓу 16 и 24 години е исто така зголемена и сега изнесува 22,3 отсто. Во последните три месеци, меѓутоа е забележано и зголемување на вкупната вработеност во земјата. Преку 29 милиони луѓе во Велика Британија се регистрирани дека имаат некакво вработување.

Претставник на британската Влада изрази разочарување поради натамошното зголемување на бројот на луѓето кои немаат работа. Во изјавата за Би-Би-Си тој рече дека невработеноста ги загрижува министрите и невработеноста останува и натаму проблем на Владата, во нејзините настојувања за стабилизација на домашната економија.

ЕВРОПСКА УНИЈА

Page 16: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО16 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СВЕТ Педупредување на Светската банкаМОЖНО Е ЗАБАВУВАЊЕ НА СВЕТСКИОТ РАСТ Светската банка соопшти дека рецесијата во Европа и послабиот раст во Индија, Бразил и во другите земји во развој веројатно ќе доведат до забавување на глобалниот економски раст. Светската банка во својот годишен извештај значително ги намали прогнозите за растот како во развиените, така и во посиромашните земји. Според досегашните оценки на Светската банка глобалната економија ќе забележи раст за 2,5 проценти оваа година и за 3,1 отсто следната. Банката во јуни прогнозираше раст од 3,6 отсто за двете години. Во извештајот се посочуваат две главни причини за прогнозираното забавување на растот. Прва е влошувањето на должничката криза во Европа, а втора е политиката на некои големи земји во развој како Индија, Бразил, Русија, Јужна Африка и Турција, кои преземаат мерки за ограничување на растот за да го спречат „прегревањето“ на своите економии. Според Светската банка, американската економија исто така ќе забележи забавување на растот, но не толку силно како земјите во развој.

„Барклис кепитал“ открива „нелогична поврзаност“КОГА СЕ ГРАДАТ ОБЛАКОДЕРИ ИМА И КРИЗИ

Постои „нелогична поврзаност“ меѓу градењето на облакодери и финансиските кризи, се наведува во новиот извештај на „Барклис кепитал“ (Barclays Capital). Изградбата на „Емпајр стејт билдинг“ во Њујорк во 1930 година, на кулите во Куала Лумпур во 1997 година и во Дубаи во 2010 година беше проследено со економски кризи. - Најчесто изградбата на облакодери одразува неправилна распределба на капиталот и оти претстои економска корекција, се наведува во извештајот.

По завршувањето на „Петронас тауерс“ во Куала Лумпур во 1997 година во регионот имаше намалување на вредноста на азиските валути. Авторите на извештајот наведуваат дека инвеститорите треба да обрнат посебно внимание на Кина, која најмногу гради облакодери. Од 124 облакодери што во светот

се градат 53 проценти од нив се градат во Кина. Нивната изградба треба да биде завршена за шест години. Во Кина во моментот има 75 завршени згради со висина над 240 метри. Индија неодамна заврши два нови облакодери, а гради уште 14. Првиот облакодер во светот - „Екуитабл лајф билдинг“ во Њујорк беше завршен во 1873 година и се совпадна со петгодишната рецесија. Тој беше урнат во 1912 година. „Вилис тауер“ во Чикаго беше изградена во 1974, годината кога поскапувањето на нафтата ја растресе американската економија и ги принуди властите да се откажат од поврзаноста на доларот со златото.

Украина годинава ќе купи двојно помалку руски гасДОЈДЕ ДО КЛАУЗУЛАТА „ЗЕМИ ИЛИ ПЛАТИ“

Украина годинава ќе купи двојно помалку гас од Русија односно ќе купи 27 милијарди кубни метри наместо договорените 52 милијарди кубни метри, изјавил украинскиот министер за енергетика Јуриј Бојко. Тој наведе дека Украина ќе купи толкава количина на гас од Русија колку што и е потребно. - Претставниците на Киев и на Москва ги продолжуваат преговорите за гасот, за некои прашања постигнат е компромис, но некои се уште не се решени, истакнал Бојко. Извршниот директор на „Газпром“ Алексеј Милер на неодамнешниот состанок со рускиот претседател Дмитриј Медведев рекол дека холдингот е загрижен поради едностраната одлука на Киев за купување на помала количина гас. - Во случај да не биде преземена договорената количина во сила стапува членот од договорот „земи или плати“. Според податоци на украинското Министерство за енергетика, Украина минатата година купила 40 милијарди кубни метри руски гас.

Во Кина се возат над 100 милиони автомобилиПРВПАТ ПОВЕЌЕ КОЛИ ОД ВЕЛОСИПЕДИ

Бројот на регистрирани автомобили во Кина во 2011 година ја надмина бројката од 100 милиони и првпат е поголем од бројот на велосипеди, објави кинеското Министерство за јавна безбедност. Бројот на автомобили минатата година е поголем за 14,9 милиони во споредба со 2010 година. Пекинг со 4,7 милиони регистрирани патнички возила е прв на листата од 14 кинески градови кои имаат повеќе од милион автомобили. Меѓу сопствениците на автомобили 61 милион односно 58 проценти се приватни лица кои воглавно возат помали модели. Вкупната бројка на моторни возила, вклучително и мотоциклите, изнедува над 225 милиони. Во изминатите пет години бројот на нови возила годишно се зголемувал за 19,86 милиони, а статистиката покажува дека меѓу 230 милиони возачи околу 19 проценти се жени.

Во 2050 година Кина ќе биде водечка економија во светотИ САД, ИНДИЈА, ЈАПОНИЈА И ГЕРМАНИЈА НА ЧЕЛНИТЕ ПОЗИЦИИ

Во 2050 година Кина ќе биде на прво место на листата на водечки економии во светот, се прогнозира во извештајот на британската банка Ејч-Ес-Би-Си. Челната позиција на Кина во класацијата на водечките економии во светот нема да изненади никого, пишува францусклиот весник „Фигаро“. На економската карта САД ќе бидат на второ место, а Индија - на трето. На челната петорка на водечките економии ќе бидат Јапонија и Германија. Челната десетка ќе биде дополнувана од Велика Британија, Бразил, Мексико, Франција и Канада. Најголем скок до 2050 година ќе направат Филипините, кои ќе се искачат за 27 места до 16-то место на листата на водечките економии во светот. Останатите места од 11 до 20 ќе бидат заземени од Италија (11), Турција (12), Јужна Кореја (13), Шпанија (14), Русија (15), Индонезија (17), Австралија (18), Аргентина (19) и Египет (20). За целите на извештајот банката внимателно проучила стотина држави. Освен класацијата од 30-те најголеми економии во светот во 2050, проучуваните земји се поделени и во три групи врз база на нивната брзина на економски раст.

Според извештајот, меѓу земјите кои ќе забележат раст до средината на векот ќе бидат Бугарија, Бразил, Мексико, Турција, Русија, Индонезија, Аргентина, Саудиска Арабија, Тајланд, Иран, Венецуела, Пакистан, Колумбија, Чиле, Нигерија, Романија, Унгарија, Либија, Бахреин, Литванија, Летонија, Кипар, Босна и Херцеговина, Белорусија, Ирак, Чешка, Кувајт, Мароко, Нов Зеланд, Сирија, Тунис, Хрватска, Јемен. Освен категоријата земји со раст, има категорија и на земји со многу брз економски раст и такви со стабилен раст. Во 2050 САД ќе бидат во категорија на стабилен раст, заедно со Велика Британија, Канада, Франција, Италија, Јужна Кореја и други. Кина и Индија ќе бидат во категоријата на земјите со многу брз раст, заедно со Филипините, Египет, Малезија, Србија, Украина... При изготвувањето на извештајот банката ги зела предвид критериумите како доходот по глава на жител, демографскиот раст, нивото на образование и демократијата, темпото на развој, додава францускиот весник „Фигаро“.

Page 17: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 17четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Џозеф СтиглицБЕЗ ЕКОНОМСКИ РАСТ КРИЗАТА ЌЕ СЕ ПРОДЛАБОЧИ

Без економски раст, должничката криза и кризата на еврото само ќе се продлабочат, така што штедењето нема да даде резултати на долг рок, оцени поранешниот главен економист на Светската банка и нобеловец, Џозеф Стиглиц.

Тој укажа дека треба да се зголемат инвестициите во „зелена“ економија која стимулира економски раст и вработување. - Слабостите на економскиот раст од минатата деценија излегоа на виделина во САД, но и во Европа каде загриженоста околу Грција и посветеноста на владите за буџетско штедење минатата година однесоа тежок данок, наведува тој во авторски текст кој го објави единбуршкиот весник Скотсмен. Стиглиц потсетува дека кризата во Европа се прошири од Грција кон Италија и Шпанија каде се зголеми стапката на невработеност, а на почетокот на рецесијата се движеше околу 20 отсто, напоменувајќи дека крајот на еврото кој дотогаш не беше замислив, почна да делува како можно. - Оваа година ќе биде уште полоша иако можно САД да ги решат проблемите и конечно да спроведат мерки за поттик на економијата за невработеноста да биде на ниво од шест до седум отсто, укажува Стиглиц. Меѓутоа, тој малку верува оти тоа е можно како што е малку веројатно дека Европа ќе разбере дека штедењето нема да ги реши проблемите туку ќе го влоши ионака лошата состојба во економијата. Високата невработеност предизвика намалување на платите и раст на сиромаштијата, потсетува Стиглиц. Добра вест е што соочување со долгорочните проблеми во суштина би ги решило краткорочните проблеми. Зголемувањето на инвестициите во областа на прилагодуваше на економиите со глобалното загревање би стимулирало економски раст и вработување, смета Стиглиц.

Жозе Мануел БарозоКРИЗАТА СЕ СОВЛАДУВА СО ЕКОНОМСКИ РАСТ!

Кризата во зоната на еврото нема да биде решена без нов економски раст, изјави во Стразбур претседателот на ЕК, Жозе Мануел Барозо. Јакнење на буџетската и фискална усогласеност меѓу државите членки на ЕУ мора да биде цел на нов договор кој треба да биде постигнат до март и кој ќе биде само предуслов за надминување предизвици со кои е соочена Унијата. - Стабилноста е неопходна, но ни треба економски раст, нагласи тој во Европскиот парламент. - Се повеќе нашите партнери, меѓународни инвеститори го поставуваат следното прашање: Кои се перспективите на среднорочен и долгорочен економски раст за Европа. Тој пред се, ќе биде поттикнат од структурални реформи, изјави Барозо. Тој потесети дека ЕК долго нагласува оти „напорите на државите членки на ЕУ се често недоволни“. - Потребно е проширување на внатрешниот пазар и да се инвестира во иновативни проекти, но и да се воспостават пофлексибилни, компетитивни пазари погодни за вложување на мали и средни претпријатија, нагласи претседателот на ЕК. Барозо потсети дека во Европа има 33 милиони невработени и 23 милиони мали и средни претпријатија.

Претседателот на Европската комисија Жозе Мануел Барозо изјавил дека се залага и за посилен фонд за финансиска стабилност во еврозоната, што ќе придонесе за смирување на пазарите. Тој во Копенхаген, каде што се одбележа почетокот на претседавањето на Данска со ЕУ, истакнал дека треба да се „направи поголем напор кога станува збор за ’заштитните ѕидови’ за еврозоната, објаснувајќи дека ЕК се залага за најсигурна таква заштита, што е важно за довербата на инвеститорите во способноста на еврото да ја надмине актуелната криза. - Прашање е само колку далеку се подготвени да одат во тоа членките на еврозоната, изјави првиот човек на ЕК. Еврозоната има привремен

механизам за помош на презадолжените земји, Европски фонд за финансиска стабилност, кој располага со уште околу 250 милијарди евра од почетниот капацитет за кредитирање од 440 милијарди евра. Тоа се смета за недоволно за да се реши проблемот со огромните долгови на државите како Италија и Шпанија. Во ЕУ во тек се разговори околу тоа дали треба да се зголеми обемот на постојниот привремен фонд или наместо тоа треба да се вложат средства во постојаниот европски механизам за стабилност, кој ќе влезе во сила во јули.

Мит РомниСАД НЕ ТРЕБА ДА ГО СПАСУВААТ БАНКАРСКИОТ СИСТЕМ НА ЕВРОПА

Фаворитот на републиканците за кандидат за претседателските избори Мит Ромни изјави оти не е неопходно САД да се ангажираат во спасувањето на банкарскиот систем на Европа, пишуваат американските медиуми.

- Нема потреба да се туркаме кон Европа за да го спасиме нејзиниот банкарски систем, одговори Ромни на прашањето дали е подготвен да им помогне на Европејците по намалувањето на вредноста на еврото. На дебатите со своите ривали во номинацијата за кандидат на Републиканската партија на претседателските избори во САД, Њут Гингирч, Рик Пери, Рон Пол и Рик Санторм во Јужна Каролина, каде во саботата се одржаа првични избори, Ромни исто така се заложи на минимална интервенција на американската Влада во економскиот живот. - Треба да ги отвориме пазарите и да ги натераме Американците повторно да заработуваат. Тоа е одговорот, а не спасувањето на банките, додаде Ромни. Изјавата на Ромни, кој води пред останатите четворица кандидати на ребупликанците беше дадена пред објавувањето на соопштението на агенцијата „Стандард енд Пурс“, во кое таа го намали кредитниот рејтинг за девет земји од еврозоната, меѓу кои и на Франција.

ПОГЛЕДИ И МИСЛЕЊА

Page 18: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО18 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

За време на дебатите Ромни, поранешен гувернер на Масачусетс. беше подложен на притисок од своите соперници да ги објави даноците на своите доходи. Тој рече оти ќе го стори тоа доколку ја добие номинацијата.

Тврдење на Мишел Барние, еврокомесарот за внатрешен пазар ЕВРОТО ЌЕ ОПСТАНЕ И ПОКРАЈ КРИЗАТА

Еврото ќе остане светска валута, а еврозоната ќе се опорави од должничката криза, изјави еврокомесарот за внатрешен пазар Мишел Барние.

Тој го повтори своето изненадување од одлуката на агенцијата „Стандард енд Пурс“ да го намали кредитниот рејтинг на девет земји од еврозоната, наведувајќи дека 17-те членки на европската монетарна унија преземале „огромни чекори“ за враќање на пазарната доверба. - Да нема забуни: ова не е криза на еврото како валута. Еврото е тука да остане. Во последните 10 години еврото докажа дека е вистинска светска валута... И покрај проблемите и понатаму е силно. Вистинската криза со која моментално се соочува еврозоната е кризата на доверба. Нашето политичко единство, нашата одлучност и способноста да го исправиме она што е погрешно се наоѓаат пред тест, истакна Барние пред присутните на Азискиот финансиски форум во Хонг Конг. Агенцијата „Стандард енд Пурс“ во петокот го намали кредитниот рејтинг на девет земји од еврозоната, вклучувајќи ги и Франција и Австрија, поради загриженоста околу високото ниво на државни долгови и трошици од задолжувања. Тој, сепак, укажа дека не сака да ја потценува сериозноста на заканата за европската економска стабилност. - Мораме да избегнеме уште еден голем кредитен удар и катастрофалните последици кои би ги омал тој врз реалната

економија, нагласи Барние, додавајќи дека должничката криза „се прелева“ на меѓубанкарскиот пазар.

Вацлав КлаусМАЛ ЕФЕКТ, ДУРИ И НЕГАТИВЕН, ОД ЧЛЕНСТВОТО НА ЧЕШКА ВО ЕУ

Чешкиот претседател Вацлав Клаус, на конференцијата „Како да се модернизира економијата на арапскиот свет“, која се одржа во Ријад, како што пренесоа чешките медиуми повторно ја критикувал улогата на Европската унија, јави дописникот на МИА од Прага. - Мојата проценка е, дека чистиот позитивен ефект од членството во ЕУ е многу мал, ако не и негативен. Многу бавниот економски пораст покажува дека спротивното би можело да биде вистина, смета Клаус. Оценувајќи дека Европа не е повеќе економска сила, Клаус додаде дека Чешка според него нема во овој момент никакви амбиции да влезе во еврозоната. - Европската должничка криза е неизбежна последица од воведувањето на единствената валута за земјите со многу различни економски параметри, истакна претседателот на чешката држава.

„Ајтем Клуб“БРИТАНСКАТА ЕКОНОМИЈА СЕ ВРАЌА ВО РЕЦЕСИЈА

Економијата на Велика Британија се враќа одново во рецесија, откако и во четвртиот квартал од 2011 година

британскиот Бруто домашен производ (БДП) уште повеќе е намален, соопшти тинк-танк организацијата „Ајтем Клуб“. Како што јави дописникот на МИА од Лондон, според анализите на организацијата, домашната економија нема забележано раст во текот на претходната година, а намалувањето се очекува да продолжи и во првиот квартал на оваа година. Дури британската економија во 2012 година да ги надмине сегашните проблеми таа не ќе може да забележи поголем раст од 0,2 отсто на крајот од декември, се вели во извештајот на „Ајтем Клуб“, во кој се предвидува натамошен раст на невработеноста годинава за уште 300 илјада луѓе, а тоа значи дека во земјата би имало безмалку три милиони невработени. Велика Британија е веројатно во т.н. техничка рецесија, изјави за Би-Би-Си, раководителот на оваа тинк-танк организација Питер Спенсер. Тој смета дека вистинското опоравување може да настане

дури идната година. Во 2013 година се очекува раст на економијата од 1,75 отсто, додека во 2014 година од 2,8 отсто. Враќањето на рецесијата се објаснува со лошите резултати во потрошувачката, како последица на високата инфлација, парализираната можност за трошење на домашниот бизнис, како и поради продолжената криза во еврозоната. Проблемите што подолго време ги има зоната на заедничката валута го блокира британскиот извоз кој во најголем процент е поврзан со земјите од ЕУ и посебно членките на еврозоната.

ПОГЛЕДИ И МИСЛЕЊА

Page 19: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 19четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

НОВИ ПРОИЗВОДИ И ТЕХНОЛОГИИ

Напредува технологијата за декодирање на човечката ДНКРАНОТО ДИЈАГНОСТИЦИРАЊЕ ЌЕ ГО ИЗМЕНИ ЖИВОТОТ НА ЛУЃЕТО

Американската биотехнолошка компанија „Лајв технолоџис“ во Карлсбад, во Калифорнија, објави дека прави машини за декодирање на ДНК на секој човек. Оваа компанија разработила технологија за целосно разоткривање на геномот на човекот, со која на научниците ќе им се

овозможи да идентификуваат над три милиона с т р у к т у р н и елементи на човечката ДНК. Д е к о д и р а њ е т о на геномот, како што известува к о м п а н и ј а т а , ќе чини 1.000 долари и ќе може да се направи за еден ден. Ако сега се порача т е х н о л о г и ј а т а ,

корпорацијата вели дека за една година ќе биде испорачана. Три големи истражувачки институти веќе склучиле договор за достава на технологијата, која чини 149.000 долари. Дали установувањето на оваа технологија ќе помогне во истражување на гените при пронаоѓање на патот за лекување на некои заболувања, останува да се види. Но, факт е дека манипулацијата со гените, позната како генска терапија, која веќе почнува да се користи, како што велат американски научници може да помогне при запирањето на наследните болести. Па, откривањето на оваа технологија, додаваат научниците, може да помогне во произведување на лековите според индивидуалниот генетски состав на пациентот. „Декодирањето на геномот може да овозможи рано поставување на дијагнозата, со што човекот би можел да го измени својот начин на живот и со тоа да го превенира настанувањето на некоја болест. Исто така, генетското истражување ќе помогне во изнаоѓање на нови начини на лекување, наменети за одредени поединци“, објаснува меѓународната група на научници кои работеле на човечкиот геном. ДНК и хромозомите на еден организам се „хемикалии“, кои ја носат генетската информација. Редоследот на ДНК го дава единствениот генетскиот профил на секој човек.

„Шкода“ го тестира автомобилот на електричен погон „Октавија грин е-лајн“ТЕСТИРАЊЕ ЗАРАДИ ПРАКТИЧНИ ИСКУСТВА

Најголемата чешка автомобилска индустрија „Шкода ауто“ започна со тестирање за секојдневна употреба на околу десетина автомобили на електричен погон од моделот „Октавија грин е-лајн“, јави дописникот на МИА од Прага. Пробните возења на првиот чешки „електромобил“ имаат за цел, добивање на практични искуства на употребата на возилата на електричен погон, кој е се поважен и попопуларен сегмент за одржување на еколошки чиста и здрава животна средина.

Тестирањето на автомобилите со нулта емисија на штетни издувни гасови треба да обезбеди информации за понатамошен развој на електричниот погон до состојба подготвена за сериско производство. Како почетен модел за електромобилот е искористен моделот „Октавија комби“, погоден за сместување на батериите, електронските контролни единици и погонскиот електромотор. Електричниот мотор обезбедува максимална моќност од 85 киловати и максимална брзина од 135 километри на час. За забрзување на возилото од нула до 100 километри на час се потребни само 12 секунди. Карактеристиките се погодни за урбаните градски средини, кон што првенствено претендира ова возило. Со помош на најнапредната генерација на литиум-јонски батерии за напојување на електричниот погон на „Шкода октавија грин е-лајн концепт“, се едно полнење ќе може да се вози 140 километри. Батериите се поставени под средниот и задниот дел од подот и речиси не зафаќаат простор во автомобилот кој е предвиден за превоз на 5 лица.

Компјутерите ќе ги управуваме со умот за помалку од пет годиниНАУЧНАТА ФАНТАСТИКА СТАНУВА РЕАЛНОСТ

Компаниите „Епл“, „Гугл“ и „Мајкрософт“ веќе ги усовршуваат уредите

со кои е возможно да се управува со гласот и движењата на телото пред камера. Но компанијата ИБМ предвидува дека за помалу од пет години компјутерите ќе ги управуваме со умот, пишува „Дејли Мејл“. Читањето на мисли досега беше научна фантастика, но оваа можност наскоро би можела да стане реалност. Доколу се работи за мобилен ќе биде доволно само да се помислите дека треба на некого да му се јавити и тоа ќе се случи, рече потпаролот од компанијата ИБМ. Ова предвидување е дел од овогодинешниот извештај на ИБМ „Фајв ин фајв“. Компнијата предвидува дека до 2016 година лозинките ќе престанат да се користат. Наместо лозинките, кои се тешки за помнење ќе користиме биометриски читачи кои ќе можат да откријат, кои сте „читајќи“ ги вашите уникатни карактеристики. И денес се користи примитивната технологија на контрола со умот за игри како Ma�el’s Mindflex, каде играчитеносат превез околу главата кои ги „чита“ мозочните бранови. Тие се концентрирани на подигање и спуштање на топката. Играта Mindflex 2 ќе бидепретставена на Consumer Electronics Showy во јануари.

Софистицираната технологија би можела да ни овозможи до 2016 година со умот да го контролираме барем курсорот на компјутерскиот екран. Можно е и произведувачите на компјутери да ја користат постоечката технологија како веб-камера за да можат корисниците со очите да управуват со компјутерот. Предвидувањето за престанување на користење пасворди би можело да се оствари многу порано отколку што веруваат во компанијата ИБМ. Претставници на компанијата „Мајкрософт“ изјавија дека новата верзија на Виндоус, Виндоус 8, на корисниците ќе им понуди „графички“ начин за заклучување на компјутерите. Наместо помнење на низа букви, корисниците ќе треба да ја заокружат својата мајка на фотографијата или својот најдобар пријател. Произведувачите на компјутери како компанијата Алиенвер веќе користи „биометриска“ заштита, со која лаптопите ги „препознаваат“ своите корисници по пат на биометриски маркери како формата на нивното лице.

Page 20: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО20 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

НОВИ ПРОИЗВОДИ И ТЕХНОЛОГИИ Леново“ промовираше прв хибриден лаптопРАБОТА СЛИЧНА НА СМАРТ ТЕЛЕФОНИТЕ

Кинеската инфроматичка компанија „Леново“ го промовираше првиот хибриден лаптоп компјутер „ТинкПад Икс1“, кој претставува комбинација на тенок дизајн и одлични перформанси со батеријата што трае и до 10 часа. Благодарејќи на опцијата „Инстант Медија Мод“ (ИММ), која поседува посебен процесор и на оперативниот систем, кој го продолжува времетраењето на батеријата, хибридот се однесува како посебен компјутер. ИММ се состои од двојадрен процесор со максумум 16 гигабајти меморија и од оперативен систем базиран на „Линукс“. За префрлање од „Виндоус“ на ИММ корисникот треба едноставно само да клилне на соодветната икона на екранот на лаптопот.

Со помош на ИММ овој преносен компјутер работи слично како смарт телефоните, останува вклучен и неговата батерија се полни побрзо. Овој хибриден лаптоп е тенок нешто под 1,5 саниметри и тежи 1,8 килограмие. Тој е опремен со најновите процесори на „Интел Кор“ - и3, и5 и и7 и со оператвниот систем „Виндоус 7“. Компјутерот поседува и веб камера, микрофини за видео и аудио повици, „Долби“ звук, ХДМИ порт и технологијата за безжичено поврзување на Интернет „Интел Ваерлес Дисплеј“.

Кинески воз ќе може да развие брзина од 500 км/часЗА „СТАРИОТ КИНЕСКИ МЕЧ“ НАЈВАЖНА БЕЗБЕДНОСТА

Кина во текот на овој викенд испроба супербрз воз кој може да развие брзина од 500 км/час. Возот што го направија во компанијата „CSR Corp Ltd“, најголем кинески производител на возови, дизајниран е да личи како стар кинески меч, наведува Синхуа. Според кинески официјални претставници тие возови нема обврзно да возат со толкава брзина. - Настојуваме да обезбедиме

сигурност на патувањата со брзи возови, изјави Шен Џијун, експерт за железнички сообраќај. Во оваа година беше регистриран судар на два брзи возови на пругата Пекинг-Шангај во јули кога загинаа 40 патници. Оттогаш изработката на новиот супербрз воз беше речиси запрена. Министерот за железница Лиу Џидјун кој се смета за најзаслужен за брз развој на тој сектор, беше отпуштен во февруари поради корупција и се уште не е изведен пред суд.

Нов тип на батерија „Сони“ЕНЕРГИЈА ОД ХАРТИЈА ЗА РЕЦИКЛИРАЊЕ

Јапонската компанија „Сони“ на изложбата „Еко-производи 2011“ во Токио прикажа нов тип еколошки батерии, кои црпат енергија од хартија подготвена за рециклирање. Изумителите на овој нов вид батерија појаснуваат дека биле инспирирани од термитите, кои јадат дрво, а потоа го претвораат во енергија. „Сони“ користи целузоза, која ја меша со вода, што овозможува присутниот шеќер во хартијата да се собере. Шеќерот потоа се третира со ензими, кои заедно со кислородот се претвораат во хидрогени јони и електрони, кои ги напојуваат батериите со енергија.

Претставниците на компанијата „Сони“ појаснуваат дека станува збор за прототип батерии и оти е прерано да се говори за финансиската исплатливост на овој производ.

„Ејсер“ лансираше тактилен таблет апаратОВОЗМОЖЕНО ПРОШИРУВАЊЕ НАПРОСТОРОТ ЗА СКЛАДИРАЊЕ ПОДАТОЦИ

Електронската компанија „Ејсер“ („Acer“) на пазарот лансираше нов таблет апарат чувствителен на допир во верзија од 16 и 32 гигабајти. Новиот тактилен уред наречен „Ајконија Таб А200“ („Iconia Tab A200“)

е опремен со мемориска „мајкроСД“ картичка која овозможува проширување на просторот за складирање на податоци. Овој таблет апарат има екран со дијагонала од 10,1 инчи и резолуција од 1.280 на 800 пиксели, како и двојазичен процесор „Нвидија Тегра 2“. „Ајконија Таб А200“ е тежок 710 грама.

Предвидувања на „Гардијан“ПЕТ ПРОМЕНИ ВО КОМУНИКАЦИИТЕ

Во 2012 година мобилните интернетски уреди, а посебно т.н. паметни телефони (смартфон) и понатаму ќе внесуваат најголеми промени во комуникациите, а за прв пат ќе го променат и начинот на работење. Наспроти рецесијата во Велика Британија продажбата на паметните телефони (смартфони) ќе се зголеми, а тие уреди од комуникациски средства ќе се трансформираат во платформи за комерцијална дејност. За овој Божик веќе е забележан раст на трговијата преку мобилни апликации за eBay. Многумина од нас ќе бидат во искушение да потрошат повеќе, а младите корисници на технологијата ќе најдат начин да заштедат со апликации за бесплатно телефонирање и испраќање на пораки. Врз основ на овие мислења, „Гардијан“ објави пет предвидувања за развојот на комуникациската индустрија во 2012 година.1. Продажба преку мобилни телефони Продажбата преку мобилни

Page 21: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 21четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

телефони стана вообичаена оваа година, а еБаѕ три пати го зголеми профитот и достигна до 2 милијарди долари. За 2011 година беше предвиден промет од 4 милијарди долари, а таа проценка беше ревидирана на 5 милијарди. Повеќе од 170.000 купувачи во Велика Британија секоја недела по пат на мобилни апликации на eBay потрошиле над 30 фунти, што е 265 куни. На т.н. Цѕбер Мондаѕ ден на најголемото божикно онлајн купување во САД, мобилната апликација Pаy Pal која е единствен начин за плаќање на eBay, оваа година имаше три пати повеќе корисници од лани.

На таа интернетска аукциска страница, купувачите преку мобилни телефони купувале и куќи, па дури и еден евтин „Ферари“ вреден 70.000 фунти. Се предвидува дека британските онлајн купувачи за Божик ќе потрошат 12 отсто од вкупно 13,4 милијарди фунти преку мобилни телефони, велат во британскиот центар за истражување на малопродажбата, а до 2015 година една четвртина онлајн купување ќе се врши преку мобилни телефони.

2. Мобилни паричници Плаќањето на јавниот транспорт преку мобилен, употребата на мобилен телефон наместо дебитна картичка на касите во продавниците, скенирањето на баркодовите и споредбата на цените, за сето тоа мобилните мрежи зборуваат веќе со години, а Гугл веќе и ги остварува.

Ова лето мобилниот паричник Google Wallet стана достапен на јавноста во Соединетите Држави, а компанијата во 2012 година сака да го доведе во Европа, прво во Велика Британија. Pay Pal има слични планови, а Амазон веќе за Божик „ги уништуваше“

продавниците со попустот од 5 долари за сите предмети купени преку Амазон, откако во продавниците биле скенирани со мобилната апликација Price Check.

3. Промени на врвот Идната година ќе биде последна прилика за двајца директори: сер Хауард Стрингер од „Сони Груп“ и Стиви Балмер од „Мајкрософт“. Стрингер, поранешен новинар на Си-Би-Ес кој е на чело на „Сони“ во САД, се обидува големиот конгломерат на „Сони“ да го направи кохерентна целина. Во текот на шестгодишното раководење оствари големи поединечни успеси со конзолата за играње „Сони Плејстејшен“, телевизорите „Бравија“, лап топите „Ваијо“ и филмовите за Спајдермен. Но, сите тие иницијативи не се профитабилни, а сеуште не успеал да развие содржина и гаџет на кој ќе се употребуваат. ж

Оваа година се надеваше дека ќе оствари профит од 2 милијарди долари, но поради глобалниот економски пад и цунамито во Јапонија, имаше загуба од 3,1 милијарда, најголема во последните 16 години. Се верува дека ќе го наследи Казуо Хираи, заслужен за успехот на „Плеј Стејшен“. 2012 година ќе биде клучна и за Балмер. За сега не успева да се справи со Гугл, а не оствари значаен напредок ни во паметните телефони. Сетоа тоа не е важно се додека „Мајкрософт“ е главен во светот на персоналните компјутери и контролира 80 отсто од пазарот, но проблемот на Балмер е во тоа што смартфоните и таблет компјутерите се голем предизвик за персоналните компјутери. Во 2012 година кога ќе излезе Windows 8, милиони корисници на Балмер ќе се прашаат дали треба да го обноват стариот компјутер или да купат нов. Програмите на „Мајкрософт“ за обработка на текстови, дигитроните и електронската пошта навистина се популарни, но многу луѓе ќе изберат таблет, а не лап топ, а на

пазарот на таблет компјутери доминира „Епл“.

4. Бесплатно телефонирање и испраќање на пораки На компјутерите, а се повеќе и на мобилните телефони се наоѓаат начини нешто да се добие бесплатно. Видео-телефонијата на Скајп стана секојдневие за децата во училиштата. Со Блек Бери и договор од 10 фунти месечно, добивате бесплатни пораки. Ако сите ваши пријатели испраќаат смс, нема потреба да трошите на повици или пораки. За тие кои разговараат на телефон има многу апликации кои го намалуваат трошокот на разговорите. WhatsApp е апликација со која се испраќаат милијарда пораки на ден. Вибер нуди бесплатни меѓународни разговори и пораки, а корисниците го симнале 30 милиони пати. Апликацијата Tango за видео разговори има 20 милиони корисници. Тие услуги

стигнаа и станаа секојдневие: тоа е добро за корисниците, а лошо за профитот на мобилните мрежи.

5. Епл ТВ Никој не знае како ќе изгледа, но Епл ТВ доаѓа идната година. Фабриката во Јапонија веќе е подготвена за производство, а за разлика од сегашните телевизиски гаџети на Епл кој вашиот телевизор го поврзуваат на интернет, овој ќе има и екран, Ајфон ќе биде далечински управувач, а ќе реагира и на движење на рака и на гласовни команди. Во 2012 година повикот за гледање телевизија ќе добие сосема нова смисла.

НОВИ ПРОИЗВОДИ И ТЕХНОЛОГИИ

Page 22: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО22 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

„Ројал банк оф Скотланд“ отпушта од работа 3500 луѓе, а „Алстер“ банката уште 950 вработени„ДАНОК“ НА ТЕМЕЛНАТА РЕОРГАНИЗАЦИЈА

Британската банка „Ројал Банк оф Скотланд“ (РБС) соопшти дека отпушта од работа 3.500 вработени во филијалите и експозитурите низ Велика Британија, како и низ светот. Претходно оваа банка која се најде на работ да крахира по кредитниот удар во есента 2008 година, отпушти други две илјади луѓе, јави дописникот на МИА од Лондон. Сегашното намалување на бројот на вработените во банката се оправдува со темелното реорганизирање во кое инвестициониот сектор се издвојува од делот на банката што работи со населението, каде се штедните влогови и станбените и другите кредити. Во соопштението се вели дека банката морала да се одлучи на едно вакво

решение, затоа што продолжува економската и финансиката нестабилност во земјата и во светот. Укинувањето на толку многу работни места во РБС предизвика криза во банката „Алстер“ во Северна Ирска. Оваа банка има деловни врски со РБС, па поради преструктуирањето и таа ќе мора да отпушти од работа уште 950 свои работници, од кои 600 се на работните места низ Република Ирска, а други 350 во деловните диници во Северна Ирска.

„Мерцедес“ и „Фејсбук“ договорија партнерствоОТКРИВАЊЕ НА ПРИЈАТЕЛИТЕ КОИ СЕ ВО БЛИЗИНА

Компанијата „Фејсбук“ и „Мерцедес бенз“ договорија партнерство засновано на навигацискиот систем „mbrace2m“, кој на корисниците ќе им овозможи да видат кои пријатели се наоѓаат во близина. „Фејсбук“ на саемот на

електроника за широка потрошувачка - ЦЕС (Consumer Electronics Show), што се оддржува во Лас Вегас од 10 до 13 јануари ја официјализира апликацијата развиена во партнерство со американската филијала на „Мерцедес бенз“.

Апликацијата им нуди на возачите само неколку опции на „Фејсбук“, како што е можноста да се видат пријателите или омилените места на навигацискиот систем. Во апликацијата ќе биде невозможно да се внесува текст кога возилото е во движење, со што се избегнуваат евентуалните опасности во сообраќајот. Апликацијата би требало да биде достапна на пролет кога ќе биде лансиран моделот на „Мерцедес“ за 2013 година „СЛ-клас“, а ќе биде инсталирана и во сите други модели на „Мерцедес“ за 2013 година.

Продажбата на „Дачиа“ минатата година на светско ниво се намали за 1,5 процентиПРОДАДЕНИ 161 ИЛЈАДА „ДАСТЕРИ“

Продажбата на автомобили „Дачиа“ се намали минатата година на светско ниво за 1,5 проценти, од 348.723 на 343.233 возила и за 16 проценти на домашниот пазар во Романија, од 36.730 на 30.867. Најпродаваниот модел на „Дачиа“ минатата година беше спортскиот модел „дастер“, од кои се продадени 161.203 возила на светско ниво, а потоа следи „логан“ со 95.452 и „сандеро“ со 86.578 возила, изјави

трговскиот директор на компанијата Томас Добруел. Во Романија најпродаван модел е „логан“, со 21.099 возила. Од моделот „сандеро“ се продадени 2.519 возила, а од „дастер“ 7.249 возила. Над 15 илјади возила „Дачиа“ се продадени на домашниот пазар преку програмата на Владата за обновување на автомобилскиот парк. Главните дестинации на извоз на „Дачиа“ минатата година беа Франција, Германија и Италија. Во моментов во светот се користат 1,8 милиони автомобили „Дачиа“, покажуваат податоците на компанијата.

Склучено партнерство меѓу „ПејПал“ и „Инженико“ОЛЕСНЕТИ ПЛАЌАЊА

Француската фирма „Инженико“ склучи спогодба со компанијата „ПејПал“, филијала на „и-Беј“, која се занимава со онлајн продажба. Оваа фирма, специјализирана за уреди наметнети за плаќање, договорот го склучи во САД.

Со ова партнерство е предвидено продавниците опремени со уредите на „Инженико“ да можат да прифаќаат „ПејПал“ плаќања, што ќе им овозможи на милиони клиенти на „Пеј-Пал“ да ги користат своите налози во продавниците. „Инженико“ веќе почна да го интегрира решението за плаќање на „ПејПал“ со картичка во уредите за плаќање со платформа Уникапт32, како и оние од палетата „телиум“.

КОРПОРАЦИИ

Page 23: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 23четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ТРЕНДОВИ, ДВИЖЕЊА, ПРОГНОЗИ Зголемена потрошувачката на виноАМЕРИКАНЦИТЕ НАЈГОЛЕМИ ВИНОПИЈЦИ

Американците во 2011 година биле најголеми потрошувачи на вино светот, додека Народна Република Кина ја замени Велика Британија на место петти најголем потрошувач на

вино меѓу земјите во светот, објави Организацијата за меѓународни истражувања на вино и жестоки пијалоци (IWSR). Американците во текот на изминатите години испиле 3,7 милијарди шишиња вино, а Кинезите, вклучително и жителите на Хонг Конг 1,9 милијарди шишиња. Италијаните, Французите и Германците на овој список го заземаат второ, трето и четврто место. IWSR предвидува дека меѓу 2011 и 2015 година американската потрошувачка на вино ќе биде зголемена за десет отсто, додека потрошувачката во Кина вклучувајќи го и Хонг Конг заедно ќе забележи раст за 54,3 отсто. Се предвидува дека до 2015 година Американците просечно ќе пијат 13 литри вино годишно, а Кинезите 1,9 до два литри. Европската унија во светската потрошувачка на вино учествува со 62 отсто, но тоа ќе се намали. IWSR предвидува дека меѓу 2011 и 2015 година потрошувачката на вино во ЕУ ќе биде зголемена за 0,4 отсто. На некои до клучните европски пазари на вино ќе дојде и до пад на потрошувачката - во Франција за 4,4

отсто, во Италија за 2,7 и во Велика Британија за 4,3 проценти. Германија е посебна, затоа што се предвидува дека потрошувачката на вино во таа земја до 2015 година ќе биде зголемена за 2,1 отсто. Во извештајот на Организацијата се наведува дека се пијат се поквалитетни вина. Меѓу 2006 и 2010 година пласманот на вино во малопродажбата над осум евра по шише и поскапи е зголемен за 14,7 отсто, додека пласманот на вината до осум евра е

зголемен за 10,7 отсто. Во поглед на вредноста на извозот на вина, Французите и понатаму го држат првото место - со 6,6 милијарди евра во 2010 или 1,9 отсто повеќе отколку во 2006 година. По големината на извозот на вина, прво место го држат Италијанците, затоа што во 2010 година во странство продадени се 30 осто повеќе отколку во 2006 година со вредност од четири милијарди евра.

Шпанците од извозот на вино во 2010 година заработиле 1.9 милијарди евра.

Цените на храната во 2011 година на рекордно нивоСАМО ЖИТНИТЕ КУЛТУРИ ПОСКАПИ ЗА 35 ОТСТО

Цените на основните прехранбени продукти во светот во 2011 година достигнаа рекордно ниво, при што само житните култури поскапеа за околу 35 отсто, соопшти Организацијата на ОН за храна и земјоделство (ФАО). Месечниот индекс на цените на прехранбените продукти во текот на 2011 година во просек изнесувал 228 индексни поени, што е негово највисоко ниво од 1990 година кога ФАО започна да ја води оваа статистика. Досегашниот рекорден просечен месечен индекс на цените на храната од 200 поени беше регистирран во 2008 година, која ја одбележа појавата на глобалната економска криза. Во текот на минатата година највисоко ниво на индексот на цените на храната од 238 поени е регистрирано во февруари. Индексот на цените на житните култури, во чие пресметување влегуваат цената на оризот, пченицата и пченката, лани во просек изнесувал 247 поени, што е за околу 35 проценти повеќе во однос на 2010 година. Глобалните цени на место лани биле за 16 отсто повисоки во однос на 2010-та, а на млекото и млечните производи за 10 проценти. Експертот на ФАО, Абдолреза Абисијан вели дека е тешко да се предвиди трендот на цените на храната во 2012 година, пред се` поради неизвесноста околу глобалните економски текови и околу стабилноста на валутите и на пазарот на енергенси.

КОРПОРАЦИИ

Page 24: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО24 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Интервју на менаџментот на ПроКредит Банка за „Капитал“ПРЕТПРИЈАТИЈАТА РЕКОА “РАБОТАТА МОРА ДА ВРВИ!”. ЗА НИВНА ПОДДРШКА ЌЕ РАБОТИМЕ И ВО 2012 Земајќи ги предвид тековните случувања во светските економии и очекуваниот удар врз македонското стопанство, особено извозноориентираното, со какви резултати Прокредит банка ја заврши годината?

ЈОЛЕСКА-ПОПОВСКА: Прокредит банка годинава ќе заврши со вкупно кредитно портфолио од околу 163 милиони eвра, вкупна актива од околу 216 милиони евра и депозитна база од 147 милиони евра. Според овие бројки, изразени релативно во однос на минатата година, се работи за пораст од 9,5% на кредитното портфолио и 8% пораст на депозитите. Со оглед на податокот дека ова беше уште една година со многу предизвици, пред сè поради глобалната светска криза, која продолжи да биде дел од опкружувањето на македонското стопанство, би биле премногу скромни ако речеме дека не сме задоволни со остварените резултати.

Очекувате ли раст на стапката на нефункционални кредити во рамките на вашето кредитно портфолио и генерално, во банкарскиот сектор во 2012 година и за колку проценти?

ЈОЛЕСКА-ПОПОВСКА: Нивото на нефункционални кредити е во директна врска со економската ситуација во земјата и во Европа. Претпријатијата имаат намалена профитабилност, а со тоа и намалена способност за сервисирање на веќе постоечките долгови. Во вакви услови, многу е важна одговорноста на самите банки, кои со своите кредитни технологии треба навреме да реагираат со конструктивно решение и за клиентот и за банката, со цел да не дојде до презадолжување на претпријатијата, кое би го попречило нивниот економски раст. Дополнително на тоа, треба поактивно да се користи мерката за реструктурирање на кредитите од страна на банките во услови кога претпријатијата се соочуваат со неприлагодени рати на намалените приходи. Прокредит банка во периодот на своето осумгодишно постење успевала да ги држи под контрола нефункционалните

кредити, далеку под просекот на банкарскиот сектор, кој заклучно со септември 2011 изнесува 9,8%. Нефункционалните кредити во однос на вкупното кредитно портфолио во Прокредит банка се во благ раст и заклучно со последниот квартал, изнесуваат 2,87%. Порастот на нефункционалните кредити во рамките на вкупното портофолио меѓу првиот и вториот квартал оваа година е за 0,3 процентни поени, додека во третиот квартал годинава таквиот број порасна за дополнителни 0,2 процентни поени. Многу важен аспект од работата со клиентите е доброто разбирање и познавање на клиентот, неговата историја на работење, дури и карактерот и апетитите за раст. Нашите анализи опфаќаат оценка на адекватноста на бизнис-аспирациите со реалниот потенцијал на бизнисот во опкружувањето во кое работи тој бизнис, земајќи ја предвид неговата конкуренција на пазарот, типот на производот кој го продава, неговите доставувачи, потребите на корисниците кои ги опслужува. Токму индивидуалниот пристап и доброто познавање на клиентот овозможува навреме да се реагира на можното лошо работење, а оттука и навреме да се истапи со конструктивно решение и за банката и за клиентот. На ваков начин се овозможува навремено спречување на неможноста за сервисирање на долговите кои произлегуваат од работењето. Секако има и надворешни економски фактори кои влијаат и не можат да се предвидат, но ваквиот пристап во голема мера придонесува за контролирање на обемот на нефункционални кредити.

Што може да очекуваат бизнисите, со оглед на прогнозата на НБРМ дека кредитниот раст следната година ќе забави? Каква ќе биде кредитната политика на банките генерално, а каква на Прокредит банка во 2012 година? Кој е ризикот кој е подготвена да го преземе Прокредит банка во кредитирањето на претпријатијата?

ЈОЛЕСКА-ПОПОВСКА: Позабавениот економски раст веројатно ќе биде следен со понизок раст во кредитирањето кај банките, што во најголем дел е резултат на тоа што кредитното портфолио имаше влошување во 2011 година. Кредитниот раст е во директна врска со перцепциите за ризик на банките. Неизвесноста во меѓународното опкружување, предизвикана од должничката криза, има директен ефект врз способноста на реалниот сектор да ги сервисира своите обврски кон доверителите и кон банките, што ќе придонесе за одредено влошување на квалитетот на пласманите на банките. Тоа дополнително ќе ги оптовари банките финансиски и ќе се одрази на нивните политики за пласирање кредити. Како резултат на тоа, можно е банките да бидат поконзервативни догодина. Исто така, ударот од должничката криза врз големите светски банки и најавените промени во банкарската регулатива во ЕУ можат дополнително да ги лимитираат или да ги поскапат изворите на средства за македонските банки и индиректно на реалниот сектор. Од друга страна, НБРМ најавува одржување на монетарната стабилност. Во вакви услови, банкарскиот сектор треба да обезбеди константна поддршка на претпријатијата за продуктивни проекти и инвестиции, наместо потрошувачко кредитирање. Прокредит банка активно ќе ги поддржува претпријатијата во вакви услови. Така постапивме во сите таканаречени “кризни години”, почнувајќи од 2009 година сè досега. Вистинска умешност е во овие услови да се поддржат бизнисите, а истовремено да се одржи здравото работење на банката од аспект на наплата на своите побарувања. Очекуваме кредитното портфолио да расте за околу 11% во 2012 година, што подразбира дека сме подготвени да преземеме одредени кредитни ризици, при што политиката на претпазливост нема да изостане. Ќе бидеме селективни кон кредитниот ризик на фирмите

ПРЕНЕСЕНО

Page 25: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 25четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

кои ќе ги кредитираме и ќе останеме насочени кон одговорно кредитирање. И во оваа ситуација Прокредит банка нема да биде поборник на премногу либералното потрошувачко кредитирање, туку напротив, одговорно кредитирање со цел да не ги презадолжиме претпријатијата, со што би избегнале проблем за самите себе, но и за економијата.

Што значи да се работи со компании од рангот на мали и средни претпријатија во моменталните економски услови, кога кризата го погодува реалниот сектор, а неликвидност ја јаде целата економија?

СПИРОВСКА: Да се работи со мали и со средни претпријатија е голем предизвик, бидејќи успехот од работењето на банката пред сè е резултат на развојот на бизнисот на самиот клиент, кој во голема мера зависи од него самиот, но и од многубројни економски и политички ситуации. Тоа значи да се понуди соодветен банкарски производ кој ќе го “заживее“ и нема да го оптовари бизнисот. Доколку еден бизнис се презадолжи и се задуши во неможност да ги исплати своите обврски, не згаснува само неговото работење, туку и работењето на други бизнис-субјекти поврзани со него. Тоа налага голема одговорнoст во банкарското работење, затоа што бизнисот не се финансира еднаш, туку има потреба од банкарска поддршка повеќекратно во неговиот развој. Земајќи предвид дека Македонија не е земја во која претприемништвото е историја и традиција, ние како банка во многу наврати ја имавме улогата на финансиски партнер кој не само што ги финансира бизнисите, туку помага во трасирање на развојниот пат на бизнисот. Во услови на криза, ова е уште поодговорна задача, меѓутоа тогаш кога овие претпријатија успеваат да растат и да се развиваат со нашата финансиска и нефинансиска поддршка за нас подразбира и наш личен успех, како и поттик да сме поуспешни и попрофесионални со нашите клиенти. Тоа што не смее да изостане во работата е да се следи пулсот и барањата на претпријатијата и согласно тие трендови да се формираат финансиските услуги. Како што кажавте, сè повеќе претпријатија се соочуваат со проблеми да го затворат таканаречениот “магичен круг“ на различниот рок на наплата на побарувањата и обврските. Производите се продадени, треба да се набават дополнителни репроматеријали, а сè уште не е стигната наплатата според фактурираното и затоа, многу бизниси работат на база на ветувања и компензации. Дополнително, преговарачката моќ на малите и на средните претпријатија не е најсилна во однос на големите компании. Токму во таква ситуација потребна им е соодветна и навремена поддршка од нивната матична банка. Затоа, Прокредит банка излегува во пресрет со производ - кредитна линија која има за цел да ги поддржи претпријатијата

кон разрешување на овој проблем. Кредитната линија служи за финансирање обртни средства кои на претпријатија им се одобруваат еднократно, а тие можат да ги користат согласно своите финансиски потреби. Искористениот износ можат да го вратат кога ќе имаат доволно расположливи средства (без фиксен план на отплата). На овој начин претпријатијата можат да имаат расположливи средства во секое време, да го надминат проблемот на неусогласените рокови на побарувањата и обврските, да ја зголемат својата конкурентност со тоа што ќе ги искористат бизнис-можностите, како авансно плаќање кое би можело да им овозможи дополнителни попусти или да го прошират асортиманот на производи. На ваков начин, практички, придонесуваме за раздвижување и за поголема динамика во работењето меѓу бизнис-субјектите. Со цел да се обезбедат пониски цени на производите и на услугите, ги нудиме и бизнис-пакетите дизајнирани за фирмите кои работат со нас и кои по таа основа користат и пониски цени на нашите производи и услуги.

Од кои сектори доминираат кредитните барања во Прокредит банка, а кои сектори се со неискористен потенцијал, имајќи ја предвид вкупната бизнис-клима во земјава?

СПИРОВСКА: Тоа што се забележува во моментот е големата активност во градежништвото, како во приватните инвестиции за изградба на станбени, деловни и трговски простории, така и државните инвестиции, кои имаат влијание нa активноста нa градежните претпријатија. Исто така, забележуваме и зголемена побарувачка во транспортната индустрија, се бараат кредити за зголемување и за модернизација на возниот парк. Таму каде што можеби лежи најголемиот потенцијал е агросекторот. Тоа што се забележува и е позитивно е постепеното окрупнување на земјоделските производители. Недостига поголемо здружување на откупувачите и градење на еден долгорочен однос на релација произведувачи и откупувачи за подолгорочно пласирање на производите. Со самото здружување и организирање ќе се олесни пристапот кон планско производство и наоѓање нови пазари. Од друга страна, ни треба поголема модернизација на примарното производство, на откупните пунктови и на производствените погони за да се постигне поголема конкурентност на европските пазари. Дополнително, голем потенцијал лежи и во секундарното производство. Субвенции постојат, но средствата не треба да се наменат само за примарно производство на полупроизводи, затоа што можностите за пласман на готов производ се и поголеми, а носат и поголема заработувачка. Прокредит банка и во минатото и сега активно ги стимулира инвестициите во земјоделството. Преку кредитната линија на

Земјоделско-кредитниот дисконтен фонд на претпријатијата од овој сектор им се нуди можност да инвестираат во трактори и механизација, во основно стадо, во земјиште, во насади со 4% фиксна каматна стапка. Потребен е и поголем фокус кон можноста за искористување на природните ресурси, како евтино греење во оранжериското производство, поголема искористеност на големиот број сончеви денови кои ги имаме, заштеда на репроматеријали за производството и поголема искористеност на капацитетот на самата почва. Тоа значи дека концептот за енергетска ефикасност и продуктивност е идната насока по која би требало да се движи не само агробизнисот, туку и останатите гранки. Тоа што би сакале да го нагласиме е дека и покрај економските случувања и бизнис-климата, независно од типот на индустријата, а во зависност на потенцијалот и од апетитот за раст, постојат компании кои во ситуација на најавена рецесија гледаат можност за похрабро инвестирање, освојување нови пазари и искористување на нови бизнис-можности.

Очекувате ли промена на состојбите во реалниот сектор со евтините кредити од ЕИБ?

СПИРОВСКА: Мислам дека тоа е позитивен потег, кој е дополнителна помош во испраќањето позитивни сигнали до бизнис-заедницата. Веруваме дека ќе придонесе за да не настане стопирање на инвестициската активност, особено во долгорочни фиксни средства. Кредитите се со доста поволна фиксна каматна стапка од 5,5%. Дополнително, на бизнисмените им овозможува да знаат и да планираат колкав ќе биде трошокот за кредитот, што за нив е еден вид сигурност во услови на криза да можат да планираат инвестиции.

Поради состојбите со еврото во ЕУ, на крајот на 2011 година имаше повлекувања на депозитите и промена на валутите во кои штедат граѓаните и фирмите. Точно што се случуваше тие денови со банкарските депозити во Македонија и каков ефект и врз банките и врз самите штедачи има паниката од колапс на еврото и евентуална девалвација на денарот при негово врзување со некоја друга валута?

ПРЕНЕСЕНО

Page 26: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО26 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ПРЕНЕСЕНО ТРАЈЧЕВА-НИКОВСКА: Несигурноста која владее на светските девизни пазари поради европската должничка криза и неповолните прогнози за раст на светската економија се информации кои редовно се следат во медиумите во изминатиов период. Сето тоа има влијание врз размислувањата на граѓаните за нивните штедни влогови. И во Прокредит банка се забележува зачестена посета од штедачите со прашање што ќе се случи со еврото и во која валута е “најпаметно“ да штедат. Најчесто, ова се прашања од информативен карактер, но нема значителен забележан тренд на промена на валутната структура на депозитите. Денарот е врзан за еврото и нема разлика дали граѓаните ќе штедат во евра или во денари, единствено што при промена на депозитот во друга валута треба да се земат предвид курсните разлики меѓу валутите кои ќе треба да се платат, како и каматата која не се исплаќа при предвремено разрочување на депозитите. Промени се случуваат и се случувале постојано и со доларот и пред неколку месеци со швајцарскиот франк, така што, тешко е да се предвиди трендот на валутите. Еврото во однос на доларот и останатите конвертибилни валути може да оди нагоре, може да оди надолу, меѓутоа тоа е променлива категорија и не може лесно да се следи. Со воведувањето на еврото курсот наспрема доларот се промени многукратно. На 1 јануари 1999 година едно евро се разменуваше за 1,18 USD, но уште со воведувањето на еврото цената почна да се намалува. Во 2000 година цената на еврото достигна најниска вредност и се разменуваше за 0,8252 USD, што беше резултат на стравот и на недовербата во идејата за општа валута на еврозоната. Денес односот се движи околу 1,3. Тоа значи дека во моментов еврото е повредно од доларот, но штедачите нема да почуствуваат никаков директен ефект од таквиот курс. Дополнително, на последниот самит на земјите-членки на еврозоната беше донесена одлука за формирање фискална унија, што е уште еден показател за подготвеноста на ЕУ да го задржи еврото како официјална валута. Од таа причина, не ги насочуваме нашите штедачи за штедење или конверзија во одредена валута, туку само предочуваме кои би биле загубите при конверизја на депозитите од една валута во друга. Тоа што можеме да го гарантираме е дека депозитите на граѓаните во Прокредит банка се безбедни. Се надеваме дека генералната порака од монетарната власт дека најсигурно е истите да не се менуваат во други валути и дека нема простор за паника, ќе ги смири граѓаните со што не би имале голем број од нив кои, сепак, ќе се одлучат за конверзија.

Како очекувате валутната војна, која сега е врзана со должничката криза во еврозоната, понатаму да влијае на македонската економија? Иако можеби стивна, таа тлее... Како ќе се одвиваат работите на овој план во 2012 година?

ТРАЈЧЕВА-НИКОВСКА: Еврото слободно флуктуира во однос на останатите конвертибилни валути на меѓународните финансиски пазари. Валутната војна не е нова појава и не е поврзана само со актуелната должничка криза. Се работи повеќе за политички, отколку за економски феномен, каде што владите често интервенираат на нивните девизни пазари преку паричната понуда со цел да влијаат на извозот, на невработеноста или на инфлацијата. Фактот дека живееме во ера на глобализација и поврзаност на пазарите значи дека овие поединечни интервенции влијаат врз светската економија. Во моментов најголемата валутна војна се води меѓу САД и Кина, како водечки светски економии. Еврото, како валута во која се чуваат дел од светските девизни резерви и во која се извршуваат голем дел од трансакциите на девизните пазари, од создавањето на Европска монетарна унија (ЕМУ) до неодамна се наметнуваше како сериозен “играч” во светската економија и финансии. Бидејќи еврото има слободен флуктуирачки курс во однос на останатите светски валути, неговата апресијација или депресијација е можна во зависност од понудата и од побарувачката на евра на девизните пазари, која зависи од макроекономските остварувања на земјите од ЕМУ и секако, споменатата доверба на учесниците на девизните пазари во неговата стабилност. Зависно од очекувањата за исходот од должничката криза во Европа и резултатите од преземените мерки, можни се неколку сценарија. Најоптимистичкото сценарио е со помошта од ММФ и од Европскиот стабилизациски механизам, како и со буџетските мерки за штедење во еврозоната еврото да опстане и ниту една земја да не ја напушти заедничката валута. Со оглед на предвидувањата за пад на економската активност и зголемување на невработеноста во еврозоната, доколку предвидените мерки не успеат да покренат нов циклус на раст, еврото може во одредена мера да ослабне во однос на другите светски валути, што ќе значи депресијација на светските девизни резерви во евра, но од друга страна, ќе овозможи зголемување на извозот од еврозоната поради тоа што европските производи ќе бидат поевтини на светските пазари. Друго сценарио е одредени земји (големите должници) да не ги прифатат условите за фискална унија и мерките за штедење, да прогласат банкрот и да ја напуштат ЕМУ. Во тој случај, тие земји би вовеле свои валути (тие што ги имале пред воведувањето на еврото) кои ќе бидат послаби во однос на еврото, ќе ги загубат бенефициите од заедничкиот пазар и потешко и по поскапа цена ќе доаѓаат до фондови за финансирање. Останатите земји кои ќе ја задржат единствената валута ќе можат да оформат посилна и покохезивна унија, но ќе претрпат штети од банкротот

на земјите кои ја напуштиле унијата поради изложеноста кон нивниот долг.

Бевме сведоци на многу банкарски “иновации“ изминатата година. Успеваат ли таквите производи да ја зголемат заинтересираноста кај граѓаните?

АЛИУ: Toчно е дека банкарството го следи развојот на технологијата и трендот на додавање нови опциии. Принципот на работење на Прокредит банка никогаш не се движел во насока постојано да нудиме разни дополнителни додатоци на услугите со сложени услови и атрактивни имиња. Напротив, се залагаме да ги појасниме сложените банкарски производи со цел да бидат лесни за користење под максимално транспарентни услови, да се знае со која опција што се добива и колку чини тоа. На ова се темели довербата кај граѓаните. Од таа причина, нашето работење и енергија најмногу е насочена кон финансиска едукација. Во текот на минатата година, особено по воведувањето на новата подобрена платформа на електронско банкарство, видно се поедностави работењето и на претпријатијата и на граѓаните, а бројот на нови корисници порасна. Достапноста до средствата на клиентите е 24/7, а заштедата на трошоците за платен промет до 50%. Од почетокот на годината беше воведена и услугата промена на пин-код на банкомат за која било од картичките на клиентите, со цел полесно запомнување на истиот. Неодамна ја воведовме и услугата Money send, која овозможува брз и флексибилен трансфер на средства на сметките од еден на друг сопственик на Master или Maestro картичка. Средствата се на располагање на сопственикот веднаш за подигнување на готовина на кој било банкомат на Прокредит банка. Исто така, најнова е и услугата за СМС-известување, со што клиентите имаат можност навреме да се информираат за прилив на плата, пензија, меѓународни плаќања, информации за издавање и рок на важење на нивната картичка, како и новости и поволности кои ги нуди банката за кои клиентот изјавил дека сака да се информира. Сепак, покрај технолошкиот прогрес, директниот контакт со клиентите никогаш нема да го запоставиме.

Што може да се очекува ново од Прокредит банка во 2012 година? Какви проекти планирате да реализирате, а кои ќе почекаат подобри времиња?

АЛИУ: Несомнено, насоката која ќе ја поддржуваме идната година е претпријатијата и граѓаните да размислуваат кон оптимизирање на трошоците и процесите, но и зголемување на продуктивноста. Борбата кон самоодржливост ќе наметне уште поголем акцент врз енергетската ефикасност и можностите таквите решенија да бидат не само во насока на заштеда, туку и на остварување дополнителен приход. Затоа,

Page 27: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 27четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

ПРЕНЕСЕНО ќе продолжиме да ги стимулираме ваквите инвестиции и ќе нудиме повластени услови за тие што ќе се решат на вакво кредитирање. Како банка со германско потекло на капиталот, имаме репутација како една од најсигурните банки, која се залага за култура на штедење кај граѓаните. Дополнително, ќе продолжиме да инвестираме во обуки на нашиот професионален кадар кој непосредно работи со клиентите, како и во реорганизирање на нашите експозитури со цел да обезбедиме банкарска услуга на едно место, без чекање, пренасочување и комплицирани процедури. Голем дел од процесите во експозитурите дополнително ќе се поедностават, што ќе придонесе за намалување на просечното време на услужување на клиентот. Уште повеќе ќе го акцентираме индивидуалниот клиентски ориентиран пристап, прилагоден согласно потребите. Ќе продолжиме да ги поддржуваме претпријатијата и ќе останеме банка која е флексибилна и брзо се прилагодува на барањата на претпријатијата. Физичките и правните лица ќе можат да очекуваат иновативни услуги поврзани со нивните картички за пристап до нивните средства во секое време. Постоечките бизнис-пакети ќе добијат дополнителни услуги, со цел на претпријатијата да им се понуди сеопфатна поддршка во работењето. Агросекторот, како и досега, ќе остане значаен фокус во нашето работење.

Од вашиот директен контакт со претпријатијата сигурно се сретнавте и со компании кои работеа многу успешно и успеаја да се наметнат со својот различен пристап. Кои се значајните достигнувања, успеси на работен план кај македонските бизнисмени кои сте ги кредитирале, а ви оставија впечаток изминатата година?

ЈОЛЕСКА-ПОПОВСКА: Македонскиот претприемач е подготвен и се бори. Апсолутно има бизниси кои се пример за иновативност во производите, технологијата или пак, начинот да се води бизнис, во способноста да се најде вистинскиот пазарен сегмент кој не го опслужува голема конкуренција, кои развија специфичен метод на работа и успеаја да станат препознатливи. Тие претприемачи, без разлика на економското опкружување и криза, учат од сопствените искуства и применуваат сопствени решенија за да успеат во бизнисот. Особено во економските услови изминатата година би ги издвоила неколкуте компании кои ја искористија меѓународната мрежа на Прокредит за да го прошират и своето производство и да направат инвестиции надвор од Македонија, каде што успешно користеа банкарски услуги од Прокредит Србија, Косово и Бугарија. Како добар пример се и софтверските и хардверските компании со кои имаме можност да работиме, кои успешно ги пласираат своите решенија на странските пазари. Ваквите бизниси имаат конкурентска предност која може успешно

да ја искористат на странските пазари: располагаат со висококвалитетен кадар и способност да ги понудат своите производи и услуги по конкурентна цена. Дополнително, како пример би ги издвоиле и компаниите кои умеат да ја прошират лепезата на доставувачи и да не зависат од увозот од странство. За пофалба е иницијативата на производители кои увозот од странство го заменија или редуцираа со сопствено производство на суровини за кои има висококвалитетни услови во Македонија (земјоделски насади) или изградија соработка со домашни произведувачи од кои активно вршат откуп. На тој начин обезбедуваат сигурност дека ќе располагаат со посакуваниот квалитет на суровините, градат еден долгорочен однос со соработниците, а истовремено придонесуваат за заживување на економската активност на партнерските субјекти. Не би ги изоставила и менаџерите кои го вклучија својот тим вработени и направија детална анализа на својот бизнис со цел да видат што би ги повело кон успех. Тие одлучија да инвестираат во вработените, да ги праќаат на дополнителна обука, работеа на размена на искуства со слични фирми од земјата и од странство. Неколкумина се посветија на градење на уште попрофесионален стручен кадар со вработување технолози и стручни луѓе за иновации и за промоција на производите, со цел развивање на висококвалитетен и препознатлив бренд на пазарот. И секако, од разговорите со претпријатијата дознаваме дека сите се посвесни за потребата да се оптимизираатт трошоците било преку автоматизација на одредени процеси, било преку мерки за енергетска ефикасност, било преку зголемување на ефикасноста преку подобро квалификуван и обучен персонал, како и поинтензивно развивање на финансискиот менаџмент. Генерално, сите инвестиции кои ги кредитиравме и беа насочени во опрема, механизација, машини и сопствени објекти, кои на претпријатијата им носат поголема продуктивност и конкурентност на пазарот, се успешни приказни и потврда дека Прокредит банка ја остварува својата мисија насочена кон поддршка на здравиот раст и развој на претпријатијата. Што може дополнително да придонесе за раздвижување на македонската економија во 2012 година?

ЈОЛЕСКА-ПОПОВСКА: Дефинитивно, позитивизмот е еден значаен движечки

фактор на секоја економија. Треба да се биде реален, да се предвидат проблемите и да се подготви “план Б“, како резeрвно сценарио. Но, никако не смее да се дозволи да се дојде до психолошка криза и да се биде инвестициски неактивен. Напротив, ги охрабруваме претпријатијата да ги согледуваат пазарните можности, да ја развијат способноста да се прилагодуваат, да ја ревидираат стратегијата за менаџирање на ресурсите, да размислуваат во насока на преструктурирање на производството и да инвестираат во проекти со побрз рок на враќање на инвестицијата. Имено, македонските претпријатија се доста жилави и ние веруваме дека ќе успеат брзо да се адаптираат на новонастанатите услови. Дополнително, треба да се размислува како да се прекине кругот на внатрешната задолженост. Актуелно е воведувањето на задолжницата, со која се очекува дека ќе се воспостави поголема дисциплина во наплатата и во исплатата на долговите. Тоа ќе важи за сите претпријатија и ќе ја забрза динамиката на работењето, ќе овозможи претпријатијата да можат да се фокусираат на развојно планирање, наместо преокупираноста за голо преживување. Во овие услови, претпријатијата не би требало да одат на брз раст по секоја цена. Напротив, потребно е да работат домаќински, да ги рационализираат трошоците, да водат добар финансиски менаџмент, брзо да одговорат на пазарните промени и да бидат поразлични на пазарот или со својот производ или со методите на работење. Впрочем, тоа е и нашата стратегија како банка.

Page 28: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО28 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

Спојувањето на празниците во Србија носи конкретна економска штетаНЕРАБОТЕН ДЕН ЧИНИ ДУРИ 17 МИЛИОНИ ЕВРА!

Пресметката е јасна – еден неработен ден во приватниот сектор во Србија чини над 25 милиони евра бруто или во просек околу 17 милиони евра. Граѓаните на Србија не се најголеми неработници. Со 10 неработни дена годишно спаѓаат во европскиот просек. Но, тоа што им е специјалност уште од претходните години е дека ги спојуваат празниците, за да може од два плус неработен ден да направат мини-одмор. Според бројот на државните празници Србија главно е во рамки на европскиот просек, каде исто така се празнуваат од 9 до 16 дена. Меѓутоа, богатите земји како Швајцарија, Данска, Холандија, Германија, можат да си дозволат и по некој работен ден да биде за одмор, додека Србија како сиромашна и многу задолжена земја нема можност за тој луксуз. Но и тоа како го користи. - Секој јануари меѓу Нова Година и Божиќ се случува вакуум од седум до девет дена во чиј тек овие државни празници се спојуваат со неколку работни дена. Кога на овие ќе се додадат и останатите викенди во јануари, како и славите Свети Стефан, Свети Јован, Свети Сава, излегува дека во јануари се работи само 12 до 15 дена – вели за „Блиц“ Драгољуб Рајиќ од Унија на работодавци. Појавата за спојување на празниците која стана вообичаена, не е економична Таа оневозможува многу компании кои во февруари го предаваат завршниот биланс и сериозно работат на тоа нормално да работат. Веќе со години постои сериозна поларизација на вработените во јавниот и приватниот сектор. Таа не се одразува само во висината на платите, туку и во зачестеноста на одморите. Во Стопанската комора на Србија на вработените е оставена можност да земат три дена годишен одмор, т.е. средата, четвртокот и петокот и да ги спојат со неработните денови, што повеќето го искористија. Како што истакнуваат во СКС, тоа не биле платени денови. - Ние како сервис на српското стопанство се прилагодуваме на стопанствениците и компаниите, како во

поглед на секојдневното работно време, така и во поглед на (не)работните денови. Бидејќи во Србија традиционално во овој период е намалена стопанската активност, реално нема потреба за полн работен капацитет во комората – вели Иван Јакшиќ, директор на Центарот за маркетинг, информирање и промоција на СКС. Одморот треба да се користи кога и да имате потреба за тоа, па во сето тоа пресметката за загубите не е ни важна – вели Мирослав Милетиќ, генерален директор на „Бамби Банат“. Тој истакнува дека работодавците се свесни за целисходноста на работниот дел во годината, но и на одморот. Вработените често работат прекувремено. - Организмот мора да се одмори и сеедно е кога тоа вработените ќе го прават – вели Милетиќ. Но, без оглед на тоа колку одморот е потреба, спојувањето на празниците е резултат на сфаќањето на работата, според кое тој што работи никогаш не се смета за толку снаодлив, како тој кој умее да се

снајде и да ја избегне работата. - На пример, за разлика од Скандинавците, кај нас не постои свест за заедничко добро и за тоа дека мојот труд може да придонесе за општото добро. Кај Скандинавците тоа што е заедничко истовремено е и мое, додека за нас заедничкото е секогаш туѓо. Така кај нас работата често се доживува како состојба која е принудна, а не како шанса да создадеме нешто подобро – вели за „Блиц“ д-р Дејан Лапчевиќ, специјалист по психијатрија.

Пресметка Трошокот од 25 милиони евра бруто по неработен ден се добива со множење на цената на просечен нето работен час во приватниот сектор во Србија со 8 работни часови, бидејќи следниот ден се смета како платен работен ден. Ако ова се пресмета бруто, тој износ е 27,71 милион евра. Постои одредена заштеда на тоа што основните средства за работа не се користат, бидејќи не се затоплуваат просториите, не се користат службени автомобили... па овој износ реално е нешто помал. Но, секако е над 25 милиони евра бруто. (Блиц – Белград)

Обама се обидува да ја имитира ЕвропаДАЛИ АМЕРИКАНЦИТЕ ЌЕ СЕ ПОЗДАВУВААТБАКНУВАЈЌИ СЕ ДВА ПАТИ?

Каков хорор! Едно од најголемите откритија за претседателот Обама, кое произлезе од прелиминарните избори кај републиканците, е дека тој се обидува да ја претвори САД во Европа. - Тој сака да не втурне во социјална држава од европски стил, предупреди Мит Ромни. Во застрашувачките визии на Ромни, кои се појавуваат во безброј верзии во неговите говори, тој преупредува дека „тоа ќе го затруе вечниот дух на Америка“. Рик Санторум се согласува со ова и дофрлува дека Обама „се обидува да спроведе некој вид на европски социјализам во САД“. Којзнае? Нашиот претседател можеби навистина прави заговор да не претвори во Европејци. Замислете си едно обично утро во Пеорија, додека мажот и жената се на маса на појадок. - Сигурен си дека не сакаш јајца со сланина?, прашува жената. - О, не. Повеќе ги сакам кроасаните“, одговара мажот. - Тие имаат прекрасна арома“ Тој ги мацка кроасаните во кафето со млеко и ги џвака со сласт. - Што сакаш да правиме вечер?, ја прашува тој. - Сега кога работиме по 35 часа неделно, имаме многу повеќе време. Сакаш да одиме на новиот филм со Бонд?. - Повеќе би сакала да одам на некој студентски арт филм, предлага таа. - Или да гледаме некое претенциозно интелектуално шоу на телевизија. - Слушнав дека Ким Кардашијан започнува свое реално ТВ шоу, каде таа дисуктира за филозофијата и за глобалната политика со Бернар Анри-Леви, таа откачува. - О шери, тоа ме потсетува да го погледаме новиот канал за бочање и да направиме супер забава со игри. - Перфектно! И мораме да смислме нешто за одморот, сега кога цел август сме слободни. Наместо да гледаме врвен боксерски викенд меч во Вегас, ајде да одиме на еден месец долга винска тура. - Колку романтично!, воскликнува таа. - Порано се плашев да не се разболам кога сме на пат, но сега кога имаме универзално здравствено осигурување, нема проблем. Внимавајте: уште еден мандат на Обама и сите ќе се поздравуваме бакнувајќи се двапати во образите. Сепак се случува и нешто сериозно. Републиканските кандидати ги

Page 29: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 29четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

пуштија овие напади врз Обама, бидејќи толку многу Американци ја имаат на ум карикатурата на Европа како пропаднат, несупешен социјалистички систем. Како што формулира Ромни: „Европа не функционира во Европа, па нема да успее ниту тука“. (Мисје Ромни, пак, е нападнат од друга страна. Њут Гингрич пушта во оптек реклама наречена „Француска врска“, каде се прикажани клипови каде Ромни го зборува јазикот на Париз. Наратор скандалозно предупедува: „Исто како и Џон Кери и тој зборува франнцуски!“). Во основниот впечаток за Европа како неуспех, погрешен е заклучокот. Но, реалноста е далеку покомпликувана. Она што е вистина е дека Европа е во економски хаос. Далеку настрана од сегашната економска криза, законите за работа се често поригидни и ефектот е да се создаде компаниите на прво место

да станат одбивни да вработуваат. Оттука стапките на невработеност се разбирливо висoки, посебно кај младите. Европската социјална држава беше премногу дарежлива, создавајќи долгорочни буџетски проблеми додека „бејбибум“ генерацијата назадува. - Малите валкани тајни на европските влади беа дека живеевме на начин кој не можевме да си го дозволиме, ми рече уредничкиот директор во „Ле Монд“, Силвиија Кауфман. - Живеевме над нашите можности и повеќе не можеме да ја живееме оваа лага. Сепак, Кауфман исто така забележува и дека Европејците не го ставаат под знак прашалник основниот европски модел на мрежи за спасување, и се згадени што американците го толерираат овој начин на лоша среќа кои често остава безброј семејства без домови. Апсурдно е да се отпишува Европа. После се, Норвешка е побогата од САД по глава на жител. Уште повеќе, според бројките од американското статистичкото биро за работа, БДП по глава на жител во Франција беше 64 % од американските бројки во 1960. Тоа во 2010 порасна на 73

проценти. Проклетство! Социјалистите не надминаа! Во меѓувреме, го направија тоа без да се откажат од слаткото. Бирото за работна статистика вели дека вработените американци во 2010 поминувале на работа 1,741 часови, додека во Франција тоа изнесува 1,439 часови. Ако Европа е антикапиталстичка, како што имаат впечаток Американците, нивните компании би се распаѓале. Но, постојат 172 европски корпорации помеѓу 500-те на листата на „Форчун Глобал“ во споредба со 133-те од САД. Европа некои нешта ги прави исправно. Таа многу посериозно се однесува кон прашањата за енерегтиката и климатските промени отколку што тоа го прави Америка. Сега таму има поголема енергетска мобилност отколку во САД, делумно заради силните јавни образовни системи. Америка порано имаше најголем процент на матуранти на светот, сега Франција и Велика Британија заедно се пред нас. Во 1960, животниот век кај Французите беше само неколку месеци подолг отколку во САД, според Организацијата за европска соработка и развој (ОЕЦД). До 2009, Французите живееја речиси три години подолго отколку ние. Затоа вреди да се знаат европските работни ригидности и нивната летаргија во решавањето на сегашната економска криза. Нивните проблеми се реални. Но, прифаќањето на карикатурата на Европа како неуспех, ја одразува нашата игноранција и шовинизам.

(Њујорк тајмс - Њујорк )

ХрватскаШТО НЕ ОЧЕКУВА ПО ВЛЕГУВАЊЕТО ВО ЕУ

29 познати и помалку познати ФАКТИ ЗА ЕУ: Меѓу документите кои Министерството за надворешни работи ги објави на својата интернет страна, наведени се преговарачките поглавја и пристапниот договор со ЕУ. Тука потсетуваме на некои познати и помалку познати промени кои не чекаат, ако на референдум доволно луѓе го поддржат влезот во ЕУ. 1. Пред датумот на пристапување Хрватска ќе одржи непосредни избори за 12 пратеници во Европскиот парламент. 2. Европската комисија до пристапувањето ќе спроведе 6 месечно

оценување за напредокот на Хрватска. 3. Со денот на пристапувањето се укинуваат царинските контроли на границите со Словенија и Унгарија, а хрватските граѓани ќе можат да купат стока во било која држава членка и без никакви царински давачки ќе можат да ја увезат во Хрватска. Пасошите ќе се контролираат додека не влеземе во Шенгенската зона. 4. Хрватска ќе биде нето примателка на средства од ЕУ. Финансискиот пакет за втората половина на 2013 година проценува дека Хрватска во ЕУ ќе уплати 267,7 милиони евра, а одобрено е користење на 687,5 милиони евра. 6. Земјоделските субвенции, кои во ЕУ се викаат директни плаќања, ќе останат на слично ниво како и сега – од 300 до 400 милиони евра. За една година не може да се бара износ на директни плаќања помал од 100 милиони евра.

6. Хрватските државјани ќе можат да студираат на европски врвни факултети под исти (и финансиски) услови како и државјаните на државата членка во која се наоѓа Универзитетот. 7. Со влезот во ЕУ ќе се намали цената на повиците во роаминг, кога корисникот ќе се наоѓа на подрачјето на ЕУ; цената на повици во роаминг во државите членки на ЕУ од јули 2011 година изнесува максимално 0,35 евра за појдовен повик, а 0,11 евра за дојдовен повик (без ДДВ). 8. Пазарот на поштенски услуги во целост ќе се либерализира до 31 декември 2012 година. 9. Создадена е правна рамка за воведување на електронски потпис. 10. Автоматски се признаваат доказите за формална оспособеност за доктори по медицина и специјалисти, за медицински сестри на општа нега, за доктори на дентална медицина, специјалисти по дентална медицина, ветеринари, магистри на фармација и архитекти, вклучувајќи ги и дипломите издадени пред 1991 година во поранешна Југославија. 11. Авторските и слични права ќе се стекнуваат без никакви трошоци и формални постапки, со самиот чин за создавање на авторско и сродно дело,

Page 30: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО30 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

неговата уметничка изведба или јавни настапи. 12. Траењето на рекламните спотови во ударни термини на јавната телевизија не смее да биде повеќе од 4 минути. 13. На заедничкиот пазар на Унијата може да биде ставен мармаладот, кој до сега не беше присутен на тој пазар. Трговијата на производи под името домашен мармалад и екстра домашен мармалад е дозволена на хрватскиот пазар, до истекот на резервите кои ќе постојат до денот на пристапувањето. 14. Младото вино Португизац може да се продава на хрватскиот пазар или да се извезува во земјите надвор од ЕУ до истекот на резервите до денот на пристапувањето. 15. На листата на традиционални изрази на ЕУ ќе бидат вклучени ознаки за вината Ополо и Плавац, Самоборски бермет, како и ознаки за географското потекло на силните алкохолни пијалоци Хрватска лоза, Хрватска траварица, Пелинковац, Хрватска стара шливовка, Славонска шливовка и Задарски марасчи. 16. Традиционалните производи како што се сирењето и павлаката и понатаму ќе можат да се произведуваат, но во производството и продажбата ќе мора да се почитуваат хигиенските услови. 17. Најдолго за 12 месеци по пристапувањето, во Хрватска ќе можат да се употребуваат кафези за кокошки несилки кои не се во согласност со прописите на ЕУ, а јајцата од таквиот увоз можат да се продаваат само во Хрватска. 18. За Хрватска во 2013 година во Европскиот фонд за рибарство се предвидени 8,7 милиони евра, а по 2014 година рамноправно ќе учествуваат во распределба на средствата од фондот наменети за рибарство. 19. На северен Јадран котвите ќе можат да се користат на длабочина помала од 50 метри на оддалеченост од 1,5 наутички милји, додека во ЕУ можат да се користат на оддалеченост поголема од 3 милји. 20. На Млет, Вис, Дуги оток и Ластово, поради зголемените трошоци за производство и поради далечината, одобрена е поголема стапка на суфинансирање на проекти од Европскиот фонд за рибарство – 85 отсто во однос на вообичаените 75 отсто. 21. Во воздушниот сообраќај пропишана е обврска на јасно истакнување на полни цени на картите. Во случај на поголеми доцнења или откажувања на патувањата, авионските превозници мора да обезбедат сместување и храна за патниците, како и надомест ако патниците ја побараат. 22. Нултата стапка на ДДВ ќе

се укине со денот на влегување во ЕУ, но ќе можат да се воведат минимални и намалени стапки. 23. До крајот на 2014 година градежното земјиште може да остане ослободено од ДДВ. 24. Прагот за регистрација на даночни обврзници на ДДВ може да се зголеми до 35.000 евра (околу 250.000 куни наместо сегашните 85.000 куни). 25. Европското ниво на даноци на цигарите обврзани сме да го спроведеме дури од 31 декември 2017 година. 26. Со денот на влегувањето во ЕУ ќе се укинат повластиците за бранителите за ослободување од ДДВ при набавка на лични автомобили. 27. Најдоцна до денот на пристапување во ЕУ Хрватска ќе ги укине исклучоците од даночење на странските парични донации и увоз на донирање на добра од страна на верските институции. 28. За Неумскиот коридор Хрватска може да применува посебен режим кој за домашната стока до 10.000 евра овозможува исклучок од обврската за поднесување на влезни и излезни скратени декларации. 29. Од датумот на приклучување во ЕУ Хрватска ќе применува двострани договори и аранжмани за текстил кои во Унијата ги склучила со трети земји.

(Јутарњи лист – Загреб)

Топ 20 места во Европа за инвестирање во недвижностиСКОПЈЕ МЕЃУ НАЈАТРАКТИВНИТЕ

Глобалниот водич за недвижности ги објави 20-те најдобри места за инвестирање во Европа

1. Будимпешта, Унгарија. Добри профити, ниски до средни трошоци за трансакции, закон во корист на сопствениците на имоти; Лоши: мали сопственички рестрикции, средни до високи даноци на приходи од изнајмување. 2. Скопје, Македонија. Добри страни: високи профити, пазар за изнајмување во корист на сопствениците, ниски трошоци на трансакции, средни даноци на проход. Лоши страни: сериозни ограничувања на сопственоста, политичка и безбедносна загриженост. 3. Амстердам, Холандија. Добро: умрени приходи во Амстердам, силна економија, средни трошоци на транскациите, средно високи даноци на приход од изнајмување. Лошо: пазар наклонет кон станарите кои изнајмуваат. 4. Истамбул, Турција. Добро: Умерени трошоци, средни до високи приходи, брз економски раст, ниски до средни трошоци на трансакции. Лошо: пазар наклонет кон станарите кои изнајмуваат, средни до високи даноци на приходи. 5. Загреб, Хрватска: Добро: силен туристички пазар за изнајмување, умерени даноци. Лошо: ограничувања на повеќекратни странски сопствености, умерени до високи трошоци на транскации, нестабилна економија. 6. Талин, Естонија. Добро: многу ниски трошоци на трансакции, умерени профити во Талин, силен економски раст. Лошо: високи даноци на профити од изнајмување, пазар умерено наклонет кон станарите кои изнајмуваат. 7. Берлин, Германија. Добро: ниски до средни трошоци на трансакции, најголема економија во Европа, високи профити во Берлин. Лошо: високи даноци на профит од изнајмување, пазар умерено наклонет кон станарите кои изнајмуваат. 8. Рим, Италија. Добро: историски центар на Европа, силен туристички пазар за изнајмување. Лошо: закони силно наклонети кон станарите кои изнајмуваат.

Page 31: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 31четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

високи трошоци на транскации при поврат, високи даноци на профит. 9. Рига, Летонија. Добро: пазар наклонет кон сопствениците, ниско ефективни стапки на данок на приход, ниски трошоци за трансакции, висок раст на БДП, неодамнешните исправки на пазарот на куќи ги подигна цените. Лошо: средни до ниски профити, мали ограничувања на сопственоста на земјишта. 10. Кишњев, Молдавија. Добро: високи профити, пазар наклонет кон сопствениците. Лошо: сецесионистички проблеми, високи стапки на даноци, купувањето мора да биде во кеш, една од најсиромашните економии во Европа. 11. Варшава, Полска. Добро: ниски трошоци на транскации, силна пост-транзициска економија. Лошо: ниски до средни профити од изнајмување, високи даноци на приходи од изнајмување, силна наклонетост кон станарите: 12. Букурешт, Романија. Добро: ниски трошоци на трансакции, силна пост-транзициска економија. Лошо: ниски до средни приходи од изнајмувања, високи даноци на профит, силна наклонетост кон станарите. 13. Братислава, Словачка. Добро: ниски до средни даноци на приходи од изнајмување, многу ниски трошоци на трансакции, пазар неутрално наклонет кон станарите. Лошо: мали проблеми со правата на сопственост, ниски приходи од изнајмувања. 14. Љубљана, Словенија. Добро: пазар наклонет кон сопствениците на недвижности, ниски трошоци на трансакции, силна пост-транзициска економија. Лошо: ниски до средни профити во Љубљана, високи даноци од приходи од изнајување, мали проблеми со сопственоста. 15. Виена, Австрија. Добро: стабилен политички систем, умерени трансакциски трошоци, умерени профити од нови објекти. Лошо: комплициран систем на станарско право, средни до високи даноци на приходи од изнајмување. 16. Брисел, Белгија. Добро: голема побарувачка за изнајмување. Лошо: средни до високи трошоци на трансакции, здодевни ограничувања на должината на станарското право, средни до високи даноци. 17. Софија, Бугарија. Добро: пазар за изнајмување наклонет кон сопствениците,. Лошо: приходите не се добри, високи трошоци на трансакции, умерени даноци на приходи од изнајмување, корупциски и криминални проблеми. 18. Прага, Чешка. Добро: пазар за изнајмување наклонет кон сопствениците, средни приходи, ниски трошоци на

трансакции. Лошо: средни до високи даноци на приходи од изнајмување, странците не можат директно да купуваат земјиште. 19. Хелсинки, Финска. Добро: ниски до средни трошоци на транскации, силна економија, средни приходи, неутрален пазар за изнајмување. Лошо: високи даноци на приходи од изнајмување. 20. Париз, Франција. Добро: Ниски трошоци за изнајмување, високи приходи во Париз, глобално влијателно политичко средиште. Лошо: пазар наколнет кон станарите кои изнајмуваат, средни до високи трошоци на трансакции. (Дејли Телеграф – Лондон)

Нова туристичка атракција – тура „Ѓоковиќ“?ДОПОЛНИТЕЛНА ПРОМОЦИЈА НА БЕЛГРАД

Белград наскоро може да добие нов додаток во туристичката понуда, под името „Тура Ѓоковиќ“, во чест на српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ. Како што наведува весникот „Ало“, идејата турата за разгледување на Белград да го добие името по најдобриот тенисер во светот, наиде на позитивни реакции. Меѓу првите реагираа претставниците на Туристичката организација на Белград, кои сметаат дека таквата тура би го зголемила угледот на српскиот главен град. - Мислам дека еден ваков аранжман значително би придонел за промоција на Белград, бидејќи Ноле е херој за многу сограѓани, но и жители на Србија. Ако се направи и конципира на вистински начин, сметаме дека како туристичка понуда може да биде една од поатрактивните поврзани за Белград. Секако, за целиот овој проект треба внимателно да се размисли, да се зборува и со Новак, т.е. со неговото семејство и Тенискиот сојуз на Србија, но ако има простор за

договор, зошто да не“, изјави за „Ало“ Дејан Веселинов, в.д. директор на ТОБ. Директорот на оваа организација потенцира дека турата треба внимателно да се замисли и дека многу луѓе треба да бидат вклучени во целиот проект. - Ние веќе се обидовме да направиме нешто слично, па во текот на АТП турнирот „Србија Опен“ организиравме посета на трофејната сала на Новак Ѓоковиќ, каде ги промовиравме неговите успеси. Сепак, тура низ неговиот живот би била посериозен проект и секако од корист за градот Белград, на кој Новак е амбасадор, заклучи Веселинов. Туристичката организација внимателно води сметка за интересните спортски настани во главниот град, па така сите љубители на фудбалот ќе имаат можност, во организација на Град Белград да го посетат овој настан идната година. - Планиравме за сите заинтересирани да организираме тура ‘вечно дерби’, која би била со возење во автобус со отворен кров низ улиците на Белград и со одење на дерби на Ѕвезда и Партизан. Веруваме дека за тоа има простор, како и за организирање на интересни тури поврзани за други спортски настани кои ги има овој град, вели тој.

Тура „Меси“ за 185 евра Турата „Ѓоковиќ“ нема да биде единствена, бидејќи во Аргентина веќе постои тура „Меси“ во организација на тамошната туристичка агенција „Тангол“, која за „само“ 185 евра понуди турнеа низ животот на најдобриот фудбалер во светот. Понудата вклучува одење на натпревар на аргентинската репрезентација и посета на важни места поврзани за животот на напаѓачот на Барселона, како куќата во која живеел или игралиштето на кое ги направил првите фудбалски чекори.

www.gdes�nacija.com

Page 32: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО32 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Назив на Проектот

MK-Скопје: Дизел гориво (EN 590

Референца ECZ72545-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 249-406746

Вид на набавка

Испорака

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 28.12.2011 година

Краен рок за апликација

15.02. 2012 година

Сектори Енергетика

Опис на Проектот

Набавка на евродисел

Контакт Дирекција за задолжителни резерви на нафта и нафтени деривати Орце Николов 71 За Станиша Николовски1000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23225228 +389 23225228 E-mail: [email protected]: +389 23225165 h�p://www.dcor.gov.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Изведбени работи

Референца ECZ72569-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 250-408794

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 29.12.2011 година

Краен рок за апликација

25.01. 2012 година

Сектори Градежништво - инженеринг Здравство

Опис на Проектот

Изведбени работи на Општата болница - Охрид

КонтактМинистерство за здравство 50 дивизија бр. 61000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23112500 +389 23112500 E-mail: [email protected]@gmail.comFax: +389 23113014 www.moh.gov.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Изведбени работи

Референца ECZ72568-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 250-408795

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 29.12.2011 година

Краен рок за апликација

17.02. 2012 година

Сектори Градежништво-инженеринг здравство

Опис на Проектот

Изградба на нова зграда на Институтот за белодробни заболувања на деца Козле - Скопје

КонтактМинистерство за здравство50 дивизија 61000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23112500 +389 23112500 E-mail: [email protected]@gmail.comFax: +389 23113014www.moh.gov.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Резервни делови за електрична дистрибуција или контролни апарати

Референца ECZ72623 – земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 252-411848

Вид на набавка

Испорака

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 31.12.2011 година

Краен рок за апликација

1.02. 2012 година

Сектори Енергетика

Опис на Проектот

Набавка на разни електрични кабли и други Електроапарати

КонтактЕВН Македонија АД - Скопје11 Октомври, бр.91000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23205000/42566E-mail: [email protected]: +389 23205000/45936 www.evn.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Електрични материјали

Референца ECZ72624 – земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 252-411850

Вид на набавка

Испорака

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 31.12.2011 година

Краен рок за апликација

6.02. 2012 година

Сектори Енергетика

Опис на Проектот

Набавка на бандери, потпирачи и ногарки

КонтактЕВН Македонија АД - Скопје11 Октомври, бр.91000 Скопје Република Македонија за Весна Нушкова, Лиле Атанасовска, Миле Дабевски Telephone: +389 23205000/42097E-mail: [email protected]: +389 23205000/45936 h�p://www.evn.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Подготовка на изведбени работи

Референца ECZ72621 – земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 252-411847

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 31.12.2011 година

Краен рок за апликација

8.03. 2012 година

Сектори Градежништво - инженеринг

Опис на Проектот

Реконструкција на канцеларии

КонтактФонд за здравствено осигурување на Македонија За Николче Крстевски1000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23289015E-mail: [email protected]: +389 23289048 www.fzo.org.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Електрични материјали

Референца ECZ72674 – земји-кандидати

Финансиска референца

2012/S 1-001887

Вид на набавка

Испорака

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 4.01.2012 година

Краен рок за апликација

6 .02. 2012 година

Сектори Енергетика

Опис на Проектот

Набавка на дрвени бандери

КонтактЕВН Македонија АД - Скопје11 Октомври, бр. 91000 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23205000/42097E-mail: [email protected]: +389 23205000/45936h�p://www.evn.mk

Назив на Проектот

Проект за подобрување на општинските услуги

Референца WB18-814/12

Финансиска референца

Loan No. 7699-MK; Project Id: P096481

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ

Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната

организација за Франкофонија

Page 33: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 33четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Светска банка

Земја Македонија

Објавено на 4.01.2012 година

Краен рок за апликација

17.02. 2012 година

Сектори Градежништво - инженеринг Урбан развој

Опис на Проектот

Набавка на градежни работи за уредување на централното градско подрачје на Штип (регулација на речното корито на Отиња

КонтактОпштина Штип Ул. Васил Главинов бб Postal code: 2000 Штип Tel/fax: + 389 32 22 66 38/ + 389 32 22 66 01 E-mail: [email protected]Република Македонија

Назив на Проектот

Регионален проект: Климатски промени

Референца EBRDZ72772

Финансиска референца

Procurement ref: 35166

Вид на набавка

Услуги

Финансиер ЕБРД

Земја Albania, Armenia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia and Herzegovi-na, Bulgaria, Croa�a, Estonia,Georgia, Hungary, Kazakhstan, Kyrgyz Republic, Latvia, Lithua-nia, Macedonia, Moldova, Montenegro, Poland, Romania, Russian Federa�on, Serbia,Slovakia, Slovenia, Tajikistan, Turkey, Turkmenistan, Ukraine, Uzbekistan

Објавено на 10.01.2012 година

Краен рок за апликација

30.01. 2012 година

Сектори Информатичка технологија Енергетика Животна средина Односи со јавноста Законодавство

Опис на Проектот

Банката е посветена на заштита на климатските промени и помало испуштање на емисии на гас преку соодветни инвестиции

КонтактEBRD Contact:Larissa GoslingTel.: +44 20 7338 6338Fax: +44 20 7338 7451Email: [email protected]

Назив на Проектот

Тренинг-програма за принципите на покриени обврзници

Референца EBRDZ72489

Финансиска референца

Procurement ref: 35491

Вид на набавка

Услуги

Финансиер ЕБРД

Земја Albania, Armenia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia and Herzegovi-na, Bulgaria, Croa�a, Estonia,Georgia, Hungary, Kazakhstan, Kyrgyz Republic, Latvia, Lithua-nia, Macedonia, Moldova, Montenegro, Poland, Romania, Russian Federa�on, Serbia,Slovakia, Slovenia, Tajikistan, Turkey, Turkmenistan, Ukraine, Uzbekistan

Објавено на 11.01.2012 година

Краен рок за апликација

31 јануари 2012 година

Сектори Финансии - банкарство Односи со јавноста Законодавство

Опис на Проектот

Целта на Програмата е учесниците да се запознаат со главните карактеристики на обврзниците имајќи го предвид стандардите на Basel III и Solvency II

КонтактEBRD’s Contact Person:Angela LevitskyEuropean Bank for Reconstruc�on and Develop-mentTel: +44 207 338 6363Fax: +44 207 338 7451Email: [email protected]

Назив на Проектот

MK-Скопје: Елементи за забава

Референца ECZ72497-Agency

Финансиска референца

2011/S 248-404444

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 11.01.2012 година

Краен рок за апликација

11.02. 2012 година

Сектори Градежништво-инженеринг

Опис на Проектот

Изградба на карусел

КонтактЈавно претпријатие „Паркови и зеленило“ - Скопје Бул. Илинден бб - Скопје За Вељан Јагев1020 Скопје Република МакедонијаTelephone: +389 23070112E-mail: [email protected]: +389 23070115 h�p://www.skopje.gov.mk/en/DesktopDefault.aspx

Назив на Проектот

Проект за подобрување на општинските услуги

Референца WB174-814/12

Финансиска референца

Loan No. 7699-?K; Project Id: P096481

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Светска банка

Земја Македонија

Објавено на 11.01.2012 година

Краен рок за апликација

24 .02. 2012 година

Сектори Градежништво-инженеринг Урбан развој

Опис на Проектот

Реконструкција на повеќе улици во општината Ѓорче Петров

КонтактОпштина Ѓорче Петров Сектор за јавни набавки За Бошко Стојанов Ул Ѓорче Петров бб Скопје, Република Македонија. Tel: +3892 20 44 411. E-mail: [email protected]

Назив на Проектот

L-Luxembourg:ИПА 2011 - повеќенаменска програма за статистика соработка Дополнување

Референца EuropeAid/131755/C/SER/Mul-� - Relaunch

Финансиска референца

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Европска комисија

Земја Albania, Bosnia and Herzegovi-na, Croa�a, Iceland, Kosovo,Macedonia, Montenegro, Serbia, Turkey

Објавено на 13.01.2012 година

Краен рок за апликација

15.02. 2012 година

Сектори Земјоделие - рурален развој Економски развој Животна средина Трговија - индустрија Односи со јавноста Јавна администрација

Опис на Проектот

Целта е да се зајакне и надгради статистичкиот систем во земјите корисници на макроекономска статистика, статистика на цени, надворешна трговија,статистика на животна средина, земјоделска статистика, социјална статистика и статистика на бизнис. Максимум буџет 3 200 000 евра

Контактh�p://ec.europa.eu/europeaid/work/proce-dures/implementa�on/services/index_en.htm

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈАwww.mchamber.mk

Контакт М-р Ацо Спасовски

тел. 3244044факс.3244088

[email protected]

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната

организација за Франкофонија

Page 34: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО34 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

На 24 и 25.01.2012 година дводневен семинар:

“ДИЗАЈН МЕНАЏМЕНТ”Дали е време за нов дизајн?

(Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат, од 10:00-16:00 часот)

Дизајнот е моќна алатка во креирањето и пласирањето на новите производи, брендовите и комуникациските стратегии. Дизајн менаџментот е процес на правилно раководење со креативните ресурси и нивно успешно имплементирање во бизнисот и другите општествени сфери. Во денешни услови на силна глобална конкуренција, ефективната и мудра примена на дизајнот во бизнисот влијае врз зајакнување на имиџот и повеќекратно зголемување на профитот. Целта на семинарот е да им ги пренесе на учесниците тајните на дизајнот како моќна сила за позитивни промени во бизнисот, но и вештините за негово успешно имплементирање во процесите на менаџирање на компанијата. -Што е дизајн? Колку знаеме за оваа применета креативна дисциплина? Систем на дизајнот (области, правци, елементи, процеси) и дизајн менаџмент (корпоративно и проектно

ниво). - Зошто дизајн? Начини како дизајнот може да ни помогне во подобрување на имиџот на компанијата, во подобрувањето на производите и услугите, во пласирањето на нови производи. -Дали и кога е време за нов дизајн? - Професија дизајнер: како успешно се соработува со дизајнерите? Предавач: Доц. м-р Гордана Вренцоска, професор на Факултетот за арт и дизајн при Европскиот универзитет во Скопје. Доц. Гордана Вренцоска е магистер по интердисциплинарни дизајн студии и професор на Факултетот за арт и дизајн при Европскиот универзитет во Скопје. Студирала на Факултетот за ликовни уметности во Скопје, а потоа и на Central Saint Mar�ns’ College of Art & Designво Лондон, како стипендист на британската Влада. Зад себе има децениско работно

искуство во McCann – Erickson – Скопје, како менаџер и креативен стратег во областа на адвертајзингот, работејќи за интернационални брендови како Nestlé, Opel, Siemens, Durex и други. Свои дизајни потпишува за Nescafé, Skopje Jazz Fes�-val, Durex, Skopje Film Fes�val, Twinings,Европскиот универзитет. Победник е на престижниот конкурс за дизајн на Twin-ings шапка во В. Британија во 2005 година, а активно твори и на полето на уметноста. За своите уметнички активности до сега има добиено бројни грантови и неколку афирмативни награди во Македонија. Со последната самостојна изложба „Македонски фолклор“ ја претстави македонската култура во Пекинг, Н.Р. Кина во ноември 2011 година. Веќе шеста година работи како професор и едукатор во областа на дизајнот, воведувајќи ги за првпат во македонското високо образование предметите Методологија на дизајнирање и Визуелни комуникации. Држела обуки и работилници за дизајн на летните школи на Британскиот совет во Република Македонија. Од 2010 година е национален селектор за Регпак – регионалната награда за дизајн на амбалажа со седиште во Хрватска. Гости: - Стефан Николовски, дипломиран дизајнер и бренд менаџер на „Рептил маркети“. Автор и имплементатор на проектот за редизајн на брендот „Рептил“. - Ивица Јовановиќ, дизајнер и креативен директор на студиото за дизајн „Бринер“. Дизајнира амбалажи за „Виталиа“ и „Јаффа“. Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 20 јануари 2011 година. Сите учесници на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал и сертификат за учество.

Контакт: Анита Митревска Тел: (02) 3244057Факс:(02) 3244088Call Центар : (02) 15015 [email protected]

Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 [email protected]

Во рамките на најавенoтo владино road show, што ќе се одржи во Република

Турција од 29 до 3.02.2012 годинаTУРСКО-МАКЕДОНСКИ БИЗНИС-ФОРУМНА 2 ФЕВРУАРИ 2012 ГОДИНА ВО БУРСА

Во рамките на најавенoтo владино road show што ќе се одржи во Турција, од 29.01.-03.02.2012 година, планирано е одржување на еднодневен Турско-македонски бизнис-форум. Форумот ќе се одржи на 02.02.2012 година во Бурса, во организација на TUSKON( Confedera�on ofBusinessmen and Industrialists of Turkey) на кој е предвидено да се изврши спојување на македонските и турските компании. Бизнис-форумот претставува можност за продлабочување на економската соработка меѓу Република Македонија и Република Турција, како и развивање на деловните односи меѓу компаниите од двете земји. Економската структура на Бурса ја сочинуваат: текстилна индустрија (предива, конци, платно од памук, свила и волна, како и од синтетички материјали) 23,7%; градежништво 19%; земјоделски производи и прехранбена индустрија 13% и автомобилска индустрија 7,2%. Во Бурса постојат две фабрики за автомобили и една за минибуси и пикап-возила. За успешна реализација на настанот, неопходно е македонските компании да го идентификуваат својот интерес за соработка со турските компании, преку пополнување на Пријавниот лист, даден во прилог. Врз основа на наведениот интерес на македонските компании, TUSKON –Турција ќе ги идентификува посочените сектори и соодветно на тоа ќе обезбеди учество на соодветни турски компании.

Трошоците за ноќевање на претставниците на сите македонски компании кои ќе учествуваат на Турско-македонскиот бизнис-форум ќе бидат на товар на TUSKON (Confedera�on of Busi-nessmen and Industrialists of Turkey), додека патните трошоци за чартер летот Скопје – Бурса – Скопје, што ќе се организира наменски за македонските компании, ќе бидат на товар на компаниите.

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 35: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 35четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Ве молиме, Вашиот интерес да го најавите во Стопанската комора на Македонија, најдоцна до 25.01.2012 година.

Контакт:

Венера Андриевска Тел: 3244 037 Факс: 3244 [email protected]

Влатко Стојановски Тел: 3244 004факс: 3244 [email protected]

На 1.02.2012 година во Стопанската комора на Македонија бесплатна

презентација на Меѓународниот саем за екологија и заштита на животната средина

од Србија„ЕКО ЕКСПО 2012“ ОД БЕЛГРАД ВО СКОПЈЕ

Со цел поблиско запознавање со овогодинешнaта саемска манифестација „ЕКО ЕКСПО 2012“ од страна на претставници на Зелената еко-планета, на 1 февруари 2012 година, во 11:00 часот, во Стопанската комора на Македонија ќе се одржи бесплатна презентација пред заинтересираните македонски компании од областа на заштита на животната средина, обновливите извори на енергија и енергетската ефикасност, локалната самоуправа, Министерството за заштита на животната средина, асоцијации и др.

Меѓународниот саем за екологија и заштита на животната средина „ЕКО ЕКСПО 2012“ (www.ecoexpo.rs) ќе се одржи од 1 – 2 март 2012 годи во „БЕЛЕКСПОЦЕНТАР“, Белград во Србија и

е замислен како најпрестижен саем од тој тип во регионот, кој на едно место ќе ги собере излагачите од Србија, регионот и од светот пошироко. Целта на Меѓународниот саем за екологија и заштита на животната средина „ЕКО ЕКСПО 2012“ е на едно место да се соберат сите оние кои се истакнале со постигнати резултати, а и оние кои сакаат да се афирмираат во оваа област, поаѓајќи од тоа дека размената на знаења и искуства е најбрз пат до она за кое сите тежнееме, а тоа е да се заштити и сочува животната средина. Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани компании да присуствуваат на бесплатната презентација, што ќе се одржи на 1 февруари 2012 година (среда), со почеток во 11:00 часот, во Стопанската комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат.

Контакт:

Венера Андриевска Тел: 3244 037 Факс: 3244 [email protected]

Влатко Стојановски Тел: 3244 004факс: 3244 [email protected]

На 9 и 10 февруари 2012 година дводневен семинар

„ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ, НИВНОТО „ПРАВИЛНО“ ТОЛКУВАЊЕ, ФИНАНСИСКО ПЛАНИРАЊЕ, МЕТОДИ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ

НА ИНВЕСТИЦИИ И ПРОЕКТИ, ВРЕДНУВАЊЕ НА СОПСТВЕНИОТ КАПИТАЛ

И КОМПАНИЈАТА“ (Стопанска комора на Македонија,

сала 1 на 5-ти кат)

Како работи мојата компанија? Како да го испланирам работењето за наредната година? Што ми покажуваат извештаите? Дали да инвестирам? Колку ме чини кредитот? Дали проектот ми е исплатлив или не? Подгответе се самите да го дадете одговорот на овие и уште неколку клучни прашања за успех на бизнисот. Обуката е наменета за луѓе од бизнисот кои за првпат се соочуваат со позицијата финансиски менаџер, сопственици на мали бизниси пред кои стојат предизвиците за управување, професионалци кои имаат мало и недоволно познавање на оваа област. Главната и единствена цел е учесниците во текот на двете сесии да се стекнат со потребните теоретски знаења за оваа

проблематика, а преку постојана анализа и решавање на примери од практиката со многу позначајните, практични вештини. Фокусот на обуката е поставен на финансиските извештаи, нивното „правилно“ читање, финансиското планирање, методите за вреднување на инвестиции и проекти, вреднување на сопствениот капитал и компанијата. Области без кои не може да се замисли работата на една компанија.

Предавачи: проф. д-р Панче Јовановски, редовен професор на Европскиот универзитет - Скопје, м-р Васко Богдановски, асистент на Европскиот универзитет и Славко Гавриловски, асистент на Европскиот универзитет во Скопје. Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 6 февруари 2011 година. Сите учесници на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал и сертификат за учество.

Контакт: Анита Митревска Тел: (02) 3244057Факс:(02) 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Контакт: Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

На 15 февруари 2012 година во Охрид еднодневен семинар

“УЧЕСТВО НА ЕЛЕКТРОНСКИ ПОСТАПКИ ЗА ЈАВНИ НАБАВКИ И Е-АУКЦИИ”

Семинарот е за стекнување знаење за успешно учество на постапките за доделување на договори кои се водат по електронски пат (пребарување на огласи, преземање тендерска документација, поднесување понуди, дигитално потпишување) и учество на електронски аукции. Обуката ќе се одржи од 11:00 до

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 36: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО36 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

16:00 часот, во просториите на Секторот за туризам и локален економски развој во Охрид.

Поттикнати од фактот што на голем број компании-понудувачи не им се познати најновите текови во врска со спроведувањето на јавните набавки по електронски пат и задолжителното користењето на електронските аукции – 100% во 2012 година, Стопанската комора на Македонија организира еднодневен семинар кој ќе придонесе за запознавање и оспособување на учесниците за користење на Електронскиот систем за јавни набавки и учество на е-аукции. Предавачи: Марија Јованоска и Горан Давидовски, вработени во Бирото за јавни набавки.

Програма на семинарот: � Статус на е-набавките во Република Македонија; � Креирање на кориснички профили и претставување на функционалностите на профилот на економскиот оператор; � Пребарување на објавени тендери и договори; � Електронски систем за јавни набавки и е-аукции; � Дигитално потпишување на понудите; � Поднесување на понудите преку системот; � Учество на е-аукции каде критериум за доделување на договорот е најниска цена и економски најповолна понуда. Семинарот е наменет за сите деловни субјекти (економски оператори), кои учествуваат во постапките за јавни набавки, а особено за лицата кои електронски ги поднесуваат понудите и учествуваат на е-аукции и менаџментот кој одлучува за содржината на понудите. На семинарот ќе бидат разработени теми поврзани со електронските јавни набавки, како што се: � како да креирате кориснички профил; � основни функционалности на

вашиот кориснички профил на системот; � како да комуницирате со договорниот орган преку ЕСЈН; � како најбрзо да добиете информација за новообјавените тендери; � како да учествувате во постапка која се спроведува по електронски пат; � што е електронска аукција и како да учествувате на неа?

Сите заинтересирани учесници можат да се пријават најдоцна до 14 февруари 2012 година. Учесниците на семинарот треба да донесат свој лаптоп, затоа што обуката ќе биде интерактивна со практични вежби и примери на тестниот електронски систем за јавни набавки. Групата ќе биде ограничена на 20 учесници. Сите учесници ќе добијат соодветен работен материјал и на крајот од обуката ќе се стекнат со сертификат како потврда за учество на истата.

Контакт: Борис Тримчев Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Од 16 до 19 февруари 2012 година во Република Грција

МЕЃУНАРОДЕН САЕМ “HELEXPO SA 2012” ВО СОЛУН

* За македонските компании е обезбедено бесплатен автобуски превоз, бесплатни влезници и бесплатен каталог на учесниците на Саемот

На 16 февруари 2012 година Стопанската комора на Македонија организира посета на Меѓународниот саем „Helexpo SA 2012”, (EnergyTech 2012, MarminStone 2012, Infacoma 2012), што ќе се одржи во Солун, Република Грција, од 16-19 февруари 2012 година. За македонските компании е обезбедено бесплатен автобуски превоз, бесплатни влезници и бесплатен каталог на учесниците на Саемот. Во организација на грчкиот саемски промотор „Helexpo SA“,од 16-19 февруари 2012 година ќе се одржат саемите: 1. Infacoma 2012 - 29. Меѓународен саем за градежништво, изолација, врати и прозорци, санитарна опрема и технологија; 2. EnergyTech 2012 - 4. Меѓународен саем за обновливи и конвенционални извори на енергија, заштеда на енергија, технологија и животна средина и 3. MarminStone 2012 - 36. Меѓународен саем за мермер, камен,

минерали, конструкции, машини и опрема. „Helexpo SA“ (www.helexpo.gr), е водечкa организација за саеми во Грција која нуди квалитетни и иновативни услуги за бизнис-секторот. Секоја година „Helexpo SA“ организира ваков тип на саеми, со цел да создаде соодветна клима за развој и унапредување на бизнисот меѓу компаниите, да се остварат контакти и продажба на производи и услуги на локално, национално и на меѓународно ниво.

На сите три меѓународни саеми на „Helexpo SA 2012“ се очекува да се претстават излагачи од Грција, но и од земјите од регионот од градежната индустрија, неметалната индустрија (мермер), металната и електроиндустријата и од енергетскиот сектор (мали хидроцентрали, ветерници, биоенергија). Стопанската комора на Македонија за македонските компании обезбедува бесплатен автобуски превоз Скопје – Солун - Саем и обратно, бесплатни влезници за Саемот и бесплатен каталог. Бидејќи бројот е ограничен на 50 посетители, заинтересираните компании треба да се пријават најдоцна до 27.01.2012 година во Стопанската комора на Македонија.

Контакт:

Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Контакт: Ирена Мојсовска Тел: 3244009Факс:3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 37: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 37четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

На 9 март 2012 година на „ГАСТ“ во Сплит, ХрватскаМЕЃУНАРОДНИ СРЕДБИ ЗА ТУРИЗАМ

Стопанската комора на Македонија, со поддршка на Enterprise Eu-rope Network организира 5. Меѓународни бизнис-средби “Tourism@GAST 2012”, што ќе се одржат на 9.3.2012 година (петок), со почеток во 9:30 часот, во рамките на Меѓународниот саем „ГАСТ“, што ќе се одржи од 7 до 11 март 2012 година во Сплит, Република Хрватска. Мултилатералните бизнис-средби „Tourism@GAST 2012“ се продолжение на истоимените бизнис-средби во рамките на Саемот „ГАСТ“, со учество на повеќе од стотина учесници. Саемот „ГАСТ“ е клучно место за средби и на бројни производители и трговци од секторот за храна, пијалаци, хотелска и угостителска опрема. Ова е единствена прилика за средби со меѓународни компании од регионот и пошироко, на претходно договорени индивидуални состаноци, според Вашиот избор, и тоа во следните сектори:� тур-оператори и туристички агенции;� хотели, мотели и кампови;� здравствен и wellness-туризам;� селски, еко и активен туризам;� промет (автобуски, железнички и воздушен);� осигурување и финансии;� туристички инвестиции;� угостителство, храна и пијалаци;� гастрономска понуда и побарувачка;� интернет-туризам и др. Учеството на средбите е бесплатно, а контакт-лицата од мрежата на Enterprise Europe Network Ви стојат на располагање во процесот на пријавување и во текот на состаноците. И оваа година се очекуваат партнери од Германија, БиХ, Србија, Црна Гора, Словенија, Македонија, Италија, Унгарија и од други земји.

Здружение на угостителството и туризмот Лазо Ангелевски Стопанска комора на Македонија Ph: ++ 389 2 3244090 mob. ++ 389 70 387745 Fax: ++ 389 2 3244026 E-mail: [email protected] Web: www.mchamber.mk

Меѓународен саем за компјутери од 6 до 10 март во Германија

CEBIT FUTURE MATCH 2012 ВО ХАНОВЕР

На саемска површина од околу 450 000 м² и со над 700 000 посетители CeBIT е најголем саем за компјутери во светот. Во рамките на Саемот што се одржува во Хановер, Германија, од 6-10 март 2012 година, Enterprise Europe Net-work ќе организира 14-ти меѓународни бизнис-средби.

Од 1999 година Future Match е можност за излагачите и посетителите на Саемот да најдат партнери за соработка, за развој на производите, истражување, заеднички вложувања, производство, маркетинг и лиценцни договори. Компаниите, универзитетите и истражувачките институти од ИКТ-секторот се исто така поканети за учество на Саемот. На www.futurematch.cebit.de можете да се регистрирате и да воспоставите контакти со CeBIT 2012.

Здружение на информациско-комуникациски технологии Лазо Ангелевски Стопанска комора на Македонија Ph: ++ 389 2 3244090 mob. ++ 389 70 387745 Fax: ++ 389 2 3244026 E-mail: [email protected] Web: www.mchamber.mk

Од 16 до 19 март Меѓународен саем во Република Албанија

“HORECA ALBANIA EXPO 2012” (ХОтели, РЕсторани, КЕтеринг)

Стопанската комора на Македонија, организира посета и учество на македонски компании на заеднички штанд со организиран превоз и сместување. Во организација на грчкиот саемски промотор „Експолајн“, за првпат во Албанија ќе се одржи специјализираната саемска манифестација „ХОРЕКА Албанија Експо 2012“. Хорека-секторот, кој го опфаќа прехранбениот и услужните сектори (хотели, ресторани, кетеринг) ќе биде претставен на овој специјализиран саем во Албанија како земја со динамичен развој и посебно со растечки тренд во оваа специјализирана стопанска гранка. На овој Меѓународен саем се очекува да се претстават излагачи од Албанија, но и од земјите од регионот во следниве профилирани сектори: - прехранбена индустрија со сите потсектори, професионална опрема за угостителство, прибор за готвење и додатоци, машини за перење и миење садови, специјализиран внатрешен и надворешен декор, текстил за домаќинство, теписи, ѕидни облоги, козметика, бањи, опрема за климатизација (ладење, греење), соларни системи, третман на вода, опрема за базени, врати и прозорци, архитектонски решенија, информацискии и комуникациски системи, хотелска и ресторанска компјутеризација, безбедносни системи, опрема за спорт и рекреација и др.

Саемот е од отворен карактер на кој се очекуваат професионални посетители и тоа: хотели, спа-центри, кафе-барови, ресторани и брза храна, пекарници, пабови и ноќни клубови, болници, големи трговски синџири, дизајнери, архитекти итн.

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 38: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО38 четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Стопанската комора на Македонија, организира посета и учество на македонски компании на заеднички штанд со организиран превоз и сместување од 15 до 20 март 2012 година. Цената за изложбениот простор со стандардна опрема е 126 евра/м2 (плус ДДВ) . Трошоците за превоз и сместување се на товар на учесникот. Сите заинтересирани компании своето учество на Меѓународниот саем “Хорека” можат да го пријават најдоцна до 27.01.2012 година, во Стопанската комора на Македонија.

Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Контакт: Влатко Стојановски Тел: (02) 3244004Факс:(02) 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Од 28 март до 1 април 2012 година 7. Меѓународeн гастрономски фестивал во

Република Хрватска „БИСЕР НА МОРЕТО 2012“ ВО СУПЕТАР

НА БРАЧ

Меѓународниот гастрономски натпревар „Бисер на морето“ ќе се одржи од 28 март до 1 април 2012 година, во хотелот „Кактус“ во Супетар на островот Брач во Република Хрватска. Организатор на седмата по ред традиционална манифестација и овојпат е Сојузот на готвачи од Медитеранот и европските региони со седиште во Сплит. „Бисер на морето“ претставува една од најзначајните гастрономски манифестации на Медитеранот. Во пет дена ќе се одржат: меѓународното натпреварување на професионални готвачи и ученици-готвачи од средните угостителски училишта, гастро-изложба на најдобрите хрватски ресторани, изложба на хрватските и странски производители на храна, работилници и предавања за гастрономијата. На оваа манифестација досега имаат учествувано повеќе од 300 готвачи од деветнаесет земји и тоа: Хрватска, БиХ, Србија, Црна Гора, Македонија, Австрија, Италија, Швајцарија, Словенија, Чешка, Полска, Романија, Турција, Украина, Латвија, Молодавија, Албанија, Саудиска Арабија и Русија.

Стопанската комора на Македонија и годинава организира учество на оваа манифестација за сите заинтересирани готвачи-натпреварувачи, ученици-готвачи и македонските компании кои би ги презентирале своите производи на заеднички бесплатен штанд. Учеството на македонските претставници е одлична можност за презентирање на македонската кујна, но истовремено и за претставување на производите на познати македонски компании на хрватскиот пазар. За сите натпреварувачи, учениците, менторите, членовите на жири-комисијата како и медиумска екипа е обезбедено бесплатно сместување. Сите заинтересирани компании кои сакаат да земат учество на оваа гастрономска манифестација, своето учество треба да го пријават во Стопанската комора на Македонија, најдоцна до 1 март 2012 година. Повеќе информации и пријавниот лист се објавени на веб-порталот на Стопанската комора на Македонија: www.mchamber.mk

Контакт:Венера Андриевскател: 3244 037; факс:3244 [email protected]

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 39: Бизнис ИНФО број 81 од 19.01.2012 година

БИЗНИС ИНФО 39четврток, 19 јануари 2012, Бр. 81

Компанија од Германија заинтересирана е да пласира котли за производство на енергија со

биомаса во Република Македонија.Валидност do: 26.4.2012 година

Компанија од Белгија заинтересирана е да пласира радари за раскрсници во Република

Македонија.Валидност do: 26.5.2012 година

Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на

квалитетни средства за лепење за плочки, водоотпорни изолациони производи, технички

малтер, термална изолација и др.Валидност do: 29.12.2012 година

Белгиска компанија бара застапник во Република Македонија на бетон во боја кој се употребува за подни облоги за внатрешни површини. Ваквиот бетон врши замена на

подни плочки, многу е декоративен, целосно е водотпорен и не фаќа прашина.Валидност do: 10.4.2012 година

Компанија од Чешка бара дистрибутер во Република Македонија за пласман

на топлинска техника за бања и дизајн радијатори, печки на цврсти горива.

Валидност do: 10.4.2012 година

Германска компанија производител на ТВ-опрема за инспекција и системи за

испитување на протекување нуди ефективни решенија во областа на инспекција на

канализација, почнувајќи од главна инспекција на канализација, па се` до поставување на

дренажни системи.Валидност do: 10.5.2012 година

Компанија од Грција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на

специјални кеси за пакување на течности, вино, маслиново масло и др. Пијалаци:

1,5 литарски вреќа, еквивалентно на 2 x 750 ml шишиња;

- 3 литарски вреќа, еквивалентно на 4 х 750 мл шишиња.

Амбалажата се рециклира и хартија со 80% пониска емисија на јаглен диоксид и

90% помалку отпад од стакло, што ја прави еколошка.

Валидност do: 10.5.2012 година

Српска компанија бара ексклузивен дистрибутер во Република Македонија за

пласман апарати за масажа, палета на апарати за освежување на воздух, апарати за нега на

тело.Валидност do: 10.5.2012 година

Компанија од Шпанија заинтересирана е да соработува со градежни компании во Република Македонија за заедничко

вложување (партнерство) во изградба на јавни објекти и учество на меѓународни

тендери во Република Македонија. Можат да ги понудат бараните сертификати и know-how во конзорциумот, а моментално се

заинтересирани за учество во изградбата на пречистителната станица за отпадни води во

Прилеп.Валидност do: 13.9.2012 година

Компанија од Канада заинтересирана е да увезува прехранбени производи од Република

Македонија.Валидност do: 16.12.2012 година

Германска компанија бара дистрибутерво Република Македонија за пласман на современи аудиоапарати и опрема.

Валидност do: 20.01.2012 година

Германска компанија бара соработка со производители на обувки во Република

Македонија за пласман на сучен конец и други видови конци со различна јачина, боја и дизајн.

Валидност do: 20.4.2012 година

Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на кујнски

шпорети, вградени шпорети, шпорети на плин, аспиратори со италјански дизајн.Валидност do: 21.01.2012 година

Компанија од Република Македонија ги нуди следните услуги:

писмен и усмен (консекутивен и симултан) превод од англиски, германски, француски,

албански, италијански, унгарски, грчки, словенечки, руски, српски и други светски

јазици на македонски јазик и обратно;лектура на текстови на англиски и на

македонски јазик;заверка на документи со печат од овластен

судски преведувач;курсеви за странски јазици (англиски,

германски, француски, албански, италијански, унгарски и др.) и македонски јазик за странци.

За членките на Стопанската комора нуди плаќање во рок од 60 дена.

Валидност do:12.9.2012 година

Компанија од Германија заинтересирана е за соработка во областа на купување и

продажба на разни видови компир, имаат 80 регистрирани сорти на компир.

Валидност do: 20.01.2012 година

Компанија од Италија заинтересирана е за соработка со македонска фабрика за

производство на чевли која би сакала своите производи да ги извезува во Европа.

Валидност do: 27.5.2012 година

Компанија од Хрватска бара соработка со трговци на големо и мало од Република

Македонија со цел заедничка соработка и pласман на македонската слатководна риба на

хрватскиот пазар.Валидност do: 27.0.2012 година

Компанија од Италија заинтересирана е за соработка со македонска фабрика за

производство на чевли која би сакала своите производи да ги извезува во Европа.

Валидност do: 27.5.2012 година

Компанија од Израел бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на спортска

и работна облека.Валидност do: 28.4.2012 година

Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на сензорска

арматура.Арматурата од нивниот асортиман наменета

е за монтажа во јавни санитарии (хотели, ресторани, кафеани, кампови, спортски сали,

бензиски пумпи, автобуски и жележнички станици, како и градинки, школи и факултети).

Валидност do: 28.4.2012 година

Компанија од Словенија бара дистрибутер во Република Македонија за соларни системи

за греење на вода за искористување на топлината од отпадот во производствените

процеси.Валидност do: 29.4.2012 година

Германска компанија барат соработка со македонски компании во областа на сончевата

енергија за плaсамaн на фотоволтаични системи, соларни системи за греење на вода и

топлински пумпи.Валидност do: 29.3.2012 година

Хрватска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на опрема

за пекарска индустрија.Валидност do: 29.3.2012 година

Бугарска компанија има интерес за соработака со фирми од Република Македонија кои произведуваат струготини од дрво, а се

употребуваат за изработка на палети. Бараната количина треба да биде 1800 м3 месечно, а во

моментот бараат 360 м3.Валидност do: 29.4.2012 година

Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на

Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб порталwww.mchamber.mk

Контакт:Мирјана Коцева

Е-адреса: [email protected]Тел:3244-035; Факс: 3244-088

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА

тел: : (02) [email protected]Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски