1

โครงการ Antibiotics Smart Use

ภญ.ดร.นิ�ธิ�มา สุ่� มประด�ษฐ์�สุ่�านิ�กงานิคณะกรรมการอาหารและยา

nithimaj@hotmail.com

2

หยุดเร ยุก“ยุาปฏิ�ชี วนะ”ว�า“ยุาแก�อั�กเสบ”

การอั�กเสบ

การอั�กเสบแบบติ�ดเชี��อั การอั�กเสบแบบไม่�ติ�ดเชี��อัเช่ นิ กล ามเนิ!"ออ�กเสุ่บ ภ$ม�แพ้ โรค SLE

• ยาสุ่เตี(ยรอยด� (Steriods) • ยาแก อ�กเสุ่บที่(*ไม ใช่ สุ่เตี(ยรอยด� (NSAIDs)

ติ�ดเชี��อัแบคที เร ยุ ติ�ดเชี��อัไวร�ส

ยาปฏิ�ช่(วนิะ

ไม ใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ

3

ยุาปฏิ�ชี วนะเป"น “ยุาอั�นติรายุ”ความหมายที่(* 1: ยาปฏิ�ช่(วนิะเป/นิยาอ�นิตีรายตีาม พ้รบ . ยา

4

ยุาปฏิ�ชี วนะเป"น “ยุาอั�นติรายุ”ความหมายที่(* 2: อ�นิตีรายจากผลกระที่บที่(*เก�ดขึ้3"นิจากการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะพ้ร�*าเพ้ร!*อ

แพ้ ยา อาการขึ้ างเค(ยงจากการใช่ ยา เช่!"อด!"อยา

5

Antibiotic Associated Colitis (AAC)

ที่(*มา: Slides บรรยายโดย ผศ.นิพ้.พ้�สุ่นิธิ�5 จงตีระก$ล

6

อัาการไม่�พึ$งประสงค%

ที่(*มา: Slides บรรยายโดย ผศ.นิพ้.พ้�สุ่นิธิ�5 จงตีระก$ล

7

การใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะอย างพ้ร�*าเพ้ร!*อ

ที่�าให เช่!"อด!"อยาอย างรวดเร6ว การด!"อยาที่�าให ประช่าช่นิที่�กคนิ

อย$ ในิอ�นิตีราย

8

National Antimicrobial Resistance Surveillance, Thailand ( NARST ) Acinetobacter

1998 : 98% susceptible to imipenem 2006 : only 43% susceptible to imipenem

E.coli 1999 : 90% susceptible to ceftriaxone 2006 :only 68% susceptible to ceftriaxone

ที่(*มา: Slide บรรยายโดย นิพ้.เช่�ดศ�กด�5 มาศมห�ศ�กด�5

9

การใชี�ยุาการใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะปฏิ�ชี วนะอัยุ�างไม่�อัยุ�างไม่�

เหม่าะสม่เก�ดเหม่าะสม่เก�ดขึ้$�นบ�อัยุม่ากขึ้$�นบ�อัยุม่ากที่(*มา: Slides บรรยายโดย ผศ.นิพ้.พ้�สุ่นิธิ�5 จงตีระก$ล

10

Country Inappropriate use (%)

Type/department

USA (1978) 41% All inpatients

Canada (1980) 63% Pediatric surgical patients

Australia (1983) 48% All departments

Australia (1990) 64% Patients treated with vancomycin

Thailand (1990) All departments

Inappropriate use of antibiotics in teaching hospitalsteaching hospitals

Hogerzeil HV. Promoting rational prescribing: An international perspective. Br J Clin Pharmac. 1995;39:1-6

91%91%

ที่(*มา: Slides บรรยายโดย ผศ.นิพ้.พ้�สุ่นิธิ�5 จงตีระก$ล

11

การใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะพึร()าเพึร�)อั = การที(าร�ายุครอับคร�วและคนรอับขึ้�าง

เช่!"อด!"อยาแบ งตี�ว และถ่ ายที่อดจากคนิหนิ3*งสุ่$ คนิอ!*นิ ๆ ได ผ านิที่างการไอ จาม การก�นิ และการสุ่�มผ�สุ่

ผ$ ม(ความเสุ่(*ยงสุ่$งจากการตี�ดเช่!"อด!"อยา เด6ก คนิแก คนิที่(*เป/นิเบาหวานิ คนิที่(*ม(ภ$ม�ตี านิที่านิโรคตี�*าหร!อบกพ้ร อง

12

Mariana bridi: นิางแบบช่าวบราซิ�ล

ปร�บปรงจาก: Slide บรรยุายุโดยุ นพึ.เชี�ดศั�กด�- ม่าศัม่ห�ศั�กด�-

13

เสุ่(ยช่(ว�ตีในิว�ยเพ้(ยง 20 ป:...เพ้ราะเช่!"อด!"อยาแพ้ที่ย�ตี�ดม!อและเที่ าที่�"งสุ่องขึ้ าง ขึ้องนิางแบบช่าวบราซิ�ล (พ้ยายามที่(*จะร�กษาช่(ว�ตีเธิอไว แตี ไม สุ่�าเร6จ)

14

สถานการณ์%ยุาปฏิ�ชี วนะในประเทีศัไทียุ รายงานิ ADR พ้บป;ญหาจากการใช่ ยาฆ่ า

เช่!"อ/ยาปฏิ�ช่(วนิะสุ่$งเป/นิอ�นิด�บ 1 อ�ตีราเช่!"อด!"อยาเพ้�*มสุ่$งถ่3งร อยละ

-2550

ขึ้ณ์ะที )อั�ติราเชี��อัด��อัยุาส0งขึ้$�น แติ�การค�ดค�นยุาปฏิ�ชี วนะใหม่�กล�บลดลง ตีลาดยาปฏิ�ช่(วนิะไม ค� มที่�นิ เพ้ราะไม นิานิก6

เก�ดเช่!"อด!"อยา

ม$ลค าการผล�ตีและนิ�าเขึ้ าขึ้องยาฆ่ าเช่!"อ/ยาปฏิ�ช่(วนิะสุ่$งเป/นิอ�นิด�บ 1ตี�ดตี อก�นิ 3 ป:ซิ อนิ ค�ดเป/นิ 1 .6 หม!*นิล านิบาที่ หร!อ

เฉล(*ยเก!อบ 1 ในิ 4 ขึ้องม$ลค ายาที่�"งหมด

คนิไที่ยใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะพ้ร�*าเพ้ร!อ ตี างจ�งหว�ดก�นิยาปฏิ�ช่(วนิะร�กษาหว�ด

ค�ดเป/นิร อยละ - 4060 และสุ่$งถ่3งร อยละ - 7080 ในิ กที่ม.

โรงเร(ยนิแพ้ที่ย�พ้บการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะไม สุ่มเหตี�ผลถ่3ง -3090%

ว�ธี ที )ด ที )สดในการแก�ป2ญหา ค�อั หยุดใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะอัยุ�างพึร()าเพึร�อั

จ�ดเร�*มตี นิขึ้องโครงการ Antibiotics Smart Use

15

เป4าหม่ายุโครงการ Antibiotics Smart Use เป4าหม่ายุหล�ก: ลดการสุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะขึ้องบคลากรทีางการแพึทียุ%ในิการร�กษาผู้0�

ป6วยุนอักที่(*ป?วยด วย 3 โรคเป4าหม่ายุ ที่(*พ้บบ อยซิ3*งเป/นิโรคที่(*ไม ตี องใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ โรค URI (หว�ด-เจ6บคอ ) ที่ องร วงเฉ(ยบพ้ล�นิ แผลเล!อดออก

เหติผู้ล บคลากรทีางการแพึทียุ% เพ้ราะเป/นิผ$ สุ่� *งใช่ ยาโดยตีรง และเป/นิแบบอย างขึ้องการใช่ ยาที่(*ผ$ –

ป?วยและคนิรอบขึ้ างม�กจดจ�าไปที่�าตีาม ผู้0�ป6วยุนอัก ผ$ ป?วยนิอกที่(*สุ่�ขึ้ภาพ้ที่�*วไปแขึ้6งแรง และอาย� – 2 ป:ขึ้3"นิไป จ3งไม ตี องใช่ ยา

ปฏิ�ช่(วนิะ 3 โรคเป4าหม่ายุ – เพ้ราะเป/นิโรคที่(*พ้บบ อย หายได เองไม ตี องใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ

เป4าหม่ายุอั กชีด ค�อั: พ้�ฒนิาเป/นินโยุบายุระด�บประเทีศัเก(*ยวก�บการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ ซิ3*งเป/นินิโยบายที่(*ปฏิ�บ�ตี�ได จร�ง

ในิพ้!"นิที่(* (bottom-up policy development) ปล$กฝั;งฐานความ่ค�ดเก(*ยวก�บการใช่ ยาที่(*สุ่มเหตี�ผล พ้�ฒนิาและเพ้�*มศ�กยภาพ้เคร�อัขึ้�ายุด านิการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล

16

URI

ไม่�ให�ยุาปฏิ�ชี วนะ เก�ดจากการตี�ดเช่!"อ

ไวร�สุ่ ม(นิ�"าม$กมาก จามบ อย

เสุ่(ยงแหบ ตีาแดง ม(ผ!*นิตีามตี�ว ม(แผลในิช่ องปาก ถ่ ายเหลว ไอมาก etc.

หว�ดในิระยะใกล หายน(�าม่0กจะเปล )ยุนเป"นส เขึ้ ยุวเหล�อัง

17

URI

ให�ยุาปฏิ�ชี วนะ เก�ดจากการตี�ดเช่!"อ

Group A Beta hemolytic Streptococcus

ม(ไขึ้ สุ่$งร วมก�บอาการเจ6บคอมาก ม(จ�ดขึ้าวที่(*ตี อมที่อนิซิ�ล ม(ตี อมนิ�"าเหล!องใตี คอโตี ล�"นิไก บวมแดง ม(จ�ดเล!อดออกที่(*เพ้ดานิปาก

18

จากตี�วอย าง 1.4 ล านิรายที่(*กรมควบค�มโรคได ร�บรายงานิ พ้บว าโรคที่ องร วงเฉ(ยบพ้ล�นิที่(*สุ่ามารถ่เพ้าะเช่!"อแบคที่(เร(ยได จากอ�จจาระม(เพ้(ยง 5.6 % และม(เพ้(ยง 1.3% ที่(*เขึ้ าขึ้ ายตี องได ยาปฏิ�ช่(วนิะ (98.7% ไม ตี องได ยาปฏิ�ช่(วนิะ)

ไม ให ยาปฏิ�ช่(วนิะในิ อาหารเป/นิพ้�ษ หร!อ viral infection

ให ยาปฏิ�ช่(วนิะในิผ$ ป?วยที่(*ม(อาการตี อไปนิ(" ไขึ้ 38ºC ขึ้3"นิไป และ อ�จจาระม(เล!อดปนิเห6นิได ด วยตีาเปล าหร!อตีรวจพ้บเม6ดเล!อดแดง

และเม6ดเล!อดขึ้าวในิอ�จจาระ

ที�อังร�วง

19

แผู้ลเล�อัดอัอักบาดแผู้ลที )

ไม่�ติ�อังให� antibiotic บาดแผลเปBดที่(*ม(ขึ้อบเร(ยบ ล าง

ที่�าความสุ่ะอาดได ง าย บาดแผลที่(*ไม ม(เนิ!"อตีาย บาดแผลที่(*ไม ม(สุ่�*งสุ่กปรกตี�ดอย$

ภายในิเช่ นิ เศษด�นิ หากม(ก6สุ่ามารถ่ล างออกได โดยง าย

บาดแผลที่(*ไม ปนิเปC" อนิก�บสุ่�*งที่(*ม(แบคที่(เร(ยจ�านิวนิมากเช่ นิ อ�จจาระ, ม$ลสุ่�ตีว�, นิ�"าคร�า

ไม ใช่ บาดแผลที่(*ม(สุ่�*งปนิเปC" อนิ

บาดแผู้ลที )ติ�อังให� antibiotic เพึ�)อัป4อังก�น

บาดแผลที่(*ม(สุ่�*งปนิเปC" อนิ บาดแผลจากการบดอ�ด เช่ นิ โดนิ

ประตี$หนิ(บอย างแรง แผลที่(*เที่ า แผลที่(*ม(ขึ้อบหย3กหย�ก บาดแผลในิผ$ ป?วยเบาหวานิ, ผ$ ป?วย

โรคพ้�ษสุ่�ราเร!"อร�ง, ผ$ ป?วยหลอดเล!อดสุ่ วนิปลายตี(บ, ผ$ ป?วยที่(*ม(ภ$ม�ตี านิที่านิโรคตี�*า รวมถ่3งผ$ ป?วยที่(*ที่านิยากดภ$ม�ตี านิ ที่านิ เช่ นิ ยา steroid

ให เพ้!*อปDองก�นิ Dicloxacillin 2

ว�นิ (8 เม6ด)

20

Antibiotics Smart Use เพึ�)อัใคร สุ่�งคม ล$กหลานิ และประเที่ศช่าตี�

คนิไขึ้

บ�คลากรที่างการแพ้ที่ย� พ้รบ– . พ้�จารณาคด(ผ$ บร�โภค

21

ปร�บปรงจาก: Slide บรรยุายุโดยุ นพึ.เชี�ดศั�กด�- ม่าศัม่ห�ศั�กด�-

22

ประช่าช่นิสุ่ามารถ่เด�นิไปที่(*ที่(*ศาลและฟ้Dองร องด วยวาจา ไม ม(ค าใช่ จ าย อาย�ความ 3 ป:สุ่ามารถ่เร(ยกค าเสุ่(ยหายสุ่$งได ถ่3ง 2 เที่ าขึ้องค าเสุ่(ยหายจร�ง (ฟ้Dองเร(ยกค าเสุ่(ยหายที่างจ�ตีใจได ด วย )ภาระในิการพ้�สุ่$จนิ�อย$ ที่(*ผ$ ให การร�กษาว าได ร�กษาถ่$กตี องหร!อไม ศาลสุ่ามารถ่เปล(*ยนิค�าพ้�พ้ากษาภายหล�งให โที่ษ แรงขึ้3"นิกว าเก าได

23

เกณ์ฑ์%การประเม่�นด�านการใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะอัยุ�างสม่เหติผู้ล แบบที ) 2 (สปสชี)

ระด�บ 5 ระด�บ 4 ระด�บ 3 ระด�บ 2 ระด�บ 1

ม่ การด(าเน�นการในระด�บ 4 ครบถวน และ ม่ การน(าผู้ลการประเม่�นที )ได�ไปใชี�ในการปร�บปรงและพึ�ฒนาระเบ ยุบ ขึ้�อัปฏิ�บ�ติ�ในการควบคม่การส�)งใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะ ม่ การที(าก�จกรรม่ในระด�บที ) 3-5 อัยุ�างติ�อัเน�)อังและยุ�)งยุ�น

ด(าเน�นการในระด�บ 3อัยุางครบถวนและ ม่ การจ�ดก�จกรรม่รณ์รงค%ในชีม่ชีนเก )ยุวก�บการใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะใน 3 โรค ม่ ผู้ลการประเม่�นปร�ม่าณ์และม่0ลค�าการใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะในโรคที��ง 3 เป"นประจ(าในแติ�ละเด�อัน

ม่ การด(าเน�นการ ในระด�บ 2 และ ม่ คณ์ะกรรม่การหร�อัหน�วยุงานหร�อับคคลที )ควบคม่ก(าก�บให�ม่ การส�)งใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะที )ส(าค�ญอัยุ�างเหม่าะสม่ ม่ นโยุบายุให�ม่ การส�)งใชี�ยุาในบ�ญชี ยุาหล�กแห�งชีาติ�ก�อัน

ม่ การก(าหนดระเบ ยุบขึ้�อัปฏิ�บ�ติ�ในการควบคม่การส�)งใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะใน 3 โรคได�แก�URI ที�อังเส ยุเฉี ยุบพึล�น แผู้ลเล�อัดอัอักอัยุ�างชี�ดเจน

ม่ การด(าเน�นการบางขึ้�อั

ระด�บ 0 ย�งไม ได ด�าเนิ�นิการ

24

ขึ้�อัติกลงเบ��อังติ�น ASU # 1 1. ปร�ช่ญาขึ้องที่�างานิ ASU เนิ นิ decentralization และการที่�างานิอย างเป/นิเคร!อขึ้ าย (networking ) เพ้!*อให เก�ด sense of ownership ขึ้องสุ่ถ่านิพ้ยาบาลและจ�งหว�ดที่(*ที่�าโครงการ พ้!"นิที่(*เป/นิเจ าขึ้องโครงการ แตี ละจ�งหว�ดม(ที่(ม ASU ขึ้องตีนิเอง สุ่ วนิกลางจะเป/นิที่(*ปร3กษา (พ้(*เล("ยง) ที่(*จะสุ่ งเสุ่ร�มศ�กยภาพ้ขึ้อง

จ�งหว�ด จ�งหว�ดที่(*เขึ้ าร วมโครงการฯ ก อนิ จะเป/นิ “พ้(*เล("ยง” ให ก�บจ�งหว�ด

อ!*นิๆ ตี อไปได

25

ASU II: อับลราชีธีาน อัยุธียุา สม่ทีรสงคราม่ รพึ.ก�นติ�ง และกล�ม่ รพึ.ศัร ว�ชี�ยุก.ย. 2551 อย . ร�บที่�นิจาก สุ่วรสุ่ . เพ้!*อหาร$ปแบบ

การขึ้ยาย ASU สุ่$ ความย�*งย!นิ ม(จ�งหว�ด อ�บลราช่ธิานิ( อย�ธิยา สุ่ม�ที่รสุ่งคราม รพ้.ก�นิตี�ง (จ.ตีร�ง ) กล� ม รพ้ . ศร(ว�ช่�ย เขึ้ าร วมโครงการ

สุ่.ค . 2552 สุ่ร�ปผลโครงการ

ASU I: สระบร ก.ย . 2549 อย.ขึ้อที่�นิจาก WHO ที่�าตี นิแบบ

การใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผลสุ่.ค . 2550 เร�*มโครงการนิ�าร อง ASU ที่(*สุ่ระบ�ร(สุ่.ค . 2551 สุ่ร�ปผลโครงการนิ�าร องก.ค . 2552 สุ่ร�ปผลความย�*งย!นิโครงการนิ�าร อง

ASU III: สถานพึยุาบาล/จ�งหว�ดอั�)นๆม(.ค. 2551 ออกนิ�ที่รรศการ HA forumม(.ค . 2552 สุ่ปสุ่ช่ . ประกาศตี�วช่("ว�ด

ประว�ติ�ขึ้อัง ASU

ASU I: ที่�าอย างไรจ3งเปล(*ยนิพ้ฤตี�กรรมได

ASU II: ที่�าอย างไรจ3งจะย�*งย!นิ

26

2. ASU เป/นิว�จ�ยเช่�งปฏิ�บ�ตี�การ (Participatory Action research: PAR)

เร(ยนิร$ โดยลงม!อที่�า (Learning by doing) ที่�าไปเก6บขึ้ อม$ลไป

เป/นิกระบวนิการเร(ยนิร$ อย างตี อเนิ!*อง และม(การปร�บการด�าเนิ�นิการตีามสุ่ถ่านิการณ�

ม� งในิการนิ�าผลการว�จ�ยมาใช่ เพ้!*อแก ไขึ้ป;ญหาในิสุ่ภาวะจร�ง เนิ!*องจากที่ดลองที่�าจร�งโดยไม ม(การควบค�มตี�วแปรแที่รกซิ อนิ

สุ่ งผลที่�าให ผ$ ที่(*เก(*ยวขึ้ องก�บโครงการกลายเป/นินิ�กว�จ�ยไปด วยก�นิ เก�ดผลล�พ้ธิ� 2 แบบ

ผลตีามว�ตีถ่�ประสุ่งค� / ตี�วช่("ว�ด ผลจากการสุ่ะที่ อนิการด�าเนิ�นิการที่(*ผ านิมา (reflective

thinking) ซิ3*งเป/นิองค�ความร$ ใหม เพ้!*อนิ�าไปใช่ ปร�บปร�งการด�าเนิ�นิงานิในิรอบ/คร�"งตี อไป

ขึ้�อัติกลงเบ��อังติ�น ASU # 2

27

ผู้ลติาม่ติ�วชี �ว�ด

ชีดประสบการณ์%“บทีเร ยุน”

28

ขึ้��นติอันหล�กโครงการ ASU ที่ านิเร(ยนิร$ เก(*ยวก�บโครงการโดยผ านิประสุ่บการณ�ขึ้องที่(มสุ่ วนิ

กลางและที่(ม ASU ร� นิก อนิๆ ที่ านิเที่(ยบเค(ยงขึ้ อม$ลขึ้ างตี นิก�บป;ญหาและบร�บที่ขึ้องที่ านิ ตี�"งเปDาหมาย และวางแผนิให สุ่อดคล องก�บพ้!"นิที่(*ขึ้องที่ านิ

ปร�มาณการใช่ ABO ลดลง ( e.g., 10 %) * ความร$ ที่�ศนิคตี�ด(ขึ้3"นิหล�งการอบรม * คนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO หายป?วยและพ้3งพ้อใจ (e.g., 80%) คนิไม ได ยา ABO เพ้�*มขึ้3"นิ (e.g., 20 %) APR จากการใช่ ABO ลดลง (e.g., 20%)

เตีร(ยมการ และลงม!อที่�าตีามแผนิ อบรม รณรงค� ใช่ สุ่!*ออ�ปกรณ� เก6บขึ้ อม$ลและว�ดผล

ปร�มาณการใช่ ยา ABO * ความร$ ที่�ศนิคตี�ด(ขึ้3"นิหล�งอบรมหร!อไม * คนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO หายป?วยหร!อไม พ้3งพ้อใจมากหร!อนิ อย ร อยละคนิไม ได ยา ABO เพ้�*มหร!อไม APR จากการใช่ ABO ลดลง

สุ่ร�ปบที่เร(ยนิ

เป/นิพ้(*เล("ยง ว�ที่ยากร หร!อ แหล งศ3กษาด$งานิให ASU ร� นิตี อไป

29

ASU @ ป=ที ) 1โครงการน(าร�อังในจ�งหว�ดสระบร

ที่ดสุ่อบว า Interventions ใช่ ได ผลหร!อไม

(รพ้ช่.ที่�กแห ง 10 แห ง สุ่อ.ที่�กแห งในิสุ่�งก�ดรวม 87 แห งในิสุ่ระบ�ร()

30

ม่าติรการส�งเสร�ม่สขึ้ภาพึ

กรอับแนวค�ดขึ้อัง ASU ติาม่ Precede-Proceed Planning Model

ขึ้��นที ) 5 ว�น�จฉี�ยุนโยุบายุและการบร�หาร

ขึ้��นที ) 4 ว�น�จฉี�ยุสาเหติ

ขึ้��นที ) 3 ว�น�จฉี�ยุพึฤติ�กรรม่

& ส�)งแวดล�อัม่

ขึ้��นที ) 2 ว�น�จฉี�ยุด�านระบาดว�ทียุา

ขึ้��นที ) 1 ว�น�จฉี�ยุด�าน

ส�งคม่

การให�ความ่ร0�Health

education

ป2จจ�ยุน(าความร$ ที่�ศนิคตี�

ความเช่!*อม�*นิ ความตี�"งใจป2จจ�ยุเสร�ม่

การร องขึ้อยาจากคนิไขึ้

อ�ที่ธิ�พ้ลเพ้!*อนิร วมงานิ

อ�ที่ธิ�พ้ลจากบร�ษ�ที่ยาป2จจ�ยุเอั��อั

การม(ยาที่ดแที่นิยา ABO

อ�ปกรณ�ตีรวจโรค

ม่าติรการอั�)นๆ:- นิโยบายหร!อการควบค�ม- บร�หารจ�ดการ- การจ$งใจ

พึฤติ�กรรม่การส�)ง

ใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะ

ส�)งแวดล�อัม่ใน รพึ .

(และช่�มช่นิ)

สขึ้ภาพึขึ้อังคนไขึ้�

คณ์ภาพึชี ว�ติ

Source: Green & Krenter, 1999

ขึ้��นที ) 9 ประเม่�นผู้ลล�พึธี%

(Outcome evaluation)

ขึ้��นที ) 8ประเม่�นผู้ลกระทีบ

(Impact evaluation)

ขึ้��นที ) 6การลงม่�อั

ปฏิ�บ�ติ�

ขึ้��นที ) 7ประเม่�นกระบวนการ

(Process evaluation)

ที่(*มา: นิ�ธิ�มา สุ่� มประด�ษฐ์� และคณะ 2552( )โครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use: การนิ�าร องในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร( (working manuscript)

31

การประชีม่กล�ม่ยุ�อัยุระดม่ความ่ค�ด• การใช่ ยา ABO พ้ร�*าเพ้ร!*อที่�าให เก�ดอะไร

• ใครบ างที่(*ใช่ ยา ABO พ้ร�*าเพ้ร!*อเพ้ราะเหตี�ใด

• เร(ยงล�าด�บป;จจ�ย (สุ่าเหตี� ) ที่(*ที่�าให ใช่ ยา ABO พ้ร�*าเพ้ร!*อ โดยเร(ยงตีามความสุ่�าค�ญ และความเป/นิไปได ในิการเปล(*ยนิแปลง

• ผลการประช่�ม: • สุ่าเหตี�หล�กขึ้องการสุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะในิ รพ้ช่ . และ สุ่อ .2 ประการ ค!อ

• ความร$ ความเช่!*อที่(*ไม ถ่$กตี องขึ้องบ�คลากรที่างการแพ้ที่ย�• แรงกดด�นิจากคนิไขึ้ ภาพึการประชีม่ที )จ�งหว�ด

พึระนครศัร อัยุธียุา 14 ส.ค . 51

32

1. ศั$กษาป2ญหา วางกรอับแนวค�ด ติ��งเป4าหม่ายุ ประสานความ่ร�วม่ม่�อัก�บ สสจ.

3. วางแผู้นก�จกรรม่อัยุ�างละเอั ยุด

และจ�ดที(าส�)อัอัปกรณ์% 2. สาเหติที )ที(าให�ส�)งใชี�ยุา ABO ค�อั• ความ่ร0�/ความ่เชี�)อัที )คลาดเคล�)อัน ที�กษะ• การร�อังขึ้อัยุาจากคนไขึ้�

33

บคลากรทีางการแพึทียุ%

คนไขึ้� และประชีาชีนที�)วไป

34

35

ไขึ้�ส0ง 39๐Cหนอังที )ติ�อัม่ทีอันซิ�ลจดเล�อัดอัอักที )เพึดานปากไม่�ม่ อัาการหว�ด (น(�าม่0ก ไอั ) ที )เด�นชี�ด

36

อับรม่ในพึ��นที ) บร�หารจ�ดการ

นโยุบายุ ส�)งจ0งใจ4 Multifaceted intervention(พึ.ยุ . 2550)

7. ประเม่�นผู้ล• ปร�ม่าณ์ยุาปฏิ�ชี วนะ • ร�อัยุละผู้0�ป6วยุที )ไม่�ได�/ได�ยุาปฏิ�ชี วนะ• สขึ้ภาพึและความ่พึ$งพึอัใจขึ้อังผู้0�ป6วยุ• ความ่ร0� ที�ศันคติ� ความ่เชี�)อัม่�)นขึ้อังผู้0�ส�)งใชี�ยุา

1. ศั$กษาป2ญหา วางกรอับแนวค�ด ติ��งเป4าหม่ายุ ประสานความ่ร�วม่ม่�อั สสจ.

3. วางแผู้นก�จกรรม่อัยุ�างละเอั ยุด

และจ�ดที(าส�)อัอัปกรณ์% 2. Need assessment พึบ 2 สาเหติ • ความ่ร0�/ความ่เชี�)อัที )คลาดเคล�)อัน ที�กษะ• การร�อังขึ้อัยุาจากคนไขึ้�

5. ผู้0�ส�)งใชี�ยุาน(าไปปฏิ�บ�ติ� ถ�ายุทีอัดส0�ก�น

ส0�การปฏิ�บ�

ติ�

6. กระจายุส0�ชีาวบ�าน และส�)อัชีม่ชีน

37

3. การลงม!อที่�า (Implementation)

38

ถ�ายุทีอัดความ่ร0� ASU ให�ที ม่งานที )ไม่�ได�ไปอับรม่

เจ�าหน�าที )เขึ้�าร�บการอับรม่Antibiotics Smart Use

ค�ณเกศณ(ย� คงสุ่มบร$ณ�

(พ้ยาบาลว�ช่าช่(พ้)สุ่อ.หล�งเขึ้า สุ่ระบ�ร(

ถ่ าเจอคนิไขึ้ หว�ดขึ้อยาปฏิ�ช่(วนิะ จ ายยา ฟ้Dาที่ะลายโจรแที่นินิะ

39

น(าความ่ร0�และส�)อัอัปกรณ์%ไปส0�การปฏิ�บ�ติ�

40

41

แลก “ยาปฏิ�ช่(วนิะ” ด วย “ยาสุ่าม�ญประจ�าบ านิ” ในิร านิขึ้ายขึ้องช่�าโดย นพึ.สม่ชีาติ� สจร�ติร�งส รพ้ . ดอนิพ้�ด สุ่ระบ�ร(

โครงการ ASU ส0�ชีม่ชีนโดยุ คณ์เกศัน ยุ% คงสม่บร0ณ์% สถาน อันาม่�ยุหล�งเขึ้า อั.ม่วกเหลCก สระบร

สุ่านิตี อโครงการ Antibiotics Smart Use

ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

42

สุ่ถ่านิ(อนิาม�ยหล�งเขึ้า (สุ่ระบ�ร() ได ร�บรางว�ลระด�บประเที่ศ หล�งการด�าเนิ�นิโครงการ และม(การเก6บขึ้ อม$ลอย างตี อเนิ!*อง

สถาน อันาม่�ยุหล�งเขึ้า ได สุ่ งผลงานิในิโครงการ ASU ตีนิเองเขึ้ าประกวด และได ร�บ “รางว�ลยุอัดเยุ )ยุม่ ประจ(าป= 2552” จากการประกวดผลงานิ R-2-R ขึ้องสุ่ถ่านิพ้ยาบาลระด�บปฐ์มภ$ม�จากที่�*วประเที่ศ

43

สร�างเสร�ม่ก(าล�งใจขึ้อังสม่าชี�กโครงการ หล�กการ

ให เก(ยรตี�ซิ3*งก�นิและก�นิ (recognition)

แบ งป;นิก�าล�งใจไม โดดเด(*ยว (social support)

สุ่ร างความภ$ม�ใจร วมก�นิที่(*ได ที่�าความด( (meaningful action) ให สุ่�งคมและประเที่ศช่าตี�

ว�ธิ(การ จดหมายขึ้ าว - เผยแพ้ร ขึ้ อม$ล

และก�จกรรมการด�าเนิ�นิโครงการขึ้องพ้!"นิที่(*แตี ละแห งในิกล� มสุ่มาช่�กและหนิ วยงานิสุ่ วนิกลางตี างๆ

สุ่!*อสุ่าธิารณะ: หนิ�งสุ่!อพ้�มพ้�

44

ประเม่�นผู้ลตี�วช่("ว�ด

1 .ปร�มาณการใช่ ยา ABO2. ความร$ ความเช่!*อม�*นิ ความตี�"งใจ ก อนิและหล�งอบรมขึ้องผ$ สุ่� *งใช่ ยา3. สุ่�ขึ้ภาพ้และความพ้3งพ้อใจขึ้องคนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO4. ร อยละคนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO ในิ 3 โรคเปDาหมาย

45

ม่าติรการส�งเสร�ม่สขึ้ภาพึ

กรอับแนวค�ดขึ้อัง ASU ติาม่ Precede-Proceed Planning Model

ขึ้��นที ) 5 ว�น�จฉี�ยุนโยุบายุและการบร�หาร

ขึ้��นที ) 4 ว�น�จฉี�ยุสาเหติ

ขึ้��นที ) 3 ว�น�จฉี�ยุพึฤติ�กรรม่

& ส�)งแวดล�อัม่

ขึ้��นที ) 2 ว�น�จฉี�ยุด�านระบาดว�ทียุา

ขึ้��นที ) 1 ว�น�จฉี�ยุด�าน

ส�งคม่

การให�ความ่ร0�Health

education

ป2จจ�ยุน(าความร$ ที่�ศนิคตี�

ความเช่!*อม�*นิ ความตี�"งใจป2จจ�ยุเสร�ม่

การร องขึ้อยาจากคนิไขึ้

ป2จจ�ยุเอั��อัการม(ยาที่ดแที่นิ

ยา ABOอ�ปกรณ�ตีรวจโรค

ม่าติรการอั�)นๆ:- นิโยบายหร!อการควบค�ม- บร�หารจ�ดการ- การจ$งใจ

พึฤติ�กรรม่การส�)ง

ใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะ

ส�)งแวดล�อัม่ใน รพึ .

(และช่�มช่นิ)

สขึ้ภาพึขึ้อังคนไขึ้�

คณ์ภาพึชี ว�ติ

Source: Green & Krenter, 1999

ขึ้��นที ) 9 ประเม่�นผู้ลล�พึธี%

(Outcome evaluation)

ขึ้��นที ) 8ประเม่�นผู้ลกระทีบ

(Impact evaluation)

ขึ้��นที ) 6การลงม่�อั

ปฏิ�บ�ติ�

ขึ้��นที ) 7ประเม่�นกระบวนการ

(Process evaluation)

# 1 ปร�มาณการใช่ ยา ABO# 4 ร อยละคนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO ในิ 3 โรคเปDาหมาย

# 2 ความร$ ความเช่!*อม�*นิ ความตี�"งใจ ก อนิและหล�งอบรมขึ้องผ$ สุ่� *งใช่ ยา

# 3 สุ่�ขึ้ภาพ้และความพ้3งพ้อใจขึ้องคนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยา ABO

ที่(*มา: นิ�ธิ�มา สุ่� มประด�ษฐ์� และคณะ 2552( )โครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use: การนิ�าร องในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร( (working manuscript)

46

ติ�วชี �ว�ด 1: การเปล )ยุนแปลงการใชี�ยุาปฏิ�ชี วนะในชี�วง 6 เด�อันก�อันและหล�ง intervention ในชี�วงเวลาเด ยุวก�น(ติ��งเป4าหม่ายุติอันเร�)ม่ติ�นว�า ลดลงร�อัยุละ 10)

0

1

2

3

4

5

6

7

ก�อัน ( ธีค 49 - พึค 50) หล�ง ( ธีค 50 - พึค.51)

สอั 44 แห�ง รพึชี 8 แห�ง

ปร�มาณการใช่ ปฏิ�ช่(วนิะ (แสุ่นิเม6ด/แคปซิ$ล)

0

2

4

6

8

10

12

ก�อัน ( ธีค 49 - พึค 50) หล�ง ( ธีค 50 - พึค.51)

สอั 44 แห�ง รพึชี 8 แห�ง

ปร�มาณการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ (พ้�นิขึ้วด)

• ในิ 6 เด!อนิ สุ่อ 44 แห ง รพ้ช่ 8 แห ง ประหย�ดค ายาได 3 81,427 บาที่ • ค�านิวนิย อนิกล�บเป/นิขึ้องรพ้ช่.ที่�กแห ง (n=10) และ สุ่อ.ที่�กแห งที่(*อย$ ในิสุ่�งก�ดรพ้ช่.(n=87) ในิ 1 ป:จะประหย�ดค ายาได กว า 1.2 ล านิบาที่

-39% (1.41 แสนบาที)

-18% (1.44 แสนบาที)

-46% (0.5 แสนบาที)

-23% (0.4 แสนบาที)

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

47

ติ�วชี �ว�ด 3: ร�อัยุละขึ้อังผู้0�ป6วยุ 3 โรคเป4าหม่ายุที )ไม่�ได�ยุาปฏิ�ชี วนะ ในชี�วง 6 เด�อัน ก�อันและหล�ง intervention (ตี�"งเปDาหมายตีอนิเร�*มตี นิว า เพ้�*มขึ้3"นิร อยละ 20 และเพ้�*มขึ้3"นิมากกว ากล� มควบค�ม)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ก�อัน (พึ.ค. - ติ.ค. 50) หล�ง (ธี.ค. 50 - พึ.ค. 51)

สระบร อัยุธียุา

45.5

74.6

ผู้0�ป6วยุที )ไม่�ได�ยุา ABO ในสระบร เพึ�)ม่ขึ้$�น 29% หร�อัค�ดเป"นร�อัยุละ 64 ขึ้อังส�ดส�วนคนไขึ้�เด�ม่ที )ไม่�ได�ยุา ABO (p < 0.00)

44.242.3

สุ่ระบ�ร( 8,099 ราย อย�ธิยา 5,865 ราย

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

48

ติ�วชี �ว�ด 2: ความ่ร0�และที�ศันคติ�ขึ้อังบคลากรทีางการแพึทียุ%ก�อัน-หล�งการอับรม่(ติ��งเป4าหม่ายุติอันเร�)ม่ติ�นว�า เพึ�)ม่ขึ้$�นอัยุ�างม่ น�ยุส(าค�ญทีางสถ�ติ�หล�งจากได�ร�บการอับรม่)

ใช่ แบบสุ่อบถ่าม Pre-test and post-test design (แบบสุ่อบถ่ามผ านิการที่�า pilot test และ reliability test)

ขึ้ อม$ลพ้!"นิฐ์านิ: ผ$ หญ�ง 87%, พ้ยาบาล 64%, ที่�างานิในิโรงพ้ยาบาล 74%, อาย�เฉล(*ย 36 ป:

ความร$ โรค Mean (SD)

ก�อันอับรม่ หล�งอับรม่หว�ด-เจCบคอั 316 038. ( . ) 416.

(0 .2 8 )

ที�อังเส ยุ 302 046. ( . ) 381. (0 .3 9 )

แผู้ลฉี กขึ้าด 301 042. ( . ) 433. (0 .2 8 )

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

49

ขึ้�อัความ่

คะแนนเฉีล )ยุ (SD)

p

ก�อัน หล�ง

1. การร�กษาผ$ ป?วยโรคหว�ดสุ่ วนิใหญ โดยไม สุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ เป/นิสุ่�*งที่(*ที่�าได ง ายมากสุ่�าหร�บขึ้ าพ้เจ า

3.02(0.80)

3 .2 2(0 .8 6 )

001

2. ขึ้ าพ้เจ าม�*นิใจว าจะสุ่ามารถ่อธิ�บายให ผ$ ป?วยโรคหว�ดเขึ้ าใจเก(*ยวก�บการไม สุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะได

299.063( . )

343

062( . )000

3. การสุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะในิโรคหว�ดช่ วยเพ้�*มความม�*นิใจให แก ขึ้ าพ้เจ าว าผ$ ป?วยจะหายไวขึ้3"นิ

142.099( . )

062.090( . )

000

4. การที่�าความเขึ้ าใจก�บผ$ ป?วยเก(*ยวก�บการไม สุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะในิโรคหว�ดเป/นิสุ่�*งที่(*ที่�าได ยากมากสุ่�าหร�บขึ้ าพ้เจ า

162.096( . )

087

087( . )000

5 . ในิ 1 เด!อนิขึ้ างหนิ าตี อจากนิ(" ขึ้ าพ้เจ าตี�"งใจที่(*จะร�กษาผ$ ป?วยโรคหว�ดสุ่ วนิใหญ โดยไม สุ่�*งใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ

30.075( . )

353.068( . )

000

Mean comparison (t-test): ที�ศันคติ� ความ่เชี�)อัม่�)น ความ่ติ��งใจ

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

50

ติ�วชี �ว�ด 4: สขึ้ภาพึและความ่พึ$งพึอัใจขึ้อังผู้0�ป6วยุที )ไม่�ได�ยุาปฏิ�ชี วนะ

ว�ธิ(การ: โที่รศ�พ้ที่�สุ่�มภาษณ�ผ$ ป?วย 3 โรคเปDาหมายที่(*ไม ได ร�บ ยาปฎิ�ช่(วนิะ 1,200 คนิ

เด!อนิละ 100 คนิแรก/โรค นิานิ 4 เด!อนิ: ธิ�นิวาคม 2550 - ม(นิาคม 2551

สุ่�มภาษณ�ในิระยะ 7-10 ว�นิหล�งการร�กษา โที่รศ�พ้ที่�ตี�ดตีาม 3 คร�"ง ตี างว�นิ และตี างเวลา

เปDาหมายที่(*ตี� "งไว ค!อ ผ$ ป?วยอย างนิ อยร อยละ 70 ม(อาการด(ขึ้3"นิ ความพ้3งพ้อใจในิ

การร�กษาม(ความร$ ความเขึ้ าใจ และไม แสุ่วงหาการร�กษาเพ้�*มเตี�ม

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

51

ผู้ลติ�อัสขึ้ภาพึ และการแสวงหาการร�กษาเพึ�)ม่เติ�ม่% ผู้0�ป6วยุ % pt

(avg.)หว�ด

(N = 645)ที�อังเส ยุ (N

= 385)แผู้ล

(N = 50)

ผู้ลหล�งการร�กษา 7-10 ว�น

- หายุเป"นปกติ� 80 .5 95.3 87.4 86.2

- อัาการด ขึ้$�น 15.2 3.4 11.4 10.9

- อัาการคงเด�ม่ 3.7 1.3 1.2 2.6

- อัาการแยุ�ลง 0.6 0 0 0 3

การแสวงหาการร�กษาเพึ�)ม่เติ�ม่

- ไม่�ได�ร�บการร�กษาเพึ�)ม่เติ�ม่ 8 87. 9 1.4 76.0 87.8

- ร�บการร�กษาติาม่น�ด 08. 0.8 13.2 2.5

- ร�บการร�กษาจากสถานที )อั�)น 9.6 7.5 10.2 9.0

- ร�บการร�กษา ณ์ แห�งเด�ม่โดยุไม่�ได�น�ดหม่ายุ

0.9 0.3 0.6 0.7

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

52

ความ่พึ$งพึอัใจขึ้อังผู้0�ป6วยุ (n=1196)

ขึ้�อัความ่ผู้0�ป6วยุ (ร�อัยุละ)

เหCนด�วยุ/พึอัใจ

เฉียุๆ ไม่�เหCนด�วยุ/ไม่�พึอัใจ

1 . ที�านค�ดว�าหม่อัร�กษาได�ถ0กติ�อัง 90.5 6.9 2.6

2 . ที�านพึอัใจในการร�กษา แม่�ว�าหม่อัไม่�ได�ให�ยุาปฏิ�ชี วนะ (ยุาฆ่�าเชี��อัแก�อั�กเสบ)

89.3 7.0 3.7

3 . ที�านเหCนว�าหม่อัสนใจติรวจโรค/อัาการขึ้อังที�านอัยุ�างด 91.3 5.0 3.7

4 .ที�านเหCนว�าหม่อัติ��งใจอัธี�บายุเร�)อังโรค/อัาการขึ้อังที�านอัยุ�างด

87.8 6.0 6.2

5. ที�านพึอัใจว�ธี การร�กษาขึ้อังหม่อั 89.9 7.0 3.1

6 . รวม่ๆ แล�วที�านพึอัใจก�บผู้ลการร�กษา 91.1 6.1 2.8

7. ถ�าคร��งหน�าที�านป6วยุ/ไม่�สบายุแบบน �อั ก ที�านอัยุากม่าร�กษาที )น )อั ก

91.1 6.1 2.7

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

53

ความ่ร0�-ความ่เชี�)อัขึ้อังผู้0�ป6วยุ ร อยละ 90 ขึ้องคนิไขึ้ ร$ ว า...

เป/นิหว�ดตี องพ้�กผ อนิ ที่ องเสุ่(ยควรก�นิเกล!อแร

มากกว า 70% ขึ้องคนิไขึ้ ย�งไม ร$ หร!อม(ความเช่!*อที่(*ไม ถ่$กตี องว า โรคหว�ดเจ6บคอเก�ดจากเช่!"อไวร�สุ่ ค�ดว ายาปฏิ�ช่(วนิะจะช่ วยให แผลหายเร6วขึ้3"นิ อาหารเป/นิพ้�ษตี องก�นิยาฆ่ าเช่!"อหร!อยาปฏิ�ช่(วนิะ เวลาไม สุ่บายสุ่ วนิใหญ ตี องก�นิยาปฏิ�ช่(วนิะ จ3งจะหาย ยาปฏิ�ช่(วนิะเป/นิยาที่(*ปลอดภ�ย ไม เคยม(ใครตีายจากการก�นิยาปฏิ�ช่(วนิะ

ที่(*มา: กองควบค�มยา ผ$ ประเม�นิ: ก�ญญดา อนิ�วงศ� และคณะ 2551( )

รายงานิฉบ�บสุ่มบร$ณ�การประเม�นิโครงการสุ่ งเสุ่ร�มการใช่ ยาอย างสุ่มเหตี�ผล Antibiotics Smart Use ในิจ�งหว�ดสุ่ระบ�ร(

54

สรป (ผู้ลติาม่ติ�วชี �ว�ด)

1 . โครงการนิ�าร อง ASU ประสุ่บความสุ่�าเร6จในิการเปล(*ยนิพ้ฤตี�กรรมการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะ

ปร�มาณและม$ลค าการใช่ ยาปฏิ�ช่(วนิะลดลง ร อยละผ$ ป?วย 3 โรคเปDาหมายที่(*ไม ได ยาปฏิ�ช่(วนิะ เพ้�*มขึ้3"นิ บ�คลากรที่างการแพ้ที่ย�ม(ความร$ ที่�ศนิคตี� ความเช่!*อ และความตี�"งใจไม สุ่� *งใช่ ยา

ปฏิ�ช่(วนิะเพ้�*มขึ้3"นิ คนิไขึ้ ที่(*ไม ได ยาปฏิ�ช่(วนิะหายป?วย/อาการด(ขึ้3"นิ พ้3งพ้อใจตี อผลการร�กษา

2. ตี องเนิ นิประช่าช่นิมากขึ้3"นิ

55

สรป 2 (บทีเร ยุนสระบร ) จ�ดแขึ้6งขึ้องสุ่ระบ�ร(โมเดลที่(*ที่�าให โครงการประสุ่บผลสุ่�าเร6จ ค!อ

ภาวะผ$ นิ�าขึ้องนิายแพ้ที่ย�สุ่าธิารณสุ่�ขึ้จ�งหว�ดที่(*สุ่นิ�บสุ่นิ�นิโครงการอย างเขึ้ มแขึ้6ง

ความพ้ยายามขึ้องที่(มผ$ นิ�าการเปล(*ยนิแปลง (Change agents’ effort)

ความตี�"งใจจร�งหร!อการม(ใจ (Will power) ขึ้องบ�คลากรที่างการแพ้ที่ย�ในิสุ่ถ่านิพ้ยาบาล

สุ่�*งที่ าที่าย ประเด6นิเร!*องขึ้องความย�*งย!นิขึ้องการเปล(*ยนิแปลงที่(*เก�ดขึ้3"นิเม!*อโครงการ

ย�ตี�ลง ซิ3*งหากจะย�*งย!นิจ�าเป/นิตี องอาศ�ยความพ้ยายามขึ้องที่(มจ�งหว�ดในิการขึ้�บเคล!*อนิเพ้!*อผนิวกหร!อผสุ่มผสุ่านิก�จกรรมขึ้องโครงการเขึ้ าก�บงานิประจ�าโดยม(จ�ดหมายร วมก�นิค!อเพ้!*อความปลอดภ�ยแก คนิไขึ้

56

ASU @ ป=ที ) 2ASU ป=ที ) 2: ขึ้ยุายุผู้ลอัยุ�างไรให�ยุ�)งยุ�น

(ก�นยุายุน 2551 – ส�งหาคม่ 2552

อ�บลราช่ธิานิ( อย�ธิยา สุ่ม�ที่รสุ่งคราม รพ้.ก�นิตี�ง (จ.ตีร�ง ) กล� ม รพ้ . ศร(ว�ช่�ย

57

อับลราชีธีาน นิโยบายช่�ดเจนิ บร�หารโครงการผ านิเคร!อขึ้ ายที่(*เขึ้ มแขึ้6ง ม(พ้�ธิ(การร วมก�บสุ่ วนิกลาง เช่ นิ การเปBดตี�วโครงการ อบรมแบบ zoning ม(แพ้ที่ย�และเภสุ่�ช่กร

ในิพ้!"นิที่(*เป/นิว�ที่ยากร เภสุ่�ช่กรจ�ดรายการว�ที่ย�และเคเบ�ลที่ องถ่�*นิ นิวตีกรรม (เช่ นิ แผ นิ roll-up, แผ นิพ้ล�ก)

58

อัยุธียุา นิโยบายช่�ดเจนิ นิวตีกรรม (เช่ นิ ปากกา, เสุ่!"อที่(ม) อบรมแบบ zoning ม(แพ้ที่ย�และเภสุ่�ช่กร เป/นิว�ที่ยากรในิพ้!"นิที่(* แบ งการด�าเนิ�นิงานิช่�ดเจนิ

ด านิบ�คลากรที่างการแพ้ที่ย� อบรมที่(มว�ที่ยากร อบรมนิ�กว�จ�ย (R-2-R) ใช่ การที่�า ผลงานิว�ช่าการเป/นิแรงจ$งใจ

ด านิประช่าช่นิ จ�ดงานิ event ตี างๆ เช่ นิ ละคร และประกวดร องเพ้ลง รายการว�ที่ย�และเคเบ�ลที่ องถ่�*นิ

59

สม่ทีรสงคราม่ เนิ นิว�สุ่�ยที่�ศนิ�ที่(*ผนิวก ASU เขึ้ าก�บงานิระบบยาโดยเฉพ้าะ APR ขึ้อง

จ�งหว�ด อบรมบ�คลากรที่างการแพ้ที่ย�ขึ้อง รพ้ . และ สุ่อ . ในิเคร!อขึ้ าย ม(

แพ้ที่ย�และเภสุ่�ช่กรขึ้องโรงพ้ยาบาลในิพ้!"นิที่(*เป/นิว�ที่ยากร เพ้!*อสุ่ร างความย�*งย!นิ

บร�หารจ�ดการให โครงการที่�"งหลายสุ่ามารถ่ให สุ่อดคล องก�นิ และ ใช่ ที่ร�พ้ยากรร วมก�นิได

60

รพึ . ก�นติ�ง (จ.ติร�ง) เป/นิตี�วอย าง รพ้.ที่(*สุ่นิใจที่�าโครงการเอง ม(การประช่�มองค�กรแพ้ที่ย�ขึ้องโรงพ้ยาบาล เพ้!*อหาร!อเก(*ยวก�บ Tx

guideline ขึ้องโครงการในิด านิขึ้องหล�กฐ์านิว�ช่าการ การยอมร�บ และความเป/นิไปได ในิการปฏิ�บ�ตี�

อบรมบ�คลากรที่างการแพ้ที่ย�ขึ้อง รพ้ . และ สุ่อ . ในิเคร!อขึ้ าย ม(แพ้ที่ย�และเภสุ่�ช่กรขึ้องโรงพ้ยาบาลก�นิตี�งเป/นิว�ที่ยากร

61

กล�ม่ รพึ . ศัร ว�ชี�ยุ โรงพ้ยาบาลเอกช่นิ การอบรมใช่ ที่(มว�ที่ยากรจากสุ่ วนิกลาง สุ่นิใจตี�วช่("ว�ด 3 เร!*องสุ่�ขึ้ภาพ้และความพ้3งพ้อใจขึ้องคนิไขึ้ คล องตี�วในิการเปล(*ยนิแปลง

62

ใบยุาขึ้อัง รพึ . ศัร ว�ชี�ยุ 2 ที )ม่ การปร�บปรงใบยุาให�ม่ ชี�)อัโรคเป4าหม่ายุ

63

ความ่ค�บหน�า ASU @ ป:ที่(* 2 จะสุ่ร�ปผลในิเด!อนิ สุ่�งหาคม 2552

ตี�วอย างสุ่ถ่านิพ้ยาบาลที่(*ได เขึ้ าร วมโครงการ ASU และได ด�าเนิ�นิการด วยตีนิเอง (self-starters) โรงพ้ยาบาลเช่(ยงแสุ่นิ (เช่(ยงราย) โรงพ้ยาบาลเช่(ยงย!นิ (มหาสุ่ารคาม) โรงพ้ยาบาลนิายายอาม (จ�นิที่บ�ร() โรงพ้ยาบาลเหนิ!อคลอง (กระบ(*) โรงพ้ยาบาลคลองที่ อม (กระบ(*) โรงพ้ยาบาลที่� งใหญ (นิครศร(ธิรรมราช่) อ!*นิๆ

64

ด วยความม� งม�*นิขึ้องพ้!"นิที่(*และที่(มงานิที่�กคนิ จ3งที่�าให .... โครงการ Antibiotics Smart Use ได�ร�

บ “รางว�ลผู้ลงานว�ชีาการด เด�น” ในการประชีม่ว�ชีาการขึ้อังกระทีรวงสาธีารรณ์สขึ้ ประจ(าป= 255

2

65

ขึ้�อัม่0ลเพึ�)ม่เติ�ม่http://newsser.fda.moph.go.th/

rumthai/asu/introduce.php