โครงการ การลดต้นทุนการผลิต...

คลนกเทคโนโลยเครอขายมหาวทยาลยพะเยา

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการ การลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ(TMR)จากวสดเหลอทงทางการเกษตร

ประจ าปงบประมาณ 2556

ด าเนนงานโดย นายสตวแพทยสมชาต ธนะ

มหาวทยาลยพะเยา

ไดรบทนอดหนนจากโครงการคลนกเทคโนโลยกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กตตกรรมประกาศ

ผด าเนนโครงการขอขอบคณคลนกเทคโนโลย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทใหทนสนบสนน โครงการ การลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ(TMR)จากวสดเหลอทงทางการเกษตรประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556 ขอขอบคณผจดการสหกรณโคนมเชยงราย จ ากด รวมถงประธานกลมสมาชกผเลยงโคนมเชยงราย ทไดกรณาใหความอนเคราะหสถานท และอ านวยความสะดวกในการจดการอบรม ขอขอบคณส านกงานปศสตวจงหวดพะเยาทใหความอนเคราะหวทยากร และคณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา วทยากรในการอบรมทไดเสยสละเวลามาถายทอดความรใหกบเกษตรกรและผสนใจเขารบการอบรม และขอขอบคณบคลากร เจาหนาท นสตสาขาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต ทใหความชวยเหลอในการจดการอบรม ขอขอบคณกลมเกษตรกรผเลยงโคนมทงในเขตจงหวดเชยงรายและจงหวดพะเยา ทกทานทใหความสนใจเขารบการอบรมทกทาน

สดทายน ขอขอบคณเจาหนาทคลนกเครอขายมหาวทยาลยพะเยาทชวยอ านวยความสะดวก และประสานงานจนโครงการส าเรจลลวงดวยด

คณะผจดท า

ค าน า

การด าเนนโครงการ เพมรายผลตภณฑเพอขยายชองทางการตลาดของกลมสหกรณโคนมเชยงรายของกลมสหกรณโคนมไดรบทนอดหนนจากโครงการคลนกเทคโนโลย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจ าปงบประมาณ 2556

ส าหรบโครงการนเกดจากการเขาไปส ารวจความตองการของกลมเกษตรกรทเปนสมาชกสหกรณโคนมเชยงราย จ ากด ทงทอาศยอยในเขต จ.เชยงราย และ จ.พะเยา ซงไดเลยงโคนมและสง ผลตภณฑของกลมสหกรณคอ นมสดพาสเจอรไรซ และนมเปรยว บรรจถงพลาสตกขนาด 200 ซซ ผลตปอนโครงการนมโรงเรยนในเขตพนทจงหวดเชยงรายและจงหวดใกลเคยง ซงมสวนแบงการตลาดนมโรงเรยนในเขตจงหวดเชยงราย เปนอนดบ 2 รองจาก บรษทเชยงใหมเฟรชมลค จ ากด เพอเปนการหาแนวทางในการลดตนทนการผลตน านม ทางกลมกมความสนใจในหารผลตอาหารไวใชเอง

ดงนน โครงการการลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ(TMR)จากวสดเหลอทงทางการเกษตรใหแกสมาชกสหกรณจงเปนสงทจ าเปนเพอใหเกษตรกรน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมากอใหเกดประโยชน ลดการเผา และลดตนทนการผลตโคนม ท าใหสมาชกสหกรณสามารถพงพาตนเองไดและมผลก าไรมากขน สงผลใหมผลประกอบการเปนบวกและแบงปนผลใหกบสมาชกสหกรณได

ส าหรบการประเมนผลโครงการ ท าการประเมนจากจ านวนผรบการถายทอดเทคโนโลย ความพงพอใจของผเขารบการถายทอดเทคโนโลย จ านวนคนทน าเทคโนโลยไปใชประโยชน และจ านวนกลมเกษตรกรทน าเทคโนโลยไปใชประโยชนใหอาชพการเลยงโคนมของกลมเกษตรกรในพนทจงหวดเชยงรายและพะเยาสามารถอยไดอยางยงยนสบไป

คณะผจดท า

สารบญ หนา บทท 1 ขอเสนอโครงการทไดรบอนมต 1.1 แบบฟอรมขอเสนอโครงการ (แบบ สส. 002-2) 2

บทท 2 การด าเนนการถายทอดเทคโนโลย 2.1 ผรบผดชอบโครงการ 10 2.2 เกษตรกรผเขารบการอบรม 10 2.3 ระยะเวลาด าเนนการ 10 2.4 การด าเนนโครงการ 10 2.5 ก าหนดการการถายทอดเทคโนโลย 12 2.7 รายชอผเขารวมการอบรม 14

บทท 3 ผลการประเมนหลงการถายทอดเทคโนโลยทนท 3.1 งบประมาณการด าเนนโครงการ 18 3.2 กลมเกษตรกรรบการถายทอดเทคโนโลย 18 3.3 ขอมลของผเขารวมการถายทอดเทคโนโลย 18 3.4 การประเมนผลหลงจบการถายทอดเทคโนโลยทนท 26

บทท 4 ผลการตดตามหลงการถายทอดเทคโนโลย 4.1 ผลการตดตามหลงการถายทอดเทคโนโลยเรองการน าไปใชประโยชน 31 4.2 ผลการตดตามการน าความรไปใชโดยประเมนเปนรายไดทเพม รายจายทลด และดานคณภาพชวต

32

4.3 ผลการตดตามการน าความรไปใชวาน าไปใชเมอใด ทไหน และน าไปขยายผลตอดานใด 36 4.4 การตดตามการน าความรไปใชไดในทตาง ๆ 37 4.5 ผลการประเมนทงโครงการทางเศรษฐศาสตร 38 4.6 สรปการตดตามผลภายหลงการอบรม

39

บทท 5 สรปผลการด าเนนโครงการตามขอเสนอโครงการ 5.1 ผลผลต/ผลลพธของโครงการตามขอเสนอโครงการ 40 5.2 ผลผลต/ผลลพธของโครงการหลงเสรจสนการด าเนนโครงการ 41 5.3 ปญหาและอปสรรคในการด าเนนโครงการถายทอดเทคโนโลย 41 5.4 ขอเสนอแนะ 41 ภาคผนวก ภาพกจกรรมการถายทอดเทคโนโลย 43 เอกสารการน าผลงานวจยและพฒนาไปใชประโยชน 54

บทท 1

ขอเสนอโครงการทไดรบอนมต

2

1. ชอสถาบนการศกษาทเปนคลนกเทคโนโลยเครอขาย : มหาวทยาลยพะเยา

2. ชอโครงการ : การลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทาง

การเกษตร

3. ชอผเสนอโครงการและผรวมโครงการ

หวหนาโครงการ

นายสตวแพทยสมชาต ธนะ

อาจารยสาขาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต


โทรศพท 054-466666 ตอ 3273 โทรสาร 054-466666 ตอ 3155

E-mail: [email protected]

ประวตการศกษา พ.ศ. 2543 สตวแพทยศาสตรบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

พ.ศ. 2549 ศลปะศาสตรมหาบณฑต (ธรกจการเกษตร)

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ประสบการณในการท างาน

สตวแพทยประจ าฟารมบรษท ยไนเตด ฟดดง จ ากด

สตวแพทยฝายวชาการ บรษท ออคตาเมมโมเรยล จ ากด

ผรวมโครงการ

ดร.ขรรคชย ดนเมฆ

อาจารยสาขาเทคโนโลยชวภาพ คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต


โทรศพท 054-466666 ตอ 3263 โทรสาร 054-466666 ตอ 3155

E-mail: [email protected]

ประวตการศกษา พ.ศ. 2554 Ph.D. (เทคโนโลยชวภาพ) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

พ.ศ. 2544 วท.ม (เทคโนโลยชวภาพ) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

พ.ศ. 2542 วท.บ. (ชววทยา) มหาวทยาลยนเรศวร

3

4. ความสอดคลองกบแผนงาน : การถายทอดเทคโนโลย

5. ลกษณะโครงการ :

5.1 เปนโครงการตอเนองทเคยไดรบการสนบสนนฯจากโครงการคลนกฯ หรอโครงการท

เคยถายทอดฯ มาแลวจากแหลงทนอน (ปทด าเนนการ 2554 - 2556)

6. หลกการและเหตผล :

สหกรณการโคนมเชยงราย จ ากด เปนการรวมกลมกนของเกษตรกรผเลยงโคนมในเขตพนท

จงหวดเชยงราย มกลมเกษตรกรทเปนสมาชกจ านวนทงสน 65 ราย โดยกระจายกนไปในแตละอ าเภอ

ไดแก อ าเภอเมอง อ าเภอพาน อ าเภอพญาเมงราย และพนทอนๆ ในเขตจงหวดเชยงราย และในป พ.ศ.

2554 ไดมกลมสมาชกเพมเตมจ านวน 10 ราย โดยเปนเกษตรกรใน อ าเภอดอกค าใต จงหวดพะเยา

รวมจ านวนสมาชกทงสนประมาณ 75 ราย สมาชกสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย มการเลยงโครดนม

ประมาณ 10 – 15 ตว/ราย ผลผลตน านมดบรวมของสมาชกสหกรณคอ 7,500 กก./วน และมโครงการ

ทจะขยายจ านวนแมโครดนมเพมอกประมาณ 80 เปอรเซนตตอราย เพอใหไดผลผลตน านมรวมตอวน

14,000 กก./วน โดยมศนยรวบรวมน านมดบ จ านวน 4 แหง ในพนทจงหวดเชยงราย คอ ศนยโรงงาน

ศนยพาน ศนยเมอง ศนยพญาเมงราย และ 1 แหงในเขตพนทจงหวดพะเยา และจากศนยรวบรวมกม

การสงน านมดบไปยงโรงงานผลตนมพาสเจอรไรซ ซงตงอยเลขท 104 หม 8 ต าบลธารทอง อ าเภอพาน

จงหวดเชยงราย

ผลตภณฑของกลมสหกรณคอ นมสดพาสเจอรไรซ และนมเปรยว บรรจถงพลาสตกขนาด

200 และ 150 ซซ. ตามล าดบ โดยผลตปอนโครงการนมโรงเรยนในเขตพนทจงหวดเชยงรายและ

จงหวดใกลเคยง ซงมสวนแบงการตลาดนมโรงเรยนในเขตจงหวดเชยงราย เปนอนดบ 2 รองจาก

บรษทเชยงใหมเฟรชมลค จ ากด เพอเปนการเพมชองทางการตลาดและขยายรายสนคาของกลม

สหกรณ ทางกลมมโครงการน าผลผลตน านมดบสวนหนงไปท าเปนผลตภณฑนมขนหวาน เพอปอน

ตลาดชมชนในพนท นอกจากนไดพฒนาผลตภณฑนมตกตะกอนสลดน า (Curd Protein) โดยไดเพม

สายการผลตเพอสงไปจ าหนายยงโรงงานท าเนยแขง (Cheese) ทจงหวดประจวบครขนธอกดวย

ในสถานการณปจจบน เกษตรกรผเลยงโคนมยงประสบปญหาตนทนการผลตสง เนองจากการ

ใชวตถดบอาหารสตวในราคาแพง โดยเฉพาะการใชกากเบยรและอาหารขน โดยตองสงซอจากตาง

พนทซงเสยคาขนสงสง ท าใหตนทนอาหารดงกลาวมราคาแพง ในขณะทพนทเขตจงหวดภาคเหนอ

ตอนบน มการปลกขาวโพดเลยงสตวปรมาณ ซงมเศษวสดเหลอทงจ านวนมาก ไดแก ซง เปลอก และ

ล าตน ดงนนหากน าวสดเหลอใชทางการเกษตรมาใชประโยชนและหมกโดยใชจลนทรยทมประสทธภาพ

ในการหมกสงแลวน ามาเตมวตามนแรธาตใหเหมาะตามความตองการของโคนมในแตละชวงการผลตก

จะเปนการชวยลดตนทนการผลต ซงพบวาโคนมทไดรบสตรอาหาร TMR หมกมปรมาณการกนไดการ

4

ยอยไดสงกวาโคนมทไดรบสตรอาหาร TMR ธรรมดา นอกจากนการใชจลนทรยในการหมกวสดเหลอ

ทงทางการเกษตรดงกลาวเปนอกทางเลอกหนงในการเพมคณภาพของอาหารสตวและเปนแนวทาง

หนงในการชวยลดมลพษจากการเผาตอซงอกดวย

ค าวา “TMR” มาจาก Total mixed ration หรอ Complete Ration (CR) หรออาหารผสม

ส าเรจรปทผลตขนมาจากการน าอาหารหยาบ และอาหารขนมาผสมกนในอตราสวนทเหมาะสม โดย

ตองค านวณสดสวนของอาหารทง 2 ชนด จากน าหนกแหงใหไดตามความตองการของโค แลวน าไป

เลยงโคนม แทนการเลยงแบบเดมซงจะแยกการใหอาหารหยาบและอาหารขน เชน ในโคนมผเลยงจะให

อาหารหยาบ ตลอดทงวนแบบใหกนเตมท และใหอาหารขนเสรมวนละ 1-2 ครง/วน ขณะรดนม เปนตน

ปจจบนมบรษทผลตอาหารผสมส าเรจรปออกมาจ าหนายทงในรปอาหารผสมส าเรจรปอดเมด อาหาร

ผสมส าเรจรปแบบผง หรออาหารผสมส าเรจรปแบบหมกซง บทบาทของอาหาร TMR มประสทธภาพ

ในการรกษาความเปน กรด-ดาง (pH) ในกระเพาะรเมนโดยมความส าคญตอขบวนการยอยอาหารของ

โค การควบคมใหความเปน กรด-ดาง ในกระเพาะรเมนคงทไดจะสามารถเพมการยอยอาหารใหเปนไป

อยางมประสทธภาพ ชวงของความเปน กรด-ดาง ทเหมาะสมควรเปน 6.0-6.5 ซงความเปนกรด-ดาง

นจะมผลโดยตรงมาจากอาหาร ถาใหโคไดกนอาหาร แบบแยกกนระหวางอาหารหยาบ และอาหารขน

ความเปนกรด-ดางในรเมนจะเปลยนแปลงไปตามอาหารทใหตลอดเวลา กลาวคอ ถาใหโคกนอาหาร

ขน ซงปกตอาหารชนดนจะมพลงงานทยอยไดสง สภาพในกระเพาะรเมนจะเปนกรดมความเปนกรด-

ดางต าลง ถาใหอาหารขนปรมาณมากโอกาสทกระเพาะรเมนจะเปนกรดมากขน ถาความเปนกรด-ดาง

ต ากวา 5 โคจะมประสทธภาพการใชอาหารลดลงในโคนมไขมนในน านมจะต า และโคจะแสดงอาการ

ปวยมกรดในกระเพาะสงแบบเฉยบพลน (Acute Ruminal Acidosis) และเมอโคไดกนหญา หรออาหาร

หยาบความเปนกรด-ดางในกระเพาะรเมนจะสงขน เนองจากโคจะมการเคยวเออง ท าใหเกดการ

หมนเวยนของน าลาย ซงมคณสมบตเปนดางไหลกลบเขากระเพาะรเมน จะชวยปรบสภาพในรเมนให

ความเปนกรด-ดางสงขน ดงนน การใหอาหารหยาบ และอาหารขนพรอมๆ กนในรปของอาหาร TMR

(อาหารผสมส าเรจรป) จงเปนวธหนงจะสามารถควบคมระดบความเปนกรด-ดางในกระเพาะรเมนให

คงทไดดกวาการใหอาหารแยกกน

ดงนนทางสมาชกกลมสหกรณโคนมเชยงราย จงไดสนใจในเทคโนโลยการลดตนทนการผลต

โดยใชอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตรแลวน ามาเตมวตามนและแรธาตใน

ระดบทเหมาะสมส าหรบชวงการผลตน านมโดยใหความรแกสมาชกสหกรณจงเปนสงทจ าเปนเพอให

ไดรบรถงกรรมวธในการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตรไวใชเอง และ

ลดตนทนในการผลตในการทดแทนการใชกากเบยรทมราคาสง ท าใหสหกรณและสมาชกสามารถ

พงตนเองไดและมผลก าไรมากขน ยงประโยชนใหอาชพการเลยงโคนมของกลมเกษตรกรในพนทจงหวด

เชยงรายและพะเยาสามารถด ารงตนในอาชพนไดอยางยงยนสบไป

5

7. วตถประสงค

1. เพอถายทอดความรทางวชาการ เทคโนโลยการผลตอาหารหมกผสมเสรจ จากวสดเหลอทง

ทางการเกษตร

2. เพอลดตนทนในการผลต

3. เพอสรางความมนคงทางดานวตถดบอาหารสตวส าหรบกลมสมาชกสหกรณ

8. กลมเปาหมาย

กลมสมาชกสหกรณโคนมเชยงราย

9. พนทด าเนนการ

กลมเปาหมาย ประกอบดวย กลมสมาชกสหกรณโคนมเชยงราย โดยมการจดถายทอด

เทคโนโลย ณ. ศนยดอกค าใต อ.ดอกค าใต จ.พะเยา โดยมกลมเกษตรกรในเขตจงหวดเ ชยงรายเขา

มารวมดวย

10. ระยะเวลาด าเนนการ

1 มถนายน 2556 – 31 มนาคม 2557

11. การด าเนนโครงการ :

กจกรรมและวธด าเนนงาน ประกอบดวย ประกอบดวย 3 กจกรรม ไดแก

1. การเตรยมการ

- ขออนมตโครงการฯ

- ประสานงานกบผจดการสหกรณและประธานกลมเพอนดหมายวนและเวลาในการถายทอด

เทคโนโลย

- จดเตรยมหวเชอจลนทรยทมประสทธภาพในการหมกสง อปกรณส าหรบหมก โดยประสานงาน

และประชาสมพนธกลมสมาชก และกลมอนๆ ทสนใจเพมเตม เพอจดหาสถานทและวางแผนการ

ถายทอดเทคโนโลยใหเหมาะสม

- วทยากรผถายทอดความร คอ ดร.ขรรคชย ดนเมฆ และคณะ เตรยมจดซอวสดอปกรณทจ าเปน

เพมเตม

6

2. การด าเนนงานหรอใหบรการ

แผนการด าเนนงานและการใหบรการส าหรบกลมสมาชกสหกรณโคนมเชยงราย

2.1 แผนการอบรมและสมมนา แบงการอบรมเปน 2 ครง

ครงท 1 เปนการใหความรโดยการบรรยายและสาธตใหแกกลมเปาหมายโดยมวตถประสงค

เพอถายทอดเทคนคและวธการในการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร

เชน เปลอก ซงและตนขาวโพด โดยมวทยากร เจาหนาทและนสตจาก คณะเกษตรศาสตรและ

ทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา การอบรม 2 วน โดยมการบรรยายทงหมด 2 หวขอ คอ

วนท 1 การจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรคโคนม รวมเวลา 6

ชวโมง

วนท 2 เทคนคการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร รวมเวลา

6 ชวโมง

ทงในรปแบบบรรยายและปฏบต

รวมเวลาการบรรยาย รวม 2 วน เปนเวลา 12 ชวโมง

โดยมวทยากรคอ ดร.มนตร ปญญาทอง, น.สพ.สมชาต ธนะ, ดร.พยงศกด อนตะวชา และดร.ขรรคชย

ดนเมฆ

ครงท 2 อบรมเฉพาะเรองทพบปญหาหลงการตดตามและเมนผล เปนเวลา 1 วน โดยจะเนน

เรองปญหาทเกดขนตามทสหกรณพบหลงจากไดด าเนนการผลตระยะเวลา 3 เดอน โดยมการบรรยาย

โดยวทยากรผเชยวชาญจากมหาวทยาลยพะเยา รวมเวลาการบรรยายและสาธต รวม 1 วน เปนเวลา

6 ชวโมง

2.2 แผนการใหค าปรกษาและเฝาระวงการปฏบตในระบบการหมกอาหารสตวผสมเสรจ (TMR)

การถายทอดเทคโนโลยการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร

ตองมการเฝาระวงในระบบการผลตตลอดเวลา เพอจะไดท าการประเมนความเสยหาย ตดตามและ

รายงานการเกดความผดปกตของอาหารหมกทไดเพอไดท าการแกปญหาอยางทนทวงท และน ามา

วเคราะหคณคาทางโภชนาการอาหารสตว (Proximate Analysis) โดยจะมนสตพเลยง จ านวน 5 คน

คอยดแล ซงนสตพเลยงจะเปนนสตสาขาสตวศาสตร และเทคโนโลยชวภาพ ในระดบปรญญาตร ทม

ประสบการณเขาไปท างานรวมกบกลมสมาชกอยางใกลชด อยางนอยสปดาหละ 1-2 ครง หลงจากนน

นสตพเลยงจะน าปญหามาปรกษากบคณะผเชยวชาญ ซงผเชยวชาญจะเขาไปรวมตรวจสอบและ

แกปญหารวมกนกบกลมสมาชกตอไป

7

2.3 คณสมบตของผรบเทคโนโลย

แผนการด าเนนการทงหมดการทงหมดจะท าการอบรมและสมมนาใหกบสมาชกกลมสหกรณ

โคนมเชยงราย จ านวนประมาณ 60 คน (โดยมนสตสาขาสตวศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ เปนพเลยง

จ านวน 5 คน เพอคอยดแลอยางใกลชด)

3. การตดตามและประเมนผล

จะมการตดตามประเมนผลหลงการถายทอดเทคโนโลย 4 ครง โดย

ครงท 1 ประเมนความรและความเขาใจของกลมสมาชกในการท าอาหารหมกผสมเสรจและ

การน าไปใชทถกตอง และมคณภาพดและน าไปใชเลยงโคนมใหเกดประสทธภาพสงสด

ครงท 2 ตดตามและประเมนตนทนการผลตโคนมในกลมทเลยงอาหารหมกผสมเสรจ เทยบกบ

กลมทเลยงดวยกากเบยร และอาหารขน

ครงท 3 ตดตามและประเมนผลจากผลผลตและคณภาพน านมดบทไดจากการเลยงอาหาร

หมกผสมเสรจเปรยบเทยบกบกลมทเลยงกากเบยร และการสงตวอยางตรวจทางหองปฏบตการ

ครงท 4 ตดตามผลการแกปญหาและประเมนระดบความพงพอใจของกลมสมาชกในภาพรวม

ทไดน าเทคโนโลยไปประยกตใช และวเคราะหศกยภาพการผลตในดานการลดตนทนการผลต หรอการ

เพมปรมาณผลผลต

11.2 แผนการด าเนนงาน ( ตามตารางดานลาง) โดยสอดคลองกบ ขอ 11.1

กจกรรม 2555 2556 รวมเงน (บาท) ไตรมาสท 1 ไตรมาสท 2 ไตรมาสท 3 ไตรมาสท 4

ต.ค. พ.ย ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย พ.ค ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย.

แผนงาน

1. การเตรยมการ 20,000

2. การด าเนนการ 148,000

3. การตดตาม และประเมนผล 25,800

4. สรปโครงการ 24,400

แผนเงน 218,200

8

12. ผลผลต/ผลลพธของโครงการ โปรดระบคาเปาหมาย

(โปรดศกษาในคมอฯ ในสวนของเปาหมาย / ตวชวด ของโครงการคลนกฯ)

ผลผลต/ผลลพธของโครงการ คาเปาหมาย

(หนวยนบ) ขอมลทตองจดเกบ

1. จ านวนผรบการถายทอดเทคโนโลย (คน) 60 แบบใบสมคร

2. รอยละความพงพอใจของผรบการถายทอดฯ 80 แบบประเมนผล

3. รอยละผรบการถายทอดฯ มการน าไปใช

ประโยชน

70(42คน) แบบตดตามฯ (นบบอ

สาธต+ขยายผล)

4. จ านวนสถานประกอบการทน าผลงานวจยไปใช

ประโยชน (แหง/ราย)

1 แหง แบบฟอรมการน าไปใช


5. สดสวนมลคาทเกดจากการด าเนนโครงการกบ

งบประมาณทไดรบการสนบสนน

มากกวาหรอเทากบ 1 การประเมนผลของ

หนวยงานภายนอก

13. ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลกระทบ : ทเกดโดยตรงกบผรบบรการและประชาชนทอยในพนท

ใหบรการ)

(ค าอธบาย : แสดงผลกระทบทเกดขนจากโครงการทงทระบเปนตวเงนและไมสามารถระบเปนตวเงนได

ศกษาขอบเขตในคมอฯ พรอมอธบายใหเขาใจวาเกดอยางไร)

ทางเศรษฐกจ

เพอลดตนทนการผลตน านมดบของเกษตรกรทไดรบการถายทอดเทคโนโลยรอยละ 70(42 คน)

สามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน โดยลดตนทนการผลตดานอาหารสตวในโคนม 1,600 บาท/ตว/ป

คดเปนมลคาประมาณ 672,000 บาท/ป (เกษตรกร 42 คน x 10 ตว x 1,600 บาท

ทางสงคม

เพอใหเกษตรกรสามารถน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมาปรบปรงเปนอาหารสตวผสมเสรจท

มคณภาพสง ลดปญหาการเผาเปลอก ซงขาวโพดหลงจากการสเอาเมลดไปแลว

9

14. งบประมาณขอรบการสนบสนน จ านวน 218,200 บาท มรายการ ดงน

รายการ จ านวนเงน (บาท)

1. หมวดคาตอบแทน

1.1 คาตอบแทนวทยากร (4 คน x 18 ชวโมง x ชวโมงละ 900 บาท) 64,800

1.2 คาตอบแทนนสตชวยงานวนละ 200 บาท ( 5 คน x 24 วน ) 24,000

2. หมวดคาวสด

1.1 วสดทใชในขบวนการหมกอาหารผสมเสรจ TMR 50,000

3. คาใชสอย

3.1 คาอาหารและอาหารวาง ส าหรบเกษตรกรและวทยากร

(60 x 150 x 2 ) + (3 x 4x150 x2)

21,600

3.2 คาเชาเหมาเครองเสยงจดฝกอบรม (4 วน x 2,500 บาท) 10,000

3.3 คาจางเหมาถายเอกสาร พมพรายงาน จดท ารายงานและเอกสารอบรม

(30 บาท x 60 บาท)

1,800

3.4 คาเดนทางไปท างานในพนทของคณะทปรกษาและนสตพเลยง 24 ครงๆ

ละ 1,500 บาท

36,000

3.5 คาจางเหมาตรวจวเคราะหคณภาพอาหารสตว 10,000

รวม 218,200

หมายเหต คาใชจายในหมวดตางๆ สามารถถวจายไดโดยคาใชจายรวมจะไมเกนงบประมาณของ

โครงการ

15. การตดตาม ประเมนผลและรายงานผล :

รายงานความกาวหนากบส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรฯ โดยรายงานผลการ

ด าเนนงาน และจดสงขอมลตามแบบฟอรมฯ ทก าหนด เปนรายไตรมาส รวมไมนอยกวา 3 ครง/ป โดย

รายงานในระบบตดตามโครงการคลนกเทคโนโลยออนไลน (Clinic Monitor online : CMO) ทเวบไซต

www.clinictech.most.go.th และสงรายงานฉบบสมบรณพรอมไฟลเอกสารภายใน 45 วนหลงสนสด

ปงบประมาณ

16. การเผยแพรประชาสมพนธการด าเนนโครงการ :

ทกครงทมการจดกจกรรมและมการเผยแพรประชาสมพนธ จะระบวาไดรบการสนบสนน

งบประมาณจากส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทง ยนดใหความรวมมอเขา

รวมจดแสดงผลงานคลนกเทคโนโลยในงานนทรรศการตางๆ ทเกยวของ

10

บทท 2

การด าเนนโครงการ

โครงการนเปนการถายทอดเทคโนโลยแบบการอบรมเชงใหความรทางวชาการเพอน าไปใชได

จรง โดยมการฝกอบรมจ านวน 2 วน ณ ฟารมโคนม ในเขตต าบลบานถ า อ าเภอดอกค าใต จงหวด

พะเยา ซงจะเปนการใหความรโดยการบรรยายและสาธตใหแกกลมเปาหมายโดยมวตถประสงคเพอ

ถายทอดเทคนคและวธการในการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตรเชน

เปลอก ซงและตนขาวโพด โดยมวทยากร เจาหนาทและนสตจาก คณะเกษตรศาสตรและ

ทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา การอบรม 2 วน โดยมการบรรยายทงหมด 2 หวขอ คอ วนท

1 การจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรคโคนม วนท 2 เทคนคการท าอาหาร

หมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร ทงในรปแบบบรรยายและปฏบต

2.1 ผรบผดชอบโครงการ

2.1.1 นายสตวแพทยสมชาต ธนะ

คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา ต. แมกา อ.เมอง จ.

พะเยา 56000

2.2 เกษตรกรผเขารบการอบรม

2.2.1 กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และเกษตรกรผเลยงโคนม ทเปน

สมาชกสหกรณโคนมเชยงราย จ านวน 60 คน

โดยแบงการอบรมเปน 2 ครง ในวนท 21 กมภาพนธ และ 22 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 ณ ฟารม

โคนม ในเขตต าบลบานถ า อ าเภอดอกค าใต จงหวดพะเยา

2.3 ระยะเวลาด าเนนการ

วนท 1 มถนายน 2556 – 31 มนาคม 2557

2.4 การด าเนนโครงการ

เปนการใหความรโดยการบรรยายและสาธตใหแกกลมเปาหมายโดยมวตถประสงคเพอ

ถายทอดเทคนคและวธการในการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตรเชน

11

เปลอก ซงและตนขาวโพด โดยมวทยากร เจาหนาทและนสตจาก คณะเกษตรศาสตรและ

ทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา การอบรม 2 วน โดยมการบรรยายทงหมด 2 หวขอ คอ

วนท 1 การจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรคโคนม รวมเวลา 6

ชวโมง

วนท 2 เทคนคการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร รวมเวลา

6 ชวโมง


2.4.1 การเตรยมการ

1. ขออนมตโครงการฯ

2. ประสานงานกบผจดการสหกรณและประธานกลมเพอนดหมายวนและเวลาในการถายทอด

เทคโนโลย

3. จดเตรยมหวเชอจลนทรยทมประสทธภาพในการหมกสง อปกรณส าหรบหมก โดย

ประสานงานและประชาสมพนธกลมสมาชก และกลมอนๆ ทสนใจเพมเตม เพอจดหาสถานทและวาง

แผนการถายทอดเทคโนโลยใหเหมาะสม

4. วทยากรผถายทอดความร คอ ดร.ขรรคชย ดนเมฆ และคณะ เตรยมจดซอวสดอปกรณท

จ าเปนเพมเตม

2.4.2 การด าเนนงาน

ถายทอดเทคนคและวธการในการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทาง

การเกษตร

1. จดวนถายทอดเทคโนโลย 2 ครง ในวนท 21 กมภาพนธ และ 22 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 โดย

ผเขารบการอบรม คอ สมาชกกลมสหกรณโคนมเชยงราย จ านวน 89 คน โดยมการบรรยายทงหมด 2

หวขอ คอ

วนท 1 การจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรคโคนม

วนท 2 เทคนคการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร


2. การอบรมในภาคปฏบต ไดใหผอบรมปฏบตจรงภายใตการดแลและใหค าแนะน าของ

วทยากรและผชวยวทยากรภาคปฏบต

12

2.4.3 การตดตามประเมนผล

การตดตามประเมนผลหลงการอบรม

1. ตดตามผลกลมเกษตรกรทไดรบการอบรมครงแรกหลงจากการอบรม 1 เดอน

(ผลการตดตามรายละเอยดดงบทท 4)

2. ตดตามผลกลมเกษตรกรทไดรบการอบรมครงแรกหลงจากการอบรม 3 เดอน (ผลการ

ตดตามรายละเอยดดงบทท 4)

2.5 ก าหนดการการถายทอดความร โครงการถายทอดเทคโนโลยการลดตนทนการผลตดวย

อาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทางการเกษตร

14

2.6 รายชอผรวมการถายทอดเทคโนโลย

18

บทท 3

ผลการประเมนหลงการถายทอดเทคโนโลย

โครงการ การถายทอดเทคโนโลยการลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จาก

วสดเหลอทงทางการเกษตร ตามสญญาเลขท T 030056306011 ไดรบสนบสนนงบประมาณจาก

กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย ประจ าปงบประมาณ 2556 ด าเนนงานภายใตคลนกเทคโนโลย

เครอขาย มหาวทยาลยพะเยา สรปผลการประเมนหลงการถายทอดเทคโนโลยทนทดงน

3.1 งบประมาณ การด าเนนโครงการทงสน 218,200 บาท

3.2 กลมเกษตรกรรบการถายทอดเทคโนโลยจ านวน 1 กลม

กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และเกษตรกรผเลยงโคนม ทเปนสมาชก

สหกรณโคนมเชยงราย จ ากด รวมจ านวนผเขาอบรมทงสน 89 คน ถายทอดเทคโนโลย ณ ฟารมโคนม

ในเขตต าบลบานถ า อ าเภอดอกค าใต จงหวดพะเยา ดงแสดงในรายชอผเขารวมอบรมขอ 2.6

3.3 ขอมลของผเขารวมถายทอดเทคโนโลย จากใบสมครเขารวมโครงการ

จากจ านวนผเขารวมอบรมทงหมด 89 คน มจ านวนคนทไมสงใบสมครจ านวน 0 คน ไดผลสรป

จากจ านวนใบสมครทงหมด 89 ชด ดงน

19

ตารางท 3.1 แสดงจ านวนคนและคารอยละของผเขารบการฝกอบรม จ าแนกตามอาชพ

อาชพ จ านวน (คน) รอยละ

รบราชการ 4 4.49

พนกงานรฐวสาหกจ 0 0

เกษตรกร 80 89.89

โอทอป 0 0

แมบาน 0 0

พนกงานธรกจเอกชน 1 1.12

รบจาง 2 2.25

วสาหกจชมชน 0 0

คาขาย 0 0

อนๆ 2 2.25

รวม 89 100

รปท 3.1 กราฟแผนภมแทงเปรยบเทยบจ านวนผเขารบการอบรมจ าแนกตามอาชพ

20

รปท 3.2 คาเปอรเซนตของผเขารบการอบรมจ าแนกตามอาชพ

จากตารางท 3.1 รปท 3.1 และ 3.2 จ านวนรอยละของอาชพสงสดคอ เกษตรกรจ านวน

89.89%รองลงมาคอ อาชพรบราชการ 4.49% รบจาง 2.25% อนๆ 2.25% และพนกงานธรกจเอกชน

1.12% ตามล าดบ

ตารางท 3.2 แสดงจ านวนและคารอยละของผเขารบการฝกอบรม จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน (คน) รอยละ

ประถม 55 61.80

มธยมตน 8 8.99

มธยมปลาย/ปวช. 12 13.48

ปวส./อนปรญญา 3 3.37

ปรญญาตร 8 8.99

สงกวาปรญญาตร 3 3.37

อนๆ 0 0

รวม 89 100

21

รปท 3.3 กราฟแผนภมแทงเปรยบเทยบจ านวนผเขารบการอบรมจ าแนกตามระดบการศกษา

รปท 3.4 คาเปอรเซนตของผเขารบการอบรมจ าแนกตามระดบการศกษา

จากตารางท 3.2 รปท 3.3 และรปท 3.4 จ านวนรอยละของระดบการศกษาสงสดคอ ประถม

61.80% มธยมปลาย/ปวช. 13.48% มธยมตน 8.99% ปรญญาตร 8.99% อนปรญา/ปวส. 3.37%

และสงกวาปรญญาตร 3.37% ตามล าดบ

22

ตารางท 3.3 แสดงจ านวนและคารอยละของผเขารบการฝกอบรม จ าแนกตามรายไดตอเดอน

รายไดตอเดอน จ านวน (คน) รอยละ

นอยกวา 1,000 บาท 0 0

1,001-2,000 1 1.12

2,001-3,000 4 4.49

3,001-4,000 4 4.49

4,001-5,000 2 2.25

5,001-6,000 34 38.21

6,001-7,000 10 11.23

7,001-8,000 2 2.25

8,001-9,000 2 2.25

9,001-10,000 22 24.72

มากกวา 10,000 8 8.99

รวม 89 100

รปท 3.5 กราฟแผนภมแทงเปรยบเทยบจ านวนผเขารบการอบรมจ าแนกตามรายไดตอเดอน

23

รปท 3.6 คาเปอรเซนตของผเขารบการอบรมจ าแนกตามรายไดตอเดอน

จากตารางท 3.3 รปท 3.5 และรปท 3.6 จ านวนรอยละของระดบรายไดตอเดอนสงสดคอ

5,001-6,000 บาท 38.21% รองลงมาคอ 9,001-10,000 บาท 24.72%, 6,001-7,000 บาท 11.23%,

มากกวา 10,000 บาท 8.99%, 2,001-3,000 บาท 4.49%, 3,001-4,000 บาท 4.49%, 4,001-5,000

บาท 2.25%, 7,001-8,000 บาท 2.25%, 8,001-9,000 บาท 2.25% และ 1,001-2,000 บาท 1.12%

ตามล าดบ

ตารางท 3.4 แสดงจ านวนคนและคารอยละของผเขารบการฝกอบรม จ าแนกตามแหลงขาว

แหลงขาว จ านวน (คน) รอยละ

จดหมายเชญ 6 6.74

ทางอนเตอรเนต 0 0

การแนะน า/คนรจก 29 32.59

ปายประกาศโฆษณา 0 0

สอสารมวลชน 3 3.37

หนวยงานในทองถน 9 10.11

เจาหนาทของรฐ 41 46.07

อนๆ 1 1.12

รวม 89 100

1,001-2,000, 1%

2,001-3,000, 4%3,001-4,000, 4%

4,001-5,000, 2%

5,001-6,000, 34%

6,001-7,000, 10%

7,001-8,000, 2%

8,001-9,000, 2%

9,001-10,000, 22%

24

รปท 3.7 กราฟแผนภมแทงเปรยบเทยบจ านวนผเขารบการอบรมจ าแนกตามแหลงขาว

รปท 3.8 คาเปอรเซนตของผเขารบการอบรมจ าแนกตามรายแหลงขาว

จากตารางท 3.4 รปท 3.7 และรปท 3.8 แสดงขอมลจ าแนกตามแหลงขาวทชมชนรบรขอมล

ผรบการอบรมทราบขาวจากเจาหนาทของรฐมากทสด คอ 46.07% รองลงมาคอ การแนะน า/คนรจก

32.59% หนวยงานในทองถน 10.11% จดหมายเชญ 6.74% สอสารมวลชน 3.37% และอนๆ 1.12%

ตามล าดบ

25

ตารางท 3.5 จ านวนและคารอยละของผเขารบการอบรมทเคยเขารบการอบรมกบคลนกเทคโนโลย

รปท 3.9 คาเปอรเซนตของผเขารบการอบรมทเคยเขารบการอบรมกบคลนกเทคโนโลย

ตารางท 3.6 จ านวนและคารอยละของผเขารบการอบรมทเคยลงทะเบยนคนจนประเภทขาดการอาชพ

จากตารางท 3.5 ตารางท 3.6 และรป 3.9 พบวาผเขารบการอบรมจ านวนรอยละ 92.13 เคย

ไดรบการอบรม/ถายทอดเทคโนโลยจากทางคลนกเทคโนโลย และจ านวนรอยละ 7.82 ยงไมเคยไดรบ

การอบรม/ถายทอดเทคโนโลยจากทางคลนกเทคโนโลยมากอน ส าหรบการลงทะเบยนคนจนประเภท

ขาดการอาชพ พบวาผเขารบการอบรมจ านวนรอยละ 87.64 ไมเคยลงทะเบยนคนจนประเภทขาดการ

และจ านวนรอยละ 12.36 เคยลงทะเบยนคนจนประเภทขาดการอาชพ

เคยไดรบการอบรม จ านวน (คน) รอยละ

เคย 7 7.87

ไมเคย 82 92.13

รวม 89 100

เคยลงทะเบยนคนจน จ านวน (คน) รอยละ

เคย 11 12.36

ไมเคย 78 87.64

รวม 89 100

26

สรปขอมลสวนบคคลของผเขารบการอบรมจากใบสมคร

จากขอมลสวนบคคลในใบสมครทงหมดจ านวน 89 ชด พบวาผเขารวมอบรมสวนใหญ จ านวน

80 คน (รอยละ 89.89) มอาชพเกษตรกร ระดบการศกษาสงสดคอ ประถมจ านวน 55 คน (รอยละ

61.80) ผรบการอบรมสวนใหญมรายไดตอเดอนมากกวา 5,001-6,000 บาท จ านวน 34 คน (รอยละ

38.21) ผเขารบการอบรมสวนใหญ จ านวน 41 คน (รอยละ 46.07) ทราบขาวจากเจาหนาทของรฐ ผ

เขารบการอบรมสวนใหญ จ านวน 82 คน (รอยละ 92.13) ไมเคยไดรบการอบรม/ถายทอดเทคโนโลย

จากทางคลนกเทคโนโลยมากอน และผเขารบอบรมทงหมด 78 คน (รอยละ 87.64) ไมเคยลงทะเบยน

คนจน

3.4 การประเมนผลหลงจบการถายทอดเทคโนโลยทนท

การประเมนผลหลงจบการถายทอดเทคโนโลยทนทไดรวบรวมผลจากการอบรมจ านวน 2 ครง

คอ

1. การถายทอดความรเรองการจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรค

โคนม เกษตรกรผเขารบการอบรม คอ กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และ

เกษตรกรผเลยงโคนม ทเปนสมาชกสหกรณโคนมเชยงราย จ านวน 89 คน เมอวนท 21 ก.พ. 2557

สามารถเกบใบประเมนผลหลงจบการอบรมไดจ านวน 89 คน

2. การถายทอดความรเรองเทคนคการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทาง

การเกษตร เกษตรกรผเขารบการอบรม คอ กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และ



3. มการกลาวแนะน าโครงการคลนกเทคโนโลย เครอขายมหาวทยาลยพะเยา เพอใหผเขารวม

กจกรรมไดทราบวตถประสงคและความเปนมาของโครงการ

4. ผลการประเมนหลงจบการถายทอดเทคโนโลยทนทของการจดการอบรมเชงปฏบตทงสอง

ครง วเคราะหจากขอมลจ านวน 89 ชด ซงมผลการประเมนดงตอไปน

3.4.1 ขอมลระดบความพงพอใจ

ในการวดคาพงพอใจของผเขารวมอบรมจ านวน 89 คน น าคาทงหมดมาหาคาเฉลยและสวน

เบยงเบนมาตรฐาน ประเมนผลตวเลขทได โดยก าหนดระดบความพงพอใจดงน

27

คาคะแนน การแปลความหมาย

1.00-1.50 ระดบความพงพอใจนอยทสด

1.51-2.50 ระดบความพงพอใจนอย

2.51-3.50 ระดบความพงพอใจปานกลาง

3.51-4.50 ระดบความพงพอใจมาก

4.51-5.00 ระดบความพงพอใจมากทสด

ตารางท 3.7 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานระดบความพงพอใจของผเขารบการอบรม

ขอมลวดความพงพอใจ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความพงพอใจ

ดานกระบวนการ ขนตอนการใหบรการ 4.25 0.44 มาก

เจาหนาทผใหบรการ 4.2 0.59 มาก

สงอ านวยความสะดวก 4.4 0.52 มาก

เฉลยรวม 4.28 0.51 มาก

จากตารางท 3.7 ผลการประเมนความพงพอใจดานกระบวนการ ขนตอนการใหบรการ

เจาหนาทผใหบรการ เกษตรกรมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยของขนตอนการใหบรการ

4.25 เจาหนาทผใหบรการ 4.2 และสงอ านวยความสะดวก 4.4

3.4.2 ขอมลเพอปรบปรงหลกสตร

ในการวดคาพงพอใจของผเขารวมอบรมจ านวน 89 คน น าคาทงหมดมาหาคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ประเมนผลตวเลขทได โดยก าหนดระดบความพงพอใจดงน

คาคะแนน การแปลความหมาย

1.00-1.50 ระดบความพงพอใจนอยทสด

1.51-2.50 ระดบความพงพอใจนอย

2.51-3.50 ระดบความพงพอใจปานกลาง

3.51-4.50 ระดบความพงพอใจมาก

4.51-5.00 ระดบความพงพอใจมากทสด

28

ตารางท 3.8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานระดบความพงพอใจของผเขารบการอบรมตอขอมล

เพอการปรบปรงหลกสตร

ขอมลเพอการปรบปรงหลกสตร

คาเฉล

ย

สวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ระดบความพง

พอใจ

การน าความรไปใชประโยชน 4.7 0.47 มาก

ความเหมาะสมของเนอหาหลกสตร 4.5 0.61 มาก

ความเหมาะสมของวทยากร 4.25 0.55 มาก

ระยะเวลาการอบรม 4.45 0.51 มาก

ชวงเวลาการอบรม 4.35 0.49 มาก

ความคมคาเมอเทยบกบเวลาและ

คาใชจาย 4.5

0.51 มาก

เฉลยรวม 4.45 0.52 มาก

จากตารางท 3.8 ผลการประเมนระดบความพงพอใจของผเขารบการอบรมตอขอมลเพอการ

ปรบปรงหลกสตร พบวาเกษตรกรมระดบความพงพอใจตอการน าความรไปใชประโยชน ความ

เหมาะสมของเนอหาหลกสตร ความเหมาะสมของวทยากร ความคมคาเมอเทยบกบเวลาและคาใชจาย

ในระดบมาก คาเฉลยระดบความพงพอใจของผเขารบการอบรมตอขอมลเพอการปรบปรงหลกสตร

คอ 4.45

ตารางท 3.9 จ านวนและรอยละการน าความรไปใชประโยชน ตามความคดเหนของผเขารบการ

ถายทอดเทคโนโลย

การน าความรไปใชประโยชน จ านวน(คน) รอยละ

น าไปใชประโยชนได 89 100

น าไปใชประโยชนไมได 0 0

รวม 89 100

จากตารางท 3.9 ผประเมนผลทงหมด 89 คน (รอยละ 100) มความคดเหนวาสามารถน า

ความรทไดจากการอบรมในครงนไปใชประโยชนได

29

ตารางท 3.10 จ านวนและรอยละของการคาดวาจะมรายไดเพมขน

คาดวาจะมรายไดเพมขน (บาท/เดอน) จ านวน(คน) รอยละ

นอยกวา 1,000 0 0

1,001-2,000 0 0

2,001-3,000 5 5.62

3,001-4,000 0 0

4,001-5,000 0 0

5,001-6,000 3 3.37

6,001-7,000 0 0

7,001-8,000 16 17.98

8,001-9,000 21 23.60

9,001-10,000 33 37.08

มากกวา 10,000 11 12.35

รวม 89 100

รปท 3.10 คาเปอรเซนตของจ านวนผเขาอบรมทคาดวาจะมรายไดเพมขน

จากตารางท 3.10 และรปท 3.10 ผประเมนผลสวนใหญ จ านวน 33 คน (รอยละ 37.08) คาด

วาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 9,001-10,000 บาท รองลงมาผประเมนผล จ านวน 21 คน (รอยละ

23.60) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 8,001-9,000 บาท ผประเมนผล จ านวน 16 คน (รอยละ

17.98) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 7,001-8,000บาท ผประเมนผล จ านวน 11 คน (รอยละ

12.35) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน มากกวา 10,000 บาท ผประเมนผล จ านวน 5 คน (รอยละ

2,001-3,000, 5.62 5,001-6,000, 3.37

7,001-8,000, 17.98

8,001-9,000, 23.6

9,001-10,000, 37.08

30

5.62) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 2,001-3,000 บาทผประเมนผล จ านวน 3 คน (รอยละ 3.37)

คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 5,001-6,000 บาท

31

บทท 4

การตดตามประเมนผลหลงการถายทอดเทคโนโลย

โครงการถายทอดเทคโนโลยการลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสด

เหลอทงทางการเกษตร

จดการอบรมเชงทฤษฏและปฏบตการจ านวน 2 ครง คอ

1. การถายทอดความรเรองการจดการ การเลยง การใหอาหารและการควบคมปองกนโรค

โคนม เกษตรกรผเขารบการอบรม คอ กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และ



2. การถายทอดความรเรองเทคนคการท าอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสดเหลอทงทาง

การเกษตร เกษตรกรผเขารบการอบรม คอ กลมเจาหนาทปฏบตการในสหกรณโคนนมเชยงราย และ



4.1 ผลการตดตามหลงการถายทอดเทคโนโลยเรองการน าไปใชประโยชน

ผลการตดตามประเมนผลหลงการถายทอดเทคโนโลยเรองการน าไปใชประโยชน สรปดง

ตารางท 4.1

ตารางท 4.1 จ านวนคนและคารอยละของผรบการอบรมทน าความรไปใชประโยชน

การน าไปใชประโยชน จ านวน(คน)* รอยละ

สามารถน าความรไปใชประโยชนได 89 100

ไมสามารถน าความรไปใชประโยชน 0 0

รวม 89 100

จากตารางท 4.1 พบวาผเขารบการอบรมสามารถน าความรไปใชประโยชนได 89 คน หรอรอย

ละ 100

32

4.2 ผลการตดตามการน าความรไปใชโดยประเมนเปนรายไดทเพม รายจายทลด และดาน

คณภาพชวต

การตดตามประเมนผลหลงการถายทอดเทคโนโลยเรองการน าความรทไดจากการอบรมไปใช

โดยประเมนเปนรายไดทเพม รายจายทลด และดานคณภาพชวต มผลการประเมนดงตอไปน

ตารางท 4.2 จ านวนคนและคารอยละของลกษณะรายไดทไดรบ

รายไดทไดรบ จ านวน(คน) รอยละ

รายไดหลก 32 35.96

รายไดเสรม 57 64.04

ไมสามารถประเมนได 0 0

รวม 89 100

รปท 4.1 รอยละของลกษณะรายไดทไดรบ

จากตารางท 4.2 และรปท 4.1 ผเขารบการอบรมทตดตามผลไดจ านวน 89 คน สามารถน า

ความรทไดไปใชประโยชน โดยสวนใหญลกษณะของรายไดทไดรบเปนรายไดหลก จ านวน 32 คน (รอย

ละ 35.96) และสวนมากเปนรายไดเสรม จ านวน 57 คน (รอยละ 64.04)

33

4.3 ผลการตดตามการประเมนรายไดทเพมขนของผเขารบการอบรม

ตารางท 4.3 จ านวนและคารอยละของการประเมนรายไดทเพมขนของผเขารบการอบรม

รายไดเฉลยเพมขน (บาท/เดอน) จ านวน(คน) รอยละ

นอยกวา 1,000 0 0

1,001-2,000 0 0

2,001-3,000 5 5.62

3,001-4,000 0 0

4,001-5,000 0 0

5,001-6,000 3 3.37

6,001-7,000 0 0

7,001-8,000 16 17.98

8,001-9,000 21 23.60

9,001-10,000 33 37.08

มากกวา 10,000 11 12.35


รวม 89 100

รปท 4.2 รอยละในการประเมนรายไดของผเขารบการอบรม

จากตารางท 4.3 และรปท 4.2 พบวาผเขารบการอบรมสวนใหญ จ านวน 33 คน (รอยละ

37.08) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 9,001-10,000 บาท รองลงมาผประเมนผล จ านวน 21 คน

2,001-3,000, 5.62 5,001-6,000, 3.37

7,001-8,000, 17.98

8,001-9,000, 23.6

9,001-10,000, 37.08

34

(รอยละ 23.60) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 8,001-9,000 บาท ผประเมนผล จ านวน 16 คน

(รอยละ 17.98) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 7,001-8,000บาท ผประเมนผล จ านวน 11 คน

(รอยละ 12.35) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน มากกวา 10,000 บาท ผประเมนผล จ านวน 5 คน

(รอยละ 5.62) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 2,001-3,000 บาทผประเมนผล จ านวน 3 คน (รอย

ละ 3.37) คาดวาจะมรายไดเพมขนตอเดอน 5,001-6,000 บาท

4.4 ผลการตดตามการประเมนรายจายทลด

ตารางท 4.4 จ านวนคนและคารอยละของการประเมนรายจายทลด

รายจายลด (บาท/เดอน) จ านวน(คน)* รอยละ

นอยกวา 1,000 0 0

1,001-2,000 6 6.74

2,001-3,000 15 16.85

3,001-4,000 50 56.18

4,001-5,000 6 6.74

5,001-6,000 8 8.99

6,001-7,000 0 0

7,001-8,000 0 0

8,001-9,000 0 0

9,001-10,000 2 2.25

มากกวา 10,000 2 2.25


รวม 89 100

35

รปท 4.3 รอยละของจ านวนคนในการประเมนการลดรายจายของผเขารบการอบรม

จากตารางท 4.4 และรปท 4.3 พบวาผเขารบการอบรมสวนใหญสามารถลดรายจายได

3,001-4,000 บาทตอเดอน จ านวน 50 คน (รอยละ 56.18) รองลงมาคอลดได 2,001-3,000 บาทตอ

เดอน จ านวน 15 คน (รอยละ 16.85 ), ลดได 5,001-6,000 บาทตอเดอน จ านวน 8 คน (รอยละ

8.99 ), ลดได 1,001-2,000 บาทตอเดอน จ านวน 6 คน (รอยละ 6.74 ), ลดได 4,001-5,000 บาทตอ

เดอน จ านวน 6 คน (รอยละ 6.74 ) และ ลดได 9,001-10,000 บาทตอเดอน จ านวน 2 คน (รอยละ

2.25 )

4.5 ผลการตดตามการประเมนดานคณภาพชวตผเขารบการอบรม

ตารางท 4.5 จ านวนคนและคารอยละของการประเมนดานคณภาพชวตผเขารบการอบรม

ดานคณภาพชวต จ านวน(คน)* รอยละ

สามารถระบเปนเงนจ านวน..........บาท/เดอน 2 2.25

ไมเปนตวเงน แตเปนการน าความรไปใชพฒนาอาชพ 85 95.5

ไมเปนตวเงน แตเปนเรองความจ าเปนของสงคมหรอสงแวดลอมสวนรวม 2 2.25

ไมเปนตวเงน แตสามารถประเมนในดาน.................... 0 0


รวม 89 100

1,001-2,000, 6.74%

2,001-3,000, 16.85%

3,001-4,000, 56.18%

4,001-5,000, 6.74%

5,001-6,000, 8.99%

6,001-7,000, 0% 7,001-8,000, 0% 8,001-9,000, 0% 9,001-10,000, 2.25%

36

จากตารางท 4.5 ผเขารบการอบรมสวนใหญทกรอกขอมล พบวามความคดเหนวาในดาน

คณภาพชวตไมสามารถประเมนเปนตวเงน แตเปนการน าความรไปใชพฒนาอาชพ และเปนเรองความ

จ าเปนของสงคมหรอสงแวดลอมสวนรวม

4.6 ผลการตดตามการน าความรไปใชวาน าไปใชเมอใด ทไหน และน าไปขยายผลตอดานใด

การตดตามประเมนผลหลงการถายทอดเทคโนโลยเรองการน าความรทไดจากการอบรมไปใช

เมอใด ทไหน และน าไปขยายผลตอดานใด มผลการประเมนดงตอไปน

ตารางท 4.6 จ านวนคนและคารอยละของการประเมนระยะเวลาในการน าความรไปใชประโยชน

การน าความรทไดรบไปใช จ านวน(คน) รอยละ

หลงการอบรมทนท 22 24.72

หลงการอบรมภายใน 1 เดอน 33 37.08



รวม 89 100

รปท 4.4 รอยละของจ านวนคนในการประเมนวาน าความรไปใชประโยชนเมอใด

จากตารางท 4.6 และรปท 4.4 ผเขารบการอบรมสวนใหญ จ านวน 33 คน (รอยละ 37.08) น า

ความรไปใชประโยชนหลงการอบรมภายใน 3 เดอน และน าความรไปใชประโยชนหลงการอบรมภายใน

1 เดอน รองลงมาคอ จ านวน 22 คน (รอยละ 24.72) น าความรไปใชประโยชนหลงการอบรมทนท

37

4.7 ผลการตดตามการน าความรทไดไปใชในทตางๆ

ตารางท 4.7 จ านวนคนและคารอยละของการน าความรทไดไปใชในทตางๆ

สถานททน าความรไปใชงาน จ านวน(คน) รอยละ

ใชในครอบครว 79 88.72

ใชในชมชน/กลม 3 3.37

ใชในทท างาน 4 4.49

ใชเมอมโอกาส 3 3.37

รวม 89 100

จากตารางท ผเขารบการอบรมทงหมด จ านวน 79 คน (รอยละ 88.72) น าความรไปใช

ประโยชนในครอบครว

4.8 ผลการตดตามการน าความรไปขยายผลตอในดานตางๆ

ตารางท 4.8 จ านวนคนและคารอยละของการน าความรไปขยายผลตอในดานตางๆ

การน าความรไปขยายผลตอ จ านวน(คน) รอยละ

ประยกตเปนองคความรใหม 84 94.39

เปนวทยากรถายทอดเทคโนโลย/เผยแพรตอ 1 1.12

ใหบรการ/ค าปรกษา 4 4.49

อนๆ 0 0

รวม 89 100

จากตารางท 4.8 ผเขารบการอบรมสวนใหญ จ านวน 84 คน (รอยละ 94.39) น าความรไป

ขยายผลตอโดยประยกตเปนองคความรใหม รองลงมาจ านวน 4 คน (รอยละ 4.49) น าความรไปขยาย

ผลตอโดยการใหบรการหรอค าปรกษากบผอน

38

4.9 การประเมนผลทงโครงการทางเศรษฐศาสตร (เทยบกบการลงทนโครงการ)

จากสตร

สตรค านวณผลตอบแทนโครงการ (เทา)

= รวมรายไดแตละคนหารดวยจ านวนคน(ทงโครงการ) X 12 เดอน

ตนทนโครงการตอคน

รายไดรวมทกคน เทากบ 1,038,500 บาท/เดอน

จ านวนคน 89 คน

รายไดรวมหารดวยจ านวนคน

ทงหมด

1,038,500/89 บาท

= 11,669 บาท

ตนทนการด าเนนโครงการทงหมด 218,200 บาท

ตนทนโครงการตอคน 218,200/89 บาท/คน

ตนทนโครงการตอคน เทากบ 2,452 บาท/คน

ผลตอบแทนโครงการเทากบ (11,669*12)/2,452 เทา

ผลตอบแทนโครงการเทากบ 5.7 เทา

39

4.10 สรปการตดตามผลภายหลงการอบรม

การอบรมเชงปฏบตการการถายทอดเทคโนโลยการเลยงปลาไหลนา จ านวน 2 ครง มผลการ

ตดตามประเมนผลภายหลงการอบรมสรปดง ตารางท 4.9

ตารางท 4.9 สรปจ านวนและมลคาทางเศรษฐกจ ตามการตดตามประเมนผลภายหลง

รายการ จ านวน หนวยนบ

จ านวนผรบการอบรมตามแผน 60 คน

จ านวนผรบการอบรมจรง 89 คน

จ านวนผรบการอบรมทตดตามผลได 89 คน

จ านวนผน าไปใชประโยชน 89 คน

มลคาทางเศรษฐกจจากรายไดทเพมขน 751,000 บาท

มลคาทางเศรษฐกจจากรายจายทลดลง 287,500 บาท

ผลตอบแทนโครงการ 5.7 เทา

จากตารางท 4.9 จ านวนผรบการอบรมตามแผนคอ 60 คน ซงทกคนสามารถมาอบรมจรงและ

ตดตามประเมนผลได และทงหมดสามารถน าไปใชประโยชนไดจรง มลคาทางเศรษฐกจจากรายไดท

เพมขน เทากบ 751,000 บาท รายจายทลดลง 287,500 บาท และผลตอบแทนโครงการเทากบ 5.7

เทา

40

บทท5

สรปผลการด าเนนโครงการตามขอเสนอโครงการ

โครงการถายทอดเทคโนโลยการลดตนทนการผลตดวยอาหารหมกผสมเสรจ (TMR) จากวสด

เหลอทงทางการเกษตร มระยะเวลาในการด าเนนโครงการ 12 เดอน บดนไดด าเนนการเสรจสนแลว

และไดสรปผลตามแบบประเมนโครงการไวในบทท 4 เรองการประเมนผลโครงการหลงอบรม และได

สรปผลการด าเนนโครงการตามขอเสนอโครงการดงตอไปน

5.1 ผลผลต/ผลลพธของโครงการตามขอเสนอโครงการ

ผลผลต/ผลลพธของโครงการ คาเปาหมาย (หนวย

นบ)

ขอมลทตองจดเกบ

1. จ านวนผรบการถายทอดเทคโนโลย (คน) 89 แบบใบสมคร

2. ผรบการถายทอดฯ มความพงพอใจ (รอย

ละ)

80 แบบประเมนผลฯ

3. ผรบการถายทอดฯ มการน าไปใชประโยชน

(รอยละ)

100 (89 คน) แบบตดตามฯ

4. จ านวนสถานประกอบการทน าผลงานวจยไป

ใชประโยชน ( แหง/ราย)

1* แบบฟอรมการน าไปใช


41

5.2 ผลผลต/ผลลพธของโครงการหลงเสรจสนการด าเนนโครงการ

ผลผลต/ผลลพธของโครงการ คาเปาหมาย

(หนวยนบ)

คาด าเนนงานจรง

(หนวยนบ)

ขอมลอางอง

1. จ านวนผรบการถายทอดเทคโนโลย (คน)

89

89

แบบใบสมคร

ใบลงทะเบยนเขา

รบการอบรม

2. ผรบการถายทอดฯ มความพงพอใจ (รอยละ)

89

98.2

แบบประเมนผลฯ

จ านวน 20 ชด

3. ผรบการถายทอดฯ มการน าไปใชประโยชน (รอย

ละ)

100 (89 คน) 100 แบบตดตามฯ

จ านวน 20 ชด

4. จ านวนสถานประกอบการทน าผลงานวจยไปใช

ประโยชน (แหง/ราย)

1 1 แบบฟอรมการ

น าไปใชประโยชน

5.3 ปญหาและอปสรรคในการด าเนนโครงการถายทอดเทคโนโลย

-

5.4 ขอเสนอแนะ

1. เกษตรกรยงมการซอกากเบยรจากแหลงอนมาใชในการเลยงโคนม ท าใหตนทนการผลตสง

ดงนนเกษตรกรจงอยากหาวธลดตนทนดานอาหารสตว

2. เกษตรกรมความสนใจในดานการปรบปรงสายพนธโคนมเพอใหไดลกทใหผลผลตน านมสง

และเหมาะสมกบการเลยงในประเทศไทย

42

ภาคผนวก

43

ภาพกจกรรมการถายทอด

ณ ฟารมโคนม ในเขตต าบลบานถ า อ าเภอดอกค าใต จงหวดพะเยา

45

เอกสารทเกยวของ

โครงการ การลดต้นทุนการผลิต...

Documents