တရ မ င ထ ပ ဒ - constitutional tribunal of ... · pdf fileတရ မမ မ င...
TRANSCRIPT
တရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ ( )
ပ ဒ မမ စ မ
၁။ × × × × × × × × × × × × × ၁
၂။ အဓ ပ ယ ဖ ပ မ ၁-၃
၃။ လ အ တ ရ မ ၃
၄။ င မ ၄
၅။ ပ ဒ အ န မ င သ ဆ င စ င ၄
၆။ င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ ၄
၇။ × × × × × × × × × × × × × ၄
၈။ × × × × × × × × × × × × × ၄
ပထ မပ င
တ ရ မမ မ င စ ပ လ သည ယဘ ယ ပ ဌ န မ
တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ င မ သ င
၉။ ပ တ ပင ထ င မရ လ င တ ရ မမ အ လ တ ရ မ
စစ ဆ စ ရင ရ င ၅
၁ဝ။ အမ ဆ င င င ၅
၁၁။ မ သ င ၅-၆
၁၂။ န ထပ အမ စ ဆ င ပ တ ပင င ၆
၁၃။ င င စ ရင မ မည သည အ အ ပ အ ပတ မ ဖ စ င ၆-၇
၁၄။ င င စ ရင မ င စပ လ ၍မ တ ယ င ၇
တ ရ စ ဆ ရ ဒသ
၁၅။ ၊ အမ စ ဆ ရ တ ရ ၇
၁၆။ အ င ဖစ ပစ ည တည ရ ရ ဒသတ င တရ စ ဆ ရ င ၇-၈
၁၇။ ပ သ တ ရ မ ၏စ ရင ပ င င ဒသအတ င ၌ တ ည ရ သည
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ သည အမ မ ၈
၁၈။ တ ရ မ ၏စ ရင ပ င င ဒသ အ သအ မသ သည အ
အမ စ ဆ ရန နရ ၈
၁၉။ လ ဖစ စ၊ ရ ပ င င သည ပစ ည ဖစ စ ထ နစ န
စသည အတ လ ရလ မ မ ၈-၉
၂ဝ။ အ အမ မ တ ရ ပ င နထ င ရ ဒသအတ င ၌ ဖစ စ၊
တ ရ စ ဆ ရန အ င ပ ပ ရ ဒသအတ င ဖစ စ စ ဆ ရ င ၉-၁ဝ
၂၁။ စ ရင ပ င င အ ဏ န င ၁ဝ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ ( )
ပ ဒ မမ စ မ
၂၂။ တ စ ထ ပ သ တ ရ မ တ င တ ရ စ ဆ င သည
အမ မ ပ င င အ ဏ ၁ဝ
၂၃။ မည သည တ ရ သ လ ထ ရ င ၁ဝ-၁၁
၂၄။ လ ပ င င င ပ သ မ င ဆ င ရ အ ထ ထ အ ဏ ၁၁
၂၅။ × × × × × × × × × × × × × ၁၁
တ ရ မမ မ စ ဆ င
၂၆။ တ ရ မမ မ စ ဆ င ၁၁
၂၇။ တ ရ ပ င တ အ ပ အပ ရန သမ န စ ၁၂
၂၈။ × × × × × × × × × × × × × ၁၂
၂၉။ င င သမ န စ မ အပ င ၁၂
၃ဝ။ ထ တ ဖ စသည အမ န င အလ တ အမ န မ မ တ င အ ဏ ၁၂
၃၁။ သ သမ ထ အပ ရန သမ န စ မ ၁၂
၃၂။ ပ င အတ ပစ ဒဏ ၁၂-၁၃
စ ရ င င ဒ ရ
၃၃။ စ ရင င ဒ ရ ၁၃
အတ
၃၄။ အတ ၁၃
တ ရ စရ တ မ
၃၅။ တ ရ စ ရ တ ၁၃-၁၄
၃၅- ။ မဟ တ မမ န သ သ မဟ တ အ င အယ ဖစ စ သ စ ဆ
သ မဟ တ ပ မ အတ လ စရ တ မ ၁၄
ဒ တ ယ ပ င
ဒ ရ အတ ည ပ င
ယဘ ယ ပဌ န မ
၃၆။ အမ န မ င သ ဆ င င ၁၅
၃၇။ ဒ ရ မ တ သည တ ရ အဓ ပ ယ ဖ ပ ၁၅
ဒ ရ မ အ တ ည ပ င သည တရ မ
၃၈။ ဒ ရ အတ ည ပ င သည တရ ၁၅
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ ( ဂ)
ပ ဒ မမ စ မ
၃၉။ ဒ ရ လ ပ င င ၁၅-၁၆
၄ဝ။ × × × × × × × × × × × × × ၁၆
၄၁။ ဇ ရ မ မ ပ ပတ အ င သ သ လ မ တ ပ ပ ရ င ၁၆
၄၂။ ဒ ရ လ ပ င ရရ သည တ ရ ၏အ ဏ ၁၆
၄၃။ အပ င င မသ ဆ င သည နယ မမ ရ တ ရ မ
မ တ သ ဒ ရ မ အတ ည ပ င ၁၆
၄၄။ × × × × × × × × × × × × × ၁၆
၄၄- ။ အ ပန အလ န ဆ င ရ ပ ရန စ စ ထ သ နယ မ ရ
တ ရ မ မ တ သ ဒ ရ မ အတ ည ပ င ၁၆-၁၇
၄၅။ × × × × × × × × × × × × × ၁၇
၄၆။ ပညတ မ န မ ၁၇
ဒ ရ အတ ည ပ သည တရ ဆ ဖတ ရမည ပ န မ
၄၇။ ဒ ရ အတ ည ပ သည တရ ဆ ဖတ ရမည ပ န မ ၁၇-၁၈
ဒ ရ အတ ည ပ ရန လစည မ သတ
၄၈။ အ အမ မ တ င ဒ ရ အတ ည ပ င ပ တ ပင င ၁၈-၁၉
လ ပ င လ ရသ မ င တရ ဝင ယ စ လ ယ မ
၄၉။ လ ပ င ရရ သ ၁၉
၅ဝ။ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ ၁၉
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င လ န ရ န လ ပ ထ လ ပ နည
၅၁။ ဒ ရ အတ ည ပ ရန တ ရ ၏ အ ဏ မ ၁၉-၂ဝ
၅၂။ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ ဒ ရ အတ ည ပ င ၂ဝ
၅၃။ ဘ ဘ ပ င ပစ ည င စပ လ ၍ ပ ဆပ ရန တ ဝန ၂ဝ
၅၄။ ပစ ည ဝ င သ မဟ တ ဝစ င ၂၁
ဖမ ဆ င င ပ င ထ င
၅၅။ ဖမ ဆ င င ပ င ထ င ၂၁-၂၂
၅၆။ × × × × × × × × × × × × × ၂၂
၅၇။ စ စရ တ ၂၂
၅၈။ ပ င ထ င င လ တ င ၂၂-၂၃
၅၉။ မ န မ င င လ တ င ၂၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဃ)
ပ ဒ မမ စ မ
ပစ ည ဝရမ ပ င
၆ဝ။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ ရ င င သည ပစ ည မ ၂၃-၂၅
၆၁။ လ ယ ယ ထ ပစ ည တ စ စ တ တ စ ဒသ င လ တ င ပ င ၂၅-၂၆
၆၂။ နအ မ ရ ပစ ည သ မ ယ င ၂၆
၆၃။ တ ရ မ ၏ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ သည ပစ ည ၂၆
၆၄။ ဝရမ ပ ပ န ပစ ည တ ရ ပင ပတ င အ င င
အလ အ ပ င ပ င မ ပ ပယ ရ င ၂၆-၂၇
ရ င င
၆၅။ ဝယ သ ၏ဆ င ရ ဆ င င ၂၇
၆၆။ တ ရ လ အတ ဝယ သ ည ဟ သ အ င င ဝယ ယ သ အ ပ
တ ရ မမ မစ ဆ င င ၂၇
၆၇။ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ မ အတ ည ပ ရ တ င မ ရ င မ င သ ဆ င သ ည
နည ပ ဒမ ပ လ ပ ရန င င တ သမ တ ၏အ ဏ ၂၇-၂၈
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အ ပ မ တ သည ဒ ရ မ
အတ ည ပ ရန လ တ အရ ရ သ အ ဏ လ အ ပ င
၆၈။ အ သ ဒ ရ မ အ တ ည ပ ရန လ တ အရ ရ သ
လ ပ င င ဆ င ရ နည ပ ဒ မ ပဌ န င အ ဏ ၂၈
၆၉။ တ တ ယဇယ ပ ပဌ န မ င သ ဆ င စ င ၂၈
၇ဝ။ လ ပ ထ လ ပ နည ဆ င ရ နည ပ ဒမ ၂၈-၂၉
တ ရ မ မ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ ပ တ ပင င ၂၉
၇၁။ လ တ အရ ရ သည တ ရ စ ရင ရ လ ပ ငန ဆ င ရ
သည ဟ မ တ ယ ရ င ၂၉
၇၂။ မ လ လ တင ရ င င ရပ ဆ င ထ ရန တရ
လ တ အရ ရ အ အ င အ ဏ အပ င င င စ ၂၉
ရ င ရ င မ ဝ ပ င
၇၃။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ င ရ တ င ရရ သည င တ ရ င မ အ
အ ဝ ပ ရ င ၃ဝ
ဒ ရ အတ ည ပ င င
၇၄။ ဒ ရ အတ ည ပ င င ၃ဝ-၃၁
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (င)
ပ ဒ မမ စ မ
တ တ ယပ င
ဆ စပ သ တ ရ မမ မ
မရ င န စ မ
၇၅။ မရ င န စ မ ထ တ ပ ရန တ ရ ၏အ ဏ ၃၁
၇၆။ × × × × × × × × × × × × × ၃၁
၇၇။ မတ ရပ စ ၃၁
၇၈။ တ ရ မ ထ တ သည မရ င န စ မ ၃၁
စတ တ ပ င
အထ စ မ အတ စ ဆ သ အမ မ
အ စ ရ ဖစ စ၊ အ စ ရ အ ပ ဖစ စ ရ ထ အ လ
ပည သ ဝန ထမ မ ဖစ စ၊ ပည သ ဝန ထ မ မ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သ အမ မ ၇၉။ အစ ရ ဖ စ စ၊ အစ ရအ ပ ဖစ စ စ ဆ သ အမ မ ၃၂
၈၀။ အ င စ ၃၂
၈၁။ ဖမ ဆ င င လ ယ တ င လ ရ င မ င လ တ င ပ င ၃၂
၈၂။ ဒ ရ အတ ည ပ င ၃၃
င င သ မ စ ဆ သ တ ရ မမ မ ၊
င င အ ပ ပ သ င တ င ရင သ အ ပ ပ သ တ ဖ စ စ၊
၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ တ ရ မမ မ
၈၃။ မည သည အ င င သ မ တ ရ စ ဆ င င ၃၃
၈၄။ မည သည အ င င တ င ပည တ တ ရ စ ဆ င င ၃၃
၈၅။ အ အ တ အတ တ ရ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန
အစ ရ အထ န အပ င ရသ မ ၃၄
၈၆။ အ အ မ ၊ သ အမတ မ င သ တမန မ အ ပ
စ ဆ သည တ ရ မမ မ ၃၄-၃၅
၈၇။ × × × × × × × × × × × × × ၃၅
လ စ ဆ သ အ မ
၈၈။ မည သည အ လ အ ဖစ အမ စ ဆ င င ၃၅
ပ မ ပ င
အ ည တ စ ရင ဆ ဖတ င
၈၉။ × × × × × × × × × × × × × ၃၅
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (စ)
ပ ဒ မမ စ မ
အထ အ မ
၉ဝ။ တ ရ ၏ ထ င မင ရယ ရန အမ တင သ င ပ င င ၃၅
အ မ ပည သ ဆ င ရ စ မ င
စပ လ သည တ ရ မမ မ
၉၁။ အမ ပည သ အ င ယ မ မ ၃၆
၉၂။ အမ ဆ င ရ သ လ ဖစ အဖ အစည မ ၃၆-၃၇
၉၃။ ရ န ပ ၏အ င အ ဏ မ လ တ အရ ရ
အစရ သည တ င သ င ၃၇
ဆ ဌမပ င
န ဆ တ မ င မ
၉၄။ န ဆ တ မ င မ ၃၇
၉၅။ အ င မလ လ ဘ ဖမ ဆ စ င ၊ ဝရမ ပ စ င သ မဟ တ
တ ဝရမ လ ထ ရယ င အတ ပ ရန လ ၃၇-၃၈
သတ မပ င
အ ယ င မ
မ လဒ ရ မ အ ယ ဝင င
၉၆။ မ လဒ ရ မ အယ ဝ င င ၃၈
၉၇။ ပဏ မဒ ရ အယ မ ဘ အ ပ သတ ဒ ရ အယ င ၃၈
၉၈။ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သည တ ရ သ မ
န သည အယ တ င မ တ သ ဆ ဖတ ၃၈-၃၉
၉၉။ အမ ၏အရည သ ဖ စ စ၊ စ ရင ပ င င အ ဏ ဖစ စ
မထ စ သ မ ယ င မ သ မဟ တ နည လမ မ မ င
ဒ ရ မ ပ င လ ရ င သ မဟ တ မပယ ဖ ရ င ၃၉
အ ယ ဒ ရ အ ယ ဝင င
၁ဝဝ။ ဒ တ ယအယ မ ၃၉-၄ဝ
၁ဝ၁။ အ အ င ပ မ အရ ဒ တ ယအယ ဝင င မရ င ၄ဝ
၁ဝ၂။ အ အမ မ တ င ဒ တ ယအယ ဝင င မရ င ၄ဝ
၁ဝ၃။ အ င င ရ ငင မ ဆ ဖတ ရန တရ လ တ တ ၏အ ဏ ၄ဝ
အ မ န မ အ ယ ဝ င င
၁ဝ၄။ အယ င သ အမ န မ ၄ဝ-၄၁
၁ဝ၅။ အ အမ န မ ၄၁
၁ဝ၆။ အယ မ မည သည တ ရ န ရ င ၄၁
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဆ)
ပ ဒ မမ စ မ
အ ယ မ င စ ပ လ သည ယဘ ယ ပ ဌ န မ
၁ဝ၇။ အယ ၏လ ပ ပ င င မ ၄၁
၁ဝ၈။ အယ ဒ ရ င အမ န မ အယ ရ တ င လ န ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၄၁-၄၂
တ ရ လ တ တ ပ သ အ ယ ဝင င
၁ဝ၉။ မည သည အ တ ရ လ တ တ ပ ၌ အယ ဝင င င ၄၂
၁၁ဝ။ အမ တန ဖ ၄၂
၁၁၁။ အ သ အယ မ မ ပ တ ပင င ၄၂-၄၃
၁၁၂။ င မ ၄၃
အ ဌမပ င
လ အ ပ မ ၊ ပန လည သ သပ မ င ပင ဆ င မ
၁၁၃။ တ ရ လ တ တ သ လ အပ မ တင င ၄၃
၁၁၄။ ပန လည သ သပ မ ၄၃
၁၁၅။ ပင ဆင မ ၄၃-၄၄
နဝမပ င
တ ရ လ တ တ င သ ဆ င သ အထ ပဌ န မ
၁၁၆။ × × × × × × × × × × × × × ၄၄
၁၁၇။ ပ ဒ တ ရ လ တ တ င သ ဆ င စ င ၄၄
၁၁၈။ တ ရ စရ တ မ သ စ မတ ရ သ မ ဒ ရ
အတ ည ပ င ၄၄
၁၁၉။ အ င မရသ မ သည တရ လ တ တ တ င လ ထ ပ ဆ မ မ ပ ရ င ၄၄-၄၅
၁၂ဝ။ တ ရ မ မ လစ ရင ပ င င င သ သ တ ရ လ တ တ င
မသ ဆ င သည ပဌ န မ ၄၅
ဒသမ ပ င
နည ပ ဒမ
၁၂၁။ ပထ မဇယ ပ နည ပ ဒမ ၏အ သ ရ မ ၄၅
၁၂၂။ တ ရ လ တ တ ၏ နည ပ ဒ ပ ပ င င ၄၅
၁၂၃။ နည ပ ဒ မတ ဖ စည င ၄၅-၄၆
၁၂၄။ မတ တ ရ လ တ တ သ အစ ရင ရ င ၄၆
၁၂၅။ × × × × × × × × × × × × × ၄၆
၁၂၆။ နည ပ ဒမ မ သ ဘ တ ရရန လ အပ င ၄၆
၁၂၇။ နည ပ ဒမ ထ တ ပန ည င ၄၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဇ)
ပ ဒ မမ စ မ
၁၂၈။ နည ပ ဒမ တ င ပဌ န င သည အ င အရ မ ၄၆-၄၈
၁၂၉။ တ ရ လ တ တ မ မ ၏တရ မ မ လမ မ တ င လ န ရမည
လ ပ ထ လ ပ နည င စပ လ ၍ နည ပ ဒမ ပ ပ င င ၄၈
၁၃ဝ။ × × × × × × × × × × × × × ၄၈
၁၃၁။ နည ပ ဒမ ထ တ ပန ည င ၄၈
ဒ သမပ င
အ ထ ထ
၁၃၂။ အ မ န မမ ယ တ င လ ရ ရ င မ င လ တ င ပ င ၄၈
၁၃၃။ အ သ မ င လ တ င ပ င ၄၈-၄၉
၁၃၄။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ တ စ ပ အ စ တ င ဖမ ဆ င ၄၉
၁၃၅။ တ ရ မအမ န ဆင စ အရ ဖမ ဆ င မ င လ တ င ၄၉
၁၃၅- ။ ပ ဒ ပ အဖ ဝင မ တ ရ မအမ န ဆင စ အရ
ဖမ ဆ င င အ ထ င တ မ င လ တ င ပ င ၄၉-၅ဝ
၁၃၆။ ဖမ ဆ ရမည သ သ မဟ တ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သည
င ပင ပတ င ရ သ အ ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၅ဝ-၅၁
၁၃၇။ လ အ တ ရ မ တ င သ စ ရမည ဘ သ စ ၅၁
၁၃၈။ × × × × × × × × × × × × × ၅၁
၁၃၉။ မ န ထ ဆ ရ တ င မ သစ တ င သ ၅၁
၁၄၀။ သ ဘ ဆယ တင င အစ ရ သ စ မ င သ ဆ င သည
အမ မ တ င အဆ ဆ လ မ ၅၁
၁၄၁။ အ ထ ထ မ မ ၅၂
၁၄၂။ အမ န မ င အ င စ မ စ ဖင ရ သ ရ င ၅၂
၁၄၃။ စ ပ ၅၂
၁၄၄။ ပ န မ န မ ပန ထ ရန လ ထ င ၅၂
၁၄၅။ အ မ သ အ ၎င တ ဝန ရ သည အတ င ဆ င ရ စ င ၅၂-၅၃
၁၄၆။ ယ စ လ ယ သ မဟ တ ယ စ လ ယ အ ပ
စ ဆ သ အမ မ ၅၃
၁၄၇။ မစ မ ဆ င င သ တ ပ သ သ ဘ တ င ပ သ မဟ တ
သ ဘ တ ည ၅၃
၁၄၈။ အ န လ တ မ င ပ င ၅၃
၁၄၉။ လ န သ န ဖည စ ပ ဆ င င င ၅၃
၁၅၀။ လ ပ ငန လ ပ င င ၅၄
၁၅၁။ တ ရ ၏မ လ ဘ တ အ ဏ မ င စပ လ သည င ၅၄
၁၅၂။ စ ရင မ ၊ ဒ ရ မ သ မဟ တ အမ န မ ပင ဆင င ၅၄
၁၅၃။ ပင ဆင ရန ယဘ ယ လ ပ ပ င င ၅၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (စ )
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န မ င နည ပ ဒမ
(ပထ မဇ ယ )
အ မ န ၁
တ ရ မမ တ င ပ ဝင သ အ မ သည မ
နည ပ ဒမ စ မ
၁။ မည သ တ တ ရ လ မ အ ဖစ ပ တ င င ၅၄
၂။ သ စစ ဆ စရန တ ရ အမ န မ တ ပ င င ၅၅
၃။ မည သ တ တ ရ ပ င မ အ ဖစ ပ တ င င ၅၅
၄။ ပ တ အမ သည တစ သ မဟ တ အမ အတ ဖစ စ၊ ယင တ အ ပ
ဖစ စ တ ရ စ ရင မ တ င င ၅၅
၅။ တ ရ ပ င သည တ င ဆ သည သ သ င အ လ တ င အ
သ ဆ င င ရ ရန မလ င ၅၅
၆။ ပဋ ည တစ ရပ တည အရ တ ဝန ရ သ အမ သည တ ပ တ င ၅၅
၇။ မည သ ထ မ ရယ ပ င င တ င ဆ ရမည တ ရ လ သ သယရ သည စ ၅၅
၈။ အ စ င တ စ ရပ တည တ င သ ဆ င သ အ လ အတ တ စ
တ စ ယ တ ရ စ ဆ င င သ မဟ တ ပ င င ၅၆
၉။ အမ သည မ မ ယ င ပ တ င င ပ တ သင သ အမ သည မ မပ တ င ၅၆
၁၀။ တ ရ လ အမ န မဟ တ သ ၏ အမည ဖင စ ဆ သည တ ရ မမ ၅၆
- တရ အမ သည မ ထ တ ပယ င င ၊ သ မဟ တ
ဖည သ င င င ၅၆-၅၇
- တ ရ ပ င ဖည သ င ရ တ င ဆ လ ပင ဆင ရန လ အပ င ၅၇
၁၁။ တ ရ မမ တ င ဆ င ရ င ၅၇
၁၂။ တ ရ လ မ သ မဟ တ တ ရ ပ င မ အန တ စ န တရ လ မ
သ မဟ တ တ ရ ပ င မ အတ သ ရ င ၅၇
၁၃။ မပ တ င သ မဟ တ မ ယ င ပ တ င င စပ လ ၍ န မ ၅၇
အ မ န ၂
တ ရ မမ ဖ စည တ ည ဆ ပ
၁။ တ ရ မမ ဖ စည တ ည ဆ ပ ၅၈
၂။ တ ရ မမ တ င တ င ဆ ပ င င ရ သမ ထ ည သ င ပ ဝင စရ င ၅၈
- တ င ဆ ပ င င အ အ ဝ စ န လ တ င ၅၈
- သ သ င အမ အန မ တ စ င စပ လ ၍ တ ရ စ ဆ ရန န လ ပ င ၅၈
၃။ တ ရ စ ဆ ရန အ င မ ပ တ င ၅၉
၄။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရလ မ အ သ တ င ဆ
မ င သ ပ တ ရ င ၅၉
၅။ သတ မ စ အတ ည ပ သ ၊ အ မ ထ န ၊ အ မ စ အ မ တ ဖစ စ
၎င တ အ ပ ဖစ စ တ င ဆ မ ၅၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ည)
နည ပ ဒမ စ မ
၆။ သ စစ ဆ စ ရင မ ပ ရန တ ရ အမ န မ တ ပ င င ၆ဝ
၇။ မ ယ င ပ တ င င စပ လ ၍ န မ ၆ဝ
အ မ န ၃
အ င ရ ယ စ လ ယ မ င
ရ နမ
၁။ ယ တ င ဖစ စ၊ အ င ရ ယ စ လ ယ ဖင ဖစ စ၊ ရ န ဖင ဖစ စ
လ ရ င မ ၆ဝ
၂။ အ င ရ ယ စ လ ယ မ ၆ဝ
၃။ အ င ရ ယ စ လ ယ ထ အမ န ဆင စ အပ င ၆၁
၄။ ရ န န အပ င ၆၁-၆၂
၅။ ရ နထ အမ န ဆင စ အပ င ၆၂
၆။ အမ န ဆင စ မ လ ရန ယ စ လ ယ န စ
ရ သ ပ တ ရ တ င တ င သ င ရ င ၆၂
အ မ န ၄
တ ရ မမ မ စ ဆ င
၁။ ဆ လ ဖင တ ရ မမ စ တ င ရ င ၆၂
၂။ တ ရ မမ မ တ ပ တင စ အ ပ ၆၂
အ မ န ၅
သမ န စ ထ တ ဆင င င အပ င
၁။ သမ န စ ၆၃
၂။ သမ န စ င ပ တ ရ သ မ တ သ မဟ တ ဖ ပ ၆၃
၃။ တ ရ ပ င သ မဟ တ တ ရ လ ယ တ င လ ရ စရန တ ရ
အမ န င င ၆၃
၄။ သတ မ တ သ နယ မ ဒသအတ င နထ င သ မဟ တ လ င မည သည
အမ သည မ ယ တ င လ ရ ရန အမ န မထ တ ဆင ရ င ၆၃-၆၄
၅။ သမ န စ မ ငင ထ တ ရန သ လည င ၊ အ ပ သတ စ ရင ဆ ဖ တ ရန
သ လည င ဖစ ရ င ၆၄
၆။ တ ရ ပ င လ ရ ရန သတ မ တ င ၆၄
၇။ အ အ ထ ပ သည စ ပ စ တ မ မ တင ပရန တ ရ ပ င
ဆင ဆ သည သမ န စ ၆၄
၈။ အမ အ ပ သတ ဆ ဖ တ ရန သမ န စ ထ တ ဆင သည အ တ င တ ရ ပ င
၎င ၏ သ သမ တင ပရန န ရ င ၆၄
၉။ အပ ရန အတ သမ န စ ပ အပ င သ မဟ တ ပ ပ င ၆၄
၁၀။ သမ န စ အပ နည ၆၅
၁၁။ တ ရ ပ င မ အ ပ သမ န စ အပ င ၆၅
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဋ)
နည ပ ဒမ စ မ
၁၂။ သမ န စ တ ရ ပ င ယ တ င ထ အပ င လ င ထ သ အပ ရန သ မဟ တ
၎င ၏ ယ စ လ ယ ထ အပ ရန ဖစ င ၆၅
၁၃။ တ ရ ပ င ၏လ ပ ငန ဆ င ရ သည ယ စ လ ယ ထ သမ န စ အပ င ၆၅
၁၄။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ သည တ ရ မမ မ တ င ပစ ည
တ ဝန ယ ထ န သ မ သည ယ စ လ ယ ထ သမ န စ အပ င ၆၅
၁၅။ တ ရ ပ င ၏မ သ စ ဝင ဖစ သည အရ ယ ရ သ ထ မည သည အ သမ န စ
အပ င င ၆၅
၁၆။ သမ န စ အပ င ရသ ရရ င လ မ တ ရ ထ ရ င ၆၆
၁၇။ တ ရ ပ င သည သမ န စ အပ င လ ရန ငင ဆန လ င သ မဟ တ
တ ရ ပ င မ တ ရ လ င ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၆၆
၁၈။ သမ န စ အပ သည အ န င အပ ပ အပ နည ရ သ င ၆၆
၁၉။ သမ န စ အပ သည ဝန ထမ စစ မ င ၆၆-၆၇
၂ဝ။ သမ န စ အ နည အပ င ၆၇
၂ဝ- ။ သမ န စ အပ ရန လ ပ စ တ ရ သ တ င သ င င ၆၇-၆၈
၂၁။ တ ရ ပ င သည အ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အတ င နထ င လ
ရ သည အ သမ န စ အပ င ၆၈
၂၁- ။ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င အပ ရန ဖစ သ သမ န စ ဘ သ ပန င ၆၈
၂၂။ ရန န မ ပင ပမ ထ တ ဆင သ သမ န စ မ ရန န မ အတ င တ င
အပ င ၆၉
၂၃။ သမ န စ ပ ပ င ရ သ တ ရ ၏တ ဝန ၆၉
၂၃- ။ သမ န စ လ လင မ င န ပသ မ ၏ မ န လ ၆၉-၇ဝ
၂၄။ အ ထ င အတ င ရ တ ရ ပ င ထ သမ န စ အပ င ၇ဝ
၂၅။ တ ရ ပ င သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င နထ င ၍ သမ န စ
လ ရန ယ စ လ ယ မရ သ အ သမ န စ အပ င ၇ဝ
၂၅- ။ အ ယ င င သ မဟ တ ပ စ တ န င င တ င နထ င သ တ ရ ပ င ထ
မ တ ပ တင စ ဖင သမ န စ အပ င ၇ဝ
၂၆။ င င ရ ယ စ လ ယ သ မဟ တ တ ရ မ တစ ဆင င င နယ မတ င
သမ န စ အပ င ၇ဝ-၇၁
၂၇။ နယ ဘ ပည သ ဝန ထ မ ထ ဖစ စ၊ ရထ ဌ နဝန ထမ ထ ဖစ စ၊ ဒသ ရ
အ ဏ ပ င ဝန ထမ ထ ဖစ စ သမ န စ အပ င ၇၁
၂၈။ တ ပ မ တ သ မ ထ သမ န စ အပ င ၇၁
၂၉။ အပ ရန အတ သမ န စ လ ရ ပ အပ င သ မဟ တ ပ ပ င
ရသ ၏တ ဝန ၇၁
၃ဝ။ သမ န စ ပ စ ဖင အစ ထ င ၇၁-၇၂
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဌ)
နည ပ ဒမ စ မ
အ မ န ၆
အ ဆ အ မ
၁။ အဆ အ ၇၂
၂။ အဆ အ တ င အ ရ ပ သ အ င အ မ ဖ ပ၍
သ သ မ ဖ ပရန မလ င ၇၂
၃။ အဆ အ ပ စ မ ၇၂
၄။ လ အပ လ င အ အလ မ ဖ ပရ င ၇၂
၅။ ပ မ င မ န သ ဖ ပ သ မဟ တ အ အ လ မ ၇၂-၇၃
၆။ စ လ န ဆ င ရ ရ မည စည မ ၇၃
၇။ သ ဖည င ၇၃
၈။ ပဋ ည ငင ယ င ၇၃
၉။ စ ပ စ တ မ ၏အ သ ရ မ ဖ ပရ င ၇၃
၁ဝ။ မသမ စ တ ရ င ၊ သ ရ င စသည မ ၇၃
၁၁။ အ င င ၇၄
၁၂။ သ ဘ သ ရ စ င ဖင ပ သည ပဋ ည သ မဟ တ ဆ ဆ မ ၇၄
၁၃။ ပ ဒအရ မ တ ယ င မ ၇၄
၁၄။ အဆ အ တ င လ မ တ ရ ထ ရ င ၇၄
၁၅။ အဆ အ မ မ န န င ဝန င ၇၄-၇၅
၁၆။ အဆ အ မ မ ထ တ ပယ င ၇၅
၁၇။ အဆ အ မ ပင ဆင င ၇၅
၁၈။ အမ န မ တ ပ န ပင ဆင ရန ပ င မ ၇၅
အ မ န ၇
ဆ လ
၁။ ဆ လ တ င ပ ရ ရမည အ မ ၇၅-၇၆
၂။ င ရလ မ မ ၇၆
၃။ အမ တ င အ င ဖစ အ င အရ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ င ၇၆
၄။ တ ရ လ ယ စ ပ ၍ စ ဆ င ၇၆
၅။ တ ရ ပ င ၏ အ သ ဆ င င င တ ဝန ဖ ပရ င ၇၆
၆။ လ စည မ သတ ပ ဒမ င လ တ င ပ ရန အ င ပ မ ၇၆
၇။ သ သ င အတ အလ င ဖ ပရ င ၇၇
၈။ သ အ င ပ မ အ ပ အ ပ သည သ သ င ၇၇
၉။ ဆ လ လ သည အ လ န ရ မည င ထ မ ၇၇
၁၀။ ဆ လ ပန ပ င ၇၇
၁၁။ ဆ လ ပယ င ၇၈
၁၂။ ဆ လ ပယ သည အ လ န ရမည င ထ ၇၈
၁၃။ ဆ လ ပယ င င ဆ လ အသစ တ င သ င င ပ တ ပင မ မရ င ၇၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဍ)
နည ပ ဒမ စ မ
ဆ လ တ င အ အ ထ ပ သည စ ပ စ တ မ မ
၁၄။ တ ရ လ အမ ပ ၍ တ ရ စ ဆ သည စ ပ စ တ မ မ တ င ပ င ၇၈
- အ စ ရ စ တ မ မ စ ရင ၇၈-၇၉
၁၅။ စ ရ စ တ မ မ မ တရ လ လ ရ မဟ တ လ င သ မဟ တ စ မ န ပ င င
မရ လ င ဖ ပရန အ ၇၈-၇၉
၁၆။ ပ ဆ သ သည လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ အ ပ အမ ပ ၍
တ ရ စ ဆ သည အမ မ ၇၉
၁၇။ ဆ င သ စ ရင စ အ ပ တ င ပ င ၇၉
- မ လ ရ သ င မ တ သ ပ ပန ပ ရ င
၁၈။ ဆ လ တ င သ င စ မတ င ပ သ စ ပ စ တ မ သ သ မဝင င ၇၉
အ မ န ၈
လ င မ င
၁။ လ ၈ဝ
၂။ အ င င ရ သစ မ အထ တ င ပရ င ၈ဝ
၃။ ငင ယ မ တ ရ င ၈ဝ
၄။ ဝ လ ည င ပတ ငင ယ င ၈ဝ
၅။ တ တ ငင ယ င ၈ဝ-၈၁
၆။ မ ရန အ အလ မ လ တ င ဖ ပရ င ၈၁-၈၂
- မ င ၏ အ သ ရ မ
၇။ သ အ င ပ မ အ ပ သည ပ သ မဟ တ မ ၈၂
၈။ ပရန အ င ပ အသစ ၈၂
၉။ န ထပ အဆ အ မ ၈၂
၁ဝ။ တ ရ ဆင ဆ သ လ အမ သည တ င သ င ရန ပ
သည အ လ န ရမည င ထ ၈၃
အ မ န ၉
အ မ သည မ လ ရ င င မလ ရ င ၏
အ ဆ မ
၁။ တ ရ ပ င လ ရ ဖဆ ရန သမ န စ တ င သတ မ တ ပ ရ သည ရ ၌
အမ သည မ လ ရ ရ င ၈၃
၂။ တ ရ လ စရ တ ပ ရန ပ င င သမ န စ မ အပ သည အ
တ ရ မမ ပလ ပ ရ င ၈၃
၃။ မည သည အမ သည မ မလ ရ လ င တ ရ မမ ပလ ပ ရ င ၈၃
၄။ တ ရ လ အမ သစ တ စ ဖန စ ဆ င င သ မဟ တ တ ရ
တ ရ မမ ပန လည လ င င ၈၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၅။ သမ န စ အတည မ ဖစ ဘ ပန သ င ပ န သမ န စ အသစ ထ တ ပ ရ
အတ တ ရ လ လ ထ ရန (၃)လ တ င အ င ပ သည အ
တ ရ မမ ပလ ပ င ၈၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဎ)
နည ပ ဒမ စ မ
၆။ တ ရ လ သ လ ရ သည အ လ န ရမည င ထ ၈၄
- သမ န စ နည လမ တ အပ ပ ဖစ င ၈၄
- သမ န စ နည လမ တ မ အပ င င ၈၄
- သမ န စ အပ သ လည အ န မ မ အပ င ၈၄
၇။ အမ န စစ ဆ ရန ရ ဆ င သည ရ တ င တ ရ ပ င လ ရ ၍
ယ င ရ န မလ ရ ရ င အတ င သ အ င
တ င ပသည အ လ န ရမည င ထ ၈၅
၈။ တ ရ ပ င သ လ ရ သည အ လ န ရမည င ထ ၈၅
၉။ လ ရ ရန ပ င င တ ရ လ အ ပ မ တ သ
ဒ ရ သည အမ သစ စ ဆ မ ပ တ ပင င ၈၅
၁ဝ။ တ ရ လ မ အန တ စ သ မဟ တ အမ မလ ရ သည အ
လ န ရမည င ထ ၈၅
၁၁။ တ ရ ပ င မ အန တ စ သ မဟ တ အမ မလ ရ သည အ
လ န ရမည င ထ ၈၆
၁၂။ ယ တ င လ ရ ရန အမ န မ တ င ရ သ အမ သည လ လ သ
အ င မ ပဘ လ ရ ရ ရန ပ င ၏ အ ဆ ၈၆
တ စ ဖ သတ မ တ ထ သ ဒ ရ မ သ မ ဟ တ
အ မ န မ ပ ယ ဖ င
၁။ အဆ အ မ တ င ပ ရ သ ည အဆ ပ မ ဝန ၊ မ သ မဟ တ
ငင ယ မ ယ သ ရ အ င စ စစ င ၈၇
၂။ အမ သည ဖစ စ အမ သ ည င လ ပ လ သ ဖစ စ တ တ စစ မ င ၈၇
၃။ စစ မ ၏လ ရင အ ရ မ တ ထ ရ င ၈၇
၄။ ရ န ဖဆ ရန ငင ဆန င င ဖစ စ၊ မ ဖဆ င င င ဖစ စ
ဖစ ပ သည အ ဆ ၈၇
အ မ န ၁၁
ထ တ ဖ စ င င ည စစ ဆ င
၁။ မ မန မ ဖ င ထ တ ဖ စ င ၈၈
၂။ သ မ မန မ တ ရ သ တ င သ င ရ င ၈၈
၃။ မ မန မ အတ စရ တ ၈၈
၄။ မ မန ပ စ မ ၈၈
၅။ ပ ရ ရ င မ ၈၉
၆။ ဖဆ ရ တ င မ မန မ န င ၈၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၇။ မ မန မ ပယ ဖ င င ထ တ ပယ င ၈၉
၈။ ဖဆ အ ဖစ မ န လ တ င သ င င ၈၉
၉။ ဖဆ ရ တ င တ င သ င သ မ န လ ပ စ ၈၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဏ)
နည ပ ဒမ စ မ
၁ဝ။ မ န ရ င ၈၉
၁၁။ ဖဆ ရန သ မဟ တ ထ ပ မ ဖဆ ရန အမ န ၈၉-၉ဝ
၁၂။ စ ပ စ တ မ မ ထ တ ဖ စရန လ ထ င ၉ဝ
၁၃။ စ ပ စ တ မ မ င သ ဆ င သည မ န လ ၉ဝ
၁၄။ စ ပ စ တ မ မ တ င ပ င ၉ဝ
၁၅။ အဆ အ သ မဟ တ မ န လ တ င ရည န ထ သ
စ ပ စ တ မ မ ည စစ ဆ င ၉ဝ-၉၁
၁၆။ တ င ပရန အ င စ ၉၁
၁၇။ အ င စ ပ ပ ပ န ည စစ ဆ ရန အ န လ ၉၁
၁၈။ ည စစ ဆ စရန အမ န ၉၁-၉၂
၁၉။ မ န င စစ ဆ ထ သည မ တ မ ၉၂
၂၀။ အ န မ မ ထ တ ဖ စ င ၉၂-၉၃
၂၁။ ထ တ ဖ စရန မ တ သည အမ န မလ န င ၉၃
၂၂။ မ မန အရ ဖဆ သည မ အမ စစ ဆ စ ရင ရ တ င အသ ပ င ၉၃
၂၃။ အမ န သည အရ ယ မ ရ သ သ မ င သ ဆ င င ၉၃
အ မ န ၁၂
ဝန င မ
၁။ အမ တ င ဝန င အ င စ ၉၄
၂။ စ ပ စ တ မ မ ဝန စရန အ င စ ၉၄
၃။ အ င စ ပ စ ၉၄
၄။ အ င င ရ မ ဝန ရန အ င စ ၉၄-၉၅
၅။ ဝန ပ စ ၉၅
၆။ ဝန မ အရ မ တ သည စ ရင ၉၅
၇။ ထ မ လ မ တ မ န န င ဝန သည မ န လ ၉၅
၈။ စ ပ စ တ မ မ တ င ပရန ပ ပ သ အ င စ ၉၅
၉။ စရ တ ၉၅
အ မ န ၁၃
စ ပ စ တ မ မ တ င ပ စ င ၊ သ မ ယ င င
ပန ပ င
၁။ အမ ပထ မအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ စ သ သ တ င ပရ င ၉၆
၂။ စ ပ စ တ မ မ မတ င ပ င ၏အ သ ရ မ ၉၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၃။ အမ င မစပ ဆ င သ သ မဟ တ သ သ မဝင သ စ ပ စ တ မ မ
ပယ င ၉၆
၄။ သ သ အ ဖစ လ သည စ တမ အမ တ အသ ပ တ င ရ မ တ ရန အ မ ၉၆-၉၇
၅။ စ အ ပ မ ၊ စ ရင မ င မ တ တ မ မ တ င ပ ရ သ ည လ ထ သ
ရ သ င မ ၏ မ တ မ အ ပ တ င ရ မ တ မ ၉၇-၉၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (တ)
နည ပ ဒမ စ မ
၆။ သ သ မဝင ဟ ၍ ပယ ထ သ စ တမ အမ တ အသ မ တ င ရ မ တ မ ၉၈
၇။ လ သည စ တ မ အမ တ အသ မ မ တ သ င င ပယ သည စ တ မ
အမ တ အသ မ ပန ပ င ၉၈
၈။ စ ပ စ တ မ တ စ သ မ ယ ရန တ ရ အမ န မ တ င င ၉၈
၉။ သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ တ မ အမ တ အသ မ ပန ပ င ၉၈-၉၉
၁ဝ။ တ ရ မ မ င အ တရ မ ရ အမ တ မ မ စ ရ စ တ မ မ
တ င င င ၉၉
၁ဝ- ။ အမ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ဆ သ သမ သ သ စ ရ စ တ မ မ
အမ တ ၌ မတ ရ ၁ဝဝ
၁ဝ- ။ စ ရင မ တ ပ သ အ သ သ စ ရ စ တ မ မ ထ တ ယ င ၁ဝဝ
၁၁။ စ ပ စ တ မ မ င စပ လ သည ပဌ န မ ဝတ ပစ ည မ င လ ည
သ ဆ င စ င ၁ဝဝ
အ မ န ၁၄
ငင မ ၊ ပ ဒ ငင မ သ မ ဟ တ သ ဘ တ ည ထ သ
ငင မ အရ တ ရ မမ ဆ ဖတ င
၁။ ငင မ ထ တ င ၁ဝဝ-၁ဝ၁
၂။ ပ ဒ ငင င အ င င ရ ငင ၁ဝ၁
၃။ ငင မ ထ တ ယ င သည အ င အရ မ ၁ဝ၁
၄။ ငင မ မထ တ မ သ သမ ဖစ စ စ ရ စ တ မ မ
ဖစ စ တ ရ စစ ဆ င င ၁ဝ၁
၅။ ငင မ ပင ဆင င င ထ တ ပယ င အ ဏ ၁ဝ၁
၆။ သ ဘ တ ည အရ အ င င ရ ပ န သ မဟ တ ပ ဒ
ပ န ငင ပ စ င ဖ ပ င င ၁ဝ၂
၇။ သ ဘ တ စ ပ သ ဘ ဖင ပ ဆ င တ ရ
န ပ လ င စ ရင မ တ င င ၁ဝ၂
အ မ န ၁၅
အ မ ပထ မအ မ န သည အ ၌
စ ရ င ဆ ဖတ င
၁။ အမ သည တ အ ငင မပ င ၁ဝ၂
၂။ တ ရ ပ င မ အန တ စ အ ငင မပ င ၁ဝ၃
၃။ အမ သည တ အ ငင ပ လ ရ င ၁ဝ၃
၄။ သ သ တ င ပရန ပ င ၁ဝ၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ထ)
နည ပ ဒမ စ မ
အ မ န ၁၆
သ သတ ဆင င င သ သတ
တ ရ င
၁။ သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တ မ မ တ င ပရန ဖစ စ လ ရ ရန
သမ န စ ထ တ ဆင င ၁ဝ၃
၂။ သမ န စ မ ထ တ ဆင ရန လ ထ သ အ သ သစရ တ
တ ရ သ ပ သ င ရ င ၁ဝ၄
- အထ မ င သ မ ၁ဝ၄
- စရ တ န ထ မ ၁ဝ၄
၃။ သ သအ န စရ တ ထ တ ပ င ၁ဝ၄
၄။ မလ လ သည င ပ သ င ထ သ အ လ န ရမည င ထ ၁ဝ၅
- သ သမ တ စ ရ ထ လ န ၍ ဆ င င ထ ရ သ အ
သင မည န စရ တ မ ၁ဝ၅
၅။ န ရ အ န နရ င လ ရ ရန စ တ သမ န စ ၌
သ ဖ ပရ င ၁ဝ၅
၆။ စ ပ စ တ မ တ င ပရန သမ န စ ၁ဝ၅
၇။ တ ရ တ င ရ ရ နသ မ သ သ စရန သ မဟ တ ၁ဝ၅
စ ပ စ တ မ တ င ပ စရန ဆင ဆ ပ င င ၁ဝ၆
၈။ သမ န စ မည သ အပ င ၁ဝ၆
၉။ သမ န စ အပ ရန လ အပ မည အ န ၁ဝ၆
၁ဝ။ သမ န စ သ သ လ န ရန ပ သ ည အ လ န ရမည
င ထ ၁ဝ၆-၁ဝ၇
၁၁။ သ သလ ရ လ င ဝရမ ပ သ မ င င ၁ဝ၇
၁၂။ သ သလ ရ ရန ပ လ င လ န ရမည င ထ ၁ဝ၇
၁၃။ ဝရန ပ နည ၁ဝ၇
၁၄။ တ ရ သည အမ သည မဟ တ သ မ အ သ သအ ဖစ
အ လ ဘ သ ဆင င င ၁ဝ၈
၁၅။ သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တ မ တ င ပရန ဖစ စ ဆင င ရသ တ ၏
တ ဝန ဝတ ရ ၁ဝ၈
၁၆။ ဆင ထ သ မ မည သည အ ထ သ င င ၁ဝ၈
၁၇။ နည ပ ဒ ၁ဝ မ ၁၃ အ ထ သ ဆ င စ င ၁ဝ၈
၁၈။ ဖမ ဆ ရမ သ သ သ သည သ သ င သ မ ဟ တ စ ပ စ တ မ
တ င ပ င မ ပ င သ အ လ န ရမည င ထ ၁ဝ၈-၁ဝ၉
၁၉။ သတ မ တ သ ဒသအတ င နထ င သ မဟ တ လ င မည သည သ သ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယ တ င လ ရ ရန အမ န မထ တ ဆင ရ င ၁ဝ၉
၂ဝ။ တ ရ သ သ စ သ အ အမ သည ငင ဆန င ၏
အ ဆ ၁ဝ၉
၂၁။ သ သမ င သ ဆ င သ နည ပ ဒမ သည ဆင င ရ သ
အမ သည မ င သ ဆ င စရ င ၁ဝ၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဒ)
နည ပ ဒမ စ မ
အ မ န ၁၇
အ မ ရ ဆ င င
၁။ တ ရ အ န င ပ ပ အမ န စစ ဆ င ရ ဆ င င င ၁ဝ၉
- ရ ဆ င င အတ စရ တ မ ၁ဝ၉-၁၁ဝ
၂။ သတ မ တ ထ သ န ရ တ င အမ သည မ လ ရ ရန
ပ လ င လ န ရမည င ထ ၁၁ဝ
၃။ အမ သည တ စ ဘ ဘ သ သ စသည တ တ င ပရန
စ မ တ ရ ဆ လ ဆ င ရ င င ၁၁ဝ
အ မ န ၁၈
အ မ န စ စ ဆ င င သ သမ အ စစ ဆ င
၁။ စတင ဆ င ရ င ၁၁ဝ
၂။ အမ အ င တ င ပ င င သ သ အ ထ အထ တ င ပ င ၁၁ဝ-၁၁၁
၃။ ငင အမ ရ သည အ သ သ အ ထ အထ တ င ပ င ၁ ၁၁
၄။ သ သမ တ ရ င တ င လ သ ရ င စစ ဆ င ၁၁၁
၅။ အယ ဝင င ရ သ အမ မ တ င သ သ မည သ ရယ ရ င ၁၁၁-၁၁၂
၆။ သ သထ ဆ မည သည အ ဘ သ ပန ဆ ပ ရ င ၁၁၂
၆- ။ အစ ရ လ စ ပ သ စ ပန မ မရ သည အ စ ပန ပ င ၁၁၂
၇။ ပ ဒ မ ၁၃၈ အရ သ သ ၁၁၂
၈။ ×××××××××××××××××× ၁၁၂
၉။ သ သ အဂ လ ပ ဘ သ ဖင မည သည အ ရ ယ င င ၁၁၂
၁ဝ။ သ မ န င အ ဖ ရ ယ င င ၁၁၂
၁၁။ န ပ တ ရ င ပ သ မ န မ ၁၁၂
၁၂။ သ သတ ၏ အမ အရ င စပ လ သည မ တ မ ၁၁၃
၁၃။ အယ င မရ သ အမ မ တ င သ သ အ ပ
ရ မ တ င ၁၁၃
၁၄။ တ ရ သ အဆ ပ မ တ တမ အ ပ မ ရ မ တ င လ င
မ ရ မ တ င သည အ င မ ရ မ တ ရ င ၁၁၃
၁၅။ အ တ ရ သ တစ ရ တ င ရယ ထ သ သ သ
အသ ပ င အ ဏ ၁၁၃
၁၆။ သ သ င စစ ဆ ပ င င အ ဏ ၁၁၃-၁၁၄
၁၇။ တ ရ သ သ ပန စစ ဆ င င ၁၁၄
၁၈။ ည စစ ဆ ရန တ ရ ၏အ ဏ ၁၁၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ၁၉
မ န လ မ
၁။ အ တစ မ န လ ဖင သ သထင ရ ပရန အမ န မ တ င အ ဏ ၁၁၄
၂။ ပန လ န စစ မ ရ အတ မ န သ လ ရ ရန အမ န မ တ င အ ဏ ၁၁၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဓ)
နည ပ ဒမ စ မ
၃။ မ န လ တ င န သ တ ဖ ပရမည အ င အရ မ ၁၁၄-၁၁၅
၄။ မ န သ မ န သည သ မဟ တ တ သစ ပ သည နည လ မ ၁၁၅
၅။ မ န လ ပ စ ၁၁၅
၆။ မ န လ ရ နည ၁၁၅
၇။ မ န သ ၏လ ပ စ ၁၁၅
၈။ မ န သ ယ တ င သ ရ သ အ င င ရ
ပ ဆ သည နည ၁၁၅
၉။ မ န သ ယ တ င မသ ရ သ အ င င ရ
ပ ဆ သည နည ၁၁၆
၁ဝ။ မ န သ အ မရ င လ ယ တ င မ သ လ င သ ရ အ င ပ နည ၁၁၆
၁၁။ မ န သ မ န လ ရ သ ထ သည ဘ သ စ
မတ တ မ လ င ဘ သ ပန ဆ ပ ရ င ၁၁၆
၁၂။ မ သစ တ င င တ သစ ပ စ င ၁၁၆
အ မ န ၂၀
စ ရ င င ဒ ရ
၁။ စ ရင မည သည အ မ တ ရ င ၁၁၇
၂။ မ မ ဆ ရ သ တရ သ ရ သ သည စ ရင
မ တ င အ ဏ ၁၁၇
၃။ စ ရင လ မ တ ရ ထ င ၁၁၇
၄။ စ မ တရ မ ၏ စ ရင မ ၁၁၇
- အ တရ မ ၏ စ ရင မ ၁၁၇
၅။ တ ရ ငင အ သ သ အ ပ ဆ ဖတ ဖ ပရ င ၁၁၇
၆။ ဒ ရ တ င ပ ရ ရမည အ မ ၁၁၇
၇။ ဒ ရ ၏ရ စ ၁၁၈
၈။ ဒ ရ လ မ တ မ ရ ထ မ တ ရ သ မ မ ရ ထ မ စ န သည အ
လ န ရမည င ထ ၁၁၈
၉။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရရ ရန ဒ ရ ၁၁၈
၁ဝ။ ရ ပ င င သ ပစ ည ပ အပ ရန ဒ ရ ၁၁၈
၁၁။ ဒ ရ တ င အရစ ပ ဆ ပ ရန န င င ၁၁၈
- ဒ ရ မ တ ပ န အရစ ပ ဆပ စရန အ မ န ၁၁၈
၁၂။ လ ရ ရရ ရန င လ အ မတ အတ ဒ ရ ၁၁၈-၁၁၉
၁၃။ အ မ စ မ န ပ စလ မ တ င မ တ သည ဒ ရ ၁၁၉
၁၄။ စ ဝယ ယ င ရလ မ တ င မ တ သည ဒ ရ ၁၁၉-၁၂ဝ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၅။ အစ စပ လ ပ ငန ဖ သ မ ပ စရန စ ဆ သ တရ မမ တ င
မ တ သ ဒ ရ ၁၂ဝ
၁၆။ ယ စ လ ယ လ သ င ယ စ လ ယ တ အ င င စ ရင ရ င လ င
စလ မ တ င မ တ သ ဒ ရ ၁၂ဝ
၁၇။ စ ရင မ င စပ လ ၍ အထ န မ ၁၂၁
၁၈။ ပစ ည ဝရန သ မဟ တ ပစ ည မ အစ သ လ ရ ရရ ရန
စ ဆ သ အမ တ င မ တ သည ဒ ရ ၁၂၁
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (န)
နည ပ ဒမ စ မ
၁၉။ မ ရန င ပ သည ဒ ရ ၁၂၁
- မ င င စပ လ သည ဒ ရ အယ ဝင င င ၁၂၁
၂ဝ။ စ ရင င ဒ ရ တ ၏ တ ဝန မ တ မ ထ တ ပ ရ င ၁၂၂
၂၁။ မ ၌အ သ ဆ င င မ ပ င လ သ အ မစ ရင ဌ နသ
သ သ လ မ တ ပ ပ ရ င ၁၂၂
၂၂။ သ သ လ မ တ ပ စ ၁၂၂
အ မ န ၂၁
ဒ ရ င အ မ န မ အ တ ည ပ င
ဒ ရ အရ ပ ဆပ င
၁။ ဒ ရ အရ င ပ ဆပ ရန န ည လမ မ ၁၂၂
၂။ တ ရ ပင ပတ င တ ရ င အ ပ ဆပ င ၁၂၂-၁၂၃
ဒ ရ အတ ည ပ သည တရ မ
၃။ တ စ ထ ပ သ တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င ဒ သမ အတ င
တ ည ရ သ မမ ၁၂၃
၄။ စ မ တရ သ လ ပ င ပ င ၁၂၃
၅။ လ ပ င ပ ရန နည လမ ၁၂၃
၆။ တ ရ သည မ မ မ တ သ ဒ ရ အ တရ
အတ ည ပ စလ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၂၄
၇။ ဒ ရ စသည တ ၏ မ တ မ လ ရရ သ တ ရ သည
သ သထ င ရ ပ စ င မ ပ ဘ လ ရ င ၁၂၄
၈။ ဒ ရ ဖစ စ၊ အမ န ဖစ စ ပ ပ ထ သ တ ရ
အတ ည ပ င ၁၂၄
၉။ တရ လ တ တ အ တရ မ လ ပ င ပ သ ဒ ရ
အတည ပ င ၁၂၄
ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ ထ င
၁ဝ။ ဒ ရ အတ ည ပ ပ ရန လ ထ င ၁၂၄-၁၂၅
၁ဝ- ။ လ ပ င ထ သည ဒ ရ အတ ည ပ ပ ရန လ ထ င မ ပ လ င
လ ပ ထ လ ပ နည ၁၂၅
၁၁။ တ ဖင လ ထ င ၁၂၅
- စ ဖင ရ သ လ ထ င ၁၂၅-၁၂၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၂။ တရ လ ဝယ မရ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရန
လ လ ၁၂၆
၁၃။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရန လ လ တ င
ပ ရ ရမည အ အလ မ ၁၂၆-၁၂၇
၁၄။ အ စ မ တ င လ ပ တ အရ ရ ၏ မ တ ပ တင စ ရင စ အ ပ မ
တ ဝန တ တ င ပ င င ၁၂၇-၁၂၈
၁၅။ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန ပ တ တရ င လ ထ င ၁၂၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ပ)
နည ပ ဒမ စ မ
၁၆။ ဒ ရ လ ပ င ရရ သ အတည ပ ပ ရန လ ထ င ၁၂၈
၁၇။ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ လ လ ရရ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၂၈-၁၂၉
၁၈။ အ ပန အလ န ဒ ရ မ အတည ပ င ၁၂၉-၁၃ဝ
၁၉။ ဒ ရ တစ ရပ တည အရ အ ပန အလ န တ င ဆ မ ရ လ င ၊ အတည ပ င ၁၃ဝ
၂ဝ။ အ ပ င အမ မ တ င အ ပန အလ န ဒ ရ မ င အ ပန အလ န တ င ဆ မ ၁၃ဝ
၂၁။ ဒ ရ မ တစ ပ င န တည အတည ပ င ၁၃ဝ
၂၂။ အ စ မ တ င ဒ ရ အတည မ ပ သင င အ င ပ စရန
အ င စ ၁၃ဝ-၁၃၁
၂၃။ အ င စ ထ တ ပ န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၁၃၁
ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ဆင စ
၂၄။ ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ဆင စ ၁၃၁
၂၅။ အမ န ဆင စ တ င ထပ ဆင ရ မ တ င ၁၃၂
ဒ ရ အတည ပ င ဆ င င င
၂၆။ ဒ ရ အတည ပ င မည သည အ တ င တရ ဆ င င င င ၁၃၂
- တရ ထ မ အ မ တ င ဆ ပ င င သ မဟ တ တရ အ ပ
စည မ မ သတ မ တ ပ င င ၁၃၂
၂၇။ အလ တ ရ သ တရ ၏တ ဝန ၁၃၂
၂၈။ ဒ ရ မ တ သ တရ ၏ သ မဟ တ အယ တရ ၏အမ န သည
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ သ တရ အ ပ အတည ဖစ င ၁၃၃
၂၉။ တရ င င တရ တ အ အမ မ ပ ပတ မ ဒ ရ အတည ပ င
ဆ င င င ၁၃၃
ဒ ရ အတည ပ ပ ပ နည
၃ဝ။ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ ၁၃၃
၃၁။ သ ဖ ပသည ရ ပ င င သ ပစ ည အတ ဒ ရ ၁၃၃-၁၃၄
၃၂။ သ ဆ င ရ ပ ရန ၊ သ မဟ တ လ မ သ မဟ တ တ ဝရမ အတ
ဒ ရ ၁၃၄-၁၃၅
၃၃။ လ မ အတ ဒ ရ အတည ပ ရ တ င တရ သ ဘ အတ င
ဆ င ရ င ၁၃၅
၃၄။ စ ပ စ တမ ပ ဆ စရန သ မဟ တ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ တ င
ထပ ဆင ရ မ တ စရန မ တ သည ဒ ရ ၁၃၅-၁၃၆
၃၅။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အတ မ တ သည ဒ ရ ၁၃၆-၁၃၇
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၃၆။ အ မ င နထ င လ ရ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ အပ ရန ဒ ရ ၁၃၇
ဖမ ဆ င င တရ မ ထ င တ င အ ထ င
၃၇။ မည သည အတ တရ မ ထ င တ င အ မထ သင င အ င ပ
ထ ရန တရ ထ အ င င ၁၃၇
၃၈။ တရ ဖမ ဆ ရန ဝရမ တ င ၎င တင ပ ရန န ပ ရ စရ င ၁၃၇
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဖ)
နည ပ ဒမ စ မ
၃၈- ။ တရ မ အ သ မ ပ ဆ င ရန စရ တ တရ ရ င ၁၃၈
၃၉။ စ စရ တ ၁၃၈
၄ဝ။ အ င စ လ န ၍ ဖစ စ၊ ဖမ ဆ ပ န ဖစ စ၊ တရ သ
တရ လ ရ သ အ အ ရ ယ ဆ င ရ င ၁၃၈-၁၃၉
၄၁။ တရ အ ၎င ၏ပစ ည င စပ လ ၍ စစ ဆ င ၁၃၉
၄၂။ င ပမ ဏ န မ ဆ ဖတ ရန ဖစ သည င ရမ ၊ သ မဟ တ လအ မတ ၊
သ မဟ တ အ အ င အရ အတ ဒ ရ ဖစ လ င ဝရမ ပ င ၁၄ဝ
၄၃။ လယ ယ ထ ပစ ည မ တစ ပ တရ ပ င လ ဝယ ရ ရ ပ င င သ
ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၄ဝ
၄၄။ လယ ယ ထ ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၄ဝ
၄၅။ ဝရမ ပ သည လယ ယ ထ ပစ ည င စပ လ သည ပဌ န မ ၁၄ဝ-၁၄၁
၄၅- ။ ဝရမ ပ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ည စ င ရ ၁၄၁-၁၄၃
၄၅- ။ ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ထ စ ထ န သ မ င င
သယ ဆ င င တ အတ န စရ တ င တ ရ စ န မ
ထ န င မ စရ တ င မ ၁၄၃-၁၄၅
၄၆။ တရ ၏လ ဝယ မရ သ မ အစ ရ ယ ယ င
အ ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၄၅-၁၄၆
၄၇။ ရ ပ င င သ ပစ ည မ ဝစ ဝရမ ပ င ၁၄၆
၄၈။ ပည သ အရ ထမ ၏လစ သ မဟ တ စရ တ င မ ဝရမ ပ င ၁၄၆-၁၄၇
၄၉။ အစ စပ လ ပ ငန ပ င ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၄၇-၁၄၈
၅ဝ။ အစ စပ လ ပ ငန အ ပ မ တ သည ဒ ရ အတည ပ င ၁၄၈-၁၄၉
၅၁။ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ မ ဝရမ ပ င ၁၄၉
၅၂။ တရ သ မဟ တ ပည သ ဝန ထမ ၏လ ဝယ တ င ထ န သ မ ထ သ
ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၄၉
၅၃။ ဒ ရ ဝရမ ပ င ၁၄၉-၁၅ဝ
၅၄။ မ ရ မ ပ င င သည ပစ ည ဝရမ ပ င ၁၅ဝ-၁၅၁
၅၅။ ဒ ရ အ ပ င မ စ ပ န ဝရမ င ၁၅၁
၅၆။ င ဒဂ သ မဟ တ လ ရ သ စ လ ရ သ င စ တ ဒ ရ အရ
ရထ သည အမ သည အ ပ ရန အမ န ၁၅၁
၅၇။ ဝရမ ပ မ ရပ စ င ၁၅၁
၅၇- ။ အ မ ပ သ င သ အ ဝရမ င ၁၅၁
တ င ဆ မ င န မ အ ပ
စ စမ စစ ဆ င
၅၈။ ဝရမ ပ သည ပစ ည တ င ဆ င ဝရမ ပ မ န မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ပ စ စမ စစ ဆ င ၁၅၂
- ရ င မ ရ ဆ င င ၁၅၂
၅၉။ ပ င ဆ င င တ င ဆ သ သ သ ပ င ၁၅၂
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဗ)
နည ပ ဒမ စ မ
၆ဝ။ ပစ ည ဝရမ ပ င မ င ၁၅၂
၆၁။ ဝရမ ပ သည ပစ ည အ ပ တ င ဆ ပယ င ၁၅၂
၆၂။ ပစ ည တ င ရရန ရ သ ၏ တ င ဆ ထ ထ လ
ဝရမ ဆ လ ပ င ၁၅၃
၆၃။ ဝရမ ပ သည ပစ ည ရပ င င ရ င ထင ရ စရန တရ စ ဆ င
င ပ င ၁၅၃
လ မ န မ
၆၃- ။ မ တရ သ ပ သ င င ၁၅၃
၆၃- ။ တရ သ င ပ သ င င မ ပ သင င အ င ပ စရန လ မ န
မ စ ထ အ င စ ထ တ င ၁၅၃
၆၃-ဂ။ လ မ န မ စ တရ သ င ပ သ င ရန ပ သ အ ၊ သ မဟ တ
ပ ဆပ ရန တ ဝန မရ င အ ငင ပ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၅၃-၁၅၄
၆၃-ဃ။ ဝရမ ပ ထ သည မ တ င အ သ ဆ င င ရ င အ သ
တ င ဆ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၅၄
၆၃-င။ အ သ ဆ င င ရ သ အမ သည အ လ န ပ န တရ
အမ န မ တ င ၁၅၄
၆၃-စ။ လ မ န မ စ င ပ သ င င ဖင တရ ဝင င လ တ င ရရ စ င ၁၅၄
၆၃-ဆ။ လ မ တ င န သ တရ စရ တ မ ၁၅၄-၁၅၅
၆၄။ ဝရမ ပ သ ပစ ည ရ င စရန င ရ င ရရ သည င ရထ င
ရ သ အ ပ စရန အမ န မ တ ပ င င ၁၅၅
၆၅။ ရ င င မည သ မည သ ဆ င ရ ရ င ၁၅၅-၁၅၆
၆၆။ လလ တင မ င င ၁၅၆-၁၅၇
၆၇။ င စ ထ တ ရန နည လမ ၁၅၇
၆၈။ ရ င ရန န ရ င အ န ၁၅၇
၆၉။ ရ င မ ရ ဆ င င သ မဟ တ ရပ စ င ၁၅၇-၁၅၈
၇ဝ။ အ သ ရ င မ မ င န ထ င ၁၅၈
၇၁။ ထပ မ ရ င ရ တ င ဆ မ အတ ဝယ ယ ရန ပ သ မ တ ဝန ရ င ၁၅၈
၇၂။ တရ င ပစ ည ဝယ ယ လ င ဒ ရ င ပ င အ ဖစ
လ င င ၁၅၈
၇၃။ အရ ရ တ လလ ဆ ဝယ င သ မဟ တ ဝယ ယ င န သတ င ၁၅၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ပ င င သ ပစ ည ရ င င
၇၄။ လယ ယ ထ ပစ ည ရ င င ၁၅၉
၇၅။ ပင ထ င သ မ င စပ လ သည အထ ပဌ န မ ၁၅၉
၇၆။ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ မ င ပ ရ ရ င မ ၏
အစ ရ ယ ယ မ ၁၅၉-၁၆ဝ
၇၇။ အမ ပည သ ရ တ င လလ တင င ၁၆ဝ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဘ)
နည ပ ဒမ စ မ
၇၈။ နည လမ မ င င ရ င မ မပ ပယ သ လည နစ န သ
တရ စ ဆ င င ၁၆ဝ
၇၉။ ရ ပ င င သ ပစ ည ၊ မ င အစ ရ ယ ယ မ ပ အပ င ၁၆ဝ-၁၆၁
၈ဝ။ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ မ င အစ ရ ယ ယ မ လ ပ င ပ င ၁၆၁
၈၁။ အ ပစ ည ဖစ သည စ တ င လ အပ သည အမ န ၁၆၁
၈၁- ။ လ န မ ရ င င ၁၆၁
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င
၈၂။ မည သည တရ မ ရ င ရန အမ န မ တ င င ၁၆၂
၈၃။ တရ ဒ ရ င ရ ဖ င စရန အတ ရ င မ ရ ဆ င င ၁၆၂
၈၄။ ဝယ သ င တင သ င င င ပ သည အ ပန လည ရ င င ၁၆၂
၈၅။ ဝယ ယ သည အဖ င အ ပအ ပ သ င ရန အ န ၁၆၂-၁၆၃
၈၆။ ပ သ င ရန ပ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၃
၈၇။ ပန လည ရ င ရန င င ၁၆၃
၈၈။ လလ ဆ ရ တ င ပ တ အစ ရ င စ ပ ရရ င ၁၆၃
၈၉။ င ပ သ င င ဖင ရ င မ ပယ ဖ ရန လ ထ င ၁၆၃
၉ဝ။ တ ယ င င သ မဟ တ လ မ လည င အ င င ရ င မ
ပယ ဖ ရန လ ထ င ၁၆၄
၉၁။ တရ မ ရ င င သ ဆ င ရ ဆ င င မရ င င
ရ င မ ပယ ဖ ရန ဝယ သ လ ထ င ၁၆၄
၉၂။ မည သည အ ရ င မ အ ပ သတ အတည ဖစ င ၊ သ မဟ တ ပယ ဖ ရ င ၁၆၄
၉၃။ အ စ မ တ င ဝယ ယ သည အဖ င မ ပန ပ င ၁၆၅
၉၄။ ဝယ သ သ သ သ လ မ တ ထ တ ပ င ၁၆၅
၉၄- ။ အ ရ င သ သ လ မ တ မ တ ဒ တ ယ မ တ ပ တင အရ ရ ထ သ ပ ရ င ၁၆၅
၉၄- ။ ဝယ ယ သ ၏အမည င လ ပ စ မ မ န န င အတည ပ ပ လ င ပ င
င လယ ဝန ထ သ သ သ ပ ပ ရ င ၁၆၅
၉၅။ တရ နထ င လ ရ သည ပစ ည လ ရ ပ အပ င ၁၆၅
၉၆။ အ မ င နထ င လ ရ သည ပစ ည လ ရ ပ အပ င ၁၆၅
တရ င သ မဟ တ ဝယ သ သ လ ရ ပ အပ ရ တ င
တ ဆ င
၉၇။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ပ အပ င တ ဆ င
သ မဟ တ ဟန တ င ၁၆၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၉၈။ တရ တ ဆ င သ မဟ တ ဟန တ င ၁၆၆
၉၉။ သ ဘ ဖင အ ရ ဆ သ တ ဆ င သ မဟ တ င ယ င ၁၆၆
၁ဝဝ။ တရ င သ မဟ တ ဝယ သ လ လ တ ဖစ စ င ၁၆၆
၁ဝ၁။ သ ဘ ဖင အ ရ ဆ သ ပစ ည လ ရ ပန ပ င ၁၆၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (မ)
နည ပ ဒမ စ မ
၁ဝ၂။ နည ပ ဒမ သည အမ မ ပ ပတ မ အတ င ပစ ည လ ပ င ရရ သ င
မသ ဆ င င ၁၆၇
၁ဝ၃။ တရ မ မ အ ထ အထ ပ ၍ အမ န မ မ အ ပ မသတ ဖစ င ၁၆၇
အမ န ၂၂
အမ သည တ သဆ င ၊ ထ မ မ င င လ မ အ ဖစ ယ င
၁။ အမ သည သဆ ပ တရ စ ဆ င န ရ လ င အမ ရပ စ မသ င ၁၆၇
၂။ တရ လ တရ ပ င အမ ရ သည အန တစ သဆ ပ တရ စ ဆ င
န ရ လ င လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၇
၃။ တရ လ မ အန တစ သ မဟ တ တစ တည ဖစ သ တရ လ
သဆ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၇-၁၆၈
၄။ တရ ပ င မ အန တစ သ မဟ တ တစ တည ဖစ သ တရ ပ င
သဆ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၈
၅။ တရ ဝင ယ စ လ ယ င စပ လ သည ပ န ဆ ဖတ င ၁၆၈
၆။ အမ န ပ န သဆ င င အမ ရပ စ မ မရ င ၁၆၈
၇။ မ န မအမ သည ထ မ မ င င အမ မရပ စ င ၁၆၈
၈။ တရ လ လ မ အ ဖစ ယ င င မည သည အ အမ ရပ စ င ၁၆၉
- လ မ ပစ ည ထ န အမ ဆ လ စ ဆ ရန သ မဟ တ အ မ တင သ င ရန
ပ လ င လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၉
၉။ အမ ရပ စ င သ မဟ တ ပလပ င ၏အ သ ရ မ ၁၆၉
၁၀။ အမ တ င အ ပ သတ အမ န မ မ တ မ လ အပ ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည ၁၆၉
၁၁။ အမ န အယ မ မ င သ ဆ င စ င ၁၇ဝ
၁၂။ အမ န မ င မ င သ ဆ င စ င ၁၇ဝ
အမ န ၂၃
အမ ပ သ မ င င ည င ရ င လင င
၁။ အမ ပ သ မ င သ မဟ တ တ င ဆ တစ စ တ တစ ဒသ စ န လ တ င ၁၇ဝ
၂။ ပထမစ ဆ သ အမ င လစည မ သတ ပ ဒ ထ မ မရ င ၁၇၁
၃။ အမ သ ဘ တ ပ င မ င ၁၇၁
၄။ ဒ ရ အတည ပ သည မ င မ ထ မ မရ င ၁၇၁
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ န ၂၄
တရ တ င င ပ သ င င
၁။ တ င ဆ သည င ပ အ င တရ ပ င တင သ င င ၁၇၁
၂။ င ပ သ င ထ င အ င စ ၁၇၂
၃။ အ င စ ပ ပ န ပ သ င ထ သည င အ ပ တ င အတ င
တရ လ ရ င မရ င ၁၇၂
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ယ)
နည ပ ဒမ စ မ
၄။ ပ သ င သည င ပ မ တစ စ တ တစ ဒသအ ဖစ တရ လ
လ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၇၂
- အ ပည အဝ ပ မ အ ဖစ ပ သ င င တရ လ လ သ အ
လ ပ ထ လ ပ နည ၁၇၂-၁၇၃
အမ န ၂၅
အထ စ မ တ င တရ စရ တ င တရ စရ တ အတ အ မ
၁။ ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပတ င နထ င င ၁၇၃
၂။ တရ တ ဘ င ဝယ စ င င အ ထ အပ ပ င ၁၇၃-၁၇၄
၃။ အ မ တင သ င ရန ပ င ၏အ သ ရ မ ၁၇၄
အမ န ၂၆
မရ င စ မ
သ သမ စစ ဆ ရန မရ င စ မ
၁။ သ သစစ ဆ ရန ၊ မရ င စ တရ မည သည စ မ တ င
ထ တ ပ င င ၁၇၄
၂။ မရ င စ ထ တ ပ ရန အမ န ၁၇၄
၃။ တရ ၏စ ရင ပ င င ဒသအတ င သ သ နထ င သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၁၇၅
၄။ မည သ တ စစ ဆ ရန မရ င စ ထ တ ပ င င ၁၇၅
၅။ ပည ထ င စ မန မ င င အတ င ၌ နထ င င မရ သည သ သ စစ ဆ ရန
မရ င စ သ မဟ တ မတ ရပ စ ၁၇၅
၆။ မရ င စ အရ တရ သ သ စစ ဆ င ၁၇၅
၇။ သ သအစစ င တ မရ င စ ပန ပ င ၁၇၅
၈။ သ သအစစ မ မည သည အ သ သ အ ဖစ
ဖတ တင သ င င င ၁၇၆
၉။ ဒသဆ င ရ စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန မရ င စ မ ၁၇၆
၁၀။ မရ င န လ န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၁၇၆-၁၇၇
င စ ရင မ စစ ဆ ရန မရ င စ မ
၁၁။ င စ ရင မ စစ ဆ ရန သ မဟ တ ရ င လင ရန မရ င စ ၁၇၇
၁၂။ တရ မရ င န လ အပ သလ န ရ င ၁၇၇
၁၃။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝ ပ ရန မရ င စ ၁၇၇-၁၇၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၄။ မရ င န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၁၇၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ရ)
နည ပ ဒမ စ မ
အ ထ ထ ပဌ န မ
၁၅။ မရ င စ အတ န စရ တ တရ တ င ပ သ င င ၁၇၈
၁၆။ မရ င န တ ၏အ ဏ မ ၁၇၈-၁၇၉
၁၇။ မရ င န ထ သ သမ လ ရ င ၊ ယင သ သမ စစ မ င ၁၇၉
၁၈။ မရ င န ထ အမ သည မ လ ရ င ၁၇၉
ဒသ ရစ စမ စစ ဆ င ၊ ပစ ည ဝ င ၊ င စ ရင ပ စ င
သ မဟ တ သ သမ စစ မ င ပ ရ တ င မရ င န မ အ
ပ ရန အ င မ
၁၉။ မရ င န စ အတ န စရ တ ၁၇၉
၂၀။ ××××××××××××××××××××××× ၁၇၉
၂၁။ မရ င စ အရ ဆ င ရ င သည တရ စ ဖစ င ၁၈ဝ
၂၂။ မသ စ ရ သ သ န စရ တ လ န င ပန လည ထ တ ပ င ၁၈ဝ
၂၃။ ပစ ည ဝရန သ မဟ တ င စ ရင ပ စ ရန ၊ သ မဟ တ သ သမ စစ မ ရန
အတ မရ င န အ ပ ရန အ င မ ၁၈ဝ
မ န ဆ သ အ မ တ ရန သ မဟ တ တ သစ ပ စရန
မရ င စ ရသ မ အ ပ ရမည အ င မ
၂၄-၂၅။ မ န လ မ အတ မရ င န မ အ ပ ရမည အ င မ ၁၈ဝ-၁၈၁
၂၆။ တရ ၏အမ န အရ မ တ ရသည အတ အ င မ တ င ရ င ၁၈၁
င င မ ၏ တ င ဆ အရ မရ င စ မ ထ တ ပ င
၂၇။ မည သည အမ မ တ င သ သစစ ဆ ရန မရ င စ တရ လ တ တ
ထ တ ပ င င ၁၈၁
၂၈။ မရ င စ ထ တ ပ ရန လ လ ၁၈၁
၂၉။ မည သ သ မရ င စ ထ တ ပ င င ၁၈၂
၃၀။ မရ င စ ထ တ ပ င ၊ မရ င စ အရ ဆ င ရ င င ပန ပ င တ ပင
သ သ င င တရ သ ပ ပ င ၁၈၂
အမ န ၂၇
အစ ရ သ မဟ တ ရ ထ အ လ ပည သ အရ ထမ မ ဖစ စ၊
၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ
၁။ အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရအ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ ၁၈၂
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၂။ အစ ရအတ ဆ င ရ ရန အ င အ ဏ လ အပ င ရသ မ ၁၈၂
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (လ)
နည ပ ဒမ စ မ
၃။ အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရအ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ တ င
တင သ င သည အဆ လ မ ၁၈၂
၄။ အစ ရ၏ ယ စ လ ယ အမ န ဆင စ မ လ ရ င ၁၈၃
၅။ အစ ရ ယ စ လ ရ ရန န ရ သတ မ တ င ၁၈၃
၆။ အစ ရအ ပ စ ဆ သည အမ င စပ လ သ မ န မ ဖ င သ
လ ရ င ၁၈၃
၇။ ပည သ အရ ထမ အစ ရထ တင ပ င ရန အ န တ မ င ပ င ၁၈၃
၈။ ပည သ အရ ထမ အ ပ စ ဆ သည အမ မ တ င လ ပ ထ လ ပ နည ၁၈၃
၈- ။ အ အမ မ တ င အစ ရထ မ ဖစ စ၊ ပည သ အရ ထမ ထ မ ဖစ စ
အ မ မ တ င ဆ ရ င ၁၈၄
၈- ။ ××××××××××××××××××××××× ၁၈၄
အ မ န ၂၈
မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ မ ဖစ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သ ည အ မ မ
၁။ င ရ မရ င သ မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ သ မ သည
မ မ တ အတ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန ပ ဂ လ တစ အ
အ င အ ဏ လ အပ င င ၁၈၄
၂။ အ င အ ဏ လ အပ င ရသ ယ တ င ဆ င ရ င င သ မဟ တ
ရ နင င င ၁၈၅
၃။ အ င အ ဏ လ အပ င ရသ သ မဟ တ ၎င ၏ ရ နထ ဆင စ အပ င သ ည
တ ရ ဝင အပ မ ဖစ င ၁၈၅
အ မ န ၂၉
ပ ရ ရ င မ ဖ စ စ၊ ပ ရ ရ င မ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သ ည အ မ မ
၁။ အဆ အ မ မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ င ၁၈၅
၂။ ပ ရ ရ င အ ပ ဆင စ အပ င ၁၈၅
၃။ ပ ရ ရ င ၏ အရ ရ ယ တ င လ ရ စရန ဆင ဆ ပ င င ရ င ၁၈၅
အ မ န ၃ဝ
အ စ စပ လ ပ ငန မ င မ မ တ အ မည မ တစ ပ အ အမည မ ဖင
လ ပ ငန ဆ င ရ သ တ ဖ စ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
၁။ အစ စပ ဝင မ အစ စပ လ ပ ငန မ အမည ဖင အ မ စ ဆ င ၁၈၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၂။ အစ စပ ဝင မ ၏ အမည မ ထ တ ဖ င ၁၈၆
၃။ သမ န စ အပ င ၁၈၇
၄။ အစ စပ ဝင သဆ သည အ အမ စ ဆ င ၁၈၇
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဝ)
နည ပ ဒမ စ မ
၅။ မည သည အ န ဖင သမ န စ အပ ရ င အ င စ ၁၈၇
၆။ အစ စပ ဝင မ လ ရ င ၁၈၇
၇။ အစ စပ ဝင မ မ တ စ ပ အ သ မ လ ရ ရန မလ င ၁၈၈
၈။ န ဖင လ ရ င ၁၈၈
၉။ အစ စပ ဝင အ င င ဖစ ပ သည အမ မ ၁၈၈
၁ဝ။ မ မ အမည မ တစ ပ အ အမည ဖင လ ပ ငန ဆ င ရ သ အ ပ စ ဆ သည အမ ၁၈၈
အ မ န ၃၁
ယ မ တ အ ပ ရ သ မ ၊ သတမ စ ပ လ ပ သ မ င
အ မ ထ န မ ဖစ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
၁။ ယ မ တ အပ ရသ မ စသည တ ထ အပ ထ သ ည ပစ ည င စပ လ သ ည
အမ မ တ င အ စ ထ သ မ ယ စ ဆ င ရ င ၁၈၈-၁၈၉
၂။ ယ မ တ အပ ရသ မ ၊ သတ မ စ အတ ည ပ သ မ င အ မ ထ န မ
အမ တ င ပ တ င ၁၈၉
၃။ သတမ စ အတည ပ သ အ မ ထ င သည ၏ လင ယ အမ တ င မပ တ ရ င ၁၈၉
အမ န ၃၂
အရ ယ မ ရ သ သ မ င စ တ ပ သ ပ သ မ ဖစ စ၊
၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ
၁။ အရ ယ မ ရ သ သ န စပ ရ မ တ ဆ ဖင အမ စ ဆ င ၁၈၉
၂။ န စပ ရ မ တ ဆ မပ ဘ စ ဆ သည အမ တ င အဆ လ တ ပယ ရ င ၁၈၉
၃။ အရ ယ မ ရ သ သ တရ ပ င အတ အမ တ င အ ပ ထ န သ တရ
န အပ ရ င ၁၈၉-၁၉ဝ
၄။ န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ မည သ ဆ င ရ င င ၊ သ မဟ တ အမ အတ
အ ပ ထ န သ အ ဖစ မည သ န ထ င င ၁၉ဝ-၁၉၁
၅။ န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ၊ အရ ယ မ ရ သ သ
ယ စ ဆ င ရ င ၁၉၁
၆။ အရ ယ မ ရ သ သ အတ မ တ သ ဒ ရ အရ ပစ ည န စပ ရ
မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ လ ရယ င ၁၉၂
၇။ န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ သ ဘ တ ည င
သ မဟ တ သ ဘ တ ပ င မ င ၁၉၂
၈။ န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ မ တ ထ င ၁၉၂
၉။ န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ င ၁၉၃
၁ဝ။ န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ င စသည မ တ င အမ ရပ ဆ င င ၁၉၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၁။ အမ အတ အ ပ ထ န သ တ ထ င ၊ ဖယ ရ င သ မဟ တ သဆ င ၁၉၃-၁၉၄
၁၂။ အရ ယ မ ရ သ သ တရ လ သ မဟ တ လ ထ သ အရ ယ ရ သည
အ လ န ရန နည လမ ၁၉၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (သ)
နည ပ ဒမ စ မ
၁၃။ အရ ယ မ ရ သ သည ပ တ တရ လ အရ ယ ရ သည အ အမ တ င
မပ ဝင လ င ၁၉၄-၁၉၅
၁၄။ မသင လ သည သ မဟ တ နည လမ မ သည အမ ၁၉၅
၁၅။ နည ပ ဒ စ တ ပ သ ပ သ မ င သ ဆ င စ င ၁၉၅
၁၆။ အ အ မ င န င ၁၉၅
အမ န ၃၃
လ မ အမ မ
၁။ လ မ န မ င လ တ င ပ င ၁၉၅-၁၉၆
၂။ လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ရရန လ ထ င ၁၉၆
၃။ ပဏ မစ စမ စစ ဆ င ၁၉၆-၁၉၇
၄။ လ လ န င ၁၉၇
၅။ အမ စစ ဆ ဆ တ င လ မ ဖစ င ၁၉၈
၆။ လ မ အ ဖစ မ ဖယ ရ င ၁၉၈
၇။ ဒ ရ ပ န န တ င င ၁၉၈
အမ န ၃၄
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ င င င စပ လ ၍ စ ဆ သည အမ မ
၁။ အမ တ င ပ ဝင သည အမ သည မ ၁၉၈-၁၉၉
၂။ ရ တ င ပ တ ပင ရန အမ ၁၉၉-၂ဝဝ
၃။ ရ င ပ စလ မ ၂ဝဝ-၂ဝ၂
၄။ ရ တ လ မ ၂ဝ၂-၂ဝ၃
၅။ အစ ထ ရရ င ၂ဝ၃
၆။ အတ ၂ဝ၃-၂ဝ၄
၇။ စ ရင ည င ၂ဝ၅
အမ န ၃၅
လ စ ဆ သ အမ
၁။ လ စ ဆ သ အမ မ တ င တင သ င ရမည အဆ လ ၂ဝ၅
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၂။ တ င ဆ ထ သည ပစ ည တရ ၌ ပ သ င င ၂ဝ၅
၃။ တရ လ တရ ပ င အမ စ ဆ ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည ၂ဝ၅
၄။ ပထမအ မ အမ န ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည ၂ဝ၅-၂ဝ၆
၅။ ယ စ လ ယ တ င အ မ င မင တ လ အ ဖစ အမ မစ ဆ င င ၂ဝ၆
၆။ တရ လ န သည စရ တ ရယ င ၂ဝ၆
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဟ)
နည ပ ဒမ စ မ
အမ န ၃၆
အထ အမ
၁။ တရ ၏ ထင မင ရယ ရန အမ တင သ င ပ င င ၂ဝ၇
၂။ မည သည အ အ င ဖစ ပစ ည တန ဖ ဖ ပ င ၂ဝ၇
၃။ သ ဘ တ ည တရ မမ သ တင သ င ရ င င မ တ ပ တင င ၂ဝ၇-၂ဝ၈
၄။ တရ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ သ ဘ တ ည တ င ပ ဝင သ တ လ န ရ င ၂ဝ၈
၅။ အမ န ၍ ပ ပတ အ င စ ရင င ၂ဝ၈
အမ န ၃၇
လ ပ င င သ စ ပ စ တမ မ င စပ လ ၍ အ နည
လ န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁။ အမ န သ ဆ င စ င ၂ဝ၈
၂။ င လ စ ပ စသည မ င စပ လ သည အမ မ အ နည ဖင
စစ ဆ ရန စ ဆ င ၂ဝ၈-၂၀၉
၃။ အမ သ အမ လ အရ ပထ င တရ ပ င တင ပ င လ င
တရ သ လ ရ င ရ င ၂ဝ၉
၄။ ဒ ရ ပယ ဖ ပ င င ၂ဝ၉
၅။ င လ စ ပ အစရ သည တ တရ အရ ရ ထ အပ ထ ရန
အမ န မ တ ပ င င ၂ဝ၉-၂၁ဝ
၆။ င လ စ ပ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ လ မ ငင ပယ င
တ င တန မ တ သ ရသည အတ န စရ တ ပန လည ရယ င ၂၁ဝ
၇။ တရ မမ မ တ င လ ပ ထ လ ပ နည ၂၁ဝ
အမ န ၃၈
စ ရင မ မ လ ဖမ ဆ င င ဝရမ ပ င
စ ရင မ မ လ ဖမ ဆ င
၁။ တရ ပ င လ ရ ရ အတ အ မ တင သ င ရန မည သည အ
ဆင ဆ င င ၂၁ဝ-၂၁၁
၂။ အ မ ၂၁၁
၃။ အ မ သ ဝန ပ မ င လ တ ရန လ ထ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည ၂၁၁
၄။ တရ ပ င အ မ တင သ င ရန ဖစ စ၊ အ မ အသစ ရ ဖ တင ပရန ဖစ စ၊
ပ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည ၂၁၁-၂၁၂
စ ရင မ မ ပစ ည ဝရမ ပ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၅။ ပစ ည တင ပ ရ အတ အ မ တင သ င ရန မည သည အ တရ ပ င အ
ဆင ဆ င င ၂၁၂
၆။ အ င မ ပ မထ သ အ သ မဟ တ အ မ မတင သ င သ အ
ပစ ည ဝရမ ပ င ၂၁၂-၂၁၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဠ)
နည ပ ဒမ စ မ
၇။ ဝရမ ပ ရန နည လမ ၂၁၃
၈။ စ ရင မ မ ဝရမ ပ သည ပစ ည အ ပ ပ င ဆ င င ရ င
တ င ဆ စ စမ စစ ဆ င ၂၁၃
၉။ အ မ တင သ င သ အ သ မဟ တ အမ ပလပ သ အ ဝရမ င ၂၁၃
၁၀။ စ ရင မ မ ပစ ည ဝရမ ပ င င သ တစ မ တ ၏ ရပ င င မ
မထ စရ င သ မဟ တ ပစ ည ရ င ပ ရန လ ထ င မ
တရ င မပ တ ပင င ၂၁၃
၁၁။ စ ရင မ မ ဝရမ ပ သ ပစ ည ဒ ရ အတည ပ ရ တ င ထပ မ
ဝရမ မ ပ ရ င ၂၁၃
၁၂။ လယ ယ ထ ပစ ည စ ရင မ မ ဝရမ မ ပ ရ င ၂၁၃
အမ န ၃၉
ယ ယ တ ဝရမ မ င ဖတ အမ န မ
ယ ယ တ ဝရမ မ
၁။ ယ ယ တ ဝရမ ထ တ ပ င သည အမ စ မ ၂၁၄
၂။ ထပ မ ဖ င သ မဟ တ ဆ လ ဖ င တ ဆ ရန ဝရမ ၂၁၄-၂၁၅
၃။ တ ဝရမ မထ တ ပ မ တစ ဘ အမ သည ထ အ င စ ပ ပ ရန
တရ န ရ င ၂၁၅
၄။ တ ဝရမ ထ တ ပ ရန အမ န ဖယ ရ င င ၊ ပ င လ င င ၊ သ မဟ တ
ပယ ဖ င င ၂၁၅
၅။ ပ ရ ရ င အ ပ ထ တ ဆင သည တ ဝရမ သည ယင ပ ရ ရ င ၏
အရ ရ မ အ ပ အတည ဖစ င ၂၁၅
ဖတ အမ န မ
၆။ ဖတ ရ င င ရန အမ န မ တ ပ င င ၂၁၅
၇။ အ င ဖစ ပစ ည ထ န သ မ ထ င ၊ မပ စ အ င စ မ ထ င ၊
ည စစ ဆ င စသည မ ၂၁၅-၂၁၆
၈။ ယင သ သ အမ န မ အ င စ ပ ပ မ လ ထ ရ င ၂၁၆
၉။ အ င ဖစ ပစ ည ဖစ သ မ မည သည အ အမ သည သ င လ ရ
ပ အပ င င ၂၁၆
၁၀။ င အစရ သည တရ ၌ အပ င ၂၁၆-၂၁၇
အမ န ၄ဝ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပစ ည ထ န မ န အပ င
၁။ ပစ ည ထ န မ န အပ င ၂၁၇
၂။ အ င မ ၂၁၇-၂၁၈
၃။ တ ဝန ဝတ ရ မ ၂၁၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (အ)
နည ပ ဒမ စ မ
၄။ ပစ ည ထ န ၏တ ဝန ဝတ ရ မ ဆ င ရ စ င ၂၁၈
၅။ မည သည အ လ ပ တ အရ ရ ပစ ည ထ န န ထ င င ၂၁၈
အမ န ၄၁
မ လဒ ရ မ အယ ဝင င
၁။ အယ လ ပ စ ၊ အယ လ င အတ မည သည တ ပ တ ပ ရ ရ င ၂၁၉
- အယ လ တ င ပ ဝင ရမည အ မ ၂၁၉
၂။ အယ ဝင ရ တ င တင ပ င သ အ င ပ မ ၂၁၉
၃။ အယ လ ပယ င သ မဟ တ ပင ဆင င ၂၂ဝ
၄။ တရ လ သ မဟ တ တရ ပ င အ လ င သ ဆ င သည အ င ပ အ ပ
အ ၍ ဒ ရ မ တ လ င ၎င တ အန တစ ယင ဒ ရ တစ ရပ လ
ပယ ဖ စ င င ၂၂ဝ
မ င စ ဆ င ရ မ င ဒ ရ အတည ပ မ ဆ င င င
၅။ အယ ဆ င င င ၂၂ဝ
- ဒ ရ မ တ သ တရ ဆ င င င ၂၂ဝ-၂၂၁
၆။ အယ ဝင သည ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န မ တ သည အ တ င ဆ ရမည
အ မ ၂၂၁
၇။ ××××××××××××××××××××××× ၂၂၁
၈။ ဒ ရ အတည ပ ရ တ င မ တ သည အမ န အယ ဝင ရ ၌ လ ပ ပ င င မ
သ စ င ၂၂၁
အယ မ လ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည
၉။ အယ လ မ တ ပ တင င ၂၂၁
၁၀။ အယ အယ တရ လ အ တရ စရ တ အတ အ မ တင သ င စရန
တ င ဆ င င ၂၂၁-၂၂၂
၁၁။ အ သ အ င စ ပ ပ င မရ ဘ အယ မ ပလပ င င ၂၂၂
၁၂။ အယ မ န ရန ရ ၂၂၂
၁၃။ အယ အယ သည ဒ ရ မ တ သ တရ သ အ င စ
ပ ပ ရ င ၂၂၂-၂၂၃
၁၄။ အယ န ရန င စပ လ သည အ င စ င င င
အပ င ၂၂၃
- အယ ယ တ င အ င စ အပ စ င င ၂၂၃
- မ လအမ တ င မလ ရ သ အယ တရ ပ င ထ အ င စ ၂၂၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အပ ရန မလ အပ င
၁၅။ တစ စ တ င ပ ဝင ရမည အ မ ၂၂၃
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ ( )
နည ပ ဒမ စ မ
အမ န ရ တ င လ န ရမည လ ပ ထ လ ပ နည
၁၆။ စတင လ လ င ၂၂၃-၂၂၄
၁၇။ အယ တရ လ မလ ရ င င အယ မ ပလပ င ၂၂၄
၁၈။ အယ တရ လ တရ စရ တ တင သ င ရန ပ သ ဖင အ င
စ မ အပ ရသည အ အယ မ ပလပ င ၂၂၄
၁၉။ မလ ရ င င ပလပ သည အယ မ ပန လည လ င ၂၂၄
၂ဝ။ အမ န င ရ ဆ င ၍ အ သ ဆ င င ထင မင သ တ
အယ တရ ပ င မ အ ဖစ ထည သ င ရန န ပ င င ၂၂၄
၂၁။ တစ ဘ သတ ဒ ရ မ တ င ရသ အယ တရ ပ င ၏ လ ထ အရ
ပန လည န င ၂၂၅
၂၂။ အမ န သ အ အယ တရ ပ င သည သ အယ ဝင ထ သ သ
ဒ ရ န င င ၂၂၅
- န ပ စ င ယင င သ ဆ င သည ပဌ န မ ၂၂၅
၂၃။ အမ ပန လည စစ ဆ ရန အယ ပန ပ င ၂၂၆
၂၄။ အမ တ ပ သ သ လ လ လ င အယ အမ အ ပ အ ပတ
ဆ ဖတ င င ၂၂၆
၂၅။ အယ ငင မ ထ တ ၍ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သည
တရ သ စစ ဆ စ ရင ရန လ အပ င င ၂၂၆
၂၆။ ယ ဆ ဖတ င သ သ မ အမ တ တ င ပ ဝင စ င
ယ ဆ ဖတ န င ၂၂၆
- အယ မ ဆ ဖတ င ၂၂၇
၂၇။ အယ တ င န ထပ သ သ တင ပ င ၂၂၇
၂၈။ န ထပ သ သ ရယ သည နည လမ ၂၂၇
၂၉။ စစ မ ရန အ မ သတ မ တ င င ရ သ င ၂၂၇
အယ မ တ င မ တ သည စ ရင
၃ဝ။ စ ရင မည သည အ ၊ မည သည နရ တ င မ တ င ၂၂၇
၃၁။ စ ရင တ င ပ ဝင ရမည အ မ ၊ စ ရင မ တ သည န စ င လ မ တ ၂၂၈
၃၂။ စ ရင တ င မည သည အ န င င ၂၂၈
၃၃။ အယ ၏လ ပ ပ င င ၂၂၈
၃၄။ သ ဘ လ ရ မ တ ထ င ၂၂၈-၂၂၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အယ တ င မ တ သ ဒ ရ
၃၅။ ဒ ရ ၏ ရ စ င ယင တ င ပ ဝင ရမည အ မ ၂၂၉
- စ ရင သ ဘ မတ သည တရ သ သည ဒ ရ တ င
လ မ တ ရ ထ ရန မလ င ၂၂၉
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ ( )
နည ပ ဒမ စ မ
၃၆။ အမ သည မ အ စ ရင င ဒ ရ မ တ မ ထ တ ပ င ၂၂၉
၃၇။ ဒ ရ ၏တ ဝန မ တ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ ပ သ တရ သ
ပ ပ ရ င ၂၂၉
အမ န ၄၂
အယ ဒ ရ မ အယ ဝင င
၁။ လ ပ ထ လ ပ နည ၂၂၉
အမ န ၄၃
အမ န မ အယ ဝင င
၁။ အမ န မ အယ ဝင င ၂၃ဝ-၂၃၁
၂။ လ ပ ထ လ ပ နည ၂၃၁
အမ န ၄၄
လ မ အယ မ မ
၁။ မည သ လ မ အ ဖစ အယ ဝင င င ၂၃၂
- အယ မ လ ရန လ ထ သည အ လ န ရန လ ပ ထ လ ပ နည ၂၃၂
၂။ လ မ ဟ တ မဟ တ စ စမ စစ ဆ င ၂၃၂
အမ န ၄၅
××××××××××××××××××××××× ၂၃၂
အမ န ၄၆
လ အပ မ
၁။ တရ လ တ တ သ ပ န လ အပ င ၂၃၂-၂၃၃
၂။ တရ လ တ တ ၏ဆ ဖတ အ ပ မ တည သ ဒ ရ တရ
မ တ င င ၂၃၃
၃။ တရ လ တ တ ၏စ ရင ပ ပ င င အမ ယင စ ရင င အည
ပ ပတ အ င ဆ င ရ င ၂၃၃
၄။ တရ လ တ တ သ လ အပ မ တင သ င ရ တ င န သည တရ စရ တ င ၂၃၃
၅။ လ အပ မ တ င တင သ င သည တရ ၏ဒ ရ ပ င လ င
စသည မ လ ပ ပ င င ၂၃၃
၆။ စ မ အမ မ တ င စ ရင ပ င င င စပ လ သည ပ န မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ လ တ တ သ လ အပ ပ င င ၂၃၃-၂၃၄
၇။ စ မ အမ မ တ င စ ရင ပ င င င စပ လ ၍ မ ယ င စ ရင သည အမ မ
ပင ဆင ပ ရန အလ င င တရ မ တင သ င ပ င င ၂၃၄
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ (ဂဂ)
နည ပ ဒမ စ မ
အမ န ၄၇
ပန လည သ သပ မ
၁။ စ ရင ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င ၂၃၄-၂၃၅
၂။ ပန လည သ သပ ပ ရန လ လ မည သ ထ တင သ င င င ၂၃၅
၃။ ပန လည သ သပ ရန လ လ ပ စ ၂၃၅
၄။ လ ထ မည သည အ ပယ င ၂၃၅
- လ ထ မည သည အ င ပ င ၂၃၅
၅။ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တရ သ မ ပ ဝင သည တရ တ င
ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င ၂၃၆
၆။ လ ထ မည သည အ ပယ င ၂၃၆
၇။ ပယ သည အမ န အယ ဝင င မရ င ၊ လ ထ င ပ သည အမ န
န င ၂၃၆-၂၃၇
၈။ င ပ သည လ ထ မ တ ပ တင င င ပန လည န ရန အမ န ၂၃၇
၉။ အ သ လ ထ မ ပ တ ပင င ၂၃၇
အမ န ၄၈
အ ထ ထ
၁။ အမ န ဆင စ မ ထ တ ပ စလ သ ၏စရ တ ဖင အပ င ၊
အပ သည အတ စရ တ ၂၃၇
၂။ အမ န မ င အ င စ မ မည သ အပ င ၂၃၇
၃။ န ဆ တ မ ပါ ပ စ မ အသ ပ င ၂၃၇
အမ န ၄၉
တရ လ တ တ
၁။ တရ လ တ တ ၏ အမ န ဆင စ မ မည သ အပ င င ၂၃၈
၂။ တရ လ တ တ င စပ လ သည င ၂၃၈
၃။ နည ပ ဒမ င သ ဆ င စ င ၂၃၈
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၁၉ဝ ၈ စ ၊ အ ပ ဒ အ မ တ ၅)
စ
၁။ ××××× ××××× ××××× ×××××
အ ဓ ပ ယ ဖ ပ မ
၂။ ပ ဒတ င အ င အရ င ဖစ စ၊ ရ န စ တ ၏ အဓ ပ ယ င ဖစ စ
မဆန င လ င “
(၁) ‘‘ ပ ဒ’’ ဆ သည စ ရပ တ င နည ပ ဒမ ပ ဝင သည ။
(၂) ‘‘ ဒ ရ ’’ ဆ သည မ အမ ဆ ဖတ သ ည တရ င သ ဆ င သမ
ယင အမ တ င အ ငင ပ လ ရ သ အ င အရ အ လ သ မဟ တ
ယင တ အန အ င အရ တ စ ရပ ရပ င စပ လ ၍ အမ သ ည တ ၏
ရပ င င မ အ ပ အ ပတ သတ မ တ ပ သည စ ရင ဆ ဖတ တစ ရပ အ
ထ နည တ ရ သ ဖ ပ ဆ သည ။ ဒ ရ သည ပဏ မဒ ရ
သ လည င ၊ အ ပ သတ ဒ ရ သ လည င ဖစ င သည ။ ဒ ရ
ဆ သည စ ရပ တ င ဆ လ ပယ သည အမ န င ပ ဒ မ ၄၇ သ မဟ တ ပ ဒ မ ၁၄၄
၌ အ ဝင သ ပ န တ စ ရပ ရပ အ ပ ဆ ဖတ လည ပ ဝင သ ည ဟ
မ တ ယ ရမည ။ သ ရ တ င အ ပ တ မပ ဝင စရ “
( ) အမ န တ စ ရပ အယ မ အ ဖစ ဖင အယ ဝင င သ စ ရင ဆ ဖတ ၊
( ) တ ရ သ မလ ရ င င ပလ ပ သည အမ န ။
ရ င လ င ။။ အမ အ ပ အ ပတ စ ရင င မ ပ င သ ဘ န ထပ ဆ င ရ ဖ ယ ရ မ
န ရ သ ဒ ရ သည ပဏ မဒ ရ ဖစ သည ။ အမ အ ပ အ ပတ စ ရင သ
ဒ ရ သည အ ပ သတ ဒ ရ ဖစ သည ။ ဒ ရ တစ ရပ သည တ စ စ တ တ စ ဒသ အ ဖင
ပဏ မဒ ရ ဖစ ၍ တ စ စ တ တ စ ဒသအ ဖင အ ပ သတ ဒ ရ ဖစ င သည ။
(၃) ‘တ ရ င ’ဆ သည မ ဒ ရ တစ ရပ ရရ သ သ မဟ တ အတ ည ပ င သည အမ န
တ စ ရပ ရရ သ ဆ လ သည ။
(၄) ‘ င ’ ဆ သည မ ( ပ ဒတ င ‘‘ င တရ မ ’’ ဟ အမည တ င စမည )
မ လ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တရ မတရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ ဆ သည ။
၎င စ ရပ တ င တရ လ တ တ ၏ သ မန တရ မမ လစ ရင ပ င င ဒသလည
ပ ဝင သည ။
(၅) ‘ င င တရ ’ ဆ သည မ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င
တ ည ရ ပ ပည ထ င စ မန မ င င အတ င တ င အ င အ ဏ မရ သည အ ပင
င င တ သမ တ တ ည ထ င င ၊ ဆ လ တ ည စ င လည မ ပ သည
တ ရ ဆ သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၆) ‘ င င စ ရင ’ ဆ သည မ င င တရ တ စ ၏ စ ရင
ဆ သည ။
(၇) ‘အစ ရ ရ န ’ ဆ သည စ ရပ တ င ပ ဒ အရအစ ရ ရ နအ အတ အ လ င
ပ အပ သည အလ ပ ဝတ ရ မ အ လ သ မဟ တ ယင တ အန တ စ ရပ ရပ
ဆ င ရ ရန င င တ သမ တ န အပ သည အရ ရ တ စ ပ ဝင သည
အ ပင အစ ရ ရ န၏ န အရလ န ဆ င ရ ရသည ရ နလ ည
ပ ဝင သည ။
(၈) ‘တ ရ သ ’ ဆ သ ည မ တ ရ မ တ င ထ င စ ရင သ အရ ရ
ဆ လ သည ။
(၉) ‘စ ရင ’ဆ သည မ တ ရ သ ဒ ရ ဖစ စ၊ အမ န ဖစ စ မ တ ရ
သည အ အ င ရ သ ဖ ပ ဆ သ ည ။
(၁၀) ‘တ ရ ’ ဆ သည မ ဒ ရ မ တ င ရသ သ မဟ တ အတ ည ပ င သည
အမ န မ တ င ရသ ဆ သည ။
(၁၁) ‘တရ ဝင ယ စ လ ယ ’ဆ သည မ ယ လ န သ အမ သည တစ ၏ အ မ ပစ ည
အတ ဝင ရ စ ဖ သ ပ ဝင သည အ ပင အမ သည တစ ယ စ ပ
စ ဆ သ အ သ မဟ တ ယ စ ပ စ ဆ င ရ သ အ ယင အ မ သည
ယ လ န လ င ပစ ည ဆ ရရ သ လည ပ ဝင သည ။
(၁၂) ‘ လ အ မတ ’ဆ သည မ ပစ ည မတ ရ လ ရ ထ သ ယင ပစ ည မ
အမ န တ ယ ရရ သ သ မဟ တ သ မန လ လ ဖင ရရ င သ အ အ မတ င
ယင အ အ မတ အ ပ ရရ သ အတ တ ဆ သ ည ။ သ ရ တ င ထ စ ရပ တ င
မတ ရ လ ရ ထ သ ပစ ည တ တ င မ န အ င ပ ပင င င
ဖစ ထ န သ အ အ မ တ မ မပ ဝင စရ။
(၁၃) ‘ ရ ပ င င သ ပစ ည ’ ဆ သည စ ရပ တ င ပင ထ င သ မ ပ ဝင သ ည ။
(၁၄) ‘အမ န ’ ဆ သည မ တ ရ မ ၏ဒ ရ မဟ တ သ ဆ ဖတ တ စ ရပ ရပ အ
ထ နည တ ရ သ ဖ ပ ဆ သည ။
(၁၅) ‘ ရ န ’ ဆ သည မ တ ရ တ င အ သ ယ စ တ ရ လ လ ပ င င
ရ သ ဆ သည အ ပင ထ စ ရပ တ င တ ရ ပ ရ နလ ည ပ ဝင သည ။
(၁၆) ‘သတ မ တ သည ’ ဆ သ ည မ နည ပ ဒမ ဖင သတ မ တ င ဆ သည ။
(၁၇) ‘ ပည သ အရ ထ မ ’ ဆ သည မ အ ပ ပ ဂ လ တ စ ဆ သည “
( ) တ ရ သ ၊
( ) အ ယ င င ဝန ထမ သ မ ဟ တ မန မ င င ဝန ထမ (ပထ မတ န ) ၊
( ဂ ) ပန တ မ ဝင အရ ရ အ ဖစ န အပ ပ သ သ မ ဟ တ အစ ရ ပန တ မ တ င
ထ တ ပန ပ သ အစ ရ၊ ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ ဆ င ရ အရ ရ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(ဃ) ပ ဒ င သ ဆ င သည အ င ဖစ စ၊ ဖစ ပ ပ အ င အရ
ဖစ စ၊ ရ ထ အ လ မ မန စ ထ ရန ၊ သ မဟ တ အစ ရင ရန
သ မဟ တ စ တ မ အမ တ အသ ပ ရန သ မဟ တ မ န င လ မ တ
ရ ထ ရန သ မဟ တ ထ ရ ရန သ မဟ တ ပစ ည ရယ ထ န သ မ ရန
သ မဟ တ စ မ ထ ရန သ မ ဟ တ ထ ရ ရန တ ရ စ ရင မ ဆ င ရ အမ န ဆင စ
စသည မ အတ ည ဖစ အ င ဆ င ရ ရန သ မဟ တ မ သစ
တ ရန သ မဟ တ ဘ သ ပန ဆ ရန သ မဟ တ တ ရ တ င င မ ဝပ စရ
အ င စ င ရ ရန တ ဝ န ဝတ ရ ရ သ တ ရ အရ ရ ၊ ထ ပင
ဆ သ တ ဝန ဝတ ရ အရပ ရပ ဆ င ရ ရန တ ရ ၏ အထ
သ အ ဏ လ အပ င ရသ ၊
(င) တ စ တ စ ယ သ သ ပ င ပ င င သ မဟ တ ပ င ထ
ပ င င အ ဏ ရ ရ ထ လ ရ ဖစ သ ၊
(စ) ရ ထ အ လ ပစ မ မ တ မစ ရန သ မ ဟ တ ပစ မ အ င
အရ သတင ပ ရန သ မဟ တ ပစ မ လ န သ တ ပ ဒ င အည
ဖစ စရန သ လည င ၊ ပစ သ န မ ရ ဖစ စ၊ လ ရ
ဖစ စ၊သ သ ရ ဖစ စ၊ စ င ရ ရန သ လ ည င တ ဝန
ဝတ ရ ရ သ အစ ရအ ရ ရ ၊
(ဆ) ရ ထ အ လ အစ ရ အတ ပစ ည ရယ ရ န သ မဟ တ လ ရန
သ မဟ တ ထ ရ ရန သ မဟ တ သ စ ရန တ ဝန ဝတ ရ ရ သ အရ ရ ၊
အစ ရ အတ စစ ဆ န မ န ရန သ မဟ တ တ န ဖ ဖတ ရန သ မဟ တ
အ န စည ပ ရန သ မဟ တ ပဋ ည ပ ရန တ ဝန ဝတ ရ ရ သ
အ န င စပ လ သည အမ န ဆင စ စသည မ အတ ည ဖစ အ င
ဆ င ရ ရန တ ဝန ဝတ ရ ရ သ အရ ရ ၊ အစ ရ င အ င အ ရ
ဆ င ရ အမ စ မ မန စ ထ ရန သ မဟ တ အစ ရင ရန တ ဝန
ဝတ ရ ရ သ အရ ရ ၊ အစ ရ င အ င အ ရ ဆ င ရ စ တ မ အမ တ
အသ ပ ရန သ မဟ တ မ န င လ မ တ ရ ထ ရန သ မဟ တ
ထ ရ ရန တ ဝန ဝတ ရ ရ သ အရ ရ ၊ အစ ရ င အ င အ ရ ဆ င ရ
အ စ ပ စ င ရ ရန အလ င ပဌ န ထ သည ပ ဒ
လ န င မရ စရ အ င တ ဆ ရန တ ဝန ဝတ ရ ရ သ အရ ရ ၊
ထ ပင
(ဇ) င င တ န ထ ၍ င င တ ၏အမ ထ မ ရ သ သ မဟ တ
လ စ ယ သ အရ ရ ။အ မ ပည သ ဆ င ရ တ ဝန ဝတ ရ ဆ င ရ ရ
အတ အ င သ လည င ၊ မရ င သ လည င
ရရ သ အရ ရ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၁၈) ‘နည ပ ဒမ ’ ဆ သ ည မ ပထ မဇယ တ င ပ ရ သည နည ပ ဒမ င
ပ စ မ သ လ ည င ၊ ပ ဒ မ ၁၂၂ အရ ပ သည နည ပ ဒမ င
ပ စ မ သ လည င ဆ သည ။
(၁၉) ‘ ပ ရ ရ င ရ အစ ရ ယ ယ ’ ဆ သည စ ရ ပ တ င စ တ ၊ ဒ ဘင စ တ ၊
ဒ ဘင မ သ မဟ တ ဝန ပ မ ပ ဝင သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၂ဝ) ‘လ မ တ ရ ထ သည ’ ဆ သည စ ရပ တ င စ ရင င ဒ ရ တ င မ
တ စ ပ တ ဆ ပ ပ ပ င လ ည ပ ဝင သည ။
လ အ တ ရ မ
၃။ ပ ဒပ စ မ အလ င င တရ မ သ ည တ ရ လ တ တ ၏ လ အ
ဖစ စရမည အ ပင င တ ရ မ အ အဆင န မ သ တ ရ မ အသ သ င စ မ
အသ သ သည လ ည တ ရ လ တ တ င င တရ မ တ ၏ လ အ ဖစ စရမည ။
င မ
၄။ (၁) ဆန င လ သ သ ပဌ န တ စ စ တစ ရ မရ လ င ပ ဒပ
ပဌ န မ င တ ည ဆ အထ သ မဟ တ ဒသ ရ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ
သ လည င ၊ တည ဆ အ ပ ဒ တစ ရပ ရပ အရ ဖစ စ အပ င သည
အထ စ ရင ပ င င အ ဏ သ မဟ တ အ ဏ သ လည င ၊ ထ သ သတ မ တ
သည အထ လ ပ ထ လ ပ နည တ စ ရပ ရပ သ လ ည င န သ တ သည
သ မဟ တ အ နည ထ စသည ဟ မ တ ယ င မရ စရ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)ပ ပဌ န ၏ ယဘ ယ သ ဘ မထ စဘ အ ထ အ ဖင
မလ ရ ဖစ သ သ မဟ တ မရ င လ ယ ယ ထ န မ လ ယ ယ မသ စ
တ င ရယ ရ အတ တ ည ဆ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ အရ ရရ င သည သ သ င
ပ ဒ ပ ပဌ န န သတ သည သ မဟ တ အ နည ထ စသည ဟ
မ တ ယ င မရ စရ။
ပ ဒ အ န မ င သ ဆ င စ င
၅။ (၁) အ န မ င သ ဆ င သ အထ ပ ဒမ ၌ လ ပ ထ လ ပ နည င စပ လ သည
ပဌ န မပ ရ ၍ ပ ဒပ ပဌ န မ အရ လ န ဆ င ရ ရန ဖစ သ
အ င င တ သမ တ သည ပ ဒအရ သ ဆ င စရမည ဟ အတ အလ င ဖ ပ
ထ င မရ သ ပဌ န မ အန အစ တ အပ င တ စ ရပ ရပ သည ယင မ င
မသ ဆ င င သ လည င ၊ င င တ သမ တ ပ င လ ပင ဆင သည
အတ င သ လ င သ ဆ င စရမည ဖစ င သ လည င ပည ထ င စ
မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ဖင ထ တ ပန ည င သည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)ပ အ န ဆ သည မ စ ပ ရ အ လ င အသ ပ သ မအတ
သ စ ၊ အ န သ မဟ တ အ အ မတ မ င သ ဆ င သ တ ရ မမ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ င မ ဒသ ရ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ လ စစ ဆ စ ရင ပ င င အ ဏ
ရ သ ဆ သည ။ သ သ ယင စ ရပ တ င အဆ ပ အမ သ မဟ တ မ င မ
တ ရ မ င ဆ င ရ အမ သ မဟ တ မ င မ အ ဖစ ပ ဒအရ မ လစ ရင
ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ မ ပ ဝင င မရ စရ။
င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ
၆။ အ နည ဖင အတ အ လ င ပဌ န ပ ရ သည အ တ င မ တပ တ ရ တ စ သ မန
အ ဖင စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ အမ ၏တ န ဖ င စပ လ ၍ င ဆ င ရ
န သတ မ (ရ လ င ) လ န ၍ အမ မ စ ရင င ရန အ ဆ ပ တ ရ အ
ပ ဒပ မည သည ပဌ န မ အ င အ ဏ အပ င ရ မ ရ ရ စရ။
မန မ င င စ မ တရ မ အ ပ ဒအရ ဖ စည သ တ ရ မ
၇။ × × × × × × × × × ×
၈။ × × × × × × × × × ×
ပထ မပ င
တ ရ မမ မ င စ ပ လ သည ယဘ ယ ပ ဌ န မ
တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ င မ သ င
ပ တ ပ င ထ င မရ လ င တ ရ မမ အ လ တ ရ မ စစ ဆ စ ရ င ရ င
၉။ တ ရ မ သည အတ အလ င ဖစ စ၊ သ ဘ သ ရ စ င ဖင ဖစ စ ပ တ ပင
ထ င မရ သ တ ရ မ င ဆ င ရ အမ မ ( ပ ဒတ င ပ ရ သ ည ပဌ န မ
အ ထ ထ ၍) စစ ဆ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သည ။
ရ င လ င ။ ။ ပစ ည သ မဟ တ ရ ထ တ စ ရပ ရပ င စပ လ သည ရပ င င
အတ အမ စ ဆ ထ ရ တ င ထ ရပ င င မ ဘ သ ရ ဆ င ရ ထ စ သ မဟ တ အ မ အန မ
င စပ လ သည ပ န မ ၏ အဆ အ ဖတ အ ပ တ င လ ဝ တ ည စ မ ၊ ယင အမ သည
တ ရ မ င ဆ င ရ အ မ ဖစ သည ။
အ မ ဆ င င င
၁ဝ။ တ ရ တ စ တ ည တ င သ လည င ၊ တ င ဆ သ သ သ င င ပ င
ရ သ ပည ထ င စ မန မ င င အတ င ရ အ တရ တ စ တ င သ လည င ၊
တ ရ လ တ တ ပ တ င သ လည င ယ င စ ဆ ထ ၍ မ ပ ပတ သ သ အမ
တ စ မ ပ အမ သည တ ဖ စ စ၊ ၎င အမ သည တ သ မဟ တ ၎င တ အန တ စ အမ ပ ၍
တ င ဆ ပ င သ တစ ဖစ စ၊ ဆ င ရ ဆ င င တ စ ရပ တည အရ စ ဆ လ သ အမ ၌
အ ငင ပ သည အ င အရ သည ယ င အမ တ င တ အ ဖင ဖစ စ ၊ အဓ အ ဖင
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖစ စ အ ငင ပ လ ရ လ င မည သည တ ရ မ န စ ဆ သ အမ ဆ လ စစ ဆ
စ ရင င မ ပ ရ။
ရ င လ င ။ ။ င င တရ တ င စ ဆ ထ သ အမ တစ မ မ ပ သ သည
အ င ပ ၍ တ ရ စ ဆ ရန အ င တ စ ရပ တည အ ပ အ ထ သ အမ စစ ဆ
စ ရင င မ ပ ရန ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ တ ရ မ တ မစ ပ တ ပင င
မရ စရ။
မ သ င
၁၁။ တ ရ မမ တ စ မ တ င တ အ ဖင လည င ၊ အဓ အ ဖင လည င ၊
အ ငင ပ လ ရ သည အ င အရ သည တ ရ တ စ န ၍ အ ပ သတ ဆ ဖတ
ပ သ ယ င တရ မမ တ င ဆ င ရ ဆ င င တစ ရပ တည အရ တ ရ ဆ င သ ည ထ ပ တ
အမ သည မ အ င င ၌ ဖစ စ၊ ၎င အမ သည တ သ မဟ တ ၎င တ အန တ စ
အမ ပ ၍ တ င ပ င သ အမ သည မ အ င င ၌ ဖ စ စ တ အ ဖင လည င ၊ အဓ
အ ဖင လည င အ ငင ပ သ အ င အရ ပင ဖစ ပ န အမ သ
လ ည င ၊ အ ငင ပ သည အ င အရ င စပ လ သ ငင ထ ပ မ ပ ပ သည
အမ သ လည င ယ င အမ အ စစ ဆ စ ရင သ တ ရ စစ ဆ စ ရင ပ င င
အ ဏ ရ လ င မည သည တ ရ မ န အမ သ မဟ တ အ ဆ ပ ငင
စစ ဆ စ ရင င မ ပ ရ။
ရ င လ င ၁ ။ ။ ‘ယ င အမ ’ ဆ သည မ အ င မ လ ရ သ အမ ထ စ ၍
စ ဆ သည ဖစ စ၊ န ၍စ ဆ သည ဖစ စ ထ အမ ထ စ ၍ ဆ ဖတ ထ သ အမ
ဆ သည ။
ရ င လ င ၂ ။ ။ ပ ဒ မပ စ မ အလ င တ ရ တ င စ ရင ပ င င အ ဏ
ရ ၊မရ ထ တရ ၏ ဆ ဖတ အ အယ ဝင င င စပ လ သည ပဌ န တ
ထ ထ င မ ပ ဘ ဆ ဖတ ရမည ။
ရ င လ င ၃ ။ ။ အထ ၌ ရည န ပ ရ သ ည အ င အရ သည ယ င အမ တ င
တ စ ဘ အမ သည အဆ ပ ၍ န တစ ဘ အမ သည အတ အလ င ဖစ စ၊ သ ဘ
သ ရ သ အ ဖင ဖစ စ ငင ဆ သည သ မဟ တ ဝန သည အ င အရ ဖစ ရမည ။
ရ င လ င ၄ ။ ။ ယ င အမ တ င စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန အ င သည အ ပင
အ သင သည လည ဖစ သ အ င အရ သည ယ င အမ တ င တ အ ဖင
လ ည င ၊ အဓ အ ဖင လည င အ ငင ပ သ အ င အရ ဖစ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
ရ င လ င ၅ ။ ။ ဆ လ တ င ထ ည သ င တ င ဆ ထ သ တ င ဆ
တ စ ရပ ရပ ဒ ရ တ င အတ အလ င င ပ ထ င မရ လ င ပ ဒ မပ စ မ အလ င
ထ သ သ င ငင ပ ယ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ရ င လ င ၆ ။ ။ လ တစ စ သည အမ ပည သ ဆ င ရ ရပ င င င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
ပ ဂ လ ရပ င င င စပ လ ၍ ဖစ စ အမ အတ သ ဘ ဖင တ ရ ဆ င လ င အဆ ပ
ရပ င င တ င အ သ ဆ င သ အ လ သည လ ည ပ ဒ မပ စ မ အလ င ထ သ တ ရ ဆ င
သ တ အမ ပ ၍ တ င ဆ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
န ထပ အ မ စ ဆ င ပ တ ပင င
၁၂။ တ ရ စ ဆ ရန အ င တ စ ရပ င စပ လ ၍ န ထပ အမ စ ဆ င မ ပ ရန
နည ပ ဒမ အရ ပ တ ပင ထ သ တ ရ လ သည ပ ဒ င သ ဆ င သည တ ရ
တ စ တ င အဆ ပ တရ စ ဆ ရန အ င င စပ လ ၍ အမ စ ဆ င မရ စရ။
င င စ ရင မ မည သည အ အ ပ အ ပတ မ ဖစ င
၁၃။ င င စ ရင တစ ရပ မ ဆ င ရ ဆ င င တစ ရ ပ တည အရ တ ရ ဆ င သ ထ ပ တ
အမ သည တ အ င င တ င ဖစ စ၊ ၎င အမ သ ည တ သ မဟ တ ၎င တ အန တ စ
အမ ပ ၍ တ င ပ င သ အမ သည မ အ င င တ င ဖစ စ အ ပ စ ရပ မ မ တ ပ
ယင စ ရင အရ တ စ ရင ဆ ဖတ ပ သ အ င အရ င စပ လ ၍ အ ပ သတ
ဖစ ရမည ။
( ) စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ ယင စ ရင မ တ င မ ပ သည စ ၊
( ) ယင စ ရင မ အမ ၏ အရည အ သ အရ စ ရင င မ ပ သည စ ၊
( ဂ ) ယင စ ရင မ အ ပည ပည ဆ င ရ ပ ဒ မ ယ င စ ယ သ အ မင
ပ တ င အ ထ င ၊ သ မဟ တ ပည ထ င စ မန မ င င တ ၏ ပ ဒ င
သ ဆ င သ စ ရပ မ တ င ယင ပ ဒ အသ အမ တ အ ပ ရန ငင ပယ င
အမ တ အရ ယ ဆရသည စ ၊
(ဃ) ယင စ ရင မ တ သ ည အမ တ သည သဘ ဝတ ရ မ တမ င ဆန င လ သည
စ ၊
( င ) ယင စ ရင လ မ လည င ဖင ရရ သည စ ၊
( စ ) ပည ထ င စ မန မ င င တ တ င တ ည ဆ ဖစ သ ပ ဒတ စ ရပ ရပ ဖ ဖ
င အ ပ အ ထ သည တ င ဆ လ သည စ ။
င င စ ရင မ င စပ လ ၍ မ တ ယ င
၁၄။ င င စ ရင ၏ တ ဝန မ တ မ န တစ စ င ဖစ သည သ ဘ သ ရ သ
စ တ မ အမ တ အသ တစ တ င ပလ သ အ အမ တ တ င ဆန င လ
မ တ ရ ရလ င ယင စ ရင စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ စ မ တ ထ သည ဟ
တ ရ မ တ ယ ရမည ။ သ သ စ ရင ပ င င အ ဏ မရ င င လ သ အ ထ
အထ တင ပ င ဖင ယင မ တ ယ မဟ တ မမ န င ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ စ ဆ ရ ဒသ
အ မ စ ဆ ရ တ ရ
၁၅။ တ ရ မမ တ စ မ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ အန မ ဆ အ ဆင ရ တ ရ တ င စ ဆ ရမည ။
အ င ဖစ ပစ ည တ ည ရ ရ ဒသတ င တ ရ စ ဆ ရ င
၁၆။ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ ပဌ န သတ မ တ ထ သ င ဆ င ရ န သတ ၊
သ မဟ တ အ န သ တ မ ထ ထ ၍ အ ပ အမ မ ပစ ည တ ည ရ ရ
ဒသအတ င ၌ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ င စ ဆ ရမည ။
( ) င ရမ သ မဟ တ အ အ မတ ပ သည ဖစ စ၊ မပ သည ဖစ စ မ ရ မ ပ င
င သ ပစ ည ပန လည ရရ ရန စ ဆ မ ၊
( ) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝ ပ ရန စ ဆ မ ၊
( ဂ ) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ င မ သ မဟ တ ထ ပစ ည အ ပ တ ဝန တင မ
တ င ရ တ င ပ တ ပင ရန ဖစ စ၊ ရ င ရန ဖစ စ၊ ရ တ ရန ဖစ စ စ ဆ မ ၊
(ဃ) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ ၍ အ ရပ င င သ မဟ တ အ
သ ဆ င င တ စ ရပ ရပ အဆ အ ဖတ ပ ရန စ ဆ မ ၊
(င) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ထ နစ န စသည အတ လ ရရန
စ ဆ မ ၊
( စ ) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည သ မ ယ ထ င သ မဟ တ ဝရမ ပ ထ င မ
ပန လည ရရ ရန စ ဆ မ ၊
သ ရ တ င တ ရ ပ င ဖစ စ၊ ၎င ယ စ အ သ တစ ဖစ စ ရယ ထ သ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ ၍ သ သ င ရရန စ ဆ မ သ မဟ တ ယင ပစ ည
ထ နစ န စသည အတ လ ရရန စ ဆ မ တ င တ င ဆ သ ည သ သ င
တ ရ ပ င ယ တ င လ န ဆ င ရ ပ င ဖင အ ပည အဝ ရ ရ င မည ဖစ ပ ထ အမ
ယင ပစ ည တည ရ ရ ဒသအတ င ၌ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တရ တ င ဖစ စ၊ တရ ပ င
အလ အ လ အမ န တ ယ နထ င င သ လည င ၊ လ ပ ငန ဆ င ရ င သ
လည င ၊ မ မ ယ တ င ယ အ မ တ အစ န အတ အ လ ပ လ ပ င င သ
လ ည င ပ ရ ဒသအတ င ၌ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ င ဖစ စ စ ဆ င သည ။
ရ င လ င ။ ။ ပ ဒ မတ င ‘ပစ ည ’ ဆ သည မ ပည ထ င စ မန မ င င တ
အတ င တ ည ရ သ ပစ ည ဆ သည ။
ပ သ တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အတ င ၌ တ ည ရ သည မ ရ မ ပ င င သ
ပစ ည မ င စပ လ သည အ မ မ
၁၇။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ ၍ သ သ င ရရန ဖစ စ၊ ယင ပစ ည
ထ နစ န သည အ တ လ ရရန ဖစ စ စ ဆ သည အမ တ င ယင ပစ ည သည
ပ သ တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င တ င တ ည ရ နပ ယင ပစ ည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ စ စ တ တ စ ဒသ တ ည ရ ရ ဒသအတ င ၌ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ စ တ င
တ ရ စ ဆ င သည ။
သ ရ တ င အမ တန ဖ င စပ လ ၍ အဆ ပ တ ရ သည တ င ဆ တ စ ရပ လ
လ စ ရင င သ တ ရ မ ဖစ ရမည ။
တ ရ မ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အ သ အ မသ သ ည အ အမ စ ဆ ရ န နရ
၁၈။ (၁) မ ရ မ ပ င င သည ပစ ည သည တ ရ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ
တ ရ မ အန မည သည တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င ၌ တ ည ရ သည
အ သအ မသ င အဆ ရ သ အ ယင တ ရ မ အန တ ရ တ စ
သည ယင အဆ မ အ အ မစ ရ င န ပ လ င ထ အ င
ရ မ တ ပ န ယင ပ စ ည င စပ လ သည အမ လ ၍ ပ ပတ အ င
စ ရင ရန ဆ လ ဆ င ရ င သည ။ ထ ပင အမ တ င မ တ သ ဒ ရ သည
ယင တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င ၌ ပစ ည တ ည ရ ဘ သ သ ထ ပ တ
အ သ ရ ရမည ။ သ ရ တ င အမ မ အမ အစ င တ န ဖ အရ
ယင တ ရ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သည အမ ဖ စ ရမည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)အရ ရ မ တ င မ ပ သည အ ပင အဆ ပ ပစ ည င သ ဆ င သည
အမ တ င မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ပစ ည တ ည ရ ရ ဒသအတ င ၌
စ ရင ပ င င အ ဏ မရ သ တ ရ မ တ င အယ သ မဟ တ
ပင ဆင တရ တ င န တ င ပလ သည အ မ လ မ ယင ပစ ည င
စပ လ ၍ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ ၊မရ သ သယ ဖစ လ အ င ယ တ ရ သည အ င
မရ င ၊ ထ ပင တ ရ မ တမ ပ ယ င သည အ ဆ ဖစ ပ ရ င
အယ သ မဟ တ ပင ဆင မ တရ ထ င မင ယ ဆ င မရ လ င န
င မ ပ ရ။
လ ဖစ စ၊ ရ ပ င င သည ပ စ ည ဖ စ စ ထ န စ န စသည အတ လ
ရလ မ မ
၁၉။ လ ဖစ စ၊ ရ ပ င င သည ပစ ည ဖစ စ ထ နစ န စသည အတ လ
ရရန အမ စ ဆ သည အ အဆ ပ ထ နစ န စမ တ ရ တ စ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င
တ င ပ လ ပ ပ တရ ပ င သည အ တရ တ စ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င ၌
နထ င ပ သ မဟ တ လ ပ ငန ဆ င ရ ပ သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ
အစ န အတ အလ ပ လ ပ င ပ ဆ သည တရ စ အန တ ရ လ ရ ယ ရ
တ ရ တ င စ ဆ င သ ည ။
ပမ မ
( ) မ လ တ င နထ င သ အ ဘ ရန န မ တ င ပ တ ၏။ ဘ အ အ ပ
မ လ မ တ င ဖစ စ၊ ရန န မ တ င ဖစ စ တ ရ စ ဆ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) မ လ မ တ င နထ င သ အ ဘ အ အသ ရပ စ သ ပ ဆ ရ သ ဖန မ
ရန န မ တ င ပ ဆ ပ လ ပ ၏။ ဘ အအ ပ မ လ မ တ င ဖစ စ၊ ရန န မ တ င ဖစ စ
တ ရ စ ဆ င သည ။
အ အ မ မ တ ရ ပ င နထ င ရ ဒသအတ င ၌ ဖစ စ၊ တ ရ စ ဆ ရန အ င
ပ ပ ရ ဒသအတ င တ င ဖစ စ စ ဆ ရ င
၂၀။ အထ တ င ဆ သည န သတ မ ထ ထ ၍ အမ တ င အ ပ
ဒသအတ င ၌ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ င စ ဆ ရမည ။
( ) တ ရ ပ င တစ ဖစ စ၊ တ ရ ပ င တ စ ထ ပ လ င ၎င တ အသ သ ဖစ စ
အမ စတင စ ဆ န တ င မ မ သ ဘ အ လ အမ န တ ယ နထ င ရ ၊ သ မဟ တ
လ ပ ငန ဆ င ရ ရ ၊ သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အ စ န အ တ
အလ ပ လ ပ င ရ ဒသ၊ သ မဟ တ
( ) တ ရ ပ င တစ ထ ပ လ င ယင တ ရ ပ င တ အန တ ရ ပ င တ စ အမ
စတင စ ဆ န တ င မ မ သ ဘ အ လ အမ န တ ယ နထ င ရ ၊ သ မဟ တ
လ ပ ငန ဆ င ရ ရ ၊ သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အ စ န အ တ
အလ ပ လ ပ င ရ ဒသ၊ သ ရ တ င အဆ ပ စ မ ၌ တ ရ ၏ င ပ ပ ပ
ဖစ ရမည ။ သ မဟ တ အထ ဆ သည အတ င နထ င င ၊ သ မဟ တ လ ပ ငန
ဆ င ရ င ၊
သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အ စ န အ တ အလ ပ လ ပ င င မ ပ
သည တ ရ ပ င တ အ ဆ ပ အမ စ င သ ဘ တ ရမည ၊ သ မဟ တ
( ဂ ) တ ရ စ ဆ ရန အ င လ လ လ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ
ပ ပ ရ ဒသ။
ရ င လ င ၁ ။ ။ တ စ တ စ ယ သ သ သည ဒသတ စ တ င အ မ တမ နအ မ
ရ ၍ အ ဒသတစ တ င လ ည ယ ယ နအ မ ရ လ င ယ ယ နအ မ ရ ရ ဒသ၌ ပ ပ သ
တ ရ စ ဆ ရန အ င တ စ င စပ လ ၍ ထ သ သည ယင ဒသ စ လ ၌ နထ င သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
ရ င လ င ၂ ။ ။ ပ ရ ရ င တ စ သည ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ
တ စ တ ည သ သ မဟ တ ပင မ ဖစ သ အလ ပ ဌ န၌ လ ပ ငန ဆ င ရ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။ ပ ရ ရ င တ င လ အ အလ ပ ဌ နလ ည ရ ပ ယင လ အ
အလ ပ ဌ န တ ည ရ ရ ဒသတ င ပ ပ သ တ ရ စ ဆ ရန အ င င စပ လ ၍
ထ လ အ အလ ပ ဌ န တ ည ရ ရ ဒသတ င လ ပ ငန ဆ င ရ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
ပမ မ
( ) အ သည ရန န မ ရ န သည တ စ ဖစ ၍ ဘ သည မ လ မ တ င လ ပ ငန
ဆ င ရ ၏။ ဘ သည ရန န မ ရ မ မ ယ စ လ ယ မ တဆင အ ထ မ န မ
ဝယ ယ ၍ မန မ မ ရထ သ ပ အပ ရန အ အ မ ၏။ အ သည ဘ မ သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အတ င န မ ရန န မ တ င ပ အပ ၏။ ယင န ဖ င မ ရရ ရန အတ တ ရ
စ ဆ ရန အ င ပ ပ ရ ရန န မ တ င ဖစ စ၊ ဘ လ ပ ငန ဆ င ရ ရ မ လ
မ တ င ဖစ စ အ ဘ အ ပ တ ရ စ ဆ င သည ။
( ) အ သည မ မ တ င နထ င ၏။ ဘ သည ရန န မ တ င နထ င ၏။ စ သည မ လ
မ တ င နထ င ၏။ အ ၊ ဘ င စ တ သည ပည မ တ င တ ဆ သ အ ဘ င စ
တ င ပ တ စ ပ ပ တ ပ ဆ ပ အ အ ပ အပ ၏။ အ သည ဘ င စ
တ အ ပ တ ရ စ ဆ ရန အ င ပ ပ ရ ပည မ ၌ တ ရ စ ဆ င သည ။ ဘ
နထ င ရ ရန န မ ၊ သ မဟ တ စ နထ င ရ မ လ မ တ င လည တ ရ စ ဆ င သည ။
သ သ အမ အသ သ တ င တ ရ စ ဆ ရ ဒသ၌ နထ င င မရ သ တ ရ ပ င
န လ င တ ရ ၏ င ပ မရရ ဘ အမ ဆ လ ဆ င ရ င
မ ပ င ။
စ ရ င ပ င င အ ဏ န င
၂၁။ တ ရ စ ဆ ရ ဒသ င စပ လ သည န မ လတ ရ ၌ စ င သမ
စ စ တ င သ င င မ ပ လ င ၊ ထ ပင ငင မ ထ တ သည အမ မ တ င ငင
ထ တ သည အ ဖစ စ၊ ငင မထ တ မ ဖစ စ တ င သ င င မ ပ သည အ ပင တ ရ မ တမ
ပ ယ င သည အ ဆ ဖစ ပ င လ ည မရ ပ မည သည အယ သ မဟ တ ပင ဆင
တ ရ မ ယင န င မ ပ ရ။
တ စ ထ ပ သ တ ရ မ တ င တ ရ စ ဆ င သည အမ မ ပ င င အ ဏ
၂၂။ တ ရ စ အန သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ မ အန တ စ တ င
တ ရ စ ဆ င ရ သည အ မ တစ မ ယင တ ရ တ စ တ င စ ဆ သ ည အ တ ရ ပ င
တ စ သည အ အမ သည မ ထ သ အ င ပ န ယင အမ အ
တ ရ သ လ ပ င ပ ရန စ င သမ စ စ လ ည င ၊ ငင မ ထ တ သည
အမ မ တ င ငင ထ တ သည အ သ မ ဟ တ ငင မထ တ မ လ ည င လ ထ
င သည ။ ယင သ သ လ လ လ ရရ သ တ ရ သည အ အမ သည မ ၏
န (ရ လ င ) စ စ ပ န အမ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ မ
အန မည သည တ ရ ဆ လ စ ရင ရမည ဆ ဖတ ရမည ။
မည သည တရ သ လ ထ ရ င
၂၃။ (၁) စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ မ သည အယ တရ တ စ တ ည ၏
လ အ ဖစ လ င ပ ဒ မ-၂၂အရ လ လ ယင အယ တရ တ င
တ င သ င ရမည ။
(၂) ယင တ ရ မ သည ပ သ အယ တ ရ မ ၏ လ အ
ဖစ လ င ယင လ လ တ ရ လ တ တ တ င တ င သ င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ပ င င င ပ သ မ င ဆ င ရ အ ထ ထ အ ဏ
၂၄။ (၁) တ ရ လ တ တ သ မဟ တ ပည နယ သ မဟ တ တ င တ ရ သ မဟ တ င
တ ရ မ သည အမ သည မ အန အမ သည တစ လ ထ လ င
အမ သည မ ထ သ အ င စ ပ ၍ ၄င တ အန န စလ သ
တ အ န ပ န ဖစ စ၊ အ င စ မ ပ ဘ မ မ အလ အ လ
ဖစ စ၊ မည သည အဆင တ င မဆ “
( ) မ မ ရ မ ပ ပတ သ သ တ ရ မမ သ မဟ တ အယ မ သ မဟ တ
အ အမ တစ မ မ စစ ဆ စ ရင ရန ၊ သ မဟ တ ပ ပတ အ င စ ရင ရန
အတ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ မ မ လ အ တရ တ စ သ
လ ပ င ပ င သည ၊ သ မဟ တ
( ) မ မ လ အ တ ရ တ စ ရ မ ပ ပတ သ သ တ ရ မမ
သ မဟ တ အယ မ သ မဟ တ အ အမ တ စ ရပ ရပ တ သ မ ပ
(၁) စစ ဆ စ ရင င သ မဟ တ ပ ပတ အ င စ ရင င ပ င သည ၊
သ မဟ တ
(၂) စစ ဆ စ ရင ရန သ မဟ တ ပ ပတ အ င စ ရင ရန အတ
စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ မ မ လ အ တ ရ တ စ သ
လ ပ င ပ င သည ၊ သ မဟ တ
(၃) စစ ဆ စ ရင ရန သ မဟ တ ပ ပတ အ င စ ရင ရန အတ အမ
တ သ မ င ရ သ တ ရ သ ပန လည လ ပ င ပ င
သည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)အရ တ ရ မမ သ မဟ တ အမ တစ မ လ ပ င င သ မ ဟ တ
တ သ မ င ပ ရ ၌ ယင အမ န ပ င တ င စစ ဆ စ ရင သ
တ ရ သည လ ပ င မ န တ င ပ ရ သ အထ န မ င
မဆန င စဘ အမ ပန လည စစ ဆ စ ရ င င ဆ င ရ င သ
လ ည င ပ င သည ။
(၃) ပ ဒ မပ စ မ အ လ င တ ဖ တရ သ မ င လ ထ
တ ရ သ မ သည င တရ မ ၏ လ အ ဖ စ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
(၄) ××××× ××××× ××××× ××××× ။
၂၅။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
တ ရ မမ မ စ ဆ င
၂၆။ တ ရ မမ အသ သ ဆ လ တ င င ဖင ဖစ စ၊ သတ မ တ ထ သည အ နည လ မ
အတ င ဖစ စ စ ဆ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သမ န စ မ င ထ တ ဖ စသည အ မ န မ
တ ရ ပ င တ အ ပ အပ ရန သမ န စ
၂၇။ တ ရ မမ တ စ မ နည လမ တ စ ဆ တင သ င လ သ အ တ င ဆ
လ ရ ထ ဖရ င စရ န တ ရ ပ င ထ သ သမ န စ ထ တ ဆင ၍ သတ မ တ သည နည လ မ
အတ င အပ င သည ။
၂၈။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
င င သမ န စ မ အပ င
၂၉။ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပရ တရ မ သ မဟ တ အ န တစ ထ တ ဆင သည
သမ န စ မ ပ ည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ တ ရ မ သ ပ င သည ။ ထ သမ န စ
မ ယင တ ရ မ ပင ထ တ ဆင ဘ သ သ အပ င သည ။
သ ရ တ င ပ ဒ မပ ပဌ န မ သည ယင မ င သ ဆ င င ၊ င င တ
သမ တ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန င ပ
ဖစ ရမည ။
ထ တ ဖ စသည အ မ န င အလ တ အမ န မ မ တ င အ ဏ
၃ဝ။ တ ရ သည သတ မ တ ထ သည စည မ ၊ န သတ မ င မဆန င စဘ
မ မ အလ အ လ ဖစ စ၊ အမ သည တစ လ ထ လ င ဖစ စ အ ပ အတ င
ဆ င ရ င သည ။
( ) မ မန မ ပ အပ င င ဖ င ၊ စ တ မ အမ တ အသ မ င
အ င င ရ မ လ င င သ သ တ င ပ င ရ သ စ တ မ
အမ တ အသ မ ၊ သ မ ဟ တ အ အရ ဝတ မ ထ တ ဖ စ င ၊ ည
စစ ဆ င ၊ လ ရ တင ပ စ င ၊ သ မ ယ င င ပန ပ င တ င
စပ လ သည စ အ လ တ င လ အပ သည သ မဟ တ သင လ သည အမ န မ
မ တ င ၊
( ) သ သ ရန ဖစ စ၊ စ တ မ အမ တ အသ မ တ င ပရန ဖစ စ အထ တ င
ဆ သည အ အရ ဝတ မ တ င ပရန ဖစ စ၊ လ ရ ရန လ အပ သ မ
ထ သ သမ န စ မ ထ တ ဆင င ၊
( ဂ ) အ င င ရ တ စ ရပ ရပ မ န လ ဖင သ သထ င ရ ပရန အမ န
မ တ င ။
သ သမ ထ အပ ရ န သမ န စ မ
၃၁။ ပ ဒ မ-၂၇ င ၂၉ ပ ပဌ န မ သည သ သ ရန အပ သည သမ န စ မ
င သ လည င ၊ စ တ မ အမ တ အသ မ သ မဟ တ အ အ ရ ပ သ အရ ဝတ
မ လ ရ တင ပရန အပ သည သမ န စ မ င သ လည င သ ဆ င စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ င အတ ပစ ဒဏ
၃၂။ တ ရ သည ပ ဒ မ-၃ဝအရ သမ န စ အပ ရသ မည သ မဆ အတ င အ ပ
လ ရ စ င သည ။ ထ ပင ယင စ အတ “
( ) ထ သ ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ င သည ၊
( ) ထ သ ပ င ပစ ည ဝရမ ပ ရ င င သည ၊
( ဂ ) ထ သ အ ပ င ပ င ထ င ထ မပ သ ဒဏ င မ တ င သည ၊
(ဃ) တ ရ သ လ ရ ရ အတ အ မ တင သ င ရမည ဟ ထ သ အ ပ အမ န
မ တ င သည ။ ပ ပ တ ရ မအ ထ င သ ပ အပ ထ င သည ။
စ ရ င င ဒ ရ
စ ရ င င ဒ ရ
၃၃။ တ ရ သည အမ စစ ဆ န ပ န စ ရင မ တ ရမည အ ပင ယင
စ ရင င အည ဒ ရ လည မ တ ပ ရမည ။
အတ
အတ
၃၄။ (၁) င ပ ဆပ ရန သတ မ တ ပ ရ သည ဒ ရ ဖစ လ င စ ရင ဆ ဖတ သ င ရင အ ပ
တ င တ ရ မစ မ အ န လ တ စ ရပ ရပ အတ ဆ ဖတ ပ သ အတ အ ပင
စ ရင ဆ ဖတ သည င ရင အ ပ တ င တ ရ စ ဆ သ ည န ရ မ ဒ ရ မ တ သည
န ရ အထ တ ရ သင လ * သည ယ ဆ သ အတ န အရ သင မည
အတ န င တ ယင သ စ ရင ဆ ဖတ သ စ စ ပ င င အ ပ တ င ဒ ရ
မ တ ပ သည န ရ မ င ပ ဆပ သည န ရ အထ ဖစ စ၊ တ ရ
သင သည ထ င မင သည ထ င ပ ဆပ သ န ရ ထ စ သည န ရ အထ
ဖစ စ၊ တ ရ သင လ သည ယ ဆ သ န ထ အရ န ထပ အ တ
တ ပ စရန တ ရ ဒ ရ တ င အမ န မ တ ပ င သည ။
(၂) စ ရင ဆ ဖတ သ စ စ ပ င င အ ပ တ င ဒ ရ မ တ သည န ရ မ င ပ ဆပ
သည န ရ ထ ဖစ စ၊ င ပ ဆပ သည န ရ ထ စ သ အ န ရ
အထ ဖစ စ န ထပ အတ ပ ဆပ ရန စ င စပ လ ၍ ယင ဒ ရ ၌
သတ မ တ ထ င မရ လ င အဆ ပ န ထပ အတ တ ရ ငင ပယ
သည ဟ မ တ ယ ရမည ။ ထ ပင ယင န ထပ အတ အတ လ ည သ အမ
စ ဆ င မရ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ စရ တ မ
တ ရ စရ တ
၃၅။ (၁) သတ မ တ ထ သ စည မ မ ၊ န သတ မ င လည င ၊
တ ည ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ ပ ပဌ န မ င လည င မဆန င စ ဘ တ ရ မမ မ င
ပတ သ သည တ ရ စရ တ မ မ တ ရ ၏ သ ဘ အတ င ဖစ စရမည ။
ယင တ ရ စရ တ မ မည သ သ မဟ တ မည သည ပစ ည မ မည မ အထ ပ ရမည
ဆ ဖတ ရန င အထ တ င ဆ သည စ မ အတ လ အပ သည မ န ရန
တ ရ တ င အ ဏ အ ပည အဝ ရ စရ မည ။ တ ရ ယင အမ စစ ဆ စ ရင ပ င င
အ ဏ မရ င င အဆ ပ အ ဏ မ င သ င ပ တ ပင င မ ဖစ စရ။
(၂) တ ရ သည အမ င လ ည စ တ ရ စရ တ င မ ပ လ င အ အ င
စ ဖင ရ သ ဖ ပရမည ။
(၃) တ ရ သည တ ရ စရ တ င အ ပ တ င တ စ စ လ င ရ င န ထ
မပ သ န ထ ဖင အတ င ပ င သည ။ ယင အတ တ ရ စရ တ တ င ပ င ၍
တ ရ စရ တ သ တ င ရယ င စရမည ။
မဟ တ မ မ န သ သ မဟ တ အ င အ ယ ဖစ စ သ စ ဆ သ မ ဟ တ ပ မ
အတ လ စရ တ မ
၃၅- (၁) တ ရ မမ သ မဟ တ အယ မ မဟ တ သည အ အမ တစ မ မ တ င အမ သည
တ စ မ မ အ ပ စ ဆ သည သ မဟ တ ပသည အ အ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ
တ စ ဒသ ဖစ စ မဟ တ မမ န င သ မဟ တ အ င အယ ဖစ စ င တ င ပ သ
အမ သည အ န ဖင သ လ င ပ လ ပ င န ပ ၊ ယင န သ င စပ လ ၍
စ ဆ သည သ မဟ တ ပသည အ အ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ
င မ ပ လ င သ မဟ တ စ န လ တ လ င သ မဟ တ ပ သ မ လ င န သ သ ည န
စ င သမ စ စ တ င သ င ပ ၊ ထ ပင ယ င န မ လ ည တ ရ မ တ င
န ပ ပ တ ရ သည ယင စ ဆ သည သ မဟ တ ပသည အ မ မဟ တ မမ န
သ မဟ တ အ င အယ ဖစ စသည ဟ ယ သည အ င မ ရ မ တ ပ အဆ ပ
စ ဆ သ မဟ တ ပ တ င သ င သ အမ သည န သ အ
လ အ ဖစ စရ တ မ ပ စရန အမ န မ တ င သည ။
(၂) တ ရ သည င ပ တ စ သ န သ မဟ တ တ ရ ၏ င ဆ င ရ စ ရင
ပ င င အ ဏ ရ သည င ပမ ဏ၊ ထ င စ ရပ အန နည ရ င ထ ပ ၍ ပ လ စရန
အမ န မ မ တ င မ ပ ရ။
××××× ××××× ××××× ××××× ။
××××× ××××× ××××× ××××× ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ င တ ရ တ စ သ မဟ တ တ ရ အမ အစ တ စ ရပ ရပ ပ ဒ မအရ
တ ရ စရ တ င အ ဖစ သတ မ တ ပ င င ရ သ င ပမ ဏ တ ရ လ တ တ န သတ
င သည ။
(၃) ပ ဒ မအရ အမ န မ တ င ရသ သည ယင သ မ တ ရ င င မ မ ပ လ ပ
သ စ ဆ သ မဟ တ ပ င စပ လ ၍ ပစ မ င အ ရ တ ဝန တစ ရပ ရပ
ရ င မ င လ တ င မရ စရ။
(၄) မဟ တ မမ န သ သ မဟ တ အ င အယ ဖစ စ သ စ ဆ သ မ ဟ တ
ပ င စပ လ ၍ ပ ဒ မအရ မ တ ပ သ လ င ပမ ဏ
ယင စ ဆ သ မဟ တ ပ င စပ လ ၍ နစ န သ မဟ တ
လ ရလ င စ ဆ သည န တရ မမ တ င ထ ည သ င စ စ ရမည ။
ဒ တ ယ ပ င
ဒ ရ အတ ည ပ င
ယဘ ယ ပဌ န မ
အ မ န မ င သ ဆ င င
၃၆။ ဒ ရ အတ ည ပ င င စပ လ သ ပ ဒပ ပဌ န မ သည အမ န မ
အတ ည ပ င င သ ဆ င င သမ သ ဆ င သ ည ဟ မ တ ယ ရမည ။
ဒ ရ မ တ သည တ ရ အဓ ပ ယ ဖ ပ
၃၇။ ဒ ရ အတ ည ပ င င စပ လ ၍ အ င အ ရ င ဖစ စ၊ ရ န စ တ ၏
အဓ ပ ယ တ င ဖစ စ မဆန င လ င ‚ ဒ ရ မ တ သည တ ရ ‛ ဆ သ စ ရပ
သ မဟ တ ထ သ ဘ သ ရ သည စ အသ အ န တ င အ ပ တ ရ မ
ပ ဝင သည ဟ မ တ ယ ရ မည “
( ) အတ ည ပ ရန ရ သည ဒ ရ အယ စ ရင ပ င င အ ဏ င သ ၍ မ တ
ထ လ င မ လတ ရ င
( ) မ လတ ရ မတ ည ရ တ လ င ဖစ စ၊ မ လ တ ရ ၌ ယင ဒ ရ
အတ ည ပ င မရ တ လ င ဖစ စ ဒ ရ မ တ သ ည အမ ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ ထ
န တ င စ ဆ ပ ယင အမ စစ ဆ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ မည တ ရ ၊
ဒ ရ မ အ တ ည ပ င သည တရ မ
ဒ ရ အတည ပ င သည တ ရ
၃၈။ ဒ ရ တစ ရပ ဒ ရ မ တ သည တ ရ ဖစ စ၊ အတ ည ပ ရန ပ ပ ရ လ ရရ
သ တ ရ ဖစ စ အတ ည ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ ရ လ ပ င င
၃၉။ (၁) ဒ ရ မ တ သည တ ရ သည တ ရ င လ ထ သ အ
အ ပ အ အ နတ စ ရပ ရပ ပ ပ ပ ဒ ရ အ တရ သ အတ ည ပ ပ ရန
ပ ပ င သည ။
( ) ဒ ရ မ တ င ရသ သ ည ယင အ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ
အတ င တ င မ မ သ ဘ အ လ အမ န တ ယ နထ င င သ မဟ တ
လ ပ ငန ဆ င ရ င သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အ စ န
အတ အလ ပ လ ပ င င ၊
( ) ထ သ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အတ င တ င
ဒ ရ အ ပ င မ စ လ သည ပစ ည မရ ဘ အ
တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င တ င ပစ ည ရ န င ၊
( ဂ ) ဒ ရ မ တ သည တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပရ မ ရ မ ပ င
င သ ပစ ည ရ င ရန သ မဟ တ လ ရ ပ အပ ရန
ဒ ရ တ င န ထ င ၊
(ဃ) ဒ ရ မ တ သည တ ရ စ ဖင ရ မ တ ထ ရမည အ အ င
တ စ ရပ ရပ င ဒ ရ အ တရ အတ ည ပ သင သည ဟ
ယ ဆ င ၊
(၂) ဒ ရ မ တ သည တ ရ သည စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ လ အ
တ ရ တ စ သ ဒ ရ အတ ည ပ ပ ရန မ မ အလ အ လ ပ ပ င သည ။
၄ဝ။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
ဇ ရ မ မ ပ ပတ အ င သ သ လ မ တ ပ ပ ရ င
၄၁။ ဒ ရ အတ ည ပ ရန ပ ပ ရ လ ရရ သ တ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ
င ဖစ စ၊ ဒ ရ အတ ည မ ပ ဖစ လ င မည သည အ င င အတ ည မ ပ
င င ဖစ စ ဒ ရ မ တ သည တ ရ သ အ င ရမည ။
ဒ ရ လ ပ င ရရ သည တ ရ ၏ အ ဏ မ
၄၂။ ပ သည ဒ ရ အတ ည ပ သ တ ရ သည ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င
ထ တရ ယ တ င မ တ ထ ဘ သ သ ထ ပ တ အ ဏ မ ရရ ရ မည ။ ဒ ရ
အတ ည ပ ရ တ င မန သ သ မဟ တ တ ဆ င ယ သ သ အ လ ထ တရ
မ တ ထ သ ဒ ရ ဖစ ဘ သ သ အလ တ ပစ ဒဏ မ တ င သည ။ ထ ပင ယင ဒ ရ
အတ ည ပ ရ တ င ထ တရ မ တ သည အ မ န မ သည အယ ဝင င င စပ လ ၍
ယင ဒ ရ ထ တရ မ တ လ င သ ဆ င မည နည ပ ဒမ င သ ဆ င စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အပ င င မ သ ဆ င သည န ယ မ မ ရ တ ရ မ မ တ သ ဒ ရ မ
အတ ည ပ င
၄၃။ ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င ရ နည ပ ဒမ အ ဏ သ ရ င မရ သ
ပည ထ င စ မန မ င င တ ၏ နယ မတ စ ၌ တ ည ထ င ထ သ တ ရ မ
မ တ သည ဒ ရ တ စ ရပ ရပ ယင တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င တ င အတ ည
မ ပ င လ င ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ တ ရ တ စ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ
အတ င ၌ ပ ဒ ပဌ န ထ သည နည လမ အ တ င အတ ည ပ င သည ။
၄၄။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
အ ပန အလ န ဆ င ရ ပ ရန စ စ ထ သ နယ မရ တ ရ မ မ တ သ ဒ ရ မ
အတ ည ပ င ။
၄၄- ။ (၁) အ ပန အလ န ဆ င ရ ပ ရန စ စ ထ သ နယ မရ အဆင မင တ ရ မ
အန တ ရ တ စ မ တ သ ဒ ရ ၏ တ ဝန မ တ တ စ စ င င တရ မ
တ စ တ င တ င သ င ပ ဖစ သည အ ယင ဒ ရ ထ င တရ မ မ တ သ
ဒ ရ ဖစ ဘ သ သ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င တ င အတ ည ပ င သည ။
(၂) ဒ ရ ၏ တ ဝန မ တ င အတ ယင ဒ ရ င စပ လ ၍ မည မ အထ အ
ပ င မ ပ ဖစ င သ မဟ တ စ ရင ရ င ပ ဖစ င ဖ ပသည အဆင မင တ ရ
ထ တ ပ သ သ သ လ မ တ တစ စ င တ င သ င ရမည ။ ပ ဒ မ အရ ဆ င ရ သည
မ င စ မ အလ င ထ သ သ လ မ တ သည ယင သ မည ရ မည မ အထ အ
ပ င မ ပ ဖစ င သ မဟ တ စ ရင ရ င ပ ဖစ င အ ပ သတ သ သအ ထ
အထ ဖစ စ ရမည ။
(၃) ယင ဒ ရ ၏ တ ဝန မ တ တ င သ င သည အ န မ စ၍ ပ ဒ မ ၄၇ပ ပဌ န
မ သည ပ ဒ မအရ ဒ ရ တစ ရပ အတ ည ပ လ ရ သ င တရ မ ၏
အမ မ င သ ဆ င ရ မည ။ ထ ပင ယင ဒ ရ မ ပ ဒ မ ၁၃၊ အပ ဒ ( ) မ (စ)ပ
င လ တ မ အန တ စ အတ င ရ င င တ ရ မ န ပ
လ အ င ပပ ထ င တရ မ သည ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရန ငင ပယ ရမည ။
ရ င လ င ၁ ။ ။ ‚အ ပန အလ န ဆ င ရ ပ ရန စ စ ထ သ
နယ မ ‛ ဆ သည မ ပ ဒ မမပ စ မ အလ င အ ပန အလ န ဆ င ရ ပ ရန
စ စ ထ သ နယ မ ဖစ င ၊ င င တ သမ တ အ အ လ စ ပည ထ င စ
မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ဖင ည သ င င သ မဟ တ
နယ မတ စ ဆ သည ။ ထ ပင ယင သ သ နယ မတ စ င စပ လ ၍
အဆင မင တ ရ မ ဆ သည မ လ ည အဆ ပ အမ န င စ တ င ဖ ပသတ မ တ သည
တ ရ မ ဆ လ သ ည ။
ရ င လ င ၂ ။ ။ အဆင မင တ ရ တ စ င စပ လ ၍ ‚ဒ ရ ‛
ဆ သည မ င တ စ ရပ ပ ဆပ ရန အဆ ပ တ ရ မ တ သည ဒ ရ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ရင တ စ ဆ လ သည ။ သ သ ယင ပ ဆပ ရန င မ အ န သ မဟ တ အလ တ
အ င မ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ င ဒဏ သ မဟ တ အ ဒဏ င စပ လ ၍ ဖစ စ
ပ ဆ င ရ မည င မ ဖစ စရ။ ထ ပင အ ည တ ၏ ဆ ဖတ မ ဒ ရ သ မဟ တ
စ ရင တစ ရပ သ အတ ည ပ င သ အဆ အ ဖတ တ စ ရပ ဖစ သည တ င ထ စ ရပ တ င
မည သ မ အ ဝင င မရ စရ။
၄၅။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
ပညတ မ န မ
၄၆။ (၁) တ ရ င လ ထ သ အ ဒ ရ မ တ သည တ ရ သည သင သည
ထ င မင သည အ တ င ယင ဒ ရ အ တ ည ပ င ရ သ အ တရ တ စ သ
ပညတ မ န ထ တ ပ ပ ယင အမ န တ င သ ဖ ပထ သည တ ရ ပ င ပစ ည
ဝရမ ပ စ င သည ။
(၂) ပညတ အမ န ရရ သည တရ သည ဒ ရ အ တ ည ပ ရ တ င ပစ ည ဝရမ
ပ င င စပ လ ၍ သတ မ တ သည နည လ မ အတ င ပစ ည ဝရမ ပ ရမည ။
သ ရ တ င ဒ ရ မ တ သည တ ရ အမ န ထ တ ဆင ၍ ဝရမ ပ သည လ
တ မ ပ လ င ဖစ စ၊ ထ သ ဝရမ ပ င မရပ စ မ ဝရမ ပ သည တရ သ ဒ ရ
လ ပ င ပ င မရ သည အ ပင တ ရ င လ ည ယင ပစ ည ရ င ရန
လ ထ င မရ လ င ဖစ စ ပညတ အမ န အရ ဝရမ ပ င သ ည စ လ ထ ပ ၍
ဆ လ မတ ည စရ ။
ဒ ရ အတ ည ပ သည တ ရ ဆ ဖတ ရမည ပ န မ
၄၇။ (၁) ဒ ရ မ တ သည အမ မ အမ သည မ အ င င တ င ဖစ စ၊ ၎င တ ၏
အ င အ ရ ဆ သ တ အ င င တ င ဖစ စ ဒ ရ အတ ည ပ င သ မဟ တ ဒ ရ အရ
ပ ဆပ င သ မဟ တ ဒ ရ အ ပ င မ အ င ပ င င စပ လ ၍ ပ ပ သ
ပ န အရပ ရပ ဒ ရ အတ ည ပ သည တ ရ ဆ ဖတ ရမည ။ သ တရ မမ တ င
အဆ အ ဖတ မ ပ ရ။
(၂) လ စည မ သတ င စပ လ ၍ ဖစ စ စ ရင ပ င င အ ဏ င စပ လ ၍
ဖစ စ၊ န တ စ ရပ ရပ အ ထ အ ထ ပ ၍ တ ရ သည ပ ဒ မအရမ င
တ စ ရပ ရပ တ ရ မ မ အ ဖစ ဖင သ လည င ၊ တ ရ မ မ မ င အ ဖစ ဖင သ
လ ည င မ တ ယ င သည အ ပင လ အပ လ င န ထပ န ပ ဆ င စရန လ ည အမ န
မ တ င သည ။
(၃) တ စ တ စ ယ သ သ သည အမ သည တစ ၏ အ င အ ရ ဆ သ
ဟ တ ၊ မဟ တ ပ န ပ ပ လ င ပ ဒ မပ စ မ အလ င ထ ပ န
ယင တ ရ ဆ ဖတ ရမည ။
ရ င လ င ။ ။ ပ ဒ မပ စ မ အ လ င ပလ ပ င ရသည အမ တ င သ
တ ရ လ င ပလ ပ င ရ သ အမ တ င င သည တ ရ ပ င သည အမ သည မ ဖစ သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ ရ အတ ည ပ ရန လစည မ သတ
အ အမ မ တ င ဒ ရ အတ ည ပ င ပ တ ပ င င
၄၈။ (၁) တ ဝရမ င ပ သည ဒ ရ မဟ တ သ ဒ ရ တစ ရပ အတ ည ပ ပ ရန
လ ထ ပ ဖစ ရ တ င “
( ) အတ ည ပ ပ ရန လ ထ သ ဒ ရ မ တ သည န ရ မ
သ မဟ တ
( ) ဒ ရ တ င ဖစ စ၊ န ပ င ၌ မ တ သည အမ န တ င ဖစ စ င ပ ဆပ
င ၊ သ မဟ တ ပစ ည ပ အပ င တ စ ရ ရ ၌ သ လည င ၊
ထ ပ ထ ပ ဖစ ပ သည ပ င သတ မ တ ထ သ လ
မ တ င သ လည င ပ လ ပ ရန ဆင ဆ ပ ရ လ င လ ထ သ
ဒ ရ အတ ည ပ လ သည င ပ ဆပ ရန သ မ ဟ တ ပစ ည ပ အပ ရန
ပ သည န မ တ စ ဆယ စ စ န ဆ ပ န ယင ဒ ရ ပင
အတ ည ပ ပ ရန အသ စ တ င သ င လ သ လ လ အ ပ ဒ ရ
အတ ည ပ ပ ရန အမ န မ တ င မ ပ ရ ။
(၂) ပ ဒ မပ မည သည ပဌ န မ “
( ) လ ထ သည န ရ မတ င မ အန ဆ ဖစ သ တ စ ဆယ စ စ
အတ င တ ရ လ မ လည ၍ ဖစ စ၊ အ င အ ထ ပ ၍ ဖစ စ ဒ ရ
အတ ည ပ င ပ တ ပင လ င ယင တ စ ဆယ စ စ လ န ဆ
ပ န တ င သ င သ လ လ အရ ဒ ရ အတ ည ပ သည
အမ န မ တ င မ ပ ရန တ ရ အ တ မစ င သ မဟ တ
( ) လ စည မ သတ ပ ဒ ပထ မဇယ အပ ဒ ၁၈၃ အရ ဆ င ရ င
န သတ င သ မဟ တ အ နည ထ င မ တ ယ င
မ ပ ရ ။
လ ပ င ရရ သ မ င တ ရ ၀င ယ စ လ ယ မ
လ ပ င ရရ သ
၄၉။ ဒ ရ တစ ရပ လ ပ င ရရ သ အသ သ သည တ ရ မ လတရ င အ ပ
အတ ည ပ င သည အ င အ ရ (ရ လ င )အ ထ ထ ၍ ယင ဒ ရ ပ င စရမည ။
တ ရ ဝင ယ စ လ ယ
၅ဝ။ (၁) ဒ ရ အ ပည အဝ အ ပ င မ အ င မ ပ ရ သ မ တ ရ သဆ လ င
ဒ ရ ရရ ထ သ သည သသ ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ ယင ဒ ရ အတ ည ပ
ပ ရန အလ င ဒ ရ မ တ သည တ ရ သ လ ထ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ဒ ရ ၎င တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ အတ ည ပ လ င ၎င သည
မ မ လ ဝယ သ ရ ရ ပ နည လမ တ စ မ န င မ ပ သ သည သသ ပ င
ပစ ည အတ င အတ အထ သ တ ဝန ရ ရမည ။ ထ တ ဝန စ စစ ရန စ အလ င
ဒ ရ အတ ည ပ သည တ ရ သည အလ အ လ ဖစ စ၊ တ ရ င ၏
လ ထ အရ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည စ ရင မ တ င ပ စရန
၎င တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အတ င အ ပ ဆင ဆ င သည ။
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င လ န ရန လ ပ ထ လ ပ န ည
ဒ ရ အတ ည ပ ရန တ ရ ၏အ ဏ မ
၅၁။ တ ရ င လ ထ သည အ တ ရ သ ည သတ မ တ ထ သည စည မ
မ ၊ န သတ မ င မဆန င စဘ အ ပ အတ င ဒ ရ အတ ည ပ ရန
အမ န မ တ င သည -
( ) သ ဖ ပ ဒ ရ မ တ သ ပစ ည လ ရ ပ အပ င ၊
( ) ပစ ည တ စ ဝရမ ပ ၍ ရ င င သ မဟ တ ဝရမ မ ပ ဘ
ရ င င ၊
( ဂ ) လ ဖမ ဆ ၍ အ ထ င တ င ပ င ထ င ၊
(ဃ) ပစ ည ထ န န င ၊ သ မဟ တ
( င ) င ပ သ သ သ င အမ အစ အ လ လ အပ သည အတ င အ နည
ဆ င ရ င ၊
သ ရ တ င ဒ ရ မ င ပ ဆပ ရန အတ ဖစ လ င တ ရ အ မည သည အတ
င အ ထ င သ မပ ထ င အ င ပထ စရန အ င အ ရ မ ပ ဘ
င လ ည င ၊ စ ဖင ရ မ တ ထ ရမည အ င မ အရ အ ပ အ အ န
ဖစ ပ လ ရ င တ ရ အ န ဖင နပ မ မရ ဘ င လည င အ ထ င တ င
ပ င ထ စ င ဖင ဒ ရ အတ ည ပ ရန အမ န မ တ င မ ပ ရ “
( ) တ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ င တ ဆ င ယ ရန သ မဟ တ
င န စရန ရည ရ ယ ဖ င သ လည င ၊ ထ သ
အ သ ရ စရန သ လည င “
(၁) ထ ပ တ မ ရ င ဖ ယ ရ ရ င ၊ သ မဟ တ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င
ဒသမ ထ သ ဖ ယ ရ ရ င သ မဟ တ
(၂) ဒ ရ မ တ သည အမ စ ဆ ပ န မ သ သ ည သ ဘ ဖင ၎င ပ င
ပစ ည တ စ စ တ တ စ ဒသ လ ပ င င ၊ ထ မ ဝ င ၊ သ မဟ တ
ရ ပ င င ပ လ ပ ထ င ၊ သ မဟ တ ၎င ပ င ပစ ည မ င
စပ လ ၍ အ မ သ သည ပ လ ပ တစ ရပ ရပ ပ လ ပ
င သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) တ ရ သည ဒ ရ မ တ သည န မ စ၍ ဒ ရ င ဖစ စ၊ ထ င အ န မ
အ တ အတ န မ သ အပ င ဖစ စ ပ င စ မ ရ လ င ပ ရန ငင ဆန
င သ မဟ တ ပ င သ မဟ တ ပ ရန ငင ဆန င
သ မဟ တ ပ င သ မဟ တ
( ဂ ) ဒ ရ မ တ ရ ယ မ တ လ အပ ရသ အ ဖစ တ င ပရန တ ဝန ရ သ
င ပမ ဏ အတ မ တ ပ သ ဒ ရ ဖစ င ၊
ရ င လ င ။ ။ အပ ဒ ( )ပါ စ မ အ လ င တ ရ ၏ ပ င စ မ တ
ရ တ င တ ည ဆ ဖစ သ ပ ဒ သ မဟ တ ပ ဒ သ အ ဏ ရ သ ဓ လ ထ တ မ အရ ဒ ရ
အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ င မ င လ တ င ရ သ ပစ ည န လ ပ ထ ရမည ။
တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ ဒ ရ အတ ည ပ င
၅၂။ (၁) ဒ ရ အမ သည တစ အ ပ သဆ သ တစ ၏ တ ရ ၀င ယ စ လ ယ
အ ဖစ ဖင မ တ ထ ပ ဒ ရ မ သသ ပ င ပစ ည မ င ပ ဆပ ရန အတ ဖ စ လ င ယင ပစ ည
တ စ ရပ ရပ ဝရမ ပ ၍ ရ င င ဖင အတ ည ပ င သည ။
(၂) တ ရ လ ဝယ တ င ဆ သည ပစ ည မ မ န ရ တ သည အ ပင ၎င သည
မ မ လ ဝယ သ ရ ရ င ထ င ရ သည သသ ပ င ပစ ည လ ည နည လမ တ
အသ င တ ရ န ပ လ အ င မ ပ င လ င ယင သ တ ရ
န ပ လ အ င မ ပ င သည ပစ ည အ တ င အတ အထ ဒ ရ တ ရ အ ပ
ပ ဂ လ အရ ဒ ရ မ တ သ အ အတ ည ပ သည နည လမ အတ င အတ ည ပ င သည ။
ဘ ဘ ပ င ပစ ည င စပ လ ၍ ပ ဆပ ရန တ ဝန
၅၃။ သသ မ ဘဘ ဘ ၏ မ င စပ လ ၍ ဒ ရ မ တ ထ ရ တ င ထ မ ဟ
ပ ဒအရ ပ ဆပ ရန တ ဝန ရ သည သ သ မ ဟ တ အ မ ယ ၏ လ ဝယ တ င ရ သ
ပစ ည သည ပ ဒ မ ၅ဝ င ၅၂ ပ စ မ အလ င သ သ မဟ တ အ မ ယ ၏ လ ဝယ သ
သသ ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ အ ဖစ ရ ရ လ သ သသ ၏ပစ ည ဖစ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
ပစ ည ဝ င သ မ ဟ တ ဝစ င
၅၄။ ဒ ရ သည အစ ရသ အ န ထမ ဆ င ရ သ မ ဝရ သ သည ပစ ည
ဝရန အတ ဖစ လ င သ မဟ တ ယင ပ စ ည မ ဝစ သ လ ဝယ ရရ စရန
အတ ဖစ လ င ပစ ည ဝ သည စ သ မဟ တ ဝစ သ လ ဝယ ရရ စသည စ
သ ဆ င ရ လ တ အရ ရ ဖစ စ စ အလ င ၎င ယ စ ဆ င ရ ရန
လ အပ ရ သ ၎င ၏လ အ ပန တမ ဝင အရ ရ တ စ ဖစ စ၊ ပစ ည ဝ င
သ မဟ တ ဝစ သ လ ဝယ ရရ စ င င စပ လ သည တ ည ဆ ပ ဒ (ရ လ င ) င အည
ဆ င ရ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖမ ဆ င င ပ င ထ င
ဖမ ဆ င င ပ င ထ င
၅၅။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ မည သည န ရ ၊ မည သည အ န တ င မဆ
ဖမ ဆ င သည ။ ထ ပင တ ရ ရ သ ဆ လ င င သမ ဆ လ င စ တ င ပ ရမည ။ ၎င
ပ င ထ သည အ ထ သ ပ င ထ ရန အမ န ပ သ တ ရ တ ည ရ ရ င ရ
တ ရ မ အ ထ င ထ င ဖစ စ၊ ယင အ ထ င ၌ သင လ သည နရ ထ င င မရ လ င ၊
ယင င ရ တ ရ မ ၏အမ န အရ ပ င ထ ရမည သ မ အတ င င တ သမ တ
သတ မ တ ပ သ အ နရ တ စ တ င ဖစ စ ပ င ထ င သည ။
သ ရ တ င ပထ မအ အ န ဖင ပ ဒ မအရ ဖမ ဆ ရန စ အလ င မည သည နအ မ
အတ င သ မဆ နဝင င နထ အ ဝင ရ င မ ပ ရ။
ဒ တ ယအ အ န ဖင အ မ တစ အ မ ၌ တ ရ နထ င လ ရ ပ ယင နအ မ အတ င သ
ဝင ရ င တ ရ ငင ဆန င ၊ သ မဟ တ တ စ နည နည ဖင တ ဆ င မ ပ လ င
နအ မ ပင ဖ တ ဖ ဖ င င မ ပ ရ။ သ သ ဖမ ဆ ရန အ င ရအရ ရ သည
အ မ တစ အ မ အတ င သ နည လမ တ ဝင ရ ပ ဖစ ပ တ ရ အ တ ရ င မည ဟ
ယ ည ရန အ င ရ သ မည သည အ န ၏တ မဆ ဖ ဖ င င သ ည ။
တ တ ယအ အ န ဖင ထ အ န တ င တ ရ မ ဟ တ သ မ န မတ စ အမ န တ ယ
နထ င လ ရ ပ ယင မ န မမ ဒသဓ လ ထ တမ အရ အမ ပည သ ရ တ င သ လ င
မ ပ သ ဖစ ပ ဖမ ဆ ရန အ င ရ အရ ရ သည ထ မ န မအ ထ သ င င ရ င
ပ ရမည ။ ထ မ န မအ ထ သ င ရန သင လ သ အ န င သင လ သ
အ င အလ မ ပ ပ န ဖမ ဆ ရန အတ ထ အ န အတ င သ ဝင ရ င သည ။
စတ တ အ အ န ဖင င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ အ ဖမ ဆ
သ အ တ ရ သည ဒ ရ င င တ ဖမ ဆ ရ တ င န စရ တ ဖမ ဆ သ
အရ ရ အ ပ ပ ထ အရ ရ သည တ ရ င လ တ ရမည ။
(၂) တ စ တ စ ယ သ သ သ မဟ တ လ တန စ တစ ရပ ရပ ဖမ ဆ င ဖင
ပည သ တ အ ဘ အ ရ ယ သ လည င ၊ သ အ သ လည င ဖစ စ
င လ င ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င အဆ ပ လ သ မဟ တ လ တန စ ဖမ ဆ သည အ
စ အလ င င င တ သမ တ သတ မ တ ထ သ လ ပ ထ လ ပ နည င အည မဟ တ ဘ
ဖမ ဆ င မ ပ ရဟ င င တ သမ တ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပန တမ တ င
အမ န င စ ထ တ ပန ည င သည ။
(၃) င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အ တ ည ပ ရ ၌ တ ရ ဖမ ဆ ၍ တ ရ ရ တ င ပ
လ သည အ တ ရ သည တ ရ အ န ဖင မ မ အ လ မ အ ဖစ ည ပ ရန လ ထ
င င ၊ ထ ပင လ ထ သည အ င အရ င စပ လ ၍ တ ရ အ န ဖင မ
မ ဖ င သ သ ဘ ဖင တ စ စ တစ ပ လ ပ င မရ ဘ တ ည ဆ လ မ အ ဖစ ယ မ ပ ဒ ပဌ န
မ လ န ဆ င ရ လ င ၎င အ င လ တ င ပ င င အသ ပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၄) တရ မ မ အ လ မ အ ဖစ ည ပ ရန လ ထ လ င တင ပသည
အ ပင တ စ လအတ င ထ သ လ ထ မည ဖစ င င ယင လ လ အရ
ဆ င ရ သ အမ ၌ ဖစ စ၊ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ ဖမ ဆ ရ လ င ယင ဒ ရ အရ
ဆ င ရ သ အမ ၌ ဖ စ စ ဆင ဆ သည အ လ ရ မည ဖစ င ဖင န ပ လ
အ င အ မ တ င သ င လ င တ ရ သည ယင တ ရ အ ဖမ ဆ ရ မ လ တ င သည ။
တ ရ သည ယင သ လ ထ ရန င လ ရ ရန ပ လ င တ ရ
အ မ င သ မ ယ ရန န င သည သ မ ဟ တ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ အ
တ ရ မ အ ထ င သ ပ စ င သည ။
၅၆။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
စ စရ တ
၅၇။ င င တ သမ တ သည တ ရ တ ၏ စ စရ တ အတ ပ ဆ င ရမည လ စ စရ တ
န ထ ရ ထ အဆင ၊ လ မ င င င သ အလ သတ မ တ င သည ။
ပ င ထ င င လ တ င
၅၈။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ မအ ထ င ၌ ပ င ထ င ရမည
သ တ င အ ပ လ အပ င အ အတ င ပ င ထ ရမည “
( ) ဒ ရ အရ ပ ဆ င ရမည င သည ပ တစ သ န ထ ပ သည အ
လ၊
( ) အ စ တ င ရ သတ ပတ ၊
သ ရ တ င “
(၁) ၎င အ ပ င ထ ရန ဝရမ တ င ဖ ပပ ရ သည င တ ရ မ
ထ င တ ဝ န အရ ရ အ ပ သ င သည အ ဖစ စ၊
(၂) ၎င အ ပ မ တ ထ သ ဒ ရ အ နည ဖင အ ပ ပတ
အ ပ င မ အ င ပ လ ပ သည အ ဖ စ စ၊
(၃) ၎င အ ပ င ထ ရန လ ထ သ မတ ရပ သည
အ ဖစ စ ၊
(၄) ၎င အ အ ထ ရန လ ထ သ စ စရ တ
ပ သ င ရန ပ သည အ ဖစ စ၊
သ ဆ င ရ လသ မဟ တ ရ သတ ပတ မ န ဆ မ တ ရ အ ပ င ထ
ရ မ လ တ ရမည ။
ထ ပင လည ၎င ပ င ထ ရ မ အပ ဒ ၂ သ မဟ တ အပ ဒ ၃ အရ လ တ သည အ
တ ရ ၏အမ န မရရ ဘ မလ တ ရ။
(၂) ပ ဒ မအရ ပ င ထ ရ မ လ တ လ သ တ ရ သည
ယင သ လ တ လ သည အ င သ သ င ၎င ၏ မ မ င လ တ င မရ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ သ ဒ ရ အ တ ည ပ င င ထ တရ တ ရ မအ ထ င တ င
ပ င ထ င ဖစ လ င ယင ဒ ရ င စပ လ ၍ ပန လည ဖမ ဆ င မ ထ စရ။
မ န မ င င လ တ င
၅၉။ (၁) တ ရ ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ ပ န မည သည အ မဆ တ ရ သည
တ ရ အ ပင အထ န န မ န ဖစ သည အ င ပ ၍ ထ ဝရမ ပယ ဖ င သည ။
(၂) တ ရ ဖမ ဆ ထ သည အ ၎င မ တ ရ မအ ထ င တ င ပ င
ထ ရန န မ ရ အ အ န င မ န င မရ ဟ ထ င မင ယ ဆ လ င တ ရ သည
၎င အ လ တ င သည ။
(၃) တ ရ တ ရ မအ ထ င သ ပ ထ သည အ “
( ) စ ပန ပ တတ သ ရ ဂ ရ သည အ င ပ ၍ င င တ
သမ တ ၎င အ လ တ င သည သ မဟ တ
( ) အ ပင အထ န န မ န ဖစ မ တ စ စ ရသည အ င ပ ၍
ပ သ တ ရ ဖစ စ၊ ယင ၏အထ တရ တ စ ဖစ စ ၎င အ လ တ င သည ။
(၄) ပ ဒ မအရ လ တ လ သ တ ရ ပန လည ဖမ ဆ င သည ။ သ ရ တ င
တ ရ မအ ထ င ၌ ပ င ထ သ လ စ စ ပ င သည ပ ဒ မ ၅၈ တ င သတ မ တ ထ
သ လ ထ မ လ န စရ။
ပစ ည ဝရမ ပ င
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ ရ င င သည ပစ ည မ
၆၀။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င အ ပ ပစ ည မ ဝရမ ပ ၍ ရ င င သည ။
၎င တ မ တ ရ ၏အ မည ဖင ရ သည ဖစ စ၊ တ ရ အတ ယ မ တ အပ င ရသည
အ န ဖင အ သ ၏ အမည ဖင ရ သည ဖစ စ၊ တ ရ ယ စ အ သ ၏ အမည ဖင
ရ သည ဖစ စ တ ရ ပ င သ သ မဟ တ တ ရ မ မ ၏အ င စ မ န င ရ သ
မမ ၊ အ မ မ သ မ ဟ တ အ အ ဆ အအ မ ၊ န စည ၊ င ၊ ဘဏ င စ မ ၊
လ မ တ မ ၊ င လ စ ပ မ ၊ ဟ န ဒ လ မ တ မ ၊ င ပ တ စ ပ မ ၊
အစ ရ င သ သ လ မ တ မ ၊ င အ တ ဝန ပ မ သ မ ဟ တ အ င
သ သ လ မ တ မ ၊ မ မ ၊ ပ ရ ရ င တ င အစ ရ ယ ယ မ ၊ ထ ပင
အ ပ ပစ ည မ မ အပ အ ရ င င သ ရ ပ င င သ ပ စ ည ၊ သ မဟ တ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည သ မဟ တ တ ရ မ မ အ င စ မ န င ရ သ ယင ပစ ည
တ စ ရပ ရပ အတ အ မတ အစ န မ ဖစ သည ။
သ ရ တ င အ ပ ပစ ည မ မ ဆ သည အတ င ဝရမ ပ င သ မဟ တ
ရ င င မ ထ စ ရ “
( ) တ ရ ၊ ၎င ၏မယ င သ သမ တ ဝတ ဆင သည အဝတ အစ ၊
ပ တ ရန အ ၊ အ ပ ရ င အ ပ ရ သ ပစ ည မ င ဘ သ အယ ဝ ဒ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ဆ င သည ထ စ အ လ မည သည မ န မ င မဆ အ မ အတ ရ ထ သည
ယ ဝတ တ န ဆ ၊
( ) လ မ ပည ရ င တ ၏ ရ ယ တ န ဆ ပလ မ င တ ရ မ တ င သ
လ ယ သမ ဖစ လ င လယ ယ လ ပ င သ တ ၏ ရ ယ တ န ဆ ပလ မ င
လ ယ ယ လ ပ င သ အ ဖ စ ဖင အသ မ မ င ရ န လ အပ င တ ရ
ထ င မင သည ၊ င မ စ ၊ ထ ပင လ ယ ယ ထ န မ အန မ ဖစ စ၊
လ ယ ယ ထ န အမ အစ တ စ ရပ ရပ အန မ ဖစ စ၊ ဆ လ လ သည
န ပ ဒ မပ ပဌ န မ အရ င လ တ င ပ င ည သမ သ
လ ယ ယ ထ န သ မဟ တ ယင ထ န အမ အစ ၊
( ဂ ) တ င သ လ ယ သမ တစ ပ င ပ လ ရ နထ င သည အ မ င အ အ ဆ
အအ မ ( ဆ လ ပ ရ ပစ ည င တ ည ရ မ မ င တ ၊ ထ အ မ
အ ဆ အအ တ င တ စ ဆ တည တ ည ရ ပ ယင တ စ င ရန
လ အပ သ မအပ အဝင )၊
(ဃ) စ ရင စ အ ပ မ ၊
( င ) နစ န ရရန အတ တ ရ စ ဆ သ စ ဆ င ၊
( စ ) လ လ ပ အ အသ ပ င င တ စ ရပ ရပ ၊
(ဆ) အစ ရပင စင စ တ အ ပ သည ထ ပ င င ဆ င သ မ ဟ တ
င င တ သမ တ စ အလ င ပည ထ င စ မန မ င င တ ပန တမ တ င
ည သ ဝန ထ မ မ သ စ ပင စင ရန ပ င မ ပ သည ထ ပ င င
ဆ င ၊ ထ ပင င င ရ ပင စင ၊
( ဇ ) င ဖင ဖစ စ၊ ပစ ည ဖ င ဖစ စ ပ သ အလ ပ သမ မ င အ မ စ မ
၏လ ပ မ ၊ ထ ပင လ စ မ ပထ မ ပ တစ သ င င န င ၏ထ ဝ ၊
(စ ) ပည သ အရ ထ မ ××××× သ မဟ တ ဒသ ရ အဖ အစည မ
အမ ထမ တ စ ၏ လ စ မ ပထ မ ပ တ စ သ င င န င ၏ထ ဝ ၊
သ ရ တ င ဝရမ ပ င ရ သ ယင လ စ တ စ ရပ လ သ မဟ တ တ စ စ တ တ စ ဒသ
တ စ ဆ တ ည ဖစ စ၊ ပတ တ င ပတ တ င ဖစ စ စ စ ပ င ၂၄ လ လ အထ ဝရမ
ပ ပ ဖစ လ င ထ လစ အစ တ အပ င သ ည န ထပ တ စ ဆယ စ လ လ
န ဆ သည အထ ဝရမ ပ င မ င လ တ စရမည အ ပင ဒ ရ တစ ရပ တည
အတ ည ပ ရ တ င ယင သ ဝရမ ပ ရ င ဖစ ပ မ ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌
ဝရမ ပ င မ အ ပ သ တ င လ တ စရမည ။
(ည) ၁၉၅၉ စ တ ပ မ တ အ ပ ဒ င သ ဆ င သ မ ၏လစ င စရ တ
င မ ၊
( ဋ ) မထ ည မ နရ ထ ည သ င စ ဆ င ထ ရသည င အ လ × × × × × ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ဌ ) င င တ သမ တ ဝရမ ပ င မ င လ တ စရမည ဟ ပည ထ င စ
မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ၍ ည င သည ပည သ
အရ ထ မ သ မဟ တ ရထ အမ ထမ သ မဟ တ ဒသ ရအဖ အစည မ အမ ထ မ
တ စ ၏ လ စ စရ တ င မ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ သ စရ တ င င
ထ အရ ထ မ သ မဟ တ အမ ထမ ရ ထ ထ စ င ပ သ စ စရ တ
ထ ပ ၊
( ဍ ) မ သ စ မ အ ဖစ အ မ ဆ ရရ မည ဟ မ လင ရ င သ မဟ တ ပ သ
မဟ တ သ သ မဟ တ ဖစ င သ အ ရပ င င သ သ သ မဟ တ အ
အ သ ဆ င င သ သ ၊
( ဎ ) န င လ တ င စ စရ တ ရထ င ၊
(ဏ) ပည ထ င စ မန မ င င ရ တ ည ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င
ဝရမ ပ ရ င သ မဟ တ ရ င ရ င မ င လ တ င ပ ထ သ
စရ တ င ၊
(တ) တ ရ သည မ န ထ မ ဆ င ရမည သ ဖစ လ င ထ သ င သ ဆ င သည
တ ည ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ ယင အ န မ ပ န င တ င ရ တ င
ရ င င မ င လ တ သည ရ ပ င င သည ပစ ည တ စ ရပ ရပ ။
ရ င လ င ၁ ။ ။ အပ ဒ (ဆ)၊ (ဇ)၊ (စ )၊ (ည)၊ (ဌ) င (ဏ)တ တ င ဖ ပထ သ
လ စ အစရ သည တ မ အမ န တ ယ ပ ရန အ န မ စ ရ မ ဖစ စ၊ အ န စ ရ ပ မ
ဖစ စ၊ ဝရမ ပ င သ မဟ တ ရ င င မ င လ တ သည အ ပင ပည သ အရ ထ မ
သ မဟ တ ရထ အမ ထမ သ မဟ တ ဒသ ရအဖ အစည အမ ထမ ၏ လ စ မ အပ အ လစ မ
ဝရမ ပ ၍ ရ သ အပ င မ ယင လ စ အမ န တ ယ ပ ရန အ န မ စ မ ဝရမ ပ င မ
င လ တ သည ။
ရ င လ င ၂ ။ ။ အပ ဒ (ဇ) င (စ )တ င ‚လ စ ‛ ဆ သည မ အပ ဒ (ဌ)ပ
ပဌ န အရ ဝရမ ပ င မ င လ တ သည ဟ င ထ သည စရ တ င တ ပယ ၍
တ စ တ စ ယ သ သ တ ဝန ထမ ဆ င ဖစ စ၊ င သ စ ဖစ စ မ မ အလ ပ မ လ စ
ရရ သ စ စ ပ င လ စ စရ တ င မ ဆ သ ည ။
(၂) အ မ င အ အ ဆ အအ မ (ယင တ င ဆ လ ပ ရ ပစ ည င တည ရ
မ မ င တ ထ အ မ အ ဆ အ အ တ င တ စ ဆ တည ရ ပ ယ င တ စ င ရန
လ အပ သ မအပ အဝင ) ၊ မ သ မဟ တ မ၏ င ရမ အတ ဒ ရ မ အတ ည ပ
ရ တ င ပ ဒ မပ မည သည ပဌ န မ ယင အ မ အ ဆ အ အ ၊ မ သ မဟ တ မ
ဝရမ ပ င မ ဖစ စ၊ ရ င င မ ဖစ စ၊ င လ တ င ရ စသည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ။
လ ယ ယ ထ ပစ ည တ စ စ တ တ စ ဒသ င လ တ င ပ င
၆၁။ မ ယ နည လမ တ စ ပ လ ပ င ရန အတ လ ည င ၊ တ ရ င
၎င ၏ မ သ စ မ ထ ပ ရန အတ လ ည င ၊ အသ ပ င ရန န တစ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ သ မ န အထ စ မ စ ဆ င ထ ရ ပ င ရန အလ င လ အပ သည ဟ င င တ
သမ တ ထ င မင သမ သ လ ယ ယ ထ န သ မဟ တ လ ယ ယ ထ န အမ အစ
တ င သ လ ယ သမ အ လ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ တ င သ လ ယ သမ လ တန စ
တ စ ရပ ရပ င စပ လ ၍ ဖစ စ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ ရ င သ မဟ တ ရ င
ရ င မ င လ တ စ ရမည ဟ ၍ င င တ သမ တ ပည ထ င စ မန မ င င တ
ပန တမ တ င ယဘ ယ သ မဟ တ အထ အမ န ထ တ ပန ၍ င င သည ။
န အမ ရ ပ စ ည သ မ ယ င
၆၂။ (၁) ရ ပ င င သ ပစ ည သ မ ယ ရန န သည သ မဟ တ တ ဝန ပ အပ
သည အမ န တ စ ရပ ရပ ပ ဒအရ အတ ည ပ သ မည သ မ မည သည နအ မ အတ င သ မဆ
နဝင င နထ အ ဝင ရ င မ ပ ရ။
(၂) အ မ တစ အ မ ၌ တ ရ နထ င လ ရ ပ ယင နအ မ အတ င သ ဝင ရ
င တ ရ ငင ဆန င သ မဟ တ တ စ နည နည ဖင တ ဆ င မ ပ လ င
နအ မ အ ပင ဘ တ ဖ ဖ င င မ ပ ရ။ သ သ အမ န အတ ည ပ သ သည
အ မ တစ အ မ အတ င နည လမ တ ဝင ရ ပ ဖစ ပ ထ ပစ ည ရ မည ဟ ယ ည ရန
အ င ရ သ မည သည အ န ၏ တ မဆ ဖ ဖ င င သည ။
(၃) နအ မ အတ င ရ အ န တ င မ န မတ စ အမ န တ ယ နထ င လ ရ ပ
ယင မ န မ မ ဒသဓ လ ထ တမ အရ အမ ပည သ ရ တ င သ လ င မ ပ သ ဖစ ပ အမ န
အတ ည ပ သ သည ထ မ န မအ ထ သ င င ရ င ပ ရမည ။ ထ မ န မအ
ထ သ င ရန သင လ သ အ န င သင လ သ အ င အလ မ ပ ပ န
ပစ ည သ မ ယ ရန အတ ထ အ န အတ င သ ဝင ရ င သည ။ တ စ န တည မ ပင ပစ ည
တ တ တ ဆ တ ဖယ ရ င မ ပ င အ င ပဌ န မ င အည တ င ယ ရမည ။
တ ရ မ ၏ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရ မ ပ သည ပစ ည
၆၃။ (၁) တ ရ တ စ ထ န သ မ ထ င မရ သည ပစ ည အ တ စ ထ ပ သ
တ ရ မ ၏ ဒ ရ တ အတ ည ပ ရ ၌ ဝရမ ပ ထ ရ တ င ယင ပစ ည
လ ရယ ရမည သ မဟ တ ရ င ရမည တ ရ သည လ ည င ၊ ရ င ရ င
ပ င ဆ င င တ င ဆ င ယင ပစ ည အ ဝရမ ပ င န အဆ
အ ဖတ ပ ရမည တ ရ သည လ ည င အဆင အ မင ဆ တ ရ ဖစ ရမည ။ သ မဟ တ
ယင တ ရ မ သည အဆင ပ င မရ ပ မ မ မ ဒ ရ အရ ပစ ည စ ဝရ မ ပ သည
တ ရ ဖစ ရမည ။
(၂) ပ ဒ မပ မည သည ပဌ န မ ယင ဒ ရ မ အန ဒ ရ တစ ရပ ရပ
အတ ည ပ သည တ ရ အ ရ ယ ဆ င ရ သ အမ တစ ရပ ရပ ပ ပယ စသည ဟ
မမ တ ယ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဝရမ ပ ပ န ပစ ည တ ရ ပင ပ တ င အ င င အလ အ ပ င ပ င မ
ပ ပယ ရ င
၆၄။ ပစ ည ဝရမ ပ ပ န ထ သ ဝရမ ပ င င ဆန င ၍ ဝရမ ပ သည
ပစ ည ဖစ စ၊ ထ ပစ ည တ င ရ သ အ စ င တ စ ရပ ရပ ဖစ စ၊ တ ရ ပင ပတ င
အ င င အလ အ ပ င ပ င သ မဟ တ ပ အပ င င တ ရ အ မ သ မ ဟ တ
အ မတ ဝစ သ မဟ တ အ င ပ ဆပ င သည ဝရမ အရ အတ ည ပ ၍ ရ င သ
တ င ဆ ပ င င အရပ ရပ င စပ လ ၍ ပ ပယ သည ။
ရ င လ င ။ ။ ပ ဒ မပ စ မ အလ င ဝရမ အရ အတ ည ပ ၍ ရ င သ
တ င ဆ ပ င င မ တ င င မ အ ဝရယ လ င တ င ဆ ပ င င မ လ ည
ပ ဝင သည ။
ရ င င
ဝ ယ သ ၏ ဆ င ရ ဆ င င
၆၅။ ဒ ရ တစ ရပ အတ ည ပ ရ တ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ၍ ယင သ
ရ င င မ လ ည အ ပ အ ပတ အတည ဖစ သ အ ယင သ ပစ ည ရ င င
အ ပ အ ပတ အတ ည ဖစ သ အ န မ မဟ တ ဘ ပစ ည ရ င သ အ န မ စတင ၍
ဝယ ယ သ သ ပစ ည သ ရ ပ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
တ ရ လ အတ ဝယ သည ဟ သ အ င င ဝ ယ ယ သ အ ပ တ ရ မမ မစ င င
၆၆။ (၁) သတ မ တ ထ သည နည လမ အတ င တ ရ မ န န င တ ဝန
လ မ တ ရ ထ ထ သ ဝယ ယ မ အရ ဆ င ရ ဆ င င တ င ဆ သ တ စ အ ပ တ ရ လ
အတ ဖစ စ၊ တ ရ လ မ တဆင အ ရ ဆ သ တစ အတ ဖစ စ ဝယ ယ င ဖစ သည ဟ သ
အ င ပ အ ပ ပ တ ရ စ ဆ ပ င င မရ စရ။
(၂) အထ ပ အတ င တ ဝန လ မ တ ရရ သ ဝယ ယ သ တ စ ၏အမ ည
လ မ လည လ ည ဖ ၍ ဖစ စ အမ န တ ယ ဝယ ယ သ ၏ သ ဘ တ မရရ ဘ ဖစ စ တ ဝန
လ မ တ တ င ရ သ င ထ င မ ဟ ည ပ စလ မ တ င စ ဆ င ပ ဒ မပ
ပဌ န မ ပ တ ပင င မရ စရ ။ တ ဝန လ မ တ ရရ သ ဝယ သ အ ရ င ထ
ဟန ရ သ လည အ သ အမ န တ ယ ပ င ဆ င သ အ ထ ပစ ည အ ပ တ င ဆ ပ င ထ
သည ဟ သ အ င ပ အ ပ ပ တ ရ ပ ဒအရ အ ရ ယ င ပ ဒ မပ
ပဌ န မ စ ဖ င လ ည မ ဖစ စရ။
င ပ ဆပ ရ န ဒ ရ မ အတ ည ပ ရ တ င မ ရ င မ င သ ဆ င သည နည ပ ဒမ
ပ လ ပ ရန င င တ သမ တ၏ အ ဏ
၆၇။ (၁) မ င စပ လ သည အ သ ဆ င င အမ အ စ မ တ န ဖ ဖတ င လ
အ င တ သ င မရ ဟ င င တ သမ တ ထ င မင လ င င ပ ဆပ ရန ဒ ရ မ
အတ ည ပ ရ တ င ဆ သည အ သ ဆ င င အမ အစ ရ င င င စပ လ ၍
စည မ မ သတ မ တ ရန အလ င င င တ သမ တ သည ပည ထ င စ မန မ င င တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပန တမ တ င အမ န ည စ ထ တ ပန ၍ ဒသတ စ အတ နည ပ ဒ မ ပဌ န
င သည ။
(၂) ဒ ရ မ အတ ည ပ ရ ၌ မ ရ င င င စပ လ သည အထ ပ ဒသ
မ သည ဒသတ စ ၌ ပ ဒ အတ ည ဖစ သည န ရ တ င အတ ည ဖစ လ ရ သည အ
င င တ သမ တ သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန ၍
ယင ပ ဒသမ အတ ည ဖစ လ ရ င ည င သည ။ သ မဟ တ အလ တ အမ န
င စ ထ တ ပန ၍ ယင ပ ဒသမ ပ င လ ပင ဆင င သည ။
ပ ဒ မ အရ အပ င သ အ ဏ င သ ၍ ထ တ ပန သည အမ န င စ
အသ သ တ င ဆ သည ဆ လ အတ ည ဖစ သ ည သ မဟ တ ပ င လ ပင ဆင သည ပ ဒသ
မ ဖ ပရမည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အ ပ မ တ သည ဒ ရ မ အတ ည ပ ရန
လ တ အရ ရ သ အ ဏ လ အ ပ င
အ သ ဒ ရ မ အတ ည ပ ရန လ တ အရ ရ သ လ ပ င င ဆ င ရ
နည ပ ဒမ ပဌ န င အ ဏ
၆၈။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င စရန တ ရ တ စ အမ န ထ သ
စ မ တ င ဒ ရ မ ဖစ စ၊ ယင ဒ ရ မ ၏ သ အမ အစ တ စ ရပ ရပ ဖစ စ၊
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ၏သ အမ အစ တ စ ရပ ရပ သ မဟ တ ယင ပစ ည တ င
အ သ ဆ င င တ စ စ တစ ရ ရ င ရန အမ န ထ သ ဒ ရ မ ဖစ စ ဒသ
တ စ တ င အတ ည ပ င လ တ အရ ရ သ လ ပ င ပ ရမည ဖစ င င င တ
သမ တ ပည ထ င စ မ န မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန ၍ ည င
သည ။
တ တ ယဇ ယ ပ ပဌ န မ င သ ဆ င စ င
၆၉။ တ တ ယဇယ တ င ဖ ပထ သ ပဌ န မ သည တ စ ဆ တည ဖစ သ
အထ ပ ဒ မအရ ဒ ရ အတ ည ပ င လ ပ င ပ မ အ လ င သ ဆ င စရမည ။
လ ပ ထ လ ပ နည ဆ င ရ နည ပ ဒမ
၇၀။ (၁) င င တ သမ တ သည အ ပ စ မ အလ င အထ ဆ သည ပဌ န
မ င ည တ သ နည ပ ဒမ ပဌ န င သည “
( ) တ ရ မ လ တ အရ ရ ထ သ ဒ ရ ပ ပ င ၊ လ တ
အရ ရ င ၎င ၏လ အ ဝန ထ မ တ ယင ဒ ရ အတ ည ပ
ရ ၌ လ န ရမည လ ပ ထ လ ပ နည သတ မ တ င င လ တ
အရ ရ ယင ဒ ရ တ ရ သ ပန လည ပ ပ င င
သ ဆ င သည စ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) အ ယ ၍ ဒ ရ အတ ည ပ င လ တ အရ ရ သ မလ ပ င
ရ သ လ င ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ င သ င သည အ ဏ
အ လ သ မဟ တ ၎င တ အန တ စ ရပ ရပ လ တ အရ ရ အ
ဖစ စ၊ ၎င ၏လ အ ပန တမ ဝင အရ ရ တ စ ဖစ စ
အပ င ရန စ ။
( ဂ ) ဒ ရ လ တ အ ရ ရ ထ လ ပ င ပ င မရ လ င တ ရ
ပ မည အမ န မ သ မဟ တ ယင အမ န မ င စပ လ ၍ အယ တ င
ပ မည အမ န မ အ ယ တရ သ မဟ တ ပင ဆင မ တရ မ
တ င ပ ဒအရ ဖစ စ၊ တ ည ဆ အ တ ရ ပ ဒအရ ဖစ စ၊
အယ င သ မဟ တ ပင ဆင င မ ရ သည င ထ ပ တ င သမ
အ င အ န ဘ ဆ င ရ အထ အ ဏ ပ င မ ထ အယ င ၊
ယင အ ဏ ပ င မ ပင ဆင င င ရ သည င အည လ တ
အရ ရ ဖစ စ၊ ၎င ၏ လ အ ပန တမ ဝ င အရ ရ တ စ
ဖစ စ မ တ သည အမ န မ င စပ လ ၍ သ လ ည င ၊
ယင အမ န မ အယ ရ တ င ပ သည အမ န မ င
စပ လ ၍ သ လည င စ မ ပဌ န ရန စ ။
တ ရ မ မ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ ပ တ ပင င
(၂) လ တ အရ ရ အ ဖစ စ၊ ၎င ၏လ အ ပန တမ ဝင အရ ရ
တ စ အ ဖစ စ အ ယ သ မဟ တ ပင ဆင မ အ င အ ဏ ရရ သ အ ဖစ စ၊ ပ ဒ မ (၁)အရ
ပ လ ပ သ နည ပ ဒမ ဖင အပ င သည အ ဏ တ ရ သ လည င ၊
ထ တရ ၏ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ င စပ လ ၍ အယ သ မဟ တ ပင ဆင မ
စ ရင ပ င င အ ဏ င သ သ တ ရ တ စ သ လည င င သ င
မရ စရ။
လ တ အရ ရ သ ည တ ရ စ ရင ရ လ ပ ငန ဆ င ရ သည ဟ မ တ ယ ရ င
၇၁။ ပ ဒ မ ၆၈ အရ လ တ အရ ရ ထ သ လ ပ င ပ ပ သ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င
လ တ အရ ရ င ၎င ၏လ အ အရ ရ မ သည တ ရ စ ရင ရ လ ပ ငန
ဆ င ရ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
မ လ လ တင ရ င င ရပ ဆ င ထ ရန တ ရ လ တ အရ ရ အ
အ င အ ဏ အပ င င င စ
၇၂။ (၁) ပ ဒ မ ၆၈ အရ ည အတ ည မ ဖစ သ ဒသတ စ ၌ ဝရမ ပ ထ သ
ပစ ည တ င မ သ မဟ တ မတ င ရထ င အ စ ပ ဝင ပ အဆ ပ မ သ မဟ တ အစ
လ လ တင ရ င ရန င မ ပ သင င င အဆ ပ မ သ မဟ တ အစ
ယ ယ လ ပ င င ဖင ဒ ရ အ ပ င မ စရန အတ သင လ သ အ န အတ င
ပ လ ပ ပ င င လ တ အရ ရ တ ရ သ တ င ပ သ အ အဆ ပ မ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အစ ရ င ရန ဆ င ရ မည အစ ၎င ထ တင ပထ သည နည လမ အတ င
အဆ ပ ဒ ရ အ ပ င မ အ င ဆ င ရ စရန လ တ အရ ရ အ တ ရ
အ င အ ဏ အပ င င သည ။
(၂) အဆ ပ စ အသ သ တ င ပ ဒ မ ၆၉ မ ၇၁ ပ ပဌ န မ င တ
ယင ပ ဒ မမ င အ ည ပ လ ပ ထ သ နည ပ ဒမ ပ ပဌ န မ သည
သ ဆ င င သမ သ ဆ င စ ရမည ။
ရ င ရ င မ ဝ ပ င
ဒ ရ အတည ပ ရ င ရ တ င ရရ သည င တရ င မ အ အ ဝ ပ ရ င
၇၃။ (၁) တရ တစ င မ ထ န သ မ ထ ရ ၌ ထ င မရမ တစ ထ ပ သ တ
တရ တစ တည အ ပ မ တ သ င ဒ ရ တ အတည ပ ပ ရန ယင တရ တ င
လ ထ ၍ အ ပ င မ မ မရရ သ လ င ထ င ရရ ရ င ဆ င ရ ရ တ င
န သည စရ တ တ ပ န န င ထ သ မ အ အ ဝ ပ ရမည ။ သ ရ တ င
-
( ) အ ပ င သ မဟ တ တ ဝန တင င မဆန င စဘ ပစ ည တစ ရပ ရပ
ရ င လ င အ ပ င သ သ မဟ တ မ ရ င သည ထ သ ရ င ရ မ ပ လ င တ င
ဝစ မရထ စရ။
( ) ဒ ရ အတည ပ ရ တ င ရ င င သ ပစ ည မ ပ င ထ သ သ မဟ တ
တ ဝန တင ရ သ ပစ ည ဖစ လ င တရ သည အ ပ င သ သ မဟ တ မ ရ င အ ရ င
သည ပစ ည ၌ ရရန ရ သည အတ င ရ င ရ င တ င အ စ င ရရ စလ ထ အ ပ င သ
သ မဟ တ မ ရ င ၏သ ဘ တ ဖင ပစ ည အ ပ င လ တ သ မဟ တ တ ဝန တင လ တ
ရ င စရန အမ န မ တ င သည ။
( ဂ ) တင ရ သ မ ပ ဆပ ရန အတ ရ င စသည ဒ ရ
အတည ပ ရ ၌ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရ တ င ရ င ရ င အ ပ အတ င
သ စ ရမည “
ပထမ - အ ရ င စရ တ မ င ၊
ဒ တ ယ - ဒ ရ အရ ပ ဆပ ရန ရ သည င ပ ဆပ င
တတ ယ - န ထပ မ မ (ရ လ င )အတ ပ ဆပ ရန ရ သ
အတ င အရင မ ပ ဆပ င ၊ ထ ပင
စတ တ - တရ အ ပ င ဒ ရ မ ရရ ထ သ တ ယင ပစ ည
ရ င ရန န သ ဒ ရ မ တ သည တရ တ င
မ မ တ ၏ဒ ရ မ အတည ပ ပ ရန ပစ ည မ ရ င မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ထ ပ အ ပ င မ မ မရရ သ သ တ အ
အ ဝ ပ င
(၂) ပ ဒ မအရ အ ဝ ပ ရမည င အ လ ဖစ စ၊ အ အဝ ဖစ စ၊
မရထ သ အ ပ မ လ င ရထ သ တစ သည ယင င ပန ပ စရန အတ ထ သ အ ပ
တရ စ ဆ င သည ။
(၃) ပ ဒ မပ မည သည ပဌ န မ အစ ရ၏ မည သည ရပ င င မဆ
ထ င မရ စရ။
ဒ ရ အတည ပ င င
ဒ ရ အတည ပ င င
၇၄။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ပ အပ စသည ဒ ရ ရသ သ မဟ တ ဒ ရ
တစ ရပ အတည ပ ရ တ င ရ င သည မ ရ မ ပ င င သည ပစ ည ဝယ ယ သ သည
ပစ ည လ ရ ရယ ရ ၌ တရ သ မဟ တ ၎င ၏ ယ စ တစ တစ ယ ၏ င
သ မဟ တ ဟန တ င ရ ပ အဆ ပ မ သ မဟ တ ဟန တ မ အတ တရ မ တ သ
အ င မရ ပ တရ သည တရ င သ မဟ တ ဝယ ယ သ ၏ လ ထ တ င
ဆ အရ တရ သ မဟ တ အဆ ပ အ သ တစ တရ မအ ထ င တ င
ရ သ ဆယ ထ အ ထ ရန အမ န င သည အ ပင တရ င သ မဟ တ ဝယ ယ သ အ
ပစ ည လ ရ ပ အပ စရန လည ဆ လ န င သည ။
တ တ ယပ င
ဆ စပ သ တ ရ မမ မ
မရ င န စ မ
မရ င န စ မ ထ တ ပ ရ န တ ရ ၏အ ဏ
၇၅။ သတ မ တ ထ သည စည မ မ ၊ န သတ မ င မဆန င စဘ
တ ရ သည အ ပ စ တစ ရပ ရပ အလ င မရ င န စ ထ တ ပ င သည ။
( ) တ စ တ စ ယ စစ ဆ င ၊
( ) ဒသဆ င ရ စ စမ စစ ဆ မ ပ လ ပ င ၊
( ဂ ) စ ရင မ စစ င သ မဟ တ ရ င လ င င ၊
(ဃ) ပစ ည ဝ င
၇၆။ ××××× ××××× ××××× ××××× ။
မတ ရပ စ
၇၇။ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င မရ သ နယ မတ စ တ င နထ င သ သ သ
တ စ စစ မ ရန အတ တ ရ သည မရ င န စ ထ တ မည အစ မတ ရပ စ
ထ တ ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ မ ထ တ သ ည မရ င န စ မ
၇၈။ သတ မ တ ထ သည စည မ မ ၊ န သတ မ င မဆန င စ ဘ သ သ
မ စစ မ ရန မရ င န စ မ အတ ည ပ င ၊ ပန လည ပ ပ င င စပ လ သည
ပဌ န မ သည အ ပ တ ဖစ စ၊ အ ပ တ ၏ တ င ဆ အရ ဖစ စ၊
ထ တ ပ သ မရ င န စ မ င သ ဆ င စရမည ။
( ) ××××× ××××× ××××× ××××× ။
( ) ××××× ××××× ××××× ××××× ။
( ဂ ) င င တရ မ ။
စတ တ ပ င
အထ စ မ အတ စ ဆ သ အမ မ
အ စ ရ ဖစ စ၊ အစ ရ အ ပ ဖစ စ၊ ရ ထ အ လ ပည သ ဝန ထမ မ ဖ စ စ
ပည သ ဝန ထမ မ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ အမ မ
အ စ ရ ဖစ စ၊ အစ ရ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ အမ မ
၇၉။ င င တ ၏ အ ရ စ မ င စပ လ ၍ အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သည အမ မ တ င တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ ပ င အ ဖစ သ ဆ င ရ ရ အမည ဖ ပရ ၌
ပည ထ င စ မန မ င င တ ဟ ဖ ပရမည ။
အ င စ
၈၀။ အစ ရအ ပ ဖစ စ၊ ရ ထ အ လ ဆ င ရ သ ည သ ဘ သ ရ သ ပ လ ပ မ
တ စ င စပ လ ၍ ပည သ အရ ထ မ တ စ အ ပ ဖစ စ၊ တရ မမ စ ဆ ရန ရ လ င
တ ရ စ ဆ ရန အ င ၊ တ ရ လ ၏အမည ၊ အ င အရ ၊ နရ ပ င တ င ဆ သည
သ သ င တ ဖ ပ သည အ င စ “
( ) အစ ရအ ပ စ ဆ သည အ မ ဖစ လ င အစ ရ အတ င ဝန သ မ ဟ တ သ ဆ င ရ င
၏ လ တ အရ ရ ၏ တ င လည င ၊
( ) ပည သ အရ ထ မ အ ပ စ ဆ သည အမ ဖစ လ င ထ ပည သ အရ ထ မ ၏ တ င
လ ည င ၊
ပ အပ ပ သ မဟ တ ထ ပ သည န မ စ လ မ န ဆ မ မည သည အမ မ မစ ဆ ရ။ ထ ပင
အဆ လ တ င ယင အ င စ ထ သ ပ အပ ပ ဖစ င သ မဟ တ ထ ပ ဖစ
င လ ည ဖ ပပ ရ စရမည ။
သ ရ တ င ဖ စည အ ပ ပ ပ အ ပ ဒ စတင အ ဏ တည သ န ရ ၌ မန မ င င
အစ ရ အမ သည တစ အ န ဖင ပ ဝင သ အမ တစ မ ပ ပတ သ ပ ထ အမ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မန မ င င အစ ရဆ သ ည စ ရပ ပည ထ င စ မန မ င င တ ဆ သည စ ရပ ဖင
အစ ထ ရမည ။
ဖမ ဆ င င လ ယ တ င လ ရ င မ င လ တ င ပ င
၈၁။ ရ ထ အ လ ဆ င ရ သည သ ဘ သ ရ သ ပ လ ပ မ တ စ င
စပ လ ၍ ပည သ အရ ထ မ တ စ အ ပ စ ဆ သ ည အမ ၌ “
( ) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ တ ပ တ ရ ပ င အ ဖမ ဆ င ၊ ၎င ၏ပစ ည
ဝရမ ပ င မ ပ ရ၊ ထ ပင
( ) တ ရ ပ င လ ရ င ဖင ၎င ထ မ ဆ င နသည ပည သ တ ဝန
ထ မည ဟ န ပ သ အ တ ရ သ ည ထ သ အ ယ တ င လ ရ ရ င မ
င လ တ င လ ည ပ ရမည ။
ဒ ရ အတ ည ပ င
၈၂။ (၁) ဒ ရ သည အစ ရအ ပ ဖစ စ၊ အထ ၌ဆ သ ည ပ လ ပ မ အတ ပည သ
အရ ထ မ အ ပ ဖစ စ၊ မ တ သည ဒ ရ ဖစ လ င ဒ ရ အ ပ င မ စရမည လ
ဒ ရ တ င သတ မ တ ဖ ပရမည ။ ထ ပင ယင သ သတ မ တ သည အ န လ အတ င ဒ ရ
အ ပ င မ င မရ လ င တ ရ သည ယင စ င င တ သမ တ ထ
အမ န မ တ ပ ရန အစ ရင ရမည ။
(၂) ထ သ အစ ရင ရသည န မ သ လအတ င ဒ ရ အ ပ င မ င မရ မ သ
ယင သ သ ဒ ရ တစ ရပ ရပ အတ ည ပ ရမည ။
င င သ မ စ ဆ သ တ ရ မမ မ ၊ င င အ ပ ပ သ င
တ င ရင သ အ ပ ပ သ တ ဖစ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သ တ ရ မမ မ
မည သည အ င င သ မ တ ရ စ ဆ င င
၈၃။ (၁) င င တ သမ တ ၏ င ပ ဖင ပည ထ င စ မန မ င င တ တ င နထ င လ
ရ သ ရန သ င င သ မ သည လ ည င ၊ မ တ ဆ င င သ မ သည
လ ည င ပည ထ င စ မန မ င င တ ၏ င င သ မ ဖစ ဘ သ သ ပည ထ င စ
မန မ င င တ ရ တ ရ မ ၌ တ ရ စ ဆ င သ ည ။
(၂) အဆ ပ င ပ မရရ ဘ ပည ထ င စ မန မ င င တ တ င နထ င လ ရ သ
မည သည ရန သ င င သ မ သ မဟ တ င င တ င ပည တ င နထ င လ ရ သ မည သည
ရန သ င င သ မ အဆ ပ တ ရ တ စ တ င တ ရ စ ဆ င မ ပ ရ။
ရ င လ င ။ ။ ပည ထ င စ မန မ င င တ င စစ မ ဖစ ပ လ
ရ သည အစ ရအ ပ ပ သ င င တ င ပည တ င နထ င လ ရ ပ င င တ အစ ရ၏
အတ င ဝန လ မ တ ရ ထ ထ သည င ပ မရရ ဘ င င တ င ပည တ င လ ပ ငန
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ပ င လ ရ သ အသ သ ပ ဒ မ (၂)ပ စ အလ င င င တ င ပည တ င နထ င သ
ရန သ င င သ ဖစ သ ည ဟ မ တ ယ ရမည ။
မည သည အ င င တ င ပည တ တ ရ စ ဆ င င
၈၄။ (၁) င င တ င ပည တ စ ပ ည သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ရ မည သည
တ ရ တ င မဆ တ ရ မမ စ ဆ င သည ။
သ ရ တ င င င တ သမ တ အဆ ပ တ င ပည အသ အမ တ ပ ပ ဖစ ရမည ။
ထ ပင လည အဆ ပ တ ရ မမ စ ဆ ရ င ၏ရ ည ရ ယ မ အဆ ပ တ င ပည ၏
အ အ ၌ ဖစ စ၊ ရ ထ အ လ အဆ ပ တ င ပည ၏ အရ ရ တစ ၌ ဖစ စ သ ရ
သ ပ ဂ လ အ င အ ရ ရရ ရန ဖစ ရမည ။
(၂) တ ရ အသ သ သည င င တ င ပည တ စ ပည င င တ သမ တ
အသ အမ တ ပ ၊ မ ပ ဟ သည အ သ သ အ ထ အထ မယ ဘ လ ရမည ။
အ အ တ အတ တ ရ စ ဆ ရ န သ မဟ တ ပရန အစ ရ အထ န အ ပ င
ရသ မ
၈၅။ (၁) ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င သ မဟ တ ပည ပတ င နထ င လ ရ သ
အ ပ ပ သ အ အ ၏ မတ ရပ အရ ဖစ စ ၊ အဆ ပ အ အ ယ စ
ဆ င ရ ပ င င ရ သည ဟ အစ ရ ထ င မင သ သ တ စ ၏ မတ ရပ အရ ဖစ စ၊
အ အ ယ စ တ ရ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန အတ အစ ရအမ န ဖင
အထ န အပ င ရသ တ သည ထ အ အ အတ ပ ဒအရ တရ သ လ ရ င ၊
ဆ င ရ င င လ ထ င ပ င သ အ င ရ ယ စ လ ယ မ ဖစ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
(၂) သ ဖ ပသည အမ သ မဟ တ အ မ မ အတ သ လည င ၊
အ အ ယ စ တရ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန အ အ လ စ လ အပ မည အဆ ပ
အမ အရပ ရပ အတ သ လည င ၊ တ စ တ စ ယ ပ ဒ မအရ န အပ င သည ။
(၃) ပ ဒ မအရ န အပ ထ သ တစ သည ဆ သည အမ သ မဟ တ အမ မ တ င
ယ တ င အမ သည ဖစ ဘ သ သ ထ အမ သ မဟ တ အမ မ တ င အ သ မ အ တ ရ သ
လ ရ င ၊ လ ထ င င ဆ င ရ င ပ င ရန အ င အ ဏ လ အပ င သည
သ မဟ တ န ထ င သည ။
အ အ မ ၊ သ အမတ မ င သ တမန မ အ ပ စ ဆ သည တရ မမ မ
၈၆။ (၁) အဆ ပ အ အ တစ လ ည င ၊ င င တ င ပည မ သ အမတ
သ မဟ တ သ တမန တ စ လ ည င ၊ အစ ရ န ရ မ ပ မ န န င
တ ဝန လ မ တ ရ ထ ထ သည င င တ သမ တ ၏ သ ဘ တ င ပ ဖင စ ရင ပ င င
အ ဏ ရ သ တ ရ တ စ တ င တ ရ စ ဆ င သည ။ သ သ အဆ ပ သ ဘ တ
င ပ မရ လ င တ ရ မစ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ယင သ သ သ ဘ တ င ပ သ ဖ ပသည အမ သ မဟ တ အမ မ
င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ သ ဖ ပသည အမ အ မ အစ တစ ရပ ရပ သ မဟ တ အမ အမ
အစ မ င စပ လ ၍ ဖစ စ ထ တ ပ င သည ။ ထ ပင အမ တ စ မ မ သ မဟ တ
အမ အမ အစ တစ ရပ ရ ပ င သ ဆ င သည စ ၌ ထ အ အ သ မ ဟ တ သ အမတ
သ မဟ တ သ တမန အ မည သည တ ရ ၌ တ ရ စ ဆ င သည ယင သ ဘ တ
င ပ တ င သ ဖ ပ င သည ။ သ သ ယင အ အ သ အမတ သ မဟ တ
သ တမန သည “
( ) မ မ အ တ ရ စ ဆ လ သ အ ပ ထ တရ ၌ အမ စ ဆ ထ င သ မဟ တ
( ) မ မ ယ တ င ဖစ စ၊ အ သ မ တဆင ဖစ စ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င
ဒသအတ င န သ ယ မ ပ န င သ မဟ တ
( ဂ ) ထ စ ရင ပ င င ဒသအတ င တ ည ရ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ
ဖစ သည အ ပင ယင ပစ ည င စပ လ ၍ ဖစ စ ၊ ယင ပစ ည အ ပ တ ဝန
တ င အ ဖစ ရရန ရ သ င င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ တ ရ စ ဆ ရရန ရ င ၊
င င တ သမ တ ထ င မင ယ ဆသည မဟ တ လ င ထ သ ဘ တ င ပ မ ပ ရ။
(၃) အဆ ပ အ အ သ မ ဟ တ သ အမတ သ မ ဟ တ သ တမန ပ ဒအရ
မဖမ ဆ ရ။ ထ ပင အထ တ င ဆ သည အတ င မ န န င တ ဝန လ မ တ ရ ထ
ထ သ င င တ သမ တ ၏ သ ဘ တ င ပ အရမ တစ ပ အဆ ပ အ အ သ မဟ တ
သ အမတ သ မဟ တ သ တမန ၏ပစ ည အ ပ မည သည ဒ ရ မ အတ ည မ ပ ရ ။
(၄) ××××× ××××× ××××× ××××× ။
(၅) ထ အ အ ၊ သ အမ တ သ မဟ တ သ တမန ထ မ မ ရ မ ပ င င သ
ပစ ည လ ရ ရထ သ သ မဟ တ လ ရ ရထ င အဆ ပ သ သည ထ ပစ ည ၏ အ မ င
မင အ ဖစ ဖင ထ အ အ ၊ သ အမတ သ မဟ တ သ တမန အ ပ ပ ဒ မပ
သ ဘ တ င ပ မရရ ဘ တ ရ စ ဆ င သည ။
၈၇။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
လ စ ဆ သ အ မ
မည သည အ လ အ ဖစ အမ စ ဆ င င
၈၈။ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ မ သ မဟ တ င တ စ ရပ တည ဖစ စ၊
ရ ပ င င သ သ မဟ တ မ ရ မ ပ င င သ အ ပစ ည တ စ ရပ တည ဖစ စ
အ သ တ စ ထ မ သ ရထ သည ၊ င ရထ သည ဟ ၍ တ င ဆ ရ တ င ယင သ
တ င ဆ င ရသ သည စရ တ စ မ သ မဟ တ တ ရ စရ တ မ တစ ပ ထ မ ၊ င
သ မဟ တ ပစ ည တ င အ သ ဆ င င တ စ စ တစ ရ တ င ဆ င မ ပ သည အ ပင
ထ စ ၌ အမ န ရထ သ အ ပ ဆပ ရန သ မဟ တ ပ အပ ရန အသ င ရ လ င မည သ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ ဆပ ရမည သ မဟ တ ပ အပ ရမည ဖစ င အဆ အ ဖတ ရရ ရန င မ မ အတ တ ဝန မ
င လ တ င ရရ ရန လ ည အလ င ထ တ င ဆ သ မ အ ပ လ အ ဖစ တ ရ မမ
စ ဆ င သည ။
သ ရ တ င အမ သည အ လ ၏ အ င အ ရ မ နည လမ တ ဆ ဖ တ ပ င သည
အမ တစ မ မ ပ ပတ သ ဘ ရ နလ င အဆ ပ တ င ဆ င ရသ လ အ ဖစ
အမ စ ဆ င မ ပ ရ။
ပ မ ပ င
အထ အ မ မ
အ ည တ စ ရင ဆ ဖတ င
၈၉။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
အထ အ မ
တ ရ ၏ထ င မင ရယ ရန အ မ တင သ င ပ င င
၉၀။ မည သ တ မဆ တ ရ ၏ထ င မင ရယ ရ န အတ အမ တစ မ တ ရ သ
တ င သ င ရန စ ဖင ရ သ သ ဘ တ ည လ င တ ရ သည ယင အမ သတ မ တ သည
နည လမ င အည စစ ဆ ဆ ဖတ ရမည ။
အ မ ပည သ ဆ င ရ စ မ င စပ လ သည တရ မမ မ
အ မ ပည သ အ င ယ မ မ
၉၁။ (၁) အမ ပည သ အ အ အယ ဖစ စ သ စ တ င ရ န ပ ဖစ စ၊
ရ န ပ ၏စ ဖင ရ သ ထ သ သ ဘ တ င ပ ရရ သ စ သ မဟ တ
စ ထ ပ သ တ ဖစ စ အထ နစ န င မရ စ မ မ ဟ င င တ ဝရမ
တ စ ရပ အတ သ လ ည င ၊ အမ အ အ နအရ အ သင တ သ သ သ င
အတ သ လည င တ ရ မမ စ ဆ င သည ။
(၂) ပ ဒ မပ ပဌ န မ င မဆ င ဘ သ တည ရ သည အမ စ ဆ င
ပ ဒ မပ ပဌ န င န သတ သည သ မဟ တ အ နည ထ စသည ဟ
မ တ ယ င မ ပ ရ။
အ မ ဆ င ရ သ လ ဖစ အ ဖ အစည မ
၉၂။ (၁) အမ ဆ င ရ သ လ ရ စ အတ သ လည င ၊
သ သန ရ စ အတ သ လည င ၊ အတ အလ င ဖ ပ၍ ဖစ စ၊ ပ ဒအရ
သ ဘ သ ရ စ င ဖင ဖစ စ၊ ပ လ ပ ထ သ ယ မ တ အပ မ ဖ ဖ င
စ ပ စ သည စ သ မဟ တ အဆ ပ ယ မ တ အပ မ တစ စ မ န ရန အတ တ ရ ၏
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
န လ အပ သ ည ဟ မ တ ယ သ စ တ င ရ န ပ သ လည င ၊ ယ မ တ
အပ မ တ င အ သ ဆ င င ရ ပ ရ န ပ ၏ စ ဖင ရ သ ထ သ သ ဘ တ
င ပ ရရ သ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ မ သ လည င ယ မ တ
အပ မ င ဆ င သည အ င ဖစ ပစ ည အ လ သ မ ဟ တ တ စ စ တ တ စ ဒသ တ ည ရ ရ ဒသတ င
မ လစ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ ပင မတရ မ တ င ဖစ စ၊ င င တ သမ တ ထ စ အလ င
အ င အ ဏ အပ င ထ သည အ တရ တ င ဖစ စ အ ပ စ တ စ ရပ ရပ အတ
ဒ ရ ရရ ရန အလ င တ ရ မမ ဆ င ပ င မ ရ သည ဖစ စ၊ မရ သည ဖစ စ စ ဆ င သည ။
( ) ယ မ တ အပ ရသ တ ပယ ရန ၊
( ) ယ မ တ အပ ရသ အသစ တ စ န ထ ရန ၊
( ဂ ) ပစ ည တ စ ယ မ တ အပ ရသ ၌ သ ရ စရန ၊
(ဃ) စ ရ င ပ စ မ င စ စမ စစ ဆ မ မ န ရန ၊
( င ) ယ မ တ အပ င ၏ သ ရည ရ ယ တ စ ရပ ရပ အတ ယ မ တ
အပ သည ပစ ည ၏ သ မဟ တ ယင ၌အ သ ဆ င င ၏
မည ရ မည မ ဝ ထ ရမည ဖစ င မ ဟ ည ရန ၊
( စ ) ယ မ တ အပ သည ပစ ည အ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ၊
င ရမ င ၊ ရ င င ၊ ပ င င သ မဟ တ လ လ ယ င ပ င ရ
အတ အ င အ ဏ ပ အပ ရန ၊
(ဆ) စ င သတ မ တ ရန ၊
( ဇ ) အမ အမ အစ အ လ လ အပ သည အတ င န ထပ သ သ င
သ မဟ တ အ သ သ င င ပ ရန
(၂) ပ ဒ မ (၁)တ င ဖ ပပ ရ သ သ သ င မ အ န သ သ င တ စ ရပ ရပ
ရရ ရ အတ ယင ပ ဒ မ တ င ရည န သ ယ မ တ အပ သည ပစ ည င စပ လ ၍ မည သည
အမ မ ထ ပ ဒ မ ပ ပဌ န မ င အည မ တပ စ ဆ င မ ပ ရ။
ရ န ပ ၏အ င အ ဏ မ လ တ အ ရ ရ အစရ သည တ င သ င
၉၃။ ပ ဒ မ ၉၁ င ၉၂ တ အရ ရ န ပ အ အပ င ထ သည အ င အ ဏ မ
လ တ အရ ရ ဖစ စ၊ စ အလ င င င တ သမ တ န အပ သ အရ ရ ဖစ စ
င င တ သမ တ ၏ တ င င ပ ဖင င သ င သည ။
ဆ ဌမပ င
န ဆ တ မ င မ
န ဆ တ မ င မ
၉၄။ တ ရ မ တမ ပ ပ င မရ စရန အလ င တ ရ သည သတ မ တ ပဌ န
ရ လ င အ ပ အတ င ဆ င ရ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) တ ရ သ တ ရ ပ င လ ရ ရ အတ အ မ အဘယ င
မတ င သ င သင င အ င ပထ စရန အလ င ၎င တ ရ ပ င အ တ ရ သ
တ င ပ ရန လ ဖမ ဝရမ ထ တ င ၊ ထ ပင အ မ စ အတ မ တ သည အမ န တ စ စ တစ ရ
တ ရ ပ င မလ န လ င ၎င တ ရ မအ ထ င သ ပ င ၊
( ) တ ရ ပ င ပ င ပစ ည တ စ စ တစ ရ တ ရ သ တ င ပ ရ အတ အ မ
တင သ င စရန င ယင ပစ ည တရ စ မ န င ရ စရန အလ င ဆ င ရ ရန ထ တရ ပ င အ
န င သ မဟ တ ပစ ည တ စ စ တစ ရ ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ င ၊
( ဂ ) ယ ယ တ ဝရမ ထ တ ပ င င ယင အမ န မလ န လ င ထ သ
မလ န သ အ တ ရ မအ ထ င သ ပ င ၊ ထ အ ပင ထ သ ပ င ပစ ည ဝရမ ပ ရ င
ရန အမ န မ တ င ၊
(ဃ) ပစ ည တစ စ တ စ ရ အတ ပစ ည ထ န န အပ င ၊ ထ ပင ထ သ ၏ပစ ည
ဝရမ ပ ရ င င ဖင ၎င ၏တ ဝန ဝတ ရ မ ထ မ ဆ င စ င ၊
( င ) တ ရ မ တ၍ အ င ည တ သည ဟ တ ရ ထ င မင ယ ဆ သ အ
ဖတ အမ န မ မ တ င ။
အ င မ လ လ ဘ ဖမ ဆ စ င ၊ ဝရမ ပ စ င သ မ ဟ တ တ ဝရမ လ ထ
ရယ င အတ ပ ရန လ
၉၅။ (၁) မည သည အမ ၌မဆ တ စ ဆ တည ဖစ သ အထ ပ ပ ဒ မအရ ဖမ ဆ င
သ မဟ တ ဝရမ ပ င သ မဟ တ ယ ယ တ ဝရမ ထ တ ပ င ပ ရ တ င “
( ) ယင သ ဖမ ဆ ရန ၊ ဝရမ ပ ရန သ မဟ တ တ ဝရမ ထ တ ရန အတ
အ င မလ လ ဘ လ ထ သည ဟ တ ရ ထ င မင
ယ ဆလ င သ မဟ တ
( ) တ ရ လ အမ သည အ ပင ယင အမ စ ဆ ရန အတ ယ တ ရ သ
သ မဟ တ ဖစ ဖ ယ ရ သ အ င မရ ဟ တ ရ ထ င မင
ယ ဆလ င တ ရ ပ င သည မ မ န သ စရ တ င သ မဟ တ
စ ရ သ နစ န အတ လ ရရန တ ရ သ
လ ထ င သည ။ တ ရ သည ယင လ ထ အရ
သင လ သည ဟ မ တ ယ သ င ပ တ စ သ န ထ မပ သည လ
တ ရ ပ င သ ပ စရန တ ရ လ အ ပ အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င တ ရ တ စ သည မ မ ၏ င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ
န သတ ထ ပ သ ည င ပမ ဏ ပ ဒ မအရ မ တ င မ ပ ရ။
(၂) ယင လ ထ တစ ရပ ရပ ဆ ဖတ သ အမ န တ စ ရပ ရပ သည ထ သ
ဖမ ဆ င ၊ ဝရမ ပ င ၊ သ မဟ တ တ ဝရမ ထ တ ပ င င စပ လ ၍ လ ရရန
အတ စ ဆ သည မည သည တ ရ မမ မဆ ပ တ ပင စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သတ မပ င
အ ယ င မ
မ လဒ ရ မ အယ ဝင င
မ လဒ ရ မ အယ ဝင င
၉၆။ (၁) ပ ဒ၏ ပင ရင ပဌ န တ င ဖစ စ၊ တ ည ဆ အ ပ ဒတစ ရပ ရပ တ င
ဖစ စ အတ အလ င အ နည ပဌ န ထ သည မ တပ မ လစ ရင ပ င င အ ဏ င သ ၍
တ ရ တ စ မ တ သ ဒ ရ အရပ ရပ အဆ ပ တ ရ ၏ ဆ ဖတ မ အ ပ
တ င သ င သ အယ မ မ န စစ ဆ ရန အ င အ ဏ အပ င င ရသည
တ ရ ၌ အယ ဝင င ရ သည ။
(၂) တ စ ဖ သတ မ တ သ မ လဒ ရ အယ ဝင င သည ။
(၃) အမ သည မ ၏ သ ဘ တ ည အရ တ ရ မ တ သ ဒ ရ အယ
ဝင င မရ စရ။
ပဏ မဒ ရ အယ မ ဘ အ ပ သတ ဒ ရ အယ င
၉၇။ ပဏ မဒ ရ င နစ န သ အမ သည တစ သည ထ ဒ ရ အ ယ မဝင လ င
အ ပ သတ ဒ ရ အယ ရ တ င ပဏ မဒ ရ မမ န န င အ ငင မပ ရ။
စ သ မ ဟ တ စ ထ ပ သည တ ရ သ မ န သည အယ တ င မ တ သ
ဆ ဖတ
၉၈။ (၁) အယ မ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သည တ ရ သ တ န လ င
ထ တရ သ မ ၏ ထ င မင ယ ဆ အတ င ဖစ စ၊ ၎င တ အန မ ရ တ ရ သ မ
(ရ လ င ) ၏ ထ င မင ယ ဆ အတ င ဖစ စ ဆ ဖတ ရမည ။
(၂) အယ ဝင သ ဒ ရ ပ င လ သည သ မဟ တ ပယ ဖ သည စ ရင
ထ တရ သ မ အန မ ရ တ ရ သ မ သ ဘ မတ လ င ယင ဒ ရ အတ ည ပ
ရမည ။
သ ရ တ င အယ မ န သည အဖ ၌ တ ရ သ စ ပ ဝင ၍ ၎င တ ရ သ
တ သည ပ ဒ င ဆ င ရ အ တ င သ ဘ လ င ယင သ သ ဘ ၍ ပ ဒ င
ဆ င ရ အ ဖ ပ ပ လ င ယင အ င စပ လ ၍သ လ င အ တရ သ
တ စ သ လည င ၊ တ စ ထ ပ သ အ တရ သ မ သ လည င
ယင အယ မ န ရမည ။ ရ စ န စစ ဆ သ တ ရ သ မ လည
ပ ဝင သည တ ရ သ မ အန မ ရ (ရ လ င )၏ ထ င မင ယ ဆ အတ င ထ အ
ဆ ဖတ ရမည ။
(၃) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ ၏အရည အ သ ဖစ စ၊ စ ရင ပ င င အ ဏ ဖ စ စ မထ စ သ မ ယ င မ
သ မ ဟ တ နည လ မ မ မ င ဒ ရ မ ပ င လ ရ င သ မ ဟ တ မပယ ဖ ရ င
၉၉။ အမ သည မ ဖစ စ၊ တ ရ စ ဆ ရန အ င မ ဖစ စ မ ယ င ပ တ စ ဆ င
င သ လည င ၊ အမ တ င မ င တ စ ရပ ရပ စ ဆ င ရ ရ ၌ အမ ၏
အရည အ သ ဖစ စ၊ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ ဖ စ စ၊ ထ င မရ သ
မ ယ င မ သ မဟ တ တ ယ င မ သ မဟ တ နည လမ မ မ င သ လည င
မည သည ဒ ရ မ အယ မ တ င ပယ ဖ င သ မဟ တ အ အ ယ ပ င လ င မ ပ ရ၊
သ မဟ တ အမ ပန လည စစ ဆ င မ ပ ရ။
အ ယ ဒ ရ အ ယ ဝင င
ဒ တ ယ အ ယ မ
၁ဝဝ။ (၁) ပ ဒ၏ ပင ရင ပဌ န တ င ဖစ စ၊ တ ည ဆ အ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ တ င
ဖစ စ အတ အလ င အ နည ပဌ န ထ သည မ တစ ပ ပည နယ သ မဟ တ တ င တ ရ
အယ မ တ င မ တ သ ဒ ရ အရပ ရပ တရ လ တ တ ၌ အ ပ အ င ပ
တ စ ရပ ရပ အရ အယ ဝင င သည “
( ) ဆ ဖတ သည ပ ဒ င ဖစ စ၊ ပ ဒ သ အ ဏ ရ သ ထ တ မ
တ စ ရပ ရပ င ဖစ စ၊ ဆန င လ သည အ ၊
( ) ဆ ဖတ သည အ ရ ပ သ ပ ဒ ပ န သ မဟ တ ပ ဒ သ
အ ဏ ရ သ ထ တ မ ပ န အဆ အ ဖတ ပ ရန ပ သည
အ ၊
( ဂ ) အမ အရည အ သ အရ အဆ အ ဖတ ပ ရ တ င မ ယ င မ သ မဟ တ
တ ယ င မ ဖစ စ လ မည ပ ဒတ င သ လည င ၊
တ ည ဆ အ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ တ င သ လည င ပဌ န
ထ သ င ထ ၌ အ အ ယ မ ယ င သည သ မ ဟ တ
တ ယ င သည အ ၊
(ဃ) မ လမ ၏တ န ဘ သည ပ င (၂ဝ) သ န ထ ပ သ တ ရ မမ ၌ ဒ ရ
မ တ ထ ရ တ င အ ယ တ ရ စရ တ င စပ လ ၍မ တပ
မ လ ၏ ဒ ရ ပ င လ ပ သ မဟ တ ပယ ဖ ပ အယ
အ င ပ င တ စ ရပ ဖစ မည အ င ပ တ စ ရပ ရပ ။
(၂) တ စ ဖ သတ မ တ သ အယ ဒ ရ ပ ဒ မအ ရ အယ ဝင င သည ။
အ အ င ပ မ အရ ဒ တ ယ အယ ဝင င မ ရ င
၁ဝ၁။ ပ ဒ မ ၁ဝဝ တ င ဖ ပထ သ အ င ပ မ အရ မ တပ ဒ တ ယအယ ဝင င
မရ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ အမ မ တ င ဒ တ ယ အ ယ ဝ င င မရ င
၁ဝ၂။ မ လမ ၏ တ န ဖ သည ပ င စ ဆယ သ န ထ မပ လ င အယ မ တ င မ တ သ
ဒ ရ ဒ တ ယအယ ဝင င မရ စရ။
အ င င ရ ငင မ ဆ ဖတ ရ န တ ရ လ တ တ ၏အ ဏ
၁ဝ၃။ တ ရ လ တ တ သည မည သည ဒ တ ယအယ မ တ င မဆ အမ တ ရ သ သ မ
လ လ လ င အယ မ ပ ပတ အ င စ ရင ရန လ အပ ပ အ အယ အဆ အ ဖတ
မ ပ သ သ မဟ တ ပ ဒ မ ၁ဝဝ၊ ပ ဒ မ (၁) တ င ရည န ထ သည တ ရ ပ ဒ င
ဆန င င ၊ ပ င ၊ မ ယ င င ၊ သ မ ဟ တ တ ယ င င တ စ ရပ ရပ င အဆ ပ
တ ရ မ ယ င အ ဆ အ ဖတ ပ ထ သ မည သည အ င င ရ ငင မဆ
အဆ အ ဖတ ပ င သည ။
အ မ န မ အယ ဝင င
အ ယ င သ အမ န မ
၁ဝ၄။ (၁) အ ပ အမ န မ အယ ဝင င ရ ပ ပင ရင ပဌ န တ င ဖစ စ၊ တ ည ဆ
အ ပ ဒတစ ရပ ရပ တ င ဖစ စ အတ အလ င အ နည ပဌ န ထ သည မ တပ မည သည
အ အမ န မ မ အယ ဝင င မရ စရ။
( ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
( ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
( ဂ ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
(ဃ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
( င ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
( စ ) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
(စစ) ပ ဒ မ ၃၅( )အရ အမ န ၊
(ဆ) ပ ဒ မ ၉၅ အရအမ န ၊
( ဇ ) ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ လ ဖမ ဆ င ၊ သ မဟ တ ပ င ထ င
မ တ ပ ပ ဒပ ပဌ န တစ ရပ ရပ အရ ဒဏ တ ပ သည သ မဟ တ
တ စ တ စ ယ သ သ အ ဖမ ဆ ရန သ မဟ တ တ ရ မ ထ င တ င
ပ င ထ ရန န သည အမ န ၊
(ဈ) နည ပ ဒမ ဖင အယ ဝင င ရ င အတ အလ င င ပ ထ သ
နည ပ ဒမ အရ မ တ သည အမ န ၊
သ ရ တ င အပ ဒ (စစ)၌ သ ဖ ပထ သည အ မ န မ တ ထ ရ ၌ ယင အမ န
မ တ င မ ပ သင ဟ ၍လ ည င ၊ ယင အမ န တ င သတ မ တ ထ သည ထ လ ၍
ပ ဆပ စရန အမ န တ စ ရပ မ တ သင သည ဟ ၍လ ည င အ င ပ င သည အ မ
တ ပ အဆ ပ သ ဖ ပထ သည အမ န အ ယ ဝင င မရ စရ။
(၂) အယ မ တ င ပ ဒ မအရ မ တ သည အမ န အယ ဝင င မရ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ အ မ န မ
၁ဝ၅။ (၁) အ နည အတ အလ င ပဌ န ထ သည အ တ င မ တပ မ လစ ရင ပ င င
အ ဏ ဖစ စ၊ အ ယ စ ရင ပ င င အ ဏ ဖစ စ င သ လ တ ရ တ စ
မ တ သ အမ န အယ ဝင င မရ စရ ။ သ သ ဒ ရ အယ ဝင ရ တ င
အမ အဆ အ ဖတ ထ သ အမ န တ စ ရပ ရပ ပ မ ယ င မ ၊ တ ယ င မ သ မဟ တ
နည လမ မ မ တ စ ရပ ရပ အယ လ ၌ န ရန အ င ပ အ ဖစ
ဖ ပ င သည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ အမ ပန လည စစ ဆ စသည အယ
ဝင င ရ သ အမ န င နစ န သ အမ သည တစ သည ထ အမ န အယ မဝင လ င
န ပ င ၌ ထ အမ န မမ န န င အ ငင မပ ရ။
အ ယ မ မည သ ည တရ န ရ င
၁ဝ၆။ အမ န တ စ ရပ ရပ အယ ဝင င ပ ထ လ င ထ အမ န သည အမ မ ဒ ရ အယ
ဝင င ရ သည တ ရ ၌ ထ အမ န အယ ဝင င ရ သည ။ သ မဟ တ င တ ရ သ မဟ တ
ပည နယ တ ရ သ မဟ တ တ င တ ရ အယ စ ရင ပ င င အ ဏ င သ ၍
ထ အမ န မ တ လ င အန ဆ အထ တရ ၌ အယ ဝင င ရ သည ။
အ ယ မ င စပ လ သည ယဘ ယ ပ ဌ န မ
အ ယ ၏လ ပ ပ င င မ
၁ဝ၇။ (၁) သတ မ တ ထ သည စည မ မ င မဆန င စဘ အယ မ
အ ပ အ ဏ မ ရ ရမည “
( ) အမ အ ပ သတ ဆ ဖ တ ပ င င ၊
( ) အမ ပန လည စစ ဆ စပ င င ၊
( ဂ ) ငင မ ထ တ ၍ စစ ဆ စပ င င ၊
(ဃ) န ထပ သ သ ယ ပ င င သ မဟ တ ထ သ ယ ရန ဆင ဆ ပ င င ။
(၂) အထ တ င ဆ သည န သတ မ င မဆန င စဘ အယ သည မ လ
စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သည တ ရ မ အ ယင မ ၌ စ ဆ သ တ ရ မမ မ င
စပ လ ၍ ပ ဒအရ အပ င ထ သည ထ ပ တ အ ဏ မ ရရ သည အ ပင ပ ဒအရ
သတ မ တ ထ သည တ ဝန ဝတ ရ မ လ ည တ တ င သမ ဆ င ရ ရမည ။
အ ယ ဒ ရ င အ မ န မ အ ယ ရ တ င လ န ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁ဝ၈။ မ လဒ ရ မ အ ပ တ င သ င သ အယ မ မ င စပ လ သည အပ င တ င
ပ ရ သ ပဌ န မ သည အ ပ အယ မ င သ ဆ င င သမ သ ဆ င စရမည “
( ) အယ ဒ ရ မ အ ပ တ င သ င သ အယ အမ မ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) ပ ဒအရ ဖစ စ၊ ပ သ လ ပ ထ လ ပ နည ပဌ န ထ င မရ သည
အထ သ မဟ တ ဒသ ရ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ အရ ဖ စ စ မ တ သည အမ န မ
အ ပ တ င သ င သ အ ယ မ မ
တ ရ လ တ တ ပ သ အ ယ ဝ င င
မည သည အ တ ရ လ တ တ ပ ၌ အ ယ ဝင င င
၁ဝ၉။ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ အ တရ မ မ တ ရ လ တ တ ပ ၌
အယ ဝင င င စပ လ ၍ တရ လ တ တ ပ အ အ လ စ ပဌ န ထ သည
နည ပ ဒ မ င လည င ၊ န တ င ဖ ပပ ရ မည ပဌ န မ င လည င
မဆန င စဘ အ ပ တ င စပ လ ၍ တ ရ လ တ တ ပ တ င အယ ဝင င သည “
( ) တ ရ လ တ တ သ မဟ တ အ ပ သတ အယ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သည အ
တ ရ တ စ အ ယ တ င မ တ သည ဒ ရ တစ ရပ ရပ သ မ ဟ တ
အ ပ သတ အမ န ၊
( ) တ ရ လ တ တ တ ရ မ မ လစ ရင ပ င င အ ဏ င သ မ တ သည
ဒ ရ တ စ ရပ ရပ သ မဟ တ အ ပ သတ အမ န ၊
( ဂ ) န တ င ပဌ န ပ ရ မည အတ င အမ တစ မ သည တ ရ လ တ တ ပ ၌
အယ ဝင ရန သင တ သ အမ ဖစ င ထ လ င ယင အမ တ င
မ တ သ ဒ ရ တစ ရပ ရပ သ မဟ တ အမ န ။
အ မ တန ဖ
၁၁ဝ။ ပ ဒ မ ၁ဝ၉ ပ အပ ဒ ( ) င အပ ဒ ( )တ တ င ဖ ပပ ရ သ စ အသ သ တ င မ လ
တ ရ အမ ၏တ န ဖ သ ည င ပ တ စ သ င င အထ ဖစ ရမည ။ ထ ပင တ ရ လ တ တ
ပ သ အယ ဝင သ အမ တ င အ ငင ပ သ အမ တန ဖ သည လ ည ပ တစ သ င င
အထ ပင ဖစ ရမည ။
သ မဟ တ ထ ဒ ရ သ မဟ တ အ ပ သတ အမ န သည အထ နည တ တ န ဖ ရ သ
ပစ ည င စပ လ သ ည တ င ဆ သ မဟ တ ပ န င တ ဖစ စ၊
သ ယ ဝ ၍ ဖ စ စ သ ဆ င ရမည ။
ထ ပင အယ ဝင သည ဒ ရ သ မဟ တ အ ပ သ တ အမ န သည ယင ဒ ရ သ မဟ တ
အမ န မ တ သ တ ရ ၏ အန ဆ ဖစ သ အ ၏ဆ ဖတ အတ ည ပ သည
စ တ င သ ဆ င ရ အယ မ ၌ အ ရ ယ လ သ ပ ဒ င ဆ င ရ ပ န
ပ ပ ပ ဝင စရမည ။
အ သ အယ မ မ ပ တ ပ င င
၁၁၁။ ပ ဒ မ ၁ဝ ၉ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ အ ပ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
တ ရ လ တ တ ပ ၌ အ ယ ဝင င မရ စရ “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) တ ရ လ တ တ တ ရ သ တစ ဖစ စ ၊ တ ရ လ တ တ မ
တ ရ သ တစ ဖစ စ မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ၊ သ မ ဟ တ
စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ လ တ တ တရ သ တ ဖစ စ၊ စ
သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ လ တ တ တရ သ မ ဖင ဖ စည ထ
သ တ ရ လ တ တ မ တ ရ သ တ ဖစ စ သ ဘ ရ တ င
တ စ ဖ င တ စ ဖ တ ရ သ ရ င တ ည ပ သ ဘ လ ရ သ
တ ရ သ ရ သည တ ည ဆ တရ လ တ တ တ ရ သ စ စ ပ င
ရ ၏ အမ စ မ ပည မ လ င အဆ ပ သ ဘ သ တ ရ သ တ
မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ၊
( ) ပ ဒ မ ၁ဝ၂ အရ ဒ တ ယ အယ ဝင င မရ သ ဒ ရ ။
င မ
၁၁၂။ ဖ စည ပ အ ပ ဒအ ရ ဖစ စ၊ အ ပ ဒတစ ရပ ရပ အရ ဖစ စ၊ တ ရ လ တ တ
ပ အ အပ င ထ သ ည အ င အ ဏ တ စ ရပ ရပ ပ ဒပ ပဌ န မ င
ထ စသည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ။ ထ ပင ပ ဒပ ပဌ န မ သည ပစ မ င
ဆ င ရ သ မဟ တ ရ င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ င စပ လ သည စ တ စ ရပ ရပ
င ဖစ စ၊ ရ င သ ပန ပစ ည တ ရ မ ၏အမ န မ င ဒ ရ မ အယ ဝင င
င ဖစ စ သ ဆ င င မရ စရ။
အ ဌမပ င
လ အ ပ မ ၊ ပန လ ည သ သပ မ င ပင ဆင မ
တ ရ လ တ တ သ လ အ ပ မ တ င င
၁၁၃။ သတ မ တ ထ သည စည မ မ ၊ န သတ မ င မဆန င စ ဘ တ ရ
တ စ သည အမ တစ အ အ င ဖ ပ ပ တ ရ လ တ တ ၏ ထ င မင
ရယ င ရန လ အပ င သည ။
ပန လည သ သ ပ မ
၁၁၄။ အထ တ င ဆ သည တ အ ထ အထ ပ လ အ ပ အ င တ စ
င နစ န သည ဟ ယ ဆသ တစ သည စ ရင ပန လည သ သပ ပ ရန အလ င
ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သ တ ရ သ လ ထ င သည ။ ယင လ ထ
အ ပ တ ရ သင သည ထ င မင သည အ မ န မ တ င သည “
( ) ပ ဒအရ အယ ဝင င ပ ထ သ လည အ ယ ဝင င မရ သ ဒ ရ
သ မဟ တ အမ န
( ) ပ ဒအရ အယ ဝင င မ ပ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
( ဂ ) စ မ တရ တ င သ င သ လ အပ မ တ င မ တ သ ဆ ဖတ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပင ဆင မ
၁၁၅။ တ ရ လ တ တ သ မဟ တ ပည နယ သ မဟ တ တ င တ ရ သ မဟ တ င တရ
သည တ ရ လ တ တ ၏ သ မဟ တ ပည နယ သ မဟ တ တ င တ ရ ၏ သ မဟ တ
င တရ ၏ လ အ တ ရ တ စ ဆ ဖတ ထ ၍ တ ရ လ တ တ
သ မဟ တ ပည နယ သ မဟ တ တ င တ ရ သ မ ဟ တ င တရ တ င အယ ဝင င မရ သ
မည သည အမ ၏ အမ တ မဆ တ င ၎င လ အ တ ရ “
( ) ၎င အ တ ရ ပ ဒအရ အပ င ထ င မရ သည စ ရင ပ င င အ ဏ
င သ င သ မဟ တ
( ) သ အပ င ထ သည စ ရင ပ င င အ ဏ င သ ရန ပ င
သ မဟ တ
( ဂ ) ၎င ၏စ ရင ပ င င အ ဏ င သ ရ တ င တ ရ ပ ဒ င မည ဘ ဖစ စ၊
အ ရ ပ သ နည လမ မ မ ဖင ဖစ စ ဆ င ရ င
ထ င မင ယ ဆလ င ယင အ မ တ င သင သည ထ င မင သည အတ င အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င ပဌ န သည ပင ဆင မ စ ရင ပ င င အ ဏ သ မဟ တ အယ
စ ရင ပ င င အ ဏ င သ ၍ တ ရ တ စ ဆ ဖတ ထ သ မည သည အမ ၏
အမ တ င မ မသ ဆ င စရ။
ထ ပင င ပ ပဌ န မ င တ ရ ပ မ မ ၏ ပင ဆင မ
စ ရင ပ င င အ ဏ င သ င ထ င မရ စရ။
နဝမပ င
တ ရ လ တ တ င သ ဆ င သ အ ထ ပဌ န မ
၁၁၆။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
ပ ဒ တ ရ လ တ တ င သ ဆ င စ င
၁၁၇။ အပ င တ င ဖစ စ၊ ဒသမပ င တ င ဖစ စ၊ နည ပ ဒမ တ င ဖစ စ ပဌ န ပ ရ သည
အတ င မ တပ ပ ဒပ ပဌ န မ သည တ ရ လ တ တ င သ ဆ င စရမည ။
တ ရ စရ တ မ သ စ မတ ရ သ မ ဒ ရ အတ ည ပ င
၁၁၈။ တ ရ လ တ တ သည မ မ ၏တရ မမ လစ ရင ပ င င အ ဏ င သ လ
ဒ ရ တစ ရပ မ တ သ အမ တ င န သ တ ရ စရ တ င မည ရ မည မ
ပ ဆ င ရမည အ န စည ပ သ နည လ မ အရ စ စစ တ င မ ပ ရ သ မ
ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ အပ သည ဟ ယ ဆ သ အ တ ရ စရ တ င
စပ လ သမ မ တ ပ ဒ ရ င အတ ည ပ ရန အမ န မ တ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ ပင အမ တ င တ ရ စရ တ မည မ န ရ င င ပမ ဏ အ န စ ည ပ သ
နည လမ အရ စ စစ တ သတ မ တ ပ လ င ပ င တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ ဒ ရ
အတ ည ပ င သည ။
အ င မ ရသ မ သည တ ရ လ တ တ တ င လ ထ ပ ဆ မ မ ပ ရ င
၁၁၉။ တ ရ မ မ လစ ရင ပ င င အ ဏ င သ သည တ ရ လ တ တ တ င
တ စ တ စ ယ အ သ တစ ယ စ လ ထ ပ ဆ င သ မဟ တ
သ သမ အ စစ မ င တ ရ လ တ တ င ပ သည အ မ တပ ပ ဒပ
ပဌ န မ င င ပ သည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ သ မဟ တ တ ရ လ တ တ
တ ရ ပ ရ နမ င ပတ သ သည နည ပ ဒမ ပ ပ င င ပ ဒပ
ပဌ န မ စ ဖ သည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ။
တ ရ မမ လ စ ရ င ပ င င င သ သ တ ရ လ တ တ င မ သ ဆ င သ ည ပ ဌ န မ
၁၂ဝ။ ပ ဒ မ ၁၆ ၊ ၁၇ င ၂၀ ပ ပဌ န မ သည တ ရ မမ လ စ ရင ပ င င အ ဏ င သ
သ တ ရ လ တ တ င သ ဆ င င မရ စရ။
ဒသမ ပ င
နည ပ ဒမ
ပထ မဇ ယ ပ နည ပ ဒမ ၏ အ သ ရ မ
၁၂၁။ အပ င ပ ပဌ န မ အရ ပယ ဖ င သ မဟ တ ပ င လ င မ ပ သ သမ
ပထ မဇယ ပ နည ပ ဒမ သည ပ ဒ၏ ပင ရင ပဌ န တ င ထ ည သ င ပဌ န
ဘ သ သ အ သ ရ မ ရ ရမည ။
တ ရ လ တ တ ၏ နည ပ ဒ ပ ပ င င
၁၂၂။ တ ရ လ တ တ သည မ မ အတ လ ပ ထ လ ပ န ည လည င ၊ မ မ ၏ ပ
အ ပ ပ မ အ တ င ရ သ တ ရ မ မ အတ လ ပ ထ လ ပ နည လ ည င သတ မ တ
သည နည ပ ဒမ တ င ထ တ ပန အ အ လ စ ပ လ ပ င သည အ ပင အဆ ပ
နည ပ ဒမ ဖင ပထ မဇယ ပ နည ပ ဒမ အ လ ဖစ စ၊ နည ပ ဒ တ စ ရပ ရပ
ဖစ စ ပယ ဖ င သ မဟ တ ပ င လ င သ မ ဟ တ ဖည စ င လ ည ပ င သည ။
နည ပ ဒ မတ ဖ စည င
၁၂၃။ (၁) နည ပ ဒ မတ ဟ တ င စရမည မတ တ စ ရပ ရန န မ ၌
ဖ စည ထ ရ ရမည ။ ယင မတ တ င အ ပ ပ ဂ လ မ ပ ဝင စရမည “
( ) တ ရ လ တ တ တ ရ သ သ (ယင တ အန အနည ဆ
တ စ သည င တရ မတရ သ အ ဖစ သ လည င ၊ တ ရ
လ တ တ တရ သ အ ဖစ သ လည င သ စ တ င တ င
ထ မ ရ ပ ဖစ ရမည ။)
( ) တ ရ လ တ တ တ င အမ လ န သ ဝတ လ တ ရတ စ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ဂ ) ဝတ လ တ ရ မဟ တ သ တ ရ ပ ရ နတ စ ၊ ထ ပင
(ဃ) တ ရ လ တ တ ၏ လ အ တ ရ မ မ တ ရ သ တစ ။
(၂) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
(၃) တ ရ လ တ တ တရ သ ပ ယင မတ ဝင မ န အပ ရမည
အ ပင ယင မတ ဝင တ အန တ စ လ ည ဌအ ဖစ ရ ယ န အပ ရမည ။
သ ရ တ င တ ရ သ ပ မ မ ယ တ င မ တ ဝင အ ဖစ ဆ င ရ ရန
ရ ယ လ င န တရ လ တ တ တ ရ သ မ အန မတ ဝင မ အ ဖစ
န အပ ရမည ရ သည စ ဖစ ရမည ။ ထ ပင တ ရ သ ပ သ ည မတ ဌ
ဖစ ရမည ။
(၄) မတ ဝင အသ သ သ ည စ အလ င တ ရ သ ပ သတ မ တ သည
လအပ င အ အတ င မ မ ရ ထ တ င ထမ ဆ င င ရ သည ။ မတ ဝင တစ အ င မ စ
ယ သည အ ဖစ စ၊ ရ ထ မ တ ထ သည အ ဖစ စ၊ သဆ သ အ ဖစ စ၊ ပည ထ င စ
မန မ င င တ တ င နထ င င မရ တ သည အ ဖစ စ၊ မတ ဝင အ ဖစ ထ မ ဆ င
င စ မ မရ တ သည အ ဖစ စ အဆ ပ တ ရ သ ပ သ ည ထ သ ၏ နရ တ င
အ သ တစ မ တ ဝင အ ဖစ န အပ င သ ည ။
(၅) ထ မတ အတ တ ရ သ ပ န အပ ရမည အတ င ရ မ
တ စ ယ ရ ရမည ။ ထ အတ င ရ မ သည စ အလ င င င တ သမ တ သတ မ တ
ပဌ န သ အ င ရရ ရမည ။
မတ တ ရ လ တ တ သ အစ ရ င ရ င
၁၂၄။ ပထ မဇယ ပ နည ပ ဒမ ပယ ဖ ရန ၊ ပ င လ ရန သ မဟ တ
ဖည စ ရန ဖစ စ၊ နည ပ ဒသစ မ ပ ရန ဖစ စ အဆ ပ မ တစ ရပ ရပ င စပ လ ၍
နည ပ ဒ မတ တ ရ လ တ တ သ အစ ရ င ရမည ။ ထ ပင တ ရ လ တ တ သည ပ ဒ မ
၁၂၂ အရ နည ပ ဒမ မ ပ လ ပ မ အဆ ပ အစ ရင ထ ထ ဆင င ရမည ။
၁၂၅။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
နည ပ ဒမ မ သ ဘ တ ရရန လ အ ပ င
၁၂၆။ အထ ပ ပဌ န မ အရ ပ လ ပ သ နည ပ ဒမ င င တ သမ တ
တ င သ ဘ တ ည ရမည ။
နည ပ ဒမ ထ တ ပန င င
၁၂၇။ ဆ သည အတ င ပ လ ပ ၍ သ ဘ တ ပ ဖစ သ နည ပ ဒမ ပည ထ င စ
မန မ င င တ ပန တမ တ င ထ တ ပန ည ရမည ။ ယင နည ပ ဒမ သည ထ တ ပန
ည သည န မ စ၍ ဖစ စ၊ သ ဖ ပထ သ အ န မ စ၍ ဖစ စ ပထ မဇယ တ င
ပ ဝင ပ ဖစ ဘ သ သ အ ဏ ရ သည အ ပင အ သ ရ မ လ ည ရ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
နည ပ ဒမ တ င ပဌ န င သည အ င အရ မ
၁၂၈။ (၁) အဆ ပ နည ပ ဒမ သည ပ ဒ၏ ပဌ န မ င ည တ ရမည ။
သ သ ယင ပဌ န မ အ ထ အထ ပ ၍ တ ရ မ မ ၏ လ ပ ထ လ ပ နည င
သ ဆ င သည အ င အရ မ အဆ ပ နည ပ ဒမ တ င ပဌ န င သည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)အရ အပ င ထ သည လ ပ ပ င င မ ၏ ယဘ ယ သ ဘ
ထ င မရ စဘ ၊ အထ အ ဖင အဆ ပ နည ပ ဒမ တ င အ ပ အ င အရ
အ လ ဖစ စ၊ ယင တ အန တ စ ရပ ရပ ဖ စ စ ပဌ န င သည ။ ၎င တ မ
( ) သမ န စ မ ၊ အ င စ မ င အ အမ န ဆင စ မ
ယဘ ယ အ ဖင ဖစ စ၊ သ သတ မ တ သည နယ မအတ င ဖစ စ၊
စ တ မ သ လည င ၊ အ နည အ ဖင သ လ ည င
ပ ပ အပ င င ယင သ အပ င သ သထ င ရ ပ င ၊
( ) ဝရမ ပ ထ စ အတ င သ ရ ပစ ည င အ ရ ပ င င သ
ပစ ည မ ည ထ န သ မ ထ င ၊ ယင သ မ ည
ထ န သ မ ထ ရသည အ တ ပ ရမည အ င ၊ ထ သ ရ
ပစ ည င အ ပစ ည ရ င င င ယင သ ရ င ရရ င ၊
( ဂ ) တ န ပန တ င ဆ သည တ ရ မမ မ အတ လ ပ ထ လ ပ နည ၊ ထ ပင
စ ရင ပ င င အ ဏ စ အ လ င ယင သ သ အမ မ တ န ဘ
သတ မ တ င ၊
(ဃ) မ မ ဝရမ ပ ရ င င အ ပင ဖစ စ၊ ယင သ ရ င မည
အစ ဖစ စ မ စ အ မ မ ပ ဆပ စရန အ မ န ၊ စရ တ တ င ရန
အမ န တ င စပ လ သည လ ပ ထ လ ပ နည ၊
( င ) တ ရ မ တ င အမ သည ဖစ သည ဖစ စ၊ မ ဖစ သည ဖစ စ တ စ
တ စ ယ ထ မ မ ထ သည င သ မဟ တ နစ န သည အတ
ပ သည လ င ရထ င တ ရ ပ င တ င ဆ သည
အ လ န ရမည လ ပ ထ လ ပ နည ၊
( စ ) အ ပ တ ရ မမ မ အ နည စစ ဆ ရန လ ပ ထ လ ပ နည “
(၁) အ ပ အ င အရ တ စ အ င ပ ၍ အတ ပ သည
ဖစ စ၊ မပ သည ဖစ စ တ ရ ပ င ပ ရန ရ သည မ
သ မဟ တ စ ရင ရ င လ င ပ င မ ရရန အတ သ
တ ရ လ စ ဆ သည တ ရ မမ မ ၊ အတ အလ င ပ ဆ သည
ပဋ ည သ မဟ တ ပ ဆ သည သ ဘ သ ရ သ
ပဋ ည တ စ စ တစ ရ ၊ တ င ရယ ရမည င မ ပ သ
သတ မ တ သည င သ လည င ၊ ဒဏ မဟ တ သည
မ သ ဘ သ ရ သည င သ လည င ဖစ လ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ ပ ဒ တ စ စ တ စ ရ ၊ မ တ စ စ တစ ရ အတ ဖစ စ၊
စ ရင ရ င လ င ပ တ င ဆ တ စ စ တစ ရ အတ သ
ဖစ စ အ အမ ပ လ ပ သ အ ပ တ င စ ဆ င ဖစ လ င
အ မ တ စ စ တစ ရ ၊ ယ မ တ အပ မ တ စ စ တစ ရ သ မဟ တ
(၂) မင တစ အ ပ အင ထ သည လ န ဆ ၍ ဖစ စ၊
မမ ထ သ ရန အ င စ ဖင ယင လ
နည လမ တ ရပ စ ပ ဖစ ၍၊ င ရမ မ ပ င င
င ရမ မ ဆ ထ ၍ ဖ စ စ၊ အဆ ပ မင သ မဟ တ ၎င
အမ ပ ၍ တ င ပ င သ မ အ ပ မရ င င ရမ င
သ မဟ တ လ အ မတ ရလ သည ဖစ စ၊ မရလ သည ဖစ စ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရရ ရန စ ဆ သည
တ ရ မမ မ ၊
(ဆ) စ န တ အမ တ စ မ စစ ဆ စ ရင င ဆ င ရ လ ပ ထ လ ပ နည ၊
( ဇ ) တ ရ မမ မ ၊ အယ မ မ င အ အမ မ ပ င စည င ၊
( စ ) တ ရ မ မ န ထ န သ မဟ တ ပ သ အရ ရ သ မဟ တ
အ အရ ရ တစ အ တ ရ စ ရင ရ တ ဝန ၊ တ ရ စ ရင ရ
သ ဝင သ တ ဝန င တရ စ ရင ရ င မသ ဆ င သ တ ဝန မ
လ အပ င ၊ ထ ပင
(ည) တ ရ မ မ ၏ လ ပ ငန ဆ င ရ ရ တ င လ အပ သည သ မဟ တ
ရ သင သည ပ စ မ ၊ မ တ ပ တင စ အ ပ မ ၊ စ ရင စ အ ပ မ ၊ ရ သ င
မ တ သ မ င င စ ရင မ ။
တ ရ လ တ တ မ မ ၏ တ ရ မမ လမ မ တ င လ န ရမည လ ပ ထ လ ပ နည င စပ လ ၍
နည ပ ဒမ ပ ပ င င
၁၂၉။ ပ ဒတ င မည သ ပင ပ ရ စ မ တ ရ လ တ တ သည မ မ ၏ တရ မမ လ စ ရင
ပ င င အ ဏ င သ ဆ င ရ ရန အတ လ ပ ထ လ ပ နည သတ မ တ ရန အလ င
သင သည ထ င မင သည နည ပ ဒမ ပ င သည ။
၁၃ဝ။ ××××× ××××× ××××× ×××××
နည ပ ဒမ ထ တ ပန ည င
၁၃၁။ ပ ဒ မ ၁၂၉ င အည ပ လ ပ ထ သ နည ပ ဒမ ပည ထ င စ မန မ င င တ
ပန တမ တ င ထ တ ပန ည ရမည ။ ယင နည ပ ဒမ သည ထ တ ပန ည သ န မ စ၍
ဖစ စ၊ သ ဖ ပထ သ အ န မ စ၍ ပ ဒ သ အ ဏ တ ည ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ သမပ င
အ ထ ထ
အ မ န မမ ယ တ င လ ရ ရ င မ င လ တ င ပ င
၁၃၂။ (၁) တ င ပည ၏ဓ လ ထ တ မ အ လ အမ ပည သ ရ သ လ စရန အတ င
အ ပ မ ပ သင သ မ န မမ တ ရ သ ယ တ င လ ရ ရ င မ င လ တ င
ပ ရမည ။
(၂) ပ ဒအရ မ န မမ အ ဖမ ဆ င တ မစ ပ တ ပင င မရ သ
မည သည အမ တ င မဆ တ ရ မအမ န ဆင စ အတ ည ပ ရ ၌ ထ မ န မ မ ဖမ ဆ ရ င မ
င လ တ င ရ သည ဟ ပ ဒ မပ ပဌ န င မ တ ယ င မ ပ ရ။
အ သ မ င လ တ င ပ င
၁၃၃။ (၁) တ စ တ စ ယ မ ၎င ၏အဆင အတ န အရ တ ရ သ ယ တ င လ ရ
ရ င မ င လ တ င ရ သင သ ဖစ သည ဟ င င တ သမ တ ထ င မင ယ ဆလ င ပည ထ င စ
မန မ င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန ၍ ထ သ ထ သ ယ တ င လ ရ
ရ င မ င လ တ င ပ င သည ။
(၂) င င တ သမ တ သည ထ သ င လ တ င ပ င ရသ တ ၏ အမည င နရပ
လ ပ စ မ တ ရ လ တ တ သ အ အ လ စ ပ ပ ရမည ။ ထ သ င လ တ င ပ င ရ
သ မ ၏စ ရင တ ရ လ တ တ တ င ထ ရ ရမည အ ပင တ ရ လ တ တ ၏ လ အ
ဖစ သ တ ရ အသ သ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အတ င နထ င သည အ လ တ င လ တ င
ပ င ရသ မ စ ရင လ ည ယင လ အ တ ရ တ င ထ ရ ရမည ။
(၃) ထ သ င လ တ င ပ င ရသ တ စ င လ တ င ၏ အ စ င
ရသင င တ င ဆ လ င င ၎င မရ င ဖင စစ မ ရန လ အပ သည စ တ င
ထ သ သ သ စလ သ အမ သည မရ င စရ တ မ ပ လ င အဆ ပ င လ တ င
ပ င ရသ ယင စရ တ ပ ရမည ။
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ တပ အ စ တ င ဖမ ဆ င
၁၃၄။ ပ ဒ မ ၅၅ ၊ ၅၇ င ၅၉ တ ပ ပဌ န မ သည ပ ဒအရ ဖမ ဆ ရသ မ င
သ ဆ င င သမ သ ဆ င စရမည ။
တ ရ မ အမ န ဆင စ အရ ဖ မ ဆ င မ င လ တ င
၁၃၅။ (၁) မည သည တ ရ သ သ မဟ တ ရ ဇဝတ တ ရ သ သ မဟ တ အ
တ ရ ရ ဝန ထ မ မ ၎င ၏တ ရ သ သ စ ဖစ စ၊ ထ င နစ တ င ဖစ စ၊
မ အ ပန အတ င ဖစ စ တ ရ မ အမ န ဆင စ အရ ဖမ ဆ င မ ထ စရ။
(၂) အ င အရ တ စ မ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ သ မဟ တ အဆ ပ စ ရင ပ င င
အ ဏ ရ သ ည ဟ သ ဘ ဖ င ယ ည သ တ စ ရ တ င မ ပ မ ပ တ ရ န သ
အ သ ဆ င ရ အမ သည မ ၊ ယင တ ၏ ရ နမ င အ င အရ ယ စ လ ည မ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သမ န စ လ န ဆ င ရ လ ရ သည သ သမ သည ထ စ အလ င အဆ ပ
သ သ စ သ မဟ တ တ စ င အဆ ပ မ အ ပန တ င တ ရ
မထ မ မင ပ မ အတ ထ မ ထ တ သ အမ န ဆင စ မ တပ အ တရ မ အမ န ဆင စ အရ
ဖမ ဆ င မ င လ တ စ ရမည ။
(၃) တ ရ တ စ မ လ တ တ လ အတ ည ပ ရန မ တ သ အမ န တ စ ရပ အရ
ဖမ ဆ င ရ င မ ဖစ စ၊ ဒ ရ တစ ရပ အတ ည ပ ရ တ င အ ထ င သ မပ သင င
အ င ပထ ရန တ ရ သ လ ရ ရ တ င ဖမ ဆ င ရ င မ ဖစ စ င လ တ င
ရရန ပ ဒ မ (၂)ပ ပဌ န င တ င ဆ ပ င င မရ စရ။
ပ ဒ ပ အဖ ဝင မ တ ရ မအမ န ဆင စ အ ရ ဖမ ဆ င င အ ထ င တ မ
င လ တ င ပ င
၁၃၅- ။ (၁) အ ဖ ပပ မည သည ပ ဂ လ မ အ ပ အ စည အ ဝ င ပ န
အတ င တ င လည င ၊ ယင အစည အ ဝ မ င ပမ ၁၄ ရ အတ င င င ပ ပ န
၁၄ ရ အတ င တ င လ ည င တ ရ မအမ န ဆင စ အရ ဖမ ဆ င သ မဟ တ
အ ထ င တ င ထ င မထ စရ “
( ) ပည ထ င စ ပ လ မန လ တ တ တစ ရပ ရပ ၏ အ မတ ဖစ လ င အဆ ပ
လ တ တ အစည အ ဝ ၊
( ) အဆ ပ လ တ တ မ မတ တ စ ၏အ ဖ ဝင ဖစ လ င အဆ ပ
မတ အစည အ ဝ ၊
( ဂ ) ပည ထ င စ ပ လ မန လ တ တ တ စ ရပ ရပ ၏အမတ ဖစ လ င လ တ တ
မ ၏ တ ဘ အစည အ ဝ သ မဟ တ ည လ အစည အ ဝ သ မဟ တ
အဆ ပ ပ ဂ လ အဖ ဝင အ ဖစ ပ ဝင သ လ တ တ မ ၏ ပ တ မတ
အစည အ ဝ ။
(၂) ပ င ထ င မ ပ ဒ မ (၁)အရ လ တ င ရသ သည ပ ဒ မ (၁)၏
ပဌ န မ င မဆန င စဘ ပန လ ည ဖမ ဆ င ထ စရမည ပင ပ ဒ မ (၁)အရ
အလ တ မ ရလ င ထ သ ထ မည ဖစ သ န ထပ ပ င ထ င လ ည
ထ စရမည ။
ဖမ ဆ ရမည သ သ မဟ တ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သည င ပင ပတ င ရ သ အ
ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁၃၆။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ င င သ ဆ င င မရ သည စ င စပ လ ၍ ပ ဒပ
ပဌ န တစ ရပ ရပ အရ တ စ ဖမ ဆ ရ န သ မဟ တ ပစ ည တ စ ဝရမ ပ ရန
လ ထ သ အ ထ သ နထ င သည သ မဟ တ ထ ပစ ည တ ည ရ သည နရ မ
လ ထ ရ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပ တ င တ ည ရ လ င တ ရ သည လ ဖမ ဝရမ
ဖစ စ၊ ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န ဖ စ စ မ မ ၏သ ဘ အတ င ထ တ ဆင ၍ ထ သ နထ င ရ
သ မဟ တ ထ ပစ ည တ ည ရ ရ နရ တ င စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ င တရ မ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖမ ဆ င သ မဟ တ ဝရမ ပ င ပ ရ တ င န င သ တ ရ စရ တ င င တ
လ ဖမ ဝရမ သ မဟ တ ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ တ စ စ င ပ ပ င သည ။
(၂) င တရ မ သည အ ဆ ပ မ တ င တ ရ စရ တ င လ ရရ သ အ
မ မ ၏ အရ ရ မ အ သ လည င ၊ မ မ လ အ တရ တ စ အ သ
လ ည င ဖမ ဆ စ င သည သ မဟ တ ဝရမ ပ စ င သည ။ ထ သ ဖမ ဆ င
သ မဟ တ ဝရမ ပ င အဆ ပ ဝရမ သ မဟ တ အမ န ထ တ ဆ င သ တ ရ သ
အ င ရမည ။
(၃) ပ ဒ မအရ ဖမ ဆ င ရသ ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ ဆင သ တ ရ သ
မ မ အ မပ သင င ဖမ ဆ သ တ ရ န ပ လ အ င မတ င ပလ င ဖစ စ၊
ဖမ ဆ င ရသ ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ ဆင သ တ ရ သ သ ရ မည ဖစ င
သ မဟ တ ထ တရ မ မ အ ပ မ တ င သ ဒ ရ တစ ရပ ရပ အ ပ င မ အ င
ပ မည ဖစ င လ လ သ အ မ မတင သ င လ င ဖစ စ၊ ဖမ ဆ သ တ ရ သည
ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ ဆင သ တ ရ သ ထ သ အ ပ ရမည ။ အထ ပ အတ င အ င ပ
တ င ပလ င သ မ ဟ တ အ မ တစ ရပ ရပ တ င သ င လ င ဖမ ဆ သည တရ သည
ထ သ အ လ တ ရမည ။
(၄) ပ ဒ မအရ ဖမ ဆ င ရမည သ သ မဟ တ ဝရမ ပ ရမည ရ ပ င
င သ ပစ ည သည တ ရ လ တ တ ၏ သ မန တရ မ မ လစ ရင ပ င င ဒသ
အတ င တ င ရ သ အ လ ဖမ ဝရမ သ မဟ တ ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ တ စ စ င
ဖမ ဆ ရ တ င သ မဟ တ ဝရမ ပ ရ တ င န င သ စရ တ င င တ
ရန န မ တ တရ မ သ ပ ပ ရမည ။ ထ ပင ထ တရ သည အဆ ပ မ တ င စရ တ င
လ ရရ သ အ မ မ သည င တရ မ ဖစ ဘ သ သ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
လ အ တ ရ မ တ င သ စ ရမည ဘ သ စ
၁၃၇။ (၁) ပ ဒ စတင အ ဏ တ ည န တ င တ ရ လ တ တ ၏ လ အ
တ ရ တ စ ၌ သ စ လ ရ သ ဘ သ စ သည င င တ သမ တ အ နည
န င မ ပ သ သမ အဆ ပ လ အ တ ရ တ င ယင ဘ သ စ ပင
ဆ လ သ စ ရမည ။
(၂) င င တ သမ တ သည အဆ ပ တ ရ တ စ ၌ မည သည ဘ သ စ သ စ
ရမည လ ည င ၊ အဆ ပ တ ရ သ တ င သ င ရမည လ လ မ င ယင တ ရ ၏
မ င စ ဆ င ရ မ မည သည စ စ ဖင ရ သ ရမည လ ည င
ည င သည ။
(၃) ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
၁၃၈။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ န ထ ဆ ရ တ င မ သစ တ င သ
၁၃၉။ ပ ဒအရ မ န လ ပ လ ပ ရန ရ သည အ အ ပ တ မ န ထ ဆ
မည သ မ သစ တ င သည “
( ) တ ရ တ စ သ မဟ တ ရ ဇဝတ တရ သ တ စ ၊ သ မဟ တ
( ) စ အလ င တ ရ လ တ တ န အပ သ ည အရ ရ တစ သ မဟ တ
အ ပ ဂ လ တစ ၊ သ မဟ တ
( ဂ ) စ အလ င င င တ သမ တ ယဘ ယ အ ဖင ဖစ စ၊ အထ အ ဖင
ဖစ စ လ ပ ပ င င အပ င ထ သည အ တရ တ စ န အပ သ အရ ရ
တ စ ။
သဘ ဆ ယ တင င အ စရ သ စ မ င သ ဆ င သည အမ မ တ င အဆ ဆ လ မ
၁၄ဝ။ (၁) သဘ ဆယ တင င ၊ ဆ ယ င ၊ တ မ င စ တ စ ရပ ရပ င သ ဆ င သည
ရ င ဆ င ရ အမ တစ မ တ င မ လစ ရင ပ င င အ ဏ ဖစ စ၊ အယ စ ရ င ပ င င အ ဏ
ဖစ စ င သ သ တ ရ သည သင သည ထ င မင ပ တ ရ ည ရန အလ င
အရည အ င င ပည စ သ အဆ ဆ လ စ မ မ န သည နည လမ အတ င
သ လ ည င ၊ သတ မ တ ထ သည နည လမ အတ င သ လည င ဆင င သည ။
ထ သ ဆင ပ ရန အမ သည တ စ ဘ ဘ လ ထ တ င ဆ လ လ င
ဆင ပ ရမည ။ အဆ ပ အဆ ဆ လ မ သည ယင ဆင င အည တ ရ သ
လ ရ ည ရမည ။
(၂) အဆ ပ အဆ ဆ လ အသ သ သည တ ရ သ မ မ တ လ ရ ရသည
အတ အ င မ ရရ ရမည ။ ယင အ င မ တ ရ န သည
အမ သည မ ဖစ စ၊ သတ မ တ ထ သည အမ သည မ ဖစ စ ပ ဆ င ရမည ။
အ ထ ထ မ မ
၁၄၁။ တ ရ မမ မ င စပ လ ၍ ပ ဒတ င ပဌ န ထ သည လ ပ ထ လ ပ နည
တ ရ မ စ ရင ပ င င အ ဏ င သ သ တ ရ တ စ ရ အမ အရပ ရပ တ င သ ဆ င င သမ
လ န ရမည ။
အ မ န မ င အ င စ မ စ ဖင ရ သ ရ င
၁၄၂။ ပ ဒအ ရ တ စ အ ပ အပ သ သ မ ဟ တ ၎င အ ပ အပ သ အမ န င
အ င စ အ လ စ ဖင ရ သ ရမည ။
စ ပ
၁၄၃။ ပ ဒအရ ထ တ ဆင ၍ စ တ မ ပ ပ သ အ င စ ၊ သမ န စ သ မဟ တ
ပ စ မပ မ သင သ စ ပ င စ ပ မ တ ပ တင တ သတ မ တ သ အ န အတ င
ပ သ င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ င ပည ထ င စ မ န မ င င တ သမ တ သည စ ပ ဖစ စ၊ စ ပ မ တ ပ တင
ဖစ စ၊ စ ရပ စလ ဖစ စ င လ တ င ပ င သည သ မဟ တ ယ င တ အစ
ရမည န န ထ တစ ရပ သတ မ တ င သည ။
ပ န မ န မ ပန ထ ရ န လ ထ င
၁၄၄။ (၁) ဒ ရ တစ ရပ ပ င လ လ င သ မဟ တ ပယ ဖ လ င မ လတ ရ သည
ပ န မ န မ ပန ထ သည နည လမ ဖင ဖစ စ၊ အ န ည လမ ဖင ဖစ စ
အ စ င ရထ သ အမ သည တစ ၏ လ ထ အရ အမ သည မ
ပ င လ ပယ ဖ လ သ ဒ ရ သ မဟ တ ဒ ရ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသသ မရ ပ
ရ မ ဖစ မည အ အ န သ ရ င သမ ရ ရ စရန အလ င ပ န မ န မ ဖစ အ င
ဆ င ရ ပ ရမည ။ ထ ပင စ အလ င တ ရ သည အဆ ပ ါ ပ င လ သ မဟ တ
ပယ ဖ ၏ အ ဆ အ ဖစ ထ သင သ ည အ လ စ ဖစ ပ သ တ ရ စရ တ မ
ပန ပ ရန င အတ င ၊ နစ န ၊ လ င လအ မတ တ ပ စရန အတ
အမ န မ အပ အဝင မည သည အမ န မဆ မ တ င သည ။
(၂) ပ ဒ မ (၁)အရ လ ထ ရယ င သ ပ န မ န မ ပန လည ရ င
သ မဟ တ အ သ သ င အတ တ ရ တစ ထ စ ဆ င မရ စရ။
အ မ သ အ ၎င တ ဝန ရ သ ည အတ င ဆ င ရ စ င
၁၄၅။ အ ပ စ တ စ ရပ ရပ အတ တ စ တ စ ယ မ အ မ သ အ ဖစ
တ ဝန ရ လ လ င ဒ ရ အတ ည ပ မ င စပ လ ၍ ပ ဒတ င ပဌ န ပ ရ သည နည လမ
အတ င ထ သ အ ပ တ င ၎င တ ဝန ယ ထ သည အထ သ ဆ င ရ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
အတ ည ပ င သည ။ ထ ပ င ထ သ မ လ ည အယ စ မ အလ င ပ ဒ မ ၄၇ ၏ အဓ ပ ယ အရ
အမ သည ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည “
( ) ဒ ရ တစ ရပ ရပ အရ ဖစ စ၊ ယင ဒ ရ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသအ ရ ဖစ စ
ဆ င ရ ရ စ ၊
( ) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ရယ ထ သ ပစ ည ပ န မ န မ ဖစ အ င
ဆ င ရ ရ စ ၊
( ဂ ) တ ရ မမ တ စ မ တ င ဖစ စ ၊ ယင အမ ၏ အ ဆ ဖစ သ အမ တ င ဖစ စ
တ ရ မ တ သ အမ န အရ င တ စ စ တစ ရ ပ စရန သ
လ ည င ၊ တ စ တ စ ယ အ ပ မ တ ထ သည စည မ
တ စ ရပ ရပ လ န ရန သ လည င ဖစ သည စ ။
သ ရ တ င စ အ သ သ ၌ တ ရ လ လ သည ဟ ထ င မင သ အ င
စ အ မ သ ထ ပ ပ ပ ဖစ ရမည ။
ယ စ လ ယ သ မ ဟ တ ယ စ လ ယ အ ပ စ ဆ သ အမ မ
၁၄၆။ ပ ဒတ င ဖစ စ၊ တ ည ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ တ င ဖစ စ၊ အ နည ပဌ န
ထ သည မ တ စ ပ တ စ တ စ ယ ဖစ စ၊ တ စ တ စ ယ အ ပ ဖစ စ အမ တစ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ဆ င လ င သ မဟ တ လ ထ တ စ ရပ တ င သ င င လ င ထ သ အမ ပ ၍
တ င ပ င သ တစ လည သ မဟ တ ထ သ တ င ပ င သ တ စ အ ပ လ ည
ယင အမ စ ဆ င သည သ မဟ တ ယင လ ထ တ င သ င င သည ။
မစ မ ဆ င င သ တ ပ သ သ ဘ တ င ပ သ မ ဟ တ သ ဘ တ ည
၁၄၇။ မစ မ ဆ င င သ တ စ အမ သည အ ဖစ ပ ဝ င သ အမ အ လ တ င မ င စ
တ စ င စပ လ ၍ သ ဘ တ သ မဟ တ သ ဘ တ ည အမ မ
န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အ ပ ထ န သ ဖစ စ တ ရ ၏ အတ အလ င င ပ ဖင
ပ ပ ယင သ ဘ တ သ မဟ တ သ ဘ တ ည မ အဆ ပ မစ မ ဆ င င သ
အမ သည အရည အ င င င မရ ဘ ပ သ သ ဘ တ သ မဟ တ
သ ဘ တ ည ဖစ ဘ သ သ င မ အ သ ရ မ ရ စရမည ။
အ န လ တ မ င ပ င
၁၄၈။ ပ ဒအရ ပဌ န သည သ မဟ တ င ပ သည ပ လ ပ မ တ စ ဆ င ရ ရ အတ
တ ရ အ န လ တ စ ရပ ရပ သတ မ တ လ င သ မဟ တ င ပ လ င မ လ သတ မ တ
ထ သ သ မဟ တ င ပ ထ သ အဆ ပ အ န လ န ဆ ပ ဖစ စ မ တ ရ သည
အဆ ပ အ န လ မ မ ၏ သ ဘ အတ င အ အ လ စ တ မ င ပ င သည ။
လ န သ န ဖည စ ပ ဆ င စ င င
၁၄၉။ န င သ ဆ င သည တ ည ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ စ တ မ အမ တ အ သ တ စ
အတ သတ မ တ ထ သ န အ လ သ မဟ တ အ ပ ဆ င င မ ပ ရ သ လ င
အဆ ပ န အ လ သ မဟ တ အ န ပ ဆ င ရန ရ သ ပ ဆ င စရန တ ရ
သည မည သည အဆင တ င မဆ မ မ ၏သ ဘ အတ င င ပ င သည ။ ထ သ ပ ဆ င ပ
ထ န မ လ ပင ပ ဆ င ဘ သ သ ထ စ တ မ အမ တ အသ မ င မ အ
သ ရ မ ရ စရမည ။
လ ပ ငန လ ပ င င
၁၅ဝ။ အ နည ပဌ န ထ သည မ တပ တ ရ တ စ ၏ လ ပ ငန အ တရ
တ စ သ လ ပ င ပ သည အ လ သ တ ရ သည လ ပ င ပ သည
တ ရ အ ပ ဒ ဖစ စ၊ ပ ဒအရ ဖ စ စ အပ င ထ သ အ ဏ မ င
သတ မ တ ထ သည တ ဝန ဝတ ရ မ င သ ဆ င ရ င ရ ရမည ။
တ ရ ၏ မ လဘ တ အ ဏ မ င စပ လ သည င
၁၅၁။ တ ရ မ တမ ရရ ရ အတ သ လည င ၊ တ ရ ၏ ယ ယ
အလ အသ င အ တ မစ ရ အတ သ လည င လ အပ မည အမ န မ
မ တ င သ တ ရ ၏ မ လဘ တအ ဏ မ ပ ပ ဒပ မည သည ပဌ န မ
န သတ သည သ မဟ တ အ နည ထ စသည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ရ င မ ၊ ဒ ရ မ သ မ ဟ တ အမ န မ ပင ဆ င င
၁၅၂။ စ ရင မ ၊ သ မဟ တ ဒ ရ မ သ မဟ တ အမ န မ တ င စ အ ရ အသ င ဖစ စ၊
ဂဏန သ င ဖစ စ သ ဆ င သ မ ယ င တ မ မ သ လည င ၊
မ တ တဆ ဖစ မ သ မဟ တ ပ မ တ စ င ဖစ ပ သ အမ အယ င မ
သ လည င တ ရ အလ အ လ ဖစ စ၊ အမ သည တစ လ ထ
လ င ဖစ စ မ န န အ င အ န မ ရ ပင ဆင င သည ။
ပင ဆင ရန ယဘ ယ လ ပ ပ င င
၁၅၃။ တ ရ သည တ ရ မ တစ မ တ င မ င စ တစ ရပ ရပ ဆ င ရ ရ ၌ ပ ပ သ
တ ယ င သ မဟ တ မ ယ င တ ရ စရ တ င စပ လ သည စည မ မ
သတ မ တ ၍ ဖစ စ၊ သင သည ထ င မင သည အ နည ဖင ဖစ စ၊ အ န မ ရ ပင ဆင င သည ။
ထ ပင အဆ ပ မ င စ ပ ပ စ သ သ မဟ တ ယင မ င စ အ ပ အမ ပ သ
အမ န ဖစ ပ သည ပ န သ မဟ တ ငင ဆ ဖတ ရန အလ င လ အပ သမ
အ လ လ ည ပင ဆင ရမည ။
ပ ထ မဇ ယ
အ မ န ၁
တ ရ မမ တ င ပ ဝ င သ အ မ သည မ
မည သ တ တ ရ လ မ အ ဖစ ပ တ င င
၁။ ။ ပ ဂ လ အမ ပ တ ၍ ဖစ စ၊ တ စ င ဖစ စ ၊ ထ ပ ဂ လ မ အန တ စ
မဟ တ တ စ ဖစ စ ရထ င ရ သည ဟ အဆ ရ သ သ သ င သည ၊ တ စ တ ည သ
ပ လ ပ မ သ မဟ တ ဆ င ရ မ င သ လည င ၊ တ စ ဆ တည ဖစ သ ပ လ ပ မ မ
သ မဟ တ ဆ င ရ မ မ င သ လည င စပ လ သည သ မဟ တ ယင မ ပ ပ
လ သည အ င အ ရ ဖစ သည ပင ၊ ထ ပ ဂ လ မ သည သ အမ မ စ ဆ ပ လည ပ ဒ
ပ န တ သ မဟ တ အ င င ရ ပ န တ ပ ပ မည ဖစ လ င ၊ အဆ ပ ပ ဂ လ
အ လ အမ တစ မ တည တ င တ ရ လ မ အ ဖစ ပ တ င သည ။
သ စ စ ဆ စ ရန တ ရ အမ န မ တ ပ င င
၂။ ။ တ ရ လ မ ပ တ စ ဆ င င အမ စစ ဆ စ ရင ရ ၌ စ င သည
သ မဟ တ န စ င သည ဟ ထ င မင ယ ဆလ င တ ရ သည တ ရ လ မ အ ရ ယ
င ပ င သည ။ သ မဟ တ သ စစ ဆ စ ရ င င စရန အမ န ဖ စ စ၊ လ န
သင မတ သ အ အမ န ဖစ စ မ တ င သ ည ။
မည သ တ တ ရ ပ င မ အ ဖစ ပ တ င င
၃။ ။ ပ ဂ လ အမ အ ပ ပ တ ၍ ဖစ စ၊ တ စ င အ ပ ဖစ စ၊ ထ ပ ဂ လ မ အန
တ စ မဟ တ တ စ အ ပ ဖစ စ ရထ င ရ သည ဟ အဆ ရ သ သ သ င သည
တ စ တ ည သ ပ လ ပ မ သ မဟ တ ဆ င ရ မ င သ လည င ၊ တ စ ဆ တည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖစ သ ပ လ ပ မ မ သ မဟ တ ဆ င ရ မ မ င သ လည င စပ လ သည
သ မဟ တ ယင မ ပ ပ လ သည အ င အ ရ ဖစ သည အ ပင ထ ပ ဂ လ မ အ ပ သ
အမ မ စ ဆ ပ လည ပ ပ လ မည ပ ဒ ပ န တ သ မဟ တ အ င င ရ
ပ န တ ပ ပ မည ဖစ လ င အ ဆ ပ ပ ဂ လ အ လ အမ တစ မ တည တ င
တ ရ ပ င မ အ ဖစ ပ တ င သည ။
ပ တ အ မ သည တစ သ မ ဟ တ အမ အတ ဖစ စ၊ ယင တ အ ပ ဖစ စ တ ရ
စ ရ င မ တ င င ။
၄။ ။ ( ) သ သ င ရထ င တ ရ ရ သ တ ရ လ တစ သ မဟ တ
တ ရ လ အမ အတ ရထ သ သ သ င မ တ ပ သ စ ရင ။
( ) တ ရ ပ င တစ သ မဟ တ တ ရ ပ င အမ အ ပ တ ရ ရ သ တ ဝန
အ လ မ တ ပ သ စ ရင ပင ဆင မရ ဘ မ တ င သည ။
တ ရ ပ င သ ည တ င ဆ သည သ သ င အ လ တ င အ သ ဆ င င ရ ရန မလ င
၅။ ။ တ ရ မမ တ စ မ မ ၌ တ င ဆ ထ သ သ သ င အ လ င စပ လ ၍
တ ရ ပ င အသ သ သည အ သ ဆ င င ရ ရန မလ အပ စရ။
ပဋ ည တစ ရပ တည အရ တ ဝန ရ သ အမ သ ည တ ပ တ င
၆။ တ ရ လ သည င လ စ ပ မ ၊ ဟ န ဒ မ ၊ င ပ တ စ ပ မ ပ ဆ သ မ
အပ အဝင မည သည ပဋ ည တ စ အရမဆ တ စ င တ ဝန ရ သ မ သ မဟ တ ပ တ ၍
လ ည င ၊ တ စ င လည င တ ဝန ရ သ မ အ လ တ ရ မမ တ စ မ တ ည တ င
အမ သည မ အ ဖစ ပ တ စ ဆ လ စ ဆ င သ ည ။ သ မဟ တ ၎င တ အ န မည သ တ မဆ
ထ အမ တ င ပ တ စ ဆ လ လည စ ဆ င သည ။
မည သ ထ မ ရ ယ ပ င င တ င ဆ ရမည တ ရ လ သ သ ယရ သ ည စ
၇။ တ ရ လ သည မည သ ထ မ ရယ ပ င င ရထ င သ သယရ သည အ တ ရ ပ င မ
အန မည သည တ ရ ပ င ၌ တ ဝန ရ သည ၊ မည သည အတ င အတ အ ထ တ ဝန ရ သည
အမ သည အ လ အ ဆ ဖတ င ရန တရ ပ င စ ဖစ စ၊ စ ထ ပ သ
တ ရ ပ င မ ဖစ စ ပ တ င သည ။
အ စ င တ စ ရ ပ တည တ င သ ဆ င သ အ လ အတ တ စ တစ ယ တ ရ စ ဆ
င င သ မ ဟ တ ပ င င
၈။ ။ (၁) တ ရ မမ တ စ မ တ င အ သ ဆ င သ အမ အ ပ ရ ရ ၌ ၎င တ အန
တ စ ဖစ စ၊ တ စ ထ ပ သ သ တ ဖစ စ တ ရ ၏ င ပ ဖင
အ သ ဆ င သ အ လ အတ ၊ သ မဟ တ ထ သ အ သ ဆ င သ အ လ ၏အ င
တ ရ စ ဆ င သည ၊ သ မဟ တ တ ရ စ ဆ င င သည ၊ သ မဟ တ ယင အမ တ င
ပ င သည ။ ယင သ စ ဆ သ အမ ၌ အမ စ ဆ ထ င အ င စ
တ ရ တ ရ လ ၏စရ တ ဖင ထ အ သ ဆ င သ အ လ ထ သ အ င စ
လ ထ လ ရ အပ င ဖင ဖစ စ၊ လ အ ရ အတ မ င င သ လည င ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ အ င တ စ ရပ ရ ပ င သ လည င လ ထ လ ရ အပ ရန
အ င အ လ စ လ တ မ ဆ င မရ င လ င င င ဖ င ဖစ စ အမ တစ မ
င အလ တ ရ န သည အတ င အ င ရမည ။
(၂) မည သ မဆ မ မ အတ ဖစ စ၊ မ မ ၏အ င ဖစ စ နည ပ ဒ (၁)အရ
စ ဆ ထ သ သ မဟ တ ပ ထ သ အမ ၌ မ မ ယ တ င အမ သည အ ဖစ ပ ဝင င ပ ရန
တ ရ သ လ ထ င သည ။
အ မ သည မ မ ယ င ပ တ င င ပ တ သင သ အ မ သည မ မပ တ င
၉။ အမ သည မ မ ယ င ပ တ င င ဖစ စ ၊ ပ တ သင သ အမ သည မ
မပ တ င င ဖစ စ မည သည တရ မမ မ မ န မ စရ။ ထ ပင တ ရ သည တ ရ မမ
အသ သ တ င တ ရ မ သ အမ န တ ယ ရ ရ သ အမ သည တ ၏ အ င အ ရ င အ
သ ဆ င င မ င စပ လ သမ အ ငင ပ သ ည အ င အရ စ ရင ဆ ဖတ င သည ။
တ ရ လ အ မ န မဟ တ သ ၏ အ မည ဖင စ ဆ သည တရ မမ
၁ဝ။ ။ (၁) တ ရ လ အမ န မဟ တ သ ၏အမည ဖင စ ဆ ထ သည တ ရ မမ တ င ဖစ စ၊
တ ရ လ အမ န ၏အမည င စ ဆ ထ င ဟ တ ၊ မဟ တ သ သယရ သည တ ရ မမ တ င ဖစ စ
သ ဘ ဖင မ ယ င စ ဆ ထ င င အ ငင ပ သည အ င အရ မ န စ ရင
ဆ ဖတ ရန အလ င တရ လ အမ န ထ ည သ င ရန လ အပ င တ ရ န ပ လ င
အမ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ တ ရ မ တ သည ဟ ထ င မင သ စ ည မ မ ဖင
အ သ တ စ တ ရ လ အ ဖစ အစ ထ ရန သ မဟ တ ဖည သ င ရန
အမ န မ တ င သည ။
တ ရ အမ သည မ ထ တ ပ ယ င င သ မ ဟ တ ဖည သ င င င
(၂) တ ရ သည တ စ ဘ ဘ သ အမ သ ည လ ထ လ င ဖစ စ၊
လ ထ င မရ ဘ ဖစ စ တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ ပ င အ ဖစ မပ တ သင ဘ
ပ တ ထ သည မည သည အမ သည ၏အမည မဆ ထ တ ပယ ရန တ ရ မ တ သည ဟ
ထ င မင သ စည မ မ ဖင အမ ၏မ ည သည အဆင တ င မဆ အမ န မ တ င သည ။
ထ ပင တ ရ လ အ ဖစ သ မဟ တ တ ရ ပ င အ ဖစ ပ တ ပ ဝင သင သ ၏ အမည သ
လ ည င ၊ တ ရ မမ တ င အ ဝင လ ရ သ ပ န အ လ ပည စ ထ ရ စ
စ ရင ဆ ဖတ င ရန အလ င ပ ဝင ရန လ အပ သ တ စ ၏ အမည သ လ ည င
ထ ည သ င ရန အမ န လ ည မ တ င သည ။
(၃) မစ မ ဆ င င သ တ စ အ န စပ ရ မ တ ဆ မ ပ ဘ တ ရ လ အ ဖစ
ထ ည သ င င မ ပ ရ။ သ မ ဟ တ မစ မ ဆ င င သ တ ရ လ တစ ၏ န စပ ရ မ တ ဆ
အ ဖစ ထ သ ၏ သ ဘ တ ည မရဘ ထ ည သ င င မ ပ ရ။
တ ရ ပ င ဖည သ င ရ တ င ဆ လ ပ င ဆင ရန လ အ ပ င
(၄) တ ရ ပ င တစ ထ ည သ င သည အ တ င တ ရ အ နည
န င မရ လ င ဆ လ လ အပ သည နည လ မ အတ င ပင ဆင ရမည ။ ထ ပင ပင ဆင
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ သ သမ န စ မ တ မ င ဆ လ မ တ မ တရ ပ င အသစ ထ မ တ ရမည အ ပင
တရ သင သည ထ င မင လ င မ လတ ရ ပ င ထ လ ည အပ ရမည ။
(၅) လ စည မ သတ အ ပ ဒပ ဒ မ ၂၂ ပ ပဌ န မ င
မဆန င လ င တ ရ ပ င အ ဖစ ဖည သ င ထ သ ထ သမ န စ အပ သည အ န မ သ ၎င အ ပ
အမ စတင စ ဆ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
တ ရ မမ တ င ဆ င ရ င
၁၁။ ။ တ ရ သည သင မတ လ န သည မ တ ယ သ သ တစ တ ရ မမ တ င
စ ဆ င ရ င ပ င သည ။
တ ရ လ မ သ မ ဟ တ တ ရ ပ င မ အန တ စ န တရ လ မ သ မ ဟ တ
တ ရ ပ င မ အတ သ ရ င
၁၂ ။ ။ (၁) တ ရ လ မ ပ ဝင သ အမ တ င တ စ ဖ စ စ၊ တ စ ထ
ပ သ သ မ ဖစ စ မ မ အတ သ မဟ တ မ မ တ အတ တ ရ သ သ ရ ရန
သ မဟ တ လ လ ရန သ မဟ တ ဆ င ရ ရန ၊ န တရ လ သ မဟ တ န တရ လ မ
အ င အ ဏ လ အပ င သည ။ ထ နည တ တ ရ ပ င အမ ပ ဝင သ အမ တ င တ စ
ဖစ စ၊ တ စ ထ ပ သ သ မ ဖစ စ မ မ အတ သ မဟ တ မ မ တ အတ တ ရ သ
သ ရ ရန သ မဟ တ လ လ ရန သ မဟ တ ဆ င ရ ရန န တရ ပ င သ မဟ တ
န တရ ပ င မ အ င အ ဏ လ အပ င သည ။
(၂) အ င အ ဏ လ အပ သ အမ သည သည သ ဆ င ရ အ င အ ဏ
လ အပ စ ဖင ရ သ ပ လ မ တ ရ ထ ၍ တရ သ တင သ င ရမည ။
မပ တ င သ မဟ တ မ ယ င ပ တ င င စပ လ ၍ န မ
၁၃။ အမ သည မ အ မပ တ င သ မဟ တ မ ယ င ပ တ ထ င အ င ပ ၍
န လ လ င စ င သမ စ စ အ င သင န ရမည ။ ငင ထ တ သည
အမ အ လ တ င န ရန အ င သည ငင ထ ပ န မ ပ ပ သည
မဟ တ လ င ငင ထ တ သည အ ၌ ဖစ စ၊ ငင မထ တ မ ဖစ စ န ရမည ။
ဆ သည အတ င န င မ ပ လ င န င စ န လ တ ပ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
အမ န ၂
တရ မမ ဖ စည တည ဆ ပ
တရ မမ ဖ စည တည ဆ ပ
၁။ ။ တရ မမ တ င အ ငင ပ သည အ င အရ မ အ အ ပ အ ပတ ဆ ဖတ
င ရန လည င ၊ ယင အ င အရ မ င စပ လ ၍ န ထပ တရ တစ ဘ င
ဖစ ပ င မရ စရန လည င ဖစ င သမ တည ဖ စည တည ဆ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ မမ တ င တ င ဆ ပ င င ရ သမ ထည သ င ပ ဝင စရ င
၂။ ။ (၁) တရ မမ တ င တ င တရ စ ဆ ရန အ င င စပ လ ၍ တရ လ တ င ဆ
ပ င င ရ သမ ထည သ င ပ ဝင စရမည ။ သ သ တရ တစ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ အတ င
ရ စရန အလ င တရ လ သည ထ တရ မမ တ င မ မ ၏ တ င ဆ ပ င င အ အဝ
စ န လ တ င သည ။
တ င ဆ ပ င င အ အဝ စ န လ တ င
(၂) တရ လ သည အမ စ ဆ ရ တ င မ မ ၏ တ င ဆ ပ င င အ အဝ န လ ပ လ င
သ မဟ တ တမင စ န လ တ လ င ထ သ န လ ပ သ သ မဟ တ စ န လ တ သ အစ တ အပ င င
စပ လ ၍ န ထပ တရ စ ဆ င မ ပ ရ။
သ သ င အမ အန မ တစ င စပ လ ၍ တရ စ ဆ ရန န လ ပ င
(၃) တရ စ ဆ ရန အ င တစ ရပ တည င စပ လ ၍ တစ ထ ပ သ
သ သ င မ ရထ င ရ သ တစ သည အဆ ပ သ သ င အ လ အတ ဖစ စ၊
အ အဝ အတ ဖစ စ တရ စ င သည ။ သ သ ထ သ သည တရ ၏ င ပ မရဘ
အဆ ပ သ သ င အ လ အတ တရ စ ဆ င မ ပ ၊ န လ ပ လ င ထ သ န လ ပ သ
သ သ င တစ ရပ ရပ န ထပ တရ စ ဆ င မ ပ ရ။
ရ င လင
နည ပ ဒပ စ မ အလ င တ ဝန တစ ရပ ရပ အ ပင ယင တ ဝန ဆ င ရ ရန
အ မ င အဆ ပ တ ဝန မ အဆင ဆင ပ ပ လ သည တ င ဆ တ သည တရ
စ ဆ ရန အ င တစ ရပ တည တ င အ ဝင သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
ပမ
အ ဘ သ တစ စ လ င င ရမ ပ ၁၂ဝဝ ဖင အ မ တစ အ မ
င ရမ ထ သည ။ ၁၉၃၅ စ ၊ ၁၉၃၆ စ င ၁၉၃၇ စ မ အတ
င ရမ မ ပ ဆပ င မ ပ ။ ၁၉၃၈ စ တ င အ သည ဘ အ ပ ၁၉၃၆
စ အတ င ရမ မ သ ရလ င တရ စ ဆ သည ။ န ပ င တ င
အ သည ဘ အ ပ ၁၉၃၅ စ သ မဟ တ ၁၉၃၇ စ အတ င ရမ မ
ရလ င န ထပ တရ စ ဆ င မ ပ ရ။
တရ စ ဆ ရန အ င မ ပ တ င
၃။ ။ (၁) အ နည ပဌ န ထ သည မ တစ ပ တရ လ တစ သည တရ ပ င တစ
တည အ ပ ဖစ စ၊ တရ ပ င မ အ ပ ပ တ ၍ ဖစ စ တရ စ ဆ ရန အ င မ
တရ မမ တစ မ တည တ င ပ င စည စ ဆ င သည ။ ထ ပင တရ စ ဆ ရန အ င မ ၌ ပ တ ၍
အ သ ဆ င င ရ သ တရ လ တ သည တရ ပ င တစ တည အ ပ ဖစ စ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ ပ င မ အ ပ ပ တ ၍ ဖစ စ တရ စ ဆ ရန အ င မ တရ မမ တစ မ တည တ င
ပ င စည စ ဆ င သည ။
(၂) တရ စ ဆ ရန အ င မ ပ င စည စ ဆ သည အ အမ င စပ လ ၍
တရ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ သည ယင အမ စ ဆ သ န ရ အ င ဖစ င သ မဟ တ အ င ဖစ
အ င အရ မ တန ဖ စ စ ပ င အ ပ တည စရမည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရလ မ အ သ တ င ဆ မ င သ ပ တ ရ င
၄။ ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရလ မ တ င အ ပ တ င ဆ မ မ တစ ပ
အ မည သည တရ စ ဆ ရန အ င မ တရ ၏ င ပ မရရ ဘ ပ တ င မ ပ ရ -
( ) တ င ဆ သည ပစ ည သ မဟ တ ယင ပစ ည ၏ တစ စ တ တစ ဒသ င စပ လ
သည လအ မတ ဖစ စ၊ မ ပ န ရ သ င ရမ မ ဖစ စ
တ င ဆ မ ၊
( ) ပဋ ည တစ အရ လ ရ ထ သ ပစ ည သ မဟ တ ယင ပစ ည ၏ တစ စ တ
တစ ဒသ င စပ လ ၍ ထ ပဋ ည ဖ ဖ သည အတ နစ န တ င ဆ
မ ၊
( ဂ ) တရ စ ဆ င ရန အ င တစ ရပ တည အ ပ အ သ သ သ င င
စပ လ သည တ င ဆ မ ။
သ ရ တ င အ ပ င ရ တ င ပ တ ပင စလ မ သ မဟ တ အ ပ င ရ တ လ မ တ င
အမ သည တစ အ ပ င ပစ ည လ ရ ပ အပ စရန တ င ဆ င နည ပ ဒ
ပ မည သည ပဌ န မ တ မစ သည ဟ မ တ ယ င မ ပ ရ။
သတမ စ အတည ပ သ ၊ အ မ ထ န ၊ အ မ စ အ မ တ ဖစ စ ၎င တ အ ပ ဖစ စ တ င ဆ
မ
၅။ ။ သတမ စ အတည ပ သ သ မဟ တ အ မ ထ န သ မဟ တ အ မ စ အ မ တစ
ဖစ စ၊ ၎င အ ပ ဖစ စ ပ ဂ လ င အရ ရထ င ရ င တ င ဆ မ သည
တရ လ ဖစ စ၊ တရ ပ င ဖစ စ သတမ စ အတည ပ သ အ ဖစ ဖင သ မဟ တ အ မ ထ န
အ ဖစ ဖင သ မဟ တ အ မ စ အ မ အ ဖစ ဖင စ ဆ သည သ မဟ တ စ ဆ ရသည ပစ ည င
စပ လ ၍ ပ ပ သည ဟ အဆ ရ သ တ င ဆ မ သ လည င ၊ ထ သ
ယ စ ပ သ ယ လ န သ င ပ တ ၍ ထ သ ရထ င ရ သည သ မဟ တ ပ ရန တ ဝန ရ သည
တ င ဆ မ သ လည င မဟ တ ပ ယင တ င ဆ မ သတမ စ
အတည ပ သ သ မဟ တ အ မ ထ န သ မဟ တ အ မ စ အ မ အ ဖစ ဖင ရထ င ရ င
တ င ဆ မ င ပ တ င မ ပ ရ။
သ စစ ဆ စ ရင မ ပ ရန တရ အမ န မ တ ပ င င
၆။ ။ တရ မမ တစ မ တည တ င ပ တ ထ သ တရ စ ဆ ရန အ င မ လ ယ စ
စစ ဆ စ ရင င ၊ သ မဟ တ တစ ပ င တည အဆ အ ဖတ ပ င မ ပ င ဟ ထင မင ယ ဆလ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ သည သ စစ ဆ စ ရင ရန အမ န ဖစ စ၊ အ သင တ မည အမ န ဖစ စ မ တ
င သည ။
မ ယ င ပ တ င င စပ လ ၍ န မ
၇။ ။ တရ စ ဆ ရန အ င မ မ ယ င ပ တ ထ သည အ င ပ ၍ န
လ လ င စ င သမ စ စ အ င သင န ရမည ။ ငင ထ တ သည အမ အ လ တ င
န ရန အ င သည ငင ထ တ ပ န မ ပ ပ သည မဟ တ လ င ငင
ထ တ သည အ န ၌ ဖစ စ၊ ငင မထ တ မ ဖစ စ န ရမည ။ ထ သ န င မ ပ လ င
န င စ န လ တ ပ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
အမ န ၃
အ င ရ ယ စ လ ယ မ င ရ နမ
ယ တ င ဖစ စ၊ အ င ရ ယ စ လ ယ ဖင ဖစ စ၊ ရ န ဖင ဖစ စ လ ရ င မ
၁။ ။ အမ သည တစ သည တရ တစ သ လ ရ ရန သ မဟ တ တရ တ င
လ ထ ရန သ မဟ တ ဆ င ရ ရန ပ ဒအရလ အပ လ င သ လည င ၊ င ပ ထ လ င
သ လည င တည ဆ တရ ပ ဒတစ ရပ ရပ တ င အ နည အတ အလင ပဌ န
ထ သည မ တစ ပ အမ သည ယ တ င ဖစ စ၊ ၎င ၏အ င ရ ယ စ လ ယ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ယ စ
ဆ င ရ မည ရ န ဖစ စ ထ သ လ ရ င သ မဟ တ လ ထ င သ မဟ တ
ဆ င ရ င ပ င သည ။
သ ရ တ င တရ ယ တ င လ ရ ရန ဆင ဆ လ င အမ သည ယ တ င လ ရ
ရမည ။
အ င ရ ယ စ လ ယ မ
၂။ ။ အ ပ တ သည အမ သည မ ယ စ ယင သ လ ရ င ၊ လ ထ င ၊
ဆ င ရ င ပ င သည အ င ရ ယ စ လ ယ မ ဖစ သည “
( ) အမ သည မ မ မ တ ယ စ ယင သ လ ရ ရန ၊ လ ထ ရန င
ဆ င ရ ရန အ င အ ဏ လ အပ ထ သည ယ စ လ ယ လ စ ရရ သ မ ၊
( ) တရ တစ သ လ ရ င ၊ လ ထ င ၊ ဆ င ရ င ပ ရမည စ
သည န သ ယ မ လ ပ ငန သ မဟ တ စ ပ ရ လ ပ ငန င သ သ ဆ င သ စ
ဖစ သည ပင ယင သ လ ရ ရန ၊ လ ထ ရန င ဆ င ရ ရန အ
မည သည ယ စ လ ယ မ အတ အလင အ င အ ဏ လ အပ ထ င လည
မရ လ င ထ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င င မရ သ အမ သည မ
အတ ၎င တ အမည မ ဖင အဆ ပ န သ ယ မ လ ပ ငန သ မဟ တ စ ပ ရ
လ ပ ငန လ ပ င နသ မ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ င ရ ယ စ လ ယ ထ အမ န ဆင စ အပ င
၃။ ။ (၁) အမ သည တစ ၏ အ င ရ ယ စ လ ယ ထ အပ သည အမ န ဆင စ မ မ
တရ အ နည န င မ ပ လ င ၎င အမ သည ယ တ င ထ အပ ဘ သ သ အ
သ ရ စရမည ။
(၂) အမ သည မ ထ အမ န ဆင စ အပ င င စပ လ သည ပဌ န မ သည
ယင အမ သည မ ၏ အ င ရ ယ စ လ ယ မ ထ အမ န ဆင စ အပ င င လည သ ဆ င
စရမည ။
ရ န န အပ င
၄။ ။ (၁) တစ တစ ယ အတ တရ တစ တ င လ ပ ဆ င ရ ရန အလ င
ထ သ ဖစ စ၊ ထ သ ၏ အ င ရ ယ စ လ ယ ဖစ စ ယ စ လည လ စ အရ ရ န န အပ င
ရရ သ အ သ တစ ဖစ စ၊ စ ရ စ တမ တ င လ မ တ ရ ထ ၍ န အပ င မ ရ သ
မည သည ရ နမ တရ တစ တ င ထ သ အတ လ ပ ဆ င ရ င မ ပ ရ။
(၂) ရ န န အပ စ တ င တရ တ င တင သ င ရမည ၊ ရ န င ၎င ၏ အမ သည
တ အ ထ ရ သ ပဋ ည အတ င ဆ င ရ ပ စ င မရ သ သ ရ သ မဟ တ
ထ အမ သည င ပတ သ ၍ တရ မမ တ င ဆ င ရ ရန မ င စ အ လ မ ပ ပတ သ သ ရ
ယင ရ န န အပ စ အတည ဖစ လ ရ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၃) နည ပ ဒ (၂)ပ စ မ အလ င စ ရင ပန လည သ သပ ပ ရန
လ ထ င ၊ ပ ဒပ ဒ မ ၁၄၄ သ မဟ တ ၁၅၂ အရ လ ထ င ၊ တရ မမ တ င မ တ
သည ဒ ရ ဖစ စ၊ အမ န ဖစ စ အယ င ၊ ထ ပင တရ မမ တ င တင ပထ သည သ မဟ တ
တ ထ သည စ ရ စ တမ မ ၏ မ တ မ ရရ ရန သ လည င ၊ ထ စ ရ စ တမ
မ ပန လည ရရ ရန သ လည င ၊ တရ မမ င စပ လ ၍ တရ သ ပ သ င ထ
သည င မ ပန ၍ထ တ ပ ရန သ လည င ၊ လ ထ င သ မဟ တ
ဆ င ရ င တ သည တရ မမ တ င ဆ င ရ ရန မ င စ မ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၄) ရ နတစ န အပ သ မ မ ၏အမည မ ရ င သည အ ရ န န
အပ သည စ ပ စ တမ ပ ရ ၎င ၏အမ တ အသ မ မ န န သည ဟ ၍ မည သ မည သ
သ သ လ မ တ ရ ထ ပ ရမည ဖစ င တရ လ တ တ အ ထ ထ အမ န ဖင
န င သည ။
(၅) လ လ ရန အတ သ င ရမ ထ သည မည သည ရ နမ အ ပ အ
မ ပ ဝင ပ မ မ ယ တ င လ မ တ ရ ထ ထ သ တရ ရ လ ပ ဆ င ရ င
မ တ တမ လ တရ တ င တင သ င ထ င မရ ဘ အမ သည တစ အတ လ လ င
မ ပ ရ “
( ) အမ တ င ပ ဝင သည အမ သည မ ၏အမည မ ၊
( ) မ မ လ ပ ဆ င ရ ပ မည အမ သည ၏အမည င
( ဂ ) မ မ အ ထ သ လ ပ ဆ င ရ ရန အ င အ ဏ လ အပ သ ၏အမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ င နည ပ ဒ ပ မည သည ပဌ န မ အမ သည တစ အတ
တရ တ င ဆ င ရ ရန နည လမ တ န အပ ထ ပ ဖစ သည ရ နတစ မ မ ၏
အမ သည အတ လ လ ရန င ရမ သည အ ရ နတစ င မသ ဆ င စရ။
ရ နထ အမ န ဆင စ အပ င
၅ ။ ။ အမ သည ယ တ င လ ရ ရန ဆင ဆ သည ဖစ စ၊ မဆင ဆ သည ဖစ စ အမ န ဆင စ
တစ ရပ အမ သည ၏ ရ နထ အပ လ င သ လည င ၊ ထ ရ န၏ န သ မဟ တ ၎င ၏
အ မ တမ နအ မ တ င ပ ထ လ င သ လည င ယင အမ န ဆင စ ရ န ယ စ ပ
သ အမ သည ထ နည လမ တ ဆ သ ယ သ စ ပ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည အ ပင
တရ အ နည န ထ င မရ လ င အမ င စပ လ သည စ အ လ အတ
ယင အမ န ဆင စ အမ သည ယ တ င ထ အပ ပ ဖစ သ သ အ သ ရ စရမည ။
အမ န ဆင စ မ လ ရန ယ စ လ ယ
၆။ ။ (၁) နည ပ ဒ (၂)တ င ဖ ပထ သည အ င ရ ယ စ လ ယ မ အ ပင တရ ၏
စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င သ မည သ မဆ အမ န ဆင စ လ ရန ယ စ လ ယ အ ဖစ
န အပ င သည ။
န စ ရ သ ပ တရ တ င တင သ င ရ င
(၂) ယင သ န အပ င သည အထ စ အတ သ လည င ၊ အ ထ ထ စ
အတ သ လည င ဖစ င ပ ယ စ လ ယ လ သ လ မ တ ရ ထ ထ သ စ ပ
စ တမ ဖင န အပ ရမည ။ ယင စ ပ စ တမ ဖစ စ အ ထ ထ စ အတ န အပ င
ဖစ ပ ယင စ ပ စ တမ ၏ တ ဝန မ တ တစ စ င ဖစ စ တရ တ င တင သ င ရမည ။
အမ န ၄
တရ မမ မ စ ဆ င
ဆ လ ဖင တရ မမ စတင ရ င
၁။ ။ (၁) တရ မမ တရ တ င ဖစ စ၊ စ အလ င တရ န အပ သည
အရ ရ ထ ဖစ စ ဆ လ တင သ င င ဖင စတင စ ဆ ရမည ။
(၂) ဆ လ သည အမ န ၆ င အမ န ၇ တ တ င ပ ရ သ နည ပ ဒမ
သ ဆ င သမ လ န ရမည ။
တရ မမ မ တ ပ တင စ အ ပ
၂။ ။ တရ သည တရ မမ အသ သ ၏ အ င အရ မ တရ မမ မ တ ပ တင
စ အ ပ ဟ တ င သည ယင စ အလ င ထ ရ သ စ အ ပ တ င ရ သ င စရမည ။
ယင ရ သ င မ ပ ဒ န စ အလ အမ တ စ တပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ န ၅
သမ န စ ထ တ ဆင င င အပ င
သမ န စ
၁။ ။ (၁) တရ မမ တစ မ နည လမ တ စ ဆ လ လ င တရ ပ င ထ သမ န စ ထ တ ဆင
င သည ။ ဆ လ ပ တ င ဆ င စပ လ ၍ မည သည ရ တ င လ ရ ဖရ င ရမည
ဖစ င သမ န စ တ င သတ မ တ ပ ရ စရမည ။
သ ရ တ င ဆ လ တင သ င န ၌ တရ ပ င လ ရ ၍ တရ လ ၏ တ င ဆ
ဝန လ င အဆ ပ သမ န စ ထ တ ဆင င မ ပ ရ၊
(၂) နည ပ ဒ (၁)အရ သမ န စ ထ တ ဆင င ရသည တရ ပ င သည “
( ) ယ တ င လ ရ င သည သ မဟ တ
( ) နည လမ တ န ထ ပ တရ မမ င စပ လ ၍ အ ရ ပ သ
မ န အ လ ပ ပ ဆ င မည ရ နတစ စလ တ င သည ၊
( ဂ ) အဆ ပ မ န အ လ ပ ပ ဆ င သ တစ င အတ ရ နတစ
စလ တ င သည ။
(၃) အဆ ပ သမ န စ အသ သ တရ သ ဖစ စ၊ ၎င တရ သ န အပ သ
ဝန ထမ ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ပ တရ တ ဆ ပ တ ပ ရမည ။
သမ န စ င ပ တ ရ သ မ တ သ မဟ တ ဖ ပ
၂။ ။ သမ န စ အသ သ င အတ ဆ လ မ တ တစ စ င ဖစ စ၊ တရ င ပ လ င
အ ပ ဖ ပ တစ စ င ဖစ စ ပ တ ပ ရ စရမည ။
တရ ပ င သ မဟ တ တရ လ ယ တ င လ ရ စရန တရ အမ န င င
၃။ ။ (၁) တရ ပ င ယ တ င လ ရ ရန လ အပ င တရ သ ဘ ရရ လ င
မည သည ရ တ င တရ သ တရ ပ င ယ တ င လ ရ ရမည ဖစ င သ ဆ င ရ
သမ န စ တ င သတ မ တ ပ ရ စရမည ။
(၂) တရ ပ င လ ရ ရမည န ရ တ င တရ လ ယ တ င လ ရ ရန လ အပ
င သ ဘ ရရ လ င တရ သည ထ န ရ တ င တရ လ ယ တ င လ ရ ရန
အမ န မ တ ရမည ။
သတ မ တ သ နယ မ ဒသ အတ င နထ င သ မဟ တ လ င မည သည အ မ သည မ ယ တ င
လ ရ ရန အမ န မထ တ ဆ င ရ င
၄။ ။ အ ဖ ပပ မည သည အမ သည မ ယ တ င လ ရ ရန အမ န ထ တ ဆင င
မ ပ ရ “
( ) တရ ၏ သ မန မ လစ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င င မရ သ သ
သ မဟ တ ၊
( ) ယင စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပ ဖစ သ လည တရ မ မ င င ဆယ မ ပည သည
နရ တ င သ လည င နထ င ရ အရပ င တရ တည ရ အရပ အ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ရ ပ င ပ မ ရထ လမ သ မဟ တ သ ဘ လမ သ မဟ တ
အမ ပည သ သ လ ရန အ ပ ဆ င ရ ယ ရ သ အ တရ မ
မ င စ ရ မ ပည သည နရ တ င သ လည င နထ င င မရ သ သ ။
သမ န စ မ ငင ထ တ ရန သ လည င အ ပ သတ စ ရင ဆ ဖတ ရန သ လည င
ဖစ ရ င
၅။ ။ တရ သည သမ န စ ထ တ ဆင သည အ န တ င ငင မ ထ တ ရန အတ သ
ဖစ သည ၊ သ မဟ တ တရ မမ အ ပ သတ စ ရင ဆ ဖတ ရန အတ ဖစ သည သတ မ တ ရမည ။
သမ န စ တ င ယင သတ မ တ င အည န ပ ရ စရမည ။
သ ရ တ င စ မ တရ န သ တရ မမ ၌ သမ န စ မ အ ပ သတ စ ရင
ဆ ဖတ ရန အတ သ ဖစ ရမည ။
တ ရ ပ င လ ရ ရန သတ မ တ င
၆။ ။ တရ သ တရ ပ င လ ရ ရန ရ သတ မ တ ရ တရ ၏
ဆ င ရ ဆ လ ပ ငန ၊ တရ ပ င နထ င ရ အရပ င သမ န စ အပ ရန လ အပ သည အ န တ
င န သတ မ တ ရမည အ ပင ယင ရ တ င တရ သ တရ ပ င လ ရ ၍ ဖရ င င ရန
လ လ သ အ န ရရ ရ အတ လည င န သတ မ တ ရမည ။
အ အ ထ ပ သည စ ပ စ တ မ မ တ င ပရန တ ရ ပ င ဆင ဆ သည သမ န စ
၇။ ။ တရ သ တရ ပ င လ ရ ၍ ဖရ င ရန ဆင ဆ သည သမ န စ တ င တရ ပ င
လ ရ ဖစ ပ သ မဟ တ စ မ န င ရ ပ အမ တ င အ အ ထ ပ ရန ရည ရ ယ သည စ ပ
စ တမ အ လ တင ပရန ဆင ဆ ရမည ။
အ မ အ ပ သတ ဆ ဖတ ရန သ မ န စ ထ တ ဆ င သည အ တ င တ ရ ပ င ၎ င ၏သ သမ
တ င ပရန န ရ င
၈။ ။ သမ န စ သည တရ မမ အ ပ သတ ဆ ဖတ ရန အတ ဖစ လ င အမ တ င တရ ပ င
အ အ ထ ပ ရန ရည ရ ယ သည သ သ ထ ဆ မည သ သအ လ
တရ ပ င လ ရ ရန သတ မ တ သည ရ တ င တင ပရန လည န ရမည ။
အပ ရန အ တ သမ န စ ပ အပ င သ မဟ တ ပ ပ င
၉။ ။ (၁) တရ မမ စ ဆ ရ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င တ င တရ ပ င
နထ င လ င ဖစ စ၊ တရ ပ င တ င ထ စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င လ ရ ပ သမ န စ
လ င ရ သ ယ စ လ ယ တစ ရ လ င ဖစ စ တရ လည အ နည န င
မရ ပ သမ န စ ဆ င ရ ဝန ထမ ထ ၎င သ လည င ၊ ၎င ၏လ အ
ဝန ထမ တစ သ လည င အပ ပ ရန အလ င လ ရ ပ အပ ရမည သ မဟ တ
ပ ပ ရမည ။
(၂) ဆ င ရ ဝန ထမ သည တရ မမ စ ဆ ရ တရ မဟ တ သ အ တရ မ
ဝန ထမ လည ဖစ င သည ။ အဆ ပ အ တရ မ ဝန ထမ ဖစ လ င သမ န စ ထ ဝန ထမ ထ
စ တ မ ဖစ စ၊ တရ န သ အ နည ဖင ဖစ စ ပ ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သမ န စ အပ နည
၁ဝ။ ။ တရ သ ဖစ စ၊ စ အလ င ထ တရ သ န ထ သည ဝန ထမ
ဖစ စ၊ လ မ တ ရ ထ ၍ တရ တ ဆ ပ တ ပ ထ သည သမ န စ တစ စ င လ ရ
ပ အပ င ဖင သ လည င လ စ င ဖင သ လည င အပ ရမည ။
တ ရ ပ င မ အ ပ သမ န စ အပ င
၁၁။ ။ အ နည သတ မ တ ထ သည မ တစ ပ တရ ပ င တစ ထ ပ သ အ
တရ ပ င တစ စ ထ သမ န စ အပ ရမည ။
သမ န စ တ ရ ပ င ယ တ င ထ အပ င လ င ထ သ အပ ရန သ မ ဟ တ ၎င ၏
ယ စ လ ယ ထ အပ ရန ဖစ င
၁၂။ ။ သမ န စ တရ ပ င ယ တ င ထ ဖစ င သည အ တ င အပ ရမည ။
တရ ပ င တ င သမ န စ လ င ရ သ ယ စ လ ယ ရ ပ ထ ယ စ လ ယ ထ
သမ န စ အပ လ င လည လ လ စရမည ။
တ ရ ပ င ၏လ ပ ငန ဆ င ရ သည ယ စ လ ယ ထ သမ န စ အ ပ င
၁၃။ ။ (၁) သမ န စ ထ တ ဆင သ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င
နထ င င မရ သ အ ပ စ ပ ရ လ ပ ငန သ မဟ တ အလ ပ အ င တစ င စပ လ ၍
စ ဆ သည တရ မမ တ င အဆ ပ ဒသအတ င ၌ ထ သ အတ အဆ ပ စ ပ ရ လ ပ ငန သ မဟ တ
အလ ပ အ င သမ န စ အပ န တ င ယ တ င လ ပ င ပ သ မန နဂ သ မဟ တ
ယ စ လ ယ ထ သမ န စ အပ လ င ယင အပ မ အတည ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ၊
(၂) နည ပ ဒ၏ စ အလ င သ ဘ ရယ မ သည သ ဘ ပ င ရ င
သ မဟ တ သ ဘ စင လ င သ ၏ ယ စ လ ယ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စ ပ လ သည တ ရ မမ မ တ င ပစ ည တ ဝန ယ ထ န သ မ
သည ယ စ လ ယ ထ သမ န စ အပ င
၁၄ ။ ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င စပ လ သည သ သ င ရလ မ တ င ဖစ စ၊
ယင ပစ ည ထ နစ န စသည အတ လ ရလ မ တ င ဖစ စ တရ ပ င ယ တ င ထ
သမ န စ အပ င မ ပ င သည ပင တရ ပ င ၌ သမ န စ လ င ရ သည ယ စ လ ယ လည
မရ ပ တရ ပ င အတ ယင ပစ ည တ ဝန ယ ထ န သ မ သည ယ စ လ ယ တစ ထ
သမ န စ အပ င သည ။
တ ရ ပ င ၏ မ သ စ ဝင ဖစ သည အရ ယ ရ သ ထ မည သည အ သမ န စ အပ င င
၁၅ ။ ။ တရ ပ င သ ဆ င ရ နရ တ င မ တ ရ သည အ ပင တရ ပ င ၌ ၎င ယ စ
သမ န စ လ င ရ သည ယ စ လ ယ လည မရ ပ တရ ပ င င အတ နထ င သည အရ ယ
ရ သ မ သ စ ဝင တစ ထ သမ န စ အပ င သည ။
ရ င လင ။ အ မ စတစ သည နည ပ ဒ၏အဓ ပ ယ အရ မ သ စ ဝင တစ မဟ တ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သမ န စ အပ င ရသ ရရ င လ မ တ ရ ထ ရ င
၁၆။ ။ သမ န စ အပ သည ဝန ထမ သမ န စ တစ စ င တရ ပ င ယ တ င ထ ဖစ စ၊
တရ ပ င ၏ ယ စ လ ယ သ မဟ တ တရ ပ င ယ စ ပ သည အ သ ထ ဖစ စ
ပ အပ င ၊ သ မဟ တ လ စ င ပ သည အ သမ န စ လ ရရ င ဝန အ ဖစ ဖင
သမ န စ မ ရင တ င လ ရရ သ အ လ မ တ ရ ထ စရမည ။
တ ရ ပ င သ ည သ မ န စ အ ပ င လ ရန ငင ဆန လ င သ မဟ တ တ ရ ပ င
မ တ ရ လ င ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁၇။ ။ တရ ပ င ဖစ စ၊ ၎င ၏ ယ စ လ ယ ဖစ စ၊ အထ ၌ဆ သည အ သ
ဖစ စ သမ န စ လ ရရ င လ မ တ ရ ထ ရန ငင ဆန လ င သ လည င ၊ သမ န စ
အပ သည ဝန ထမ အ င အ လ စ ထ သင သ လ လဝ ရ ယစ ထ တ ၍ ရ ဖ လ င
သ လည တရ ပ င မ တ ရ လ င သ လည င ၊ ၎င ၏ ယ စ သမ န စ လ င
ရ သည ယ စ လ ယ မရ သည ပင အပ သည သမ န စ လ င မည အ သ
တစ တစ ယ မ လည မရ လ င သ လည င သမ န စ အပ သ ဝန ထမ သည
သမ န စ တစ စ င တရ ပ င အ မ နထ င ရ သ မဟ တ လ ပ ငန ဆ င ရ ရ သ မဟ တ
ယ အ မတ အစ န အတ အလ ပ လ ပ င ရ နအ မ ၏အ ပင ဘ တ သ မဟ တ
အမ မင သ အ နရ တ င ပ ထ ရမည ။ ထ န အဆ ပ ဝန ထမ သည အစ ရင စ
မ ရင သမ န စ ပ တ င ရ သ ၍ ဖစ စ၊ မ ရင သမ န စ င ပ တ ၍ ဖစ စ၊ ယင မ ရင သမ န စ အ
သမ န စ ထ တ ပ သ တရ သ ပန လည ပ ပ ရမည ။ ယင အစ ရင စ တ င သမ န စ အပ သ
ဝန ထမ သည မ တ ထ သ ပ င ၊ ယင သ ပ ရသည အ အ န၊
အဆ ပ နအ မ လ လ ပသသ ရ လ င ၎င ၏အမည လ ပ စ င မည သ ၏ ရ မ တ င အဆ ပ
မ တ ပ င ရ သ ရမည ။
သမ န စ အပ သည အ န င အပ ပ အပ နည ရ သ င
၁၈။ ။ သမ န စ အပ သည ဝန ထမ သည နည ပ ဒ ၁၆ အရ သမ န စ အပ သည
စ အ လ တ င သမ န စ မည သည အ န ၌ မည သည နည ဖင အပ င လည င ၊
သမ န စ အပ သ လ လ ပသ၍ သမ န စ ပ အပ င ၊ သ မဟ တ လ စ င မ မင
တ ရ သ ရ လ င ၎င ၏အမည င လ ပ စ လည င ဖ ပထ သ အစ ရင စ သမ န စ
မ ရင တ င ရ သ င သ မဟ တ ပ တ င ပ ရမည ။ သ မဟ တ ထ သ ရ သ စ င သ မဟ တ
ပ တ င ပ ရမည ။
သမ န စ အပ သည ဝန ထမ စ စ မ င
၁၉။ ။ သမ န စ နည ပ ဒ ၁၇ အရ ပန လည ပ ပ သည အ ထ နည ပ ဒအရ အစ ရင
စ မ မ န န င သမ န စ အပ သ ဝန ထမ ၏ မ န လ ဖင ဖ ပထ င မရ လ င
တရ ထ ဝန ထမ အ တ သစ ပ စ ပ ၎င ၏ ဆ င ရ င စပ လ ၍
စစ ဆ ရမည ။ သ မဟ တ အ တရ တစ ထ ဝန ထမ အ အဆ ပ နည အတ င
စစ ဆ စရမည ။ အဆ ပ အစ ရင စ မ န န င မ န လ ဖင ဖ ပထ လ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ ဝန ထမ အ တရ အထ တ င ဆ သည နည အတ င စစ ဆ င သည ၊ သ မဟ တ
စစ ဆ င သည ။ ထ ပင တရ သည အဆ ပ စ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သည
ထပ ဆင စ စမ စစ ဆ မ လည ပ လ ပ င သည ။ ထ န သမ န စ နည လမ တ
အပ ပ င ည ရမည ။ သ မဟ တ တရ သင သည ထင မင သည အတ င
သမ န စ အပ ရန အမ န မ တ ရမည ။
သမ န စ အ နည အ ပ င
၂ဝ ။ ။ (၁) တရ ပ င သည သမ န စ အပ င မ ရ စရန တ မ ရ င နသည ဟ
ယ ည ရန အ င ရ သည ဟ ၍ သ လည င ၊ အ အ င တစ ရပ ရပ င
သမ န စ သ မန နည လမ အတ င အပ င မ ပ င ဟ ၍ သ လည င တရ
နပ လ င တရ အ ဆ အအ တ င အမ မင သ သ နရ ၌လည င တရ ပ င
န ဆ နထ င သည သ မဟ တ လ ပ ငန ဆ င ရ သည သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ
အ မတ အစ န အတ အလ ပ လ ပ င သည ဟ သ ရသည အ မ ရ လ င ထ အ မ ၏ အမ မင သ သ
နရ ၌လည င သမ န စ မ တ တစ စ င ပ င ဖင ဖစ စ၊ သင သည ထင မင သည
အ နည လမ အတ င ဖစ စ သမ န စ အပ ရန တရ အမ န မ တ ရမည ။
(၂) တရ အမ န အရ သမ န စ အ နည အပ င သည တရ ပ င
ယ တ င ထ အပ ဘ သ သ အ သ ရ မ ရ စရမည ။
(၃) တရ အမ န အရ သမ န စ အ နည အပ ပ တရ သ တရ ပ င
လ ရ ရန အ န အမ အ လ တရ သတ မ တ ရမည ။
သမ န စ အပ ရန လ ပ စ တရ သ တင သ င င
၂၀- ။ ။ (၁) တရ လ သ မဟ တ အယ တရ လ သ မဟ တ လ ထ သ တ င သည
ဆ လ ၊ အယ လ သ မဟ တ သမ န စ ၊ စ န တ တစ မ ထ တ ဆင ပ ရန တ င လ
သ မဟ တ လ လ တစ ရပ ရပ တင သ င သည အ သ မဟ တ စ ဆ ရန ရ ရ သည အ
မ မ အ ဆင ရန လ ပ စ ဖ ပ သ စ တ တရ တ င တစ န တည တင သ င ရမည ။
(၂) တရ မမ လမ သ မဟ တ အယ မ သ မဟ တ သမ န စ ၊ စ န တ တစ မ
ထ တ ဆင ပ ရန တ င လ သ မဟ တ လ လ တစ င စပ လ ၍ တရ သ
လ ရ ရန ရည ရ ယ သ တ ရ ပ င သ မဟ တ အယ တ ရ ပ င သ မဟ တ
လ ထ ရ သ တ င သည မ မ ထ အပ သ သမ န စ သ မဟ တ အ င စ တ င
တ ရ သ မ မ လ ရ ရ န သတ မ တ ထ သ ရ ၌ ဖစ စ၊ ထ ရ မ တ င မ ဖစ စ မ မ အ
ဆင ရန လ ပ စ ဖ ပ သ စ တ တ ရ တ င တ င သ င ရမည ။
(၃) အဆ ပ လ ပ စ သည တ ရ မမ လမ ၊ အယ မ သ မဟ တ တ င လ
သ မဟ တ လ လ တ င သ င သ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င သ လည င ၊
အမ သည သ မန အ ဖင နထ င ရ အရပ တ င စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ င တရ မ ၏ စ ရင
ပ င င ဒသအတ င သ လ ည င ဖစ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၄) အမ သည တစ သည နည ပ ဒ (၁) သ မဟ တ နည ပ ဒ (၂)အရ
လ အပ သ ဆင ရန လ ပ စ တ င သ င ရန ပ လ င ပ သ သည တ ရ လ ၊
အယ တ ရ လ သ မဟ တ လ ထ သ ဖစ ပ အမ ဆ င ရ ရန ပ သည အတ
၎င ၏ တ ရ မမ ၊ အ ယ မ ၊ တ င လ သ မဟ တ လ လ ပလ ပ င သည ။
ပ သ သည တ ရ ပ င ၊ အယ တရ ပ င သ မဟ တ လ ထ ရသ ဖစ ပ
ပ င တ စ စ တစ ရ ရ လ င ယင ပ ပယ ဖ ၍ ပ င မ ပ သ သ
သတ မ တ င သည ။ မည သည အမ သည မဆ တ စ ဘ အမ သည အ ပ ယင သ သ
အမ န တ စ ရပ မ တ ပ ရန လ ထ င သည ။ ယင လ ထ အ ပ တ ရ
တ ရ မ တသည ထ င မင သည အမ န မ တ င သည ။
(၅) အမ သည တစ ဆင ရ န ၎င ပ ထ သ လ ပ စ တ င မ တ သည
အ ပင ယင လ ပ စ တ င အ င စ သ မဟ တ အမ န ဆင စ စသည မ အပ င
င မည အမ သည ၏ ယ စ လ ယ သ မဟ တ အမ သည ၏ အရ ယ ရ သ မ သ စ ဝင
လ ည မ တ လ င အ င စ သ မဟ တ အမ န ဆင စ စသည မ ၏မ တ တ စ စ င
ဆင ရန လ ပ စ အ ဖစ ပ ထ သ အ မ ၏ အ ပ င ဘ တ ပ တ င ဖစ စ၊ ထ အ မ ၏အမ
မင သ သ အ နရ တ င ဖစ စ ပ ထ ရမည ။ ယင သ အပ င သည အ င
စ သ မဟ တ အမ န ဆင စ စသည မ အမ သည ယ တ င ထ အပ သ သ အ သ
ရ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၆) အမ သည တစ အတ တ ရ ပ ရ န ဖစ စ၊ ရ နတ စ
ဖစ စ ယ စ ဆ င ရ သ အ ထ အမ သည ထ အပ ရမည အ င စ မ
သ မဟ တ အမ န ဆင စ စသည မ ထ အမ သည တ င သ င ထ သ လ ပ စ အတ င
အပ ရန တ ရ န င မ ပ လ င အမ န ၃၊ နည ပ ဒ ၅ တ င သတ မ တ ထ သည
နည လမ အတ င အပ ရမည ။
(၇) အမ သည တစ သည နည ပ ဒ (၁) သ မဟ တ နည ပ ဒ (၂)အရ
မ မ တ င သ င သ လ ပ စ ပ င လ လ ပ ပ င လ လ သည လ ပ စ ဖ ပလ
မ န န င ဝန သည လ လ တ င သ င ရမည ။ တ ရ သည လ ထ သည အတ င
ပ င လ ပ ရန အမ န မ တ င သည ။ ယင သ လ ထ င အ င စ
အမ တ င ပ ဝင သ အ အမ သည အ လ ထ ပ ပ ရမည ။
(၈) တ ရ သင သည ထ င မင လ င အ င စ သ မဟ တ အမ န
ဆင စ စသည မ အ နည လ မ တ စ ရပ ရပ ဖင အပ စရန န င
နည ပ ဒ ပ မည သ ည ပဌ န မ တ မစ င မရ စရ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ ပ င သ ည အ တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ အတ င နထ င လ ရ သ ည အ သမ န စ
အပ င
၂၁ ။ ။ သမ န စ ထ တ ဆင သ တ ရ သည သမ န စ တ ရ ပ င နထ င ရ အရပ တ င
စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ (တ ရ လ တ တ မဟ တ သည ) တ ရ တ စ သ
မ မ ၏ ဝန ထ မ တ စ စလ တ ၍ ဖစ စ၊ စ တ မ ဖစ စ ပ ပ င သ ည ။
ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င အပ ရန ဖ စ သ သမ န စ ဘ သ ပန င
၂၁- ။ ။ တ ရ တ စ သည သမ န စ တ စ ရပ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပရ
တ ရ တ စ သ အ တ ည ပ ပ ရန အလ င ပ ပ သ အ ယင သမ န စ
အဂ လ ပ ဘ သ ဖင ရ သ ထ င မရ လ င အဂ လ ပ ဘ သ ပန ဆ သ လည င ၊
သမ န စ ရမည ဒသ၏ ဘ သ စ ဖင ဘ သ ပန ဆ သ လည င ပ တ
ရမည ။
ရန န မ ပင ပမ ထ တ ဆ င သ သမ န စ မ ရန န မ အတ င တ င အပ င
၂၂။ ။ ရန န မ ပင ပရ တ ရ တ စ ထ တ ဆင သ ည သမ န စ ရန န မ တ င
အပ ရန ရ သ အ ယင သမ န စ ရန န မ တ တရ မ သ ပ ပ ရမည ။
သ ရ တ င တ ရ သည သမ န စ အ ပ သည အ နည တ နည နည အ ပ င သ မဟ တ
ယင နည အ စ သမ န စ တ ရ ပ င နထ င လ ရ သ နရ သ မဟ တ
အလ ပ လ ပ င လ ရ သ နရ သ လ ပ မ လ ၊ ၎င တ ရ ပ င ထ စ တ မ မ တ ပ တင ဖင
ပ ပ င သည ။ တ ရ ပ င လ မ တ ရ ထ သည ဟ အဆ ရ သ ဝန သ မဟ တ
တ ရ ပ င ဆင စ ငင ပယ င စ တ ဝန ထမ ၏ ရ သ သည ထ သမ န စ
အပ ပ ဖစ င ယ တ ထင ရ သ အ ထ အထ ဖစ သည ဟ သ မ န စ ထ တ ဆင သ
တ ရ မ တ ယ င သ ည ။
သမ န စ ပ ပ င ရ သ တ ရ ၏တ ဝန
၂၃။ ။ နည ပ ဒ ၂၁ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၂၂ အရ သမ န စ ပ ပ င ရ သ
တ ရ သည သမ န စ ရရ သ အ မ မ ထ တ ဆင သ သမ န စ ဖစ သ သ ဆ လ
ဆ င ရ ၍ ယင သမ န စ င စပ လ သည ဆ င ရ မ တ တ မ ရ လ င ယင မ တ တ မ င
တ သမ န စ သမ န စ ထ တ ဆင သ တ ရ သ ပန လည ပ ပ ရမည ။
သမ န စ လ လင မ င န ပသ မ ၏ မ န လ
၂၃- ။ ။ (၁) အ တရ ပ ပ သ သမ န စ ပန လည ပ ပ င မ ပ မ
ယင သမ န စ မည သည အ န ၌ မည သည နည ဖင အပ င င စပ လ ၍
ယင သမ န စ အ အပ သ လ လင ၏ အစစ တ ရ ရ မ တ ရမည ။ သ မဟ တ
ဘ လ စ အ မ သစ တ ရန လ ပ ပ င င အပ င ထ လ င ဘ လ စ ရ တ င ယင လ လင
မ န ဆ စရမည ။ ၎င ၏အစစ သ မဟ တ မ န လ သမ န စ င အတ
ယင သမ န စ ထ တ ဆင သ တ ရ သ ပ ပ ရမည ။ ပည ထ င စ မန မ င င တ
ပင ပမ ရရ သ အမ န ဆ င စ မ ဖစ သည စ တ င သမ န စ အပ သ လ လင ၏အစစ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ မဟ တ မ န လ အဂ လ ပ ဘ သ ဖင ရ မ တ ထ င မရ ပ သမ န စ ထ တ
ဆင သ တ ရ သ ယ င သမ န စ ပန လည ပ ပ င မ ပ မ အဂ လ ပ ဘ သ ပန ဆ ရမည ။
(၂) အ ယ င င သ မဟ တ ပ စ တ န င င မ ရရ သ ဆင စ မ စ တ င
သမ န စ အပ ရမည သ ဆင စ လ လင ယ တ င မသ လ င ထ သ သ လည င ၊
ထ သ သ မန နထ င သည အ မ သ မဟ တ ထ သ လ ပ ငန လ ပ င ရ နရ သ လည င
ဆင စ လ လင အ န ပသ ၏ မ န လ သ မဟ တ အစစ လ ည သမ န စ င အတ
ပ တ ရမည ။
(၃) ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ တ ရ တ စ
ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ အ တရ တ စ သ ဆင စ တ စ စ င
အပ ရန ပ ပ ရ တ င ဆင စ အပ ရမည သ ဆင စ လ လင ယ တ င မသ သ အ
ထ သ သ လည င ၊ ထ သ သ မန နထ င သည အ မ သ လ ည င ဆင စ
လ လင အ န ပသ ၏ မ န လ သ မဟ တ အစစ မပ ရ ဘ အဆ ပ ဆင စ င
စပ လ သည အမ တ စ ဖ သတ န စစ မ င မ ပ ရ။
ဆင စ အပ ရမည သ ဖစ စ၊ ထ သ သ မန နထ င သည အ မ သ မဟ တ
လ ပ ငန လ ပ င ရ နရ ဖစ စ ဆင စ လ လင အ န ပရန တ ဝန သည သမ န စ
ထ တ ပ ရန လ ထ သ အ ပ ရ ပ ယင တ ဝန အဆ ပ လ ထ သ
ယ တ င သ လ ည င ၊ ယ စ လ ယ သ လ ည င ဆ င ရ ရမည ။
(၄) နည ပ ဒ ၁၇ အရ သမ န စ ဆင စ လ လင ပန သ င သ အ
ယင သမ န စ နည လမ တ အပ ပ ဖစ င သ မဟ တ အပ င မ ပ င င
ဖ ပ တ ရ မပ စ အမ တ ၄၇ တ င ရ မ တ ပ ယင သမ န စ င အတ ထ သမ န စ
ထ တ ဆင သည တ ရ သ ပ ပ ရမည ။
အ ထ င အတ င ရ တ ရ ပ င ထ သမ န စ အ ပ င
၂၄။ ။ တ ရ ပ င သည အ ထ င တစ တ င ပ င နရ သ အ
ယင တ ရ ပ င ထ အပ ရမည သမ န စ သ ဆ င ရ အ ထ င တ ဝန အရ ရ ထ
လ ရ ပ အပ ရမည ။ သ မဟ တ စ တ မ ဖစ စ၊ အ နည ဖင ဖစ စ ပ ပ ရမည ။
တ ရ ပ င သ ည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င နထ င ၍ သမ န စ လ ရန
ယ စ လ ယ မရ သ အ သမ န စ အပ င
၂၅။ ။ တ ရ ပ င သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င နထ င ၍ သမ န စ
လ င ရ သ ယ စ လ ယ လ ည ပည ထ င စ မန မ င င တ တ င မရ သ အ
သမ န စ တ ရ ပ င နထ င ရ နရပ သ လ ပ မ ၍ ယင နရ ပ င တ ရ တ ည ရ ရ နရ
အ တ င စ ပ ဆ သ ယ မ ရ လ င စ တ မ ပ ပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ယ င င သ မ ဟ တ ပ စ တန င င တ င နထ င သ တ ရ ပ င ထ မ တ ပ တင စ ဖင သမ န စ
အပ င
၂၅- ။ ။ တ ရ ပ င သည အ ယ င င သ မဟ တ ပ စ တ န င င တ င နထ င လ င
တ ရ သည သမ န စ အပ သည အ နည တ စ နည နည အ ပင သ မဟ တ ယင နည အစ
သမ န စ တ ရ ပ င နထ င လ ရ သ နရ သ မဟ တ အလ ပ လ ပ င လ ရ သ နရ သ
စ တ မ မ တ ပ တင ၍ ပ ပ င သည ။ တ ရ ပ င လ မ တ ရ ထ သ ည ဟ အဆ ရ သ
ဝန သ မဟ တ တ ရ ပ င ဆင စ လ ရန ငင ပယ င စ တ ဝန ထမ ၏
ရ သ သည ထ သမ န စ အပ ပ ဖစ င ယ တ ထင ရ သ အ ထ အထ
ဖစ သည ဟ သမ န စ ထ တ ဆင သ တ ရ မ တ ယ င သည ။
င င ရ ယ စ လ ယ သ မ ဟ တ တ ရ မ တစ ဆ င င င န ယ မတ င သမ န စ အပ င
၂၆။ ။ ( ) ပ ဒအရ တ ရ ထ တ ဆင သ သမ န စ တ ရ ပ င နထ င ရ
င င နယ မတ စ တ င အပ င ရန အလ င အ င အ ဏ အပ င ထ သည င င ရ
ယ စ လ ယ တ စ န ထ ပ သည အ ဖစ စ၊ ယင သ အ င အ ဏ အပ င ထ သ
တ ရ တ ည ထ င ထ သည သ မဟ တ ဆ လ တည ရ စသည အ ဖစ စ သ မဟ တ
( ) င င တ သမ တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန ၍ အဆ ပ
နယ မ တ င တည ရ ပ အထ ဆ သည စ ရင ပ င င အ ဏ င သ င ရ န တ ည ထ င င
သ မဟ တ ဆ လ တ ည ရ စ င မ ပ သ တ ရ တ စ င စပ လ ၍ ပ ဒအရ
ထ တ ဆင သည သမ န စ တ စ စ င အဆ ပ တ ရ အပ င မ င လ င
ည သည အ “
သမ န စ တ ရ ပ င ထ အပ င ရန အလ င စ တ မ သ လည င ၊
အ နည ဖင သ လ ည င ၊ ထ င င ရ ယ စ လ ယ ထ ဖစ စ၊ အဆ ပ တ ရ သ
ဖစ စ ပ ပ င သည ။ အဆ ပ င င ရ ယ စ လ ယ သ မဟ တ တ ရ သည သမ န စ
ပန လည ပ ပ ရ ၌ အထ တ င န သည နည လမ အတ င တ ရ ပ င ထ သမ န စ
အပ ပ င ဖ ပပ ရ ယင င င ရ ယ စ လ ယ ဖစ စ၊ ထ တရ မ တ ရ သ
သ မဟ တ အ အရ ရ တစ ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ထ သ ထ ပ ဆင ရ သ
င တ ပ ပ လ င ယင ထ ပ ဆင ရ သ သည သမ န စ အပ ပ င သ သ
ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
န ယ ဘ ပည သ ဝ န ထမ ထ ဖစ စ၊ ရထ ဌ န ဝန ထ မ ထ ဖစ စ၊ ဒသ ရအ ဏ ပ င ၏
ဝန ထ မ ထ ဖစ စ သမ န စ အပ င
၂၇။ ။ တ ရ ပ င သည ( မန မ င င ) ည တ ပ ၊ ရတ ပ သ မဟ တ လ တ ပ တ င
မပ ဝင သ ပည သ ဝ န ထမ သ လည င ၊ ရထ ဌ နဝန ထမ သ လည င ဒသ ရ
အ ဏ ပ င ၏ ဝန ထ မ သ လည င ဖစ လ င သမ န စ တ ရ ပ င ထ အပ ရ စ
အလ င တ ရ ပ င တ ဝန ထမ ဆ င ရ ၏ အ အ ထ သ တ ရ ပ င ရယ ရမည မ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ စ စ င င တ ပ ပ င ဖင သမ န စ အလ ယ ဆ အပ င မည ဟ တ ရ
ထ င မင ယ ဆပ ထ သ ပ ပ င သည ။
တ ပ မ တ သ မ ထ သမ န စ အပ င
၂၈။ ။ တ ရ ပ င သည မန မ င င ည တ ပ ၊ ရ တ ပ သ မဟ တ လ တ ပ တ င
အမ ထမ သ ဖစ လ င ယင ထ အပ ရန ဖစ သ သမ န စ တ ရ ပ င ၏ တ ပ ရင မ ထ သ
တ ရ ပ င ရယ ရမည မ တ တ စ စ င င အတ တ ရ ပ ပ ရမည ။
အပ ရန အ တ သမ န စ လ ရ ပ အပ င သ မ ဟ တ ပ ပ င ရသ ၏ တ ဝန
၂၉။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၂၄၊ နည ပ ဒ ၂၇ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၂၈ အရ
အပ ရန အတ သမ န စ ပ ဂ လ တစ ထ သ လ ရ ပ အပ သည အ သ မဟ တ
ပ ပ သည အ ဖစ င လ င ယင ပ ဂ လ သည ထ သမ န စ အပ ရန တ ဝန ရ သည ပင
ယင သမ န စ တ ရ ပ င လ ရရ င ဝန င အတ လ မ တ ရ ထ ၍
ပန လည ပ ပ ရန လ ည တ ဝန ရ သည ။ အဆ ပ ထ မ လ မ တ သည သမ န စ အပ ပ င
သ သ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၂) အ င တ စ င သမ န စ အပ င မ ပ င သ အ
ထ အ င င သမ န စ အပ င ရန အ ရ ယ ဆ င ရ မ အ ပည အစ င အတ
သမ န စ တ ရ သ ပန လည ပ ပ ရမည ။ ယင ဖ ပ မ သမ န စ အပ င
မ ပ ရ င သ သ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
သမ န စ ပ စ ဖင အစ ထ င
၃ဝ။ ။ (၁) အထ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ တရ ပ င မ လ စ ထ သ အဆင
ရ သည ဟ တရ ထင မင ယ ဆ သ အ သမ န စ အစ တရ သ ဖစ စ၊ စ
အတ ယင န အပ ထ သည ဝန ထမ ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ထ သည ပ စ
တရ ပ ပ င သည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)အရ အစ ထ သည ပ စ တ င သမ န စ ၌ ဖ ပရမည အ
အ လ ပ ဝင ရမည အ ပင နည ပ ဒ (၃)ပ ပဌ န ထ ထ ၍ ထ ပ စ
သ ဆ င ရ စ ရပ အ လ တ င သမ န စ အ ဖစ မ တ ယ ရမည ။
(၃) ယင သ အစ ထ သည ပ စ တရ ပ င ထ သ စ တ မ ဖစ စ၊ တရ
ရ ယ သ အထ စ ပ သ တစ စလ တ ၍ ဖစ စ၊ တရ သင သည ထင သည အ
တစ နည နည ဖင ဖစ စ ပ ပ င သည ။ ထ ပင တရ ပ င တ င သမ န စ လ င ရ သည
ယ စ လ ယ ရ လ င ယင ပ စ ယ စ လ ယ ထ လ ရ ပ အပ င သည သ မဟ တ ပ ပ
င သည ။
အ မ န ၆
အ ဆ အ မ
အ ဆ အ
၁ ။ ။ အဆ အ ဆ သည မ ဆ လ သ မဟ တ လ ဆ လ သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ဆ အ တ င အ ရ ပ သ အ င အ မ ဖ ပ ၍ သ သ မ ဖ ပရ န
မလ င
၂ ။ ။ အဆ အ အသ သ တ င အမ သည ၏ တ င ဆ ၊ သ မဟ တ ပ အတ
အမ သည အ အ ထ ပ သ အ ရ ပ သည အ င အ မ အ ပ သ
ပ ရ စရ မည ။ ထ အ င အ မ ထင ရ ပရန ဖစ သည သ သ မ မပ ဝင စရ။
ထ ပင အဆ အ ရ သ ရ ၌ လ အပ လ င စ ပ ဒ မ ၍ စ ပ ဒ အသ သ အမ တ စ တပ ရမည ။
ရ စ ၊ င ပမ ဏ င န ဂဏန တ ဂဏန ဖင ဖ ပရမည ။
အ ဆ အ ပ စ မ
၃ ။ ။ အဆ အ အ လ အတ န ဆ တ ( )ပ ပ စ မ အသ ပ င သမ
အသ ပ ရမည ။ ယင တ အသ မ ပ င လ င ယင ပ စ မ င အလ တ သ ဘ ရ သ ပ စ မ
ဖစ င သမ အသ ပ ရမည ။
လ အ ပ လ င အ အလ မ ဖ ပရ င
၄။ ။ အလ ပ ဆ င ၊ လ မ လည င ၊ ယ ည အပ မ ဖ ဖ င ၊ တမင ပ
င သ မဟ တ မ လ ဇ သ င တစ ရပ ရပ အ အ ထ ပ ၍ စ ဆ သ အမ
အ လ င အထ တ င ဆ သ ပ စ မ ၌ ပမ အ ဖစ ဖ ပထ သည ထ ပ မ ယ ဝန သ
အ အလ မ လ အပ သည အ အမ အ လ တ င အ အလ မ အဆ အ တ င
ပည ပည စ စ ဖ ပရမည ။ လ အပ လ င ရ စ င အ သ စ တ အ အလ မ ပ ဖ ပရမည ။
ပ မ င မ န သ ဖ ပ သ မဟ တ အ အလ မ
၅။ ။ တ င ဆ သ မဟ တ ပ ၏ သ ဘ သဘ ဝ င စပ လ ၍ ပ မ ပ ပင
င မ န သ ဖ ပ ဖစ စ၊ အဆ အ တစ ရပ ရပ တ င ဖ ပထ သည အ င အရ
တစ င စပ လ ၍ ပ မ ပ ပင င မ န သ အ အလ မ ဖစ စ တင ပရန အလ င အမ
အ လ တ င တရ စရ တ မ င အ စ မ အတ တရ မ တ သ စည မ မ
သတ မ တ ၍ အမ န မ တ င သည ။
စ လ န ဆ င ရ ရမည စည မ
၆ ။ ။ အမ မစ ဆ မ စ လ န ဆ င ရ ရမည စည မ ရ သ စ တ င ယင
စည မ အတ င ဆ င ရ ထ င မရ ဟ ၍ သ လည င ၊ ယင စည မ င
ည တ သည အ အ နမရ ဟ ၍ သ လည င ငင ဆ ရန ရ ယ သ အ ဆ င ရ တရ လ
သ မဟ တ တရ ပ င သည မ မ ၏အဆ အ တ င အဆ ပ စည မ ထင ရ စ ဖ ပရမည ။
ယင သ ထင ရ စ ဖ ပရမည ဟ သ သတ မ တ အ ထ အထ ပ ၍ တရ လ
သ မဟ တ တရ ပ င အ န ဖင အ အ ပ ရန လ အပ သည စ လ န ဆ င ရ ရမည
စည မ မ အတ င ဆ င ရ ပ ဖစ သည ဟ ၍ သ လည င ၊ ယင စည မ
မ င ည တ သည အ အ နရ သည ဟ ၍ သ လည င မ မ ၏အဆ အ တ င အ င အမ
ဖ ပပ ရ ပ ဖစ သည သ ဘ သ ရ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ဖည င
၇ ။ ။ မ လအဆ အ ပင ဆင သည နည ဖင မဟ တ လ င မည သည အဆ အ တ င မ
တ င ဆ အတ အ င ပ အသစ တစ ရပ ရပ တင ပ င မ ပ ရ၊ သ မဟ တ
တင ပ သ အမ သည ၏ ယ င အဆ အ င မည တ သည အ င င ရ ဆ င ရ
စ ပ စ တစ ရပ ရပ ထည သ င င မ ပ ရ။
ပဋ ည ငင ယ င
၈ ။ ။ အဆ အ တစ ရပ ရပ တ င ဖ ပပ ရ သ ပဋ ည တစ တစ ဘ အမ သည
ယဘ ယ အ ဖင ငင ယ င သည အဆ ပ ပဋ ည ဖစ စ၊ ထ ပဋ ည ပ လ ပ ထ င
သ ဘ သ ရ စ င သည အ င င ရ စ ရပ မ ဖစ စ ငင ယ င မ သ
ဖစ သည ဟ အဓ ပ ယ ယ ရမည ။ ယင ပဋ ည မ ပ ဒ င ည တ င မရ ဟ ၍ သ
လည င ၊ ပ ဒအရ ပည စ င လ င မရ ဟ ၍ သ လည င ငင ယ သည ဟ အဓ ပ ယ
မ ယ ရ။
စ ပ စ တ မ ၏ အ သ ရ မ ဖ ပရ င
၉ ။ ။ စ ပ စ တမ တစ တ င ပ ရ သ အ မ သည အ ရ ပ သ အ မ
ဖစ သည အ ထ စ ပ စ တမ သ မဟ တ စ ပ စ တမ ၏ တစ စ တ တစ ဒသပ
စ သ အတ အ မ အ ရ ပ သည မဟ တ လ င ယင စ ပ စ တမ ၏ အ သ ရ မ
ဖစ င သမ အ ၍ အဆ အ ၌ ဖ ပပ လ လ စရမည ။
မသမ စ တ ရ င ၊ သ ရ င စသည မ
၁၀ ။ ။ တစ တစ ယ သ သ တ င မသမ စ တ ရ င ၊ လ မ လည လ သ
ရ ယ ရ င ၊ တစ စ တစ ရ သ ရ င သ မဟ တ အ သ စ တ အ အ နရ င
အဆ ပ ရန အ ရ ပ သည အ ယင စ တ အ အ နရ င ယ င သည ပတ ဝန င
င င ရ မ ဖ ပ င မ ပ ဘ ယင စ တ အ အ န သ အ င အ တစ ရပ
အ န ဖင အဆ ပ လ င လ လ စရမည ။
အ င င
၁၁။ ။ အ င အ ၊ အ င အရ သ မဟ တ ပစ ည တစ င စပ လ ၍
တစ အ င ပ ဖစ င အဆ ပ ရန အ ရ ပ သည အ အဆ ပ အ င
စ ရ ပ ရ နည သ မဟ တ အ င စ ပ အ အလ မ အတ အ သ မဟ တ
ထ သ အ င ပ င ယ ရန ဖစ သည ပတ ဝန င င င ရ မ မ
အ ရ ပ သည မဟ တ လ င ယင သ အ င ပ င အ င အ တစ ရပ
အ န ဖင အဆ ပ လ င လ လ စရမည ။
သ ဘ သ ရ စ င ဖင ပ သည ပဋ ည သ မ ဟ တ ဆ ဆ မ
၁၂။ ။ တစ ဆ တည ဖစ သ အ ပန အလ န ပ စ မ သ မဟ တ အ ပန အလ န ပ ဆ
မ အရ ဖစ စ၊ တ နည ဖင ပ ပ သည ပတ ဝန င င င ရ မ အရ ဖစ စ
ပ ဂ လ မ အ င င ပ သည ပဋ ည သ မဟ တ ဆ ဆ မ ယ ရန ရ သည အ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယင ပ စ မ ၊ ပ ဆ မ ၊ ပတ ဝန င အ င င ရ မ အ သ စ တ ဖ ပ င
မ ပ ဘ အဆ ပ ပဋ ည သ မဟ တ ဆ ဆ မ ယဘ ယ ရည န အ င အ
တစ ရပ အ န ဖင အဆ ပ လ င လ လ စရမည ။ ထ ပင ယင သ သ စ တ င အဆ အ
တင သ င သ အဆ ပ အ င အ မ အရ ယ ရန ရ သည တစ ထ ပ သ
ပဋ ည မ သ မဟ တ ဆ ဆ မ မ ရ န ပ အဆ အ တင သ င သ လည အမ ပ လ လ င
ယင ပဋ ည မ သ မဟ တ ဆ ဆ မ မ တစ မဟ တ တစ အ ဖစ ဖင ဖ ပ င သည ။
ပ ဒ အရ မ တ ယ င မ
၁၃။ ။ တစ ဘ အမ သည အတ အလင န ငင ယ ထ င မရ လ င ( ပမ
တရ လ သည တ င ဆ အတ အဓ အ င ပ တစ ရပ အ ဖစ င လ စ ပ ၏ အဖ
စ န အမ မ ပ ဘ င လ စ ပ ပ တ င သ အမ ပ ၍ စ ဆ သ အ ထ င လ စ ပ ၏ အဖ
စ န ) မည သည အမ သည ဘ မ မ မ အ အတ ပ ဒ မ တ ယ သ အ င င ရ
တစ ဖစ စ၊ တစ ဘ အမ သည သ သ ပရန တ ဝန ရ သ အ င င ရ တစ
ဖစ စ အဆ အ တ င အဆ ပ ရန မလ ။
အ ဆ အ တ င လ မ တ ရ ထ ရ င
၁၄ ။ ။ အဆ အ အသ သ အမ သည င ၎င ၏ ရ န (ရ လ င ) လ မ တ ရ ထ ရမည ။
သ ရ တ င အဆ အ တင သ င သ အမ သည တစ သည မ မ မရ င င ဖစ စ၊ အ
လ လ သ အ င င ဖစ စ အဆ အ လ မ တ ရ ထ င မ ပ င လ င ၎င ၏
ယ စ အဆ အ လ မ တ ရ ထ ရန သ လည င ၊ အမ စ ဆ ရန သ မဟ တ ရန သ
လည င ၎င နည လမ တ အ င အ ဏ လ အပ ထ သ လ မ တ ရ ထ င သည ။
အ ဆ အ မ မ န န င ဝန င
၁၅။ ။ (၁) တည ဆ ပ ဒတစ ရပ ရပ တ င အ နည ပဌ န သည မ တစ ပ အဆ အ
တင သ င သည အမ သည ဖစ စ၊ အမ သည မ အန တစ ဖစ စ အမ ၏
အ င င ရ မ သ ရ သ ဖစ င တရ နပ လ အ င သ သထင ရ
ပထ သ အ သ ဖစ စ အဆ အ အသ သ ၏ အ တ င မ န န င ဝန
လ မ တ ရ ထ ရမည ။
(၂) မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ သ သည အဆ အ တ င အမ တ စ
တပ ထ သည အပ ဒ မ န ၍ မည သည အ မ ယ တ င သ ရ င င မည သည
အ မ မ မ မ သ အရ မ န န သည ဟ ယ ည သည အ မ ဖစ င
ဖ ပရမည ။
(၃) မ န န င ဝန သ ယင ဝန တ င လ မ တ ရ ထ ၍ ထ သ
လ မ တ ရ ထ သည န ရ င နရ ဖ ပရမည ။
အ ဆ အ မ မ ထ တ ပယ င
၁၆။ ။ တရ သည အမ တ င မည သည အဆင ၌မဆ အဆ အ တစ ရပ ရပ ပ လ အပ မည
မဟ တ သ သ မဟ တ အသ ရပ စမည ဖစ သ သ မဟ တ အမ မ တစ စစ ဆ စ ရင ရ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ မ သ လည င အ င အယ သ လည င ၊ န မ သ လည င
ဖစ စ င သ မည သည အ င အရ မဆ ထ တ ပယ ရန သ မဟ တ ပင ဆင ရန အမ န မ တ
င သည ။
အ ဆ အ မ ပင ဆ င င
၁၇။ ။ တရ သည တရ မ တ သ နည လမ င စည မ မ သတ မ တ ၍
တစ ဘ ဘ သ အမ သည အ အဆ အ မ ပ င လ ရန သ မဟ တ ပင ဆင ရန အမ တ င
မည သည အဆင ၌မဆ င ပ င သည ။ ထ အ ပင အမ သည တ အ င င အ ငင ပ သည
ပ န အမ န ဆ ဖတ ရန အလ င လ အပ သည ပင ဆင အ လ လည ပ လ ပ ရမည ။
အ မ န မ တ ပ န ပင ဆ င ရန ပ င မ
၁၈။ ။ အဆ အ ပင ဆင ရန င ပ မ န ရရ သည အမ သည တစ သည ယင စ အတ
အမ န တ င သတ မ တ ထ သည အ န အတ င ဖစ စ၊ အမ န တ င အ န သတ မ တ ထ င
မရ သ အ အမ န မ တ ထ သည ရ မ ၁၄ ရ အတ င ဖစ စ အမ န င အည ပင ဆင င
မ ပ လ င တ ရ လည အ န တ မ ပ ပ အဆ ပ သတ မ တ န သ မဟ တ ၁၄ ရ
န လ န ပ န တ င ထ သ အ ပင ဆင င မ ပ ရ ။
အ မ န ၇
ဆ လ
ဆ လ တ င ပ ရ ရမည အ မ
၁ ။ ။ ဆ လ တ င အ ပ အ င အ မ ပ ရ ရမည “
( ) တရ မမ တင သ င ရ တရ ၏အမည ၊
( ) တရ လ ၏အမည ၊ အ င အရ င နရပ ၊
( ဂ ) စ စမ သ ရ င သမ တရ ပ င ၏အမည ၊ အ င အရ င နရပ ၊
(ဃ) တရ လ သ မဟ တ တရ ပ င သည အရ ယ မ ရ သ သ သ မဟ တ
စ တ ပ သ ပ သ ဖစ ပ ယင သ သ သ ဖစ င ဖ ပ ၊
( င ) တရ စ ဆ ရန အ င ဖစ မ စသည အ င င ရ မ င
တရ စ ဆ ရန အ င မည သည အ ပ ပ င ၊
( စ ) တရ တ င စ ရင ပ င င အ ဏ ရ င ပ လ င စသည အ င
င ရ မ
(ဆ) တရ လ တ င ဆ သည သ သ င ၊
( ဇ ) တရ လ မ မ တ င ဆ တစ စ တ တစ ဒသ မ င ပ ထ လ င
သ မဟ တ စ န လ တ ထ လ င ယင သ င ပ သည သ မဟ တ စ န လ တ သည
င ပမ ဏ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(စ ) စ ရင ပ င င အ ဏ င န စ အလ င အမ တ င အ င ဖစ အ င
အရ ၏တန ဖ ဖစ င သမ ဖ ပ ။
င ရလ မ မ
၂။ ။ တရ လ သည င ရလ င စ ဆ လ င တ င ဆ သည င ပမ ဏ အတ အ
ဆ လ တ င ဖ ပရမည ။
သ သ လအ မတ ဖစ စ၊ တရ လ င တရ ပ င အ င င မရ င လင ရ သ
သည စ ရင ရ င လင သည အ တရ လ သ ပ ရန ရ င တ ရ ရမည င ဖစ စရ
လ င ဖင စ ဆ င ဖစ လ င စ ဆ သည င န မ န ဆ လ တ င ဖ ပရမည ။
အ မ တ င အ င ဖ စ အ င အရ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ င
၃။ ။ အမ တ င အ င ဖစ အ င အရ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ သည အ
ထ ပစ ည သ င ရန လ လ သ အ င အရ ဖ ပ တစ ရပ ဆ လ တ င
ပ ရ ရမည ။ ယင ပစ ည တ င င မစ ရင မ တ တမ ဝင နယ န မ တ မ သ မဟ တ အမ တ မ
ဖင သ သ င လ င ဆ လ တ င ယင နယ န မ တ မ သ မဟ တ အမ တ မ သ ဖ ပ
ရမည ။
တ ရ လ ယ စ ပ ၍ စ ဆ င
၄။ ။ တရ လ သည အမ ယ စ ပ ၍ အမ စ ဆ သ အ အ င ဖစ အ င အရ တ င
မ မ အမ န တ ယ လ ရ အ သ ဆ င င ရ င သ မ ယင င စပ လ ၍ တရ မမ
စ ဆ င ရန အလ င ဆ င ရ ရန လ အပ သ စ မ (ရ လ င ) ဆ င ရ ပ ဖစ င
လည အဆ လ တ င ဖ ပရမည ။
တ ရ ပ င ၏ အ သ ဆ င င င တ ဝန ဖ ပရ င
၅။ ။ တရ ပ င သည အ င ဖစ အ င အရ တ င အ သ ဆ င င ရ င သ မဟ တ
ယင သ အ သ ဆ င င ရ သည ဟ တ င ဆ လ ရ င ထ ပင တရ လ ၏
တ င ဆ ဖရ င ရန လည တ ဝန ရ င ဆ လ တ င ဖ ပရမည ။
လ စည မ သတ ပ ဒမ င လ တ င ပ ရန အ င ပ မ
၆။ ။ တရ မမ လစည မ သတ ပ ဒအရ သတ မ တ ထ သ အ န လ
န ဆ ပ န မ စ ဆ သ အ ယင ပ ဒမ င လ တ င ပ ရန တ င ဆ ရ င အတ
အ င ပ ဆ လ တ င ဖ ပရမည ။
သ သ င အတ အလ င ဖ ပရ င
၇။ ။ တရ လ သည မ မ တ င ဆ သ သ သ င ဖစ စ ယင သ သ င
မရ င ပ အ မည သည သ သ င ရလ င ဖစ စ ဆ လ တ င အတ အလင
ဖ ပရမည ။ တရ တရ မ တသည ထင မင သည အတ င အစ သ ဖင သတ မ တ င ပ
င သ ယဘ ယ သ မဟ တ အ သ သ င တ င ဆ ရန မလ အပ စရ။ ထည သ င
တ င ဆ ပ ဖစ ဘ သ သ င ပ င သ သ သ င မ ဖစ သည ။ တရ ပ င သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၎င ၏ လ တ င သ သ င တစ တ င ဆ လ လ င အဆ ပ နည လမ အတ င လ န
ဆ င ရ ရမည ။
သ အ င ပ မ အ ပ အ ပ သည သ သ င
၈။ ။ တရ လ သည သ ပ သ အ င ပ မ အ ပ အ ပ ထ သည
သ တ င ဆ မ သ မဟ တ သ တရ စ ဆ ရန အ င မ င စပ လ ၍
သ သ င တ င ဆ သည အ အဆ ပ အ င ပ မ တသ တ ပ ပ
ဖ ပရမည ။
ဆ လ လ သည အ လ န ရမည င ထ မ
၉။ ။ (၁) တရ လ သည ဆ လ င အတ စ တမ အမ တ အသ မ တင ပလ င
စ တမ အမ တ အသ စ ရင ဆ လ တ င ရ သ င ဖ ပရမည ။ သ မဟ တ ပ တ ထ ရ ရမည ။
ဆ လ လ လ င ထ သ လ သည န ၌ တရ ပ င ရအ လ စ ပ တ င
ရ သ ထ သည ဆ လ မ တ မ တင သ င ရမည ။ သ သ ဆ လ ရ ည လ င င ဖစ စ၊
တရ ပ င အ ရ အတ မ ပ င င ဖစ စ၊ အ လ လ သ အ င င ဖစ စ
တ င ဆ ၏ သ ဘ သဘ ဝ င စပ လ ၍ သ လည င ၊ အမ တ င တ င ဆ ထ သည
သ သ င င စပ လ ၍ သ လည င အ ပ အလ တ အ ရအတ အတ င
တင သ င ရန တရ င ပ ပ တင သ င ရမည ။
(၂) တရ လ အမ ယ စ ပ ၍ စ ဆ သည အ ဖစ စ၊ တရ ပ င အ ပ
သ မဟ တ တရ ပ င မ အန တစ အ ပ အမ ယ စ ပ ၍ စ ဆ သည အ ဖစ စ
မည သည အ နအထ ဖင တရ လ စ ဆ င သ မဟ တ တရ ပ င အ ပ စ ဆ င ယင
အ ပ တ င ဖ ပရမည ။
(၃) တရ လ သည တရ ၏ င ပ ဖင ယင အ ပ ဆ လ င
ည တ စရန ပင ဆင င သည ။
(၄) တရ ၏ လ ပ ငန အ အ အရ ရ သည အဆ ပ စ ရင မ င ဆ လ
မ တ မ သ မဟ တ အ ပ မ ည စစ ဆ ပ မ န န င တ ရ ရလ င လ မ တ
ရ ထ ရမည ။
ဆ လ ပန ပ င
၁ဝ။ ။ (၁) အမ တ င မည သည အဆင ၌မဆ စ ဆ သင သ တရ တ င တင သ င စရန
အတ ဆ လ ပန ပ ရမည ။
ဆ လ ပန ပ သည အ လ န ရမည င ထ
(၂) ဆ လ တစ ရပ ပန ပ ရ တ င ယင ဆ လ တင သ င သည ရ စ င
ပန ပ သည ရ စ ၊ တ င သ င သ အမ သ ည အမည င ပန ပ ရသည အ င ပ
အတ ပ တ တ ရ သ ထ ဆ လ တ င ရ သ င ရမည ။
ဆ လ ပ ယ င
၁၁။ ။ ဆ လ အ ပ စ မ တ င ပယ ရမည “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) အဆ လ သည တ ရ စ ဆ ရန အ င ပ ပ င ထ င ရ သ သ
စ င မရ သည စ ၊
( ) တ င ဆ သ သ သ င တ န ဖ လ ထ သ ဖင ယင တ န ဖ
ပင ဆင စရန တ ရ ဆင ဆ သ လည သတ မ တ သည အ န အတ င
တ ရ လ ပင ဆင ရန ပ သ စ ၊
( ဂ ) တ င ဆ သည သ သ င အတ ထ သင သ တ န ဖ သတ မ တ ထ
သ လည ဆ လ မ န တ ဆ ပ င လ လ စ မ ပ ထ သ ဖင
ယင လ အပ သ န တ ဆ ပ င တ င သ င ရန တ ရ
ဆင ဆ သ လ ည သတ မ တ သည အ န အတ င တ ရ လ
ထ သ တ င သ င ရန ပ သည စ ၊
(ဃ) အဆ လ ပ ဖ ပ မ အရ တ ရ မမ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ ပ တ ပင
ထ သည ဟ ယ ဆရသည စ ။
ဆ လ ပ ယ သည အ လ န ရမည င ထ
၁၂။ ။ ဆ လ ပယ ရ တ င တ ရ သ သည ယင သ ပယ သည အမ န အ င
ပ မ င တ ရ သ မ တ ရမည ။
ဆ လ ပ ယ င င ဆ လ အသစ တင သ င င ပ တ ပ င မ မရ င
၁၃။ ။ အထ တ င ဖ ပ သ အ င ပ မ အန အ င ပ တ စ ရပ ရပ
အရ ဆ လ ပယ င င တ ရ စ ဆ ရန အ င တ စ ရပ တည င စပ လ ၍ တ ရ လ
ဆ လ သစ တ စ ဖန တ င သ င င ပ တ ပင င မရ စရ။
ဆ လ တ င အ အ ထ ပ သည စ ပ စ တ မ မ
တ ရ လ အ မ ပ ၍ တ ရ စ ဆ သ ည စ ပ စ တ မ မ တ င ပ င
၁၄။ ။ (၁) တ ရ လ သည မ မ လ ရ ဖစ သ သ မဟ တ စ မ န င င ရ သ စ ပ
စ တ မ တ စ အ ပ အ မ ပ ၍ တ ရ စ ဆ သည အ ထ စ ပ စ တ မ ဆ လ တ င သ င
သည န ရ ၌ တ ရ တ င တ င ပရမည ။ ထ ပင ဆ လ င ပ တ ထ ရန အလ င ယင စ ပ
စ တ မ ဖစ စ၊ မ တ ဖစ စ ပ အပ ရမည ။
အ စ ရ စ တ မ မ စ ရင
(၂) တရ လ သည မ မ တ င ဆ အ ထ အ သ သ အ ဖစ
အ စ ရ စ တမ မ (မ မ လ ရ ဖစ သည ဖစ စ၊ မ ဖစ သည ဖစ စ သ မဟ တ မ မ စ မ န
င င ရ သည ဖစ စ၊ မရ သည ဖစ စ) အမ ပ သည အ စ ရ စ တမ စ ရင ဆ လ တ င
ဖည ထည ရမည ၊ သ မဟ တ ပ တ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ရ စ တ မ မ မ တ ရ လ လ ရ မဟ တ လ င သ မ ဟ တ စ မ န င င မရ လ င ဖ ပရန
အ
၁၅။ ။ အဆ ပ စ ရ စ တမ တစ ရပ ရပ မ တရ လ လ ရ မဟ တ သည အ သ မဟ တ
စ မ န င င မရ သည အ မည သ လ ရ ဖစ င သ မဟ တ စ မ န င င ရ င
ဖ ပ င ဖ ပရမည ။
ပ ဆ သ သည လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ အ ပ အမ ပ ၍ တ ရ စ ဆ သည
အ မ မ
၁၆။ ။ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ တစ ရပ အ ပ အ ပ ၍ တရ စ ဆ ရ တ င
ယင စ ပ စ တမ ပ ဆ သ င င လ သည အ ထ အထ ရ သည အ ပင
ယင စ ပ စ တမ အရ တ င ဆ သ တစ ပ ပ လ လ င လည တရ နပ
လ အ င တရ လ ပ လ ရန ဝန ပ ဆ သ အ အဆ လ တင သ င န ၌ တရ လ
ထ စ ပ စ တမ တရ တ င တင ပ ပ တစ န တည မ ပင ယင စ ပ စ တမ
မ တ တစ စ င လည ဆ လ တ င တ ထ ရန ပ အပ ပ မ တ မည ဖစ သ ဒ ရ
တရ မ တ င သည ။
ဆ င သ စ ရင စ အ ပ တင ပ င
၁၇။ ။ (၁) ဘဏ စ ရင စ အ ပ ဆ င ရ သ သ အ ပ ဒအရ အ နည ပဌ န ထ
သည အတ င မ တပ အမ စ ဆ ရ ၌ တရ လ အ ပ သ စ ပ စ တမ မ တရ လ လ ရ
ဖစ သ သ မဟ တ စ မ န င င ရ သ ဆ င သ စ ရင စ အ ပ သ မဟ တ အ စ ရင ပ
ရ သ င ဖစ သည အ တရ လ သည ဆ လ တင သ င န ၌ မ မ အ အ ထ ပ သ
ယင ရ သ င မ တ င တ ယင ဆ င ရ စ ရင စ အ ပ သ မဟ တ စ ရင တင သ င ရမည ။
မ လ ရ သ င မ တ သ ပ ပ န ပ ရ င
(၂) တရ ဖစ စ၊ စ အလ င တရ န ထ သ ဝန ထမ ဖစ စ
ထ စ ရ စ တမ သ သ င ရန င မ တ သ ရမည ။ ထ ပင မ တ မ ရင င
တ ဆ င စစ ဆ ပ န မ န န င တ ရ လ င ယင သ မ န န င
သ သ လ မ တ ရ ထ ၍ စ ရင စ အ ပ တရ လ အ ပန ပ ပ မ တ တ ထ စ
ရမည ။
ဆ လ တ င သ င စ မတ င ပ သ စ ပ စ တ မ သ သ မဝ င င
၁၈။ ။ (၁) ဆ လ တင သ င စ တရ လ သည တရ ၌ တင ပသင သ စ ပ
စ တမ ဖစ စ ဆ လ တ င ဖည ထည ရမည သ မဟ တ ပ တ ရမည စ ရင တ င ရ သ င ဖ ပ
သင သ စ ပ စ တမ ဖစ စ တင ပ င သ မဟ တ ရ သ င ဖ ပ င မ ပ လ င အမ
န စစ ဆ သည အ တရ ၏ င ပ မရဘ ယင စ ပ စ တမ တရ လ အတ
သ သ အ ဖစ လ င မ ပ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) နည ပ ဒပ ပဌ န မ သည တရ ပ င ၏သ သမ အ
ပန လ န စစ မ ရန တင ပ သ စ ပ စ တမ မ င သ လည င ၊ တရ ပ င ၏
ထ ဖဆ ရန တင ပ သ စ ပ စ တမ မ င သ လည င ၊ သ သတစ
အ သတ ရ စရန အတ သ ပ အပ သ စ ပ စ တမ မ င သ လည င မသ ဆ င
စရ။
အ မ န ၈
လ င မ င
လ
၁။ ။ တရ ပ င သည မ မ ၏ ပ အတ လ အမ ပထမအ မ န စစ ဆ
သည အ ဖစ စ၊ ထ သ န စစ ဆ င မ ပ မ ဖစ စ၊ တရ င ပ သည အ န အတ င
ဖစ စ တင သ င င သည ။ တရ ဆင ဆ လ င တရ ပ င သည မ မ ၏ ပ အတ
လ တင သ င ရမည ။
အ င င ရ သစ မ အထ တ င ပရ င
၂။ ။ တရ ပ င သည မ မ လ တ င မ မ စ ဆ င မရ င ဖစ စ၊ ဆ လ ပ စ မ ပ ဒ
အရပ ပယ သ သ မဟ တ ပ ပယ စ င သ စ ဖစ င ဖစ စ ပ လ င စသည
အ င အရ အရပ ရပ လည င မ မ ၏ လ တ င မ ဖ ပဘ ထ ပ တစ ဖ အမ သည
အ အင မ စတန ရ မည သ မဟ တ ပမ အ ဖင လ မ လည င ၊ လစည မ သတ
လ န င ၊ စ န လ တ င ၊ ပ ဆပ င ၊ ဆ င ရ င သ မဟ တ ပ ဒ င မည င
ပသည အ င င ရ မ သ သ ဆ လ မ မ ပ ပ သ အ င င ရ ငင
မ ဖစ ပ စမည ပ အရပ ရပ လည င ဖ ပရမည ။
ငင ယ မ တ ရ င
၃။ ။ တရ လ အဆ ပ ထ သည အ င ပ မ တရ ပ င မ မ ၏ လ တ င
ယဘ ယ ဆန ဆန ငင ယ မ ဖင မလ လ စရ။ နစ န စ မ တပ တရ ပ င သည
မ န န င မ မ ဝန မ သ အ င င ရ ဆ င ရ အဆ ပ အသ သ တ တ
ငင ယ ရမည ။
ဝ လ ည င ပတ ငင ယ င
၄။ ။ အဆ လ တ င စ ပ စ သည အ င င ရ တစ ရပ တရ ပ င ငင ယ သည အ
ဝ လည င ပတ ငင ယ င မ ပ ဘ လ ရင အ ဆ ရမည ။ သ ဖစ ရ တရ ပ င သည
င တစ ရပ ရရ င အဆ ပ င ရလ င ယင င ပမ ဏ မရရ င ငင ယ မ ဖင
မလ လ စရ။ ယင င ဖစ စ၊ ယင င ၏တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စ မရရ င
ငင ယ ရမည ။ သ မဟ တ မည ရ မည မ ရရ င ဖ ပရမည ။ ထ ပင အဆ ပ
တစ ရပ ပ သ အ အ နမ ဖင အဆ ပ င ဖစ လ င ယင အဆ ပ ထ အ အ န
မ င တ ငင ယ မ ဖင မလ လ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ တ ငင ယ င
၅။ ။ ဆ လ တ င အဆ ပ ထ သည အ င င ရ အသ သ တရ ပ င ၏ လ တ င
အတ အ ဖစ စ၊ မ တ မလ သ ဘ သ ရ စ င ဖင ဖစ စ ငင ယ င မ ပ လ င သ
လည င ၊ ဝန င မ ပ င ဖ ပ င မရ လ င သ လည င မစ မ ဆ င င သ
အ ပ အဆ ပ သည မ တစ ပ ယင အဆ ပ မ န န င ဝန င ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
သ ရ တ င သ ဝန ထ သ အ င င ရ တစ မ န န င ယင သ
ဝန သ နည လမ ဖင မဟ တ ဘ အ နည လမ ဖင သ သအ ထ အထ တင ပ စရန
တရ မ မ ၏သ ဘ အတ င ဆင ဆ င သည ။
မ ရန အ အလ မ လ တ င ဖ ပရ င
၆။ ။ (၁) င ရလ င စ ဆ သ တရ မမ တ င တရ ပ င တရ လ ထ မ တရ ဝင
ရရန ရ သည ပင တရ ၏ င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ ထ လည မပ သည တ သ င
တစ ရပ ရပ တရ လ တ င ဆ သ င မ မ ရန တ င ဆ သည အ ၊ ထ ပင စ ဘ သ
အမ သည တ သည မ မ တ ၏ဆ င ရ ဆ င င စ ၌ တရ လ ၏ အမ တ င သ ပင အ အ န င
တ လ င တရ ပ င သည မ စလ သ မ င စပ လ သည အ အလ မ လ
တ င ရ သ ဖ ပ၍ ပထအ မ အမ န စစ ဆ သ အ တင သ င င သည ၊ သ သ
ထ န တ င တရ ၏ င ပ မရဘ ယင သ တင သ င င င မရ စရ။
မ င ၏ အ သ ရ မ
(၂) အဆ ပ တရ မမ တ င မ လ တ င ဆ င မ စ ရပ လ င စပ လ ၍
တရ အ ပ သတ စ ရင မ တ င ရန အလ င အဆ ပ မ ပ ရ သ လ မ
အ ပန အလ န စ ဆ မ မ ဆ လ သ အ သ ရ မ ရ စရမည ။ သ သ ယင သ အ
သ ရ င သည ဒ ရ မ တ သည င ပမ ဏအ ပ ယင ဒ ရ အရ ရ နတစ သ
ပ ရမည စရ တ င စပ လ ၍ ယင ရ န၏ရပ င င ထ င မရ စရ။
(၃) တရ ပ င တစ တင သ င သည လ င စပ လ သ နည ပ ဒ
မ သည မ ရန တ င ဆ ရ တ င ဖဆ ရန တင သ င သည လ င လည သ ဆ င သည ။
ပမ မ
( ) အ သတမ စ ဖင ဘ အ င ပ ၂ဝဝဝ ပ ၍ စ သတမ စ
အတည ပ သ င အ မ န ဆ သ အ ဖစ န ထ သည ။ ဘ သဆ ၍ ဘ ၏ပစ ည အရပ ရပ
စ မ န ရန အ မ ထ န စ ဒ ရယ သည ။ စ ဒ ၏အ မ သ အ ဖစ င ပ ၁ဝဝဝ ထ တ ပ ပ
န ဒ စ အ ပ တ င အဆ ပ အ မ အတ တရ စ သည ။ င ပ ၁ဝဝဝ ထ တ ပ ရ တ င
စ င ဒ တ ဆ ဆ သည အ အ နမ အဆ ပ အ မ င စပ လ သည အမ တ င ရ န သ ၎င တ ၏
အ အ န င မတ ပ သည အတ စ င ပ ၁ဝဝဝ မ င မ ပ င ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) ဘ အ မ ပ ဆပ ရန တင ရ ဆ တ င အသည သတမ စ ရ သ ထ င
မရ ဘ သဆ သည ။ အ၏ ပစ ည အရပ ရပ စ မ န ရန စ အ မ ထ န စ ရယ ရ ယင ပစ ည
တစ စ တ တစ ဒသ ဘ စ ထ မ ဝယ ယ သည ။ အဖ င အတ စ ဘ စ ဆ သည တရ မမ
တ င ဘ မ ဝယ စ င မ မ င မ ပ င ။ အ င မ စ သည ပစ ည ရ င သ အ န ဖင
ဘ တရ စ ဆ သ ဖစ သည အ ပင အ၏ ယ စ လ ယ လည ဖစ ရ ပ သည အ ဖစ
စ ရပ ရ န သ င ဖစ သည ။
( ဂ ) အ ဘ အ ပ င လ စ ပ အရ အမ စ ဆ သည ။ အသည ဘ ၏ န စည မ
အ မ ထ ရန မ ယ င စ ပ ၍ လ ပ ရန တ ဝန ရ သည ဟ ဘ အဆ ပ ပ
ယင လ မ ရန တ င ဆ သည ။ လ မ မည ရ မည မ ဖစ င အတ အ
မသ ရသ ဖင မ င မ ပ င ။
(ဃ) အ ဘ အ ပ င လ စ ပ အရ င ပ ၅ဝဝ ရလ င စ ဆ သည ။ အအ ပ
ဘ င ပ ၁ဝဝဝ အတ စ ရင ရရ ထ သည ။ တ င ဆ စ ရပ လ မ တ သ
င ဆ င ရ တ င ဆ မ ဖစ သ ဖင မ င သည ။
( င ) အ ဘ အ ပ မ အတ လ ရလ င စ ဆ သည ။ ဘ တ င အ
ထ မ င ပ ၁ဝဝဝ ရရန င ပ တ စ ပ တစ ရ ရ အစ ဆ သည တရ မမ ၌ ရရ င မည
င ပမ ဏတစ ရပ ရပ မ ယင င မ ရန တ င ဆ သည ။ အ လ ရရ လ င ရရ င
င စ ရပ စလ မ တ သ င ဆ င ရ တ င ဆ မ ဖစ သ ဖင ဘ မ င သည ။
( စ ) အ င ဘ တ စ အ ပ င ပ ၁ဝဝဝ ရလ င စ ဆ သည ။ စ သည အတစ
တည ထ မ ရရန ရ သည မ မ ရန မ ပ င ။
(ဆ) အ ဘ င စ တ အ ပ တ င င ပ ၁ဝဝဝ ရလ င စ ဆ သည ။ ဘ သည မ မ
တစ တည အထ မ ရရန ရ သည မ မ င မ ပ င ။
( ဇ ) အ ဘ င စ တ ၏ အစ စပ လ ပ ငန သ င ပ ၁၀၀၀ ပ ဆပ ရန ရ သည ။
ဘ သဆ ၍ စ န ရ သည ။ သ အ အ နတ င စ ပ ဆပ ရန ရ သည မ ပ ၁၅ဝဝ
ရရန အ စ အ ပ စ ဆ သည ။ စ မ ပ ၁ဝဝဝ မ င သည ။
သ အ င ပ မ အ ပ သည ပ သ မဟ တ မ
၇။ ။ တရ ပ င သည ပ သ ပရန အ င ပ မ အ ပ ဖစ စ သ
ပ သ အ င င ရ မ အ ပ အ ပ သည မ အ ပ ဖစ စ အမ ပ သည အ
ယင တ ဖစ င သမ ပ ပ သ သ ဖ ပရမည ။
ပရ န အ င ပ အ သစ
၈။ ။ အမ စ ဆ ပ သည န တ င ဖစ စ မ င ပ ရန တ င ဆ ပ ရ သည လ
တင သ င ပ သည န တ င ဖစ စ ပ ပ လ သည ပရန အ င တစ ဆ င ရ
တရ ပ င သ မဟ တ တရ လ သ ဆ င ရ ရ မ မ ၏ လ တ င တင ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
န ထပ အ ဆ အ မ
၉။ ။ တရ ပ င တစ လ တင သ င ပ န မ င မ ပရန မ တပ
မည သည အဆ အ မ တရ ၏ င ပ မရဘ ၊ ထ ပင တရ သင သည ထင မင သည
စည မ မ အရ မဟ တ ဘ တင သ င င မ ပ ရ။ သ သ တရ သည အမ သည တစ
အ လ သ မဟ တ န ထပ လ တင သ င စရန အ န မ ရ ဆင ဆ င သည အ ပင
ယင သ တင သ င ရန အ န လည သတ မ တ င သည ။
တ ရ ဆ င ဆ သ လ အမ သည တ င သ င ရန ပ သည အ လ န ရမည
င ထ
၁ဝ။ ။ လ တင သ င ရန ဆင ဆ င ရသည အမ သည တစ သည တရ
သတ မ တ သ အ န အတ င တင သ င ရန ပ သည အ တရ သည ၎င အမ သည အ
အ ပ သ စ ရင မ တ င သည ။ သ မဟ တ ယင အမ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင
သည အမ န မ တ င သည ။
အ မ န ၉
အ မ သည မ လ ရ င င မလ ရ င ၏ အ ဆ မ
တ ရ ပ င လ ရ ဖဆ ရန သမ န စ တ င သ တ မ တ ပ ရ သ ည ရ ၌ အမ သည မ လ ရ
ရ င
၁။ ။ တရ ပ င လ ရ ဖဆ ရန သမ န စ တ င သတ မ တ သည ရ ၌ အမ သည မ သည
ယ တ င ဖစ စ၊ ၎င တ ၏ဆ င ရ ရ နမ ဖင ဖစ စ တရ အ ဆ အအ တ င တ ရ
ရမည ။ တရ အမ န စစ ဆ င န ရ တစ ရ သ ရ ဆ င န ဆ င
မ ပ ပ အဆ ပ သတ မ တ ရ ၌ပင အမ န စစ ဆ ရမည ။
တ ရ လ စရ တ ပ ရန ပ င င သမ န စ မ အပ သည အ တ ရ မမ ပလ ပ
ရ င
၂။ ။ သမ န စ အပ ရန ပ သ င ရမည န သ မဟ တ စ ပ စရ တ မ (ရ လ င )
တရ လ ပ သ င ရန ပ င င သမ န စ တရ ပ င ထ အပ င မရ င ၊
ထ သ သတ မ တ သည ရ တ င တ ရ ပ တရ သည တရ မမ ပလပ ရန အမ န တစ ရပ
မ တ င သည ။
သ ရ တ င တရ ပ င ထ သမ န စ အပ င မရ သ လည လ ရ ဖဆ ရန
သတ မ တ ထ သ ရ တ င ၎င ယ တ င ဖစ စ၊ ယ စ လ ယ လ ရ ရန င ပ ထ ၍
ယ စ လ ယ ဖစ စ လ ရ လ င ယင အမ န မ တ င မ ပ ရ။
မည သည အမ သည မ မလ ရ လ င တ ရ မမ ပလ ပ ရ င
၃။ ။ တရ မမ န စစ ဆ ရန အတ အမ သ အ မည သည အမ သည မ
လ ရ င မရ လ င တရ သည တရ မမ ပလပ င အမ န မ တ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ လ အမ သ စ တစ ဖန စ ဆ င င သ မ ဟ တ တ ရ တ ရ မ မ ပန လည လ
င င
၄။ ။ နည ပ ဒ ၂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၃ အရ တရ မမ တစ မ ပလပ ထ ရ တ င
တရ လ သည ( လစည မ သတ ပ ဒ င မဆန င စဘ ) အမ သစ တစ ဖန စ ဆ င သည ။
သ မဟ တ ပလပ သ အမ န ပယ ဖ သည အမ န မ တ ပ ရန လ ထ င သည ။ ထ ပင
သမ န စ မထ တ ဆင မ သတ မ တ သ အ န အတ င န င စ ပ စရ တ မ (ရ လ င )
မ ပ သ င ရ င အတ ဖစ စ ၎င မလ ရ ရ င အတ ဖစ စ လ လ သ အ င
ရ င တရ နပ လ အ င တရ လ တင ပ င လ င တရ သည ပလပ သ
အမ န ပယ ဖ သည အမ န မ တ ရမည အ ပင တရ မမ ဆ လ ဆ င ရ သ ရန
ရ တစ ရ လည သတ မ တ ပ ရမည ။
သမ န စ အတ ည မ ဖစ ဘ ပန သ င ပ န သမ န စ အသစ ထ တ ပ ရ အတ တ ရ လ
လ ထ ရန သ လ တ င အ င ပ သည အ တ ရ မမ ပလ ပ င
၅။ ။ (၁) တရ ပ င ထ ဖစ စ တရ ပ င မ အန တစ ထ ဖစ စ ထ တ ဆင
ထ သ သမ န စ အတည မ ဖစ ဘ ပန သ င သည အ သမ န စ အပ သ ဝန ထမ ထ သ
ပန သ င င မ န န င တရ သ ထ တင ပရ သ ဝန ထမ အစ ရင သည ရ မ
သ လ တ င အ င တရ လ သည သမ န စ အသစ ထ တ ပ ရ အတ လ ထ ရန
ပ လ င တရ သည အဆ ပ တရ ပ င အ ပ စ ဆ ထ သ တရ မမ ပလပ င
အမ န မ တ ရမည ။ သ သ အ ပ အ အ နတစ ရပ ရပ ဖစ ပ င တရ
နပ လ အ င တင ပပ တရ သည ထ သ လ ထ ရမည အ န လ
သင သည ထင မင သည လအထ အ န တ မ င ပ င သည “
( ) သမ န စ မ အပ ရသည တရ ပ င ၏ နအ မ သ ရ ရန အစ မ န ပမ
သ လည မ အ င မင င ၊
( ) ၎င တရ ပ င သည သမ န စ အပ င ရ င တ မ န င ၊
( ဂ ) အ န တ မ င ပ ရန အ လ လ သ အ င တစ ရပ ရ င ၊
(၂) ထ သ ပလပ သ စ တ င တရ လ သည ( လစည မ သတ ပ ဒ င
မဆန င ဘ ) အမ သစ စ ဆ င သည ။
တ ရ လ သ လ ရ သည အ လ န ရမည င ထ
၆။ ။ (၁) တရ မမ န စစ ဆ ရန န ဆ သ ရ တ င တရ လ သ
လ ရ ပ တရ ပ င မလ ရ ပ “
သမ န စ နည လမ တ အပ ပ ဖစ သည အ
( ) သမ န စ နည လမ တ အပ ပ င သ သထင ရ လ င
တရ သည အမ တစ ဖ သတ ဆ လ ဆ င ရ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သမ န စ နည လမ တ မ အပ သည အ
( ) သမ န စ နည လမ တ အပ ပ င သ သထင ရ င မရ လ င
ဒ တ ယသမ န စ တစ စ င ထ တ ဆင ၍ တရ ပ င ထ အပ ရန တရ န ရမည ။
သမ န စ အပ သ လည အ န မ မ အပ သည အ
( ဂ ) သမ န စ တရ ပ င ထ အပ သ လည တရ ပ င အ န ဖင သမ န စ ၌
သတ မ တ ထ သည ရ တ င လ ရ ဖဆ င လ အ င အ န မ အပ င မရ င
သ သထင ရ လ င တရ သည မ မ သတ မ တ သ န ရ တစ ရ တ င
အမ န စစ ဆ ရန ရ ဆ င န ဆ ရမည အ ပင ယင သ ရ ဆ င သ ရ လည
တရ ပ င ထ အ င ရန န ရမည ။
(၂) တရ လ ၏ပ မ င သမ န စ နည လမ တ အပ င သ
လည င ၊ အ န မ အပ င သ လည င မရ လ င အမ ရ ဆ င ရသည အတ
န ရ သ စရ တ တရ လ ပ သ င စရန တရ အမ န မ တ ရမည ။
အမ န စစ ဆ ရန ရ ဆ င သည ရ တ င တရ ပ င လ ရ ၍ ယ င ရ န
မလ ရ ရ င အတ င သ အ င တင ပသည အ လ န ရမည င ထ
၇။ ။ တရ မမ တစ ဖ သတ န စစ ဆ ရန တရ ရ ဆ င လ သည အ
ယင သ န စစ ဆ သ ရ တ င ဖစ စ၊ ထ ရ မတ င မ ဖစ စ တရ ပ င လ ရ ပ ယ င
ရ န မလ ရ ရ င အတ င သ အ င တင ပလ င တရ သည
တရ စရ တ င စပ လ သည စည မ မ ဖစ စ၊ အ စည မ မ ဖစ စ
သတ မ တ ၍ ယ င ရ န တရ ပ င လ ရ ဘ သ သ အမ တ င တရ ပ င ၏
ပ ဆ န င သည ။
တရ ပ င သ လ ရ သည အ လ န ရမည င ထ
၈။ ။ အမ န စစ ဆ ရန န ဆ သ ရ တ င တရ ပ င လ ရ ပ တရ လ
မလ ရ သည အ တ င ဆ သ မဟ တ ယင ၏တစ စ တ တစ ဒသ တရ ပ င
ဝန င မ ပ လ င တရ သည တရ မမ ပလပ င အမ န မ တ ရမည ။ ဆ သည အတ င
တရ ပ င ဝန လ င တရ သည တရ ပ င အ ပ ယင ဝန အရ ဒ ရ မ တ ရမည ။
တ င ဆ ၏ တစ စ တ တစ ဒသ သ ဝန သ အ ဝန မ ဘ န ရ သည တ င ဆ င
စပ လ သမ တရ မမ ပလပ ရမည ။
လ ရ ရန ပ င င တရ လ အ ပ မ တ သ ဒ ရ သည အမ သစ စ ဆ မ
ပ တ ပင င
၉။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၈ အရ တရ မမ တစ လ ဖစ စ တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စ
ပလပ လ သည အ တရ လ သည တရ စ ဆ ရန အ င တစ ရပ တည င စပ လ ၍ အမ သစ
စ ဆ င မရ စရ။ သ သ အမ ပလပ သ အမ န ပယ ဖ သည အမ န မ တ ပ ရန အလ င
လ ထ င သည ။ အမ န စစ ဆ ရန န ဆ သ ရ တ င မလ ရ ရ င မ
လ လ သ အ င င ဖစ င တရ နပ လ အ င တရ လ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တင ပလ င တရ သည တရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ အ အ င စ င
စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထင မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ အမ ပလပ သည အမ န
ပယ ဖ သ အမ န မ တ ရမည အ ပင တရ မမ ဆ လ ဆ င ရ ရန
ရ တစ ရ လည သတ မ တ ရမည ။
(၂) အမ ပလပ သည အမ န ပယ ဖ ပ ရန လ ထ င
တစ ဖ အမ သည အ အ င စ အပ င မ ပ ဘ နည ပ ဒအရ အမ န မ တ င
မ ပ ရ။
တရ လ မ အန တစ သ မဟ တ အမ မလ ရ သည အ လ န ရမည င ထ
၁ဝ။ ။ တရ လ တစ ထ ပ သ အမ တ င ၎င တ အန တစ သ မဟ တ အမ
လ ရ ပ အ တရ လ မ မလ ရ သည အ လ ရ သ တရ လ သ မဟ တ
တရ လ မ ၏ လ ထ အရ တရ သည တရ လ မ အ လ လ ရ ဘ သ သ
တရ မမ ဆ လ ဆ င ရ င ပ င သည ။ သ မဟ တ သင သည ထင မင သည အမ န မ တ
င သည ။
တရ ပ င မ အန တစ သ မဟ တ အမ မလ ရ သည အ လ န ရမည င ထ
၁၁။ ။ တရ ပ င တစ ထ ပ သ အမ တ င ၎င တ အန တစ သ မဟ တ အမ
လ ရ ပ အ တရ ပ င မ မလ ရ သည အ တရ မမ ဆ လ ဆ င ရ
ရမည ။ တရ သည မလ ရ သ တရ ပ င မ င စပ လ ၍ သင သည
ထင မင သည အမ န စ ရင မ တ သ အ န တ င မ တ ရမည ။
ယ တ င လ ရ ရန အမ န မ တ င ရ သ အမ သည လ လ သ အ င မ ပဘ
လ ရ ရန ပ င ၏အ ဆ
၁၂။ ။ ယ တ င လ ရ ရန အမ န မ တ င ရ သ တရ လ သ မဟ တ
တရ ပ င တစ သည ယ တ င လ ရန ပ လ င ဖစ စ၊ ထ သ လ ရ ရန
ပ ရ င အတ တရ နပ လ အ င လ လ သ အ င မ ပလ င ဖစ စ
၎င သည လ ရ ရန ပ သ တရ လ မ င တရ ပ င မ အသ သ င
သ ဆ င သည အထ တ င ဆ သည နည ပ ဒ မ ပ ပဌ န အ လ လ န ရမည ။
တစ ဖ သတ မ တ ထ သ ဒ ရ မ (သ မဟ တ ) အမ န မ ပယ ဖ င
တရ ပ င အ ပ တစ ဖ သတ မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ပယ ဖ င
၁၃။ ။ တရ ပ င တစ အ ပ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န တစ ရပ တစ ဖ သတ မ တ
ထ သ မည သည အမ တ င မဆ ထ တရ ပ င သည ယင ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ပယ ဖ သည
အမ န မ တ ပ ရန အလ င အဆ ပ တရ သ လ ထ င သည ။ သမ န စ နည လမ တ
အပ င မရ င သ မဟ တ အမ န စစ ဆ ရန န ဆ သ ရ တ င လ လ သ
အ င တစ င မလ ရ ရ င ဖစ င တရ နပ လ အ င
တရ ပ င တင ပလ င ၊ တရ သည တရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ တရ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ သ င င င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည
ထင မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ အဆ ပ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ပယ ဖ သ အမ န
မ တ ရမည အ ပင အမ ဆ လ ဆ င ရ ရန ရ တစ ရ လည သတ မ တ ရမည ။
သ ရ တ င အဆ ပ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ ၎င တရ ပ င တစ တည အတ သ
ပယ ဖ ပ င သည ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အမ အစ မဟ တ လ င အ တရ ပ င အ လ
သ မဟ တ ၎င တ အန တစ အတ လည ပယ ဖ ပ င သည ။
ထ ပင တရ လ ၏ တ င ဆ အ န မ လ ရ ဖရ င င လ အ င
တရ ပ င သည အမ န စစ မ မည ရ တင သ ရ င တရ နပ လ င
သမ န စ အပ ရ တ င နည လမ မ မ ရ သည ဟ သ အ င ပ သ သ ဖင
မည သည ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ နည ပ ဒအရ ပယ ဖ င မ ပ ရ။
တစ ဘ အမ သည အ အ င မ ဘ မည သည ဒ ရ မ ပယ ဖ င မ ပ ရ င
၁၄။ ။ အထ တ င ဆ သည အတ င လ ထ င ဖ ပသည
အ င စ တစ ဘ အမ သည အ အပ င မရ ဘ ယင လ ထ အရ
မည သည ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ ပယ ဖ င မ ပ ရ။
အမ န ၁၀
တရ အမ သည မ စစ ဆ င
အဆ အ မ တ င ပ ရ သည အဆ ပ မ ဝန ၊ မ သ မဟ တ ငင ယ ၊ မ ယ သ ရ အ င
စ စစ င
၁။ ။ အမ သည တစ တစ ဘ အမ သည ၏ အဆ လ သ မဟ တ လ (ရ လ င )တ င
ဖ ပထ သည အ င င ရ ဆ င ရ အဆ ပ မ အတ အလင ဖစ စ၊ မ တ မလ
သ ဘ သ ရ စ င ဖစ လ င ဝန ထ င ၊ သ မဟ တ ငင ယ ထ င မရ လ င
အမ ပထမ အ မ န စစ ဆ သ အ ၌ တရ သည အဆ ပ င ရ သ
အဆ ပ အမ သည သ မဟ တ ၎င ၏ ရ နအ အဆ ပ အ င င ရ ဆ င ရ အဆ ပ မ
ဝန ၊ မ သ မဟ တ ငင ယ ၊မ ယ သ ရ အ င စ စစ မ မန ရမည ။ တရ သည
ယင ဝန မ င ငင ယ မ မ တ တမ တင ရမည ။
အမ သည ဖစ စ၊ အမ သည င လ ပ လ သ ဖစ စ တ တ စစ မ င
၂။ ။ တရ သည အမ ပထမအ မ န စစ ဆ သ အ သ မဟ တ န ထပ န
စစ ဆ သ ရ တ င တရ သ ယ တ င လ ရ သည သ မဟ တ ရ ရ နသည အမ သည
တစ ဖစ စ ထ အမ သည င သ လည င ၊ ထ အမ သည ၏ ရ န င သ လည င
အတ လ ပ လ ပ အမ င သ ဆ င သည အ ရ ပ သ မ န မ ဖဆ င စ မ ရ သ
တစ ဖစ စ တ တ စစ မ င သည ။ ထ ပင တရ သည သင သည ထင မင လ င
အမ သည တစ ဘ ဘ အ ပ သည မ န မ လည ထ သ တ တ စစ ဆ ရ တ င
ထည သ င မ မန င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စစ မ ၏လ ရင အ ရ မ တ ထ ရ င
၃။ ။ တရ သ သည အဆ ပ စစ မ ၏လ ရင အ ရ မ တ ထ ၍ အမ တ ၌
တ ရမည ။ ယင ရ သ သည အမ တ ၏ တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စရမည ။
ရ န ဖဆ ရန ငင ဆန င င ဖစ စ၊ မ ဖဆ င င င ဖစ စ ဖစ ပ သည
အ ဆ
၄။ ။ (၁) အမ သည တစ ယ စ လ ရ သ ရ န သ လည င ၊
နည ပ ဒ ၂ တ င ရည န ထ သည အတ င ရ နတစ င အတ လ ပ လ သ
သ လည င အမ င သ ဆ င သ အ ရ ပ သည မ န တစ ဖဆ ရန ငင ဆန သည
သ မဟ တ ဖဆ င စ မ မရ သည စ တ င ယင မ န ထ သ ယ စ ပ သ အမ သည
ဖဆ သင သည ဟ ၍ လည င ၊ ထ အမ သည ပင ယ မ မန ပ ဖဆ င ဖ ယ ရ
အ င ရ သည ဟ ၍ လည င တရ ထင မင လ င အမ န စစ ဆ မည ရ
န င လ မည ရ တစ ရ သ ရ ဆ င န ဆ လ ထ ရ တ င ထ အမ သည ယ တ င
လ ရ ရမည ဟ ဆင ဆ င သည ။
(၂) အဆ ပ အမ သည သည ထ သ န ဆ သတ မ တ သ ရ တ င တရ ပ ဒ င
ည သ အ င ပ မရ ဘ ယ တ င လ ရ ရန ပ ပ တရ သည ထ အမ သည
အ ပ ဆန င ၍ စ ရင မ တ င သည ။ သ မဟ တ အမ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သည
အမ န မ တ င သည ။
အမ န ၁၁
ထ တ ဖ စ င င ည စစ ဆ င
မ မန မ ဖင ထ တ ဖ စ င
၁။ ။ မည သည တရ မမ တ င မဆ တရ လ သ မဟ တ တရ ပ င သည တစ ဘ အမ သည
တ ဖစ စ၊ တစ ဘ အမ သည တ အန တစ သ မဟ တ အမ ဖစ စ စစ မ ရ အတ
တရ ၏ င ပ ဖင မ မန မ ရ သ ပ အပ င သည ။ အဆ ပ မ မန မ
ပ အပ သည အ မည သည မ မန မည သ ဖဆ ရမည ဖစ င မ မန
စ တမ အ တ င ဖ ပရမည ။ သ ရ တ င ယင စ အတ အမ န မရရ ဘ မည သည
အမ သည မ အမ သည တစ တည အတ မ မန တစ စ ထ ပ ၍ ပ အပ င မ ပ ရ။
ထ ပင လည တရ မမ တ င အ ငင ပ လ ရ သ အ င အရ တစ ရပ ရပ င မသ ဆ င သည
မ မန မ မ သ သတစ တ တ ပန လ န စစ မ ရ တ င လ င စ မ
စပ ဆ င မ မရ သ မ မန မ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
သ မ မန မ တရ သ တင သ င ရ င
၂။ ။ မ မန မ ပ အပ င ရရန လ ထ သည အ ပ အပ ရန ရည ရ ယ သည
သ မ မန မ တရ သ တင ပရမည ။ အဆ ပ လ ထ အ ပ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အဆ အ ဖတ ပ သည အ တ င တရ သည မ မန ဖဆ ရမည အမ သည
အ အလ မ ပ အပ လ င သ မဟ တ ဝန ပ လ င သ မဟ တ
အ ငင ပ သ အ င အရ မ င ဖစ စ ၊ ယင တ အန အ င အရ တစ င ဖစ စ
သ ဆ င သည စ ပ စ တမ မ တင ပလ င မ လ မ ထည သ င စ စ ရမည ။
ထ ပင တင သ င ထ သည မ မန မ အန တရ မမ တရ မ တစ
ဆ ဖတ င ရန အတ ဖစ စ၊ တရ စရ တ သ သ ရန အတ ဖစ စ လ အပ သည ဟ တရ
ထင မင ယ ဆသည မ မန မ င စပ လ ၍သ င ပ ရမည ။
မ မန မ အတ စရ တ
၃။ ။ တရ မမ အတ တရ စရ တ ည င တ ရ တ င အမ သည တစ
လ ထ ပ ထ မ မန မ တင ပရန သင ၊ မသင စ စမ စစ ဆ ရမည ။
စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန လ ထ မ ရ သည ဖစ စ၊ မရ သည ဖစ စ၊ အဆ ပ မ မန မ
ယ တ မတန ဘ ဖစ စ၊ စ တ အ င အယ ဖစ စလ သ သ ဘ ဖင လည င မသင မ လ
ရ ည ရ ည လ လ သ လည င တင ပ သည ဟ အ န စည ပ သ အရ ရ သ မဟ တ
တရ ထင မင ယ ဆလ င ဆ သည မ မန မ အတ လည င ၊
ယင မ မန မ အ ပ ဖဆ ရန မ အတ လည င န သည စရ တ အ ပစ ရ သ
အမ သည ပ ဆ င ရမည ။
မ မန ပ စ မ
၄။ ။ မ မန မ သည အ အ နအရ လ အပ သည ပ င လ ပင ဆင မ ဖင
န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ (၂)အတ င ဖစ စရမည ။
ပ ရ ရ င မ
၅။ ။ တရ မမ မ အမ သည တစ မ ပ ရ ရ င သ လည င ၊ ပ ဒ င အည ဖ စည
ထ သည ဖစ စ၊ ဖ စည မထ သည ဖစ စ လ အမ ပ ဝင သည အဖ အစည သ လည င
ဖစ ပ မ မ အဖ အစည အမည င ဖစ စ အဖ အစည ၏ အရ ရ တစ အမည င ဖစ စ
အ သ ၏အမည င ဖစ စ တရ စ ဆ ရန သ မဟ တ တရ စ ရန တရ ပ ဒအရ အ င အ ဏ
အပ င ထ ရ လ င တစ ဖ အမ သည တစ ယင ပ ရ ရ င သ မဟ တ အဖ အစည မ
အဖ ဝင သ မဟ တ အရ ရ တစ အ မ မန မ ပ အပ င ရန အလ င င ပ သည အမ န
မ တ ပ ရန လ ထ င သည ။ ယင လ ထ င အည အမ န တစ ရပ မ တ င သည ။
ဖဆ ရ တ င မ မန မ န င
၆။ ။ မ မန တစ ရပ မ အသ ရပ စ င ၊ သ မဟ တ အမ င မစပ ဆ င င ၊ သ မဟ တ
တရ မမ စ အလ င သ ဘ ဖင တင ပမ မဟ တ င ၊ သ မဟ တ စ စမ မ မန သ အ င
အရ မ မ ရ ရ သည အဆင တ င အ ရ မပ င ၊ သ မဟ တ အ အ င ပ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တစ ရပ ရပ အ ပ ပ ထ မ မန အ ဖဆ င န လ လ င ဖဆ အ ဖစ
တင သ င သ မ န လ တ င ထည သ င န င သည ။
မ မန မ ပယ ဖ င င ထ တ ပယ င
၇။ ။ မ မန တစ ရပ ရပ ယ တ မတန ဘ ဖစ စ၊ အ အယ ဖစ စလ သ သ ဘ
င ဖစ စ တင ပ င အ င ပ ၍ ပယ ဖ င သည ၊ သ မဟ တ မ မန မ
ရ ည လ င ၊ င ထ စ နင ပ ရ ရ င ၊ မလ အပ င သ မဟ တ အသ ရ ပ စ င
အ င င ထ တ ပယ င သည ။ စ အတ လ ထ လ လ င မ မန မ
ပ အပ ပ န ၇ ရ အတ င လ ထ င သည ။
ဖဆ အ ဖစ မ န လ တင သ င င
၈။ ။ မ မန မ မ န လ ဖင ဖဆ ပ ယင မ န လ (၁ဝ)ရ အတ င
ဖစ စ၊ တရ င ပ သည အ န အတ င ဖစ စ တင သ င ရမည ။
ဖဆ ရ တ င တင သ င သ မ န လ ပ စ
၉။ ။ မ မန မ ဖဆ ရ တ င တင သ င သ မ န လ သည အ အ နအရ
လ အပ သည ပ င လ ပဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၃ အတ င ဖစ စရမည ။
မ န ရ င
၁ဝ။ ။ ဖဆ အ ဖစ တင သ င သ မ န လ န င မ ပ ရ။ သ သ
အဆ ပ မ န လ မ လ လ င မရ င န လ င ၊ ယင မ န လ
လ လ မ ရ ၊မရ တရ ဆ ဖတ ရမည ။
ဖဆ ရန သ မဟ တ ထပ မ ဖဆ ရန အမ န
၁၁။ ။ မ မန င ရသ တစ မ ဖဆ လ င သ မဟ တ မလ မ လ
ဖဆ လ င ထ သ အ ဖဆ ရန သ မဟ တ ထပ မ ဖဆ ရန ဆင ဆ သည အမ န မ တ ပ ရန
မ မန သ အမ သည တရ သ လ ထ င သည ။ ထ သ ဖဆ စရန အလ င အဆ ပ
မ မန င ရသ အ ဆင ဆ သည အမ န မ တ ရ ၌ တရ န သည အတ င
မ န လ ဖင ဖစ စ၊ တ ဖင အ မ အ ဖ ပ လ ပ သည နည ဖင ဖစ စ ဖဆ စရန သ မဟ တ
ထပ မ ဖဆ စရန ဆင ဆ မ တ င သည ။
စ ပ စ တမ မ ထ တ ဖ စရန လ ထ င
၁၂။ ။ အမ သည တစ သည တရ မမ တစ မ မ အ အမ သည တစ လ ရ ဖစ ပ
သ မဟ တ စ မ န ပ င င ရ ပ အမ တ င အ ငင ပ သည အ င အရ င လည သ ဆ င သ
စ ပ စ တမ မ ထ အ အမ သည မ န ဆ ၍ ထ တ ဖ ရန ဆင ဆ သည အမ န
မ တ ပ ရန အတ တရ သ မ န လ မတင သ င ဘ လ ထ င သည ။ ယင
လ ထ န ရ တ င တရ သည ယင သ ထ တ ဖ ရန မလ အပ င
သ မဟ တ တရ မမ ၏ လ ရ အဆင တ င မလ အပ င နပ လ င ယင လ ထ
ငင ပယ င သည ၊ သ မဟ တ ရ ဆ င င သည ။ သ မဟ တ စ ပ စ တမ မ င ပတ သ ၍
ယဘ ယ အ ဖင ဖစ စ၊ အ စ ပ စ တမ အမ အစ မ အတ န သတ ၍ ဖစ စ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ မ ၏သ ဘ အတ င သင သည ထင မင သည အမ န မ တ င သည ။ သ ရ တ င တရ မမ
တရ မ တစ စစ ဆ စ ရင င ရန သ လည င ၊ တရ စရ တ သ သ စရန
သ လည င မလ ဟ ထင မင ယ ဆလ င တရ သည ထ တ ဖ စသည အမ န မ တ င
မ ပ ရ။
စ ပ စ တမ မ င သ ဆ င သည မ န လ
၁၃ ။ ။ တစ ဆ တည ဖစ သ အထ နည ပ ဒတ င ဖ ပပ ရ သည အမ န မ တ င
ရ သ အမ သည ပ လ ပ ရမည မ န လ တ င ဖ ပပ ရ သည စ ပ စ တမ မ အန
မည သည စ ပ စ တမ ၎င အမ သည တင ပ င မ ပ လ ဟ န င
ယင မ န လ တ င ဖ ပရမည ။ ယင မ န လ သည အ အ နအရ လ အပ သည
ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၅ အတ င ဖစ စရမည ။
စ ပ စ တမ မ တင ပ င
၁၄။ ။ တရ သည အမ သည တစ လ ရ ဖစ ပ သ မဟ တ စ မ န င င ရ ပ
အမ တ င အ ငင ပ သည အ င အရ င လည သ ဆ င သ စ ပ စ တမ မ
မ န ဆ ၍ တင ပ စရန မ န န သည ထင မင သည အတ င အမ မ ပ ပတ မ အ န မ ရ
အမ န မ တ င သည ။ ထ ပင ထ သ တင ပ သ စ ပ စ တမ မ င စပ လ ၍ တရ မ တသည
ထင မင ယ ဆသည နည လမ အတ င အ ရ ယ ဆ င ရ င သည ။
အဆ အ သ မဟ တ မ န လ တ င ရည န ထ သ စ စ တမ မ ည
စစ ဆ င
၁၅။ ။ တရ မမ တစ မ မ အမ သည အသ သ သည အ အမ သည တစ ၏ အဆ အ
သ မဟ တ မ န လ တ င ရည န ထ သ စ ပ စ တမ တစ စ တစ ရ မ မ ဖစ စ၊
မ မ ၏ ရ န ဖစ စ ည စစ ဆ င ရန င မ တ ယ င ရန အတ တင ပ စရန
၎င အ အမ သည အ အ န မ ရ အ င စ ပ င ရ သည ။ ယင အ င စ
အတ င မလ န သ အမ သည သည အဆ ပ စ ပ စ တမ မ အမ ၌ တရ ပ င ဖစ သ သ ၏
ဆ င ရ ဆ င င င သ သ ဆ င င သ မဟ တ အ င စ မလ န သည အတ
တရ လ လ သည ဟ မ တ ယ ရမည အ အ င သ မဟ တ အ င ပ
တစ စ တစ ရ ရ င တရ နပ လ အ င မတင ပ င လ င န ပ င တ င
ယင စ ပ စ တမ အဆ ပ အမ ၌ မ မ အတ သ သ အ ဖစ တင သ င င မရ စရ၊
ဆ သည အတ င တရ နပ လ အ င တင ပ င လ င တရ သည
တရ စရ တ င စပ လ ၍လည င ၊ အ အ င စ င စပ လ ၍လည င
သင သည ထင မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ ယင စ ပ စ တမ သ သ အ ဖစ
တင သ င င ပ င သည ။
တင ပရန အ င စ
၁၆။ ။ အမ သည တစ ၏ အဆ အ တ င ဖစ စ၊ မ န လ မ တ င ဖစ စ ရည န
ထ သည စ ပ စ တမ မ တင ပရန ၎င အမ သည သ ပ ပ ရမည အ င စ သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ အ နအရ လ အပ သည ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၇
အတ င ဖစ စ ရမည ။
အ င စ ပ ပ ပ န ည စစ ဆ ရန အ န လ
၁၇။ ။ အဆ ပ အ င စ ရရ သ အမ သည သည ယင အ င စ
ရသည န မ ၁ဝ ရ အတ င အ င စ ပ ပ သ သ အ င စ တစ စ င ပ ပ လ
စ ပ စ တမ အ လ ဖစ စ၊ တင ပရန မ မ န င မ ပ သ စ ပ စ တမ
မ ဖစ စ ယင အ င စ ပ အပ သည န မ ၃ ရ အတ င မည သည အ န တ င
မ မ ၏ ရ န န ၌ ည စစ ဆ င င သ မဟ တ စ ရ စ တမ မ ဘဏ စ ရင
စ အ ပ မ သ လည င ၊ အ စ ရင စ အ ပ မ သ လည င ၊ န သ ယ ရ
သ မဟ တ စ ပ ရ လ ပ ငန တစ အတ အ မ သ စ သည စ ရင စ အ ပ မ
သ လည င ဖစ လ င ၎င စ အ ပ မ သ မ ဆည ထ ရ မ နရ တ င ည စစ ဆ
င င လည င ၊ မ မ မ ပသလ ဟ န သည စ ပ စ တမ မ ရ လ င
မည သည အ င င ယင စ ပ စ တမ မ မ ပသလ င လည င ၊ ယင
အ င စ ၌ ဖ ပရမည ။ ယင အ င စ သည အ အ နအရ လ အပ သည
ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၈ အတ င ဖစ စရမည ။
ည စစ ဆ ရန အမ န
၁၈။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၁၅ အရ အ င စ ပ ပ င ရသည အမ သည ည
စစ ဆ ရန အ န အ င ရန ပ လ င ဖစ စ၊ ည စစ ဆ င
န လ င ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ န န တ င မဟ တ ဘ အ နရ တ င ည စစ ဆ စ
လ လ င ဖစ စ တရ သည ည စစ ဆ လ သ အမ သည ၏ လ ထ အရ
သင သည ထင မင သည နရ ၌ သင သည ထင မင သည နည လမ အတ င ည စစ ဆ င ရန
အမ န မ တ င သည ။ သ ရ တ င တရ မမ တရ မ တစ စစ ဆ စ ရင င ရန ဖစ စ၊
တရ စရ တ သ သ စရန ဖစ စ မလ ဟ ထင မင ယ ဆလ င တရ သည ည စစ ဆ စသည
အမ န မ မ တ ရ။
(၂) စ ပ စ တ မ ည စစ ဆ ရန လ ထ င ရသ အမ သည ၏ အဆ
အ မ တ င ဖစ စ အ အလ မ တ င ဖစ စ၊ မ န လ မ တ င ဖစ စ၊
စ ပ စ တ မ မ ဆ င ရ မ န လ တ င ထ တ ဖ ထ သည စ ပ စ တ မ မ မ တ ပ
အ စ ပ စ တ မ မ ည စစ ဆ ရန လ ထ သည အ မည သည စ ပ
စ တ မ ည လ င ၊ လ ထ သ အမ သည မ ယင စ ပ စ တ မ မ
ည စစ ဆ င ရ သ ဖစ င ယ င စ ပ စ တ မ မ မ တ စ ဘ အမ သည
လ ရ ဖစ င ၊ သ မ ဟ တ စ မ န င င ရ င ဖ ပသည မ န လ အ ပ ၍
လ ထ ရမည ။ သ ရ တ င တ ရ မမ တ ရ မ တစ စစ ဆ စ ရင င ရန
သ လည င ၊ တ ရ စရ တ သ သ စရန သ လ ည င မလ ဟ ထ င မင ယ လ င
တ ရ သည အဆ ပ စ ပ စ တ မ မ ည စစ ဆ ရန အမ န မ တ င မ ပ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ န င စစ ဆ ထ သည မ တ မ
၁၉။ ။ (၁) စ ပ ရ လ ပ ငန ဆ င ရ စ ရင စ အ ပ မ ည စစ ဆ ရန
လ ထ သ ည အ တ ရ သည သင သည ထ င မင ပ မ ရင စ ရင စ အ ပ မ
ည စစ ဆ စရန အမ န မ တ ပ မည အ စ ထ စ ရင စ အ ပ ရ ရ သ င မ ၏
မ တ တ စ စ င တ င သ င စရန င ယင မ တ မ ရင ရ သ င င တ ဆ င
စစ ဆ သ ယင မ တ မ န န င စစ ဆ ထ င မ န လ ဖင ဝန စရန
အမ န မ တ င သည ။ မ ရင စ ရင စ အ ပ ၌ ဖ ရ သ လည င ၊ ည ပ ဖည စ
ရ သ င သ လည င ၊ ပ င လ သ လည င ပ ၊ မပ င ပ ရ လ င လည
မည သ ပ ရ င အဆ ပ မ န လ တ င ဖ ပပ ရ ရမည ။ သ ရ တ င အဆ ပ မ တ
ပ အပ ပ ဖစ စ မ တ ရ သည ယင မ တ ရ မ ရင စ အ ပ ည စစ ဆ စရန
အမ န မ တ င သည ။
(၂) စ ပ စ တ မ ည စ စ ဆ င ရန အလ င အ မ န တ စ ရပ မ တ ပ ရန
လ ထ သည စ တ င စ ပ စ တ မ တ စ စ တစ ရ မ င လ တ င ရထ င
တ င ဆ လ င ယင သ င လ တ င ရထ င တ င ဆ မ င လ မ ရ ၊ မရ
ဆ ဖတ င ရန တ ရ သည အဆ ပ စ ပ စ တ မ ည စစ ဆ င သည ။
(၃) မည သည အ မဆ တ ရ မမ တစ မ မ အမ သည တစ ၏ လ ထ
အရ တ ရ သည စ ပ စ တ မ မ ဆ င ရ မ န လ တ င သ င စရန အမ န မ တ
ပ သည ဖစ စ၊ မ ပ သည ဖစ စ ထ မ န လ တ င သ င ပ သည ဖစ စ၊ မ ပ သည ဖစ စ
လ လ တ င သ ဖ ပရ သည သ စ ပ စ တ မ တ စ သ မဟ တ အမ မ
အ အမ သည တ စ လ ရ ဖစ ဆ သ မဟ တ စ မ န င င ရ ဆ သ လည င ၊
တ စ န န ဖစ င ၊ သ မဟ တ ရ င သ လည င ဟ တ ၊ မဟ တ ၊ ထ အ န
၎င လ ရ မဟ တ တ လ င မည သည အ လ လ တ ၍ စ ပ စ တ မ မ လ ည
မည သ ဖစ သ င တ မ န လ ဖင ဖ ပ စရန အဆ ပ အ အမ သည အ ပ
အမ န မ တ င သည ။ အ ဆ ပ လ ထ တ င သ င ရ တ င မ န လ ပ လ ပ ၍
တ င သ င ရမည ဖစ ပ လ လ ၌ သ ဖ ပသည စ ပ စ တမ တ စ သ မဟ တ
အမ မ လ ထ ရသည အမ သည လ ရ ဖစ သည သ မဟ တ စ မ န င င
ရ သည ဟ ၍ သ လည င ၊ တ စ န န ဖစ သည (သ မဟ တ ) ရ သည ဟ ၍
သ လည င မ န ဆ သ ယ ည င င ယင စ ပ စ တ မ မ မ
တ ရ မမ တ င အ ငင ပ သည အ င အရ မ င ဖစ စ ယင အ င အရ မ အန
အ င ဖစ စ သ ဆ င င ထ မ န လ တ င ဖ ပ ရမည ။
အ န မ မ ထ တ ဖ စ င
၂ဝ။ ။ တ စ စ တစ ရ ထ တ ဖ စရန သ လည င ၊ ည စစ ဆ စရ န သ
လည င တ င ဆ ရသ အမ သည တ င ဆ တစ ရပ လ ဖစ စ၊ တစ စ တ တစ ဒသ
ဖစ စ န သည စ တ င ထ သ ထ တ ဖ စ င သ မဟ တ ည စစ ဆ င မ တ ရ မမ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ င ပ ပ သည ငင တစ ရပ ရပ သ မဟ တ အ ငင ပ သည ပ န တ စ ရပ ရပ
င စပ လ သည အဆ အ ဖတ အ ပ အမ ပ သည ဟ ၍ သ လည င ၊ အ အ င
တ စ င ယင ထ တ ဖ စ င သ မဟ တ ည စစ ဆ င င စပ လ ၍
မဆ ဖတ မ အမ ၌ ပ ပ သည ငင သ မဟ တ အ ငင ပ သည ပ န
ဆ ဖတ သင သည ဟ ၍ သ လ ည င န ပ လ င တ ရ သည အဆ ပ ငင
သ မဟ တ ပ န စ ဆ ဖတ ရန အမ န မ တ ၍ ထ တ ဖ စ င သ မဟ တ
ည စစ ဆ င င စပ လ သ ပ န ဆ င င ထ င သည ။
ထ တ ဖ စရန မ တ သ ည အ မ န မလ န င
၂၁။ ။ အမ သည တစ သည မ မန မ ဖဆ စရန ဖစ စ၊
စ ပ စ တ မ မ ထ တ ဖ စရန သ မဟ တ ည စစ ဆ ရ န ဖစ စ တ ရ
မ တ သ အမ န လ န ရန ပ သည အ ပ သ သည တ ရ လ ဖစ ပ
အမ ဆ င ရ ရန ပ သည အတ ၎င ၏တ ရ မမ ပလ ပ င သည ။
ပ သ သည တ ရ ပ င ဖစ ပ ပ တ စ စ တစ ရ ရ လ င ယင ပ
ပယ ဖ ၍ ပ င မ ပ သ သ သတ မ တ င သည ။ မ မန သ အမ သည ဖစ စ
ထ တ ဖ စရန သ မဟ တ ည စစ ဆ စရ န လ ထ သ ဖစ စ ယင သ သ
အမ န တ စ ရပ မ တ ပ ရန တ ရ သ လ ထ င ၍ တ ရ လည
လ ထ င အည အမ န မ တ င သည ။
မ မန အရ ဖ ဆ သည မ အမ စစ ဆ စ ရ င ရ တ င အသ ပ င
၂၂။ ။ အမ သည တစ သည မ မန မ အရ တ စ ဘ အမ သည ၏ ဖဆ
တ စ သ မဟ တ အမ ဖစ စ၊ ဖဆ တစ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ၊
ယင ဖဆ မ န ရ သည အပ င သ လည င ယင ဖဆ တစ ရပ လ သ
လ ည င မတ င သ င ဘ တ ရ မမ တစ မ စစ ဆ စ ရင ရ တ င သ သ အ ဖစ အသ ပ င
သည ။ သ ရ တ င ထ သ အသ ပ ရ ၌ တ ရ သည ဖဆ အ လ အစ သ ဖင
ည င သည အ ပင အသ မ ပ ဘ န ရ သည ဖဆ အ သည အသ ပ သ ဖဆ
မ င ပ တ မပ ရ ပ အသ မ ပ သင လ အ င ထ အသ ပ သ ဖဆ မ င
ဆ သ ယ လ ရ သည ဟ ထ င မင လ င အဆ ပ အသ မ ပ ဘ န ရ သည
ဖဆ မ လည တ င သ င ရန န င သည ။
အ မ န သည အရ ယ မ ရ သ သ မ င သ ဆ င
၂၃။ ။ အမ န သည အရ ယ မ ရ သ သ တ ရ လ ၊ တ ရ ပ င မ င
သ ဆ င စရ မည အ ပင ပ ဒအရ အရ ည အ င တ သ သ တ ၏ အမ တ င
၎င တ ၏န စပ ရ မ တ ဆ င အ ပ ထ န သ တ င လ ည သ ဆ င စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ၁၂
ဝန င မ
အ မ တ င ဝန င အ င စ
၁။ ။ တ ရ မမ တ စ မ တ င အမ သည တစ သည အ အမ သ ည တ စ ၏
အမ တစ လ သ မဟ တ တ စ စ တ တစ ဒသမ အမ န ဖစ သည ဟ ဝန င မ မ ၏အဆ
အ တ င ဖ ပ၍ ဖစ စ အ နည ဖင ရ သ တင ပ၍ ဖစ စ၊ အ င င သည ။
စ ပ စ တ မ မ ဝန စရန အ င စ
၂။ ။ အမ သည တစ ဘ ဘ သည အ တ စ ဘ အမ သည အ တ ရ မ တသည
န မ ရ သည မ တပ စ ပ စ တ မ တ စ ဝန စရန တ င ဆ င သည ။
ယင သ တ င ဆ သည အ င ပ န ဝန ရန ငင ပယ လ င ဖစ စ၊
ပ လ င ဖစ စ၊ အမ ၏အ င အ မ မည သ ပင ဖစ စ မ ယင စ ပ စ တ မ
အမ တ အသ အ သ သ ထ င ရ ပရသည အတ န စရ တ တ ရ
အ နည န ထ င မရ လ င ထ သ ဝန ရန ငင ပယ သ သ မဟ တ ပ သ
အမ သည ရမည ။ စ ပ စ တ မ ဝန စရန အ င စ ပ င မရ ပ
ထ သ အ င စ ပ ရန ပ င မ န စရ တ သ သ စရန ဖစ သည ဟ
တ ရ ထ င မင ယ ဆသည အ မ တစ ပ စ ပ စ တ မ တ စ သ သထ င ရ
ပရသည အတ န စ ရ တ င မ ပ ရ။
အ င စ ပ စ
၃။ ။ စ ပ စ တ မ ဝန ရန အ င စ သည အ အ နအရ လ အပ သည
ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၉ အတ င ဖစ စရမည ။
အ င င ရ မ ဝန ရန အ င စ
၄။ ။ အမ သည တစ သည အမ န စစ ဆ ရန သတ မ တ န ဆ ထ သည ရ
မတ င မ ရ ထ န မ စဘ မည သည အ မဆ အ အမ သည တစ ထ
အ င စ ပ ပ ၍ ယင အ င စ တ င ဖ ပထ သ သ အ င
င ရ တ စ သ မဟ တ အမ အမ ၏ စ မ အတ သ ဝန စရန တ င ဆ င သည ။
အဆ ပ အ င စ ပ အပ ပ သည န ရအတ င ဖစ စ၊ တ ရ
န ထပ င ပ သည အ န အတ င ဖစ စ အဆ ပ အ င င ရ တ စ သ မဟ တ
အမ ဝန ရန ငင ပယ လ င သ လ ည င ၊ ပ လ င သ လည င
အမ အ င အ မ မည သ ပင ဖစ စ မ ယ င အ င င ရ သ မဟ တ အ င
င ရ မ အ သ သထ င ရ ပရသည အတ န စရ တ တ ရ အ နည
န ထ င မရ လ င ထ သ ဝန ရန ပ သ သ မဟ တ ငင ပယ သ အမ သည
ရမည ။ သ ရ တ င အဆ ပ အ င စ အရ ဝန င မ လ ရ
သ တရ မမ အတ သ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။ ယင ဝန မ ဝန သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ သည အ ပ အ စ ရပ ၌ အသ ပ ရန ဖ စ သည ဟ ၍ သ လည င အ င
စ ပ သ အမ သည မ တပ အ သ ၏အ အတ အသ ပ ရန ဝန ဖစ သည ဟ ၍
သ လည င မ တ ယ င မ ပ ရ။ ထ ပင လည တ ရ သည တ ရ မ တ သ စည မ
မ သတ မ တ ၍ အမ သည တစ အ ၎င ၏ဝန တ စ ရပ ရပ ပင ဆင ရန
သ မဟ တ ပ သ မ ရန အ န မ ရ င ပ င သည ။
ဝန ပ စ
၅။ ။ အ င င ရ မ ဝန ရန အ င စ သည အ အ နအရ
လ အပ သည အတ င ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၁ဝ
အတ င လ ည င ၊ အ င င ရ မ ဝန မ သည အ လ တ ပင ဆင
မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၁၁ အတ င လ ည င ဖစ စရမည ။
ဝန မ အရ မ တ သည စ ရင
၆။ ။ (၁) အဆ အ မ အရ ဖစ စ၊ အ နည ဖင ဖစ စ အ င င ရ
ဝန မ ပ ပ သ အ တ ရ မမ တစ မ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ ၊ အမ သည
တ စ သည စ ဘ အမ သည မ အ ငင ပ လ ရ သ အ ပ န တ စ ရပ ရပ အ ပ
အဆ အ ဖတ ပ သည စ င ဆ င င မ ပ တ ပ အဆ ပ ါ ဝန မ အရ
ရထ င ရ သ စ ရင သ မဟ တ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ ပ ရန တ ရ သ
လ ထ င သည ။ တ ရ သည အဆ ပ လ ထ အရ ဖစ စ၊
မ မ အလ အ လ ဖစ စ တ ရ မ တသည ထ င မင သ စ ရင သ မဟ တ ဒ ရ သ မဟ တ
အမ န မ တ င သည ။
(၂) နည ပ ဒအရ မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အမ တ င စ ဘ
အမ သည မ အ ငင ပ လ ရ သ အ ပ န မ ဆ ဖတ ရန န ရ န စ မ အ န
မ ရ အတ ည ပ င သည ။
ထ မ လ မ တ မ န န င ဝန သည မ န လ
၇။ ။ စ ပ စ တ မ မ ဖစ စ၊ အ င င ရ မ ဖစ စ ဝန ရန အ င
စ အရ ပ လ ပ သ ဝန မ ရ ထ မ လ မ တ မ လ အပ သ ည ထ မ လ မ တ
ဖစ င ရ န ဖစ စ၊ ၎င ၏စ ရ ဖစ စ ပ လ ပ သ မ န လ သည ယင ဝန
မ ပ လ ပ င သ သ လ အပ လ င လ လ သည သ သ ဖစ စရမည ။
စ ပ စ တ မ မ တ င ပရန ပ ပ သ အ င စ
၈။ ။ စ ပ စ တ မ မ တင ပရန ပ ပ သ အ င စ သည အ အ နအရ
လ အပ သည ပ င လ ပင ဆင မ ဖင န ဆ တ (ဂ)ရ ပ စ အမ တ ၁၂ အတ င
ဖစ စရမည ။ စ ပ စ တ မ မ တ င ပရန ပ ပ သ အ င စ အပ င င
မည သည အ န တ င အပ င ရ န သ မဟ တ ၎င ၏စ ရ ပ လ ပ သ
မ န လ င အ ဆ ပ အ င စ မ တ တ သည ထ အ င စ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရားဘက် အရပ်ရပ် ၂၃
အပ င င ထ အ င စ အပ သ ည အ န တ င စပ လ သ စ အ လ တ င
လ လ သ သ သ ဖစ စရမည ။
စရ တ
၉။ ။ မလ အပ သ စ ပ စ တ မ ဝန ရန ဖစ စ၊ တ င ပရန ဖစ စ အ င စ
ပ လ င ထ အ င စ အရ ဆ င ရ ရသည အတ န စရ တ အဆ ပ
အ င စ ပ သ အမ သည ရမည ။
အ မ န ၁၃
စ ပ စ တ မ မ တင ပ စ င သ မ ယ င င ပန ပ င
အ မ ပထ မအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ စ သ သ တ င ပရ င
၁။ ။ (၁) အမ သည မ သ မဟ တ ၎င တ ၏ ရ နမ သည အမ ပထ မ အ မ န
စစ ဆ သည အ ၌ အ အ ထ ပ ရန ရည ရ ယ သည လ ရ သ မဟ တ စ မ န င င ရ ပ
တ ရ တ င မတ င သ င ရ သ သည အမ မ သ စ သ သ အ လ လ ည င ၊
တ ရ တင ပရန အမ န မ တ ထ သ စ ပ စ တ မ အ လ လ ည င တင ပ
ရမည ။
(၂) တ ရ သည ထ သ တ င ပသည စ တ မ အမ တ အ သ မ လ ရမည ။
သ ရ တ င ယင စ ပ စ တ မ မ ၏ တ မ န န သ စ ရင တ ရ လ တ တ န
သည ပ စ အတ င ပ စ ၍ ထ စ တ မ အမ တ အသ မ င ပ တ တင သ င ရမည ။
(၃) အဆ ပ စ ရင မ ပ စ င
ပ စ ရမည ။ စ ပ စ တ မ မ သ သ အ ဖစ တင သ င လ သ အမ သည မ အ
အဆ ပ ပ စ မ အ မ ထ တ ပ မည ဖစ သည ။
စ ပ စ တ မ မ မတ င ပ င ၏ အ သ ရ မ
၂။ ။ အမ သည တစ လ ရ ဖစ ပ သ မဟ တ စ မ န င င ရ ပ နည ပ ဒ ၁ ပ လ အပ
မ င အည တ င ပသင ပ လ မတ င ပ သည စ သ သ ယင သ မတ င ပ ရ င မ
င သ အ င င ဖစ င တ ရ န ပ လ အ င မ ပ င လ င
အမ စတင န စစ ဆ ပ န မည သည အဆင တ င မဆ ထ စ သ သ လ င
မ ပ ရ။ တ ရ သည ထ သ သ သ သ လ လ င မည သည အ င င
လ သည မ တ တ မ တ င ထ ရမည ။
အ မ င မစပ ဆ င သ သ မဟ တ သ သ မဝ င သ စ ပ စ တ မ မ ပ ယ င
၃။ ။ စ ပ စ တ မ တ စ စ တစ ရ သည အမ င မစပ ဆ င ဟ ၍ သ လည င ၊ အ
နည ဖင သ သ မဝင ဟ ၍လ ည င ယ ဆ လ င တ ရ သည ယင စ ပ စ တ မ
တ ရ မမ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ ပယ င သည ။ ယင သ ပယ လ င
မည သည အ င င ပယ သည လ ည မ တ တ မ တ င ထ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရားဘက် အရပ်ရပ် ၂၅
သ သ အ ဖစ လ သည စ တ မ အ မ တ အ သ မ ပ တ င ရ မ တ ရန အ မ
၄။ ။ (၁) တ စ ဆ တည ဖစ သ န နည ပ ဒ ပ ပဌ န မ င မဆန င
လ င တ ရ မမ ၌ သ သ အ ဖစ လ ထ သည စ တ မ အမ တ အသ အသ သ တ င
အ ပ အ အလ မ ရ မ တ ၍ ယင ရ မ တ တ င တ ရ သ လ မ တ
သ မဟ တ လ မ တ တ ရ ထ ရမည “
( ) အမ အမ တ င အမ အမည ၊
( ) စ တ မ အမ တ အသ တ င သ င သ အမည ၊
( ဂ ) စ တ မ အမ တ အသ တ င သ င သည ရ င ၊
(ဃ) စ တ မ အမ တ အသ သ သ အ ဖစ လ ပ င ဖ ပ ။
(၂) ထ သ သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ တ မ အမ တ အသ မ စ အ ပ ၊
စ ရင မ တ တ မ တ စ ရ ပ ရပ ပ ရ သ င ဖ စ ပ တ စ ဆ တည ဖ စ သ န နည
ပ ဒအရ မ ရင မ တ ဖင အစ ထ ထ လ င အထ ဆ သည အ အလ မ
ယင မ တ ပ တ င ရ မ တ ၍ တ ရ သ လ မ တ သ မဟ တ လ မ တ တ ရ ထ ရမည ။
(၃) တ ရ သည တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ လ မ အတ လ ထ သ
စ ရ စ တ မ မ လ သည အစ အ လ အ ရ ဖင ‘ ’၊ ‘ ’၊ ‘ဂ’
စသည ဖင လည င ၊ တ ရ ပ င အတ လ သ စ ရ စ တ မ မ
န ဏန ဖင ‘၁’၊ ‘ ၂’၊ ‘၃’ စသည ဖ င လ ည င မ တ သ ရမည ။
(၄) အမ တ စ ရ စ တ မ မ လ သည အ ပမ င ရမ ပစ မ
ဖစ လ င ယင စ ရ စ တ မ တ စ တ လ အတ န ဂဏန တ စ ဖင ဖစ စ၊ အ ရ တ စ ဖင
ဖစ စ မ တ သ ၍ စ ရ စ တ မ တ စ င အလ သ ရ င ရန အလ င
န ဂဏန ဖစ လ င အ ရ ဖင တ ၍လ ည င အ ရ ဖစ လ င န ဂဏန ဖင
တ ၍လ ည င မ တ သ ရမည ။
(၅) သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ ရ စ တ မ ဟ သမ တ ရ င စ ရ
ပ စ င စ ရင ပ စ ရ သ င ၍ တ ရ သ လ မ တ ရ ထ ရမည ။
စ အ ပ မ ၊ စ ရင မ င မ တ တ မ မ တ င ပ ရ သည လ ထ သ ရ သ င မ ၏
မ တ မ အ ပ တ င ရ မ တ မ
၅။ ။ (၁) အမ တ င သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ ရ စ တ မ သည ပ စ စ ရင
စ အ ပ တ င ဖစ စ၊ ဆ င သ စ ရင စ အ ပ တ င ဖစ စ၊ လ ရ သ စ ဆ အ စ ရင တ င ဖစ စ
ပ ရ သ ရ သ င ဖစ လ င ဘဏ စ ရ င စ အ ပ မ ဆ င ရ သ သ အ ပ ဒတ င အ
နည ပဌ န ထ သည မ တစ ပ ထ စ ရင စ အ ပ သ မဟ တ စ ရင တ င ပလ သ
အမ သည သည အဆ ပ ရ သ င ၏ မ တ တ င သ င င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရားဘက်ဆိုင်ရာ အရပ်ရပ် ၂၃
တရားဘက် အရပ်ရပ် ၂၅
(၂) အဆ ပ စ ရ စ တ မ မ အစ ရ တစ မ ဖစ စ၊ ပည သ ဝန ထ မ တ စ
ဖစ စ တ င ပ သ အမ ပည သ ဆ င ရ မ တ တ မ ရ ရ သ င သ လ ည င ၊
တ င ပလ သ အမ သည မပ င ဆ င ဘ အ သ တစ ပ င ဆ င သ စ အ ပ သ မဟ တ
စ ရင ရ ရ သ င သ လ ည င ဖစ လ င တ ရ သည ထ ရ သ င မ တ
တ စ စ င တ င သ င စ ရန အ ပ ပ ဂ လ တစ ဆင ဆ င သည “
( ) မ တ တ မ သ မဟ တ စ အ ပ သ မဟ တ စ ရင အမ သည တ စ အတ
တ င ပ င ဖစ ပ ထ အ မ သည ၊
( ) မ တ တ မ သ မဟ တ စ အ ပ သ မဟ တ စ ရင တ ရ အလ
အ လ မ တ သ အမ န အရ တ င ပ င ဖစ ပ အမ သည
တ စ ဘ ဘ သ မဟ တ အမ သည တ စ ။
(၃) နည ပ ဒပ အထ ဆ သည ပဌ န မ အရ ရ သ င တစ ရ ပ ၏
မ တ တ င သ င သ အ တ ရ သည အမ န ၇၊ နည ပ ဒ ၁၇ တ င ပဌ န ပ ရ သည နည
အတ င ယင မ တ တ ဆ င စစ ဆ ၍ မ န န င သ သ လ မ တ ရ ထ စ ပ
န ယင ရ သ င မ တ သ ပ ယင ရ သ င ပ ရ သ စ အ ပ သ မဟ တ စ ရင
သ မဟ တ မ တ တ မ သ ဆ င ရ စ ရင တ င သ င သ ထ ပန ပ စရမည ။ ထ သ
ပန ပ င ပ စ င ပ စ ထ သည စ ရင တ င မ တ သ
ထ ရမည ။
သ သ မဝင ဟ ၍ ပ ယ ထ သ စ တ မ အ မ တ အ သ မ တ င ရ မ တ မ
၆။ ။ အမ သည တစ ဘ ဘ သ သ အ ဖစ အ အ ထ ပ သည စ တ မ အမ တ
အသ တစ သည သ သ မဝင ဟ တ ရ ယ ဆလ င ယင စ တ မ အ မ တ အသ အ ပ
တ င နည ပ ဒ ၄ ၊ နည ပ ဒ (၁)၊ အပ ဒ ( ) ( ) င (ဂ)တ ၌ ဖ ပပ ရ သည
အ အလ မ လည င ၊ ယင စ တ မ အမ တ အ သ အ ပယ င
လ ည င ရ မ တ ရမည ။ ယင ရ မ တ တ င တ ရ သ လ မ တ သ မဟ တ
လ မ တ တ ရ ထ ရမည ။
လ သည စ တ မ အမ တ အ သ မ မ တ သ င င ပယ သည
စ တ မ အမ တ အ သ မ ပန ပ င
၇။ ။ (၁) သ သ အ ဖစ လ ပ သည စ တ မ အမ တ အသ အသ သ သ မဟ တ
နည ပ ဒ ၅ အရ မ ရင မ တ ဖင အစ ထ တ င သ င ထ သည စ တ င ယင မ တ သည
အမ တ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စရမည ။
(၂) သ သ အ ဖစ လ မ သ စ တ မ အမ တ အသ မ သည အမ တ ၏
တ စ စ တ တ စ ဒသ မ ဖစ စရ၊ ယင စ တ မ အမ တ အသ မ သ ဆ င ရ တ င သ င သ
အသ သ သ ပန ပ ရမ ည ။ ထ သ မ ယင စ တ မ အမ တ အ သ မ လ ရရ င
ပ စ ပ စ ရင ရ စ တ င ၆ တ င လ မ တ ရ ထ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ပ စ တ မ တ စ သ မ ယ ရန တ ရ အ မ န မ တ င င
၈။ ။ အမ န ၏ နည ပ ဒ ၅ အရ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၇ တ င ဖစ စ၊ အမ န ၇၊ နည ပ ဒ
၁၇ တ င ဖစ စ မည သ ပ ရ စ မ တရ သည အ င လ လ သည ဟ တ ရ လ င အမ တ င
တင သ င ထ သည စ ပ စ တမ သ မဟ တ စ အ ပ သ မ ယ ရန င တရ သင သည ထင မင
သည အ န လ သတ မ တ ၊ စည မ မ င အည တရ အရ ရ တစ ထ တ င
ထ န သ မ ထ စရန အမ န င သည ။
သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ တမ အမ တ အသ မ ပန ပ င
၉။ ။ (၁) တစ တစ ယ သ သ သည အမ တ င အမ သည ဖစ သည ဖစ စ၊ မ ဖစ သည
ဖစ စ အမ ၌ မ မ တင သ င ထ ပ အမ တ ၌ ပ ရ သည စ တမ အမ တ အသ တစ
ပန လည ရရ လ ပ နည ပ ဒ ၈ အရ သ မ ယ င မ ရလ င အ ပ အ န မ ၌ ပန ရ င ရ သည
“
( ) အဆ ပ အမ မ အယ င မရ သည အမ ဖစ ပ အမ စ ရင ဆ ဖတ ပ သည
အ န ၊
( ) အဆ ပ အမ မ အယ င ရ သည အမ ဖစ လ င အယ တင သ င ရန
အ န န လ န ၍ အယ တင သ င င လည မရ င တရ
နပ သည အ န သ မဟ တ အယ တင သ င လ င အယ မ
စ ရင ဆ ဖတ ပ သည အ န ။
သ ရ တ င စ တမ အမ တ အသ တစ ပန လည ရရ ရန လ ထ သ သည မ ရင စ တမ
အမ တ အသ အစ ထ ရန အတ တ ဝန မ တ သ ဆ င ရ ဝန ထမ ထ ပ အပ ၍ မ ရင
တရ လ အပ သည အ တင ပရန တ ဝန ယ ပ နည ပ ဒတ င သတ မ တ ထ သ အ န
ထ စ ၍ ယင စ တမ အမ တ အသ ပန ပ င သည ။
ထ ပင လည ဒ ရ င လ လ လ လ ပ ပယ သ သ မဟ တ လ ဝအသ မဝင
တ သ စ တမ အမ တ အသ ပန မ ပ ရ။
(၂) သ သ အ ဖစ လ ထ သ စ တမ အမ တ အသ တစ ပန ပ သ အ
လ ရရ သ ရရ င ပစ ရ ပ ရမည ။
တရ မ မ င အ တရ မ ရ အမ တ မ မ စ ရ စ တမ မ တ င င င
၁ဝ။ ။ (၁) တရ သည အလ အ လ သ လည င ၊ အမ သည တစ
လ ထ ရ တ င မ မ ၏သ ဘ အတ င သ လည င မ မ ရ အမ တ မ တ တမ
မ မ ဖစ စ၊ အ တရ တစ မ ဖစ စ၊ အ တရ မမ သ မဟ တ အ အမ တစ င
သ ဆ င သည အမ တ မ တ တမ တ င ည စစ ဆ င သည ။
(၂) နည ပ ဒအရ တင သ င သည လ လ အသ သ တ င (တရ
အ နည န ထ င မရ လ င ) သ ဆ င ရ အမ တ မ တ တမ မ အဆ ပ လ လ
တင သ င ရ အမ င စပ လ ၍ မည သ မည ပ အ ရ ပ င ၊ ထ ပင လ ထ သ သည
အ င မ န မ သ မဟ တ အ င မ စရ တ န မ မရ ဘ အဆ ပ အမ တ မ တ တမ ၏
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
နည လမ တ မ န န င လ မ တ ထ ထ သည မ တ ဖစ စ ရယ င စ မ မရ င
သ မဟ တ တရ မ တမ အတ မ ရင မ တ တမ တင ပရန လ အပ င ဖ ပပ ရ သည
မ န လ ပ တ တင သ င ရမည ။
(၃) အဆ ပ အမ တ မ တ တမ တ င သင သည ဟ ထင မင လ င တရ သည
ထ အမ တ မ တ တမ ရ ရ တရ သ တ င စ နည လမ တ ပ ပ ၍ တ င ရမည ။
အမ တ မ တ တမ တစ တင ပရန အလ င တရ တစ ၏ မည သည အမ တ ထ န သ မဟ တ
အ ပ စ ရ သ မဟ တ ဝန ထမ ထ မ သမ န စ ထ တ ဆင င မ ပ ရ။
(၄) တရ သ တစ သည အ တရ မမ သ မဟ တ အ အမ တစ ၏ အမ တ
မ တ တမ ဖစ စ အ အစ ရ စ ရ စ တမ မ ဖစ စ တ င ၍ ယင အမ တ
မ တ တမ ၏ သ မဟ တ ယင စ ရ စ တမ မ ၏ တစ စ တ တစ ဒသ မ မ စစ ဆ ဆ အမ တ င
သ သ အ ဖစ အသ ပ ပ ယင သ အသ ပ သ အစ တ အပ င ၏ မ န န င
လ မ တ ထ ထ သည မ တ တစ စ င အမ တ င အတ တင ပရန န ရမည အ ပင ၊
မ တ မည သည အမ သည ရမည လည ဆ လ န ရမည ။
(၅) သ သ ပ ဒအရ အမ တ င သ သ မဝင သ စ တမ အမ တ အသ
တစ နည ပ ဒတ င ပ ရ သည ပဌ န င တရ သ သ အ ဖစ
အသ ပ င သည ဟ မ တ ယ င မရ စရ။
အမ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ဆ သ သမ သ သ စ ရ စ တမ မ အမ တ ၌ မတ ရ
၁ဝ- ။ ။ အမ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ဆ သ သမ သ သ စ ရ စ တမ မ င အတ
ပ တ ပ ရ သည စ ရ စ တမ စ ရင မ အမ တ ၌ မတ ရ။
စ ရင မ တ ပ သ အ သ သ စ ရ စ တမ မ ထ တ ယ င
၁ဝ- ။ ။ စ ရင မ တ ပ သ အ အမ တ ၏ အ န မ တ တ င ထည သ င ဖ ပ
ထ သ သ သ စ ရ စ တမ တစ ထ တ ယ လ င ယင သ ထ တ ယ င အ န
မ တ ရ မ တ စ တ င တ င မ တ သ ထ ရမည ။ ထ ပင ယင စ ရ စ တမ မ တ အစ ထ
တင ပထ င ရ ၊မရ လည ဖ ပထ ရမည ။
စ တမ အမ တ အသ မ င စပ လ သည ပဌ န မ ဝတ ပစ ည မ င လည သ ဆ င
စ င
၁၁။ ။ စ တမ အမ တ အသ မ င သ ဆ င သည အမ န ပ ပဌ န မ သည
သ သ အ ဖစ တင ပ င သည အ ဝတ ပစ ည အ လ င လည သ ဆ င င သမ သ ဆ င
စရမည ။
အမ န ၁၄
ငင မ ထ တ င င ပ ဒ ငင မ သ မဟ တ သ ဘ တ ည ထ သ ငင မ အရ
တရ မမ ဆ ဖတ င
ငင မ ထ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁။ ။ (၁) အ င င ရ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ပ ဒ င စပ လ ၍ ဖစ စ အ ရ ပ သ
တင ပ တစ ရပ အမ သည တစ အ င အမ အဆ ပ ၍ တစ ဘ အမ သည ငင ယ လ င
ငင မ ပ ပ လ သည ။
(၂) အ ရ ပ သ တင ပ မ ဆ သည မ အမ စ ဆ ပ င င ရ င ပရန အလ င
တရ လ ဖစ စ၊ အမ တ င ပ င ရန အလ င တရ ပ င ဖစ စ အ င င ရ င
စပ လ ၍ သ လည င ပ ဒ င စပ လ ၍ သ လည င တင ပရမည အ မ
ဆ သည ။
(၃) အမ သည တစ အ င အမ အဆ ပ ၍ တစ ဘ အမ သည ငင ယ သည
အ ရ ပ သ တင ပ အသ သ မ သ ငင တစ ရပ ထ တ ရမည အ င အရ
ဖစ ရမည ။
(၄) ငင မ မ အ ပ အတ င စ မ စ စ ရ သည “
( ) အ င င ရ ငင ၊
( ) ပ ဒ ငင ။
(၅) အမ ပထမအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ တရ သည ဆ လ င လ မ
ရ လ င ဖတ ပ အမ သည မ လ အပ သည ထင မင ယ ဆသည အတ င စစ မ ပ န အ င
င ရ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ပ ဒ င စပ လ ၍ ဖစ စ မည သည အ ရ ပ သ တင ပ မ တ င
အမ သည မ သ ဘ လ လ ရ သည သ ရ ရန စ စစ ပ အမ မ န မ န န န ဆ ဖတ င ရန
အမ ပ သည ဟ ထင မင ယ ဆ သ ငင မ ထ တ တ ရ မ တ ရမည ။
(၆) အမ ပထမအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ တရ ပ င ပ င မ ပ လ င
နည ပ ဒပ ပဌ န အရ တရ သည ငင မ ထ တ တ ရ မ တ ထ ရန မလ ။
ပ ဒ ငင င အ င င ရ ငင
၂။ ။ အမ တစ မ တည တ င ပ ဒ င အ င င ရ စ ရပ လ င စပ လ ၍ ငင မ
ပ ပ လ ရ ပ ပ ဒ ငင သ စစ ဆ စ ရင င ဖင အမ တစ မ လ ဖစ စ၊ တစ စ တ
တစ ဒသ ဖစ စ ပ ပတ အ င ဆ ဖတ င မည ဟ ထင မင လ င တရ သည ပ ဒ ငင
ပထမ စ စစ ဆ စ ရင ရမည ။ ထ သ စစ ဆ စ ရင ရန အလ င သင သည ထင မင လ င
တရ သည အ င င ရ ငင မ ထ တ ရန စ ပ ဒ ငင မ ဆ ဖတ ပ သည
အထ ရ ဆ င ထ င သည ။
ငင မ ထ တ ယ င သည အ င အရ မ
၃။ ။ တရ သည အ ပ အ င အရ အ လ မ ဖစ စ၊ ယင တ အန
တစ ရပ ရပ မ ဖစ စ ငင မ ထ တ င သည “
( ) အမ သည မ ဖစ စ၊ ၎င တ ယ စ ရ ရ နသ မ ဖစ စ၊ မ န ၍
ထ ဆ သည အဆ ပ မ သ မဟ တ ၎င အမ သည မ ၏ ရ နမ ၏
အဆ ပ မ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) အဆ အ မ တ င ဖ ပပ ရ သ အဆ ပ မ သ မဟ တ အမ ၌ ပ အပ
ထ သ မ မန မ ဖဆ ရ တ င အဆ ပ မ ၊
( ဂ ) တစ ဘ ဘ သ အမ သည တင ပသည စ ရ စ တမ မ တ င ပ ရ မ ။
ငင မ မထ တ မ သ သမ ဖစ စ၊ စ ရ စ တမ မ ဖစ စ တရ
စစ ဆ င င
၄။ ။ တရ တ င မရ သ တစ တစ ယ စစ မ င မ ပ ဘ သ လည င ၊ အမ တ င
တင သ င ထ င မရ သ စ ရ စ တမ တစ စ တစ ည စစ ဆ င မ ပ ဘ သ
လည င ၊ ငင မ မ န မ န န န ထ တ င မည မဟ တ ဟ ထင မင ယ ဆလ င
တရ သည ငင မ ထ တ ရန ရ န တစ ရ သ ရ ဆ င ၍ (တည ဆ ပ ဒ
တစ ရပ ရပ င မဆန င လ င ) မည သ မဆ တရ သ လ ရ စရန သ လည င ၊
လ ရ ဖစ သ သ မဟ တ စ မ န င င ရ သ အ စ ရ စ တမ တစ တင ပ စရန သ
လည င ၊ သမ န စ သ မဟ တ အ ဆင စ ဖင အတင အ ပ ဆင ဆ င သည ။
ငင မ ပင ဆင င င ထ တ ပယ င အ ဏ
၅။ ။ (၁) တရ သည ဒ ရ မ မ တ မ မည သည အ မဆ သင သည ထင မင သည စည မ
မ သတ မ တ ၍ ငင မ ပင ဆင င သည ။ သ မဟ တ န ထပ ငင မ ထ တ င
သည ။ ထ ပင အမ သည မ အ င င အ ငင ပ သည အ င အရ မ ဆ ဖတ ရန အတ
လ အပ လ င လည ဆ သည အတ င ငင မ ပင ဆင င သ မဟ တ န ထပ ငင မ
ထ တ င ပ ရမည ။
(၂) ငင တစ မ ယ င စ ထ တ ထ သည ဟ ၍ သ လည င ၊
မ ယ င စ ထည သ င ထ သည ဟ ၍ သ လည င ထင မင ယ ဆလ င တရ သည
ယင ငင ဒ ရ မ မ တ မ အ န မ ရ ထ တ ပယ င လည ပ င သည ။
သ ဘ တ ည အရ အ င င ရ ပ န သ မဟ တ ပ ဒ ပ န ငင ပ စ င
ဖ ပ င င
၆။ ။ အမ သည မ သည ၎င တ အ အဆ အ ဖတ ပ ရမည အ င င ရ ပ န
သ မဟ တ ပ ဒ ပ န င စပ လ ၍ သ ဘ တ ည မ ရရ သည အ ယင ပ န ငင ပ စ င
ရ သ ပ ငင အ ပ အ င အ ပ သည တရ ၏ တ ရ င အည အ ပ အတ င
သ ဘ တ စ ပ ပ ဆ င သည “
( ) သ ဘ တ စ ပ ၌ ဖ ပထ သ င ဖစ စ၊ တရ သ လည င ၊
တရ ဆင ဆ သည နည လမ အတ င သ လည င စ စမ သ ရ ရ သ င ဖစ စ၊ အမ သည
တစ န တစ ဖ အမ သည အ ပ ရမည ဖစ င သ မဟ တ အမ သည တစ သည
သ ဘ တ စ ပ တ င ဖ ပပ ရ သည အ င အ ရ တစ စ တစ ရ ရထ င ရ င ၊ သ မဟ တ
ထ သ ဖ ပပ ရ သည အတ င တ ဝန ရ င င ပ ရန ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) သ ဘ တ စ ပ တ င ဖ ပပ ရ သ အ င ဖစ ပစ ည တစ စ တစ ရ အမ သည
တစ န တစ ဖ အမ သည သ ဖစ စ၊ ယင တစ ဖ အမ သည န သည အတ င ဖစ စ
ပ အပ ရမည ဖစ င သ မဟ တ ၊
( ဂ ) အမ သည မ အန တစ သ မဟ တ အမ သည သ ဘ တ စ ပ တ င ဖ ပထ
သည အ ပင အ ငင ပ သည အ င အရ င သ ဆ င သ သ ပ လ ပ မ တစ ရပ ပ လ ရမည
ဖစ င သ မဟ တ ရ င ရမည ဖစ င ။
သ ဘ တ စ ပ သ ဘ ဖင ပ ဆ င တရ နပ လ င စ ရင မ တ င င
၇။ ။ တရ သည သင မတ လ န သည ဟ မ တ ယ သည အတ င စ စမ မ ပ လ ပ ပ န -
( ) သ ဘ တ စ ပ အမ သည မ နည လမ တ ပ ဆ ထ င ၊
( ) အမ သည မ သည အထ ဆ သ ပ န ၏ အဆ အ ဖတ တ င အ တ အတန
အ သ ဆ င င ရ င ၊ ထ ပင
( ဂ ) ယင ပ န စစ ဆ စ ရင ဆ ဖတ သင င ၊
နပ သ အ ယင ငင မ မ ပင ထ တ ထ ဘ သ သ ရ မ တ ၍
ဆ လ စစ ဆ စ ရင ပ လ င ယင ငင အရ တ ရ သ မဟ တ ဆ ဖတ မ တ ဖ ပ
ရမည ။ ထ ပင အဆ ပ ငင င စပ လ ၍ မ တ သ တ ရ သ မဟ တ ဆ ဖတ အရ
သ ဘ တ စ ပ ပ စည မ မ အတ င စ ရင မ တ ၍ ယင စ ရင င အည ဒ ရ လည
မ တ ရမည ။
အမ န ၁၅
အမ ပထမအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ အမ စ ရင ဆ ဖတ င
အမ သည တ အ ငင မပ င
၁။ ။ အမ ပထမအ မ န စစ ဆ သည အ ၌ အမ သည တ မ ပ ဒ ပ န င စပ လ ၍
ဖစ စ၊ အ င င ရ ပ န င စပ လ ၍ ဖစ စ အ ငင မပ င ထင မင ယ ဆရလ င
တရ သည င စ ရင မ တ င သည ။
တရ ပ င မ အန တစ အ ငင မပ င
၂။ ။ အမ တ င တရ ပ င တစ ထ ပ ၍ပ ဝင ပ ၎င တရ ပ င တ အန တစ သည ပ ဒ
ပ န င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ င င ရ ပ န င စပ လ ၍ ဖစ စ တရ လ င
အ ငင မပ သည အ တရ သည ထ တရ ပ င အ ပ အ င အ ပ သ စ ရင
င မ တ င သည ။ ထ န အမ န တရ ပ င တ အ ပ တ င သ ဆ လ
ဆ င ရ ရမည ။
အမ သည တ အ ငင ပ လ ရ င
၃။ ။ (၁) အမ သည တ မ ပ ဒ ပ န သ မဟ တ အ င င ရ ပ န တစ စ တစ ရ င
စပ လ ၍ အ ငင ပ လ ရ ပ ပ ဒတ င အထ ပဌ န ထ သည အတ င တရ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ငင မ ထ တ ပ သည အ အဆ ပ ငင မ အန အမ စ ရင ဆ ဖတ ရ အတ
လ လ မည ဖစ သည ငင မ င စပ လ ၍ အမ သည မ လတ တ လ တင ပ င သည
လ လ သ မဟ တ သ သ အ ပင အ လ လ သ မဟ တ သ သ
ထပ မ တင ပရန မလ အပ တ င င အမ င ဆ လ ဆ င ရ င ဖင တရ မ တမ
င မ မည မဟ တ င နပ လ င တရ သည အဆ ပ ငင မ ဆ ဖတ ရန
ဆ လ ဆ င ရ င သည ။ သမ န စ ငင ထ တ င ရန အတ သ ထ တ ဆင သည ဖစ စ၊
အမ အ ပ အ ပတ ဆ ဖတ ရန ထ တ ဆင သည ဖစ စ ငင မ အ ပ တ ရ မ
အမ စ ရင ဆ ဖတ ရ အတ လ လ လ င တရ သည ယင တ ရ င အည စ ရင
မ တ င သည ။
သ ရ တ င သမ န စ ငင ထ တ ရန အတ သ ထ တ ဆင င ဖစ လ င အမ သည မ
သ မဟ တ ၎င တ ၏ ရ နမ သည တရ တ င ရ ရ န ပ ၎င တ အန မည သ မ
န င မ ပ မ သ အထ ဆ သည စ ရင မ တ င သည ။
(၂) တ ရ မ ဆ ဖတ ရန မလ လ လ င တရ သည အမ ထပ မ
န ရန ရ ဆ င ရမည အ ပင အမ အ လ န ထပ သ သ တင ပရန ဖစ စ၊ ထပ မ
လ လ ရန ဖစ စ ရ တစ ရ လည သတ မ တ ပ ရမည ။
သ သ တင ပရန ပ င
၄။ ။ အမ အ ပ အ ပတ စ ရင ဆ ဖတ ရန သမ န စ ထ တ ဆင ပ အမ သည တစ ဘ ဘ
၎င အ အ ထ ပ သ သ သ လ လ သ အ င မရ ဘ တင ပရန
ပ သည အ တရ သည စ ရင င မ တ င သည ။ သ မဟ တ
သင သည ထင မင ပ ငင မ ထ တ တ ၊ ရ မ တ ပ န အဆ ပ ငင မ အ ပ
စ ရင ဆ ဖတ င ရန အလ င လ အပ သ သ သ မ တင ပ စ ရ အတ အမ
ရ ဆ င င သည ။
အမ န ၁၆
သ သတ ဆင င င သ သတ တ ရ င
သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ မ တင ပရန ဖစ စ၊ လ ရ ရန သမ န စ ထ တ ဆင င
၁။ ။ အမ သည မ သည အမ တ င သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ မ တင ပရန ဖစ စ
တရ သ လ ရ စလ သ မ ထ သမ န စ မ ထ တ ဆင ပ ရ အတ တရ သ ဖစ စ၊
စ အလ င တရ န ထ သ ဝန ထမ ထ ဖစ စ အမ စ ပ န အ န မ ရ
လ ထ င သည ။
သမ န စ မ ထ တ ဆင ရန လ ထ သ အ သ သစရ တ တရ သ ပ သ င ရ င
၂။ ။ (၁) သမ န စ ထ တ ဆင ပ ရန လ ထ သ သည သမ န စ ထ တ ဆင င ရသ အတ
သင မည တရ အသ အ ပန ရ စရ တ င အ န စရ တ မ အ ပင တစ န အတ စရ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ င ရန လ လ မည ဟ တရ ထင မင ယ ဆ သ င သမ န စ မထ တ မ
တရ သတ မ တ သည လအပ င အ အတ င တရ တ င ပ သ င ရမည ။
သ ရ တ င အစ ရ သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င တစ ရပ အမ သည အ ဖစ ပ ဝင သ အမ မ တ င
“
( ) အစ ရ သ မဟ တ ဒသ ရအ ဏ ပ င တစ ရပ ၏ တ င ဆ အရ ရ ထ
အ လ သ သ ရန အလ င ဆင ရန လ အပ သ အစ ရဝန ထမ သ မဟ တ
ထ ဒသ ရ အ ဏ ပ င ၏ ဝန ထမ တစ ၏ ရ စရ တ င အ န စရ တ
မ တရ သ ပ သ င ရန မလ ၊
( ) အစ ရဝန ထမ တစ သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င တစ ရပ ၏ ဝန ထမ တစ သည
လစ င ပ ၃၀ ထ ပ မ ရရ ၍ အစ ရ သ လည င ၊ သ ဆ င ရ ဒသ ရ
အ ဏ ပ င သ လည င မဟ တ သ အမ သည ၏ တ င ဆ အရ
၎င ဝန ထမ အ မ မ တ ဝန နယ မ ဒသမ င မ င ထ ပ မ ဝ သ တရ
တ င ရ ထ အ လ သ သ ရန အတ ဆင ရမည ဖစ လ င ထ ဝန ထမ ၏
ရ စရ တ င အ စရ တ မ အတ တရ တ င တင သ င ရမည င မ ရ ထ
အ လ ထ ဝန ထမ င သ ဆ င သည နည ပ ဒမ အရ င ပ သည ရ
စရ တ င ရပ န စရ တ မ င ည မ သ င ဖစ စရမည ။
အထ မ င သ မ
(၂) နည ပ ဒအရ ပ ရမည င ပမ ဏ သတ မ တ ရ ၌ တရ သည အထ
မ င သ အ ဖစ သ သ ရန ဆင င ရသ အတ ဖစ ပ အမ တ င ထ သ သ သ ရ ၌
လည င ၊ အမ အတ လ အပ သ အထ မ င မ ဆ င ရ လ ပ ငန တစ ရပ ရပ ဆ င ရ ရ ၌
လည င န လ န သည အ န လ ထ င ၍ သင လ သ အ င င ပ
င သည ။
စရ တ န ထ မ
(၃) နည ပ ဒ (၂)ပ ပဌ န မ င မဆန င စဘ ရန န မ တ တရ မ
မ အပ တရ လ တ တ လ အ တရ မ တ င သ သမ ၏ ရ စရ တ င အ စရ တ
မ အ ပ န ထ မ အတ င ပ ရမည “
မ တ ။ ။ န ထ မ မ မ မ တ င မဆ မ လ သ ဖင ဖ ပ င မ ပ ။
သ သအ န စရ တ ထ တ ပ င
၃။ ။ ဆင င ရမည သ ယ တ င ထ သမ န စ အပ င ပ တရ တ င ပ သ င
ထ သ င သမ န စ အပ န ၌ ၎င အ ပ ရမည ၊ ဆင င ရသ သည အစ ရ
သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င ၏ဝန ထမ ဖစ ပ အစ ရ သ မဟ တ ဒသ ရအ ဏ ပ င
အမ သည အ ဖစ ပ ဝင သည အမ တ င ၎င အ ရ ထ အ လ သ သ ရန ဆင င ဖစ လ င
နည ပ ဒ င သ ဆ င င မရ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မလ လ သည င ပ သ င ထ သ အ လ န ရမည င ထ
၄။ ။ (၁) တရ တ င ပ သ င ထ သ င မ အဆ ပ န စရ တ သ မဟ တ
သင လ သ အ င မ အ င မလ လ ဟ တရ ဖစ စ၊ စ အလ င
တရ န အပ ထ သ ဝန ထမ ဖစ စ ထင မင ယ ဆလ င ထ စ အတ ထပ မ ပ ရန
လ အပ န သ င ဆင င ရသ အ ပ စရန တရ အမ န မ တ င သည ။ ထ သ
ပ ရန ပ ပ သမ န စ ထ တ ပ ရန လ ထ သ အမ သည ၏ ရ ပ င င သ ပစ ည
ဝရမ ပ ရ င စ င ဖင အဆ ပ င ရယ ရန အမ န မ တ င သည ၊ သ မဟ တ
ဆင ထ သ သ သအ သ သ စ င မ ပ ဘ တရ ပန လ တ င သည ။ သ မဟ တ
ယင သ ရယ င င သ သအ ပန လ တ င စ စ ရပ လ ဆ င ရ စရန
တရ အမ န မ တ င သည ။
သ သမ တစ ရ ထ လ န ၍ ဆ င င ထ ရ သ အ သင မည န စရ တ မ
(၂) ဆင ထ သည သ အ တစ ရ ထ လ န ၍ ဆ င င ထ ရန
လ အပ သ အ ယင သ ဆ င င ထ ရသည လအတ လ လ သ န စရ တ င
သမ န စ ထ တ ပ ရန လ ထ သ အမ သည တရ သ ပ သ င စရန တရ
အ အ လ စ အမ န မ တ င သည ။ ထ သ ပ သ င ရန ပ ပ သမ န စ ထ တ ပ ရန
လ ထ သ အမ သည ပ င ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရ င စ င ဖင အဆ ပ င
ရယ ရန အမ န မ တ င သည ။ သ မဟ တ ဆင ထ သ သ သအ
သ သ စ င မ ပ ဘ တရ ပန လ တ င သည ။ သ မဟ တ ယင သ ရယ င င
သ သအ ပန လ တ င စ စ ရပ လ ဆ င ရ စရန တရ အမ န မ တ င သည ။
န ရ အ န နရ င လ ရ ရန စ တ သမ န စ ၌ သ ဖ ပရ င
၅။ ။ သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ လ ရ ရန တစ
တစ ယ သ သ အ ဆင သည သမ န စ အသ သ တ င လ ရ ရန န ရ
အ န င နရ ဖ ပရမည အ ပင လ ရ ရန စ မ သ သ ရန ဖစ သည သ မဟ တ စ ပ
စ တမ တင ပရန ဖစ သည ။ သ မဟ တ စ စ ရပ လ အတ ဖစ သည ဖ ပရမည ။ ထ အ ပင
ဆင င ရသ တင ပ စလ သည စ ပ စ တမ မ မည သည စ ပ စ တ မ မ ဖစ င
ထ သင သည အ လ စ မ န န တ အ င လ ည သမ န စ တ င ဖ ပရမည ။
စ ပ စ တမ တင ပရန သမ န စ
၆။ ။ မည သ မဆ သ သ ရန အတ မဟ တ ဘ စ ပ စ တမ တစ တင ပရန ဆင
င သည ။ စ ပ စ တမ တင ပရန အတ သ ဆင င ရသ သည ယ တ င လ ရ
တင ပ င မ ပ ဘ ယင စ ပ စ တမ တစ နည နည ဖင တင ပ စလ င သမ န စ အတ င
လ န ဆ င ရ ပ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
တရ တ င ရ ရ နသ မ သ သ စရန သ မဟ တ စ ပ စ တမ တင ပ စရန
ဆင ဆ ပ င င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၇။ ။ တရ တ င ရ ရ နသ တစ သ သ စရန သ လည င ၊ ထ အ န ၊
ထ နရ ၌ ၎င လ ရ ဖစ သ သ မဟ တ စ မ န င င ရ သ စ ပ စ တမ တစ တင ပ စရန
သ လည င တရ ဆင ဆ င သည ။
သမ န စ မည သ အပ င
၈။ ။ အမ န အရ အပ သ သမ န စ အသ သ တရ ပ င တစ အ ပ သမ န စ အပ သည
နည လမ င တတ င သမ တ ည သ နည လမ အတ င အပ ရမည ။ ထ အ ပင သမ န စ အတည
ဖစ င င လ သည အ ထ အထ င စပ လ သည အမ န ၅ ပ နည ပ ဒမ သည
နည ပ ဒအရ အပ သ သမ န စ အ လ င သ ဆ င စရမည ။
သ ရ တ င အမ သည တစ လ ရ စလ သည သ သ သ မဟ တ သ သမ ထ
အပ ရန ဖစ သ သမ န စ မ ထ အမ သည သ မဟ တ ၎င ၏ ရ န မ မ န အပ သ စလ တ ၍
အပ င ရန ထ တ ပ စလ င ဖင တ င လ င ထ သမ န စ မ အဆ ပ အမ သည အ ဖစ စ၊
၎င ၏ ရ န အ ဖစ စ ထ တ ပ င သည ။ သမ န စ အပ ရန အတ ထ အမ သည သ မဟ တ
၎င ၏ ရ န န အပ စလ သ သ မ သမ န စ အပ အတည ပ ရန တ ဝန ရ သ တရ ဝန ထမ
ဖစ ဘ သ သ သမ န စ အပ င င အတည ဖစ င င လ သည အ ထ အထ တ င
စပ လ သ အမ န ၅ ပ နည ပ ဒမ သည အထ ပ န အပ ရသ
သမ န စ အပ အတည ပ သည စ င သ ဆ င စရမည ။
သမ န စ အပ ရန လ အပ မည အ န
၉။ ။ သမ န စ အပ သ စ အ လ တ င ဆင င ရသ သည သမ န စ တ င သတ မ တ
ထ သ န ရ မတ င မ လ ရ ရမည နရ သ လ ရ င ရ အတ ပင ဆင ရန င
ရ သ ရန သင လ သ အ န ရရ စရန လ လ သည အ န ပ ၍ သမ န စ အပ ရမည ။
ဆင င ရသ မ ပည သ ဝန ထမ သ လည င ၊ ရထ ဌ နဝန ထမ သ လည င
ဖစ လ င ၎င မရ ၎င ၏ တ ဝန ဝတ ရ မ ထမ ဆ င င စ ရ င စပ လ ၍ စ စ ရန
အတ ၎င ၏ဌ နဆ င ရ အထ အရ ရ င ဆ သ ယ င ရန လ လ သ အ န လည
သတ မ တ င ပ ရမည ။
သမ န စ သ သ လ န ရန ပ သည အ လ န ရမည င ထ
၁ဝ။ ။ (၁) သ သ လ ရ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ သမ န စ
ထ တ ဆင င ရသ တစ သည ယင သမ န စ အတ င လ ရ ရန သ မဟ တ
စ ပ စ တမ တင ပရန ပ သည အ သမ န စ အတည ဖစ င ၊ မ ဖစ င င စပ လ ၍
အပ သ ဝန ထမ ၏ သ သ လ မ တ မ မ န န င သမ န စ အပ သ ဝန ထမ ၏
မ န လ ဖင ဖ ပထ င မရ လ င တရ ထ ဝန ထမ အ မ န ဆ စ ပ
စစ မ ရမည သ မဟ တ အ တရ တစ ထ ဝန ထမ အ အဆ ပ နည လမ အတ င
စစ ဆ ရမည ။ အဆ ပ သ သ လ မ တ မ န န င မ န လ ဖင ဖ ပထ လ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ ဝန ထမ အ တရ အထ ဆ သည နည လမ အတ င စစ ဆ င သည သ မဟ တ
စစ ဆ င သည ။
(၂) ယင သ သ သ မဟ တ စ ပ စ တမ တင ပ င သည အ ရ ပ သည
အ ပင ၊ ထ သ သည ပ ဒ င ည သ အ င ပ မရ ဘ သမ န စ အတ င လ ရ ရန ဖစ စ၊
စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ ပ သည သ မဟ တ သမ န စ အပ င တမင တ မ ရ င
သည ဟ ယ ည ရန အ င တ ရ လ င တရ သည င စ ထ တ ပန ၍ ၎င တ င
သတ မ တ ပ ရ သည အ န င နရ ၌ သ သ လ ရ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ၊
ထ သ ဆင ဆ င သည ။ ထ ပင ယင င စ မ တ တစ စ င လည ထ သ အ မ နထ င ရ
နအ မ ၏ ပင ဘ တ သ မဟ တ အမ မင သ သ အ နရ တ င ပ ထ ရမည ။
(၃) ယင င စ အစ ဖစ စ၊ ယင င စ ထ တ ပန သည အ န ၌ ဖစ စ၊
ယင င စ ထ တ ပန ပ န မည သည အ တ င မဆ ဖစ စ တရ သည ထ သ အ ဖမ ဆ ရန
ဝရမ ဝန ပ ရန သတ မ တ ၍ ဖစ စ၊ မသတ မ တ ဘ ဖစ စ မ မ ၏သ ဘ အတ င ထ တ င သည ။
ထ ပင ဝရမ ပ ရ တ င န သည စရ တ င နည ပ ဒ ၁၂ အရ မ တ င သ င ဒဏ တ ထ မပ
စဘ သင သည ထင မင သည င ပမ ဏအထ ထ သ ပ င ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န င သည ။
သ ရ တ င မည သည စ မ တရ မ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရန
အမ န မ မ တ ရ။
သ သလ ရ လ င ဝရမ ပ သ မ င င
၁၁။ ။ ပစ ည ဝရမ ပ ရ သ သ သည ထ သ ဝရမ ပ ရ ပ န တရ သ မည သည
အ တ င မဆ လ ရ ၍ အ ပ အ မ တရ နပ လ အ င တင ပလ င
တရ သည ယင ပစ ည ဝရမ ပ င ပ ရန န ရမည အ ပင ဝရမ ပ ရ တ င
န မည စရ တ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သည အမ န မ တ ရမည “
( ) တရ ပ ဒ င အည ဖစ သ အ င ပ မရ ဘ သမ န စ အတ င
လ န ရန ပ င မဟ တ င သ မဟ တ သမ န စ မ အပ င အ င
တမင တ မ ရ င င မဟ တ င ၊ ထ အ ပင ၊
( ) တစ ဆ တည ဖစ သ အထ နည ပ ဒအရ ထ တ ပန သ
င စ တ င ဖ ပပ ရ သည အ န င နရ ၌လ ရ ရန ပ
င မ ယင င စ ထ တ ပန ထ သည အ န မ မသ ရ သ
င ဖစ င ။
သ သလ ရ ရန ပ လ င လ န ရမည င ထ
၁၂။ ။ ထ သ တရ သ မလ ရ လ င ဖစ စ၊ လ ရ သ လည ဆ သည အတ င
တရ နပ လ အ င တင ပရန ပ လ င ဖစ စ တရ သည ထ သ ၏လ မ ရ
အ အ န င အမ ၏အ အ နတ ထ ထ ၍ သင သည ထင မင သည အတ င ထ သ အ ပ
င ရ ပ ထ မပ သ င ဒဏ မ တ င သည ။ ထ အ ပင ပစ ည ဝရမ ပ ရ တ င
န သည စရ တ အ လ င တ အဆ ပ င ဒဏ မ တ လ င လည ယင ဒဏ င ပ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င ရန အလ င ထ သ ပ င ပစ ည အ လ သ မဟ တ တစ စ တ တစ ဒသ ဝရမ ပ ၍
ရ င စရန သ လည င ၊ နည ပ ဒ ၁ဝ အရ ဝရမ ပ ထ ပ ဖစ လ င ထ ပစ ည
ရ င စရန သ လည င အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င တရ သ လ ရ စလ သ သည အထ ဆ သ စရ တ င ဒဏ င တ
တရ တ င ပ သ င လ င တရ သည ပစ ည ဝရမ ပ င ပ ရန အမ န မ တ ရမည ။
ဝရမ ပ နည
၁၃။ ။ ဒ ရ အတည ပ ရ ၌ ပစ ည ဝရမ ပ ၍ ရ င င င စပ လ သည
ပဌ န မ သည ပစ ည ဝရမ ပ ရသ မ တရ ဖစ ဘ သ သ အမ န အရ ပစ ည
ဝရမ ပ ၍ ရ င င င လည သ ဆ င င သမ သ ဆ င သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
တရ သည အမ သည မဟ တ သ မ အ သ သအ ဖစ မ မ အလ အ လ ဆင င င
၁၄။ ။ တရ သ တ ရ င ၊ လ ရ င တ င စပ လ သည ပ ဒပ
ပဌ န မ င လည င ၊ တည ဆ ပ ဒတစ ရပ ရပ င လည င မဆန င စဘ တရ
သည အမ တ င အမ သည မဟ တ သ ထ အ ပင အမ သည တစ သ သအ ဖစ ယ င လည
မ ပ သ သ တစ စစ ဆ ရန လ အပ သည ဟ မည သည အ မဆ ထင မင သည အ န ဆ သ
ရ တ င သ သ ရန ဖစ စ၊ ထ သ လ ရ ဖစ သ စ ပ စ တမ တစ တင ပရန ဖစ စ
ထ သ မ မ အလ အ လ ဆင စ င သည အ ပင ထ သ သ သအ ဖစ စစ မ င သည ၊
သ မဟ တ အဆ ပ စ ပ စ တမ တင ပ စ င သည ။
သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ ဆင င ရသ တ ၏တ ဝန ဝတ ရ
၁၅။ ။ အထ ဆ သည န ဆ နည ပ ဒ င မဆန င လ င အမ င စပ လ ၍
လ ရ သ သ ရန ဆင င ရသ မည သ မဆ ယင စ အလ င သမ န စ တ င
ဖ ပထ သ န ရ င အ န တ င ဖ ပထ သ နရ သ လ ရ ရမည ။ ထ အ ပင
စ ပ စ တမ တင ပရန ဆင င ရသ မည သ မဆ အဆ ပ န ရ ၊ အ န င နရ ၌ ယင စ ပ
စ တမ ယ တ င လ ရ ၍ သ လည င ၊ အ သ စလ တ ၍ သ လည င
တင ပရမည ။
ဆင ထ သ မ မည သည အ ထ သ င င
၁၆။ ။ (၁) ယင သ ဆင င ရ၍ လ ရ သ တစ သည တရ အ နည
န င မ ပ လ င အမ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ပတ သ သမ န စစ ဆ သည အ တ င
လ ရ ရမည ။
(၂) တစ ဘ ဘ သ အမ သည လ ထ ပ လ အပ သ
န စရ တ မ (ရ လ င )အ လ တရ မ တဆင ပ သ င ပ သ အ တရ သည ယင သ
ဆင င ရ၍ လ ရ သ အ န တစ မ န စစ ဆ ရန ရ န တ င ဖစ စ၊
န စစ ဆ ရန အ ရ န တ င ဖစ စ အမ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ပတ သ သမ ဖစ စ
လ ရ ရန အ မ ပ သ င စ င သည ။ ထ ပင ယင သ အ မ ပ သ င ရန ပ လ င
ထ သ အ တရ မအ ထ င တ င အ ထ ရန အမ န မ တ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
နည ပ ဒ ၁ဝ မ ၁၃ အထ သ ဆ င စ င
၁၇။ ။ နည ပ ဒ ၁ဝ မ ၁၃ ထ ပဌ န မ သည သမ န စ အတ င လ န ၍
လ ရ သ လည တရ ပ ဒ င အည ဖစ သ အ င ပ မရ ဘ နည ပ ဒ ၁၆
ဆန င ၍ ထ သ သ င သ ဆ င င သမ သ ဆ င သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
ဖမ ဆ ရမ သ သ သသည သ သ င သ မဟ တ စ ပ စ တမ တင ပ င မ ပ င သည အ
လ န ရမည င ထ
၁၈ ။ ။ ဝရမ အရ ဖမ ဆ ရ ပ တရ သ အ ပ ဖင ဆ င လ သ သ တစ သည
အမ သည မ သ မဟ တ ယင တ အန တစ မလ ရ သ င ဆင ထ သည အတ င
သ သ င သ မဟ တ စ ပ စ တမ တင ပ င မ ပ င သ အ တရ သည သင သည ထင မင
သည န ရ ၊ အ န င နရ တ င ထ သ လ ရ စရန အတ သင လ သ ဝန ပ သ မဟ တ
အ အ မ တင သ င စ င သည ။ ထ အ ပင အဆ ပ ဝန ပ သ မဟ တ အ မ တင သ င သည
အ ၎င လ တ င သည ။ အဆ ပ ဝန ပ သ မဟ တ အ မ တင သ င ရန ပ လ င
ထ သ တရ မအ ထ င တ င အ ထ ရန အမ န မ တ င သည ။
သတ မ တ သ ဒသအတ င နထ င သ မဟ တ လ င မည သည သ သ မ ယ တ င လ ရ ရန
အမ န မထ တ ဆင ရ င
၁၉။ ။ အ ဖ ပပ မည သ မ ယ တ င လ ရ ၍ သ သ ရန အမ န ထ တ
ဆင င မ ပ ရ “
( ) တရ ၏ သ မန မ လစ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င င မရ သ သ
သ မဟ တ
( ) ယင စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပ ဖစ သ လည တရ မ မ င င ဆယ မ ပည သည
နရ တ င သ မဟ တ ( နထ င ရ အရပ င တရ တည ရ အရပ
ရ ပ င ပ မ ရထ လမ သ မဟ တ သ ဘ လမ သ မဟ တ
အမ ပည သ သ လ ရန အ ပ ဆ င ရ ယ ရ သ အ ) တရ မ
မ င စ ရ မ ပည သည နရ တ င နထ င င မရ သ သ
တရ သ သ စ သ အ အမ သည ငင ဆန င ၏ အ ဆ
၂၀။ ။ တရ တရ တ င ရ ရ န သ အမ သည တစ အ သ သ စ သ အ
သ မဟ တ ထ အ န ထ နရ ၌ ၎င လ ရ ဖစ သ သ မဟ တ စ မ န င င ရ သ
စ ပ စ တမ တစ တင ပ စ သ အ ၎င သည တရ ပ ဒ င အည ဖစ သ အ င ပ
မရ ဘ အထ ပ အတ င ဆ င ရ ရန ငင ဆန လ င ယင အ ပ ဆန င လ စ ရင
မ တ င သည သ မဟ တ အမ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သည အမ န မ တ င သည ။
သ သမ င သ ဆ င သ နည ပ ဒမ သည ဆင င ရ သ အမ သည မ င
သ ဆ င စ ရ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၂၁။ ။ အမ တစ မ မ အမ သည တစ သ သ ရန ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ တင ပရန ဖစ စ
ဆင ဆ သ အ သ သမ င သ ဆ င သ ပဌ န မ သည ထ အမ သည င သ ဆ င င
သမ သ ဆ င စရမည ။
အမ န ၁၇
အမ ရ ဆ င င
တရ အ န င ပ ပ အမ န စစ ဆ င ရ ဆ င င င
၁။ ။ (၁) အမ ၏မည သည အဆင တ င မဆ လ လ သ အ င တင ပလ င
တရ သည အမ သည မ သ မဟ တ ယင တ အန တစ အ အ န င ပ ပ
အမ န စစ ဆ င အ အ လ စ ရ ဆ င င သည ။
ရ ဆ င င အတ စရ တ မ
(၂) ယင သ သ အမ တ င တ င တရ သည အမ ထပ မ န စစ ဆ ရန
န ရ တစ ရ ရ သတ မ တ ရမည ။ ထ ပင ရ ဆ င သည အတ န သည တရ စရ တ င
စပ လ ၍ လည တရ မ မ သင သည ထင မင သ အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င သ သမ စတင န စစ ဆ သည င တစ ပ င န ရ ရ န သ
သ သအ လ စစ ဆ ပ စ သည အထ အမ န စ ရ ဆ န စစ ဆ ရမည ။
တရ ရ န ဆ ရန လ အပ င တ ရ လ င င ဖ ပလ
န စစ ဆ င ရ ဆ င င သည ။
သတ မ တ ထ သ န ရ တ င အမ သည မ လ ရ ရန ပ လ င လ န ရမည င ထ
၂။ ။ အမ န စစ ဆ ရန ရ ဆ င သ န ရ တ င အမ သည မ သ မဟ တ ၎င တ အန
တစ လ ရ ရန ပ သည အ တရ သည ယင စ င စပ လ ၍ အမ န ၉တ င
န ထ သည နည မ အန တစ နည နည အရ အမ ပ ပတ အ င ဆ လ ဆ င ရ
င သည သ မဟ တ သင သည ထင မင သည အ အမ န မ တ င သည ။
အမ သည တစ ဘ ဘ သ သ စသည တ တင ပရန ပ စ မ တရ
ဆ လ ဆ င ရ င င
၃။ ။ အ န င ပ ထ င ရ သ အမ သည တစ သည ၎င ၏သ သ တင ပရန
ဖစ စ၊ ၎င ၏သ သမ တရ သ လ ရ စရန ဖစ စ၊ အမ တ တ ရ တ တ င
အတ လ အပ သ အ ပ လ ပ မ တစ ဆ င ရ ရန ဖစ စ၊ အ န င ပ ပ ဖစ လ
ပ သည အ ယင သ ပ စ မ တရ သည အမ စ ရင ဆ ဖတ ရန အလ င
င ဆ င ရ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ န ၁၈
အမ န စစ ဆ င င သ သမ အ စစ ဆ င
စတင ဆ င ရ င
၁။ ။ တရ လ စ ဆ ထ သည အ င င ရ မ တရ ပ င ဝန သ လည
ပ ဒအ အလ အရ သ လည င ၊ တရ ပ င န ထပ အဆ ပ သ
အ င င ရ မ အရ သ လည င ၊ တရ လ သည တ င ဆ သ သ သ င ၏
မည သည တစ စ တ တစ ဒသ မ မရထ င တရ ပ င ပ င မ ပ လ င တရ လ
စတင ဆ င ရ င ရ သည ။ ဆ သည အတ င ပလ င တရ ပ င စတင ဆ င ရ င ရ သည ။
အမ အ င တင ပ င င သ သ အ ထ အထ တင ပ င
၂။ ။ (၁) အမ န စစ ဆ ရန သတ မ တ သ န ရ တ င ဖစ စ၊ န စစ ဆ ရန
ရ ဆ င သ အ န ရ တစ ရ ရ တ င ဖစ စ စတင ဆ င ရ င ရ သ အမ သည ၎င ၏
အမ အ င တင ပ ပ ၎င သ သထင ရ ပရန တ ဝန ရ သ ငင မ ထ
သည သ သ အ ထ အထ တင ပရမည ။
(၂) ထ န တစ ဘ အမ သည မ မ ၏အမ အ င တင ပ ပ သ သ
အ ထ အထ (ရ လ င ) တင ပရမည အ ပင ၊ အမ တစ ရပ လ င စပ လ ၍ တရ သ ယဘ ယ
အ ဖင လ လ င သည ။
သ ရ တ င စတင ဆ င ရ င ရ သ အမ သည သ သ အ ထ အထ တင ပ င
မ ပ ဆ မ တစ ဘ အမ သည အ နည ပ ဒ အရ ဆ င ရ စ င ဖင တစ ဘ အမ သည မ
ထ နစ န မည မဟ တ သည အ ပင မလ အပ သ အဆင မ ပမ င န မ မ လည
ရ င လ င မည ဟ ယ ဆလ င တရ သည တစ ဖ အမ သည အ ထ သ ဆ င ရ ရန
နည ပ ဒ အရ မ မ ၏ သ ဘ အတ င တ င ဆ င သည ။
(၃) ထ န စတင ဆ င ရ သ အမ သည အမ တစ ရပ လ င စပ လ ၍
ယဘ ယ အ ဖင ပန လည ဖရ င င သည ။
ငင အမ ရ သည အ သ သ အ ထ အထ တင ပ င
၃။ ။ ငင အမ ပ ရ ၍ ယင တ အန အ သ သထင ရ ပရန တ ဝန သည တစ ဘ
အမ သည အ ပ ရ သည အ စတင ဆ င ရ လ ရ သ အမ သည သည ထ ငင မ င
စပ လ ၍ မ မ ၏သ သ တင ပလ တင ပ င သည သ မဟ တ တစ ဖ အမ သည
တင ပ သ သ သ ဖရ င င ရန အလ င မ မ ၏သ သ ဆ င င
ထ လ ပ လည ဆ င င င သည ။ ထ သ ဆ င င ထ လ င တစ ဘ အမ သည
၎င ၏သ သ အ ထ အထ အ လ တင ပ ပ န စတင ဆ င ရ သ အမ သည သည
ထ ငင မ င စပ လ ၍ သ သ အ ထ အထ တင ပ င သည ။ ထ န
တစ ဘ အမ သည သည စတင ဆ င ရ သ အမ သည တင ပသည သ သ အ ထ
အထ မ အ ပ အထ အ ဖင ပန လည ဖရ င င သည ။ သ သ ထ သ ပန လည ဖရ င သည အ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖတ်ပြ စကားပြ န်ပြ
စတင ဆ င ရ သ အမ သည သည အမ စ တစ ရပ လ င စပ လ ၍ ယဘ ယ အ ဖင ပန လည
ဖရ င င င ရ သည ။
သ သမ တရ င တ င လ သ ရ င စစ ဆ င
၄။ ။ တရ သ လ ရ ပ တရ သ လ အပ သည ဟ ထင မင သ သ သတ ၏
သ သ တရ သ ရ မ ၌ ၎င ၏ န ပ မ ဖင တရ င တ င
လ သ ရ င တ တ ရ ယ ရမည ။
အယ ဝင င ရ သ အမ မ တ င သ သ မည သ ရယ ရ င
၅။ ။ အယ ဝင င ရ သ အမ မ တ င သ သအသ သ ၏ သ သ တရ သ
ဘ သ စ ဖင သ လည င ၊ အဂ လ ပ ဘ သ ဖင သ လည င တရ သ
သ မဟ တ ၎င ၏ ရ မ တ င ၎င ၏ န ပ မ ဖင သ မန အ ဖင အ မ အ ဖပ စ ဖင
မဟ တ ဘ အ ဖစ အပ ပ ပပ အတ င ရ ယ ရမည ။ ထ သ ရ မ တ ယ ပ သ အ ထ ဆ
တရ သ န သ သ သအ ဖတ ပရမည သ မဟ တ ဘ သ ပန ပရမည ။ သ ရ တ င
တရ သ သင သည ထင မင ပ သ သ ၎င ၏ ရ မ တ င ဖတ ပ စ င သည ။
ထ သ သည ထ ဆ သ သအ ဖတ ပ ပ န ထ ဆ ပ စ ၏ အ တ င
ထ တစ ရပ အ ပ အတ င ရ မ တ ရမည ။
မန မ ဘ သ သ မဟ တ × × × × × × × × (ဆ င သင ရ ရ ) ဖင န တ
ရ မ န န င ဝန ပ သည ။
ထ မ လ မ တ
စ ပန သ မဟ တ စ ရ
ယင သ ရ ယ သ သ သ သ သအ ဖတ ပ ပ မ န န င ဝန လ င
၎င သည စ မ တ င တ င လ မ တ ရ ထ ရမည ။ ထ ပင တရ သ သည လ အပ ပ
သ သ တ င အမ ပင ဆင ပ လ မ တ ရ ထ ရမည ။
သ သထ ဆ မည သည အ ဘ သ ပန ဆ ပ ရ င
၆။ ။ သ သ ထ ဆ သည ဘ သ စ ဖင မဟ တ ဘ အ ဘ သ စ ဖင ရ မ တ
ယ သ အ သ သ ထ အ ဘ သ စ န မလည လ င ရ မ တ ယ ထ သ သ သ
မ လထ ဆ သည ဘ သ စ ဖင ထ သ သအ ပန ဆ ပ ပရမည ။
အစ ရ လစ ပ သ စ ပန မ မရ သည အ စ ပန ပ င
၆- ။ ။ အစ ရ လစ ပ သ စ ပန မ မရ ၍ တရ မမ တစ မ ၌ စ ပန န ထ ပ ရန
လ အပ င တ ရ သည အ ထ စ ပန အ သ မန အ ဖင တစ န လ င ၄ ပ န ထ
မပ စဘ တရ သတ မ တ သည စ ပန ပ ရမည ။ ယင စ ပန
စ ပန န ထ ပ စလ သ အမ သည တင ပ သ င ရမည ပင ယင အ လည အမ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ စရ တ အ ဖစ သတ မ တ ရမည ။ စ ပန အ လ တရ မ တစ ဆင ပ သ င ရမည ဖစ ပ
ဘ လစ မ တ ပ တင စ ရင စ အ ပ ၂ တ င နည လမ တ ရ သ င ရမည ။
ပ ဒ မ ၁၃၈ အရ သ သ
၇။ ။ ပ ဒ မ ၁၃၈ အရ ရ မ တ ယ သည သ သ မ နည ပ ဒ ၅ ဖင သတ မ တ သည
ပ စ အတ င ဖစ စရမည ။ ယင သ သ ဖတ ပ ပ လ မ တ ရ ထ ရမည အ ပင အ င
အ လ စ လ အပ ပ ယင နည ပ ဒ င အည ရ မ တ ယ သ သ သ ဖစ ဘ သ သ
ဘ သ ပန ဆ င ၊ အမ ပင ဆင င လည ပ ရမည ။
၈။ ။ ××××× ××××× ××××× ×××××
သ သ အဂ လ ပ ဘ သ ဖင မည သည အ ရ ယ င င
၉ ။ ။ အဂ လ ပ ဘ သ စ မ တရ သ ဘ သ စ မဟ တ သ လည အဂ လ ပ ဘ သ
ဖင ထ ဆ သ သ သ အဂ လ ပ ဘ သ စ ဖင ပင ရ မ တ ယ ရ င တရ သ
ယ တ င လ ရ သ အမ သည အ လ သ လည င ၊ ရ န ဖင အမ ဆ င သ
အမ သည တ ၏ ရ နမ သ လည င မ န လ င တရ သ သည
ယင သ သ အဂ လ ပ ဘ သ စ ဖင ရ ယ စ င သည ။
သ မ န င အ ဖ ရ ယ င င
၁ဝ။ ။ အထ အ င ရ သည ဟ ထင မင လ င တရ သည အလ အ လ ဖစ စ၊
အမ သည တစ သ မဟ တ ၎င ၏ ရ န လ ထ ရ တ င ဖစ စ မ န င အ ဖ သ
လည င ၊ မ န တစ န ပ ယင န သ လည င ရ ယ င
သည ။
န ပ တရ င ပ သ မ န မ
၁၁။ ။ သ သတစ အ မ မန သ မ န အမ သည တစ ဖစ စ၊
၎င ၏ ရ န ဖစ စ န ပ ၊ တရ မ မန င ပ သည အ တရ သ သည
ယင မ န ၊ အ ဖ၊ န ၊ န သ ၏အမည ယင န အ ပ တရ ၏
ဆ ဖတ င တ ရ ယ ရမည ။
သ သတ ၏ အမ အရ င စပ လ သည မ တ မ
၁၂။ ။ တရ သည သ သတစ စစ ဆ နစ ၎င ၏အမ အရ င စပ လ ၍
အ ရ ပ သည ဟ ထင မင သ မ တ ရ မ တ ထ င သည ။
အယ င မရ သ အမ မ တ င သ သ အ ပ ရ မ တ င
၁၃။ ။ အယ င မရ သည အမ မ တ င သ သတ ၏ သ သ အ ယ ရ ယ ရန
မလ ဘ သ သအသ သ အ စစ ဆ စ အတ င ထ ဆ ၏လ ရင အ ပ ရ သ မ တ တမ
အ ပ တရ သ ရ မ တ ပ လ မ တ ထ ရမည ။ ယင မ တ တမ အ ပ သည
အမ တ ၏ တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စရမည ။
တရ သ အဆ ပ မ တ တမ အ ပ မ ရ မ တ င လ င မ ရ မ တ င သည အ င မ
ရ မ တ ရ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၄ ။ ။ (၁) တရ သ သည အမ န အရ လ အပ သ မ တ တမ အ ပ
မ ရ ယ င သည အ ထ သ မ ရ ယ င သည အ င ရ မ တ စရမည အ ပင
ယင မ တ တမ အ ပ တရ င တ င လ သ ရ င တ တ ပ ပ ရ ယ စရမည ။
(၂) ထ သ ရ ယ သ မ တ တမ အ ပ အသ သ သည အမ တ ၏ တစ စ တ
တစ ဒသ ဖစ စရမည ။
အ တရ သ တစ ရ တ င ရယ ထ သ သ သ အသ ပ င အ ဏ
၁၅။ ။ (၁) တရ သ တစ သဆ င င ဖစ စ၊ ပ င ရ င င ဖစ စ၊
အ အ င င ဖစ စ တရ မမ တစ မ ပ ပတ အ င စစ ဆ စ ရင င မ ပ င သည အ
ထ တရ သ ဆ သ တရ သ သည အထ ပ နည ပ ဒမ အရ အ ရ ယ ထ သ
သ သ သ မဟ တ မ တ တမ အ ပ တစ ရပ ရပ အဆ ပ နည ပ ဒမ အရ
၎င ဖစ စ၊ ၎င ၏ န အရ ဖစ စ ရ မ တ ယ ရ သ သ သ သ မဟ တ
မ တ တမ အ ပ ဖစ ဘ သ သ သ င သည ။ ထ ပင တရ မမ မ မ ဆ သ တရ သ
ထ သ အဆင မ အမ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)ပ ပဌ န မ သည ပ ဒ မ ၂၄ အရ လ ပ င ပ သည
တရ မမ တစ မ တ င ရ ယ သ သ သ င သ ဆ င င သမ သ ဆ င သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
သ သ င စစ ဆ ပ င င အ ဏ
၁၆။ ။ (၁) သ သတစ သည တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပသ ထ သ အ ဆ ဆ
ဖစ သည အ သ မဟ တ အ လ လ သ အ င င ၎င ၏သ သ င
ရယ သင င တရ နပ လ အ င တင ပသည အ တရ သည အမ စ ဆ ပ န
မည သည အ မဆ အမ သည တစ ၏ လ ထ အရ ဖစ စ၊ ထ သ သ၏
လ ထ အရ ဖစ စ ထ သ သ၏ သ သ အထ တ င ပဌ န ပ ရ သည
နည လမ အတ င ရ ယ င သည ။
(၂) ယင သ သ အမ သည တ ၏ ရ တ င င ရ ယ င
မ ပ သည အ စစ ဆ ရန သတ မ တ ရ င စပ လ ၍ တရ လ လ မည
ထင မင သည အ င စ အမ သည တ အ ပ ရမည ။
(၃) ယင သ ရ ယ သ သ သ သ သအ ဖတ ပ ပ မ န န င
၎င ဝန လ င လ မ တ ရ ထ ရမည ။ တရ သ သည လ အပ ပ ယင သ သ တ င
အမ ပင ဆင ပ လ မ တ ရ ထ ရမည ။ ထ န ယင သ သ အမ န စ
မည သည အ မဆ ဖတ င သည ။
တရ သ သ ပန စစ ဆ င င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၇။ ။ တရ သည အမ ၏မည သည အဆင တ င မဆ စစ ဆ ပ သ သ သတစ
ပန ၍ သင သည ထင မင သ မ န မ ၎င အ (တည ဆ သ သ ပ ဒ င
မဆန င စဘ ) မ မန င သည ။
ည စစ ဆ ရန တရ ၏အ ဏ
၁၈။ ။ တရ သည အမ ၌ ပ န ပ ပ စ င သ ပစ ည သ မဟ တ အရ ဝတ
တစ အမ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ ည စစ ဆ င သည ။
အမ န ၁၉
မ န လ မ
အ တစ မ န လ ဖင သ သထင ရ ပရန အမ န မ တ င အ ဏ
၁။ ။ လ လ သည အ င ရ လ င တရ သည မည သည အ မဆ သင သည ထင မင သ
စည မ မ သတ မ တ ၍ သ အ င င ရ သ မဟ တ အ င င ရ မ
မ န လ ဖင သ သထင ရ ပရန သ လည င ၊ သ သတစ ၏ မ န လ အမ
န ရ တ င ဖတ စရန သ လည င အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င တစ ဘ ဘ သ အမ သည ပန လ န စစ မ ရ အတ သ သတစ
ယ တင ပ စရန သ ဘ ဖင အလ ရ သည ပင ၎င သ သ ယ တင ပ င သည ဟ လည
ထင မင ယ ဆလ င တရ သည ထ သ သ၏ သ သ မ န လ ဖင
တင သ င င ပ ရန အမ န မ မ တ ရ။
ပန လ န စစ မ ရ အတ မ န သ လ ရ ရန အမ န မ တ င အ ဏ
၂။ ။ (၁) လ ထ တစ ရပ ရပ တင သ င သည အ သ သ
မ န လ ဖင တင ပ င သည ။ သ သ တရ သည တစ ဘ ဘ သ အမ သည ၏
လ ထ တ င ဆ အရ မ န သ အ ပန လ န စစ မ ရ အတ လ ရ ရန
အမ န မ တ င သည ။
(၂) တရ သ ယ တ င လ ရ င မ င လ တ င ရသ မဟ တ လ င ဖစ စ၊
တရ အ နည န ထ င မရ လ င ဖစ စ၊ မ န သ ယ တ င တရ သ
လ ရ ရမည ။
မ န လ တ င န သတ ဖ ပရမည အ င အရ မ
၃။ ။ (၁) ဖတ လ ထ သည စ မ မ တပ မ န လ မ တ င မ န သ
ယ တ င သ ရ ၍ သ သထင ရ ပ င သည အ င င ရ မ သ ပ ဝင စရမည ။ သ ရ တ င
ဖတ လ ထ သည စ မ တ င အဆ ပ အ င င ရ မ မ န န သည ဟ
ယ ည င အ င ပ မ င တ မ န သ ဖ ပလ င ယင ဖ ပ
လ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) တစ ဆင အ င အရ မ ဖစ စ၊ အ ငင ပ င သ အ င
အရ ဖစ စ၊ စ ပ စ တမ မ ၏မ တ မ သ မဟ တ ယင စ ရ စ တမ မ မ
တ မ ဖစ စ မ န လ တ င မလ အပ ဘ ဖ ပထ သ
မ န လ အသ သ အတ န စရ တ (တရ အ နည န င မရ ပ )
အဆ ပ မ န လ တင သ င သ အမ သည ပ ရမည ။
မ န သ မ န သည သ မဟ တ တ သစ ပ သည နည လမ
၄။ ။ မ သစ တ သ ဝန ထမ သည မ န သ အ ရ စ မ သစ သ မဟ တ
တ သစ ပ စရမည ။ ထ န ဝန ထမ သည မ န သ အ မ န လ တ င ပ ရ သည
ဖ ပ တစ ရပ လ မ မ ဆ အရ ပ လ ပ သည အ န ဖင လ ဆ စရမည ။ ထ န
မ န သ မ န လ လ မ တ ရ ထ ရမည ။ မ သစ တ သ ဝန ထမ
မ န လ တ င န ဆ လ မ တ ရ ထ ၍ ရ စ တပ ရမည ။
မ န လ ပ စ
၅။ ။ တရ တစ ၌ အသ ပ မည မ န လ တ င တ င တရ ၏အမည ဖ ပလ
အ ပ အတ င င စ တပ ရမည “
‚--------------------- တရ ၌‛
တရ တ င အမ တစ မ ရ နလ င ယင င စပ လ သ လ လ တစ စ င
ထ သ သ မဟ တ န သ မ န လ လည အ ပ အတ င
င စ တပ ရမည “
‚--------------------- အမ တ င ‛
တရ တ င အမ မရ လ င မ န လ အ ပ အတ င င စ တပ ရမည “
‚--------------------- ၏ လ လ င စပ လ သည စ တ င ‛
မ န လ ရ နည
၆။ ။ အ င င ရ ဖ ပ တစ ရပ ရပ ပ ရ သည မ န လ တ င စ ပ ဒ မ ၍
ရ သ ပ ၊ ယင စ ပ ဒ အသ သ အမ တ စ တပ ရမည ။ ထ စ ပ ဒ အသ သ တ င သ ဆ င ရ
အ င အရ ၏ သ အစ တ အပ င တစ ရပ ဖစ င သမ ပ င ဖ ပရမည ။
မ န ဆ သ ၏လ ပ စ
၇။ ။ မ န ထ ဆ င ပ ရန လ ထ မ ရ သည တရ မမ မ တရ လ သ လည င ၊
တရ ပ င သ လည င မဟ တ သ မ န လ ပ သ အသ သ သည
မည သ မည ဝ ဖစ င အထင အရ သ ရ စရန ၎င ၏အမည အ ပည အစ ၊ အဘအမည ၊
အလ ပ အ င ၊ နရပ လ ပ စ တ ဖ ပ ရမည ။
မ န သ ယ တ င သ ရ သ အ င င ရ ပ ဆ သည နည
၈။ ။ မ န ဆ သ သည မ မ ယ တ င သ သ အ င င ရ တစ ရပ ပ ဆ သ အ “
‚ ပ တ သစ ပ ၍ (သ မဟ တ မ န ဆ ၍) --------------------- ပဆ ပ သည ‛
ဟ သ စ လ မ သ စ လ တ သ စ ပ ဆ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ န သ ယ တ င မသ ရ သ အ င င ရ ပ ဆ သည နည
၉။ ။ အ င င ရ တစ စ တစ မ န သ ယ တ င မသ ရ ဘ အ သ မ ထ မ
သ ရ၍ ဖ ပ သ အ မ န သ သည ‚ ပ သ ရသည မ ---------------------‛ဟ သ
စ ရပ အသ ပ ရမည ။ (ထ ပင ယင သ သ ရသည စ တ င ‚--------------------- ထ ပင
ယင အ င င ရ မ န န င အမ န တ ယ ယ ည ပ သည ‛ဟ ၍ ဖည စ ရမည ။)
သ မဟ တ ယင သ ရသည အ င မည သ ထ မ ရရ င ဖ ပ င သည ။
ယင ဖ ပ သည တရ တစ မ ဖစ စ၊ အ မ ဖစ စရ သ စ တမ အမ တ အသ မ
သ မဟ တ စ တမ အမ တ အသ မ ၏ မ တ မ တ င ဖ ပထ သည အ င င ရ မ အ ပ
အမ ပ သ အ မ န သ သည ယင တ မည သည မ ရ င င အဆ ပ
စ တမ အမ တ အသ မ တ င ဖ ပထ သ အ င င ရ မ မ န န င င စပ လ ၍
မ မ သ သ မဟ တ ယ ည ဖ ပရမည ။
မ န သ အ မရ င လ ယ တ င မသ လ င သ ရ အ င ပ ပ င
၁ဝ။ ။ မ န သ မရ င လ ယ တ င မသ လ င မ န သ သ သ
မ န သ မ မည သ မည ဝ ဖစ င မရ င လ အ ပ ပရမည ။ ထ ပင
မရ င လ လ လ ၏ အ တ င ဖစ စ၊ မ န လ ၏ အ တ င ဖစ စ
ဆ င သင ရ ရ ၌ မ န သ သည မည သ မည ဝ ဖစ င
ပ ပသ ၏အမည င အ င အရ တ လည င ၊ ထ သ ပ ပ သည ပင
မ န ပ သည အ န င နရ တ လည င မ န န င သ သ လ မ တ
ရ ထ ရမည ။
မ န သ မ န လ ရ သ ထ သည ဘ သ စ မတ တ မ လ င
ဘ သ ပန ဆ ပ ရ င
၁၁။ ။ မ န လ ရ သ သည ဘ သ စ မ န သ မတတ မ လ င ဖစ စ၊
မ န သ သည စ မတတ သ ဖစ သည ဟ ၍လည င ၊ မ န လ ၌ ပ ရ မ
ပည ပည စ စ န လည င မရ ဟ ၍လည င ထင မင ယ ဆလ င ဖစ စ မရ င လ သည
မ န လ ဖတ စ ပ ၍ မ န သ န လည သ ဘ သ စ ဖင ရ င ပ စရမည ။
စ အလ င စ ပန တစ န ထ ရန လ အပ လ င မ န န စ ဘ သ ပန ဆ မည ဟ
စ ပန အ မ သစ န ဆ စရမည ။ နည ပ ဒတ င ပဌ န ထ သည အတ င
မ န လ ဖတ ရ င ပ ပ သ အ ယင သ ဖတ ရ င ပ ပ ဖစ င င
မ န သ သည မ န စ မ န လ င စ သ ဘ ပ ဟန
လ ဏ ရ င မရ င လ မ န လ ၏ အ တ င ရ ၍မ န န င
သ သ လ မ တ ရ ထ ရမည ။ စ ပန တစ သ သ အ မရ င လ သည
၎င ၏သ သ လ မ တ တ င စ ပန ၏အမည င မ န န စ ဘ သ ပန ဆ ပ မည ဟ ၍
စ ပန မ သစ န ဆ သည အ ဖ ပရမည ။
မ သစ တ င င တ သစ ပ စ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၁၂။ ။ မ န သ မ အ မ သစ တ ရ တ င လည င ၊ တ သစ ပ သ မ အ
တ သစ ပ စရ တ င လည င ၊ မရ င လ သည မ သစ အ ပ ဒပ
ပဌ န မ လမ န အ ဖစ လ န ရမည ။
အမ န ၂ဝ
စ ရင င ဒ ရ
စ ရင မည သည အ မ တ ရ င
၁။ ။ တရ သည အမ န စစ ဆ ပ န င ဖစ စ၊ န င လ မည န တ င ဖစ စ
တရ င တ င လ သ ရ င စ ရင မ တ ရမည ။ ယင သ န င လ မည န တ င စ ရင မ တ မည
ဖစ ပ အမ သည မ သ မဟ တ ၎င တ ၏ ရ နမ အ ထ သင သ
အ င စ ပ ရမည ။
မ မ ဆ ရ သ တရ သ ရ သ သည စ ရင မ တ င အ ဏ
၂။ ။ တရ သ တစ သည မ မ ဆ ရ သ တရ သ ရ သ ပ မ တ င
မ ပ သ စ ရင မ တ င သည ။
စ ရင လ မ တ ရ ထ င
၃။ ။ စ ရင မ တ န ၌ တရ သ တရ င တ င စ ရင ရ စ တပ ၍ လ မ တ
ရ ထ ရမည ။ ယင သ လ မ တ ရ ပ သည င တစ ပ င န ပ ဒ မ ၁၅၂ တ င
ပဌ န ထ သည အတ င မ တပ သ မဟ တ ပန လည သ သပ မ တ င မ တစ ပ စ ရင
ပ င လ င သ မဟ တ ဖည စ င မ ပ ရ။
စ မ တရ မ ၏စ ရင မ
၄။ ။ (၁) စ မ တရ ၏ စ ရင မ တ င ဆ ဖတ ရန ရ သည အ မ င
ယင အ မ အ ပ ဆ ဖတ မ အ ပင အ အ င အရ မ ပ ရန မလ ။
အ တရ မ ၏စ ရင မ
(၂) အ တရ မ ၏ စ ရင မ တ င အမ အ င အရ အ ပ
ဆ ဖတ ရန ရ သည အ မ ၊ ယင အ မ အ ပ ဆ ဖတ င ယင သ ဆ ဖတ ရသည
အ င ပ မ ပ ဝင ရမည ။
တရ ငင အသ သ အ ပ ဆ ဖတ ဖ ပရ င
၅။ ။ ငင မ ထ တ ထ သည တရ မမ မ တ င ယင ငင မ အန တစ သ မဟ တ
တစ ထ ပ သ ငင မ အ ပ တ ရ မ အမ ဆ ဖတ ရန မလ လ လ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ သည ငင တစ စ အ ပ မ မ ၏ တ ရ သ မဟ တ ဆ ဖတ
အ င ပ မ င တ ဖ ပ ရမည ။
ဒ ရ တ င ပ ရ ရမည အ မ
၆။ ။ (၁) ဒ ရ သည စ ရင င ည တ ရမည ။ ဒ ရ တ င တရ မမ အမ တ ၊
အမ သည မ ၏ အမည မ င အ င အရ မ ၊ တ င ဆ ၏အ င အရ မ
ပ ဝင ရမည အ ပင င ပ သ သ သ င သ မဟ တ အမ တ င အ စ ရင ဆ ဖတ လည
ရ င ရ င လင လင ဖ ပရမည ။
(၂) ဒ ရ တ င အမ ၌ န သ တရ စရ တ င ပမ ဏ င ယင တရ စရ တ င
မည သ သ မဟ တ မည သည ပစ ည မ မည သည အ အရ ပ ရမည လည ဖ ပရမည ။
(၃) တရ သည အမ သည တစ အ တစ ဘ အမ သည ပ ရမည တရ စရ တ င
မ ပထမအမ သည အဆ ပ တစ ဘ အမ သည အ ပ ရန ရ င ဝန ထ သ သ မဟ တ
တ ရ ရ သ င တစ ရပ ရပ င မ ရန န င သည ။
ဒ ရ ၏ရ စ
၇။ ။ ဒ ရ ၏ရ စ သည စ ရင မ တ သ န ဖစ ရမည ။ ထ ပင ထ စ ရင င အည
ဒ ရ ရ ဆ ထ င နပ အ င စ စစ ပ သ အ တရ သ သည ဒ ရ
လ မ တ ရ ထ ရမည ။
ဒ ရ လ မ တ မ ရ ထ မ တရ သ မ မ ရ ထ မ စ န သည အ လ န ရမည င ထ
၈။ ။ တရ သ တစ သည စ ရင မ တ ပ န ဒ ရ လ မ တ ရ ထ င မ ပ ဘ
မ မ ရ ထ မ ထ သ ရလ င ယင စ ရင င အည ရ ဆ ထ သ ဒ ရ အဆ ပ
တရ သ ၏ တ ဝန ဆ သ ဖစ စ၊ သ ဆ င ရ တရ မရ တ လ င ယင တရ ၏
အထ တရ တစ မ တရ သ ဖစ စ လ မ တ ရ ထ င သည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရရ ရန ဒ ရ
၉။ ။ အမ ၏ အ င ဖစ ပစ ည သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ သည အ ဒ ရ တ င
ယင ပစ ည သ င ရန မ မည အ င အရ အလ အ လ ပ ရ ရမည ။ ထ ပင
ယင ပစ ည နယ န မ တ အရ ဖစ စ၊ တ င သ မဟ တ မစ ရင မ တ တမ ရ
ဂဏန အမ တ မ အရ ဖစ စ သ သ စ င လ င ဒ ရ တ င ယင နယ န မ တ သ မဟ တ
ဂဏန အမ တ မ ဖ ပရမည ။
ရ ပ င င သ ပစ ည ပ အပ ရန ဒ ရ
၁၀။ ။ အမ မ ရ ပ င င သ ပစ ည အတ ဖစ ပ ဒ ရ သည ယင ပစ ည
ပ အပ ရန ဖစ သည အ ထ ပစ ည ပ အပ င မ ပ င လ င ယင ပစ ည အစ ပ ရမည
င ပမ ဏ လည ဒ ရ တ င ဖ ပရမည ။
ဒ ရ တ င အရစ ပ ဆပ ရန န င င
၁၁။ ။ (၁) ဒ ရ တစ ရပ သည င ပ ဆပ ရန အတ သ ဖစ လ င အဆ ပ င ပ ဆပ ရန
တ ဝန ရ စ သ ပဋ ည တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ ဒ ရ မ တ သ အ န တ င တရ သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ ရ င ပ ဆပ င လ လ သ အ င ရ ပ ရ ဆ င ရန သ လည င ၊ ထ င
အတ င တ ဖစ စ၊ အတ မပ ဘ ဖစ စ အရစ ပ ဆပ စရန သ လည င
အမ န မ တ င သည ။
ဒ ရ မ တ ပ န အရစ ပ ဆပ စရန အမ န
(၂) အဆ ပ ဒ ရ တစ ရပ ရပ မ တ ပ သည န တရ
လ ထ သည အ တရ သည တရ င ထ အ င စ ပ ပ ပ န ဒ ရ င
ပ ဆပ င ရ ဆ င ရန သ လည င ၊ အတ င ပ င ၊ တရ ပ င ပစ ည
ဝရမ ပ င ၊ တရ ထ မ အ မ ရယ င သ မဟ တ အ နည ဆ င ရ င
တစ ရပ ရပ င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သ စည မ မ သတ မ တ ပ ယင ဒ ရ င
အရစ ပ ဆပ ရန သ လည င အမ န မ တ င သည ။
လ ရ ရရ ရန င လအ မတ အတ ဒ ရ
၁၂။ ။ (၁) တရ မမ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည လ ရ ရရန င
င ရမ သ မဟ တ လအ မတ ရရ ရန အတ ဖစ သည အ တရ သည အ ပ စ မ
အတ ဒ ရ မ တ င သည “
( ) ယင ပစ ည လ ရ ရရ ရန ၊
( ) အမ မစ ဆ မ လအတ င ပစ ည မ ဖစ ထ န သည င ရမ ဖစ စ၊
လအ မတ ဖစ စ ပ ရန သ မဟ တ အဆ ပ င ရမ သ မဟ တ
လအ မတ င စပ လ ၍ စ စမ စစ ဆ မ ပ လ ပ ရ အတ
န ရန ၊
( ဂ ) အမ စ ဆ သည န မ စတင ၍ အ ပ န ရ မ အန အ စ ဆ ရ
န ရ အထ လအတ င င ရမ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ လအ မတ
င စပ လ ၍ ဖစ စ စ စမ စစ ဆ မ ပ လ ပ ရ အတ န ရန “
(၁) တရ င သ ပစ ည လ ရ ပ အပ သည န ရ ၊
(၂) တရ မ တစ ဆင တရ င သ အ င စ ပ ပ လ
တရ ပစ ည လ လ တ သည န ရ ၊
(၃) ဒ ရ မ တ သည န မ သ စ န ဆ သည န ရ ၊
(၂) အပ ဒ ( ) သ မဟ တ အပ ဒ (ဂ)အရ စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန န သ အ င ရမ
သ မဟ တ လအ မတ င စပ လ သ အ ပ သတ ဒ ရ တစ ရပ ယင စ စမ စစ ဆ ရ တ င
တ ရ င အည မ တ ရမည ။
အ မ စ မ န ပ စလ မ တ င မ တ သည ဒ ရ
၁၃။ ။ (၁) တရ မမ တ င ပစ ည တစ င စပ လ ၍ စ ရင ရ င ပ စရန င တရ ၏
ဒ ရ အရ ထ သင သည အ လ စ စ မ န ပ စရန ဖစ သည အ တရ သည
အ ပ သတ ဒ ရ မ မ တ မ သင သည ထင မင သည အတ င စ ရင မ ရ င လင စရန
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ စမ စစ ဆ မ မ ပ ရန လည င ၊ အ န မ မ ပ ရန လည င
ဆင ဆ သည ပဏ မဒ ရ မ တ ရမည ။
(၂) သသ တစ ၏ပစ ည တရ စ မ န ရ ၌ ယင ပစ ည သည ထ သ ၏
မ င အ ပ ဆပ ရန ရ သည မ အ ပည အဝ ပ ဆပ ရန မလ လ င ထင ရ ပ
ပစ ည စ မ န မ စစ ဆ ဆ ရ သည တရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င အ ဏ တည ဆ ဖစ သ
လ မ အ ဖစ စ ရင ဆ ဖတ င သ မဟ တ ည င ရသ မ ၏ ပစ ည မ င စပ လ သည
နည ပ ဒမ အန အ မ ရ သ မ ရ င မ င အ မ မရ သ မ ရ င မ ၏
ရပ င င မ ဆ င ရ စ ၊ သ သ ထင ရ ပ င သ မ မ ဆ င ရ စ ၊ စ စ ပ ရန ရ သ င ၊
န င လတ င ပ သမဟ တ ဘ ပ ရန ရ သ င တ တန ဖ ဖတ င ဆ င ရ စ တ င
ပတ သ သည ပဌ န မ လ န ရမည ။ အဆ ပ အမ မ တ င အဆ ပ ပစ ည မ ပ င
ထ င ရ မည သ အ လ သည ပဏ မ ဒ ရ တ င ပ ဝင င သည အ ပင ပ ဒအရ
၎င တ အသ သ ရထ င ရ သည တ လည ယင ပစ ည အ ပ တ င ဆ င သည ။
စ ဝယ ယ င ရလ မ တ င မ တ သည ဒ ရ
၁၄။ ။ (၁) ပစ ည တစ စ တစ ရ ရ င င င စပ လ ၍ စ ဝယ ယ င ပ င
တရ ဒ ရ မ တ ပ သည အ အဖ င တရ တ င ပ သ င င မရ သ လ င ဒ ရ ၌ “
( ) န တစ န သတ မ တ ၍ ထ န ၌ ဖစ စ၊ ထ န မတ င မ ဖစ စ ယင အဖ င
ပ သ င ရမည ဖစ င ဖ ပရမည ။ ထ ပင
( ) အပ ဒ ( )၌ ရည န သည န တ င ဖစ စ၊ ယင န မတ င မ ဖစ စ အဆ ပ
အဖ ဒ ရ အရ တရ လ ပ ရမည တရ စရ တ မ (ရ လ င )
င တ တရ သ ပ သ င သ အ တရ ပ င သည ထ ပစ ည
တရ လ အ လ ရ ပ အပ ရမည ဖစ င ၊ ထ သ အဖ င င
တရ စရ တ တ ပ သ င သည န မ စ၍ ယင ပစ ည တရ လ
ပ င သည ဟ မ တ ယ ရမည ဖစ င ၊ သ သ ထ င တရ စရ တ
မ (ရ လ င ) င တ မ ပ သ င ပ အမ တရ စရ တ င တ ပလပ
စရမည ဖစ င န ရမည ။
( ၂ ) စ ဝယ ယ င ရထ င အ ပ င အဆ င တ င ဆ မ င
စပ လ ၍ တရ စ ရင ဆ ဖတ ပ ဖစ သည အ ဒ ရ တ င “
( ) ဒ ရ မ တ ပ သည စ ဝယ ယ င တ သည အတ င အတ အ ဖင
တ ည လ င နည ပ ဒ (၁)ပ ပဌ န မ အတ င
လ န ဆ င ရ သည စ ဝယ ယ င ရသ အသ သ သည
ရ င မည ပစ ည မ မ မ ဝယ ယ င ရ မည အ ဝစ အ ပင ဆ သည
ပဌ န အတ င လ န ဆ င ရ ရန ပ သ ၏
စ ဝယ ယ င ရ မည အ ဝစ ပ စ ဝယ ယ င ရ စရမည ဟ ၍
န ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) ဒ ရ မ တ ပ သည စ ဝယ ယ င တ သည အတ င အတ အ ဖင
မတ ည လ င ယ တ လ သ စ ဝယ ယ င ရသ ၏ ဝယ ယ င သည
သ လ န သည စ ဝယ ယ င ရသ အ န ဖင ဆ သည ပဌ န မ
လ န ဆ င ရ ရန ပ သ အ မ သ အတည ဖစ စရမည ဟ
န ရမည ။
အစ စပ လ ပ ငန ဖ သ မ ပ စရန စ ဆ သ တရ မမ တ င မ တ သ ဒ ရ
၁၅။ ။ တရ မမ သည အစ စပ လ ပ ငန တစ ဖ သ မ ပ စရန သ မဟ တ
အစ စပ လ ပ ငန ၏ စ ရင ယ ရ င လင ပ စရန အတ ဖစ လ င တရ သည
အ ပ သတ ဒ ရ မ တ င မ ပ မ ပဏ မဒ ရ တစ ရပ မ တ င သည ။ ယင ပဏ မဒ ရ တ င
အမ သည မ ၏ အ အစ ရ ယ ယ မ ည ၍ အစ စပ လ ပ ငန ဖ သ မ ပ ဖစ ရမည
သ မဟ တ ဖ သ မ ပ င မ တ ယ ရမည န ရ သတ မ တ ပ တရ
သင သည ထင မင သည အတ င စ ရင မ ယ ရ င လင စရန င အ စ ရပ မ
ဆ င ရ စရန န ရမည ။
ယ စ လ ယ လ သ င ယ စ လ ယ တ အ င င စ ရင ရ င လင စလ မ တ င မ တ သ ဒ ရ
၁၆။ ။ ယ စ လ ယ လ သ င ယ စ လ ယ အ င င င စ ရပ မ
စ ရင ရ င လင ပ စလ မ င အထ တ င ပဌ န င မရ သ အ တရ မမ တ င အမ သည
တစ ပ ရန သ မဟ တ ရရန ရ သ င ပမ ဏ စ စစ ရန အလ င
စ ရင မ ယ ရ င လင ရန လ အပ သည အ တရ သည အ ပ သတ ဒ ရ မ တ င မ ပ မ
ပဏ မဒ ရ မ တ ရမည ။ ထ ပဏ မဒ ရ တ င တရ သင သည ထင မင သည အတ င
စ ရင မ ယ ရ င လင စရန န ရမည ။
စ ရင မ င စပ လ ၍ အထ န မ
၁၇။ ။ တရ သည စ ရင ယ ရ င လင စရန န သည ဒ ရ ဖင ဖစ စ၊
န ထပ မ တ သ အမ န တစ ရပ ရပ ဖင ဖစ စ၊ စ ရင မ ယ ရ င လင စရန သ မဟ တ
စ ရင မ မ န င အ ထ အထ မ တင ပရန နည င စပ လ ၍ အထ န မ
ထ တ ဆင င သည ။ ထ ပင စ ရင မ ယ ရ င လင ရ ၌ အ ငင ပ န သ စ ရင မ ပ ရ သည
စ ရင စ အ ပ မ သည ယင တ င ပ ရ သည အ င အရ မ မ န န င ယ တ ထင ရ စသည
သ သ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ဖစ င င အ သ ဆ င သ အမ သည မ မ လည
ယင တ အ အ ပ သည အတ င ထ စ ရင စ အ ပ မ င စပ လ ၍ န ရန ရ ပ န
င င တရ အထ အ ဖင န င သည ။
ပစ ည ဝရန သ မဟ တ ပစ ည မ အစ သ လ ရ ရရ ရန စ ဆ သ အမ တ င မ တ သည
ဒ ရ
၁၈။ ။ ပစ ည ဝရန ဖစ စ၊ ယင ပစ ည မ အစ တစ စ သ လ ဝယ ရရ ရန ဖစ စ
တရ ဒ ရ တစ ရပ မ တ သည အ “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၁) ထ ဒ ရ သည အစ ရသ အ န ထမ ဆ င ရ သ ပစ ည င သ ဆ င လ င
ယင ပစ ည ၌ အ စ င ရ သ အသ သ ၏ ရပ င င မ ယင ဒ ရ တ င
ည ရမည ။ သ သ ယင သ ပစ ည ဝ ရ သ မဟ တ
ပစ ည သ လ ရ ရရ ရ စ မ အဆ ပ ည င ပ ဒ မ ၅၄ ပ
ပဌ န မ င အည သ ဆ င ရ လ တ အရ ရ ဖစ စ၊ စ အလ င
လ တ အရ ရ လ အပ ထ သ လ အ
ပန တမ ဝင အရ ရ တစ ဖစ စ ဆ င ရ ရ မည ဖစ င ဖင ထ ဒ ရ တ င
န ရမည ။
(၂) ထ ဒ ရ သည အ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င ဖစ စ၊ ရ ပ င င သ
ပစ ည င ဖစ စသ ဆ င ပ ပစ ည ဝ ရ သ မဟ တ သ လ ရ ရရ ရ
စ လည န ထပ စ စမ စစ ဆ မ မ ပ ဘ အ င ည တ စ ဆ င ရ
င မည မဟ တ လ င တရ သည ပဏ မဒ ရ တစ ရပ မ တ ၍ ထ ပစ ည တ င
အ သ ဆ င င ရ သ အသ သ ၏ ရပ င င မ ည ပ လ အပ သ
န ထပ န မ မ ပ လ ပ င သည ။
မ ရန င ပ သည ဒ ရ
၁၉။ ။ (၁) တရ ပ င အ တရ လ ၏ တ င ဆ မ မ င ပ သည အ တရ လ
ရရန ရ သ င ပမ ဏ င တရ ပ င ရရန ရ သည င ပမ ဏတ ဒ ရ တ င ဖ ပရမည ။ ထ ပင
ယင ဒ ရ သည အမ သည တစ ဘ ဘ ရရန ပ ပ သ င တစ ရပ ရပ ပန လည ရရန
ဖစ စရမည ။
မ င င စပ လ သည ဒ ရ အယ ဝင င င
(၂) မ င ပ ရန တ င ဆ သ တရ မမ တ င မ တ သ ဒ ရ အယ ရ ၌
လ န ရ သ ပဌ န မ သည ထ အမ တ င မ င တ င င မရ ပ လ န ရမည
ပဌ န မ အတ င ပင ဖစ စရမည ။
(၃) နည ပ ဒပ ပဌ န မ သည အမ န ၈ ၊ နည ပ ဒ ၆ အရ မ င
လ င သည ဖစ စ၊ လ မ င သည ဖစ စ သ ဆ င ရမည ။
စ ရင င ဒ ရ တ ၏ တ ဝန မ တ မ ထ တ ပ ရ င
၂ဝ။ ။ အမ သည မ တရ သ လ ထ လ င စ ရင င ဒ ရ တ ၏
တ ဝန မ တ မ ၎င တ ၏စရ တ ဖင ထ တ ပ ရမည ။
မ၌အ သ ဆ င င မ ပ င လ သ အ မစ ရင ဌ နသ သ သ လ မ တ ပ ပ ရ င
၂၁။ ။ မစ ရင ရ ရ င အတ င ရ မ င သ ဆ င သ တရ မမ တ င မ လတရ
မ တ သ ဒ ရ မ အ ပ သတ ဖစ လ င ဖစ င သ လည င ၊ ယင ဒ ရ အယ လ င
အယ မ တ င မ တ သ ဒ ရ မ အ ပ သတ ဖစ လ သည အ သ လည င ၊ ထ ပင
မတ င တ င ၌ ပ ဝင သ မတစ စ တစ ရ တ င အဆ ပ အမ မ အမ သည တစ ၏
အ သ ဆ င င မ လည အဆ ပ ဒ ရ င ပ င လ သ လ င မ လတရ သည အမ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ ဝင သ မ အသ သ ၌ အဆ ပ အ သ ဆ င င ပ င လ သ သည အ အ န င
အတ င အတ မ န င သ သ လ မ တ မတည ရ ရ င ၏ င မစ ရင ဝန ထ
ပ ပ ရမည ။ ယင သ သ အမ စ တ င တ င အဆ ပ မ သ လည င ၊ ထ မ၏
တစ စ တ တစ ဒသ သ လည င တည ရ ရ င ၏ လ ထ မ တ ပ တင အရ ရ ထ သ လည
အဆ ပ သ သ လ မ တ မ တ တစ စ င ပ ပ ရမည ။
သ သ လ မ တ ပ စ
၂၂။ ။ သ သ လ မ တ မ သတ မ တ သည ပ စ တ င ရ သ ပ တရ တ ဝန အရ ရ
လ မ တ ရ ထ ရမည ။
အမ န ၂၁
ဒ ရ င အမ န မ အတည ပ င
ဒ ရ အရ ပ ဆပ င
ဒ ရ အရ င ပ ဆပ ရန နည လမ မ
၁။ ။ (၁) ဒ ရ အရ ပ ဆပ ရန ရ သည င အရပ ရပ အ ပ အတ င ပ ဆပ ရမည “
( ) ဒ ရ အတည ပ ရန တ ဝန ရ သ တရ တ င ပ သ င င ၊ သ မဟ တ
( ) တရ ပင ပတ င တရ င အ ပ ဆပ င ၊ သ မဟ တ
( ဂ ) ဒ ရ မ တ သည တရ န သည အတ င အ တစ နည နည ဖင
ပ ဆပ င
(၂) နည ပ ဒ (၁) အပ ဒ ( )အရ ပ သ င လ င ထ သ ပ သ င င
တရ င ထ အ င ရမည ။
တရ ပင ပတ င တရ င အ ပ ဆပ င
၂။ ။ (၁) မည သည ဒ ရ အရမဆ ပ ဆပ ရန ရ သည င ၊ တရ ပင ပတ င
ပ ဆပ လ လ င သ လည င ၊ ယင ဒ ရ တစ ရပ လ ဖစ စ တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စ၊
တရ င နပ အ င အ နည ဖင သ ဘ တ ရ င လင ပ လ လ င သ လည င
တရ င သည ထ သ ပ ဆပ မ သ မဟ တ ရ င လင ပ မ မ န န င
ယင ဒ ရ အ အတည ပ ရန တ ဝန ရ သည တရ သ တ ဝန တင ပရမည ။ တရ လည
ထ သ ပ ဆပ ၊ ရ င လင ပ င မ တ တမ တင ထ ရမည ။
(၂) တရ လည ထ သ ပ ဆပ င သ မဟ တ
ရ င လင ပ င တရ သ အ င ၍၊ ထ သ ပ ဆပ မ သ မဟ တ
ရ င လင ပ မ မ န န င တ ဝန တင ပ ပ သည အ န ဖင ၊ မည သည အ င င
ရ မ တ မထ သင င တရ သတ မ တ ပ သည န တ င အ င ပ စရန
တရ င ထ သ အ င စ ထ တ ဆင ပ ရန တရ တ င လ ထ င သည ။
ယင အ င စ အပ ပ န ပ ဆပ မ သ မဟ တ ရ င လင ပ မ မ န န င
တ ဝန တင ပ ပ သည အ န ဖင ရ မ တ မထ သင င တရ င အ င ပရန
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ လ င ၊ ပ ဆပ မ သ မဟ တ ရ င လင ပ မ မ န န င တ ဝန တင ပ
ပ သည အ န ဖင တရ ရ မ တ ထ ရမည ။
(၃) အထ တ င ဆ သည အတ င တ ဝန တင ပထ င မရ သည ၊ သ မဟ တ
မ တ တမ တင ထ င မရ သည ပ ဆပ မ သ မဟ တ ရ င လင ပ မ ဒ ရ အတည ပ သ
မည သည တရ မ အသ အမ တ မ ပ ရ။
ဒ ရ အတည ပ သည တရ မ
တစ ထ ပ သ တရ မ ၏ စ ရင ပ င င ဒသမ အတ င တည ရ သ မမ ။
၃။ ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည သည တရ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တရ မ
၏ စ ရင ပ င င ဒသမ အတ င တည ရ သ မယ ပစ ည အရပ ရပ သ မဟ တ တစ တည ပ င မ
ဖစ လ င ယင တရ မ အန တစ အ လ ဝရမ ပ ရ င င သည ။
စ မ တရ သ လ ပ င ပ င
၄။ ။ ဆ လ တ င ဖ ပပ ရ သည တန ဖ မ ပ စ ထ င ထ မပ သည အ ပင အ င ဖစ
အ င အရ င စပ လ ၍လည စ မ တရ လ စစ ဆ စ ရင င မ ပ ရန တည ဆ
တရ ပ ဒအရ ပ တ ပင င မရ သည အမ တ င ဒ ရ မ တ ထ ၍၊ ယင ဒ ရ မ တ သည
တရ ရန န မ တ င အတည ပ လ လ င ၊ နည ပ ဒ ၆ တ င ဖ ပထ သ မ တ မ င
သ သ လ မ တ မ ရန န မ တ တရ မ တရ သ ပ ပ င သည ။ ထ သ ပ ပ သ အ
ရန န မ တ တရ မတရ ယင ဒ ရ မ မ ပင မ တ ဘ သ သ အတည ပ ရမည ။
လ ပ င ပ ရန နည လမ
၅။ ။ ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ ထ ရမည တရ င ယင ဒ ရ မ တ သ တရ တ
သည င တစ တည အတ င တည ရ လ င ၊ ဒ ရ မ တ သ တရ သည ယင ဒ ရ ဆ သည
တရ သ တ ပ ပ ရမည ။ သ သ ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ ထ ရမည တရ သည
အ င အတ င တည ရ လ င ၊ ဒ ရ မ တ သ တရ သည ဒ ရ အတည ပ ရမည င ရ
င တရ မ သ ပ ပ ရမည ။
သ ရ တ င ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ ထ သ တရ တ င ထ င သည
တရ သ သည ဒ ရ မ တ သ တရ တ င လည ထ င လ င ၊ ဇ ရ မ န စ မ တ တမ ၌
လ ပ င ပ ပ င ထ နည တ အမ န တစ ရပ ရ မ တ င ဖင လ ပ င င သည ။
တရ သည မ မ မ တ သ ဒ ရ အ တရ အတည ပ စလ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည
၆။ ။ ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ သည တရ သည အ ပ တ ပ ပ ရမည “
( ) ဒ ရ မ တ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) ယင ဒ ရ မ တ သည တရ ၏စ ရင ပ င င ဒသအတ င အတည ပ ၍ အ
ပ င မ မ မရရ င ၊ သ မဟ တ ဒ ရ တစ စ တ တစ ဒသအ ဖင အတည ပ
ပ ဖစ လ င ၊ အ ပ င မ သည အတ င အတ င မည သည အစ တ အပ င မ
အ ပ င မ င မရ င ဖ ပသည သ သ လ မ တ င
( ဂ ) ဒ ရ အတည ပ ရန မ တ သည အမ န မ တ သ မဟ တ ယင အမ န မ မ မ တ လ င ၊
ထ သ အမ န မ မ တ ရ င သ သ လ မ တ ။
သ ရ တ င နည ပ ဒ ၅ ပ င အရ လ ပ င င ဖစ လ င ၊ အထ ပ
စ ရ စ တမ မ ပ ပ ရန မလ ။
ဒ ရ စသည တ ၏ မ တ မ လ ရရ သ တရ သည သ သထင ရ ပသ စ င မ ပ ဘ
လ ရ င
၇။ ။ ဒ ရ ဆ သည အတ င ပ ပ ထ သ တရ သည ယင ဒ ရ မ န င ဖစ စ
အတည ပ စရန အမ န မ န င ဖစ စ၊ ဒ ရ အမ န မ တ မ မ န င ဖစ စ၊ တရ သ
ယ တ င ရ မ တ ရမည အထ အ င တစ ရပ ရပ င ထပ မ ၍ သ သထင ရ ပသင င
ဆင ဆ င မ ပ လ င ၊ သ သထင ရ ပသ စ င မ ပ ဘ ယင မ တ မ င
သ သ လ မ တ မ တင သ င စရမည ။
ဒ ရ ဖစ စ၊ အမ န ဖစ စ ပ ပ ထ သ တရ အတည ပ င
၈။ ။ ဆ သည မ တ မ ဆ သည အတ င တင သ င သည အ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
ပ ပ ထ သ တရ သည င တရ မ ဖစ လ င ထ တရ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
အတည ပ င သည ။ သ မဟ တ င ဆ င ရ စ ရင ပ င င အ ဏ သည ဒ ရ င ပမ ဏထ
မနည သည လ အ တရ တစ သ အတည ပ ပ ရန လ ပ င ပ င သည ။
တရ လ တ တ အ တရ မ လ ပ င ပ သ ဒ ရ အတည ပ င
၉။ ။ ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ ထ သ တရ သည တရ လ တ တ ဖစ လ င
ယင ဒ ရ မ မ ၏ သ မန တရ မမ လစ ရင ပ င င အ ဏ င သ ၍ မ တ သ ဒ ရ
အတည ပ ရ ၌ လ န ဆ င ရ ရသည နည လမ အတ င အတည ပ ရမည ။
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ င
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ င
၁ဝ။ ။ ဒ ရ ရရ ထ သ သည ဒ ရ အတည ပ လ လ င ၊
ဒ ရ မ တ သ တရ သ ဖစ စ၊ စ အလ င န ထ သ အရ ရ (ရ လ င ) ထ တ င ဖစ စ၊
ဒ ရ အထ တ င ပ ရ သည ပဌ န မ အရ အ တရ တစ သ ပ ပ ဖစ ပ
ထ တရ သ ဖစ စ၊ ထ တရ ၏ဆ င ရ အရ ရ ထ တ င ဖစ စ လ ထ ရမည ။
ဒ ရ ရရ ထ သ သည ဒ ရ အတည ပ ရန လ လ တင သ င သည အ န ၌ ဖစ စ၊
ယင လ လ တရ လ သည အ န ၌ ဖစ စ၊ ဒ ရ အတည ပ ရ တ င လ အပ သည စ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အရပ ရပ ဆ င ရ ရ အတ လ အပ သ အ င မ တင သ င လ လ င တရ ၌
တင သ င င သည ။
လ ပ င ထ သည ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ င မ ပ လ င ၊ လ ပ ထ လ ပ နည
၁ဝ- ။ ။ သ ဆ င ရ စ ရ စ တမ မ လ ရရ သည န ရ မ လအတ င
တရ င ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ င မ ပ လ င ၊ လ ရရ သ တရ သည ပ ဒ မ
၄၁ အရ သတ မ တ သည အ င င ရ မ ဖ ပပ ရ သ သ သ လ မ တ င အတ အဆ ပ
စ ရ စ တမ မ ဒ ရ မ တ သည တရ သ ပန လည ပ ပ ရမည ။
တ ဖင လ ထ င
၁၁။ ။ (၁) ဒ ရ သည င ပ ဆပ ရန ဖစ ၍၊ ဒ ရ မ တ သည အ န ၌ တရ င ဒ ရ
အတည ပ ပ ရန တ ဖင လ သ အ တရ ၏ ပစ အတ င ၌ တရ ရ နလ င
တရ သည လ ဖမ ဝရမ ထ တ ဆင င မ ပ မ တရ ဖမ ဆ င ဖင ဒ ရ
င အတည ပ ရန အမ န မ တ င သည ။
စ ဖင ရ သ လ ထ င
(၂) နည ပ ဒ (၁)တ င အ နည ဖင ပဌ န ထ သည အတ င မ တစ ပ ဒ ရ
အတည ပ ပ ရန လ လ အသ သ စ ဖင ရ သ ၍ လ ထ သ ဖစ စ၊ အမ အ င
င ရ မ သ ရ သ ဖစ င တရ နပ အ င သ သထင ရ ပထ သ အ သ
ဖစ စ၊ မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ ရမည အ ပင အ ပ အ င အရ မ လည
ဇယ ဖင ပ ရ ရမည “
( ) တရ မမ အမ တ ၊
( ) အမ သည တ ၏အမည ၊
( ဂ ) ဒ ရ မ တ သ န ရ ၊
(ဃ) ဒ ရ အယ င ရ မရ ၊
( င ) ဒ ရ မ တ ပ န ၊ အ ငင ပ သည အ င အရ င စပ လ ၍
အမ သည တ အ င င ပ ဆပ င ၊ သ မဟ တ အ ရ င လင ပ
င ရ မရ င ရ လ င မည ရ မည မ ပ ဆပ ပ ဖစ င သ မဟ တ
ရ င လင ပ ပ ဖစ င ၊
( စ ) ဒ ရ အတည ပ ပ ရန ယ င လ ထ င ရ မရ င ရ လ င
မည သ လ ထ င ၊ လ ထ သည န ရ မ င
လ ထ အ ပ ဆ င ရ ပ မ
(ဆ) အတည ပ ပ ရန လ ထ သ ဒ ရ မ တ သည န ရ မတ င မ
ဖစ စ၊ ထ န ရ န တ င ဖစ စ၊ အ ပန အလ န ဒ ရ မ တ လ င ၊
ယင ဒ ရ ၏အ င အရ မ င တ သင သ အတ (ရ လ င )
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အပ အဝင ဒ ရ အရ ပ ဆပ ရမည င ပမ ဏ၊ သ မဟ တ ယင ဒ ရ အရ
င ပ သ အ သ သ င ၊
( ဇ ) င ပ သည တရ စရ တ င (ရ လ င ) ပမ ဏ၊
(စ ) ဒ ရ အတည ပ င ရမည သ ၏ အမည ၊ ထ ပင
(ည) အ ပ နည လမ မ အန မည သည နည လမ ဖင တရ
ည ပ စလ င “
(၁) သ ဖ ပ ဒ ရ မ တ သ ပစ ည
လ ရ ပ အပ င ၊
(၂) ပစ ည တစ ဝရမ ပ ၍ ရ င င ၊ သ မဟ တ ဝရမ မ ပ ဘ
ရ င င ၊
(၃) တစ တစ ယ ဖမ ဆ ၍အ င ၊
(၄) ပစ ည ထ န န င ၊
(၅) င ပ သ သ သ င အမ အစ အရ လ အပ သည အတ င
အ နည ဖင ဆ င ရ င ၊
(၃) နည ပ ဒ (၂) အရ တရ သ လ လ တင သ င ထ လ င ၊
ထ တရ သည သ ဆ င ရ ဒ ရ ၏ တ ဝန မ တ တင ပရန အဆ ပ လ ထ သ အ
ဆင ဆ င သည ။
တရ လ ဝယ မရ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရန လ လ
၁၂။ ။ တရ ပ င ဖစ သ လည ၊ ၎င ၏လ ဝယ မရ သည ရ ပ င င သ ပစ ည တစ
ဝရမ ပ ရန လ ထ လ င ၊ တရ င သည ဝရမ ပ ရမည ပစ ည ၏ အ င အရ င
စပ လ ၍ ထ သင သည အ လ တ မ န န စ ဖ ပပ ရ သ စ ရင တစ စ င
လ လ င အတ ပ တ တင သ င ရမည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရန လ လ တ င ပ ရ ရမည အ အလ မ
၁၃။ ။ (၁) တ င စ ပ ဖစ သ နယ မ သ မဟ တ မ မတ င နယ မအတ င
ပ ဝင သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င သ ဆ င သည ဒ ရ အတည ပ ပ ရန
လ ထ ရ ၌ ဒ ရ တ င ယင ပစ ည ၏ မပ မပ ရ လ င ဖစ စ၊ ယင သ သ ပစ ည
ဝရမ ပ ရ င င ဖင ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ လ င ဖစ စ လ လ င အတ
ယင မအလ အလ ထင ရ သ သ သ ဆ ရ င ဖင မ တ သ ထ သည န ဆ င မပ ၊
သ မဟ တ ၊ မ မပ မ တ ဝန တ မပ ပ ရ စရမည ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည င
သ ဆ င သည ဆင စ ပ စ မ တ င ဖည သ င င င စပ လ သ ပ တ ပ န မ ၌
ဖ ပထ သည အ အလ မ လည မပ တ င မ ဖ ပသမ တင ပရမည ။
အ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည မ ဖစ လ င မပ မလ ။ သ သ အ ပ န မ တ င
ပ ရ သည အ အလ မ အန ဖ ပ င သမ သ အ အလ မ တင ပရမည “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၁) ရ င ရမည ပစ ည မ တ င စ ပ ဖစ သ လယ ယ မ ဖစ ၍
ယင ပစ ည ၏ မတ င ၊ မပ မ ရ လ င ရ ယ ၊ င အမ တ ၊ န ဆ
ပ င အမ တ ၊ ( ပမ လယ ယ မ င ယ မ ပ င မ ဟ ၍
ပ သ ပ င အမ အစ မ သ န ပ တ စ တပ ထ လ င
ပ င မ အမ အစ ဖ ပရမည ) လယ င အမ တ မ (ပစ ည သည
ပ င တစ လ မဟ တ လ င ) ပ င အမ တ ရယ ရသည င မပ ၏
စ င ယင မအ ပ န ဆ စည ပ သည အ န င တ
ဖ ပရမည ။
(၂) အ လယ ယ မ ဖစ လ င ရ ယ အ ယ အဝန င
ယင မတည ရ ရ ရ အ ပ စ ၊ အန ဆ မ ၊ သ မဟ တ ရ မ
အ အ ဝ ၊ အရပ မ န ပ အ ပင နယ န မ တ မ
ဖ ပရမည ။
(၃) မ မ တ င တည ရ သည မ ဖစ ပ ရ ယ အ ယ အဝန ၊ အ
သ မဟ တ ရပ အမည သ မဟ တ အမ တ ၊ မ အမ တ ( မ
မ မ သ အမ တ စ မ ရ လ င သ ဆ င ရ အမ တ စ
ဖ ပရမည ၊ ထ ပင ယင မသည မ တစ ၏ အစ တ အပ င
မ သ ဖစ လ င ၊ ယင အစ တ အပ င င စပ လ သည အ အလ မ )
န ဆ ထ တ မ မပ တ င ပ င အမ တ ရ လ င ယင ပ င အမ တ င
မပ ၏ စ ၊ မပ မအ ပ န ဆ စည ပ သည င ရမ ၊
သ မဟ တ အ န င တ ဖ ပရမည ။
(၄) မ တစ မ တ င တည ရ သည အ ဆ အအ မ ဖစ သည စ တ င
ယင အ ဆ အအ မ တည ရ ရ မ ထ င မရ လ င လမ အမည
သ မဟ တ လမ အမ တ ဖစ စ၊ လမ အမည သ မဟ တ လမ အမ တ
မရ လ င ရပ သ မဟ တ အ ၏အမည သ မဟ တ အမ တ
ဖစ စ၊ ယင လမ ရ အ ဆ အအ အမ တ ဖစ စ၊ အ ဆ အအ တ င
အမ တ မရ လ င မ အမ တ ဖစ စ ဖ ပရမည ။
(၅) မ ငယ တ င ဖစ စ၊ ရ တ င ဖစ စ တည ရ သည မ ရ မ ပ င င သ
ပစ ည ဖစ လ င အထ ပ အပ ဒ ငယ (၃) င (၄)တ ပ အ အလ မ
အန ဖ ပ င သမ သ အ အလ မ ဖ ပရမည ။
(၆) မ သ မဟ တ အ ဆ အအ မ မည သ အသ ပ င ၊ အ ဆ
အအ တ ၏ ဆ လ ပ ပစ ည င သ တမ ၊
အရပ ရပ မ တ ဝန မ င မ န စပယ န မ ဖ ပ ရမည ။
(၇) ယင ပစ ည တ င တရ ၏အစ သ မဟ တ အ သ ဆ င င
သ ဖ ပရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) တ ဝန တ အတ န စရ တ လ ထ အတ
န သည တရ စရ တ တ င ထည သ င တ ရမည ။
အ စ မ တ င လ ပ တ အရ ရ ၏ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ မ တ ဝန တ
တ င ပ င င
၁၄။ ။ လ ပ တ အရ ရ တ င မ တ ပ တင ထ သည မတစ ရပ ရပ ဝရမ ပ ရန
လ ထ သ အ ၊ တရ သည ယင ရ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ မ တ ဝန တ
တင သ င စရန သ ဆ င ရ လ ထ သ အ ဆင ဆ င သည ။ ထ တ ဝန တ တ င
မပ င ရ င အ ဖစ ဖင ဖစ စ၊ ယင မ သ မဟ တ ယင မ၏ စ တ င လ ပ င ပ င သည အ
သ ဆ င င တစ ရပ ရပ ရရ သ အ ဖစ ဖင ဖစ စ၊ ယင မအတ အ န ထမ ဆ င ရန
တ ဝန ရ သ အ ဖစ ဖင ဖစ စ၊ မ တ ပ တင ထ သ မ လည င ၊ မ တ ပ တင ထ သည
မပ င ရ င တ ၏အစ မ လည င သ ဖ ပရမည ။
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန ပ တ တရ င လ ထ င
၁၅။ ။ (၁) ဒ ရ တစ ထ ပ သ တ အတ ပ တ ၍ မ တ ထ ရ တ င ယင ဒ ရ ၌
လ သ စည မ တစ ရပ ရပ သတ မ တ မထ လ င ၎င တ အန တစ သ မဟ တ
တစ ထ ပ သ တ သည ၎င တ အ လ ၏ အ အတ သ လည င ၊ ၎င တ အန တစ
သဆ ပ ဖစ ပ န ရစ သ မ င သသ ၏တရ ဝင ယ စ လ ယ တ ၏
အ အတ သ လည င ဒ ရ တစ ရပ လ အတည ပ ပ ရန လ ထ င သည ။
(၂) နည ပ ဒအရ လ ထ သည အတ င ဒ ရ အတည ပ င ပ ရန
လ လ သ အ င ရ သည ဟ တ မင လ င ၊ တရ သည ထ သ လ ထ ရ တ င မပ ဝင သ
တ ၏အ ယ ရန အလ င လ အပ သည အမ န မ တ ရမည ။
ဒ ရ လ ပ င ရရ သ အတည ပ ပ ရန လ ထ င
၁၆။ ။ ဒ ရ သ လည င ၊ ဒ ရ စ ၊ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ အတ
ပ တ ၍ မ တ ထ ရ တ င ဒ ရ တ င တရ င တစ ၏ အ သ ဆ င င သ လည င
လ အပ စ တမ အရ ဖစ စ၊ တရ ပ ဒ င အရ ဖစ စ လ ပ င လ လ င လ ပ င ရရ သ သည
ဒ ရ မ တ သည တရ သ အတည ပ ပ ရန လ ထ င သည ။ ထ ပင ယင ဒ ရ အတည
ပ ပ ရ ၌ အဆ ပ တရ င လ ထ လ င လ န ဆ င ရ ရသည နည လမ ၊ စည မ မ
အတ င အတည ပ ပ င သည ။
သ ရ တ င ဒ ရ သ မဟ တ ဆ သည အ သ ဆ င င လ အပ စ တမ အရ
လ ပ င ပ ထ လ င ၊ ထ သ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ င အ င စ
လ ပ င ပ သ ထ ပ ပ ရမည ။ ထ ပင လ ပ င ပ သ ထ သ လ ပ င ပ ထ င ဝန သည
မ န လ လ လ င အတ တင သ င င မ ပ လ င ၊ ဒ ရ အတည ပ င င စပ လ ၍
၎င ၏ န မ (ရ လ င ) န မ ပ မ ဒ ရ အတည မ ပ ရ။
ထ ပင စ ၊ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ အ ပ မ တ သ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ
၎င တ အန တစ အ လ ပ င ပ လ င န အ သ မ အ ပ ယင ဒ ရ အတည မ ပ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ လ လ ရရ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည
၁၇။ ။ (၁) နည ပ ဒ (၁၁) နည ပ ဒ (၂)တ င ပဌ န ထ သည အတ င ၊ ဒ ရ
အတည ပ ပ ရန လ လ လ ရရ သည အ တရ သည နည ပ ဒ ၁၁ မ ၁၄ တ င ပ ရ သည
လ အပ မ အန အမ င သ ဆ င သမ လ န ဆ င ရ ထ င ရ ၊မရ စ စစ ရမည ။ ထ သ
လ န ဆ င ရ ထ င မရ သည အ ပင သတ မ တ ပ ထ သ အ န လအတ င
တ ယ င ပင ဆင င လည မ ပ လ င လ လ ပယ င သည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)ပ ပဌ န မ င အည လ လ ပင ဆင လ င
ယင လ လ မ ပ ဒ င အည တင သ င သည လ လ ဖစ သည ဟ ၍လည င ၊ ပထမ
တင သ င သည န တ င ပင တင သ င သည ဟ ၍လည င မ တ ယ ရမည ။
(၃) နည ပ ဒအရ ပ လ ပ သည ပင ဆင အသ သ တရ သ
လ မ တ သ မဟ တ လ မ တ တ ရ ထ ရမည ။
(၄) လ လ လ သည အ တရ
သ ဆ င ရ မ တ ပ တင စ ရင စ အ ပ တ င သ လ ထ င င မည သည န ရ တ င
လ ထ င ရ သ င ပ လ င န တ င ပ ရ သည ပဌ န မ င မဆန င စဘ ၊
လ လ အမ အစ င အည ဒ ရ အတည ပ ပ ရန အမ န မ တ ရမည ။
သ ရ တ င င ပ ဆပ ရန ဒ ရ ဖစ လ င ၊ ဝရမ ပ သည ပစ ည တန ဖ သည ဒ ရ င
ပမ ဏ အတ င ဖစ င သမ ဖစ စရမည ။
အ ပန အလ န ဒ ရ မ အတည ပ င
၁၈။ ။ (၁) သ တရ မမ မ တ င င စ ရပ ပ ဆပ ရန တရ လ ၊တရ ပ င တ အ ပ
မ တ ထ ပ ၊ တရ တစ တစ န တည တ င အတည ပ င သ အ ပန အလ န ဒ ရ မ
အတည ပ ပ ရန ယင တရ တ င လ ထ လ င “
( ) င စ ရပ မ တ ည ပ ၊ ဒ ရ စ ရပ လ တ င အ ပ င မ င
ရ မ တ ထ ရမည ၊ ထ ပင
( ) င စ ရပ မ မတ ည ပ မ ရ င အတ ဒ ရ ရရ ထ သ သ
နည ရ င မ ပ န မ ပ န ရ င အတ အတည ပ င သည ။
နည ရ င အ ပအ ပ ဆပ ပ င မ ရ င အတ
ဒ ရ င နည ရ င အတ ဒ ရ တ င ရ မ တ ရမည ။
(၂) နည ပ ဒသည တစ ဘ ဘ သ အမ သည မ ဒ ရ မ အန
တစ ရပ ရပ လ ပ င ရရ သ သ မ ၊ မ လလ ပ င ပ သ ပ ဆပ ရန ရ သည တရ သ
မ မ င လည င ၊ လ ပ င ရရ သ ယ တ င ပ ဆပ ရန ရ သည တရ ထ သ
မ မ င လည င သ ဆ င သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
(၃) အ ပ အဂ ရပ မ င ည တ င မရ လ င ၊ နည ပ ဒ င သ ဆ င သည
ဟ မမ တ ယ ရ “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) ဒ ရ မ တ သည အမ မ အန တစ မ မ တရ င သည အ အမ တ င
တရ ဖစ ပ အမ သည အသ သ သည စ မ လ တ င အ အ န င
တ င ၊ ထ ပင
( ) ဒ ရ မ အရ ပ ဆပ ရန င မ တ မ ရ င ။
(၄) ပ ဂ လ မ အ ပ တ င ပ တ ၍လည င ၊ တစ င လည င မ တ ထ
သည ဒ ရ ရရ ထ သ သည မ မ ၏ဒ ရ ၎င တ အန တစ အတ ဖစ စ၊
တစ ထ ပ သ တ အတ ဖစ စ မ မ တစ ယ တည အ ပ မ တ ထ သည ဒ ရ င စပ လ ၍
အ ပန အလ န ဒ ရ အ ဖစ မ တ ယ င သည ။
ပမ မ
( ) အ ဘ အ ပ တ င င ပ ၁ဝဝဝ အတ ဒ ရ ရရ သည ။ ဘ လည အအ ပ
န င န ရ တစ ရ ရ တ င န စည တစ စ တစ ရ အ မ ပ အပ လ င င ပ ၁ဝဝဝ ပ ရန
ဒ ရ ရရ သည ။ ဘ သည မ မ ၏ဒ ရ နည ပ ဒအရ အ ပန အလ န ဒ ရ အ ဖစ မမ တ ယ င ။
( ) ပ တ တရ လ မ ဖစ သ အ င ဘ တ စ အ ပ င ပ ၁ဝဝဝ အတ ဒ ရ ရသည ။ စ
လည ဘ အ ပ င ပ ၁ဝဝဝ အတ ဒ ရ ရသည ။ စ သည မ မ ၏ဒ ရ နည ပ ဒအရ
အ ပန အလ န ဒ ရ ဟ မမ တ ယ င ။
( ဂ ) အ ဘ အ ပ င ပ ၁ဝဝဝ အတ ဒ ရ ရသည ။ ဘ အတ ယ မ တ အပ ရသ
စ သည ဘ အတ အအ ပ င ပ ၁ဝဝဝ အတ ဒ ရ ရသည ။ ဘ သည စ ၏ ဒ ရ
နည ပ ဒအရ အ ပန အလ န ဒ ရ ဟ မမ တ ယ င ။
(ဃ) အ (ဖ ) ရရ သည ဒ ရ အရ အ၊ ဘ ၊ စ ၊ ဒ င အ တ ပ တ ၍လည င ၊ တစ င
လည င အ (ဖ )အ င ပ ၁ဝဝဝ ပ ဆပ ရန ရ သည ။ အ အ (ဖ )တစ တည အ ပ
င ပ ၁ဝဝ အတ ဒ ရ ရရ ၍ ပ တ ဒ ရ အတည ပ လ ရ သ တရ သ အတည ပ ပ ရန
လ ထ သည ။ အ (ဖ )သည မ မ ပ တ ဒ ရ နည ပ ဒအရ အ ပန အလ န ဒ ရ အ ဖစ
မ တ ယ င သည ။
ဒ ရ တစ ရပ တည အရ အ ပန အလ န တ င ဆ မ ရ လ င ၊ အတည ပ င
၁၉။ ။ စ ဘ အမ သည တ သည တစ ထ မ တစ င တ င ရယ င ရ သ ဒ ရ
အတည ပ ပ ရန တရ သ လ ထ သည အ “
( ) င စ ရပ မ တ ည ပ ယင င စ ရပ လ အ ပ င မ င ဒ ရ တ င
ရ မ တ ရမည ၊ ထ ပင
( ) င စ ရပ မ မတ ည ပ ၊ မ ရ င ရထ သည အမ သည သ
နည ရ င မ ပ န မ ပ န ရ င အတ အတည ပ င သည ၊ ထ ပင
နည ရ င အ ပအ ပ ဆပ ပ င ဒ ရ တ င ရ မ တ ရမည ။
အ ပ င အမ မ တ င အ ပန အလ န ဒ ရ မ င အ ပန အလ န တ င ဆ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၂ဝ။ ။ နည ပ ဒ ၁၈ င နည ပ ဒ ၁၉ တ တ င ပ ရ သ ပဌ န မ သည အ ပ င
သ မဟ တ ရပ င င အတည ပ ရ တ င ပစ ည ရ င ရန မ တ သည ဒ ရ မ င
သ ဆ င စရမည ။
ဒ ရ မ တစ ပ င န တည အတည ပ င
၂၁။ ။ တရ သည တရ ယ တ င င ၎င ၏ပစ ည အ ပ တစ ပ င န တည အတည
ပ င မ မ ၏သ ဘ အတ င ငင ပယ င သည ။
အ စ မ တ င ဒ ရ အတည မ ပ သင င အ င ပ စရန အ င စ
၂၂ ။ ။ (၁) ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ လ “
( ) ဒ ရ မ တ သည န ရ မ သ စ လ န ပ န တင သ င လ င ၊
သ မဟ တ
( ) ဒ ရ ပ အမ သည တစ ၏ တရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ ဖစ စ ပ ဒ မ ၄၄-
ပ ပဌ န မ အရ တင ပ သ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန အတ
လ ထ ရ ၌ ဖစ စ တင သ င လ င ၊
တရ သည အတည ပ ပ ရန လ ထ ရသ ထ အ င စ ထ တ ဆင လ
မည သည အ င င ၎င အ ပ ဒ ရ အတည မ ပ သင င န ဆ သ န တ င
အ င ပ ထ ရန န ရမည ။
သ ရ တ င ဒ ရ အတည ပ ပ ရန လ ထ ရသ အ ပ ထ သ အတည ပ ရန ယ င
လ ထ အရ န ဆ အမ န မ တ သည န ရ မ တစ စ အတ င လ ထ င ဖစ လ င
ဒ ရ မ တ သည န ရ င အတည ပ ရန လ ထ သည န ရ အ သ စ ထ
ပ မ မင င င သ လည င ၊ တရ ၏ တရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ
ဒ ရ အတည ပ ပ ရန ယ င လ ထ အရ တရ ၎င အ ပ ဒ ရ အတည ပ ရန
အမ န မ တ ပ ဖစ လ င ၊ အဆ ပ တရ ဝင ယ စ လ ယ အ ပ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန
လ ထ င င သ လည င ၊ ဆ သည အ င စ ထ တ ဆင ရန မလ ။
(၂) အထ နည ပ ဒ (၁)အရ သတ မ တ ထ သ အ င စ ထ တ ဆင
ပ ရ မ တ ထ ရမည အ င ပ မ င အ င မတန င န မ
ဖစ စလ မ မည ။ သ မဟ တ တရ မ တမ ပ ပ စလ မ မည ဟ ထင မင ယ ဆလ င အဆ ပ
အ င စ ထ တ ဆင င မ ပ ဘ ၊ ဒ ရ အတည ပ ရန ဆင စ ထ တ င
အထ နည ပ ဒ (၁)ပ ပဌ န မ တရ အ တ မစ ပ တ ပင သည ဟ မမ တ ယ ရ။
အ င စ ထ တ ပ န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၂၃။ ။ (၁) တစ ဆ တည ဖစ သ အထ နည ပ ဒအရ အ င စ ထ တ ဆင င
ရသ မလ ရ လ င သ လည င ၊ ဒ ရ အဘယ င အတည မ ပ သင င
တရ နပ အ င အ င မ ပလ င သ လည င တရ သည ဒ ရ အတည ပ ရန
အမ န မ တ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ထ သ ဒ ရ အတည ပ င န လ င တရ သည
ယင န သ သပ ၍ မ မ သင သည ထင မင သည အမ န မ တ ရမည ။
ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ဆင စ
ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ဆင စ
၂၄။ ။ (၁) အထ တ င ဆ သ နည ပ ဒမ အရ လ အပ သ ပဏ မ ဆ င ရ ရန
ရ သည မ (ရ လ င ) ဆ င ရ ပ န ၊ တရ သည အမ န ဆင စ မထ တ သင ဟ မယ ဆလ င
ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ဆင စ ထ တ ဆင ရမည ။
(၂) အဆ ပ အမ န ဆင စ အသ သ တ င ထ တ ဆင သည န ရ စ တပ ထ ရမည ။
တရ သ ဖစ စ၊ စ အလ င တရ န ထ သည အရ ရ ဖစ စ လ မ တ ထ ရမည ။
ထ န တရ တ ဆ ပ ပ ၍ ဆ င ရ အရ ရ အ အတည ပ ရန ပ အပ ရမည ။
(၃) ယင အမ န ဆင စ အသ သ တ င န ရ တစ ရ သတ မ တ ၍
ယင န ရ တ င ဖစ စ၊ ယင န ရ မတ င မ ဖစ စ အမ န ဆင စ အတည ပ ရမည ဖစ င
ဖ ပရမည ။ ထ ပင န ရ တစ ရ လည သတ မ တ ၍၊ ယင န ရ တ င ဖစ စ၊
ယင န ရ မတ င မ ဖစ စ တရ သ အမ န ဆင စ ပန သ င ရမည ဖစ င ဖ ပရမည ။
အမ န ဆင စ တ င ထပ ဆင ရ မ တ င
၂၅။ ။ (၁) အမ န ဆင စ အတည ပ ရသည အရ ရ သည ၊ ယင အမ န ဆင စ တ င မည သည န
၌ မည သည နည ဖင အတည ပ င ၊ ထ ပင အမ န ဆင စ ပန သ င ရမည န ဆ န ထ
လ န ပ န ရသည အ င ရင ၊ သ မဟ တ အမ န ဆင စ အတည မ ပ ဖစ လ င ၊
မည သည အ င င အတည မ ပ ဖစ င တ ထပ ဆင ရ မ တ ၍ အမ န ဆင စ
ထ ထပ ဆင ရ မ တ င အတ တရ သ ပန လည တင သ င ရမည ။
(၂) ၎င အရ ရ အမ န ဆင စ အတည မ ပ င င ထပ ဆင ရ မ တ ထ လ င ၊
တရ သည ယင သ အတည မ ပ င င အဆ ရ သည အ င စပ လ ၍၎င အ
စစ မ ရမည အ ပင သင သည ထင မင လ င အဆ ပ အတည မ ပ င သည အ င င စပ လ ၍
သ သမ ဆင စစ မ င သည ။ စစ မ သ ရ ရသည အ လည ရ မ တ ထ ရမည ။
ဒ ရ အတည ပ င ဆ င င င
ဒ ရ အတည ပ င မည သည အ တ င တရ ဆ င င င င
၂၆။ ။ (၁) ဒ ရ မ တ သည တရ သ ဖစ စ၊ ဒ ရ သ မဟ တ ယင ဒ ရ အတည ပ င င
စပ လ ၍ အယ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တရ တစ သ ဖစ စ ဒ ရ အတည ပ င
ဆ င င ရန အမ န သ လည င ၊ ဆ သည ဒ ရ မ တ သည တရ သ မဟ တ အယ
တရ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန အမ န ထ တ ပ လ င ဖစ စ၊ ဒ ရ အတည ပ ပ ရန
ယင တရ သ လ ထ လ င ဖစ စ ဒ ရ သ မဟ တ ယင ဒ ရ အတည ပ ပ င င
စပ လ ၍ ယင တရ မ တ င မည ဖစ သ အ အမ န တစ ရပ ရပ သ လည င ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ လ ထ ရယ င စရန အလ င လ လ သ အ င တင ပလ သ အ
ဒ ရ အတည ပ ရန ပ ပ ထ သ တရ သည ဒ ရ အတည ပ င
သင တ သ အ န လ ဆ င င ရမည ။
(၂) ဒ ရ အတည ပ ရ တ င တရ ပ င ပစ ည ဖစ စ၊
တရ ယ တ င ဖစ စ ဖမ ဆ ထ သည အ ဆ သည လ ထ မ မ ပ ပတ မ ပစ ည
ပန ပ ရန ဖစ စ၊ တရ လ တ ရန ဖစ စ ဒ ရ အတည ပ ရန အမ န ထ တ ဆင သည တရ
အမ န မ တ င သည ။
(၃) ဇ ရ မ ဆ င င ရန သ မဟ တ တရ ထ မ ဖမ ဆ ထ သ ပစ ည ပန ပ ရန
အမ န တစ ရပ မ မ တ မ တရ ထ မ လ လ သ အ င ပ ပ င ပ လ အပ သ ဝန
ပ အပ င ပ သင လ သည ဟ ထင မင သ စည မ မ သတ မ တ ၍ ဇ ရ မ ဆ င င င
သ မဟ တ ဖမ ဆ ထ သ ပစ ည ပန ပ င စသည အမ န တစ ရပ တရ မ တ င သည ။
အလ တ ရ သ တရ ၏တ ဝန
၂၇။ ။ ပစ ည ပန ပ ရန သ မဟ တ လ လ တ ရန နည ပ ဒ ၂၆ အရ မ တ သ မည သည
အမ န မ အတည ပ ရန ပ ပ သ ဒ ရ အတည ပ ရ တ င တရ ပ င ပစ ည ဖစ စ၊ တရ
ဖစ စ ပန လည ဖမ ဆ င တ မစ ပ တ ပင င မရ စရ။
ဒ ရ မ တ သ တရ ၏ သ မဟ တ အယ တရ ၏အမ န သည ဒ ရ အတည ပ ပ ရန
လ ထ သ တရ အ ပ အတည ဖစ င
၂၈။ ။ ဒ ရ မ တ သည တရ ဖစ စ၊ အထ တ င ဆ သည အယ တရ ဖစ စ၊
ယင ဒ ရ အတည ပ င င စပ လ ၍ မ တ သည အမ န တစ ရပ ရပ သည ဒ ရ အတည ပ ရန
ပ ပ ထ သ တရ အ ပ အတည ဖစ စရမည ။
တရ င င တရ တ အ အမ မ ပ မ ပတ မ ဒ ရ အတည ပ င ဆ င င င
၂၉။ ။ တရ တစ တ င ယင တရ မ တ သည ဒ ရ ရရ ထ သ
တရ င အ ပ ယင ဒ ရ မ တ င ရသ စ ဆ သ အ အမ တစ မ မ မ ပ မ ပတ ရ နလ င ၊
ထ အမ မဆ ဖတ ရ သ မ ထ တရ သည အ မ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ နည ဖင ဖစ စ၊
သင သည ထင မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ အဆ ပ ဒ ရ အတည ပ င
ဆ င င င သည ။
ဒ ရ အတည ပ ပ ပ နည
င ပ ဆပ ရန ဒ ရ
၃ဝ။ ။ အ သ သ င တစ စ တစ ရ အ ၊ င ဖင ပ င လ ပ ဆပ င ရ သည
ဒ ရ အပ အဝင င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အသ သ တရ အ တရ မ ထ င တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ထ င ဖင ဖစ စ၊ တရ ၏ပစ ည ဝရမ ပ ရ င င ဖင ဖစ စ၊
ယင နည စ ရပ လ ဆ င ရ င ဖင ဖစ စ အတည ပ င သည ။
သ ဖ ပသည ရ ပ င င သ ပစ ည အတ ဒ ရ
၃၁။ ။ (၁) သ ဖ ပသည ရ ပ င င သ ပစ ည အတ ၊ သ မဟ တ ယင ပစ ည ၏ အစ
အတ ဒ ရ ဖစ လ င ၊ ယင ပစ ည သ မဟ တ အစ ဖစ င ပ သ မ ယ ၍ရထ င
အဆ အ ဖတ ရရ ထ သ အ သ လည င ၊ ၎င ၏ ယ စ လ ရယ ရန ၎င န အပ သ သ
အ သ လည င ပ အပ င ဖင ဖစ စ၊ တရ အ တရ မ ထ င တ င အ ထ င ၊
သ မဟ တ တရ ၏ပစ ည ဝရမ ပ င ၊ သ မဟ တ ယင နည စ ရပ လ ဆ င ရ င ဖင
ဖစ စ ဒ ရ အတည ပ င သည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)အရ ဝရမ ပ င မ သ လ အတည ဖစ သ လည
တရ ဒ ရ မန သ ဖင ဝရမ ပ ထ သ ပစ ည ရ င ပ ရန တရ င
လ ထ လ င တရ သည ယင ပစ ည ရ င င သည ။ ဒ ရ အရ
ပစ ည ပ အပ ရမည အစ တန ဖ င မည မ ပ ရမည ဟ သတ မ တ ထ သည စ တ င ၊ အဆ ပ
ပစ ည ရ င ၍ရရ သည င မ ထ တန ဖ င တရ င သ ပ စရန လည င ၊
အ စ မ တ င သင သည ထင မင သည လ ပ စရန လည င ဆ ဖတ င သည ပင
တရ လ ထ လ င လည န င (ရ လ င ) ၎င အ ပ ရမည ။
(၃) တရ သည ဒ ရ လ န ၍ မ မ ပ ရန တ ဝန ရ သ ဒ ရ အတည ပ မ
န စရ တ အရပ ရပ ပ ဆ င လ င သ လည င ၊ ဝရမ ပ သည န မ
သ လ န ဆ န တ င ပစ ည ရ င ပ ရန လ ထ င မရ လ င သ လည င ၊
ယင သ လ ထ သ လည ငင ပယ လ လ င သ လည င ဝရမ ပ င သည
ရပ စ ရမည ။
(၄) နည ပ ဒ (၂) င နည ပ ဒ (၃) တ တ င ဖ ပပ ရ သ သ လ လ
တ ပ ရန လ ထ လ လ င တရ သည သင သည ထင မင သည အတ င စ စ ပ င လ
လထ မပ စဘ အ န တ ပ င သည ။
သ ဆ င ရ ပ ရန သ မဟ တ လ မ သ မဟ တ တ ဝရမ အတ ဒ ရ
၃၂။ ။ (၁) ပဋ ည သ ဆ င ရ ပ ရန အတ ဖစ စ၊ လ မ အတ ဖစ စ၊
တ ဝရမ အတ ဖစ စ ဒ ရ မ တ င ရသ သည ယင ဒ ရ လ န ရန အ င အလမ
ရ ပ လ တမင ပ လ င ၊ လ မ အတ ဒ ရ ဖစ ပ ၎င ၏ပစ ည
ဝရမ ပ င ဖင သ လည င ၊ ပဋ ည သ ဆ င ရ ပ ရန အတ ၊ သ မဟ တ
တ ဝရမ အတ ဒ ရ ဖစ ပ ၎င အ တရ မ ထ င တ င အ ထ င ဖင ၊ သ မဟ တ
၎င ၏ပစ ည ဝရမ ပ င ဖင ၊ သ မဟ တ ယင နည စ ရပ လ
ဆ င ရ င ဖင သ လည င ဒ ရ အတည ပ င သည ။
(၂) သ ဆ င ရ ပ ရန အတ ဖစ စ၊ တ ဝရမ အတ ဖစ စ၊ ဒ ရ မ တ င
ရသည အမ သည မ ပ ရ ရ င ဖစ လ င ၊ ယင ပ ရ ရ င ၏ပစ ည ဝရမ ပ င ဖင
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ လည င ၊ ပ ရ ရ င ၏ဒ တ မ ၊ သ မဟ တ အ အ အ အရ ရ မ
တရ ၏ င ပ ဖင တရ မ ထ င တ င အ ထ င ဖင သ လည င ၊
ဝရမ ပ င င အ ထ င စ ရပ လ ဖင သ လည င ဒ ရ အတည ပ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)၊ သ မဟ တ နည ပ ဒ (၂)အရ ဝရမ ပ င မ သ လ ၊
သ မဟ တ တရ ၏ လ ထ အရ တရ န ထပ သတ မ တ ပ သည စ စ ပ င
တစ စ ထ မပ သ လ အတည ဖစ သ လည ၊ တရ သည ဒ ရ န င
မ ပ သ ဖင ဝရမ ပ သည ပစ ည ရ င ပ ရန တရ င လ ထ လ င ယင ပစ ည
ရ င င သည ။ ထ ပင တရ သည အဆ ပ ပစ ည ရ င ၍ ရရ သည င မ သင တ သည
ထင မင သည လ တရ င အ ပ စရန ဆ ဖတ င သည ပင တရ
လ ထ လ င လည န င (ရ လ င ) ၎င အ ပ ရမည ။
(၄) တရ သည ဒ ရ လ န ၍ မ မ ပ ရန တ ဝန ရ သ ဒ ရ အတည ပ မ
န စရ တ အရပ ရပ ပ ဆ င လ င သ လည င ၊ ဝရမ ပ သည န မ
တစ စ န ဆ န တ င ပစ ည ရ င ပ ရန လ ထ င မရ လ င သ လည င ၊
ယင သ လ ထ လ င လည ငင ပယ လ လ င သ လည င ဝရမ ပ င သည
ရပ စ ရမည ။
(၅) ပဋ ည သ ဆ င ရ ပ ရန အတ ဒ ရ ဖစ စ၊ တ ဝရမ အတ
ဒ ရ ဖစ စ မလ န လ င ၊ တရ သည ဆ သည နည လမ မ အစ ၊ သ မဟ တ
ဆ သည နည အ လ သ မဟ တ တစ အ ပင ဆ င ရ ရန လ အပ သည ပ လ ပ မ
တရ င အ သ လည င ၊ တရ န ထ သ အ သ တစ အ
သ လည င ၊ တရ ၏ စရ တ ဖင ဖစ င သမ ဆ င ရ စရန န င သည အ ပင ၊
ယင သ ဆ င ရ ပ သ အ န သည စရ တ မ တရ န သည နည လမ
အတ င စ စစ ၍ ယင စရ တ င မ မ ဒ ရ တ င ပ ဝင ဘ သ သ င သည ။
ပမ
င အနည အ ရ သ အသည အ ဆ အအ ဆ လ ပ ရ ၊ ဘ ပ င
မ သ စ ဗ မ န အ နထ င ၍မရ လ အ င ဖစ စသည ။ အအ တရ မ ထ င တ င
အ ထ ၍၊ ၎င ၏ပစ ည ဝရမ ပ သ လည အသည ဘ ၎င အ ပ ရရ သ အဆ ပ
အ ဆ အအ ဖယ ရ ရန န သည ဒ ရ လ န ရန ငင ဆန သည ။ အ၏ပစ ည
ရ င င ဖင ရရ မည င သည ဘ ၏ ဗ မ န တန ဖ လ နည သ သည အတ ဘ အ
လ အလ အ လ ပ င မည မဟ တ ဟ တရ သ ဘ ရရ သည ။ ဘ သည အဆ ပ
အ ဆ အအ ဖယ ရ ပ ရန တရ သ လ ထ င သည အ ပင ယင သ
ဖယ ရ ရသည အတ န စရ တ အထ မ ဇ ရ မ တ င င သည ။
လ မ အတ ဒ ရ အတည ပ ရ တ င ၊ တရ သ ဘ အတ င ဆ င ရ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၃၃။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၃၂ တ င မည သ ပ ရ စ မ ၊ လင အ ပ လ မ ဒ ရ မ တ သည
အ န တ င ဖစ စ၊ ယင သ မ တ ပ န မည သည အ န တ င မဆ ဖစ စ ဒ ရ နည ပ ဒတ င
ပဌ န ထ သည နည လမ အတ င အတည ပ ရန အမ န မ တ င သည ။
(၂) အပ ဒ (၁)အရ တရ အမ န မ တ ထ ရ တ င ၊ စ အလ င သတ မ တ
ပ ထ သည လအတ င ဒ ရ လ န င မ ပ လ င ၊ တရ သည ထ သင သည င
တရ င အ လအပ င အ အလ ပ စရန အမ န မ တ င သည အ ပင ၊ သင သည
ထင မင လ င ဆ သည လအပ င အ အလ တရ င အ င ပ ရန အတ တရ
နပ လ သည အ မ တရ ပ စရန ဆင ဆ င သည ။
(၃) တရ သည အ န လ ပ င လ င ဖင ဖစ စ၊ င ပမ ဏ တ င
သ မဟ တ လ င ဖင ဖစ စ လအပ င အ အလ င ပ စရန နည ပ ဒ (၂)အရ
မ တ သည အမ န အ အ လ စ ပ င လ င သ မဟ တ ပင ဆင င ပ င သည ။ သ မဟ တ
ဆ သည အတ င ပ စရန အမ န မ တ သ င အ လ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ယင င တစ စ တ
တစ ဒသ င စပ လ ၍ ဖစ စ တရ မ တသည ထင မင သည အတ င အဆ ပ အမ န ယ ယ ဆ င င
ထ င သည အ ပင ယင အမ န တစ ရပ လ ဖစ စ၊ တစ စ တ တစ ဒသ ဖစ စ ပန ၍
တည စ င သည ။
(၄) နည ပ ဒအရ ပ စရန အမ န မ တ ထ သည င င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အရ
ပ ရန ရ ဘ သ သ ယ င သည ။
စ ပ စ တမ ပ ဆ စရန ၊ သ မဟ တ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ တ င ထပ ဆင ရ မ တ စရန
မ တ သည ဒ ရ
၃၄ ။ ။ (၁) ဒ ရ မ စ ပ စ တမ ပ ဆ ရန အတ ၊ သ မဟ တ လ ပ င င သည စ ပ
စ တမ ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ ပ ရန အတ ဖစ ၍ တရ သည ဒ ရ လ န ရန
ပ လ င ဖစ စ၊ ငင ဆန လ င ဖစ စ၊ တရ င သည ဆ သည စ ပ စ တမ သ မဟ တ
ထပ ဆင ရ မ တ မ ဒ ရ ပ စည မ မ င အည မ မ ရ သ ၍ တရ သ
တင သ င င သည ။
(၂) ထ အ တရ သည တင သ င သ မ မ အ ပ န ရန ရ လ င ၊ စ
အလ င တရ သတ မ တ ပ သ အ န လအတ င န ရန ဆင ဆ သည အ င
စ င တ ယင မ မ တရ ထ အပ စရမည ။
(၃) တရ သည မ မ န လ င ၊ မ မ ၏ န မ အဆ ပ
သတ မ တ ထ သ အ န လအတ င စ ဖင ရ သ ဖ ပရမည ။ တရ သည မ မ
အတည ပ င ၊ သ မဟ တ ပ င လ ပင ဆင င သင သည ထင မင သည အမ န မ တ ရမည ။
(၄) တရ င သည တရ န သည အတ င ပင ဆင မ
(ရ လ င ) င အတ မ မ မ တ တစ စ င တည ဆ ပ ဒအရ တ ဆ ပ န ထ သင ပ ထ သင သ
တ ဆ ပ န စ ပ တ င ရ သ ၍ တရ တ င တင သ င ရမည ။ တရ သ သ မဟ တ
စ အလ င န ထ သည အရ ရ ယင သ တင သ င သ စ ပ ပ ဆ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၅) နည ပ ဒအရ စ ပ စ တမ ပ ဆ မ ဖစ စ၊ လ ပ င င သ စ ပ စ တမ
အ ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ မ ဖစ စ အ ပ ပ စ အတ င ပ င သည “
‚ အ င ဘ တ အ ပ အ င အ (ဖ )တ စ ဆ သ အမ တ င အ င ဘ တ အတ -
---တရ ၊ တရ သ စ ဒ ‛
ယင သ စ ပ စ တမ ပ ဆ င ၊ သ မဟ တ ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ င သည
ပ ဆ ရန ၊ သ မဟ တ ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ ရန အမ န မ တ င ရသ ပ ဆ သ သ သ မဟ တ
ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ သ သ အ သ ရ စရမည ။
(၆) ယင စ ပ စ တမ တည ဆ ပ ဒအရ မ တ ပ တင ရန လ အပ လ င ဖစ စ၊
တရ င မ တ ပ တင ပ စလ သည ဆ ရ လ င ဖစ စ၊ တရ သ မဟ တ စ အလ င
န ထ သည အရ ရ ယင စ ပ စ တမ မ တ ပ တင စရမည အ ပင မ တ ပ တင ရ တ င
န သည စရ တ မ ပ ဆ င င င စပ လ ၍ သင သည ထင မင သည အမ န မ တ င သည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အတ မ တ သည ဒ ရ
၃၅။ ။ (၁) ဒ ရ မ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည တစ ရပ ရပ ပ အပ ရန အတ
ဖစ လ င ၊ ယင ပစ ည ရရ စရန စ ရင ဆ ဖတ ထ သ အမ သည အ ဖစ စ၊ ၎င အမ သည ယ စ
လ ရယ ရန ၎င န ထ သ အ ဖစ စ လ ရ ပ အပ ရမည ။ ထ သ လ ရ
ပ အပ ရ တ င ဒ ရ အရ လ န ရန တ ဝန ရ ၍ လ အပ လ င ပစ ည မ ပ င ရ ပ ရန
ငင ဆန သ တစ အ ဖယ ရ င သည ။
(၂) ဒ ရ မ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ တ လ ဝယ ရရ ရန အတ ဖစ လ င
ဝရမ မ တ တစ စ င ထ ပစ ည တ င အမ မင သ သ နရ ၌ ပ ပ သင လ သည နရ ၌
ဒ ရ ၏ လ ရင အ မ င ထ ၍ ဖစ စ၊ အ လ ပ လ ပ စ နည လမ ဖင ဖစ စ ည ၍
ပစ ည လ ရ ပ အပ ရမည ။
(၃) အ ဆ အအ သ မဟ တ ဝင တ ထ သ မယ တ စ ရပ ရပ လ ရ
ပ အပ ရန ရ ပ ပ အပ ရန ဖစ ၍၊ ဒ ရ အရ လ န ရန တ ဝန ရ သ လ ရ ဖစ သ
လ တ လပ စ ဝင ထ င မ ပ လ င တ ရ သည တ င ပည ၏ ဒသ၊ ဓ လ ထ တမ အရ
လ အမ ရ လ ရ င မရ သ မည သည မ န မ မဆ ၊ ထ စရန သင တ င လ
ပတ သ သတ ပ င ၊ အ င အလ မ ပ င ပ ပ န မ မ ဝန ထမ မ စလ တ ၍
သ လ သ မဟ တ မင တ န ဖယ ရ ဖ င လ စ စ င သည ။ သ မဟ တ တ
ဖ ဖ င စ င သည ။ သ မဟ တ တ ရ င အ ပစ ည လ ဝယ ရရ စရန လ အပ သည
အ မည သည ဆ င ရ မ မဆ ပ စ င သည ။
အ မ င နထ င လ ရ သ ည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ အပ ရန ဒ ရ
၃၆။ ။ ဒ ရ မ အ မ င ၊ သ မ ဟ တ အ နထ င င ရ သ လ ရ နထ င လ ရ သည
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ပ အ ပ ရန ဖစ ပ ၊ ယင ဒ ရ အရ ထ သ မ မ မ ၏
လ ရ နထ င င စ န လ တ ရန လ ည တ ဝန မရ လ င ဝရမ မ တ ထ ပစ ည တ င
အမ မင သ သ နရ ၌ ပ ၍ သင လ သည နရ ၌ ပစ ည င ပ တ သ သည ဒ ရ ၏
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ရင အ လ ရ နထ င သ သ ရ စရန မ င ထ ၍ ဖစ စ၊ အ လ ပ လ ပ စ နည လမ
ဖင ဖစ စ ည ပ ပစ ည လ ရ ပ အပ စရန တ ရ အမ န မ တ ရမည ။
ဖမ ဆ င င တရ မ ထ င တ င အ ထ င
မည သည အတ တရ မ ထ င တ င အ မထ သင င အ င ပထ ရန
တ ရ ထ အ င င
၃၇။ ။ (၁) နည ပ ဒမ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ ၊ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ
အတ ည ပ ပ ရန လ ထ သည တ ရ အ ဖမ ဆ ၍ တ ရ မ ထ င တ င အ
ထ င ဖင အတ ည ပ ရန ဖစ လ င တ ရ သည တ ရ ဖမ ဆ ရန ဝရမ ထ တ ဆင မည
အစ ၊ အ င စ တ င သတ မ တ ပ ရ သည န ရ ၌ တ ရ သ လ ရ ၍၊ မည သည
အ င င တ ရ မ ထ င တ င အ မထ သင င အ င ပထ ရန
အ င စ ထ တ ဆင ရမည ။
သ ရ တ င တ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ င င န စရ န ရည ရ ယ
ဖင သ လ ည င ၊ ယင သ အ သ ရ စရန သ လည င ထ ပ
တ မ ရ င ဖ ယ ရ ရ င ၊ သ မဟ တ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒ သ ပင ပသ ထ
သ ဖ ယ ရ ရ င မ န လ အရ ဖစ စ၊ အ နည အရ ဖစ စ၊ တ ရ
န ပ လ င ၊ ယင အ င စ ထ တ ဆ င ရန မလ ။
(၂) အ င စ လ န င မ ပ ဘ မလ ရ သ အ ၊
တ ရ င လ ထ လ င တ ရ အ ဖမ ဆ ရန တ ရ ဝရမ ထ တ ရမည ။
တ ရ ဖမ ဆ ရန ဝရမ တ င ၎င တ င ပ ရ န န ပ ရ စရ င
၃၈။ ။ တ ရ သည ပ ဆပ ရ န အမ န သ င သင သ အတ င ၎င ပ
ရမည စရ တ (ရ လ င )တ င တ ပ ဆပ င မ ပ လ င ၎င ဖမ ဆ ရန ဝရမ အသ သ တ င
ဝရမ အတ ည ပ ရန လ အ ပ ထ သ ဝန ထမ အ ၊ တ ရ တ ရ ရ သ လ င မန င သမ
လ င မန စ တ င ပ ရန န ရမည ။
တ ရ မ သ မ ပ ဆ င ပ ရန စရ တ တ ရ ရ င
၃၈- ။ ။ တ ရ မ သ တစ အ ဖမ ဆ ရန သ လ ည င ၊ တ ရ သ
လ ရ စရန သ လည င အမ န မ တ သ တ ရ သည တ ရ မအ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ ဆ င ရ တ င အမ န တ ယ န သ စရ တ င ရမည ။ ယင စရ တ တ ရ င အ
မ စရ။
စ စရ တ
၃၉။ ။ (၁) တ ရ တ စ ဖမ ဆ သည အ န မ တ ရ သ တ င ပ င သည အ န အ ထ ၊
စ စရ တ အတ တ ရ သ လ လ မည ထင သည င တ ရ င တ ရ တ င
မတ င သ င သ သမ ၊ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ၎င တ ရ အ ဖမ ဆ င မ ပ ရ။
(၂) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င တ ရ အ တ ရ မ ထ င ၌ အ ထ သ
အ ၊ တ ရ သည ပ ဒ မ ၅၇ အရ သတ မ တ ထ သည န င အည တ ရ ရ င ရ သည လ စ
စရ တ ဖစ စ၊ ယင သ သတ မ တ ထ င မရ ပ တရ ၏ လ နမ အဆင အတ န
ထ ၍ တ ရ လ လ မည ထင မင ယ ဆ သ လ စ စရ တ ဖစ စ
တ ရ ၏စ စရ တ အ ဖ စ သတ မ တ ပ ရမည ။
(၂- ) တ စ ထ ပ သ တ ရ င တ ၏ လ ထ အရ
တ ရ မအ သ တ စ အ ထ သ အ တ င ၊ ၎င သည တ ရ င တစ တ ည ၏
လ ထ အရ အ ထ လ င ရထ သည စ စရ တ င ည မ သ စရ တ သ
ရရ စရမည ။ သ သ တ ရ င အသ သ သည စ စရ တ အ ပည အဝ ပ ရမည ဖစ ပ ၊
တ ရ အ လ တ သ အ န င တ ရ င မ အ အ ဝ ပ ရမည ။
(၃) တ ရ သတ မ တ သည လ စ စရ တ င တ ရ အ ဖမ ဆ ၍ တ ရ မ
ထ င တ င အ ထ ရန လ ထ သ လ စ လဆန တ စ ရ န မတ င မ တ င ၍
ပ ဆ င ရမည ။
(၄) ပထ မ ပ ဆ င ရန စရ တ တ ရ မ ထ င သ တ ရ ပ အပ င မ ပ မ
ရ ဆ လတ င န ရ သည န ရ မ အတ သ ဆ င ရ တ ရ ဝန ထ မ ထ တ င ပ သ င ရ
မည ။ န ပ င ပ ဆ င ရန စရ တ (ရ လ င )တ ရ မ ထ င ပ သ အရ ရ ထ ပ သ င
ရမည ။
(၅) တ ရ ၏စ စရ တ အ တ တ ရ င ထ တ ပ သ င မ အမ တ င
တ ရ စရ တ မ အ ဖစ မ တ ယ ရမည ။
သ ရ တ င ယင သ ထ တ ပ သည င တ စ ရပ ရပ င တ ရ တ ရ မ ထ င တ င
အ ထ င ၊ သ မဟ တ ဖမ ဆ င မ ပ ရ။
အ င စ လ န ၍ ဖစ စ၊ ဖမ ဆ ပ န ဖစ စ တ ရ သ တ ရ
လ ရ သ အ အ ရ ယ ဆ င ရ င
၄ဝ။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၃၇ အရ ထ တ ဆင သ အ င စ လ န လ ၊
တ ရ သ တ ရ လ ရ လ င ဖစ စ၊ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င
ဖမ ဆ ပ န တ ရ သ တ င ပ လ င ဖစ စ၊ တ ရ သည တ ရ င အ န ပ ၊
ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ ထ ထ သည ၊ တ ရ င တင ပ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ သ အ လ စစ ဆ ရယ ရမည ။ ထ န တ ရ အ မည သည အတ င
တ ရ မ ထ င သ မပ သင င အ င ပ ထ င ပ ရမည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)အရ စ စမ စစ ဆ မ မ ပ ပတ မ ၊ တ ရ သည တ ရ အ
တ ရ ၏ အရ ရ တစ ထ န သ မ ထ စရန မ မ ၏သ ဘ အတ င အမ န မ တ င သည ။
သ မဟ တ လ အပ သည အ လ ရ မည ဖစ င တ ရ နပ အ င အ မ
တ င သ င လ င တ ရ အ မ မ ၏သ ဘ အတ င လ တ ထ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)အရ စ စမ စစ ဆ မ ပ ဆ သ အ ၊ တ ရ သည ပ ဒ မ ၅၁
ပ ပဌ န မ သ လည င ၊ င ထ ပ ပဌ န မ သ လည င
အ ထ အထ ပ ၍ တရ အ တ ရ မ ထ င တ င အ ထ ရန အ မ န မ တ င သည ။
တ ရ အ မဖမ ဆ ရ သ ပ ဖမ ဆ စရမည ။
သ ရ တ င တ ရ အ ဒ ရ အ ပ င မ အ င ဆ င ရ င ရန
အ င အ ရ ပ သည အ န ဖင ၊ တ ရ သည အ ထ ရန အမ န မ မ တ မ တ ရ အ
တ ရ အရ ရ တစ ထ တ င တ စ ဆယ င ရ ထ မပ သ လ ထ န သ မ ထ စ င
သည ။ သ မဟ တ ယင သ သတ မ တ ပ သည လမ န ဆ မ ဒ ရ အ ပ င မ အ င
ဆ င ရ င င မရ ပ သတ မ တ သည လ န ဆ သ အ တ ရ သ လ ရ
မည ဖစ င တ ရ န ပ အ င အ မ တင သ င လ င တ ရ အ လ တ ထ င သည ။
(၄) နည ပ ဒအရ လ တ ထ သ တရ တ စ ပန လည ဖမ ဆ င သ ည ။
(၅) တ ရ သည နည ပ ဒ (၃)အရ အ ထ ရန အမ န မ တ င
မ ပ ပ လ ထ ပယ ရမည ။ ထ ပင တ ရ အ ဖမ ဆ ထ လ င
လ တ ရန န ရမည ။
ပစ ည ဝရမ ပ င
တ ရ အ ၎င ၏ပစ ည င စပ လ ၍ စစ ဆ င
၄၁။ ။ ဒ ရ မ င ပ ဆပ ရန အ တ ဖစ လ င “
( ) တ ရ သ လည င
( ) ပ ရ ရ င ဖစ ပ ၎င ပ ရ ရ င မ အရ ရ တစ သ လည င ၊
( ဂ ) အ သ တစ သ လ ည င ၊
တ ရ ထ တ င မ တ င ရ င ရ မရ င ဒ ရ အ ပ င မ င လ အ င
တ ရ တ င အ ပစ ည တ စ စ တ စ ရ ရ မရ ၊ သ မဟ တ ပ ဆပ င စ မ ရ မရ င စပ လ ၍
တ တ စစ ဆ ပ ရန တ ရ င တ ရ သ လ ထ င သည ။ တရ သည အဆ ပ
တ ရ အ သ မဟ တ အရ ရ အ သ မဟ တ အ သ အ တ ရ သ လ ရ
စစ ဆ ရန င စ အ ပ မ သ မဟ တ စ ပ စ တမ မ တ င ပရန အမ န မ တ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င ပမ ဏ န မ ဆ ဖတ ရန ဖစ သည င ရမ ၊ သ မ ဟ တ လအ မတ ၊ သ မဟ တ
အ အ င အရ အတ ဒ ရ ဖ စ လ င ဝရမ ပ င
၄၂။ ။ င ရမ သ မဟ တ လ အ မတ ၊ သ မဟ တ အ အ င အရ င
စပ လ ၍ စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန ဒ ရ တ င န ထ လ င ၊ တ ရ ထ မ ရရန ရ သည
င ပမ ဏ စ စစ မ ပ မ တ ရ ၏ပစ ည သ မန င ပ ဆပ ရန ဒ ရ မ သ ဝရမ ပ
င သည ။
လ ယ ယ ထ ပစ ည မ တစ ပ တရ လ ဝယ ရ ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ င
၄၃။ ။ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သ ည လ ယ ယ ထ ပစ ည မ တစ ပ ၊ တ ရ လ ဝယ ရ
ရ ပ င င သ ပစ ည ဖစ လ င လ ရ သ မ ယ င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။ ဝရမ ပ သည
အရ ရ သည ပစ ည မ မ လ ဝယ တ င ဖစ စ၊ မ မ လ အ ရ ဝန ထ မ တ စ ၏
လ ဝယ တ င ဖစ စ ထ န သ မ ထ ရ မည ပင ထ ပစ ည င မ န စ
ထ န သ မ ထ ရန အတ လ ည တ ဝန ရ သည ။
သ ရ တ င သ မ ယ သည ပ စ ည မ သဘ ဝအ ဖင ပ စ လ ယ လ င ဖစ စ၊ ပစ ည
ထ န သ မ ထ ရသည အ တ န စရ တ ပစ ည တ န ဖ ထ ပ တန ရ လ င ဖစ စ ဝရမ ပ
သည အရ ရ သည ယင ပ စ ည င ရ င င သည ။
လ ယ ယ ထ ပစ ည ဝရ မ ပ င
၄၄။ ။ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည မ လ ယ ယ ထ ပစ ည ဖစ ပ ဝရမ မ တ တ စ စ င “
( ) ပင ထ င သ ဖစ လ င ၎င သ ပ ရ မတ င ဖစ စ
( ) ရ တ သ မ ပ သ ဖစ လ င တ လ င ၊ သ မဟ တ သ နင နယ ရ နရ ၊
သ မဟ တ အလ တ နရ ၊ သ မဟ တ ပ တ င ဖစ စ ပ ရမည အ ပင တ ရ
နထ င မ ဖစ သည အ မ အ ပင ဘ တ တ င ဖ စ စ၊ ထ အ မ ၏အမ မင သ သည
အ နရ ၌ ဖစ စ တ ရ ၏ င ပ ရရ လ င ၊ ၎င တ ရ လ ပ ငန ဆ င ရ င
သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အစ န အတ အလ ပ လ ပ င င
ပ ရ နရ ဖစ သည ၊ သ မဟ တ တ ရ န ဆ နထ င င ၊ သ မဟ တ
လ ပ ငန ဆ င ရ င ၊ သ မဟ တ မ မ ယ တ င ယ အ မတ အစ န အတ
အလ ပ လ ပ င င သ ရ ရသည နအ မ ၏အ ပင ဘ တ တ င ဖစ စ၊ ယင နအ မ ၏
အမ မင သ သည နရ ၌ ဖစ စ အ ဝရမ တ စ စ င ပ ရမည ။ ထ သ ဝရမ ပ သည အ
ယင လ ယ ယ ထ ပစ ည မ တ ရ လ ရ ထ န သ မ ထ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
ဝရမ ပ သ ည လ ယ ယ ပစ ည င စပ လ သည ပဌ န မ ။
၄၅။ ။ (၁) လ ယ ယ ထ ပစ ည ဝရမ ပ သည အ ယင ပစ ည
သ မ ဆည ထ ရ အတ လ လ သည ထ င မင သည အတ င တ ရ စ မ ရမည ။ ထ သ
တ ရ စ မ င ရန အလ င ပင ထ င သ မ ဝရမ ပ ရန လ လ အသ သ တ င
ယင သ မ ရ တ သ မ င ရန သင တ မည အ န လ ဖ ပရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ဝရမ ပ ရန အမ န တ င ဖစ စ၊ န ထပ အမ န တ စ စ တစ ရ တ င ဖစ စ စ
အလ င တ ရ မ တ သည စည မ မ င မဆန င စ ဘ ၊ တ ရ သည
ယင လ ယ ယ ထ ပစ ည စ င ရ င ၊ ရ တ သ မ င ၊ သ လ င င ပ င သည အ ပင
သ ရင မ ည စရန သ မ ဟ တ ပ စ ဆ ပ င မရ အ င ထ န သ မ ရန အတ လ အပ သည
အ ဆ င ရ မ တ စ လည ပ လ ပ င သည ။ အဆ ပ ဆ င ရ အ လ
ဖစ စ၊ တ စ ရပ ရပ ဖ စ စ တ ရ ဆ င ရ ရန ပ လ င တ ရ င သည
တ ရ ၏ င ပ မ န ဖင ဆ သည စ ည မ မ င မဆန င စဘ
ယင ဆ င ရ အ လ ဖစ စ၊ တ စ ရပ ရပ ဖစ ယ တ င သ လည င ၊
စ အလ င ၎င န အပ ထ သ သ လည င ဆ င ရ င သည ။
တ ရ င ရသည န စရ တ မ ဒ ရ တ င ပ ဝင ဘ သ သ သ လည င ၊
ဒ ရ ၏အစ တ အပ င ဖစ ဘ သ သ သ လည င တ ရ ထ မ င င
ရ စရမည ။
(၃) ပင ထ င သ အ ဖစ ဝရမ ပ သည လ ယ ယ ထ ပစ ည မ မမ တ ယ
ရ တ သ မ ပ သည အ င င ဝရမ ပ ရ င မ ရပ စ သည ဟ ၍လ ည င သ မဟ တ
အသစ တ စ ဖန ဝရမ ပ ရန လ သည ဟ ၍ သ လည င မမ တ ယ ရ။
(၄) ပင ထ င သ မ ရ တ သ မ န မ တ င မ ၊ အ တ အတ န
သည အ န လ ဝရမ ပ ရန အ မ န မ တ လ င ၊ တ ရ သည ထ အမ န
အတ ည ပ င သင သည ထ င မင သည အ န လ ဆ င င ထ င သည ။ ထ ပင
ဝရမ ပ ရန အမ န အတ ည မ ပ မ ၊ အဆ ပ သ မ ရ ပ င င မ ပ ရန တ မစ သည
န ထပ အမ န လည မ မ သ ဘ အတ င မ တ င သည ။
(၅) အမ အစ အ လ သ လ င မထ င သည ပင ထ င သ ရ တ သ မ ရန
သင တ မည အ န မတ င မ ရ ပ င စ ဆယ အ လ ၍ နည ပ ဒအရ
ဝရမ မ ပ ရ။
ဝရမ ပ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ည စ င ရ တ င သ င င ၊ ပ င င
ပန အမ င
၄၅- ။ ။ (၁) အ မ တမ ဖစ စ၊ ယ ယ ဖစ စ န ထ သ တ စ သ မဟ တ
တ စ ထ ပ သ တ ရ လ လင မ ထ တ င ထ ရန လ အပ မည ဖစ သည ရ ပ င င သ
ပစ ည ပ ရန ဝရမ ထ တ ပ င မ ပ မ ၊ ဘ လ စ တ ဝန ရန သင သည ဟ ယ ဆ သ သ
တ စ လ င ပ တ စ ဆယ စ ထ မနည သည င ဝရမ ပ လ သ တရ င ဆင စ
နည ပ ဒမ ၊ နည ပ ဒ ၁၇ (၁)(ဂ) (၂) (၂)အရ ဆင စ အ ဖစ င သ ဖင ပ သ င ပ
ဖစ င န ဆ တ -င၊ ပ စ ၁၅- ဖင ပစ တ စ စ င တ င ပထ ပ င ၊
တ ရ န ပ အ င စ စစ ရမည ။
(၂) ဝရမ အတ ည ပ ရန ဘ လ စ ထ ပ ပ ရ တ င တ ရ စ ရ လ အပ
သ အ င အတ ဘ လ စ ထ တ ပ သည ပစ အမ တ တ င တ ထ ပ ဖစ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဝရမ အ တ င တ ဝန လ မ တ ရ ထ ရမည ၊ ထ န ဘ လ စ သည
ဝရမ အတ ည ပ ရန တ ဝန ပ အပ င ရ သ ဆင စ လ လင ၏အမည ဝရမ ပ တ င
ရ ရမည ။ ဝရမ ပ သ ပစ ည ထ န သ မ ရ န ယ ယ လ လ င တစ အ င စလ င ၊
ဆင စ လ လင သည ဝရမ ပ င အစ ရင စ တ င ထ ယ ယ လ လင ၏အမည င ၎င ၏
အလ ပ ဝတ ရ စတင ဆ င ရ သည န ရ တ ဖ ပရမည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)အရ လ အပ သည အတ င ၊ တ ရ င ပ သ င သည
င မ အတ ပ စ ၁၅- ဖင ပစ ထ တ ပ သည အ ၊ ပ ထ သ အ င န မည
န ရ ပ စ အ ပ င တ င ဘ လ စ ဖ ပရမည အ ပင ၊ ထ န ရ မတ င မ အ င
ထ ပ မ မ ပ သ င လ င ထ န ရ န တ င ယင ပစ ည ဆ လ
ဝရမ ပ ထ မည မဟ တ င တ ရ င အ အသ ပ ရမည ။
လ အပ သ န ထပ အ င မ ပ သ င ပ ၊ အ
င ပ ထ ပ ဖစ သ အ န လ န ဆ လ င န ဆ င ဝရမ ပ င ရပ စ စရမည ၊
သ ရပ စ လ င ၊ ဝရမ ပ င မရပ စ မ ပ ထ သ အ င တ ရ စရ တ အ ဖစ
ဝရမ ပ သ တ ရ င အ င မ ပ ရ။
(၄) နည ပ ဒ (၁)အရ ပ ရမည အ င ဘ လ စ ထ င သ ဖင
ပ သ င ရမည ။ ယင အ င ဘ လ စ မ တ ပ တင စ ရ င စ အ ပ အမ တ ၂ တ င င
ရ သ င ရမည ။ တ ရ စ ရ သည င ရ င ဘ လ စ ပစ (ပ စ အမ တ ၁၅- )
ရရ သည အ ပစ အမ တ တ င တ ထ ရမည ၊ ထ ပင ယင သ ရရ င လ ည
န စ မ တ တမ တ င ရ သ င ထ ရမည ။
(၅) ဝရမ ပ သည ပစ ည ထ န သ မ ရန န ထ သ ယ ယ လ လင မ
အ အ င ပ ရ တ င ဆင စ အပ သည ဝန ထ မ အဖ ဆ င ရ နည ပ ဒမ ပ
နည ပ ဒ ၁၅ တ င ပဌ န ထ သည န အတ င ပ ရမည ။ သ ရ တ င ထ တ ပ သ
အ င ပ င မ အ ထ ပ နည ပ ဒမ အရ အမ န တ ယ ပ ရ သ ဆင စ မ ထ
မည သည အ မ မပ စရ။
အ မ တမ လ လ င မ ယ ယ လ လင မ သ ပင န တ အ င
ပ ရန ဖစ င မ တ ယ ရမည ။ သ သ အ မ တမ လ လင မ မ စ င သည အ ၊
ပ သ င သ အ င မ ‚ဆင စ လ လင မ အ င ‛ ၊ ‚၁၆ -
တ ရ ပ ဒ င တ ရ စ ရင မ ‛၊ ‚တ ရ မ ‛ ၊ ‚ င သ ဖင ရသည န မ ‛ ဟ သ
င စ ဖင င တ သ တ ပ သ င ရမည ။
(၆) ဝရမ ပ သည ပစ ည ထ န သ မ ရန န ထ သ
ယ ယ လ လင တ ၏ အ င ဘ လ စ တ ရ သ ၏အ မ န အရ တ
ထ တ ပ ရမည ။
ထ အမ န မ မ တ မ တ ရ သ သည င ရရ မည သ ၏ အမည မ န ၊ မမ န
ဝရမ ပ ပ င တင သ င သည စ ရင စ တ င စစ ဆ ည ရမည ။ ထ ပင ထ တ ပ မည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င သည ဘ လ စ ထ တ င သ င ထ သ င ထ မပ င ၊ သ မဟ တ အမ တ င င ထ တ ပ ပ
ဖစ ပ ၊ အဆ ပ တ င သ င ထ သ င အန မသ ရ သ သည လ န င ထ မပ င ၊
ထ ပင ယ င ထ တ ယ ပ င အ လ သ ဆ င သ တ အ ထ တ ပ ပ ဖစ င တ ရ သ
န ပ အ င စ စစ ရမ ည ။
(၇) အမ န တ ရ သ လ မ တ ရ ထ ပ သ အ ၊ ဘ လ စ
ယင င ဆ င ရ လ လင သ မဟ တ လ လင မ သ င ထ တ ပ ရမည ။ င ရ င
လ လင တ ၏ ပစ လ မ တ လည ဘ လ စ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ အမ တ ၂ တ င
ရ သ င ရမည ။ သ သ ယင င ဘ လစ မ တ ပ စ ရ င စ အ ပ အမ တ ၁ သ
လ ပ င ပ ဖစ လ င ပ ရန လ အပ သည င ဘ လ စ သ င ထ င ပန ပ င
ဖစ ဘ သ သ င တ မ ထ တ ယ ပ လ င ပ ရန ရ သ င ဆ င ရ လ လ င သ မဟ တ
လ လင မ သ ထ တ ပ ရမည ၊ င ရ င လ လင တ ၏ ပစ လ ည ဘ လစ မ တ ပ
စ ရင စ အ ပ အမ တ ၁ တ င ရ သ င ရမည ။
(၈) ဝရမ ပ င ပ ဆ သည အ ဖစ စ၊ အထမ မ သည အ ဖစ စ
လ လင တ အတ တ င သ င ထ ပ ၊ ၎င တ အတ အမ န တ ယ န ရသည င
တ သည အ န ၌ နည ပ ဒ (၁) င နည ပ ဒ (၃)တ အ ရ အမ န ပ ပ သ
အ င ပ င သည န ဆ ထ တ ပ င အပ အဝင လ လင မ အတ
န ရမည င ပ င ထ ပ င တ ရ သ တ ရလ င ၊ ယင ပ င ပ ပ သ င သ သ
ပန လည ထ တ ပ စရန အမ န မ တ ရမည ။
(၉) င ပန လ ည ထ တ ပ ရမည အမ အ လ တ င တ ရ သ သည ယင သ
ပန လည ထ တ ပ ရန အမ န ဘ လ စ သ ထ တ ပ ရမည ၊ ယင အမ န မ တ လည အမ တ တ င
တ ထ ရမည ။
တ ရ င တင သ င ထ သည င အန ၊ ယင သ င ပန လ ည ထ တ ပ ရန လ လ
သ င ပမ ဏသည ဘ လစ လ ဝယ တ င ရ လ င ၊ ဘ လ စ သည င ပန ထ တ ပ ရ အတ မ မ
မ တ ပ စ ရ င စ အ ပ အမ တ ၂ ၌ သတ မ တ ထ သည သ မန နည လ မ အတ င င ပန လ ည
ထ တ ပ ရမည ။ ယင င င တ သ တ င သ င ပ ဖစ လ င ၊ ပန လည ထ တ ပ
ရမည င အတ င တ င လ ပဌ န ထ သည င တ ပ စ အတ င ဘ လ စ ပ လ ပ ပ ၊
ယ ယ လ လင တ အ င မ အတ င တ င လ နည တ အမ တ င တ
တ ရ သ ထ သ လ မ တ ရ ထ ရန တင ပရမည ။ တ ရ သ သည င ပန လ ည
ထ တ ပ ရန အမ န လ မ တ ရ ထ င မ ပ မ ၊ ဘ လ စ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ အမ တ ၁ င
အမ တ တ စစ ဆ င ဖင ပန လည ထ တ ပ ရန င ရ င န ပ ရမည ။
င တ င လ တ ရ သ လ မ တ ရ ထ ပ သ အ ယင င တ တ င
သ လည င ၊ င တ တ င သ လ ည င င ထ တ ပ ရန တ င ပ ရမည ဖစ င
န ဖင င ရရ မည သ အ ပ အပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ထ စ ၊ ထ န သ မ င င သယ ဆ င င တ အ တ
န စရ တ င တ ရ စ န မ ထ န င မ စရ တ င မ
၄၅- ။ ။ (၁) ရ ပ င င သ ပစ ည ပ ရန ဝရမ မထ တ မ နည ပ ဒ ၄၅-
အရ ပ သ င ရမည အ င မ အ ပင ၊ ဝရမ ပ သည ပစ ည ည ရန န ထ သ
လ လင တ ၏ လ စ မ အပ ဝရမ ပ သည စရ တ မ ရန လ လ သည င ဘ လ စ
သင သည ထ င မင သ အ န လ အတ ပ သ င ရန ဝရမ ပ သည တရ င အ
ဘ လ စ တ င ဆ ရမည ။
ရ င လ င ။ ။ အဆ ပ စရ တ မ ပမ ဏအ ဖင ( ) ဝရမ ပ သ
အ မ ထ င ပရ ဘ ဂ တ ထ သ ရန အ ဆ အအ င ရမ ၊ ( ) ဝရမ ပ သည ပစ ည
ဝရမ ပ သည နရ မ တ ရ သ ဖစ စ၊ သ မ ဆည ရန လ သ နရ သ ဖစ စ
သယ ဆ င စရ တ ၊ (ဂ) တ ရ စ န တ မ င ထ န င ၊ (ဃ)
ပ စ ယ ယ င လ ယ သ ပစ ည ရ င ရန ဝရမ ပ သ နရ သ သ ရသည အတ
န စရ တ မ ဖစ င သည ။
(၂) ဝရမ ပ သည တ ရ င သည ဘ လစ ၏ တ င ဆ လ န ရန
ပ လ င ၊ ဝရမ မထ တ ပ ရ။
(၃) သ ပ သ င ထ သ င မ ဘ လ စ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ အမ တ
၁ င အမ တ ၂ တ င ရ သ င ရမည ။ ထ ပင တ ည ဆ အမ န မ င အည ယင င မ
ပန လည ထ တ ပ ရမည ။ ယင င မ ရရ င ပစ ဘ လ စ န ဆ တ -င
တ င ပ ရ သ ပ စ ၁၅- ဖင ထ တ ပ ရမည ။
(၄) ပ သ င သ င ရ င ပစ တ င ယင င သ ည အ န လ မည မ
အ င လ လ မည ဖစ င ဘ လ စ ဖ ပရမည ။ ဝရမ ပ သ တ ရ င
ထ လ မ န ဆ မ ၊ န ထပ င မ ပ သ င လ င ၊ ထ ပ သ င ထ သ င န သ အ
ဝရမ ပ င ရပ စ စရမည ။
(၅) တ ရ အ နည ဖင မ န လ င ၊ ပစ ည အမ န တ ယ
ဝရမ ပ သ ဝန ထ မ သည တ ရ ဖစ စ ၊ တ ရ မရ သည အ အ မ တ င ရ န သ
အရ ယ ရ သ ၎င ၏မ သ စ ဝင တစ ဖစ စ ဝရမ ပ သ ပစ ည လ စ
ထ န သ မ ရန သင လ သ နရ နည လ မ တ ပ ရမည ဟ သ စည မ ဖင ၊
ထ သ ၏ ပစ တ င သ လည င ၊ အ နရ တ င သ လည င ထ င ပ င သည ၊
ထ န တ င သ ထ င ပ င တ ရ အမ န မ တ ၍ ပ သ မ င သည ။
ဝရမ ပ သ ပစ ည မ မ ဖစ လ င ၊ ယင တ နည ပ ဒ ၄၃ င
ည တ သမ လ ယ ယ စ ပ ရ လ ပ ငန မ တ င စ င င သည ။
(၆) ယင သ သင လ သ နရ မ ပ လ င ဖစ စ၊ ပစ ည ရ ပ င
ရမည ဟ တ ရ ဆင ဆ လ င ဖစ စ ဝရမ ပ သည ပစ ည သည နည ပ ဒ ၄၅ င
သ ဆ င သ ပင ထ င သ မဟ တ ပ ၊ သ ဆ င ရ ဝန ထ မ သ ည ယင ပစ ည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ သ ရ ပ င ရမည ။ သ ရ တ ရ စ န တ ဝရမ ပ သည နရ တ င ထ သ အ ၊
ဝရမ ပ သ ဝန ထမ ၏ ပ မ ဖင တရ ယင တ ရ စ န တ မ
ထ န င င ရရ စရမည ။
(၇) ပစ ည ဝရမ ပ သည အ တ င ၊ ဝရမ ပ သ ဝန ထမ တ ရ သ
င အစ ရင ရမည ။ ထ ပင ယင အစ ရင င အတ သ မ ဆ ည ရမ သ ပစ ည
စ ရင မ န တ င ပရမည ။
(၈) နည ပ ဒ ၆၈ တ င သတ မ တ ထ သ အ န လ န ဆ အ င
မ စ င ဆ င ဘ ပစ ည လ ၍ အမ န မ တ စရန ရ င ရန တ ရ စ ဖင ရ သ
သ ဘ တ လ င ယင သ ဘ တ အဆ ပ ဝန ထ မ တ ရ သ င န င
မရ စဘ တ င ပရမည ။
(၉) ပစ ည တရ သ ရ ပ င သ အ ၊ ယ င ပစ ည တ ရ
သ ဘ တ သ နရ တ င ဘ လစ ယ တ င တ ဝန ၍ ထ န သ မ ထ ရမည ။ အ ယ ၍
ပစ ည အမ အစ သ မဟ တ ထ ထည အရ တ ရ ၏ ပစ တ င သ လည င ၊ ဘ လ စ ၏
လ ဝယ တ င သ လည င အဆင ပစ မထ င လ င ၊ ဘ လ စ သည မ မ ၏ ပ မ ဖင
ယင ပစ ည လ စ ထ ရ ရ အတ အဆ င အ ပဆ င စရ တ အ သ သ ဆ ဖစ အ င
တ ရ သ ဘ တ ဖင စ စ ဆ င ရ င သ ည ။
(၁ဝ) ထ င ရ အရပ တ င ဖစ စ ၊ ထ အရပ အန အန တ င ဖစ စ အစ ရ
သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င တစ ရပ ရပ ထ ရ သ တ ရ စ န ထ င ရ လ င ၊ ဘ လစ သည
ဝရမ ပ ထ သ တ ရ စ န မ အန မ ယင ထ င တ င အဆင ပစ ထ င သမ
ထ င သည ။ ထ သ ထ လ င တ ရ စ န ထ င မ သည ယင ပစ ည အတ ဘ လ စ သ
တ ဝန ရမည ။ ထ န သ မ ၊ မ ၊ စ င ရ စရ တ ယင ထ င တ င ထ သ
အလ တ တ ရ စ န မ င စပ လ ၍ ပ သည န မ အတ င ရရ စရမည ။
(၁၁) ပစ ည ဝရမ ပ ၍ တ ရ မ တစ ပ အ သ တစ
ယင ပစ ည ဖစ စ၊ ယင ပစ ည ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ တ င ဆ သ အ ါ၊
တ င ဆ သ ပစ ည အ ပ ဝရမ ပ င တ ရ င ပ သ မ င မ ပ လ ပ လ င ၊
ဝရမ ပ သည ဝန ထ မ သ ည ယင ပစ ည လ ရ ထ ပ လ င တ င ဆ သ အ
မ မ ၏ တ င ဆ တ ရ တ င တ င ပရန န ရမည ။
(၁၂) ဝရမ ပ င တ ရ င ပ သ မ လ င ဖစ စ၊ နည ပ ဒ (၂)
သ မဟ တ နည ပ ဒ (၄)အရ ဝရမ ပ င ရပ စ လ င ဖစ စ ဘ လ စ ၏အရ ရ သည ၊ တ ရ
အ ဖစ စ၊ တ ရ မရ သည အ အရ ယ ရ သ ၎င ၏မ သ စ ဝင အ ဖစ စ ပစ ည
မ မ ဆ ရ သည အတ င စ မ န င င အသ ပ ရမည ။
(၁၃) နည ပ ဒ (၁) သ မဟ တ နည ပ ဒ (၄)အရ တ င သ င ထ သည
င မ အန အ အ ဝ မ သ စ င မ ပ ရဘ န ရ လ င ၊ င ပန လ ည ထ တ ပ
သည စ မ င စပ လ ၍ နည ပ ဒ ၄၅- ၊ နည ပ ဒ (၉)တ င သတ မ တ ထ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သည နည လမ အတ င ယင န င တ ရ င အ ပန လည ထ တ ပ ရမည ။ (နည ပ ဒ
၄၅- တ င ရည န သည စရ တ မ မ တ ပ ) ရ ပ င င သ ပစ ည ဝရမ ပ ရ တ င
န သ စရ တ င ဝရမ ပ သ တ ရ င ပ သ င ထ သည င မ တ င
န ရ ၍ ယင သ န ရ ရ င မ လ ည ဘ လ စ ၏အ ပစ င
မဟ တ လ င ၊ဝရ မ ပ သ ပစ ည ရ င ရ င ရ ပ ယင န သည င ယင င မ
ရယ ရမည ။ အ ယ ၍ ရ င ရ င မရ လ င ၊ ဘ လ စ လ ထ သည အ တ င
ဝရမ ပ သ တ ရ င ထ မ ရယ ရမည ။ သ ရယ ပ န လ င ရ န သ လ င ၊
ယင လ င အစ ရ ပ ရမည ။
တ ရ ၏ လ ဝ ယ မရ သ မ အ စ ရ ယ ယ င အ ပစ ည ဝရ မ ပ င
၄၆။ (၁) ( ) လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ ဖင ပ ဆ ထ င မရ သည မ ၊
( ) ပ ရ ရ င တ စ ၏ မတ ည င ရင တ င အစ ရ ယ ယ ၊
( ဂ ) တ ရ တ စ တ င တ င သ င ထ သ သ မဟ တ တ ရ ၏
လ ဝယ ထ န သ မ ထ သ ပစ ည မ တပ ၊ တ ရ ၏ လ ဝယ တ င
မရ သည အ ရ ပ င င သ ပစ ည တ င ပတ သ ၍ “
( ) မ ဖစ လ င ၊ တ ရ န ထပ အမ န ထ တ ဆင သည တ င
မ တ င ရယ င မ ပ ရန မ ရ င အ လည င ၊
မ ပ ဆပ င မ ပ ရန မ စ အ လည င ၊
( ) အစ ရ ယ ယ ဖစ လ င ၊ အစ ရ ယ ယ လ ပ င ပ င သ
လ ည င ၊ အစ ရ ယ ယ အတ အ မတ ဝစ တ င ရယ
င သ လ ည င မ ပ ရန အစ ရ ယ ယ အမည ပ သ အ
လ ည င ၊
( ဂဂ ) အထ တ င ဆ သည ပစ ည မ တ စ ပ ၊ အ ရ ပ င င သ
ပစ ည ဖစ လ င ယင ပစ ည တ ရ အ ပ အပ င မ ပ ရန
ပစ ည လ ရ ဖစ သ အ လ ည င ၊ တ မစ သည အမ န စ
ထ တ ဆင င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။
(၂) အဆ ပ ဝရမ မ တ တ စ စ င တ ရ အ ဆ အအ တ င အမ မင သ
သည နရ ၌ ပ ထ ရမည ပင ၊ မ ဖစ လ င ၊ မ စ ထ သ လ ည င ၊ အစ ရ ယ ယ ဖစ လ င
ပ ရ ရ င ၏ သ ဆ င ရ အရ ရ ထ သ လ ည င ၊ အ ရ ပ င င သ
ပစ ည ဖစ လ င (အထ တ င ဆ သည ပစ ည မ တစ ပ ) ပစ ည လ ရ ဖစ သ ထ သ လ ည င
မ တ တ စ စ င ပ ပ ရ မည ။
ရ ပ င င သ ပစ ည မ ဝ စ ဝရ မ ပ င
၄၇။ ။ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သ ည တ ရ င အ သ တ ပ တ ပ င ဆ င သည ရ ပ င
င သ ပစ ည တ င တ ရ ၏ ဝစ ၊ သ မဟ တ တ ရ ၏ အ သ ဆ င င ဖစ လ င ၊
ယင ဝစ သ မဟ တ အ သ ဆ င င လ ပ င င မ ပ ရန ဖစ စ၊ အ တစ နည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
နည ဖင ရပ င င တင ရ စ င မ ပ ရန ဖစ စ တရ အ တ မစ သည အ င စ
ထ တ ဆင င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။
ပည သ အ ရ ထ မ ၏လ စ သ မ ဟ တ စရ တ င မ ဝရမ ပ င
၄၈။ (၁) ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သ ည ပည သ အရ ထ မ ၏လ စ ၊ သ မဟ တ စရ တ
မ င င သ လည င ၊ ရထ အ ပ ပ ရ ဌ န၊ သ မဟ တ ဒသ ရအ ဏ ပ င တစ ရပ မ
ဝန ထ မ ၏ လ စ သ မဟ တ စရ တ မ င င သ လည င ဖစ လ င တ ရ သ မဟ တ
လ စ ထ တ ပ သည အရ ရ မ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသအတ င ရ သည ဖစ စ၊
မရ သည ဖစ စ၊ ပ ဒ မ ၆ဝ ပ ပဌ န မ င မဆန င စဘ ၊ ပ ဆပ ရန ရ သည င
တ ရ န သည အတ င တ စ မ တည ဖစ စ၊ လ စ အရစ ဖင ဖစ စ၊
ယင လ စ င သ မဟ တ စရ တ မ င င မ တ ယ ထ ရန တ ရ အမ န မ တ င သည ။
ယင သ အမ န မ တ င ၊ စ အလ င င င တ သမ တ ပည ထ င စ မန မ
င င တ ပန တမ တ င အမ န င စ ထ တ ပန ၍၊ န ထ သ အရ ရ ထ အ င
သည အ ၊ ၎င အ ရ ရ ဖစ စ၊ အဆ ပ လ စ သ မဟ တ စရ တ င ထ တ ပ ရန
တ ဝန ရ သ ဖစ စ အဆ ပ အမ န အရ ပ ရန ရ သည င သ မဟ တ လ စ အရစ င မ
တ ယ ၍ တ ရ သ ပ ပ ရမည ။
(၂) ယ င ထ တ ဆင သ ည မ အ ၊ မ ပ င မ သ ဝရမ ပ ရန
အမ န င အည အဆ ပ လ စ ၊ သ မဟ တ စရ တ မ င င အန ဝရမ ပ င သ ည အစ တ အပ င
တ ယ ပ တ ရ သ ပ ပ ဆ ဖစ လ င ၊ စ အလ င င င တ သမ တ န ထ သ
အရ ရ သည တ ည ဆ ဝ ရမ ပ ထ မ ၏ အ င အရ မ ပည စ စ ဖ ပလ
န ထ တ ဆင သ ဝရမ ပ ရန အမ န ယင အမ န ထ တ ဆင သ တ ရ သ
င ပန ပ ရမည ။
(၃) င ထ ပ ဒ င သ ဆ င ဆ ဖစ သည ဒသအတ င တ ရ ရ နစ
လ ည င ၊ ပည ထ င စ မန မ င င တ အ န င မ မ ဖစ စ၊ ပည ထ င စ မန မ င င ရ
မည သည ဒသတ င မဆ လ ပ ငန ဆ င ရ လ ရ သ ရထ အ ပ ပ ရ ဌ န၏ သ မဟ တ
ပည ထ င စ မန မ င င ရ ဒသ ရအ ဏ ပ င ၏ ရန ပ င မ မ ဖစ စ ထ တ ပ သ လ စ
သ မဟ တ စရ တ မ င င တ ရ ရရ နလ င ၊ င ထ ပ ဒ င သ ဆ င ဆ ဖ စ သည
ဒသ ပင ပတ င ၎င တ ရ ရ နစ လည င ၊ နည ပ ဒအရ မ တ သည
အမ န အ သ သ သည နည ပ ဒ (၂)ပ ပဌ န မ င အည ပန ပ င မရ ပ ၊
န ထပ တ စ စ သ မဟ တ အ ဆင စ ထ တ ဆင ရ င မရ ဘ အစ ရ၊ သ မဟ တ
ရထ အ ပ ပ ရ ဌ န၊ သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င အ ပ အတ ည ဖစ စရမည ။ ထ ပင
နည ပ ဒ ဆန င ၍ထ တ ပ သည င တ စ ရပ ရပ အတ လ ည အစ ရ သ မဟ တ
ရထ အ ပ ပ ရ ဌ န သ မဟ တ ဒသ ရ အ ဏ ပ င တ င တ ဝန ရ စရမည ။
အ စ စပ လ ပ ငန ပ င ပစ ည ဝရမ ပ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၄၉။ ။ (၁) နည ပ ဒအရ အ နည ပဌ န ထ သည အတ င မ တပ အစ စပ လ ပ ငန
အ ပ မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အစ စပ လ ပ ငန တ င ပ ဝင သ အစ ဝင မ အ ပ အစ ဝင မ
အ န ဖင မ တ ထ သ ဒ ရ မ လ ၍၊ အ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င အစ စပ လ ပ ငန ပ င
ပစ ည ဝရမ ပ င သ မဟ တ ရ င င မ ပ ရ။
(၂) အစ ဝင တ စ အ ပ ဒ ရ ရရ ထ သ ၏ လ ထ အရ တ ရ သ ည
အစ စပ လ ပ ငန ပ င ပ စ ည တ င ထ သ ၏အ သ ဆ င င င အ မတ မ အ ပ ဒ ရ အရ ရရန
ရ သ င ပ ဆပ ရန အတ ရပ င င တင ရ စသည အမ န မ တ င သ ည ပင ယင အမ န အရ
ဖစ စ၊ န ထပ မ တ သ အမ န အရ ဖစ စ အ မတ မ ( င ပ သည ဖစ စ၊ တ ပ ဆ
ဖစ သည ဖစ စ)တ င ထ အစ ဝင ၏ ဝစ င တ အစ စပ လ ပ ငန င စပ လ ၍ ၎င ရရန ရ သ
အ င မ အတ ပစ ည ထ န န အပ င သည ။ ထ ပင စ ရင ယ င ၊ စ စမ စစ ဆ
င လ ည ပ စ င သည ။ ထ ပင အစ ဝင ၏ အ သ ဆ င င ရ င စရန
အမ န မ တ င သည ။ သ မဟ တ ထ အစ ဝင တ ရ င အတ ရပ င င တင ရ စရန
ဆ င ရ ထ ပ ဖစ ဘ သ သ လ အပ သည န မ ပ ရ သည အ အမ န မ
မ တ င သည ။ သ မဟ တ အမ တ င ပ ပ သ အ င င ရ မ အရ လ အပ သည
အ အမ န မ မ တ င သည ။
(၃) အ အစ ဝင သ မဟ တ အစ ဝင မ သည ရပ င င တင ရ စသည အ
သ ဆ င င အ န မ ရ ယ င သည ။ သ မဟ တ ရ င ရန န ထ လ င ဝယ ယ င သည ။
(၄) နည ပ ဒ (၂)အရ အမ န မ တ ပ ရန တ င သ င သည လ လ အသ သ
တ ရ င အ ပ င ပ အစ ဝင မ ထ ဖစ စ၊ ၎င တ အန ပည ထ င စ မန မ င င တ
အတ င ၌ ရ နသ တ ထ ဖစ စ အပ ရမည ။
(၅) နည ပ ဒ (၃)အရ တ ရ ၏ အစ ဝင တ စ တ င သ င သ လ လ
အသ သ တ ရ င ထ လည င ၊ တ ရ ထ လည င ယင သ လ ထ ရ တ င
မပ ဝင သ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ အ အစ ဝင မ ထ လ ည င အပ
ရမည ။
(၆) နည ပ ဒ (၄)၊ သ မဟ တ နည ပ ဒ (၅)အရ အပ င သည အစ ဝင
အ လ ထ အပ သ သ မ တ ယ ရမည ပင ထ လ လ မ အ ပ မ တ သ အမ န အ လ
လ ည အလ တ အပ ရမည ။
အ စ စပ လ ပ ငန အ ပ မ တ သည ဒ ရ အတ ည ပ င
၅ဝ။ ။ (၁) အစ စပ လ ပ ငန အ ပ ဒ ရ မ တ ထ လ င ၊ အ ပ တ အ ပ
အတ ည ပ င ပ င သည “
( ) အစ စပ လ ပ ငန ပ င ပ စ ည တ စ ရပ ရပ ၊
( ) အမ န ၃ဝ ၊ နည ပ ဒ ၆ ၊ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၇ အရ မ မ အမည ဖင
တ ရ သ လ ရ သ တ စ ၊ သ မဟ တ အဆ အ အရ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အစ ဝင ဖစ င ဝန သ ၊ သ မဟ တ အစ ဝင ဖစ င
စ ရင ဆ ဖတ င ရသ ၊
( ဂ ) အစ ဝင အ ဖစ တ သ တ ဆင စ အပ သ လည ၊ တ ရ သ
လ ရ ရန ပ သ ။
သ ရ တ င အရ ယ မ ရ သ သ အစ ဝင ၏ တ ဝန င စပ လ ၍ အစ စပ လ ပ ငန
အ ပ ဒပ ပဌ န မ နည ပ ဒ ပ မည သည ပဌ န မ ထ သည ဟ
မမ တ ယ ရ။
(၂) နည ပ ဒ (၁) အ ပ ဒ ( ) င အပ ဒ (ဂ)တ င ရည န ထ သ မ တပ ၊
အ သ တ စ အ ပ အစ စပ လ ပ ငန တ င ပ ဝင သ အစ ဝင အ ဖစ ဖင ဒ ရ အတ ည ပ
ထ င တ ရ င တ င ဆ လ လ င ၊ ဒ ရ မ တ သည တ ရ တ င င ပ ရရန
လ ထ င ၍ ထ သ ၏တ ဝန င စပ လ ၍ အ ငင မပ လ င ယင တ ရ
င ပ င သည ။ သ မဟ တ ထ သ ၏တ ဝန င စပ လ ၍ အ ငင ပ လ င ၊ ထ သ တ ဝန ရ မရ
တ ရ မ မ ၌ ငင တ စ ရပ ရပ စစ ဆ ဆ ဖတ သည နည လမ အတ င စစ ဆ
ဆ ဖတ စရန အမ န မ တ င သည ။
(၃) တ စ တ စ ယ သ သ ၏ တ ဝန င စပ လ ၍ နည ပ ဒ (၂)အရ
စစ ဆ ဆ ဖတ ရ တ င ၊ မ တ သည အမ န သ ည ဒ ရ ဖစ ဘ သ သ အယ ဝင ရန သ
လ ည င ၊ အ စ အလ င သ လည င အလ တ အ န သင ရ စရမည ပင ၊
အလ တ စည မ မ င အည ဖစ စရမည ။
(၄) အစ စပ လ ပ ငန တ င ပ ဝင သ အစ ဝင တ စ အ လ ရ ဖရ င ရန
သမ န စ အပ င မ ပ လ င ၊ အစ စပ လ ပ ငန ၏ ပစ ည တ စ ရပ ရပ အ ပ မဟ တ ဘ
အစ စပ လ ပ ငန အ ပ မ တ သည ဒ ရ သည ထ သ အ တ ဝန မ လ တ င စ င ၊ သ မဟ တ
တ ဝန ရ စ င သ မဟ တ အ တစ နည နည ဖင ထ စ င မရ စရ။
လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ ဝရမ ပ င
၅၁။ ။ ပစ ည မ တ ရ တ င တ င သ င ထ င မရ သ သ မဟ တ ပည သ ဝန ထ မ ၏
လ ဝယ တ င ထ န သ မ ထ င မရ သ လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ ဖစ လ င
လ ရ သ မ ယ င ဖင ဝရမ ပ ၍ စ ပ စ တ မ တ ရ သ ယ လ ပ တ ရ ၏
န ထပ မ တ သည အမ န မ အ ထ အထ ပ ၍ ထ န သ မ ထ ရမ ည ။
တ ရ သ မ ဟ တ ပည သ ဝန ထ မ ၏လ ဝ ယ တ င ထ န သ မ ထ သ ပစ ည
ဝရမ ပ င
၅၂။ ။ ဝရမ ပ ရမည ပစ ည မ တ ရ ၏ သ မဟ တ ပည သ ဝန ထ မ ၏ လ ဝယ တ င
ထ န သ မ ထ သ ပစ ည ဖစ လ င ၊ ယင ပ စ ည င ပ ရန ရ သ အတ သ မဟ တ
အ မတ ဝစ ဝရမ ပ သည တရ မ န ထပ အမ န မရရ မ ထ န သ မ ထ ရန ၊
သ ဆ င ရ တ ရ ၊ သ မဟ တ ပည သ ဝန ထ မ ထ မတ ရပ သည အ င စ
ပ ပ င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ င ယင ပစ ည တ ရ ၏ လ ဝယ တ င ထ န သ မ ထ လ င ၊ ယင တ ရ
သည တ ရ င င ယင ပစ ည လ ပ င င ဖစ စ၊ ဝရမ ပ င ဖင ဖစ စ၊
အ နည ဖင ဖစ စ အ သ ဆ င င ရ င အ ရ ဆ သ တရ မဟ တ သည
တ စ တ အ ပ င ရ ပ င င သ မဟ တ စ ရ ယ ပ င င င စပ လ ၍
ပ ပ သ ပ န အဆ အ ဖတ ပ ရမည ။
ဒ ရ ဝရ မ ပ င
၅၃။ ။ (၁) ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သ ည င ဒ ရ သ မဟ တ အ ပ င သ မဟ တ ရပ င င
အတ ည ပ ရ တ င ရ င ရန ဒ ရ ဖ စ လ င “
( ) ဒ ရ မ တ ရ တ စ တ ည မ တ ထ ပ ၊ ယင တ ရ ၏
အမ န ဖင ပင ဝရမ ပ ရမ ည ၊ ထ ပင
( ) ဝရမ ပ လ သည ဒ ရ အ တရ မ တ ထ ပ ၊
ယင အ တရ င ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ ပ င ပ ထ သ
အ တရ တ စ သ ။
(၁) အတ ည ပ လ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ အ င
စ မပယ ဖ သ သ ရ ၊ သ မဟ တ ၊
(၂) အတ ည ပ လ သည ဒ ရ ရရ ထ သ ၊ သ မ ဟ တ ၎င ၏
တ ရ အ င စ ရရ သည တ ရ သ အဆ ပ
တ ရ င စ ဖင ရ သ ထ သ သ ဘ တ အရ ဖစ စ၊
ဝရမ ပ သည တရ ၏ င ပ အရ ဖစ စ ဝရမ ပ ထ
သည ဒ ရ အတ ည ပ ပ ရန လ ထ င
မ ပ သ သ ရ ၊ ဝရမ ပ သည ဒ ရ အတ ည မ ပ ဘ
ဆ င င ထ ရန အတ ည ပ လ သည ဒ ရ မ တ သ
တ ရ မတ ရပ သည အ င စ ထ တ ဆင
င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။
(၂) တ ရ နည ပ ဒ (၁)၊ အပ ဒ ( )အရ အမ န မ တ လ င သ
လ ည င ၊ အဆ ပ နည ပ ဒ ၏ အပ ဒ ( ) အပ ဒ (၂)အရ လ လ ရရ လ င သ
လ ည င ဒ ရ ဝရမ ပ သ မ ရ င သ မဟ တ ၎င ၏တ ရ လ ထ သည
အ တ င ဝရမ ပ ထ သည ဒ ရ ဆ လ အတ ည ပ ရမည ပင ၊ အသ တ င ရ င
အတ ည ပ လ သည ဒ ရ အ အ ပ င မ အ င ပ ဆပ ရမည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)တ င ဖ ပထ သည ဒ ရ မ ဝရမ ပ င ဖင
အတ ည ပ လ သည ဒ ရ ရရ ထ သ သည ဝရမ ပ သည ဒ ရ ရရ ထ သ အ ဆ သ
ဖစ သည ဟ ၍ မ တ ယ ရ မည ပင ၊ ထ ဒ ရ ရရ ထ သ အ န ဖင တ ရ ပ ဒ င အည
ဆ င ရ င သည နည လမ အတ င ယင ဝရမ ပ ထ သ ဒ ရ အတ ည ပ င
ရ သည ဟ လည မ တ ယ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၄) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ ရမည ပစ ည သည နည ပ ဒ (၁)တ င
ရည န သ ဒ ရ မ မ တပ အ ဒ ရ ဖစ လ င ၊ အတ ည ပ လ သည ဒ ရ မ တ သ
တ ရ သည ဝရမ ပ လ သည ဒ ရ ရရ ထ သ အ ယင ဒ ရ လ ပ င င ၊
သ မဟ တ တ စ နည နည ဖင ဒ ရ အ ပ ရပ င င တ င ရ စ င မ ပ ရန တ မစ သည
အ င စ ဖင ဝရမ ပ ရမည ပင ၎င ဒ ရ အ တရ တ စ
မ တ ထ လ င ၊ အ င စ ပ ပ သည တ ရ အ င စ မပယ ဖ မ ၊
ဝရမ ပ လ သည ဒ ရ အတ ည မ ပ ဘ ထ ရန အဆ ပ တ ရ သ လ ည အ င စ
ပ ပ င ဖင ဝရမ ပ ရမည ။
(၅) နည ပ ဒအရ ဝရမ ပ ရ သ ဒ ရ ရရ သ သည ဒ ရ
အတ ည ပ လ ရ သည တ ရ အ အ င အ လ စ လ အပ သည အ င အ င
အ အည ပ ရမည ။
(၆) အ ဒ ရ ဝရမ ပ င ဖင အတ ည ပ လ သည ဒ ရ ရရ ထ သ ၏
လ ထ အရ နည ပ ဒအရ ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ သ တ ရ သည
ဝရမ ပ သည ဒ ရ အရ လ န ရန တ ဝန ရ သ တ ရ ထ သ အ မ န မ တ ထ င
အ င စ ပ ပ ရမည ပင ဝရမ အတ ည ဖစ န သ သ ရ ၊ တ ရ ထ အမ န
သ လ င ဖ ဖ ဒ ရ အရ ပ ရန ရ သည တ ရ မ တစ ဆင ဖစ စ၊ အ
နည ဖင ဖစ စ၊ ပ ဆပ င သ မဟ တ ရ င လ င င မည သည တ ရ မ
အသ အမ တ မ ပ ရ။
မ ရ မ ပ င င သည ပ စ ည ဝရ မ ပ င
၅၄။ ။ (၁) ပစ ည သည မ ရ မ ပ င င သည ပစ ည ဖစ လ င ၊ ပစ ည လ ပ င ပ င
မ ပ ရန ၊ သ မဟ တ တ စ နည အ ဖင ရပ င င တ င ရ စ င မ ပ လ ပ ရန တ ရ အ
လ ည င ၊ ထ သ လ ပ င င သ မဟ တ ရပ င င တင ရ စ င မ အ အ မတ ရ ယ င
မ ပ ရန ပ သ မ သ သ တ အ လည င တ မစ သည အမ န ထ တ ဆ င င ဖင ဝရမ ပ
ရမည ။
(၂) အမ န ဝရမ ပ မည ပစ ည ၏ တ စ နရ ရ တ င ဖစ စ၊ ပ လ နရ တ င
ဖစ စ၊ မ င ထ င ဖင သ လ ည င ၊ အ လ ပ လ ပ စ နည လမ အရ သ
လ ည င ၊ ည ရမည အ ပင အမ န မ တ တ စ စ င ပစ ည တ င အမ မင သ သ နရ
ပ ၌ ပ ထ ပ န တ ရ တ င လည အမ မင သ သ နရ ၌ ပ ထ ရမည ။
၎င ပစ ည မ အစ ရ အ အ န ဆ င ရ သ မ ဖစ လ င ၊ မ တ တ စ စ င ပစ ည တ ည ရ ရ
င ၏ လ တ တ အရ ရ တ င ပ ထ ရမည ။
(၃) ဝရမ ပ သည အမ န သည အဖ စ န မပ ဘ တရ ထ မ ပစ ည လ ပ င
လ ရယ သ မ အ ပ ဝရမ ပ ရန အမ န ထ တ သည န မ စ၍ အ သ ရ စရမည ။
အ သ အ လ အ ပ ယင အမ န ၎င တ အ သ သ အ န ဖင သ သ န ၊ သ မဟ တ ဝရမ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ မ န နည ပ ဒ (၂)အရ နည လမ တ ည သ န ၊ ယင တ အန
အလ င သ န မ စတင ၍ အ သ ရ စရမည ။
ဒ ရ အ ပ င မ စ ပ န ဝရမ င
၅၅။ ။ ( ) ဒ ရ မ တ သ င ၊ တရ စရ တ မ င ပစ ည ဝရမ ပ ရ ၌ န
သ စရ တ စ မ တ ရ သ ပ သ င လ င သ လည င ၊
( ) တ ရ မ တစ ဆင ဒ ရ အ နည ဖင အ ပ င မ အ င
ပ လ ပ လ င ၊ သ မဟ တ အ ပ င မ အ င ပ လ ပ ပ င တ ရ သ သ သ
တ င သ င လ င သ လည င ၊
( ဂ ) ဒ ရ ပယ ဖ လ လ င သ လည င ၊ ပ င လ လ လ င သ
လ ည င ၊ ဝရမ တ သ မ လ သည ဟ မ တ ယ ရမည ပင ၊ မ ရ မ ပ င င သ
ပစ ည ဝရမ ပ ထ သည စ ၌ တ ရ ဆ ရ လ င ၊ ဝရမ ပ သ မ င
၎င ၏စရ တ ဖင ည ပ ရမည ပင ၊ ည စ မ တ အထ ပ န ဆ နည ပ ဒအရ
ပဌ န ထ သည နည လမ အတ င ပ ရမည ။
င ဒဂ သ မ ဟ တ လ ရ သ စ လ ရ သ င စ တ ဒ ရ အ ရ ရထ သည အမ သည အ
ပ ရန အမ န
၅၆။ ။ ဝရမ ပ သ ပစ ည သ ည လ ရ အသ ပ လ ရ သ ဒဂ သ မဟ တ င စ တ
ဖစ လ င ၊ ဝရမ အတ ည ဖစ နသည လ အတ င မည သည အ န တ င မဆ တ ရ သည
ဒ ရ အ ပ င မ စ င သည ယင ဒဂ ၊ င စ သ မဟ တ ၎င တ ၏
တ စ စ တ တ စ ဒသ ဒ ရ အရ ရထ သ အ ပ ဆပ ရန န င သည ။
ဝရမ ပ မ ရပ စ င
၅၇။ ။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ပစ ည ဝရမ ပ ထ ရ ၌ တ ရ င ၏ပ မ
င ၊ တ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ ပ ရန လ လ ဆ လ ဆ င ရ င မ ပ
င ပ ပလ ပ င သည ။ သ မဟ တ လ လ သ အ င ရ လ င အမ န ရ သ
ရ ဆ င င သည ။ လ လ ပလ ပ လ သည အ ဝရမ ပ င မ ရပ စ စရမည ။
အ မ ပ သ င သ အ ဝရမ င
၅၇- ။ ။ ဝရမ ပ သည ပစ ည ၏ တ န ဖ င ည မ သ အ မ တ ရ တ င ပ သ င
င ဖင တ ရ သည မ မ ပစ ည အ ဝရမ ပ ထ င စ င သည ။
တ င ဆ မ င န မ အ ပ
စ စ မ စစ ဆ င
ဝရမ ပ သည ပစ ည တ င ဆ င ဝရမ ပ မ န မ အ ပ စ စမ
စစ ဆ င
၅၈။ ။ (၁) ဒ ရ အတည ပ ရ တ င ဝရမ ပ သည ပစ ည ဝရမ ပ င မရ ဟ ဆ
၎င ပစ ည ပ င ဆ င င တ င ဆ လ င ဖစ စ၊ ဝရမ ပ င န လ င ဖစ စ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တရ သည တ င ဆ သ သ မဟ တ န သ စစ မ င မ စ၍
အ အ င အရ မ င စပ လ ၍ ထ သ မ အမ သည ဖစ ဘ သ သ တ င ဆ
သ မဟ တ န ဆ လ စ စမ ရမည ။
သ ရ တ င တရ သည တ င ဆ မ သ မဟ တ န မ တမင
သ မဟ တ မလ အပ ဘ န သည ဟ ယ ဆလ င ၊ ထ သ စ စမ င မ ပ ရ။
ရ င မ ရ ဆ င င
(၂) ပ င ဆ င င တ င ဆ သ ၊ သ မဟ တ န သ ပစ ည ရ င ရန
ည ပ ဖစ လ င ၊ ရ င ရန အမ န မ တ သ တရ သည တ င ဆ သ မဟ တ
န အ ပ စ စမ စစ ဆ င မ ပ ပတ မ အတ င ယင ရ င င ဆ င င င သည ။
ပ င ဆ င င တ င ဆ သ သ သ ပ င
၅၉။ ။ တ င ဆ သ သည ၊ သ မဟ တ န သ သည ဝရမ ပ သည န ၌ ဝရမ ပ သည
ပစ ည တ င အ သ ဆ င င ရ င ၊ သ မဟ တ အဆ ပ ပစ ည မ ၎င ၏လ ရ ဖစ င
ထင ရ အ င သ သ ပရမည ။
ပစ ည ဝရမ ပ င မ င
၆ဝ။ ။ စ စမ စစ ဆ သည အ တ င ဆ သ မဟ တ န တ င ဖ ပထ သ
အ င ပ အရ အ င ဖစ ပစ ည မ ဝရမ ပ စ တရ လ ရ မဟ တ င ၊
သ မဟ တ တရ အတ ယ မ တ အပ င ရသည အ န ဖင အ သ တစ လ ရ
မဟ တ င ၊ သ မဟ တ အ မ င ၊ သ မဟ တ တရ အ င ရမ ပ သ
အ သ နထ င င မဟ တ င ၊ သ မဟ တ တရ လ ရ ဖစ သ လည
၎င ပ င အ ဖစ ဖင သ လည င ၊ ၎င ၏ပစ ည အ ဖစ ဖင သ လည င လ ရ ထ င
မဟ တ ဘ အ သ ပ င အ ဖစ ဖင သ လည င ၊ အ သ အတ ယ မ တ အပ င
ရသည အ န ဖင သ လည င ၊ တစ စ တ တစ ဒသအ ဖင ၎င ပ င င
အ သ ပ င အ ဖစ ဖင သ လည င လ ရ ထ င နပ လ င ၊ တရ သည ပစ ည
တစ ရပ လ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ သင သည ထင မင သည အတ င အတ င စပ လ ၍ ဖစ စ
ဝရမ ပ သည အမ န မ တ ရမည ။
ဝရမ ပ သည ပစ ည အ ပ တ င ဆ ပယ င
၆၁။ ။ ဝရမ ပ စ အ င ဖစ ပစ ည မ အ သ တစ ပ င ပစ ည မဟ တ ဘ ၊
တရ ပ င ပစ ည အ ဖစ ဖင ၎င ၏လ ရ ဖစ င သ လည င ၊ တရ အတ
ယ မ တ အပ င ရသ အ န ဖင အ သ တစ လ ရ ဖစ င သ လည င ၊ အ မ င
သ မဟ တ တရ အ င ရမ ပ သ အ သ တစ နထ င င သ လည င
နပ လ င ၊ တရ သည တ င ဆ ပယ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပစ ည တ င ရရန ရ သ ၏ တ င ဆ ထ ထ လ ဝရမ ဆ လ ပ င
၆၂။ ။ ပစ ည မ လ ရ မဟ တ သ တစ ထ ပ င ထ သည သ မဟ တ ထ သ အတ
ရပ င င ရရ စသည ပစ ည ဖစ င နပ သည အ ပင ၊ ဆ လ ဝရမ ပ ထ
သင သည ဟ လည ထင မင လ င တရ သည ထ အ ပ င သ မဟ တ ရပ င င
အ ထ အထ ပ ၍ ဆ လ ဝရမ ပ ထ စ င သည ။
ဝရမ ပ ထ သည ပစ ည ရပ င င ရ င ထင ရ စရန တရ စ ဆ င င ပ င
၆၃။ ။ ဝရမ ပ သည ပစ ည ပ င ဆ င င တ င ဆ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
ပစ ည ဝရမ ပ င န င စပ လ ၍ ဖစ စ ဆန င သည အမ န တ စ ရပ ရပ
မ တ ရ သ သည အ ငင ပ သ ပစ ည အ ပ တ င မ မ ပ င ထ င အ င အမ ပဆ စရန
တ ရ တ စ ထ စ ဆ င သည ။ ထ အမ စ ဆ လ င ၊ ယင အမ ၏ရလ ဒ အ ထ အထ ပ ၍
အမ န သည အ ပ သတ ဖစ ရမည ။
လ မ န မ
မ တ ရ သ ပ သ င င
၆၃- ။ ။ မ နည ပ ဒ ၄၆ အရ ဝရမ ပ ထ လ င ၊ နည ပ ဒ (၁)၊ အပ ဒ (၁)
အရ တ မစ ထ သ မ စ ( န မ လ မ န မ စ ဟ ဆ သ )သည တ ရ သ
ပ ရန ရ သည မ တ ရ တ င ပ သ င င သည ။ ထ ပင ယင သ ပ သ င င သည
အဆ ပ မ ရထ သ အမ သည အ ပ ဆ ပ ဘ သ သ အ သ ရ ၍ ၎င အ
တ ဝန မ င လ တ စရမည ။
တ ရ သ င ပ သ င င မ ပ သင င အ င ပ စရန လ မ န မ စ ထ
အ င စ ထ တ င
၆၃- ။ ။ မ နည ပ ဒ ၄၆ အရ ဝရမ ပ ထ ပ ၊ လ မ န မ စ
အထ နည ပ ဒပ အတ င မ တ ရ သ ပ သ င င မ ပ လ င ၊ တ ရ င ၏
လ ထ အရ တ ရ သည လ မ န မ စ အ တ ရ သ လ ရ ၍ တ ရ
အ ပ ရန ရ သည မ ဖစ စ၊ ဒ ရ င င ဒ ရ အတ ည ပ မ စရ တ အ
ပ င မ ရန လ လ သ င ဖစ စ၊ တ ရ တ င အဘယ င မ ပ သ င သင င
အ င ပရန အ င စ ထ တ ဆင င သ ည ။ တ ရ အ န ည အမ န မ တ င
မရ လ င ထ အ င စ မ တ တ စ စ င တ ရ ထ အပ ရမည ။
လ မ န မ စ တရ သ င ပ သ င ရန ပ သ အ ၊ သ မဟ တ ပ ဆပ ရန
တ ဝန မရ င အ ငင ပ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည
၆၃-ဂ ။ ။ (၁) လ မ န မ စ သည တ ရ သ ပ ရန ရ သည မ ဖစ စ၊
ဒ ရ င င ဒ ရ အတ ည ပ မ စရ တ အ ပ င မ ရန လ လ သ င ဖစ စ၊
တ ရ တ င ပ သ င င မ ပ သည ပင ၊ နည ပ ဒ ၆၃- အရ ထ တ ဆင သ အ င
စ အရ တ ရ သ လ ရ င မရ လ င ၊ သ မဟ တ တ ရ အ အဆ ပ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ ဆပ ရန တ ဝန မရ င ငင ဆ င မ ပ လ င တ ရ သည လ မ န မ စ အ
အ င စ ပ အ တ င လ န ရန အမ န မ တ င သည ။ ထ ပင လ မ န မ စ အ ပ
မ တ သည ဒ ရ ဖစ ဘ သ သ ထ အမ န အတ ည ပ င သည ။
(၂) လ မ န မ စ သည နည ပ ဒ ၆၃- အရ ထ တ ဆင သ အ င
စ အရ လ ရ ပ ၊ ဝရမ ပ ထ သ မ မ မ ပ ဆပ ရန တ ဝန မရ င
ငင ဆ လ င တ ရ သည အထ တ င ဆ သည အမ န မ တ င မ ပ ဘ လ မ န မ စ
သည အဆ ပ မ ပ ဆပ ရန တ ဝန ရ မရ ဆ ဖတ ရန ၊ လ အပ သ ငင ၊
သ မဟ တ ပ န တ ရ မမ မ ငင ဖစ ဘ သ သ န စစ ဆ ပ အဆ ပ ငင
ဆ ဖတ ရန ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။ ထ ငင ၏ ဆ ဖတ ပ မ တည ပ
အ င စ င စပ လ ၍ တ ရ မ တသည အမ န မ တ င သည ။
ဝရမ ပ ထ သည မ တ င အ သ ဆ င င ရ င အ သ တ င ဆ သည အ
လ ပ ထ လ ပ နည
၆၃-ဃ ။ ။အထ တ င နည ပ ဒမ အရ စ ဆ သည အမ တ င ဝရမ ပ ထ သ မ မ
အ သ တစ ပ င ဆ င င ၊ သ မဟ တ အ သ တစ သ ည ယင မ တ င
ရထ င သ မဟ တ ရပ င င သ မဟ တ အ သ ဆ င င ရ င လ မ န မ စ
အဆ ပ သည အ တ င တ ရ သည အဆ ပ အ သ ထ ယင မ င ပတ သ ၍
တ င ဆ ရန ရ လ င ၊ တ င ဆ အမ အ စ င အ င အရ မ လ ရ
တ င ပရန င ယင မ င စပ လ ၍ လ အပ ပ သ သထ င ရ ပသရန
အမ န မ တ င သည ။
အ သ ဆ င င ရ သ အ မ သည အ လ န ပ န တရ အ မ န မ တ င
၆၃-င ။ ။ အဆ ပ အ သ င န ပ င တ င လ ရ ရန အမ န မ တ င ရ သ
အ သ တစ အ န ပ သည အ ၊ သ မဟ တ ထ ပထမလ ဖစ စ၊ ဒ တ ယလ ဖစ စ
ဆင ဆ သည အတ င လ ရ င မရ သည အ တ ရ သည အထ ပ နည ပ ဒမ တ င
ပဌ န ထ သည အမ န မ တ င သည ။ သ မဟ တ ပထ မလ တ င ဖစ စ၊ ဒ တ ယလ တ င ဖစ စ
ရထ င သ မဟ တ ရပ င င သ မဟ တ အ သ ဆ င င ရ လ င ၊ ယင င စပ လ ၍ စ
အ လ တ င တ ရ မ တ ပ လ န သည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍
တ ရ သင သည ထ င မင သည အ အမ န မ တ င သည ။
လ မ န မ စ င ပ သ င င ဖင တရ ဝ င င လ တ င ရရ စ င
၆၃-စ ။ ။ နည ပ ဒမ အရ မ တ သ အမ န သ မဟ တ စ ရင ပယ ဖ
စ မ ၊ သ မဟ တ ပ င လ စ မ ၊ နည ပ ဒမ အရ မ တ သည အမ န င အည
လ မ န မ စ ပ ဆပ သည အ ဖစ စ၊ ယင အမ န င အည အတ ည ပ ရ တ င
လ မ န မ စ ထ မ ရရ သည အ ဖစ စ ထ သ ပ ဆပ သည သ မဟ တ
ရရ သည င အတ တ ရ အ သ မဟ တ နည ပ ဒ မ အရ လ ရ ရန
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ န မ တ င ရ သ အ သ အ ပ ဆပ ရန တ ဝန မ လ မ န မ စ အ
င လ တ စရမည ။
လ မ တ င န သ တ ရ စရ တ မ
၆၃-ဆ။ ။ မ ဝရမ ပ ရန ဖစ စ၊ အထ ပ နည ပ ဒမ အရ ဖ စ စ
လ ထ မ င ထ လ ထ မ မ ဆင ပ ပ ပ လ သ အ မ င မ တ င
န သ တ ရ စရ တ မ တ ရ ၏သ ဘ အတ င င ပ င သည ။ တ ရ င အ
င ပ သ တ ရ စရ တ အ နည န င မရ လ င လ မ န အရ ၎င ရရ သ င မ
ဒ ရ အရ ရရန ရ သ င ထ စ ပ ရရ စရမည ။
ရ င င င စ ပ လ သည ယဘ ယ ပ ဌ န မ
ဝရမ ပ သ ပစ ည ရ င စရ န င ရ င ရရ သ ည င ရထ င ရ သ အ ပ စရန
အ မ န မ တ ပ င င
၆၄။ ။ ဒ ရ အတ ည ပ သ တ ရ သည မ မ ဝရမ ပ ထ သ ရ င င သည
ပစ ည ဖစ စ၊ ဒ ရ အ ပ င မ စရန လ အပ သည ထ င မင သည ယင ပစ ည
တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ ရ င ရန င ယင သ ရ င ၍ရရ သည င ၊ သ မဟ တ ယင င မ
လ လ သည အစ တ အပ င ဒ ရ အရ လ ရယ င ရ သ အ ပ စရန အမ န
မ တ င သည ။
ရ င င မည သ မည သ ဆ င ရ ရ င
၆၅။ ။ (၁) ပစ ည ရ င င စ ဘ လ စ ဖစ စ၊ လ ထ ဘ လ စ ဖစ စ
ဆ င ရ ရမည ။ သ သ တ န ဖ င ပ ၅ဝ ထ မပ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဖစ ပ ၊
အမ ၏ န စ မ တ တမ တ င ရ မ တ ထ သည အ င ပ မ င ဘ လ စ သ မဟ တ
လ ထ ဘ လ စ ယ တ င ရ င င မ ဆ င ရ င င ဟ တ ရ သ ဘ ရရ
သ အ ပစ ည ရ င ရန တ ဝန ဆင စ လ လင အ လ အပ င သည ။
(၂) နည ပ ဒ ၄၃ ၏ င င နည ပ ဒ ၇၄ တ ပ စည မ မ င
မဆန င လ င ၊ ဒ ရ မ အတ ည ပ ရ ၌ ရ င င စ ဆ င ရ ရန အတ ရ သတ
တ စ ပတ တ င န ရ တစ ရ ရ သ သန သ တ မ တ ထ ရ ပ ၊ ယင သတ မ တ အတ င
ပ မ န လ န ဆ င ရ ရမည ။ စ အတ တ ရ အ ဆ အ အန ပတ ဝန င ရ
လ သ မ သ နရ ဖ စ စ၊ အမ ပည သ စ ဖစ စ ရ ယ ရမည ။
(၃) အထ တ င ဆ သည ပဌ န င မဆန င လ င ၊ ထ ပင အ င ထ
တ စ ရပ ရပ င ပစ ည ဝရမ ပ သည နရ ၌ သ လည င ၊ ပစ ည တ ည ရ ရ နရ ၌
သ လည င ရ င ပ တ ရ အတ ပ မ အ ဖစ ထ န မ ည ဟ တ ရ
သ ဘ မရရ လ င ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဝရမ ပ သည ရ ပ င င သ သ မဟ တ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အရပ ရပ ရ ယ သတ မ တ ထ သ အ န င နရ ၌
ရ င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပစ ည ရ င ရန သ သန သတ မ တ သ န ရ င ရ ယ သ နရ
လ ည င ၊ န ရ င နရ အ ပ င အလ ရ လ င ၊ ယင ပ င လ လ ည င
တ ရ လ တ တ သ သ သ ရန အစ ရင ရမည ။
(၄) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ပစ ည ရ င ရ ၌ ရရ သည င မ ရ င စရ တ
င ရ င သ ဝန ထ မ ရ င ရ သ မရ င င အ ဖစ ၎င ဝန ထ မ အ တ ရ အမ န အရ
ထ တ ပ င သည င င စပ လ ၍ အ ပ န ထ အတ င သတ မ တ ထ တ တ ရမည “
ရ င ရ င သည ပ ၅ဝဝ ထ မပ လ င ၅ ရ င န
ရ င ရ င သည ပ ၅ဝဝ ထ ပ ၍ ပ ၅ဝဝဝ ထ မပ လ င ပထ မ ပ ၅ဝဝ အ ပ ၌
၅ ရ င န ၊ န င အ ပ ၌ ၂ ရ င န
ရ င ရ င သည ပ ၅ဝဝဝ ထ ပ လ င ပထ မ ပ ၅ဝဝဝ အ ပ ၌ အထ ပ န ၊
န င အ ပ ၌ ၁ ရ င န ။
မရ င င တ ရ တ င ဒ ရ အတ ည ပ ရန လ ထ တစ ရပ အရ
ဆ င ရ ရ တ င ရရ သည င စ စ ပ င အ ပ မ တ ည တ ရမည ။
(၅) နည ပ ဒ ၄၅- ၊ နည ပ ဒ (၁၃)ပ ပဌ န မ အ ထ
အထ ပ ၍ င ပ သည မရ င င င ရ င သည နရ သ ပစ ည သယ ဆ င တ ထ
ပ သ င ရ င ရ င မ ထ ပ မ တ ယ င မ ပ ရ။
မ တ ။ ။ ပစ ည တ ည ရ သည နရ ၌ ရ င ရန ဘ လ စ သ လ ရသည အတ
င ပ ရမည ရ စရ တ င စပ လ ၍ ၊ မန မ င င ရ စရ တ
နည ပ ဒမ ပ နည ပ ဒ ၄၃ ည ပ ။
(၆) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င အ ဖ ပပ နည ပ ဒ
၉၂ (၂)ပ ပဌ န မ အရ ပယ ဖ လ င ၊ ထ သ ရ င ပ သည အတ ဘ လ စ အ
မရ င င မ ပ ရ။
(၇) ပစ ည ရ င ရန န သ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ဖစ စ၊ ပစ ည
ရ င ရန င ပ သ တ ရ အမ န အတ င ဆ င ရ ရ တ င ဖစ စ ( ပ င ထ သ
သ မဟ တ အ နည ထ ရ သ ) ပစ ည ရ င ပ သည အတ မရ င င ၊ သ မဟ တ
အ င ရယ ရ တ င အထ ပ နည ပ ဒ (၄)အရ င ပ သည ထ ပ ၍ လ အ
တ ရ တ စ ရ မည သည ဝန ထမ မ ရယ င မ ပ ရ။
(၈) ပစ ည ရ င ရ င စ စ ပ င မ တ ပ စ ရ င စ အ ပ ၂ င ဘ လ စ မ တ ပ
စ ရင စ အ ပ ၁ တ င ရ သ င ပ င တ သ ပ သ င ရမည ။
လ လ တင မ င င
၆၆။ ။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ပစ ည တ စ ရပ ရပ အမ ပည သ ရ ၌
လ လ တင ရန အ မ န မ တ လ င ၊ တ ရ သည ထ သ ရ င မည အ င
ယင တ ရ တ င သ စ သည ဘ သ စ ဖင င စ ထ တ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ယင င စ တ ရ င င တရ တ ထ အ င စ ပ ပ
ပ န ရ ဆ ရမည ။ ယင င စ တ င ရ င မည အ န င နရ အ ပင အ ပ
အ င အရ မ လည မ တ င သမ မ တ ပ တ င သမ တ စ ဖ ပရမည “
( ) ရ င မည ပစ ည
( ) ရ င မည ပစ ည မ အစ ရသ အ န ထမ ဆ င လ ရ သည ယ ပ င
ပစ ည တ စ ရပ သ မဟ တ ယ ပ င ပစ ည ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသရ အ
သ ဆ င င ဖစ လ င ၊ ယင ယ ပ င ပစ ည သ မဟ တ ယင ယ ပ င
ပစ ည ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသအ ပ စည ပ သည အ န ၊
( ဂ ) ပစ ည အတ ပ ရန ရ သ မ
(ဃ) ရ င ရန အမ န မ တ ရ တ င ရရန ရ သ င ပမ ဏ၊
( င ) ပစ ည ၏အ အ န င တ န ဖ ဝယ သ သ ရ င ရ န အတ အ ရ ပ သည ဟ
တ ရ ထ င မင သ အ အ အလ အ သ သ ။
သ ရ တ င တ န ဖ င ပ ၂၅ဝ ထ မပ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဖ စ လ င ၊ အဆ ပ
အ င စ ပ ပ ရန မလ ။
(၃) နည ပ ဒအရ ရ င ရန အမ န မ တ ရ အတ တ င သ င သ ည
လ လ အသ သ င အတ ၊ အဆ အ မ န င ဝန လ မ တ ရ ထ ရ တ င
လ န ရန အထ ၌ သတ မ တ ထ သ နည လမ အတ င မ န င ဝန လ မ တ
ရ ထ ထ သ ဖ ပ တစ စ င ပ တ ပ ရ ရမည ။ ယင ဖ ပ တ င နည ပ ဒ
(၂)အရ င စ ၌ ဖ ပပ ရ ရမည အ င အရ မ မ န င ဝန သ သ ရ သမ ၊
သ မဟ တ စ စစ ရရ င သမ ဖ ပပ ရ စရမည ။
(၄) င စ တ င ဖ ပရမည အ င အရ မ စ စစ ရန အလ င
တ ရ သည ဆင ရန လ အပ သည ဟ ထ င မင သ တ စ ဆင ပ ယင အ င
အရ မ င စပ လ ၍ စစ မ င သည ပင ၊ ၎င ၏လ ဝယ တ င ဖစ စ၊ ၎င ၏ထ န သ မ မ
အ တ င ဖစ စ ရ သ အဆ ပ အ င အ ရ မ င စပ လ သည စ ပ စ တ မ
တ င ပ စရန လ ည ဆင ဆ င သည ။
င စ ထ တ ရန နည လ မ
၆၇။ ။ (၁) င စ အသ သ နည ပ ဒ ၅၄ ၊ နည ပ ဒ (၂)တ င သတ မ တ
ထ သည နည လမ အတ င န စပ င သမ န စပ စ ရ သ ထ တ ပန ရမည ။
(၂) အဆ ပ င စ ပည ထ င စ မန မ င င တ ပန တမ တ င ဖစ စ၊ ဒသ
ဆ င ရ သတ င စ တ င ဖစ စ၊ ထ စ ရပ လ တ င ဖစ စ င ရန တ ရ န လ င ၊
ထ သ လ ည င ရမည ။ ယင သ င ရသည အတ န စရ တ င ရ င စရ တ
အ ဖစ မ တ ယ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၃) ပစ ည စ တ ရ င င ရန အလ င အ ပ စ ထ သည အ ၊ ထ သ
ရ င မည အ င အ နည ဖင သင လ စ အ င ရန လ အပ သည ဟ
တ ရ သ ဘ မရရ လ င ၊ ယင အစ တစ စ စ အ တ သ င ရန မလ ။
ရ င ရန န ရ င အ န
၆၈။ ။ နည ပ ဒ ၄၃ ၏ င တ င ဖ ပထ သည ပစ ည မ ဖစ သည စ မ တ စ ပ
ရ င စရန အမ န မ တ သည တ ရ သ ၏ တ ရ အ ဆ အ အ တ င င စ
ပ သည န ရ မ ရ တ သ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ လ င ၊ အနည ဆ ရ ပ င
သ ဆယ ရ ပ င င သ ပစ ည ဖစ လ င ၊ အနည ဆ တ စ ဆ ယ င ရ မ န ဆ မ အတ င
တ ရ ၏စ ဖင ရ သ ထ သ သ ဘ တ မရဘ အမ န အရ မည သည
ရ င မ မ မ ပ ရ။
ရ င မ ရ ဆ င င သ မဟ တ ရ ပ စ င
၆၉။ ။ (၁) တ ရ သည အမ န အရ ရ င မ န ရ င အ န န ရ သတ မ တ ၍
မ မ ၏သ ဘ အတ င ရ ဆ င င သည ။ အဆ ပ ရ င မ ဆ င ရ သ အရ ရ လည
ရ င မ ရ ဆ င လ င ၊ ထ သ ရ ဆ င ရ င ၏ အ င မ ရ မ တ ပ မ မ ၏ သ ဘ
အတ င ရ ဆ င င သည ။
သ ရ တ င တ ရ အ ဆ အအ ၌ ဖစ စ၊ တ ရ အ ဆ အအ ၏ ပစ
အတ င ၌ ဖစ စ ရ င လ င ၊ တ ရ ၏ င ပ မရဘ ထ သ ရ ဆ င င မ ပ ရ။
(၂) ရ င မ နည ပ ဒ (၁)အရ ရ ပ င သ ဆယ ထ ပ ၍ ရ ဆ င ပ မ
တ ရ င စ အသစ မထ တ ရန သ ဘ တ င မရ လ င နည ပ ဒ ၆၇ အရ
င စ အသစ ထ တ ရမည ။
(၃) လ လ တင ရ င သည ပစ ည လ လ ဆ ဝယ သ အ မ ရ င မ ၊
သ ဆ င ရ မ င တ ရ စရ တ ( ရ င မ ရ တ အပ အဝင ) ရ င မ ဆ င ရ သ
အရ ရ အ ပ အပ လ င ဖစ စ၊ ရ င ရန အမ န မ တ သည တ ရ တ င ယင မ င
တ ရ စရ တ မ ပ သ င ပ င ၎င အရ ရ နပ အ င သ သထ င ရ
ပလ င ဖစ စ ရ င မ ရပ စ စရမည ။
အ သ ရ င မ မ င န ထ င
၇၀။ ။ နည ပ ဒ ၆၆ မ ၆၉ ပ မည သည ပဌ န မ ဒ ရ အတ ည ပ ရန
လ တ တ အရ ရ ထ သ လ ပ င ပ ဖစ သည အမ မ င သ ဆ င သ ည ဟ မမ တ ယ ရ။
ထ ပ မ ရ င ရ တ င ဆ မ အတ ဝ ယ ယ ရန ပ သ မ တ ဝန ရ င
၇၁။ ။ ဝယ သ ဝယ ယ ရန ပ င င ထ ပ မ ရ င ရ တ င မ လရ မည တန ဖ
အ လ နည ၍ရလ င ၊ လ နည သ သည င င ထ ပ မ ရ င ရ တ င န သည စရ တ
င တ ရ င မ ဆ င ရ သ အရ ရ သ မဟ တ အ သ တ ရ သ ဖစ စ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ဆ င ရ လ တ တ အရ ရ သ ဖစ စ၊ ၎င လ တ တ အရ ရ ၏ လ အ
အရ ရ သ ဖစ စ တ ဝန တ င ပရမည ။ ယင သ တ င ပသည င တ လ ည တရ င
သ မဟ တ တ ရ လ ထ သည အ င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အတ ည ပ င င
စပ လ သည ပဌ န မ အရ အဆ ပ ဝယ ယ ရန ပ သ ထ မ တ င ရယ ပ င င
ရ စရမည ။
တ ရ င ပစ ည ဝယ ယ လ င ၊ ဒ ရ င ပ င အ ဖ စ လ င င
၇၂။ ။ တ ရ င ပစ ည ဝ ယ ယ လ င ဝယ ယ သည အဖ င င ဒ ရ အတ
ရရန ရ သည င ပ ဒ မ ၇၃ ပ ပဌ န မ င မဆန င စဘ တ စ ရပ တ စ ရပ မ
မ င သည ။ ဒ ရ အတ ည ပ သည တ ရ သည ဒ ရ တစ ရပ လ သ မဟ တ
တ စ စ တ တ စ ဒသ အ ပ င မ င ယင မ င အည ရ မ တ ရမည ။
အ ရ ရ တ လ လ ဆ ဝ ယ င သ မ ဟ တ ဝယ ယ င န သတ င
၇၃။ ။ ရ င င င စပ လ ၍ တ ဝန ဝတ ရ တစ ဆ င ရ ရ သ မည သည
အရ ရ သ မဟ တ အ ပ ဂ လ မ ရ င သည ပစ ည ယ တ င ဖစ စ၊ အ သ မ တစ ဆင
ဖစ စ၊ လ လ ဆ ဝယ င သ လည င ၊ ယင ပစ ည တ င အ သ ဆ င င ရယ င
သ မဟ တ ထ သ ရယ ရန စည အ ထ တ င သ လည င မ ပ ရ။
လ ပ င င သ ပစ ည ရ င င
လ ယ ယ ထ ပစ ည ရ င င
၇၄။ ။ (၁) ရ င ရမည ပစ ည မ လ ယ ယ ထ ပစ ည ဖစ လ င အ ပ နရ
တ စ တ င ရ င ရမည “
( ) ပင ထ င သ ဖစ ပ ၊ ယင သ ပ ရ ရ မ ပ တ င ဖစ စ၊
ယင မအန အန တ င ဖ စ စ၊
( ) ရ တ သ မ ပ သ သ ဖစ ပ ါ ၊ တ လ င သ မဟ တ သ နင န ယ ရ
နရ ၊ သ မဟ တ အလ တ နရ ၊ သ မဟ တ ပ တ င ဖစ စ၊
ယင နရ အန အန တ င ဖစ စ၊ သ ရ တ င အမ ပည သ တ
သ လ စ ဝ ရ နရ ၌ ရ င င ဖင ၊ သ ၍အ ဖစ ထ န ဖ ယ ရ
ရ မည ဟ သ ဘ ရရ လ င တ ရ သည အန ဆ အမ ပည သ တ
သ လ စ ဝ ရ နရ ၌ ရ င စရန န င သည ။
(၂) လ ယ ယ ထ ပစ ည ရ င ရ တ င “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) သင တ င မ တ သ စ န မ ပ င ရ င မ ဆ င ရ သ
န မ န သ ရ ရသည အ ၊ ထ ပင
( ) လ ယ ယ ထ ပစ ည ပ င ရ င သ မဟ တ ၎င ၏ ယ စ ဆ င ရ ရန
လ အပ ထ ရသ ရ င မ န တစ န ထ ဖစ စ၊ ရ င သည
နရ တ င စ ရ လ င န စ န အထ ဖစ စ ရ ဆ င ထ ရန လ ထ
သည အ ၊ ရ င မ လ ထ င အည ရ ဆ င ရမည ။
ထ န ယင လ ယ ယ ထ ပစ ည အတ မည သည စ န ပင
ပ စ မ ရ င မ ပ ပတ အ င ဆ င ရ ရမည ။
ပင ထ င သ မ င စ ပ လ သည အထ ပဌ န မ
၇၅။ ။ (၁) ရ င ရမည ပစ ည မ မ ပင ထ င သ ဖစ ပ ၊ အမ အစ အ လ
သ လ င ထ ရမ ည သ ဖစ သ လည မသ လ င ရ သ လ င ၊ ရ င မည န ရ မတ င မ
သ လ င ရန အသင ပ လ ပ ထ င အ င ရ င မည န ရ န ဆ သတ မ တ ရမည ။
သ မ ရ တ သ မ ပ သ မဟ တ စ စည ပ သ လ င ရန အသင မရ သ သမ မ ရ င ရ။
(၂) အမ အစ အ လ သ လ င မထ င သည သ ဖစ လ င ယင သ
မရ တ သ မ မစ စည မ ရ င င သည ။ ထ ပင ဝယ သ သည မ ပ သ ဝင ရ င
ရ သည အ ပင ယင သ မ ပ စ စ င ရ ရန င ရ တ သ မ ရန သ မဟ တ စ စည ရန
လ အပ သည စ အ လ ဆ င ရ င လ ည ရ စရမည ။
လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ င ပ ရ ရ င မ ၏အစ ရ ယ ယ မ
၇၆။ ။ ရ င ရ မည ပစ ည သည လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ သ မဟ တ ပ
ရ ရ င တစ ၏အစ ရ ယ ယ ဖစ သ အ တ ရ သည အမ ပည သ ရ တ င လ လ တင မည
အစ ယင စ ပ စ တ မ သ မဟ တ အစ ရ ယ ယ ပ စ တစ မ တစ ဆင ရ င စရန
င ပ င သည ။
အ မ ပည သ ရ တ င လ လ တင င
၇၇။ ။ (၁) ရ ပ င င သ ပစ ည အမ ပည သ ရ တ င လ လ တင သ အ
ပစ ည စ အသ သ ၏ အဖ င ရ င သည အ န ၌ ဖစ စ၊ ရ င မ ဆ င ရ သ
အရ ရ သ မဟ တ အ သ န လ င ဖစ စ ပ ရမည ။ ပ ရန ပ လ င
ယင ပစ ည င ပန လ ည ရ င ရမည ။
(၂) ဝယ ယ သည အဖ င ပ သ အ ရ င မ ဆ င ရ သ
အရ ရ သ မဟ တ အ သ င ရရ င ပစ ပ ရမည ။ ရ င မ မ လ ည အ ပ သတ
အတ ည ဖစ စရမည ။
(၃) ရ င ရမည ရ ပ င င သ ပစ ည သည တ ရ င ပ တ ပ င ရ င
တ စ တ ပ င သည န စ ည မ တ င အစ တစ စ ဖစ ပ ထ ပ တ ပ င ရ င အပ အ ဝင စ သ မဟ တ
စ ထ ပ သ တ ယင ပစ ည အတ သ လည င ပစ ည စ တစ အတ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ လည င တန ဖ တ အသ သ ပ ၍ လ လ ဆ လ င ထ သ လ လ ဆ ဝယ င မ
ပ တ ပ င ရ င လ လ ဆ ဝယ င ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
နည လမ မ င င ရ င မ မပ ပယ သ လည န စ န သ တ ရ စ ဆ င င
၇၈။ ။ ရ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရန င ရ တ င ဖစ စ၊ ရ င ရ တ င
ဖစ စ တ ယ င င သ ည ရ င င ပ ပယ စ င မရ စရ။ သ သ ယင သ
တ ယ င င သည အ သ တစ င ဖစ လ င နစ န သ သည ထ သ အ ပ လ
ရလ င တ ရ စ ဆ င သည ။ သ မဟ တ (အဆ ပ အ သ သည ဝယ သ ဖစ လ င ) ယင ပစ ည
ပင ပန လည ရရ ရန င ပစ ည ပန မရလ င လ ရလ င တ ရ စ ဆ င သည ။
ရ ပ င င သ ပစ ည ၊ မ င အစ ရ ယ ယ မ ပ အပ င
၇၉။ ။ (၁) ရ င သည ပစ ည သည လ ရ သ မ ယ ထ သည ရ ပ င င သ
ပစ ည ဖစ လ င ယင ပစ ည ဝယ သ သ ပ အပ ရ မည ။
(၂) ရ င သည ပစ ည သည တ ရ မဟ တ သ အ သ တစ တ စ ယ
လ ရ ဖစ သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဖစ လ င ယင ပစ ည ဝယ သ မ တပ အ သ တစ
တ စ ယ သ လ ရ ပ အပ င မ ပ ရန တ မစ သည အ င စ ထ လ ရ
ဖစ သ ထ အပ င ဖင ဝယ သ အ ပ အပ ရမည ။
(၃) ရ င သည ပစ ည သည လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ ဖင အ မ ပ လ ပ
ထ င မရ သည မ သ မဟ တ ပ ရ ရ င တ စ ၏ အစ ရ ယ ယ ဖစ လ င မ ရ င
ယင မ ဖ စ စ အ တ တ စ စ တစ ရ ဖစ စ လ ရယ င မ ပ ရန င မ စ လည
ယင မ သ မဟ တ အတ ဝယ သ မ တပ အ သ တစ တ စ ယ အ ပ ဆပ င
မ ပ ရန တ မစ သည တ ရ ၏အမ န စ ဖင ပ အပ စရမည ။ သ မဟ တ အစ ရ ယ ယ
ဝယ သ မ တ ပ အ သ တစ တ စ ယ အ လ ပ င ပ င မ ပ လ ပ ရန သ မဟ တ
အစ ရ ယ ယ အတ အ မတ ဝစ ဖစ စ အတ ဖစ စ လ ရယ င မ ပ ရန င
ပ ရ ရ င ၏ မန နဂ ၊ အတ င ရ မ သ မဟ တ အ သ ဆ င ရ အရ ရ အ
ဝယ သ မ တပ အ သ တ စ တ စ ယ သ လ ပ င င သ မ ဟ တ ပ ဆပ င
င မ ပ ရန တ မစ သည အမ န စ ထ တ ဆင င ဖင ပ အပ ရမည ။
လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ င အ စ ရ ယ ယ မ လ ပ င ပ င
၈ဝ။ ။ (၁) စ ပ စ တ မ ပ ဆ င ဖင သ လ ည င ၊ လ ပ င င သ
စ ပ စ တ မ သ မ ဟ တ ပ ရ ရ င တ စ ၏အစ ရ ယ ယ တ င အမည ပ သ
အမ သည ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ င ဖ င သ လည င အဆ ပ လ ပ င င သည
စ ပ စ တ မ သ မ ဟ တ အစ ရ ယ ယ လ ပ င ပ ရန လ အပ လ င တ ရ သ
သ မဟ တ စ အလ င န ထ သ အရ ရ လ အပ သလ စ ပ ပ ဆ ပ င သည ။
သ မဟ တ ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ ပ င သည ။ ယင သ ပ ဆ င သ မဟ တ
ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ င သည သ ဆ င ရ အ မ သည ပ ဆ ထပ ဆင လ မ တ ရ ထ ဘ
သ သ အ သ ရ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ယင သ ပ ဆ ပ ရ တ င ဖစ ၊ ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ ရ တ င ဖစ စ
အ ပ ပ စ အတ င ရ သ င သည ။
‚ အ၊ ဘ အ ပ အ ၊ အ (ဖ ) စ ဆ သ အမ တ င အ၊ ဘ အတ (သ ဆ င ရ ရ ) -----
တ ရ ၊ တ ရ သ စ ၊ ဒ လ မ တ ရ ထ သ ည ‛
(၃) လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ သ မဟ တ အစ ရ ယ ယ
လ ပ င ပ င မ ပ မ တ ရ သည ယင စ ပ စ တ မ သ မဟ တ အစ ရ ယ ယ အတ
ရသင သည အတ သ မဟ တ အ မတ ဝစ လ ၍ ပစ တ င လ မ တ ရ ထ စရန
တ စ တ စ ယ သ သ အ အမ န စ ဖင န ထ င သည ။ ထ သ လ မ တ ရ
ထ သည ပစ သည အ ရပ ရပ စ မ အလ င အမ သည ယ တ င ရ ထ ပ သ သ
င လ အ သ ရ စရမည ။
အ ပစ ည ဖစ သည စ တ င လ အပ သည အ မ န
၈၁။ ။ အထ ပ ပဌ န တ င အ မဝင သည ရ ပ င င သ ပစ ည ဖ စ လ င
တ ရ သည ဝယ သ အ ဖစ စ၊ ဝယ သ မ သည အတ င ဖစ စ ယင ပစ ည
လ အပ င အမ န မ တ င သည ။ ထ သ မ တ သည အတ င ယင ပ စ ည မ လ အပ ပ
ဖစ စရမည ။
လ န မ ရ င င
၈၁- ။ ။ လ န အ ပ ဒအရ ဝယ သ တ လ င စင ရယ ရမည သနတ မ
သ မဟ တ အ လ န မ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င အမ ပည သ ရ လ လ တင သ အ
လ န အ ပ ဒအရ လ အပ မ ပည သ ရ တ ပ ဖ လ န ဆ င ရ င စရန
ဝယ သ တ ၏အမည ၊ နရ ပ လ ပ စ မ င ယင လ န မ ဝယ သ တ ၏လ ဝယ
ပ အပ ရန ရည ရ ယ သည အ န င နရ သ ဆ င ရ င ရ ဇဝ တ တရ သ ထ
ရ င ရန အမ န မ တ သည တ ရ နည လမ တ အ င ရမည ။
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င
မည သည တရ မ ရ င ရန အမ န မ တ င င
၈၂။ ။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရန အမ န စ မ
တ ရ မ တပ မည သည တ ရ မဆ မ တ င သည ။
တ ရ ဒ ရ င ရ ဖ င စရန အတ ရ င မ ရ ဆ င င
၈၃။ ။ (၁) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရန အမ န မ တ ထ ရ တ င
တ ရ ယင ပစ ည ဖစ စ၊ ယင ပစ ည ၏တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ တ ရ ပ င
အ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည တ စ စ တစ ရ ဖစ စ ၊ ပ င င ၊ အင ထ င ၊
သ မဟ တ ယ တ င ရ င င ဖင ဒ ရ င ရ ဖ ရ င မည အ င ရ သည ဟ
န ပ အ င တ င ပလ လ င ၊ တ ရ သည ၎င ၏ လ ထ အရ ယင သ ရ ဖ
င ရန အလ င သင သည ထ င မင သည စည မ မ ဖင ၊ သင သည အ န လ အထ
ရ င င ရ ဆ င င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) ယင သ ရ ဆ င သ ည အ ၊ ပ ဒ မ ၆၄ ၌ မည သ ပင ပ ရ စ မ ၊
တ ရ သည အဆ ပ ထ သ ပ င င ၊ အင ထ င ၊ သ မ ဟ တ ရ င င
ဆ င ရ င ပ သည သ သ လ မ တ တ ရ အ ထ တ ပ ရမည ။ ယင လ မ တ တ င
ဖ ပထ သည လ အတ င အဆ ပ ထ သ စ ဆ င ရ ရမည ။
သ ရ တ င ထ သ ပ င င ၊ အင ထ င ၊ သ မဟ တ ရ င င အရ ပ ရမည
င အရပ ရပ တ ရ သ မ ပ ဘ နည ပ ဒ ၇၂ ပ ပဌ န မ င အည တ ရ င
မ င ရ သည င န လ ပ ၍ တ ရ တ င ပ သ င ရမည ။
ထ ပင နည ပ ဒအရ ပ င င ၊ အင ထ င ၊ သ မဟ တ ရ င င သည
တ ရ အတ ည မ ပ သမ အ ပ သတ အတ ည မ ဖစ စရ။
(၃) နည ပ ဒပ ပဌ န မ ပစ ည တ စ စ တ စ ရ အ ပ အ ပ င
သ မဟ တ ရပ င င အတ ည ပ ရ ၌ ရ င ရန ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ ပစ ည
ရ င င င သ ဆ င သည ဟ မမ တ ယ ရ။
ဝ ယ သ င တ င သ င င င ပ သည အ ပန လည ရ င င
၈၄။ ။ (၁) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရ တ င ဝယ သ အ ဖစ ည င
ရသ သည ဝယ ယ သ ည အဖ င ၏ စ ဆယ င ရ င န ရ င မ ဆ င ရ သ
အရ ရ ထ သ မဟ တ အ သ ထ ထ သ ည ပ န င င ပ ရမည ။ ယင သ
င ပ သ င ရန ပ လ င ၊ ထ ပစ ည င ပန လ ည ရ င ရမည ။
(၂) တ ရ င သည ဝယ သ ဖစ ၍၊ နည ပ ဒ ၇၂ အရ ဝယ ယ သည အဖ င
မ င ရထ သ ဖစ လ င တ ရ သည နည ပ ဒလ အပ မ လ န င မ
င လ တ င ပ င သည ။
ဝ ယ ယ သ ည အ ဖ င အ ပ အ ပ သ င ရန အ န
၈၅။ ။ ဝယ ယ သည အဖ င အ ပ အ ရ င သ ည န ရ မ တ စ ဆယ င ရ
ပည မ သည န ၌ န မ န မ အတ င တ ရ တ င ပ ရမည ။
သ ရ တ င ယင သ တ ရ တ င ပ သ င ရန င တ ရ ၌၊ ဝယ သ သည နည ပ ဒ
၇၂ အရ မ င ရ စရမ ည ။
ပ သ င ရန ပ သ ည အ လ ပ ထ လ ပ နည
၈၆။ ။ တ စ ဆ တည ဖစ သ အထ ပ နည ပ ဒတ င ဖ ပပ ရ သည လ အတ င
ပ သ င ရန ပ သ အ တ ရ သည သင သည ထ င မင လ င ၊ ရ င ရ တ င န
သည စရ တ တ ယ ပ န ပ သ င င အစ ရဘ င အ ဖစ သ မ ယ င သည ။
ယင ပစ ည ပန လည ရ င ရမည ပင ၊ ပ သည ဝယ သ သည ယင ပစ ည တ င ဖစ စ၊
န ပ င ရ င ရ င တ စ စ တ တ စ ဒသတ င ဖစ စ တ င ဆ င ဆ စ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပန လည ရ င ရန င င
၈၇။ ။ ဝယ ယ သည အဖ င ပ ရန င ပ သည လ အတ င ပ ရန ပ ၍
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပန လည ရ င သည အ တ င ၊ ရ င မ အတ အထ တ င
သတ မ တ သည နည လမ အတ င ၊ ထ ပင ထ သ သတ မ တ သည လ အ အသစ တ စ ဖန
င ပ မ ရ င ရမည ။
လ လ ဆ ရ တ င ပ တ အ စ ရ င စ ပ ရရ င
၈၈။ ။ ရ င သ ပစ ည သည မ ဝရ သ သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ၏ အစ
တ စ စ ဖစ ၍ ပ တ အစ ရ င အပ အဝင စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ယင ပစ ည
အတ သ လ ည င ၊ ပစ ည စ တ စ အတ သ လည င တ န ဖ တ အသ သ
ပ ၍ လ လ ဆ လ င ၊ ထ သ လ လ ဆ ဝယ င ပ တ အစ ရ င လ လ ဆ ဝယ င ဖစ သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
င ပ သ င င ဖင ရ င မ ပယ ဖ ရန လ ထ င
၈၉။ ။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ထ လ င ၊
ယင ပစ ည ပ င ဆ င သ သ မဟ တ ယင သ မ ရ င မ ရရ ထ သ ပ င ရ ပ င င
အ င ပ ၍ ပစ ည တ င ဆ င ရ ဆ င င ရ သ တ စ -
( ) ဝယ သ သ ပ ရန အတ ဝယ ယ သည အဖ င ၏ င ရ င န င ည မ သည
င ၊ ထ ပင
( ) တ ရ င သ ပ ရန အတ ရ င ရန အမ န င အည ရရန င အ ဖ စ
အ ရ င င စ တ င ဖ ပထ သည င မ ရ င ရန င သည
န ရ မ စ၍ တ ရ င လ ရရ သည င တ စ ရပ ရပ မ ပ
န ရ သည င တရ တ င တင သ င င ဖင ရ င မ ပယ ဖ ရန
လ ထ င သည ။
(၂) တ စ စ တစ ယ သ သ မ မ ပ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င
ပယ ဖ ပ ရန နည ပ ဒ ၉ဝ အရ လ ထ ရ တ င ယင လ လ ပ သ မ င
မ ပ လ င နည ပ ဒအ ရ လ ထ င သ မဟ တ ဆ င ရ င မရ စရ။
(၃) နည ပ ဒပ မည သည ပဌ န မ ရ င ရန င တ င အ မဝင
သည တ ရ စရ တ င အတ င မ င စပ လ ၍ ထ သင မည တ ဝန မ တ ရ အ
မလ တ င စရ။
တ ယ င င သ မဟ တ လ မ လည င အ င င ရ င မ ပယ ဖ ရန လ ထ င
၉ဝ။ ။ (၁) ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ထ လ င
တ ရ င ဖစ စ၊ ရ င ရ င မ တ င အ ဝစ ရပ င င ရ သ တစ ဖစ စ၊
ရ င င င အ သ ဆ င င ထ နစ န ရသ ဖစ စ၊ ရ င ရန
င ရ တ င သ လည င ၊ ဆ င ရ ရ တ င သ လည င အ ရ သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ယ င င ဖစ စ၊ လ မ လည င င ဖစ စ ရ င မ ပယ ဖ ပ ရန
တ ရ သ လ ထ င သည ။
သ ရ တ င “
( ) လ ထ သ ယ င သ ရ င မ မ ပ လ ပ မ မတ င ပ င သ
အ င ပ တ စ ရပ လ လ တ င ထ တ ဖ တင ပထ င
မရ လ င ရ င မ ပယ ဖ ပ ရန လ လ လ မ ရ၊ ထ ပင
( ) တ ယ င င သ မဟ တ လ မ လည င သည လ ထ သ အ
အ ယ နစ န စသည ဟ တ ရ န ပ အ င သ သထ င ရ မ ပ င
လ င ယင တ ယ င င သ မဟ တ လ မ လည င င ရ င င
မပယ ဖ ရ။
တ ရ မ ရ င င သ ဆ င ရ ဆ င င မရ င င ရ င မ ပ ယ ဖ ရန ဝယ သ
လ ထ င
၉၁။ ။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ရ င ရ ၌ တ ရ မ ရ င သည ပစ ည တ င
ရ င င သ ဆ င ရ ဆ င င မရ င င ယင ရ င မ ပယ ဖ ပ ရန ဝယ သ
တ ရ သ လ ထ င သည ။
မည သည အ ရ င မ အ ပ သတ အတ ည ဖ စ င ၊ သ မဟ တ ပ ယ ဖ ရ င
၉၂။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၈၉ ၊ နည ပ ဒ ၉ဝ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၉၁ အရ ရ င မ
ပယ ဖ ပ ရန လ ထ င မ ပ လ င ဖစ စ၊ ရ င င ပ ယ ဖ ပ ရန လ ထ
သ လည င မ ပ လ င ဖစ စ၊ တ ရ သည ရ င င အတ ည ပ င အမ န မ တ
ရမည ။ ထ အ ရ င င အ ပ သတ အတ ည ဖစ စရမည ။
(၂) အဆ ပ လ ထ မ ပ ၍ င ပ သည အ တ င လ ည င ၊ နည ပ ဒ ၈၉
အရ လ ထ သည စ တ င ရ င သည န မ ရ သ ဆယ အတ င ထ နည ပ ဒအရ
လ အပ သ င ပ သ င သည အ တ င လည င ရ င မ ပယ ဖ င
တ ရ အမ န မ တ ရမည ။
သ ရ တ င လ ထ င စပ လ ၍ ရ င မ င သ ဆ င သ အ လ ထ သ
အ င င မ ပ လ င မည သည အမ န မ မ မ တ ရ။
(၃) နည ပ ဒအရ မ တ သည အမ န ပယ ဖ ပ ရန မည သည အမ မ
ယင အမ န မ တ င ရ သ တ ရ မမ စ ဆ င မ ပ ရ။
အ စ မ တ င ဝယ ယ သည အ ဖ င မ ပန ပ င
၉၃။ ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င နည ပ ဒ ၉၂ အရ
ပယ ဖ လ လ င ဝယ ယ သည အဖ င ပ ရရ ထ သ မည သ ထ မ မဆ တ ရ
န သည အတ င အတ င ဖစ စ၊ အတ မ ဖစ စ ပန ၍ ပ စရန အမ န ဝယ သ
ရထ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဝ ယ သ သ သ သ လ မ တ ထ တ ပ င
၉၄။ ။ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င င အ ပ သ တ အတ ည ဖ စ လ လ င ရ င
သည ပစ ည င တ ဝယ သ ဖစ င င ရသ အမည သ ဖ ပပ ရ သည
သ သ လ မ တ တစ စ င တ ရ ထ တ ပ ရမည ။ ထ သ သ လ မ တ တ င
ရ င င အ ပ သတ အတ ည ဖစ သည န ရ စ တပ ထ ရမည ။
အ ရ င သ သ လ မ တ မ တ ဒ တ ယမ တ ပ တင အ ရ ရ ထ သ ပ ရ င
၉၄- ။ ။ နည ပ ဒ ၉၄ အရ ထ တ ပ သ အ ရ င သ သ လ မ တ အသ သ ၏
မ တ ရ င သည မ သ မဟ တ ယင ၏အစ တ အပ င တ ည ရ ရ င နယ မ၏ ဒ တ ယ
မ တ ပ တင အရ ရ ထ င ပ ပ ရမည ။
ဝ ယ သ ၏ အမည င လ ပ စ မ မ န န င အတ ည ပ ပ လ င ပ င င လယ ဝ န ထ သ
သ သ ပ ပ ရ င
၉၄- ။ ။ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ၌ အ သ ဆ င င တ စ စ တစ ရ
ရ င ပ ၊ နည ပ ဒ-၉၂ (၁)အရ ရ င င အတ ည ပ ပ လ င ပ င ဝယ သ ၏
သ မဟ တ ဝယ သ မ ၏ အမည င လ ပ စ တ အ ပင ထ သ ရ င င င ရရ သ
အ သ ဆ င င မ သ မ န န င သ သ ပ ပ ရမည ။
တ ရ နထ င လ ရ သည ပ စ ည လ ရ ပ အပ င
၉၅။ ။ ရ င သည မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည တ င တ ရ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ယ စ
အ သ တစ ဖစ စ ပစ ည ဝရမ ပ ပ န တ ရ ပ လ ပ ပ သ
ပ င ရ ပ င င အရ ပ င ဆ င င အ ရ ဆ သ တ စ ဖစ စ နထ င လ ရ ပ
ယင ပစ ည င စပ လ ၍ နည ပ ဒ ၉၄ အရ အ ရ င သ သ လ မ တ ထ တ ပ
ပ ဖစ လ င ဝယ သ လ ထ သည အ တ င ဖစ စ တ ရ သည ထ ပစ ည
ဝယ သ အ ဖစ စ၊ ၎င ယ စ လ ရယ ရန ၎င န ထ သ တ စ အ ဖစ စ
လ ရ ပ အပ စရန အမ န ရမည ။ လ အပ လ င ပစ ည မ ပ င ရ ပ ရန ငင ဆန သ
တ စ အ ဖယ ရ င သည ။
အ မ င နထ င လ ရ သ ည ပ စ ည လ ရ ပ အပ င
၉၆။ ။ ရ င သ ပစ ည တ င အ မ င သ မ ဟ တ အ နထ င င ရ သ
နထ င လ ရ ပ ယင ပ စ ည င စပ လ ၍ နည ပ ဒ ၉၄ အရ အ ရ င သ သ လ မ တ
ထ တ ပ ပ ဖစ လ င ဝယ သ လ ထ သ ည အ တ င တ ရ သည ယင သ သ
လ မ တ မ တ တ စ စ င ယင ပစ ည ပ ၌ မင သ သ နရ တ င ပ စ ပ န
တ ရ ၏အ သ ဆ င င ဝယ သ အ လ ပ င ပ ဖစ င သ င တ သည နရ တ င
မ င ထ င ဖင သ လ ည င ၊ အ လ ပ လ ပ စ နည လမ ဖင သ လည င ၊
ထ သ နထ င သ အ ည စ င ဖင ပစ ည ပ အပ ရန အမ န မ တ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ င သ မ ဟ တ ဝ ယ သ သ လ ရ ပ အ ပ ရ တ င
တ ဆ င
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ပ အပ င တ ဆ င သ မ ဟ တ
ဟန ထ င
၉၇။ ။ (၁) မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ရယ ရန ဒ ရ ရသ ဖစ စ၊
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ရ င သ ပစ ည ဝယ သ ဖစ စ၊ ယင ပစ ည လ ရ ရယ
ရ တ င တ စ တ ဆ လ င သ မဟ တ ဟန တ လ င ယင သ တ ဆ င
သ မဟ တ ဟန တ င တ ရ သ တ င တန လ ထ င သည ။
(၂) တ ရ သည ယင စ စ စမ စစ ဆ ရန န တ စ န သတ မ တ ၍
လ ထ လ ရ ပ ပ ဆ ရန လ ထ ရသ အမ သည တ ရ သ
ဆင ရမည ။
တ ရ တ ဆ င သ မ ဟ တ ဟန တ င
၉၈။ ။ တ ရ ဖစ စ၊ ၎င တ ရ ၏ သ ထ ပ အရ သ မဟ တ
တ ရ ယ စ အ သ တစ တ စ ယ ဖစ စ၊ တ ရ မ တ သ အ င မရ ဘ
တ ဆ ဟန တ င န ပ လ င တ ရ သည လ ထ သ သ ပစ ည လ ရ
ပ စရန န ရမည ။ ထ ပင လ ထ သ သည ယင ပစ ည လ ရ ရယ ရ တ င
တ ဆ နရ သ လ င တ ရ သည လ ထ သ ၏တ င ပ အရ သ လည င ၊
မ မ ၏သ ဘ အ လ သ လည င တ ရ သ မ ဟ တ တ ရ ၏
သ ထ ပ အရ ဖစ စ၊ တ ရ ယ စ ဖစ စ ဆ င ရ သ ရ ပ င သ ဆယ အထ
အစ ရစရ တ ဖင တ ရ မ ထ င တ င အ ထ ရန အမ န င သည ။
သ ဘ ဖင အ ရ ဆ သ တ ဆ င သ မဟ တ ဟန တ င
၉၉။ ။ ဆ သည အတ င မ နပ လ င တ ရ သည လ ထ ပလ ပ င
အမ န ရမည ။
တ ရ င သ မ ဟ တ ဝ ယ သ လ လ တ ဖစ စ င
၁ဝဝ။ ။ (၁) တ ရ မဟ တ သ အ သ တစ သည မ ရ မ ပ င င သ
ပစ ည လ ရ ရယ ရန ဒ ရ ရသ င ဖစ စ၊ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ရ င သ
ပစ ည ဝယ သ င ဖစ စ တ ရ မဟ တ သ အ သ တစ သည မ ရ မ ပ င
င သ ပစ ည လ လ တ ရလ င ထ သ လ လ တ ရ င တ င တန လ ထ င သည ။
(၂) တ ရ သည ယင စ စ စမ စစ ဆ ရန န တ စ န သတ မ တ ၍
ယင လ ထ လ ရ ပ ပ ဆ ရန လ ထ ရသ အမ သည တ ရ သ
ဆင ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ဘ ဖင အ ရ ဆ သ ပစ ည လ ရ ပန ပ င
၁ဝ၁။ ။ လ ထ သ သည ပစ ည မ မ အတ ဖစ စ၊ တ ရ မဟ တ သ အ သ
တ စ တ စ ယ အတ ဖစ စ လ ရ ဖစ င န ပ လ င တ ရ သည
လ ထ သ သ ပစ ည လ ရ ပ န ပ ရန န င သည ။
နည ပ ဒမ သည အမ မ ပ မ ပတ မ အတ င ပစ ည လ ပ င ရရ သ င မသ ဆ င င
၁ဝ၂။ ။ နည ပ ဒ ၉၉ င နည ပ ဒ ၁ဝ၁ တ င ပ ရ သည မည သည ပဌ န မ ဒ ရ
မ တ သည အမ စ ဆ ပ န တ ရ ထ မ ပစ ည လ ပ င ရရ သ တစ တ စ ယ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည လ ရ ရယ ရန ဒ ရ အတ ည ပ င တ ဆ
ဟန တ င င သ လည င ၊ ထ သ ပစ ည လ လ တ ဖစ င င သ လည င
မသ ဆ င စရ။
တ ရ မ မ အ ထ အ ထ ပ ၍ အ မ န မ မ အ ပ သတ ဖစ င
၁ဝ၃။ ။ နည ပ ဒ ၉၈၊ နည ပ ဒ ၉၉ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၁၀၁ အရ အမ န မ တ
ရသည တ ရ မဟ တ သ အမ သည တစ တ စ ယ သည ယင ပစ ည မ မ
လ လ ဆယ လ ရ ရယ င ရ င အ င အမ ပဆ ရန တ ရ တ စ ထ စ ဆ င သည ။
သ သ လည ယင အ မ (ရ လ င ) ရလ ဒ အ ထ အထ ပ ၍ ယင အမ န သည
အ ပ သတ ဖစ စရမည ။
အ မ န ၂၂
အ မ သည တ သဆ င ၊ ထ မ မ င င လ မ အ ဖစ ယ င
အ မ သည သ ဆ ပ တ ရ စ ဆ င န ရ လ င အမ ရ ပ စ မသ င
၁။ ။ တ ရ လ ဖစ စ၊ တ ရ ပ င ဖစ စ သဆ သည အ တ ရ စ ဆ င န ရ လ င အမ မ
ရပ စ သ င မရ စရ။
တ ရ လ ၊ တ ရ ပ င အ မ ရ သ ည အ န တ စ သ ဆ ပ တ ရ စ ဆ င န ရ လ င
လ ပ ထ လ ပ နည
၂။ ။ တ ရ လ သည သ မဟ တ တ ရ ပ င သည တ စ ထ ပ ၍ရ ရ တ င ၎င တ အန
တ စ သဆ သည အ တ ရ စ ဆ င မ န တရ လ သ မဟ တ တ ရ လ မ အတ သ
ဖစ စ န တရ ပ င သ မဟ တ တ ရ ပ င မ အ ပ တ င သ ဖစ စ န ရ လ င တ ရ သည
ထ သ န ရ င အမ တ တ င မ တ သ စ၍ အမ န တရ လ သ မဟ တ န တရ လ မ ၏
လ ထ အရ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ၊ သ မဟ တ န တရ ပ င သ မဟ တ
န တရ ပ င မ အ ပ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ လ အ မ အန တ စ သ မ ဟ တ တ စ တည ဖစ သ တ ရ လ သဆ သ အ
လ ပ ထ လ ပ နည
၃။ ။ (၁) စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ လ မ အန တ စ သဆ သ ည
အ တ ရ စ ဆ င မ န တရ လ သ မဟ တ တ ရ လ မ အတ သ န ရ သည
မဟ တ လ င သ လည င ၊ တ စ တ ည ဖစ သ တ ရ လ ဖစ စ၊ န ရ သည
တ စ တ ည သ တ ရ လ ဖစ စ သဆ သည အ တ ရ စ ဆ င မ န ရ လ င
သ လည င ၊ သသ တ ရ လ ၏တရ ဝင ယ စ လ ယ ထ ည သ င ပ ရန လ ထ
ပ တ ရ သည အမ သည အ ဖစ ထ ည သ င စ၍ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
(၂) ပ ဒအရ န သတ ထ သည အ န လ အတ င နည ပ ဒ (၁) အရ
လ ထ င မရ လ င သသ တရ လ င စပ လ သမ အမ ရပ စ စ ရမ ည ။ တ ရ ပ င
လ ထ သည အ အမ ပရ တ င န သည တ ရ စရ တ သသ တရ လ ၏
အ မ ပ ပစ ည မ တ င စရန တ ရ တ ရ ပ င အ င ပ င သည ။
တ ရ ပ င မ အန တ စ သ မဟ တ တ စ တ ည သ တ ရ ပ င သဆ သည အ
လ ပ ထ လ ပ နည
၄။ ။ (၁) စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ ပ င မ အန တ စ သဆ
သည အ တ ရ စ ဆ င မ န တရ ပ င သ မဟ တ တ ရ ပ င မ အ ပ တ င သ န ရ သည
မဟ တ လ င သ လည င ၊ တ စ တ ည ဖစ သ တ ရ ပ င ဖစ စ၊ န ရ သည
တ စ တ ည သ တ ရ ပ င ဖစ စ သဆ သ ည အ တ ရ စ ဆ င မ န ရ လ င သ
လ ည င ၊ သသ တ ရ ပ င ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ ထည သ င ပ ရန လ ထ ပ
တ ရ သည အမ သည အ ဖစ ထ ည သ င စ၍ ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
(၂) ယင သ အမ သည အ ဖ စ ထ ည သ င ရသ တ စ သည သဆ သ
တ ရ ပ င ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ည အ န ဖင သင လ သလ ပမ ပ င သည ။
(၃) ပ ဒအရ န သတ ထ သည အ န လ အတ င နည ပ ဒ (၁)အရ
လ ထ င မရ လ င သသ တရ ပ င အ ပ အမ ရပ စ စရမည ။
တ ရ ဝင ယ စ လ ယ င စပ လ သည ပ န ဆ ဖတ င
၅။ ။ တ စ သည သဆ သ တရ လ သ မဟ တ သဆ သ တရ ပ င ၏ တ ရ ဝင
ယ စ လ ယ ဟ တ မဟ တ င စပ လ ၍ ပ န ပ ပ လ င တ ရ သည
ယင ပ န ဆ ဖတ ရမည ။
အမ န ပ န သဆ င င အမ ရပ စ မ မရ င
၆။ ။ အထ ပ နည ပ ဒမ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ ၊ တ ရ စ ဆ င ရန အ င
န ရ သည ဖစ စ၊ မ န ရ သည ဖစ စ အမ န င အဆ သတ ပ န စ ရင
မ မ တ မ အတ င တ စ ဘ ဘ သ အမ သည သဆ င င အမ ရပ စ င မရ စရ၊
ယင အမ တ င ထ သ သဆ စ မ စ ရင မ တ င သည ။ ထ ပင ယင စ ရင သည
မ သဆ မ မ တ ဘ သ သ အတ ည ဖစ ၍ အ သ ရ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ န မအမ သည ထ မ မ င င အမ မရပ စ င
၇။ ။ (၁) မ န မတ ရ လ သ မဟ တ မ န မတ ရ ပ င တ စ ထ မ မ င င အမ
ရပ စ င မရ စရ။ ထ သ ထ မ မ စ မ စ ရင မ တ သည အထ အမ ဆ လ
ဆ င ရ ရမည ။ ဒ ရ မ န မတ ရ ပ င အ ပ မ တ လ င ထ မ န မတ စ တ ည အ ပ
အတ ည ပ င သည ။
(၂) တ ရ ပ ဒအရ မယ ၏ မ မ လ င ပ ဆပ ရန တ ဝန ရ လ င ၊
ဒ ရ တ ရ င ပ ဖင လ င အ ပ တ င လည အတ ည ပ င သည ။
မယ အ င ပ သည အမ တ င တ ရ ပ ဒအရ ဒ ရ တ င ပ ရ သ ပစ ည လ င ရ
ထ လ င ၊ ထ လင ၏ လ ထ အရ ဆ သည င ပ ဖင ဒ ရ အတ ည ပ ရန
င ပ င သည ။
တ ရ လ လ မ အ ဖစ ယ င င မည သ ည အ အ မ ရပ စ င
၈။ ။ (၁) တ ရ လ လ မ အ ဖစ ယ သ ည အမ လ မ ပစ ည ထ န သ မဟ တ
ပစ ည ထ န ယင တ ရ လ ၏ မ ရ င မ အ င ဆ လ စ ဆ င ပ လ င
ပစ ည ထ န ဆ လ ၍ မစ ဆ လ င သ မဟ တ (အထ အ င တ စ ရပ င တ ရ
အ နည န င မရ လ င ) တ ရ န သည အ န လ အတ င န သည
တ ရ စရ တ င အတ အ မ မတ င သ င လ င တ ရ လ လ မ အ ဖစ ယ င င
အမ ရပ စ စရမည ။
လ မ ပ စ ည ထ န အမ ဆ လ စ ဆ ရန သ မ ဟ တ အ မ တင သ င ရန ပ လ င
လ ပ ထ လ ပ နည
(၂) လ မ ပစ ည ထ န သ မဟ တ ပစ ည ထ န အမ ဆ လ စ ဆ ရန င ထ သ
ဆင ဆ သည အ န လ အတ င အဆ ပ အ မ တင သ င ရန ပ လ င သ မဟ တ
ငင ဆ လ င တ ရ လ လ မ အ ဖစ ယ သည အ င ပ ၍ အမ ပလပ ရန တ ရ ပ င
လ ထ င သည ။ တ ရ သည ယင အမ ပလ ပ စရန င အမ ပရ တ င
န သည တ ရ စရ တ တ ရ လ ၏ပစ ည အ ပ သ သထ င ရ ပသရမည ဖစ သ
ရရန ရ သည မ သ ပ ရန တ ရ ပ င အ င ပ င သည ။
အ မ ရပ စ င သ မ ဟ တ ပလ ပ င ၏ အ သ ရ မ
၉။ ။ (၁) အမ န အရ အမ ရပ စ သည အ တ င ဖစ စ၊ ပလ ပ ရသည အ တ င ဖစ စ
ယင တ ရ စ ဆ င ရန အ င အရ မည သည အမ သစ မ စ ဆ င မရ စရ။
(၂) တ ရ လ သ မဟ တ သဆ သ တရ လ ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ ဖစ င
အဆ ပ သ ဖစ စ၊ လ မ အ ဖစ ယ သ သ တ ရ လ ၏လ မ ပစ ည ထ န သ မဟ တ
ပစ ည ထ န ဖစ စ အမ ရပ စ သည အမ န သ မ ဟ တ ပလ ပ သည အမ န ပယ ဖ ပ ရန
လ ထ င သည ။ ထ ပင လ လ သ အ င တ စ င အမ ဆ လ
မ ဆ င ရ င ဖစ င သ သထ င ရ လ င တ ရ သည အမ ရပ စ သည အမ န
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ မဟ တ ပလ ပ သည အမ န တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င စ င
စပ လ ၍ ဖစ စ သင သ ည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ ပယ ဖ ရမည ။
(၃) လ စည မ သတ အ ပ ဒပ ဒ မ ၄ င ပ ဒ မ ၅ ပ ပဌ န မ သည
နည ပ ဒ ၂ အရ လ ထ မ င သ ဆ င စရမည ။
အ မ တ င အ ပ သတ အမ န မ မ တ မ လ အပ ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည
၁၀။ ။ (၁) အမ မ ပ ပတ မ ဆ င ရ ဆ င င တ စ ရပ ရပ လ အပ င ၊ ပ လ ပ င
သ မဟ တ သ ဆင င ပ ပ သ အ စ မ တ င ယင ဆ င ရ ဆ င င ရရ သ
သ မဟ တ ယင ဆ င ရ ဆ င င သ ဆင သ ဖစ စ၊ ထ သ အ ပ ဖစ စ တ ရ ၏
င ပ ဖင အမ ဆ လ ဆ င ရ င သည ။
(၂) ဒ ရ တစ ရပ ရပ အယ ဝင ဆ တ င ထ ဒ ရ ဝရမ ပ င သည ထ သ
ဝရမ ပ စသ နည ပ ဒ (၁)ပ အ စ င အရ ရထ သ ည ဆ င ရ ဆ င င
ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
အမ န အ ယ မ မ င သ ဆ င စ င
၁၁။ ။ အမ န အယ မ မ င သ ဆ င စရ တ င ‚တ ရ လ ‛ ဆ သည စ ရပ တ င
‚အယ တရ လ ‛၊ ‚ တ ရ ပ င ‛ဆ သည စ ရ ပ တ င ‚ အယ တရ ပ င ‛၊ ‚ အမ ‛ ဆ သည
စ ရပ တ င ‚အယ မ ‛ ဟ ၍ ပ ဝင င သမ ပ ဝင င စရမည ။
အမ န မ င မ င သ ဆ င စ င
၁၂။ ။ နည ပ ဒ ၃ ၊ နည ပ ဒ ၄ င နည ပ ဒ ၈ ပ မည သည ပဌ န မ
ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အတ ည ပ သည မ င မ င မသ ဆ င စရ။
အ မ န ၂၃
အ မ ပ သ မ င င ည င ရ င လ င င
အ မ ပ သ မ င သ မ ဟ တ တ င ဆ တစ စ တ တစ ဒသ စ န လ တ င
၁။ ။ (၁) အမ စ ဆ ပ န မည သည အ မဆ တ ရ လ သည တ ရ ပ င အ လ အ ပ
ဖစ စ၊ တ စ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ အမ ပ သ မ င သည ၊ သ မဟ တ မ မ တ င ဆ
တ စ စ တ တ စ ဒသ စ န လ တ င သည ။
(၂) တ ရ သည “
( ) စ ဆ ပ တ ယ င သည အ င င အမ မ န မ မည ဖ စ င ၊
သ မဟ တ
( ) အမ အ င အရ သ မဟ တ တ င ဆ တ စ စ တ တ စ ဒသအတ
တ ရ လ အသစ ထ ပ မ ၍ အမ စ ဆ င လ အ င လ လ သ
အ အ င မ ရ င ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
န ပ လ င သင သည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ ယင အမ
အ င အရ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ယင တ င ဆ တစ စ တ တ စ ဒသ င စပ လ ၍
ဖစ စ အမ သစ စ ဆ င င တ တ ရ လ အ ယင အမ ပ သ မ စရန ဖ စ စ၊ တ င ဆ
တ စ စ တ တ စ ဒသ စ န လ တ ရန ဖစ စ င ပ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ ၂ တ င ရည န ထ သ င ပ မရဘ အမ ပ သ မ လ င
သ မဟ တ တ င ဆ တစ စ တ တစ ဒသ စ န လ တ လ င တ ရ လ သည တ ရ
င ပ သည တ ရ စရ တ ပ ထ စရမည ပင ယင အမ အ င အရ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
ယင တ င ဆ တ စ စ တ တ စ ဒသ င စပ လ ၍ ဖစ စ အမ သစ စ ဆ င မရ စရ။
(၄) တ ရ လ အမ ရ လ င တ ရ လ တစ န တရ လ တ သ ဘ မတ ဘ
ပ သ မ င ပ ရန နည ပ ဒပ မည သည ပဌ န မ တ ရ အ အ င အ ဏ ပ အပ
သည ဟ မမ တ ယ ရ။
ပထ မစ ဆ သ အမ င လ စည မ သတ ပ ဒ ထ မ မရ င
၂။ ။ တ စ ဆ တည ဖစ သ အထ ပ နည ပ ဒ အရ ပ အပ သည င ပ ဖင
စ ဆ သည အ တ င ၊ ပထ မအမ စ ဆ င မရ ဘ သ သ တ ရ လ သည လ စည မ
သတ ပ ဒ လ န ရမည ။
အ မ သ ဘ တ ပ င မ င
၃။ ။ တ ရ ပ ဒ င ည သည သ ဘ တ ည သ မ ဟ တ သ ဘ တ ပ င မ အရ
အမ လ လ လ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ တစ ဒသ ဖစ စ ည င ရ င လ င ပ င
တ ရ န ပ အ င သ သထ င ရ ပသည အ သ လည င ၊ တ ရ ပ င သည
အမ အ င အရ တ စ ရပ လ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အဝ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
တ ရ လ နပ အ င ဆ င ရ ပ သ အ တ င သ လည င တ ရ သည
ယင သ ဘ တ ည ၊ သ ဘ တ ပ င မ သ မဟ တ န ပ အ င ဆ င ရ
အမ တ င ရ မ တ ထ စရန အမ န မ တ ၍ ယင အ င အည ဒ ရ မ တ ရမည ။ သ မဟ တ
ဆ သည သ ဘ တ ည သ ဘ တ ပ င မ သ မဟ တ န ပ အ င ဆ င ရ ပ
စည မ မ င အ ည အမ တ င ဆ လ ဆ င ရ င အရပ ရပ ရပ ဆ င ထ ရန င
အတ ည ပ ရန အမ သည မ လ ထ င င တ ဒ ရ ပ ရမည ။
သ ရ တ င တ ရ မ င ထ ပ ဒ ပ ဒ မ ၉၂ ပ ပဌ န မ အရ စ ဆ သည အမ ၌
သ ဘ တ ည ၊ သ ဘ တ ပ င မ သ မဟ တ န ပ အ င ဆ င ရ
ရ မ တ င မ ပ မ ၊ တ ရ သည ယင သ ရ မ တ ရန အဆ ပ သ ည သ ဘ တ ည ၊
သ ဘ တ ပ င မ ၊ သ မဟ တ နပ အ င ဆ င ရ ဖ ပသည
အ င စ သင တ သည အ န လ အတ င ပန ရန ရ န ပ သ မဟ တ
ယင အမ စ ဆ ရန သ ဘ တ င ပ ပ သည အရ ရ ထ ပ ပ ရန န ရမည ။ ထ အ
ရ န ပ သ မဟ တ အထ တ င ဆ သည အရ ရ သည တ ရ သ လ ရ ပ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယင သ ဘ တ ည ၊ သ ဘ တ ပ င မ သ မဟ တ န ပ အ င ဆ င ရ င
စပ လ ၍ လ လ င သည ။
ဒ ရ အတ ည ပ သည မ င မ ထ မ မရ င
၄။ ။ အမ န ပ မည သည ပဌ န မ ဒ ရ သ မ ဟ တ အမ န အတ ည ပ ရ တ င
ဆ င ရ သည မ င တ စ စ တစ ရ င မသ ဆ င စရ။
အ မ န ၂၄
တ ရ တ င င ပ သ င င
တ င ဆ သည င ပ အ င တ ရ ပ င တ င သ င င
၁။ ။ မ သ မဟ တ နစ န ရရ ရန စ ဆ သည အမ တ င တ ရ ပ င သည
အမ ၏မည သည အဆင တ င မဆ ၊ တ င ဆ သည အတ င အ ပည အဝ ပ မည ထင သည င
တ ရ တ င ပ သ င င သည ။
င ပ သ င ထ င အ င စ
၂။ ။ တ ရ ပ င သည င ပ သ င ထ င အ င စ တ ရ မ တစ ဆင
တ ရ လ ထ ပ ပ ရမည ။ ယင သ ပ သ င ထ သည င (တ ရ အ နည န
ထ င မရ လ င ) တ ရ လ လ ထ တ င ဆ သည အ တ င ၎င အ ပ ရမည ။
အ င စ ပ ပ န ပ သ င ထ သည င အ ပ တ င အတ င တ ရ လ
ရ င မရ င
၃။ ။ တ ရ ပ င ပ သ င သည င မ တ င ဆ သည အတ င ပည မ သည ဖစ စ၊
လ နည သည ဖစ စ ဆ သည အ င စ ရရ သည န မ စ၍ တ ရ လ သည
ယင င အ ပ အတ ရ င မရ စရ။
ပ သ င သည င ပ မ တစ စ တ တစ ဒသအ ဖစ တရ လ လ သ အ
လ ပ ထ လ ပ နည
၄။ ။ (၁) တ ရ လ သည ယင င မ မ တ င ဆ အတ ပ မ တစ စ တ
တ စ ဒသ အ ဖစ သ လ သ အ ၊ န င အ တ အမ ဆ လ ဆ င ရ င သည ။
တ ရ ပ င ပ သ င သ ည င မ တ ရ လ တ င ဆ အတ အ ပည အဝ ပ သည ဟ
တ ရ ဆ ဖတ လ င ယင င ပ သ င ပ န တ င န သ ည စရ တ င ထ သ
မ ပ သ င မ တ ရ လ ပ မ တ င ဆ သမ အတ န သည တရ စရ တ တ တ ရ လ
ရမည ။
အ ပည အ ဝ ပ မ အ ဖစ ပ သ င င တ ရ လ လ သ အ လ ပ ထ လ ပ နည
(၂) တ ရ လ သည ယင င မ မ တ င ဆ အ တ အ ပည အဝ ပ သည
အ န ဖင လ သ အ ၊ ထ သ လ င ဖ ပ တ ရ သ တ င ပရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယင ဖ ပ အမ တ တ င တ ၍ တ ရ သည တ င ပ င အည စ ရင မ တ ရမည ။
ထ ပင အမ သည အသ သ တ န သည တ ရ စရ တ င မည သ ရမည ဟ တ ရ
န ရ တ င အ င ဖစ ပ ရ င ၌ မည သည အမ သည တ င တ ဝန အမ ဆ ရ င
င န ရမည ။
ပမ မ
( ) အသည ဘ အ င ပ ၁ဝဝ ပ ဆပ ရန ရ သည ။ ယင င ပ ဆပ ရန တ င မ
မရ သည ပင ၊ တ င ဆ နရလ င န သည အ တ အ ယ တ လ မည ဟ ယ ည ရန
အ င လ ည မရ ဘ ယင င အတ ဘ အအ ပ တ င ဆ လ တ င သ င တ ရ စ ဆ ရ
အသည ယင င တ ရ တ င ပ သ င သည ။ ဘ မ မ ၏ တ င ဆ အတ
အ ပည အဝ ပ င လ သည ။ သ သ တ ရ စ ဆ ရန အ င မရ ဘ
စ ဆ င င တ ရ ဘ အ တ ရ စရ တ င င မ ပ သင ။
( ) ပမ ( )တ င ဖ ပထ သည အ အ န၌ ဘ အအ ပ တ င ဆ လ တ င သ င
တ ရ စ ဆ ရ အ တ င ဆ ငင ဆ သ ည ။ ထ န အ ယင င တ ရ တ င
ပ သ င သည ။ ဘ မ မ ၏ တ င ဆ အတ အ ပည အဝ ပ င လ သည ။
အ၏ အ ပ အမ မ တ ရ စ ထ င ပ လ င သ ဖင တ ရ ဘ အ တ ရ စရ တ င
င ပ သင သည ။
( ဂ ) အသည ဘ အ င ပ ၁ဝဝ ပ ဆပ ရန ရ ရ ယင င အမ မ ဖစ ဘ ပ ဆပ
လ သည ။ ဘ င ပ ၁၅ဝ တ င ပ ယင င ပမ ဏ အတ အ တ ရ စ ဆ သည ။
ဆ လ တ င သ င တ ရ စ ဆ ရ ၊ အ င ပ ၁ဝဝ တ ရ သ ပ သ င ပ ၊ န င ပ ၅ဝ
အတ ပ ဆပ ရန တ ဝန မရ ဟ ၍သ ငင ဆ သ ည ။ ဘ မ မ ၏ တ င ဆ အ ပည အဝ
ပ သည အ န ဖင င ပ ၁ဝဝ လ သည ။ အ၏ တ ရ စရ တ ပ စရန
တ ရ ဘ အ ပ အမ န မ တ သင သည ။
အ မ န ၂၅
အထ စ မ တ င တ ရ စရ တ င တရ စရ တ အတ အ မ
ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပတ င နထ င င
၁။ ။ (၁) အမ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ တ စ တ ည သ တ ရ လ သ
လ ည င ၊ (တ စ ထ ပ သ တ ရ လ မ ရ လ င ) တ ရ လ အ လ သ လ ည င
ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပတ င နထ င င ၊ ထ ပင ၎င တ ရ လ တ င ဖစ စ၊
ဆ သည တရ လ မ အ လ တ င ဖစ စ အ င ဖစ ပစ ည မ တ စ ပ ပည ထ င စ
မန မ င င အတ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အလ အ လ မရ င ထ င မင လ င
တ ရ သည မ မ ၏သ ဘ အရ ဖစ စ၊ တ ရ ပ င တ စ ၏ လ ထ အရ ဖစ စ
မည သည တ ရ ပ င မဆ န သ ၊ ထ ပင န တ န ရ သ တ ရ စရ တ အရပ ရပ အတ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ သတ မ တ သည အ န လ အတ င တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ လ မ
အ မ တင သ င ရန အမ န မ တ င သည ။
(၂) မည သ မဆ တ ရ စရ တ ပ ဆ င စရန ဆင ဆ င ရသည အ လ ရ
င ဖ ယ ရ အ င ယ တ မရ သည အ အ နတ င ပည ထ င စ မန မ င င မ ထ သ လ င ၊
၎င သည နည ပ ဒ (၁)၏အဓ ပ ယ အရ ပည ထ င စ မန မ င င ၏ ပင ပတ င နထ င သည ဟ
မ တ ယ ရမည ။
(၃) င ပ ဆပ စရန စ ဆ သည အမ တ င တ ရ လ သည မ န မသ ဖစ ပ ၊
ပည ထ င စ မန မ င င အတ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည အလ အ လ မရ င
န ပ လ င ၊ တ ရ သည တ ရ ပ င တစ ၏ လ ထ အရ အမ ၏မည သည
အဆင တ င မဆ အလ တ အမ န မ တ င သည ။
တ ရ တ ဘ င ဝ ယ ဆ င င အ ထ အ ပ ပ င
၂။ ။ အ င ဖစ ပစ ည သ မ ဟ တ အမ အတ ရ င မ ဝစ တ စ တ စ ယ အ
ပ မည ဟ သ တ င ဖစ စ၊ အ င ဖစ ပစ ည တ င တ ရ လ ၏ အ သ ဆ င င
လ ပ င ပ သည အ င င ဖစ စ တ ရ လ သည ထ သ ထ မ အ အည ရရ နသည
ဟ ၍ သ လ ည င ၊ ထ သ တ ရ လ အ ထ ပ နသည ဟ ၍ သ လည င
တ ရ န ပ အ င သ သထ င ရ ပလ င ၊ တ ရ သည မ မ သ ဘ အ လ ဖစ စ၊
တ ရ ပ င တ စ ၏ လ ထ အရ ဖစ စ အ ပ အတ င ဆ င ရ င သည “
( ) အ င အ လ စ တ ရ ပ င အမ န တ ယ ရ သ
န စရ တ အန စ ပ ဆ န မ န ၍ တ ရ ဆ ဖတ ရမည ဖစ သ အထ န ထ ဖင
တ ရ စရ တ င ပ င ၊
( ) အဆ ပ န မ န တ ရ စရ တ ဖစ စ၊ တ ရ မ တ သည ထင မင သည
ယင တ ရ စရ တ ၏ အ အစ ဖစ စ ပ သ င ရ အတ အ မ တ ရ သတ မ တ
သည အ န လ အတ င တ င သ င စရန တ ရ လ အ ပ အမ ၏မည သည အ ဆင တ င မဆ အမ န
မ တ င ။
အ မ တင သ င ရန ပ င ၏အ သ ရ မ
၃။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၁ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၂ အရ တ င ဆ သည အ မ သတ မ တ
သည အ န လ အတ င မတ င သ င ပ ၊ တ ရ သည တ ရ လ အ အမ ပ သ မ
င မ ပ လ င ၊ အမ ပလပ သည အမ န မ တ ရမည ။
(၂) တ ရ လ သည ပလ ပ သည အမ န ပယ ဖ ပ ရန လ ထ င သည ။
နည ပ ဒအရ အမ ပလ ပ သ အ ၊ တ ရ လ သည ပလ ပ သည အ မ န ပယ ဖ သ
အမ န မ တ ပ ရန အလ င လ ထ င သည ။ လ လ သ အ င တ စ င
၎င သည သတ မ တ သည အ န လ အတ င အ မ မတင သ င င င ဖစ င တ ရ
န ပ အ င သ သထ င ရ ပလ င ၊ တရ သည အ မ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စည မ မ သ တ မ တ ၍ အမ ပလ ပ သည အမ န ပယ ဖ ရမည အ ပင ၊ အမ
ဆ လ ဆ င ရ ရန ရ တစ ရ လ ည သတ မ တ န ဆ ရမည ။
(၃) တ ရ လ ယင သ လ ထ င တ ရ ပ င ထ
အ င စ အပ င မရ လ င ၊ အမ ပလ ပ သည အမ န ပယ ဖ င မ ပ ရ။
အ မ န ၂၆
မရ င စ မ
သ သမ စ စ ဆ ရန မရ င စ မ
သ သစစ ဆ ရန မရ င စ တ ရ မည သ ည စ မ တ င ထ တ ပ င င
၁။ ။ မည သည တ ရ မဆ မ မ စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င ၍ င ထ ပ ဒအရ
တ ရ သ လ ရ င မ င လ တ င ရသ တ စ သ မဟ တ မ န မ င သ မဟ တ
မစ မ မသန င င တ ရ သ မလ ရ င သ တ စ မ န မ ထ တ ၍ ဖစ စ၊
အ နည ဖင ဖစ စ စစ ဆ င ရန အမ တစ မ မ တ င မရ င စ ထ တ ပ င သည ။
မရ င စ ထ တ ပ ရန အ မ န
၂။ ။ သ သတ စ ၏စစ ဆ ရ အတ မရ င စ ထ တ ပ ရန အမ န တရ
မ မ သ ဘ အ လ ဖစ စ၊ အမ သည တစ သ မဟ တ စစ ဆ ရမည သ သ၏ မ န
ထ သ မဟ တ အ နည ထ င တ လ ထ သည အ ဖ စ စ
ထ တ ပ င သည ။
တ ရ ၏စ ရင ပ င င ဒသ အတ င သ သ နထ င သ အ လ ပ ထ လ ပ နည
၃။ ။ တ ရ သည မ မ စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င သ တ စ စစ ဆ ရန အတ
မရ င စ မ မ သင သ ည ထ င မင သ ထ အတ ည ပ ရန ထ တ ပ င သည ။
မည သ တ စစ ဆ ရန မရ င စ ထ တ ပ င င
၄။ ။ (၁) မည သည တ ရ မဆ အမ တစ မ မ တ င အ ပ ပ ဂ လ မ စစ ဆ ရန
အတ မရ င စ ထ တ ပ င သည “
( ) မ မ စ ရင ပ င င ဒသ ပင ပ တ င နထ င သ တစ ၊
( ) တ ရ တ င စစ ဆ ရ မည န ရ မတ င မ ယင တ ရ ၏ စ ရင ပ င င
ဒသမ ထ တ မည သ တ စ ၊
(၁) တ ရ သ လ ရ င ဖင ပည သ တ ဝန ထမ ဆ င မ ထ စ
င သ ဟ တ ရ သ ဘ ရရ သည အစ ရ အရ ထ မ အမ ထမ ။
(၂) အဆ ပ မရ င စ ထ သ နထ င ရ အရပ တ င စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ
တ ရ လ တ တ မဟ တ သည တ ရ တ စ သ ဖစ စ၊ မရ င စ ထ တ ပ သည
တ ရ န ထ သ ရ န သ မဟ တ အ သ တစ သ ဖစ စ ထ တ ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၃) တ ရ သည နည ပ ဒအရ မရ င စ ထ တ ပ သည အ ယင
မရ င စ မ မ ထ သ ပင ဖစ စ၊ လ အ တရ တ စ သ ဖစ စ ပန ပ ရန န
ရမည ။
ပည ထ င စ မန မ င င အတ င ၌ နထ င င မရ သ ည သ သ စ စ ဆ ရန မရ င စ
သ မ ဟ တ မတ ရပ စ
၅။ ။ ပည ထ င စ မန မ င င အတ င မဟ တ သည နယ မ ဒသတစ တ င နထ င သ
တ စ စစ ဆ ရန အ တ မရ င စ ထ တ ပ ရန တ ရ သ လ ထ လ ၍ ထ သ ၏
သ သ ရယ ရန လ အပ င န ပ လ င ၊ တ ရ သည မရ င စ ဖစ စ၊
မတ ရပ စ ဖစ စ ထ တ ပ င သည ။
မရ င စ အရ တ ရ သ သ စစ ဆ ရ င
၆။ ။ တ စ တ စ ယ စစ ဆ ရန မရ င စ ရရ သည တ ရ အသ သ သ ည ၊ ယင
မရ င စ င အည ထ သ စစ ဆ ရမည ၊ သ မဟ တ စစ ဆ စရမည ။
သ သအ စစ င တ မရ င စ ပန ပ င
၇။ ။ မရ င စ အရ နည လမ တ ဆ င ရ ပ သည အ ၊ ယင စ ထ တ ပ
သည အမ န တ င အ နည န ထ င မရ လ င ၊ ယင စ အရ စစ ဆ ရယ ထ သ
သ သအစစ င တ မရ င စ ထ တ ပ သည တ ရ သ ပန ပ ရမည ။
အ နည န ထ လ င ၊ ထ အမ န ပ အ မ င အည ပန ပ ရမည ။ ထ ပင အဆ ပ
မရ င စ ၊ ယင င ဆ င သည ပန စ င တ သ သအစစ မ သည
(တ စ ဆ တည ဖစ သ န နည ပ ဒပ ပဌ န မ အ ထ အထ ပ ၍)
အမ တ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ ရမည ။
သ သအ စစ မ မည သည အ သ သ အ ဖစ ဖတ တင သ င င င
၈။ ။ မရ င စ အရ စစ ဆ ရယ ထ သည သ သ အမ တ င သ သ အ ဖစ
တ င ပ ရမည အမ သည ၏ သ ဘ တ မရဘ အမ တ င သ သ အ ဖစ
ဖတ တင သ င င မ ပ ရ။ သ ရ တ င အ ပ အ အ နတ စ ရပ ရ ပ ပ ပ လ င ၊
အဆ ပ သ သ သ သ အ ဖစ ဖတ တင သ င င သည “
( ) သ သ သ သည တ ရ ၏စ ရင ပ င င ဒ သ ပင ပတ င နထ င င ၊
သ မဟ တ သဆ င ၊ သ မဟ တ မ န မ င င ဖစ စ၊ မစ မ
မသန င င ဖစ စ ၊ တ ရ သ ယ တ င လ ရ အစစ မ င င
သ မဟ တ တ ရ သ ယ တ င လ ရ င မ င လ တ င ရ င ၊
သ မဟ တ တ ရ သ လ ရ င ဖင ပည သ တ ဝန ထ မ ဆ င မ
ထ င သည ဟ တ ရ သ ဘ ရရ သည အစ ရ အရ ထ မ ၊
အမ ထမ တ စ ဖစ င ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) တ ရ သည အပ ဒ ( )တ င ဖ ပပ ရ သ အ အ နတ စ ရပ ရပ အ တ
သ သထ င ရ ပ င မ မ ၏သ ဘ အတ င င လ တ င ပ သည ပင ၊
မရ င စ ဖင ရယ သ တ စ တ စ ယ ၏ သ သ
ဖတ တ င သ င သည အ န ၌ ထ သ သ သ ရယ ရန
အ င မရ တ င သ သထ င ရ စ မ ၊ ယင သ သ
အမ တ င သ သ အ ဖစ ဖတ တင သ င ရန င ပ င ။
ဒသ ဆ င ရ စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန မရ င စ မ
ဒသ ဆ င ရ စ စမ စစ ဆ မ ပ ရန မရ င စ မ
၉ ။ ။ အမ တစ မ မ တ င အ ငင ပ သည အ င အရ တ စ ရပ ရပ ရ င လ င ထ င ရ
အ င ပ လ ပ ရန အလ င ဖစ စ၊ ပစ ည တ စ ၏ လ တ န ဖ သ လည င ၊
ယင ပစ ည မ လ အ အ မတ သ မဟ တ နစ န သ မဟ တ စ စ
အသ တင အ မတ င သ လည င စ စစ ရန အလ င ဖစ စ၊ ဒသဆ င ရ စ စမ စစ ဆ မ
ပ လ ပ ရန လ အပ သည ၊ သ မဟ တ သင လ သည ဟ မ တ ယ လ င တ ရ သည
သင သည ထ င မင သ ထ မရ င စ ထ တ ပ ထ သ စ စမ စစ ဆ ၍ တ ရ သ အစ ရင စရန
န င သည ။
သ ရ တ င အဆ ပ မရ င စ မည သ မ ထ ထ တ ပ ရမည ဟ င င တ သမ တ
နည ပ ဒမ ထ တ ပန ထ ပ ဖစ လ င ၊ တ ရ သည ယင နည ပ ဒမ အတ င လ န
ဆ င ရ ရမည ။
မရ င န လ န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁ဝ။ ။ (၁) မရ င န သည သ ဆ င ရ ဒသတ င လ အပ သည ထ င မင သည အတ င
ည စစ ဆ ၍ ရယ သည သ သ စ ဖင ရ သ ပ ယင သ သ
မ မ လ မ တ ရ ထ ထ သ အစ ရင စ င တ တ ရ သ ပန လည ပ ပ ရမည ။
အ စ ရင စ င သ သအ စစ မ မ အမ တ င သ သ ဖ စ င
မရ င န ယ တ င စစ မ င င
(၂) မရ င န ၏ အစ ရင စ င ၎င ရယ သည သ သ တ သည
အမ တ င သ သ ဖစ စရမည ပင ၊ အမ တ ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသလည ဖစ စရမည ။
(သ ရ တ င အစ ရင စ မပ ဘ သ သ သ သ သည ထ သ မ ဖစ စရ။) သ သ
တ ရ သည သ မဟ တ တ ရ ၏ င ပ ဖင အမ သည တစ သ ည မရ င န အ
လ အပ သည သ မဟ တ ၎င ၏ အစ ရင စ တ င ဖ ပပ ရ သည စ တစ ရပ ရပ င
စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ၎င ၏ အစ ရင စ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ၎င စ စမ စစ ဆ
သည နည လမ င စပ လ ၍ ဖစ စ ထ မရ င န တ ရ င ၌ လ သ ရ င စစ ဆ
င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၃) အ င တ စ စ တစ ရ င မရ င န ၏ ဆ င ရ မ
မ နပ လ င ၊ တ ရ သည သင သည ထ င မင သ ည အတ င ထ ပ မ စ စမ စစ ဆ ရန န င
သည ။
င စ ရင မ စစ ဆ ရ န မရ င စ မ
င စ ရင မ စစ ဆ ရ န သ မ ဟ တ ရ င လ င ရန မရ င စ
၁၁။ ။ င စ ရင မ စစ ဆ ရန သ မဟ တ ရ င လ င ရန လ အပ သ မည သည
အမ တ င မဆ တ ရ သည သင သည ထ င မင သ ထ မရ င စ ထ တ ပ ပ ထ သ
င စ ရင မ စစ ဆ ရန သ မဟ တ ရ င လ င ရန န င သည ။
တ ရ မရ င န လ အ ပ သလ န ရ င
၁၂။ ။ (၁) တ ရ သည မရ င န အ အမ တ မ လ အပ သည ထ င မင သည
အစ တ အပ င ပ အပ ရမည ။ ထ ပင လ အပ သည ထ င မင သည အ တ င န ရမည ။
မရ င န သည စ စမ စ စ ဆ ရ တ င မ မ ဆ င ရ မ တ တ မ ပ ပ ရန မ သ ဖစ သည ၊
သ မဟ တ မ မ ထ စစ မ ရန လ အပ သည အ င စပ လ ၍ မ မ ထင မင သ ဘ ထ ပ
အစ ရင ရန ဖစ င န မ တ င ထ င ရ စ ဖ ပရမည ။
မ င စ ဆ င ရ င အ စ ရင စ တ မ သ သ ဖစ ရ င ၊ ထ ပ မ စစ ဆ ရ န
တ ရ န င င
(၂) မရ င န ၏မ င စ ဆ င ရ င အစ ရင စ (ရ လ င )သည
အမ တ င သ သ ဖစ စရမည ။ သ သ ယင မ င စ ဆ င ရ င အစ ရင စ တ
မ နပ ရန အ င ရ သ အ ၊ တ ရ သည သင သ ည ထ င မင သည အတ င
ထ ပ မ စ စမ စစ ဆ ရန န င သည ။
ပစ ည ဝ ပ ရန မရ င စ မ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဝ ပ ရန မ ရ င စ မ
၁၃။ ။ ပစ ည ဝ ပ ရန ပဏ မဒ ရ မ တ ပ သည အ ၊ ပ ဒ မ ၅၄ တ င
ပဌ န ထ င မရ သ အမ ၌ တ ရ သည ယ င ဒ ရ တ င သတ မ တ ပ ရ သည ရပ င င မ
င အည ပစ ည ဝ ပ ရန သ မဟ တ ပ င ပ ရန စ ဆ င ရ သင သည ဟ
ထ င မင သ အ မရ င စ ထ တ ပ င သည ။
မရ င န ဆ င ရ ရန လ ပ ထ လ ပ နည
၁၄။ ။ (၁) မရ င န သည လ အပ သည အတ င စ စမ စစ ဆ ပ န မရ င စ
ထ တ ပ ရန ဆင ဆ သ ည အမ န တ င န ပ ရ သည အ ရ အတ အလ ပစ ည
အစ မ ၍ ယင အစ မ အမ သည မ အ ဝ ပ ရမည ။ ထ ပင ဆ သည အမ န တ င
လ ပ ပ င င ပ ထ လ င အစ တန ဖ ည စရ န စ အ လ င င အမ စရန လ ည ဆ ဖတ င သည ။
(၂) ထ န မရ င န သည အစ ရင စ တ စ စ င ပ စ ၍ လ မ တ ရ ထ
ရမည ။ သ မဟ တ (တ စ ထ ပ သ တ အ မရ င စ ထ တ ပ ရ တ င ၎င တ အ င င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ဘ တ ည မ မရ င သ အ ) ယင မရ င န တ သည (ဆ သည အမ န တ င န
ပ ရ လ င ) အမ သည အသ သ ၏အစ သတ မ တ လ အစ တစ စ စ ၏အ တ င အတ နယ န မ တ
တ ထ င ရ အ င ဖ ပပ ရ သ သ အစ ရင စ မ ပ စ ၍ လ မ တ ရ ထ ရမည ။
ယင အစ ရင စ သ မ ဟ တ အစ ရင စ မ သ ဆ င ရ မရ င စ မ င ပ တ ၍
တ ရ သ ပ ပ ရမည ။ တ ရ သည ယင အစ ရင စ သ မဟ တ အစ ရင စ မ င
စပ လ ၍ အမ သည တ တ င ပ သ န တစ စ တစ ရ န ပ န
အစ ရင စ အတ ည ပ င ၊ သ မဟ တ ပ င လ င ၊ သ မဟ တ ပယ ဖ င ပ င သည ။
(၃) တ ရ သည ယင အစ ရ င စ ၊ သ မဟ တ အစ ရင စ မ အတ ည ပ လ င ၊
သ မဟ တ ပ င လ လ င ၊ ယင သ အတ ည ပ ထ သည သ မဟ တ ပ င လ ထ သည
အစ ရင စ င အည ဒ ရ မ တ ရမည ။ သ သ ယင အစ ရင စ သ မဟ တ အစ ရင စ မ
ပယ ဖ လ င ၊ တ ရ သည မရ င စ အသစ ထ တ ပ ရမည ။ သ မဟ တ
သင သည ထ င မင သည အ အမ န မ တ ရမည ။
အ ထ ထ ပဌ န မ
မရ င စ အတ န စရ တ တ ရ တ င ပ သ င င
၁၅။ ။ တ ရ သည အမ န အရ ထ တ ပ မည မရ င စ အတ သင လ သည
ထ င မင သည န စရ တ င မရ င စ ထ တ ပ ရန လ ထ သည အမ သည ဖစ စ၊
မရ င စ ထ တ ပ င င အ စ င ရ မည သ ဖစ စ တ ရ တ င
သတ မ တ သည အ န အ တ င ပ သ င စရန အမ န မရ င စ ထ တ မ ပ မ မ တ င သည ။
မရ င န တ ၏အ ဏ မ
၁၆။ ။ အမ န အရ မရ င န တ စ သည မရ င စ တ င အ နည န
ထ င မရ လ င “
( ) အမ သည မ လည င ၊ ယင အမ သည မ ဖစ စ၊ ၎င တ အန
တ စ ဖစ စ တ င ပသည သ သ သ လည င ၊ မ မ အ
လ အပ ထ သည အ င အရ င စပ လ ၍ သ သ ရန ယ သင
သည ဟ မရ င န ထင မင သ အ သ တစ လ ည င
စစ မ င သည ။
( ) စ စမ စစ ဆ သည အ င အရ င စပ ဆ င သ စ ပ စ တ မ မ င
အ အရ ဝတ မ တ င ၍ ည စစ ဆ င သည ။
( ဂ ) မရ င စ တ င ဖ ပပ ရ သည မ ပ သ သ မဟ တ အ ဆ အအ
အတ င သ သင လ သ မည သည အ န တ င မဆ ဝင ရ င သည ။
မရ င န ထ သ သမ လ ရ င ၊ ယင သ သမ စ စ မ င
၁၇။ ။ (၁) အမ န အရ မရ င စ ထ တ ၍ သ သ ရယ င သ မဟ တ
စ ပ စ တမ တင ပ စ င ပ ရ တ င ၊ ယင မရ င စ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ရ
တ ရ တ စ ထ တ ပ သည ဖစ စ၊ ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပရ တ ရ တ စ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ထ တ ပ သည ဖစ စ၊ သ သမ ဆင င ၊ လ ရ င ၊ စစ ဆ င င
လ ည င ၊ သ သစရ တ ပ င င သ သမ အ ပ ပစ ဒဏ မ တ င တ င
လ ည င သ ဆ င သ ပ ဒပ ပဌ န မ သည အထ တ င ဆ သည အတ င
အမ န အရ သ သ ရန သ မဟ တ စ ပ စ တ မ တ င ပရန ဆင ဆ င ရသ မ င လည
သ ဆ င စရမည ။ ထ ပင နည ပ ဒပ စ မ အလ င မရ င န တ ရ မ ဟ
မ တ ယ ရမည ။
(၂) မရ င န သည (တ ရ လ တ တ မဟ တ သ ) တ ရ တ စ ၏
စ ရင ပ င င ဒသအတ င နထ င သည သ သတ စ ထ ဖစ စ၊ ၎င အ ပ ဖစ စ
ဆင စ ထ တ ပ ရန လ အပ င တ ရ လ င ၊ ထ သ ထ တ ပ စလ င ဖင အဆ ပ
တ ရ သ လ ထ င သည ။ ယင တ ရ သည လ န သင မတ သည ထ င မင သည
ဆင စ မ မ ၏သ ဘ အတ င ထ တ ပ င သည ။
မရ င န ထ အမ သည မ လ ရ င
၁၈။ ။ (၁) အမ န အရ မရ င စ ထ တ ပ သ အ ၊ တ ရ အ နည
န ထ င မရ လ င ၊ သ ဆ င ရ အမ သည မ သည တစ ဆယ င ရ အတ င
မရ င န ထ ယ တ င လ ရ ရမည ။ သ မဟ တ မ မ တ ၏ ယ စ လ ည မ ဖစ စ၊
ရ နမ ဖစ စ စလ တ ရမည ။
(၂) အမ သည အ လ သ လည င ၊ အမ သည တစ သ လည င
ထ သ လ ရ င မရ လ င ၊ မရ င န သည ၎င တ ၏မ ယ ၌ အမ
ဆ လ ဆ င ရ င သည ။
ဒသ ရစ စမ စစ ဆ င ၊ ပစ ည ဝ င ၊ င စ ရင ပ စ င သ မဟ တ
သ သမ စစ မ င ပ ရ တ င မရ င န မ အ ပ ရန အ င မ
မရ င န စ အတ န စရ တ
၁၉။ ။ တ ရ မ မ သည မရ င န စ မ ထ တ ပ ရ တ င နည ပ ဒ ၁၅ ပ
ပဌ န မ လ န ရမည ပင ၊ မရ င စ အတ သင လ သ န စရ တ င
သတ မ တ ရ တ င လည နည ပ ဒ ၂၃ ပ ပဌ န မ င မဆန င စဘ ၊ မ မ တ ယ ပ င
ဉ ဏ ဖင င န သတ မ တ ရမည ။
၂ဝ။ ။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
မရ င စ အရ ဆ င ရ င သည တ ရ စ ဖစ င
၂၁။ ။ မရ င စ အရ ဆ င ရ ရန အတ ပ ပ သည အ င ၏ မည သည
အစ တ အပ င မ ပ ဂ လ ရ အတ သ လည င ၊ အစ ရ ယ စ သ လည င ၊
လ င မ ပ ရဟ မ တ ယ ရမည ။ မရ င စ အ ရ ဆ င ရ င သည ပ ဂ လ အဖ အစည
အတ တ ဝန ယ ဆ င ရ ပ ရ သ လ ပ ငန မဟ တ ဘ တ ရ ရ ဝန ထ မ မ အ န ဖင
တ ဝန ပ အပ င ရပ ဆ င ရ ပ ရမည တ ရ စ ဖစ သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မသ စ ရ သ သ န စရ တ လ န င ပန လ ည ထ တ ပ င
၂၂။ ။ အမ စ အ လ တ င အရပ ရပ န င မ မရ င စ အရ ဆ င ရ ရန
ပ ပ သ အ င မ တ ယ ပ န မသ စ ရ သ သ န င မရ င စ
ထ တ ပ သည တ ရ သ ပန လည ပ သ င ရမည ။
ပစ ည ဝရန ၊ သ မ ဟ တ င စ ရင ပ စ ရန ၊ သ မ ဟ တ သ သမ စစ မ ရန အ တ
မရ င န အ ပ ရ န အ င မ
၂၃။ ။ ပစ ည ဝရန ဖစ စ၊ င စ ရင ပ စ ရန ဖစ စ၊ သ သမ စစ မ ရန
ဖစ စ မရ င န မ အ အ ပ အတ င အ င ပ ရမည -
မရ င န မ ၏အ င သည အထ မ သ ဆ င ရ မ အသ သ တ င ပထ မ
စ န ရ အတ င ထ င ပ ထ မပ စရ။ န ထပ တ စ န ရ အတ တ စ ထ င ပ ထ
မပ စရ။
မ န ဆ သ အ မ တ ရန သ မဟ တ တ သစ ပ စရန
မရ င စ ရ သ မ အ ပ ရမည အ င မ
မ န လ မ အတ မရ င န မ အ ပ ရ မည အ င မ
၂၄။ ။ မ န ဆ သ ၏ မတ ရပ င အည တ င င ပည နယ
တ ရ တ စ ၏ အမ န အရ ဖစ စ၊ င တရ မ အမ န အရ ဖစ စ မ န ဆ သ အ
တ ရ မ တစ ပ အ နရ ၌ မ တ သ အ ၊ သ မဟ တ တ သစ ပ စ သ အ
မ န ဆ သ အ င (၁၅ဝဝဝ) ပ ပ ရမည ။
သ ရ တ င “
( ) တ ရ မ တစ ပ အ တစ နရ ၌ မ တ င ၊ သ မဟ တ တ
သစ ပ စ င တ ရ စ ဖင ရ သ ထ သ အမ န ထ တ ၍ င ပ ရမည ။
( ) တ စ န တည ၊ တ စ နရ တ ည ၌ မ န လ တ စ စ င ထ ပ ၍ ပ လ ပ ပ
ရလ င ၊ ပထ မ မ န လ ၊ န ပ လ ပ သ မ န လ တစ စ င စ အတ
အ င မ (၅ဝဝ) ပ ဖစ စရမည ။
( ဂ ) တ စ န တည ၊ တ စ နရ တ ည ၌ မ န လ မည မ ပင ပ လ ပ ရ စ မ ယင သ
ပ လ ပ ပ ရသည အတ အ င မ (၅ဝဝဝ) ပ ထ မပ စရ။
(ဃ) လ မ မ င လ မ အယ မ မ တ င လ မ ၏ မ န လ အ တ အ င
တ င င မ ပ ရ။
၂၅။ ။ နည ပ ဒ ၂၄ ၏ ပ လ ပ သ မ န လ မ န ပင ပတ င ပ လ ပ ရမည ။
မ တ သည သ မဟ တ တ သစ ပ စသည အတ အ င မရ င န
ယ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ ၏အမ န အရ မ တ ရသည အတ အ င မ တ င ရ င
၂၆။ ။ နည ပ ဒ ၂၄ တ င ဖ ပထ သ တ ရ မ မ တ ပ အ တရ တ စ ၏
အမ န အရ မ တ ရ င အတ အ င တ င င မ ပ ရ။
င င မ ၏ တ င ဆ အ ရ မရ င စ မ ထ တ ပ င
မည သည အမ မ တ င သ သစစ ဆ ရန မ ရ င စ တ ရ လ တ တ ထ တ ပ င င
၂၇။ ။ (၁) အ ပ အ မ င ည တ င န ပ လ င
တ ရ လ တ တ သည နည ပ ဒ ၂ဝ ပ ပဌ န မ အ ထ အထ ပ ၍ သ သ
စစ မ ရန အတ မရ င စ ထ တ ပ င သည “
( ) င င တ င ပည တ စ ပည ရ င င တရ ယင တ င စစ ဆ ဆ
မ င တ စ ရပ မ သ သ ၏ သ သ ရယ လ င ၊
( ) ထ မ င မ တ ရ မသ ဘ သ ဝင င ၊ ထ ပင
( ဂ ) ထ သ သသည တ ရ လ တ တ ၏ အယ စ ရင ပ င င ဒသအတ င
နထ င လ ရ င ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)၊ အပ ဒ ( )၊ အပ ဒ ( ) ၊ င အပ ဒ (ဂ)တ တ င ဖ ပ
ထ သ အ င အ ရ မ င စပ လ သည သ သ အ ပ စ ရ စ တ မ
တ စ ရပ ရပ ဖင တ င ပ င သည “
( ) ပည ထ င စ မန မ င င ရ အဆ ပ င င တ င ပည ဆ င ရ
င စစ ဝန ၏အဆင မင ဆ အရ ရ လ မ တ ရ ထ ထ ပ င င တ သမ တ မ တစ ဆင
တ ရ လ တ တ သ ပ ပ သ သ သ လ မ တ ၊
( ) င င တ သမ တ မ တစ ဆ င တ ရ လ တ တ သ ပ ပ သ အဆ ပ
င င တ ရ ၏ မတ ရပ စ ၊
( ဂ ) အမ သည တ စ တ ရ လ တ တ သ တ င ပ သ အဆ ပ င င
တ ရ ၏ မတ ရပ စ
မရ င စ ထ တ ပ ရန လ လ
၂၈။ ။ တ ရ လ တ တ သည နည ပ ဒ ၂၇ အရ မရ င စ အ ပ ပ ဂ လ
တ စ လ ထ သည အ ၊ ထ တ ပ င သ ည “
( ) င င တရ တ င စစ ဆ ဆ မ င မ အမ သည ၊
( ) င င တ သမ တ ၏ န အရ ဆ င ရ သ ပ ဒဝန ထ မ ။
မည သ သ မရ င စ ထ တ ပ င င
၂၉။ ။ နည ပ ဒ ၂၇ အရ မရ င စ သ သ နထ င ရ ဒသတ င
စ ရင ပ င င အ ဏ ရ သ တ ရ တ စ သ ဖစ စ၊ တ ရ လ တ တ ၏ သ မန တ ရ မ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ လစ ရင ပ င င ဒသ အတ င တ င ထ သ သ နထ င လ င ၊ မရ င စ အရ ဆ င ရ ရန
သင သည ဟ တ ရ လ တ တ သင သည ထ င မင သ တ စ သ ဖစ စ ထ တ ပ င သည ။
မရ င စ ထ တ ပ င ၊ မရ င စ အရ ဆ င ရ င င ပ န ပ င တ ပင
သ သ င င တရ သ ပ ပ င
၃၀။ ။ အမ န ပ နည ပ ဒ ၆ ၊ နည ပ ဒ ၁၅၊ နည ပ ဒ ၁၆၊ နည ပ ဒ ၁၇ င
နည ပ ဒ ၁၈ ပ ပဌ န မ သည အဆ ပ မရ င စ မ ထ တ ပ င ၊
မရ င စ မ အရ ဆ င ရ င ၊ မရ င စ မ ပန ပ င တ င သ ဆ င င သမ
သ ဆ င စရမည ။ အဆ ပ မရ င စ တ စ ရပ ရပ အရ နည လမ တ
ဆ င ရ ပ သ အ ၊ မရ င စ ယင အရ ရယ သ သ သ င တ
တ ရ လ တ တ သ ပန ပ ရမည ။ တ ရ လ တ တ ယင မရ င စ င သ သ
သ ဆ င ရ င င တရ သ ပ ပ ရန မတ ရပ စ င အတ င င တ သမ တ ထ
တ င ပ ရမည ။
အ မ န ၂၇
အ စ ရ သ မ ဟ တ ရ ထ အ လ ပည သ အ ရ ထ မ မ ဖစ စ
၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရအ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ
၁။ ။ အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ တစ မ မ တ င ဆ လ သ မဟ တ
လ င င တ သမ တ ယဘ ယ သ မဟ တ အထ အမ န ဖင စ အလ င န အပ သ
လ မ တ ရ ထ ရမည ။ ထ ပင င င တ သမ တ အလ တ န အပ ထ သ ဖ စ ပ အမ ၏
အ င င ရ မ သ ရ သ လည ဖစ သ ယင ဆ လ သ မဟ တ လ တ င ပ ရ သည
အတ င မ န န င လ မ တ ရ ထ ရမည ။
အစ ရအတ ဆ င ရ ရန အ င အ ဏ လ အပ င ရသ မ
၂။ ။ တ ရ စ ရင သ မ င တ စ ရပ ရပ င စပ လ ၍ အစ ရအတ ရ ထ
အ လ ဖစ စ၊ အ နည ဖစ စ၊ အ င အ ဏ လ အပ င ရသ မ သည ပ ဒအရ
အစ ရအတ တ ရ သ တ ရ င ၊ ဆ င ရ င င လ ထ င ပ င သ
အ င ရ ယ စ လ ယ မ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရအ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ တ င တ င သ င သည ဆ လ မ
၃။ ။ အစ ရ ဖစ စ၊ အစ ရ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ တ င ဆ လ ၌ တ ရ လ
သ မဟ တ တ ရ ပ င ၏အမည ၊ သ ပ ဖ ပ င နရ ပ တ ထ ည သ င မည အစ ပ ဒ မ ၇၉
တ င ပဌ န ထ သည အမည ထ ည သ င လ င လ လ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အစ ရ၏ ယ စ လ ယ အမ န ဆင စ မ လ ရ င
၄။ ။ တ ရ တ စ တ င အမ လ ပ ဆ င ရ ရသည ပ ဒဝန ထ မ သည
အစ ရအ ပ ယင တ ရ ထ တ ဆင သည အမ န ဆင စ မ လ ရန စ အလ င
အစ ရ၏ ယ စ လ ယ ဖစ ရမည ။
အစ ရ ယ စ လ ရ ရန န ရ သတ မ တ င
၅။ ။ တ ရ သည အစ ရအ တ ဆ လ ပ ပ ဆ ရန န ရ သတ မ တ သည အ
သ ဆ င ရ ဆ သ ယ ရ လ မ င အတ င အစ ရ င လ အပ သလ ဆ သ ယ င ရန င
အမ တ င အစ ရ ယ စ တ ရ သ လ ရ ၍ ဖရ င ရ အတ ပ ဒဝန ထ မ အ
န င ရန သင လ လ လ သ အ န လ င ပ ရမည အ ပင
ယင အ န လ လ ည မ မ ၏ သ ဘ အတ င တ မ င ပ င သည ။
အစ ရအ ပ စ ဆ သည အ မ င စပ လ သ မ န မ ဖဆ င သ လ ရ င
၆။ ။ မည သည အမ တ င မဆ တ ရ သည အစ ရအတ အမ င စပ လ ၍ အ ရ ပ သည
မ န မ ဖဆ င သ တစ သည ပ ဒဝန ထမ င အတ လ ပ လ င မရ လ င ထ သ
ဖဆ င သ လ ရ ရန န င သည ။
ပည သ အရ ထ မ အစ ရထ တ င ပ င ရန အ န တ မ င ပ င
၇။ ။ (၁) တ ရ ပ င သည ပည သ အ ရ ထ မ တ စ ဖစ ပ သမ န စ လ ရရ သ အ
ဆ လ ပ ပ ဆ င မ ပ မ အစ ရထ တ င ပသင သည ဟ ထ င မင လ င သ ဆ င ရ
ဆ သ ယ ရ လမ င အတ င ထ သ တ င ပရန င အမ န န င ရန အ တ သမ န စ တ င
သတ မ တ ပ ရ သည အ န လ လ အပ သလ တ မ င ပ ရန တ ရ သ
လ ထ င သည ။
(၂) ထ သ လ ထ သည အ တ င တ ရ သည လ အပ သည ထ င မင သ ည
အတ င အ န လ တ မ င ပ ရမည ။
ပည သ အရ ထ မ အ ပ စ ဆ သည အမ မ တ င လ ပ ထ လ ပ နည
၈။ ။ (၁) ပည သ အရ ထ မ တ စ အ ပ စ ဆ သည အမ တ င အစ ရ ပရန
တ ဝန ယ ပ ပ ဒဝန ထ မ လည တ ရ သ လ ရ ၍ ဆ လ ပ ပ ဆ ရန
အ င အ ဏ ရရ သ အ ယင သ ရရ င တ ရ သ လ ထ ရမည ။ ယင သ
လ ထ သည အ တ ရ သည ထ သ အ င အ ဏ ရရ သည အ င
တ ရ မမ တ ပ တင စ ရ င စ အ ပ တ င ရ သ င စရမည ။
(၂) တ ရ ပ င လ ရ ၍ ဆ လ ပ ပ ဆ ရန န ဆ သ အ င
စ ပ န ရ တ င ဖစ စ၊ ထ န ရ မတ င မ ဖစ စ၊ နည ပ ဒ (၁) အရ ပ ဒဝန ထ မ
လ ထ င မရ သည အ ပ ဂ လ အမ သည မ အ င င ဖစ ပ သ ည အမ သ အမ
ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
သ ရ တ င ဒ ရ အတ ည ပ သည အ မ တပ တ ရ ပ င သည ဖမ ဆ င
မ ထ စရ၊ ၎င ပ င ပစ ည သည လ ည ဝရမ ပ င မ ထ စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ အမ မ တ င အစ ရ ထ မ ဖစ စ၊ ပည သ အရ ထ မ ထ မ ဖစ စ အ မ မ တ င ဆ ရ င
၈- ။ ။ အမ န ၄၁၊ နည ပ ဒ ၅ င နည ပ ဒ ၆ တ တ င ဖ ပပ ရ သ အ မ
အစ ရထ မ ဖစ စ၊ ရ ထ အ လ ပ လ ပ င စ ပ စ ထ သည ပ လ ပ မ င စပ လ ၍
ပည သ အရ ထ မ တ စ အ ပ စ ဆ သ အမ တ င အစ ရ ပရန တ ဝန ယ ထ လ င
၎င ပည သ အရ ထ မ ထ မ ဖစ စ တ င ဆ င မ ပ ရ။
၈- ။ ။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
အ မ န ၂၈
မန မ င င ည ၊ ရ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ မ ဖစ စ ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ
စ ဆ သ ည အ မ မ
င ရ မရ င သ မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ မ သည
မ မ တ အတ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန ပ ဂ လ တစ အ အ င အ ဏ လ အပ င င
၁။ ။ (၁) မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ တ င တ ပ မ တ သ အ ဖစ ဖင
အစ ရထ အမ န တ ယ တ ဝန ထ မ ဆ င လ ရ သ တ စ သ ည အမ တစ မ တ င
အမ သည ဖစ ပ အမ ယ တ င စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန စ အလ င င ရ မရ င လ င
မ မ ယ စ အမ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန တစ အ အ င အ ဏ လ အပ င သည ။
(၂) မန င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ သည
ယင အ င အ ဏ လ အပ စ ဖင ရ သ ပ ( ) ၎င ၏တ ပ မ ရ တ င ဖစ စ၊
တ ပ မ ယ တ င အမ သည ဖစ လ င ၎င ၏လ အ တစ ဆင န မ သ အရ ရ ရ တ င ဖစ စ
လ မ တ ရ ထ ရ မည ။ သ မဟ တ ( ) မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ
တ ပ မ တ သ သည ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ ရ စစ ဘ ဆ င ရ လ ပ ငန ဌ နတ င
ထ မ ဆ င လ ရ လ င ထ သ ထ မ ဆ င လ ရ ရ ၏အ အ ရ တ င ဖစ စ၊
အ အထ အရ ရ ရ တ င ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ရမည ။ အဆ ပ တ ပ မ သ မဟ တ
အ အရ ရ တ သည အ င အ ဏ လ အပ သည စ ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ ရမည ။ စ
တ ရ တ င တ င သ င ရမည ။
(၃) အ င အ ဏ လ အပ သည စ တ ရ တ င ထ သ တ င သ င သည အ အဆ ပ
ထ ပ ဆင လ မ တ ရ ထ မ ယင အ င အ ဏ လ အပ သည စ နည လမ တ
ရ သ င င အ င အ ဏ လ အပ သ မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ
တ ပ မ တ သ သည အမ ယ တ င စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန စ အလ င
င ရ မရ င င လ လ သ သ သ အ ထ အထ ဖစ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ရ င လ င ။ ။ အမ န တ င တ ပ မ ဆ သည စ ရပ မ မန မ င င
ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ ပ ဝ င သ တ ပ ရင ၊ တ ပ ၊ သ ဘ ၊ ဆ တ တ ပ
သ မဟ တ တ ပ စ တ အမ န တ ယ လ ရ ပ အ ပ ပ သ အရ ရ ဆ လ သည ။
အ င အ ဏ လ အ ပ င ရသ ယ တ င ဆ င ရ င င သ မဟ တ ရ န င င င
၂။ ။ မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တ ပ မ တ သ မ မ ယ စ အမ စ ဆ ရန
သ မဟ တ ပရန အ င အ ဏ လ အပ ထ သ သည ထ စစ မ ထမ လ ရ ပ
ဆ င ရ င မည နည လမ အတ င အမ ယ တ င စ ဆ င သ မဟ တ ပ င
ပ င သည ။ သ မဟ တ ထ တပ မ တ သ ယ စ အမ စ ဆ ရန သ မဟ တ ပရန
ရ နင င သည ။
အ င အ ဏ လ အ ပ င ရသ သ မ ဟ တ ၎င ၏ ရ နထ ဆင စ အပ င သည တ ရ ဝင
အပ မ ဖ စ င
၃။ ။ မန မ င င ည ၊ ရ ၊ လ တ ပ မ တ မ တပ မ တ သ တစ နည ပ ဒ
(၁)အရ အ င အ ဏ လ အပ ထ သ အ ပ ဖစ စ၊ ထ အ င အ ဏ လ အပ ထ သ အထ တ င
ဆ သည အတ င င သည ရ နအ ပ ဖစ စ အပ သည အမ န ဆင စ မ သည အမ သည
ယ တ င အ ပ အပ ဘ သ သ အ သ ရ စရမည ။
အ မ န ၂၉
ပ ရ ရ င မ ဖ စ စ၊ ပ ရ ရ င မ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
အ ဆ အ မ မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ င
၁။ ။ ပ ရ ရ င ဖစ စ၊ ၎င အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ ည အမ မ တ င အမ အ င အရ
မ တ င ပ ပ င မည ယင အဖ အစည ၏ အတ င ရ မ သ မဟ တ ဒ တ လ
သ မဟ တ အ အ အ အရ ရ သည အဆ အ တ စ ရပ ရပ အဆ ပ ပ ရ ရ င အတ
လ မ တ ရ ထ င ၊ မ န န င ဝန င ပ င သည ။
ပ ရ ရ င အ ပ ဆင စ အပ င
၂။ ။ ပ ရ ရ င အ ပ စ ဆ သည အမ တ င ဆင စ အပ င င စပ လ ၍ စည မ
သတ မ တ သည ပ ဒ ပဌ န တစ ရပ ရပ င မဆန င လ င သမ န စ အ ပ အတ င
အပ င သည ။
( ) အဆ ပ ပ ရ ရ င ၏ အတ င ရ မ သ မဟ တ ဒ တ လ
သ မဟ တ အ အ အ အရ ရ ထ အပ င ၊ သ မဟ တ
( ) အဆ ပ ပ ရ ရ င ၏ မ တ ပ တင အလ ပ ဌ နတ င ဖစ စ၊ မ တ ပ တင
အလ ပ ဌ န မရ လ င ပ ရ ရ င လ ပ ငန ဆ င ရ နရ တ င ဖစ စ ပ အပ င ဖင သ
လ ည င ၊ ထ နရ သ လ ပ စ မ လ စ တ မ ပ ပ င ဖင သ လ ည င အပ င ။
ပ ရ ရ င ၏အရ ရ ယ တ င လ ရ စရန ဆင ဆ ပ င င ရ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၃။ ။ အမ ၏မည သည အဆင တ င မဆ တ ရ သည အမ င စပ လ ၍ အ ရ ပ သည
မ န မ ဖဆ င မည ယင ပ ရ ရ င ၏ အတ င ရ မ သ မဟ တ ဒ တ လ
သ မဟ တ အ အ အ အရ ရ အ ယ တ င လ ရ စရန ဆင ဆ င သည ။
အ မ န ၃ဝ
အ စ စပ လ ပ ငန မ င မ မ တ အ မည မ တပ အ အ မည မ ဖင
လ ပ ငန ဆ င ရ သ တ ဖ စ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
အစ စပ ဝင မ အစ စပ လ ပ ငန မ အမည ဖင အမ စ ဆ င
၁။ ။ (၁) ပည ထ င စ မန မ င င တ င စ ပ ရ လ ပ ငန လ ပ င လ ရ ပ အစ စ ပ ဝင
မ အ ဖစ ဖင လ ည တ င ဆ သ သ မဟ တ တ ဝန ရ သ သ စ သ မ ဟ တ စ ထ ပ သ
တ သည တ ရ စ ဆ င ရန အ င ပ ပ သည အ န ၌ ထ သ တ ပ ဝင လ ရ သည အစ စပ
လ ပ ငန အမည (ရ လ င ) ဖင အမ စ ဆ င သည ။ သ မဟ တ ၎င တ အ ပ အလ တ အမ
စ ဆ င သည ။ ထ သ စ ဆ သ အမ တ င တ ရ စ ဆ င ရန အ င ပ ပ သည အ န ၌
အဆ ပ အစ စပ လ ပ ငန တ င ပ ဝင သည အစ စပ ဝင တ ၏ အမည င နရ ပ လ ပ စ စ ရင
ရလ င ဖင အမ သ ည တ စ တ ရ သ လ ထ င သည ။ အဆ ပ စ ရင
တ ရ န သည နည လမ အတ င ပ အပ င ၊ မ န န င ဝန လ မ တ
ရ ထ င ပ ရမည ။
(၂) နည ပ ဒ (၁)အ ရ ပ ဂ လ အမ အစ စပ ဝင မ အ ဖစ
အစ စပ လ ပ ငန အမည ဖင အမ စ ဆ သ အ ၊ သ မ ဟ တ စ ဆ ရ သ အ အဆ အ သ မဟ တ
အ စ ပ စ တ မ တ စ ရပ ရပ ပ ဒအရ တ ရ လ ဖစ စ၊ တ ရ ပ င ဖစ စ
လ မ တ ရ ထ င သ မဟ တ မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ င သ မဟ တ
တ ဝန လ မ တ ရ ထ င ပ ရန လ အပ သ စ တ င အဆ ပ အမ စ ဆ သ တ အန
တ စ အဆ ပ အဆ အ သ မဟ တ အ စ ပ စ တ မ တ င လ မ တ ရ ထ လ င
သ မဟ တ မ န န င ဝန လ မ တ ရ ထ လ င သ မဟ တ တ ဝန လ မ တ ရ ထ လ င
လ လ စရမည ။
အစ စပ ဝင မ ၏အမည မ ထ တ ဖ င
၂။ ။ (၁) အစ စပ ဝင မ မ မ တ အစ စပ လ ပ ငန အမည ဖင အမ စ ဆ လ င တ ရ ပ င
တ စ ဖစ စ၊ ၎င တ ရ ပ င ယ စ အ သ ဖစ စ စ ဖင ရ သ
တ င ဆ သ အ တ ရ လ မ သည သ မဟ တ ၎င တ ၏ ရ နသည အဆ ပ
အစ စပ လ ပ ငန တ င ပ ဝင သ အ လ ၏ အမည မ င နရ ပ လ ပ စ မ စ ဖင င
င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) နည ပ ဒ (၁)အရ တ င ဆ တ ရ လ မ သ မဟ တ ၎င တ ၏
ရ န လ န ဆ င ရ ရန ပ လ င အမ စ ဆ င ရ အ လ ရပ ဆ င ထ
စလ င လ ထ အရ တ ရ န သည စည မ မ အတ င
ယင အမ စ ဆ င ရ င ရပ ဆ င ထ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)တ င ရည န ဖ ပထ သည နည လ မ အတ င အစ စပ ဝင
မ ၏ အမည မ ည လ င ၎င အစ စပ ဝ င မ အဆ လ ၌ တ ရ လ မ အ ဖစ အမည
ဖ ပပ ရ ဘ သ သ အမ ဆ လ ဆ င ရ ရမည အ ပင စ အရပ ရပ တ င တ သ အ
သ ရ မ လ ည ရ စရမည ။
သ ရ တ င အမ စ အ လ အစ စပ လ ပ ငန အမ ည ဖင ပင ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
သမ န စ အပ င
၃။ ။ လ အမ အစ စပ ဝင မ အ ဖစ အစ စပ လ ပ င န အမည ဖင အမ စ ဆ သည အ
သမ န စ မ တ ရ န သည အတ င အ တ င ဖ ပသ မ ထ အပ ရမည ။
အစ စပ ဝင တ စ သ မ ဟ တ အ လ သည ပည ထ င စ မန မ င င အတ င တ င ရ သည ဖစ စ၊
ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပတ င ရ သည ဖစ စ ယင သ သမ န စ အပ င မ
အမ စ ဆ င ရသည အစ စပ လ ပ ငန အ ပ အတ ည ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည “
( ) အစ စပ ဝင တစ သ မ ဟ တ တ စ ထ ပ သ အစ စပ ဝင မ ၊ သ မဟ တ
( ) ပည ထ င စ မန မ င င အတ င အစ စပ လ ပ ငန လ ပ င ဆ င ရ ရ တ င
သမ န စ အပ သည အ န တ င အစ စပ လ ပ ငန ပ လ ရ သ သ မဟ တ
စ မ န လ ရ သ ။
သ ရ တ င အမ စ ဆ င မ ပ မ အစ စပ လ ပ ငန ဖ သ မ ပ ဖစ င တ ရ လ
သ ရ လ င ၊ ပည ထ င စ မန မ င င အတ င ရ အမ င စပ လ ၍ တ ဝန ရ စလ သည သ အသ သ
အ ပ သမ န စ အပ ရမည ။
အစ စပ ဝင သဆ သည အ အမ စ ဆ င
၄။ ။ (၁) ပဋ ည ပ ဒပ ဒ မ ၄၅ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ ၊ အထ ၌ ဖ ပ သ
ပဌ န မ အရ စ သ မဟ တ စ ထ ပ သ မ အစ စ ပ လ ပ ငန အမည ဖင
အမ စ ဆ င ရ ပ ၊ သ မဟ တ ၎င တ အ ပ အလ တ စ ဆ င င ရ ပ အမ မစ ဆ မ ဖစ စ၊
အမ မ ပ ပတ မ ဖစ စ ထ သ တ အန တ စ သဆ လ င ၊ သဆ သ ၏ တ ရ ဝင
ယ စ လ ယ အ အမ အ ဖစ ထ ည သ င ရန မလ ။
(၂) သဆ သ ၏ တ ရ ဝင ယ စ လ ယ ရရ င သ အ ပ အ င အ ရ
တ စ ရပ ရပ နည ပ ဒ (၁)ပ မည သည ပဌ န မ န သတ င သ မဟ တ အ နည
ထ င မရ စရ “
( ) အမ တ င အမ သည အ ဖစ ထ ည သ င ရန လ ထ င င ၊ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) န ရစ သ သ မဟ တ န ရစ သ မ အ ပ တ င ဆ တ စ ရပ ရပ ရရ
အ င ဆ င ရ င င ။
မည သည အ န ဖင သမ န စ အပ ရ င အ င စ
၅။ ။ သမ န စ အစ စပ လ ပ ငန သ ထ တ ဆင ၍ ၊ နည ပ ဒ ၃ တ င သတ မ တ ပ ရ သည
နည လမ အတ င အပ သည အ ၊ အပ ရသ အ အစ ဝင အ ဖစ ဖင အပ င ဖစ သည ၊
သ မဟ တ အစ စပ လ ပ င န ပ စ မ န သ အ ဖစ ဖင အပ င ဖစ သည ၊ သ မဟ တ
ထ စ ရပ လ အ န ဖင အပ င ဖစ သည အပ သည အ န တ င ထ အပ ရသ တ င ထ
အ င စ ပ ပ ၍ အသ ပ ရမည ။ ယင သ အသ ပ ရန ပ ပ ၊ သမ န စ
အပ ရ သ မ အစ ဝင အ ဖ စ ဖင သ အပ ရ င ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည ။
အစ စပ ဝင မ လ ရ င
၆။ ။ လ အမ အစ စပ ဝင မ အ ဖစ အစ စပ လ ပ င န အမည ဖင အမ စ ဆ သည အ ၊
၎င တ သည မ မ တ ၏အ မည ဖင ယ စ ယ င လ ရ ရမည ။ သ သ န ပ င တ င
အမ ၌ ဆ င ရ သည စ အရပ ရပ အစ စပ လ ပ ငန အမည ဖင ဆ လ ဆ င ရ
ရမည ။
အစ စပ ဝင မ မ တ စ ပ အ သ မ လ ရ ရန မလ င
၇။ ။ အစ စပ လ ပ ငန ပ စ မ န သ တစ ထ နည ပ ဒ ၃ တ င သတ မ တ ပ ရ သည
နည လမ အတ င သမ န စ အပ သည အ ၊ ထ သ သည အမ စ ဆ ထ သည အစ စပ လ ပ ငန တ င
အစ စပ ဝင မဟ တ လ င လ ရ ရန မလ ။
န ဖင လ ရ င
၈။ ။ နည ပ ဒ ၃ အရ အစ စပ ဝင အ ဖစ ဖင သမ န စ အပ ရသ တ စ သည အစ စပ ဝင
မဟ တ င န ဖင လ ရ င သည ။ သ သ တ ရ လ
အစ စပ လ ပ ငန အ ပ အ နည ဖင သမ န စ အပ ပ ၊ အစ စပ ဝင တ စ တ စ ယ မ
မလ ရ ပ သည အတ အစ စပ လ ပ ငန အ ပ တ င ဒ ရ ရရ င ယင သ
န ဖင လ ရ င င မပ တ ပင စရ။
အစ စပ ဝင အ င င ဖစ ပ သည အမ မ
၉။ ။ အမ န သည အစ စပ လ ပ ငန တ စ င ယင လ ပ ငန တ င ပ ဝင သ အစ စပ ဝင
တ စ သ မဟ တ အမ တ ဖစ ပ သည အမ မ င လ ည င ၊ အစ စပ လ ပ ငန တ စ တ င
ပ ဝင သ အစ စပ ဝင တ စ သ မဟ တ အမ သည အ အစ စပ လ ပ ငန တ စ တ င လည
ပ ဝင သ ထ အစ စပ လ ပ ငန အ င င ဖစ ပ သည အမ မ င လ ည င
သ ဆ င စရမည ။ သ သ ယင အမ မ တ င တ ရ ၏ င ပ အရ မဟ တ လ င
ဒ ရ အတ ည ပ ရန အမ န ထ တ ဆင င မရ စရ။ ထ ပင ဒ ရ အတ ည ပ င ရရန
လ ထ သည အ တ ရ မ တမည ဖစ သ င စ ရင မ င စ စမ စစ ဆ မ မ
ပ လ ပ စရန လည င ၊ တ ရ မ တသည န မ ထ တ ရန လည င
န င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ မ အမည မ တ ပ အ အမည ဖင လ ပ ငန ဆ င ရ သ အ ပ စ ဆ သည အ မ
၁၀။ ။ မ မ အမည ဖင မဟ တ ဘ အ အမည သ မဟ တ အသ အ န ဖင လ ပ ငန
ဆ င ရ သ တစ အ ပ ယင အမည သ မဟ တ အသ အ န မ အစ စပ လ ပ ငန အမည
ဖစ ဘ သ သ အမ စ ဆ င သည ။ ထ ပင အမ ၏သ ဘ သဘ ဝ င ည တ သမ အမ န ပ
နည ပ ဒ အရပ ရပ သည လ ည သ ဆ င စရမည ။
အ မ န ၃၁
ယ မ တ အ ပ ရ သ မ ၊ သတမ စ အတ ည ပ သ မ င အ မ ထ န မ ဖစ စ၊
၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အ မ မ
ယ မ တ အ ပ ရ သ မ စသည တ ထ အပ ထ သည ပ စ ည င စ ပ လ သည အ မ မ တ င
အ စ ထ သ မ ယ စ ဆ င ရ င
၁။ ။ ယ မ တ အပ ရသ ထ ဖစ စ၊ သတ မ စ အတ ည ပ သ ထ ဖစ စ၊ အ မ ထ န ထ ဖစ စ
အပ ထ သည ပစ ည င စပ လ ၍ ယင ပစ ည ၌ အ စ ထ သ မ င အ သ
တ စ တ အ ဖစ ပ သည အမ အ လ တ င ယ မ တ အပ ရသ သ မဟ တ
သတ မ စ အတ ည ပ သ သ မဟ တ အ မ ထ န သည ပစ ည ၌အ စ ထ သ မ ယ စ
ဆ င ရ ရမည ဖစ ၍ ထ သ အ စ ထ သ မ သ မန အ ဖင အမ သည မ အ ဖစ
ထ ည သ င ရန မလ ။ သ သ တ ရ သည သင သည ထ င မင လ င ထ အ စ ထ သ
မ ဖစ စ၊ ၎င တ အန မည မ မဆ ဖစ စ အမ သည မ အ ဖစ ထ ည သ င ရန
အမ န မ တ င သည ။
ယ မ တ အပ ရသ မ ၊ သတမ စ အတ ည ပ သ မ င အ မ ထ န မ အမ တ င ပ တ င
၂။ ။ ယ မ တ အပ ရသ သ မဟ တ သတ မ စ အတ ည ပ သ သ မဟ တ အ မ ထ န အမ
ရ လ င ၎င တ အန တ စ သ မဟ တ အမ အ ပ စ ဆ သည အမ တ င ထ သ အ လ
အမ သည မ အ ဖစ ထ ည သ င ရမည ။
သ ရ တ င သသ ၏ သတ မ စ မ န န င င လ သ အ ထ အထ
မတ င ပ သ သတ မ စ အတ ည ပ သ မ လည င ၊ ပည ထ င စ မန မ င င ပင ပရ
ယ မ တ အပ ရသ မ ၊ သတ မ စ အတ ည ပ သ မ င အ မ ထ န မ လည င
အမ သည မ အ ဖစ ထ ည သ င ရန မလ ။
သတ မ စ အတ ည ပ သ အ မ ထ င သည ၏ လ င ယ အမ တ င မပ တ ရ င
၃။ ။ တ ရ အ နည ဖင န င မ ပ လ င အ မ ထ င သည ယ မ တ အပ
ရသ ၊ အ မ ထ န ၊ သတ မ စ အတ ည ပ သ ၏ လ င ယ သည ထ လင ယ အ ဖစ ဖင
အ မ ထ င သည ဖစ စ၊ ၎င အ ပ ဖစ စ စ ဆ သ ည အမ ၌ အမ သည အ ဖစ ပ ဝင ရန မလ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ၃၂
အ ရ ယ မ ရ သ သ မ င စ တ ပ သ ပ သ မ ဖစ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖ စ စ
စ ဆ သ ည အ မ မ
အ ရ ယ မ ရ သ သ န စပ ရ မ တ ဆ ဖင အမ စ ဆ ရ င
၁။ ။ အရ ယ မ ရ သ သ စ ဆ မည အမ အသ သ ယင အမ တ င အရ ယ မ ရ
သ သ ၏ န စပ ရ မ တ ဆ ဟ ရမည သ အရ ယ မ ရ သ သ ၏အမ ည ဖင စ ဆ ရမည ။
န စပ ရ မ တ ဆ မပ ဘ စ ဆ သည အမ တ င ဆ လ တ ပယ ရ င
၂။ ။ (၁) အရ ယ မ ရ သ သ ဖစ စ၊ ၎င အတ တ စ တ စ ယ ဖစ စ
န စပ ရ မ တ ဆ မပ ဘ အမ စ ဆ လ င သ ဆ င ရ အဆ လ အမ မ တ ပယ စလ င ၊
ထ ပင တ ရ စရ တ လည ဆ လ တ င သ င သ ရ န သ မဟ တ အ သ
စလ င ဖင တ ရ ပ င လ ထ င သည ။
(၂) ထ သ လ ထ င ဆ လ တ င သ င သ ထ သ အ င ရမည ။
တ ရ သည ဆ လ တ င သ င သ ၏ န (ရ လ င ) န ပ န
ယင အ င အရ င စပ လ ၍ သင သည ထ င မင သည အမ န မ တ င သည ။
အရ ယ မ ရ သ သ တရ ပ င အတ အမ တ င အ ပ ထ န သ တ ရ န အပ ရ င
၃။ ။ (၁) တ ရ ပ င မ အန တ စ မ အရ ယ မ ရ သ သ ဖစ ပ ယင သ
အရ ယ မ ရ သ သ ဖစ င န ပ လ င တ ရ သည ထ အရ ယ မ ရ သ သ အတ
သင လ သ အ ပ ထ န သ တစ န ထ ရမည ။
(၂) စ အလ င အမ တ င အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ ပ ထ န သ အ ဖစ
ဆ င ရ င သည ဟ တ ရ လ ယ ဆသ အ လ ပ ဝင သည စ ရင တ စ စ င တ ရ လ
ဆ လ င အတ တ င သ င ရမည ။ ထ စ ရင မ လ လ ပ စ အတ င ဖ စ ၍ မ န န င
နည လမ တ ဝန လ မ တ ရ ထ ထ ရမည အ ပင စ ရင တ င ပ ရ သ တ အမ မ တ စ
အမ တ င အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ ပ ထ န သ အ ဖစ န ထ ပ ရ န လ ထ လည
ပ ရ စရမည ။ ထ စ ရင တ င ပ ရ သ အသ သ င စပ လ ၍ ထ သ မ အ င ရအ ဏ ပ င
အ ပ ထ န သ အ ဖစ န အပ င သ မဟ တ င င ရသ ဖစ သည ၊ သ မဟ တ သဘ ဝ
အ ပ ထ န သ ဖစ သည ၊ သ မဟ တ အရ ယ မ ရ သ သ ထ န သ မ ရသ ဖစ သ ည ၊ သ မဟ တ
သ တစ မ ဖစ သည ဖ ပရမည အ ပင ထ သ အသ သ ၏ နရ ပ လ ပ စ လည ဖ ပရမည ။
(၃) အမ တ င အ ပ ထ န သ န ထ ရန အမ န သ ဆ င ရ အရ ယ မ ရ
သ သ အတ ၎င ၏ အမည ဖင လ ထ င ဖင လည ရယ င သည ။
(၄) နည ပ ဒ (၂) သ မဟ တ နည ပ ဒ (၃) အရ လ လ င အတ
အ ပ ထ န သ အ ဖ စ န အ ပ ရန အဆ ပ ထ သ မ အမ ၌အ ငင ပ သည အ င အရ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အရ ယ မ ရ သ သ ထ နစ န စသည အ သ ဆ င မ မရ င ၊ ထ သ မ ယင သ
န ထ ရန သင လ သ တ စ ဖစ င ဝန သည မ န ထ ပ ရ ရမည ။
(၅) နည ပ ဒအရ လ လ တ င သ င သည အ ၊ အ င ရအ ဏ ပ င
အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ ပ ထ န သ အ ဖစ န ထ သ သ မဟ တ ည ထ သ သ ထ
ဖစ စ၊ အဆ ပ အ ပ ထ န သ မရ လ င ၊ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ဖ င သ မဟ တ အ သဘ ဝ
အ ပ ထ န သ ထ သ ဖစ စ၊ ဖ င သ မဟ တ အ သ ဘ ဝ အ ပ ထ န သ မရ လ င အရ ယ မ ရ သ
သ အ ည စ င ရ သ ထ သ ဖစ စ အ င စ ပ ပ င မ ပ ဘ လ ည င ၊
နည ပ ဒ အရ အ င စ အပ င ရသ အတ တ င ပ သ န
န င မ ပ သ ဘ လ ည င အဆ ပ လ လ အ ပ အမ န မ တ င မ ပ ရ။
န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ မည သ ဆ င ရ င င ၊ သ မဟ တ အမ အတ အ ပ ထ န သ အ ဖ စ
မည သ န ထ င င
၄။ ။ (၁) စ တ မ န ၍ အရ ယ ရ သ မည သ မဆ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ န စပ ရ
မ တ ဆ အ ဖစ သ လည င အမ အတ အ ပ ထ န သ အ ဖစ သ လည င ဆ င ရ
င သည ။
သ ရ တ င ထ သ သည အ ရ ယ မ ရ သ သ ထ နစ န စသည အ သ ဆ င မ
မရ စရ။ ထ ပင ထ သ သည န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ လ င ၊ တ ရ ပ င မ ဖစ စရ။ သ မဟ တ
အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖ စ လ င တ ရ လ မ ဖစ စရ။
(၂) အရ ယ မ ရ သ သ တ စ အတ အ ပ ထ န သ အ င ရအ ဏ ပ င
န ထ ပ သ မဟ တ ည ပ ဖစ လ င ၊ ထ အရ ယ မ ရ သ သ ၏အ င
အ သ တစ အရ ယ မ ရ သ သ အ တ အ ပ ထ န သ အ ဖ စ ဆ င ရ စရန
သ မဟ တ ထ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ ပ ထ န သ အ ဖစ န ထ ရန င ပ သင င
ရ မ တ ထ ရမည အ င မ င တ ရ ထ င မင ယ ဆ င မရ လ င ၊ အဆ ပ
အ ပ ထ န သ မ တ စ ပ အ မည သ မ ထ သ န စ ပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ ဆ င ရ င မ ပ ရ၊
သ မဟ တ အ မည သ မ အမ အတ အ ပ ထ န သ အ ဖစ န ထ င မ ပ ရ။
(၃) အဆ ပ အ ပ ထ န သ မ ရ လ င ၊ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ သဘ ဝ
အ ပ ထ န သ ဖစ စ၊ သဘ ဝ အ ပ ထ န သ မရ လ င အရ ယ မ ရ သ သ အ
ည စ င ရ သ ဖစ စ နည ပ ဒ (၁)၏ င င မဆန င စဘ ၊ အမ အတ
အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ ပ ထ န သ အ ဖ စ သ မန အ ဖင န ထ ရမည ။
(၄) မည သ မ ၎င ၏သ ဘ တ မရရ ဘ ၊ အမ အ တ အ ပ ထ န သ အ ဖစ
န ထ င မ ပ ရ။
(၅) အထ တ င ဖ ပ ပ သ သ တ အန မ ဖစ စ နည ပ ဒ ၃ ၊
နည ပ ဒ (၂)အရ တ ရ လ တင သ င သ စ ရင တ င ဖ ပပ ရ သ သ တ အန မ ဖစ စ
မည သ တစ တ စ ယ မ အမ အတ အ ပ ထ န သ အ ဖစ ဆ င ရ ရန သင လ င
မရ သည ပင ၊ ဆ င ရ လ င လည မရ လ င ထ ပင နည ပ ဒ ၃ ၊ နည ပ ဒ (၃)အရ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အရ ယ မ ရ သ သ အတ လ ည လ ထ င မရ လ င တ ရ သည မ မ မ
အရ ရ တစ အဆ ပ အ ပ ထ န သ အ ဖစ န ထ င သည အ ပင ၊ ယင အရ ရ
အ ပ ထ န သ အ ဖ စ တ ဝန ဝတ ရ မ ဆ င ရ ရ တ င န သည စရ တ င မ လည
အမ တ င ပ ဝင သည အမ သည မ သ လည င ၊ အရ ယ မ ရ သ သ
အ သ ဆ င င ရ သ တ ရ ရ ရန ပ င တစ ရပ ရပ မ သ လည င ရမည ဟ
န င သည ။ ထ ပ င တ ရ မ တ င င ဆ င ရ အ င င ရ မ အရ ထ သင မည
တ ရ စရ တ င မ ပန ပ ရန သ မဟ တ င ပ ရန အတ လ ည န မ
ထ တ င သည ။ စ အ လ င တ ရ ပ ရ န သ မဟ တ ရ နတ စ သည တ ရ ၏
အရ ရ ဖစ စရမည ။
န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ အရ ယ မ ရ သ သ ယ စ
ဆ င ရ င
၅။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၁ဝ ၊ နည ပ ဒ (၂)အရ လ ထ သည အ မ တစ ပ ၊ အရ ယ
မ ရ သ သ အတ တ ရ သ တ င သ င သ ည လ လ အသ သ ၊ ၎င ၏န စပ ရ
မ တ ဆ သ မဟ တ အမ အတ ၎င ၏အ ပ ထ န သ တ င သ င ရမည ။
(၂) အရ ယ မ ရ သ သ အ တ န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ
အ ပ ထ န သ ဖစ စ ဆ င သ င ရ ရ မပ ရ ဘ တ ရ ၌ စ ဆ သည အမ တ င ၊ သ မဟ တ တ င သ င သည
လ လ တ စ အ ပ မ တ သ အမ န သည ထ အရ ယ မ ရ သ သ င တ စ နည နည
သ ဆ င လ င ၊ သ မဟ တ ၎င အ တ စ နည နည ထ စလ င ၊ ယင သ မ တ သ အမ န
အသ သ ပယ ဖ င သည ။ ထ ပင ယင အမ န မ တ ပ ရန လ ထ သ အမ သည ၏
ရ န ယင သ အရ ယ မ ရ သ သည အ င င ရ သ ရ လ င ၊ သ မဟ တ
သ င ဖ ယ ရ အ င ရ လ င န သည တ ရ စရ တ လည ယင ရ နအ စရမည ။
အ ရ ယ မ ရ သ သ အတ မ တ သ ဒ ရ အ ရ ပစ ည န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ
အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ လ ရယ င
၆။ ။ (၁) န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ တ ရ ၏
င ပ မရရ ဘ အရ ယ မ ရ သ သ ယ စ အ ဖ ပပ အတ င မည သည င
သ မဟ တ အ ရ ပ င င သ ပစ ည မ လ ရယ င မ ပ ရ “
( ) ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ မ တ မ သ ဘ တ ပ င မ သည နည ဖင လ ရယ င ၊
သ မဟ တ
( ) အရ ယ မ ရ သ သ အ င ပ သည ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အရ တ င
ရယ င ။
(၂) န စပ ရ မ တ ဆ သ မဟ တ အမ အတ အ ပ ထ န သ အရ ယ မ ရ သ သ
ပ င ပစ ည အ ပ ထ န သ အ ဖ စ အ င ရ အ ဏ ပ င န ထ င ၊ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ည င မ ပ ရ သ သည အ ဖစ စ၊ ယင သ န ထ င သ မဟ တ ည င
ပ ပ သ လည ထ သ သည င သ မဟ တ ထ အ ရ ပ င င သ ပစ ည
လ ရယ ရန မစ မ ဆ င င င သ ရ သ ည အ ဖစ စ တ ရ သည ထ သ
ပစ ည လ င ပ လ င ပစ ည လ လ င ပ စ ဆ မ မ ယ ရန င
ယင ပစ ည နည လ မ တ အသ ပ စရန အ တ လ လ မည ထ င မင သည
အ မ တ င ရမည ။ ထ စ အတ လ လ မည ထင မင သည န
ထ တ ရမည ။
န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ သ ဘ တ ည င သ မဟ တ
သ ဘ တ ပ င မ င
၇။ ။ (၁) န စပ ရ မ တ ဆ ဖစ စ၊ အမ အတ အ ပ ထ န သ ဖစ စ အမ တ
မ တ တ မ တ င အတ အလ င ရ မ တ ထ သည တ ရ ၏ င ပ မရရ ဘ န စပ ရ မ တ ဆ
သ မဟ တ အမ အတ အ ပ ထ န သ အ ဖစ ဆ င ရ ရသည အမ င စပ လ ၍ အရ ယ မ ရ
သ သ အတ မည သည သ ဘ တ ည သ မဟ တ သ ဘ တ ပ င မ မ မ ပ လ ပ ရ ။
(၂) ယင သ ရ မ တ ထ သည တ ရ ၏ င ပ မရရ ဘ ပ လ ပ သ
သ ဘ တ ည သ မဟ တ သ ဘ တ ပ င မ သည အရ ယ မ ရ သ သ မ အပ အ
အမ သည အ လ အ ပ ပ ပယ င သည ။
န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ မ တ ထ င
၈။ ။ (၁) တ ရ အ နည ဖ င အမ န မ တ င မရ လ င န စပ ရ မ တ ဆ
တ စ သည မ မ နရ တ င အစ ထ ရန သင တ သည တစ ရ စ ရ ဖ မ ပ ဘ ၊ ထ ပင
န ပ သ တ ရ စရ တ င မ အတ အ မ မ ပ ဘ တ ထ င မ ပ ရ။
(၂) န စပ ရ မ တ ဆ အသစ န ထ ရန လ ထ ရ တ င န ထ ရန
အတ အဆ ပ ထ သ မ သင တ သ ဖစ င ၊ ထ ပင ၎င သည အရ ယ မ ရ သ သ
ထ နစ န စသည အ သ ဆ င မ လည မရ င ဖ ပသည မ န ထ
ပ ရ ရမည ။
န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ င
၉။ ။ (၁) န စပ ရ မ တ ဆ သည အရ ယ မ ရ သ သ ထ စသည အ
သ ဆ င မ ရ လ င ဖစ စ၊ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ အ စ ပ ထ သင သည
အ လ စ ယ စ င ရ င မ ပ င လ အ င ထ န စပ ရ မ တ ဆ သည အရ ယ
မ ရ သ သ ထ စသည အ သ ဆ င မ ရ သ တ ရ ပ င တ စ င
ဆ ယ နလ င ဖစ စ ၊ မ မ ၏ တ ဝန ဝတ ရ မ ဆ င ရ လ င ဖစ စ၊ အမ မ ပ ပတ မ
ပည ထ င စ မန မ င င အတ င နထ င င မ ပ တ လ င ဖစ စ၊ အ လ လ သ
အ င တ စ ရ လ င ဖစ စ တ ရ ပ င သည သ မဟ တ အရ ယ မ ရ သ သ အတ
တ စ တ စ ယ သည ထ န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ ပ ရန လ ထ င သည ။ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ထ ရ တ င တ င ပ သ အ င မ လ လ သည ဟ န ပ လ င ၊ တ ရ သည
လ ထ သည အတ င န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ စရန အမ န မ တ င သည အ ပင ၊
တ ရ စရ တ င စပ လ ၍လ ည သင သည ထ င မင သည အ အမ န လည မ တ င သည ။
(၂) န စပ ရ မ တ ဆ မ စ အလ င အ င ရအ ဏ ပ င န ထ သ သ မဟ တ
ည သ အ ပ ထ န သ မဟ တ သည အ ပင ၊ ယင သ န ထ င သ မဟ တ
ည င ရ သ အ ပ ထ န သ လ ည မ မ ပင န စပ ရ မ တ ဆ နရ ၌ န ထ စလ ၍
သ န ထ ရန လ ထ သည အ တ င တ ရ သည မ မ ရ မ တ ထ ရမည
အ င မ င ထ အ ပ ထ န သ အ အရ ယ မ ရ သ သ ၏ န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ
မ န ထ ဟ ထ င မင ယ ဆ င မရ လ င အမ တ င န ပ ဖစ သည တ ရ စရ တ မ င
စပ လ ၍ သင သည ထ င မင သ စည မ မ သတ မ တ ၍ အဆ ပ န စပ ရ မ တ ဆ
ဖယ ရ ပ လ စ လပ န သ နရ ၌ အဆ ပ လ ထ သ န စပ ရ မ တ ဆ အ ဖစ
န ထ ရမည ။
န စပ ရ မ တ ဆ ဖယ ရ င စသည မ တ င အမ ရပ ဆ င င
၁ဝ။ ။ (၁) အရ ယ မ ရ သ သ ၏ န စပ ရ မ တ ဆ သည တ ထ သည အ ၊
သ မဟ တ ဖယ ရ င ရသည အ ၊ သ မဟ တ သဆ သည အ ၊ ထ သ ၏ နရ တ င န စပ ရ
မ တ ဆ န တစ န ထ င မ ပ သ သ ရ မ င စ ဆ လ ဆ င ရ င
ဆ င င ထ ရမည ။
(၂) အရ ယ မ ရ သ သ ၏ ရ နသည သင လ သည အ န လ အတ င
န စပ ရ မ တ ဆ န ထ ရန အ ရ ယ ဆ င ရ င မ ပ လ င ၊ အရ ယ မ ရ သ သ င
ပတ သ ၍ အ သ ဆ င သ ဖစ စ၊ အ ငင ပ န သ အ င အ ရ င သ ဆ င သ
ဖစ စ န စပ ရ မ တ ဆ သ စ န ထ ပ ရန တ ရ တ င လ ထ င သည ။ တ ရ သည
သင သည ထ င မင သ န ထ င သည ။
အမ အတ အ ပ ထ န သ တ ထ င ၊ ဖယ ရ ရ င သ မဟ တ သဆ င
၁၁။ ။ (၁) အမ အတ အ ပ ထ န သ တ ထ လ လ င ဖစ စ၊ မ မ ၏တ ဝန ဝတ ရ
မ မ ဆ င ရ လ င ဖစ စ၊ အ လ လ သ အ င ပ ပ လ င ဖစ စ
တ ရ သည ထ အ ပ ထ န သ တ ထ င ပ င သည ။ သ မဟ တ ဖယ ရ င သည ။ ထ ပင
တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ သင သည ထ င မင သည အမ န မ တ င သည ။
(၂) အမ မ ပ ပတ မ အမ အ တ အ ပ ထ န သ တ ထ လ င ၊ သ မဟ တ
သဆ လ င ၊ သ မဟ တ ၎င ဖယ ရ လ င ၊ တ ရ သည ၎င ၏ နရ တ င အ ပ ထ န သ အသစ
တ စ န ထ ရမည ။
အရ ယ မ ရ သ သ တ ရ လ သ မဟ တ လ ထ သ အရ ယ ရ သည အ လ န ရန
နည လမ
၁၂။ ။ (၁) အမ တစ မ တ င အရ ယ မ ရ သ သ တ ရ လ ဖစ စ၊ ထ အမ တ င
အမ သည အ ဖစ မပ ဝင ဘ ၎င အတ လ ထ မ ပ မ ပတ ရ န သ အရ ယ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မ ရ သ သ ဖစ စ အရ ယ ရ လ သ အ ယင အမ သ မဟ တ လ ထ င
စပ လ ၍ ဆ လ ဆ င ရ မည မ ဆ င ရ မ ည ရ ယ ရမည ။
(၂) ထ သ သည အမ သ မဟ တ လ ထ ဆ လ ဆ င ရ ရန
ရ ယ လ င ၊ န စပ ရ မ တ ဆ ထ တ ပယ ရန င မ မ အမည ဖင ဆ လ ဆ င ရ င ပ ရန
လ ထ ရမည ။
(၃) အဆ ပ အမ သ မဟ တ လ လ ၏ င စ အ ပ အတ င
ပင ဆင ရမည “
‚န စပ ရ မ တ ဆ စ ၊ ဒ ဖင လ ထ စ ဆ သ ည ယ င အရ ယ မ ရ သ
သ လည ယ အရ ယ ရ လ သ အ၊ ဘ ‛
(၄) ထ သ သည အမ သ မဟ တ လ ထ ဆ လ ဆ င ရ င
မ ပ ရန ရ ယ သ အ ၎င မ တ စ တ ည သ တ ရ လ သ မဟ တ တ စ တ ည သ
လ ထ သ ဖစ လ င တ ရ ပ င သ မဟ တ တ စ ဘ အမ သည န သ တ ရ စရ တ
ဖစ စ၊ ၎င ၏န စပ ရ မ တ ဆ ပ သ တ ရ စရ တ ဖစ စ ပန ပ စ ပ ၊ အမ
သ မဟ တ လ လ ပယ သည အမ န မ တ ပ ရန လ ထ ရမည ။
(၅) နည ပ ဒအရ လ ထ တ စ ရပ ရပ တ စ ဖ သတ
တ င သ င င သည ။ သ ရ တ င န စပ ရ မ တ ဆ ထ တ ပယ ပ အရ ယ မ ရ သ သ
တ ရ လ အ ၎င အမည ဖင ဆ လ စ ဆ င ပ သည အမ န န စပ ရ မ တ ဆ ထ
အ င စ ပ ပ င မ ပ ဘ မ မ တ ရ။
အရ ယ မ ရ သ သည ပ တ တရ လ အရ ယ ရ သည အ အမ တ င မပ ဝင လ င
၁၃။ ။ (၁) အရ ယ မ ရ သ သည ပ တ တရ လ သည အရ ယ ရ ပ န
အမ တ င မပ ဝင လ လ င ၊ မ မ အမည ပ တ တရ လ အ ဖစ မ ပယ ဖ ပ ရန လ ထ ရမည ။
လ ထ သ မ အမ တ င မပ မ ဖစ ပ ဝင ရန လ အပ သည အမ သည တစ မဟ တ င
တ ရ လ င ၊ တ ရ သည တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င စ င
စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ ထ သ အမ မ
ထ တ ပယ ရမည ။
(၂) ယင သ လ ထ င အ င စ န စပ ရ မ တ ဆ ၊
ပ တ တ ရ လ တစ င တ ရ ပ င တ ထ ဖစ စ အပ ရမည ။
(၃) ထ သ လ ထ သ လ လ ပ အမ သည အ လ ၏ န
စရ တ င င အမ တ င အထ ပ လ ပ သ ဆ င ရ အ လ သ မဟ တ တ စ
အတ န သည စရ တ င မ တ ရ န သ မ ရမည ။
(၄) လ ထ သ သည အမ တ င မပ မ ဖစ ပ ဝင ရန လ အပ သည အမ သည
ဖစ လ င ၊ တ ရ သည ၎င တ ရ ပ င အ ဖစ ထ ည သ င စရန န င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
မသင လ သည သ မ ဟ တ နည လ မ မ သည အမ
၁၄။ ။ (၁) တ စ တ ည သ တ ရ လ ဖစ သည အရ ယ မ ရ သ သ သည အရ ယ
ရ လ သ အ မ မ အမည ဖင မ မ ၏ န စပ ရ မ တ ဆ စ ဆ ထ သည အမ မ မသင လ
သ မဟ တ နည လမ မ ဟ ၍ အ င ပ ဖင ပလ ပ ပ ရန လ ထ င သည ။
(၂) ယင သ လ ထ င အ င စ သ ဆ င ရ
အမ သည အ လ ထ အပ ရမည ။ ထ ပင အဆ ပ အမ စ ဆ င မ မသင လ င ၊
သ မဟ တ နည လမ မ င န ပ လ င ၊ တ ရ သည လ ထ င ပ ပ ၊
ယင လ ထ င စပ လ ၍ အမ သည အ လ န ရ သ တ ရ စရ တ င မ င
တ စ စ တ စ ဆ င ရ ရသည အတ န သည စရ တ င မ န စပ ရ မ တ ဆ
ပ စရန အမ န မ တ င သည ။ သ မဟ တ သင သည ထ င မင သည အ အ မ န မ တ င သည ။
နည ပ ဒ စ တ ပ သ ပ သ မ င သ ဆ င စ င
၁၅။ ။ နည ပ ဒ ၁ မ နည ပ ဒ ၁၄ တ င ပ ရ သ ပဌ န မ သည
စ တ ပ သ ပ သ ဖစ င ဆ ဖတ င ရသ မ င လည င ၊ ထ သ ဆ ဖတ င
မ ရ သ လည တ ရ စ စမ စစ ဆ သည အ စ တ ပ သ ပ င သ မဟ တ စ တ မ င
င အမ စ ဆ သည အ ဖစ စ၊ စ ဆ ရသည အ ဖစ စ မ မ တ ၏ အ စ ပ
ယ င စ မ မရ င တ ရ ရ သ တ င လ ည င သ ဆ င င သမ
သ ဆ င စရမည ။
အ အ မ င န င
၁၆။ ။ အမ န ပ မည သည ပဌ န မ မ မ ၏ ပည နည အမည ဖင အမ စ ဆ သ
သ မဟ တ စ ဆ ရ သ အ အ င သ လည င ၊ င င တ သမ တ ၏ န အရ
ယ စ လ ယ အမည ဖင ဖစ စ၊ အ အမည တ စ ဖင ဖစ စ၊ အမ စ ဆ င ရ သ
အ အ င သ လည င သ ဆ င င မရ စရ။ အရ ယ မ ရ သ သ သ မဟ တ
စ တ ပ သ ပ သ မ ဖစ စ၊ ၎င တ အ ပ ဖစ စ စ ဆ သည အမ မ င သ ဆ င သ
တ ည ဆ ဒသ ရ ပ ဒ တ စ ရပ ရပ ပ ပဌ န မ ထ စ သည ၊ သ မဟ တ
ယ တ လ စသည ဟ ၍ အမ န ပ မည သည ပဌ န မ အဓ ပ ယ မ ယ ရ။
အ မ န ၃၃
လ မ အ မ မ
လ မ န မ င လ တ င ပ င
၁။ ။ တ ရ လ သည လ မ ဖစ လ င ၊ အမ န ပ ပဌ န မ အ ထ အထ
ပ လ အမ တစ မ မ ဆ လ အတ ပ ဒအရ သတ မ တ ထ သည န ထမ ဆ င င
မ ပ ဘ စ ဆ င သည ။ လ မ ဆ သည မ အမ ၏အ င ဖစ ပစ ည င ပ ဒ မ ၆ဝ အရ ဝရမ ပ င မ
င လ တ င ပ ထ သည ပစ ည တ န လ ပ ၍ မ မ ပ င ပစ ည တန ဖ ( ပ င သ င ) မရ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ လည င ၊ မ မ ပ င ပစ ည တန ဖ မ ထ မ ဆ င ရမည န ( ပ င သ င ထ ပ လ င )
ပမ ဏအထ မရ သ သ လည င ဆ လ သည ။
ရ င လ င ။ (၁) အ ပ င အမ တ င အ င ဖ စ ပစ ည တန ဖ န မ န ရ ၌ အ ပ င
အရ ပ ရမည င ပမ ဏအ ပ မ တည ရမည ။
(၂) အ င ဖစ ပစ ည အစ တ အပ င တစ တ စ ဘ
အမ သည စ န လ တ ပ တ ရ လ ထ င စ မ
ဆ င ရ င ရန ပ အ ပ လ င တ ရ လ ၏ ပစ ည တ န ဖ
တ ရ တ င ယင ပစ ည အစ တ အပ င
ထ ည သ င ရမည ။
(၃) တ ရ လ သည ယ မ တ အ ပ ရသ ၊ သတ မ စ အတ ည ပ သ ၊
အ မ ထ န သ မဟ တ စ ရင ရ င လ င ဖ သ မ သ သ
ယ စ ပ သ အ ဖစ ဖင အမ စ ဆ သည အ ၊ လ မ ဟ တ မဟ တ
ပ န ယင သ ယ စ ပ သည ပစ ည အ ပ ဆ စပ ၍
ဆ ဖတ ရမည ။
လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ရရ န လ ထ င
၂။ ။ (၁) တ ရ လ သည ဆ လ မ တ င လ မ တ ရ ထ င ၊ မ န န င
လ မ တ ရ ထ င တ င စပ လ ၍ သတ မ တ ထ သည နည လ မ အတ င လ မ တ
ရ ထ ပ မ န န င ဝန ထ သ လ လ ဆ လ င အတ တ င သ င င ဖင
လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င တ င ရယ င သ ည ။ ယင လ လ တ င (၁) တ ရ လ မ
လ မ ဖစ င ၊ ထ ပင တ ရ လ ပ င ပစ ည အ လ မ လ လ င ပ တ တင ပ
ထ သ ဇယ တ င တ န ဖ င တ ဖ ပပ ရ သည ပစ ည မ သ ဖစ င ၊ (၂)
ယင လ လ မတ င သ င မ စ လ အတ င မည သည ပစ ည မ လ မ လည လ ည ဖ ၍ ဖစ စ၊
လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ရ င ရန အတ ဖစ စ စ မ ထ င မ ပ င ၊ ထ ပင (၃)
တ စ တ စ ယ သ သ အ အမ ၏အ အ မတ မ စ င ရ စရန သ မဟ တ
န င တ င စ င ရ လ စရန တ ရ လ ထ သ င သ ဘ တ ည တ စ စ တစ ရ
မ ပ င ဖ ပပ ရ စရမည ။
(၂) တ ရ လ သည တ ရ သ လ ရ ရ င မ င လ တ င ရသ
မဟ တ လ င ၊ ဆ လ င လ လ ယ တ င တ င သ င ရမည ။ င လ တ င ရသ ဖစ လ င ၊
လ ထ င စပ လ သည မ န အ လ ဖ င သ အ င ရ
ယ စ လ ယ ယင လ လ တ င သ င င သည ။
ပဏ မ စ စမ စစ ဆ င
၃။ ။ ပင ဆင င ပ င သည တ ရ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ င မဆန င စဘ ၊
တ ရ သည အ ပ စ တစ ရပ ရပ တ င လ လ ပယ ရမည “
( ) ဆ လ သည သတ မ တ ထ သည ပ စ အတ င မဟ တ သည စ ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) တ ရ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ အတ င ရ သ အမ စ ဆ င ရန
အ င ပ ပ င အဆ လ ထ င ရ သ သ စ င မရ သည
စ ၊
( ဂ ) တ င ဆ ပ ဒတ စ ရပ ရပ အရ ပ တ ပင ထ င ထ င မင ရသည
စ ၊
(ဃ) လ ထ သ သည လ လ မတ င သ င မ စ လ အတ င လ မ လည
လ ည ဖ ၍ ဖစ စ၊ လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ရ င ရ န ဖစ စ၊ ပစ ည တ စ
စ မ ထ သည စ ၊
( င ) လ ထ သ သည တ စ တ စ ယ သ သ အ အမ ၏ အ အ မတ
မ စ င ရ လ စရန သ မဟ တ န င တ င စ င ရ လ စရန
ထ သ င သ ဘ တ ည တ စ စ တစ ရ ပ လ ပ သည စ ။
လ လ န င
၄။ ။ (၁) လ လ နည ပ ဒ ၃ အရ မပယ ပ တ ရ သည တ ရ လ
(သ မဟ တ ယ စ လ ယ ဖင စ ဆ င ရ လ င ၎င ၏ ယ စ လ ယ ) လည င ၊ လ လ ပ
တ ရ လ ၏ ဖ ပ မ င စပ လ ၍ မ န န င သ မဟ တ မမ န န င
အ ထ အထ င လ စရန အမ သည တစ ဘ ဘ တ င ပ သ သ သမ (ရ လ င )
လ ည င စစ ဆ င င ပန လ န စစ ဆ င ပ ရန န ရ (ယင န ရ
တ စ ဖ အမ သည င အစ ရ ရ နတ ထ အနည ဆ တ စ ဆယ ရ တ င ၍
အ င ရမည ) န ဆ သတ မ တ ရမည ။
(၂) တ ရ လ ယ စ လ ယ ဖင စ ဆ သ အမ တ င တ ရ သည သင သည
ထ င မင လ င ၊ တ ရ လ အ မရ င ဖင စစ ဆ ရန အမ န မ တ င သည ။
(၃) တ ရ သည အမ န ရ တ င ရယ သ သ သ ၏ လ ရင
အ မ တ တမ အ ဖ စ ရ ပ န လ လ င ပ င သ မဟ တ ပယ င
အမ န မ တ ရမည ။
(၄) င ပ သ ပင ဆင တစ ရပ ရပ င မဆန င လ င တ ရ သည
လ လ တ င ပ ရ သ ည ဖ ပ တစ ရပ ရပ မ န န င မ နပ ပ လ လ
နည ပ ဒအရ ပယ ရမည ။ သ ရ တ င ဆ လ အတ သင သ န ပ ဆ င ပ
ယင ဆ လ တ ရ လ င သည ။
(၅) လ လ ပယ လ င ၊ တ ရ လ သည အဆ ပ အမ စ ဆ ရ န
အ င င စပ လ ၍ လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ပ ရန န ထပ လ လ တ င သ င င
မရ စရ။ သ ရ တ င လ လ ပယ င မ တ ရ သ လ ရ ရန သ မဟ တ
ဆ င ရ ရန ရ သည ဆ င ရ ရန ပ င င ဖစ လ င င လ သ
အ င တ င ပလ ပန လ ည လ ထ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အမ စစ ဆ ဆ တ င လ မ ဖစ င
၅။ ။ အမ တစ မ တ င ဆ လ အ တ န ထပ န ပ ဆ င စရန အမ န မ တ လ င ၊
တ ရ လ သည လ မ အ ဖစ ဖင အမ ဆ လ စ ဆ င ပ ရန လ လ တ င သ င င သည ။
အမ န ပ ပဌ န မ သည ယင လ လ င လ ည သ ဆ င စရမ ည ။
လ မ အ ဖစ မ ဖယ ရ င
၆။ ။ လ မ မ တ င တ ရ လ အ လ မ အ ဖစ တ ရ စ ဆ င ပ သ အ န ၌ တ ည ရ န သ
အ အ နတ မ င မ ပ သင သည အ အ န ဖစ င သ သထ င ရ ပလ င ဖစ စ
တ ရ လ မ လ မ မဟ တ တ င သ သထ င ရ ပလ င ဖစ စ၊ တ ရ လ သည တ စ
တ စ ယ သ သ အ အမ ၏အ အ မတ မ စ င ရ စရန သ မဟ တ န င တ င
စ င ရ လ စရန ထ သ င အစ အစ တစ ရပ ပ လ ပ င သ သထ င ရ ပလ င ဖစ စ၊
လ မ မဟ တ သ တ ရ လ အသစ တ စ အ မ သည အ ဖစ အစ ထ င သ မဟ တ
ဖည သ င င ပ လ င ဖစ စ တ ရ သည မည သည အ န တ င မဆ အမ သည တစ
သ မဟ တ အစ ရ ရ န၏ လ ထ အရ (တ ရ လ အ စ ရ တ င ၍
အ င ပ န ) ဆ လ အတ သ တ မ တ ထ သ န မ ပ ဆ င သ သမ
အမ ဆ င င ထ ရန အမ န မ တ င သည ။
ဒ ရ ပ န န တ င င
၇။ ။ (၁) လ မ မ ပ ပတ သ အ ၊ တ ရ သည ဆ လ အ တ သတ မ တ ထ သ
န အမ တ င ပ ဝင သ အမ သည တစ ဖစ စ၊ တ ရ တ ရ မ တသည
ထ င မင သည အ အစ တ စ အရ အမ သ ည မ ဖစ စ၊ လ တ တ အရ ရ ထ
ပ သ င စရန အမ န မ တ ရမည ။ ထ ပ င ယင အမ န စ မ တ တ စ စ င လည
လ တ တ အရ ရ ထ ပ ပ ရမည ။
(၂) လ တ တ အရ ရ သည အမ ပ ပတ ပ န ၊ မည သည အ န တ င မဆ
နည ပ ဒ (၁)အရ အမ န မ တ ပ ရန သ မ ဟ တ မ တ သ အမ န ပင ဆင ပ ရန
တ ရ သ လ ထ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ (၁)အရ မ တ သ အမ န အတ ည ပ ရန အတ
အ ရ ယ ဆ င ရ င သ ည သ ဆ င ရ လ တ တ အရ ရ ၏ အ င အ ရ
မထ စဘ အမ တ င မ တ သ ဒ ရ အတ ည ပ သ တ ရ သည နည ပ ဒ (၁)အရ
အမ သည တ စ ပ သ င စရန အမ န မ တ ထ သ န သ မဟ တ
ယင ၏အ အ စ အဆ ပ အမ သည သ မ ဟ တ ၎င ၏ ယ စ လ ယ အတ တ ရ
ရယ ထ န သ မ ထ သ င တ စ ရပ ရပ သ မဟ တ အ ပစ ည တ စ မ ထ တ တ ၍
လ တ တ အရ ရ ထ ပ သ င စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ၃၄
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ပ င င င စ ပ လ ၍စ ဆ သည အ မ မ
အ မ တ င ပ ဝင သည အ မ သည မ
၁။ ။ ပ ဒပ ပဌ န မ င မဆန င လ င ၊ ရ တ င ပ တ ပင ရန သ
လ ည င ၊ ရ င ရန သ လည င ၊ ရ တ ရန သ လည င စ ဆ သည အ ပ င
အမ အသ သ ၌ “
( ) အ ပ င အ မ ပစ ည တ င ဖစ စ၊ အ ပ င ပစ ည ရ တ င တ င ဖစ စ
အ သ ဆ င င ရ သ အ လ အမ သည မ အ ဖစ ပ တ ရမည ၊
သ ရ တ င န အ ပ င င စပ လ သ အမ တ င ရ အ ပ င သ
ထ စ အလ င ၎င ၏ လ ထ အရမ တ ပ အမ သည အ ဖစ
ပ တ ရန မလ ။
( ) အ ပ င အ မ ပစ ည တ င ဖစ စ၊ အ ပ င ပစ ည ရ တ င တ င ဖစ စ၊ အ
သ ဆ င င ရ သ မ ဟ တ ရ လ သ ရ ထ သ အ လ ဆ လ တ င
ထ ည သ င ဖ ပရမည ။ ထ ပင
( ဂ ) အ ပ င ပစ ည င စပ လ ၍ လ တ တ လ သ သ င တ င ဆ သ
အမ သည တစ ထ သ တ င ဆ င ရ င သ သထ င ရ ပ
ရမည ဟ ၍လ ည င ၊ သ မ သ အမ တ င မ တ မည ဒ ရ ၌ ထ ည သ င
ပ င မည ဖစ သ အဆ ပ သ သ င ရရ မည ဟ ၍လ ည င
တ ရ န င သည ။
ရ တ င ပ တ ပင ရန အမ
၂။ ။ စည မ ဖင ရ င သည အ ပ င မ ၌ ဖစ စ၊ ထ သ အ ပ င မ ၌
ဖစ စ ရ တ င ပ တ ပင စ င သ သ သ င သတ မ တ ထ သ ဖင ထ သ ရ တ င
ပ တ ပင ရန အတ အ ပ င သ စ ဆ သ အမ တ င တ ရ လ အ င ရလ င ၊ တ ရ သည ( )
အ ပ င ပစ ည ရ တ ရန စ ၊ ( ) ပ င သ တ ရ လ သ ပ ရမည အ မ အတ တ ရ စရ တ
(ရ လ င ) စ င (ဂ) အ ပ င င စပ လ ၍ တ ရ လ ပ င သ ထ မ ပ ဒ င အည ရရန ရ သ
န စရ တ ၊ အ င မ င အသ စရ တ မ (ရ လ င ) င တ ယင တ အ ပ
အတ င တ မ အ ပ င င စပ လ ၍ ပ င သ တ ရ လ ထ မ ပ ဒ င အည ရရန ရ သ
န စရ တ ၊ အ င မ ၊ အသ စရ တ မ ရ လ င ယင တ င တ တ ရ လ
ပ င သ အ ပ ရန ရ သ အမ အတ တ ရ စရ တ (ရ လ င )တ မ ပ ပ င သ
တ ရ လ အ ပ ရန ရ သ ည န င ပမ ဏ စ တ စ စစ တ ရမည ။
ထ ပင တ ရ သည ယင သ ပ ရန ရ င တ ရ ရ သ င ပမ ဏ ဖ ပလ
လ ည င ၊ တ ရ လ သည နည ပ ဒတ င ဖ ပထ သည င မ င မဆန င
စဘ အ ပ သတ ဒ ရ လ ထ ရယ င ရ သည ဟ ၍ ထ ပ မ ဖ ပလ လည င
ပဏ မ ဒ ရ မ တ ရမည ။ အဆ ပ အ ပ သတ ဒ ရ တ င ပ င သ င တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ လ ၏အ ပ င ရ တ ပ င င ရ သ ယင အမ မ အ အ မ သည အ လ အ ပင
ထ သ တ ဖစ စ၊ ၎င တ အန မည မ မဆ ဖစ စ၊ ဆ အ ရ ဆ သ မ အ အဆ ပ
အ ပ င ရ တ င င သ င မ ပ ရန တ မစ ပ တ ပင င ၊ ပ င သ မ အ ပ င င
စပ လ ၍ ဖစ စ၊ မ တ ဝန အ လ မ င လ တ င ရ င ဖ ပပ ရ စရမည ပင ၊
တ ရ လ ၏လ သ ပစ ည ရ ရ ရ အတ လ အပ သည န မ လည
ဖ ပပ ရ စရမည ။
ထ ပင ပ င သ မ တပ အ တရ ပ င တ စ သ မဟ တ တ ရ ပ င မ ၏ အ ပ အမ
င သ တ ရ စရ တ န အရ န သည ထ ပ မ န သ စရ တ မ ဖစ စ
အ ထပ လ င န သည စရ တ မ ဖစ စ ရသည ဟ ထ င မင လ င တ ရ သည
ဆ သည အ တရ ပ င သ မဟ တ တ ရ ပ င မ အ န ဖင အဆ ပ ထ ပ လ င န သည
စရ တ မ ပ ဂ လ င အရ ပ ဆပ ရန သင သည ထ င မင သည အမ န ပဏ မဒ ရ တ င
ထ ည သ င မ တ င သည ။
သ ရ တ င “
( ) ပ င သ သည သ မဟ တ တ ရ လ ၏အ ပ င ရ တ င ရ သ
အ အမ သည တ စ သည ပဏ မဒ ရ တ င သတ မ တ ပ ရ သည ရ
(ယင ပဏ မ ဒ ရ မ တ သည ရ န ၆ လ ထ မပ သ ရ )၌ ဖစ စ၊
င လ သ အ င တ င ပ အရ တ ရ စည မ မ
သတ မ တ ၍ ယင ရ အ တ အစ ထ သ န ရ ၌ ဖစ စ၊ ထ ရ
တ စ ရ ရ မတ င မ ဖစ စ၊ အထ ဖ ပပ ပ ဆပ ရန င တ ရ တ င
ပ သ င ပ တ ရ ၏အမ န အ လ လ န ၍ နည ပ ဒ ၇ အရ
န ထပ ပ ရမည င အ ဖစ တ ရ သတ မ တ ပ သ င မ လည
ပ သ င င ဖင ရ တ ရန အ ပ သတ ဒ ရ လ ထ ရယ င သည ။
ထ ပင “
( ) ထ သ အ ပ င င စပ လ သည အမ တ င တ ရ သည တ စ ၏
တ င ပ အရ အ ပ င ပ စ ည ရ တ င ပ တ ပင ရန ဒ ရ အစ ရ င ရန
ဒ ရ နည ပ ဒ ၃ အရ မ တ င သည ။
ရ င ပ စလ မ
၃ ။ ။ (၁) အ ပ င ပစ ည ရ င ရန အ ပ င သ စ ဆ သ အမ တ င တ ရ လ
အ င ရလ င ၊ တ ရ သည ( ) အ ပ င အရ င ရင င အတ စ ၊ ( ) ပ င သ တ ရ လ သ
ပ ရမည အမ အတ တရ စရ တ (ရ လ င ) စ င (ဂ) အ ပ င င စပ လ ၍ တ ရ လ
ပ င သ ထ မ ပ ဒ င အည ရရန ရ သ န စရ တ ၊ အ င မ ၊ အသ စရ တ မ
(ရ လ င ) င တ ယင တ အ ပ အတ င တ မ အ ပ င င စပ လ ၍ ပ င သ တ ရ လ ထ မ
ပ ဒ င အည ရရန ရ သ န စရ တ ၊ အ င မ င အသ စရ တ မ ရ လ င ယင တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င တ တ ရ လ ပ င သ အ ပ ရန ရ သ အမ အတ တ ရ စရ တ (ရ လ င )တ
မ ပ ပ င သ တ ရ လ အ ပ ရန ရ သည န င ပမ ဏ စ တ စ စစ တ ရမည ။
ထ ပင တ ရ သည ယင သ ပ ရန ရ င တ ရ ရ သ င ပမ ဏ ဖ ပလ
လ ည င ၊ တ ရ လ သည နည ပ ဒတ င ဖ ပထ သည င င မဆန င စဘ
အ ပ င ပစ ည ဖစ စ၊ ယင ပစ ည ၏ လ လ သ အစ တ အပ င ဖစ စ၊ ရ င ရန
အ ပ သတ ဒ ရ လ ထ ရယ င ရ သည ဟ ၍ ထ ပ မ ဖ ပလ လည င ပဏ မ ဒ ရ
မ တ ရမည ။
ထ ပင ပ င သ မ တစ ပ အ တ ရ ပ င တ စ ၏ သ မဟ တ တ ရ ပ င မ ၏
အ ပ အမ င မ သ တ ရ စရ တ န အရ န သည ထ
ပ မ န သည စရ တ မ ဖစ စ၊ အ ထ ပ လ င န သည စရ တ မ ဖစ စ
ရသည ဟ ထင မင လ င ၊ တ ရ သည ဆ သည အ တရ ပ င သ မဟ တ
တ ရ ပ င မ အ န ဖင အဆ ပ ထ ပ လ င န သည စရ တ မ ပ ဂ လ င အရ
ပ ဆပ စရန သင သည ထ င မင သည အမ န ပဏ မဒ ရ တ င ထ ည သ င မ တ င သည ။
သ ရ တ င ပ င သ သ ည သ မဟ တ တ ရ လ ၏အ ပ င ရ တ င ရ သ အ
အမ သည တ စ သ ည ပဏ မဒ ရ တ င သတ မ တ ပ ရ သည ရ (ယင ပဏ မဒ ရ
မ တ သည ရ န ၆ လ ထ မပ သ ရ )၌ ဖစ စ၊ င လ သ အ င တ င ပ အရ
တ ရ စည မ မ သတ မ တ ၍ ယင ရ အတ အစ ထ သ
န ရ ၌ ဖစ စ၊ ထ ရ တ စ ရ ရ မတ င မ ဖစ စ အထ ဖ ပပ ပ ဆပ ရန င
တ ရ တ င ပ သ င ပ တ ရ ၏ အမ န အ လ လ န ၍ နည ပ ဒ ၇ အရ
န ထပ ပ သ င ရမည င အ ဖစ တ ရ သတ မ တ ပ သ င မ လည
ပ သ င င ဖင ရ တ ရန အ ပ သတ ဒ ရ လ ထ ရယ င သည ။
(၂) ရ င ရန အ ပ သတ ဒ ရ အရ ပစ ည တ ရ န သည အတ င
ရ င ရမည အ ပင ( ရ င မ န စ ရ တ မ မ ပ န ) ရ င ရ င မ
ပ ရန ရ သည မ မ ရန စ င စပ လ ၍ တရ မ တ သည အမ န င မဆန င စဘ
တ ရ တ င ပ သ င ရမည ။ ထ ပင ထ သ ပ သ င သည င လ ည အထ တ င ဆ
သည အတ င ပ ရန ရ င တ ရ ရ သည င င တ နည ပ ဒ ၇ အရ တ ရ
သတ မ တ ပ သည န ထပ ပ ရမည င မ ပ ရ တ င အသ ပ ရမ ည ။
သ ရ တ င ရ င င အတ ည မ ပ မ မည သည အ န တ င မဆ ၊ ပ င သ သည သ မဟ တ
တ ရ လ ၏အ ပ င ရ တ င ရ သ အ အ မ သည တ စ သည အ ထ တ င ဆ သ
ပ ရန ရ သည င င တ နည ပ ဒ ၇ အရ တ ရ သတ မ တ သည န ထပ ပ ရမည
င မ လည င ၊ ဝယ သ တ ရ တ င ပ သ င ထ သ ဝယ ယ သည အဖ င
(ရ လ င )၏ င ရ င န င ည မ သ လ င လည င တ ရ တ င ပ သ င
င ဖင ရ တ ရန အ ပ သတ အမ န လ ထ ရယ င သည ။ ဆ သည လ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င တ ဆ သည ဝယ ယ သည အဖ င တ လ ည ဝယ သ အ ၎င ၏ လ ထ အရ
ပ ရမည ။
(၃) ရ င ရ င မ ထ တ တ ပ ရ င စပ လ ၍ ပဏ မဒ ရ ၌ အမ သည မ
စ ပ အစ အစ ဖ ပထ လ င ၊ တ ရ သည (ပစ ည လ ပ င င အ ပ ဒ ပ ဒ မ
၈၁ ပ ပဌ န မ င မဆန င စဘ ) ယင စ ပ အစ အစ င အည ပ စရန
အ ပ သတ အမ န တ စ ရ ပ မ တ ရမည ။ သ ရ တ င တ ရ လ အ ပ စ ရရ သ
အ ပ င သ သည (ပစ ည လ ပ င င အ ပ ဒပ ဒ မ ၅၇ ပ ပဌ န မ င
မဆန င စဘ ) မ မ အ ပ င အ ထ အထ ပ လ ပစ ည ရ င စရန
ရ ယ သတ မ တ င သ ည ။
(၄) ရ င ရ င မ မ တ ရ လ အ ဖစ စ၊ အ အမ သည တ စ အ ဖစ စ၊ ပ ဆပ
ရန မလ လ သည အ ပင လ န င လ ည ထ တရ လ သ မဟ တ ထ အမ သည
ပ င သ ထ မ ပ ဒ င အည တ င ရယ င လ င တ ရ သည ထ တရ လ ၏ သ မဟ တ
ထ အ အမ သည ၏ လ ထ အရ အ ဆ ပ လ န င ပ ဆပ စရန အလ င
ပ င သ ယ တ င အ ပ ဒ ရ မ တ ရမည ။
ရ င လ င ။ နည ပ ဒ ၌ ‚ ပ င သ ‛ ဆ သည စ ရပ တ င အ ပ င အရ ဖစ စ၊
အ ပ င ပ လ ပ ပ သည န ဖစ စ အ မ သ လ ည ပ ဝင သည ။
(၅) အ ပ င မ မ သ ရပ င င င စပ လ ၍ ထ သ ရပ င င ရ သ ပစ ည ရ င
စရန ဒ ရ တစ ရပ တ ရ မ တ င လ င ၊ နည ပ ဒပ ပဌ န မ သည ယင
အ ပ င မ မ သ ရပ င င အတ ည ပ ရန စ ဆ သည အမ မ င သ ဆ င င သမ သ ဆ င
စရမည ။
(၆) ပစ ည လ ပ င င အ ပ ဒ င သ ဆ င စ ပ သ နယ မမ တ င အ ပ င အရ
ပ ပ သ တ င ဆ အ ပ င မ စ င င င ပ ဆပ ရန ဒ ရ ရရ ထ သ
အ ပ င သ သည နည ပ ဒအရ ပစ ည ရ င ပ စလ မ မ တပ အ နည ဖင အ ပ င
ပစ ည ရ င င င မရ စရ။ ထ ပင အမ န ၂ ၊ နည ပ ဒ ၂ တ င မည သ ပင ပ ရ စ မ ၊
ထ အ ပ င သ သည အဆ ပ အမ စ ဆ င သည ။
ရ တ လ မ
၄။ ။ (၁) အ ပ င ပစ ည ရ တ လ မ တ င တ ရ လ အ င ရလ င ၊ တ ရ သည ( )
အ ပ င အရ ပ ရန ရ သ င ရင င အတ (ရ လ င ) စ ( ) တ ရ လ တ ရ ပ င သ ပ ရမည
အမ အတ တ ရ စရ တ (ရ လ င ) စ င (ဂ) အ ပ င င စပ လ ၍ တ ရ ပ င တ ရ လ ထ မ
ပ ဒ င အည ရရန ရ သ န စရ တ ၊ အ င မ င အသ စရ တ မ (ရ လ င ) င တ
ယင တ အ ပ အတ င တ မ အ ပ င င စပ လ ၍ တ ရ လ တ ရ ပ င ထ မ ပ ဒ င အည
ရရန ရ သ န စရ တ ၊ အ င မ ၊ အသ စရ တ မ ရ လ င ယင တ င တ
တ ရ ပ င တ ရ လ အ ပ ရန ရ သ အမ အ တ တ ရ စရ တ င (ရ လ င )တ မ ပ
တ ရ လ တ ရ ပ င အ ပ ရန ရ သည န င ပမ ဏတ စ စစ တ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၂) အ ပ င င စပ လ ၍ တ ရ ပ င သ ပ ဆပ ရန မရ တ င သ မဟ တ
ပ ပ ထ င ပ ပ လ င တ ရ သည ရ တ ရန အ ပ သတ ဒ ရ မ တ ၍ ပ ပ င
(ရ လ င ) တ ရ သင လ သည ထ င မင သည အတ င တ တ ရ ပ င တ ရ လ အ
ပ စရန ထ ပ ဆင န ရမ ည ။
(၃) အ ယ ၍ င စ ရင ရ င တမ အရ တ ရ ပ င ဘ ရရန ရ နလ င
တ ရ သည တ ရ လ တ ရ ပ င အ ပ ဆပ ရန ရ င တ ရ ရ သ င ပမ ဏ
ဖ ပလ ၊ ပဏ မဒ ရ မ တ ရမည ။ ထ ပင တ ရ လ သည ဆ သည ပဏ မဒ ရ တ င
သတ မ တ ပ ရ သည ရ (ယင ပဏ မ ဒ ရ မ တ သည ရ န ၆ လ ထ
မပ သ ရ )၌ ဖစ စ၊ င လ သ အ င တ င ပ အရ တ ရ
စည မ မ သတ မ တ ၍ ယင ရ အတ အစ ထ သ န ရ ၌ ဖစ စ၊
ထ ရ တ စ ရ ရ မတ င မ ဖစ စ အထ ဖ ပပ ပ ဆပ ရန င တ ရ တ င ပ သ င ပ
တ ရ အမ န အ လ လ န ၍ နည ပ ဒ ၇ အရ န ထပ ပ ရမည င အ ဖစ
တ ရ သတ မ တ ပ သ င မ လည ပ သ င င ဖင အ ပ သတ ဒ ရ
လ ထ ရယ င ရ သည ဟ ၍ လ ည ဆ သည ပဏ မဒ ရ တ င ထ ပ လ င
ဖ ပပ ရ စရမည ။ တ ရ ပ င ၏ လ ဝယ ရ အ ပ င ပစ ည င တ တ ရ ပ င ၏လ ဝယ
ဖစ စ၊ ၎င ၏ထ န သ မ မ အ တ င ဖစ စရ သ အဆ ပ ပစ ည င စပ လ သည စ ပ စ တမ
အ လ တ ရ လ အ ဖစ စ၊ စ အလ င တ ရ လ န ထ သ သ အ ဖစ စ၊
တ ရ ပ င လ ရ ပ အပ စရန လ ည င ၊ ( ) အ ပ င အရ ဖစ ပ လ သ
ရပ င င မ ရပ စ ပ ဖစ င စ ဖင ရ သ ထ သ ဝန ဖစ စ၊ ( ) အ ပ င မ
င လ တ ပ ဖစ သည အ ပင တ ရ ပ င င သ လည င ၊ တ ရ ပ င ထ မ ပ င ရ ပ င င
ဆ သ တ စ င သ လည င ၊ ထ သ ဆ သည ပ င ရ ပ င င အရ တ ရ ပ င
တ င ဆ လ င မ လပ င ရ ပ င င ရ သ င သ လည င ဖစ ပ သည မ တ ဝန
အ လ မ လည င လ တ ပ သ ပစ ည တ ရ လ အ သ မဟ တ ၎င န ပ သ
အ သ အ ပန လည လ ပ င ပ င ဖ စ စ၊ (ဂ) အ ပ င တ ရ လ န ပသည
အ သ အ လ ပ င ပ င ဖစ စ (တ ရ လ ၏လ အပ အရ တ ရ လ ၏စရ တ ဖင )
ပ ဆ ၍ မ တ ပ တင စရန လ ည င အဆ ပ အ ပ သတ ဒ ရ တ င န ပ ရ စရမည ။
ထ ပင အ ယ ၍ တ ရ လ သည အထ တ င ဆ သည အတ င ပ ဆပ ရန ရ သည
အ ပည အဝ ပ ဆပ ရန ပ ပ တ ရ ပ င သည နည ပ ဒ ၃ ပ ပဌ န မ င
မဆန င စဘ ပစ ည ရ င ရန အ ပ သတ ဒ ရ ဖစ စ၊ အ ပ င ရ တ င ပ တ ပင စ
င သ သ သ င ပ ဒ င အည ရယ င ပ နည ပ ဒ ၂ ပ ပဌ န မ င
မဆန င စဘ အ ပ င ရ တ င ပ တ ပင သည အ ပ သတ ဒ ရ ဖစ စ၊
လ ထ ရယ င ရ စရမည ဖစ င ထ ပ လ င ဖ ပရမည ။
(၄) အ ပ င ရ တ လ မ စ ဆ ရ သ အ ပ င သ မ တ ပ အ တ ရ ပ င တ စ ၏
သ မဟ တ တ ရ ပ င မ ၏ အ ပ အမ င မ သ တ ရ စရ တ န အ ရ န သည ထ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ မ သည န စ ရ တ မ ဖစ စ၊ အ ထပ လ င န စရ တ မ ဖစ စ
ရသည ဟ ထ င မင လ င ၊ တ ရ သည ဆ သည အ တရ ပ င သ မဟ တ
တ ရ ပ င မ အ န ဖင အဆ ပ ထ ပ လ င န သည စရ တ မ ပ ဂ လ င အရ
ပ ဆပ ရန သင သည ထ င မင သည အမ န တ စ ရပ တည သ ဒ ရ တ င ဖစ စ၊
ပဏ မဒ ရ တ င ဖစ စ ဆ င သင ရ ရ ၌ ထ ည သ င မ တ င သည ။
အစ ထ ရရ င
၅။ ။ အ ပ င င စပ လ ၍ စ ဆ သ အမ တစ မ မ ၌ ပ င သ မ အပ အ အမ သည တ စ
အ ပ င သ ၏ အ င အ ရ မ အစ ထ ရရ င ပ ရန တ င ဆ သ အ ၊ တ ရ သည
အဆ ပ အမ သည ၏ လ ထ အရ ၎င ၏ အ အလ င အ ပ င တ ည မ လ ရ င
ည သည အမ န တ စ ရ ပ မ တ င သည ။
အတ
၆။ ။ ရ တ င ပ တ ပင ရန သ လ ည င ၊ ရ င ရန သ လည င ၊ ရ တ
ရန သ လည င စ ဆ သည အမ တ င မ တ သ ဒ ရ ၌ အတ ပ ဒ င အည တ င ရယ
ပ င င ရ လ င တရ သည အ ပ င သ သ အ ပ အတ င အတ ပ စရန အမ န မ တ င သည
“
( ) ပ ဆပ ရန ရ သည ဟ ဖ ပထ သ င ပ င သ သ မဟ တ အ ပ င
ရ တ သည အ သ ပဏ မဒ ရ အရ ရ တစ ရ တ င ဖစ စ၊
ထ ရ မတ င မ ဖစ စ ပ ဆပ ရမည ဖစ လ င ၊ ထ ရ အထ
အ ပ အတ င တ ရရ သ အတ “
(၁) အ ပ င င စပ လ ၍ ပ ဆပ ရန ရ သည ဟ ဖ ပ သ င ရင အ ပ
တ င င ရင အတ သတ မ တ ထ သည န ဖင ဖစ စ၊ အဆ ပ န
သတ မ တ ထ င မရ လ င တ ရ သင လ သည ထ င မင သည
န ဖင ဖစ စ တ ရရ သ အတ ၊ ဘဏ စ ဆ သ အမ တ င
မန မ င င ဗဟ ဘဏ သတ မ တ သ အတ န ဖင အ န လ
တ စ မ တစ ထ သတ မ တ သည အတ န ၁% အပ ဆ င ရမည ။
(၂) အ ပ င သ အ င ပ သ တ ရ စရ တ င အ ပ တ င တ ရ
သင လ သည ထ င မင သည န ဖင ပဏ မဒ ရ မ တ သည န
မ စ၍ တ ရရ သ အတ ၊ ထ ပင ဖ ပပ အမ မ ဘဏ
စ ဆ ပ မန မ င င ဗဟ ဘဏ သတ မ တ သ အတ န ဖင
အ န လ တ စ မ တစ ထ သတ မ တ သည အ တ န ၁%
အပ ဆ င ရမည ။
(၃) ပဏ မဒ ရ မ တ သည ရ အထ အ ပ င အ မ ပစ ည င စပ လ ၍
ထ သင သည အ လ စ သ န စရ တ မ ၊
အ င မ ၊ အသ စရ တ မ အတ အ ပ င သ သ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ပ ရန ရ သည ဟ ဆ ဖ တ သတ မ တ သ င အ ပ တ င အမ သည
အ င င သ ဘ တ သတ မ တ သည န ဖင ဖ စ စ ယင န
သတ မ တ ထ င မရ လ င င ရင အ ပ ပ ရသ ည န ဖင ဖစ စ၊
ယင အတ န စ ရပ လ သတ မ တ မထ ပ ဘဏ မ စ ဆ သ
အမ တ င တ ရ မ လ န သင မတ သည ဟ ထင မင လ င
မန မ င င ဗဟ ဘဏ မ သတ မ တ သ အတ န ဖင
အ န လ တ စ မ တစ ထ ပ ဆ င ရမည ပင ၁% အပ ဆ င ၍
ပ ရမည ။ ထ ပင
( ) ပ ဆပ င ရရ သည သ မဟ တ အမ န တ ယ ပ အပ သည ရ အထ
အ ပ င အ ပ တ င တ ရ သင လ သည ထ င မင သည န ဖင
တ ရရ သ န ထပ အတ ၊ ဘဏ မ စ ဆ သည အမ တ င မန မ င င
ဗဟ ဘဏ သတ မ တ သ အတ န ဖင အ န လ တ စ မ တစ ထ
ပ ဆ င ရ မည ပင အ တ န ၁ % အပ ဆ င ၍ ပ ရမ ည ။
(၁) အပ ဒ ( )တ င ဖ ပထ သည င ရင စ စ ပ င င ယင င အ ပ
ထ အပ ဒ င အည တ ထ သ အတ င စ စ ပ င ၊ ထ ပင
(၂) နည ပ ဒအရ ပ ရမည န ထပ န စရ တ ၊ အ င မ ၊
အသ စရ တ မ င စပ လ ၍ အ ပ င သ သ ပ ဆပ ရန ရ င
စ ရင ဆ ဖတ သ င ။
စ ရင ည င
၇။ ။ အ ပ င သ သ ပ ရန ရ သည င ပမ ဏ အ ပ သ တ စ ရင ည ရ ၌ တ ရ သည
အ ပ င ပစ ည င စပ လ ၍ အ ပ င သ နည လမ တ သ တ ရ စရ တ ၊
အ င မ ၊ အသ စရ တ မ အတ ပ ရန ရ သ င (ရ လ င ) လ ည င ၊
န ဆ စ ရင ည သ ရ မ စ၍တ သည အ တ လ ည င သတ မ တ ပ ရမည ။
အ မ န ၃၅
လ စ ဆ သ အ မ
လ စ ဆ သ အ မ မ တ င တ င သ င ရမည အ ဆ လ
၁။ ။ လ စ ဆ သ အမ အသ သ တ င တ င သ င သည ဆ လ ၌ သ မန ဆ လ မ
အတ လ အပ သ အ ဖ ပ မ အ ပင အ ပ တ လ ည ဖ ပရမည “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) အ ငင ပ သည ပစ ည တ င တ ရ လ စရ တ စ သ မဟ တ တ ရ စရ တ မ
တပ အ မည သည အ သ ဆ င င မ တ င ဆ ထ င
မရ င ၊
( ) တ ရ ပ င တစ င ၏ တ င ဆ မ ၊ ထ ပင “
( ဂ ) တ ရ လ သည တ ရ ပ င တ စ င ပ ပ င ဆ င ရ င မရ င ။
တ င ဆ ထ သည ပစ ည တ ရ ၌ ပ သ င င
၂။ ။ တ င ဆ ထ သည ပစ ည တ ရ တ င ပ သ င င လ င ဖစ စ၊ အပ င လ င
ဖစ စ တ ရ လ အ န ဖင အမ တ င အမ န တ စ စ တစ ရ မရထ မ ယင ပစ ည ထ ပ သ င ရန
သ မဟ တ အပ ရန ဆင ဆ င သည ။
တ ရ လ တ ရ ပ င အမ စ ဆ ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည
၃။ ။ လ စ ဆ သ အ မ တ င ပ ဝင သ တ ရ ပ င မ အန တ စ
တ ရ လ အ ပ တ င အ င ဖစ ပစ ည င စပ လ ၍ အမ န တ ယ အမ စ ဆ ထ လ င ယင အမ
န ဆ ဖစ သ တ ရ သည လ စ ဆ သ အမ လ န သည တ ရ
အ င သည အ ၊ တ ရ လ အ ပ စ ဆ ထ ဆ အမ ဆ င င ရမည ။ ထ သ
ဆ င င ရသည အမ တ င အဆ ပ တ ရ လ န သည တရ စရ တ ယင အ မ ၌
ထ ည သ င သတ မ တ ပ င သည ။ သ သ ယင သ ထ ည သ င သတ မ တ ပ င မရ လ င ၊
ထ တရ စရ တ လ စ ဆ သ အမ ၌ တရ လ န ရသည တ ရ စရ တ တ င
ထ ည သ င ပ င သည ။
ပထ မအ မ အမ န ရ တ င လ ပ ထ လ ပ နည
၄။ ။ (၁) ပထ မအ မ အမ န ရ တ င တ ရ သည “
( ) တ င ဆ သည ပစ ည င စပ လ ၍ တ ရ ပ င မ သ ပ ရန
တ ဝန မ မ တ ရ လ သည င လ တ င ည ၍ တ ရ လ
အ တ ရ စရ တ င ပ င သည ပင ၎င တ ရ လ အမ မ
ထ တ ပယ င သည ။ သ မ ဟ တ “
( ) တ ရ မ တမ သ မဟ တ လ ယ မ ရ စရန လ အ ပ သည ဟ ထ င မင
လ င ၊ အမ အ ပ သတ စ ရင သည အ န အထ အမ သည အ လ
ဆ လ ၍ ထ ရ င သည ။
(၂) အမ သည မ ၏ ဝန မ အရ သ လည င ၊ အ သ သ
အ ထ အထ အရ သ လည င တ ရ စ ရင ဆ ဖတ င မ ည ဟ တ ရ လ င ၊
တ င ဆ သည ပစ ည မည သ ရထ င တရ စ ရင ဆ ဖတ င သည ။
(၃) အမ သည မ ၏ ဝန သည ယင သ စ ရင ဆ ဖတ င မ ပ င လ င ၊
တ ရ သည အ ပ အတ င ဆ င ရ ရန န ပ အမ သ မန နည လ မ အတ င
ဆ လ စစ ဆ ရမည “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ) အမ သည မ အ ငင တစ ရပ သ မဟ တ ငင
မ ထ တ ၍ စစ ဆ ရန ၊ ထ ပင
( ) ရထ င တ င ဆ သ တစ မ လတ ရ လ အစ ဖစ စ၊
မ လ တ ရ လ အ ပင ဖစ စ၊ တရ လ အ ဖစ ပ ဝင စရန ။
ယ စ လ ယ တ င အ မ င မင တ လ အ ဖစ အမ မစ ဆ င င
၅။ ။ အမ န ပ မည သည ပဌ န မ အ အ ဖစ စ၊ အ မ ရ င မရ င ဖစ စ
အမ ပ ၍ တ င ဆ သ တ မ တပ အ သ တ င အ အ တ အ ပ တ င ယ စ လ ယ သ
လ ည င ၊ အ မ ရ င မရ င အ ပ တ င အ မ င မင သ လည င လ အ ဖစ
စ ဆ င ရန အလ င အ င အ ဏ အပ င သည ဟ မမ တ ယ ရ။
ပမ မ
( ) အသည မ မ ယ စ လ ယ ဘ ထ ၌ မ ရတန မ ပ သ သတ
တစ လ အပ ထ သည ။ ယင ရတန မ မ မ ထ မ အ မတရ သ ဖင
ရယ ထ သည ဟ သ စ ပ စ ဖင ဘ ထ မ စ တ င ဆ သည ။ ဘ သည
လ အ ဖစ ဖင အ င စ တ အ ပ အမ စ ဆ င မ ပ င ။
( ) အသည မ မ ၏ ယ စ လ ယ ဘ ထ ၌ မ ရတန မ ပ သ
သတ တ စ လ အပ ထ သည ။ ထ န စ ရရန ရ သည မ မ
အတ ၎င မ ရတန မ အ မ အ ဖစ လ ရန အ စ
ထ သ စ ရ သ ပ သ ည ။ န ပ င တ င အ စ သ ပ ရန ရ သည
မ မ ပ ဆပ ပ င အ ဆ ပ ၍ စ လ ည
မ ပ ရ သ င ငင ဆ သည ။ စ စလ ယင ရတ န မ
ဘ ထ မ တ င ဆ သည ။ ဘ လ အ ဖစ ဖင အ င စ
စ စလ အ ပ အမ စ ဆ င သည ။
တ ရ လ န သည စ ရ တ ရယ င
၆။ ။ အမ နည လမ တ စ ဆ လ င ၊ မ လတ ရ လ န သည စရ တ အတ
တ င ဆ သည ပစ ည အ ပ ရပ င င ယင တ ရ လ အ ပ အပ ၍ ဖစ စ၊
အ ထ ရ သည နည လမ တစ ရပ ရပ ဖင ဖစ စ တ ရ စ မ သတ မ တ ပ င သည ။
အ မ န ၃၆
အထ အ မ
တ ရ ၏ထ င မင ရယ ရန အ မ တင သ င ပ င င
၁။ ။ (၁) င င ရ ပ န င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ ပ ဒ ပ န င စပ လ ၍
ဖစ စ မ တ သည ဆ ဖ တ အရ အ သ ဆ င င ရ င တ င ဆ သည အမ သည မ
သည ထ ပ န အမ ပ စ ဖင ဖ ပ၍ တ ရ ၏ ထ င မင ရယ ရန သ ဘ တ ည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ စ ရပ စ ဖင ရ သ ပ လ ပ င သည ။ ထ ပ င ယင ပ န င စပ လ ၍ တ ရ
ဆ ဖတ သည အ -
( ) အမ သည မ သတ မ တ ပ သ သ မဟ တ တ ရ မ တ
ပ သ င တ စ ရပ တ စ ဘ အမ သည အ တစ ဘ
အမ သည သ ပ ရမည ၊ သ မဟ တ
( ) သ ဘ တ ည တ င ဖ ပပ ရ သ ရ ပ င င သ သ မဟ တ
မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည တ စ စ တစ ရ တစ ဘ အမ သည
အ တစ ဘ အမ သည သ ပ အပ ရမည ၊ သ မဟ တ
( ဂ ) သ ဘ တ ည တ င သ ဖ ပသည ပ လ ပ မ တ စ စ တစ
အမ သည တစ ဖစ စ၊ တ စ ထ ပ သ အမ သည မ ဖစ စ
ပ လ ပ ရမည ။ သ မဟ တ ရ င ရမည ၊
ဟ အဆ ပ သ ဘ တ ည တ င ဖ ပရမည ။
(၂) နည ပ ဒအရ တ င သ င သည အမ အသ သ စ ပ ဒ မ ၍ အမ တ စ
တ ပ ရမည ။ ထ ပင အမ ၌ တ င ပသည ပ န တ ရ ဆ ဖတ င ရန အလ င လ အပ သည
အ င င ရ မ င စ ပ စ တ မ မ လည ယင အမ တ င အ ပ ရ သ ဖ ပ
ရမည ။
မည သည အ အ င ဖ စ ပစ ည တ န ဖ ဖ ပရ င
၂။ ။ သ ဘ တ ည မ ပစ ည တ စ ရပ ရပ ပ အ ပ ရန အတ သ လည င ၊
ပ လ ပ မ တ စ ပ လ ပ ရန သ မဟ တ ထ သ ပ လ ပ င မ ရ င ရန အတ သ
လ ည င ဖစ လ င ပ အပ ရမည ပစ ည သ မဟ တ သတ မ တ ဖ ပသည ပ လ ပ မ င
စပ လ သ ပစ ည ၏ န မ န တ န ဖ ယင သ ဘ တ ည တ င ဖ ပပ ရ စရမည ။
သ ဘ တ ည တ ရ မမ သ တ င သ င ရ င င မ တ ပ တင င
၃။ ။ (၁) သ ဘ တ ည အထ တ င ပ ရ သည နည ပ ဒမ င အည ရ ဆ
ထ လ င ၊ သ ဘ တ ည ပ အ င ဖစ ပ စ ည ၏ တ န ဖ င ည မ သ တ န ဖ ရ သည အမ သည
အမ လ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ မည ဖစ သ တ ရ တ င တ င သ င င သ ည ။
(၂) သ ဘ တ ည ထ သ တ င သ င သည အ ၊ အမ သည တ စ
သ မဟ တ တ စ ထ ပ သ အမ သည မ တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ လ မ သ
အ စ င ရ င တ င ဆ ၍ တ စ ဘ အမ သည သ မဟ တ အမ သည မ လ ည
တ ရ ပ င သ မဟ တ တ ရ ပ င မ သ အ စ င ရ င တ င ဆ သ အမ သ
အမ တ စ တပ ၍ မ တ ပ တင ရမည ။ ထ ပင သ ဘ တ ည တ င သ င သ မ မ အပ
သ ဘ တ ည တ င ပ ဝင သ အ လ ထ အ င စ ပ ပ ရမည ။
တ ရ ၏စ ရင ပ င င အ ဏ သ ဘ တ ည တ င ပ ဝင သ တ လ န ရ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၄။ ။ သ ဘ တ ည တ င သ င ပ သ အ ယင သ ဘ တ ည တ င ပ ဝင သ
တ သည တ ရ ၏ စ ရင ပ င င အ ဏ လ န ရမည အ ပင သ ဘ တ ည ပ ဖ ပ
မ အတ င ဆ င ရ ရန လ ည တ ဝန ရ စရမည ။
အမ န ၍ ပ ပတ အ င စ ရင င
၅။ ။ (၁) အမ သ မန နည လ မ အတ င စ ဆ သည အမ သ န ရန သတ မ တ
ရမည ။ ပ ဒပ ပဌ န မ သည လ ည ယင အမ င သ ဆ င င သမ
သ ဆ င စရမည ။
(၂) တ ရ သည အမ သ ည မ စစ ဆ ပ န ဖစ စ၊ သင သည
ထ င မင သည သ သ ရယ ပ န ဖ စ စ၊ အ ပ အ အ နမ ပ ပ
င န ပ လ င သ မန တရ မမ တစ မ တ င လ န ဆ င ရ သည နည လမ အတ င
ယင အမ တ င စ ရင မ တ ရန ဆ လ ဆ င ရ ရမည အ ပင ယင စ ရင င အည
ဒ ရ လည မ တ ပ ရမည ။
( ) သ ဘ တ ည အမ သည မ နည လ မ တ ပ ဆ
ထ င ၊
( ) သ ဘ တ ည ဖ ပထ သ ပ န တ င အမ သည မ
သ ဘ ဖင အ သ ဆ င င ရ င ၊ ထ ပင
( ဂ ) ယင ပ န ဆ ဖတ ရန သင င ။
အ မ န ၃၇
လ ပ င င သ စ ပ စ တ မ မ င စ ပ လ ၍ အ နည လ န ဆ င ရ ရန
လ ပ ထ လ ပ နည
အ မ န သ ဆ င စ င
၁။ ။ အမ န သည တ ရ လ တ တ င သ သ ဆ င စရမည ။
င လ စ ပ စသည မ င စပ လ သည အမ မ အ နည ဖင စ စ ဆ ရန စ ဆ င
၂။ ။ (၁) င လ စ ပ ၊ ဟ န ဒ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ မ င စပ လ သည အမ
အရပ ရပ တ ရ လ အမ န အရ စ ဆ လ လ င ထ သ စ ဆ လ င ဖ ပပ ရ သည ဆ လ
တ င သ င ၍ စ ဆ င သည ။ ထ ပင သ ဆ င ရ သမ န စ မ န ဆ တ ( )ပ ပ စ အမ တ (၄)
အတ င သ လည င ၊ အ အ လ စ သတ မ တ သည အ ပ စ အတ င သ
လ ည င ဖစ စရမည ။
(၂) မည သည အမ တ င မဆ ဆ လ င သမ န စ မ အဆ ပ ပ စ မ အတ င ဖစ လ င
န တ င ပဌ န ပ ရ သ ည အတ င လ ရ ၍ အမ တ င ပ င ရန တ ရ သ
တ စ ၏ င ပ မရရ ပ တ ရ ပ င သည ထ သ လ ရ ပ င မ ပ ရ။
တ ရ ပ င သည အဆ ပ င ပ ရယ ရန ဖစ စ၊ ယင င ပ အရ လ ရ
ပရန ဖစ စ ပ လ င သ လည င ၊ ၎င သမ န စ အပ သည န မ ၁ဝ ရ အတ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယင င ပ လ ထ ရန ပ သည အ ပင ယ င ၁ဝ ရ လ
သမ န စ ၎င ထ နည လမ တ အပ င သ သထ င ရ ပလ င သ လည င
ဆ လ ပ စ ပ စ မ ဝန ပ ဖစ သည ဟ မ တ ယ ရမည အ ပင တ ရ လ သည လ ည
အ ပ င မ အတ ဒ ရ ရထ င ရ စရမည ။
( ) သ ဆ င ရ စ ပ စ တ မ အ ပ ရရန ရ သည င ရင င လ ပ င င သ
စ ပ စ တ မ မ အ ပ ဒပ ဒ မ ၇၉ သ မဟ တ ပ ဒ မ ၈ဝ ပ ပဌ န မ င အည
အမ စတင စ ဆ သည န အထ တ ရရ သ အတ င သ မဟ တ သမ န စ တ င
ဖ ပပ ရ သ င ၊ ယင စ ရပ အန နည ရ င ၊ ထ ပင ယင နည အတ င ဖစ စ၊ တ ရ
သင သည ထ င မင သည န အတ င ဖစ စ ဒ ရ မ တ သည န အထ ပ ရမည အတ င င
( ) ပ ဒပ ဒ မ ၃၄ အရ တ ရ အမ န မ တ သ န ထပ အတ ရ လ င
ယင အတ င ၊ ထ ပင
( ဂ ) တ ရ စရ တ င အတ သ တ မ တ သည င ။
သ ရ တ င သတ မ တ ထ သည အဆ ပ တ ရ စရ တ င ထ ပ မ ရသင င တ ရ လ
တ င ဆ လ င တ ရ စရ တ င သ မန နည လ မ အတ င စ စစ တ ရမည ။
(၃) နည ပ ဒအရ မ တ သ ဒ ရ င အတ ည ပ င သည ။
အ မ သ အမ လ အရ ပထ င တ ရ ပ င တ င ပ င လ င တ ရ သ
လ ရ င ရ င
၃။ ။ (၁) စ ပ စ တ မ လ ရ ဖစ သ အ ပ တ င အဖ စ န င စပ လ ၍ သ သ
ထ င ရ ပရန တ ဝန ရ စမည အ င င ရ မ ဖစ စ၊ လ ထ ထ ရန
လ အပ သည ဟ တ ရ ထ င မင စမည အ အ င င ရ မ ဖစ စ
ထ တ ဖ တင ပ သ မ န လ မ တ င သ င ၍ တ ရ ပ င လ ထ သည အ
တ ရ သည တ ရ ပ င အ လ ရ ၍ အမ ပရန အတ င ပ ရမည ။
(၂) ပ င င မရ ဘ ဖစ စ၊ တ ရ သ င ပ သ င င ၊ အ မ
တ င သ င င ၊ ငင ထ တ ၍ ရ မ တ င တ င စပ လ သည စည မ မ သတ မ တ ၍
ဖစ စ၊ တ ရ သင သ ည ထ င မင သည အ နည လ မ အတ င ဖစ စ ပ င သည ။
ဒ ရ ပယ ဖ ပ င င
၄။ ။ ဒ ရ မ တ ပ န တ ရ သည အ င ထ ရ လ င ယင ဒ ရ
ပယ ဖ င သည ။ လ အပ လ င ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င င သည သ မဟ တ
ပယ ဖ င သည ။ ထ ပင တ ရ သည သင လ သည ထ င မင ပ သမ န စ အရ တ ရ ပ င
လ ရ ၍ အမ ပ ရန အတ သင သည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍
င ပ င သည ။
င လ စ ပ အစရ သည တ တ ရ အရ ရ ထ အပ ထ ရန အမ န မ တ ပ င င
၅။ ။ အမ န အရ ဆ င ရ သည မည သည မ င တ င မဆ တ ရ သည
အမ စ ဆ ရ တ င အ ပ သ င လ စ ပ ၊ ဟ န ဒ လ မ တ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ အရ ရ တ စ ထ င အပ ထ စရန အမ န မ တ င သည ။ ထ ပင
ဆ င ရ ရန ရ သည မ င အရပ ရပ င စပ လ သည တ ရ စရ တ အတ အ မ တ ရ လ
ပ သ င သ သမ ယင မ င အရပ ရပ ဆ င င ရ န လည န ထပ အမ န မ တ င သည ။
င လ စ ပ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ လ မ ငင ပယ င တ င တန မ တ သ ရ
သည အတ န စရ တ ပန လ ည ရယ င
၆။ ။ ငင ပယ သ င လ စ ပ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ လ ရ ဖစ သ အ န ဖင
ထ သ ငင ပယ င င လ မ သည သ မဟ တ မ ပ မဆပ သည စ တ င တန
မ တ သ ရ တ င ဖစ စ၊ အ အ င င ဖစ စ န သည စရ တ မ ပန လည ရရ ရန
သ သ င မ သည ယင င လ စ ပ သ မဟ တ င ပ တ စ ပ ပ င ပမ ဏ
ပန လည ရယ ရ အတ အမ န အရ ရရ သည သ သ င မ အတ င ပင ဖစ စရမည ။
တ ရ မမ မ တ င လ ပ ထ လ ပ နည
၇။ ။ အမ န တ င ပဌ န ပ ရ သည အတ င မ တပ အမ န အရ စ ဆ သည အမ မ တ င
လ န သည လ ပ ထ လ ပ နည သည သ မန နည လ မ အရစ ဆ သည တ ရ မမ မ တ င
လ န သည လ ပ ထ လ ပ နည အတ င ပင ဖစ စရမည ။
အ မ န ၃၈
စ ရ င မ မ လ ဖမ ဆ င င ဝရမ ပ င
စ ရ င မ မ လ ဖမ ဆ င
တ ရ ပ င လ ရ ရ အတ အ မ တ င သ င ရန မည သ ည အ ဆင ဆ င င
၁။ ။ ပ ဒ မ ၁၆ ၊ အပ ဒ ( )မ အပ ဒ (ဃ)တ င ရည န ထ သည အမ မ မ တ ပ
အ အမ တ စ မ ၏ မည သည အဆင တ င မဆ မ န လ အရ ဖစ စ၊ အ နည အရ ဖစ စ
အ ပ အ အ နတ စ ရပ ရပ ပ ပ င န ပ လ င တ ရ သည
တ ရ ပ င လ ရ ရ အတ မည သည င င အ မ မတင ထ င
အ င ပထ စရန အလ င ၎င အ ဖ မ ဆ ၍ တရ ရ ဆ င လ ရန
ဝရမ ထ တ ဆင င သည ။
( ) တ ရ လ င စရန ဖစ စ၊ တ ရ ၏အ မ န ဆင စ တ စ ရပ ရပ အ
အပ င မ ရ အ င ရ င ရ ရန ဖစ စ၊ မ မ အ ပ မ တ မည ဒ ရ
တ စ ရပ ရပ အတ ည ပ င ဟန တ ရန သ မဟ တ င စရ န ဖစ စ
ရည ရ ယ ၍ တ ရ ပ င သည “
(၁) ထ ပ တ မ ရ င င သ မဟ တ တ ရ ၏ စ ရင ပ င င ဒသမ
ထ င ၊ သ မဟ တ
(၂) ထ ပ တ မ ရ င မည ဆ ဆ ဖစ င သ မဟ တ တ ရ ၏ စ ရင
ပ င င ဒသမ ထ မည ဆ ဆ ဖစ င ၊ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၃) ၎င ပ င ပစ ည ဖစ စ၊ ယင ပစ ည ၏တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ
စ မ ထ င ၊ သ မဟ တ တ ရ ၏စ ရင ပ င င ဒသ မ ရ ပ င င ၊
သ မဟ တ
( ) အမ တ င တ ရ ပ င အ ပ မ တ မည ဒ ရ တစ ရပ ရပ တ ရ လ
အတ ည ပ ရ တ င ဟန တ င သ မဟ တ င အ င ပ င ရမည
သ မဟ တ ရဖ ယ ရ အ င ရ သည အ အ န မ တ င တ ရ ပ င သည
ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပသ ထ မည ဆ ဆ ဖစ င ၊
သ ရ တ င တ ရ လ ၏ တ င ဆ ပ စရန လ လ မည ဝရမ ၌ သ ဖ ပ
ထ သည င ဝရမ အ တ ည ပ ရန လ အပ ထ သ အရ ရ ထ သ တ ရ ပ င ပ သ င လ င
၎င အ ဖမ ဆ င မ ပ ရ။ ထ သ ပ သ င လ ည အမ ပ ပတ အ င မစ ရင ရ သ သမ
သ မဟ တ တ ရ န ထပ အမ န မ မ တ သ သမ တ ရ တ င အပ င အ ဖစ ထ ရ
ရမည ။
အ မ
၂။ ။ (၁) တ ရ ပ င အ မ မတင သ င ထ င အ င ပထ ရန
ပ လ င တ ရ သည တ ရ ပ င အ ပ တ င ဆ ထ သည အတ င ပ ဆပ င လ
သ င သ မဟ တ အ ပစ ည တ ရ တ င အပ ထ ရန ဖစ စ၊ အမ မ ပ မ ထ ပင
တ ရ ပ င အ ပ ဒ ရ မ တ မည ဒ ရ တစ ရပ ရပ အ ပ င မ င မရ သ သမ ဆင
လ င အ န မ ရ လ ရ ရန အတ အ မ တင သ င ရန ဖစ စ၊ ထ တရ ပ င အ ပ
အမ န မ တ ရမည ၊ သ မ ဟ တ တ စ ဆ တည ဖစ သ အထ ပ နည ပ ဒ၏ င အရ
တ ရ ပ င ပ သ င ထ သည င င စပ လ ၍ သင သည ထ င မင သည အ မ န မ တ ရမည ။
(၂) တ ရ သ တ ရ ပ င လ ရ ရန အတ အ မ သ အသ သ သ ည
တ ရ ပ င ထ သ လ ရ ရန ပ လ င အမ တ င တ ရ ပ င ပ ရန အမ န မ တ
ထ သည င ပ ရန တ ဝန ရမည ။
အ မ သ ဝန ပ မ င လ တ ရန လ ထ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည
၃။ ။ (၁) တ ရ သ တ ရ ပ င လ ရ ရန အ မ သ တ စ သည ဝန ပ ဆ
ထ သည တ ရ ၌ မ မ ၏တ ဝန မ လ တ င င ပ ရန မည သည အ မဆ လ ထ
င သည ။
(၂) ထ သ လ ထ သည အ တ ရ သည တ ရ ပ င တ ရ ရ သ
လ ရ ရန ဆင ရမည ။ သ မဟ တ သင သည ထ င မင လ င န အဆင ၌ပင
တ ရ ပ င အ ပ လ ဖမ ဝရမ ထ တ င သည ။
(၃) သမ န စ အရ ဖစ စ၊ လ ဖမ ဝရမ အရ ဖစ စ၊ မ မ အလ အ လ ဖစ စ
တ ရ ပ င လ ရ သည အ တ ရ သည အ မ သ အ ၎င ၏တ ဝန လ တ င င
န လ အ မ အ သစ ရ ဖ တ င ပရန တ ရ ပ င အ တ င ဆ ရမ ည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ ရ ပ င အ မ တင သ င ရန ဖစ စ၊ အ မ အ သစ ရ ဖ တ င ပရန ဖစ စ ပ သ
အ လ ပ ထ လ ပ နည
၄။ ။ နည ပ ဒ ၂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၃ အရ မ တ သ အမ န တ စ ရပ ရပ
တ ရ ပ င လ န ရန ပ လ င တ ရ သည အမ တ င ဆ ဖတ မ တ သည အထ
ဖစ စ၊ တ ရ ပ င အ ပ ဒ ရ မ တ လ င ယင ဒ ရ အ ပ င မ သည အထ ဖစ စ
တ ရ ပ င တ ရ မအ ထ င သ ပ င သည ။
သ ရ တ င မည သည အမ တ င မဆ နည ပ ဒအရ မည သ မ လထ ပ ၍
အ ထ င တ င အ ထ င မ ပ ရ။ ထ ပင အမ ၏တ န ဖ သည ပ တ စ သ င ထ
မပ ပ လည ရ သတ ပတ ထ ပ ၍ အ ထ င မ ပ ရ။
ထ ပင လည အဆ ပ အမ န အတ င လ န ဆ င ရ ပ သ မည သ မ နည ပ ဒအရ
အ ထ င တ င အ ထ င မ ပ ရ။
စ ရ င မ မ ပစ ည ဝ ရမ ပ င
ပစ ည တ င ပ ရ အတ အ မ တင သ င ရန မည သည အ တ ရ ပ င အ ဆ င ဆ င င
၅။ ။ (၁) အမ တစ မ ၏ မည သည အ ဆင တ င မဆ တ ရ ပ င သည မ မ အ ပ မ တ မည
ဒ ရ တစ ရပ ရပ အတ ည ပ င ဟန တ ရန သ မဟ တ င စရန ရည ရ ယ ၍ -
( ) မ မ ပ င ပစ ည အ လ သ မဟ တ တ စ စ တ တစ ဒသ စ မ ထ မည
ဆ ဆ ဖစ င ၊ သ မဟ တ
( ) တရ ၏စ ရင ပ င င ဒသအတ င မ မ မ ပ င ပစ ည အ လ သ မဟ တ
တ စ စ တ တ စ ဒသ ရ ပ င မည ဆ ဆ ဖစ င ၊
မ န လ အရ ဖစ စ ၊ အ နည အရ ဖစ စ နပ လ င တ ရ သည မ မ သတ မ တ
သည အ န အတ င ဆ သည ပစ ည ဖစ စ ၊ ယင ပစ ည ၏တ န ဖ ဖစ စ၊ ဒ ရ
အ ပ င မ စရန လ လ သည ထ ပစ ည ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ လ အပ
သည အ တ ရ သ တ င ပ ပ အပ ရန အတ အမ န တ င သ ဖ ပထ သည င
အ မ အ ဖစ တင သ င စရန သ လည င ၊ မည သည အတ အ မ မတင သ င
သင င အ င ပထ ရန အလ င တ ရ သ လ ရ စရန သ လည င
တ ရ ပ င အ န င သည ။
(၂) တ ရ အ နည န ထ င မရ လ င တ ရ လ သည
ဝရမ ပ ရမည ပစ ည င ယင ပစ ည ၏ န မ န တ န ဖ သ ဖ ပရမည ။
(၃) ထ သ သ ဖ ပထ သ ပစ ည အ လ ဖစ စ၊ တ စ စ တ တ စ
ဒသ ဖစ စ စည မ ဖင ဝရမ ပ ရန တ ရ အ မ န တ င ထ ည သ င
န င လ ည ပ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ င မ ပ မထ သ အ သ မ ဟ တ အ မ မတင သ င သ အ ပ စ ည ဝရမ ပ င
၆။ ။ (၁) တ ရ သတ မ တ သည အ န လ အတ င တ ရ ပ င သည မည သည
အတ အ မ မတင သ င ထ င အ င ပထ ရန သ လည င ၊ လ အပ သည
အ မ တ င သ င ရန သ လည င ပ လ င တ ရ သည သ ဖ ပထ သည
ပစ ည ဖစ စ၊ အမ တ င မ တ မည ဒ ရ တစ ရပ ရပ အ ပ င မ စ လ သည ဟ
ထ င မင သ ယင ပစ ည ၏ တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ င သည ။
(၂) တ ရ ပ င ထ သ အ င ပထ လ င သ လည င ၊ လ အပ သ ည
အ မ တ င သ င လ င သ လည င သ ဖ ပထ သည ပစ ည ဖစ စ၊ ယင ပစ ည
တ စ စ တ တ စ ဒသ ဖစ စ ဝရမ ပ ပ ဖစ ပ တ ရ သည ဝရမ ပ င ပ သ မ
စရန အမ န မ တ ရမည ။ သ မဟ တ သင သည ထ င မင သည အ အမ န မ တ ရမည ။
ဝရမ ပ ရန နည လ မ
၇။ ။ အတ အလ င အ နည ပဌ န ထ သည အတ င မ တ ပ ပစ ည ဝရမ ပ သ
အ ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င ပစ ည ဝရမ ပ ရ ၌ ပဌ န ထ သည နည လမ အတ င
ဆ င ရ ရမည ။
စ ရင မ မ တ မ ဝရမ ပ သည ပစ ည အ ပ ပ င ဆ င င ရ င တ င ဆ စ စမ
စစ ဆ င
၈။ ။ စ ရင မ မ ဝရမ ပ သ ပစ ည ပ င ဆ င င ရ င တ င ဆ လ လ င
င ပ ဆပ ရန ဒ ရ အတည ပ ရန ဝရမ ပ သည ပစ ည အ ပ ပ င ဆ င င ရ င တ င ဆ
မ စ စမ စစ ဆ ရ အတ ပဌ န ထ သည အထ ဖ ပပ နည လမ အတ င
စ စမ စစ ဆ ရမည ။
အ မ တင သ င သ အ သ မဟ တ အမ ပလပ သ အ ဝရမ င
၉။ ။ စ ရင မ မ တ မ ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ ထ ရ တ င တရ ပ င
လ အပ သည အ မ င တ ပစ ည ဝရမ ပ ရ တ င န သည စရ တ အတ အ မ တင သ င
သည အ ဖစ စ၊ အမ ပလပ သ အ ဖစ စ တရ သည ပစ ည ဝရမ ပ င ပ သ မ စရန
အမ န မ တ ရမည ။
စ ရင မ မ ပစ ည ဝရမ ပ င င သ တစ မ တ ၏ ရပ င င မ မထ စရ င
သ မဟ တ ပစ ည ရ င ပ ရန လ ထ င မ တရ င မပ တ ပင င
၁ဝ။ ။ စ ရင မ မ ပစ ည ဝရမ ပ င င ဝရမ မ ပ မ အမ င မပတ သ သ တ
ရရ ထ သ အ င အ ရ မ မထ စရ။ ထ ပင တရ ပ င အ ပ ဒ ရ ရရ ထ သ
ယင ဒ ရ အတည ပ ရ တ င အဆ ပ ဝရမ ပ သည ပစ ည ရ င ပ ရန
လ ထ င လည မပ တ ပင စရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
စ ရင မ မ ဝရမ ပ သ ပစ ည ဒ ရ အတည ပ ရ တ င ထပ မ ဝရမ မ ပ ရ င
၁၁။ ။ အမ န ပ ပဌ န မ အရ ပစ ည ဝရမ ပ ပ န တရ လ အ
အ င ပ သ ဒ ရ တစ ရပ မ တ လ င ထ ဒ ရ အတည ပ ရန တရ င လ ထ ရ တ င
ယင ပစ ည ထပ မ ဝရမ ပ ပ ရ အတ လ ထ ရန မလ ။
လယ ယ ထ ပစ ည စ ရင မ မ ဝရမ မ ပ ရ င
၁၂။ ။ အမ န တ င ပ ရ သည မည သည ပဌ န မ တရ လ အ လယ ယ လ ပ င သ
တစ ၏ လ ဝယ ရ သ လယ ယ ထ ပစ ည ဝရမ ပ ပ ရန လ ထ င ပ အပ သည
ဟ ၍ သ လည င ၊ တရ အ အဆ ပ လယ ယ ထ ပစ ည ဝရမ ပ ရန သ မဟ တ
တင ပ စရန အမ န မ တ ပ င င အပ င သည ဟ ၍ သ လည င မမ တ ယ ရ။
အမ န ၃၉
ယ ယ တ ဝရမ မ င ဖတ အမ န မ
ယ ယ တ ဝရမ မ
ယ ယ တ ဝရမ ထ တ ပ င သည အမ စ မ
၁။ ။ မည သည အမ တ င မဆ “
( ) အမ သည တစ သည အ ငင ဖစ ပ သည ပစ ည ဖ န တ မည ၊ သ မဟ တ
ပ စ ယ ယ င စမည သ မဟ တ လ ပ င ပ မည ဟ စ ရ မ မ င ဖစ ရန
ရ င ၊ သ မဟ တ
( ) တရ ပ င သည မ မ ၏ မ ရ င မ လ မ လည လ ည ဖ ရန အလ င မ မ ၏
ပစ ည ရ ပ င ရန သ မဟ တ စ မ ထ ရန မ င သ မဟ တ
ရ ယ င ၊
မ န လ အရ သ လည င ၊ အ နည အရ သ လည င သ သထင ရ လ င
တရ သည အမ ပ ပတ သည အထ သ မဟ တ န ထပ အမ န ထ တ ဆင သည အထ အဆ ပ ပ လ ပ မ
အ တ ဆ ရန အတ ယ ယ တ ဝရမ အမ န မ တ ထ တ ပ င သည ။ သ မဟ တ
အဆ ပ ပစ ည ဖ န တ င ၊ ပ စ ယ ယ င စ င ၊ လ ပ င င ၊ ရ င င ၊ ရ ပ င င
သ မဟ တ စ မ ထ င ဆ င င ရန င တ ဆ ရန အတ သင သည ထင မင သည
အ အမ န ဖစ စ မ တ င သည ။
ထပ မ ဖ င သ မဟ တ ဆ လ ဖ င တ ဆ ရန ဝရမ
၂ ။ ။ (၁) ပဋ ည ဖ မ သ မဟ တ အ နစ န စမ တစ ရပ ရပ လ န င မ
တရ ပ င အ တ ဆ ပ ရန စ ဆ သ အမ တစ မ မ တ င လ တ င ဆ သည ဖစ စ၊
မ တ င ဆ သည ဖစ စ တရ လ သည အမ စတင စ ဆ ပ န မည သည အ မဆ စ ရင
မ မ တ မ ဖစ စ၊ မ တ ပ န ဖစ စ စ ဆ ထ သည အဆ ပ ပဋ ည ဖ မ သ မဟ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
နစ န စမ သ လည င ၊ ထ ပဋ ည မ ပ ပ သ သ မဟ တ ထ ပစ ည င ဖစ စ၊
ထ အ င အ ရ င ဖစ စ သ ဆ င သ အလ တ ဖစ သည ပဋ ည ဖ မ သ မဟ တ
နစ န စမ သ လည င လ န င မ တရ ပ င အ တ ဆ ပ ရန အတ
ယ ယ တ ဝရမ ထ တ ပ စလ င ဖင တရ သ လ ထ င သည ၊
(၂) တရ သည တ ဝရမ ၏သ တမ ၊ င စ ရင ထ ရ မ ၊ အ မ တင သ င
မ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထင မင သည
စည မ မ သတ မ တ ၍ အဆ ပ တ ဝရမ အမ န မ တ ထ တ ပ င သည ၊
(၃) တ ဝရမ မလ န လ င ဖစ စ၊ ယင တ ဝရမ ပ စည မ တစ
ရပ ရပ ဖ ဖ လ င ဖစ စ တ ဝရမ ထ တ ပ သ တရ သည ထ သ မလ န သ ဖင
သ မဟ တ စည မ ဖ ဖ သ ဖင အ ပစ ရ သ ၏ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န မ တ င သည ။
ထ ပင ထ သ အ ထ သည လအတ င လ တ ရန တရ န င မရ လ င
ထ သ လထ မပ စဘ တရ မအ ထ င တ င အ ထ ရန လည အမ န မ တ
င သည ၊
(၄) နည ပ ဒအရ ပစ ည ဝရမ ပ သည လသည တစ စ ထ မပ စရ။
ယင လ န ဆ သ လည အဆ ပ မလ န မ သ မဟ တ စည မ ဖ ဖ မ
ဆ လ လ န ပ ဝရမ ပ သ ပစ ည ရ င င သည ။ တရ သည ထ သ
ရ င ရရ သည င မ သင သည ထင မင သည လ င င ပ င သည ပင န င ရ လ င
ယင န င ရထ င ရ သ အမ သည အ ထ တ ပ ရမည ။
တ ဝရမ မထ တ ပ မ တစ ဖ အမ သည ထ အ င စ ပ ပ ရန တရ န ရ င
၃။ ။ တ ဝရမ ထ တ ပ ရ တ င င င င တ ဝရမ ထ တ င ရည ရ ယ
ပ ပ စ င သည ဟ ထင မင သည အ မ တပ ၊ အ စ အ လ တ င တရ သည တ ဝရမ
ထ တ ပ င မ ပ မ ထ သ တ ဝရမ ထ တ ပ ရန လ ထ င တစ ဖ အမ သည ထ
အ င စ ပ ပ ရန န ရမည ။
တ ဝရမ ထ တ ပ ရန အမ န ဖယ ရ င င ၊ ပ င လ င င ၊ သ မဟ တ ပယ ဖ င င
၄။ ။ တ ဝရမ ထ တ ပ သ အမ န တစ ရပ ရပ မ နပ သည အမ သည
လ ထ လ င တရ သည ယင အမ န ဖယ ရ င ၊ ပ င လ င သ မဟ တ ပယ ဖ င
ပ င သည ။
ပ ရ ရ င အ ပ ထ တ ဆင သည တ ဝရမ သည ယင ပ ရ ရ င ၏ အရ ရ မ အ ပ
အတည ဖစ င
၅။ ။ ပ ရ ရ င တစ အ ပ ထ တ ဆင သည တ ဝရမ သည ပ ရ ရ င အ ပ
တ င သ အတ ည ဖစ သည မဟ တ ၊ ထ တ ဝရမ အရ ယင ပ ရ ရ င ၏ အဖ ဝင င
အရ ရ အ လ ၏ ပ ဂ လ အရ ဆ င ရ တ ဆ ရန ဖစ သ အ ၎င တ အ ပ
တ င လည အတ ည ဖစ သ ည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖတ အမ န မ
ဖတ ရ င င ရန အ မ န မ တ ပ င င
၆။ ။ ရ ပ င င သ ပစ ည တ စ ရပ ရပ သည အ င ဖစ ပစ ည သ မဟ တ စ ရင
မ မ ဝရမ ပ ထ သ ပစ ည ဖစ ပ သဘ ဝအ လ လ င မန စ ပ စ လ ယ လ င ဖစ စ၊
တ ရ မ တ၍ လ လ သ အ င တ စ ရပ ရ ပ င ယင ပစ ည င ရ င ရန
လ အပ လ င ဖစ စ၊ တ ရ သည အမ သည တစ ၏ လ ထ အရ အမ န တ စ ရပ
မ တ ၍ ယင အမ န တ င အမည ဖ ပပ ရ သ အ ယင ပစ ည တ ရ သင သည ထ င မင
သည နည လမ င စည မ မ အတ င ရ င စ င သည ။
အ င ဖစ ပစ ည ထ န သ မ ထ င ၊ မပ စ အ င စ မ ထ င ၊ ည စစ ဆ င
စသည မ
၇။ ။ (၁) အမ သည တစ လ ထ သည အ တ ရ သည သင သ ည
ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍ အ ပ အတ င ဆ င ရ င သည -
( ) အ င ဖစ ပစ ည ဖစ စ၊ အမ တ င ပ န ပ ပ င သ ပစ ည
ဖစ စ၊ ထ န သ မ ထ ရ န သ မဟ တ မပ စ အ င စ မ ထ ရန သ မဟ တ
ည စစ ဆ ရန အတ အမ န မ တ င ၊
( ) အထ တ င ဆ သည စ အ လ သ မဟ တ စ တစ ရပ ရပ အလ င အ
အမ သည တစ ၏ လ ရ မ သ မဟ တ အ ဆ အအ သ ဝင ရ ရန
တ စ တ စ ယ အ အ င အ ဏ အပ င င ၊ ထ ပင
( ဂ ) အထ တ င ဆ သည စ အ လ ၊ သ မဟ တ စ တစ ရပ ရပ အလ င
အ အလ သ မဟ တ သ သ အ ထ အထ အ ပည အစ ရရ ရ န
အတ လ အပ သည သ မဟ တ သင လ သည ဟ ထ င မင သ နမ န
ရယ င ရန ဖစ စ၊ ထ သ ထ င မင သ ည မ တ သ မ သ မဟ တ
စမ သပ မ ပ လ ပ င ရန ဖစ စ င ပ မ န မ တ ပ င ၊
(၂) ဆင စ မ အတ ည ပ င င စပ လ သည ပဌ န မ သ ည
အ င အ လ စ ပ ပင ပ င လ လ နည ပ ဒအရ မ၊ အ ဆ အအ အတ င သ
ဝင ရ ရန အ င အ ဏ ရရ ထ သ မ င သ ဆ င စရမည ။
ယင သ သ အမ န မ အ င စ ပ ပ မ လ ထ ရ င
၈။ ။ (၁) နည ပ ဒ(၆) သ မဟ တ နည ပ ဒ (၇)အရ အ မ န တ စ ရပ မ တ ပ ရန
တ ရ လ သည အမ စ ဆ ပ န မည သည အ န ၌မ ဆ တ ရ ပ င ထ အ င စ ပ ပ မ
လ ထ င သည ။
(၂) အလ တ အမ န တစ ရပ မ တ ပ ရန တရ ပ င သည တရ ရ သ လ ရ
ပ န မည သည အ န ၌မဆ တ ရ လ ထ အ င စ ပ ပ မ လ ထ င သည ။
အ င ဖစ ပစ ည ဖစ သ မ မည သည အ အမ သည သ င လ ရ ပ အပ င င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၉။ ။ အ န ထမ ဆ င ရသည မ သ မဟ တ ရ င င သ အင မမ အ င ဖစ
ပစ ည ဖစ ပ ၊ ယင မ သ မဟ တ ယင အင မ လ ရ ထ သည အမ သည အ င
အ လ စ သင သ အ န င သ မဟ တ မင ပ ဆ င ရန ပ သ ဖင ထ မ
သ မဟ တ အင မ ရ င ရန အမ န မ တ ထ လ င ယင မ သ မဟ တ အင မအ ပ
အ သ ဆ င င ရ င တ င ဆ သ အ အမ သည တစ သည သ ဆ င ရ မ
မ ရ င မ ပ ဆ င ရန ရ န သ အ န င သ မဟ တ မင (တ ရ ၏သ ဘ
အတ င အ မ ဖင ဖစ စ၊ အ မ မပ ဘ ဖစ စ) ပ ဆ င ပ အ ဆ ပ မ သ မဟ တ
အင မ ဆ သည အ အမ သည အ င လ ရ ပ အပ င သည ။ ထ ပင
ယင သ ပ ဆ င သ င င တ တ ရ သင သည ထ င မင သည န ဖင ယင င အ ပ
ထ သင သ အတ င တ ပ သ ပ ဆ င စရန အတ လ ည မ မ ဒ ရ တ င
သတ မ တ ပ င သည ။ သ မဟ တ အမ ၌ မ တ သည ဒ ရ တ င န ပ ရ သည အတ င
စ ရင ရ င လ င ရ ၌ အဆ ပ ပ ဆ င သ င င တ တ ရ အမ န မ တ ထ သ
န ဖင ယင င အ ပ ထ သင သ အတ င တ ပ စရန ထ ည သ င ရ င လ င စ င သည ။
င အစရ သည တ ရ ၌အပ င
၁ဝ။ ။ အ င ဖစ ပစ ည မ င သ လည င ၊ လ ရ ပ အပ င သည အ
ပစ ည တ စ စ တစ သ လ ည င ဖစ ပ ၊ ယင အမ တ င ပ ဝင သ အမ သည တစ လည
အ အမ သည တစ အ တ ယ မ တ အပ ရသ အ ဖစ ဖင ယင င သ မဟ တ ပစ ည
အ အမ သည တစ ပ င ဆ င င သ မဟ တ အ အမ သည တစ သ ပ ရန
ရ င ဖင သ လ ည င ဝန လ င တ ရ သည ယင င သ မဟ တ ပစ ည
တ ရ ၌ အပ စရန သ လည င ၊ အဆ ပ အ အမ သည အ အ မ င ဖစ စ၊ အ မ
မပ ဘ ဖစ စ၊ လ ရ ပ အပ စရန သ လည င အမ န မ တ င သည ။ တ ရ
န ထပ တစ စ တ စ ရ န လ င န လ န ရမည ။
အ မ န ၄ဝ
ပစ ည ထ န မ န အပ င
ပစ ည ထ န မ န အပ င
၁။ ။ (၁) တ ရ မ တ၍ အဆင ပမ ရ စလ င တ ရ သည အမ န မ တ ၍ အ ပ
အတ င ဆ င ရ င သ ည “
( ) ဒ ရ မ မ ဖစ စ၊ ပ န ဖစ စ၊ ပစ ည တ စ ရပ ရပ င
စပ လ ၍ ပစ ည ထ န န အပ င ၊
( ) ယင ပစ ည လ ရ ထ သ သ မဟ တ ထ န သ မ ထ သ တ စ
တ စ ယ ဖယ ရ င ၊
( ဂ ) ယင ပစ ည လ ရ ထ ရန သ မဟ တ ထ န သ မ ထ ရန
သ မဟ တ စ မ န ရန အ လ င ပစ ည ထ န ထ ပ အပ င ၊ ထ ပင “
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(ဃ) အမ စ ဆ င ၊ ပစ ည ရရ အ င ဆ င ရ င ၊ စ မ န င ၊
ယ င ၊ မပ စ အ င ထ န သ မ င ၊ တ တ င မ န
အ င ပ ပင င ၊ ပစ ည မ ရရ သည င ရမ င အ အ မတ မ
င ၊ သ စ င င စ မ ထ င ၊ စ ပ စ တ မ မ
ပ ဆ င စသည တ င စပ လ ၍ ပစ ည ပ င ရ င ၏ လ ပ ပ င င မ
ဖစ စ၊ တ ရ သင သည ထ င မင သည လ ပ ပ င င မ
ဖစ စ၊ ပစ ည ထ န အ အပ င ။
(၂) အမ န ပ မည သည ပဌ န မ အမ တ င ပ ဝင သ အမ သည တစ
လ တ တ လ ဖယ ရ င မ ရ သ ပစ ည လ ရ ထ သ သ မဟ တ ပစ ည ထ န သ မ ထ သ
တ စ ဖယ ရ ရန တ ရ အ အ င အ ဏ အပ င င မရ စရ။
အ င မ
၂။ ။ ပစ ည ထ န ၏ ဆ င ရ ပ မ မ အတ အ င အ ပ န ထ
အတ င ပ ဆ င ရမည “
( ) ရ မ တ ထ ရမည အထ အ င မ င အ န ဖင ပ ရန
တ ရ အမ န မ တ မထ လ င တ င ရရ သည င ရမ မ
သ မဟ တ န င မ အ ပ ၌ ဖစ စ၊ ရ ပ င င သ ပစ ည
သ မဟ တ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရ င အ ပ ၌ ဖစ စ
င ရ င န ၊
( ) အထ အ င မ င အ နည ဖင ပ ရန တ ရ အမ န မ တ
မထ လ င င ဖစ စ၊ ရ င င မ ပ သည ရ ပ င င သ
သ မဟ တ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ဖစ စ တ ဝန ယ
ထ န သ မ ထ ရသည အ တ န မ န တ န ဖ အ ပ ၌ တ စ ရ င န ၊
( ဂ ) အထ တ င ပဌ န ထ င မရ သ အ ထ လ ပ ငန တ စ ရပ ရပ
ဆ င ရ ရသည အတ ပစ ည ထ န ၏ လ ထ အရ တ ရ
အမ န မ တ သ အ င ။
တ ဝန ဝတ ရ မ
၃။ ။ ယင သ န အပ င ရ သ ပစ ည ထ န အ သ သ သည “
( ) ပစ ည င စပ လ ၍ မ မ ရရ မည င အတ နည လမ တ စ ရင ရ င ပရန
အလ င တ ရ သင သည ထ င မင သည အ မ (ရ လ င ) တ င သ င
ရမည ။
( ) တ ရ န သည လ အပ င အ တ င န သည ပ စ
အတ င မ မ ၏ င စ ရ င မ တ င သ င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ဂ ) မ မ ပ ရန ရ သ င ပမ ဏ တ ရ န သည အတ င
ပ ရမည ။ ထ အ ပင “
(ဃ) မ မ ၏တမင ပ မ သ မဟ တ အလ န အမင ပ လ မ င ပ ပ
လ သည ပစ ည ဆ မ အတ တ ဝန ရ ရမည ။
ပစ ည ထ န ၏တ ဝန ဝတ ရ ဆ င ရ စ င
၄။ ။ ပစ ည ထ န သည “
( ) တ ရ န သည လ အပ င အ တ င န သည ပ စ
အတ င မ မ ၏ င စ ရ င မ တ င သ င ရန ပ လ င သ မဟ တ
( ) မ မ ပ ရန ရ သ င ပမ ဏ တ ရ န သည အတ င ပ ရန
ပ လ င သ မဟ တ
( ဂ ) မ မ ၏တမင ပ မ သ မဟ တ အလ န အမင ပ လ မ င ပစ ည
ဆ မ ပ ပ စလ င
တ ရ သည ယင ပ စ ည ထ န ပ င ပစ ည ဝရမ ပ ရန န င သည အ ပင ၊
ရ င င သည ။ ထ ပင ယင ပစ ည ရ င ၍ ရရ သ င လည ပစ ည ထ န ထ မ
ရရန ရ သ င ပ ဆပ ရန အတ ဖစ စ ၊ ပစ ည ထ န င ဆ သည င
ပန ပ ရန အတ ဖစ စ သ စ ၍ န င (ရ လ င ) ပစ ည ထ န အ ပ အပ ရမည ။
မည သည အ လ တ တ အရ ရ ပစ ည ထ န န ထ င င
၅။ ။ ပစ ည မ အစ ရသ အ န ပ ဆ င ရ သ မ သ လည င ၊ သ တ ပ အ န
ဆ င စရန လ အပ ထ သည သ မဟ တ သ တပ အ န ထမ ဆ င ရ တ ထ သည မ သ
လ ည င ဖစ ပ သ ဆ င ရ လ တ တ အရ ရ စ မ န ရလ င သ ဆ င သ တ ၏
အ စ င မ တ တ ဖစ ထ န လ ဖ ယ ရ ရ သည ဟ ထ င မင ယ ဆ ပ တ ရ သည
လ တ တ အရ ရ ၏ သ ဘ တ ည ဖင ၎င အ ယင ပစ ည င စပ လ ၍ ပစ ည ထ န
အ ဖစ န အပ င သည ။
အ မ န ၄၁
မ လဒ ရ မ အယ ဝင င
အ ယ လ ပ စ ၊ အယ လ င အ တ မည သည တ ပ တ ပ ရ ရ င
၁။ ။ (၁) အယ မ အ သ သ မ တ တ မ အ ပ ပ စ ဖင ရ သ ၍၊ အယ
တ ရ လ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ န ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ပ တ ရ တ င သ လည င ၊
စ အလ င န ထ သ အရ ရ ထ သ သ လည င တ င သ င ရမည ။ ထ ပင
အယ လ င အတ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ လည င ၊ (အယ
တ င သ င ရန မလ ဟ န င မ ပ လ င ) ဒ ရ အ ပ သည စ ရင မ တ လည င
ပ တ တင သ င ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ယ လ တ င ပ ဝင ရမည အ မ
(၂) အယ လ တ င လ လ သ မဟ တ အ ဖစ အပ ပ ပပ မ
မပ ရ စဘ ဒ ရ အ ပ န သည အ င ပ မ ၏ လ ရင သ င စ မ
အရ ဖ ပရမည ။ ထ ပင ယင အ င ပ မ အမ တ စ တပ ရမ ည ။ မန မ ရ စ
ဖ ပလ င ဆ င ရ အဂ လ ပ ရ စ မ ထ ည သ င ဖ ပရမည ။ အယ လ တ င
အ ပ တ လ ည ပ ရ ရမည “
( ) အမ သည မ ၏အမည င နရ ပ လ ပ စ အ ပည အစ ၊
( ) မ လအမ တ င စပ လ သည အ အလ မ ၊ (အမ အမ အစ ၊
အမ အမ တ ၊ စ င တ ရ )၊
( ဂ ) (၁) န အလ င လ ည င ၊
(၂) စ ရင ပ င င အ ဏ အလ င လ ည င အယ မ ၏တ န ဘ ၊
အ ရ ပ သ ပင ဆင မ သ မဟ တ ပ င လ မ အယ လ ၌
လ မ တ ရ ထ သ လ မ တ တ ရ ထ ၍ မ န င အတ ည ပ ရမည ။
(၃) အယ တရ လ သည အယ တရ ပ င ရ င အမ စ ပ တ င
ရ သ ထ သည အယ အ င ပ မ တ မ အယ လ င တ ပ တ ည တ င သ င
ရမည ။
အယ ဝင ရ တ င တ င ပ င သ အ င ပ မ
၂။ ။ တ ရ ၏ င ပ အရ မ တပ ၊ အယ တရ လ သည အယ လ တ င ဖ ပ
မထ သ န သ ည အ င ပ ထ တင ပ င မ ပ ရ၊ တ ရ လည
န င မ ပ ရ။ သ သ တ ရ သ ည အ ယ မ အဆ အ ဖတ ပ ရ တ င အယ လ ၌
ဖ ပ ထ သ န သည အ င ပ မ သ မဟ တ နည ပ ဒအရ
တ ရ ၏ င ပ ဖင တ င ပ သ အ င ပ မ သ န သတ ဆ ဖတ င
မ ပ ရ။
သ ရ တ င အ အ င ပ တ စ ရပ ရပ အရ ထ နစ န မည အမ သည ယင
အ င ပ င စပ လ ၍ အမ ဆ င ပ င ရန လ လ သည အ င အလ မ မရရ လ င ၊
တ ရ သည အ င ပ အ ပ အ ၍ အ မ အဆ အ ဖတ မ ပ ရ။
အယ လ ပယ င သ မဟ တ ပင ဆင င
၃။ ။ (၁) အယ လ အထ တ င သတ မ တ ထ သည နည လ မ အတ င ရ သ
ထ င မရ လ င ၊ ပယ င သည ။ သ မဟ တ တ ရ သတ မ တ ပ သ အ န အတ င
ပင ဆင ရန အလ င အယ လ အယ တရ လ အ ပန ပ င သည ။ သ မဟ တ င
ပင ဆင စ င သည ။
(၂) တ ရ အယ လ ပယ လ င ၊ ထ သ ပယ သည အတ
အ င ပ မ ရ မ တ ထ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၃) အယ လ ပင ဆင လ င တ ရ သ ဖစ စ၊ စ အလ င
တ ရ သ န ထ သ အရ ရ ဖစ စ ပင ဆင တ င လ မ တ သ မဟ တ လ မ တ တ
ရ ထ ရမည ။
တ ရ လ သ မဟ တ တ ရ ပ င အ လ င သ ဆ င သည အ င ပ အ ပ အ ၍
ဒ ရ မ တ လ င ၊ ၎င တ အန တစ ယင ဒ ရ တ စ ရပ လ ပယ ဖ စ င င
၄။ ။ အမ တ င တ ရ လ သည သ မဟ တ တ ရ ပ င သည တ စ ထ ပ ပ အ ယ သ
ဒ ရ လည တ ရ လ အ လ င ဖစ စ၊ တ ရ ပ င အ လ င ဖစ စ သ ဆ င သည
အ င ပ အ ပ အ ၍ မ တ ထ လ င ၊ တ ရ လ မ သ မ ဟ တ တ ရ ပ င မ
အန တ စ သည ဒ ရ တစ ရပ လ အယ ဝင င သည ။ ယင သ အယ ဝင သည အမ တ င
အယ သည တ ရ လ အ လ ၏ အ အတ ဖစ စ၊ တ ရ ပ င အ လ ၏
အ အတ ဖစ စ ဒ ရ ပယ ဖ င သည သ မဟ တ ပ င လ ပင ဆင င သည ။
မ င စ ဆ င ရ မ င ဒ ရ အတ ည ပ မ ဆ င င င
အ ယ ဆ င င င
၅။ ။ (၁) အယ အမ န မ တ သည အတ င မ တစ ပ ၊ အယ ဝင သ ဒ ရ
သ မဟ တ အမ န အရ ဆ င ရ လ ရ သည မ င စ မ အယ မ င ဆ င င မထ ရ။
ဒ ရ အယ ဝင မ ဖင ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င င မ ပ ရ။ သ သ လ လ သည
အ င ရ လ င ၊ အယ သည ယင ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င စရန
အမ န မ တ င သည ။
ဒ ရ မ တ သ တ ရ ဆ င င င
(၂) အယ ဝင င သ ဒ ရ အယ ဝင ရန င ပ ထ သ အ န မ န ဆ မ ၊
ယင ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င ထ ရ န လ ထ သည အ ၊ လ လ သည
အ င ပလ င ယင ဒ ရ မ တ သည တရ သည ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င စ ရန
အမ န မ တ င သည ။ ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င ရန အမ န မ တ ရ မည တ ရ သည
အ ပ အ အ န ပ ပ င န ပ သည အ မ တပ ၊ နည ပ ဒ (၁) သ မဟ တ
နည ပ ဒ (၂) အရ ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င စရန အမ န မ မ တ ရ “
( ) အမ န မ တ င မ ပ ပ ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င ပ ရန
လ ထ သ အမ သ ည အ အ အ ယ ဆ စ င င ၊
( ) အ င မ န မ မရ ဘ လ ထ င ၊ ထ ပင
( ဂ ) လ ထ သ အ ပ န ဆ တ င တ ဝန ရ လ သည
အတ င ယင ဒ ရ သ မဟ တ ယင အမ န အ ရ ထ သင သလ
လ န ဆ င ရ ရန လ ထ သ အ မ ပ ထ ပ
ဖစ င ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၄) နည ပ ဒ (၂)၌ မည သ ပင ပ ရ စ မ လ လ န ဆ တ င
တ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ င ဆ င င ထ စရန တ စ ဖ သတ အမ န မ တ င သည ။
အယ ဝင သည ဒ ရ အတ ည ပ ရန အမ န မ တ သည အ တ င ဆ ရမ ည အ မ
၆။ ။ (၁) အယ ဝင လ ရ သည ဒ ရ အတ ည ပ ရန အမ န မ တ ထ ရ တ င
အယ တ ရ လ လ လ သည အ င တ င ပပ ဒ ရ အတ ည ပ မည တရ သည
ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ သ မ ယ စမည ပစ ည သ မဟ တ သ မ ယ ပ သည ပ စ ည ပန အပ ရန
သ မဟ တ ယင ပစ ည တ န ဖ ပ ဆပ ရန ၊ ထ ပ င အယ ၏ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အတ င
ထ သင သလ လ န ဆ င ရ ရန အတ အ မ တ င ယ ရမည ။ သ မဟ တ
အယ တ င ထ အ င ပ မ တ င ပလ င ၊ ဒ ရ မ တ သည တ ရ အ ထ အ မ
တ င ယ စရန အယ န င သည ။
(၂) ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည ရ င ရန အမ န
မ တ ထ ပ ၊ ယင ဒ ရ အယ ဝင ထ ဆ ဖစ လ င ယင အမ န မ တ သ တ ရ သ
တ ရ လ ထ သည အ အ မ ပ သ င င င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င
စ င စပ လ ၍ ဖစ စ တ ရ သင သည ထ င မင သည စည မ မ သတ မ တ ၍
အဆ ပ ရ င င အယ မ ပ ပတ သည အထ ဆ င င ရမည ။
၇။ ။ ××××× ××××× ××××× ××××× ×××××
ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င မ တ သည အ မ န အယ ဝင ရ ၌ လ ပ ပ င င မ သ စ င
၈။ ။ ဒ ရ မဟ တ ဘ ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရ ၌ မ တ သ အမ န
အယ ဝင င သည သ မ ဟ တ အယ ဝင ထ သည စ ၌ နည ပ ဒ ၅ င နည ပ ဒ ၆ အရ
အပ င ထ သည လ ပ ပ င င မ သ စ င စရမ ည ။
အ ယ မ လ သည အ လ ပ ထ လ ပ နည
အ ယ လ မ တ ပ တင င
၉။ ။ (၁) အယ လ လ လ င အယ ဖစ စ၊ ယင ရ သ ဆ င ရ
အရ ရ ဖစ စ၊ ယင အယ လ ပ တ င တ င သ င သည န ရ ရ မ တ ၍ စ အလ င
ထ ရ ရမည စ အ ပ တ င မ တ ပ တင ရမည ။
အ ယ မ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ
(၂) ယင စ အ ပ အယ မ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ ဟ ရမည ။
အ ယ အ ယ တရ လ အ တရ စရ တ အတ အ မ တင သ င စရန တ င ဆ င င
၁ဝ။ ။ (၁) အယ တရ ပ င လ ရ ထ ဖရ င စရန မဆင ဆ မ သ လည င ၊
ဆင ဆ ပ န သ လည င ၊ အယ တရ ပ င လ ထ သည အ တ င အယ
သည အယ တရ လ ထ မ အယ မ တ ရ စရ တ အတ ဖစ စ၊ မ လမ တ ရ စရ တ အတ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖစ စ၊ အမ စ ရပ လ တ ရ စရ တ အတ ဖစ စ၊ မ မ ၏သ ဘ အတ င အ မ
တ င င သည ။
အ ယ တရ လ သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပင ပတ င နထ င င
သ ရ တ င အယ တရ လ သည ပည ထ င စ မန မ င င တ ပည ပတ င နထ င လ ရ ပ
အယ မ င သ ဆ င သည ပစ ည (ရ လ င )မ တပ ပည ထ င စ မန မ င င တ အတ င ၌
လ လ သည အ မ ရ မ ပ င င သ ပစ ည တ စ ရပ ရပ ပ င ဆ င င မ ရ သ စ မ တ င
တ ရ သည အဆ ပ အ မ တ င ရမည ။
(၂) တရ အမ န မ တ ဆင ဆ သည အ န အတ င ၊ ထ အ မ မတင သ င လ င
တ ရ သည အယ မ ပယ ရမည ။
အ သ အ င စ ပ ပ င မရ ဘ အ ယ မ ပလ ပ င င
၁၁။ ။ (၁) အယ တရ သည သ ဆ င ရ အမ တ တ င ရန သင သည
ထ င မင လ င ၊ ယင အမ တ တ င ၍ အယ တရ လ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ န ဖစ စ၊
န ရန န တ စ န သတ မ တ ပ ထ န တ င ထ သ လ ရ လ င ၎င အ န ပ န
အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ အ င စ မပ ဘ ၊ ထ ပင အယ
တ ရ ပ င သ မဟ တ ၎င ၏ ရ နထ သ လည အ င စ အပ င မ ပ ဘ အယ မ
ပလပ င သည ။
(၂) န ဆ သည န တ င သ လည င ၊ န ရန ရ ဆ င သည အ
န တ င သ လည င အယ မ န ရန သ အ အယ တရ လ
မလ ရ လ င ၊ တ ရ ယင အ ယ မ ပလ ပ င အမ န မ တ င သည ။
(၃) နည ပ ဒ အရ အယ မ ပလ ပ လ င ၊ ယင သ ပလ ပ င အယ
သည ဒ ရ မ တ သ တရ သ အ င ရမည ။
အ ယ မ န ရန ရ
၁၂။ ။ (၁) အယ သည နည ပ ဒ ၁၁ အရ အယ မ ပလ ပ င မ ပ လ င ယင အ မ
န ရန ရ သတ မ တ ရမည ။
(၂) အဆ ပ ရ သတ မ တ ရ တ င တ ရ ၏ ဆ င ရ ဆ လ ပ ငန ၊ အယ
တ ရ ပ င နထ င ရ အရပ င ယင ရ တ င အယ တ ရ ပ င လ ရ ၍ အယ မ ဖရ င
င ရန အတ လ လ သည အ န ရရ စရန အလ င ၊ အ ယ ဝင ထ င
အ င စ ရန လ အပ သည အ န တ င န သတ မ တ ရမည ။
အ ယ အ ယ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ အ င စ ပ ပ ရ င
၁၃။ ။ (၁) အယ မ နည ပ ဒ ၁၁ အရ ပလ ပ င မ ပ လ င ၊ အယ သ ည
အယ ဝင ထ င အ င စ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ
ပ ပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ယ သ စ ရ စ တ မ မ ပ ပ င
(၂) အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ၏အမ တ မ အယ တ င
မတ င သ င ရ သ လ င ၊ အဆ ပ အ င စ ရရ သ တ ရ သည အမ တ င
အ ရ ပ သ စ ရ စ တ မ အရပ ရပ ဖစ စ ၊ အယ အထ တ င သ
စ ရ စ တ မ မ ဖစ စ စ လ င င သမ စ လ င စ ပ ပ ရမည ။
အ ယ ဝ င သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ရ သ သ စ ရ စ တ မ မ ၏ မ တ မ
(၃) အမ သည တစ သည အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ မ တ
ပ စလ သ ထ တရ ရ စ ရ စ တ မ မ သ ဖ ပ လ ထ င သည ။
ထ စ ရ စ တ မ မ ၏မ တ တ လ ထ သ ၏စရ တ ဖင ရ ၍ လ ထ သ သ
ထ တ ပ ရမည ။
အ ယ မ န ရန ရ င စပ လ သည အ င စ င င င အပ င
၁၄။ ။ (၁) နည ပ ဒ ၁၂ အရ န ဆ သ ရ င စပ လ သည အ င စ
အယ တ င ပ ထ ၍ အလ တ အ င စ အယ အယ ဝင သည ဒ ရ
မ တ သ တ ရ သ ပ ပ ရမည ပင တ ရ ပ င တစ အ လ ရ ဖရ င ရန သမ န စ
အပ သည နည လ မ အ တ င အယ တရ ပ င ထ ဖစ စ၊ အယ တ င ဆ င ရ မည ၎င ၏
ရ နထ ဖစ စ အပ ရမည ။ ထ ပင ယင သမ န စ င လ ည င ၊ ယင သမ န စ
မ တ ရ တ င ဆ င ရ သည မ င စ င လ ည င သ ဆ င သည ပဌ န
အရပ ရပ သည ယင အ င စ အပ င င လ ည သ ဆ င စရမ ည ။
အ ယ ယ တ င အ င စ အပ စ င င
(၂) အ င စ အပ ရ တ င အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ
တ ရ သ ပ ပ မည အစ အထ တ င ရည န သည ပဌ န မ အရ အယ ယ တ င
အယ တရ ပ င ထ သ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ နထ သ ဖစ စ အပ စ င သည ။
မ လ အမ တ င မလ ရ သ အ ယ တရ ပ င ထ အ င စ အပ ရန မလ အ ပ င
(၃) တ စ ဘ အမ သည ထ ဖစ စ၊ အယ တရ ပ င ထ ဖစ စ အ င စ
အပ ရန သ မဟ တ ပ ပ ရန လ အပ သည နည ပ ဒမ ပ မည သည ပဌ န မ အ ရ
ဆ လ ရ သ ဒ ရ မ တ သ တ ရ အမ န စ ဖစ စ၊ ယင ဒ ရ မ တ
ပ န အ ရ ယ ဆ င ရ သည မ င စ တ စ ရပ ရပ တ င ဖစ စ လ ရ င မရ သ
တ စ ဘ အမ သည သ မဟ တ အယ တရ ပ င ထ သ သ လည င ၊ ထ တစ ဘ အမ သည
သ မဟ တ အယ တရ ပ င သဆ ပ ဖစ ပ ၎င ၏တ ရ ဝင ယ စ လ ယ ထ သ
သ လည င အ င စ အပ ရန လ အပ စသည ဟ မမ တ ယ ရ။
တ စ စ တ င ပ ဝင ရမည အ မ
၁၅။ ။ အယ ထ တ ရ ပ င ထ အပ သ အ င စ တ င န ဆ သည န ၌
အယ သ မလ ရ လ င အယ မ တ စ ဘ သတ န မည အ င ပ ရ စရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ရ တ င လ န ရမည လ ပ ထ လ ပ နည
စတင လ လ င
၁၆။ ။ (၁) န ဆ သည န ရ တ င ဖ စ စ၊ န ရန ရ ဆ င သည အ န ရ တ င
ဖစ စ အယ မ ထ တ င ပ င ရ န အယ တ ရ လ အ န ရမည ။
(၂) အယ မ င မ ပလ ပ လ င ၊ တ ရ သည အယ မ ထ
တ င ပမည အယ တရ ပ င အ န ရမည ။ ထ သ န ပ န အယ တရ လ
ပန လည ဖ င ရ စရမည ။
အ ယ တရ လ မလ ရ င င အ ယ မ ပလ ပ င
၁၇။ ။ (၁) န ဆ သည ရ တ င ဖစ စ၊ န ရန ရ ဆ င သည အ န ရ တ င
ဖစ စ အယ မ န ရန သ အ အ ယ တရ လ မလ ရ လ င ၊ တ ရ
အယ မ ပလ ပ င အမ န မ တ င သည ။
အ ယ မ တ စ ဘ သတ န င
(၂) အယ တရ လ သ လ ရ ၍ အယ တ ရ ပ င မလ ရ လ င
အယ မ တ စ ဖ သတ န ရမည ။
အ ယ တရ လ တ ရ စရ တ တ င သ င ရန ပ သ ဖင အ င စ မ အပ ရ
သည အ အ ယ မ ပလ ပ င
၁၈။ ။ အယ တရ ပ င ထ အ င စ အပ ရ တ င န မည စရ တ ရန
လ အပ သည င သတ မ တ ထ သည အ န လ အတ င အယ တရ လ တ င သ င ရန
ပ င င အ ယ တရ ပ င အ အ င စ မ အပ ရ သ င န ဆ
သည ရ တ င ဖစ စ၊ န ရန ရ ဆ င သည အ ရ တ င ဖစ စ တ ရလ င အယ မ
ပလ ပ င တ ရ အမ န မ တ င သည ။
သ ရ တ င အ င စ အယ တရ ပ င ထ သ မ အပ ရ သ လည အဆ ပ
ရ တ င အယ မ န ရန သ အ အယ တရ ပ င လ ရ လ င အဆ ပ အမ န
မ မ တ ရ။
မလ ရ င င ပလ ပ သည အ ယ မ ပန လ ည လ င
၁၉။ ။ နည ပ ဒ ၁၁ နည ပ ဒ (၂)အရ ဖစ စ၊ နည ပ ဒ ၁၇ အရ ဖစ စ၊ နည ပ ဒ
၁၈ အရ ဖစ စ အယ မ ပလ ပ လ င ၊ အယ တရ လ အမ ပန လည လ ရန
အယ သ လ ထ င သည ။ အယ မ န ရန စ လ လ သ အ င
တ စ င မ မ မလ ရ င င သ မဟ တ တ င ဆ သ င မတ င သ င
င င ဖစ င သ သ ထ င ရ ပလ င ၊ တ ရ သည တ ရ စရ တ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
အ အ င စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည စည မ မ
သတ မ တ ၍ အယ ပန လည လ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န င ရ ဆ င ၍ အ သ ဆ င င ထ င မင သ တ အယ
တ ရ ပ င မ အ ဖ စ ထည သ င ရန န ပ င င
၂ဝ။ ။ အယ မ န သည အ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ အမ တ င
အမ သည တ စ ဖစ ပ အယ မ ၌ အမ သည အ ဖစ မထ ည သ င ရ သ သ အမ သည
တ စ သည အယ မ အဆ အ ဖတ င အ သ ဆ င င တ ရ ထ င မင လ င ၊
အမ န င န တ စ ရ ရ သ ရ ဆ င ၍ ၎င အ အ ယ တရ ပ င အ ဖစ
ထ ည သ င ရန န င သည ။
တ စ ဖ သတ ဒ ရ မ တ င ရသ အယ တရ ပ င ၏ လ ထ အ ရ ပန လည
န င
၂၁။ ။ အယ မ တ စ ဖ သတ န ပ အယ တ ရ ပ င ၏အ ဆ န င ၍
စ ရင မ တ လ င ၎င သည အယ မ ပန လည န ပ ရန အယ သ လ ထ
င သည ။ အ င စ နည လမ တ အပ င မရ င သ မဟ တ အယ မ
န ရန စ လ လ သ အ င င မ မ မလ ရ င င ဖစ င
တ ရ န ပ အ င အယ တရ ပ င တ င ပလ င တ ရ သည တ ရ စရ တ င
စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အ အ င စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည
စည မ မ အယ တရ ပ င အ ပ သတ မ တ ၍ အယ မ ပန လည န ရမည ။
အ မ န သ အ အယ တရ ပ င သည သ အယ ဝင ထ သ သ ဒ ရ
န င င
၂၂။ ။ (၁) အယ တရ ပ င တ စ သည ဒ ရ ၏မည သည အစ တ အပ င မ
အယ မ သ လည ၊ အ ၌ မ မ ၏အ ဆန င ၍အ ဆ အ ဖတ ပ ထ သ
အ င တ စ ရပ ရပ အရ ဒ ရ ထ တင ပ င ရ သည သ မ ဒ ရ
မ မ အယ ဝင ရ ၌ န င မည အ ထည သ င ၍ ပန လ န န င သည ။ သ ရ တ င
အယ မ န ရန ရ သတ မ တ သည အ င စ မ မ ထ သ ဖစ စ၊ မ မ ရ နထ
သ ဖစ စ အပ သည န မ တ စ လအတ င တ င သ လည င ၊ အယ င ပ သင သည
ထ င မင သည န ထပ အ န လ အတ င တ င သ လည င အဆ ပ န
အယ ၌ တ င သ င ပ ဖစ စ ရမည ။
န ပ စ င ယင င သ ဆ င သည ပဌ န မ
(၂) အဆ ပ ပန လ န န လ မ တ တ မ အ ပ ပ စ ဖင ရ သ
ရမည ။ နည ပ ဒ ၁ ပ ပဌ န မ သည အယ လ ၏ပ စ င အယ လ ပ
အ င အရ မ င သ ဆ င သ ရ ပန လ န န လ င သ ဆ င စရမည ။
(၃) အဆ ပ န င သ ဆ င သည အမ သည ထ မ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ န
ထ မ ဖစ စ၊ န မ တ လ ရရ င စ ဖင ရ သ ထ သည ဝန
န လ င အတ အယ တရ ပ င တ င သ င င မ ပ လ င ၊ န လ မ တ
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
တ စ စ င ထ အမ သည ထ သ ဖစ စ၊ ၎င ၏ ရ န ထ သ ဖစ စ အယ အယ တရ ပ င ၏
စရ တ ဖင န လ တ င သ င ပ န ဆ လ င င သမ ဆ လ င စ အပ စရမည ။
(၄) အယ တရ ပ င တ စ န လ နည ပ ဒအရ တ င သ င
ထ သည မည သည စ တ င မဆ မ လအယ မ ပန လည ပ သ မ လ စ မ သ မဟ တ မလ
ရ မ င ပလ ပ လ စ မ ဆ သ ည အတ င တ င သ င သည န လ
တ ရ သင သည ထ င မင သည အတ င အ အမ သည မ ထ သ အ င စ
အပ ပ န န ၍ အဆ ဖတ ပ င သည ။
(၅) လ မ အယ မ မ င စပ လ သည ပဌ န မ မ နည ပ ဒအရ
န င သ ဆ င င သမ သ ဆ င စရမ ည ။
အ မ ပန လ ည စစ ဆ ရန အယ ပန ပ င
၂၃။ ။ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ ည ပဏ မအ အရ အမ
ဆ ဖတ ရ တ င ယင ဒ ရ အယ ၌ပယ ဖ လ လ င အယ သည သင သည
ထ င မင ပ အမ ပန လည စစ ဆ ရန ပန ပ သည အမ န မ တ င သည အ ပင ၊ ယင သ
ပန ပ သ အမ တ င မည သည ငင သ မဟ တ ငင မ စစ ဆ
ရမည ဖစ င လည ထ ပ မ န င သည ။ ထ ပင ယင အမ တ ရ မမ မ
မ တ ပ တင စ အ ပ ၌ မ ရင အမ အမ တ အတ င ပန လည လ ၍ ဆ လ စစ ဆ ဆ ဖတ ရန
န လ အယ သည မ မ ၏စ ရင င အမ န တ ၏ မ တ အယ ဝင သ ည
ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ ပ ပ ရမည ။ မ လစစ ဆ စ ရ မ တ ထ သ
သ သ မ (ရ လ င )သည တ ရ မ တ သည အရပ ရပ န မ င
မဆန င ပ အမ ပန လည စစ ဆ ရန ပန ပ ပ သည န စစ ဆ စ ရင ရ တ င
သ သ အ ထ အထ ဖစ စရမည ။
အ မ တ ပ သ သ လ လ လ င အယ အမ အ ပ အ ပတ ဆ ဖတ င င
၂၄။ ။ အမ တ ရ သ သ မ အယ စ ရင မ တ ပ င အ င လ လ
လ င ၊ အယ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ၏ စ ရင သည အယ အ ပ သည
အ င အ မ မဟ တ သ အ အ င အ မ အ ပ လ ဝအ ပ စ မ
အယ သည လ အပ လ င ငင မ ထ ပ မ ထ တ ၍ အမ အ ပ သတ ဆ ဖတ င သည ။
အ ယ ငင မ ထ တ ၍ အ ယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သည တရ သ
စစ ဆ စ ရင ရန လ အ ပ င င
၂၅။ ။ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ ည အမ အရည အ သ အရ
မ န န စ ဆ ဖတ င ရန လ အပ သည ဟ အယ ထင မင သည ငင တစ ရပ ရပ
ထ တ ရန သ မဟ တ စစ ဆ စ ရင ရန သ လည င အ င င ရ ပ န တ စ ရပ ရပ
အဆ အ ဖတ ပ ရန သ လည င ပ လ င အယ သည လ အပ ပ ငင မ
ထ တ ၍ အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ စစ ဆ ရန လ အပ င သည ။ ထ ပင
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ယင သ လ အပ ရ ၌ အဆ ပ တ ရ အ လ အပ သည သ သ မ ထ ပ မ ရယ ရန
န ရမည ။
အဆ ပ တ ရ သ ည ငင မ စစ ဆ ၍ ထ ငင မ အ ပ မ မ ၏ ယ
ဆ ဖတ မ အ င ပ မ င တ သ သ တ အယ သ ပန လည ပ ပ
ရမည ။
ယ ဆ ဖတ င သ သ မ အမ တ တ င ပ ဝင စ င ၊ ယ
ဆ ဖတ န င
၂၆။ ။ (၁) ယင သ သ င ယ ဆ ဖတ တ သည အမ တ ၏ တ စ စ တ
တ စ ဒသ ဖစ စရမည ။ မည သည အမ သည မဆ အယ သတ မ တ သည အ န အတ င
ယ ဆ ဖတ တ စ ရပ ရပ အ ပ န လ တ င သ င င သည ။
အ ယ မ ဆ ဖတ င
(၂) အဆ ပ န လ တ င သ င ရန သတ မ တ သည အ န လ န ဆ ပ
သည န အယ သ ည အယ မ အဆ အ ဖ တ ပ ရန ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
အယ တ င န ထပ သ သ တင ပ င
၂၇။ ။ (၁) အယ မ မ အမ သည မ သည အယ တ င တ သ သ ဖစ စ၊
စ တ မ အမ တ အသ သ သ ဖစ စ ထ ပ မ တင သ င င မရ စရ။ သ သ “
( ) အယ သည ဒ ရ မ တ သည တရ သည လ သင သည
သ သ လ ရန ငင ပယ လ င သ မ ဟ တ
( ) အယ စ ရင မ တ င စရန အတ ဖစ စ၊ အ င လ
သည အ င တ စ ရ ပ ရပ င ဖစ စ စ ပ စ တ မ တ စ ရပ
ရပ တ င ပ စရန သ လည င ၊ သ သတ စ
စစ ဆ ရန သ လည င လ အပ လ င “
အယ သည ယင သ သ သ မဟ တ စ ပ စ တ မ တင ပ င ပ
င သည ။ သ မဟ တ သ သ စစ ဆ င ပ င သည ။
(၂) အယ သည သ သ ထ ပ မ တင ပ င ပ သည အ တ င မည သည
အ င င ယင သ သ လ ရ င ရ မ တ ထ ရမည ။
န ထပ သ သ ရ ယ သည န ည လမ
၂၈။ ။ န ထပ သ သ တ င ပ င ပ သည အ တ င ၊ အယ သည
ထ သ သ ရယ င သည ၊ သ မဟ တ ထ သ သ ရယ ပ အယ သ ပ ရန
အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ဖစ စ၊ အ လ အ တ ရ
တ စ ဖစ စ န င သည ။
စစ မ ရန အ မ သတ မ တ င င ရ သ င
၂၉။ ။ န ထပ သ သ ရယ ရန ဆင ဆ သ ည အ တ င ဖစ စ၊ ထ သ ရယ ရန
င ပ သည အ တ င ဖစ စ မည သည အ မ င စပ လ ၍ သ သ ရယ ရမည
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဖစ င အယ သ ဖ ပရမည အ ပင ယင သ သ ဖ ပသည အ မ
လ ည အမ တ တ င ရ မ တ ရမည ။
အ ယ မ တ င မ တ သည စ ရင
စ ရ င မည သည အ ၊ မည သ ည နရ တ င မ တ ရ င
၃ဝ။ ။ အယ သည အမ သ ည မ သ မဟ တ ၎င တ ၏ ရ နမ န ၍
အယ မ တ င ဖစ စ၊ အ ယ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ အမ တ တ င ဖစ စ ရည န ရန
လ အပ သည ထ င မင ယ ဆ သ မည သည အစ တ အပ င မ ဆ ရည န ည ပ န
င သ မဟ တ န တစ န န တ င တ ရ င ၌ လ သ ရ င စ ရင မ တ ရမည ။
န တစ န န တ င စ ရင မ တ မည ဖစ ပ အမ သည မ ထ သ ဖစ စ၊
၎င တ ၏ ရ နမ ထ သ ဖစ စ စ ရင မ တ မည န အ င ရမည ။
စ ရ င တ င ပ ဝင ရမည အ မ ၊ စ ရင မ တ သည န စ င လ မ တ
၃၁။ ။ အယ ၏ စ ရင စ ဖင ရ သ ၍ “
( ) အဆ အ ဖတ ပ ရန အ မ ၊
( ) ယင အ မ အ ပ ဆ ဖတ ၊
( ဂ ) မည သည အ င မ င ထ သ ဆ ဖတ ရ င င
(ဃ) အယ သည ဒ ရ ပယ ဖ လ င သ မဟ တ ပ င လ လ င အယ တရ လ
ရထ င ရ သည သ သ င ။
တ ဖ ပရမည အ ပင စ ရင မ တ သည အ န တ င တ ရ သ ဖစ စ၊
ထ စ ရင သ ဘ တ သ တ ရ သ မ ဖစ စ လ မ တ ရ ထ ၍ ရ စ တပ ရမည ။
စ ရင တ င မည သည အ န င င
၃၂။ ။ စ ရင မ တ ရ ၌ အ ယ ဝင သည ဒ ရ အ တ ည ပ င သည ၊ ပ င လ
င သည ၊ ပယ ဖ င သ ည သ မဟ တ အယ မ မ အမ သည တ အယ မ ၌ ဒ ရ မ တ သည
နည လမ င စပ လ ၍ ဖစ စ၊ အယ မ ၌ မ တ သည အမ န င စပ လ ၍ ဖစ စ သ ဘ တ ည
လ င ထ သ သ ဘ တ ည သည အတ င အယ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ
င သည ။
အ ယ ၏လ ပ ပ င င
၃၃။ ။ အယ သည မ တ ပ သင သည မည သည ဒ ရ င အမ န မဆ မ တ ပ င င
ရ ရမည အ ပင အမ ၏လ အပ အရ န ထပ သ မဟ တ အ အမ န ဖစ စ မ တ ပ င င
လ ည ရ ရမည ။ ဒ ရ ၏တစ စ တ တ စ ဒသ သ အယ ဝင စ မ တ ရ
လ ပ ပ င င င သ င သည ။ ထ ပင အယ တရ ပ င မ သ မဟ တ အမ သည မ
အယ သ မဟ တ န မတ င သ င သ လည ၎င တ အ လ ၏ အ အတ
သ လည င ၊ ၎င တ အန တ စ တ စ ယ ၏အ အတ သ လ ည င
လ ပ ပ င င င သ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
သ ရ တ င အယ သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ပ ဒ မ ၃၅( ) အရ အမ န တ စ ရပ ရပ
မ တ ရန ပ သ သ မဟ တ ငင ပယ ထ သ အမ န အ ပ န တစ ရပ ရပ
င အယ တ င ထ အမ န မ တ င မ ပ ရ။
ပမ
အ သည ဘ ထ မ ဖ စ စ၊ စ ထ မ ဖစ စ င ရရ န ရ သ ဖင ၎င တ စ အ ပ
တ ရ စ ဆ ရ ဘ အ ပ တ င ဒ ရ ရရ သည ။ ဘ အယ ဝင ရ အ င စ တ မ
အယ တရ ပ င မ ဖစ သည ။ အယ ဘ အ အ င ပ ၍ဆ ဖတ ရ တ င
စ အ ပ ဒ ရ မ တ င င ရ သည ။
သ ဘ လ ရ မ တ ထ ရ င
၃၄။ ။ တ စ ထ ပ သ တ ရ သ မ အယ မ န ရ တ င တ ရ
မ တ သ စ ရင သ ဘ မတ သည မည သည တ ရ သ မဆ အယ တ င မ တ သင
သည ဟ ထ င မင သည ဆ ဖတ သ မဟ တ အမ န ရ သ ဖ ပရမည အ ပင ၊ မည သည
အ င မ င ထ သ ဆ ဖတ သင င သ မဟ တ အမ န မ တ သင င လ ည
ဖ ပ င သည ။
အ ယ တ င မ တ သ ဒ ရ
ဒ ရ ၏ရ စ င ယင တ င ပ ဝင ရ မည အ မ
၃၅။ ။ (၁) အယ ဒ ရ ၏ရ စ သ ည စ ရင မ တ သ န ဖစ ရမည ။
(၂) ဒ ရ တ င အယ မ အမ တ ၊ အယ တရ လ င အယ တရ ပ င တ ၏အမည
မ င သ ပ ဖ ပ မ အ ပင င ပ သည သ သ င င စပ လ ၍ ထ င ရ သ သ
ဖ ပ သ မဟ တ အ စ ရင ဆ ဖတ တ ပ ရ ရမည ။
(၃) ဒ ရ တ င အယ မ ၌ န သ တ ရ စရ တ ပမ ဏ၊ ထ တရ စရ တ င
မ လ တ ရ စရ တ တ မည သ သ မဟ တ မည သည ပစ ည မ အ ပ ဆ င ရမည
တ လ ည ဖ ပရမည ။
(၄) ဒ ရ မ တ သည တ ရ သ သ မဟ တ တ ရ သ မ ဒ ရ တ င
လ မ တ ရ ထ ၍ ရ စ တပ ရမည ။
စ ရ င သ ဘ မတ သည တရ သ သည ဒ ရ တ င လ မ တ ရ ထ ရ န မလ င
သ ရ တ င တ ရ သ မ တ စ ထ ပ ၍ ၎င တ အ သ ဘ လ မ ရ လ င
တ ရ မ တ သ စ ရင သ ဘ မတ သည တ ရ သ သ ည ယင ဒ ရ တ င
လ မ တ ရ ထ ရန မလ ။
အ မ သည မ အ စ ရင င ဒ ရ မ တ မ ထ တ ပ င
၃၆။ ။ အမ သည မ အယ သ လ ထ သည အ တ င အယ မ တ င
မ တ သည စ ရင င ဒ ရ တ ၏ တ ဝန မ တ မ ၎င တ ၏စရ တ ဖင ထ တ ပ ရမည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
ဒ ရ ၏တ ဝန မ တ အ ယ ဝ င သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ ပ ပ ရ င
၃၇။ ။ အယ ဖစ စ၊ စ အလ င ယင တ ရ န အပ သ အရ ရ
ဖစ စ၊ မ န န င တ ဝန သည စ ရင င ဒ ရ မ တ တ စ စ င စ အယ ဝင သည
ဒ ရ မ တ သ တ ရ သ ပ ပ ရမည ။ ယင မ တ မ မ လအမ တ တ င တ ထ ရမည ။
ထ ပင အယ ၏ စ ရင လည တ ရ မ မ မ တ ပ စ ရင စ အ ပ တ င ရ သ င ရမည ။
အ မ န ၄၂
အ ယ ဒ ရ မ အ ယ ဝင င
လ ပ ထ လ ပ နည
၁။ ။ အမ န ၄၁ ပ နည ပ ဒမ သည အယ ဒ ရ မ အယ ဝင င င
သ ဆ င င သမ သ ဆ င စရမည ။
အ မ န ၄၃
အ မ န မ အ ယ ဝင င
အ မ န မ အ ယ ဝင င
၁။ ။ ပ ဒ မ ၁၀၄ ပ ပဌ န မ အရ အ ပ အ မ န မ အယ ဝင င ရ စရမည
“
( ) သ ဆ င ရ တ ရ တ င တ င သ င စရန ဆ လ အမ န ၇ ၊ နည
ပ ဒ ၁ဝ အရ ပန ပ သ ည အမ န ၊
( ) အမ သည တ စ အ ပ အမ န ၈ ၊ နည ပ ဒ ၁၀ အရ စ ရင
မ တ သည အမ န ၊
( ဂ) အမ ပလ ပ င ပယ ဖ သည အမ န မ တ ပ ရန (အယ ဝင
င သ အမ တ င ) တ င သ င သ လ လ အမ န ၉၊ နည ပ ဒ
၉ အရ ပယ သည အမ န ၊
(ဃ) တ စ ဖ သတ မ တ သ ဒ ရ ပယ ဖ သည အ မ န မ တ ပ ရန
(အယ င သ အမ တ င ) တ င သ င သ လ လ အမ န ၉၊
နည ပ ဒ ၁၃ အရ ပယ သည အမ န ၊
( င ) အမ သည တစ အ ပ အမ န ၁၀ ၊ နည ပ ဒ ၄ အရ စ ရင
မ တ သည အမ န ၊
( စ ) အမ န ၁၁ ၊ နည ပ ဒ ၂၁ အရ မ တ သ အမ န ၊
(ဆ) ပစ ည ဝရမ ပ ရန အမ န ၁၆ ၊ နည ပ ဒ ၁ဝ အရ မ တ သည
အမ န ၊
( ဇ ) အမ သည တစ အ ပ အ မ န ၁၆ ၊ နည ပ ဒ ၂ဝ အရ စ ရင
မ တ သည အမ န ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( စ ) စ ပ စ တ မ မ မ သ မဟ တ ထ ပ ဆင ရ သ မ မ အ ပ
န င စပ လ ၍ အမ န ၂၁ ၊ နည ပ ဒ ၃၄ အရ
မ တ သည အမ န ၊
(စ စ ) အမ န ၂၁ ၊ နည ပ ဒ ၆၃ - ဂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၆၃ - င အရ
မ တ သည လ မ န င လ မ တ င န သည တ ရ
စရ တ င စပ လ ၍ နည ပ ဒ ၆၃ - ဆ အရ မ တ သည အမ န ၊
(ည) အမ န ၂၁ ၊ နည ပ ဒ ၇၂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၉၁ အရ
ရ င င ပယ ဖ သည အမ န သ မဟ တ ပယ ဖ ရန
ငင ပယ သည အမ န ၊
( ဋ ) အမ န ၂၂ ၊ နည ပ ဒ ၉ အရ အမ ရပ စ င သ မဟ တ အမ
ပလ ပ င ပယ ဖ ရန ငင ပယ သည အမ န ၊
( ဌ ) အမ န ၂၂ ၊ နည ပ ဒ ၁ဝ အရ င ပ သည သ မဟ တ င ပ ရန
ငင ပယ သည အမ န ၊
( ဍ ) အမ န ၂၃ ၊ နည ပ ဒ ၃ အရ သ ဘ တ ည ၊ သ ဘ တ
ပ င မ ၊ ပ မ တ တမ တင သည သ မဟ တ
မ တ တ မ တ င ရန ငင ပယ သည အမ န ၊
( ဎ ) အမ ပလပ င ပယ ဖ သည အမ န မ တ ပ ရန (အယ ဝင င သ
အမ တ င ) တ င သ င သ လ လ အမ န ၂၅ ၊ နည ပ ဒ ၃
အရ ပယ ဖ သည အမ န ၊
(ဏ) အမ န ၃၄၊ နည ပ ဒ ၂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၃ သ မဟ တ
နည ပ ဒ ၄ အရ အ ပ င င ပ ဆပ ရ အ တ အ န တ
ပ ရန ငင ပယ သည အမ န ၊
(တ) လ စ ဆ သ အမ မ တ င အမ န ၃၅ ၊ နည ပ ဒ ၃ သ မဟ တ
နည ပ ဒ ၄ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၆ အရ မ တ သ ည အမ န မ ၊
(ထ) အမ န ၃၈ ၊ နည ပ ဒ ၂ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၃ သ မဟ တ
နည ပ ဒ ၆ အရ မ တ သည အမ န ၊
( ဒ ) အမ န ၃၉ ၊ နည ပ ဒ ၁ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၂ သ မဟ တ
နည ပ ဒ ၄ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၁၀ အရ မ တ သည အမ န ၊
( ဓ ) အမ န ၄ဝ ၊ နည ပ ဒ ၁ သ မဟ တ နည ပ ဒ ၄ အရ မ တ သည
အမ န ၊
( န ) အယ မ ပန လည လ ရန အမ န ၄၁ ၊ နည ပ ဒ ၁၉ အရ
ငင ပယ သည အမ န သ မဟ တ အယ မ ပန လည န ရန
အမ န ၄၁၊ နည ပ ဒ ၂၁ အရ ငင ပယ သည အမ န ၊
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
( ပ ) အယ ၏ဒ ရ အ ယ ဝင င ရ လ င အမ န ၄၁ ၊ နည ပ ဒ ၂၃
အရ အမ ပန လည စစ ဆ စသည အမ န ၊
( ဖ ) တ ရ လ တ တ မ တပ အ တ ရ တ စ အမ န ၄၅ ၊
နည ပ ဒ ၆ အရ သ သ လ မ တ ထ တ ပ ရန ငင ပယ သည
အမ န ၊
( ဗ) အမ န ၄၇ ၊ နည ပ ဒ ၄ အရ ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ
င ပ သည အမ န
လ ပ ထ လ ပ နည
၂။ ။ အမ န ၄၁ ပ နည ပ ဒမ သည အမ န မ အယ ဝင သည အမ မ င
သ ဆ င င သမ သ ဆ င စရမည ။
အ မ န ၄၄
လ မ အ ယ မ မ
မည သ လ မ အ ဖစ အယ ဝင င င
၁။ ။ အယ ဝင င ရ သ တစ တ စ ယ သည အ ယ လ အတ လ အ ပ သ
န မ ပ ဆ င င လ င အယ လ င အတ လ လ ပ တ တင သ င င သည ။
ယင လ လ တ င သ င င အပ အဝင အ င အရ အ လ တ င လ မ မ စ ဆ သည
အမ မ င စပ လ သ ပဌ န မ င သ ဆ င င သမ ယင ပဌ န မ င အည
ထ သ လ မ အ ဖစ အယ ဝင င ပ င သည ။
အ ယ မ လ ရ န လ ထ သည အ လ န ရန လ ပ ထ လ ပ နည
သ ရ တ င တ ရ သည ထ လ လ လ ည င ၊ အယ ဝင သည
စ ရင င ဒ ရ လည င ဖတ ပ န ယင ဒ ရ မ ပ ဒ င ဖစ စ၊ ပ ဒ သ
အ န သင ရ သ ထ တ မ တ စ ရပ ရပ င ဖစ စ ဆန င လ သည ဟ ၍ သ လည င ၊
တ ရ မ တမ မရ ဟ ၍ သ လည င ထ င မင ရန အ င မ တ လ င လ လ
ပယ ရမည ။
လ မ ဟ တ မဟ တ စ စ မ စစ ဆ င
၂။ ။ လ ထ သ သည လ မ ဟ တ မဟ တ အယ သ လည င ၊ အ ယ
ဝင သည ဆ ဖတ မ တ သ တ ရ အယ ၏ အမ န အ ရ သ လည င ၊
စ စမ စစ ဆ င သည ။
သ ရ တ င အယ ဝင သည ဒ ရ မ တ သ တ ရ ၌ လ မ အ ဖစ အမ စ ဆ င ရန ဖစ စ၊
အယ င ရန ဖစ စ ထ လ ထ သ င ပ ပ ၎င သည လ မ ဟ တ မဟ တ ထ ပ မ စ စမ
စစ ဆ ရန အယ အ န ဖင န ရန အ င မ မင လ င ထ သ ထ ပ မ စ စမ
စစ ဆ ရန မလ ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ မ န ၄၅
Ò Ò Ò Ò Ò
အ မ န ၄၆
လ အ ပ မ
တ ရ လ တ တ သ ပ န လ အ ပ င
၁။ ။ မ လအမ သ မဟ တ အ ယ မ တ င မ တ သ ဒ ရ အယ ဝင င မရ လ င
ယင အမ မ န မ သ လည င ၊ န သည အ တ င သ လည င ၊
ယင ဒ ရ အတ ည ပ ရ တ င သ လည င ၊ ပ ဒ ပ န သ မဟ တ ပ ဒ သ အ န သင
ရ သ ဓ လ ထ စ ဆ င ရ ပ န တ စ ရပ ရပ ပ ပ ပ ယင အမ သ မဟ တ အယ မ
စစ ဆ စ ရင သ သ မဟ တ ယင ဒ ရ အတ ည ပ သ တ ရ သည ယင ပ န အ ပ
အ င အ လ စ သ သယရ လ င မ မ အလ အ လ ဖစ စ၊ အမ သည တစ ၏
လ ထ အရ ဖ စ စ အမ ဖစ အ င င ရ င တ မည သည အ တ င သ သယ
ရ င ဖ ပ ပ ရ သ စ တ မ ရ ဆ ၍ မ မ ထင မင င တ တ ရ လ တ တ သ
အဆ အ ဖတ ပ ရန အလ င လ အပ တင ပ င သည ။
တ ရ လ တ တ ၏ ဆ ဖတ အ ပ မ တ ည သ ဒ ရ တ ရ မ တ င င
၂။ ။ ယင သ လ အပ တင ပထ စ မ တ ရ သ ည အမ ဆ င င င သည ၊
သ မဟ တ အမ ဆ လ ဆ င ရ င သည ။ ထ ပင လ အပ တင ပထ သ အ င
စပ လ ၍ တ ရ လ တ တ ၏ဆ ဖတ အ ပ မ တည သည ဒ ရ သ လည င ၊
အမ န သ လည င မ တ င သည ။ သ သ လ အပ မ င စပ လ ၍ တ ရ လ တ တ ၏
စ ရင မ တ မ ရရ သ သမ ထ သ လ အပ တင ပထ သည အမ တ င မည သည ဒ ရ သ မဟ တ
အမ န မ အတ ည မ ပ ရ။
တ ရ လ တ တ ၏ စ ရင ပ ပ င င အမ ယင စ ရင င အည ပ ပတ အ င
ဆ င ရ င
၃။ ။ အမ သည မ လ ရ ၍ ၎င တ အ န စလ လ င တ ရ လ တ တ သည
၎င တ အ န ပ န လ အပ ထ သည အ ဆ ဖတ ရမည အ ပ င တ ရ လ တ တ
မ န ထ န လ မ တ ရ ထ ထ သ မ မ စ ရင မ တ လည လ အပ မ တင ပသည
တ ရ သ ပ ပ ရမည ။ ယင စ ရင မ တ လ ရရ သ အ အဆ ပ တရ သည
တ ရ လ တ တ ၏ ဆ ဖ တ င အည အမ ပ ပတ အ င ဆ လ ဆ င ရ ရမည ။
တ ရ လ တ တ သ လ အပ မ တင သ င ရ တ င န သည တ ရ စရ တ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
၄။ ။ တ ရ လ တ တ ၏ ဆ ဖတ ရရန လ အပ မ တင သ င င င
န သည စရ တ င (ရ လ င ) သည အမ တ င န သည တ ရ စရ တ င ဖစ ရမည ။
လ အ ပ မ တင သ င သည တရ ၏ဒ ရ ပ င လ င စသည မ လ ပ ပ င င
၅။ ။ နည ပ ဒ ၁ အရ အမ တ ရ လ တ တ သ လ အပ သည အ ပင ဆင ရန
အလ င တ ရ လ တ တ အမ ပန ပ င သည ။ ထ ပင လ အပ မ တင သ င ရန
အ ပ ပ သည အမ တ င လ အပ မ တင သ င သ တ ရ မ တ ထ သ ဒ ရ
သ မဟ တ အမ န တ စ ရပ ရ ပ လ ည တ ရ လ တ တ ပ င လ င သ မဟ တ ပယ ဖ င
ပ င သည အ ပင သင သ ည ထ င မင သည အမ န လ ည မ တ င သည ။
စ မ အ မ မ တ င စ ရင ပ င င င စ ပ လ သည ပ န မ တ ရ လ တ တ သ
လ အ ပ ပ င င
၆။ ။ (၁) စ ရင မ မ တ မ မည သည အ မဆ အမ စ ဆ ရ တ ရ သည
ယင အမ စ မ တရ လ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ မရ သ သယရ လ င
ယင အမ အမ အစ င စပ လ ၍ သ သယ ဖစ ရ သည အ င ရ သ ဖ ပ င တ
အမ တ တ ရ လ တ တ သ တ င သ င င သည ။
(၂) အမ တ င တ ယင ဖ ပ ရရ သည အ တ ရ လ တ တ သည
အမ ဆ လ ဆ င ရ ရန အမ စ ဆ ရ တ ရ အ အမ န ပ င သည ။ သ မဟ တ
ယင အမ လ စစ ဆ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ င အဆ ပ အမ န တ င ဖ ပထ သည
အ တရ တ င တ င သ င ရန အလ င ဆ လ ပန ပ စ င သည ။
စ မ အမ မ တ င စ ရင ပ င င င စပ လ ၍ မ ယ င စ ရင သည အမ မ ပင ဆင ပ ရန
အလ င င တရ မ တ င သ င ပ င င
၇။ ။ (၁) အမ တစ စ တစ ရ စ မ တရ စ ရင ပ င င အ ဏ ရ င ၊
သ မဟ တ စ ရင ပ င င အ ဏ မရ င ဖင င တရ မ ၏ လ အ ဖစ သ
တ ရ တ စ အယ အ ဆမ ယ င သ ဖင တ ရ ပ ဒ င အည အပ င ထ သည
စ ရင ပ င င င သ ရန ပ င ၊ သ မဟ တ ထ သ အပ င မထ သည
စ ရင ပ င င အ ဏ င သ င ထ င မင လ င ၊ င တရ မ သည ယင အမ တ
အမ အမ အစ င စပ လ ၍ အ ၏ ထင မင မ မည သည အ င မ င
မ ယ င နသည ဟ ယ ဆ င ဖ ပ င တ တ ရ လ တ တ သ တ င သ င င သည ။
အမ သည တစ လ ထ တ င ဆ ပ လ ည ထ သ တ င သ င ရမ ည ။
(၂) တ ရ လ တ တ သည အမ တ င တ ဆ သည င ဖ ပ
လ ရရ သည အ အမ တ င သင သည ထ င မင သည အမ န မ တ င သည ။
(၃) နည ပ ဒအရ တ ရ လ တ တ သ တ င သ င သည အမ တ င ဒ ရ
ပ ပ န မ ဆ င ရ သည မ င မ င စပ လ ၍ တ ရ လ တ တ သည ဆ င ရ
အ င င ရ မ ထ င ၍ တ ရ မ တ ပ သင လ သည ထ င မင သ အမ န
မ တ င သည ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
(၄) နည ပ ဒပ စ မ အလ င အမ တ သ မဟ တ အ င အ
တ စ စ တ စ ရ င တ ရ မ တ င ဆ လ င ယင င တရ မ ၏ လ အ
ဖစ သ တ ရ လ န ဆ င ရ ရမည ။
အ မ န ၄၇
ပန လည သ သ ပ မ
စ ရ င ပန လ ည သ သပ ပ ရန လ ထ င
၁။ ။ (၁) တ စ တ စ ယ သ သ သည “
( ) အယ ဝင င ပ ထ သ လ ည အယ ဝင င မရ သည ဒ ရ
သ မဟ တ အမ န င ဖ စ စ၊
( ) အယ ဝင င မ ပ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န င ဖစ စ၊
( ဂ ) စ မ တရ တ င သ င သ လ အပ မ တ င မ တ သ
ဆ ဖတ င ဖစ စ၊
နစ န သည ဟ ထ င မင ယ ဆသည အ ပင ယင ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သည အ န
လ လ စ ထ တ ရ ဖ သ လ ည မသ င သ သ မဟ တ မတ င ပ င သ အ ရ သည
အ င အရ အသစ သ မဟ တ သ သ အသစ တ ရ င င ဖစ စ၊
အမ တ တ င ပ လ င ထင ရ သ အမ အ ယ င တ စ စ တစ ရ ပ ရ င င ဖစ စ၊ အ
လ လ သ အ င တ စ င ဖစ စ မ မ အ ပ မ တ ထ သ ဒ ရ သ မဟ တ
အမ န ပန လည သ သပ စလ လ င ထ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သ တ ရ သ
သ ဆ င ရ စ ရင ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င သည ။
(၂) ဒ ရ သ မဟ တ အမ န အယ မဝင သ အမ သည တ စ သည အ
အမ သည တစ တ င သ င ထ သည အယ မ မ ပ ပတ သ စ မ သ ဆ င ရ စ ရင
ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င သ ည ။ သ ရ တ င ထ လ ထ သ
အ င ပ သည အယ သ ၏ အ င ပ င တ နလ င ဖစ စ၊ လ ထ သ မ
အယ တရ ပ င ဖစ ပ ပန လည သ သပ ရန မ မ လ ထ သည စ အယ သ
တ င ပ င သည အ ဖစ စ အဆ ပ စ ရင ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င မရ စရ။
ပန လည သ သ ပ ပ ရန လ လ မည သ ထ တင သ င င င
၂။ ။ တ ရ လ တ တ မဟ တ သ တ ရ တ စ မ တ သည စ ရင
သ မဟ တ အမ န နည ပ ဒ ၁ တ င ရည န ထ သ အ ရ သည အ င
အရ အသစ သ မဟ တ သ သ အသ စ တ ရ သည ဟ သ အ င ပ
အရ သ လည င ၊ ဒ ရ တ င ပ လ င နသည စ အ ရ အသ င ဖ စ စ၊ ဂဏန သ
င ဖစ စ သ ဆ င သ မ ယ င တ မ မ ရ နသည ဟ သ အ င ပ အရ
သ လည င မဟ တ ဘ အ အ င ပ တ စ ရပ ရပ အရ ပန လည သ သပ ပ ရန
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
လ ထ အဆ ပ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သည တ ရ သ ထ သ သ
တ င သ င ရမည ။ သ သ ယင ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သ တ ရ သ နည ပ ဒ
၄ ၊ နည ပ ဒ (၂) င ( )အရ အ င စ ထ တ ရန အမ န မ တ ပ ဖစ လ င
ထ လ ထ ၎င တ ရ သ အ ဆ သည တ ရ သ ပ ပတ အ င
ဆ င ရ င သည ။
ပန လည သ သ ပ ရန လ လ ပ စ
၃။ ။ အယ ရန ပ စ င စပ လ သည ပဌ န မ သည အ င အ လ စ
ပ ပင ပ င လ လ ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ မ င သ ဆ င စရမည ။
လ ထ မည သည အ ပယ င
၄။ ။ (၁) တ ရ သည ပန လည သ သပ ပ ရန အတ လ လ သ အ င
မရ ဟ ထ င မင လ င ၊ ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ ပယ ရမည ။
လ ထ မည သည အ င ပ င
(၂) တ ရ သည ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ င ပ သင
သည ဟ ထ င မင လ င ၊ ယ င လ ထ င ပ ရမည ။
သ ရ တ င “
( ) ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န င
စပ လ ၍ လ ရ ထ တင ပ င ရန တစ ဖ အမ သည အ
တင အ င င မရ ဘ ယင လ ထ င မ ပ ရ၊
ထ ပင “
( ) ယင ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သည အ လ ထ သ
အ န ဖင မသ ရ သ သ မဟ တ မတ င ပ င သ အ င
အရ သစ သ မဟ တ သ သ အသစ တ ရ ထ
သည ဟ သ အ င ပ ဖင လ လ တင သ င ထ လ င
ယင အဆ ပ မ န န င သ သ အ ထ အထ
တ င လ စ တ င ပ င မရ ဘ ယင လ ထ
င မ ပ ရ။
စ သ မ ဟ တ စ ထ ပ သ တ ရ သ မ ပ ဝင သည တ ရ တ င ပန လည
သ သပ ပ ရန လ ထ င
၅။ ။ ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န မ တ သ
တ ရ သ ဖစ စ၊ တ ရ သ မ ဖစ စ၊ ၎င တ ရ သ တစ ဖစ စ ပန လည သ သပ
ပ ရန လ လ တ င သ င န တ င တ ရ ၌ ဆ လ ရ နသည ပ င ထ လ လ
တ င သ င ပ န လအတ င ယင လ ထ တ င ရည န ထ သ ဒ ရ
သ မဟ တ အမ န တ ရ သ မလ ရ င င င ဖစ စ၊ အ အ င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င ဖစ စ ဆင င စ စ င မ ပ င သည အ အ နရ သည လ ည မဟ တ လ င
ယင လ ထ အဆ ပ တ ရ သ သ မဟ တ တ ရ သ မ သ မဟ တ
တ ရ သ တ စ သ န ရမည ။ အ မည သည တ ရ သ သ မဟ တ
တ ရ သ မ မ န င မ ပ ရ။
လ ထ မ ည သည အ ပယ င
၆။ ။ (၁) ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ တ စ ထ ပ သ ည
တ ရ သ တ န ပ သ ဘ ရ ၌ သ ဘ သ တ ရ သ အ ရ
အတ င တ ည ပ လ ထ ပယ ရမည ။
(၂) တ ရ သ တ သ ဘ လ ရ တ င တ စ ဖ မ လ င မ ရ
တ ရ သ တ ၏ ထ င မင င အည ဆ ဖတ ရမည ။
ပ ယ သည အ မ န အ ယ ဝင င မရ င ၊ လ ထ င ပ သည အ မ န န င
၇။ ။ (၁) ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ ပယ သ တ ရ ၏အမ န
အယ ဝင င မရ စရ။ သ ရ တ င လ ထ င ပ သည အမ န အ ဖ ပပ
အ င ပ တ စ ရပ ရပ အရ န င သည ။
( ) လ ထ သည နည ပ ဒ ၂ ပ ပဌ န မ င
ဆန င န င ၊
( ) လ ထ သည နည ပ ဒ ၄ ပ ပဌ န မ င
ဆန င န င ၊
( ဂ ) လ ထ သတ မ တ ထ သ စည မ သတ လ
န ဆ ပ န လ လ သ အ င မရ ဘ တင သ င ထ င ။
လ ထ င ပ သည အမ န အယ ဝ င င ဖင ဆ သည အ တ င င
န င သည ။ သ မဟ တ အမ တ င မ တ သ အ ပ သတ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န
အယ ဝင ရ တ င န င သည ။
(၂) လ ထ သ လ ရ ရန ပ င င လ ထ
ပယ လ င ၊ ယင လ ထ ပန လည လ ရ အတ အမ န မ တ ရန ထ သ
လ ထ င သည ။ ယင လ ထ န ရန စ လ လ သ
အ င တ စ င မ မ မလ ရ င င ဖစ င ၊ တ ရ န ပ အ င
လ ထ သ သ သထ င ရ ပလ င တ ရ သည တ ရ စရ တ င င စပ လ ၍ ဖစ စ၊
အ အ င စ င စပ လ ၍ ဖစ စ သင သည ထ င မင သည စည မ မ
သတ မ တ ၍ လ ထ ပန လည လ ရန အမ န မ တ ရမည ။ ထ ပင
ယင လ ထ န ရန န ရ တစ ရ လ ည သတ မ တ ရမည ။
(၃) လ ထ တ င သ င င အ င စ တ စ ဖ
အမ သည ထ အပ င မ ရ ဘ နည ပ ဒ (၂)အရ အမ န မ တ င မ ပ ရ။
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
င ပ သည လ ထ မ တ ပ တင င င ပန လည န ရန အ မ န
၈။ ။ ပန လည သ သပ ရန လ ထ တ စ ရပ င ပ သ အ ၊ ယင သ င ပ
င သ ဆ င ရ မ တ ပ စ အ ပ တ င မ တ သ ထ ရမည ။ ထ သ မ တ သ ပ လ င ပ င ၊
တ ရ သည အမ ပန လည န င သည ။ သ မဟ တ ပန လည န ရန စ င
စပ လ ၍ သင သည ထ င မင သည အမ န မ တ င သ ည ။
အ သ လ ထ မ ပ တ ပင င
၉။ ။ ပန လည သ သပ ပ ရန လ ထ အ ပ မ တ သ အမ န ဖစ စ၊
ပန လည သ သပ မ တ င မ တ သ ဒ ရ သ မဟ တ အမ န ဖစ စ ပန လည သ သပ ပ ရန
အလ င တ င သ င သ လ လ လ မ ရ။
အ မ န ၄၈
အ ထ ထ
အ မ န ဆင စ မ ထ တ ပ စလ သ ၏စရ တ ဖင အ ပ င ၊ အပ သ ည အတ စ ရ တ
၁။ ။ (၁) တ ရ အ နည န င မ ပ လ င ၊ ပ ဒအရ ထ တ ဆင သည
အမ န ဆင စ အသ သ ထ တ ပ စလ သ အမ သည ၏စရ တ ဖင အပ ရမည ။
(၂) အမ န ဆင စ အပ ရ အ တ တ င ရမည န အမ န ဆင စ
မထ တ မ ၊ သတ မ တ ထ သည အ န အတ င ပ သ င ရမည ။
အ မ န မ င အ င စ မ မည သ အပ င
၂။ ။ ပ ဒအရ တ စ တ စ ယ သ ပ ရန ဖစ စ၊ အပ ရန ဖစ စ လ အပ သ
အမ န မ ၊ အ င စ မ င အ စ ပ စ တ မ အ လ တ သမ န စ အပ ရ
အတ သတ မ တ ပဌ န ထ သည နည လ မ အတ င အပ ရမည ။
န ဆ တ မ ပ ပ စ မ အသ ပ င
၃။ ။ န ဆ တ မ တ င ပ ရ သ ပ စ မ ဖစ စ၊ တ ရ လ တ တ သတ မ တ
ထ သ ပ စ မ ဖစ စ အမ အသ သ ၏ အ အ နအရ လ အပ သ ပ င လ မ
ပ လ ပ လ ယင ပ စ မ တ င ဖ ပထ သ စ မ အလ င အသ ပ ရမ ည ။
အ မ န ၄၉
တ ရ လ တ တ
တ ရ လ တ တ ၏ အမ န ဆ င စ မ မည သ အ ပ င င
၁။ ။ တ ရ ပ င မ သ အပ သ သမ န စ မ ၊ အယ တရ ပ င မ သ ပ ပ သ
ဒ ရ အတ ည ပ မ အမ န စ မ င အ င စ မ မ တ ပ တ ရ လ တ တ ၏
တ ရ မမ လ စ ရင ပ င င အ ဏ လ ည င ၊ ထ မ မ င ဆ င ရ စ ၊ သတ မ စ စ င
သတ မ စ မ ပ လ ပ သ စ မ င စပ လ ၍ တ ရ လ တ တ ၏ စ ရင ပ င င
တ ရ မ င ထ ပ ဒ
အ ဏ လ ည င ၊ င သ လ ထ တ ပ သ စ ပ စ တ မ မ တင ပရန
အ င စ သ သမ ထ အပ ရန သမ န စ မ င တ ရ စ ရင ရ ဆ င ရ
အ အမ န ဆင စ မ အမ လ ပ ဆ င ရ သ တရ ပ ရ နမ ဖစ စ၊
၎င တ စ င သ မ ဖစ စ တရ လ တ တ နည ပ ဒ သ မဟ တ အမ န တ စ ရပ ရပ ဖင
န သ အ သ မ ဖစ စ အပ င သည ။
တ ရ လ တ တ င စ ပ လ သည င
၂။ ။ တ ရ လ တ တ သ သ ရယ င သ မဟ တ စ ရင မ င
အမ န မ ရ မ တ င အတ ပ ဒစတ င အ ဏ တ ည န တ င တ ည ဆ ဖစ သ
နည ပ ဒ တ စ စ တ စ ရ ဇယ တ င ပ ရ သည မည သည အ မ န သတ သည သ မဟ တ
အ နည ထ စသည ဟ မမ တ ယ ရ။
နည ပ ဒမ င သ ဆ င စ င
၃။ ။ အ ပ နည ပ ဒမ သည တ ရ လ တ တ မ မ ၏ သ မန သ မဟ တ
အထ တ ရ မမ လ စ ရင ပ င င င သ ရ တ င သ ဆ င င မရ စရ “
(၁) အမ န ၇ ၊ နည ပ ဒ ၁ဝ င နည ပ ဒ ၁၁ ၏ အ ပ ဒ ( ) င အပ ဒ (ဂ) ၊
(၂) အမ န ၁ဝ ၊ နည ပ ဒ ၃ ၊
(၃) အမ န ၁၆ ၊ နည ပ ဒ ၂ ၊
(၄) အမ န ၁၈ ပ (သ သ ရယ သည နည လမ င သ ဆ င သမ )
နည ပ ဒ ၅၊ နည ပ ဒ ၆၊ နည ပ ဒ ၉ ၊ နည ပ ဒ ၁ဝ၊ နည ပ ဒ
၁၁၊ နည ပ ဒ ၁၃၊ နည ပ ဒ ၁၄ ၊ နည ပ ဒ ၁၅ င နည ပ ဒ ၁၆ ၊
(၅) အမ န ၂ဝ ၊ နည ပ ဒ ၁ မ နည ပ ဒ ၈ အထ င
(၆) အမ န ၃၃ ပ (မ တ တမ အ ပ ပ စ င င သ ဆ င သမ ) နည ပ ဒ၄ ၊
ထ ပင အမ န ၄၁ ၊ နည ပ ဒ ၃၅ သည တ ရ လ တ တ မ မ ၏အယ စ ရင ပ င င
င သ ရ တ င သ ဆ င င မရ စရ ။
======================================