~ 1 ~

สรุ�ป PS 701

แนวทางการุศึ�กษาทางรุ�ฐศึาสตรุ�มี�ว�ตถุ�ปรุะสงค์�ของว�ชา 701

1.เพื่��อให้นั�กศึ�กษารู้� จั�กและเข้าใจัแนัวทาง (Approach) ในัการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�

2.เพื่��อให้นั�กศึ�กษานั�าเอาแนัวทางในัการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�ห้รู้�อ Approach ไปใช้ในัการู้ว#เครู้าะห้�ปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องได้

** ดั�งน��นข�อสอบว�ชาน��จะเน�นให้�น�กศึ�กษา น%า Approach

ไปว�เค์รุาะห้�ปรุากฏการุณ์�ทางการุเมี)อง***

เมื��อเป)นัเช้*นันั+,ในัการู้สอบนั�กศึ�กษาตองเตรู้+ยมื 2 ส*วนัค�อ1.ปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องห้รู้�อความืเป)นัจัรู้#งทางการู้เมื�อง

ท+�เก#ด้ข้�,นั 2.เตรู้+ยมืความืรู้� เก+�ยวก�บ Approach ท+�ส�าค�ญๆท+�อาจัารู้ย�

แต*ละคนัเนันั ท�,งนั+,อาจัารู้ย�แต*ละท*านัจัะเนันัสอนั Approach ท+�แตกต*าง

ก�นั (แมืบางคนัจัะสอนัเห้มื�อนัก�นับาง แต*ก2จัะพื่อมืองออกว*าเนันั Approach อะไรู้) ค�อ

1.อาจัารู้ย�พื่#มืลเนันัแนัวว#เครู้าะห้� -ปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้� -แนัวว#เครู้าะห้�กฎห้มืาย 2.อาจัารู้ย�ส#ทธิ#พื่�นัธิ� เนันัแนัวว#เครู้าะห้� รู้ะบบ (System

Approach)3.อาจัารู้ย�จั#รู้ะโช้ค เนันัแนัวว#เครู้าะห้�เช้#งว�ฒนัธิรู้รู้มื

(Cultural Approach)

~ 2 ~

** อาจัารู้ย�ส6ช้าต# ป7นั+,ไมื*เนันัไปท+�แนัวว#เครู้าะห้�อ�นัใด้อ�นัห้นั��ง โด้ยสอนัห้ลายแนัวแบบกวางๆ แต*เนันัท+�พั�ฒนาการุของว�ชารุ�ฐศึาสตรุ�

ด้�งนั�,นั Approach ท+�นั�กศึ�กษาเตรู้+ยมืเข้าห้องสอบควรู้จัะมื+อย*างนัอยตามืท+�อาจัารู้ย�เนันั (ห้ากเตรู้+ยมื Approach อ��นัได้ท�นัก2เป)นัการู้ด้+)

อย*างไรู้ก2ตามืในัการู้ท�าข้อสอบ ส#�งท+�ส�าค�ญท+�ส6ด้ค�อการู้ ตอบให้�ตรุงค์%าถุามี และตอบให้�ค์รุบท�กค์%าถุามี ด้�งนั�,นันั�กศึ�กษาตองว#เครู้าะห้�โจัทย�ก*อนัตอบว*าโจัทย�ถามือะไรู้บาง

สรุ�ปสารุะส%าค์�ญของว�ชา1.ความืห้มืายข้องการู้เมื�อง2.ความืห้มืายและความืส�าค�ญข้อง Approach

3.แนัวว#เครู้าะห้� (Approach) ทางการู้เมื�องท+�ส�าค�ญๆ4.ต�วอย*างการู้นั�าเอา Approach ไปว#เครู้าะห้�ปรู้ากฏการู้ณ์�

ทางการู้เมื�องค์วามีห้มีายของการุเมี)องการุเมี)อง (Politics) ค์วามีห้มีายของค์%าว/าการุเมี)อง จัะมื+

ห้ลากห้ลาย เช้*นั1.นั�กว#ช้าการู้ย6คแรู้กๆ มืองว*า การุเมี)องก0ค์)อเรุ)1องของรุ�ฐ

และรุ�ฐบาล อะไรู้ก2ตามืท+�เก+�ยวข้องก�บรู้�ฐเป)นัเรู้��องการู้เมื�องท�,งส#,นั แนัวค#ด้นั+,เป)นัแนัวค#ด้ต�,งย6คเพื่ลโต และอรู้#สโตเต#ล

เมื��อมืองว*าการู้เมื�องเป)นัเรู้��องข้องรู้�ฐท�าให้การู้ศึ�กษาการู้เมื�องในัรู้ะยะแรู้กๆจัะเป)นัการู้ศึ�กษาถ�งรู้�ฐบาลเป)นัห้ล�ก คณ์ะรู้�ฐศึาสตรู้�ตามืมืห้าว#ทยาล�ยต*างๆ จั�งเนันัผล#ตคนัออกไปเป)นัข้ารู้าช้การู้ ห้รู้�อล�กจัางข้องรู้�ฐค�อปล�ด้อ�าเภอ

~ 3 ~

2.การุเมี)องย�งเป2นเรุ)1องท�1เก�1ยวข�องก�บอ%านาจ (Power)

มืองว*าการู้เมื�องเป)นัการู้พื่ยายามืต*อส�แย*งช้#งเพื่��อให้ได้มืาซึ่��งอ�านัาจั และอ�านัาจัจัะเป)นัเครู้��องมื�อในัการู้แสวงห้าส#�งอ��นัๆต*อไป อ�านัาจัจั�งเป)นัท�,งเครู้��องมื�อ (Mean) และเป<าห้มืาย (End) ในัต�วข้องมื�นัเอง

3.การุเมี)องค์)อเรุ)1องของการุใช�อ%านาจในการุจ�ดัแจงแบ/งสรุรุส�1งท�1มี�ค์�ณ์ค์/าในทางส�งค์มี (เช้*นัแนัวค#ด้ข้องเด้ว#ด้ อ+สต�นั)

4.การู้เมื�องค�อปฏ#ก#รู้#ยารู้ะห้ว*างผ�ปกครู้องและผ�ถ�กปกครู้อง และเป)นัเรู้��องข้องการู้แก*งแย*งส#ทธิ#ในัการู้ปกครู้องในัรู้ะห้ว*างผ�ปกครู้องด้วยก�นัเอง

การู้เมื�องเป)นัเรู้��องท+�สมืาช้#กในัรู้ะบบการู้เมื�องใด้ในัส�งคมืรู้วมืต�วก�นัเพื่��อเรู้+ยกรู้องให้ผ�ท+�มื+อ�านัาจัในัทางการู้เมื�อง ให้ด้�าเนั#นัการู้สรู้างความืก#นัด้+อย�*ด้+ให้ก�บสมืาช้#ก แจักแจักทรู้�พื่ยากรู้และส#�งท+�มื+ค6ณ์ค*าในัส�งคมื

ความืเป)นัจัรู้#งก2ค�อในัแต*ละส�งคมืมื+ทรู้�พื่ยากรู้จั�าก�ด้ แต*ความืตองการู้ห้รู้�อจัะอย�*ในัรู้ะด้�บส�งกว*าการู้สนัองตอบ ห้รู้�อ Demand

จัะส6งกว*า Supply ตลอด้เวลา ด้วยเห้ต6นั+,แต*ละคนัก2ต*างพื่ยายามืท+�จัะแย*งช้#งทรู้�พื่ยากรู้เพื่��อ

สนัองตอบต*อความืตองการู้ข้องตนัเอง และเป)นัสาเห้ต6ท+�นั�าไปส�*การู้จั�ด้ต�,งรู้�ฐบาล ห้รู้�อกล6*มืผ�ปกครู้องข้�,นัเพื่�� อท�า ห้นัาท+� ในัการู้จั�ด้แจังแบ*งสรู้รู้ทรู้�พื่ยากรู้ สรู้างกฎเกณ์ฑ์� กต#กาและสถาบ�นัต*างๆข้�,นัมืาเพื่��อควบค6มืพื่ฤต#กรู้รู้มืท+�เบ+�ยงเบนั เพื่��อจั�ด้แจังแบ*งสรู้รู้ เพื่��อสรู้างความืก#นัด้+อย�*ด้+

และเมื��อรู้�ฐห้รู้�อผ�ปกครู้องท�าห้นัาท+�ในัการู้แจักแจังทรู้�พื่ยากรู้ให้ก�บคนักล6*มืห้นั��ง คนัอ+กห้ลายๆกล6*มืก2จัะไมื*ได้รู้�บปรู้ะโยช้นั�จัากการู้แบ*งสรู้รู้ (ตองมื+การู้แบ*งเคก) ผ�ท+�เส+ยผลปรู้ะโยช้นั�จัากการู้จั�ด้สรู้รู้จัะย��นัข้อเสนัอให้รู้�ฐจั�ด้การู้แจักแจังแบ*งสรู้รู้ให้มื* ข้ณ์ะเด้+ยวก�นัคนัท+�

~ 4 ~

ได้รู้�บการู้จั�ด้แจังแบ*งสรู้รู้ ก2พื่ยายามืจัะต*อตานัเพื่�� อรู้�กษาผลปรู้ะโยช้นั�ท+�ตนัเองพื่�งมื+พื่�งได้ให้คงอย�*

กล6*มืท+�ได้ปรู้ะโยช้นั�จัะอย�*ในัฐานัะท+�ได้เปรู้+ยบ มื�กจัะเป)นัช้นัช้�,นันั�า เป)นักล6*มืผ�ปกครู้อง และพื่ยายามืจัะใช้ว#ธิ+การู้ท6กอย*างเพื่��อท+�จัะรู้�กษาสถานัภาพื่ท+�ได้เปรู้+ยบข้องตนัเองเอาไว อาจัจัะใช้ว#ธิ+การู้สรู้างค*านั#ยมื อ6ด้มืการู้ณ์�ข้�,นัมืา เพื่��อรู้�กษาปรู้ะโยช้นั�ข้องพื่วกเข้าเอาไว

ว#ช้ารู้�ฐศึาสตรู้� (Political Science) ในัป?จัจั6บ�นัจั�งพื่�ฒนัาจัากการู้ศึ�กษาเรู้��องข้องรู้�ฐมืาเป)นัการู้ศึ�กษาการู้เมื�อง โด้ยเฉพื่าะศึ�กษาถ�งปฏ#ส�มืพื่�นัธิ�เช้#งอ�านัาจัรู้ะห้ว*างรู้�ฐก�บส�งคมื

ปฏ#ส�มืพื่�นัธิ�เช้#งอ�า นัาจัรู้ะห้ว*างรู้�ฐก�บส�งคมืมื+การู้พื่�ฒนัาเปล+�ยนัแปลงไปตามืเวลากล*าวค�อ

-ในัการู้เมื�องแบบเก*า รู้�ฐจัะมื+อ�านัาจัเห้นั�อส�งคมืค*อนัข้างมืาก -ในัการู้เมื�องแบบให้มื* (New Politics) ส�งคมืเรู้#�มืมื+อ�านัาจั

เห้นั�อรู้�ฐ ส�งคมืเรู้#�มืมื+อ�านัาจัในัการู้ตานัอ�านัาจัรู้�ฐปฏ#ส�มืพื่�นัธิ�ทางอ�านัาจัรู้ะห้ว*างรู้�ฐก�บส�งคมืท+�เปล+�ยนัไปเช้*นันั+,

ท�าให้เนั�,อห้าสารู้ะข้องการู้ศึ�กษาการู้เมื�องเปล+�ยนัไปด้วย จัากเด้#มืท+�เนันัศึ�กษาการู้เมื�องท+�เป)นัทางการู้ ศึ�กษาสถาบ�นัทางการู้เมื�องท+�ส�า ค�ญและเป)นัทางการู้ มืาศึ�กษาการู้เมื�องท+� ไมื* เป)นัทางการู้ การู้เมื�องภาคพื่ลเมื�อง

แนวว�เค์รุาะห้� (Approach)

แนัวว#เครู้าะห้�ทางรู้�ฐศึาสตรู้� ห้มืายถ�งมื6มืมือง ห้รู้�อแนัวทางท+�นั�กรู้�ฐศึาสตรู้�ใช้ในัการู้ท�าความืเข้าใจัก�บปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องห้นั��งๆ

มื+นั�กว#ช้าการู้ให้ความืห้มืายข้องแนัวศึ�กษาว#เครู้าะห้�ทางรู้�ฐศึาสตรู้�ไวห้ลากห้ลาย เช้*นั

~ 5 ~

อแลน ซี� ไอแซีค์ กล*าวว*าแนัวการู้ว#เครู้าะห้�ในัการู้ศึ�กษาก2ค�อกลย6ทธิ�โด้ยท��วไปท+�เรู้าใช้ในัการู้ว#เครู้าะห้�ปรู้ากฎการู้ณ์�ในัทางการู้เมื�อง โด้ยแนัวว#เครู้าะห้�ในัการู้ศึ�กษาจัะให้กรู้อบ ให้รู้�ปแบบ ให้ต�วแบบ ให้แนัวค#ด้ เพื่��อให้เรู้าสามืารู้ถท�าความืเข้าใจัก�บปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องในัข้อบข้*ายท+�กวางท+�ส6ด้เท*าท+�จัะท�าได้โด้ยอาศึ�ยแนัวค#ด้ห้ล�กเพื่+ยงแนัวค#ด้เด้+ยว

ว�ลเล�1ยมี เอ. เวลช� บอกว*า Approach ค�อช้6ด้ห้รู้�อกล6*มืข้องคอนัเซึ่2ปต�ท+�มื6*งเนันัห้รู้�อให้ความืส�าค�ญก�บปรู้ะเด้2นัทางการู้เมื�องด้านัใด้ด้านัห้นั��ง โด้ยปกต# Approach จัะปรู้ะกอบไปด้วยคอนัเซึ่2ปต�ห้ล�กเพื่+ยงคอนัเซึ่2ปต�เด้+ยว

เวอรุ�นอน แวน ไดัค์� (Vernon Van Dyke) บอกว*า Approach ห้นั��งๆจัะปรู้ะกอบด้วยมืาตรู้การู้ในัการู้เล�อกสรู้รู้ป?ญห้าห้รู้�อค�าถามืท+�จัะนั�ามืาพื่#จัารู้ณ์าและเล�อกข้อมื�ลท+�จัะนั�ามืาใช้ และจัะบอกว*าข้อมื�ลช้นั#ด้ใด้ท+�สามืารู้ถนั�ามืาใช้ได้และช้นั#ด้ข้อมื�ลช้นั#ด้ใด้นั�ามืาใช้ไมื*ได้

จัากนั#ยามืข้องนั�กว#ช้าการู้ข้างตนั Approach ในัทางรู้�ฐศึาสตรู้� ห้มืายถ�งกรู้อบความืค#ด้ ท+�มื+แนัวค#ด้ห้ล�กปรู้ากฎอย�*เพื่+ยงแนัวค#ด้เด้+ยว ซึ่��งจัะช้*วยให้การู้ศึ�กษาปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องเป)นัไปอย*างมื+ท#ศึทาง และมื+ข้อบเข้ตท+�ช้�ด้เจันั

การู้ว#เครู้าะห้�การู้เมื�องข้องนั�กรู้�ฐศึาสตรู้�นั�,นัมื+ห้�วใจัท+�ส�าค�ญอย�*ท+�แนัวทางการู้ศึ�กษา (Approach) และกรู้อบความืค#ด้ (Conceptual Framework) ซึ่��งถาข้าด้ 2 ส#�งนั+,การู้ว#เครู้าะห้�การู้เมื�องข้องนั�กรู้�ฐศึาสตรู้�จัะมื+ข้+ด้ความืสามืารู้ถในัการู้ว#เครู้าะห้�ว#จัารู้ณ์�ทางการู้เมื�องท+�ไมื*ด้+ไปกว*าบทว#เครู้าะห้�ว#จัารู้ณ์�ข้องนั�กห้นั�งส�อพื่#มืพื่� ห้รู้�อนั�กว#ช้าการู้สาข้าอ��นัๆในัทางส�งคมืศึาสตรู้�เลย

~ 6 ~

ห้รู้�ออาจัจัะค6ณ์ภาพื่ด้อยกว*าอ+กด้วย เพื่รู้าะนั�กห้นั�งส�อพื่#มืพื่�มื�กจัะมื+ข้อมื�ลล�บจัากวงในัทางการู้เมื�องด้+กว*านั�กรู้�ฐศึาสตรู้�

ความืส�าค�ญข้องแนัวว#เครู้าะห้�ในัการู้ศึ�กษาปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�อง

ปรู้ะเด้2นันั+,ค�อการู้ต�,งค�าถามืว*าท�าไมืการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�จั�งตองอาศึ�ยแนัวทางการู้ว#เครู้าะห้�

ค�าตอบก2ค�อศึาสตรู้�ท6กศึาสตรู้�มื+เป<าห้มืายเด้+ยวก�นัในัการู้ศึ�กษาค�อการู้แสวงห้าและเห้ต6ผล (Causality) ข้องปรู้ากฏการู้ณ์� เพื่รู้าะการู้ทรู้าบสาเห้ต6ข้องปรู้ากฏการู้ณ์�จัะนั�าไปส�*การู้แกป?ญห้า

ในัทางการู้เมื�องนั�กรู้�ฐศึาสตรู้�ศึ�กษาป?ญห้าทางการู้เมื�องก2เพื่��อจัะตอบว*าป?ญห้าทางการู้เมื�องในัเรู้��องนั�,นัๆเก#ด้จัากสาเห้ต6อะไรู้ เพื่รู้าะเช้��อว*าห้ากทรู้าบสาเห้ต6ก2จัะสามืารู้ถก�าห้นัด้แนัวทางการู้แกป?ญห้าการู้เมื�องในัเรู้��องนั�,นัๆได้

เช้*นั-ถาเรู้ารู้� ว*าป?ญห้าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องท+�เก#ด้ข้�,นัในัส�งคมื

ไทยเรู้าก2จัะแนัวทางมืาแกป?ญห้าได้-ถาเรู้ารู้� ว*าป?ญห้าการู้ข้ายเส+ยงเก#ด้จัากอะไรู้เรู้าก2จัะสามืารู้ถ

ก�าห้นัด้แนัวทางในัการู้แกป?ญห้าการู้ซึ่�,อข้ายเส+ยงได้-ถาเรู้ารู้� ว*าป?ญห้าความืข้�ด้แยงในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญเก#ด้

จัากอะไรู้ เรู้าก2จัะก�าห้นัด้แนัวทางการู้แกป?ญห้าได้แต*การู้แสวงห้าสาเห้ต6ข้องปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องเป)นั

เรู้��องท+�ยากมืาก ห้รุ)อกล/าวว/าการุแสวงห้าค์วามีจรุ�งทางการุเมี)องเป2นเรุ)1องย�/งยาก (ยากกว*าการู้แสวงห้าความืจัรู้#งข้องศึาสตรู้�อ��นัๆ ) เนั��องจัากข้อมื�ลในัทางการู้เมื�องเป)นัข้อมื�ลท+�มื+จั�านัวนัมืากมืายมืห้าศึาล บางครู้�,งเป)นัข้อมื�ลท+�มื+ความืข้�ด้แยงก�นั

ต�วอย/าง

~ 7 ~

ถาเรู้าจัะศึ�กษาป?ญห้าความืข้�ด้แยงในัทางการู้เมื�องท+�เก#ด้ข้�,นัในัส�งคมืไทย จัะมื+ข้อมื�ลท+�มืาจัากฝ่Bายท+�สนั�บสนั6นัอด้+ตนัายกท�กษ#ณ์ จัะมื+ข้อมื�ลท+�มืาจัากฝ่Bายต*อตานัท�กษ#ณ์ จัะมื+ข้อมื�ลท�,งจัากฝ่Bายท+�เป)นักลาง บางครู้�,งข้อมื�ลเห้ล*านั+,ก2ข้�ด้แยงก�นัเอง บางครู้�,งข้อมื�ลก2มื+การู้เปล+�ยนัแปลงตลอด้เวลา จั�งเป)นัเรู้��องยากท+�จัะเช้��อว*าข้อมื�ลใด้เป)นัจัรู้#ง ข้อมื�ลใด้เป)นัเท2จั

ท�าให้เก#ด้ค�าถามืว*าเรู้าจัะเล�อกเช้��อข้อมื�ลฝ่Bายใด้ ห้รู้�อบอกว*าฝ่Bายใด้ถ�กห้รู้�อฝ่Bายใด้ผ#ด้

ค�าตอบก2ค�อในัทางรู้�ฐศึาสตรู้�มืองว*าไมื*มื+ความืเช้��อใด้ถ�กห้รู้�อผ#ด้ แต*เมื��อเรู้าเล�อกจัะเช้��อข้อมื�ลไห้นั จัะตองมื+เห้ต6ผลมืาสนั�บสนั6นัความืเช้��อ รู้วมืท�,งมื+เห้ต6ผลท+�จัะโตแยงความืเช้��อข้องคนัอ��นัๆท+�ไมื*ตรู้งก�บ ซึ่��งส#�งท+�จัะช้*วยสนั�บสนั6นัความืเช้��อข้องเรู้าก2ค�อ ทฤษฎี�ห้รุ)อแนวการุว�เค์รุาะห้�น�1นเอง

ท�าให้เมื��อนั�กรู้�ฐศึาสตรู้�จัะศึ�กษาปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องใด้ๆ ตองมื+แนัวว#เครู้าะห้�ห้รู้�อทฤษฎ+มืาเป)นัเครู้��องมื�อ

ค์วามีส%าค์�ญและปรุะโยชน�ของแนวว�เค์รุาะห้�1.แนัวว#เครู้าะห้�ห้รู้�อทฤษฎ+แต*ละทฤษฎ+จัะเป)นัต�วก�าห้นัด้กรู้อบ

ว*า ในัข้อมื�ลท+�มื+จั�านัวนัมืากนั�,นัจัะเล�อกข้อมื�ลอะไรู้มืาใช้บาง ห้รู้�อเป)นัการู้ช้*วยจั�ด้รู้ะเบ+ยบข้อมื�ลท+�เรู้าจัะใช้ในัการู้ศึ�กษา (เพื่รู้าะเป)นัไปไมื*ได้ท+�จัะใช้ข้อมื�ลท�,งห้มืด้มืาศึ�กษา)

ตรู้งนั+,เองท�าให้ทฤษฎ+ห้รู้�อแนัวว#เครู้าะห้�มื+ห้ลายแนัวว#เครู้าะห้�ข้�,นัอย�*ก�บความืเช้��อข้องนั�กทฤษฎ+

เช้*นั -คนัท+�เช้��อว*าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องเก#ด้จัากความืข้�ด้แยง

ด้านัผลปรู้ะโยช้นั�ข้องกล6*มืต*างๆ เวลาศึ�กษาความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องก2จัะสนัใจัเฉพื่าะข้อมื�ลท+�เก+�ยวก�บความืข้�ด้แยงข้องกล6*มืผล

~ 8 ~

ปรู้ะโยช้นั� (ซึ่��งแสด้งว*าเข้าก�าล�งว#เครู้าะห้�ป?ญห้าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องโด้ยใช้แนัวว#เครู้าะห้�กล6*มืผลปรู้ะโยช้นั�)

-คนัท+�เช้��อว*าป?ญห้าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องข้องไทยเวลานั+,เก#ด้จัากสถาบ�นัต*างๆในัทางการู้เมื�องไมื*ท�าห้นัาท+�ข้องตนัเอง ห้รู้�อไมื*สามืารู้ถพื่�ฒนัาโครู้งสรู้างสถาบ�นัได้ท�นัก�บการู้เปล+�ยนัแปลงในัทางการู้เมื�อง เวลาศึ�กษาก2จัะสนัใจัเก2บข้อมื�ลเฉพื่าะท+�เก+�ยวข้องก�บสถาบ�นัทางการู้เมื�อง (ซึ่��งแสด้งว*าเข้าก�าล�งใช้แนัวว#เครู้าะห้�เช้#งสถาบ�นัในัการู้ศึ�กษาป?ญห้าทางการู้เมื�อง)

2.แนัวว#เครู้าะห้�ห้รู้�อทฤษฎ+จัะช้*วยสรู้างข้อโตแยงให้ก�บผ�ศึ�กษาปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�อง เพื่รู้าะแต*ละ Approach จัะมื+แนัวค#ด้ท+�ไมื*เห้มื�อนัก�นั ทฤษฎ+แต*ละทฤษฎ+จัะมื+ข้อโตแยงซึ่��งก�นัและ และจัะช้*วยให้เก#ด้การู้พื่�ฒนัาแนัวทางในัการู้ว#เครู้าะห้�ได้แห้ลมืคมืมืากข้�,นั เช้*นั

-คนัท+�เช้��อว*าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องเก#ด้จัากความืข้�ด้แยงเก+�ยวก�บผลปรู้ะโยช้นั� ก2จัะโตแยงก�บคนัท+�เช้��อว*าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องเก#ด้จัากสถาบ�นัทางการู้เมื�อง ซึ่��งเมื��อเก#ด้การู้โตแยงก2จัะท�าให้เก#ด้การู้พื่�ฒนัาทางความืค#ด้ในัการู้ศึ�กษาปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�อง

3.แนัวการู้ว#เครู้าะห้�ช้*วยท�าให้เรู้าตรู้ะห้นั�กว*าทฤษฎ+แต*ละทฤษฎ+มื+ข้อจั�าก�ด้ และพื่�,นัฐานัข้องแต*ละทฤษฎ+เก#ด้จัากสภาพื่แวด้ลอมืท+�แตกต*างก�นั การู้นั�าทฤษฎ+ไปว#เครู้าะห้�จั�งตองพื่#จัารู้ณ์าถ�งจั6ด้อ*อนัข้องทฤษฎ+

การู้ท+�แนัวว#เครู้าะห้�แต*ละแนัวมื+ฐานัความืค#ด้แตกต*างก�นั และมื+จั6ด้แข้2งและจั6ด้อ*อนัท+�ท�าให้เก#ด้การู้โตแยงอย�*เสมือ ท�าให้แนัวว#เครู้าะห้�ทางรู้�ฐศึาสตรู้�ห้รู้�อแนัวทางท+�จัะใช้ในัการู้ศึ�กษาความืจัรู้#งทางการู้เมื�อง มื+การู้เปล+�ยนัแปลงและพื่�ฒนัาอย�*ตลอด้เวลา ตามื

~ 9 ~

พื่�ฒนัาการู้ข้องว#ช้ารู้�ฐศึาสตรู้� เรู้าจั�งตองท�าความืเข้าใจัก�บพื่�ฒนัาการู้ข้องว#ช้ารู้�ฐศึาสตรู้�

พั�ฒนาการุของว�ชารุ�ฐศึาสตรุ� แบ/งออกเป2น 4 ย�ค์ (เนั�,อห้าอาจัารู้ย�ส6ช้าต#)

1. ย6คปรู้�ช้ญาการู้เมื�อง เป)นัย6คแรู้กข้องการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้� ซึ่�� ง ก า รู้ ศึ� ก ษ า จั ะ ใ ช้ แ นั ว ท า ง เ ช้# ง ป รู้� ช้ ญ า (Philosophy

Approach) เป)นัแนัวทางห้ล�กในัการู้ศึ�กษา การู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�แนัวปรู้�ช้ญาจัะมื+ล�กษณ์ะท+�ส�าค�ญค�อ มื6*ง

เนันัในัการู้ต�,งค�าถามืและค�าตอบท+�เก+�ยวข้องก�บจัรู้#ยธิรู้รู้มื ค6ณ์ธิรู้รู้มื ส#�งท+�ควรู้จัะเป)นั และใช้ค*านั#ยมื (Value) ส*วนัต�วไปสรู้างค�าตอบ เช้*นัถามืว*าผ�ปกครู้องท+�ด้+ควรู้จัะมื+ล�กษณ์ะอย*างไรู้ การู้ปกครู้องท+�ด้+ควรู้เป)นัแบบไห้นั ค�าถามืในัทางปรู้�ช้ญาเห้ล*านั+,จัะมื+ค�าตอบท+�ต*างก�นัไปข้�,นัอย�*ก�บความืค#ด้ข้องคนัแต*ละคนั

เช้*นัเพื่ลโตมืองว*าการู้ปกครู้องท+�ด้+ควรู้ปกครู้องด้วยรู้าช้าปรู้าช้ญ� อรู้#สโตเต#ลบอกว*าตองปกครู้องโด้ยช้นัช้�,นักลาง

ค�าถามืในัทางปรู้�ช้ญาเห้ล*านั+,เป)นัค�าถามืเห้ล*าท+�ไมื*มื+ว�นัส#,นัส6ด้ และส�งคมืมืนั6ษย�ย�งคงตองแสวงห้าส#�งท+�ควรู้จัะเป)นัต*อไป

ล�กษณ์ะด้�งกล*าวข้องแนัวทางปรู้�ช้ญาท�าให้มื+การู้ว#พื่ากษ�แนัวการู้ศึ�กษาแบบปรู้�ช้ญาว*าเป)นัการู้ศึ�กษาท+�เล�� อนัลอยไมื*อย�*ในัโลกแห้*งความืจัรู้#ง แต*คาด้เด้าด้วยตรู้รู้กะ และมื+การู้นั�าเอาอคต#ข้องผ�ศึ�กษาเข้าไปเก+�ยวข้อง

2. ย6คนั#ต#สถาบ�นั (Legal Institutional ) เป)นัการู้ศึ�กษาปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องโด้ยอาศึ�ยต�วบทกฎห้มืายและโครู้งสรู้างสถาบ�นัเป)นัห้ล�ก เช้*นัถาเรู้าอยากจัะศึ�กษาเรู้��องพื่รู้รู้คการู้เมื�องในัปรู้ะเทศึไทยก2จัะศึ�กษากฎห้มืายพื่รู้รู้คการู้เมื�องว*าก�าห้นัด้บทบาทและห้นัาท+�ข้องพื่รู้รู้คการู้เมื�องว*ามื+อะไรู้ บางห้รู้�อไมื*ก2ศึ�กษาจัาก

~ 10 ~

โครู้งสรู้างข้องพื่รู้รู้คการู้เมื�อง เช้*นัด้�การู้จั�ด้รู้ะเบ+ยบโครู้งสรู้างภายในัพื่รู้รู้คว*าเป)นัอย*างไรู้

การู้ศึ�กษาแนัวทางนั#ต#สถาบ�นัท�าให้เก#ด้ความืช้�ด้เจันัในัการู้ศึ�กษามืากข้�,นั แต*ก2มื+ข้อบกพื่รู้*องท+�ท�าให้เก#ด้การู้ว#พื่ากษ�ว#จัารู้ณ์�ค�อ

-มืองว*าการู้ศึ�กษาในัแนัวนั#ต#สถาบ�นัข้าด้ความืย�ด้ห้ย6*นั-มืองว*าการู้ศึ�กษาโด้ยย�ด้ต�วบทกฎห้มืายท�าให้มื+การู้ละเลย

ป?จัจั�ยด้านัอ��นัๆ เช้*นัป?จัจั�ยด้านัปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้� ห้รู้�อว�ฒนัธิรู้รู้มืข้องแต*ละส�งคมื

-มืองว*าการู้ศึ�กษาในัแนัวนั#ต#สถาบ�นัละเลยการู้ศึ�กษากรู้ะบวนัการู้ทางการู้เมื�องท+� เป)นัจัรู้#ง เพื่รู้าะความืเป)นัจัรู้#งก�บกฎห้มืายอาจัจัะเป)นัคนัละเรู้��องก�นั

-ก า รู้ ศึ� ก ษ า แ นั ว นั# ต# ส ถ า นั บ�นั ไ มื* ส า มื า รู้ ถ อ ธิ#บ า ย ก า รู้เปล+�ยนัแปลงท+�เก#ด้ข้�,นัได้ เพื่รู้าะส�งคมืมื+การู้เปล+�ยนัแปลงอย�*ตลอด้เวลา

จัากจั6ด้อ*อนัข้องการู้ศึ�กษาย6คปรู้�ช้ญาและย6คนั#ต#สถาบ�นั นั�กว#ช้าการู้ในักล6*มืพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้� เสนัอว*าตองเปล+�ยนัแนัวทางการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�ไปส�*ย6คท+� 2 ค�อ ท�าให้รู้�ฐศึาสตรู้�พื่�ฒนัาเข้าส�*ย6คท+� 2

ค�อ 2. ย6คพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้� (Behavioralism) ย6คนั+,มือง

ว*าการู้ศึ�กษาในัย6คปรู้�ช้ญาและนั#ต#สถาบ�นันั�,นัท�าให้รู้�ฐศึาสตรู้�เป)นัว#ช้าท+�ข้าด้ห้ล�กเกณ์ฑ์� จั�บตองไมื*ได้ ลาสมื�ย ไมื*มื+ความืเป)นักลาง ไมื*มื+ความืเป)นัศึาสตรู้� ย�ค์พัฤต�กรุรุมีศึาสตรุ�จ�งต�องการุให้�ว�ชารุ�ฐศึาสตรุ�มี�ค์วามีเป2นศึาสตรุ�มีากข��น ซึ่��งนั�กว#ช้าการู้กล6*มืนั+,จั�งเสนัอให้เปล+�ยนัว#ธิ+การู้ในัการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�เส+ยให้มื*

~ 11 ~

ความืคาด้ห้ว�งข้องนั�กพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�1.ตองการู้พื่�ฒนัาองค�ความืรู้� ท+�เป)นักลาง (Neutrality) และ

ปรู้าศึจัากอคต# (Non-Biased)

2.ตองการู้คนัห้าองค�ความืรู้� ท+�เป)นัเห้ต6เป)นัผล (Causality)

ท+�สามืารู้ถทด้สอบได้ (Test) นั��นัค�อสามืารู้ถตอบค�าถามืได้ว*าอะไรู้ค�อสาเห้ต6ข้องปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�อง

3.นั�กพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�ตองการู้ให้ความืรู้� ท+�เก#ด้จัากการู้ศึ�กษามื+ปรู้ะ โยช้นั� ในัการู้นั�า ไปคาด้การู้ณ์�ห้รู้�อท�า นัายเห้ต6การู้ณ์� (Prediction) ในัอนัาคตได้

4.ตองการู้สรู้างทฤษฎ+ข้นัาด้ให้ญ*เพื่��ออธิ#บายปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องได้อย*างกวางข้วาง ไมื*ข้�,นัอย�*ก�บสถานัท+�และเวลา

นั�กพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�มืองว*ารู้�ฐศึาสตรู้�มื+องค�ปรู้ะกอบด้�งกล*าวจัะท�าให้รู้�ฐศึาสตรู้�มื+ความืเป)นัศึาสตรู้�

ล�กษณ์ะข้องการู้ศึ�กษาแบบพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�1.มื+ล�กษณ์ะท+�เป)นัรู้ะบบ (Systematic) ตองสนัใจัข้อมื�ล

เช้#งปรู้ะจั�กษ� (Empirical) และสามืารู้ถท�านัายได้ (Predictive)

2.การู้ศึ�กษาตามืแนัวพื่ฤต#กรู้รู้มืจัะเนันัศึ�กษาพื่ฤต#กรู้รู้มืส*วนับ6คคลและส*วนัรู้วมืเป)นัห้ล�ก ห้รู้�อเอาพื่ฤต#กรู้รู้มืข้องบ6คคลและส*วนัรู้*วมืเป)นัห้นั*วยในัการู้ว# เครู้าะห้� (Individual & Collective Behavior as a Unit of Analysis)

3. การู้ศึ�กษาแบบพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�จัะตองท�า ในัแบบสห้ว#ทยาการู้ ห้รู้�ออาศึ�ยความืรู้� จัากห้ลายสาข้าว#ช้ามืาใช้ในัการู้ศึ�กษา

4.พื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�จัะเนันัในัเรู้��องว#ธิ+การู้ศึ�กษา เพื่รู้าะพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�เช้�� อว*าว#ธิ+การู้ศึ�กษา ห้รู้�อรู้ะเบ+ยบว#ธิ+ว#จั�ย

~ 12 ~

Research Methodology ท+�ช้�ด้เจันัจัะนั�า ไปส�*ผลการู้ศึ�กษาท+�ช้�ด้เจันั )

เนั��องจัากนั�กพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�มืองว*าการู้ศึ�กษาปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องควรู้จัะสภาพื่ท+�เป)นัอย�*จัรู้#ง (Being) ว*าเป)นัอย*างไรู้ ไมื*ควรู้จัะศึ�กษาส#�งท+�ควรู้จัะเป)นั (What Ought to be) เห้มื�อนัพื่วกปรู้�ช้ญาศึ�กษา ท%าให้�ปรุะเดั0นห้ล�กท�1พัวกพัฤต�กรุรุมีศึาสตรุ�ศึ�กษาก�นก0ค์)อเรุ)1องของพัฤต�กรุรุมีทางการุเมี)องท�1เก�ดัข��นจรุ�งๆน�1นเอง

เช้*นัศึ�กษาพื่ฤต#กรู้รู้มืในัการู้เล�อกต�,ง พื่ฤต#กรู้รู้มืในัการู้มื+ส*วนัรู้*วมืทางการู้เมื�อง โด้ยว#ธิ+การู้ข้องพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�ค�อตองการู้ปรู้ะย6กต�ว#ธิ+การู้ทางว#ทยาศึาสตรู้�มืาศึ�กษาปรู้ากฎการู้ณ์�ทางการู้เมื�องห้รู้�อทางส�งคมืศึาสตรู้� เนั��องจัากในัย6คพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�นั�,นัเครู้��องมื�อในัการู้เก2บข้อมื�ลนั�,นัเรู้#�มืมื+ความืท�นัสมื�ยมืากข้�,นั

อย*างไรู้ก2ตามืเมื��อใช้แนัวทางแบบพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�มืารู้ะยะห้นั��งก2เก#ด้ป?ญห้าท�าให้รู้�ฐศึาสตรู้�พื่�ฒนัาเข้าส�*ย6คท+� 4 ค�อ

4. ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้� (Post-Behavioralism) นั�กรู้�ฐศึาสตรู้�ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�มืองว*าการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�ในัย6คพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�นั�,นัมื�วแต*ให้ความืสนัใจัแต*ว#ธิ+กาศึ�กษามืากว*าให้ความืสนัใจัต*อเนั�, อห้า ท�า ให้ผลการู้ศึ�กษาไมื*ได้สะทอนัให้เห้2นัป?ญห้าข้องส�งคมื

ล�กษณ์ะของการุศึ�กษารุ�ฐศึาสตรุ�ห้ล�งพัฤต�กรุรุมีศึาสตรุ� 1.จัะเป)นัการู้นั�า ความืรู้� ห้ลายสาข้าว#ช้ามืาใช้ในัการู้ศึ�กษา

รู้�ฐศึาสตรู้� ห้รู้�อมื+ล�กษณ์ะข้องการู้เป)นั Multi-Disciplinary ห้รู้�อ Interdisciplinary เช้*นัถาเรู้าจัะศึ�กษาเรู้��องการู้ข้ายเส+ยงจัะตองเ ข้ า ใ จั ท�, ง ใ นั เ รู้�� อ ง ว�ฒ นั ธิ รู้ รู้ มื ส� ง ค มื ว#ท ย า ค ว า มื ย า ก จั นั ปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้� ไมื*ใช้*ใช้แต*ความืรู้� ทางรู้�ฐศึาสตรู้�อย*างเด้+ยว

~ 13 ~

2.การู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�ให้สนัใจัป?ญห้าส�งคมืมืากข้�,นั ห้รู้�อเป)นัการู้ศึ�กษาท+�เอาป?ญห้าเป)นัต�วต�,ง (Problem Oriented) จัากเด้#มืท+�ย6คพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�จัะเอาทฤษฎ+เป)นัต�วต�,ง (Theory Oriented )

3.ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืจั�งไมื*สนัใจัท+�จัะสรู้างทฤษฎ+ แต*จัะศึ�กษาโด้ยเอามืาป?ญห้ามืาด้�ก�นัอย*างล�กซึ่�,ง เพื่รู้าะมืองว*าการู้ศึ�กษาอย*างล�กซึ่�,งเห้ล*านั+,ก2จัะนั�าไปส�*การู้เสนัอทางเล�อก ห้รู้�อทางออก ในัการู้แกป?ญห้า

ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�จั�งมื+การู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�โด้ยใช้แนัวว#เครู้าะห้�ให้มื*เช้*นั เศึรู้ษฐศึาสตรู้�การู้เมื�อง ส�งคมืว#ทยาการู้เมื�อง ว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�อง เป)นัตนั

4.ไมื* เนันัการู้ศึ�กษาเช้#งปรู้#มืาณ์ ห้รู้�อกรู้ะบวนัการู้แบบว#ทยาศึาสตรู้�มืากจันัเก#นัไป ย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�จั�งเก#ด้แนัวทางการู้ศึ�กษาแบบให้มื*ๆ เช้*นัแนัวทางศึ�กษาแบบวาทกรู้รู้มื แนัวการู้ศึ�กษาแบบปรู้ากฏการู้ณ์�ว#ทยา แนัวการู้ศึ�กษาท+�เนันัการู้ต+ความื เป)นัตนั

แนวทางการุว�เค์รุาะห้�ส%าค์�ญๆทางรุ�ฐศึาสตรุ� 1.แนวว�เค์รุาะห้�เช�งว�ฒนธรุรุมีการุเมี)อง (Political

Cultural Approach)ค์วามีค์�ดัรุวบยอดั : เช)1อว/าปรุากฏการุณ์�ทางการุเมี)องเก�ดั

จากว�ฒนธรุรุมีทางการุเมี)องของค์นในส�งค์มีว�ฒนัธิรู้รู้มืการู้เมื�อง ค�อแบบแผนัความืค#ด้ความืเช้��อห้รู้�อค*า

นั#ยมืข้องบ6คคลในัส�งคมืในัรู้ะบบการู้เมื�อง และความืค#ด้ความืเช้��อท+�

~ 14 ~

เป)นันัามืธิรู้รู้มืเห้ล*านั+, เปรู้+ยบเสมื�อนัแรู้งผล�กท+�ส*งผลต*อให้มืนั6ษย�แสด้งออกซึ่��งพื่ฤต#กรู้รู้มืทางการู้เมื�องในัล�กษณ์ะใด้

เช้*นั ในัการู้เล*นัการู้เมื�องคนัอเมืรู้#กานั�,นัพื่ยายามืจัะผล�กด้�นัให้ตนัเองเป)นัท+�รู้� จั�กข้องคนัในัส�งคมื โด้ยสรู้างผลงานัให้มืองเห้2นัเป)นัรู้ะยะเวลานัานั ตองสรู้างสมืบารู้มื+ และผลงานัยาวนัานั ไมื*ว*าจัะเป)นับ6ช้ อ�ลกอรู้� ห้รู้�อ นั�กการู้เมื�องตรู้ะก�ลเคเนัด้+, จัะตองเรู้#�มืตนัจัากสนัามืการู้เมื�องเล2กๆก*อนัจัะไต*เตาข้�,นัส�*รู้ะด้�บส�ง

คนัอเมืรู้#ก�นัถามื+ข้อบกพื่รู้*องแทบจัะเล*นัการู้เมื�องไมื*ได้ เช้*นัว6ฒ#สมืาช้#กเอ2ด้เว#รู้�ด้ เคเนัด้+,ไมื*กลาลงช้#งต�าแห้นั*งปรู้ะธิานัาธิ#บด้+เพื่รู้าะเคยข้�บรู้ถตกนั�,าและท�าให้เลข้าตาย ก2กลายเป)นัปมืด้อยทางการู้เมื�องมืาจันัป?จัจั6บ�นั

แต*บานัเรู้านั�,นัคนัท+�เล*นัการู้เมื�อง ไมื*จั�าเป)นัตองสะสมืบารู้มื+ แต*จั�านัวนัมืากเป)นัทายาททางการู้เมื�องข้องนั�กการู้เมื�องรู้6 *นัเก*า ตองมื+นัามืสก6ลด้+ มื+ฐานัะรู้��ารู้วย เช้*นับางจั�งห้ว�ด้ ส.ส.จัะเป)นัคนันัามืสก6ลเด้#มืๆมืาตลอด้ เช้*นัอ�งก#นั�นัท� ศึ#ลปอาช้า เท+ยนัทอง และอาศึ�ยเสนัสายโยงใยเข้ามืาเป)นั ส.ส. นั�กการู้เมื�องไทยจั�านัวนันัอยเท*านั�,นัจัะอาศึ�ยปรู้ะสบการู้ณ์� อาศึ�ยความืด้+และการู้รู้�บใช้ส�งคมื จันัมื+คนัเล�อกเข้ามืาเป)นัผ�แทนั

ย#�งส�งคมืไทยเป)นัว�ฒนัธิรู้รู้มืยอมืรู้�บอ�านัาจัข้องคนัมื+เง#นั มื+บารู้มื+ ท�าให้คนัไทยไมื*สนัใจัท+�จัะตรู้วจัสอบการู้ท�างานัข้องนั�กการู้เมื�องท+�เป)นัคนัมื+บารู้มื+เห้ล*านั+, ท�าให้การู้เมื�องไทยท6กว�นันั+,จั�งย�งมื+ป?ญห้า

การุน%าแนวว�เค์รุาะห้�เช�งว�ฒนธรุรุมีไปใช� : -รู้ะบ6ให้ได้ว*าว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องข้องคนัท+�เก+�ยวข้องก�บ

ป?ญห้าห้รู้�อปรู้ะเด้2นัทางการู้เมื�องท+�เรู้าจัะว#เครู้าะห้�ค�ออะไรู้

~ 15 ~

-บอกว*าว�ฒนัธิรู้รู้มืด้�งกล*าวก*อให้เก#ด้ป?ญห้าทางการู้เมื�อง (ตามืปรู้ะเด้2นัท+�เรู้าจัะว#เครู้าะห้�อย*างไรู้)

2.แนวว�เค์รุาะห้�ชนช��นน%า (Elite Approach)

ค์วามีค์�ดัรุวบยอดั : ปรุากฎีการุณ์�ทางการุเมี)องเป2นผลผล�ตท�1เก�ดัจากชนช��นน%าในส�งค์มี

แนัวว#เครู้าะห้�ช้นัช้�,นันั�ามืองว*าในัส�งคมืจัะปรู้ะกอบไปด้วยคนั 2

ช้นัช้�,นัค�อช้นัช้�,นันั�าและคนัช้นัช้�,นัล*างช้นัช้�,นันั�า ห้มีายถุ�ง คนัส*วนันัอยในัส�งคมืท+�มื+อ�านัาจัครู้อบง�า

คนัช้�,นัล*างท+�เป)นัคนัส*วนัให้ญ*ข้องส�งคมื เนั��องจัาก ช้นันั�,นันั�าเป)นัคนัท+�ก6มือ�านัาจัทางเศึรู้ษฐก#จั ค�อมื+เง#นัทองและความืรู้��ารู้วย เมื��อมื+ความืรู้��ารู้วยท�าให้สามืารู้ถใช้ความืรู้��ารู้วยในัการู้แสวงห้าอ�านัาจัทางการู้เมื�อง เมื��อมื+อ�านัาจัทางการู้เมื�อง อ�านัาจัในัด้านัอ��นัก2จัะเพื่#�มืพื่�นัข้�,นั และท�าให้ช้นัช้�,นันั�าเป)นัคนัก�าห้นัด้ช้ะตากรู้รู้มืข้องคนัท�,งส�งคมื

สาเห้ต6ท+�ช้นัช้�,นันั�าสามืารู้ถก�าห้นัด้ความืเป)นัไปข้องส�งคมืได้ เพื่รู้าะช้นัช้�,นันั�ามื+ล�กษณ์ะต*างๆค�อ

-ช้นัช้�,นันั�ามื+จั�านัวนันัอยท�าให้ต#ด้ต*อส��อสารู้ รู้วมืก�นัอย*างเห้นั+ยวแนั*นั และพื่บว*าช้นัช้�,นันั�าย�งมื+การู้เก+�ยวด้องก�นัในัรู้�ปข้องเครู้�อญาต#ผ*านัการู้แต*งงานัข้ามืตรู้ะก�ลก�นั

-มื+ความืค#ด้ รู้สนั#ยมื การู้ใช้ช้+ว#ต แบบเด้+ยวก�นั จับจัากโรู้งเรู้+ยนัเด้+ยวก�นั

-มื+ผลปรู้ะโยช้นั�สอด้คลองก�นัแนัวค#ด้ช้นัช้�,นันั�าจั�งมืองว*าการู้เมื�องเป)นัเรู้��องข้องช้นัช้�,นันั�า

ท�าให้การู้ก�าห้นัด้นัโยบายต*างๆเป)นัไปเพื่��อช้นัช้�,นันั�า โด้ยช้นัช้�,นัล*างได้รู้�บปรู้ะโยช้นั�แต*เพื่+ยงเล2กนัอย ผลปรู้ะโยช้นั�ท+�ช้นัช้�,นันั�าจั�ด้สรู้รู้ให้

~ 16 ~

ช้นัช้�,นัล*างเป)นัการู้จั�ด้สรู้รู้ให้เพื่+ยงเพื่��อไมื*ให้ช้นัช้�,นัล*างรู้� ส�กว*าถ�กเอาเปรู้+ยบจันัเก#นัไป และล6กข้�,นัมืาทาทายอ�านัาจัข้องช้นัช้�,นันั�าเท*านั�,นั

การุน%าแนวว�เค์รุาะห้�ชนช��นน%ามีาอธ�บายการุเมี)องไทยแนัวว#เครู้าะห้�ช้นัช้�,นันั�าสามืารู้ถนั�ามืาอธิ#บายการู้เมื�องไทยได้

เป)นัอย*างด้+ เนั��องจัากคนัท+�เข้าไปมื+อ�านัาจัทางการู้เมื�องเวลานั+,ค�อช้นัช้�,นันั�าทางธิ6รู้ก#จัเพื่+ยงไมื*ก+�ตรู้ะก�ล ท�าให้ช้นัช้�,นันั�าเห้ล*านั+,เข้าไปก�าห้นัด้บทบาทท+�เป)นัปรู้ะโยช้นั�ต*อธิ6รู้ก#จัข้องตนัเอง

ส�าห้รู้�บการู้เมื�องไทยช้นัช้�,นันั�าท+�เข้ามืามื+บทบาททางการู้เมื�องในัรู้ะยะแรู้กค�อทห้ารู้ ข้ารู้าช้การู้รู้ะด้�บส�ง โด้ยมื+นั�กธิ6รู้ก#จัอย�*เบ�,องห้ล�งในัการู้สนั�บสนั6นั ข้ารู้าช้การู้ทห้ารู้เห้ล*านั�,นั ต*อมืาเมื��อการู้เมื�องมืาอย�*ในัมื�อข้องนั�กการู้เมื�อง นั�กธิ6รู้ก#จัก2มืาสนั�บสนั6นันั�กการู้เมื�อง และพื่รู้รู้คการู้เมื�อง แต*ท6กว�นันั+,นั�กธิ6รู้ก#จัเข้ามืาเล*นัการู้เมื�องอย*างเต2มืต�ว

ส�งคมืไทยเป)นัส�งคมืท+�มื+การู้แบ*งคนัในัส�งคมืออกเป)นั 2 กล6*มืโด้ยกวางๆออกเป)นัช้�,นันั�าและช้นัช้�,นัล*างมืานัานัแลว และช้นัช้�,นันั�าเป)นัช้นัช้�,นัท+�มื+บทบาทในัการู้ควบค6มืความืเป)นัไปข้องช้นัช้�,นัล*างไมื*ว*าจัะเป)นัย6คท+�กษ�ตรู้#ย�ปกครู้องปรู้ะเทศึ ปรู้ะช้าช้นัส*วนัให้ญ*มืองว*าตนัเองเป)นัไพื่รู้*ฟ้<าท+�ตองคอยรู้�บอ�านัาจัและความืกรู้6ณ์าข้องช้นัช้�,นันั�า มืาจันัถ�งย6คปรู้ะช้าธิ#ปไตย คนัไทยส*วนัให้ญ*ก2ย�งมืองว*าตนัเองเป)นัแค*รู้าษฎรู้ท+�ตองคอยรู้�บนัโยบายจัากรู้�ฐ โด้ยไมื*ล6กข้�,นัมืามื+บทบาทในัทางการู้เมื�องแต*อย*างใด้ ปล*อยให้การู้เมื�องเป)นัเรู้��องข้องคนัไมื*ก+�คนั มืาจันัถ�งท6กว�นันั+, การู้เมื�องไทยอย�*ภายใตก�ามื�อข้องตรู้ะก�ลธิ6รู้ก#จัไมื*ก+�กรู้ะก�ล และเมื��อเก#ด้การู้เปล+�ยนัแปลทางการู้เมื�องก2จัะมื+ช้นัช้�,นันั�าแบบทห้ารู้และข้ารู้าช้การู้ท+�มื+บทบาทในัการู้เปล+�ยนัแปลงอ+กเช้*นัก�นั

การุน%าไปใช� :

~ 17 ~

แยกแยะให้ได้ว*าในัป?ญห้าท+�เรู้าศึ�กษามื+ช้นัช้�,นันั�ากล6*มืใด้บาง เช้*นัป?ญห้าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องไทยเวลานั+,เป)นัความืข้�ด้แยงรู้ะห้ว*างช้นัช้�,นันั�าทางการู้เมื�อง ส��อมืวลช้นั นั�กว#ช้าการู้

3.แนวว�เค์รุาะห้�กล�/มีผลปรุะโยชน� (Interest Group Approach)

ค์วามีค์�ดัรุวบยอดั : การุเมี)องเป2นเรุ)1องของการุเจรุจาต/อรุองรุะห้ว/างกล�/มีต/างๆในส�งค์มี

แนัวว#เครู้าะห้�กล6*มืผลปรู้ะโยช้นั�มื+แนัวค#ด้ท+�ส�าค�ญตรู้งท+�มืองว*าในัส�งคมืปรู้ะกอบด้วยกล6*มืต*างๆจั�านัวนัมืาก และกล6*มืเห้ล*านั+,ต*างแข้*งข้�นัเพื่��อรู้�กษาผลปรู้ะโยช้นั�ข้องตนัเอง การู้แข้*งข้�นัข้องกล6*มืมื�กเป)นัไปโด้ยการู้ใช้อ#ทธิ#พื่ลข้องกล6*มืในัการู้เข้าไปกด้ด้�นัให้รู้�ฐบาลต�ด้ส#นัใจัเพื่��อเอ�,อปรู้ะโยช้นั�ให้ก�บกล6*มืตนัเอง เนั��องจัากแนัวว#เครู้าะห้�นั+,เช้��อว*ากล6*มืผลปรู้ะโยช้นั�จัะตรู้ะห้นั�กถ�งผลปรู้ะโยช้นั�ข้องตนัเอง จั�งตองมื+การู้เคล��อนัไห้วในัการู้รู้�กษาผลปรู้ะโยช้นั�ข้องกล6*มื

4.แนวว�เค์รุาะห้�รุะบบ (System Approach)

เป)นัการู้มืองการู้เมื�องในัเช้#งรู้ะบบ มื+แนัวค#ด้ท+�ส�าค�ญค�อมืองว*าการู้เมื�องเป)นัเรู้��องข้องรู้ะบบ ท+�จัะมื+ป?จัจั�ยนั�าเข้า (Input) ท+�ถ�กป< อ นั เ ข้ า ส�* รู้ ะ บ บ ก า รู้ เ มื� อ ง (Political System ห้ รู้� อ Cconversion Process) ป?จัจั�ยนั�าเข้าจัะมื+ท� ,งข้อเรู้+ยกรู้องและข้อสนั�บสนั6นั (Demand & supply) เมื��อป?จัจั�ยนั�าเข้าถ�กป<อนัเข้าส�*รู้ะบบการู้เมื�อง รู้ะบบการู้เมื�องก2จัะท�าห้นัาท+�พื่#จัารู้ณ์าข้อเรู้+ยกรู้องเห้ล*านั+,และก�า ห้นัด้ออกมืาเป)นั Output อาจัจัะห้มืายถ�งนัโยบาย ห้รู้�อข้อกฎห้มืาย

ถาผลผล#ตนั�,นัออกไปส�*ส�งคมืแลวสามืารู้ถตอบสนัองต*อความืตองการู้ได้รู้ะบบการู้เมื�องนั�,นัก2จัะด้�ารู้งอย�*ได้ แต*ผลผล#ตท+�ออกมืาไมื*สามืารู้ถตอบสนัองความืตองการู้ได้ ก2จัะกลายเป)นั Feed

~ 18 ~

Back เข้าส�*รู้ะบบการู้เมื�องอ+กครู้�,งเพื่��อให้พื่#จัารู้ณ์าและออกผลผล#ตให้มื*ออกมืา ถาผลผล#ตท+�ออกมืาสามืารู้ถสนัองความืตองการู้รู้ะบบการู้เมื�องนั�,นัๆก2จัะด้�ารู้งอย�*ได้ แต*ถาไมื*สามืารู้ถตอบสนัองได้ก2อาจัจัะท�าให้เก#ด้ป?ญห้าต*อรู้ะบบการู้เมื�องนั�,นั

องค์�ปรุะกอบของรุะบบการุเมี)อง ท�กรุะบบการุเมี)องมี�องค์� ปรุะกอบท�1ส%าค์�ญดั�งต/อไปน��

1.1 Political Community ค์วามีเป2นปรุะชาค์มีในทางการุเมี)อง ห้มืายถ�ง ความืรู้� ส�กข้องคนัในัส�งคมืท+�เป)นัเอกภาพื่เด้+ยวก�นั มื+ส#�งย�ด้เห้นั+�ยวอย*างเด้+ยวก�นั รู้� ส�กว*าตนัเองเป)นัส*วนัห้นั��งข้องรู้ะบบ เคารู้พื่ในัส�ญล�กษณ์�ข้องความืเป)นัช้าต#

1.2 Political Regime รุะบอบการุปกค์รุอง ห้มืายถ�ง รู้�ปแบบห้รู้�อว#ธิ+การู้ในัการู้บรู้#ห้ารู้บานัเมื�อง อาจัจัะเป)นัปรู้ะช้าธิ#ปไตยห้รู้�อเผด้2จัการู้ แต*ท6กรู้ะบบการู้เมื�องจัะมื+รู้�ปแบบการู้ปกครู้องอย*างใด้อย*างห้นั��งปรู้ากฏอย�*

1.3. Political Authorities ผ:�มี�อ%า นาจทางการุเมี)อง ห้มืายถ�ง รู้�ฐบาลผ�ท�าห้นัาท+�บ�าบ�ด้ท6กข้� บ�ารู้6งส6ข้ แจักแจังแบ*งสรู้รู้ส#�งท+�มื+ค6ณ์ค*าในัส�งคมื แกป?ญห้าให้ก�บปรู้ะช้าช้นั

5.แนวการุว�เค์รุาะห้�เช�งปรุะว�ต�ศึาสตรุ� (Historical

Approach) แนัวค#ด้ห้ล�กข้องแนัวว#เครู้าะห้�เช้#งปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้�ค�อ แนัวค#ด้ห้รู้�อเรู้��องรู้าวท+�เก#ด้ข้�,นัในัอด้+ตข้องเห้ต6การู้ณ์�ใด้ๆ จัะเป)นัข้อมื�ลท+�ส�าค�ญท+�ท�าให้นั�กว#เครู้าะห้�นั�ามืาใช้ว#เครู้าะห้�เห้ต6การู้ณ์�ในัป?จัจั6บ�นัได้

นัอกจัาก Approach ท+�กล*าวไปแลย�งมื+ Approach อ��นัอ+ก มืาก ซึ่��งข้อเพื่#�มืเต#มื พื่อส�งเข้ป ด้�งนั+,

~ 19 ~

-แนวว�เค์รุาะห้�เช�งเกมีส� มื+นั�กรู้�ฐศึาสตรู้�อย�*กล6*มืห้นั��งท+�มืองว*าในัการู้ศึ�กษาเก+�ยวก�บการู้เมื�องนั*าจัะมืองในัล�กษณ์ะ ทฤษฎ+เกมืส� (Games Theory) ค�อใช้แนัวค#ด้ในัเรู้��องเกมืส�มืาปรู้ะกอบการู้ว#เครู้าะห้� ซึ่��งในัทฤษฎ+เกมืส�ตองมื+องค�ปรู้ะกอบห้ลายอย*างในัเกมืส�นั�,นัๆ ค�อ

1.จัะตองมื+ Player ห้รู้�อ Actor ซึ่�� งผ� ว# เครู้าะห้�จัะตองว#เครู้าะห้�ให้ได้ว*าในัเกมืส�นั�,นัมื+ใครู้ลงมืาเป)นัผ�เล*นั

2.จัะตองมื+ Structure Pay off ห้รู้�อโครู้งสรู้างข้องผลปรู้ะ โยช้นั�ตอบแทนัและบทลงโทษ ค�อมื+ท� ,ง Reward และ Punishment

3.จัะตองมื+ Rule ห้รู้�อกต#กาซึ่��งในัเกมืส�ท6กปรู้ะเภทจัะตองมื+ Solution ห้รู้�อจั6ด้จัมืข้อง

เกมืส�นั�,นัๆ ทฤษฎ+เกมืส�มื+ฐานัความืเช้��อว*าผ�แสด้งจัะตองเป)นับ6คคลท+�มื+เห้ต6มื+ผล (Rational Actor) ท6กฝ่Bายจัะตองมื+ข้อมื�ลท+�คลายก�นัค�อเรู้+ยกว*าเป)นัเกมืส�ท+�มื+ Perfect Information ค�อรู้� ว*าถาตนัเองท�าอะไรู้อ+กฝ่Bายจัะท�าอะไรู้ ในัแวด้วงรู้�ฐศึาสตรู้�ทฤษฎ+เกมืส�ใช้มืากในัทฤษฎ+ความืส�มืพื่�นัธิ�รู้ะห้ว*างปรู้ะเทศึ เช้*นัในัย6คสงครู้ามืเย2นัก2นั�าทฤษฎ+เกมืส�มืาศึ�กษา เช้*นักรู้ณ์+ข้องว#กฤต#การู้ณ์�ค#วบา

เช้*นัเห้ต6การู้ณ์�จัรู้#งในัสมื�ยพื่ฤษภาทมื#ฬท+�ค6ณ์จั�าลอง ศึรู้+เมื�องนั��งท+�รู้าช้ด้�าเนั#นัจัะรู้� ท�นัท+ว*าจัะเก#ด้อะไรู้ข้�,นัห้ากข้ย�บมืากกว*านั�,นัและฝ่Bายทห้ารู้เองก2รู้� ว*าจัะเก#ด้อะไรู้ข้�,นัห้ากทห้ารู้ท�าอะไรู้มืากกว*านั�,นั เป)นัการู้เผช้#ญห้นัา ห้รู้�อ Confront ก�นัและโอกาสท+�อ+กฝ่Bายจัะยอมืนั�,นันัอยมืาก ด้�งนั�,นัในัทางการู้เมื�องจั�งมื�กจัะปรู้ะนั+ปรู้ะนัอมืก�นั

~ 20 ~

-แนวการุว�เค์รุาะห้� เช�งเศึรุษฐศึาสตรุ� (Economic

Approach) มืองการู้เปล+�ยนัแปลงท+�เก#ด้ข้�,นัในัส�งคมืการู้เมื�องว*าเป)นัผลมืาจัากเศึรู้ษฐก#จั เช้*นัแนัวค#ด้ข้องมืารู้�กซึ่�

- แนวการุว�เค์รุาะห้�เช�งส�งค์มีว�ทยา (Sociological

Approach) แนัวการู้ว#เครู้าะห้�ส�งคมืว#ทยาจัะมืองว*าบทบาท ช้นัช้�,นั โครู้งสรู้างทางส�งคมื ความืเช้��อ อ6ด้มืการู้ณ์� สถาบ�นัทาง มื+ผลต*อพื่ฤต#กรู้รู้มืการู้เมื�อง

- แนวการุว�เค์รุาะห้� เช�งจ�ตว�ทยา (Psychological

Approach) จั#ตว#ทยาจัะให้ความืส�าค�ญก�บส#�งท+�เป)นันัามืธิรู้รู้มืท+�มื+ผลต*อพื่ฤต#กรู้รู้มืทางการู้เมื�อง เช้*นัเรู้��องข้องความืค#ด้ แรู้งผล�กทางจั#ตใจัท+�มื+ผลมืาจัากความืเช้��อ อ6ด้มืการู้ณ์� เช้*นัแนัวค#ด้ข้องซึ่#กมื�นั ฟ้รู้อยด้�ท+� ใช้ทฤษฎ+จั#ตว#เครู้าะห้� (Psycho Analytic) มืาว#เครู้าะห้�สาเห้ต6ข้องพื่ฤต#กรู้รู้มืมืนั6ษย� เช้*นัศึ�กษาว*าการู้ท+�อ#ตเลอรู้�มื+พื่ฤต#กรู้รู้มืท+�กาวรู้าวรู้6นัแรู้งเพื่รู้าะในัสมื�ยเด้2กนั�,นัฮิ#ตเลอรู้�เป)นัคนัเต+,ยและมื�กถ�กรู้�งแกจัากเพื่��อนัต�,งแต*สมื�ยเด้2กๆ ท�าให้เก#ด้ความืรู้� ส�กเป)นัปมืด้อยจั�งพื่ยายามืห้าส#�งอ�� นัมืาทด้แทนั พื่อได้อ�านัาจัจั�งใช้อ�านัาจัด้วยความืกาวรู้าวเพื่��อทด้แทนัส#�งท+�ข้าด้ห้ายไปต�,งแต*ว�ยเด้2ก

แนวว�เค์รุาะห้�โดัยอาศึ�ยกฎีห้มีาย (Legal Approach)

เป)นัการู้ศึ�กษาโด้ยอาศึ�ยกฎห้มืาย ซึ่��งกฎห้มืายท+�ส�าค�ญท+�มื+ในัท6กรู้ะบบการู้เมื�องก2ค�อรู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญซึ่��งอาจัจัะเป)นัรู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญท+�เป)นัลายล�กษณ์�อ�กษรู้ห้รู้�อไมื*เป)นัลายล�กษณ์�อ�กษรู้ก2ได้ ซึ่��งรู้�ฐธิรู้รู้นั�ญจัะวางกรู้อบข้องความืส�มืพื่�นัธิ�รู้ะห้ว*างอ�านัาจัท+�มืาจัากฝ่Bายต*างๆ

ว�เค์รุาะห้�เช�งอ%านาจ (Power Approach) แนัวว#เครู้าะห้�นั+,อาศึ�ยแนัวค#ด้ในัเช้#งอ�านัาจัมืาเป)นัเครู้��องมื�อ มืองว*าการู้เมื�องค�อเรู้��องการู้ต*อส�*เพื่��อให้ได้มืาซึ่��งอ�านัาจั ซึ่��งในัมื6มืมืองนั+,ก2

~ 21 ~

สามืารู้ถมืองเห้2นัภาพื่ข้องการู้เมื�องไทย เช้*นัในัสมื�ยกรู้6งศึรู้+อย6ธิยาก2มื+การู้ต*อส�เพื่��อแย*งช้#งอ�านัาจั ในัป7 2475 ก2เป)นัการู้ต*อส�รู้ะห้ว*างกล6*มื รู้ะห้ว*างสถาบ�นั เพื่��อให้ได้มืาซึ่��งอ�านัาจั ป?จัจั6บ�นัก2มืองว*าความืว6 *นัวายทางการู้เมื�องก2เป)นัการู้ต*อส�รู้ะห้ว*างกล6*มือ�านัาจัเก*าและกล6*มือ�านัาจัให้มื*

ต�วอย/างการุน%าแนวว�เค์รุาะห้�ไปใช�ว�เค์รุาะห้�การุเมี)อง1.แนวว�ฒนธรุรุมีทางการุเมี)องว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�อง (Political Culture) ก2จัะห้มืาย

ถ�งว#ธิ+ค#ด้ในัทางการู้เมื�องข้องคนัในัแต*ละส�งคมื อ�นัสะทอนัออกมืาเป)นัพื่ฤต#กรู้รู้มืทางการู้เมื�อง ซึ่��งเป)นัพื่ฤต#กรู้รู้มืท+�ซึ่�,าก�นัจันัเรู้+ยกว*าว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�อง

อ�ลมือนัด้� กล* าวว*า ว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องห้มืายถ�งแบบแผนัทางความืเช้��อ ค*านั#ยมื ท�ศึนัคต# ข้องบ6คคลท+�มื+ต*อรู้ะบบการู้เมื�องต*อส*วนัต*างๆ ข้องรู้ะบบการู้เมื�อง ว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องจัะเก#ด้จัากการู้อบรู้มืกล*อมืเกลาทางการู้เมื�อง (Political

Socialization) ข้องบ6คคลท+� เก#ด้มืาจัากครู้อบครู้�ว โรู้งเรู้+ยนั เพื่��อนัฝ่�ง ห้รู้�อส��อสารู้มืวลช้นั จันัท�าให้คนัเก#ด้ความืรู้�บรู้� และเข้าใจัต*อเรู้��องรู้าวทางการู้เมื�อง จัากนั�,นัก2จัะพื่�ฒนัาต*อไปเป)นัความืรู้� ส�กช้อบห้รู้�อไมื*ช้อบต*อปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องท+�เก#ด้ข้�,นั รู้วมืท�,งพื่�ฒนัาไปเป)นัความืเช้��อและต�ด้ส#นัใจัว*าตนัเองจัะมื+บทบาทอย*างไรู้ต*อรู้ะบบการู้เมื�อง ด้�งนั�,นัการู้ท+�บ6คคลจัะมื+ว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องเป)นัแบบใด้จัะข้�,นัอย�*ก�บความืรู้� และสมืรู้รู้ถนัะในัการู้ใช้เห้ต6ผลข้องต�วบ6คคล

เช้*นัการู้ท+�คนัไทยมื+การู้ซึ่�,อข้ายเส+ยงก�นัท6กครู้�,งท+�มื+การู้เล�อกต�,งก2กลายเป)นัว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องข้องไทย ซึ่��งสะทอนัจัากว#ธิ+ค#ด้เก+�ยวก�บการู้เมื�องข้องคนัในัส�งคมืท�,งคนัท+�เป)นันั�กการู้เมื�อง และคนั

~ 22 ~

ท+�เป)นัปรู้ะช้าช้นั ซึ่��งว�ฒนัธิรู้รู้มืแบบนั+,อาจัจัะไมื*มื+ในัส�งคมือ��นัๆเพื่รู้าะว#ธิ+ค#ด้เก+�ยวก�บการู้เมื�องข้องคนัในัส�งคมือ��นัแตกต*างจัากส�งคมืไทย

เช้*นัเด้+ยวก�นัเรู้าจัะพื่บว*าในัห้ลายปรู้ะเทศึเมื��อนั�กการู้เมื�องท�าผ#ด้ห้รู้�อมื+ความืบกพื่รู้*องก2จัะลาออก เช้*นัรู้�ฐมืนัตรู้+คนัห้นั��งข้องอ�งกฤษไปมื+ความืส�มืพื่�นัธิ�ก�บสายล�บรู้�สเซึ่+ยก2ตองลาออกจัากต�าแห้นั*ง นัายกรู้�ฐมืนัตรู้+เกาห้ล+ใตไปต+กอล�ฟ้ตอนัท+�ปรู้ะช้าช้นัออกมืาปรู้ะทวงก2ต�ด้ส#นัใจัลาออกเพื่��อแสด้งความืรู้�บผ#ด้ช้อบ แมืกรู้ะท��งเด้ว#ด้ เบคแฮิมื ท+�ไมื*สามืารู้ถนั�าท+มืช้าต#อ�งกฤษเข้าส�*รู้อบล�กๆได้ในัศึ�กฟ้6ตบอลโลก 2006 ก2ย�งแสด้งความืรู้�บผ#ด้ช้อบด้วยการู้ลาออกจัากต�าแห้นั*งก�ปต�นัท+มื

แต*ส�งคมืไทยเรู้ามื+ว#ธิ+ค#ด้ทางการู้เมื�องต*างก�นัเรู้าจั�งไมื*เคยพื่บว*าผ�นั�าข้องเรู้าคนัใด้ยอมืลาออกจัากต�าแห้นั*งเพื่��อแสด้งความืรู้�บผ#ด้ช้อบ เพื่รู้าะว#ธิ+ค#ด้เก+�ยวก�บความืรู้�บผ#ด้ช้อบข้องเรู้าไมื*มื+ เช้*นันัายกท�กษ#ณ์ย�งด้�, อด้านัท+�จัะบอกส�งคมืว*าตนัเองไมื*ใช้*คนัผ#ด้ในัป?ญห้าทางการู้เมื�องท+�เก#ด้ข้�,นั (ในัช้*วงก*อนัการู้ย�ด้อ�านัาจั) ท�,งๆท+�ในัทางท+�ควรู้จัะเป)นัคนัท+�เป)นัผ�นั�าไมื*ใช้*มืาต�,งค�าถามืว*าใครู้ถ�กใครู้ผ#ด้ แต*ผ�นั�าตองรู้�บผ#ด้ช้อบต*อเห้ต6การู้ณ์�ท+�เก#ด้ข้�,นั

และเนั��องจัากเรู้าไมื*มื+ว�ฒนัธิรู้รู้มืในัล�กษณ์ะความืรู้�บผ#ด้ช้อบทางการู้เมื�องนั+�เองส�งคมืไทยข้องเรู้าจั�งตองให้ทห้ารู้เข้ามืาแกป?ญห้าจักลายเป)นัว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องข้องไทย นั��นัค�อเมื��อเก#ด้ความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องเรู้าคนัไทยก2ไมื*ค#ด้ถ�งแนัวทางการู้แกป?ญห้าอ��นัๆ แต*เรู้+ยกรู้องให้ทห้ารู้ออกมืาแกป?ญห้าเสมือ

ข้ณ์ะเด้+ยวก�นัคนัไทยย�งมื+ว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�องแบบมื+ส*วนัรู้*วมืนัอย เรู้าปล*อยให้การู้เมื�องเป)นัเรู้��องข้องนั�กการู้เมื�อง ท�าให้นั�กการู้เมื�องเข้าไปแสวงห้าปรู้ะโยช้นั�ทางการู้เมื�องโด้ยไมื*ได้รู้�บการู้ตรู้วจัสอบ ส*งผลเส+ยต*อการู้พื่�ฒนัาปรู้ะเทศึเป)นัอย*างมืาก

~ 23 ~

2.แนวว�เค์รุาะห้�กล�/มีผลปรุะโยชน� (ยกต�วอย*างจัากข้อสอบท+�เคยออก)

ค์%าถุามี-จัากสภาพื่ป?ญห้าความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องเก+�ยวก�บการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญ 2550 ให้นั�กศึ�กษานั�าแนัวว#เครู้าะห้�ทางรู้�ฐศึาสตรู้�มืาอธิ#บายเห้ต6การู้ณ์�ด้�งกล*าว

แนวทางในการุตอบสภาพื่ความืข้�ด้แยงทางการู้เมื�องข้องปรู้ะเทศึไทยท+�ปรู้ากฏ

อย*างช้�ด้เจันัค�อความืข้�ด้แยงในัเรู้��องการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญ ฉบ�บป7 2550 เป)นัความืข้�ด้แยงรู้ะห้ว*างฝ่Bายท+�ตองการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญค�อพื่รู้รู้คพื่ล�งปรู้ะช้าช้นัและฝ่Bายท+�ต*อตานัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญท+�ปรู้ะกอบด้วยพื่�นัธิมื#ตรู้ปรู้ะช้าช้นัเพื่��อปรู้ะช้าธิ#ปไตยและพื่รู้รู้คฝ่Bายคานัรู้วมืท�,ง สว.อ+กจั�านัวนัห้นั��ง

จัากสภาพื่ป?ญห้าข้างตนัผ�ตอบข้อนั�าแนัวว#เครู้าะห้�กล6*มืผลปรู้ะโยช้นั�มืาใช้ในัการู้ว#เครู้าะห้�

แนวว�เค์รุาะห้�กล�/มีผลปรุะโยชน�แนัวว#เครู้าะห้�กล6*มืผลปรู้ะโยช้นั�เป)นัแนัวค#ด้ท+�มืองว*าการู้เมื�อง

เป)นัเรู้��องข้องผลปรู้ะโยช้นั� ในัส�งคมืปรู้ะกอบด้วยกล6*มืต*างๆจั�านัวนัมืาก และกล6*มืเห้ล*านั+,ต*างตรู้ะห้นั�กถ�งผลปรู้ะโยช้นั�ข้องตนัเอง และกล6*มืจัะเข้ามืามื+บทบาทข้องกล6*มืจั�งเป)นัไปเพื่��อรู้�กษาผลปรู้ะโยช้นั�ข้องตนัเอง

การุว�เค์รุาะห้�ในักรู้ณ์+ข้องความืข้�ด้แยงในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญป7 2550

แมืจัะแสด้งออกโด้ยผ�สนั�บสนั6นัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญค�อพื่รู้รู้คพื่ล�งปรู้ะช้าช้นั ก�บผ�ค�ด้คานัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญค�อพื่�นัธิมื#ตรู้

~ 24 ~

ปรู้ะช้าช้นัเพื่��อปรู้ะช้าธิ#ปไตยรู้วมืท�,งพื่รู้รู้คฝ่Bายคานั เรุาอาจจะกล/าวไดั�ว/าล�กๆแล�วค์วามีข�ดัแย�งในเรุ)1องการุแก�ไขรุ�ฐธรุรุมีน:ญเป2นเพั�ยงปรุากฏการุณ์�ทางการุเมี)องอย/างห้น�1งท�1สะท�อนให้�เห้0นถุ�งค์วามีข�ดัแย�งรุะห้ว/างกล�/มีท�น 2 กล�/มีห้ล�กค์)อ กล�/มีท�นให้มี/และกล�/มีท�นเก/า ซึ่��งเป)นัความืข้�ด้แยงท+�เป)นัมืาตลอด้ในัส�งคมืการู้เมื�องไทย เพื่+ยงแต*ความืข้�ด้แยงได้ช้�ด้เจันัมืากข้�,นัห้ล�งจัากการู้ข้�,นัด้�ารู้งต�าแห้นั*งนัายกรู้�ฐมืนัตรู้+ข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์

กล6*มืท6นัเก*า ห้มืายถ�งกล6*มืท6นัท+�ผ�กต#ด้ต�วเองอย�*ก�บรู้�ฐ เนั��องจัากรู้�ฐเป)นัผ�ควบค6มืทรู้�พื่ยากรู้ทางเศึรู้ษฐก#จั การู้สรู้างความืเต#บโตให้กล6*มืท6นัจั�งตองอาศึ�ยบารู้มื+ข้องรู้�ฐ ท+�มืาจัากรู้ะบบรู้าช้การู้และทห้ารู้ โด้ยเฉพื่าะในัช้*วงก*อนัเห้ต6การู้ณ์� 14 ต6ลาคมื 2516 และ 6 ต6ลาคมื 2519 ต*อมืาเมื��อการู้เมื�องไทยพื่�ฒนัาเข้าส�*การู้เมื�องแบบการู้เล�อกต�,ง กล6*มืท6นัเห้ล*านั+,ก2มื+การู้ปรู้�บต�วเข้าอ#งแอบก�บพื่รู้รู้คการู้เมื�องและนั�กการู้เมื�อง กล6*มืท6นักล6*มืนั+,เช้*นักล6*มืท6นัธินัาคารู้

กล6*มืท6นัให้มื*เป)นักล6*มืท6นัภายใตการู้นั�าข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ ซึ่��งได้ตบเทาลงสมื�ครู้รู้�บเล�อกต�,งโด้ยตรู้ง ท�าให้เก#ด้ท6นักล6*มืให้มื*ท+�มื+ท� ,งอ�านัาจัท6นัและอ�านัาจัรู้�ฐอย�*ในัมื�อ เช้*นักล6*มืท6นัส��อสารู้เมื��อมื+ท� ,งอ�านัาจัรู้�ฐและอ�านัาจัท6นั ส#�งท+�กล6*มืท6นัภายใตการู้จั�ด้การู้ข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ ท�าในัช้*วงเวลาท+�เป)นัรู้�ฐบาล ก2ค�อ การู้ท�าลายกล6*มืท6นัเด้#มืเพื่��อสรู้างความืเต#บโตให้กล6*มืท6นัข้องตนัเองในัล�กษณ์ะก#นัรู้วบ

เช้*นั รู้�ฐบาลพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ มื+นัโยบายให้ธินัาคารู้ข้องรู้�ฐ การู้ไฟ้ฟ้<าฝ่Bายผล#ต การู้ปFโตรู้เล+ยมืแห้*งปรู้ะเทศึไทย กรู้ะจัายห้6นัในัตลาด้ห้ล�กทรู้�พื่ย� จัากนั�,นักล6*มืท6นัภายใตรู้�ฐบาลพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ ก2จัะใช้อ�านัาจัรู้�ฐเข้าไปซึ่�,อห้6นัก#จัการู้เห้ล*านั�,นั ท�าให้กล6*มืท6นั

~ 25 ~

เด้#มืถ�กเบ+ยด้ตกไปจัากเวท+ผลปรู้ะโยช้นั�ในัการู้บรู้#ห้ารู้จั�ด้การู้ทรู้�พื่ยากรู้ข้องรู้�ฐ ตลอด้เวลาท+�เป)นัรู้�ฐบาล กล6*มืท6นัภายใตการู้นั�าข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ ได้ท�าลายรู้ะบบกล6*มืท6นัเก*าจั�านัวนัมืากจันักลายเป)นัความืข้�ด้แยงรู้ะห้ว*างกล6*มืท6นัเก*าและกล6*มืท6นัให้มื* ค�าว*ากล6*มืท6นัเก*าถ�กข้ยายความืไปถ�งกล6*มืข้ารู้าช้บรู้#พื่ารู้และเครู้�อข้*ายข้องพื่รู้ะมืห้ากษ�ตรู้#ย� (Network Monarchy) ซึ่��งได้รู้�บผลกรู้ะทบจัากการู้เต#บโตข้องกล6*มืท6นัภายใตท�กษ#ณ์เช้*นัก�นั

ดั�นแค์น แมีค์ค์ารุ�โก นั�กว#ช้าการู้ตะว�นัตกซึ่��งต#ด้ตามืศึ�กษาการู้เมื�องไทยมืานัานัมืองว*า เครู้�อข้*ายข้องพื่รู้ะมืห้ากษ�ตรู้#ย�ท+�มื+บทบาทในัส�งคมืไทยมืายาวนัานัได้ถ�กแทรู้กแซึ่งจัากอ�านัาจัข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ การู้เข้าแทรู้กแซึ่งด้�งกล*าว ก2สะทอนัให้เห้2นัถ�งความือ*อนัแรู้งลงข้องเครู้�อข้*ายแห้*งรู้าช้า โด้ยเฉพื่าะอย*างย#�งห้ล�งจัากช้�ยช้นัะในัการู้เล�อกต�,งอย*างถล*มืทลายข้องพื่รู้รู้คไทยรู้�กไทยท+�นั�าโด้ย ท�กษ#ณ์ ช้#นัว�ตรู้ ในัป7 พื่.ศึ.2544 และ 2548

ด้�งนั�,นัความืข้�ด้แยงในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญจั�งเป)นัปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องท+�ต*อเนั��องมืาจัากความืพื่ยายามืข้�บไล*พื่.ต.ทท�กษ#ณ์ออกจัากต�าแห้นั*งข้องพื่�นัธิมื#ตรู้ปรู้ะช้าช้นัเพื่��อปรู้ะช้าธิ#ปไตย ซึ่��งถาจัะพื่�ด้ตามืการู้ว#เครู้าะห้�ครู้�,งนั+,พื่�นัธิมื#ตรู้ก2ค�อต�วแทนัข้องกล6*มืท6นัเก*านั��นัเอง เช้*นัเด้+ยวก�บพื่รู้รู้คปรู้ะช้าธิ#ป?ตย�ก2ค�อเป)นัต�วแทนัข้องกล6*มืท6นัเก*าท+�เส+ยปรู้ะโยช้นั�จัากการู้ข้�,นัมืามื+อ�านัาจัข้องนัายกท�กษ#ณ์ ส*วนัพื่รู้รู้คพื่ล�งปรู้ะช้าช้นัก2ค�อต�วแทนัข้องพื่.ต.ท ท�กษ#ณ์ ห้รู้�อต�วแทนัข้องกล6*มืท6นัให้มื*

ด้�งเรู้าจัะพื่บว*าคนัท+�ให้การู้สนั�บสนั6นัพื่�นัธิมื#ตรู้นัอกเห้นั�อจัากเป)นักล6*มืท6นัเก*าแลว การู้ช้�ค�าข้ว�ญส�เพื่��อในัห้ลวงก2สะทอนัถ�งการู้ให้การู้สนั�บสนั6นัข้องเครู้�อข้*ายข้ารู้าช้บรู้#พื่ารู้เป)นัอย*างด้+

~ 26 ~

ส#�งท+�ตอกย�,าว*าพื่รู้รู้คพื่ล�งปรู้ะช้าช้นัเป)นัต�วแทนัข้องพื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ ค�อการู้ว#เครู้าะห้�ว*าความืพื่ยายามืในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญในัครู้�,งนั+,เนั��องจัากตองการู้ลมืกรู้ะด้านัทางการู้เมื�อง เพื่��อป<องก�นัไมื*ให้พื่.ต.ทท�กษ#ณ์ตองข้�,นัศึาลในัคด้+ท+�คตส.จัะฟ้<องรู้อง เพื่รู้าะห้ากตองข้�,นัศึาลช้�ยช้นัะในัครู้�,งนั+,ก2จัะตกเป)นัข้องกล6*มืท6นัเก*า

สรุ�ปความืข้�ด้แยงในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญเป)นัเพื่+ยง

ปรู้ากฏการู้ณ์�ทางการู้เมื�องท+�เป)นัส�ญล�กษณ์�ท+�ส��อให้เห้2นัถ�งความืข้�ด้แยงในัเรู้��องผลปรู้ะโยช้นั�และอ�านัาจัทางการู้เมื�องรู้ะห้ว*างกล6*มืท6นัเก*าและกล6*มืท6นัให้มื*เท*านั�,นั และความืข้�ด้แยงนั+,ได้ก*อต�วและเก#ด้ข้�,นัมืาต�,งแต*เก#ด้ปรู้ากฏการู้ณ์�ข้�บไล*ท�กษ#ณ์ และมื+พื่�ฒนัาการู้ต*อเนั��องมืาจันัถ�งความืข้�ด้แยงในัการู้แกไข้รู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญและป?จัจั6บ�นัย�งคงด้�าเนั#นัต*อมืา และพื่�ฒนัาปรู้ะเด้2นัมืาเป)นัความืข้�ด้แยงในักรู้ณ์+เข้าพื่รู้ะว#ห้ารู้ และนั*าจัะพื่�ฒนัาเป)นัความืข้�ด้แยงในัปรู้ะเด้2นัอ��นัๆต*อไป ตรู้าบใด้ท+�พื่.ต.ท.ท�กษ#ณ์ย�งมื+บทบาทในัทางการู้เมื�อง

4.แนวว�เค์รุาะห้�รุะบบต�วอย/าง การู้นั�าแนัวการู้ว#เครู้าะห้�รู้ะบบข้องเด้ว#ด้ อ+สต�นั มืา

ว#เครู้าะห้�เห้ต6การู้ณ์� 14 ต6ลาคมื พื่.ศึ. 2516 (เป)นัต�วอย*างข้องอาจัารู้ย�)ก/อนเก�ดัเห้ต�การุณ์�น��สภาพัแวดัล�อมีทางเศึรุษฐก�จของไทยต�องเส�ยดั�ลการุค์�าให้�ก�บต/างชาต�มีากโดัยเฉพัาะเส�ยดั�ลให้�ก�บญ�1ป�=น น�ส�ตน�กศึ�กษาจ�งรุวมีต�วก�นต/อต�านส�นค์�าญ�1ป�=น ส/วนสภาพัการุเมี)องการุปกค์รุองปรุะเทศึชาต�ถุ:กปกค์รุองโดัยเผดั0จการุทห้ารุภายใต�การุน%า ของจอมีพัลถุนอมี ก�ตต�ขจรุ จอมีพัล

~ 27 ~

ปรุะภาส จารุ�เสถุ�ยรุ พั�นเอกณ์รุงค์� ก�ตต�ขจรุ ใช�กฎีอ�ยการุศึ�ก ไมี/มี�การุเล)อกต��ง ไมี/มี�รุ�ฐธรุรุมีน:ญ

Demand ทางการู้เมื�องเก#ด้ข้�,นัครู้�,งแรู้กจัากความืพื่ยายามืข้องนั�กศึ�กษา ปรู้ะช้าช้นั ทนัายความื อาจัารู้ย�มืห้าว#ทยาล�ยจั�านัวนั 13 คนัท+�ได้รู้วมืต�วก�นัในัเด้�อนัก�นัยายนั พื่.ศึ. 2516 แจักใบปล#วท��วสนัามืห้ลวงเรู้+ยกรู้อง ให้รู้�ฐบาลต�,งคณ์ะกรู้รู้มืการู้รู้*างรู้�ฐธิรู้รู้มืนั�ญท+�เป)นักลางและค�นัอ�านัาจัให้ปรู้ะช้าช้นัโด้ยเรู้2วท+�ส6ด้

เมื��อรู้�ฐบาลทรู้าบข้*าวก2ออก Output ส��งจั�บ 13 คนันั+,ท�นัท+โด้ยห้ว�งว*า Output นั+,จัะสามืารู้ถลด้ความืต�งเครู้+ยด้ท+�เก#ด้ข้�,นัได้ เพื่รู้าะรู้�ฐบาลเช้��อว*าการู้ใช้ก�าล�งอย*างเด้2ด้ข้าด้จัะท�าให้ปรู้ะช้าช้นัและนั#ส#ตนั�กศึ�กษาเก#ด้ความืกล�วและไมื*กลาท+�จัะรู้วมืต�วเรู้+ยกรู้องทางการู้เมื�องอ+ก แต* Feedback ท+�กล�บมืากล�บตรู้งก�นัข้ามืก�บความืคาด้ห้ว�งข้องรู้�ฐบาล เมื��อนั�กศึ�กษาและปรู้ะช้าช้นัไมื*ได้เกรู้งกล�วอ�านัาจัข้องรู้�ฐบาลเลยแต*กล�บรู้วมืต�วก�นัมืากข้�,นัท+�ลานัโพื่ธิ#G มืห้าว#ทยาล�ยธิรู้รู้มืศึาสตรู้�และข้ยายออกไปช้6มืนั6มืก�นัท+�สนัามืฟ้6ตบอลข้องมืห้าว#ทยาล�ย มื+การู้ไฮิด้�ปารู้�กก�นัอย*างด้6เด้2ด้เผ2ด้มื�นั ด้าวไฮิด้�ปารู้�ก เช้*นั เสกสรู้รู้ ปรู้ะเสรู้#ฐก6ล, เสาวนั+ย� ล#มืมืานันัท� ในัท+�ส6ด้เห้ต6การู้ณ์�ก2บานัปลาย Demand ท+�เข้าส�*รู้ะบบก2รู้6นัแรู้งข้�,นัค�อข้อให้รู้�ฐบาลลาออกไปต�,งแต*บ�ด้นั+, ค�นัอ�านัาจัให้ปรู้ะช้าช้นัโด้ยเรู้2วท+�ส6ด้ เมื��อรู้�ฐบาลไมื*สามืารู้ถรู้องรู้�บต*อ Demand ท+�ท*วมืทนัได้จั�งถ�กพื่ล�งปรู้ะช้าช้นัโค*นัลมื ผ�นั�าตองล+,ภ�ยไปอย�*ต*างปรู้ะเทศึ

5.แนวว�เค์รุาะห้�ปรุะว�ต�ศึาสตรุ�เวลานั�าแนัวว#เครู้าะห้�ปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้�ไปว#เครู้าะห้�ปรู้ากฏการู้ณ์�

ทางการู้เมื�องเรู้าก2จัะเนันัการู้เล*าเรู้��องห้รู้�อเล*าปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้�เช้*นัเรู้าอาจัจัะเล*าเรู้��องการู้เมื�องไทยออกเป)นัช้*วงต*างๆค�อ1.การู้เปล+�ยนัแปลงการู้ปกครู้องป7 2475

~ 28 ~

2.เห้ต6การู้ณ์� 14 ต6ลาคมื 2516 และ 16 ต6ลาคมื 2519

3.เห้ต6การู้ณ์�พื่ฤษภาทมื#ฬ ป7 2535

4.เห้ต6การู้ณ์�รู้�ฐปรู้ะห้ารู้ 19 ก�นัยายนั 2549

โด้ยแต*ละช้*วงตองพื่รู้รู้ณ์นัาว*าเก#ด้เห้ต6การู้ณ์�อะไรู้ข้�,นับางท+�มื+ความืส�าค�ญๆ

แนวข�อสอบป> 2550

1. อ.ส�ทธ�พั�นธ� (ป7ท+�แลวอาจัารู้ย�ออกข้อสอบแบบห้ลบ เพื่รู้าะปกต#จัะออกให้นั�าเอาเห้ต6การู้ณ์�ทางการู้เมื�องมืาว#เครู้าะห้�ก�บแนัวว#เครู้าะห้�รู้ะบบ )

จัากค�ากล*าวท+�ว*าปรู้�ช้ญาการู้เมื�องตายแลว เพื่รู้าะไมื*สามืารู้ถนั�ามืาใช้ก�บเห้ต6การู้ณ์�ทางการู้เมื�องในัป?จัจั6บ�นัได้ ให้ท*านัว#เครู้าะห้�โด้ยอาศึ�ยห้ล�กการู้ท+�ได้ศึ�กษามืา พื่รู้อมืยกต�วอย*างกรู้ณ์+ศึ�กษามืาให้ช้�ด้เจันั

(จัะตอบค�าถามืนั+,ได้ให้อ*านัในัพื่�ฒนัาการู้ข้องว#ช้ารู้�ฐศึาสตรู้�ในัย6คแรู้ก และอ*านัแนัวค#ด้เก+�ยวก�บปรู้�ช้ญาทางการู้เมื�องในัช้+ท อ.ส#ทธิ#พื่�นัธิ�)

2. อาจารุย�จ�รุโชค์ว#ช้ารู้�ฐศึาสตรู้�เก+�ยวโยงก�บนัานัาสาว#ทยาการู้ ยกต�วและ

อธิ#บายกรู้ณ์+ห้ล�กส�ตรู้ PPE (ปรู้�ช้ญา การู้เมื�อง และเศึรู้ษฐก#จั)

และเล�อกอธิ#บาย การู้เมื�องด้วยแนัวว#เครู้าะห้� ส�งคมืว#ทยาการู้เมื�องและจั#ตว#ทยา

**ตรู้งนั+,เรู้าตองตอบก*อนัว*ารู้�ฐศึาสตรู้�เป)นัการู้ศึ�กษาแบบสห้ว#ช้าการู้ค�อนั�าเอาความืรู้� ห้ลากห้ลายสาข้ามืาศึ�กษา เช้*นัในัมืห้าว#ทยา

~ 29 ~

ล�ยออกฟ้อรู้�ด้ข้องอ�งกฤษคนัท+�เรู้+ยนัรู้�ฐศึาสตรู้�จัะตองเรู้+ยนั ปรู้�ช้ญา เรู้+ยนัเศึรู้ษฐศึาสตรู้� และเรู้+ยนัการู้เมื�องไปพื่รู้อมืก�นั

การู้นั�าเอาสาข้าว#ช้าท+�ห้ลากห้ลายมืาศึ�กษาช้*วยให้เก#ด้แนัวว#เครู้าะห้�ทางรู้�ฐศึาสตรู้�มืากมืาย เช้*นัแนัวส�งคมืว#ทยาการู้เมื�อง แนัววจั#ตว#ทยาทางการู้เมื�อง

** แต*ป7นั+,อาจัารู้ย�บอกว*าจัะออกว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�อง (จั�งยกต�วอย*างแนัวว#เครู้าะห้�เช้#งว�ฒนัธิรู้รู้มืมืาให้ด้� )

3.อ.ส�ชาต�รู้�ฐศึาสตรู้�มื+แนัวการู้ศึ�กษาว#เครู้าะห้�ห้ลายแนัว ให้นั�กศึ�กษา

ห้ย#บแนัวการู้ศึ�กษาแนัวใด้ก2ได้มืาอธิ#บายพื่�ฒนัาการู้เมื�องข้องไทยนั�บแต*ปลายป7 2540 เป)นัตนัมืาให้ช้�ด้เจันั การู้ว#เครู้าะห้�ตองครู้อบคล6มืข้อเท2จัจัรู้#ง ทฤษฎ+ และความืค#ด้เห้2นัข้องนั�กศึ�กษาให้ครู้บถวนั

ข�อสอบป> 2549

รุศึ.ส�ทธ�พั�นธ� พั�ทธห้�น นั�กว#เครู้าะห้�ในักล6*มื System Approach อางว*า รู้ะบบ“

การู้เมื�องไมื*ได้แตกต*างไปจัากรู้ะบบข้องส#�งท+�มื+ช้+ว#ต จังอภ#ปรู้าย”

พื่รู้อมืท�,งยกต�วอย*างให้เห้2นัจัรู้#งโด้ยอาศึ�ยรู้ะบบการู้เมื�องไทยเป)นัต�วอย*าง

อาจารุย�จ�รุโชค์แนัวการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้� ค�อว*าด้วย Power , Policy,

Public และ Political Particpation สองแนัวท+�ส�าค�ญมืากแต*มื�กถ�กละเลยค�อ แนัวการู้ศึ�กษาเช้#งปรู้�ช้ญา (Philosophical

Approach) แ ล ะ แ นั ว จั# ต ว# ท ย า (Psychological

Approach) ให้นั�าท�,ง 2 แนัวมืาว#เครู้าะห้�การู้เมื�อง

~ 30 ~

โอกาสของข�อสอบป>น��1.อาจัารู้ย�ส#ทธิพื่�นัธิ�ให้ไปด้�แนัวว#เครู้าะห้�เช้#งรู้ะบบ บวกก�บ

แนัวค#ด้ทางการู้เมื�องต*างๆท+�อาจัารู้ย�สอนัไป2.อ.จั#รู้โช้ค เป)นัอาจัารู้ย�ท+�ออกข้อสอบยากท+�ส6ด้ เพื่รู้าะการู้

สอนัเนั�,อห้าเบาบาง แต*ให้ด้�ท+�แนัวว�ฒนัธิรู้รู้มืทางการู้เมื�อง3.อาจัารู้ย�พื่#มืลให้ไปด้�แนัวว#เครู้าะห้�เช้#งปรู้ะว�ต#ศึาสตรู้�และ

ว#เครู้าะห้�กฎห้มืาย4.อาจัารู้ย�ส6ช้าต#ให้ไปด้�พื่�ฒนัาการู้ข้องว#ช้า และให้ความืส�าค�ญ

ไปท+�ย6คพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�และย6คห้ล�งพื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�(ต�วอย*างท+�เคยถามืในัเรู้��องนั+, ห้ล�กการู้ศึ�กษารู้�ฐศึาสตรู้�ในัย6ค

พื่ฤต#กรู้รู้มืศึาสตรู้�เป)นัอย*างไรู้ และมื+ผลด้+ผลเส+ยต*อการู้ศึ�กษาการู้เมื�องอย*างไรู้ ) *******************************************