Un-official Translation

НҮҮР ХУУДАС

Улс: Монгол

Төслийн нэр: “МХЗ-д хүрэх, орон нутгийн үйлчилгээний

хүртээмжийг сайжруулахад үзүүлж буй

дэмжлэгийг өргөжүүлэх нь: Хөдөөгийн ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламж”

НҮБ-ын Хөгжлийн тусламжийн хүрээ

(НҮБХТХ)-ний үр дүн/үзүүлэлт:

(НҮБХТХ-ний үр дүн рүү цахим хаягаар

холбогдох)

Үр дүн 4: Баталгаат ус хангамж, сайжруулсан

ариун цэврийн байгууламжийн тэгш

хүртээмжийг хот суурины гэр хороолол,

хөдөө орон нутагт бий болгох

Үзүүлэлтүүд: Сайжруулсан ус хангамжийн

эх үүсвэр, сайжруулсан ариун цэврийн

байгууламжтай хөдөөгийн хүн амын эзлэх

хувь

Хүлээгдэж буй үр дүн/үзүүлэлт::

(Тусламжийн хөтөлбөр үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөний үр дүн)

Дээрхтэй ижил

Хүлээгдэж буй үр дүн/Жилийн зорилт:

(Тусламжийн хөтөлбөр үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөний үр дүн дээрх төлөвлөгөөний үр

дүн рүү цахим хаягаар холбогдох)

Жилийн ажлын төлөвлөгөөнөөс мэдээлэл

оруулна.

Хамтран хэрэгжүүлэгч: Барилга, хот байгуулалтын яам

Хариуцагч байгууллага: Сангийн яам, Монгол Улсын орон нутгийн

удирдлага, Монгол улс дахь НҮБХХ,

НҮБХХ-ийн Хөгжлийн бодлогын товчоо

Товч

Монгол Улс нь “Баталгаат ундны ус хангамжгүй, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжид

хамрагдаагүй хүн амын эзлэх хувийг бууруулах” Мянганы хөгжлийн зорилт 7-д хүрэхээр зорьж

буй ч энэ нь нилээд удаашралтай байгаа билээ. Энэхүү төслийн зорилго нь энэ ажлыг хурдасгах,

нийтийн аж ахуйн чиглэлээр хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтийг нэмэгдүүлэхэд чиглэж байна.

МХЗ-ыг хурдасгах ажлын хүрээнд төсөл нь орон нутгийн удирдлагыг хөдөөгийн ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр хэрэгжүүлэхээр хүлээсэн бүхий л үйл ажиллагааг

бүрэн хариуцах замаар тэдний чадавхийг дээшлүүлэх, орон нутгийн нөөцийг бүрэн дайчлах,

үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулж, 2015 он гэхэд МХЗ Зорилго 7-д хүрэхэд дэмжлэг

үзүүлж ажиллах юм.

Төсөл нь Булган, Өвөрхангай, Төв болон Дундговь аймгуудад хэрэгжих ба эдгээр аймгууд нь

МХЗ-ын баталгаат ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн талаарх мэдээлэл дутмаг аймгууд

юм.

Төслийн хэрэгжилтийн хүрээнд дараах үр дүн гарна. Үүнд:

1. Хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн хяналт, бодлогын зохицуулалт,

санхүүжилтийн механизм, үйлчилгээний хүртээмжийн зохицуулалт сайжирна;

2. Орон нутгийн байгууллагуудын чадавхийг бэхжүүлж, үйлчилгээний хүртээмжийг

сайжруулна;

3. Сонгогдсон аймгуудын ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээ

өргөжинө.

Хэрэгжилтийн хугацаа:_2013-2014____

Төслийн бүрэлдэхүүн хэсэг:_________

Төслийн нэр:__________________

Төслийн дугаар: _________________

Төслийн хэрэгжилтийн хугацаа: 2 жил

Менежментийн зохицуулалт: Үндэсний

хэрэгжилт

Нийт төсөв 2,250,000 ам.доллар

Төсвийн задаргаа: ____________

Засгийн газар 500,000

ам.доллар – орон нутгийн төсвөөс Тогтмол 250,000 ам.доллар

Бусад: o Донор 2,000,000

ам.доллар (Солонгос улсын

Засгийн газар) o Донор _________

Засгийн газар: __________________________________________Ц.Баярсайхан

Барилга, хот байгуулалтын Сайд

НҮБХХ:____________________________________________Сезин Синаноглу

НҮБХХ-ийн Монгол улс дахь Суурин төлөөлөгч

Товчилсон үг

АХБ

ТЖХ

ХБТ

ЧХ

ЧХБ

Азийн хөгжлийн банк

Төслийн жилийн хяналт

Хөгжлийн бодлогын товчоо (НҮБХХ)

Чадавхийг хөгжүүлэх

Чадавхийг хөгжүүлэх бүлэг (НҮБХХ)

ТХ

ЗГХЭГД

Тусламжийн хөтөлбөр (НҮБХХ)

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга

МУЗГ Монгол Улсын Засгийн газар

ХХ

СОУХАА

МХЗХХ

ҮХААЯ

БОНХЯ

СЯ

ЭМЯ

БХБЯ

Хамтран хэрэгжүүлэгч

Солонгосын олон улсын хамтын ажиллагааны агентлаг

МХЗ-ыг хурдасгах хүрээ

Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яам

Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам

Сангийн яам

Эрүүл мэндийн яам

Барилга, хот байгуулалтын яам

ҮХ

ҮХС

Үндэсний хэрэгжилт

Үндэсний хөгжлийн стратеги

ТЗ Төслийн захирал

ТМ Төслийн менежер

ХБҮАБЖ

НААҮБ

УҮАЯТ

Хөтөлбөрийн болон үйл ажиллагааны бодлого журмууд

Нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний байгууллага

Улирлын үйл ажиллагааны явцын тайлан

ХБ Хариуцагч байгууллага

НҮБХТХ НҮБ-ын Хөгжлийн тусламжийн хүрээ

НҮБХХ

НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр

Бүлэг II. Нөхцөл байдлын судалгаа, шинжилгээ

1,5 сая км газар нутагтай, 2,87 сая хүн амтай Монгол улс нь хүн амын нягтшил

хамгийн сийрэг улс юм. 2010 оны байдлаар хүн амын 68 хувь нь томоохон хотуудад

оршин суудгаас зөвхөн нийслэл хот Улаанбаатарт 40 хувь нь оршин сууж байна.

Засаг захиргааны хувьд Монгол улс нь 21 аймаг, нийслэл хотод хуваагддаг ба нийт

330 сум, 9 дүүрэгтэй. Монгол улсын эдийн засаг 2008-2009 оны эдийн уналтаас

хойш тасралтгүй хурдацтай өсч байна. 2010 онд 6.1%, 2011 онд 17.6%-ийн өсөлттэй

байсан бол 2012 онд 12.3%-ийн өсөлттэй байна. 2011 онд Хүний хөгжлийн индекс

(ХХИ)-ээр Монгол улс нь 187 орноос 110 дугаар байранд орсон ба ДНБ нь 3,236

ам.доллар болсон. Иймд Монгол улс нь доод түвшний орлогоос дунд түвшний

орлоготой орны статус руу шилжиж буй шилжилтийн шинэ давалгааны үедээ явж

буй орон юм.

Үндэсний МХЗ-ын зорилтууд, МХЗ-д тулгуурласан 2008-2021 оны Үндэсний

хөгжлийн цогц стратеги (ҮХЦС)-ийг Монгол улсын Засгийн газар 2005, 2008

онуудад тус тус баталсан ба эдгээрт МХЗ-ыг ихээр суулгаж өгсөн. Монгол улс нь

бүх нийтээр анхан шатны боловсрол эзэмших, 5 хүртэлх насны хүүхдийн

эндэгдлийг бууруулах МХЗ-ын 2 болон 4 дүгээр зорилтуудыг хангахад ойрхон

байгаа. Эдийн засаг хурдацтайгаар өсч буй ч гэлээ ядуурал, ажилгүйдлын түвшинг

бууруулах (МХЗ Зорилго 1) зорилтыг биелүүлэхэд ихээхэн хойно байгаа бөгөөд

ядуурлын түвшин ойролцоогоор 30% түвшинд тогтмол байна.

МХЗ Зорилт 7 “Байгаль орчны тогтвортой байдлыг хангах”, Зорилт 16 “2015 он

гэхэд баталгаат ундны ус хангамжгүй, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжид

хамрагдаагүй хүн амын эзлэх хувийг бууруулах” зорилтыг тус тус дэвшүүлж, 1990

оны суурь мэдээлэлд үндэслэн 2015 он гэхэд баталгаат ундны ус хангамжтай хүн

амын эзлэх хувийг 60, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжид хамрагдсан хүн

амын эзлэх хувийг 40%-д хүргэхээр төлөвлөсөн.

2015 он гэхэд сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжид хамрагдах хүн амыг 40%-д

хүргэх зорилго биелэгдэхээргүй байна. 2008 оны байдлаар хөдөөгийн хүн амын

дөнгөж гуравны нэг нь сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмжтэй

байсан байна (баталгаат ундны ус хангамж 33,7%, шаардлага хангасан ариун

цэврийн байгууламж 34,9%)1. НҮБХХ-ийн дэмжлэгтэйгээр хийсэн сүүлийн үеийн

судалгаагаар хэдэн томоохон хотуудыг тооцохгүй бол хөдөөгийн дундаж баталгаат

ус хангамж ойролцоогоор 58%, шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламж

22%-тай байна. Аймгийн төвүүдийг тооцохгүй бол энэ тоо нь бүр бага гарах юм.

Зураг 1, зураг 2-т харуулсан хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн

хүртээмжийн дүнгээс хот, хөдөөгийн хүн амын хоорондох ялгааг тодорхой харах

боломжтой (НҮБХХ, 2012 он).

Секторын судалгаа, шинжилгээ

МХЗ-ыг биелүүлэх зорилгоор Монгол улсын Засгийн газар Үндэсний хөгжлийн

стратегиас гадна ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр хэд хэдэн

төсөл, хөтөлбөрүүдийг боловсруулж, баталсан. Энэ ажлын хүрээнд “Хот, суурины

ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай” хуулийг 2010 онд баталж, “Ус

үндэсний хөтөлбөр” (2010-2021), “Ариун цэврийн байгууламжийн хөтөлбөрүүд”

(2006-2015) болон 2015 он хүртэл хоѐр үе шаттайгаар хэрэгжих “Хотын хөгжил,

хэрэглээ” болон “Монгол улсын иргэдийг баталгаат ундны ус хангамжаар хангах”

төслүүдийг баталсан.

Эдгээр төсөл, хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах төсөв, хөрөнгийг улсын

төсвөөс гаргах бөгөөд эдгээр төсвийн ихэнх хэсэг нь хот суурин газар болон

аймгийн төвүүдэд инженерийн шугам сүлжээ, ариун цэврийн байгууламж барих,

сэргээн засварлах (дулаан, ус хангамж) ажилд зарцуулагдаж байна. Үйлдвэр, хөдөө

аж ахуйн яам жилд 1,000 шинэ худаг гаргаж байгаа боловч эдгээр худаг нь ихэвчлэн

малын бэлчээрийн ус хангамжийн чиглэлээр гаргаж байгаа юм. Ус хангамж, ариун

цэврийн байгууламжийг сайжруулах ажил нь хөрөнгө мөнгө ихээр шаарддаг. МХЗ 7

Зорилт 16-д хүрэхэд 537 сая ам.доллар шаардлагатай гэсэн судалгаа гарсан. 2005-

2009 оны хооронд Монгол улсын Засгийн газар энэ салбарт 50 сая ам.доллар

зарцуулахаар төсөвлөсөн байдаг.

Зураг 1. Баталгаат ус хангамжийн хүртээмж /Монгол улсын аймгаар/

1 Хүн ам, орон сууцны 2010 оны тооллого

2 Эх үүсвэр: Өрхийн нийгэм эдийн засгийн судалгаа 2007-2008 он, ҮСХ/ДБ, 2009 он

Зураг 2. Шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмж /Монгол улсын аймгаар/

Монгол улсын ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн одоогийн институцийн

зохицуулалт нь ихээхэн бутархай ба Засгийн газрын өөр өөр яамд, агентлагуудын

энэ чиглэлээр хийж гүйцэтгэж буй ажил нь өөр хоорондоо ихээхэн зөрүүтэй байна.

Жишээлбэл Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам (БОНХЯ) ус хамгаалах, лиценз

өгөх, Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яам (ҮХААЯ) хөдөө аж ахуй, бэлчээрийн мал аж

ахуйн чиглэлийн ус хангамж, Барилга, хот байгуулалтын яам (БХБЯ) хот, суурины

ус хангамж, бохир ус, ариун цэврийн байгууламж, Эрүүл мэндийн яам (ЭМЯ) усны

чанар, экологи, байгаль орчны ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн чиглэлээр

тус тус үйл ажиллагаа явуулж байна. Саяхныг хүртэл хөдөөгийн ус хангамж, ариун

цэврийн байгууламж (ХУХАЦБ)3-ийн чиглэлээр төлөвлөгөө гаргаж, хэрэгжилтийг

хангах үүрэг хариуцлага бүхий яам, хэлтэс, агентлаг удирдлагын дээд түвшинд

байсангүй. Шинэчлэлийн Засгийн газар гарснаар БХБЯ нь сумын төвүүдийг

оролцуулан хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр үйл

ажиллагаа явуулахаар томилогдож, үүрэг хүлээгээд байна.

Орон нутгийн удирдлага ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээгээр

хангах гол үүрэг хүлээдэг. Гэвч төвлөрсөн төсвийн зохицуулалтын дор санхүүгийн

болоод боловсон хүчний хувьд тэдний чадавх нь хязгаарлагдмал байдаг. ХУХАЦБ-

ийн чиглэлээр мэдээлэл бага байдаг гол шалтгаан нь институцийн хийдэл, үйл

ажиллагааны зөрөөтэй байдлаас шалтгаалдаг ба энэ нь цаашлаад бодлого, төсвийн

урсгал зардал, хүний нөөц, хууль эрх зүйн бүтэц, ХУХАЦБ-ийн аюулгүй,

тогтвортой үйлчилгээг хүргэхэд хариуцлагатай, хамтын оролцоог бэхжүүлэх

механизмд илүү гүнзгий хийдэл үүсгэдэг. Хэдий ийм боловч хот суурин, хөдөө орон

нутгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чанар, хүртээмжийн ялгааг

дурдахгүй өнгөрч болохгүй юм.

3 Монгол улсын хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн судалгаа, НҮБХС-НҮБХХ,

2009 он

Одоогийн байдлаар Монгол улсын ЗГ-аас цагаа олсон хэд хэдэн санал, санаачилга

хэрэгжээд байна. Засгийн газар ус хангамж, шаардлага хангасан ариун цэврийн

байгууламжийн хүртээмжийг сайжруулах ажлыг “100,000 айлын орон сууц”

хөтөлбөр дараа нь “Шинэ хөгжил” дунд хугацааны хөтөлбөр болж, өргөжсөн

хөтөлбөрүүдээр дамжуулан шийдэж байна. Энэхүү хөтөлбөрийн нэг зорилт нь ус

хангамж, ариутгах татуургын байгууламжуудыг барьж байгуулах инженерийн дэд

бүтцийг улс орон даяар нийт 96 сум буюу ойролцоогоор нийт сумын 30%-д барих

юм. 2013 онд тус хөтөлбөрийн хүрээнд 3 загвар сум сонгогдож, ажлыг эхлүүлээд

байна. Түүнчлэн 2011 оны 11 дүгээр сард төсвийн шинэ хууль батлагдан гарсан.

Шинэ хуулиар орон нутгийн удирдлагуудад Орон нутгийг хөгжүүлэх сан (ОХС)-аар

дамжуулан ихээхэн боломж бүрдүүлж өгсөн нь аймаг, сумдад орон нутгийн

хөгжилд зарцуулах төсвийг тодорхой томьѐоллоор аймаг, сумаар тооцоолж олгох

юм. Энэ хууль нь иргэдийг орон нутгийн хөгжилд оролцох боломж олгож,

идэвхжүүлж өгсөн.

Үүн дээр ЗГ-ын яамд, төв болон орон нутгийн удирдлагуудын үйл ажиллагааны

чиглэл, үүрэг хариуцлагыг эргэн нягтлах томоохон ажлыг зохион байгуулахаар

ажиллаж байна. Үйл ажиллагааны цар хүрээний улмаас энэ ажил нь 2-3 жилийн

хугацаанд хийгдэж магадгүй ба гарсан үр дүн нь төвлөрлийг бууруулж, төвлөрсөн

байдлаас орон нутаг руу шилжих эсэх нь тодорхойгүй юм. Хэдий ийм боловч ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн салбарт ЗГ-ын бүтэц, үйл ажиллагааны

чиглэл, хөрөнгө мөнгө, хүний нөөцийн түвшинд энэ чиглэлээр хийгдэх бүхий л

ажлуудыг нарийвчлан гаргаж, төлөвлөх шаардлагатай байна. Ус, ариун цэврийн

байгууламжийн технологи болон усны чанартай холбоотой асуудлууд нь хүлээсэн

үйл ажиллагаанд ихээхэн чухал нөлөөтэй байдаг ба энэ нь сум, аймаг хоорондын

хамтын үйл ажиллагаа, цаашлаад эдгээр үйл ажиллагааг уялдан зохицуулах

төвлөрсөн зохицуулалтыг шаарддаг.

Усны тарифын бодлого нь усны хэрэглээний оновчтой суурийг дэмжих, хэрэгцээг

зохицуулах, сектор, хот суурин газар, хөдөө орон нутгийн хэмжээнд усны нөөцийг

түгээх, амьжиргааны баталгаажих түвшнээс доош орлоготой иргэдэд орлогыг

шилжүүлэх үндсийг хангасан. Тариф тогтоох, үнийн бодлогыг тогтоох үүрэг

хариуцлага нь орон нутгийн удирдлагад оноогдсон. Үүнд орон нутгийн удирдлага

чадавхийн хувьд сул, зөвлөмж, механизмаар дутагдалтай байдаг нь амьжиргааны

баталгаажих түвшнээс доош орлоготой иргэд, нийгмийн дийлэнх хэсгийн ашиг

сонирхолыг орхигдуулж болзошгүй байгаа юм. Одоо буй үнэлгээний тогтолцоо нь

үйлдвэрлэл болон амьжиргааны баталгаажих түвшнээс дээш түвшний хүмүүсийг

дэмжсэн тогтолцоо юм. Амьжиргааны баталгаажих түвшнээс доош орлоготой иргэд

өөрсдийн эрүүл мэнд, амьдралд нэн шаардлагатай нэг куб метр усыг ойролцоогоор

0.7 ам.доллар, орон сууцанд амьдардаг иргэд 0.23 ам.доллар зарцуулдаг бол

үйлдвэр, уул уурхайн байгууллагууд нэг куб метр усанд 0.11 ам.доллар зарцуулж

байна4. Үүнээс баталгаат ус хангамжийн хүртээмж хамгийн багатай иргэд хамгийн

өндөр үнэ төлж, хамгийн бага ус ашиглаж байгаа юм. Усны өндөр төлбөрөөс гадна

ариутгах татуургын байгууламжийн хүртээмж муу байдаг нь усны хэрэглээ бага

байгаагийн бас нэг гол шалтгаан юм. Уул уурхайн компаниудтай харьцуулахад гэр

хороололд амьдардаг амьжиргааны баталгаажих түвшнээс доош орлоготой иргэд

усны төлбөрт 7 дахин өндөр үнэ төлж байгаа юм. Одоогоор Монгол улсын ЗГ

үйлдвэр, уул уурхайн компаниас усны төлбөрт төлөх үнийн тарифыг дахин нэг

судалж байгаа бөгөөд үүнээс бий болох орлогыг ихээхэн чухал шаардлагатай байгаа

ХУХАЦБ-ийг сайжруулахад зарцуулахад шаардагдах төсөв мөнгийг бүрдүүлэх

үндэс болох боломж байж болох юм.

4 Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалт, үйлчилгээг зохицуулах зөвлөл

2012 оны 6 дугаар сард байгуулагдсан шинэ ЗГ 2012-2016 оны хооронд хэрэгжүүлэх

үйл ажиллагааны төлөвлөгөөндөө аймаг, сумдын дэд бүтцийг хөгжүүлэхэд ихээхэн

анхаарал хандуулсан. Энэхүү төлөвлөгөөнд:

Аймгийн төвд амьдарч буй иргэдийн тохьтой, эрүүл амьдрах орчинг

бүрдүүлэх үүднээс төвлөрсөн халаалт, ус хангамжийн системийг

сайжруулах;

15,000 хүн амаас дээш хүн амтай аймгийн төвийг хотын стандартын түвшинд

хөгжүүлэх;

Хотын ус хангамж, ус зайлуулах хоолой, ариун цэврийн байгууламжийн

технологийн шинэчлэлийг хийх.

Монгол улсын ЗГ Рио +20 (“Бидний хүсч буй ирээдүй”) баримт бичигт үндэслэн

2015 оноос өмнөх тэргүүлэх хөгжлийн асуудал, “Үндэсний ногоон хөгжлийн

стратеги”-аа тодорхойлж байна.

Баталгаат ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмжийг

сайжруулахад үзүүлэх хөгжлийн туслалцаа

Азийн хөгжлийн банк (АХБ) нь өөрийн зээл төсөл хөтөлбөр болох “Хот

байгуулалтын салбарын төсөл” (35 сая ам.доллар, 2008-2012 оны хооронд

хэрэгжсэн), “Орон нутгийн хотуудын нийтийн аж ахуйг сайжруулах төсөл” (20 сая

ам.доллар, 2002-2009 оны хооронд хэрэгжсэн) “Зүүн өмнөд говийн хот болон

хилийн ойролцоох суурин газруудын хөгжлийн төсөл” тусламжийн төсөл (15 сая

ам.доллар)-өөр дамжуулан ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн секторт

хамгийн том донор байгууллага юм. Эдгээр төслүүд нь ариун цэврийн

байгууламжийг сайжруулах, өргөжүүлэх, ариутгах татуурга, дулаан, ус хангамжийн

систем, хатуу хог хаягдлын менежментийг сайжруулах, өргөжүүлэх, сонгогдсон

аймгийн Нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний байгууллагын үйл ажиллагаа,

менежментийн чадавхийг бэхжүүлэхэд голчлон анхаарсан (Хавсралт 3-ыг харна уу).

АХБ-ны төслүүд нь энэ салбарт цаашид ямар дэмжлэг үзүүлэх тал дээр ихээхэн

чухал хэрэгтэй туршлага болж өгсөн. АХБ-ны тайланд “АХБ болон бусад хамтрагч

талууд Монгол улсын ЗГ-т үндсэн хөрөнгийг дахин барихад тусалж дэмжих тал дээр

түлхүү анхаарч ажилласан бол эдгээр байгууламжуудыг ажиллуулах, зөв зүйтэй

ашиглалтыг хариуцах байгууллагуудыг бий болгоход бага анхаарал тавьсан” гэсэн

юм. Усны бага тарифтай холбоотой системчилсэн асуудлууд нь НААҮБ-ыг үйл

ажиллагааныхаа зардлыг эргэн нөхөх боломжгүй болгож, АХБ-наас НААҮБ-ын

хүний нөөц, мэргэжилтний чадавхийг бий болгох, НААҮБ-ын тогтвортой

үйлчилгээг бий болгоход зарцуулсан хүч хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, цаашид

институцийн болон бодлогын томоохон өөрчлөлт хийх шаардлагатайг харуулж

байгаа юм. Төслийн үйл ажиллагааны тогтвортой байдлыг хангахад аймгийн

удирдлага, НААҮБ-ын гүйцэтгэх үйл ажиллагааг нарийвчлан тодорхойлох,

үйлчилгээ хүргэж буй талын хүлээх үүрэг хариуцлагыг бэхжүүлж, чангатгах,

төслийг боловсруулах, бэлтгэх болон барилгын ажлын үеэр шат шатанд нь орон

нутгийн байгууллага, ард иргэд, төслийн ашиг шимийг хүртэгч талуудыг сайтар

оролцуулах, чанартай сайн үйлчилгээг хүргэхэд орон нутгийн чадавх, урамшуулал

хангалтгүй байдаг зэрэгт бага анхаарал тавьсан нь сөргөөр нөлөөлсөн. Ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламжийн секторын үйл ажиллагааны гүйцэтгэл, үйлчилгээний

хангамж, түүнчлэн МХЗ, ҮХС-тай холбоотой хэсгүүдийн үйл ажиллагааг үнэлэхэд

нэгдсэн бус мэдээ, мэдээлэл, хэмжих тодорхой үзүүлэлтгүй байдал нь үнэлгээг улам

бэрхшээлтэй, хүнд болгож байгаа юм. Төслийн баримт бичгийг боловсруулах

шатанд одоо буй мэдээ, мэдээлэл, чиг хандлагад сайтар судалгаа шинжилгээ хийх

шаардлагатай ба төслийн тогтвортой суурь үзүүлэлтийг боловсруулах, төслийн үр

дүн, үр дагавар, үр ашгийг үнэлэхэд ихээхэн анхаарал хандуулах шаардлагатай

байна5.

Австрали улсын Засгийн газрын тусламжтай НҮБХС-ийн хэрэгжүүлсэн хүүхдэд

ээлтэй сургууль, цэцэрлэгийг байгуулах төслийг Хөвсгөл аймгийн 12 суманд 2012-

2015 оны хооронд хэрэгжүүлж байна. Төслийн нийт санхүүжилт нь 3.5 сая австрали

доллар юм. Сумын төвийн сургуулиудад ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийг

суурилуулах ажлыг НҮБ-ын ажлын хэсгийн багаар дамжуулан уялдуулж,

зохицуулах юм.

НҮБХХ-өөс санхүүжсэн “Орон нутгийн засаглалыг бэхжүүлэх төсөл” (ОНЗБТ) нь

2007-2011 оны хооронд 2 сая ам.долларын өртөгтэйгөөр хэрэгжсэн. Энэ төслөөр ард

иргэд төслийн тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлоход нийт зөвшөөрөгдсөн төслүүдийн

гуравны нэг нь худаг гаргах, ус цэвэршүүлэх тоног төхөөрөмж суурилуулах,

нийтийн халуун усны байр барих байсан нь нийтийн аж ахуйн үйлчилгээг

сайжруулах шаардлагатай байгааг харуулсан. ОНЗБТ нь шинэ, шинэ амжилттай

санаачилгыг бий болгосон нь төсвийн төвлөрлийг сааруулах талаар бодлогын

хэлэлцүүлгийг зохион байгуулах, иргэдийн оролцох боломжийг нэмэгдүүлэх,

нөөцийг хуваарилах тал дээр орон нутгийн удирдлагуудын шийдвэр гаргах

чадавхийг нэмэгдүүлэн улмаар донор төслийн оронд өөрийн дотоод үйл ажиллагаа,

үйл явцад найдах, орон нутгийн хөгжилд6 дотоодын нөөц бололцоог дайчлах зэрэг

олон санаачилгыг бий болгосон. Төсвийн хуулийг баталсан нь орон нутгийн

хөгжлийн сан (ОНХС)-г бий болгох санаачилгыг илүү өргөжүүлсэн.

НҮБХХ-ийн Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн Засаглал,

сурталчилгаа, удирдлагыг сайжруулах төслийн хүрээнд ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн институцийн судалгаа, шинжилгээг хийж, секторын уялдаа холбоо,

чадавхийг дахин бэхжүүлэхэд шаардагдах институцуудын үйл ажиллагааны хийдэл,

саад, бэрхшээлийг тодорхойлсон. Эдгээр судалгаа, шинжилгээнээс гарсан үр дүн нь

МХЗ-д тусгагдсан Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр авч

хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулахад суурь үндэс болсон ба

төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх зөвлөмжийг Байгаль орчин, аялал жуулчлал (хуучин

нэрээр)-ын сайд, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалт (хуучин нэрээр)-ын сайдын

хамтарсан тушаалаар батлагдсан. Үндэсний хэмжээнд ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн төрөл, ангиллын үнэлгээний аргачлалыг шинэчлэн, Монгол улсын

ЗГ-аас баталж, Үндэсний статистикийн системтэй холбогдсон үндэсний мэдээллийн

баазтай холбосон нь энэ секторын зөрүүтэй мэдээ, мэдээллийг багасгахад дэмжих

юм (Зураг 1, 2-ыг харна уу). НҮБХХ-ийн дэмжлэгтэйгээр боловсруулсан “50 хүртэл

хүн амд зориулсан бага хүч чадлын ахуйн бохир ус цэвэрлэх байгууламж” стандарт,

“Бага хүч чадлын цэвэрлэх байгууламжийн давтан хэрэглэх зургийн цомог” нь

улсын хэмжээнд хөдөө орон нутагт харьцангуй шинэлэг шийдэл болох бага оврын

цэвэрлэх байгууламжийг барьж, суурилуулахад ихээхэн дэмжлэг болох юм. Эдгээр

системийг туршиж, нэвтрүүлэх нь энэхүү төслийн хувьд томоохон боломж юм.

5 АХБ-ны төгсгөлийн тайлан, Монгол улс. “Орон нутгийн хотуудын нийтийн аж ахуйг сайжруулах

төсөл”. Төслийн дугаар: 31243, Зээлийн дугаар: 1907-МОН (SF) 2010 оны 10 дугаар сар 6 Төсөлд хамрагдсан аймгийн удирдлага, Хэрэг эрхлэх газрын нарийн бичгийн дарг, НҮБХХ-тэй

Санамж бичиг байгуулах замаар төслийн өртөг, зардал хуваалцах зохицуулалт хийгдсэн. 2008-2011

оны хооронд орон нутгаас оруулсан зардал нь жилд дунджаар 120,000ам.доллар байсан нь НҮБХХ-

ийн зүгээс оруулсан нийт тусламжийн 50%-тай тэнцэж байсан.

Төслийн үндэслэл

Монгол улсын МХЗ-д хүрэхэд дэмжлэг үзүүлэх талбаруудад орон нутгийн хөрөнгө

оруулалтыг үр дүнтэй хийх шаардлага их байгаа төдийгүй эдгээр хөрөнгө

оруулалтыг амьжиргааны баталгаажих түвшнээс доогуур орлоготой иргэдийг

дэмжсэн төлөвлөлт, төсөв, худалдан авалт, төслийн үр дүнд бий болж буй дэд бүтэц,

үйлчилгээний ашиглалт, менежмент, засвар үйлчилгээ зэрэг үйл ажиллагааны

хэсгүүд дэх чадавхийг сайжруулахтай уялдуулан нэгтгэх шаардлагатай байна. 2013

оноос хэрэгжиж эхлэх Төсвийн хууль нь орон нутгийн түвшинд төсвийн зарцуулалт,

үйлчилгээ хүргэлтийг хянахад ихээхэн чадавх ба хариуцлагын үр дүнтэй

механизмыг шаардах юм.

Дээрх мэдээлэл дээр үндэслэж, өмнөх төслүүд болон одоо хэрэгжиж буй донор

байгууллагуудын төслүүдийн сайн туршлагаас суралцан энэхүү төсөл нь ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээг хүргэх байгууллагуудыг

бэхжүүлэхэд гол анхаарлаа хандуулах, үүнд талуудын ажил үүргийн хуваарийг илүү

тодорхой болгох, санхүү болон хариуцлагын механизмыг сайжруулах замаар НҮБ-

ын Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн Хамтарсан хөтөлбөрийн үйл

ажиллагааны хүрээнд бүрэн хамарч чадаагүй хэсгийг нь нөхөж, ажиллах юм. НҮБ-

ын Хамтарсан хөтөлбөр нь сонгогдсон аймгийн сумдын ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн дэд бүтцийг сайжруулах, зан суртахууны болон эрүүл ахуйн

боловсролыг нэмэгдүүлэх, орон нутаг өөрийн усны нөөцөө өмчлөх сэтгэлгээг бий

болгох зэрэгт анхаарал хандуулж хэрэгжсэн. НҮБХХ нь энэхүү салбарт техникийн

туслалцаа үзүүлэх, амьжиргааны баталгаажих түвшнээс доогуур амьдралтай

иргэдийг дэмжсэн хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх боломжтой. Үүнд бага оврын

цэвэрлэх байгууламжийг хөдөө орон нутагт барьж, байгуулах, цаашид төслийн

хэрэгжилтийн хүрээнд оруулсан хөрөнгө оруулалтын үр дүнг тогтвортой авч явахад

шаардагдах орон нутгийн удирдлагын чадавхийг сайжруулахад үзүүлэх дэмжлэгийг

нэгтгэх зэрэгт НҮБХХ нь ихээхэн туршлагатай юм.

Бүлэг III. Стратеги

МХЗ 7, баталгаат ундны ус хангамжгүй, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжид

хамрагдаагүй хүн амын эзлэх хувийг бууруулах зорилт нь улс орны өөр өөр хэсэгт

эрс ялгаатай байна (Зураг 1, 2). Иймд МХЗ-д хүрэх зорилтыг хурдасгах зорилгоор

санхүүжилтийг МХЗ-ын үзүүлэлтээс доогуур байгаа газруудад олон нийтэд

чиглэсэн хөрөнгө оруулалт хийх чухал хэрэгтэй байна. Баталгаат ус хангамж, ариун

цэврийн байгууламжийн хүртээмж нь МХЗ-ын ядуурал, эрүүл мэнд, боловсролтой

холбоотой үзүүлэлтүүдэд чухал нөлөө үзүүлдэг.

Улсын түвшинд тодорхой арга хэмжээ авах шаардлагатайг НҮБХХ-ийн МХЗ-ын

дэвшлийн стратеги харуулж байна. Үүнд амьжиргааны баталгаажих түвшнээс

хамгийн доогуур орлоготой иргэд, үндэстний цөөнхийн дуу хоолойг сонсох, ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээ хүргэдэг орон нутгийн

байгууллагын чадавхийг нэмэгдүүлэх, төв болон орон нутгийн бодлого, засаг

захиргааны тогтолцоог зэрэгцүүлэн авч явах зэрэг орно. 2010-2015 оны хоорондох

МХЗ-ын үйл ажиллагааны хөтөлбөр үндэсний өмчлөлд түшиглэхийн гол ач

холбогдлыг харуулдаг. Үндэсний өмчлөл нь үр дүнтэй, тогтвортой хөгжлийн үр

дүнг цаашид тогтвортой авч явахад иргэдийн төлөөлөгчдийг сонгох улс төрийн

тогтолцооны дагуу ард иргэдийг өргөнөөр хамруулсан томоохон хэмжээний

зөвлөгөөн, хэлэлцүүлгийг шаарддаг.

Хөгжлийн зорилгууд

МХЗ-ыг хурдасгах ажлын хүрээнд төслийн ерөнхий зорилго нь хөдөө орон нутагт

сайжруулсан ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээг хүргэх орон

нутгийн удирдлагын чадавхийг сайжруулах, орон нутгийн нөөцийг илүү сайн

дайчлах замаар 2015 он гэхэд МХЗ 7-д хүрэхэд дэмжлэг үзүүлэх.

Төслийн арга зам ба стратеги

2011 онд ЗГ-ын баталсан МХЗ-д ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжаар

тусгагдсан үйл ажиллагааны төлөвлөгөө нь энэхүү төслийг хэрэгжүүлэхэд үндсэн

суурь болох юм. Төсөл нь НҮБХХ-ийн энэ чиглэлээр хэрэгжүүлж байсан өмнөх

төслүүдийн туршлага дээр үндэслэнэ. ОНЗБТ нь орон нутгийн үйлчилгээ хүргэлт,

дэд бүтцийн санхүүжилтийн механизмыг хэрэгжүүлж, орон нутгийн удирдлагуудыг

нөөц хуваарилах асуудлаар шийдвэр гаргахад чадавхжуулж, оролцоог

нэмэгдүүлсэн. PMMS буюу “Үндэсний ядуурал, МХЗ-ын хяналт, үнэлгээний

сисмемд дэмжлэг үзүүлэх нь” төсөл МХЗ-ыг нутагшуулах, МХЗ-ын үйл

ажиллагааны тайлан, аймгийн түвшинд МХЗ-ыг хурдасгах үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөг бэлтгэхэд дэмжлэг үзүүлж, ажилласан. Энэ төсөл нь 2008 оноос 2011

оны хооронд Бүгд найрамдах Солонгос улсын Засгийн газрын 1,016,000

ам.долларын санхүүжилттэйгээр хэрэгжсэн. Түүнчлэн уг төсөл нь 2013 оноос 2016

оны хооронд МУ-ын бүх аймгийг хамарч хэрэгжих НҮБХХ-ийн “Орон нутгийн

өөрөө удирдах засаглалын чадавхийг бэхжүүлэх нь” шинэ төслийн үйл

ажиллагаатай нягт уялдаж хэрэгжих юм.

Төслийн үндсэн үйл ажиллагаа нь төсөлд хамрагдсан аймгууд болох Булган,

Өвөрхангай, Төв болон Дундговь аймагт хэрэгжих ба эдгээр аймгууд нь баталгаат

ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмж хамгийн бага аймгууд юм.

Хүснэгт 1-д үзүүлсэнчлэн аймгийн төвийг оруулаагүй үед сонгогдсон аймгуудын

баталгаат ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмж ихээхэн муу байгаа

юм. Дан ялангуяа сонгогдсон 4 аймгийн шаардлага хангасан ариун цэврийн

байгууламжийн хүртээмж дунджаар 12.9% байна. Төслийн үйл ажиллагаа нь зөвхөн

хөдөөгийн хүн амд чиглэх ба голчлон сумын төвийн нийгмийн үйлчилгээний

байгууллага, сургууль, цэцэрлэг, дотуур байр, цэцэрлэг, эмнэлгийг хамарч хэрэгжих

юм. Нийт 10 сум энэхүү төсөлд хамрагдахаар яригдаж байна. Төслийг эхэлсний

эхний хоѐр сарын хугацаанд төсөлд хамрагдах сумдыг сонгох ба ингэхдээ нэмэлт

судалгаа хийж, орон нутгийн болон ЗГ-тай хэлэлцэж, шийдэх юм. Орон нутгийн

удирдлагууд төслийн тодорхой зардлыг өөрийн орон нутгийн төсвөөс гаргахаар

төлөвлөж байна. Төслийн эхний Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хурлаар төсөлд

хамрагдах сумд батлагдах ба дараах шалгууруудын үндсэн дээр сонгогдох юм.

Үүнд:

Тухайн аймагтаа баталгаат ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн

хүртээмж хамгийн бага сум;

Сургуулийн хүүхдүүд, хүн амын дунд эрүүл ахуйтай холбоотой өвчлөлийн

тоогоороо хамгийн өндөр сум;

Шинэ сум хөтөлбөрт багтсан сум;

Орон нутгийн удирдлагын зүгээс төслийн тодорхой зардлыг хуваалцах хүсэл

сонирхол, тэдний оролцоо.

Инженерийн бүтцийг бий болгоход хөдөөгийн жижиг сумдын нөхцөлд

тохиромжтой, үйл ажиллагаа бага шаардагддаг, чанар үйл ажиллагаа нь батлагдсан

технологиудыг ашиглана.

Хүснэгт 1. Сонгогдсон аймгийн баталгаат ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн хүртээмж

Аймаг Хүртээмж (%)

(Аймгийн төвийг

оролцуулсан)

Хүртээмж (%)

(Аймгийн төвийг

оролцуулаагүй)

Ус

хангамж

Ариун цэврийн

байгууламж

Ус

хангамж

Ариун цэврийн

байгууламж

Булган 59.86 18.48 52.09 14.82

Дундговь 59.16 20.15 43.32 13.41

Өвөрхангай 61.05 16.1 41.33 9.3

Төв 73.46 20.44 67.8 13.87

Чадавхийн гэнэтийн үнэлгээ (НҮБХХ-ийн чадавхийг хөгжүүлэх хүрээнд хэрэгжих

төсөлд үндэслэж боловсруулагдана)-г ашиглан үйл ажиллагаа, үйл явц хангалтгүй

байгаа хэсгүүдийг тодорхойлж, энэ хэсэгт чадавхийг хөгжүүлэх дэмжлэг үзүүлэх

юм. Төсөлд хамрагдах сумд, санхүүжилт, төслийн ашиг тусыг хүртэгчдийг

тодорхойлох шийдвэрийг орон нутгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаар

хэлэлцүүлэг, зөвлөгөө хийж, эмзэг бүлгийн ард иргэдийг хамруулах замаар шийднэ.

Төсөл нь олон улсад төр хувийн хэвшил7 (ТХХ) хэрхэн хамтран ажиллаж, ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмжийг сайжруулж, МХЗ-ыг

хангасан талаар туршлага судлана. Төсөлд хамрагдах сумдад НҮБХХ-ийн Ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн Засаглал, сурталчилгаа,

удирдлагыг сайжруулах төслийн хүрээнд боловсруулж, батлуулсан “Аймаг, сумын

төвийн ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ эрхлэх байгууллагыг шинээр

байгуулах болон бүтэц, зохион байгуулалтыг өөрчлөх нийтлэг зөвлөмж”-ийг

ашиглана. Төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг дэмжихэд тусалж, боломжтой

газар нь сонгогдсон аймагт төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааны загварыг

туршиж, орон нутгийн өөрийн шийдлийг олоход нь дэмжлэг үзүүлж ажиллана.

Үүний тулд төсөл нь НҮБХХ-ийн Чадавхийг хөгжүүлэх бүлэг болон ЗГ-ын

холбогдох агентлаг, орон нутгийн удирдлагатай нягт хамтран ажиллана.

Үйлчилгээ хүргэлтэд орон нутгийн удирдлагын зүгээс хамтран хийх аудитын дүрэм

журмыг боловсруулах үүнд ялангуяа нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний

менежментийн загвар дээр голчлон анхаарах. Иргэдийн санал, хүсэлтийг хүлээж

авдаг бодит нөхцөл байдалд ашиглагдаж болох аргыг үйлчилгээ хүргэлтийн

гүйцэтгэлд туршиж, орон нутгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн өөрийн сонгогчдын

өмнө хүлээсэн үүрэг хариуцлагыг нь бататгах үйл явцыг хөгжүүлэхэд дэмжлэг

үзүүлнэ.

Бодлогын шийдвэрт дэмжлэг үзүүлэх, аймаг хооронд туршлага хуваалцах, бие

биенээсээ суралцахад төслийн туршлагыг нэгтгэж, баримтжуулна. Ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээний бодлого, ханган нийлүүлэlт хийгээд

үйлдвэрлэлийн одоогийн хэв загвар, эдгээрийг хэрхэн тодорхойлж, бодит байдал

дээр хэрхэн хэрэгждэгт үнэлгээ хийхэд дэмжлэг үзүүлэх, үүсч бий болж буй аливаа

нэг асуудлыг тодорхойлох (тодорхойгүй байдал, зөрчил, давхцал г.м). Үүнд хувийн

хэвшлийн ханган нийлүүлэгчдийн хүлээсэн үүрэг хариуцлага, холбогдох

санхүүжилтийн механизмаас шалтгаалсан асуудлуудыг мөн оруулна. Ус хангамж,

7 Жишээлбэл: Дусал бүр Кока Колатай холбоотой, Олон нийтээс гаргасан усны санаачилга, МХЗ Ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн Засаглал, сурталчилгаа, удирдлага, НҮБХХ-ийн

Усны засаглал, Шведийн олон улсын хөгжлийн агентлаг болон Испани улсын Баскү Усны агентлаг

ариун цэврийн байгууламжийн өртөг, зардлын эргэн нөхөлт, тариф тогтоох судалгаа

хийж, орон нутгийн түвшинд санхүүжилт болон хэрэглээнд төрөөс дэмжлэг авах

илүү ил тод, үр дүнтэй механизмыг хэрэгжүүлэх шийдвэрт дэмжлэг үзүүлнэ. Ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээ хүргэлтийн стандартыг

боловсруулж, ЗГ-ын холбогдох агентлаг, орон нутгийн удирдлагаар хянуулна.

Төслийн бүхий л үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхтэй холбоотойгоор төсөл нь ЗГ-ын

голлох яам, агентлагуудтай нягт хамтын ажиллагаатай байж, мэдээлэл солилцож

ажиллах ба ялангуяа ЗГ-ын Хэрэг эрхлэх газар, Сангийн яам, Барилга, хот

байгуулалтын яамтай ойр хамтран ажиллаж, төслийн хүлээгдэж буй үр дүнд хүрэхэд

эдгээр яам, агентлагийн дэмжлэг, туслалцааг дайчлах болно. Эдгээр яамд,

агентлагууд нь санхүүжилт, зохицуулалтын бүтэц, үйлчилгээний стандартыг

боловсруулах, хамтын ажиллагааг уялдуулах, хяналт тавих зэрэг гол чиглэлээр үйл

ажиллагаагаа явуулдаг. НҮБ-ын Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл

ахуйн ажлын хэсэг, Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн түргэн

тусламжийн бүлэг, одоогийн оршин буй ажлын холбоо, зохицуулалтыг зохих

хэмжээнд ашиглана. Төсөл нь хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн чиглэлээр олон улсын хөгжлийн хамтрагч нарын дэмжлэгтэйгээр

хэрэгжиж буй төслүүд (үүнд СОУХАА-ны дэмжлэгтэй хэрэгжиж буй төсөл орно)-

тэй хамтран ажиллах боломж, бололцоог хайх болно.

Хүлээгдэж буй үр дүн ба хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа:

Зорилт 1. ХУХАЦБ-ийн хяналт, бодлогын уялдаа холбоо, үйлчилгээ

хүргэлтийн зохицуулалт сайжрах

Засгийн газрын бүтэц, ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн бодлого,

хангалт, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа, төсөв хөрөнгө, боловсон хүчний

хуваарилалтын дагуу үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулах, МУЗГ-аас

зохион байгуулдаг үйл ажиллагааны хяналтад санал санаачилга өгөх.

Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж, санал хүсэлтийн судалгаанд үндэслэн НАА-н

менежментийн гүйцэтгэл, ашигт ажиллагааг нягтлах.

Суурь болон зорилтот үзүүлэлтэд тулгуурлан үйлчилгээний стандартыг нягтлах,

хяналтын бүтэц, үнийн болон өртөг зардлын эргэн нөхөх бодлогыг хянаж,

нягтлахад дэмжлэг үзүүлэх.

Аймаг хооронд болон улсын хэмжээнд туршлага солилцох, орон нутагт

хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагаанаас бий болсон туршлага, бодлогын мэдлэг

(семинар, зорилтот ажлын аялал г.м)-ийг дэмжих мэдлэгийн менежментийн

системийг бий болгох.

Зорилт 2. Орон нутгийн институцийн чадавхийг бэхжүүлж, үйлчилгээ

хүргэлтийг сайжруулах

Орон нутгийн үйлчилгээ хүргэлтийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн чадавхийн

гэнэтийн үнэлгээний аргыг боловсруулах.

Орон нутгийн удирдлагын үйл ажиллагаанд чадавхийг хөгжүүлэх хэрэгцээний

үнэлгээ хийнэ. Үнэлгээгээр дан ганц “Сургалтын хэрэгцээ”-г тодорхойлох бус

мөн хүний нөөц, материал хангамж, тээвэр зуучлалд тулгарч буй хүндрэл,

тохиромжгүй, тодорхойгүй үйл ажиллагаа, систем, дүрэм журам хийгээд

зохисгүй шагнал урамшууллын системээс шалтгаалан орон нутгийн удирдлагын

үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлдөг хүчин зүйлүүдийг тодорхойлох цаашлаад

энэ салбарт бодлогын шинэчлэл хийх.

Хамтын оролцоотой боловсруулах төлөвлөгөө, төсөв, худалдан авалт, зарлагын

хяналт, менежментийн зөвлөгөө, арга механизм, хэрэглэгчдэд ээлтэй сургалтын

материалуудыг боловсруулж, аймаг, сумын удирдлагуудыг хангах. Эдгээр нь

орон нутгийн удирдлагын институцийн болон зохицуулах бүтэцтэй бүрэн

уялдсан байна.

Хяналт, үүрэг хариуцлагын системийг сайжруулахад дэмжлэг үзүүлэх. Орон

нутгийн удирдлагын институцийн бүтэц, хууль эрх зүйн орчинд нийцсэн үйл

ажиллагааг хэрэгжүүлж, турших ба энэ нь Орон нутгийн засаглалыг бэхжүүлэх

төслийн туршлагад үндэслэнэ. Үүний дараа үндэсний хэмжээнд албан ѐсоор

хэрэгжүүлэх:

o Орон нутгийн удирдлагын ажлын гүйцэтгэл, бүтээмжийг ард иргэд илүү

сайн хянах боломж бүрдэх, НААҮ-ний үр ашигт байдалд хэрэглэгчийн

санал, хүсэлтийн техникийг турших;

o Аймаг, сумын ИТХ- орон нутгийн удирдах байгууллагын хувьд өөрсдийн

хуулиар олгогдсон хяналт, шалгалт хийх эрхийг хэрэгжүүлэх.

Харилцан зөвшөөрсөн үйл ажиллагаанд орон нутгийн удирдлагаас дэмжлэг авах

механизмыг турших. Энэ нь чадавхийг хөгжүүлэх хөтөлбөрийн хэрэгцээнд

тулгуурласан үзүүлэлт, хэмжигдэхүүнийг боловсруулахад ихээхэн чухал юм.

Төвлөрсөн бус байдал болон холбогдох чадавхийн хөгжлийн чиглэлээр үндэсний

мэргэжилтэн хомс тул төсөл нь дотоодын болон олон улсын зөвлөхүүдийг 3

сарын хугацаатайгаар ажиллуулна.

Зорилт 3. Сонгогдсон аймаг, сумдад ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийн үйлчилгээ өргөжих

Давтан хэрэглэгдэх бага хүч чадлын цэвэрлэх байгууламж барих, баталгаат ус

хангамжийн шинэ нөөц бий болгох, нийтийн халуун усны болон эрэгтэй,

эмэгтэй ариун цэврийн байгууламж барих;

Төслийн менежмент, инженерийн дизайн, судалгаа, худалдан авах ажиллагаа

болон барилга угсралтын ажлын хяналтад техникийн туслалцаа үзүүлэх;

Сумын түвшний НААҮ-ний менежментийг гурвалсан гэрээ байгуулах замаар

турших, хэрэв боломжтой бол төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг

сонгогдсон аймгуудад хэрэгжүүлэх;

Сургуулийн сурагч, орон нутгийн иргэдийн зан үйлийг өөрчлөх харилцааны

хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх.

Төслийн цаашдын үнэ цэнэ

Энэхүү төсөл нь Орон нутгийн засаглалыг бэхжүүлэх төслийн амжилт, туршлага

дээр суурилж байгаа тул богино хугацаанд орон нутгийн түвшний оролцоог

бодлогын түвшинд өргөжүүлэх чиглэлээр төслөөр хүлээгдэж буй үр дүнд хүрэхэд

учирч болзошгүй эрсдэл бага юм. Хэрэгжилтийн хугацаа нь ЗГ хоорондын төсвийн

харилцаанд гарч буй шинэчлэлтэй давхцаж буйгаас төсөл нь удаан хугацааны турш

хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээ хүргэлтэд байсан

институцийн хийдлийг нөхөхөд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой юм. Төслийн томоохон

давуу тал нь ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжтай холбоотой асуудлыг

засаглалын болон чадавхийг хөгжүүлэх талаас нь авч үзэж буй юм. Энэ нь урьд

өмнө уг чиглэлээр хэрэгжсэн донор байгууллагуудын төслүүд ялангуяа үнийн

бодлого, зохицуулалтын болон менежментийн бүтцийг бий болгох чиглэлээр

орхигдуулсан юмуу хангалттай амжилт үзүүлж чадаагүйд оршино

Тогтвортой байдал

Төсөл нь орон нутгийн чадавхийг хөгжүүлэхэд голчлох анхаарч буй бөгөөд төслийн

тогтвортой байдлыг хангахад дараах хэсгүүдийг төслийн баримт бичигт оруулна.

Үүнд:

Төслийн паралел бүтцийг бий болгохоос илүүтэйгээр орон нутгийн оролцоотой

боловсруулах төлөвлөгөө, төсөв, бараа материал, үйлчилгээ худалдан авалт,

үйлчилгээ хүргэлтийн менежмент болон хяналт, тайлагнах үйл ажиллагааг орон

нутгийн дүрэм журамд бүрэн түшиглэх замаар орон нутгийн өмчлөлийг

урамшуулах;

Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн биет дэд бүтцийг сайжруулахад

оруулах хөрөнгө оруулалтад үндэсний болон орон нутгийн төсвийн нөөцийг

хөшүүрэг болгон, дайчлах арга замыг хайна. Шаардлагатай тохиолдолд төсөл

техникийн болон үнийн саналыг бэлдэхэд орон нутгийн удирдлагад дэмжлэг

үзүүлнэ. Төслийн зүгээс эдгээр хөрөнгө оруулалтад оруулж буй санхүүжилт нь

сонгогдсон аймгуудад зөвхөн загвар болох, чадавхийг хөгжүүлэх чиглэлд

зарцуулагдана;

Төслийн хэрэгжилтийн бүхий л үе шатуудад төслийн үр ашгийг хүртэгсэдтэй

өргөн хэмжээний уулзалт, зөвлөгөөн зохион байгуулах, орон нутгийн хурлаар

дамжуулан уулзалт, зөвлөгөөнд олноороо оролцох соѐлыг бий болгох;

Хэрэглэгчийн төлсөн төлбөрөөр дамжуулан сайжирсан үйлчилгээнээс

хэрэглэгчийн хүртэж буй ашиг тусыг тэдэнд таниулах, НААҮ-г тогтвортой авч

явахад аймгийн ИТХ болон аймгийн удирдлагуудын идэвх, оролцоотойгоор

өртөг, зардлыг эргэн нөхөх бодлогыг боловсруулах;

Туршлага, мэдлэгийн бүтээлийг хуваалцах зорилгоор цахим болон бусад хэлбэрт

суурилсан мэдлэгийн менежментийн системийг бий болгох;

Үйлчилгээний стандарт, гүйцэтгэлийн үзүүлэлтийг хөгжүүлэх, хяналтын

системийг бий болгох;

Хамтын оролцоо бүхий үйлчилгээ хүргэлтийн хяналтын аргыг институтчилах.

Бүлэг IV. Үр дүн ба Нөөцийн бүдүүвч

Тусламжийн хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний үр дүн болон нөөцийн бүдүүвчид тусгагдсан зорилтот үр дүн: Үр дүн 4: Хот

суурин болон хөдөө орон нутагт баталгаат ус хангамж, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн тэгш хүртээмжийг бий болгох; Үр дүн 12:

Хүний эрхийг хамгаалах, ялгаатай байдлыг багасгахад засаглалыг бэхжүүлэх.

2012-2016 оны хоорондох Тусламжийн хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд тусгагдсан үр дүн ба зорилтууд:

Зорилт 2.1: Төвлөрлийг сааруулах бодлогын бүтцийг бий болгох; орон нутгийн үйлчилгээ хүргэлтийн чадавхийг сайжруулах.

Зорилтууд:

- МХЗ-ын мэдрэг үйлчилгээнүүдийн үйл ажиллагааны чиглэл, үүрэг даалгавар, үйлчилгээний стандартуудыг нягтлах

Зорилт 3.5:Баталгаат ус хангамж, сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмжийн ялгаатай байдлыг багасгахад шинэлэг, өртөг зардал

багатай технологиудыг нэвтрүүлэх.

Зорилтууд:

- Жижиг суурин газруудад барилгын батлагдсан код, норм, стандартын дагуу орчин үеийн, худалдан авах боломжтой ариун цэврийн

байгууламжийн технологиудыг хэрэгжүүлэх.

- Сумын төвүүдэд НААҮ-ний менежментийн загварыг турших

Үзүүлэлт: Сонгогдсон сумд дахь суулгалт, шар өвчний нөхцөл байдал

Суурь: Хэлэлцүүлэгдэж, тодорхой болно

Зорилт: 20%-иар буурна

Хамтын ажиллагааны стратеги: Барилга, хот байгуулалтын яам, ЗГ-ын Хэрэг эрхлэх газрын нарийн бичиг, Сангийн яам болон холбогдох яам,

агентлаг, орон нутгийн удирдлага, Үндэсний статистикийн хороо, хувийн хэвшил, боловсролын байгууллагууд, голлох оролцогсод

Төслийн нэр ба дугаар (АТЛАС-ын дугаар): “МХЗ-д хүрэх, орон нутгийн үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулахад үзүүлж буй дэмжлэгийг

өргөжүүлэх нь: Хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламж”

Хүлээгдэж буй үр дүн

Зорьж буй үр дүн

(жилээр)

Үйл ажиллагаа Хариуцах тал Төсөв /ам.доллар/

Үр дүн 1: Хөдөөгийн

ус хангамж, ариун

цэврийн

байгууламжийн хяналт,

бодлогын уялдаа,

үйлчилгээ хүргэлтийн

зохицуулалт сайжирна

2013: Гүйцэтгэсэн үйл

ажиллагаа, гарсан

зөвлөмжийг хянах

2014: Үйлчилгээ

хангамжийн

модалиудад гарсан

бодлогын зөвлөмж.

Үүнд хувийн

хэвшлийн

Засгийн газрын бүтэц, ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламжийн

бодлого, хангалт, үйлдвэрлэлийн үйл

ажиллагаа, төсөв хөрөнгө, боловсон

хүчний хуваарилалтын дагуу үйл

ажиллагааны төлөвлөгөө

боловсруулах, МУЗГ-аас зохион

байгуулдаг үйл ажиллагааны хяналтад

санал санаачилга өгөх.

БХБЯ, НҮБХХ 450,000

нийлүүлэгчдийг

оролцуулна.

Үйлчилгээний

стандартыг тогтоож,

хяналтын

механизмтай болох

Орон нутгийн НААҮ-ний

менежментийн зохицуулалтын ашигт

ажиллагааны талаарх хэрэглэгчийн

сэтгэл ханамж, санал хүсэлтийг хүлээж

авах арга механизм боловсруулах,

турших.

Суурь болон зорилтот үзүүлэлтэд

тулгуурлан үйлчилгээний стандартыг

нягтлах, хяналтын бүтэц, үнийн болон

өртөг зардлын эргэн нөхөх бодлогыг

хянаж, нягтлахад дэмжлэг үзүүлэх.

Аймаг хооронд болон улсын хэмжээнд

туршлага солилцох, орон нутагт

хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагаанаас

бий болсон туршлага, бодлогын мэдлэг

(семинар, зорилтот ажлын аялал г.м)-

ийг дэмжих мэдлэгийн менежментийн

системийг бий болгох.

Үр дүн 2: Орон

нутгийн институцийн

чадавх бэхжиж,

үйлчилгээ хүргэлт

сайжирна

2013: Чадавхийг

хөгжүүлэх хэрэгцээг

тодорхойлох үнэлгээ

хийх

2014:Аймаг орон

нутаг чадавхийг

хөгжүүлэх дэмжлэг

авах, ЗГ-т өргөн барих

бодлогын шинэчлэлд

зөвлөмж авах

Чадавхийн гэнэтийн үнэлгээний аргыг

боловсруулах.

Чадавхийг хөгжүүлэх хэрэгцээг

тогтоох үнэлгээ хийх

Хамтын оролцоотой боловсруулах

төлөвлөгөө, төсөв, худалдан авалт,

зарлагын хяналт, менежментийн

зөвлөмж, арга механизмыг

боловсруулах

Олон улсын болон дотоодын зөвлөхүүд

авч ажиллуулах

НҮБХХ-ийн Суурийн

төлөөлөгчийн газар,

Чадавхийг хөгжүүлэх

бүлэг

400,000

Үр дүн 3: Сонгогдсон

сумдын ус хангамж,

ариун цэврийн

байгууламжийн

2013: Доод тал нь

хоѐр ус хангамж,

ариун цэврийн

байгууламжийг барьж

Давтан хэрэглэгдэх бага хүч чадлын

цэвэрлэх байгууламж барих, баталгаат

ус хангамжийн шинэ нөөц бий болгох,

нийтийн халуун усны болон эрэгтэй,

НҮБХХ, БХБЯ, Орон

нутгийн удирдлага 1,000,000

үйлчилгээ өргөжинө байгуулах

2014: Доод тал нь 10

ус хангамж, ариун

цэврийн

байгууламжийг барьж

байгуулах

эмэгтэй ариун цэврийн байгууламж

барих;

Төслийн менежмент, инженерийн

дизайн, судалгаа, худалдан авах

ажиллагаа болон барилга угсралтын

ажлын хяналтад техникийн туслалцаа

үзүүлэх;

Сумын түвшний НААҮ-ний

менежментийг турших, хэрэв

боломжтой бол төр, хувийн хэвшлийн

хамтын ажиллагааг сонгогдсон

аймгуудад хэрэгжүүлэх; Төслийн

менежментийн

дэмжлэг

Төслийн боловсон хүчин

Төслийн үйл ажиллагааны зардал

220,000

180,000

Нийт төсөв $2,250,000

Бүлэг V. ЖИЛИЙН АЖЛЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ТӨСВИЙН ЗАДАРГАА

Эхний жил ҮНДЭСНИЙ

ХӨТӨЛБӨРИЙН

ХҮЛЭЭГДЭЖ БУЙ

ҮР ДҮН ба жилийн

зорилтуудыг

багтаасан

үзүүлэлтүүд

ТӨЛӨВЛӨСӨН ҮЙЛ

АЖИЛЛАГАА Бүхий л үйл ажиллагааг жагсаах,

тухайн жилийн үйл ажиллагаанд

хийгдэх хяналт, шинжилгээ, үнэлгээг оролцуулна.

2013 Хариуцах

тал

Төлөвлөсөн төсөв

У1

У2

У3

У4

Төсвийн эх үүсвэр

Төсвийн тайлбар

Дүн ам.доллар

Үр дүн 1: Хөдөөгийн

ус хангамж, ариун

цэврийн

байгууламжийн

хяналт, бодлогын

уялдаа, үйлчилгээ

хүргэлтийн

зохицуулалт

сайжирна

-Хөдөөгийн ус хангамж, ариун

цэврийн байгууламжийн үйл

ажиллагаанд хяналт хийхэд

дэмжлэг үзүүлэх

-Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийн

суурь судалгааг хийх

*

*

*

*

*

НҮБХХ,

ТҮЗа, ТҮЗ,

ТХН,

дотоодын

зөвлөх, ОУ-

ын зөвлөх

МХЗ

Итгэлцли

йн сан

(ИС)

71200 71300

75700

71600

15.000 5.000

30.000

60,000

71300

75700

10.000

15,000

Нийт 135.000

Үр дүн 2: Орон

нутгийн институцийн

чадавх бэхжиж,

үйлчилгээ хүргэлт

сайжирна

-Чадавхийг хөгжүүлэх хэрэгцээ

тогтоох үнэлгээний судалгаа

хийх.

-Орон нутгийн үйлчилгээ

хүргэлтийн механизмын

зөвлөмж, арга механизм

боловсруулж, турших

*

*

*

*

ТҮЗа, ТҮЗ,

ТХН, дотоодын

зөвлөх, ОУ-

ын зөвлөх, сонгогдсон

аймаг

МХЗ ИС

712007130

0

15.000

5.000

71200

71300

15.000

5.000

75700

100.000

Нийт 140.000

Үр дүн 3:

Сонгогдсон сумдын

ус хангамж, ариун

цэврийн

байгууламжийн

үйлчилгээ өргөжинө

-Сонгогдсон аймгуудтай хийх

гэрээг эцэслэх, гэрээ хийх эсвэл

санамж бичигт гарын үсэг зурах

–Хөрөнгө оруулалтын модуль,

үйл ажиллагааны удирдамж,

зөвлөмж боловсруулах

-Сонгогдсон аймгуудад бүлгийн

хэлэлцүүлэг зохион байгуулах

-Тодорхойлогдсон ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламжуудад

хөрөнгө оруулалт хийх,

техникийн туслалцаа үзүүлэх

*

*

*

*

*

*

*

71600

10.000

72600 71600

400.000 20.000

Нийт 430,000

Төслийн менежмент Боловсон хүчин ба захиргааны

үйл ажиллагаа

* * * * НҮБХХ-ийн

СТГ, ТҮЗ

НҮБХХ 71400 110.000

72200 10.000

72400 5.000

72500 3.000

73400 6.000

74500 3.000

74200 28.000

Нийт 165.000

Бүгд 870.000

Бүлэг VI. Менежментийн зохицуулалт

Төслийг хэрэгжүүлэгч агентлаг нь БХБЯ байна.

Төслийн төлөөлөн удирдах зөвлөл (ТУЗ)

Төсөл нь ТУЗ-тэй байх ба зөвлөл нь дараах үүрэгтэй байна. Үүнд:

Ахлах гүйцэтгэгч: Төслийн өмчлөх эрхийг БХБЯ эзэмших ба ТУЗ-ийг

ахлана.

Ахлах чиглүүлэгч (НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн орлогч): Төслийг

хэрэгжүүлэхэд техникийн талаас боломжтой эсэх талаар зөвлөмжөөр хангах.

Төслийн үр ашгийг шууд хүртэгсэд (Орон нутгийн оролцогч удирдлагууд):

Төслийн үр ашгийг шууд хүртэгсдийн зүгээс төслийн хүрээнд бий болж буй

үр ашгийг ойлгох, энэхүү ойлголтыг бататгах.

ТУЗ нь ТҮЗ-ийн зүгээс удирдамж хүсэх, төслийн баримт бичигт хийх өөрчлөлтийг

НҮБХХ/Хэрэгжүүлэгч агентлаг зөвшөөрөхөд зөвлөмж өгөх үед төслийн

менежментийн шийдвэрийг харилцан зөвшилцөх замаар гаргах үүрэгтэй. Эцсийн

шийдвэрийг НҮБХХ-ийн дүрэм журам, бодлого, үйл ажиллагааны дагуу НҮБХХ

гаргах ба энэ нь НҮБХХ-ийн хүлээх үндсэн үүрэг хариуцлагыг баталгаажуулж буй

хэрэг юм. ТУЗ-өөс хийх төслийн хяналт нь төслийг хэрэгжүүлэх явцад гаргасан

шийдвэрийн дагуу эсвэл Төслийн менежерийн (ТМ) зүгээс хяналт хийх

шаардлагатай гэсэн хүсэлтийн дагуу хийнэ. ТМ-ийн ажлын ачаалал хэт их болсон

тохиолдолд (цаг хугацаа хийгээд төсвийн хүрээнд хүлээх гачигдал, шахалт) ТУЗ нь

төслийн үйл ажиллагаатай холбоотой шийдвэрийг ТМ-тэй хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.

Төслийн баталгаа

НҮБХХ-ийн үндсэн үүрэг хариуцлага нь төсөлд хяналт хийх юм. НҮБХХ нь

төслийн хараат бус зорилтот хяналт, шалгалтын үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх замаар

Төслийн менежер

Төслийн Төлөөлөн удирдах зөвлөл

Төслийн хяналт Хөгжлийн бодлогын товчоо

ядуурлын туршлага,

СОУХАА-ийн Монгол улс

дахь Суурин төлөөлөгчийн

газар ,

UNDP CO

Төслийн бүтэц

Төслийн баг Зөвлөх баг, Хяналт,

шалгалт, үнэлгээний

мэргэжилтэн, орон

нутгийн зохицуулагч

Төслийг дэмжих баг

Төслийн үр ашгийг шууд

хүртэгсэд

Сонгогдсон орон нутгийн

удирдлага

Гүйцэтгэгч

БХБЯ Ахлах чиглүүлэгч

НҮБХХ-ийн Суурин

төлөөлөгчийн орлогч

ТУЗ-д дэмжлэг үзүүлж ажиллана. Энэ нь төслийн үйл ажиллагааг биелүүлэх

зохистой хугацааг тодорхойлж, уг хугацаанд төлөвлөсөн үйл ажиллагааг гүйцэтгэж

буйг баталгаажуулдаг. НҮБХХ-ийн Монгол улс дахь Суурин төлөөлөгчийн газраас

гадна Хөгжлийн бодлогын товчооны Ядуурлын туршлага, Монгол улс дахь

Солонгосын олон улсын хамтын ажиллагааны агентлагийн Суурин төлөөлөгч

төсөлд давхар хяналт тавьж, Солонгос улсын ЗГ-т төслийн хэрэгжилтийн талаар

мэдээлэл өгч, төслийн үнэлгээнд дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй.

Төслийн менежер

ТМ нь ТУЗ-өөс олгосон үүрэг хариуцлагын дагуу төслийн өдөр тутмын үйл

ажиллагааг ТУЗ-ийн өмнөөс хариуцаж явуулна. ТМ нь төслийн өдөр тутмын үйл

ажиллагааны менежментийг хариуцаж, шийдвэр гаргана. ТМ-ийн гол үүрэг

хариуцлага нь төслийн баримт бичиг, ажлын төлөвлөгөөнд тусгагдсан төслийн

хүлээгдэж буй үр дүнг төлөвлөсөн цаг хугацаа, төсөв мөнгөнд багтаан чанартай,

стандартын түвшинд хийж гүйцэтгэж буй эсэхийг баталгаажуулах юм.

Төслийн баг

Техникийн туслалцаа хийгээд зөвлөх үйл ажиллагааг ОУ-ын зөвлөх (богино

хугацааны) болон дотоодын зөвлөх (урт болон богино хугацааны)-үүдээс бүрдсэн

баг хариуцна. Энэ баг нь Улаанбаатар хотод суурилсан төв болон сонгогдсон аймаг,

сумдыг хариуцах орон нутгийн нэгжтэй байна.

Төслийг дэмжих баг

Төслийн хэрэгцээ шаардлагаас хамааран Төслийг дэмжих баг нь ТМ-т захиргааны

болон менежментийн дэмжлэг үзүүлж ажиллана. Энэхүү баг нь Төслийн захиргаа,

санхүүгийн ажилтан, Орчуулагч-нарийн бичиг болон жолооч гэсэн бүрэлдэхүүнээс

бүрдэнэ.

Хэрэгжүүлэгч тал нь оффис, утасны шугам болон хангахаар зөвшөөрсөн бусад

шаардагдах хэрэгслүүдээр төслийг хангана.

Бүлэг VII. Хяналт, шинжилгээ ба үнэлгээ

Төслийн чанарын баталгаа болон хяналт хоѐр түвшинд хийгдэнэ: Юун түрүүнд

төслийн менежмент, үйл ажиллагаа нь НҮБХХ-ийн Хэрэглэгчийн гарын авлагын Үр

дүнгийн менежмент хэсэгт тусгасан арга зам, бодлогын дагуу эсэхийг бататгах

зорилгоор, хоѐрдугаарт төслийн үр дүн нь чанарын зөвшөөрөгдөх түвшинд буй

эсэхийг хянахад тус тус хийгдэнэ. Бататгах хэсэг нь төсөл зөв арга замаар

хэрэгжсэн, хянах хэсэг нь төслөөр хүлээгдэж буй чанар бий болж буйг тус тус

баталгаажуулдаг.

Суурин төлөөлөгчийн газар төсөлд хяналт тавих үүрэгтэй ба нэг юмуу хэд хэдэн

төлөөлөгчийг энэхүү үүрэг хариуцлагыг хариуцуулахаар томилж болно. Солонгос

улсын ЗГ-аас Солонгосын олон улсын хамтын ажиллагааны агентлагийн Суурин

төлөөлөгчийг төслийн хэрэгжилтэд давхар хяналт тавиулахаар томилж болно.

Төслийн хяналтын төлөвлөгөө, хэрэгжүүлэх арга зам нь төслийн эхний шатанд

хийгдэх ба үүгээр төслийн баталгаажилт, хяналтын үйл ажиллагаа хэрхэн

хийгдэхийг тодорхойлох, хяналтын хуваарь, үүрэг хариуцлага, тайлант хугацааг

тоймлох түүнчлэн гүйцэтгэлийн нарийвчилсан үзүүлэлтүүдийг тодорхойлно.

Төслийн амжилтыг төслийн үр ашгийг шууд хүртэгсэд, голлох оролцогсдын санал,

хүсэлтэд үндэслэн тодорхойлохоос гадна шууд бус замаар буюу үндэсний хэмжээнд

МХЗ-д хүрэхэд гарч буй ололт амжилтаар тодорхойлно. Хяналтын төлөвлөгөө нь

төслийн ололт амжилт нь хэрхэн үнэлэгдэх, төслийн үр ашгийг хүртэгсдийн санал

хүсэлт, МХЗ-д хүрэхэд гарч буй ахиц, дэвшил нь төслийн үр дүнг үнэлэхэд хэрхэн

ашиглагдахыг тодорхойлдог.

Төсөл нь нөлөөллийн үнэлгээг багтаан стандарт үнэлгээнд байвал зохих тодорхой

бодлого, оролцоог тодорхойлно.

Гүйцэтгэлийн үзүүлэлтүүд

Төслийн баримт бичгийн Бүлэг IV-т тусгасан “Төслийн үр дүн, нөөцийн бүдүүвч”-д

төслийн зорьж буй үр дүнгийн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлсон байгаа.

Жилийн хяналтын тайлан: Төслийн менежер Жилийн ажлын тайланг бэлдэж, ТУЗ-д

танилцуулна. Жилийн ажлын тайлан нь АТЛАС-ын Улирлын ажлын тайлан (УАТ)-

ийн стандарт загвартай байх ба тухайн жилийг бүхэлд нь хамарч, УАТ-д тусгасан

үйл ажиллагаа бүрийг хамгийн сүүлд хийгдсэн үйл ажиллагаагаар шинэчилсэн

байна. Үр дүнгийн түвшинд тухайн жилд урьдчилан хүрэхээр тодорхойлсон

зорилтуудтай хүрсэн үр дүнг харьцуулсан дүгнэлттэй байна.

Жилийн төслийн хяналт: Дээрх тайлан дээр үндэслэн, жилийн ажлын тайланг

тухайн үедээ юмуу жилийн 4 дүгээр улиралд боловсруулна. Энэ нь төслийн үйл

ажиллагааны гүйцэтгэлийг үнэлэх, ирэх Жилийн ажлын төлөвлөгөө (ЖАТ)-г

боловсруулахад чухал юм. Энэ нь төслийн сүүлийн жилд эцсийн үнэлгээ болно.

ТУЗ тайланг авч хэлэлцэх ба шаардлагатай тохиолдолд өөр бусад голлох

оролцогсдыг оролцуулж болно. ТУЗ зорилтот үр дүнд хүрэхэд ямар үйл ажиллагаа

хийж, ямар ахиц дэвшил гаргасанд гол анхаарлаа хандуулна.

Бүлэг VIII. Хууль эрх зүй

МУ-ын ЗГ, НҮБХХ-ийн хооронд 1976 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдөр баталсан

Туслалцааны талаарх үндсэн жишиг хэлэлцээр (ТТҮЖХ)-т тусгасны дагуу энэхүү

баримт бичиг, МУ-ын ЗГ болон НҮБХХ-ийн харилцан гарын үсэг зурсан

Тусламжийн хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, тодорхойлолтын хамтаар

Төслийн баримт бичгийг бүрдүүлнэ. Тусламжийн хөтөлбөр, үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөний бүхий л зүйл заалт нь энэхүү баримт бичигт хүчин төгөлдөр байна.

Энэхүү төслийн хэрэгжүүлэгч нь Барилга, хот байгуулалтын яам (Хэрэгжүүлэгч тал)

ба төслийг өөрийн санхүүгийн дүрэм журам, тогтсон зарчим, үйл ажиллагааны

зарчмын дагуу хэрэгжүүлэхдээ НҮБХХ-ийн санхүүгийн дүрэм журмыг зөрчихгүй

байна. Хэрэгжүүлэгч талын санхүүгийн удирдлага төсвийг зөв зүйтэй зарцуулах,

үнэнч шударга, нэгдмэл, ил тод, олон улсын үр ашигтай өрсөлдөөнтэй байхыг

баталгаажуулахад шаардагдах зөвлөмж, удирдамжаар хангаж чадахгүй тохиолдолд

НҮБХХ-ийн зарчмыг дагаж мөрдөх болно.

Хэрэгжүүлэгч тал өөрийн болон боловсон хүчин, эд хөрөнгө түүнчлэн өөрийн

мэдэлд буй НҮБХХ-ийн эд хөрөнгийн аюулгүй байдлыг хариуцна. Хэрэгжүүлэгч

тал нь а) тухайн нөхцөл байдалд тохирсон аюулгүй байдлын төлөвлөгөөг

боловсруулж, төлөвлөгөөг дагаж, биелүүлнэ. Төлөвлөгөө нь тухайн улс орны

аюулгүй байдлын нөхцөл байдлыг авч үзсэн байна. б) Төслийг хэрэгжүүлэгч талын

аюулгүй байдал, аюулгүй байдлын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой бүхий л

эрсдэл, үүрэг хариуцлагыг авч үзнэ. НҮБХХ нь тухайн төлөвлөгөө нь төлөвлөсний

дагуу хэрэгжиж буйг магадлах, шаардлагатай нөхцөлд төлөвлөгөөнд өөрчлөлт

оруулах талаар санал зөвлөмж гаргах эрх эдлэнэ. Үүгээр шаардсан аюулгүй

байдлын төлөвлөгөөг дагаж, хэрэгжүүлэхгүй байх нь энэхүү гэрээг зөрчсөн гэж

үзэхэд хүрнэ.

Хэрэгжүүлэгч тал НҮБХХ-ийн бүхий л төсөв мөнгө төслийн баримт бичгийн дагуу

зарцуулагдаж, алан хядах ажиллагаатай холбоотой хувь хүн, байгууллагын үйл

ажиллагааг дэмжихэд ашиглагдаагүйг баталгаажуулахад шаардагдах бүхий л арга

хэмжээг авч ажиллах ба НҮБХХ-өөс олгосон төсөв мөнгийг хүлээн авагч 1267

дугаар тушаал (1999)-ын дагуу гарсан Аюулгүйн зөвлөлөөс гаргасан жагсаалтад

ороогүй байна. Аюулгүйн зөвлөлөөс гаргасан жагсаалтыг

http://www.un.org/Docs/sc/committees/1267/1267ListEng.htm линкээр орж авах

боломжтой. Төслийн баримт бичгийн дагуу хийгдсэн дэд гэрээ, хэлэлцээрүүдэд энэ

нөхцөл давхар үйлчилнэ.

Хавсралт

Хавсралт I: Эрсдлийн судалгаа шинжилгээ

Хавсралт II: Ажлын удирдамж

Хавсралт III: Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр сүүлийн

үед болон одоо үргэлжилж буй төслүүдийн зураглал (аймаг,

аймгаар)

Хавсралт IV: Байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээ

Хавсралт V: Үйлчилгээний дэмжлэг үзүүлэх зөвшилцлийн захиа

Хавсралт VI: НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас үзүүлэх

дэмжлэгийн тодорхойлолт

Хавсралт I: Эрсдийн судалгаа шинжилгээ

Эрсдлийн

ангилал

Эрсдлийн

үнэлгээ

Эрсдлийн тайлбар Эрсдлийг бууруулах арга зам

Бодлогын

шийдвэр дэх

тодорхойгүй

байдал

М Үйл ажиллагааны хяналтын

чиглэлээр хийх ажил өөр өөр

яам, агентлаг, байгууллагад

хуваарилсан үйл ажиллагааны

чиглэл, үүрэг хариуцлагыг

тодорхой болгох бодит

шийдвэрт хүрч чадахгүй байх

магадлалтай юм учир нь энэхүү

үйл явц нь холбогдох яамд,

дээд түвшний удирдлагаас

дэмжлэг шаарддаг.

Хөдөөгийн УХАЦБ-ийг

хариуцсан яам, холбогдох

байгууллагаас дэмжлэг авах

үр дүнтэй хамтын ажиллагааг

эрж хайх.

Барилга

угсралтын

ажлыг

гүйцэтгэх

боломжтой

улирлын

хугацаа богино

Л Монгол улсын цаг агаарын

нөхцөл байдлаас шалтгаалаад

БУА гүйцэтгэх хугацаа (6-р

сараас 9-р сар хүртэлх хугацаа)

нь ихээхэн богино байдаг.

Иймд БУА-ын зарим ажил

хугацааандаа амжихгүй байх

магадлалтай.

Төсөл нь БУА болон сэргээн

засварлах ажлыг аль болох

эрт төлөвлөж, гүйцэтгэж

эхлэх ба худалдан авах

ажиллагаа зэрэг бэлтгэл

ажлыг боломжийн хэрээр эрт

эхэлнэ.

Төвлөрсөн

зохицуулалт,

хяналт сул

М Дээд удирдлагаас үр дүнтэй

манлайлал байхгүй тохиолдолд

ЗГ-ын яамд хоорондын уялдаа

холбоог сайжруулахад

хүндрэлтэй байж болох талтай.

Төсөл ЗГ-ын аль болох дээд

түвшний удирдлагаас

дэмжлэг, туслалцаа авах авах

арга зам хайна. Ингэснээр

бодлогын болон яам

хоорондын уялдаа холбоо,

зохицуулалтын асуудлыг

хэлэлцэх форумыг зохион

байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх

юм.

Хавсралт II. Ажлын удирдамж

ТУЗ-ийн ажлын удирдамж

ТУЗ нь төслийн хэрэгжилтэд техникийн болон менежментийн ерөнхий зөвлөмж өгч,

төслийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллана. Төслийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг

ТМ хариуцна. Хүндэтгэх шалтгааны улмаас ТУЗ-ийг хуралдуулж болох ба ТУЗ-ийн

гишүүд нь төслөөс цалинжихгүй.

ТУЗ нь дараах төлөөллүүдээс бүрдсэн байна. Үүнд:

Барилга, хот байгуулалтын яам - ТУЗ-ийн дарга;

Барилга, хот байгуулалтын яам – (Орон сууц, нийтийн аж ахуйн бодлогын

хэрэгжилтийг зохицуулах газар);

НҮБХХ (Суурин төлөөлөгчийн орлогч/Хөтөлбөрийн мэргэжилтэн);

Сангийн яам;

Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам;

Солонгосын Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Агентлаг;

Сонгогдсон аймаг, сумдын төлөөлөгч.

ТУЗ нь жилд доод тал нь нэг удаа, шаардлагатай тохиолдолд төслийн үйл ажиллагаа,

явцыг үнэлэх зорилгоор ойр ойрхон уулзаж болно.

ТУЗ нь дараах үүрэг хариуцлагатай байна. Үүнд:

o Төсөлд ерөнхий удирдамж, чиглэл өгөх, төсөл тодорхой шаардлага, ачаалалтай

ажиллаж буй эсэхийг баталгаажуулах

o Төслийн үр дүн, үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд ТМ-ийн гүйцэтгэж буй ажлыг

хүлээн зөвшөөрөх

o Төслийн төгсгөлийн тайланг хянах, зөвшөөрөх, дараагийн авах арга хэмжээнд

санал зөвлөгөө өгөх

o ТМ-ийн ажлын ачаалал их болсон онцгой нөхцөлд яаралтай чиглэл, зөвлөгөө

өгөх

o Төсөлд өөрчлөлт орох үед үнэлгээ хийх, шийдвэр гаргах

o Төлөвлөсөн бүхий л үйл ажиллагаа нь чанартай хийгдсэн эсэхийг

баталгаажуулах

o Төслийн хэрэгжилтийг үр ашиг, үйл ажиллагааны хамарсан цаг хугацаа,

төслийн үйл ажиллагааны ололт амжилтаар хянах

o Төслийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, зөвлөмж өгөх. Төслийн эдгээр үйл

ажиллагаа нь нь үндэсний эрхийг тусгасан байх ба үүнийг баталгаажуулах

o Төслийн хэрэгжилтийг төслийн батлагдсан баримт бичиг, НҮБХХ-ийн

санхүүгийн дүрэм журам, төслийг хамтран санхүүжүүлж буй донор

байгууллагаас тавьсан бусад шаардлагын дагуу хэрэгжиж буй эсэхийг

баталгаажуулах зорилгоор төслийг хянах

o Төслийн үйл ажиллагаа нэгдсэн арга замаар хэрэгжиж буйг баталгаажуулах

зорилгоор хэлэлцүүлэг зохион байгуулах, голлох оролцогсдыг оролцуулж,

хэлэлцүүлэх

o Төслийн үйл ажиллагаатай холбоотой үүссэн бөгөөд ТХН шийдвэрлэх

боломжгүй зөрчил, үл ойлголцлыг шийдвэрлэх.

o Төслийн үйл ажиллагааны хэрэгжилтийг холбогдох байгууллагууд дэмжих

o Жилийн ажлын тайлан, төслийн жилийн ажлын төлөвлөгөө, төсөвтэй

танилцаж, хянах, санал болгож буй өөрчлөлтийг харгалзаж үзэх.

Төслийг дуусгах үйл ажиллагаанд:

o Төлөвлөсөн бүхий л үр дүнд амжилттай хүрсэн байх, үүнийг баталгаажуулах

o Төслийн бие даасан, хараат бус үнэлгээнд хяналт хийх, төслийн эцсийн

тайланг батлах

o Авах шаардлагатай дараагийн үйл ажиллагаанд зөвлөмж өгөх, төслийн

хяналтын төлөвлөгөөг мэдэгдэх

o Үр дүнгийн зөвлөлд төслийн хаалтын талаар мэдэгдэх

Төслийн үндэсний захирлын ажлын удирдамж

Үүрэг хариуцлага

МУ-ын ЗГ-аас БХБЯ-ыг өөрийн нэрийн өмнөөс НҮБХХ-ийн дэмжлэгтэй хэрэгжүүлэх

төслийн үндэсний хэрэгжилтэд хяналт тавихаар томилсон.

1. Төслийн үндэсний захирал (ТҮЗа) нь ЗГ-ыг төлөөлөх ба БХБЯ-аас томилогдоно.

ТҮЗа төслийн хэрэгжилтэд дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй. БХБЯ-ны зүгээс ТҮЗа нь

үйл ажиллагааны гол цэг бөгөөд захирал нь ЗГ болон үндэсний холбогдох бусад

оролцогч талуудтай үр дүнтэй харилцаа холбоотой ажиллаж буй эсэхийг

баталгаажуулах ба төслөөр хүлээгдэж буй үр дүн болон стратегийн үр дүнд

хүрэхээр хийж буй үйл ажиллагаанд гарч буй ахиц дэвшилд хяналт тавьж

ажиллана.

2. НҮБХХ-ийн СТГ болон БХБЯ-тай нягт хамтран ажиллах ТҮЗа-ын үндсэн үүрэг

хариуцлага нь:

(a) Бодлогын түвшин (ЗГ, Хэрэг эрхлэх газар, холбогдох яамд, ЗГ-ын агентлаг,

нийтийн аж ахуйн институци, иргэний нийгэм, хувийн хэвшил болон донор

байгууллагын өндөр албан тушаалтан)-д төслийн сургалт, сурталчилгааны ажлыг

хариуцах замаар төслөөр дэвшүүлсэн зорилгод хүрэхэд тухайн улсаас дэмжлэг

үзүүлж буйг баталгаажуулах; (b) Төслийн үр дүнтэй, үр ашигтай хэрэгжилтэд дэмжлэг үзүүлэх, төслийн үр нөлөөг

нэмэгдүүлэхэд бодлогын түвшний хэлэлцээр, бусад үйл ажиллагааг авч явуулах

(c) Дотоодын зөвлөх, сургалт болон бусад мэргэжлийн үйлчилгээг авахад үндэсний

бодлогын хүрээнд нийцсэн бодлогын зөвлөмжөөр ТХН-ийг хангах;

(d) МУ-ын Гадаад харилцааны яам (ГХЯ), хариуцсан институцитай зөвлөлдөж,

зайлшгүй шаардлагатай санхүүгийн хуваарилалт улсын төсөвт орсон байхыг

баталгаажуулах. Санхүүгийн хуваарилалтыг бэлэн мөнгө юмуу өртөг, зардал

хуваалцах төсөв, төлбөрийн эргэн төлөлтийн хуваарийн дагуу хийх;

(e) Төслийн баримт бичигт оруулах өөрчлөлт ЗГ-аас зөвшөөрөл авах шаардлагатай

тохиолдолд тогтсон журмын дагуу Сангийн яам (ЗГ-ын Зохицуулах агентлагийн

хувьд)-аар явагдана;

(f) Төслийн баримт бичигт тусгасан зорилтуудад хүрэхэд төслийн нөөц ашиглалтыг

сайтар ашиглах зорилгоор НҮБХХ-тэй ойр зөвлөлдөж, төслийн жилийн болон

улирлын ажлын төлөвлөгөө, төсвийг боловсруулахад оролцох, эцэслэх. ТҮЗа нь

хувь хүний өдөр тутмын хөлсийг баталж болно;

(g) Төслийн төсвийн тодотгол, үндэсний гүйцэтгэлийн төслийн тайланд чиглэл өгч

ажиллах, батлах;

(h) Төслийн хүлээгдэж буй үр дүнг ТХН-ийн үйл ажиллагааны амжилтыг илэрхийлэх

үзүүлэлт, үйл ажиллагааны явцтай харьцуулснаарах. Ингэснээр төслийн үйл

ажиллагааны явцыг үнэлэх боломж бүрдэх юм. Жилийн ажлын үйл ажиллагааны

явц, төгсгөлийн тайлантай танилцах, батлах;

(i) НҮБХХ, ТХН-ийн хамт хяналтын зөвлөгөөн, Төслийн хэрэгжилтийг дэмжих

хурлыг тогтмол зохион байгуулах, төслийн хэрэгжилтийн хүрээнд хүрсэн үр дүн,

зорилтот үр дүнд хүрэхээр хийж буй үйл ажиллагааны явцтай танилцах, үнэлэх,

төслийн хяналт, үнэлгээний тайланд зөвлөмж өгөх;

(j) ТХН-ийн багийн хамт ТУЗ-д төслийн хэрэгжилтийн явцын талаар тогтмол

тайлагнах, мэдээллэх;

(k) ТХН-ийн Төслийн үндэсний зохицуулагч, Захиргаа, санхүүгийн ажилтан болон

бусад ажилчдын ажлын гүйцэтгэлийг тогтмол үнэлэх;

(l) НҮБХХ, НҮБ, донор байгууллагын болон үндэсний хэмжээнд энэ чиглэлээр

хэрэгжүүлж буй бусад төсөлтэй холбоотой ажиллах.

Төслийн үндэсний зохицуулагчийн ажлын удирдамж

Ерөнхий үүрэг хариуцлага

Төслийн үндэсний зохицуулагч (ТҮЗ) нь Төслийн үндэсний захирал (ТҮЗа)-ын

удирдлага дор ажиллаж, төслөөр хүлээгдэж буй үр дүнд хүрэх, хэрэгжүүлэгч

агентлагтай хамтран ажиллаж, дэмжлэг авч ажиллана.

ТҮЗ-ийн ажлын үүрэг хариуцлага

ТҮЗ нь төслийн хэрэгжилтийг удирдан зохион байгуулах үүрэгтэй ба үүнд боловсон

хүчин, дэд гэрээ, сургалт, тоног төхөөрөмж, захиргааны дэмжлэг, санхүүгийн тайлан

орно. Эдгээр нь Төслийн үндэсний захирлыг төслийн хэрэгжилтэд нөлөөлж болохуйц

холбогдох хүчин зүйлүүдийг олж харахад дэмжлэг үзүүлдэг. ТҮЗ-ийн хүлээх үүрэг

хариуцлага нь:

1. Төслийн ажлын төлөвлөгөөний дагуу төслийн оффис, боловсон хүчний тоног

төхөөрөмж, үйлчилгээг төлөвлөх, зохион байгуулах;

2. Төслийн ажлын төлөвлөгөөг боловсруулах, шинэчлэх, Төслийн үндэсний

захирал болон НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн орлогч руу зөвшөөрөл

авахаар илгээх, төслийн төлөвлөсөн үйл ажиллагааны хэрэгжилт нь төслийн

баримт бичгийн зүйл заалтын дагуу хийгдэж буй эсэхийг баталгаажуулах.

3. Төслийг шууд бус хэрэгжүүлэгч агентлагтай:

a) Хэрэгжилтийн зөвшилцөл, гэрээний дагуу үйлчилгээ, хангалтыг хүргэж

буйг баталгаажуулах

b) Төслөөр хүлээгдэж буй үр дүнд хүрч байгааг баталгаажуулах зорилгоор

удирдлага, чиглэл, зааварчилгаа өгч, зохицуулалт хийж, ажиллана

4. Уулзалт, үнэлгээ, хэлэлцүүлгийн үед төслийг төлөөлөх тэргүүн төлөөлөгч байх

ба Жилийн ажлын тайлан (ЖАТ) зэрэг явцын болон үнэлгээний тайланг

боловсруулах үүрэг хүлээж, ТҮЗ-д танилцуулна.

5. Гүйцэтгэгч агентлаг юмуу бусад хэрэгжүүлэгч агентлагийн шалгаруулж авсан

төслийн боловсон хүчин, дэд гэрээ, сургалт, тоног төхөөрөмжийг цаг

хугацаанд нь зөв зүйтэй ашиглаж буйг баталгаажуулах:

a) Төслийн хүрээнд зарлагдсан ажлын байранд тохирох үндэсний болон олон

улсын боломжит нэр дэвшигчийг тодорхойлох

b) Хэрэгжүүлэгч тал, туслах гэрээлэгч нартай зөвлөлдөж, ажлын удирдамж

боловсруулах;

c) Боловсон хүчинд хандсан сургалтын төлөвлөгөө боловсруулах чиглэлээр

сургалтын хөтөлбөр бэлтгэх (хэрэгжүүлэгч агентлагтай зөвлөлдсөний

үндсэн дээр).

d) Төсөлд шаардлагатай тоног төхөөрөмжийн техникийн үзүүлэлтийг

тодорхойлох, ЗГ болон НҮБХХ-ийн дүрэм журмын дагуу эдгээр тоног

төхөөрөмжийг худалдан авах ажиллагааг гүйцэтгэх.

6. ТҮЗа-ын өмнөөс төслийн төсвийг зарцуулах шууд үүрэг хариуцлага хүлээх ба:

a) Төслийн төсөв нь шаардлагатай үед бэлэн байх, төсвийг зөв зарцуулах;

b) Санхүүгийн болон холбогдох баримт бичгүүдийн бүрдэл бүгд бүрэн байх;

c) Шаардлагатай санхүүгийн тайлангуудыг бэлдсэн байх;

d) Санхүүгийн үйл ажиллагаа ил тод байх, Үндэсний гүйцэтгэлийн төслийн

санхүүгийн үйл ажиллагаа/дүрэм журам хэрэгжиж буй эсэх;

e) Төслийн санхүүгийн үйл ажиллагаанд аудитын хяналт, шалгалт ороход

хэзээд бэлэн байх.

7. Төслийн техникийн болон захиргааны ерөнхий хяналтыг гүйцэтгэх ба төслийн

олон улсын болон дотоодын мэргэжилтнүүдийг удирдамжаар хангаж

ажиллана.

8. Төслийн үйл ажиллагаа, үйл явцын талаар Төслийн үндэсний

захирал/Хэрэгжүүлэгч агентлаг, НҮБХХ-ийн СТГ-т тогтмол тайлагнах, хэрэв

асуудал бий бол тухайн асуудлыг мэдээлэх.

9. Техник, санхүү болон сургалт аялалын тайлан зэрэг шаардагдах тайланг цаг

хугацаанд нь хийж, танилцуулах;

10. Төслийг амжилттай хэрэгжүүлэхэд шаардагдах бусад зохицуулах үүрэг

даалгаврыг төслийн баримт бичгийн дагуу гүйцэтгэх.

Төслийг дуусгах, үүнтэй холбоотой дараагийн арга хэмжээг авахад хүлээх үүрэг

хариуцлага

ТҮЗ нь төслийн үйл ажиллагааг үр дүнтэй дуусгахад:

1. Төслийг дуусахаас доод тал нь 12 долоо хоногийн өмнө Төгсгөлийн тайланг

бэлдэж, ТУЗ-ийн хурлаар хэлэлцүүлэх ба 1 хувийг НҮБХХ-ийн Суурин

төлөөлөгчид, 1 хувийг Хэрэгжүүлэгч агентлагийн холбогдох албан тушаалтанд

хүргүүлж, санал, зөвлөмж авна;

2. Биет хөрөнгийн жагсаалтын тоног төхөөрөмжийн ашиглалтын нөхцөл байдал,

байршлын дагуу төслийн хэрэгжилтийн хугацаанд худалдан авсан бүхий л

тоног төхөөрөмжүүдийг тулгаж, шалгах. Тоног төхөөрөмжүүдийг өөр газар

шилжүүлэх талаар НҮБХХ болон Хэрэгжүүлэгч агентлагтай зөвлөлдөж,

шийдвэрлэх, үүнд шаардагдах албан бичгийг хүргүүлэх. Албан бичгийг

НҮБХХ, ЗГ, Хэрэгжүүлэгч агентлагт хүргэх талаар арга хэмжээ авах, төслийг

хэрэгжүүлэгч талуудтай харилцан зөвлөлдөж, зөвшөөрсний үндсэн дээр тоног

төхөөрөмжүүдийг шилжүүлэх арга хэмжээг авах.

3. Төсөл дуусах үед төслийн боловсон хүчинтэй холбоотой хийгдэх бүхий л

зохицуулалт хийгдэж дууссан байна.

Хариуцлага

ТҮЗ нь ТҮЗа-ын ерөнхий удирдлага доор ажиллаж, ТҮЗа-д тайлагнана. ТҮЗ нь

өөрийн гүйцэтгэсэн үйл ажиллагаандаа НҮБХХ-ийн өмнө хариуцлага хүлээнэ.

ТҮЗ нь НҮБХХ-ийн Үндэсний хэрэгжилтийн гарын авлага, төслийн зардлын

тодорхой хувийг хандивлаж буй донор байгууллагуудтай харилцан байгуулсан

гэрээнд заасан зүйл заалтад тусгасан дүрэм журам, үйл ажиллагааны дагуу өөрийн

үүрэг хариуцлагыг хэрэгжүүлнэ. ТҮЗ баталгаажуулагч мэргэжилтний үүргийг

гүйцэтгэдэг бөгөөд өөрийн ажлын албан ѐсны үүрэгт хугацаандаа хийж, гүйцэтгэсэн

үйл ажиллагаандаа хариуцлага хүлээнэ. Санхүүгийн дүрэм журам зөрчсөн үйл

ажиллагааны улмаас үүдэн гарах үр дүнд хувь хүний болоод санхүүгийн хувьд

хариуцлага хүлээнэ.

Ерөнхий шаардлага

Боловсрол: УХАЦБ юмуу барилгын инженерийн чиглэлээр магистерийн

зэрэгтэй байх

Туршлага: Энэ чиглэлээр доод тал нь 5 жил ажилласан ажлын туршлагатай;

Менежментийн туршлага болон зохион байгуулалтын чадавхтай;

НҮБХХ (эсвэл бусад донор байгууллаг)-т ажиллаж байсан

туршлагатай бол давуу тал болно.

Чадвар: Задлан шинжлэх чадвар сайтай, харилцааны өндөр чадвартай,

компьютерийн хэрэглээг сайн эзэмшсэн.

Хэлний мэдлэг: Монгол болон Англи хэлээр чөлөөтэй.

Хавсралт III: Ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн чиглэлээр сүүлийн үед болон одоо үргэлжилж буй төслүүдийн

зураглал (аймаг, аймгаар)

Аймаг

НҮБХХ-

ийн Орон

нутгийн

засаглалыг

бэхжүүлэх

төсөл

(2007-2011)

НҮБХХ-ийн

МХЗ-ын

нутагшуулалт

НҮБХХ-ийн Ус

хангамж, ариун

цэврийн

байгууламжийн

төсөл/УХАЦБЭ

АЗСУС төсөл

(2008-2013)

АХБ-ны хот

байгуулалтын

төсөл

(2008-2012)

АХБ-ны зээл төсөл:

Орон нутгийн хотуудын

нийтийн аж ахуйг

сайжруулах төсөл

(2002-2009)

Зүүн өмнөд говийн

хот болон хилийн

ойролцоох суурин

газруудын хөгжлийн

төсөл

(2010-2015)

Төсөлд

хамрагдах

Баруун бүс

1 Баян-Өлгий

2 Говь-Алтай

3 Завхан

4 Увс

5 Ховд

Хангайн бүс

6 Архангай

7 Баянхонгор

8 Булган

9 Орхон

10 Өвөрхангай

11 Хөвсгөл

Төвийн бүс

12 Говьсүмбэр

13 Дархан-Уул

14 Дорноговь

15 Дундговь

16 Өмнөговь

17 Сэлэнгэ

18 Төв

Зүүн бүс

19 Дорнод

20 Сүхбаатар

21 Хэнтий

Хавсралт IV. Байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээ

Төслийн нэр: “МХЗ-д хүрэх, орон нутгийн үйлчилгээний хүртээмжийг

сайжруулахад үзүүлж буй дэмжлэгийг өргөжүүлэх нь: Хөдөөгийн ус

хангамж, ариун цэврийн байгууламж” A. Байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээний үр дүн

Дараах хэсгээс сонгоно уу:

Ангилал 1. Цаашид арга хэмжээ авах шаардлагагүй.

Ангилал 2. Цаашид хяналт, менежмент шаардлагатай. Төслийн үйл ажиллагаа (эсвэл

төслийн тодорхой нэг бүрэлдэхүүн)-аас байгаль орчин, нийгэмд үр ашиг, нөлөөлөл

үзүүлэх юмуу эрсдэл учруулах магадлалтай. Гэвч эдгээр нь нь шууд бус байдлаар эсвэл

урт хугацааны дараах магадлал тул тодорхойлох, үнэлэх нь маш хүнд бараг боломжгүй

юм.

Ангилал 3. Цаашид хяналт, менежмент шаардлагатай. Тодорхой түвшинд төслийн үр

ашиг, нөлөөлөл, эрсдлийг тодорхойлох боломжтой. Хэрвээ Ангилал 3-ыг сонгох бол

дараах дэд ангилалуудаас нэг буюу түүнээс дээш ангилалыг сонгоно уу:

Ангилал 3a:Нөлөөлөл, эрсдэл нь хамрах хүрээний хувьд хязгаарлагдмал бөгөөд тодорхой

түвшинд тодорхойлох боломжтой ба батлагдсан сайн туршлагыг хэрэгжүүлэх замаар

шийдвэрлэх боломжтой. Гэвч цаашид байгаль орчны болон нийгмийн нөлөөллийн бүрэн

үнэлгээ хийх шаардлагатай эсэхийг тодорхойлоход бага хэмжээний зорилтот хяналт,

үнэлгээ хийнэ (аль ч нөхцөлд бай Ангилал 3b рүү шилжинэ).

Ангилал 3b: Нөлөөлөл, эрсдэл нь чухал ач холбогдолтой тул байгаль орчны болоод

нийгмийн нөлөөллийн бүрэн үнэлгээ шаардлагатай. Энэ тохиолдолд үнэлгээний

тохиромжтой арга, аргачлал, түвшинг тогтооход урьдчилсан судалгаа явуулах

шаардлагатай.

B. Байгаль орчны болон нийгмийн асуудал (цаашид байгаль орчны болоод

нийгмийн хяналт, менежмент шаардаж буй төслүүдэд)

Энэ хэсэгт, төслийн үйл ажиллагаагаар үүсч буй байгаль орчин, нийгмийн гол

асуудлуудыг жагсаана. Энд төслийн үйл ажиллагааг бэхжүүлэхэд байгаль орчин,

нийгмийн зүгээс хэрэгжүүлж болох боломжуудыг багтаахаас гадна зохицуулах, арга

хэмжээ авах шаардлагатай эрсдлүүдийг ч багтаадаг. Хүснэгт 4.1-д өгсөн хариултууд нь

энэхүү дүгнэлтээс гадна цаашид хийгдэх хяналт, менежментийн суурь үндэс болно.

Төслийн баримт бичгийг боловсруулах үед байгаль орчны болоод нийгэмд төслийн үйл

ажиллагаанаас үзүүлэх үр ашиг, нөлөөлөл, эрсдлүүдийг бүгдийг багтаасан байна.

Төсөл нь байгаль орчин болон нийгэмд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөлгүй байна. Төслийг

хэрэгжүүлснээр байгаль орчны бүрэн бүтэн байдал, нийгмийн баялгийг нэмэгдүүлж,

нийгмийн үйлчилгээний тэгш бус хүртээмжийг бууруулан, хүйсийн эрх тэгш байдлыг

нэмэгдүүлж, орон нутгийн бүлгийн оролцоо бүхий шийдвэр, орон нутгийн өөрөө

удирдах бүлгийг нэмэгдүүлнэ. Төсөл эмзэг бүлгийнхэн болон хөдөөгийн малчин айл

өрхийн ашиг сонирхлыг эрсдэлд оруулах бус харин хамгаална. Баталгаат ус хангамж,

сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн үйлчилгээ нь иргэдийн нэг өдрийн усны

хэрэглээг нэмэгдүүлэх ба энэ нь цаашлаад байгаль орчинд хаях бохир усны хэмжээг ч

давхар нэмэгдүүлнэ гэсэн үг юм. Биет дэд бүтцийг бий болгоход ашиглагдах техник

технологиуд нь орчин үеийн, шинэлэг, ус бага хэрэглэдэг байх төдийгүй бохир усыг

дахин ашигладаг байхаар төлөвлөгдөнө.

C. Дараагийн алхам (цаашид байгаль орчны болоод нийгмийн хяналт, менежмент

шаардаж буй төслүүдэд):

Энэ хэсэгт, дээр дурдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд авах арга хэмжээнүүдийг бичнэ.

Хэрвээ төсөл нь Ангилал 2 юмуу 3-ын бүрэлдэхүүн хэсэгтэй бол дараагийн авах

тохиромжтой арга хэмжээ нь байгаль орчны болон нийгмийн нөлөөллийн хяналт,

менежментийг зохион байгуулах юм. Үүнээс гарах үр дүн нь мөн энэ хэсэгт

нэгтгэгдэнэ. Ангилал 2-той холбоотой зөвлөмжийг Бүлэг 7, ангилал 3-тай холбоотой

зөвлөмжийг Бүлэг 8-аас тус тус авна уу.

Төслийн олон улсын болоод дотоодын зөвлөхүүд нь төслийн үр дагавар, үр дүнг

тогтмол хянаж, төслийн үйл ажиллагаа нь төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжиж буйг

баталгаажуулж, байгаль орчин юмуу нийгэмд үзүүлэх аливаа сөрөг нөлөөллөөс

зайлсхийнэ. Төслийн хэрэгжилтийн хүрээнд баригдах биет дэд бүтцийн ажил нь

хэмжээ, хүчин чадлаас шалтгаалан ЗГ-ын үйл ажиллагаа, журмын дагуу баригдаж,

техникийн тохирол хийгээд тухайн улсын хууль, дүрэм журамд заасан Байгаль орчны

нөлөөллийн үнэлгээг баталгаажуулна.Төсөл нь тэргүүлэх түвшинд олон талт

зохицуулах байр суурьтай байх ба энэ нь орон нутгийн бүлгийн хэрэгцээг тусгах, бүхий

л түвшинд ялангуяа хөдөө орон нутагт голлох оролцогчидтой зөвлөлдөх, хэлэлцэх үйл

ажиллагааг хангаж ажиллана. Төслийн баримт бичгийг боловсруулах үед НҮБХХ-ийн

Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн дүрэм журмын 7-р бүлэгт тодорхойлсон НҮБХХ-

ийн удирдамжийн баримт бичгийг харгалзаж үзсэн ба төслийн хэрэгжилтийн

хугацаанд энэ чиглэлээр тогтмол зөвлөж ажиллана.

D. Гарын үсэг

Төслийн менежер Огноо

PAC Огноо

Хөтөлбөрийн менежер Огноо

Хавсралт V. Үйлчилгээний дэмжлэг үзүүлэх зөвшилцлийн захиа

ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХЭЭР

НҮБХХ БОЛОН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХООРОНД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ

СТАНДАРТ ЗАХИДАЛ

Эрхэм хүндэт,

1. Монгол улсын Засгийн газар (цаашид “Засгийн газар” гэх) болон НҮБХХ-ийн

албан тушаалтнууд харилцан зөвлөлдөж, Үндэсний хэрэгжилттэй төслүүдэд

НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас үзүүлэх дэмжлэгийн үйлчилгээтэй

холбоотойгоор энэхүү зөвшилцлийг байгуулав. Үүгээр НҮБХХ болоод

Засгийн газар НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газар нь төслийн баримт

бичигт тусгасан ЗГ-аас томилсон хэрэгжүүлэгч агентлагаар дамжуулж, хүссэн

ЗГ-ын хүсэлтийн дагуу дэмжлэгийн үйлчилгээ үзүүлнэ гэж харилцан

зөвшөөрөв.

2. НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газар нь төслийн үйл ажиллагааны

тайлангийн шаардлага, шууд төлбөр тооцоо хийх зэрэг төслийн хэрэгжилтэд

шаардагдах үйлчилгээний дэмжлэг үзүүлж болно. Ийнхүү дэмжлэг үзүүлж

ажиллахдаа Суурин төлөөлөгчийн газар нь цаашид эдгээр үйл ажиллагааг

Хэрэгжүүлэгч агентлаг шууд хэрэгжүүлэн авч явах чадавхийг нь бэхжүүлж

ажиллана. НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас үйлчилгээний дэмжлэг

үзүүлснээр гарах зардлыг төслийн захиргааны зардлаас эргэн төлнө.

3. Хэрэгжүүлэгч агентлагаас гаргасан хүсэлтийн дагуу НҮБХХ нь дараах

үйлчилгээний дэмжлэгийг үзүүлж болно. Үүнд:

А. Төслийн боловсон хүчин, олон улсын зөвлөхийг сонгон шалгаруулахад

дэмжлэг үзүүлэх, сонгон шалгаруулах;

Б. Сургалтын үйл ажиллагаа, олон улсад хийх ажлын аялалыг тодорхойлох, үүнд

дэмжлэг үзүүлэх;

В. НҮБХХ-ийн дүрэм журам, бодлогын дагуу бараа, үйлчилгээ худалдах авах;

Г. НҮБХХ-өөс удирдан ажиллуулдаг дэлхий нийтийн мэдээллийн систем,

НҮБХХ-ийн СТГ-ын сүлжээ, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх үзүүлдэг мэргэжилтэн,

зөвлөхүүдийн мэдээллийн бааз рүү хандалт хийх. Үүнд АТЛАС санхүүгийн

систем болон Зээлийн менежментийн систем рүү хандалт хийхэд дэмжлэг

үзүүлэх.

4. НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас зохион байгуулж, хийж гүйцэтгэж

буй бараа, үйлчилгээний худалдан авалт, төслийн боловсон хүчний сонгон

шалгаруулалт нь НҮБХХ-ийн дүрэм журам, бодлогын дагуу хийгдэнэ.

Захианы 3-р хэсэгт заасан дэмжлэгийн үйлчилгээг төслийн баримт бичгийн

хавсралтад орсон загварын дагуу нарийвчилж оруулна. Төслийн хэрэгжилтийн

хугацаанд Суурин төлөөлөгчийн газраас үзүүлэх үйлчилгээний дэмжлэгийн

шаардлагад өөрчлөлт орох нөхцөлд НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгч болон

Хэрэгжүүлэгч агентлаг харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр төслийн баримт

бичгийн хавсралтад өөрчлөлт оруулна.

5. 1976 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдрийн Туслалцааны талаарх үндсэн жишиг

хэлэлцээр (ТТҮЖХ)-ийн холбогдох зүйл заалт, үүрэг хариуцлага, дархан эрх

ба ямба нь эдгээр үйлчилгээний дэмжлэгт мөн адил хүчин төгөлдөр үйлчилнэ.

Үндэсний хэрэгжилтийн төслийн үйл ажиллагаанд ЗГ нь өөрийн нэрийн

өмнөөс томилсон Хэрэгжүүлэгч агентлагаар дамжуулан ерөнхий үүрэг

хариуцлага хүлээнэ. Энд тодорхойлсон НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн

газраас үзүүлэх үйлчилгээний дэмжлэг нь төслийн баримт бичгийн хавсралтад

нарийвчлан тусгагдсан зүйл заалтаар хязгаарлагдана.

6. Энэхүү захианы дагуу НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас үзүүлж буй

дэмжлэгийн үйлчилгээтэй холбоотой гарах аливаа маргаан, зөрчил нь

Туслалцааны талаарх үндсэн жишиг хэлэлцээрийн холбогдох зүйл заалтын

дагуу шийдвэрлэгдэнэ.

7. НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газраас энэхүү захианы 3-р хэсэгт заасан

үйлчилгээний дэмжлэг үзүүлснээр гарах зардлыг эргэн төлөх арга зам нь

төслийн баримт бичигт хавсралт болж тусгагдана.

8. НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газар өөрийн үзүүлсэн дэмжлэгийн

үйлчилгээний талаарх үйл явцын тайлан боловсруулах ба шаардсаны дагуу

эдгээр үйлчилгээг үзүүлснээр гарсан зардлын нөхөн төлөлтийн талаар

тайлагнана

9. Энэхүү зохицуулалтад орох аливаа өөрчлөлт нь хоѐр талын харилцан бичгээр

зөвшөөрсний үндсэн дээр хүчин төгөлдөр болно.

10. Энэхүү захианд заасан нөхцлүүдийг зөвшөөрч буй тохиолдолд захианы хоѐр

хувь дээр гарын үсэг зурж, баталгаажуулан НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн

газар ирүүлнэ үү. Гарын үсэг зурснаар энэхүү захиа нь НҮБХХ-ийн Суурин

төлөөлөгчийн газраас үндэсний хэрэгжилттэй төслүүдэд үзүүлэх үйлчилгээний

дэмжлэгийн ерөнхий нөхцлийн дагуу МУ-ын ЗГ, НҮБХХ-ийн хооронд

байгуулсан гэрээг бүрдүүлнэ.

Таныг хүндэтгэсэн,

......................................................

НҮБХХ-ийн төлөөлж

НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгч

Сезин Синаноглу

..............................................................

Монгол Улсын Засгийн газрыг төлөөлж

Г.Занданшатар

Гадаад харилцааны яамны Сайд

НҮБХХ-ИЙН СУУРИН ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗРААС ҮЗҮҮЛЭХ ДЭМЖЛЭГ

ТОДОРХОЙЛОЛТ

1. Энэхүү тодорхойлолтыг Монгол Улсын ЗГ-аас томилсон Барилга, хот

байгуулалтын яам болон НҮБХХ-ийн мэргэжилтнүүд харилцан хэлэлцэж,

боловсруулсан. Тодорхойлолтыг үндэсний хэрэгжилттэй “МХЗ-д хүрэх, орон

нутгийн үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулахад үзүүлж буй дэмжлэгийг

өргөжүүлэх нь: Хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн байгууламж” төсөлд

НҮБХХ-ийн зүгээс үзүүлэх дэмжлэгтэй холбоотойгоор боловсруулсан.

2. МУ-ын ЗГ, НҮБХХ-ийн хооронд байгуулсан 2012-2016 оны хоорондох

Тусламжийн хөтөлбөр үйл ажиллагааны төлөвлөгөө (ТХҮАТ), “МХЗ-д хүрэх,

орон нутгийн үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулахад үзүүлж буй

дэмжлэгийг өргөжүүлэх нь: Хөдөөгийн ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламж” төслийн баримт бичигт хавсаргагдсан Дэмжлэг үзүүлэх тухай

Гадаад харилцааны яам болон НҮБХХ-ийн хооронд байгуулсан гэрээний

захианы заалтуудын дагуу НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгчийн газар энэхүү

төсөлд доор дурдсаны дагуу дэмжлэг үзүүлж ажиллана.

3. НҮБХХ-ийн зүгээс үзүүлэх дэмжлэг:

Дэмжлэг

(тайлбарыг оруулах)

Дэмжлэг

үзүүлэх

хуваарь

Тухайн

дэмжлэгийг

үзүүлснээр

НҮБХХ-т гарах

зардал

(боломжтой

бол)

НҮБХХ-т нөхөн

төлөх нийт дүн,

нөхөн төлөлтийг

гүйцэтгэх арга

зам (боломжтой

бол)

1 Төслийн боловсон хүчин, олон улсын

зөвлөхийг сонгон шалгаруулахад дэмжлэг

үзүүлэх, сонгон шалгаруулах

ЖАТ-г

харна уу

НҮБХХ-ийн

үнийн жагсаалт

АТЛАС-ын

нэхэмжлэхийн

модуль,

ЖАТ/УАТ 2 Сургалтын үйл ажиллагаа, олон улсад хийх

ажлын аялалыг тодорхойлох, дэмжлэг

үзүүлэх

3 НҮБХХ-ийн дүрэм журам, бодлогын дагуу

бараа, үйлчилгээ худалдах авах

4 НҮБХХ-ийн удирдаж ажиллуулдаг дэлхий

нийтийн мэдээллийн систем, НҮБХХ-ийн

СТГ-ын сүлжээ, зөвлөхүүд, үйлчилгээ

үзүүлдэг мэргэжилтнүүдийн мэдээллийн

бааз рүү хандалт хийх. Үүнд АТЛАС

санхүүгийн систем болон Зээлийн

менежментийн систем рүү хандалт хийх

мөн орно.

5 СТГ-аас үзүүлэх зөвлөх үйлчилгээ

6 Харилцаа холбоо, сургалт сурталчилгааны

үйлчилгээ

7 Аюулгүй байдлын үйлчилгээ

4. Талуудын гүйцэтгэх үйл ажиллагаа, хүлээх үүрэг хариуцлага:

Төслийн баримт бичиг, төслийн 2013-2014 оны жилийн болон улирлын ажлын

төлөвлөгөөнөөс харна уу.

5. НҮБХХ болон Барилга, хот байгуулалтын яам нь төслийг хэрэгжүүлэхэд

шаардагдах удирдлагын тодорхой зохицуулалт, үйл ажиллагааны журмыг

харилцан зөвшилцөнө. Ингэснээр ЗГ-ын бодлого, үйл ажиллагааны журмыг

нөхөж өгөх юм. Ингэснээр ЗГ-ын бодлого, үйл ажиллагааны журмыг нөхөж өгөх

юм. Эдгээр зөвшилцөл нь нэмэлт хавсралт болох Хэрэгжилтийн тогтолцооны

хүснэгт хэлбэрээр төслийн баримт бичигт тусгагдана. Шаардлагатай тохиолдолд

Хэрэгжилтийн тогтолцооны хүснэгт нь төслийн дунд хугацааны үйл ажиллагаа,

чадавхийн үнэлгээг тусгах замаар шинэчлэгдэж болно.

Гарын үсэг: ……………………….. Огноо:

Ц.Баярсайхан

Барилга, хот байгуулалтын сайд

Гарын үсэг: ……………………….. Огноо:

Сезин Синаноглу

НҮБХХ-ийн Суурин төлөөлөгч