C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

rozaniec.pdf 1 2014-08-20 15:12:50

Copyright © by Cyprian Klahs OP© Copyright for this edition by Wydawnictwo W drodze,

Poznań 2014

Projekt okładki i stron tytułowychRadosław Krawczyk

Redakcja technicznaJustyna Nowaczyk

RedakcjaLidia Kozłowska

ISBN 978-83-7033-933-3

Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze Spółka z o.o., 2014

ul. Kościuszki 99, 61-716 Poznańtel. 61 852 39 62, faks 61 850 17 82

www.wdrodze.pl sprzedaz@wdrodze.pl

Druk i oprawa: MDruk, Wągrowiec

5

RÓŻANIEC – MODLITWA RÓŻANIEC – MODLITWA PROSTOTY I GŁĘBIPROSTOTY I GŁĘBI

Różaniec należy do najlepszej i najbardziej wypróbowanej

tradycji kontemplacji chrześcijańskiej.św. Jan Paweł II

Modlitwa różańcowa, przez niektórych uznawana za sta-roświecką czy nawet prymitywną, bo polegającą na „kle-paniu paciorków”, nadal cieszy się ogromną popularno-ścią i zjednuje sobie wciąż nowych adeptów, zarówno wśród ludzi prostych, jak i wśród wielkich tego świata. Tak naprawdę jest chyba najczęściej podejmowaną chrze-ścijańską praktyką modlitewną, przynajmniej w chrześci-jaństwie zachodnim. Nieraz zestawia się różaniec z po-pularną na Wschodzie modlitwą Jezusową, co ma swoje uzasadnienie: obie są modlitwami powtarzalnymi, medy-tacyjnymi, streszczającymi istotę Ewangelii, stawiający-mi w centrum miłosiernego Jezusa.

6

Być może zwięzły opis historii tej modlitwy i jej du-chowego znaczenia, jak również zawarte w drugiej części krótkie rozważania staną się zachętą do częstszego i bar-dziej owocnego odmawiania różańca, co byłoby odpowie-dzią na apel św. Jana Pawła II.

7

HISTORIA RÓŻAŃCAHISTORIA RÓŻAŃCA

Różaniec to po pierwsze sposób modlitwy, po drugie zaś „narzędzie” do odmawiania tej modlitwy, czyli sznur pa-ciorków odpowiednio podzielonych, na których liczy się wypowiadane formuły. Ta postać różańca, którą znamy dzi-siaj, nie powstała w jednym momencie, lecz kształtowała się przez wieki, przechodząc przez różne etapy.

Od początku chrześcijaństwa wielu wiernych bardzo poważnie traktowało słowa św. Pawła: „Nieustannie się módlcie” (1 Tes 5,17)*. Odpowiedzią na to wezwanie, szczególnie w środowiskach pustelniczych i zakonnych, były modlitwy powtarzalne, czyli krótkie zwarte formu-ły wielokrotnie powtarzane, które skupiały myśli, a ser-ca wznosiły ku Bogu. Znane są na przykład świadectwa o pustelniku Pawle z Teb (III wiek), który starał się od-mawiać każdego dnia trzysta razy Ojcze nasz. Do licze-

* Cytaty biblijne za: Pismo Święte Starego i Nowego Testamen-tu. Biblia Tysiąclecia, wyd. piąte, Poznań 2008.

8

nia modlitw używał trzystu kamyków, które kładł sobie na kolana i stopniowo zrzucał. Od wieku VI używano już do takiego liczenia sznura z paciorkami. Z IX wieku po-chodzi najstarsze znane świadectwo, wskazujące, że jedną z takich powtarzalnych formuł było zaczerpnięte z Ewan-gelii pozdrowienie anielskie Zdrowaś Maryjo.

Modlitwa ta bardzo rozwinęła się w średniowieczu, które odznaczało się niezwykłym nabożeństwem do Mat-ki Bożej. Wtedy też pojawił się zwyczaj odmawiania stu pięćdziesięciu Zdrowaś Maryjo, co było inspirowane psał-terzem, który liczy sto pięćdziesiąt psalmów. Dlatego też mówiono o „psałterzu Maryi”. Mniej więcej od XII wieku znany jest zwyczaj przeplatania modlitwy Zdrowaś Maryjo z Ojcze nasz. Wówczas też na polecenie papieży dodano do ewangelicznego pozdrowienia anielskiego słowa: „i błogo-sławiony owoc Twojego łona”. Również w średniowieczu, w czasie jednej z wielkich epidemii dżumy, do pozdrowie-nia anielskiego dodano drugą część: „Święta Mario, Mat-ko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej”. Warto tu może przywołać słowa jednego ze współczesnych mnichów, który mówi, że w życiu tak naprawdę liczą się dwa momenty: „teraz” i „godzina śmier-ci” – oba przywoływane są w modlitwie Zdrowaś Maryjo

9

i po wielokroć zawierzane Matce Bożej w modlitwie ró-żańcowej.

Nadanie tej modlitwie nazwy „różaniec” nie jest ła-twe do wyjaśnienia, choć wiadomo z całą pewnością, że róża od bardzo dawna jest symbolem Matki Bożej. Być może wpływ miał tu istniejący w średniowieczu zwyczaj przyozdabiania głowy wieńcem z kwiatów. Wieniec ten w niektórych językach nazywano właśnie „różańcem”. Wyjaśnienie może przynosić pewna XIII-wieczna legen-da. Otóż ten świecki zwyczaj ozdabiania głowy przenie-siono też na Maryję. Legenda opowiada o pewnym bardzo leniwym młodzieńcu. Jedynym dobrem, jakie czynił, było to, że każdego dnia splatał wieniec, którym przyozdabiał fi gurę Maryi. Dotknięty łaską, wstąpił do zakonu. Jednak-że nie mogąc w klasztorze codziennie zbierać kwiatów na wieniec, zaprzestał swojego zwyczaju. Było mu tego żal i już zamierzał opuścić klasztor, gdy pewien stary mnich udzielił mu takiej rady: „Jeśli chcesz życiem nowym cie-szyć Maryję Królową, ze szlachetnych czynów wianek w każdy dzień niech dostanie. Wplataj weń słowa chwały (...) po pięćdziesiąt Zdrowaś Maryja codziennie będziesz odmawiać. To już będzie cały wieniec, który ona bardziej ceni niźli lilie, niźli róże”.

71

SPIS TREŚCISPIS TREŚCI

Różaniec – modlitwa prostoty i głębi . . . . . . . . 5Historia różańca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Formy różańca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Teologia różańca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

ROZWAŻANIAROZWAŻANIATajemnice radosne . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Zwiastowanie Najświętszej Maryi PannieZwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie . . . . . 24 24Nawiedzenie św. ElżbietyNawiedzenie św. Elżbiety . . . . . . . . . . . . . 26 26Narodzenie Jezusa w Betlejem Narodzenie Jezusa w Betlejem . . . . . . . . . . 27 27Ofi arowanie Jezusa w świątyni jerozolimskiej Ofi arowanie Jezusa w świątyni jerozolimskiej . . . 28 28Odnalezienie dwunastoletniego Jezusa w świątyni Odnalezienie dwunastoletniego Jezusa w świątyni . . 30 30

Tajemnice światła . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Chrzest Jezusa w JordanieChrzest Jezusa w Jordanie . . . . . . . . . . . . . 32 32Wesele w Kanie GalilejskiejWesele w Kanie Galilejskiej . . . . . . . . . . . . 34 34Głoszenie królestwa Bożego i wzywanie Głoszenie królestwa Bożego i wzywanie do nawróceniado nawrócenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 36Przemienienie Jezusa na górze TaborPrzemienienie Jezusa na górze Tabor . . . . . . . 38 38Ustanowienie EucharystiiUstanowienie Eucharystii . . . . . . . . . . . . . 40 40

72

Tajemnice bolesne. . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Modlitwa Jezusa w OgrójcuModlitwa Jezusa w Ogrójcu . . . . . . . . . . . . 42 42Biczowanie JezusaBiczowanie Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 44Ukoronowanie cierniemUkoronowanie cierniem . . . . . . . . . . . . . . 46 46Droga krzyżowaDroga krzyżowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 48Śmierć Jezusa na krzyżuŚmierć Jezusa na krzyżu . . . . . . . . . . . . . . 50 50

Tajemnice chwalebne . . . . . . . . . . . . . . . . 52Zmartwychwstanie JezusaZmartwychwstanie Jezusa . . . . . . . . . . . . . 52 52Wniebowstąpienie JezusaWniebowstąpienie Jezusa . . . . . . . . . . . . . 54 54Zesłanie Ducha ŚwiętegoZesłanie Ducha Świętego . . . . . . . . . . . . . 56 56Wniebowzięcie Najświętszej Maryi PannyWniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny . . . . . 58 58Ukoronowanie Maryi na Królową Nieba i ZiemiUkoronowanie Maryi na Królową Nieba i Ziemi . . 60 60

DodatekDodatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 63

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

rozaniec.pdf 1 2014-08-20 15:12:50