2557 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ...ง 53311304...

การประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX จากเครองถายเอกสาร

โดย

นางสาวเกษศรนทร เอยมโพธ

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ASSESSMENT OF THE POSSIBLE HEALTH RISKS OF EXPOSURE TO BTEX GROUP

COPIER

By

Miss Katesirin Iampo

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Science Program in Environmental Science

Department of Environmental Science

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

ง

53311304 :สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

คาสาคญ : การประเมนความเสยง การไดรบสมผส สารกลม BTEX เครองถายเอกสาร สขภาพ

เกษศรนทร เอยมโพธ : การประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม

BTEX จากเครองถายเอกสาร.

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ : อาจารย ดร.องกศร ทพยารมณ. 56หนา. การศกษาครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหหาปรมาณสารกลม BTEX ทปลอยจากเครองถายเอกสารบรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร ระหวางชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบปลายภาคการศกษา และนาผลทไดไปประเมนความเสยงตอสขภาพ นอกจากน ไดนาผลการประเมนความเสยงตอสขภาพไปพจารณารวมกบผลการตรวจวดการระบายอากาศภายในรานถายเอกสารและแบบสอบถามดานสขภาพวาสมพนธกนหรอมผลการศกษาระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสาร แสดงใหทราบวาความเขมขนของสารกลม BTEX ในชวงการสอบสงกวาชวงการเรยนการสอนปกตเลกนอยโดยพบวาในชวงการสอบมการปลดปลอยโทลอนเฉลยเทากบ30.2

ไมโครกรม/ลกบาศกเมตรและในชวงการเรยนการสอนปกตมการปลดปลอยโทลอนเฉลยเทากบ27.7ไมโครกรม /ลกบาศก เมตรการวดการระบายอากาศพบวาความเรวลม มคาอยในชวง

16.26-16.44 เมตร/นาท ซงมากพอทจะชวยในการระบายสารมลพษออกสภายนอกรานได นอกจากน ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ แสดงใหทราบวา พนกงานรานถายเอกสาร มความเสยงตอการกอมะเรงจากการหายใจเทากบ3.42 และ 0.46 คนตอลานคน ตามลาดบ สวนความเสยงตอการไมกอมะเรงพบวาไมมความเสยง เนองจากมคา Hazard Index เทากบ 0.02 และ 0.003 ตามลาดบ ซงมคานอยกวา 1ผลสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในรานถายเอกสาร พบวา ผลการประเมนความเสยงตอการไมกอมะเรงของพนกงานไมสอดคลองกบผลทระบถงการแสดงอาการตางๆ เชน ระคายเคองผวหนง ไอจาม ระคายคอ ปวดศรษะ เปนตน ซงอาการเหลานอาจมสาเหตมาจากปจจยแวดลอมอนๆได

ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2557

ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ........................................

จ

53311304 : MAJOR : (ENVIRONMENTAL SCIENCE)

KEY WORD : INVESTIGATE BTEX LEVELS /PHOTOCOPIERS/PHOTOCOPIERS

KATESIRIN IAMPO : ASSESSMENT OF THE POSSIBLE HEALTH RISKS OF

EXPOSURE TO BTEX GROUP COPIER. INDEPENDENT STUDY ADVISOR : Dr.Aungsiri

Tipayarom. 56 pp.

This study aims to investigate the BTEX levels emitted from photocopiers in a copy

center located under Faculty of Science’s classroom building. Samples were collected during the

regular class and the final exam periods. Levels of BTEX analyzed, together with air ventilation

data and health-related questionnaires, were used for health risk assessment which could be used

as a guideline for BTEX-exposure preventions at sources, pathways and receptors. Results show

that the levels of BTEX during the exam period were a little higher than the regular class period.

Moreover, toluene was found as the predominant compound with concentrations of 30.2 g/m3

and 2.8 g/m3 for the exam and the regular class periods, respectively. Ventilation data indicate

that air velocity inside the copy center, which was between 16.26 and 16.44 m/min, was high

enough to bring indoor air pollutants out of the room. Results of health risk assessment illustrate

that the estimated inhalation cancer risks were 3.42x10-6 and 0.46x10-6 for the regular class and

the exam periods, respectively. The cancer risk levels are lower than the US EPA acceptable risk

level of 1.0x10-4. With respect to non-cancer risk, levels of Hazard Index were found to be 0.02

and 0.003, respectively, all lower than 1. In additions, results from questionnaires indicate that

there was no association between non-cancer risk assessment and health problems such as skin

irritation, coughing, sneezing, throat irritation, and headaches, because these health problems may

be linked to other environmental factors.

Department of Environmental Science Graduate School,

Silpakorn University Academic Year 2014

Student's signature ........................................

Independent Study Advisor's signature ........................................

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ การประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX จากเครองถายเอกสาร” เสนอโดย

นางสาวเกษศรนทร เอยมโพธ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

……...........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ

อาจารย ดร.องกศร ทพยารมณ คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

.................................................... ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.มลวรรณ บญเสนอ)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.ดาวรง สงขทอง)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.องกศร ทพยารมณ) ............/......................../..............

กตตกรรมประกาศ

ในการทางานวจยครงน ผวจยขอขอบพระคณ อาจารย ดร. องกศร ทพยารมณ อาจารยทปรกษาสารนพนธทไดใหความเมตตา กรณา และใหความชวยเหลอในดานตางๆ ไมวาจะเปนคาแนะนาในการทาการทดลอง เปนทปรกษาและคอยชวยเหลอในการเขยนรปเลมเพอแกไขและชวยแกปญหาตางๆ ทเกดขนตลอดการทางานวจยในครงน อกทงขอขอบคณนกวทยาศาสตรประจาภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอมทชวยอานวยความสะดวกในการใชหองปฏบตการ ขอขอบคณรานถายเอกสารใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร ทใหความอนเคราะหสถานทในการเกบตวอยางเพอศกษา สดทายขอขอบคณผรวมงานทกทานทรวมแรงรวมใจกนตลอดมาจนงานสาเรจลงดวยด

ฉ

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ..................................................................................................................... ฉ

สารบญตาราง ............................................................................................................................ ฎ สารบญภาพ ............................................................................................................................... ฐ บทท 1 บทนา ............................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .......................................................... 2

1.2 ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา ................................................ 2

1.3 สมมตฐานของการศกษา.................................................................................. 2

1.4 ขอบเขตของการศกษา ..................................................................................... 2

1.5 ขนตอนการดาเนนงานวจย .............................................................................. 2

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................. 3

2 วรรณกรรมทเกยวของ ................................................................................................... 4

2.1 สารกลม BTEX ............................................................................................... 4

2.1.1 นยาม ...................................................................................................... 4

2.1.2 ความรทวไปเกยวกบสารกลม BTEX .................................................... 4

2.1.2.1 เบนซน ....................................................................................... 4

2.1.2.2 โทลอน ...................................................................................... 5

2.1.2.3 เอทธลเบนซน ............................................................................ 6

2.1.2.4 ไซลน ......................................................................................... 7

2.1.3 คามาตรฐานของสารกลม BTEX ........................................................... 7

2.2 เครองถายเอกสาร ............................................................................................ 8

2.2.1 อปกรณและหลกการการทางานของเครองถายเอกสาร ......................... 9

2.2.2 ชนดและการทางานของเครองถายเอกสาร ............................................ 9

2.2.2.1 เครองถายเอกสารแบบใชกระดาษธรรมดา ................................ 9

2.2.2.2 เครองถายเอกสารระบบไฟฟาสถต ............................................ 12

ซ

บทท หนา 2.2.2.3 เครองถายเอกสารระบบสอดส ................................................... 12

2.2.3 อนตรายจากเครองถายเอกสาร ............................................................... 13

2.2.3.1 สารกลม BTEX .............................................................................. 13

2.2.3.2 กาซโอโซน ..................................................................................... 14

2.2.3.3 ฝนผงหมก ...................................................................................... 14

2.2.3.4 แสงอลตราไวโอเลต ....................................................................... 14

2.2.3.5 สารกอเกดมะเรงในหมกพมพ ........................................................ 15

2.2.3.6 ซลเนยม หรอแคดเมยม................................................................... 15 2.2.3.7 รงสอลตราไวโอเลต ....................................................................... 15 2.2.3.8 สารฟอรมลดไฮด ............................................................................ 15 2.2.3.9 เสยงดง ............................................................................................ 15 2.2.4 กลไกการปลดปลอยสาร BTEX จากเครองถายเอกสาร ......................... 16

2.2.5 แนวทางความปลอดภยในการใชเครองถายเอกสาร .............................. 16

2.2.6 แบบสารวจสภาพแวดลอมในการใชเครองถายเอกสาร ......................... 17

2.3 การประเมนความเสยง (Risk assessment) ....................................................... 18

2.3.1 การประเมนขอมลและการระบอนตราย (Data evaluation and hazard identification) ................................................................................... 18

2.3.2 การประเมนความเปนพษ (Toxicity assessment) ................................. 19

2.3.3 การประเมนการไดรบสมผส (Exposure assessment) ............................ 19

2.3.4 การอธบายลกษณะของความเสยง (Risk characterization) .................... 20

2.3.4.1 ความเสยงตอการเกดมะเรง (Cancer risk)....................................... 21

2.3.4.2 ความเสยงทไมกอใหเกดมะเรง (Non-cancer risk) ......................... 21 2.4 งานวจยทเกยวของ ........................................................................................... 21

3 วธดาเนนงานวจย ........................................................................................................... 25

3.1 สถานททาการทดลอง ...................................................................................... 25

3.2 อปกรณทใชในการทดลอง .............................................................................. 25

3.2.1 เครองดดอากาศแบบพกพา (Personal air pump) ..................................... 25

3.2.2 หลอดเกบตวอยางชนด Tenax-TA .......................................................... 26

ฌ

บทท หนา 3.2.3 เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) ............... 26

3.3 แผนผงการทดลอง…………………………………………………………. 26

3.4 วธการเกบตวอยาง ........................................................................................... 26

3.4.1 วธปรบสภาพหลอดเกบตวอยางกอนนาไปใช ......................................... 26

3.4.2 การเกบตวอยางอากาศ ............................................................................. 26

3.5 การวเคราะหสารกลม BTEX ........................................................................... 28

3.6 การทาความสะอาดหลอดเกบตวอยาง ............................................................. 29

3.7 การคานวณหาความเขมขนของสารกลม BTEX .............................................. 29

3.8 การประกนคณภาพและการควบคมคณภาพ (Quality

Assurance and Quality Control; QA/QC) ....................................................... 30

3.8.1 การเทยบมาตรฐานปมดดอากาศ (Pump calibration) .............................. 30

3.8.2 การทาความสะอาดหลอดเกบตวอยางหลงใช (Cleaning) ....................... 30

3.8.3 ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได (Instrument Quantitation

Limit; IQL)............................................................................................. 31

3.8.4 การวเคราะห Breakthrough ..................................................................... 31

3.9 การวดการระบายอากาศ .................................................................................. 31

3. 9.1 อปกรณทใช ............................................................................................ 31

3. 9.2 วธดาเนนการ .......................................................................................... 31

3.10 แบบสอบถามดานสขภาพ ............................................................................. 32

3.11 การประเมนความเสยงตอสขภาพ .................................................................. 33

3.11.1 วธการประเมนขอมลและการระบอนตราย ........................................... 33

3.11.2 วธการประเมนความเปนพษ .................................................................. 33

3.11.3 วธการประเมนการไดรบสมผส ............................................................. 33

3.11.4 วธการอธบายลกษณะของความเสยง ..................................................... 33

ญ

บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล....................................................................................................... 34

4.1 ผลการศกษาระดบของสารกลม BTEX ในรานถายเอกสาร ............................ 34

4.2 ผลจากแบบสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพ .............................................. 36

4.3 การประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ในรานถายเอกสาร ............................................................................................ 36

4.5 การเปรยบเทยบผลการศกษากบกรณศกษาของ Lee et al. (2006) .................... 41

5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ ..................................................................................... 42

5.1 สรปและวจารณผลการศกษา ........................................................................... 42 5.2 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาในอนาคต ........................................................ 43

เอกสารอางอง ............................................................................................................................ 44

ภาคผนวก .................................................................................................................................. 48

ภาคผนวก ก เครอง เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) 49 ภาคผนวก ข ผลการเกบตวอยางและวเคราะหสารกลม BTEX........................... 51

ภาคผนวก ค ตวอยางการคานวณการประเมนความเสยงตอสขภาพ..................... 53 ประวตผวจย .............................................................................................................................. 56

ฎ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 คามาตรฐาน TLV-TWA ของสารกลม BTEX ในการทางาน 8 ชวโมง/วน ในสถานททางาน ............................................................................................................ 7

2 ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee et al. (2001) ........................... 22

3 ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee et al. (2006) ........................... 23

4 ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee and Hsu (2007) ..................... 24

5 ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได................................................................ 30 6 ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสารชวงการเรยนการสอนปกต... 34

7 ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสารชวงการสอบ....................... 34 8 ผลการสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในรานถายเอกสาร…………. 38

9 ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ของพนกงาน ในชวงการเรยนการสอนปกต………………………………………………………….. 39

10 ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ของพนกงาน ในชวงการสอบ…………………………………………………………………………. 47

ฏ

ตารางผนวก หนา 1 ผลการเกบตวอยางสารกลม BTEX ชวงการเรยนการสอนปกต ภายในรานถายเอกสาร

บรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.) ............................................................. 51

2 ผลการเกบตวอยางสารกลม BTEX ชวงการสอบปลายภาคการศกษา ภายในราน ถายเอกสารบรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.) .............................................. 52

ฐ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 โครงสรางเบนซน ......................................................................................................... 4

2 โครงสรางโทลอน ........................................................................................................ 5

3 โครงสรางเอทธลเบนซน .............................................................................................. 6

4 โครงสรางไซลน ........................................................................................................... 7 5 สวนประกอบภายในเครองถายเอกสาร ........................................................................ 11

6 กระบวนการถายเอกสารของเครองถายเอกสาร ............................................................ 12

7 หลกการของการถายเอกสารของเครองถายเอกสารส ................................................... 13

8 ความสมพนธระหวางการไดรบสมผสกบความเสยงตอสขภาพ .................................. 20

9 แผนผงรานถายเอกสารและจดเกบตวอยาง ................................................................... 25

10 ขนตอนการทดลอง ....................................................................................................... 27

11 การตอชดเกบตวอยาง ................................................................................................... 28

12 การต grid ภายในรานถายเอกสาร................................................................................. 32

13 ระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสาร ชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ ปลายภาคการศกษา ....................................................................................................... 35

14 ความเรวของอากาศในแตละ grid ในหนวนเมตร/นาท.............................................… 37

ฑ

ภาพผนวก หนา 1 สวนประกอบพนฐานของ GC ......................................................................................... 49

1

บทท 1

บทนา

1.1ความเปนมาและความสาคญของปญหา ในปจจบน เทคโนโลยในทกดานไดมการพฒนาอยางกาวกระโดด ไมวาจะเปนเทคโนโลย

ดานการขนสงทมความรวดเรว เทคโนโลยทางดานการแพทยทสามารถชวยเหลอคน และเทคโนโลยดานการอานวยความสะดวกทใกลตวเรามากทสด หนงในนนคอเทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยสารสนเทศไดเขามามบทบาทสาคญในการดาเนนชวตของมนษยซงชวยอานวยความสะดวกสบายทางดานการทางาน การเรยนรและการวจย เพอใชใหทนตามยคสมยทมการพฒนาอยางรวดเรว โดยเฉพาะเครองถายเอกสาร ซงเปนอปกรณชวยงานดานสารสนเทศอกตวหนงทไดรบความนยมอยางมากในสานกงานตางๆแทบทกประเภทเพราะสามารถในการคดลอกเอกสารไดตามแบบตนฉบบเดมและใชเวลาอนรวดเรวในกรณทตองการเอกสารเปนจานวนมาก ทาใหเครองถายเอกสารสามารถพบไดในทกสานกงานกวาได เครองถายเอกสาร แมวาจะเปนอปกรณชวยงานสารสนเทศทมประสทธภาพการทางานสง

แตกเปนอนตรายตอสขภาพผใชงานและผทอยบรเวณรอบขางในหลายดาน เชน แสงทออกมาจากเครองถายเอกสาร สารเคมทอาจหกรวไหลออกมา รวมไปถงเปนแหลงกาเนดสารมลพษทางอากาศ

ไดแก สารกลม BTEX (ยอมาจาก benzene, toluene, ethylbenzene และ xylenes) ฝน กาซโอโซน

เปนตน โดยมลสารเหลานสงผลกระทบตอสขภาพในลกษณะตางๆ ไดแก ทงสารกลม BTEX กาซโอโซน และฝนจะทาใหเกดอาการคลายกนคอ ทาใหเกดอาการระคายเคองทางเดนหายใจ ตา และผวหนง อกทงสารกลม BTEX และกาซโอโซนยงทาใหเกดความผดปกตตอระบบประสาทสวนกลาง นอกจากน สารกลม BTEX บางชนดมคณสมบตเปนสารกอมะเรง ไดแก เบนซน สวนอนตรายจากรงสนน จะทาใหเกดความผดปกตทางพนธกรรมในสงมชวต

การศกษาของThanacharoenchanaphas et al. (2007) พบวา ในระหวางถายเอกสาร มการปลดปลอยโทลอนมากทสดเนองจากเปนองคประกอบในตวทาละลายหมกพมพทมมากทสด สวนเบนซนปลดปลอยนอยทสดเพราะเปนสารกอมะเรง ปจจบนจงมความพยายามทจะลดการใชเบนซนใหเหลอนอยทสด อยางไรกตาม Thanacharoenchanaphas et al. (2007) ไดศกษาเพยงระดบปรมาณสารกลม BTEX ทปลดปลอยจากเครองถายเอกสารเทานน มไดทาการประเมนความเสยงตอสขภาพทเกดจากสารกลม BTEX จากเครองถายเอกสาร

การศกษาครงนไดเลงเหนถงปญหาทางดานสขภาพทจะเกดขนตอผใชงานและผทอยบรเวณรอบ ดงนน ผศกษาจงไดศกษาถงความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX

2

ทปลดปลอยจากเครองถายเอกสาร และนอกจากน ยงไดนางานวจยทเกยวของกบการปลดปลอยสารกลม BTEX จากเครองถายเอกสารและการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลมดงกลาวมาเปนกรณศกษา เพอใหเปนแนวทางในการศกษาตอไป

1.2ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา 1.2.1 เพอตรวจวดปรมาณสารกลม BTEXภายในรานถายเอกสาร

1.2.2 เพอสารวจความคดเหนของพนกงานในรานถายเอกสารเกยวกบผลกระทบตอสขภาพจากการทางานภายในราน

1.2.3 เพอประเมนความเสยงตอสขภาพของพนกงานจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX

ภายในรานถายเอกสาร

1.3สมมตฐานของการศกษา

1.3.1 สารกลม BTEX เปนสารมลพษหลกทปลอยออกมาจากเครองถายเอกสาร

1.3.2 สารกลม BTEX สงผลกระทบตอสขภาพกบพนกงานในรานถายเอกสารในระยะยาว

1.4ขอบเขตของการศกษา 1.4.1 ตรวจวดระดบความเขมขนของสารกลม BTEX ภายในรานถายเอกสาร บรเวณใต

อาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.)คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม

1.4.2 สารวจความคดเหนของพนกงานภายในราน เกยวกบผลกระทบของการทางานตอสขภาพโดยใชแบบสอบถาม

1.4.3 ระยะเวลาในการเกบตวอยางแบงเปน 2 ชวง คอ ชวงการเรยนการสอนปกตเปนเวลา 5 วน และชวงการสอบปลายภาคการศกษาเปนเวลา 5 วนซงจะเกบตวอยางตอเนองตลอดระยะเวลาการใหบรการของรานถายเอกสารเปนเวลา 8 ชวโมง ตงแตเวลา 08.00-16.00 น.

1.5 ขนตอนของการศกษา 1.5.1 สบคนขอมลทเกยวของ

1.5.2 วางแผนการทดลองและเขยนโครงรางการวจย

1.5.3 ขออนมตหวขอและโครงรางสารนพนธ 1.5.4 ทาการทดลองและวเคราะหผลการทดลอง

3

1.5.5 รวบรวมผลการทดลองและเขยนสารนพนธ 1.5.6 เสนอสารนพนธเพอขอสอบ

1.5.7 สอบสารนพนธ 1.5.8 แกไขสารนพนธ 1.5.9 สงสารนพนธฉบบสมบรณ

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 เพอใหทราบวาสารกลม BTEX ตวใดเปนสารมลพษหลกทปลอยออกมาจากเครองถายเอกสาร

1.6.2 ทาใหทราบถงความเสยงตอสขภาพของพนกงานภายในรานจากการไดรบสารกลม

BTEXจากการทางาน

1.6.3 เพอเสนอแนะแนวทางในการลดระดบของสารกลม BTEX ภายในรานถายเอกสาร

1.6.4 เพอเสนอแนะแนวทางในการปองกนผลกระทบจากสารกลม BTEXทพนกงานภายในรานไดรบ

4

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 สารกลมBTEX

2.1.1 นยาม

สารกลมBTEX ยอมาจากสารกลมBenzene, Toluene, Ethylbenzeneและ Xylenesเปนสารอนทรยระเหยในกลมของสารประกอบไฮโดรคารบอนมอยในนามนเชอเพลงในวตถดบของอตสาหกรรมประเภทปโตรเคมพลาสตกและโพลเมอร สารกลมนนาไปใชเปนตวทาละลายในโรงงานอตสาหกรรมหลายประเภท (วญ, 2550)

2.1.2 ความรทวไปเกยวกบสารกลม BTEX

2.1.2.1 เบนซน

เบนซนมจดหลอมเหลวท 5.5๐C มจดเดอดท 80.1๐C เปนสารระเหยงายทอณหภมหอง (25๐C)เปนของเหลวใส ไมมส มกลนหอมหวาน สามารถละลายไดดวย

AcetoneEthanol หรอ Diethyl ether เปนสารประกอบอะโรมาตก และเปนสารกอมะเรงมสตรทางเคมคอ C6H6 บางครงอาจเขยนเปนตวยอ Ph–H (เกรยงศกด, 2546; กณตา, 2554 อางจาก Keith and

Walker, 1995) เบนซนมคาSlope factor (SF) ทางการหายใจเทากบ 2.9x10-2(มลลกรม/ลกบาศกเมตร)-

1 (มลวรรณ, 2552) และคา RfCทางการหายใจเทากบ 3x10-2มลลกรม/ลกบาศกเมตร (EPA, 1996)

สตรโครงสรางของเบนซนแสดงดงภาพท 1

ภาพท 1โครงสรางเบนซน

ทมา: ศนยขอมลวตถอนตรายและเคมภณฑ (2554)

เบนซนเปนตวทาละลายในอตสาหกรรมหลายประเภทเชนอตสาหกรรมเคม สสยอม หนงเทยม สารกาจดแมลง สารทาความสะอาด ผงซกฟอก เรซน แลกเกอร พลาสตกและเปนตวทาละลายในหมกพมพในอตสาหกรรมการพมพเนองจากเบนซนเปนสารกอมะเรงจงไมนยมใชเปนสารเตมแตงนามนในปจจบน อยางไรกตามสารนใชเปนสวนประกอบตวทาละลายใน

5

หมกพมพทใชในเครองถายเอกสารดวย (เกรยงศกด, 2546; กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)

ความเปนพษของเบนซนเกดขนผานระบบทางเดนหายใจ โดยเบนซนจะดดซมเขาสกระแสเลอดไดทนทเพราะมคณสมบตละลายไดดในไขมนจากนนจะไปสะสมอยในเนอเยอไขมน ในกรณทเบนซนเขาสรางกายทางปากจะทาใหเกดอาการระคายเคองทบรเวณสมผส และมอาการเฉยบพลนบางประการเชน ระคายเคองผวหนง ระคายเคองทางเดนหายใจ วงเวยน ปวดศรษะ

คลนไสอาเจยนสวนอาการเรอรงทเกดจากพษของเบนซนคอ งวง มนงง ปวดศรษะ ออนเพลย หมดสต

และอาจเสยชวตไดเนองจากระบบทางเดนหายใจและการไหลเวยนของโลหตลมเหลว นอกจากน ยงสงผลตอการลดลงของเมดเลอดแดงและเมดเลอดขาวจนถงขนกอใหเกดความผดปกตของโครโมโซม

ทาลายอวยวะบางสวนของรางกาย เชน ทาลายไต หรอเกดอาการทางประสาทเปนตน (มลวรรณ, 2552;

กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)

2.1.2.2โทลอน

โทลอนมชอเรยกอนๆคอ Methyl benzene Methyl benzolMethacideหรอ

Phenyl methane เปนไฮโดรคารบอนทมโครงสรางเปนวงเชนเดยวกน มจดหลอมเหลวท

–84.8๐C มจดเดอดท 86.7๐C ทอณหภมหอง (25๐C) เปนของเหลวใส ไมมส สามารถละลายไดดวย

Chloroform Ethanol Acetone Diethyl ether Carbondisulfideและ Glacial acetic acid มสตรทางเคมคอ C7H8 คา RfC ทางการหายใจของโทลอนเทากบ 5 มลลกรม/ลกบาศกเมตร(US EPA, 2005)

สตรโครงสรางของโทลอนแสดงดงภาพท 2

ภาพท 2 โครงสรางโทลอน


โทลอนใชเปนตวทาละลายเชนเดยวกบเบนซน หรอใชเปนสารเตมผสมกบเบนซนในหมกพมพในเครองถายเอกสาร (เกรยงศกด, 2546; กณต, 2554 อางจาก Keith and

Walker, 1995)ความเปนพษของโทลอนคลายคลงกบเบนซนโดยเขาสรางกายทางลมหายใจเชนเดยวกนความเปนพษในลกษณะเฉยบพลนเมอรางกายไดรบโทลอน200-300 สวนในลานสวน

6

ในเวลา 8 ชวโมง จะมอาการระคายเคองผวหนง ระคายเคองทางเดนหายใจ ระคายเคองตา ออนเพลย แตถาไดรบโทลอนในระดบ 600 สวนในลานสวนใน 8 ชวโมง จะมอาการออนเพลยวงเวยน ปวดศรษะ คลนไสอาเจยร กลามเนอทางานไมประสานกน มานตาขยาย สวนความเปนพษเรอรงจะมอาการออนเพลย อาจพบอาการโลหตจาง ทาลายระบบประสาทสวนกลาง ทาลายตบ และทาใหอารมณแปรปรวน(มลวรรณ, 2552; กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)

2.1.2.3เอทธลเบนซน

เอทธลเบนซนมชอเรยกอนๆคอ Ethylbenzolและ Phenylethaneมจดหลอมเหลวท –95๐C มจดเดอดท 136.2๐C ทอณหภมหอง (25๐C) เปนของเหลวใส ไมมส สามารถละลายไดดวย Ethanol, Benzene และ Diethyl ether มสตรทางเคมคอ C8H10เปนสวนผสมทใชในการผลต Styrene ผลตยาง ใชในกระบวนการกลนนามนปโตรเลยมและในอตสาหกรรมปโตรเคม

อกทงเอทธลเบนซนมโอกาสถกปลดปลอยออกมาจากกระบวนการเผาไหม เชน จากควนทอไอเสยรถยนตและควนบหร (เกรยงศกด, 2546; กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)เอทธลเบนซนมคา RfC ทางการหายใจเทากบ 1.0 มลลกรม/ลกบาศกเมตร(US EPA, 1991) สตรโครงสรางของเอทธลเบนซนแสดงดงภาพท 3

ภาพท 3 โครงสรางเอทธลเบนซน


ความเปนพษทไดรบจากเอทธลเบนซนจะกอใหเกดอาการระคายเคองตา นาตาไหล มอาการงวง เพลย และมอาการเสพตด และอาจกอใหเกดระคายเคองผวหนงแดง อกเสบ

ระคายเคองทางเดนหายใจ จมกคอ และมอาการบบรดตวของปอด(มลวรรณ, 2552; กณตา, 2554

อางจาก Keith and Walker, 1995)

2.1.2.4 ไซลน

ไซลนมชอเรยกอนๆ ไดแก Dimethylbenzeneและ Xylolมจดเดอดท 137-

144๐C ทอณหภมหอง (25๐C) เปนของเหลวทไมมส สามารถละลายไดดวย Ether, Ethanol และ

Acetone ไซลนเปนสวนผสมของเรซนแลคเกอร นายาเคลอบเงา สยอม (กณตา, 2554 อางจาก Keith

7

and Walker, 1995)และใชลางทาความสะอาดลกกลงสงหมกในแทนพมพและเปนสวนผสมของสารละลายสยอมผาซงมอยในสารเลเซอรมสตรทางเคมคอ C8H10 (กณตา, 2554 อางจาก Smith,

2003) มคา RfCทางการหายใจเทากบ 0.1 มลลกรม/ลกบาศกเมตร(US EPA, 2003)ไซลนม 3 ไอโซเมอรคอm-xylene p-xylene และ o-xylene ดงภาพท 4

ภาพท 4โครงสรางไซลน

ทมา: ศนยขอมลวตถอนตรายและเคมภณฑ(2554)

ความเปนพษทเกดจากไซลนนนมตงแตระดบอาการระคายเคองตาและระบบทางเดนหายใจจนอาจเกดอาการปอดบวม คลนไสอาเจยร ผวหนงระคายเคองจนอาจเกดอาการผวหนงอกเสบ มความผดปกตของระบบประสาทสวนกลาง ถามอาการรนแรงอาจสงผลทาใหรางกายเปนอมพาตได (กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)

2.1.3 คามาตรฐานของสารกลมBTEX

คามาตรฐานของสารกลมBTEX ทกาหนดโดยหนวยงานตาง ๆแสดงดงตารางท 1

ตารางท 1 คามาตรฐาน TLV-TWA ของสารกลม BTEX ในการทางาน 8 ชวโมง/วน ในสถานททางาน

ทมา:ววฒน (2554) 1ACGIH TLV (2009)2ACGIH TLV (2006)3CDC (2010)

กฎหมายสงแวดลอมไทย

(2549) (สวนในลานสวน)

ACGIH

(สวนในลานสวน)

NIOSH


OSHA


เบนซน 10 0.51 0.1 1

โทลอน 200 50 100 200

เอทธลเบนซน ไมม 1002 1003 1003

ไซลน 100 100 100 100

o-xylene

m-xylene p-xylene

8

2.2 เครองถายเอกสาร

เครองถายเอกสารเปนเครองใชสานกงานทใชสาหรบสาเนาเอกสารทมความสาคญและจาเปนในการปฏบตงานในสานกงานทกๆ ประเภท เนองจากสามารถสาเนาเอกสารไดเหมอนตนฉบบทกประการชวยประหยดเวลาในการพมพเอกสารทเหมอนและซาๆกนเปนจานวนมากไดอยางสะดวกรวดเรว นอกจากนยงใชถายเอกสารทเปนรปภาพแผนท กราฟ ภาพลายเสน ไดเหมอนกบตนฉบบอกทงขนตอนและวธการใชงานไมตองใชเวลาในการเรยนรหรอฝกฝนมากนกเพยงแตแนะนาวธการใชงานสาหรบรนใดรนหนงในครงแรกเทานนผปฏบตกสามารถใช งานไดทนท ดงนนจะเหนไดวาในสานกงานทกๆแหงจะตองมเครองถายเอกสารอยางนอยหนงเครองไวใชงานในสานกงานโดยทวไปการพจารณาคณสมบตดานการใชงานของเครองถายเอกสารมกพจารณาในเรองของความเรวในการทางานโดยกาหนดมาตรฐานการใชงานเปนอตราความเรวในการถายสาเนาเอกสาร เชน อตราความเรว 30 แผน/นาท 45 แผน/นาท หรอ 100 แผน/นาท เปนตนนอกจากนยงพจารณาคณสมบตและขดความสามารถในดานอนๆประกอบ เชนการใชระบบผงหมกแหงบรรจในหลอดสาเรจรปใสเขาไปในเครองไดทงหลอดโดยมระบบควบคมความเขมจางของเครองโดยอตโนมตสามารถถายเอกสารไดคมชดเหมอนตนฉบบทงภาพขาว-ดา ภาพส ลายเสนรอยประทบตรายาง ลายเซนหนงสอเปนเลม วตถสามมตตางๆสามารถขจดเงาดาทขอบของสาเนาอนเกดจากการถายตนฉบบทเปนสไดหลายสหรอมระบบเสยงเพลงเตอนเมอเครองจะทางาน หรอถาลมตนฉบบ หรอผงหมกหมดจะมระบบสญญาณไฟแจงใหทราบดวย หนวยความจาในโปรแกรมการทางานของเครอง เชนการลบขอความทไมตองการออกโดยตงโปรแกรมใหเครองถายเอกสารเฉพาะสวนทตองการตลอดจนสามารถเลอกกระดาษไดอตโนมตตามลกษณะของตนฉบบ

นอกจากนเครองถายเอกสารบางรนสามารถเชอมตอเขากบระบบคอมพวเตอรไดดวยซงเรยกวาเครองถายเอกสารมลตฟงกชนอจฉรยะครอบคลมการทางานทงระบบการถายเอกสารเปนทงเลเซอรแฟกซ หรอเลเซอรพรนเตอร หรอสแกนเนอร ทงนหนวยงานจะเลอกใชเครองถายเอกสารชนดใด

ยหออะไรหรอรนใดขดความสามารถเทาใด ควรพจารณาใหเหมาะสมกบลกษณะงานและความจาเปนในการปฏบตงานของหนวยงานเปนสาคญนอกจากนสงสาคญทจะมองขามมไดโดยเดดขาดกคอมลพษทางอากาศจากเครองถายเอกสาร (ปาจรา, 2551)

2.2.1อปกรณและหลกการการทางานของเครองถายเอกสาร

เครองถายเอกสารใชหลกการกระแสไฟฟาสถต เปนหลกการทางานของเครองถายเอกสารทกเครองโดยตนฉบบทใชถายเอกสารนนเมอไดรบแสงจากหลอดไฟพลงงานสง ภาพตนฉบบจะสะทอนแสงไปยงลกกลงทมประจไฟฟาอยและเนองจากพนผวของลกกลงเปนตวนาแสงซงมความไวตอแสงสวางบรเวณทสมผสแสงสวางจะสญเสยประจไฟฟาสถตไป ผลของการ

9

สญเสยประจไฟฟาสถตเนองจากการสะทอนแสงจากตนฉบบทาใหคงเหลอประจไฟฟาสถตทลกกลงตามรปแบบทเปนสวนมดหรอสเขมของตนฉบบ และประจไฟฟาทเหลออยบนลกกลงนเองทจะดดผงหมกเขาไปตดและพมพลงบนกระดาษกระดาษทพมพแลวนจะไดรบความรอนจากหลอดไฟใหความรอนในขนตอนสดทายของการถายเอกสารซงจะหลอมละลายพลาสตกเรซนทผสมอยในผงหมกชวยใหภาพตดอยไดคงทนบนกระดาษ(มหาวทยาลยมหดล, 2551)

2.2.2ชนดและการทางานของเครองถายเอกสาร

2.2.2.1 เครองถายเอกสารแบบใชกระดาษธรรมดา เครองถายเอกสารแบบใชกระดาษธรรมดาประกอบดวยสวนตางๆ ดงน(มหาวทยาลยมหดล, 2551)

1. ดรม (Drum) ดรมซงถอเปนหวใจของระบบคอกระบอกโลหะทเคลอบสารทนาไฟฟาไดเมอถกแสงตกกระทบแตไมนาไฟฟาในทมด เคลอบดวยชนของสารทนาแสง

(Photoconductive material) เชน เซเลเนยม เจอรมาเนยม หรอซลคอน สารเหลานมคณสมบตพเศษคอสามารถนาไฟฟาไดภายใตสภาวะการณหนงแตจะไมนาไฟฟาภายในอกสภาวะการณหนง ในความมดจะกลายเปนฉนวน (Insulator) จะตานทานการไหลของอเลกตรอนจากอะตอมหนงไปอกอะตอมหนงหรออะตอมอนๆ แตเมอมแสงมาตกกระทบบนสารนทเคลอบอยบนดรมจะปลดปลอยอเลกตรอนและทาใหเกดการไหลของกระแสไฟฟาไดอเลกตรอนทมประจลบ ซงจะเปนตวททาใหประจไฟฟาบวกทอยบนผวหนาของดรมสลายตวกลายเปนกลางทางไฟฟา

2. ขดลวดโคโรนา (Corona wires) ขดลวดโคโรนาจะทางานภายใตความตางศกยสง (High electrical voltage) เพอใหเครองถายเอกสารทางานไดจะตองมการสร างสนามไฟฟาของประจบวก (Positive charges) บนผวของดรมและกระดาษสาเนาประจทขดลวดโคโรนาสรางขนจะสงตอไปยงดรมและกระดาษสาเนาเพอสรางประจไฟฟาสถต (Static electricity)

ลวดโคโรนาจะทาการเคลอบผวของดรมและกระดาษสาเนาดวยไอออนบวก (Positively charged

ions) ลวดเสนหนงจะดงใหขนานกบความยาวของผวหนาดรมและกอใหเกดไอออนบวกบนผวของดรมในขณะทลวดอกเสนหนงจะพาดผานกระดาษสาเนา ซงทาใหผวหนากระดาษเกดสภาพเดยวกนในขณะทกระดาษกาลงเคลอนทเขาหาดรม

3. หลอดไฟและเลนส (Lamp และ lens) หลอดไฟในเครองถายเอกสารเปนหลอดฟลออเรสเซนต หรอหลอดฮาโลเจนทมความสวางมากหลอดนจะวงผานตวเอกสารและสะทอนแสงไปทกระจกและเลนสแลวตกกระทบบนดรมอกทหนงการถายเอกสารตองการแหลงกาเนดแสงทมพลงงานมากพอเพอทจะเรงอเลกตรอนใหหลดออกจากอะตอมของสารกงตวนาทอยบนผวหนาของดรมความถแสงทมพลงงานมากพอจะอยในชวงคลนทตามองเหนได

10

(Visible spectrum) มพลงงานมากพอทจะทาใหเกดกระบวนการนไดโดยเฉพาะในชวงสเปกตรมแสงสเขยวและนาเงนคลนแสงทอยตากวาแสงสแดงจะมพลงงานไมมากพอเพราะจะมความยาวคลนมากขนและความถจะคอยๆ ลดลง (พลงงานของแสงขนกบความถแสง) ถงแมแสงอลตราไวโอเลตจะมพลงงานมากเกนพอทจะใชไดแตจะมอนตรายมากกบดวงตาและผวหนงจงเปนเหตผลวาทาไมเครองถายเอกสารทวไปจงใชหลอดไฟธรรมดา เชน หลอดอนแคนเดสเซนตฟลออเรสเซนตหรอไฟแฟลชซงสวางมากเพอสองไปทตวเอกสารทจะใชถายสวนของเลนสจะทาหนาทยอและขยายขนาดของสาเนาทไดออกมาโดยทาการปรบระยะใกลและไกลระหวางเลนสตวเอกสารตนฉบบภาพจงมขนาดเลกและใหญได 4. หมกพมพ (Toner) หมกพมพหรอสารทใหส เชน สดาทเหนกนทวๆไป

หมกทใชในเครองถายเอกสารนนเปนสารสทอยในรปของเหลว (Pigmented liquid) หมกเปนผงพลาสตกทละเอยดมากๆ และเพมสารใหสดาซงโดยทวไปคอคารบอนเขาไปผสมกบผงพลาสตกขนาดเลกน สารนจะตดกบลกกลมๆ เลกๆ คลายลกปด อนภาคทงหมดจะเกบไวในตลบหมก

(Toner catridge) เมอลกกลมๆ เลกๆ จานวนมากทเปนประจบวกทมหมกประจลบตดอยกลงไปบนดรม จะดดใหไปตดกบบรเวณทมประจบวกบนดรมทไมถกแสงตกกระทบ เพราะสวนสดาของเอกสารดดกลนแสงไว ประจบวกบนดรมจะแรงกวาประจบวกบนลกกลมๆ ทหมกตดอยจงดงหมกสดาใหหลดออกและไปตดอยบนดรมได และสดทายประจบวกบนกระดาษสาเนาทสรางโดยขดลวดโคโรนาจะดงหมกจากดรมใหไปตดบนแผนกระดาษอกท อนภาคพลาสตกทผสมอยในหมกเปนตวททาใหสสามารถตดแนนบนกระดาษไมหลดออกไป

5. ตวหลอม (Fuser) ตวหลอมมหนาทใหความรอนผานลกกลง (Roller)

เพอละลายหมกใหตดกบกระดาษกระบวนการททาใหหมกละลายตดแนนบนกระดาษสาเนาจะเปนหนาทของตวหลอม วธการคอใหกระดาษทมหมกตดอย วงผานลกกลงสองตวในลกษณะถกรดผานโดยมแรงกดทบแตมหลอดใหความรอนในแกนของลกกลงเพอสรางความรอนใหกบลกกลง เพอละลายหมกทมการผสมพลาสตกอยหมกจะละลายตดแนนบนแผนกระดาษถอวาเสรจสนกระบวนการถายเอกสาร

สวนประกอบภายในของเครองถายเอกสารแสดงดงรป 5 และขนตอนการทางานของเครองถายเอกสารแสดงดงภาพท 6

จากภาพท6 สามารถอธบายกระบวนการทางานของเครองถายเอกสารไดดงน

ขนท 1 เรมตนจากดรมซงเคลอบดวยสารซลเนยมหมนไปโดยรอบ

ภายใตขวไฟฟาแรงดนสง (7,000 โวลต) สารซลเนยมบนผวดรมจะเกดประจไฟฟาบวกขน

11

ขนท 2 เลนสและกระจกเงาจะฉายภาพจากเอกสารตนฉบบลงบนดรมทกาลงหมน สวนขาวของเอกสารตนฉบบจะทาใหประจไฟฟาบนดรมหายไป แตสวนดาของเอกสารตนฉบบไมทาลายประจไฟฟา ดงนนดรมจงมประจไฟฟาบวกเหลออยตามแนวเสนสดาบนเอกสารตนฉบบ

ขนท 3 ประจไฟฟาบวกบนดรมทเหลออยจะมลกษณะเหมอนกบเงาในกระจกของตนฉบบ ผงหมกซงมประจไฟฟาลบจะเขาเกาะบรเวณทมประจไฟฟาบวกบนดรม

ขนท 4 แผนกระดาษซงมประจไฟฟาบวกจะกลงไปบนดรมทกาลงหมนและดดผงหมกบนดรมมาไวบนกระดาษ ภาพทไดจงมลกษณะเหมอนตนฉบบ

ขนท 5 ความรอนจะทาใหผงหมกออนตวและหลอมตดกบเนอกระดาษไดเปนสาเนาทถาวรออกจากเครองถายเอกสาร

ภาพท 5สวนประกอบภายในเครองถายเอกสาร

ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล(2552)

2.2.2.2 เครองถายเอกสารระบบไฟฟาสถต เครองถายเอกสารระบบไฟฟาสถตเปนกระบวนการถายเอกสารแบบใชกระดาษเคลอบซงใชประจไฟฟาลบในการถายทอดภาพจากตนฉบบเชนเดยวกบเครองถายเอกสารแบบใชกระดาษธรรมดาแตกระบวนการของระบบไฟฟาสถต ใชวสดและเทคนคคลายกบการอดรปถายกลาวคอ เรมตนดวยการทาใหกระดาษเคลอบมประจไฟฟาลบแลวปลอยใหกระดาษเคลอบสมผสกบลาแสงทสะทอนมาจากตนฉบบจากนนผานกระดาษลงในสารละลายและเปาใหแหงดวยอากาศรอนกอนออกจากเครองกระดาษเคลอบเปนกระดาษทบรษทผผลตเครองถายเอกสารผลต

12

ขนมาเปนพเศษ หนากระดาษดานทสมผสกบแสงเคลอบดวยซงคออกไซดซงเปนสารทมความไวตอแสงสวนดานหลงกระดาษเคลอบดวยสารละลายเรซนซงจะอดรพรนของกระดาษทาใหกระดาษไมดดซบของเหลวเมอจมลงในสารละลายเนองจากกระดาษมความไวตอแสงดงนนจงตองปองกนไมใหโดนแสงนอกจากในชวงเวลาทถายเอกสารเทานน(มหาวทยาลยมหดล, 2551)

ภาพท 6 กระบวนการถายเอกสารของเครองถายเอกสาร

ทมา: Ouroboros (2010)

เครองถายเอกสารแบบไฟฟาสถตม 2 ประเภท คอเครองถายเอกสารระบบแหงและระบบเปยกแตทใชกนโดยทวไปมกเปนระบบแหง

1.เครองถายเอกสารระบบแหงใชผงหมก (ผงคารบอนและเรซน) ผสมกบสารททาหนาทเปนตวนาผงหมกใหไปตดลกกลง ไดแก ผงเหลกกลา ผงแกวและเมดทรายหรอซลกา เมอลกกลงดดผงหมกใหมาเกาะตดแลวสารตวนาผงหมกเหลานจะนากลบมาใชใหม 2.เครองถายเอกสารระบบเปยกใชสารละลายไฮโดรคารบอน โดยปกตใชสารไอโซเดคเคน (Isodecane) เปนตวนาหมกไปตดทลกกลงในกระบวนการถายเอกสารระบบเปยกนสารไอโซเดคเคนทาใหกระดาษชนกอนทจะนาหมกไปตดทลกกลงจากนนความรอนหรออากาศจะเปนตวชวยใหกระดาษแหงหลงจากถายทอดภาพจากตนฉบบไดแลว

2.2.2.3 เครองถายเอกสารระบบสอดส

เครองถายเอกสารน สามารถใหภาพสบนกระดาษธรรมดาโดยการผสมกนของผงหมกแมส 3 ส คอ สเหลอง (Yellow) สฟา (Cyan) และสมวงแดง (Magenta) การผสมกนของผงหมกแมสทงสามสจะไดสเขยว (Green) สแดง (Red) สนาเงน (Blue) และสดา (Black)

เพมขนมารวมเปนสทง หมด 7 สดวยกน กระบวนการถายเอกสารมความเรวมากการถายเอกสารท

13

ใชสครบเตมอตราใชเวลาประมาณ 33 วนาทสาหรบแผนแรกและหากใชตนฉบบเดมแผนตอๆ มาจะใชเวลาแผนละประมาณ 18 วนาทเทานนและหากเลอกจานวนสนอยลงกระบวนการถายเอกสารจะยงใชเวลานอยกวาเดมบนแผงหนาปดของเครองถายเอกสารจะมปมสาหรบเลอกจานวนสและความเขมทตองการ(มหาวทยาลยมหดล, 2551)

เครองถายเอกสารสจะใชหลกการเดยวกนกบระบบไฟฟาสถต แตแยกทาทละส คอสมวงแดง สเหลอง และสฟา ซงเปนแมสในกระบวนการพมพ โดยในขนตอนการฉายแสงแสงสะทอนจากตนฉบบจะถกกรองแยกออกมาทละส เชน รอบแรกสมวง และสแดงจะสองไปยงลกกลง มการเปาผงหมก และพมพลงบนกระดาษจากนนเรมรอบทสองทาสครามถดไปจนครบ 3

ส ทาใหใชเวลามากกวาและมคาใชจายสงกวาการถายเอกสารขาว-ดา มากโดยหลกการถายเอกสารของเครองถายเอกสารสแสดงดงภาพท 7

ภาพท 7 หลกการของการถายเอกสารของเครองถายเอกสารส ทมา: Ouroboros (2010)

2.2.3 อนตรายจากเครองถายเอกสาร

3.2.3.1 สารกลมBTEX

สารกลมBTEX จากเครองถายเอกสารทมแหลงปลดปลอยทสาคญมาจากหมกพมพเปนหลก (กณตา, 2554 อางจาก Smith, 2003) ประกอบไปดวยเบนซนโทลอนเอทธลเบนซน และไซลน หากไดรบสารประกอบเหลานเขาสระบบทางเดนหายใจจะทาใหเกดอาการระคายเคองระบบทางเดนหายใจ ทาใหงวง วงเวยนศรษะ คลนไสอาเจยน มนงง ปวดศรษะ ออนเพลย

หมดสต และอาจเสยชวตไดหากไดรบในปรมาณทสง เนองจากระบบทางเดนหายใจและการไหลเวยนของโลหตลมเหลว นอกจากน เบนซนยงเปนสารกอมะเรง ซงจะสงผลตอการลดลงของ

สฟา

14

เมดเลอดแดงและเมดเลอดขาวจนถงขนกอใหเกดความผดปกตของโครโมโซม ทาลายอวยวะบางสวนของรางกาย เชน ทาลายไต หรอเกดอาการทางประสาทเปนตน และหากไดรบสารประกอบเหลานโดยการสมผส จะทาใหเกดอาการระคายเคองผวหนงและตา (มลวรรณ, 2552;

กณตา, 2554 อางจาก Keith and Walker, 1995)

2.2.3.2 กาซโอโซน

กาซโอโซนจะปลอยออกมาในกระบวนการถายเอกสารขณะทเครองกาลงทางานเกดขนจากการทเครองถายเอกสารทาการอดและปลอยประจไฟฟาทลกกลงกระดาษและบางสวนเกดจากการปลอยแสงอลตราไวโอเลตออกมาจากหลอดไฟพลงงานสงภายในเครองโดยทวไปโอโซนเปนกาซทเกดมาจากรงสอลตราไวโอเลตโดยทออกซเจนจะรวมตวกนจนกลายเปนโอโซนเมอผใชหายใจเขาไปจะมอาการงวง มนศรษะ ปากคอแหงระคาย เคองระบบทางเดนหายใจ ระคายเคองตาและผวหนงการสมผสกาซนเปนเวลานานอาจทาอนตรายตอระบบการหายใจและมผลตอระบบประสาทได(ปาจรา, 2551)

2.2.3.3ฝนผงหมก

ฝนผงหมกทใชในเครองถายเอกสารทวไปมกเปนผงหมกแหงมสวนผสมระหวางผงคารบอนรอยละ10 กบพลาสตกเรซน ซงบางครง อาจปลดปลอยจากเครองถายเอกสาร

โดยมกระบวนการปลดปลอย ดงน 1. เกดจากการอมตวของไอระเหยในขนตอนการหลอมละลายผงหมก

แลวเกดการควบแนนทอณหภมสงโดยแสง

2. เกดจากกาซโอโซนและออกไซดของไนโตรเจนซงเปนตวออกซแดนททปลดปลอยออกมา ไปออกซไดซสารกลม BTEX เกดเปนอนภาคฝน

3. เกดจากไอออนจากขดลวดโคโรนา เหนยวนาไอของสารประกอบอนทรยระเหยใหเกดเปนนวเคลยส แลวเกดการรวมตวกนเปนอนภาคฝน

หากหายใจเอาผงหมกเขาไปจะทาใหเกดการระคายเคองตอระบบหายใจเกดการไอและจามนอกจากนนในผงคารบอนยงมสารไนโตรไพรนและสารไนไตโตรฟลออรน ซงเปนสารกอมะเรง และมสวนททาใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรมโดยเฉพาะในหญงตงครรภหากไดรบสารนเขาไปอาจมผลกระทบตอทารกในครรภได สารเคมเหลานนอกจากจะเปนสารกอมะเรงและยงเปนสารทเปนสาเหตของโรคภมแพไดอกดวย(ปาจรา, 2551)

2.2.3.4 แสงอลตราไวโอเลต

แสงอลตราไวโอเลตเปนสงทเหนไดชดเจนทสด เพราะเวลาถายเอกสารจะมแสงสวางทเรยกวา “แสงอลตราไวโอเลต” แผออกมาจากหลอดไฟพลงงานสงทอยภายใน

15

ตวเครองปกตแลวแสงอลตราไวโอเลตนจะมพลงงานตา และไมทะลผานกระจกทวางเอกสารตนฉบบแตจะดดกลนกลบไปหากถายเอกสารไมมากอนตรายจากแสงอลตราไวโอเลตจะไมเกดขนแตถาหากมองแสงททะลออกมาจากกระจกหรออยใกลแสงเปนเวลานานจะทาใหเกดอาการปวดศรษะ ปวดตา แสบตาและหากโดนแสงทจามากจะเปนอนตรายตอตาถงขนทาใหกระจกตาอกเสบได ฉะนนเวลาถายเอกสารทกครงจงตองปดฝาครอบใหมดชดเพอปองกนอนตรายดงกลาว (ปาจรา, 2551)

2.2.3.5 สารกอเกดมะเรงในหมกพมพ ในหมกพมพมผงคารบอนททาปฏกรยากบสารโพลไซคลคอะโรมาตกไฮโดรคารบอน และสารเทอโมพลาสตกเรซนขณะทเครองทางานจะมกลนฉนจากปฏกรยาของสารเคมดงกลาวนทาใหเกดสารกอมะเรงผใชทตองสมผสนานๆจะมอาการปวดศรษะออนเพลยงวงซมและรสกมนชา(ปาจรา, 2551)

2.2.3.6 ซลเนยม หรอแคดเมยม

ซลเนยม หรอแคดเมยมทมาจากโลหะทใชเคลอบลกกลง มผลตอผวหนงทาใหเกดความระคายเคองมตมแดงหรอผนคน(ปาจรา, 2551)

2.2.3.7 รงสอลตราไวโอเลต

รงสอลตราไวโอเลตเปนแหลงกาเนดความรอนทมอนตรายตอผวหนงและสายตาทาใหเยอบตาอกเสบตาแดงผวหนงเกรยมไหมถาสมผสนานๆ อาจทาใหเกดมะเรงผวหนง(ปาจรา, 2551)

2.2.3.8 สารฟอรมลดไฮด สารฟอรมลดไฮดทมาจากนายาทอาบกระดาษทใชในการถายเอกสาร เมอสมผสจะทาใหเกดอาการระคายเคองผวหนงอาจทาใหผสมผสเปนโรคผวหนงอกเสบได(ปาจรา,

2551)

2.2.3.9 เสยงดง

เสยงดงจากเครองถายเอกสารทสามารถถายเอกสารดวยความเรวสงหรอการถายเอกสารทสามารถแยกยอยงานถายเอกสารออกเปนชดๆ นนจะมเสยงดงเครองถายเอกสารทเกาอาจมระดบความดงของเสยงถง 45 dB(A) และเครองถายเอกสารเครองใหญอาจกอใหเกดเสยงดงทมระดบความดงของเสยงถง 80 dB(A) ไดทงนระดบความดงของเสยงในบรรยากาศการทางานของสานกงานโดยทวไปนนจะมเสยงดงนอยกวา 60 dB(A)(ปาจรา, 2551)

16

2.2.4 กลไกการปลดปลอยสารกลมBTEX จากเครองถายเอกสาร

การปลดปลอยสารกลม BTEX จากเครองถายเอกสารมแหลงปลดปลอยทสาคญมาจากหมกพมพเปนหลก นอกจากนยงมาจากสารเคลอบตวลางส หรอตวทใชลางทาความสะอาดลกกลงสงหมกในแทนพมพ(กณตา, 2554 อางจาก Smith, 2003) เมอพจารณาองคประกอบของหมกพมพพบวามสารตางๆทมสวนประกอบของสารอนทรยระเหยเชน ตวเนอส(Pigment) ซงประกอบดวยกลมทเปนสารอนทรย เชน เรซนทมสวนผสมของสารกลม BTEX เปนตวทาละลาย

(Sovent) ผสมอยดวย (ศรพงษ, 2530)

ในกระบวนการถายเอกสารขนตอนการผานความรอนเพอหลอมผงหมกใหละลาย

เพอทาใหเกดภาพตดแนนบนกระดาษนน ผงหมกจะปลอย VOCs ออกมาในรปของ เบนซนโทลอนเอทธลเบนซนไซลนสไตรนและอะซโตฟนอลโดยสารตวใดจะระเหยออกมามากหรอนอยจะขนอยกบลกษณะของหมกและวตถดบทใชหลอม (Lee and Hsu, 2007 อางจาก Wolkoff et al.,

1993; Brown, 1999; Stefaniak et al., 2000; Lee et al., 2001, 2006; Hsu et al., 2005, 2006)

นอกจากนสารกลม BTEXยงอาจปลดปลอยออกมาจากกระดาษทถกใหความรอนในตวหลอมในเครองถายเอกสารแบบแหงอกดวย (Lee and Hsu, 2007)

จากการศกษาของThanacharoenchanaphas et al. (2007) ซงไดมการตรวจวดสารกลม BTEXจากเครองถายเอกสารพบวามการปลดปลอยสารโทลอนมากทสด และปลดปลอยเบนซนนอยสด

2.2.5แนวทางความปลอดภยในการใชเครองถายเอกสาร

แนวทางความปลอดภยในการใชเครองถายเอกสาร มดงน (กองอาชวอนามย,

2554)

2.2.5.1 การถายเอกสารทกครงควรปดฝาครอบใหสนทหากไมสามารถปดไดควรหลกเลยงการมองทกระจกตนฉบบ

2.2.5.2 ตดตงพดลมดดอากาศเฉพาะทในหองถายเอกสาร

2.2.5.3 สวมถงมอขณะเตมหรอเคลอนยายผงหมกในกรณทจาเปนควรใสหนากากกนฝนเคมและขอเอกสารขอมลเคมภณฑ (MSDS) จากผผลตหรอผจาหนาย

2.2.5.4ผงหมกทใชแลวนาไปกาจดลงในภาชนะปดมดชดรวมไปถงผงหมกทหกเลอะเทอะหรอฟงกระจายขณะเตมผงหมกดวย

2.2.5.5เลอกซอเครองถายเอกสารทมระบบเตมผงหมกทปลอดภยและมภาชนะบรรจเศษผงหมกภายในเครองระบบควรตดการทางานอตโนมตเมอภาชนะบรรจเศษผงหมกเตมแลว

17

2.2.5.6 มการบารงรกษาเครองเปนประจา 2.2.5.7ไมควรตงเครองถายเอกสารในหองทางานควรจดแยกไวในทเฉพาะหรอไวทมมหองไกลจากคนทางานและมการระบายอากาศทเหมาะสม

2.2.5.8 ผซอมบารงเครองถายเอกสารควรสวมถงมอแบบใชแลวทงขณะทางานและหลกเลยงการสมผสโดยตรงกบลกกลงดวย

2.2.5.9ไมควรมผใดตองทางานถายเอกสารทงวนโดยเฉพาะผทมปญหาเรองระบบทางเดนหายใจ

2.2.5.10ผทมหนาทเกยวของกบการถายเอกสารควรไดรบการแนะนาและอบรมวธการใชการเปลยนถายผงหมกรวมทงการกาจดผงหมกฯลฯ

2.2.6 แบบสารวจสภาพแวดลอมในการใชเครองถายเอกสาร

แบบสารวจสภาพแวดลอมในการใชเครองถายเอกสารดงน (กองอาชวอนามย, 2554)

2.2.6.1 เครองถายเอกสารไดจดวางไวในททมการระบายอากาศอยางเพยงพอหรอไม 2.2.6.2 ถาเครองถายเอกสารอยในหองปดมดชดมระบบการระบายอากาศเฉพาะทตดตงอยหรอไม 2.2.6.3 มพนทวางๆรอบเครองถายเอกสารเพยงพอสาหรบการไหลเวยนของอากาศและอานวยความสะดวกในการซอมบารงหรอไม 2.2.6.4เครองถายเอกสารไดรบการซอมบารงอยางสมาเสมอหรอไม

2.2.6.5 ระดบความสงของพนทหนางานของเครองถายเอกสารอยในระดบทเหมาะสมหรอระดบทสบายสาหรบผใชงานทวไป (ระดบทสบายคอระดบเดยวกบระดบขอศอกหรอตากวาเลกนอยประมาณ 100 – 130 เซนตเมตร) หรอไม 2.2.6.6ในกรณจาเปนไดมการจดเตรยมโตะทางานสาหรบวางเอกสารทมระดบความสงทสบายตอการใชงาน (ประมาณ 100 – 130 เซนตเมตร)ไวหรอไม 2.2.6.7 สาหรบการใชสารเคมทกชนดมการจดเตรยม MSDS ไวหรอไม ทง 7 ขอหากตอบวา "ใช" แสดงวามการจดสภาพแวดลอมในการใชเครองถายเอกสารทเหมาะสม (กองอาชวอนามย, 2554)

18

2.3 การประเมนความเสยง (Risk assessment)

การประเมนความเสยง หมายถง การศกษาถงกระบวนการการกระทาหรอเหตการณใดๆ อยางเปนระบบเพอวดความเสยง ซงสมพนธกบสงคกคามทอาจเปนอนตรายตอมนษย (พงศเทพ, 2547)

การประเมนความเสยง ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ การประเมนขอมลและการระบอนตราย (Data evaluation and hazard identification) การประเมนความเปนพษ (Toxicity

assessment) การประเมนการไดรบสมผส (Exposure assessment) การอธบายลกษณะของความเสยง (Risk characterization) (Kolluru, 1996)

2.3.1 การประเมนขอมลและการระบอนตราย (Data evaluation and hazard identification)

การประเมนขอมลเปนขนตอนการประเมนขอมลทมอย และประเมนวาขอมลใดทตองรวบรวมเพมเตม เพอนามาใชในการประเมนความเสยงในขนตอนตอไป สวนการระบอนตราย

เปนขนตอนการระบวาสารตวใดมความเปนอนตรายมากนอยเพยงใด ซงในการระบอนตรายน ตองอาศยขอมลทชดเจนเกยวกบสารเคมหรออนตรายซงไดจากขนตอนการรวบรวมขอมล โดยตองทราบวา มสารใดบางในบรเวณทตองการศกษา ตลอดจนความเขมขนและการกระจายตวของสาร

การเลอกสารเคมหรออนตรายทควรนามาประเมนความเสยงตองเปนไปตามเกณฑดงน

ความเปนพษของสาร โดยดจากคา Slope factor (SF) หรอ Reference

concentration (RfC)

ความเขมขนของสารในตวกลาง เมอเปรยบเทยบกบคาทพบโดยทวไป

ความเขมขนของสารในตวกลาง เมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน

ความถในการตรวจพบ

ลกษณะการเปลยนรปและการเคลอนยายของสาร

เสนทางของสารพษจากแหลงกาเนดของสารมาสผรบ (เชน อากาศ ดน นาใตดน

และนาผวดน)

จานวนของสารทจะนามาประเมนความเสยงสามารถลดลงได โดยใชการคดกรอง

(Screening) โดยสารทไมตองนามาประเมนคอสารทเปนไปตามลกษณะดงน มความเขมขนเทากบคาทพบโดยทวไป

มความถในการตรวจพบตา (เชน พบนอยกวารอยละ 5 จากจานวนตวอยางทงหมด)

เปนสารปนเปอนทอยในหองปฏบตการ

เปนสารทมความเปนพษตา (มคา SF ตา หรอมคา RfC สง)

เปนธาตอาหารทจาเปนตอรางกาย

มความเขมขนตากวาคามาตรฐาน

19

มเสนทางการไดรบสมผสไมสมบรณ (เชน สารทพบในนาใตดนระดบตนๆ ไมสามารถเคลอนทไปปนเปอนในนาใตดนระดบลกทนามาทาเปนนาประปาได) 2.3.2 การประเมนความเปนพษ (Toxicity assessment)

วตถประสงคของการประเมนความเปนพษคอ เพอประเมนศกยภาพของสารในการกอใหเกดผลกระทบตอรางกายของผไดรบสมผส และเพอใหคาประมาณของความสมพนธระหวางปรมาณทไดรบสมผสกบผลกระทบทเกดขน ขอมลสาคญทใชเปนดชนบงชศกยภาพของสารในการกอใหเกดผลกระทบแบบกอใหเกดมะเรงและไมกอใหเกดมะเรงคอ คา Slope factor (SF)

และคา Reference concentration (RfC) ตามลาดบ

2.3.3 การประเมนการไดรบสมผส (Exposure assessment)

มนษยสมผสกบสารปนเปอนทกวนาท ทกวน และทกสถานท เนองจากมนษยหายใจตลอดเวลา และตองบรโภคนาและอาหารเพอการดารงอย การไดรบสมผสกบสารมากนอยเพยงใดขนอยกบสถานท ระยะเวลา ความถ และความเขมขนของสารทอยในสถานทนนๆ การไดรบสมผส (Exposure) กบสารในอากาศคอ การทรางกายไดรบสารปนเปอนทวดทระดบการหายใจ (Breathing zone) ในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง การไดรบสมผสสารใดๆ เขาสรางกายเปนไปได 3 ทาง ไดแก ทางการหายใจ (อากาศ) การกลนกน (นาหรออาหาร) หรอการสมผสโดยตรงทางผวหนง การไดรบสมผสสารปนเปอนใดๆ จะเปลยนไปเมอมนษยเคลอนทจากสงแวดลอมหนงไปยงสงแวดลอมอนๆ โดยสงแวดลอมแตละแหงเรยกวา สงแวดลอมยอย

(Microenvironment; μE) แมวามนษยอยในสงแวดลอมเดยว (Single μE) กจะไดรบสมผสกบสารปนเปอนมากมายหลายชนดจากแหลงกาเนดทมอยมากมายในสงแวดลอมนนๆ การไดรบสมผสสมพนธกบความเสยงตอสขภาพดงแสดงในภาพท 8

องคประกอบของการประเมนการไดรบสมผส มดงน บนทกเกยวกบเวลาและกจกรรมประจาวน (Time-activity diary)

บนทกประจาวนน ใหขอมลเกยวกบกจกรรมทกอใหเกดการไดรบสมผสสารอนตราย ประกอบดวยขอมลดานสถานททบคคลใชเวลาอย (เชน ในบาน นอกบาน ในรถประจาทาง

ในหองเรยน เปนตน) และขอมลเกยวกบชวงเวลาทบคคลทากจกรรมในสถานทตางๆ (เชน

ทาอาหารเยนในครวเปนเวลา 2 ชวโมง เปนตน)

ความเขมขนของสารทตองการประเมนสามารถหาไดจากการตรวจวดโดยตรง

หรอจากขอมลทมอย

20

ภาพท 8 ความสมพนธระหวางการไดรบสมผสกบความเสยงตอสขภาพ

ทมา: Kolluru et al. (1996)

การคานวณปรมาณสารทไดรบตอวน ทงทเปนสารกอมะเรงและไมเปนสารกอมะเรง สามารถคานวณไดจากสมการ ดงน

Average daily intake (mg/m3) C x ET x EF x ED

AT

โดยท C คอ ความเขมขนของสารในอากาศ (มก./ลบ.ม.) ซงไดจากการตรวจวด

ET คอ เวลาในการสมผสตอหนวยเวลา (ชม./วน)

EF คอ ความถในการไดรบสมผส (วน/ป) ED คอ ชวงเวลาการไดรบสมผส (ป) AT คอ เวลาเฉลย (ป) โดยท

สาหรบสารไมกอมะเรง AT = ED × 365 วน/ป สาหรบสารกอมะเรง AT = 70 ป × 365 ป 2.3.4 การอธบายลกษณะของความเสยง(Risk characterization)

ในขนตอนการอธบายลกษณะของความเสยง จะเปนการรวบรวมผลทไดจากการประเมนความเปนพษ และการประเมนการไดรบสมผส การอธบายลกษณะของความเสยงม 2

ลกษณะดงน

แหลงกาเนด

การเคลอนท

ระดบสารปนเปอนในสงแวดลอม

ปรมาณสารท เขาสรางกาย

ปรมาณทรางกายดดซมเอาไว

ความเสยงทจะเกดอนตรายตอสขภาพ

การไดรบสมผส

(3)

21

2.3.4.1 ความเสยงตอการกอมะเรง (Cancer risk)

ความเสยงตอการกอมะเรงคอ ความนาจะเปนในการเกดมะเรง จากการไดรบไดรบสมผสกบสารกอมะเรงตลอดอายขย ความเสยงตอการกอมะเรงสามารถคานวณไดจากสมการเสนตรง ดงตอไปน

ความเสยงตอการกอมะเรง = ปรมาณสารกอมะเรงเฉลยทไดรบตอวน (มก./ลบ.ม.)

× Slope factor (มก./ลบ.ม.) -1

2.3.4.2 ความเสยงตอการไมกอมะเรง(Non-cancer risk)

ความเสยงทไมกอมะเรง คอ ความเปนไปไดในการเกดผลกระทบตอสขภาพอนๆ ทมใชมะเรง ความเสยงทไมกอใหเกดมะเรง ซงแสดงในรปของ Hazard quotient (HQ)

สาหรบสารใดๆสามารถคานวณไดจากสมการดงตอไปน

Hazard quotient(HQ) = ปรมาณสารทไดรบตอวน (มก./ลบ.ม.)

RfC (มก./ลบ.ม.)

ในกรณทมสารหลายตวทมผลกระทบแบบ Additive effects และ/หรอ

สารตวเดยวแตมเสนทางการไดรบสมผสหลายเสนทาง ความเสยงทไมกอใหเกดมะเรงจะแสดงในรป Hazard index (HI) ซงสามารถคานวณไดจากสมการ ดงตอไปน

Hazard index (HI) = ∑HQi

โดยท i คอ สารประกอบใดๆ

US EPA ไดเสนอแนะวา ความเสยงทไมกอใหเกดมะเรง (ทง HQ และ

HI) ควรมคาไมเกน 1 จงถอเปนความเสยงทยอมรบได แตหากมคามากกวา 1 ถอเปนความเสยงทไมสามารถยอมรบได ตองทาการแกไขตอไป

2.4งานวจยทเกยวของ

Lee et al. (2001) ไดศกษาระดบความเขมขนของสารกลม BTEXทปลดปลอยจากเครองถายเอกสาร โดยทาการศกษาใน Chamber สแตนเลส ขนาด 1.1×1.8×1.2 เมตร คดเปนปรมาตร 2.38

(4)

(5)

(6)

22

ลกบาศกเมตร การศกษานใช Teflon tube ในการเกบตวอยางอากาศ จากนนวเคราะหดวยเทคนค

Gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS) ผจดทานาคาทไดจากการศกษามาประเมนความเสยงตอสขภาพ แตเนองจากเบนซนเปนทงสารกอมะเรงและไมกอมะเรง ดงนน สาหรบเบนซนจงประเมนความเสยงทงแบบความเสยงตอการกอมะเรง(Cancer risk; CR) และความเสยงตอการไมกอมะเรง(Non-cancer risk; HQ) สวนโทลอน เอทธลเบนซน และไซลน ประเมนเฉพาะความเสยงตอการไมกอมะเรง(Non-cancer risk; HQ) ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพแสดงดงตารางท 2

ตารางท 2ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee et al. (2001)

ความเขมขน

(สวนในพนลานสวน)

ปรมาณสารทไดรบตอวน (มก./ลบ.ม.)

การอธบายลกษณะ ของความเสยง

กรณเปนสารกอมะเรง

กรณเปนสารไมกอมะเรง

ความเสยงตอการกอมะเรง (CR)

(คน/สบลานคน)

ความเสยงตอการไมกอมะเรง

(HQ)

เบนซน 0.52 0.04 0.1 3.12

3.33

โทลอน 8.17 1.6 0.32

เอทธลเบนซน 1.63 0.32 0.32

ไซลน 1.45 0.28 2.8

Hazard index (HI) 6.77

หมายเหต คาทยอมรบไดสาหรบความเสยงตอการไมกอมะเรงคอ HQ หรอ HI < 1

เมอพจารณาตามขอเสนอแนะของ US EPA สรปไดวา เครองถายเอกสารทศกษานน มการปลดปลอยสารกลม BTEXในระดบทกอใหเกดความเสยงตอการไมกอมะเรงตอผรบสมผส

Lee et al. (2006) ไดศกษาความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXในรานถายเอกสารจานวน 5 ราน ในเขตเมอง Tainan ของประเทศไตหวน ในชวงเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2545

ถง เดอนมนาคม พ.ศ. 2546 โดยใช Tenax-TA tube สาหรบการเกบตวอยางและใชเทคนค Thermal

desorption รวมกบGas chromatography/mass spectrometry (GC/MS) ในการวเคราะห ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXแสดงดงตารางท 3

23

ตารางท 3ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee et al. (2006)

ราน 1 ราน 2 ราน 3 ราน 4 ราน 5

Cancer risk (CR)(คน/หมนคน)

เบนซน 2.9 2.4 2.9 3.8 2.5

Non-cancer risk (HQ)

เบนซน 2.92 2.49 3.00 3.82 25.10

โทลอน 0.33 0.27 0.14 0.73 0.37

เอทธลเบนซน 0.01 0.01 0.01 0.04 0.02

ไซลน 0.18 0.35 0.28 0.65 0.71

HI 3.44 3.14 3.43 5.25 26.22


เมอพจารณาตามขอเสนอแนะของ US EPA สรปไดวา สารกลม BTEXทปลดปลอยจากรานถายเอกสารทง 5 ราน ใน Tainan ของประเทศไตหวน มความเสยงทกอใหเกดโรคอนๆ ทมใชมะเรงตอผทไดรบสมผส โดยเบนซนทปลดปลอยจากทง 5 รานนน ยงทาใหมความเสยงตอการกอมะเรงตอผทไดรบสมผสอกดวย

Lee and Hsu (2007) ไดศกษาระดบของสารกลม BTEXทปลดปลอยจากรานถายเอกสารจานวน 12 ราน ในเขตเมอง Tainan ของประเทศไตหวน ในชวงเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2547 ถง

เดอนมถนายน พ.ศ. 2548 โดยใช Tenax-TA tube และเทคนค Thermal desorption รวมกบGas

chromatography/mass spectrometry (GC/MS) ในการเกบและวเคราะหตวอยาง ตามลาดบจากผลการศกษาของ Lee and Hsu (2007) เมอนามาประเมนความเสยงตอสขภาพ ไดผลดงตารางท 4

พบวาเครองถายเอกสารในรานถายเอกสาร12 ราน ทศกษาในประเทศไตหวน มการปลดปลอยสารกลม BTEXซงมความเสยงตอการไมกอมะเรงตอผรบสมผส

24

ตารางท 4ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพกรณศกษาของ Lee and Hsu (2007)


(สวนในพนลานสวน)

ปรมาณสารทไดรบตอวน

(มก./ลบ.ม.) การอธบายลกษณะ

ของความเสยง

กรณเปนสาร

กอมะเรง

กรณเปนสารไมกอมะเรง

ความเสยงตอการ

กอมะเรง (CR)

(คน/ลานคน)

ความเสยงตอการไมกอมะเรง (HQ)

เบนซน 4 0.28 0.78 2.18 26.00

โทลอน 100 - 19.57 - 3.91

เอทธลเบนซน 6 - 1.17 - 1.17

ไซลน 5 - 0.98 - 9.80

Hazard index (HI) 40.88


25

บทท 3

วธการดาเนนงานวจย

3. สถานททาการทดลอง

การศกษาวจยในครงนทาโดยเกบตวอยางอากาศภายในรานถายเอกสารบรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาตร (ร.วท.) คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม รานถายเอกสารซงใชเปนกรณศกษานมขนาด 2.8 x 4.7 x 3.2 เมตร คดเปนปรมาตร 42.11 ลกบาศกเมตร ภายในรานถายเอกสารมเครองถายเอกสารใหบรการจานวน 4 เครอง

มพดลมตงพนจานวน 1 ตว ซงเปดตลอดเวลา ประต หนาตางดานหนา และหนาตางดานขางเปดตลอดเวลาทใหบรการ เกบตวอยางโดยตงเครองเกบตวอยางภายในรานถายเอกสาร ณ จด ทความสง 1.5 เมตรจากพนหอง แผนผงรานถายเอกสารและจดเกบตวอยางแสดงดงภาพท 9

ภาพท แผนผงรานถายเอกสารและจดเกบตวอยาง

3. อปกรณทใชในการทดลอง 3. . เครองดดอากาศแบบพกพา (Personal air pump)

เครองดดอากาศแบบพกพา ยหอ Gilian รน Programmable GilAir3 โดยใชคาอตราการไหลเทากบ

0.02 ลตรตอนาท โดยตดตงอปกรณเสรมสาหรบอตราการไหลตา

ชนวางของ

เครองถายเอกสาร เครองถายเอกสาร

เครองถายเอกสาร

เครองถายเอกสาร

โตะวางของ

หนาตาง

หนาตาง

พดลมตงพน

ประต

26

3. . หลอดเกบตวอยางชนด Tenax-TA

หลอดเกบตวอยางชนด Tenax-TA เปนหลอดสแตนเลสทรงกระบอกทไมทาปฏกรยากบสารดดซบทบรรจภายใน ภายในหลอด Tenax-TA บรรจสาร 2,6-diphenylene ซงเปนตวดดซบกลมพอลเมอรทมรพรนและสามารถคายสารทดดซบไวทมมวลโมเลกลตาไดด

3. . เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS)

เครอง GC-MS ใชสาหรบวเคราะหปรมาณสารกลม BTEX โดยมอปกรณประกอบคอ ชด

Thermal Desorption Unit (TDU) ซงใชความรอนในการคายสารตวอยางกลม BTEX ออกจากตวดดซบในหลอดเกบตวอยาง เครอง GC-MS แสดงดงภาพท 3.5

3. แผนผงการทดลอง

ภาพท 10 แสดงขนตอนในการทดลองในการศกษาน

3.4 วธการเกบตวอยาง 3. . วธปรบสภาพหลอดเกบตวอยางกอนนาไปใช

หลอดเกบตวอยางบรรจดวยสาร Tenax-TA ตองปรบสภาพโดยใชกาซไนโตรเจนบรสทธรอยละ 99.99 ทอตราการไหลในชวง 60 มลลลตรตอนาท สาหรบหลอดเกบตวอยางใหม จากนนนาไปปรบสภาพทอณหภม 100oC 1 ชวโมง 200oC 1 ชวโมง และ 280oC 4 ชวโมง

ตามลาดบ หลอดเกบตวอยางทปรบสภาพแลวจะปดดวยฝาทองเหลองทหมดวยพลาสตก PTFE

ขนาด ¼ นว และเกบในถงซปลอคในสภาพแวดลอมทสะอาด โดยไมเปดฝาหลอดเกบตวอยางจนกวาจะเรมเกบตวอยาง และเรมทาการวเคราะห 3. . การเกบตวอยางอากาศ

ตอปมดดอากาศทปรบอตราการไหล0.02ลตรตอนาท ตอเขากบหลอดเกบตวอยางดงภาพท3.7 การเกบตวอยางจะเกบตลอดระยะเวลาเปดใหบรการของรานถายเอกสารเปนเวลา8

ชวโมง ตงแตเวลา 08.00-16.00 น. เมอเกบตวอยางครบตามระยะเวลาทกาหนด จงปดปมดดอากาศแลวปดหลอดเกบตวอยางดวยฝาทองเหลองทหมดวยพลาสตก PTFE จากนนเกบหลอดตวอยางลงถงซปลอคในสภาพแวดลอมทสะอาด เพอรอนาไปวเคราะหตวอยางตอไป การศกษาครงนเกบตวอยางในชวงการเรยนการสอนปกตจานวน 5 วน และชวงสอบปลายภาคการศกษาจานวน 5 วน โดยเกบตวอยางทกวน ยกเวนวนหยดเสาร-อาทตยเนองจากเปนวนปดทาการของรานถายเอกสาร โดยเกบตวอยางทงหมดตลอดการศกษา 10 ตวอยาง ในการเกบตวอยางนาหลอดเกบตวอยางมาตอกน2หลอดเพอปองกนความผดพลาดจากการเกดการหลดรอดของสาร (Breakthrough)

27

ภาพท ขนตอนการทดลอง

ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยในอนาคต

วเคราะหหาปรมาณสารกลม BTEX โดยใช Thermal desorption unit รวมกบ GC-MS

ประเมนความเสยงตอสขภาพของพนกงานจากการสมผส

สรปและวจารณผลการวเคราะห

รานถายเอกสารใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.)

เกบตวอยางสารกลม BTEX ภายในรานถายเอกสารเปนเวลา 8 ชวโมง

ทาแบบสอบถาม ตรวจวดการระบายอากาศ

ภายในรานถายเอกสาร

ชวงการเรยนการสอนปกต ชวงสอบปลายภาคการศกษา

28

ภาพท การตอชดเกบตวอยาง

3. การวเคราะหสารกลม BTEX ในการวเคราะหปรมาณสารกลม BTEX ใชเครอง GC-MS ทประกอบดวย 2 สวน คอ สวนของเครอง GC (Gas Chromatography) และสวนของเครอง MS (Mass Spectrometer) และอปกรณเสรมคอ ชด Thermal Desorption Unit (TDU) โดยอณหภมสงสดในการทาใหสารตวอยางคายตวออกจากตวดดซบ เทากบ 300-320oC

ขนตอนแรกในการวเคราะห คอการนาหลอดเกบตวอยางเขาเครอง Thermal Desorption

Unit (TDU) เพอคายสารกลม BTEX ในตวอยาง ออกจากตวดดซบในหลอดเกบตวอยาง โดยอาศยการใหความรอนท 300oC 30 นาท จากนนไลความชนและออกซเจนออกจากสารกลม BTEX ในตวอยาง โดยการลดอณหภมจนเหลอ -30oC แลวใหความรอนท 300oC อกครง จากนน ฉดสารกลม

BTEX จากหลอดเกบตวอยางจะเขาสเครอง GC (Gas Chromatography) ททาหนาทในการแยกองคประกอบของสารผานทาง Injection port เพอระเหยเปนไอโดยอาศยความรอน จากนนกาซไนโตรเจนซงเปน Carrier gas (เฟสเคลอนท) จะพาไอสารไปยง Column (เฟสคงท) เพอทาใหเกดการแยกตวของสารแตละตว โดยอาศยหลกของความชอบทแตกตางกนขององคประกอบในตวอยางทมตอเฟส 2 เฟส สารทออกจาก Column (เฟสคงท) จะเขาส เครอง MS (Mass

Spectrometer) ทใชตรวจวดองคประกอบทมอยในสารตวอยาง โดยอาศยหลกการไอออไนซโมเลกลของสารทแยกออกมาจากสารตวอยางโดยเครอง GC ซงทาในสภาวะสญญากาศ ขนตอนตอมา คอสารทออกมาจาก Column จะถกทาใหแตกตวดวยอเลกตรอนทยงมาจากแหลงกาเนดไอออน จากนนโมเลกลทแตกตวจะเขาส Ion filter ทเปนสนามไฟฟา และเขาส Detector ซงตรวจวดออกมาเปนเลขมวล (Mass number) เทยบกบฐานขอมลอางองแลวแปลผลออกมาเปนชอ

29

ขององคประกอบนนๆ โดยการวเคราะหไดรบความอนเคราะหจากศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม เทคโนธาน

3. การทาความสะอาดหลอดเกบตวอยาง

ทาความสะอาดหลอดเกบตวอยางทใชแลว โดยการนาไปปรบสภาพทอณหภมดงตอไปน ใหความรอนทอณหภม 40oC 10 นาท 100oC 16 นาท 200oC 15 นาท 300oC 15 นาท 360oC 60 นาทและทงใหเยน 8 นาท กอนนามาใชใหม การทตองใหความรอนแบบไลอณหภมใหคอยๆ สงขนนน

เนองจากหากใชอณหภมสงสดในทนทจะทาใหตวดดซบไหมได หลอดเกบตวอยางมอายการใชงาน 100 ครง หลงหมดอายการใชงานตองเปลยนตวดดซบใหม

3. การคานวณหาความเขมขนของสารกลม BTEX

- คานวณปรมาตรอากาศแทจรง โดยใชสตร

Vact = F x D (7)

Vact = ปรมาตรอากาศแทจรงทเกบตวอยาง, ลตร

F = อตราการไหลของปมดดอากาศ, ลตร/นาท D = ระยะเวลาในการเกบตวอยางอากาศ, นาท

-คานวณปรมาตรอากาศทอณหภมและความดนมาตรฐานโดยใชสตร

(8)

Pact = ความดนบรรยากาศแทจรงขณะเกบตวอยาง,มลลเมตรปรอท

Vact = ปรมาตรอากาศแทจรงทเกบตวอยาง, ลตร

Tact = อณหภมแทจรงขณะเกบตวอยาง, เคลวน

PStd = ความดนบรรยากาศมาตรฐาน, 760 มลลเมตรปรอท

VStd = ปรมาตรอากาศมาตรฐาน, ลตร

TStd = อณหภมมาตรฐาน, 273+25ºC = 298 เคลวน

PactVact

Tact

PstdVstd

Tstd =

30

-คานวณหาความเขมขนของสารกลม BTEX (มคก./ลบ.ม.)

(9)

3. การประกนคณภาพและการควบคมคณภาพ (Quality Assurance and Quality Control; QA/QC)

3. . การเทยบมาตรฐานปมดดอากาศ (Pump calibration)

การเทยบมาตรฐานปมดดอากาศ คอการปรบเทยบอตราการไหลของปมดดอากาศ

ใหได 0.02 ลตร/นาท และวดอณหภมกอนและหลงเกบตวอยางทกครง แลวนาคาทไดมาหาคาเฉลย

เพอใหไดอตราการไหลและอณหภมระหวางเกบตวอยางทตรงกบความเปนจรงมากทสด ในการศกษาน อตราการไหลของอากาศกอนและหลงเกบตวอยางมคาตางกนไมเกนรอยละ 10 และอณหภมกอนและหลงเกบตวอยางมคาตางกนไมเกนรอยละ 15

3. . การทาความสะอาดหลอดเกบตวอยางหลงใช (Cleaning)

ทาความสะอาดหลอดเกบตวอยางทใชแลวตามขนตอนในขอ 10.6 ซงจะทาทกครงหลงการเกบตวอยาง เพอนากลบมาใชใหม และทาการทดสอบวาไมมสารกลม BTEX

หลงเหลออยดวยการสมหลอดเกบตวอยางรอยละ 30 มาวเคราะหดวยวธการเชนเดยวกบการวเคราะหตวอยาง

3. . ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได (Instrument Quantitation Limit;

IQL)

กรณคาทตรวจพบตากวา IQL รายงานคาเปนNDและในการคานวณจะใชคา IQL/2คา IQL แสดงดงตารางท 5

ตารางท ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได (มก./ลบ.ม.) เบนซน 1.50x10-4

โทลอน 1.44x10-4

เอทธลเบนซน 4.49x10-4

ไซลน 1.88x10-3

BTEX (มคก./ลบ.ม.) = สารกลม BTEX ทวดได (มคก.) - Blank (มคก.)

Vstd (ลตร) (1 ลบ.ม./1,000 ลตร)

31

3.8.4 การวเคราะหการหลดรอดของสาร(Breakthroughchecking)

การหลดลอดของสารตวอยางออกมาจากตวดดซบ เกดขนเมอความสามารถของตวดดซบเกดการอมตวและไมสามารถดดซบสารตวอยางไดตอไป ดงนนจงตองมการวเคราะหหา Breakthrough เพอใหทราบวาตวดดซบสารตวอยางในหลอดเกบตวอยางทใชนนสามารถดดซบสารตวอยางไดตามเวลาทตองการเกบหรอไม โดยไมมการหลดลอดของสารตวอยางออกมาจากตวดดซบ และเพอใหไดปรมาณสารตวอยางทแทจรงในการนาไปวเคราะห (วรรณา, 2552) ในการศกษานทาการตอหลอดเกบตวอยาง 2 หลอด (หลอดหนา-หลอดหลง) เขากบปมดดอากาศทปรบอตราการไหลตามทตองการ เกบตวอยางตลอดระยะเวลาเปดใหบรการของรานถายเอกสารเปนเวลา 2

ชวโมง 4 ชวโมง 6 ชวโมง และ 8 ชวโมง รวมทงหมด 4 ชวงเวลา แลวนาไปวเคราะหหาความเขมขนของสารแตละตว โดยแยกวเคราะหเปนหลอดหนาและหลอดหลง หากหลอดหลงมความเขมขนของสารกลม BTEX มากกวารอยละ 10 ของหลอดหนา แสดงวาเกด Breakthrough และตองใชหลอดเกบตวอยางจานวน 2 หลอด ในการเกบตวอยางจรง

จากการทดสอบ พบวา ไมเกดการหลดรอดของสารทกชวงเวลา ดงนนจงเลอกระยะเวลาการเกบตวอยาง 8 ชวโมง ซงเปนระยะเวลาการทางานปกตของพนกงาน

3. การวดการระบายอากาศ

3. . อปกรณทใช

เครองวดความเรวลมยหอ Compu Flow Thermo-Anemometer รน Model 8585

3. . วธดาเนนการ

วธการดาเนนการวดการระบายอากาศภายในรานถายเอกสาร มขนตอนดงตอไปน (มลวรรณ, 2552)

- ทาการตรวจวดสภาพแวดลอมทวไปดวยสายตาและทาการประเมนดงตอไปน

- การระบายอากาศสมาเสมอหรอไม - มจดอบอากาศทใด

- ทศทางของลมผานคนงานหรอไม มการสะสมมลพษไวทจดใดไดบาง

- ตรวจวดความเรวลมโดยเครองวดความเรวลม โดยเครองมอทเรยกวา Anemometer

โดยการ

- แบงพนทภาคตดขวางของหอง เปน 3 สวนดวยสายตา - แตละสวนทาการต grid สวนละ 6 grids ซงแบงตงฉากกบทศทางลม

ดวยสายตาดงภาพท 12

32

ภาพท การต grid ภายในรานถายเอกสาร

- ทาการวดความเรวลมทจดกงกลางของแตละสวน

- บนทกความเรวลมแตละสวน พจารณาวาความเรวลมทพดในจดตางๆ

ของหองสมาเสมอหรอไม และเทยบกบขอกาหนดของการระบายอากาศภายในอาคารซงกาหนดไววา แตละจดควรมคาความเรวลมอยในชวง 9-15 เมตร/นาท

3. แบบสอบถามดานสขภาพ

การสารวจขอมลโดยใชแบบสอบถามนน เพอใหทราบถงขอมลจรงทบคคลกลมนนทาเปนกจวตรประจาวน ขอมลจากแบบสอบถามเปนสวนหนงของการนามาใชในการประเมนความเสยง

ซงประกอบดวยประเดนดานสขภาพจากการทางาน ดานการใหบรการรานถายเอกเอกสาร และพฤตกรรมการทางานของพนกงานภายในรานทงชายและหญงจานวน 2 คน โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 4 สวน ไดแก

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว

สาหรบสอบถามขอมลสวนตวของพนกงานในรานถายเอกสาร

สวนท 2 แบบสอบถามประวตการทางาน

สาหรบสอบถามประวตการทางานทผานมาของพนกงานในรานถายเอกสาร

สวนท 3 แบบสอบถามขอมลลกษณะงานปจจบน

สาหรบสอบถามลกษณะงานททาในรานถายเอกสาร รวมถงพฤตกรรมในการทางาน

สวนท 4 แบบสอบถามดานสขภาพ

สาหรบสอบถามเกยวกบโรคประจาตวและลกษณะอาการทเกดจากการทางานในรานถายเอกสาร

grid ทศทางลม

33

3.11 การประเมนความเสยงตอสขภาพ

วธการประเมนความเสยงเปนไปตามวธการของ US EPA (Kolluru et al., 1996)

โดยวธการประเมนความเสยงจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 3. . วธการประเมนขอมลและการระบอนตราย

การศกษาน เกบตวอยางสารกลม BTEX ทปลดปลอยจากเครองถายเอกสาร

โดยสารกลมดงกลาวทงหมดนน จะนามาประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผส

เนองจากสารกลม BTEX สามารถทาปฏกรยากบสารตวอนไดเปนสารทอนตรายมากขน

3. . วธการประเมนความเปนพษ

การประเมนความเปนพษของสารกลม BTEX จะพจารณาจากทงกรณทกอใหเกดมะเรงและไมกอใหเกดมะเรง เนองจากสารกลม BTEX บางชนดเปนสารทกอใหเกดมะเรง ไดแก เบนซน ซงมคา Slope factorinhalation (SFinhalation) 0.029มลลกรม/ลกบาศกเมตร และคา

RfCinhalationเทากบ 3.0x10-2 มลลกรม/ลกบาศกเมตร แตสาหรบสารบางชนดเปนสารทไมกอใหเกดมะเรง ไดแก โทลอน และไซลน ซงมคา RfCinhalationเทากบ 5.0 มลลกรม/ลกบาศกเมตร และ 0.1

มลลกรม/ลกบาศกเมตร ตามลาดบ

3. . วธการประเมนการไดรบสมผส

ในการประเมนความเสยงตอสขภาพนน จะพจารณาเฉพาะพนกงานในรานถายเอกสารและเสนทางการไดรบสมผส

เสนทางการไดรบสมผสสารกลม BTEX ของพนกงานในรานถายเอกสารแบงออกเปน 3 เสนทาง ไดแก การไดรบสารผานทางเดนอาหาร ( Ingestion) การซมผานทางผวหนง

(Dermal contact) และทางการหายใจ (Inhalation) แตการศกษาน สนใจเฉพาะการไดรบสมผสสารกลม BTEX จากการหายใจเทานน

3. . วธการอธบายลกษณะของความเสยง

จากการประเมนสารกลม BTEX ใน 3 ขนตอนแรกแลว จากนนจะนามาประเมนภาพรวมของความเสยงทเกดขนจากสารกลม BTEX โดยความเสยงตอการกอใหเกดมะเรงของเบนซนคานวณไดจากสมการท 4 สวนความเสยงทไมกอใหเกดมะเรงของเบนซน โทลอน และไซลน

คานวณไดจากสมการท 5

34

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

4.1 ผลการศกษาระดบของสารกลม BTEXในรานถายเอกสาร

ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEXในรานถายเอกสารใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.) คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ตลอดระยะเวลาการเปดใหบรการ 8 ชวโมง ในชวงทมการเรยนการสอนปกต แสดงดงตารางท 6และในชวงการสอบ แสดงดงตารางท 7

ตารางท 6ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEXในรานถายเอกสารชวงการเรยนการสอนปกต

วนท ความเขมขน (ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร)

Benzene Toluene Ethylbenzene m-Xylene p-Xylene o-Xylene

1 4.848 36.781 ND* 3.056 1.001 1.001

2 2.749 36.903 ND 5.076 1.005 1.375

3 3.813 40.142 ND 5.084 1.006 1.377

4 3.816 23.638 ND 3.074 2.067 1.007

5 0.955 1.008 ND 0.955 0.000 0.371

เฉลย 3.236 27.694 ND 3.449 1.016 1.026

S.D. 1.476 16.209 ND 1.720 0.731 0.411

* ND หมายถง Not detected

ตารางท ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEXในรานถายเอกสารชวงการสอบ

วนท ความเขมขน (ไมโครกรม/ลกบาศกเมตร)

Benzene Toluene Ethylbenzene m-Xylene p-Xylene o-Xylene

1 3.170 30.534 ND* 4.120 2.060 3.117

2 2.233 25.573 ND 4.355 2.178 2.178

3 3.353 35.653 ND 5.476 3.297 3.297

4 2.118 28.491 ND 4.131 2.065 2.065

5 3.183 30.660 ND 5.198 2.069 3.130

เฉลย 2.811 30.182 ND 4.656 2.334 2.757

S.D. 0.586 3.687 ND 0.637 0.541 0.586

* ND หมายถง Not detected

35

การเปรยบเทยบผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEXในรานถายเอกสารในชวงทมการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ แสดงดงภาพท 13

ภาพท 13ระดบสารกลม BTEXในรานถายเอกสาร ชวงการเรยนการสอนปกตและ

ชวงการสอบปลายภาคการศกษา

เมอเปรยบเทยบระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสาร ในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ พบวา สารกลม BTEX ชวงการสอบมแนวโนมสงกวาในชวงการเรยนการสอนปกต เนองจากนกศกษาสวนใหญตองถายเอกสารสาหรบเตรยมตวในการสอบปลายภาคการศกษา โดยจากผลการศกษานน รานถายเอกสารมการปลดปลอยโทล อนปรมาณมากทสดเทากบ 27.7

ไมโครกรม/ลกบาศกเมตรในชวงการเรยนการสอนปกต และ 30.2ไมโครกรม/ลกบาศกเมตรในชวงการสอบ เมอเปรยบเทยบกบสารตวอนททาการศกษา เนองจากโทลอนเปนองคประกอบในตวทาละลายหมกพมพทมมากทสด โดยสอดคลองกบการศกษาของ Thanacharoenchanaphas et al.

(2007) ซงศกษาเกยวกบระดบสารกลม BTEX ทปลดปลอยจากเครองถายเอกสาร และพบวามการปลดปลอยโทลอนในปรมาณมากทสดรวมทงกรณศกษาของ Lee et al. (2006) ซงศกษาเกยวกบระดบสารกลม BTEX จากรานถายเอกสารในประเทศไตหวน และพบวามการปลดปลอยโทลอนในปรมาณมากทสดเชนเดยวกน สวนเบนซนและไซลน (ทกไอโซเมอร) มการปลดปลอยในระดบใกลเคยงกนคอ อยในชวง 1.1-4.7 ไมโครกรม/ลกบาศกเมตรโดยเมอนาผลการวเคราะหทไดไป

0

5

10

15

20

25

30

35

Benzene Toluene m-Xylene p-Xylene o-Xylene

ไมโคร

กรมต

อลกบ

าศกเมต

ร

NORMAL

EXAM

36

เทยบกบคามาตรฐานของ NIOSH พบวา ทงเบนซน โทลอน และไซลน ททาการศกษาในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบมคาตากวาคามาตรฐานมาก

ในระหวางการเปดใหบรการของทางรานถายเอกสาร มการเปดพดลมขนาดเลกในระหวางทมการปฏบตงาน ซงตดตงไวภายนอกของบรเวณดานหลงราน รวมไปถงรานถายเอกสารน มการเปดชองระบายอากาศทงสามดาน ไดแก ดานหนา ดานหลง และดานขางฝงหนงของราน ดงนน

อากาศภายในรานจงมลกษณะการไหลเวยนคอนขางคงท โดยผลการตรวจวดการระบายอากาศภายในรานถายเอกสาร พบวา จดตรวจวดแตละจดมคาความเรวลมอยในชวง 16.26-16.44 เมตรตอนาท ซงมคาไมแตกตางกนมาก โดยขอกาหนดของการระบายอากาศภายในอาคารกาหนดไววา แตละจดควรมคาความเรวลมอยในชวง 9-15 เมตรตอนาท (นพภาพร และคณะ, 2550) ซงผลจากการตรวจวดแสดงใหทราบวาความเรวลมภายในรานทมากพอนน จะชวยในการระบายสารมลพษออกสภายนอกรานได ผลการตรวจวดความเรวของอากาศภายในรานแสดงดงภาพท 14

4.2ผลจากแบบสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพ

ผลการสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในรานถายเอกสารของพนกงานทง 2 คน แสดงดงตารางท 8

จากผลสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในตารางขางตนนน พนกงานหญงปฏบตงานในรานถายเอกสารเปนระยะเวลาตอวนมากกวาพนกงานชาย ซงปญหาสขภาพทพบในพนกงานหญงไดแก อาการระคายเคองผวหนง ไอจาม ระคายคอ งวง ปวดศรษะ และแสบจมก

เปนครงคราวในระหวางการปฏบตงาน สวนพนกงานชายซงปฏบตงานในรานถายเอกสารเพยงระยะเวลา 3-4 ชวโมงตอวน มอาการคลนไสอาเจยนและงวงเปนบางครงในระหวางการปฏบตงาน

4.3การประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXในรานถายเอกสาร

ผลการวเคราะหระดบสารกลม BTEXทไดจากหวขอ 4.1 นามาประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสของพนกงานในรานถายเอกสาร ซงมจานวน 2 คน โดยเปนเพศชาย 1

คนและเพศหญง 1 คน ในการคานวณใชคาเวลาในการสมผสตอวนเฉลยเทากบ 6 ชวโมง (เพศชาย

4 ชวโมงตอวน เพศหญง 8 ชวโมงตอวน) และใชคาชวงเวลาการไดรบสมผสเทากนคอ 25 ปผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXของพนกงาน ในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบปลายภาค แสดงดงตารางท 9 และ 10 ตามลาดบ

37

ภาพท 14 ความเรวของอากาศในแตละ grid ในหนวยเมตร/นาท

ดานหนาราน

ดานหลงราน

16.38 16.35 16.35

16.41

16.41 16.38 16.35

16.26

16.35 16.44 16.44

16.44

- -

- -

- -

38

ตารางท ผลการสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในรานถายเอกสาร

รายละเอยด พนกงานหญง พนกงานชาย

อาย (ป) 40 ป 50 ป

นาหนกตว

(กโลกรม)

72 กโลกรม 81 กโลกรม

ลกษณะงานททา มหนาทถายเอกสาร เยบเลมเอกสาร

และซอมบารงเอกสารตางๆ

มหนาทถายเอกสาร เยบเลมเอกสาร

และซอมบารงเอกสารตางๆรวมถงเปน รปภ. ของมหาวทยาลย

การเปลยนถายผงหมกพมพ

ไมสวมถงมอหรอหนากากปองกนสารเคม

ไมสวมถงมอหรอหนากากปองกนสารเคม

ชวงระยะเวลาการทางาน

8 ชวโมงตอวน 5 วนตอสปดาห 3-4 ชวโมงตอวน 5 วนตอสปดาห

อายงาน 25 ป 25 ป

โรคประจาตว โรคหมอนรองกระดกทบเสนประสาท

โรคไขมนในเสนเลอด โรคเบาหวาน

และโรคความดน

ปญหาสขภาพทพบ มอาการระคายเคองผวหนง ไอจาม

ระคายคอ งวง ปวดศรษะ และแสบจมก เปนครงคราวในระหวางปฏบตงาน

มอาการคลนไสอาเจยนและงวง เปนบางครงในระหวางปฏบตงาน

39

ตารางท 9ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXของพนกงาน ในชวงการเรยนการสอนปกต

หมายเหต 1. คาทยอมรบไดสาหรบความเสยงตอการไมกอมะเรงคอ HQ หรอ HIBTEX< 1 2. คาความถในการไดรบสมผสทใชในการคานวณหาคาปรมาณสารทไดรบตอวนคดไดจาก

คาความถ (วน/ป) = จานวนวนทเปดภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนหยดราชการชวงเปดภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนหยดสดสปดาหชวง

เปดภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนสอบกลางภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนสอบปลายภาคการศกษา(วน/ป) = (8 เดอน x30 วน/เดอน) –4 วน/ป –(8 เดอน x 2 วน/สปดาห x4 สปดาห/เดอน) – 9 วน/ป –14 วน/ป =149 วน/ป

3. * ผลกระทบของ เบนซน โทลอน เอทธลเบนซน และไซลน เปนแบบ Additive effects

ความเขมขน (มก./ลบ.ม.)

ปรมาณสารทไดรบตอวน(มก./ลบ.ม.) การอธบายลกษณะของความเสยง

กรณเปนสารกอมะเรง กรณเปนสารไมกอมะเรง ความเสยงตอการกอมะเรง (CR) (คนตอลานคน)


Benzene 3.24×10-3 1.18×10-4 3.30×10-4 3.42 110.09×10-4

Toluene 27.69×10-3 - 28.26×10-4 - 5.65×10-4

Xylene 5.49×10-3 - 5.60×10-4 - 56.04×10-4

HIBTEX 0.02*

40

ตารางท 10ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXของพนกงานในชวงการสอบ

หมายเหต 1. คาทยอมรบไดสาหรบความเสยงตอการไมกอมะเรงคอ HQ หรอ HIBTEX< 1 2. คาความถในการไดรบสมผสทใชในการคานวณหาคาปรมาณสารทไดรบตอวนคดไดจาก

คาความถ (วน/ป) = จานวนวนสอบกลางภาคการศกษา (วน/ป) + จานวนวนสอบปลายภาคการศกษา (วน/ป) = 9 วน/ป + 14 วน/ป =23 วน/ป

3. * ผลกระทบของ เบนซน โทลอน เอทธลเบนซน และไซลน เปนแบบ Additive effects


(มก./ลบ.ม.)

ปรมาณสารทไดรบตอวน(มก./ลบ.ม.) การอธบายลกษณะของความเสยง

กรณเปนสารกอมะเรง กรณเปนสารไมกอมะเรง

ความเสยงตอการกอมะเรง (CR)

(คนตอลานคน)


Benzene 2.81×10-3 1.58×10-5 4.43×10-5 4.59 0.46 2.81×10-3

Toluene 30.18×10-3 - 47.55×10-5 - 30.18×10-3

Xylene 9.75×10-3 - 15.36×10-5 - 9.75×10-3

HIBTEX 0.003*

41

ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ พบวา พนกงานในรานถายเอกสาร มความเสยงในการเปนโรคมะเรงจากการไดรบสมผสเบนซนเทากบ 3.42และ0.46คนตอลานคนตามลาดบ

ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพตอการไมกอมะเรงจากการไดรบสมผสสารกลม

BTEX ในชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบพบวา พนกงานไมมความเสยงตอการไมกอมะเรงโดยมคา Hazard Index เทากบ 0.02 และ 0.003 ตามลาดบ นอกจากนยงพบวา การไดรบสมผสเบนซนและไซลน กอใหเกดอนตรายมากกวาโทลอน

แตจากผลสารวจความคดเหนเกยวกบสขภาพจากการทางานในรานถายเอกสาร พบวา พนกงานมอาการระคายเคองอวยวะบางสวน ไอจาม ปวดศรษะ โดยอาการเหลานเปนอาการทเกดจากการไดรบสมผสสารกลม BTEXซงกลบไมสอดคลองกบผลการประเมนความเสยงตอสขภาพขางตน ทงนอาจเนองมาจากอาการอาจเกดจากปจจยแวดลอมอนๆ เชน อณหภมสง หรออากาศเปลยนแปลง เปนตน

4.4การเปรยบเทยบผลการศกษากบกรณศกษาของ Lee et al. (2006)

จากผลการศกษา พบวา รานถายเอกสารตวอยางมการปลดปลอยโทลอนในปรมาณสงสด

เมอเปรยบเทยบกบสารชนดอนททาการศกษา ซงสอดคลองกบการศกษาของLee et al. (2006)โดยไดผลการศกษาเปนไปในแนวทางเดยวกน สวนผลการประเมนความเสยงตอสขภาพทศกษาโดย

Lee et al. (2006) ระบไววา รานถายเอกสารมการปลดปลอยสารกลม BTEX ในระดบทกอใหเกดมะเรงและโรคอนๆ ตอผทไดรบสมผส ซงไมสอดคลองกบผลการศกษาในครงน เนองจากระดบสารกลม BTEX ทปลดปลอยจากเครองถายเอกสารในกรณศกษาของ Lee et al. (2006) มปรมาณสงกวาผลการศกษาในครงนมาก

42

บทท 5

สรป วจารณ และขอเสนอแนะ

5.1 สรปและวจารณผลการศกษา เครองถายเอกสารเปนอปกรณชวยงานสารสนเทศทมประสทธภาพ และยงจดเปนแหลงกาเนดมลพษอากาศตางๆ ภายในอาคาร โดยเฉพาะสารกลม BTEX ทปลดปลอยออกมาจากกระบวนการผานความรอนเพอหลอมละลายผงหมกใหตดแนนบนกระดาษ โดยผลกระทบตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลมดงกลาวนน จะทาใหเกดอาการระคายเคองบรเวณทไดรบสมผส ความผดปกตตอระบบประสาท นอกจากน เบนซนยงจดเปนสารกอมะเรง ผลจากการศกษาระดบสารกลม BTEX ในรานถายเอกสารตวอยาง พบวา การเปดใหบรการถายเอกสารในชวงการสอบปลายภาคการศกษา มการปลดปลอยสารกลม BTEX ในระดบสงกวาการเปดใหบรการในชวงการเรยนการสอนปกต เนองจากนกศกษาสวนใหญตองถายเอกสารเพออานเตรยมตวในการสอบปลายภาคการศกษา นอกจากน ยงพบวา มการปลดปลอยโทลอนในระดบทสงทสดจากสารทงหมดทไดทาการศกษา สาหรบการระบายอากาศภายในรานถายเอกสารทศกษา ซงไดจากการตรวจวดคาความเรวลม พบวา ความเรวลมในแตละจดภายในรานถายเอกสารคอนขางคงท โดยมคามากพอทจะชวยในการระบายสารมลพษตางๆ ออกสภายนอกรานได ผลการประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX ของพนกงานภายในรานถายเอกสาร สามารถสรปไดวา พนกงานในรานถายเอกสารทง 2 คน ไมมตอการกอมะเรงและไมกอมะเรงจากการทางาน สวนอาการและอาการแสดงทเกดขนกบพนกงานอาจมสาเหตมาจากปจจยแวดลอมอนๆ

สาหรบแนวทางในการลดผลกระทบตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลม BTEX นน

สามารถกระทาไดทงการลดทแหลงกาเนด เชน เลอกใชหมกพมพทมสารกลม BTEX เปนองคประกอบนอยทสด โดยในปจจบน มหมกททาจากนามนถวเหลอง ซงมสารกลม BTEX เปนองคประกอบนอยมาก (ไอไอเค, 2552) สวนการลดผลกระทบทตวผรบ ไดแก การสวมหนากากปองกนสารเคมในขณะปฏบตงาน หรอหลกเลยงการไดรบสมผสเปนเวลานานหรอสวมถงมอขณะเปลยนถายหมกพมพ จากผลการศกษาขางตน มความเปนไปไดคอนขางยากทจะควบคมปจจยในเรองของพฤตกรรมการทางานของพนกงานในรานถายเอกสาร เนองจากพฤตกรรมการทางานของแตละบคคลนน มความแตกตางกนออกไป บางคนอาจมการปองกนตวเองจากการไดรบสมผสมลสารในระหวางปฏบตงาน ในขณะทบางคนกลบไมมการปองกนตวเอง การศกษาขางตน จงเปนเพยงการ

43

กลาวถงโอกาสเสยงทจะเกดโรคนนๆ ในระหวางการปฏบตงาน ซงจะเกดขนไดหรอไม ขนอยกบพฤตกรรมการปองกนของแตละบคคลดวย

5.2 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาในอนาคต

ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาในอนาคต มดงน ควรเกบตวอยางสารกลม BTEX จากรานถายเอกสารตวอยางหลายๆ แหง และนามาประเมนความเสยงตอสขภาพจากการไดรบสมผสสารกลมดงกลาว เพอใหไดผลการศกษาทเปนกลมตวอยาง

ควรศกษาสภาพแวดลอมบรเวณรอบรานถายเอกสาร เพอศกษาแหลงปลดปลอยสารกลม

BTEX อนๆ

ควรเพมจานวนการเกบตวอยาง เพอลดความผดพลาดของขอมลในการศกษา ควรมการศกษาระดบสารกลม BTEX จากรานถายเอกสาร โดยเปรยบเทยบระหวางรานถายเอกสารทตดตงระบบปรบอากาศและไมตดตงระบบปรบอากาศ

44

เอกสารอางอง

เกรยงศกด อดมสนโรจน. (2546). ของเสยอนตราย.มหาวทยาลยรงสต.กรงเทพฯ. หนา650.

กณตา ธนเจรญชณภาส. (2554). มลสารและสภาวะแวดลอมในอาคารและผลกระทบตอสขภาพ.[Online].

แหลงทมา: http://www.agi.nu.ac.th/webvj/.../indoor%20air%20pollution%20-VOC.doc.

10 กรกฎาคม 2554

กรมควบคมมลพษ. (2555). ปรมาณตาสดทเครองมอสามารถวเคราะหได (Instrument Quantitation

Limit; IQL).(จากการใชงานจรง).

กองอาชวอนามย. (2554). อนตรายจากการทางานจากเครองถายเอกสาร. [Online].

แหลงทมา: http://cwweb.tu.ac.th/oth/org/rangsit/Data/1190837791.pdf. 25 พฤศจกายน 2554

ดเรกฤทธ บวเวช และคณะ. (ไมระบปทพมพ).การเกบตวอยางและการวเคราะหฝนแขวนลอย

ทงหมด.ในเอกสารประกอบการสอนรายวชา516 431 การวเคราะหคณภาพอากาศ.

ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม.

นภพาพร พานช และคณะ. (2550). ตาราบาบดมลพษอากาศ. ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร.

ปาจรา โพธหง.(2551). ภยจากเครองถายเอกสาร.[Online]. แหลงทมา: http://www.uniserv.buu.ac.th/forum2/topic.asp?TOPIC_ID=2502. 8 กรกฎาคม 2554

พงศเทพ ววรรธนะเดช. (2547). การประเมนความเสยงดานสขภาพ (Health risk assessment).

ภาควชาเวชศาสตรชมชน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม. มลวรรณ บญเสนอ. (2544). พษวทยาสงแวดลอม.โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร.

มลวรรณ บญเสนอ. (ไมระบปทพมพ). การวดการระบายอากาศ. ในเอกสารประกอบการสอน

รายวชา516 381 ปฏบตการอาชวอนามยและความปลอดภย. ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม.

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล .(2552). สวนประกอบภายในเครองถายเอกสาร. [Online].

แหลงทมา: http://www.rmutphysics.com/charud/specialnews/5/.../Zerox3.htm.

29 พฤศจกายน 2552

มหาวทยาลยมหดล.(2551). กระบวนการทางานของเครองถายเอกสาร.[Online].

แหลงทมา: http://www.si.mahidol.ac.th/Th/division/ophs/admin/.../7_34_1.doc.

25 ตลาคม 2552

มหาวทยาลยมหดล.(2555). เครองมอวทยาศาสตร ศนยเครองมอศาลายา (SCIF).[Online].แหลงทมา:

45

http://www.mb.mahidol.ac.th/www/uploads/smartsection/198_198_2-

Gas_Chromatography.pdf. 30 มนาคม 2555

วรรณา เลาวกล. (2552). การเกบตวอยางสารประกอบอนทรยระเหยงายดวยเทคนคคานสเตอร. [Online].แหลงทมา: http://www.ertc.deqp.go.th/ern/index.php/2009-09-01-17-23-49/41-

2009-09-01-16-38-23/63-voc. 6 เมษายน 2555

วญจตสมพนธเวช และคณะ. (2550). เทคนคการวเคราะหปรมาณสาร BTEX จากอปกรณเกบ อากาศแบบพาสซพ.วารสารวจยและพฒนามจธ, 30(4): 635.

ววฒน เอกบรณะวฒน. (2554). คามาตรฐานของสาร BTEX ในสถานททางาน.[Online].

แหลงทมา: http://www.thaitox.com. 5 กนยายน 2554

ศรพงศ พยอมแยม. (2530). การพมพเบองตน.กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. ศนยขอมลวตถอนตรายและเคมภณฑ. (2554). สตรทางเคมของสาร BTEX.[Online].

แหลงทมา: http://msds.pcd.go.th/index.asp. 7 กรกฎาคม 2554

ศนยบรการเครองมอวทยาศาสตร. (2555). เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS).

[Online]. แหลงทมา:http://www.kmitl.ac.th/sisc/GC-MS/main.html. 30 มนาคม 2555

ไอไอเค ไมระบชอสกล. (2552). Vegetable ink vs. Soy ink: Eco-friendly printing inks. สมาคมการ พมพไทย.[Online].แหลงทมา: http://www.thaiprint.org/thaiprint/index.php?option

=com_zoo&view=item&item_id=264&Itemid=54. 6 เมษายน 2555

Brown, S.K. (1999). Assessment of pollutant emissions from dry process photocopiers.

International journal of indoor environment and health, 9(4): 259-267.

Caselli, M., Gennaro, G.D., Marzocca, A., Trizio, L., Tutino, M. (2010).Assessment of the

impact of the vehicular traffic on BTEX concentration in ring roads in urban areas of

Bari (Italy). Chemosphere, 81: 306-311.

ERTC.(2012). การวเคราะหปรมาณสารกลม BTX.(จากการใชงานจรง).

Hsu, D.J., Huang, H.L., Chien, C.H. and Lin, T.S. (2005). Potential exposure to VOCs caused by

dry process photocopiers: results from a chamber study. Bulletin of environmental

contamination and toxicology, 75(6): 1150-1155.

Hsu, D.J., Huang, H.L., Lin, H.Y. and Lin, T.S. (2006).Potential volatile organic compound

exposure from dry process photocopiers in operation-idle mode. Bulletin of

environmental contamination and toxicology, 76(6): 922-929.

46

Keith, L.H. and Walker, M.M. (1995).Sampling, analysis and properties.Handbook of air toxics,

United Kingdom.

Kolluru, R.V., Bartell S.M., Pitblado R.M. and Stricoff R.S. (1996).Risk assessment and

management handbook. R.R. Donnelley & Sons company, USA. pp. 4.9-4.29.

Lee, C.W. and Hsu, D.J. (2007). Measurements of fine and ultrafine particles formation in

photocopy centers in Taiwan. Atmospheric environment, 41(31): 6598-6609.

Lee, C.W., Dai, Y.T., Chien, C.H. and Hsu, D.J. (2006). Characteristics and health impacts of

volatile organic compounds in photocopy centers. Environmental research, 100(2): 139-149.

Lee, S.C., Lam, S. and Fai, H.K. (2001).Characterization of VOCs, ozone and PM10 emissions

from office equipment in an environmental chamber. Building and environment,

36(7): 837-842.

Ouroboros.(2010). กลไกของเครองถายเอกสาร. [Online].แหลงทมา: http://www.vcharkarn.com/varticle/41703. 10 กนยายน 2554

Smith, S. (2003). What is a VOC and what is its role?, Australia. [Online]. Available:

http://www.members.optusnet.com.au/printing_with_chemistry/Articles/Voc1.html.

October 10, 2011.

Stefaniak, A.B., Breysse, P.N., Murray, M.P.M., Rooney, B.C. and Schaefer, J. (2000).

An evaluation of employee exposure to volatile organic compounds in three photocopy

centers. Environmental research, 83(2): 162-173.

Thanacharoenchanaphas, K., Changsuphan, A., Nimnual, R., Thongsri, T., Phetkasem, S. and

Lertkanawanitc.(2007). Investigation of BTEX and ozone concentrations in a printing

facility in Bangkok, Thailand.[Online]. Available:

http://www.thefreelibrary.com/Investigation+of+BTEX+and+ozone+concentrations+in+

a+printing+facility...-a0172134726. October 21, 2011.

US EPA.(1991). Ethylbenzene (CASRN 100-41-4).Integrated risk information system, USA.

[Online]. Available:http://www.epa.gov/iris/subst/0051.htm. October 21, 2011.

US EPA.(1996). Benzene (CASRN 71-43-2). Integrated risk information system, USA.

[Online]. Available:http://www.epa.gov/iris/subst/0276.htm#refinhal. October 21, 2011.

47

US EPA.(2003). Xylenes (CASRN 1330-20-7). Integrated risk information system, USA.

[Online]. Available: http://www.epa.gov/iris/subst/0270.htm. October 21, 2011.

US EPA.(2005). Toluene (CASRN 108-88-3). Integrated risk information system, USA.

[Online]. Available: http://www.epa.gov/iris/subst/0118.htm. October 21, 2011.

Wolkoff, P., Wilkins, C.K., Clausen, P.A. and Larsen, K. (1993). Comparison of volatile organic

compounds from processed paper and toners from office copiers and printers: methods,

emission rates and modeled concentrations. International journal of indoor environment

and health, 3(2): 113-123.

48

ภาคผนวก

49

ภาคผนวก ก

เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS)

เครอง Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) ทใชสาหรบวเคราะหปรมาณสารกลม BTX นนใชยหอ Agilent รน 5975C ซงมคณสมบตตรวจวดปรมาณสารและคณลกษณะจาเพาะของสารในระดบมวล สามารถควบคมการทางานและประมวลผลทางโครมาโตรกราฟดวยซอฟทแวรคอมพวเตอร และมทฉดสารตวอยาง (Injection Port) ทสามารถเลอกทาการฉดสารแบบ

Split และ Splitless ได ซงสามารถกาหนดตงอณหภมไดในชวงอยางนอยระหวาง -80oC ถง 400 oC

(มหาวทยาลยมหดล, 2555) โดยเครองGC-MS ประกอบดวย 2 สวน คอ สวนของเครอง GC (Gas

chromatography) และสวนของเครอง Mass spectrometer

1. เครอง Gas Chromatograph (GC)

เครอง Gas Chromatograph (GC) ทาหนาทในการแยกองคประกอบของสารทสามารถระเหยกลายเปนไอ (Volatile organic compounds) ไดเมอถกความรอน กลไกทใชในการแยกองคประกอบตางๆ ในสารตวอยางอาศยหลกของความชอบทแตกตางกนขององคประกอบในตวอยางทมตอเฟส 2 เฟส คอ Stationary phase และ Mobile phase องคประกอบทสาคญของเครอง

GC สามารถแบงออกไดเปน 3 สวน ดงภาพท 1 คอ

ภาพท 1สวนประกอบพนฐานของ GC

Injector คอ สวนทสารตวอยางจะถกฉดเขาสเครองและระเหยเปนไอกอนทจะเขาส Column อณหภมทเหมาะสมของ injector ควรเปนอณหภมทสงพอทจะทาใหสารตวอยางสามารถระเหยไดแตตองไมทาใหสารสลายตว ตวอยางของ injectorไดแก Split, Splitless, On column

50

Oven คอสวนทใชสาหรบบรรจ Column และเปนสวนทควบคมอณหภมของ Column

ใหเปลยนไปตามความเหมาะสมกบสารทตองการวเคราะหซงการควบคมอณหภมของ Oven นนม

2 แบบ คอ Isocratic Temperature และ Gradient Temperature

ขอดของการทา Gradient Temperature คอสามารถใชกบสารตวอยางทมจดเดอดกวาง

(Wide boiling range) และยงชวยลดเวลาในการวเคราะห Detector คอสวนทจะใชสาหรบตรวจวดองคประกอบทมอยในสารตวอยางและดวาสารตวอยางชนดทเราสนใจมปรมาณอยเทาใด (ศนยบรการเครองมอวทยาศาสตร, 2555)

2. เครอง Mass Spectrometer (MS)

เครอง Mass Spectrometer (MS)เปน Detectorทใชตรวจวดองคประกอบทมอยในสารตวอยางโดยอาศยกลไก คอ โมเลกลขององคประกอบทถกแยกออกมาจากสารตวอยางโดยเครอง

GC จะถกไอออไนซในสภาวะสญญากาศแลวตรวจวดออกมาเปนเลขมวล (Mass number) เทยบกบฐานขอมลอางองแลวแปลผลออกมาเปนชอขององคประกอบนนๆ (ศนยบรการเครองมอวทยาศาสตร, 2555)

51

ภาคผนวก ข

ผลการเกบตวอยางและวเคราะหสารกลม BTEX

ตารางท 1 ผลการเกบตวอยางและวเคราะหสารกลม BTEX ชวงการเรยนการสอนปกต ภายในรานถายเอกสารบรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.)

Date Period

Sampling

period

(min)

Pressure

(mmHg)

Temp (oC) Avg.

Flow

rate

(L/min)

Air

volume

(Liter)

Std. air

volume

(Liter)

Total (μg/m3)

Before After Avg. benzene toluene m-xylene p-xylene o-xylene

F 21-Feb-12 Normal 480 760 26.0 31.0 28.5 0.020 9.6 9.5 4.848 36.781 3.056 1.001 1.001

B 21-Feb-12 Normal 480 760 26.0 31.0 28.5 0.020 9.6 9.5

F 22-Feb-12 Normal 480 760 27.0 32.0 29.5 0.020 9.6 9.5 2.749 36.903 5.076 1.005 1.375

B 22-Feb-12 Normal 480 760 27.0 32.0 29.5 0.020 9.6 9.5

F 23-Feb-12 Normal 480 760 27.5 32.5 30.0 0.020 9.6 9.4 3.813 40.142 5.084 1.006 1.377

B 23-Feb-12 Normal 480 760 27.5 32.5 30.0 0.020 9.6 9.4

F 24-Feb-12 Normal 480 760 28.0 32.5 30.3 0.020 9.6 9.4 3.816 23.638 3.074 2.067 1.007

B 24-Feb-12 Normal 480 760 28.0 32.5 30.3 0.020 9.6 9.4

F 27-Feb-12 Normal 480 760 28.0 33.0 30.5 0.020 9.6 9.4 0.955 1.008 0.955 0.000 0.371

B 27-Feb-12 Normal 480 760 28.0 33.0 30.5 0.020 9.6 9.4

52

ตารางท 2 ผลการเกบตวอยางและวเคราะหสารกลม BTEX ชวงการสอบปลายภาคการศกษา ภายในรานถายเอกสารบรเวณใตอาคารเรยนรวมวทยาศาสตร (ร.วท.)

Date

Period

Sampling

period

(min)

Pressure

(mmHg)

Temp (oC) Avg.

Flow

rate

(L/min)

Air

volume

(Liter)

Std. air

volume

(Liter)

Total (μg/m3)

Before After Avg. benzene toluene m-xylene p-xylene o-xylene

F 12-Mar-12 Exam 480 760 28.5 30.0 29.3 0.020 9.6 9.5 3.170 30.534 4.120 2.060 3.117

B 12-Mar-12 Exam 480 760 28.5 30.0 29.3 0.020 9.6 9.5

F 13-Mar-12 Exam 480 760 29.0 32.0 30.5 0.019 9.1 9.0 2.233 25.573 4.355 2.178 2.178

B 13-Mar-12 Exam 480 760 29.0 32.0 30.5 0.019 9.1 9.0

F 14-Mar-12 Exam 480 760 29.0 32.5 30.8 0.019 9.1 8.9 3.353 35.653 5.476 3.297 3.297

B 14-Mar-12 Exam 480 760 29.0 32.5 30.8 0.019 9.1 8.9

F 15-Mar-12 Exam 480 760 28.0 32.0 30.0 0.020 9.6 9.4 2.118 28.491 4.131 2.065 2.065

B 15-Mar-12 Exam 480 760 28.0 32.0 30.0 0.020 9.6 9.4

F 16-Mar-12 Exam 480 760 28.0 33.0 30.5 0.020 9.6 9.4 3.183 30.660 5.198 2.069 3.130

B 16-Mar-12 Exam 480 760 28.0 33.0 30.5 0.020 9.6 9.4

53

ภาคผนวก ค

ตวอยางการคานวณการประเมนความเสยงตอสขภาพ

ในทนจะใชเบนซนเปนตวอยางในการคานวณความเสยงทงแบบกอมะเรงและไมกอมะเรง สาหรบทง 2 ชวง ของการศกษา ไดแก ชวงการเรยนการสอนปกตและชวงการสอบ

1. ความถในการไดรบสมผส

ชวงการเรยนการสอนปกต ความถในการไดรบสมผส (EF) EF (วน/ป) = จานวนวนทเปดภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนหยดราชการชวงเปด

ภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนหยดสดสปดาหชวงเปดภาคการศกษา

(วน/ป) – จานวนวนสอบกลางภาคการศกษา (วน/ป) – จานวนวนสอบ

ปลายภาคการศกษา (วน/ป) = (8 เดอน x30 วน/เดอน) –4 วน/ป –(8 เดอน x 2 วน/สปดาห x4 สปดาห/

เดอน) – 9 วน/ป –14 วน/ป =149 วน/ป

ชวงการสอบ

ความถในการไดรบสมผส (EF) EF (วน/ป) = จานวนวนสอบกลางภาคการศกษา (วน/ป) + จานวนวนสอบปลายภาค

การศกษา (วน/ป) = 9 วน/ป + 14 วน/ป =23 วน/ป

54

2. ความเสยงตอการกอมะเรง (Cancer risk)

ชวงการเรยนการสอนปกต ปรมาณเบนซนทไดรบตอวน (ADI)

Average daily intake (mg/m3) = C x ET x EF x ED

AT

= 3.24×10-3 mg/m3 x 6 hr/day x 149 day/year x 25 year

70 year x 365 day/year x 24 hr/day

= 1.18 ×10-4 mg/m3

Cancer risk = ADI x SF

= 1.18 ×10-4 mg/m3 x 0.029 (mg/m3)-1

= 34.21 x 10-7

= 34.21 คนตอสบลานคน


ปรมาณเบนซนทไดรบตอวน (ADI)


AT

= 2.81×10-3 mg/m3 x 6 hr/day x 23 day/year x 25 year


= 1.58 ×10-5 mg/m3

Cancer risk = ADI x SF

= 1.58 x 10-5 mg/m3 x 0.029 (mg/m3)-1

= 4.59 x 10-7

= 4.59 คนตอสบลานคน

55

3. ความเสยงตอการไมกอมะเรง (Cancer risk)

ชวงการเรยนการสอนปกต ปรมาณเบนซนทไดรบตอวน (ADI)


AT

= 3.24x10-3 mg/m3 x 6 hr/day x 149 day/year x 25 year


= 3.31x10-4 mg/m3

Non-cancer risk = ADI/RfC

= 3.31x10-4 mg/m3

0.03 mg/m3

= 110.09x10-4


ปรมาณเบนซนทไดรบตอวน (ADI)


AT

= 2.81x10-3 mg/m3 x 6 hr/day x 23 day/year x 25 year


= 4.43x10-5 mg/m3

Non-cancer risk = ADI/RfC

= 4.43x10-5 mg/m3

0.03 mg/m3

= 147.63x10-4

ประวตผวจย

ชอ-สกล (ภาษาไทย) นางสาวเกษศรนทร เอยมโพธ

(ภาษาองกฤษ) MISS KATESIRIN LAMPO

ทอย 52/47 หม 1 ต.เขาสามยอด อ.เมองลพบร จ.ลพบร 15000

ประวตการศกษา สาเรจการศกษาปรญญาวทยาศาสตรบณฑต

สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร

2557 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ...ง 53311304...

Documents