3-03 zavarivac

OBRAZOVNI PROGRAM

ZAVARIVA

SADRAJ OPTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: ZAVARIVA/ZAVARIVAICA ................................................. 3 2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 5 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI: .................................................................... 5 1.2. STRUNO TEORIJSKI PREDMETI .................................................................. 6 1.2.1. OPTE MAINSTVO ............................................................................... 6 1.2.2. TEHNOLOGIJA .................................................................................. 16 1.2.3. UREAJI ZA ZAVARIVANJE ................................................................... 29 1.2.4. PREDUZETNITVO .............................................................................. 41 1.3. PRAKTINA NASTAVA ............................................................................ 46 2. ISPITNI KATALOG .................................................................................... 79 3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA .................................................. 89 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA..................... 90 5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ......................... 90 6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 90 7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA .......................... 90 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 90 8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 91 9. SLOBODNE AKTIVNOSTI ............................................................................ 91 10. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 92

2

OPTI DIO 1. Naziv programa: ZAVARIVA/ZAVARIVAICA 2. Nastavni planRedni broj A 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 1. 2. 3. Nastavni predmeti - grupe predmeta Opteobrazovni predmeti Maternji jezik i knjievnost Matematika Strani jezik Informatika Fiziko vaspitanje Drutvena grupa predmeta Istorija Geografija Sociologija Prirodna grupa predmeta Fizika Biologija Hemija 16 3 2 576 108 72 1 1 36 36 2 12 3 2 2 5 10 1 32 36 180 360 36 1152 7 12 1 32 36 72 432 108 72 72 252 432 36 1152 2 1 3 20 1 32 33 66 33 99 660 33 1056 8 264 36 36 72 1272 216 144 138 33 531 1452 105 25 dana 3360 105 1 1 36 36 2 72 36 36 72 3 3 2 2 2 108 108 72 72 72 2 72 2 66 2 2 2 72 72 72 2 2 2 66 66 66 246 246 210 72 210 I sed. god. sed. II god. sed. III god. Ukupno

UKUPNO A B Struno-teorijski predmeti 1. 2. 3. 4. Opte mainstvo Tehnologija Ureaji za zavarivanje Preduzetnitvo

UKUPNO B Praktina nastava sa C tehnologijom zanimanja D Slobodne aktivnosti E F Profesionalna praksa Broj asova

10 dana

15 dana

G Broj radnih sedmica Ukupno (A+B+C+D) = 3.360

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - omoguiti svestran razvoj pojedinca i njegovu socijalnu integraciju; - osposobiti uenike za planiranje, pripremu, izvoenje, kontrolu i vrednovanje rada u zanimanju; - osposobiti uenika za itanje tehnike dokumentacije; - produbiti i proiriti opte obrazovanje u funkciji struke i obezbijediti - struno-teorijska i praktina znanja, za kvalitetan rad u zanimanju; - osposobiti uenika za rezanje i obradu djelova elektrinim lukom i gasnim postupkom; - osposobiti uenika za zavarivanje i navarivanje djelova runim i elektrolunim postupkom; - osposobiti uenika za zavarivanje elektrinim lukom u zatiti inertnih gasova i mjeavini gasova; - osposobiti uenika za spajanje djelova elektrootpornim zavarivanjem;3

- osposobiti uenika za zavarivanje, navarivanje i sijeenje djelova gasnim postupkom; - osposobiti uenika za spajanje djelova postupkom mekog i tvrdog lemljenja; - rukovanje alatima, priborima i ureajima za zavarivanje; - stei znanja za ispunjavanje potrebne radne dokumentacije i dokumenata o evidenciji stanja, ureaja i pribora; - stei osnovna znanja o preduzetnitvu; - brinuti o vlastitim aspektima zdravlja i zdravlja svojih kolega; - uvjeriti se da je primijenjena zatita od opasnosti, mjere zatite, mjere bezbjednosti i spreavanja nesrea; - razvijati sposobnost socijalne komunikacije i spremnost za razvijanje meuljudskih odnosa; - razvijati ekoloku svijest i odgovornost u potovanju mjera zatite na radu i zatiti okoline. 4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih - U kolu za sticanje srednjeg strunog obrazovanja u trogodinjem trajanju obrazovni program Zavariva/Zavarivaica, mogu se upisati lica koja su zavrila osnovnu kolu ili zavrila dvogodinju strunu kolu i nijesu starija od 17 godina. Izuzetno, u kolu se mogu upisati lica do 18 godine uz odobrenje Nastavnikog vijea kole. Lica koja su napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih. - Za upis u dualni oblik obrazovanja potrebno je da uenik ima sklopljen ugovor sa poslodavcem, u sladu sa Zakonom o strunom obrazovanju. - Ako se za upis prijavio vei broj kandidata od broja raspisanih mjesta Ministarstvo prosvjete i nauke donosi odluku o dopunskim kriterijumima za upis. 5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje traje tri godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju uenici prelaze u vii razred ako su iz svih predmeta tekue godine postigli prelaznu ocjenu, realizovali slobodne aktivnosti i obavili profesionalnu praksu. - Lica koja su zavrila dvogodinju strunu kolu mogu se ukljuuti u drugi ili trei razred srodnog zanimanja uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita. - Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvoenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi kola. 7. Obrazovanje koje se stie - Zavretkom obrazovnog programa uenik stie srednje struno trogodinjem trajanju ZAVARIVA. obrazovanje u

4

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI: 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIKO VASPITANJE 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. GEOGRAFIJA 1.1.8. SOCIOLOGIJA 1.1.9. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. FIZIKA

5

1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. OPTE MAINSTVO 1. Naziv predmeta: OPTE MAINSTVO 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Razred I II III Ukupno Teorija 72 72 144 Vjebe 36 36 72 Praktina nastava Ukupno 108 108 216

T - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe V - vjebe, odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opti ciljevi nastave U okviru predmeta uenik e biti u mogunosti da: - ita i razumije tehnike crtee, uputstva i propise, tabele, dijagrame, eme i tehniku dokumentaciju; - Stekne nephodna znanja o strukturi materijala i uticaju strukture na promjenu svojstva materijala; - Zna pravilan i racionalan izbor materijala; - Upozna nain oznaavanja po standardu mainskih materijala; - Konstruie jednostavnije mainske proizvode; - Izrauje tehniko-tehnoloku dokumentaciju; - Naui da koristi prirunike, standarde, tabele i druge vrste strunih tekstova; - Crta jednostavne tehnike radionike i sklopne crtee mainskih elemenata i manjih sklopova, u skladu sa standardima; - Potuje ekoloke zahtjeve i razvija osjeaj za ekonominu upotrebu materijala; - Razvija osjeaj odgovornosti i preciznosti u radu; - Ovlada strunom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.

6

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Osnovi tehnikog crtanja - Razvija tehniku - Izvlai osnovne i - Upoznaje se sa: kulturu, osjeaj za kotne linije, priborom za red i urednost rafira, ispisuje tehniko crtanje, zaglavlje i standardima, pozicione oznake vrstama tehnikih elemenata crtea, - Ovladava tehnikom razmjerama, pravilnog kotiranja zaglavljima, i rafiranja sastavnicama, vjebanjem na tolerancijama i primjerima njihovom - Ispisuje tehniko primjenom u pismo mainstvu - Prostorno prikazuje - Upoznaje se sa skicom jednostavne tehnikom izrade elemente jednostavnijih crtea Geometrijske konstrukcije - Razvija osjeaj za - Crta paralelne i - Navodi i nabraja preciznost I normalne prave osnovne urednost - Crta simetrale dui geometrijske i uglova konstrukcije - Dijeli du na njednakih djelova - Spaja prave linije lukom datog poluprenika - Konstruie pravilan trougao, kvadrat, petougao, estougao, elipsu Osnovi nacrtne geometrije i tehnikog crtanja - Razlikuje centralno - Razvija tehniku - Upoznaje pojam i kulturu i paralelno osnovne elemente projiciranje projektovanja - Razlikuje koso i ortogonalno - Upoznaje pojam projiciranje kvadranata, - Crta projekcije oktanata take na jednu, aksonometrije dvije i tri ravni - Crta projekcije dui u optem i specijalnom poloaju - Crta projekcije osnovnih geometrijskih7

Preporuke za izvoenje nastave

Vjebe: - Upotreba linija - Crtanje geometrijskih konstrukcija - Crtanje kontura mainskih djelova - Rad u olovci

Vjebe: - Projekcije tijela crtanje tijela u izometriji na osnovu projekcija - Crtanje projekcija na osnovu izometrijskog izgleda - Dopunjavanje pogleda, crtanje mainskih elementa uz upotrebu pravila posebnih pogleda, presjeka i

Informativni ciljevi i sadraji uenik

Formativni ciljevi uenik likova u optem i specijalnom poloaju (kvadrat, pravougaonik, trougao) Crta projekcije geometrijskih tijela u optem i specijalnom poloaju Crta u izometriji jednostavne elemente na osnovu ortogonalnih projekcija Crta jednostavne elemente u ortogonalnoj projekciji i aksonometriji Razlikuje prednosti i nedostatke pojedinih naina prikazivanja tijela

Socijalizacijski ciljevi uenik

Preporuke za izvoenje nastave pojednostavljenog crtanja - Izrada prvog grafikog rada

-

-

-

-

Kotiranje - Upoznaje osnovna naela kotiranja i elemente kotiranja - Upoznaje se sa pojmom presjeka - Upoznaje se sa pravilima prikazivanja djelova i njihovih detalja, kao i pojednostavljenjim a pri crtanju

- Kotira i oznaava vrijednosti kota na crteu - Kotira uproeno i tabelarno - Ispisuje tolerancije duina, oblika i poloaja i kvalitet obrade povrina - Crta i oznaava presjeke - Crta prodore tijela - Crta razvijene povrine tijela - Crta presjeke uskih elemenata, presjeke i skraenja, posebne i djelimine izglede Prikazivanje mainskih elemenata Navodi razdvojive i - Crta vijak i navrtku nerazdvojive veze - Kotira i oznaava metriki i cijevni navoj8

- Razvija osjeaj preciznosti - Razvija svijest o potrebi kvalitetnog rada

Vjebe: - Kotiranje crtea

Vjebe: - Prikazivanje mainskih elemenata, rad u


Formativni ciljevi uenik - Crta spojeve klinovima - Crta opruge - Crta zupanike i lananike - Uproeno crta zavarene sastave


Preporuke za izvoenje nastave olovci

- Stie osjeaj - Sa sklopnog crtea preciznosti u radu odreuje tolerancije/nalijeg - Stie pozitivnu anja orjentaciju - Iz tabela ita Prema vrijednosti zanimanju odstupanja za zadate tolerancije i izraunava veliinu tolerancijskog polja - Analizira veliinu tolerancija i postupke kojima se one mogu dostii - Iz tabela odreuje dozvoljena odstupanja kod izradaka kod kojih na crteu tolerancije nijesu propisane Osnovni pojmovi i aksiomi statike / Sistem sueonih sila u ravni - Navodi i objanjava - Razlae silu na komponente pojam sile i grafikom podjelu sila metodom - Navodi i objanjava - Postavlja analitike pojam veze i uslove ravnotee reakcije veze sistema sueonih - Navodi i objanjava sila aksiome statike - Navodi i objanjava - Odreuje moment sile za taku grafike i analitike uslove ravnotee sistema sueljnih sila - Navodi i objanjava moment sile za taku - Navodi i objanjava Varinjonovu teoremu

Tehniki crtei - Upoznaje, razumije i objanjava pojam tolerancije, poloaj i veliinu toleranciskog polja, kotiranje tolerisanih duina - Upoznaje radioniki crte i sklopni crte - Razumije pojam kvaliteta povrine i zna naine oznaavanja stanja povrina - Definie pojam tolerancija oblika i poloaja - Zna pojedine vrste nalijeganja

Vjebe: - Oznaavanje stanja povrina - Odreivanje tolerancija iz tabela - Odreivanje nalijeganja - Kotiranje tolerisanih dimenzija - Izrada radionikih crtea datog sklopa - Izrada drugog grafikog rada

9

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik Sistem proizvoljnih sila u ravni - Slae paralelne - Navodi, definie i sile, razlae sile na objanjava spreg komponente sila i moment - Postavlja uslove sprega ravnotee spregova - Na primjerima odreuju uticaj sila na posmatrani mainski dio i sistem Ravanski nosai - Navodi vrste ravanskih nosaa i vrste optereenja kod njih - Navodi, definie i objanjava statiki odreene ravanske pune nosae

Socijalizacijski ciljevi uenik - Stie osjeaj preciznosti u radu - Stie sigurnost u radu

Preporuke za izvoenje nastave Vjebe: - Pretvaranje mjernih jedinica - Grafiko i analitiko odreivanje sila i ravnotee - Grafiko rastavljanje dvije sile - Odreivanje momenta sile Vjebe: Grafiki rad: - Na primjerima proste grede, grede sa prepustima i konzole odrediti reakcije oslonaca i konstruisati statike dijagrame

- Odreuje reakcije veza grafiki i analitiki punih ravanskih nosaa, optereenih kombinacijom razliitih optereenja - Konstruie statike dijagrame grafikom i analitikom metodom - Odreuje teite homogenog tijela, figure, linije (luk, du, paralelogram, trougao, isjeak)

- Stie osjeaj preciznosti u radu

Sredite masa - Navodi, definie i objanjava osnovne statike veliine u poprenom presjeku ravanskih punih nosaa - Navodi, definie i objanjava pojam teita tijela Trenje - Navodi, definie i objanjava pojam trenja i navodi vrste trenja - Navodi, definie i objanjava trenje klizanja i trenje kotrljanja Brzina i ubrzanje - Definie i

- Razlikuje trenje klizanja i trenje kotrljanja - Odreuje smjer sila trenja - Iz tabela bira koeficijent trenja - Razlikuje materijale u zavisnosti od trenja - Izraunava osnovne10

Informativni ciljevi i sadraji uenik objanjava pojam kretanja, puta, brzine, ubrzanja, ugaone brzine, krunog kretanja Rad, snaga - Definie i objanjava pojmove rad, energija, snaga, stepen iskorienja

Formativni ciljevi uenik veliine koje opisuju kretanje na osnovu zadatih podataka - Na osnovu zadatih podataka odreuje snagu - Pretvara jedinice mjere - Uoava vanost poveanja stepena iskorienja



- Razvija pozitivan odnos prema struci

Vjebe: - Izraunavanje stepena iskorienja i Snage

Naponi i deformacije - Pronalazi primjere - Navodi, definie i mainskih djelova, objanjava pojam koji su pod optereenja, naponom naprezanja, - Za zadate uslove napona i odreuje napon i deformacije deformacije - Navodi, definie i objanjava Hukov zakon - Navodi , definie i objanjava pojam dozvoljenog napona i stepena sigurnosti

Vjebe: - Odreivanje napona i deformacija, Primjena Hukovog zakona

11

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik Podjela mainskih elemenata Razdvojivi spojevi - Pojanjava vezu - Navodi vrste, izmeu materijala svojstva i primjenu za vijke i navrtke i razdvojivih spojeva njihove namjene (navojni spojevi, - Iz tabela bira vijke spojevi pomou u zavisnosti od klinova, ivija i zadatih uslova ljebni spojevi) primjene - Navodi materijale - Odreuje nain za vijke i navrtke osiguranja navojnih spojeva od odvrtanja Nerazdvojivi spojevi - Bira odgovarajuu - Navodi podjelu i vrstu nerazdvojive vrste nerazdvojivih veze u zavisnosti spojeva i njihovu od zadatih uslova primjenu - Upoznaje zakovane - Definie nain pripreme pozicija spojeve za primjenu - Objanjava odgovarajue veze postupak pripreme limova za zakivanje - Uproeno crta razne vrste spojeva i nain zakivanja - Zna materijale za zakivke i kriterijum izbora zakivaka - Upoznaje osnovne pojmove o zavarenim spojevima - Navodi vrste zavarenih spojeva i simbole - Navodi svojstva lemljenih spojeva - Objanjava svojstva i nosivost lijepljenih spojeva Elastine veze - Upoznaje se sa vrstama i namjenom opruga i njihovim karakteristikama - Navodi materijal za opruge - Detaljno objanjava optereenje i deformacije kod pojedinih vrsta opruga

Socijalizacijski ciljevi uenik - Stie osjeaj preciznosti u radu - Stie sigurnost u radu


Vjebe: - Crtanje navojnih spojeva

- Stie osjeaj preciznosti u radu - Stie sigurnost u radu

Vjebe: - Skiciranje opruga, rad u olovci

12

Informativni ciljevi i sadraji uenik Osovine i vratila - Upoznaje se sa konstruktivnim oblicima: - Osovinica, osovina i vratila, njihovom primjenom i karakteristikama Leajevi i leita - Navodi vrste i karakteristike leajeva, njihovo oznaavanje i prikazivanje na crteu - Upoznaje se sa podjelom i svojstvima lezista

Formativni ciljevi uenik - Crta osovinice, osovine i vratila - Bira postupak odreivanja prenika osovine ili vratila u zavisnosti od optereenja i bira material - Bira materijal za leine aure i posteljice - Analizira naine podmazivanja leita i razlikuje naprave za dovod i podmazivanje leita - Detaljno obrazlae postupak demontae leaja, nain ugradnje i odravanja leaja - Odreuje kriterijum izbora i primjene pojedinih vrsta spojnica

Socijalizacijski ciljevi uenik - Stie osjeaj Sigurnosti i samopouzdanja

Preporuke za izvoenje nastave Vjebe: - Skiciranje osovina i vratila, rad u olovci

- Stie pozitivnu Orjentaciju Prema zanimanju

Vjebe: - Izbor leaja iz kataloga

Spojnice - Razumije ulogu spojnica i svojstva pojedinih vrsta spojnica - Detaljno objanjava nain ugradnje i putanje u pogon spojnice

- Stie pozitivnu orjentaciju Prema zanimanju

Elementi za prenos snage - Rauna prenosni - Upoznaje se sa odnos podjelom, vrstama - Crta standardni i primjenom profil zupca elemenata za - Crta cilindrini prenos snage zupanik - Razumije osnovne - Analizira elemente pojmove kod koji utiu na cilindrinih nosivost zupastih zupastih parova, parova konusnih zupastih - Bira odgovarajuu parova i punih vrstu prenosa u parova zavisnosti od - Navodi materijale zadatih uslova za izradu zupanika - Uoava mogue - Razumije osnovne greke pojmove kod13

- Stie osjeaj sigurnosti i samopouzdanja u radu

Vjebe: - Cilindrini zupasti par, proraun, konstrukcija, crte -proraun, konstrukcija i crte lananog, kainog ili remenog prenosnika - Izrada grafikog rada

Informativni ciljevi i sadraji uenik lananih parova - Navodi nain oznaavanja lanaca - Razumije nain prenosa snage, svojstva i podjelu kainih i remenih parova Primijena raunara u - Razumije mogunosti upotrebe raunara u mainstvu - Upoznaje se sa operativnim sistemom WINDOWS - Upoznaje se sa osnovnim raunarskim programima za crtanje (Auto Cad ili drugi) - Upoznaje se sa mogunostima EXCELA

Formativni ciljevi uenik - Iz kataloga naruuje djelove - Crta lananike - Crta kainik i remenicu



mainstvu - Izvodi osnovne manipulacije sa datotekama i prilagoava ih sopstvenim potrebama - Oblikuje dopis i druge dokumente i tampa ih - Izrauje jednostavne crtee mainskih elemenata: crta, kotira, oznaava stanje povrina - tampa uraeni crte - Oblikuje jednostavan tabelarni prikaz koristei matematike operacije, sortira ispis po abecedi, grafiki predstavlja rezultate

- Stie osjeaj sigurnosti u radu - Stie pozitivnu orijentaciju Prema zanimanju

Vjebe: - Rad sa softerskim paketima za obradu teksta i tabela za crtanje

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Drapi, S. i drugi: Tehniko crtanje sa mainskim elementima, Zavod za udbenike, Beograd, 2004. - Drapi, S.: Mainski elementi I, za sve profile, Zavod za udbenike, Beograd, 2004. - Ristivojevi D.: Mainski elementi I I, za sve profile, Zavod za udbenike, Beograd, 2004. - Drapi, S.: Zbirka rijeenih zadataka iz mainskih elemenata I, Zavod za udbenike, Beograd,1986. - orevi, D., Papi, Z.:Tehniko crtanje sa nacrtnom geometrijom, za sve profile, Zavod za udbenike, Beograd, 2006. - Plavi, M. i drugi: Mehanika I statika i otpornost materijala sa zbirkom zadataka, Zavod za udbenike, Beograd, 2005. - Todi, S. i drugi: Grafiki zadaci iz mehanike, Zavod za udbenike, Beograd, 2005. - Knez, A. i drugi : Mehanika, udbenik za 1. letnik strojnih ola, Zavod RS za kolstvo, 2003.14

- Knez, A. i drugi : Mehanika, delovni zvezek za 1. letnik strojnih ola, Zavod RS za olstvo, 2003. - piranoc, V.: Tehnika mehanika, kolska knjiga, Zagreb, 2002. - Koludrovi, ., Koludrovi-Harbi,I., Koludrovi, R.:Tehniko crtanje u slici s kompjuterskim aplikacijama, prirunik za tehniko crtanje, kolska knjiga, Zagreb, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Nastava se realizuje u uionici koja je opremljena: stolovima sa odgovarajuim priborom za crtanje, A/V sredstvima, grafoskopom, dijaprojektorom sa odgovarajuim slajdovima, raunarom sa odgovarajuim softverom za crtanje, uzorcima alata, modelima i emama sklopova i podsklopova maina, mjernim instrumentima i drugim. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pismeni radovi uenika (grafiki radovi-etiri, kontrolne vjebe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori uenika. Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti sa usmene provjere znanja. Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visoka struna sprema iz podruja mainstva. 10. Povezanost predmeta Znanja - Tehniki crtei - Naponi i deformacije - Nerazdvojivi spojevi Povezanost sa predmetom Predmet Znanja - Praktina nastava - Radioniki i sklopni crtei - Dozvoljeni naponi, deformacije - Stepen sigurnosti - Zavarivanje i lemljenje

15

1.2.2. TEHNOLOGIJA 1. Naziv predmeta: TEHNOLOGIJA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Razred I II III Ukupno Teorija 56 56 112 Vjebe 16 16 32 Praktina nastava Ukupno 72 72 144

Teorija - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe Vjebe - odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opti ciljevi nastave U okviru predmeta uenici e: - Stei znanja o vrstama i karakteristikama materijala; - Upoznati svojstva tehnikih materijala, karakteristike i njihovu primjenu u mainstvu; - Stei neophodna znanja o strukturi materijala i uticaju strukture na promjenu svojstava materijala; - Osposobiti se za pravilan i racionalan izbor materijala; - Osposobiti se da koristi metode ispitivanja materijala ; - Upoznati vrste, svojstva i primjenu plastinih, gumenih i kompozitnih materijala; - Upoznati svojstva, vrste i primjenu goriva i maziva; - Upoznati vrste i karakteristike tehnikih gasova; - Stei znanja za spajanje mainskih djelova zakivanjem; - Stei znanja za spajanje mainskih djelova zavarivanjem; - Stei znanja za spajanje mainskih djelova lemljenjem; - Stei znanja za obradu materijala sjeenjem i rezanjem; - Stei znanja za termiku i termohemijsku obradu elemenata; - Potovati ekoloke zahtjeve i razvijati osjeaj za ekonominu upotrebu materijala; - Razviti osjeaj i brigu za ouvanje ivotne sredine; - Razviti osjeaj odgovornosti i preciznosti u radu; - Ovladati strunom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci.

16

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Svojstva materijala - Razlikuje svojstva - Razvija pravilan - Definie, opisuje materijala kao odnos prema svojstva materijala funkciju vrste prirodnim - Navodi elektrina, atoma i hemijske naukama toplotna i magnetna veze - Razumije odnos svojstva materijala - Analizira tehnike i prirode - Pozanaje mehanika elektrina, - Navikava se na svojstva materijala magnetna i tanost - Objanjava i ilustruje toplotna svojstva - Razvija osjeaj ispitivanje materijala - Analizira odgovornosti statikim dejstvom mehanika sile (ispitivanje svojstva materijala zatezne vrstoe - Razlikuje - Navodi i objanjava ispitivanje metode ispitivanja materijala tvrdoe materijala statikim dejstvom statikim dejstvom sile prema sile zateznoj vrstoi - Navodi i objanjava - Analizira dijagram dinamike metode zatezanja dobijen ispitivanja tvrdoe ispitivanjem - Objanjava i ilustruje epruvete statikim ispitivanje materijala dejstvom sile dinamikim dejstvom - Odreuje tvrdou sile materijala - Opisuje i nabraja statikim dejstvom tehnoloka svojstva sile materijala - Odreuje tvrdou - Opisuje ispitivanje materijala bez materijala razaranja i navodi dinamikim metode dejstvom sile - Razlikuje i analizira ispitivanje materijala dinamikim dejstvom sile kroz ispitivanje dinamike vrstoe i ispitivanje ilavosti - Odreuje tehnoloka svojstva materijala - Analizira i razlikuje ispitivanje materijala bez


- CD sa odgovarajuim materijalima - Prezentacija sa diskusijom Vjebe: - Ispitivanje zatezne vrstoe - Mjerenje tvdoe po Brinelu, Rokvelu i Vikersu

17

Informativni ciljevi i sadraji uenik Struktura metala i legura - Opisuje i objanjava materijale - Objanjava proces kristalizacije - Opisuje i ilustruje dijagrame stanja legura (dvokomponentnih, eutektikih itd.) - Opisuje svojstva legura u zavisnosti od sastava rasporeda i oblika faza Tehniko gvoe - Opisuje tehniko gvoe - Definie hemijski isto gvoe - Poznaje dijagram stanja legure - Fe-C - Objanjava i navodi legure u odnosu na procenat ugljenika (linije) - Nabraja vrste tehnikog gvoa - Objanjava i navodi vrste livenog gvoa: - sivi liv, - modifikovani liv, - nodularni liv, - legirani liv, - temperovani, - liv(bijeli i crni) - Definie elik - Objanjava proizvodnju elika - Navodi podjelu elika - Objanjava oznaavanje elika - Klasifikuje elike prema upotrebi: - Konstruktivni elici, - Alatni elici - Navodi i objanjava brodograevinski elik i elini liv

Formativni ciljevi uenik razaranja Analizira kristalnu grau materijala Razlikuje kristalna zrna po rastu,obliku i veliini Uporeuje fazne dijagrame legura Analizira svojstva legura u zavisnosti od mikrostrukture



- Razvija sposobnost opaanja - Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima - Stie samopouzdanje i sigurnost

- Prezentacija sa diskusijom

Analizira i formira dijagram stanja legure Fe-C Prati liniju ovravanja legure Razlikuje vrste gvoa Uoava uticaj stalnih i legirajuih elemenata na svojstva elika Uoava i razlikuje elike Oznaava elike Razlikuje i uporeuje elike Analizira vrste elika Uoava funkciju i znaaj brodograevinskog elika i elinog liva

- Uvia vanost ouvanja kvaliteta - Razvija mo opaanja - Razvija osjeaj o potrebi zatite na radu - Razumije odnos tehnike i nauke


Vjebe: - izbor elinih materijala iz tablica

18

Informativni ciljevi i sadraji uenik Obojeni metali i legure - Opisuje, navodi i objanjava obojene metale: - bakar, - cink, - olovo, - kalaj, - volfram, - titan, - aluminijum, - magnezijum - Nabraja i objanjava legure obojenih metala - Poznaje i opisuje oznaavanje legura obojenih metala - Objanjava legure - Bakra - Objanjava legure aluminijuma - Objanjava legure magnezijuma - Objanjava legure pogodne za meko i tvrdo lemljenje (kalajni lem, kadmijumski lem, mesingani lem, srebrni lem,...) - Objanjava legure za klizne leaje i tvrde legure Plastine mase i guma - Upoznaje se sa osnovnim pojmovima o nemetalnim materijama i makromolekulima - Nabraja i objanjava vrste makromolekula - Opisuje i objanjava plastine mase - Opisuje i objanjava gume Goriva i maziva - Upoznaje se i opisuje podjelu i sastav goriva

Formativni ciljevi uenik - Razlikuje uporeuje svojstva i primjenu obojenih metala - Izraava svojstva obojenih metala - Razlikuje legure obojenih metala - Razlikuje legure bakra - Razlikuje legure aluminijuma - Razlikuje legure magnezijuma - Razlikuje legure za lemljenje - Razlikuje legure za klizne leaje i tvrde legure

Socijalizacijski ciljevi uenik - Uvia vanost ouvanja kvaliteta - Razvija sposobnost opaanja - Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima


- Prezentacija sa diskusijom Vjebe: - izbor obojenih metala i legura iz tablica

- Uoava znaaj i potrebu plastinih masa - Uoava znaaj i potrebu guma

- Uoava vanost ouvanja kvaliteta - Uoava vanost nauke u svakodnevnom ivotu - Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima


- Razlikuje sagorive i nesagorive sastojke

- Razvija osjeaj o ouvanju ivotne sredine


19

Informativni ciljevi i sadraji uenik - Navodi karakteristike goriva - Objanjava vrsta goriva - Objanjava tena goriva - Objanjava gasovita goriva - Upoznaje se i opisuje maziva Kompozitni materijali - Opisuje i objanjava kompozitne materijale (kompozite)

Formativni ciljevi uenik - Razlikuje vrste goriva - Razlikuje gasovita goriva - Uoava vrste i njihovu upotrebu - Analizira ulogu i zadatak maziva - Uoava svojstva maziva - Razlikuje kompozitne materijale

Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija pozitivan stav prema zdravlju - Navikava se na pridravanje propisa


Vjebe: - biranje goriva i maziva iz kataloga - Razvija pozitvan stav prema novim saznanjima - Razvija osjeaj za ouvanje ivotne sredine - Prezentacija sa diskusijom

20

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik Spajanje razdvojivim vezama - Pronalazi primjere - Nabraja vrste primjene spojeva i njihovu razdvojivih spojeva primjenu, (navojni u svakodnevnom spojevi, spojevi ivotu i praksi pomou klinova, - Analizira naine spojevi ivijama, osiguranja ljebni spojevi, razdvojivih veza od ozubljeni spojevi, slabljenja pri spojevi pomou upotrebi konusnih povrina i navoja, opruga, spojevi sa opruno zateznim prstenovima i spojevi ostvareni vrstim nalijeganjem) Spajanje lemljenjem - Razlikuje vrste - Navodi primjere i lemljenja primjenu lemljenih - Bira dodatni spojeva materijal, alat i - Poznaje pribor za karakteristike odgovarajui mekolemljenih postupak spojeva - Analizira lemljenje - Poznaje spoja karakteristike - Razlikuje tvrdolemljenih tvrdolemljene spojeva spojeve i zavarene - Objanjava nain spojeve pripreme spojeva za meko lemljenje (mehaniko i hemijsko ienje povrina koje se leme) - Objanjava nain pripreme za tvrdo lemljenje - Objanjava nain kvaenja i difuzije lema u osnovni materijal - Objanjava postupak mekog i tvrdog lemljenja - Navodi lemove za meko lemljenje - Navodi lemove za21



- Razvija osjeaj Vjebe: odgovornosti prema - itanje tehnike radu dokumentacije - Montaa i demontaa jednostavnih spojeva - Crtanje spojeva

- Stie naviku primjene zatitnih mjera pri radu - Razvija osjeaj sigurnosti i samostalnosti u radu

Vjebe: - itanje tehnike dokumentacije - Upoznavanje propisa i mjera sigurnosti pri rukovanju sa alatima i materijalima

Informativni ciljevi i sadraji uenik tvrdo lemljenje - Navodi topitelje za tvrdo lemljenje - Objanjava nain ienja zalemljenih spojeva - Objanjava ispitivanje zalemljenih spojeva Spajanje zakivanjem - Navodi primjenu zakovanih spojeva - Nabraja vrste i oblike zakivaka - Navodi naine zakivanja - Objanjava nain izvoenja postupka zakivanja Spajanje zavarivanjem - Zna oznake zavarenih avova na tehnikim crteima - Upoznaje osnovna svojstva zavarenih spojeva - Navodi primjere i primjenu zavarenih spojeva - Poznaje postupak, opremu i ureaje REL zavarivanja - Poznaje postupak, opremu i ureaje gasnog zavarivanja - Poznaje postupak, opremu i ureaje MIG zavarivanja - Poznaje postupak, opremu i ureaje MAG zavarivanja - Poznaje postupak, opremu i ureaje TIG zavarivanja - Poznaje EPP postupak - Poznaje postupak elektrootpornog

Formativni ciljevi uenik



Razlikuje vrste zakovanih spojeva Analizira elemenate za zakivanje Analizira zakivanje spoja

- Stie osjeaj sigurnosti i bezbjednosti u radu

Vjebe: - Upoznavanje i itan tehnike dokumentacije - Upoznavanje materijala, alata i pribora za zakivanje Vjebe: - Upoznavanje radnog mjesta - Upoznavanje sa tehnikom i tehnolokom dokumentacijom - Objanjava pripremanje pozicija za zavarivanje i rezanje odgovarajuim postupkom

Analizira i razrauje tehniku dokumentaciju Dimenzionie vrstu ava u zavisnosti od debljine materijala Analizira nain pripreme pozicija za spajanje zavarivanjem i rezanjem Bira ureaje i elektrode za zavarivanje Razlikuje metode za ispitivanje zavarljivosti Razlikuje vrste zavarenih spojeva Priprema materijal za zavarivanje Analizira postupake zavarivanja i rezanja Kontrolie i ispituje zavarene spojeve

- Stie osjeaj sigurnosti i samopouzdanja pri radu - Razvija osjeaj odgovornosti u radu - Razvija ekoloku svijest

22

Informativni ciljevi i sadraji uenik zavarivanja (linijsko, takasto, avno, bradaviasto i varnienjem) - Poznaje specijalne postupke zavarivanja (aluminotermijsko, plazma zavarivanje, zavarivanje laserom, zavarivanje elektronskim snopom, podvodno, kovako zavarivanje, zavarivanje trenjem) - Zna da odredi pojam i definiciju zavarljivosti nekog materijala - Zna ta je hemijski ekvivalent ugljenika, njegov znaaj i primjenu kod odreivanja temperature predgrijavanja - Zna ta su toplotni bilansi pri zavarivanju, prostiranje toplote i temperaturna polja - Nabraja vrste elektroda (obloene, gole i sa jezgrom) - Objanjava oznake elektroda - Objanjava pripremu elemenata za zavarivanje i oblike ljebova - Objanjava postupke zavarivanja - Objanjava

Formativni ciljevi uenik



23

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik formiranje elektrinog luka - Objanjava nain voenja elektrode - Objanjava razliite poloaje zavarenih spojeva (horizontalni, vertikalni, horizontalnovertikalni i nadglavni) - Objanjava pojam navarivanja - Objanjava metode ispitivanja zavarenih spojevavizuelno - Metode bez razaranja (magnetnim fluksom, rengenskim zracima, ultrazvuno i penetrantskim tenostima) - Metode sa razaranjem na epruvetama (ispitivanje zatezne vrstoe, ispitivanje na savijanje, ispitivanje ilavosti, ispitivanje tvrdoe, ispitivanje dinamike vrstoe, ispitivanje mikro i makro strukture - Poznaje naponsko i deformaciono stanje kod zavarenih spojeva Oblikovanje deformisanjem - Razlikuje razliite - Navodi podjelu i vrste obrade objanjava vrste deformisanjem obrade - Odreuje postupke deformisanjem



- Razvija osjeaj sigurnosti i strunost za izvoenje poslova

Vjebe: - Izrada razliitih oblika savijanjem, sabijanjem,

24

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik pripreme - Navodi i objanjava materijala i alata primjere obrade za obradu materijala deformisanjem deformisanjem - Uoava potrebu - Objanjava pravilnog rukovanja pojmove elastine i alatima i plastine materijalima deformacije i promjene strukture - Razlikuje alate i pribore za u materijalu kontrolu, kao i - Upoznaje metode kontrole standarde izraenih djelova materijala i alata za obradu deformisanjem Obrada rezanjem - Analizira tehniko - Poznaje tehniku rezanja materijala tehnoloku - Upoznaje metode i dokumentaciju vrste rezanja - Odreuje metode i - Poznaje vrste i nain pripreme metode materijala i mehanikog ureaja za rezanje rezanja - Analizira postupak - Poznaje postupak stezanja i rezanja gasnog rezanja materijala - Poznaje postupak - Kontrolie rezanja ispravnost maina i elektrodama alata prije poetka - Poznaje postupak obrade rezanjem plazma rezanja - Poznaje pribore, alate, ureaje i maine koje se koriste za rezanje - Objanjava upotrebu i rukovanje sa mainama i ureajima za rezanje - Poznaje pribore i alate za kontrolu Termika i termohemijska obrada - Analizira tehniko- Upoznaje znaaj tehnoloku termike obrade dokuentaciju - Upoznaje primjere - Odreuje metode primjene termike pripreme obrade u praksi materijala i - Poznaje ureaje i ureaja pomone25

Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija osjeaj odgovornosti za zatitu okoline

Preporuke za izvoenje nastave uvijanjem - Kontrola izraenih dijelova

- Razvija preciznost i odgovornost u radu - Razvija pozitivan odnos prema materijalnim sredstvima

Vjebe: - Objanjava pripremu materijala, alata i maina po tehnolokom postupku - Objanjava kontrolu izraenih pozicija

- Podstie primjenu mjera sigurnosti u radu - Razvija osjeaj za ouvanje ivotne sredine

Vjebe: - Objanjava pripremu materijala i ureaja za proces termike i termohemijske

uenik - Razlikuje glavne i pomone komponente i kriterijume primjene u radu - Analizira proces termike i termohemijske obrade - Uoava znaaj primjene zadatih parametara (temperatura, vrijeme i dodatni materijali) - Razlikuje postupke i parametre termike obrade - Razlikuje ureaje, postupke i dodatne materijale za metalizaciju Automatizacija i mehanizacija u zavarivanju - Razlikuje metode i - Poznaje ureaje za automatske linije automatsko za: izvoenje - Elektrootporno postupaka zavarivanje zavarivanja - Zavarivanje i rezanje plazmom - Zavarivanje EPP postupkom - Zavarivanje MAG postupkom - Zavarivanje MIG postupkom - Zavarivanje TIG postupkom Raunari u tehnologiji obrade - Oblikuje dopise i - Poznaje druga dokumenta i - Stie pozitivnu mogunosti tampa ih upotrebe raunara orjentaciju prema - Izrauje u mainstvu zanimanju jednostavne crtee zavarivanju zavarenih spojeva: crta, kotira i oznaava simbole pojedinih avova i postupaka zavarivanja - tampa uraene26

Informativni ciljevi i sadraji uenik materijale za termiku obradu - Zna tehnoloke postupke izvoenja termike i termohemijske obrade - Zna postupke zatite metalnim prevlakama i plakiranjem

Formativni ciljevi


Preporuke za izvoenje nastave obrade i zatite metalnim prevlakama

- Prezentacija automatskih linija za zavarivanje

Vjebe: - Prikazivanje automatskih linija za zavarivanje, rezanje i ispitivanje spojeva pomou CD-a i projektora (diskusije, komentari i analize)


Formativni ciljevi uenik crtee - Oblikuje jednostavan tabelarni prikaz, sortira ispis po abecedi i grafiki predstavlja rezultate



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Lazar Filkovi,Tehnologija rada reza gasom, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - Tehnologija obrade I, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1997. - Milenko Jovii, Dragomir Nikoli, Vitomir orevi, Miodrag Panti, Stevan Simi - Tehnologija obrade I, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1997. - Nikola Prgomelja, Neboja Pribievi, Opta mainska praksa za I razred mainske kole, Zavod za kolstvo, Podgorica, 1992. - Spasoje Drapi Mainski elementi I, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1995. - Radoje Mirkovi, Radoje Mirkovi, Mainski materijali za I razred mainske kole, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar sa multimedijalnim CD-om, - LCD projektor, - Projektor sa slajdovima, - eme, crtei. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pismeni radovi uenika (kontrolne vjebe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori uenika (najmanje jedna u toku klasifikacionog perioda). Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti sa usmene provjere znanja. Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi napredovanja i zavretak predmeta - Prelazna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Diplomirani mainski inenjer, diplomirani inenjer metalurgije, diplomirani inenjer tehnologije

27

10. Povezanost predmeta Znanja Uvod u zavarivanje Metali i legure Povrinska zatita Ispitivanje materijala Povezanost sa predmetom Predmet Znanja - Praktina nastava - Vrste materijala za zavarivanje i njihova zavarljivost - Povrinska zatita (vrste i materijal) - Pribori za stezanje - Ureaji za zavarivanje - Ureaji za zavarivanje

- Oprema i ureaji za zavarivanje

28

1.2.3. UREAJI ZA ZAVARIVANJE 1. Naziv predmeta: UREAJI ZA ZAVARIVANJE 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Razred I II III Ukupno Teorija 56 52 108 Vjebe 16 14 30 Praktina nastava Ukupno 72 66 138

Teorija - teorijska nastava, odjeljenje se ne dijeli na grupe Vjebe - odjeljenje se ne dijeli na grupe 3. Opti ciljevi nastave U okviru predmeta uenici e: - Potovati ekoloke zahtjeve i razvijati osjeaj za ekonominu upotrebu materijala; - Razviti osjeaj odgovornosti i preciznosti u radu; - Ovladati strunom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci; - Usvojiti osnovna znanja o tehnolokim postupcima spajanja materijala i izradi djelova; - Sticati osnovna znanja o uraajima i njihovim karakteristikama; - Ovladati znanjem i vjetinama principa rada ureaja; - Ovladati znanjem i vjetinama izbora metala za spajanje i potrebnog alata; - Ovladati znanjem i vjetinama o izboru komada koji se spajaju, izvoru toplote i poprenom presjeku; - Ovladati tehnolokim postupkom spajanja i rezanja elemenata, podsklopova i sklopova; - Osposobljavati za samostalan rad; - Sticati praktina znanja o pravilonom korienju sredstava zatite na radu i zatite ivotne sredine;

29

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Ureaji za runo elektroluno zavarivanje - Razlikuje - Razvija pravilan - Definie naizmjeninu i odnos prema elektricitet, jednosmjernu zanimanju objanjava struju - Navikava se na atomsku strukturu, samokontrolu princip provoenja - Mjeri elektricitet - Analizira otpor, - Razvija osjeaj za elektriciteta kroz toplotu i snagu, ouvanje ivotne metale, provodnike odreuje veliinu sredine - Pojanjava kabla za napajanje - Razvija pouzdanost proticanje izvora struje u radu elektriciteta, vrste - Prepoznaje sutinu struja, rada naelektrisanje, transformatora i kondezatore, generatora,vrste uzemljenje struje kao i vrste - Objanjava talasa naelektrisane jone, naizmjenine i plazmu, proticanje jednosmjerne jona, kratki spoj, struje mjerenje - Zna rad i principe elektriciteta - Zna Omov zakon, ispravljaa ta je snaga i - Vri poreenje energija, ta je spoljne magnetizam karakteristike - Poznaje procese u razliitih ureaja zavarivakom luku, - Analizira vrste - Objanjava radni zavarivakog luka i ciklus ureaja i stepen korisnog volt-ampersku dejstva postupaka spoljnu zavarivanja karakteristiku - Razlikuje osnovne - Objanjava parametre izvora magnetno polje u napajanja zavarivakom luku i - Vri klasifikaciju njegovo dejstvo izvora napajanja, - Objanjava zna ta je direktni i specifinosti obrnuti polaritet zavarivakog luka, - Prepoznaje sutinu - Zna ta je napon postupka REL praznog hoda, zavarivanja i reimi rada pri granice njegove zavarivanju izvora primjenjivosti za napajanje - Razvija osjeaj o - Poznaje izvore prednostima i naizmjenine i nedostacima REL jednosmjerne zavarivanja struje za napajanje - Razlikuje i uoava - Definie pojam osnovne pojmove u

Preporuke za izvoenje nastave - Zavarivaka radionica - Upotreba projektora za demonstraciju opreme

30

Informativni ciljevi i sadraji uenik runog elektrolunog zavarivanja, njegove prednosti kao i nedostatke - Upoznaje se sa dodatnim materijalom za zavarivanje, odnosno elektrodama za REL zavarivanje - Razlikuje vrste elektroda, njihov sastav, oblogu i upoznaje se sa osnovnim pojmovima proizvodnje elektroda - Poznaje podjelu i oznaavanje REL zavarivanja i elektroda, prema standardima - Navodi osnovne izvore struje za REL zavarivanje, odnosno osnovnu klasifikaciju izvora napajanja - Pojanjava termine: transformator, ispravlja, rotacioni pretvara, agregat i inverter - Navodi mogunosti upotrebe i ogranienja svakog od pojedinanih izvora struje, odnosno zna njihove prednosti i mane - Objanjava rad transformatora, njegove prednosti i mane kao i mogunosti

Formativni ciljevi uenik opremi za zavarivanje Analizira osnovne zahtjeve za izvore napajanja za runo elektroluno zavarivanje Vri poreenje svih izvora struje i uoava oblasti primjene razliitih tipova izvora za napajanje Odreuje prednosti i mane svih ureaja i prema tome planira mogunost njihove primjene u odreenim situacijama Vri korekciju i podeavanje parametara reima zavarivanja, zna uticaj jaine struje odnosno napona na kvalitet zavarivanja Vri poreenje rada naizmjeninom i jednosmjernom strujom, kao i njihovu primjenu u razliite svrhe Razlikuje vrste elektroda u zavisnosti od upotrebe Rukuje i upotrebljava invertere za zavarivanje, mijenja polaritet elektroda Zna da prikljui polikabal za TIG zavarivanje na inverter za REL Analizira mogunosti multifunkcionalnih



-

-

-

-

-

-

-

-

-

31

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik ureaja za primjene, zavarivanje - Obrazlae rad ispravljaa za zavarivanje, - Definie rad pretvaraa i agregata, kao i mogunosti i ogranienja njegove primjene, - Objanjava invertere za zavarivanje (ogranienja i prednosti u upotrebi) - Objanjava upotrebu elektronike kod aparata za zavarivanje - Obrazlae osnovne djelove ureaja i pribora za REL zavarivanje - Upoznaje multifunkcionalne ureaje za zavarivanje Ureaji za elektroluno zavarivanje u zatitnoj atmosferi - Prepoznaje sutinu - Razvija pozitivan - Definie pojam stav prema novim postupka MIG-MAGelektrolunog saznanjima TIG zavarivanja, zavarivanja u kao i njihove bitne - Navikava se da vri zatitnoj samokontrolu u karakteristike atmosferi, kao i toku rada njihovu osnovnu - Uoava prednosti - Jaa samosvjesnost podjelu svakog i samouvjerenost pojedinanog - Poznaje podjelu i primjenjenog oznaavanje kako postupka u postupka zavisnosti od zavarivanja tako i upotrebljavanog dodatnog dodatnog materijala prema materijala kao i standardima zatitnog gasa, - Definie osnovne sastavne elemente - Vri poreenje primjenjenih ureaja za MIGianih elektroda MAG zavarivanje kao i zatitnog gasa - Demonstrira za MIG-MAG vjetinu operativne zavarivanje, zna32


- Zavarivaka radionica - Upotreba projektora za demonstraciju opreme

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik ta je mjea upotrebe samog gasova i izvora struje za mogunosti MIG-MAG njegove upotrebe zavarivanje - Upotrebljava sve - Nabraja vrste dodatnih mogunosti materijala, zna primjene prednosti i naizmjenine i ogranienja svakog jednosmjerne od njih struje kod TIG - Pravi razliku zavarivanja izmeu - Objanjava naizmjenine i sastavne djelove jednosmjerne aparata za TIG struje kod TIG zavarivanje zavarivanja - Nabraja sastavne - Vri korekciju i djelove i opisuje podeavanje ureaje i pribor za parametara reima zavarivanje zavarivanja - Demonstrira - Shvata sutinsku vjetinu upotrebe razliku navedenih izvora struje za TIG postupaka i zavarivanje primjenjuje i - Definie osnovne opredjeljuje se za vrste prenosa onaj za koji ocijeni dodatnog da e dati najvii materijala pri kvalitet u zavarivanju, zavisnosti od zahtjeva - Nabraja zatitne - Razlikuje sve gasove, zna ureaje za MIGnjihove osobine i MAG-TIG mogunosti zavarivanje, upotrebe, - Analizira - Upoznaje mogunosti multifunkcionalne multifunkcionalnih uredjaje za ureaja za zavarivanje zavarivanje - Objanjava - Planira i mogunosti upotrebljava lina mehanizacije i zatitna sredstva automatizacije zavarivanja Ureaji za elektrootporno zavarivanje - Definie pojam - Uoava sutinu elektrootpornog zavarivanja zavarivanja elektrinim otporom - Nabraja osnovnu - Razlikuje postupke podjelu elektrootpornog elektrootpornog



- Uvia vanost - Zavarivaka povezivanja teorije radionica i prakse - Upotreba - Razvija osjeaj projektora za odgovornosti prema demonstraciju ispunjavanju radnih opreme

33

Informativni ciljevi i sadraji uenik zavarivanja - Navodi izvedbu konstrikcije uredjaja za zavarivanje elektrinim otporom - Poznaje sutinu svakog pojedinanog postupka, zna mogunosti primjene u odreenim oblastima - Definie struju kod ureaja za zavarivanje, zna osnovni parametar elektrinog otpora i njegovog dejstva na metal - Nabraja osnovne djelove klasinog ureaja za zavarivanje elektrinim otporom, odnosno osnovne elemente tih ureaja - Navodi i razumije ta su elektrode za elektrootporno zavarivanje, kao i njihovu razliku u odnosu na druge postupke - Objanjava ta je transformator kod ovih maina kao i njegov znaaj za ovo zavarivanje - Zna da ukljui, iskljui i podesi mainu, zna sve komande i prekidae, sklopove i osigurae

Formativni ciljevi uenik zavarivanja Vri uporeenje svih postupaka zavarivanja sa elektrinim otporom Uoava sutinu spajanja metala elektrinim otporom Analizira uticaj reima zavarivanja na kvalitet dobijenog spoja Razlikuje upotrebu elektroda u zavisnosti od parametara rada Razlikuje ureaje za zavarivanje sa elektrinim otporom uz primjenu svih mjera tehnike zatite Odreuje parametre za takasto, linijsko ili avno zavarivanje

-

Socijalizacijski ciljevi uenik obaveza - Stie samopouzdanost i sigurnost u radu

Preporuke za izvoenje nastave - Posjeta firmi sa zavarivakom radionicom

-

-

-

-

-

34

Razred: TREI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik Ureaji za gasno zavarivanje - Razlikuje gorive - Definie pojam gasove i shvata gasnog rezanja i njihovu opasnost zavarivanja, zna pri rukovanju, njegove oznake prednosti i - Vri uporeivanje nedostatke, kao i razliitih vrsta mogunosti plamena, rukuje i upotrebe podeava razliite vrste plamena, vri - Navodi gorive korekciju plamena gasove i njihove - Shvata redukcioni osobine, poznaje ventil, kao i znaaj sutinu gorivih njegove upotrebe gasova - Uporeuje - Poznaje naine rukovanje prenoenja gorionikom sa toplote, zna ta je razliitim diznama sagorijevanje, zna u zavisniosti od vrste plamena debljine materijala - Nabraja osnovne - Upoznaje se sa djelove aparature itavim sistemom za gasno rezanje i kao i baterijama za zavarivanje gas - Objanjava - Uoava ogranienje praskanje u gasnog rezanja i gorioniku i povratni zavarivanja kao i udar plamena njegove prednosti - Zna da upotrijebi - Razlikuje redukcioni ventil i redukcione ventile ventil za povratni (manometre), za udar, kao i sutinu razliite gasove, njihovog rada zna njihov znaaj i - Razlikuje boce svrhu kiseonika i - Upotrebljava i acetilena, kao i primjenjuje opasnosti pri redukcioni ventil za njihovom kiseonik rukovanju, zna - Upotrebljava i primjenu boca za primjenjuje gasove kiseonik i redukcioni ventil za acetilen acetilen - Zna primjenu manometra, - Uoava znaaj redukcionog ventila nepovratnog za boce, zna da ventila upotrijebi - Planira i vienamjenski klju upotrebljava lina za otvaranje zatitna sredstva ventila35

Socijalizacijski ciljevi uenik - Navikava se na pouzdan rad - Samostalno planira i izvodi rad - Usvaja naela zdravog ivota

Preporuke za izvoenje nastave - Zavarivaka radionica - Upotreba projektora za demonstraciju opreme

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik - Poznaje znakove upozorenja za rad sa posudama pod pritiskom - Obrazlae upotrebu baterija za gasno rezanje i zavarivanje, kao i velikih rezervoara, zna ta je razvod gorivih plinova - Demonstrira bezbjedno rukovanje i skladitenje boca za gasove pod pritiskom Ureaji za aluminotermijsko zavarivanje - Razlikuje moguu - Definie pojam prednost AT aluminotermijskog zavarivanja u zavarivanja kao i odnosu na druge mogunosti postupke za njegove primjene zavarivanje ina - Nabraja materijal i - Rukuje sa opremu za kompletnim zavarivanje materijalom za - Objanjava zavarivanje, livnim postupak pripreme loncima, zavarivanja AT brenerima, postupkom posudama za ljaku - Demonstrira itd. postupak AT - Analizira zavarivanja kompletnu - Poznaje pripremu za AT karakteristike pri zavarivanje AT zavarivanju - Analizira naknadno razliitih ina obraivanje metala (materijala) vara nakon AT - -Poznaje dodatnu zavarivanja opremu za AT - Uporeuje zavarivanje specifinosti kod sijeenja i predgrijavanja sa acetilenom / kiseonikom ili kiseonik / benzin - Prepoznaje greke kod AT zavarivanja,36



- Razvija osjeaj za ukljuivanje u timski rad - Povezuje uzroke i posledice

- Posjeta zavarivakoj radionici eljeznice Crne Gore - Upotreba projektora za demonstraciju opreme i praktinog zavarivanja na terenu

uenik uoava njihove uzroke i posljedice Ureaji za hladno zavarivanje - Upoznaje, opisuje i - Interpretira osnovni princip objanjava osnovni zavarivanja na princip zavarivanja hladno na hladno - Odreuje potreban (materijali, alati, pritisak i alat za parametri, spajanje postupak i oprema) - Razlikuje metale - Zna mogunosti kod kojih se njegove primjene primjenjuje a kod - Potreban pritisak i kojeg daje najbolje alat za spajanje rezultate - Potrebnu opremu - Upotrebljava kalupe za hladno zavarivanje - Odreuje i planira nain izvoenja - Odreuje potrebnu opremu Frikciono zavarivanje - Shvata kako se - Zna, objanjava i ostvaruje kontakt definie: djelova - U kom se stanju - Uoava da se obavlja koristi kod krunog - Kako se ostvaruje poprenog presjeka kontakt djelova - Interpretira faze - Na koji nain se procesa obavlja postupak spajanja - Faze procesa zavarivanja Ultrazvuno zavarivanje - Interpretira - Zna, objanjava i osnovni princip definie: ultrazvunog - Osnovni princip zavarivanja - Ureaj i njegove - Analizira sastavne djelove nastajanje toplote - Metode primjene - Rukuje i (takasto i avno) interpretira ureaj - Djelove koje spaja i njegove sastavne (oblik i vrste djelove materijala) - Razlikuje metode - Primjenu primjene - Prepoznaje i odreuje djelove koje spaja i vrste


Formativni ciljevi



- Navikava se na red i urednost - Razvija osjeaj odgovornosti

- CD sa odgovarajuim materijalima - Prezentacija sa diskusijom

- Navikava se na tanost - Razvija osjeaj odgovornosti u ispunjavanju radnih obvaveza


- Razvija pravilan odnos prema zanimanju - Navikava se na pridravanje propisa i normativa


37

Informativni ciljevi i sadraji uenik Zavarivanje livako - Zna, objanjava i definie: - Osnovni princip - Gdje se koristi - Pripremanje ivice u zavisnosti od debljine spoja - Proces spajanja

Formativni ciljevi uenik materijala - Odreuje primjenu



- Interpretira osnovni princip - Odreuje primjenu livakog zavarivanja - Odreuje hemijski sastav osnovnog i rastopljenog metala - Analizira i odreuje debljinu i postavljanje komada koji se spajaju u poetni poloaj - Interpretira proces spajanja Zavarivanjem elektronskim snopom - Analizira i - Zna, objanjava i interpretira definie: osnovni princip - Osnovni princip - Analizira dobijanje - Dobijanje toplote toplote - Gdje se - Odreuje gdje se primjenjuje primjenjuje - Ureaj i njegove - Uoava i razlikuje sastavne djelove ureaj i njegove - Efekat dubokog sastavne djelove zavarivanja i - Interpretira efekat njegove faze dubokog - Prednosti i zavarivanja i nedostaci ovog razlikuje njegove postupka faze - Uporeuje prednosti i nedostatke postupka Zavarivanje laserom i plazmom - Analizira i - Zna, objanjava i interpretira definie: osnovni princip - Osnovni princip zavarivanja zavarivanja laserom laserom - Shvata generisanje - Generisanje toplote toplote - Odreuje gdje se - Gdje se primjenjuje i na primjenjuje i na koje materijale koje materijale38

- Uvia vanost ouvanja kvaliteta - Razvija osjeaj odgovornosti - Razvija osjeaj za ouvanje ivotne sredine


- Uvia vanost ouvanja kvaliteta - Razvija mo zapaanja - Razvija pozitivan stav prema zdravlju - Razvija osjeaj odgovornosti


- Uoava vanost nauke u svakodnevnom ivotu - Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima - Razvija osjeaj za ouvanje ivotne sredine


Informativni ciljevi i sadraji uenik - Prednosti i nedostatke postupka - Ureaj i njegove sastavne djelove - osnovni princip zavarivanja plazmom - Gdje se primjenjuje - Prednosti i nedostatke u odnosu na TIG postupak - Oprema za zavarivanje

Formativni ciljevi uenik - Uporeuje prednosti i nedostatke postupka - Uoava i razlikuje ureaj i njegove sastavne djelove - Analizira i interpretira osnovni princip zavarivanja plazmom - Shvata generisanje toplote - Odreuje gdje se primjenjuje - Uporeuje prednosti i nedostatke u odnosu na TIG postupak - Uoava i odreuje opremu za zavarivanje plazmom

Socijalizacijski ciljevi uenik - Navikava se na red i urednost


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Bogoljub Baji, Darko Baji Prirunik: Sutina i tehnika postupaka elektrinog zavarivanja topljenje metala i njihovih legura; Varstroj d.d. Lendava, Montavar metalna nova d.o.o. Maribor, Baji GBB o.d. Podgorica 2005 - Milenko Rakin Zavarivanje i srodni postupci, Novinsko-izdavaka radna organizacija tehnika knjiga, Beograd 1981 , - Milorad Tesli, Dragoljub Zlatanovi, Tehnologija rada elektrozavarivaa za mainske kole,Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd 1998 - Omer Pai, IP Zavarivanje Svjetlost d.d. , Zavod za udbenike i nastavna sredstva Sarajevo 1998 - Milan M. Vukevi, Miodrag V Bulatovi, Uvod u proizvodne tehnoligije II, CID Podgorica 1996 - E.V.Sokolova, Inenjersko tehniki prirunikZavarivanje1,2,3,4, RAD, Beograd 1979. - Milenko Rakin,Zavarivanje i srodni postupci,NIRO Tehnika knjiga,Beograd, 1981. - A.Majstorovi, M.Jovanovi, Tehnoloko-metalurki osnovi zavarivanja, lemljenja i lijepljenja,Nauna knjiga, Beograd 1985. - D.Smith,Vjetina i tehnologija zavarivanja,V.Karadi,Parain 1995. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Nastava se realizuje u uionici koja je opremljena: grafoskom, uzorcima razliitih materijala, raunarom sa multimedijskim paketom softverom za prikaz metoda zavarivanja

39

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju usmeni odgovori uenika. Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Prelazna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Diplomirani mainski inenjer; - Profesor Mainstva. 10. Povezanost predmeta Znanja - Ureaji za zavarivanje - Ureaji za zavarivanje Povezanost sa predmetom Predmet Znanja - Tehnologija - Oprema i ureaji za zavarivanje - Praktina nastava - Oprema (transformator, ispravlja,rotacioni pretvara,agregat, invertor - Ureaji za MIG_MAG,TIG zavarivanje - Ureaji za elektrootporno zavarivanje - Ureaji i oprema za gasno zavarivanje - Ureaji i oprema za aluminotermijsko zavarivanje

40

1.2.4. PREDUZETNITVO 1. Naziv predmeta: PREDUZETNITVO 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Razred I II III Ukupno Teorija Vjebe Praktina nastava Ukupno

33 33

33 33

3. Opti ciljevi nastave Kroz nastavu predmeta uenik e: - Razviti preduzetnike sposobnosti; - Stei osnovna znanja o razvoju biznis ideje; - Stei osnovna znanja o izradi biznis plana; - Stei osnovna znanja i vjetine za osnivanje i voenje privrednog drutva; - Razvijati sposobnost komunikacije i rad na raunaru; - Osposobiti se za rad u timu.

41

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Biznis ideja i biznis plan - Razvija kreativnost - Suoavajui Biznis ideja argumente kritiki procjenjuje - Upoznaje pojam kvalitet poslovne biznis ideja ideje u skladu sa - Razvija sposobnost - Opisuje nastanak postulatima postizanja biznis ideje trinog poslovanja kompromisa - Nabraja i opredjeljuje se za poslovnu ideju - Nabraja mogue - Razvija analitiko vrste djelatnosti miljenje - Opisuje pojam - Uvia vanost biznis plan izrade biznis plana u kontekstu obezbjeivanja pordke kako - Razvija unutar samog odgovornost u radu privrednog drutva tako i od strane eksternih partnera - Razvija (investitora, komunikativnost, kreditora) efikasnost u radu, - Razlikuje pojmove Elementi biznis marljivost i vizija, misija, plana preciznost strategija - Kroz primjere - Upoznaje pojmove obrazlae ciljeve vizija, misija, privrednog drutva - Uoava vanost strategija, ciljevi ouvanja zdrave - Upoznaje postupak - Kroz primjere ivotne sredine istraivanja trita obrazlae postupak istraivanja trita na novom primjeru - Razvija marljivost i - Izvodi zakljuke o preciznost potencijalnoj konkurenciji - Izvodi zakljuke o potencijalnim kupcima/korisnicim a usluga - Kroz primjere - Opisuje elemente obrazlae elemente finansijskog plana finansijskog plana privrednog drutva privrednog drutva - Objanjava - Izrauje plan neophodnost ouvanja ivotne ouvanja ivotne sredine za sredine konkretno privredno drutvo42

Preporuke za izvoenje nastave - Poeljno je uenicima ukazati na primjere uspjenih preduzetnika - Organizovati gostovanje predstavnika realnog privrednog drutva - Primjena tehnika za unapreenje razmiljanja, npr. eksperiment est eira - Kao model moe da poslui biznis plan realnog privrednog drutva - Pripremiti integralnu cjelinu od elemenata biznis plana

Informativni ciljevi i sadraji uenik - Rezimira biznis plan - Prezentuje biznis plan

Formativni ciljevi uenik - Oblikuje dinamiku realizacije biznis plana - Kritiki procjenjuje slabosti sainjenog biznis plana



Osnivanje preduzea - Opredjeljuje se za Ime privrednog ime privrednog drutva drutva u skladu sa - Nabraja mogua propisima i rjeenja za ime potujui principe privrednog drutva jednostavnosti i jedinstvenosti - Oblikuje vizuelni Vizuelni identitet identitet privrednog drutva privrednog drutva - Upoznaje elemente i znaaj oblikovanja vizuelnog identiteta privrednog drutva - Popunjava Registracija formulare za privrednog drutva registraciju - Upoznaje postupak privrednog drutva registracije privrednog drutva - Sprovodi aktivnosti na pribavljanju - Opisuje mogue peata i tambilja oblike organizovanja privrednog drutva - Popunjava Otvaranje rauna formulare za kod poslovne banke otvaranje rauna - Opisuje postupak kod poslovne banke otvaranja rauna kod poslovne banke - Obavlja postupak otvaranja rauna kod poslovne banke - Uoava vanost Poslovni kodeks potovanja preduzea poslovnog kodeksa - Upoznaje pojam privrednog drutva poslovni kodeks za njegov uspjean privrednog drutva rad - Nabraja elemente poslovnog kodeksa privrednog drutva

- Razvija logiko miljenje i sposobnost za pravilno rasuivanje i zakljuivanje

- Pribliava se struci kroz praktian rad

- Rad u grupama: uenici predlau mogua rjeenja a nakon toga, - Kroz diskusiju donose odluku - Rad na raunaru: uenici koriste programe za obradu teksta i slika vjebe: - Izrada organograma privrednog drutva

43

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadraji uenik uenik - Pronalazi slinosti i Organizaciona razlike izmeu struktura privrednog razliitih tipova drutva organizacionih - Upoznaje tipove struktura organizacione privrednog drutva strukture privrednog drutva Poslovanje privrednog drutva - Pronalazi slinosti i - Upoznaje razliite razlike u nivoima nivoe upravljanja upravljanja privrednim privrednim drutvom drutvom - Upoznaje postupak - Popunjava prijavu zasnivanja radnog o slobodnom odnosa u radnom mjestu privrednom drutvu - Nabraja i opisuje - Obavlja usmenu i aktivnosti u okviru pisanu slube optih komunikaciju poslova unutar privrednog drutva i sa eksternim partnerima - alje, prima i rasporeuje potu i druge slubene materijale - Izrauje ponudu, - Upoznaje vrste i porudbenicu, elemente predraun, upit, dokumentacije raun i ostala koja prati poslove dokumenta iz nabavke i prodaje oblasti poslova nabavke i prodaje - Kroz primjere - Opisuje postupak obrazlae nain obrauna zarada obrauna zarada, - Opisuje nain poreza i doprinosa obrauna poreza i - Obavlja doprinosa blagajnike poslove - Upoznaje blagajnike poslove - Obavlja poslove plaanja dospjelih - Upoznaje postupak obaveza i naplate plaanja dospjelih dospjelih obaveza i naplate potraivanja dospjelih potraivanja



- Upoznaje zanimanje kroz praktian rad - Stie radne navike - Razvija analitiko miljenje - Podstie razvoj odgovornosti

- Kao model moe da poslui konkurs za prijem u radni odnos objavljen u dnevnoj tampi

- Upotrebljava kancelarijsku opremu (telefon, fax, fotokopir aparat, skener, tampa) - Rad na raunaru: uenici koriste programe za obradu teksta, slika, programe za elektronsku komunikaci-ju vjebe: - Izrada reklamnog materijala

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Vukoti V.: Preduzetnitvo i biznis, Ekonomski fakultet u Podgorici, 1996. - Bogdanovi D., Ivanievi G.: Osnovi ekonomije za prvi razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2004.44

- Dragii D., Ili B., Medojevi B., Pavlovi M.: Osnovi ekonomije za drugi razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2004. - Manojlovi J., Ignjatovi S.: Poslovna i slubena korespondencija za prvi razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 2005. - Rajovi R.: Osnovi prava za prvi razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - Publikacija Moj biznis Montenegro Biznis Alijansa Podgorica, 2004. - Kako zapoeti sopstveni biznis Hauard Potit CID Podgorica, 1997. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Uionica sa najmanje pet raunara snabdjevenih adekvatnom programskom opremom, fax, telefon, skener, tampa i fotokopir aparat. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika Provjeravaju se i ocjenjuju: - usmeni odgovori (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu), - pisani radovi uenika (testovi, eseji, domai zadaci), - rad na vjebama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu). Ocjenjuje se razumijevanje i zainteresovanost uenika za rad, urednost, preciznost, tanost, kreativnost i slino. Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih ocjena u klasifikacionom periodu. Opta ocjena na kraju godine izvodi se iz zakljunih ocjena u pojedinim klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Prelazna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Visoka struna sprema diplomirani ekonomista. 10. Povezanost predmeta Povezanost sa predmetom Predmet Znanja - Informatika Oblikovanje vizuelnog - Informacije u tekstualnom identiteta privrednog drutva vidu - Multimedijalno Usmena i pisana predstavljanje informacija komunikacija - Internet Odravanje internet sajta - Korienje raunarskih Izrada reklamnog materijala programa kao vida komuniciranja Znanja

45

1.3. PRAKTINA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTINA NASTAVA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave Vrste nastave Razred I II III Ukupno Teorija Vjebe Praktina nastava 360 432 660 1452 Ukupno 360 432 660 1452

Praksa - odjeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika u I razredu Odjeljenje se dijeli u grupe do 12 uenika u II razredu Odjeljenje se dijeli u grupe do 8 uenika u III razredu 3. Opti ciljevi nastave U okviru predmeta uenici: - Razvijaju smisao za organizovan rad, tanost, sistematinost i urednost; - Usvajaju osnovna znanja o tehnolokim postupcima obrade materijala i izrade djelova; - Usvajaju osnovna znanja o zavarivanju i njihov znaaj za ivot; - Ovladavaju strunom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci; - Razvijaju odgovornost odnosa prema sredstvima za rad, racionalno korienje sredstava, materijala i energije; - Razvijaju intelektualne sposobnosti za samostalan rad-planiranje , izvoenje i kontrolu rada; - Upoznavaju se sa principom rada ureaja i postrojenja, neophodnog za kvalitetno obavljanje radnih zadataka; - Upoznavaju se sa potrebnim materijalima i njihovim osobinama; - Upoznavaju se sa projektnom dokumentacijom; - Osposobljavaju se za izvoenje osnovnih postupaka rel zavarivanja, mag; mig i tig postupaka zavarivanja, gasnog zavarivanja, rezanja i navarivanja; - Osposobljavaju se za izvoenje lemljenja; - Stiu osnovna znanja iz kontrole zavarenih spojeva i otklanjanja nastalih greaka; - Razvijaju navike koje doprinose unapreenju i zatiti prirode, ivotne i radne sredine;

46

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadraji ciljevi uenik uenik uenik Uvod - Stie radne navike - Upoznaje radionicu - Za konkretne zadate situacije i radna mjesta opasnosti na - Upoznaje se sa radnom mjestu - Razvija osjeaj radnom i predlae mjere i odgovornosti, tehnolokom sredstva zatite saradnje, ouvanja disciplinom na zdravlja i okoline, radnom mjestu i urednosti, tanosti, njegovim preciznosti prema odravanjem radnom mjestu i - Navodi osnovne zanimanju uzroke povreda na radu, objanjava pojam zamora i ulogu odmora, vanost osvjetljenje i mikroklime u radnim prostorijama - Nabraja i objanjava: - mjere i sredstva zatite od elektrine struje - mjere i sredstva zatite od elektrinog luka - mjere i sredstva zatite od mehanikih povreda - uzroke i sredstva zatite u razliitim uslovima izvoenja zavarivanja (zatvoren prostor, otvoren prostor, zavarivanje pod vodom, zavarivanja na visini ...) - pruanje prve pomoi Mjerenje i kontrolisanje - Jaa - Mjeri duine - Definie pojam samouvjerenost i radionikim mjerenja pouzdanost u radu lenjirima, metrima - Definie pojam i pantljikom kontrolisanja - Pomou estara - Navodi alate za47

Preporuke za izvoenje nastave - Uenici se upoznaju sa nainom pisanja dnevnika praktine nastave - Svaki uenik samostalno vodi dnevnik - Dnevnik se ovjerava na kraju kolske godine - Uenik je duan da uva dnevnik praktine nastave iz svih razreda, jer se ovjereni dnevnici prilau uz prijavu na zavrni ispit i predstavljaju uslov za pristupanje ispitu

vjebe: - Mjerenje duina pomou pominog - mjerila sa nonijusom,

uenik razliitih vrsta prenosi mjere sa radnog predmeta na alat i obrnuto - Mjeri duine - univerzalnim mjerilom sa nonijusom - Mjeri mikrometrima za spoljno i unutranje mjerenje i za mjerenje duina - Ispituje pravilnost obrtanja vratila, paralelnost povrina komparatorom - Bira i pravilno kontrolie tolerancijskim mjerilima - Kontrolie uglove kontrolnicima - Kontrolie povrine lenjirima i libelama - isti i odrava radno mjesto alat i pribor Pribor za stezanje i pridravanje - Postavlja radni - Upoznaje se sa predmet u pribor priborom za za stezanje stezanje i - Stee radni pridravanje predmet - Navodi pravila mehanikim stezanja priborom (steznom - Navodi i objanjava glavom, pravila odravanja mengelama, i uvanja pribora apama, za stezanje i ekscentrima, pridravanje oprugama) - Pridrava radne predmete razliitim priborima za pridravanje (glave, vratila, kljuevi) - Rastavlja, isti,

Informativni ciljevi i sadraji uenik mjerenje duina i uglova i objanjava princip rada sa njima

Formativni ciljevi


Preporuke za izvoenje nastave - mikrometrima za spoljno i unutranje mjerenje - Mjerenje i kontrolisanje uglova pomou ugaonika, uglomjera, ablona - Kontrola zazora i zaobljenja Pribor, ureaji, materijal: - cijevi,limovi,profil, mainski elementi, pomino mjerilo, mikrometar, granina mjerila, komparator, ugaonik, uglomjer, libela, abloni, kontrolnici zaobljenja

- Prepoznaje probleme i doprinosi nalaenju rjeenja

vjebe: - Stezanje i pridravanje radnih komada razliitih geometrijskih oblika i dimenzija Alat,pribor, materijal: - Cijevi, limovi, profili, radni komadi razliitih geometrijskih oblika i dimenzija, stezne glave, mengele, stezne ape, stezne aure, ekscentar, opruge

48

uenik podmazuje i sastavlja pribor za stezanje - Pridrava se mjera zatite na radu Ocrtavanje i obiljeavanje limova, profila i drugih materijala - Pospjeuje - Bazira radni - Objanjava pojam saradnju predmet i priprema ocrtavanja i povrine za obiljeavanja na ocrtavanje metalu i njegovu - Koristei razliite primjenu alate crta i - -Navodi alate za obiljeava zadate ocrtavanje i centre rupa, crta obiljeavanje na paralelne linije i metalu i linije paralelne ili objanjava nain upravne sa ili na rada sa njima - Stie osjeaj ose predmeta i preciznosti u radu prenosi mjere na radni predmet, crta krugove i nanosi jednake podjeljke, obiljeava slovima, brojevima, bojom, prenosi elemente sa crtea u datoj razmjeri na pripremak - Odrava alat, pribor za ocrtavanje i obiljeavanje - Pridrava se pravila zatite na radu Turpijanje - Upoznaje se sa - Odreuje pravilnu pravilnim dranjem visinu stege tijela pri obradi - Bira turpiju u - Navodi vrste zavisnosti od turpija, oblik zuba, kvaliteta obrade vrste i finou koji je zadat na nasjeka radionikom crteu - Obrauje povrine - Objanjava nain turpijanjem rada sa turpijama - isti i odrava radno mjesto alat i pribor - Pridrava se mjera zatite na radu Odsijecanje materijala - Nabraja vrste - Bira sjeka - Razvija osjeaj za


Formativni ciljevi



vjebe: - Ocrtavanje i obiljeavanje na limovina i na profilima Potreban materijal alat, pribor: - Limovi, cijevi, profili, magnetna prizma, lenjiri, igle za ocrtavanje, estari, obiljeivai, visinomjeri, abloni za crtanje, ugaonici

vjeba: - Turpijanje sa razliitim oblicima i nasjecima turpija Alat, pribor, materijal: - radni predmet prizmatinog oblika, mengele, turpije razliitih vrsta vjebe:

49

Informativni ciljevi i sadraji uenik sjekaa i objanjava pravila rukovanja sjekaem - Navodi vrste makaza, uslove primjene, nain rada i pravila rukovanja - Nabraja vrste testera, nain rada i pravila rukovanja

Formativni ciljevi

Buenje, uputanje i - Nabraja alate i maine za buenje - Objanjava nain rada na builicama sa alatima za buenje, uputanje i razvrtanje - Razumije pojam reima rezanja - Navodi pravila pri buenju

uenik odgovarajue geometrije u zavisnosti od - Navikava se na materijala racionalno i - Uvjebava rad paljivo izvoenje sjekaem u pojedinih radnih poloenom i zadataka strmom poloaju - Sijee limove runim i mainskim makazama - Navikava se na red - Sijee ipkasti i zatitu pri radu na materijal (elini, mainama plastini, bakarni, mesingani, keramiki) - Ree materijal runom i mainskom testerom - Ree tanke predmete testerom - isti i odrava maine, alat i pribor - Pridrava se mjera zatite na radu razvrtanje - Bira alate u zavisnosti od zahtjeva na crteu - Zabuuje, bui, proiruje i razvre - Razvija osjeaj otvore na sigurnosti i limovima, preciznosti pri radu cilindrinim, prizmatinim radnim predmetima - isti i odrava radno mjesto alat i pribor - Pridrava se mjera zatite - Runo urezuje i narezuje navoje - Stie osjeaj o - Urezuje navoje na potrebi builici sistematinosti u - Uoava uticaj radu sredstava za podmazivanje na kvalitet navoja - isti i odrava radno mjesto alat i pribor

Socijalizacijski ciljevi uenik tanost

Preporuke za izvoenje nastave - Sjeenje lima makazama - Odsijecanje profila testerama - Sjeenje sjekaima Alat, pribor, materijal: - Limovi, cijevi, profili, pribor za stezanje, sjekai, rune makaze, mainske makaze, rune testere, mainske testere

vjebe: - Buenje, uputanje i razvrtanje rupa i otvora razliitih dimenzija Alata, pribor, materijal: - Zabuivai, burgije, proirivai, razvrtai, limovi

Rezanje navoja - Nabraja vrste, naine i alate za rezanje navoja

vjebe: - Rezanje navoja runo i na builici - Alat,pribor, materijal: - Ureznici, nareznici, limovi, cijevi, profili, pribor za stezanje

50

Informativni ciljevi i sadraji uenik Struganje - Navodi vrste maina i alate za struganje - Objanjava postupke rada pri rezanju

Formativni ciljevi uenik - Pridrava se mjera zatite na radu - Uoava vrste strugarskih operacija - Izrauje jednostavnije predmete struganjem na univerzalnom strugu (strue cilindre i konuse, ree navoje) - Odrava radno mjesto - Koristi sredstva zatite na radu - Izrauje jednostavnije predmete glodanjem na univerzalnoj glodalici (ravna povrine, izrauje ljebove...) - Odrava radno mjesto - Pridrava se mjera zatite na radu - Obrauje jednostavnije predmete bruenjem (runom i mainskom brusilicom) - Odrava radno mjesto - Pridrava se mjera zatite na radu - Povrinski zatiuje povrine: uljima i mastima, premazima od boja i lakova, prevlakama od plastinih masa, prevlakama od metalnih masa koji ne oksidiraju, hartijom za zatitu



- Stie osjeaj sigurnosti i preciznosti u radu

vjebe: - Struganje jednostavnih oblika na univerzalnom strugu - Alat,pribor, materijal: - Strugarski noevi, metalni pripremci

Glodanje - Nabraja vrste maina i alate za obradu glodanjem, - Objanjava postupke rada pri rezanju

- Razvija osjeaj sigurnosti i preciznosti u radu

vjebe: - Glodanje ravnih povrina, ljebova - Alat,pribor, materijal: - Glodala, metalni pripremci

Bruenje - Nabraja vrste maina i alate za obradu bruenjem - Objanjava postupke rada pri bruenju

vjebe: - Razvija osjeaj - Izvodi osnovne odgovornosti prema operacije bruenja potrebi pridravanja Alat, pribor, standarda u radu materijal: - Brusevi, brusilice rune i mainske, metalni pripremci

Povrinska zatita - Navodi uzroke korozije - Objanjava procese kod korozije - Poznaje procese nanoenja hemijskih prevlaka na eliku i lakim metalima

- Razvija pravilan odnos prema ouvanju materijalnih dobara

vjebe: - Povrinska zatita metalnih povrina premazima Alat, pribor, materijal: - Metalni limovi, cijevi, profili, masti, ulja, boje,

51


Formativni ciljevi uenik od korozije i na druge naine - Uoava karakteristike i ocjenjuje kvalitet metalnih zatitnih prevlaka - Odrava radno mjesto - Pridrava se mjera zatite na radu - Ravna limove - Ravno savija ivice limova - Runo plastino oblikuje limove izvlai ih i razvlai - Ispravlja profile i ice - Savija limove i cijevi u hladnom i toplom stanju - Odrava radno mjesto - Pridrava se mjera zatite na radu - Spaja limove hladnim i toplim postupkom zakivanja - Razdvaja zakovane spojeve - Odrava radno mjesto - Pridrava se mjera zatite na radu


Preporuke za izvoenje nastave lakovi, hartija za zatitu

Obrada limova - Poznaje funkciju i postupke ravnanja, savijanja, porubljivanja, previjanja i plastinog oblikovanja limova

- Navikava se na racionalno i paljivo izvoenje pojedinih zadataka

vjebe: - Ravnanje, savijanje, izvlaenje i razvlaenje limova - Ispravljanje profila i ica Alat, pribor, materijal: - Metalni limovi, cijevi, profili, ekii, prese, maine za savijanje- rune i mainske

Zakivanje - Nabraja vrste zakivanja i zakovica - Objanjava postupak zakivanja

- Razvija samopouzdanje

vjeba: - Spajanje limova hladnim i toplim zakivanjem - Razdvajanje zakovanih spojeva Alat, pribor, materijal: - Metalni limovi, cijevi, profili, zakovice raznih oblika, oblikai, podmetai i sjekai

Uvod u zavarivanje - Navodi standarde tehnikotehnoloke dokumentacije I propise iz oblasti zavarivanja

- Prepoznaje dodatne materijale za zavarivanje: - eline oplotene elektrode za REL zavarivanje - ice za zavarivanje52

- Razvija logino miljenje i sposobnost za pravilno rasuivanje i zakljuivanje

vjebe: - Priprema materijala za zavarivanje

Informativni ciljevi i sadraji uenik - Opisuje tehnike zavarivanja metala i postupke zavarivanja - Zna ta je av

Formativni ciljevi uenik pod zatitom praka ice i ipke za zavarivanje aluminijuma i legura aluminijuma Razlikuje zavareni spoj, zavar i navar, oblik zavarenih spojeva, vrste avova i tok zavarivanja Razlikuje vrste avova koji su prikazani na crteu Prepoznaje oznake vara na crteuosnovne i dopunske oznake Uoava razlike u obliku povrine vara (ravna, ispupena i izdubljena)


Preporuke za izvoenje nastave - Alat,pribor, materijal: - Metalni limovi, makaze, turpije, brusevi, elektrode za ljebljenje

-

- Objanjava obiljeavanje i prikazivanje vara na crteu -

- Stie osjeaj line odgovornosti prema uvanju i odravanju opreme

-

- Objanjava varilake crtee

- Navodi vrste materijala za zavarivanje - Navodi izvore opasnosti kod zavarivanja i zatitu

- Navodi sredstva zatite na radu

- Analizira tehniku dokumentaciju: - sklopni crte, - radioniki crte, - plan i tok zavarivanja, - tehniki uslovi namjene kontrole proizvoda i detalja - Razlikuje materijale i njihovu zavarljivost - Poznaje izvore opasnosti: - elektrine instalacije; - boce za gasove (opasnost od gasova); - opasnost od poara - zraenje pri zavarivanju - Koristi sredstva line zatite na radu: zatitno odijelo, zatitnu

- Razvija kritiko razumijevanje odnosa tehnike, prirode i drutva - Navikava se na red i zatitu pri radu na mainama

vjebe: - itanje tehnoloke dokumentacije - Alat,pribor, materijal: - Tehnoloka dokumentacija: - instrukcijski list - operacijska lista - radna lista

53

Informativni ciljevi i sadraji uenik - Objanjava pripremu radnog mjesta

Formativni ciljevi uenik kecelju, kapu, potkoljenice, rukavice i nadlaktice, izme ili cipele, maske, naoare sa zatitnim staklom Rukuje izvorom struje zavarivanja sa kablovima, draem elektrode, stezaljkama Koristi radni sto, pomone ureaje (ablone za sastavljanje -po potrebi) Koristi pomoni alat i pribor (eki za skidanje troske, ablone, eline igove,slova i brojeve) Koristi prenosnu suaru Koristi zatitna sredstva okoline (paravane) i sistem za odsisavanje gasova Priprema materijal za zavarivanje i koristi : makaze( rune ili mainske ), turpije, brusilice, builice, elektrode za ljebljenje, aparat za gasno rezanje mjerne i kontrolne alate Raspoznaje aparate i karakteristike aparata za zavarivanje rukuje aparatima za zavarivanje uspostavlja i vodi elektrini luk



-

-

- Objanjava pripremu materijala za zavarivanje

-

Navodi alat i pribor za elektroluno zavarivanje - Objanjava rad aparatima za zavarivanje - Nabraja i objanjava

-

- Koristi struni jezik

-

vjebe: - raspoznavanje ureaja za zavarivanje i princip njihovog rada

54

Informativni ciljevi i sadraji uenik tehnoloku dokumentaciju : - WPS(specifikacija tehnologije zavarivanja) - WPAR (uvjerenje o kvalifikaciji tehnologije zavarivanja) - instrukcijski list - operacijska lista - radna lista - Nabraja osnovne postupke zavarivanja: - pritiskom i - topljenjem

Formativni ciljevi uenik - Koristi tehnoloku dokumentaciju - ita instrukcijski list i koristi uputstva data u njemu - ita operacijsku listu i upravlja se prema njoj - ita radnu listu i popunjava je - Prepoznaje : - kovako zavarivanje, - zavarivanje trenjem, - difuziono zavarivanje - Prepoznaje - postupke zavarivanja topljenjem: - Elektroluno zavarivanje, - Zavarivanje livenjem, - Aluminotermijsko zavarivanje, - Zavarivanje pod troskom, - Zavarivanje plazmom, - Zavarivanje elektronskim snopom, - Zavarivanje laserom - Razlikuje postupke elektrolunog zavarivanja : - Otvorenim lukom (ugljenom elektrodom, punjenom icom i obloenom elektrodom), - Zatvorenim lukom (pod prakom i rotirajuim lukom), - Zatiti gasova (u



- Nabraja postupke elektrolunog zavarivanja

55

Informativni ciljevi i sadraji uenik - Opisuje ureaje za REL zavarivanje - Objanjava princip rada transformatora

Formativni ciljevi

uenik zatiti inertnog gasa- netopljivom ili topljivom elektrodom; - u zatiti aktivnog gasa- u zatiti CO2 gasa ili u zatiti gasnih smea) - Razlikuje djelove - Objanjava princip transformatora, rada ispravljaa rukuje - Objanjava princip transformatorima i rada pretvaraa zna vrijednost (generatora i napona radnog i agregata) praznog hoda - Objanjava princip aparata rada invertera - Razlikuje djelove ispravljaa, rukuje ispravljaem - Razlikuje djelove pretvaraa (pokretne i nepokretne) i rukuje pretvaraem - Razlikuje izvedbe invertera i rukuje njima Uspostavljanje i odravanje zavarivakog luka - Odabira elektrodu i - Objanjava vrste podeava elektroda za parametre (jainu zavarivanje: struje, napon, - nabraja vrste brzinu zavarivanja i elektroda: nagib elektrode) - ugljene (za zavarivanja u sjeenje), metalne zavisnosti od vrste (gole, sa oblogom i osnovnog punjene) materijala i - Navodi oznake njegove debljine i elektrode po poloaja standardu zavarivanja - Nabraja parametre - Uspostavlja i zavarivanja u odrava zavarivaki odnosu na poznati luk sastav osnovnog - Odreuje potrebu materijala za izvoenje - Objanjava : zavarivanja sa - Poetak zavara jedne ili dvije - Voenje elektrode strane (u zavisnosti od - Izvodi zavar sa ili poloaja



Uvia vezu izmeu teorije i prakse

Jaa samouvjerenost i pouzdanost u radu

vjebe : - Uspostavljanje i odravanje elektrinog luka - Alat,pribor,materij al: limovi, dodatni materijal, stege

56

Informativni ciljevi i sadraji uenik zavarivanja) - Izvoenje pravilnog nastavka - Zavretak zavara

Formativni ciljevi uenik bez dodatnog materijala Izvodi rubne, preklopne, sueone, ugaone zavare Izvodi zavarivanja u horizontalnom, vertikalnom, horizontalnovertikalnom i nadglavnom poloaju Odreuje ugao voenja elektrode u zavisnosti od poloaja i tipa spoja i irine ljeba Vri popunu zavrnog kratera Vri pripremu za zavarivanje Odreuje izvoenje korjena vara u zavisnosti od debljine osnovnog materijala Prepoznaje tehniku voenja elektrode Odreuje brzinu zavarivanja, nagib elektrode Vri ienje korjenskog zavara (etkom, ekiem ili brusilicom) Izvodi uvar u zavisnosti od debljine osnovnog materijala, napona i struje zavarivanja Izvodi lice zavara u zavisnosti od potrebe izgleda zavara Koristi sredstva zatite pri radu


Preporuke za izvoenje nastave vjebe : - Poetak zavara, voenje elektrode i zavretak zavara - Alat, pribor, materijal: limovi, dodatni materijal, stege

-

- Objanjava osnovne elemente zavara: - korjen, - uvar, - lice zavara -

-

-

-

-

-

57

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i sadraji uenik - Demonstrira REL zavarivanje sueonih zavara tankih i debelih limova u svim poloajima

Formativni ciljevi uenik - Razlikuje postupke zavarivanja tankih limova sa jedne ili obje strane - Uoava razlike u zavarivanju i horizontalnoj, vertikalnoj, horizontalnovertikalnoj ravni i u nadglavnom poloaju - Priprema materijale za zavarivanje - Vri izbor elektroda i parametara zavarivanja - Vri pripajanje djelova (pozicija) za zavarivanje - Vri voenje elektrode (za izradu korjena vara i njegovu popunu) - Vri kontrolu zavarenog spoja - Koristi sredstva zatite na radu - Vri pripremu materijala za zavarivanje debelih limova ( izrada "V" "X" i "K" vara) - Vri izbor elektroda i parametara zavarivanja - Vri pripajanje djelova (pozicija) za zavarivanje - Vri voenje elektrode (za izradu korijena vara i njegovu popunu) - Vri kontrolu zavarenog spoja - Koristi sredstva zatite na radu - Vri pripremu

Socijalizacijski ciljevi uenik - Razvija samostalnost, odgovornost i preciznost u radu

Preporuke za izvoenje nastave vjeba: - Zavarivanje limova u svim poloajima zavarivanja (horizontalna, vertikalna i horizontalnovertikalna ravan, nadglavni poloaj, lijevom i desnom rukom) - Alat,pribor i materijal: - Ureaj za zavarivanje, limovi, dodatni materijal, pribor za stezanje

- Demonstrira izvoenje provara REL postupkom kod zavarivanja sueonih zavara "V" "X" i "K" u svim poloajima i popunu vara

- Uvia vanost ouvanja kaliteta

vjebe: - Zavarivanje debelih limova u svim poloajima zavarivanja (horizontalna, vertikalna i horizontalnovertikalna ravan, nadglavni poloaj, lijevom i desnom rukom) - Alat,pribor i materijal: - Ureaj za zavarivan

3-03 zavarivac

Documents