3 các biện pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong...

72
I. MỘT SỐ VẤN ĐẺ CHUNG VÈ CẠNH TRANH: 1. Khái niệm : 2. Phân loại thị trường : Khi xem xét trên giác độ cạnh tranh hay độc quyền tức là xem xét hành vi của thị trường, các nhà kinh tế chia thị trường như sau : Thị trường cạnh tranh hoàn hoả, thị trường độc quyền, thị trường cạnh tranh không hoàn hảo bao gồm có cạnh tranh độc quyền và độc quyền tập đoàn. Khi phân loại thị trường, các nhà kinh tế sử dụng các tiêu thức cơ bản sau : • Số lượng người bán và người mua : Đây là tiêu thức rất quan trọng xác định cấu trúc thị trường. Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo và cạnh tranh độc quyền có nhiều người bán và người mua. Mỗi người trong số họ chỉ bán (Hoặc mua) một phần rất nhỏ trong lượng cung thị trường. Trong thị trường độc quyền bán thì một ngành chỉ có một người bán (Người sản xuất) duy nhất. Trong thị trường độc quyền mua chỉ có một người mua duy nhất. Trong thị trường độc quyền mua chỉ có một người mua duy nhất. Trong thị trường độc quyền bán tập đoàn chỉ có một vài người bán, còn trong thị trường độc quyền mua tập đoàn chỉ có một số người mua. • Loại sản phẩm : Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, sản phẩm đồng nhất, trong thị trường cạnh tranh độc quyền sản phẩm khác nhau. Trong thị trường độc quyền tập đoàn, sản phẩm có thể giống nhau hoặc khác nhau một ít. Trong thị trường đọc quyền sản phẩm là đồng nhất. • Sức mạnh thị trường của người bán và người mua. Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, người bán và người mua không có ảnh hưởng đến giá thị trường của sản phẩm, nghĩa là họ không có sức mạnh thị trường. Trong thị trường độc quyền bán ( mua ) họ có ảnh hưởng đến rất lớn đến giá thị trường sản phẩm. Trong thị trường độc quyền tập đoàn, người bán ( mua ) có ảnh hưởng đến giá thị trường của sản phẩm ở một mức độ nào đó. • Các trở ngại gia nhập thị trường : Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo các trở ngại gia nhập thị trường là rất thấp. Ngược lại, trong thị trường độc quyền bán ( mua ) tập đoàn có những trở ngại đáng kể đối với việc gia nhập thị trường. Chẳng hạn trong các ngành sản xuất ô tô luyện kim ... việc xây dựng nhà máy mới là rất tốn kém. Đó chính là trở ngại lớn đối với việc gia nhập thị trường. Còn trong điều kiện độc quyền thì việc gia nhập

Upload: hoa-giay

Post on 16-Dec-2015

222 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

QUAN TRI KINH DOANHNANG CAO NANG LUC CANH TRANH CUA NGAN HANG THUONG MAI VIET NAM

TRANSCRIPT

I. MT S VN CHUNG V CNH TRANH:1. Khi nim :2. Phn loi th trng :Khi xem xt trn gic cnh tranh hay c quyn tc l xem xt hnh vi ca th trng, cc nh kinh t chia th trng nh sau : Th trng cnh tranh hon ho, th trng c quyn, th trng cnh tranh khng hon ho bao gm c cnh tranh c quyn v c quyn tp on.Khi phn loi th trng, cc nh kinh t s dng cc tiu thc c bn sau : S lng ngi bn v ngi mua : y l tiu thc rt quan trng xc nh cu trc th trng. Trong th trng cnh tranh hon ho v cnh tranh c quyn c nhiu ngi bn v ngi mua. Mi ngi trong s h ch bn (Hoc mua) mt phn rt nh trong lng cung th trng. Trong th trng c quyn bn th mt ngnh ch c mt ngi bn (Ngi sn xut) duy nht. Trong th trng c quyn mua ch c mt ngi mua duy nht. Trong th trng c quyn mua ch c mt ngi mua duy nht. Trong th trng c quyn bn tp on ch c mt vi ngi bn, cn trong th trng c quyn mua tp on ch c mt s ngi mua. Loi sn phm : Trong th trng cnh tranh hon ho, sn phm ng nht, trong th trng cnh tranh c quyn sn phm khc nhau. Trong th trng c quyn tp on, sn phm c th ging nhau hoc khc nhau mt t. Trong th trng c quyn sn phm l ng nht. Sc mnh th trng ca ngi bn v ngi mua. Trong th trng cnh tranh hon ho, ngi bn v ngi mua khng c nh hng n gi th trng ca sn phm, ngha l h khng c sc mnh th trng. Trong th trng c quyn bn ( mua ) h c nh hng n rt ln n gi th trng sn phm. Trong th trng c quyn tp on, ngi bn ( mua ) c nh hng n gi th trng ca sn phm mt mc no . Cc tr ngi gia nhp th trng : Trong th trng cnh tranh hon ho cc tr ngi gia nhp th trng l rt thp. Ngc li, trong th trng c quyn bn ( mua ) tp on c nhng tr ngi ng k i vi vic gia nhp th trng. Chng hn trong cc ngnh sn xut t luyn kim ... vic xy dng nh my mi l rt tn km. chnh l tr ngi ln i vi vic gia nhp th trng. Cn trong iu kin c quyn th vic gia nhp th trng l cc k kh khn. Hnh thc cnh tranh gi : Trong cnh tranh hon ho khng c s cnh tranh phi gi. Trong cnh tranh c quyn cng nh trong c quyn tp on, cc nh sn xut s dng nhiu hnh thc cnh tranh phi gi nh qung co, phn bit sn phm. Cc nh c quyn cng qung co thu ht thm khch hng.2,1 Th trng cnh tranh hon ho : Khi nim : Th trng cnh tranh hon ho l th trng trong cc hng u nh b nn khng nh hng g n gi c th trng. C ngha l khng cn bit sn phm c sn xut d c trng ca th trng cnh tranh hon ho :C nhiu ngi mua ngi bn c lp vi nhau. Th trng cnh tranh hon ho i hi c nhiu ngi mua va ngi bn m mi ngi trong s h hnh ng c lp vi tt c nhng ngi khc, s ngi bn vo mua c gi l nhiu khi nhng giao dch bnh thng ca mt ngi mua hoc ngi bn khng nh hng g n gi m cc giao dch c thc hin. Tt c cc n v hng ho trao i c coi l ging nhau. D nhn thy trong cc th trng thc t c c trng ny. Chng hn th trng than thuc cng mt cp cht lng hoc th trng xng mi n v l bn sao y ht ca mt n v bt k khc. Bi vy, ngi mua khng bao gi phi quan tm h mua cc n v sn phm ca ai. Tt c ngi mua v bn u c hiu bit y v cc thng tin lin quan n vic trao i. Th trng cnh tranh hon ho i hi tt c ngi bn v mua u c lin h vi tt c nhng ngi trao i tim nng, bit tt c cc c trng ca cc mt hng trao i, bit tt c gi m ngi bn i v ngi mua tr. Mi ngi c lin h mt thit vi nhau v thng tin gia h l lin tc Khng c g cn tr vic h gia nhp v rt khi th trng. Th trng cnh tranh hon ho mi thi im mi ngi u phi c t do tr thnh ngi bn hoc ngi mua, oc t do gia nhp th trng v c trao i cng mt mc gi m nhng ngi trao i hin hnh. Tng t, n i hi khng c tr ngi no ngn khng cho mt ngi no khng l ngi mua hoc l ngi bn trong th trng v v th rt lui khi th trng. c trng ca doanh nghip cnh tranh hon ho : Doanh nghip cnh tranh hon ho c th bn tt c sn phm ca mnh mc gi th trng ang thnh hnh, nu doanh nghip t gi cao hn gia th trng th doanh nghip khng bn c sn phm no v ngi tiu dng s mua ca ngi khc. Theo ngha , doanh nghip cnh tranh hon ho khng c sc mnh th trng, tc l khng c kh nng kim sot gi th trng i vi sn phm ca mnh bn. Sn lng ca doanh nghip l nh so vi cung th trng v th doanh nghip khng c nh hng ng k n tng sn lng hoc gi trn th trng. Cc doanh nghip cnh tranh ring l c th bn ht sn lng ca mnh gi th trng ang thnh hnh, y l mt c trng ni bt ca vic khng c sc mnh th trng ca cc doanh nghip. Tt c cc doanh nghip cnh tranh khng c nh hng c lp n gi th trng. Doanh nghip cnh tranh hon ho ng trc ng cu nm ngang i vi sn lng ca mnh. Cn phn bit ng cu th trng v ng cu m mt doanh nghip c th phi i mt. ng cu th trng lun l mt ng dcxungdi.Sn lng ca doanh nghip cnh tranh hon ho : Gi nh ti a ho li nhun thng c s dng trong kinh t vi m v n m t hnh ng ca doanh nghip mt cch chnh xc mt mc hp l v trnh c nhng phc tp khng cn thit khi phn tch. Chng ta bt u nghin cu quyt nh sn lng ti a ho li nhun ca mt doanh nghip bt k d doanh nghip ny hot ng trong th trng cnh tranh hon ho hay khng m doanh nghip c th nh hng n gi th trng. V li nhun l chnh lch gia doanh thu v chi ph nn tm ra sn lng ti a ho li nhun ta phi phn tch chi ph v doanh thu ca n. Tng doanh thu l : TR = Pq. Tng chi ph cng ph thuc vo sn lng do li nhun ca doanh nghip l : pi = TR (q) - TC (q). e ti a ho li nhun khi doanh nghip s chn sn lng sao cho chnh lch gia tng doanh thu v tng sn lng l ln nht

2. Doanh nghip cnh tranh hon hoHnh vi cnh tranh c cc c trng c bn sau: Doanh nghip cnh tranh hon ho c th bn tt c sn lng ca mnh mc gi th trng ang thnh hnh, nu doanh nghip t gi cao hn th doanh nghip s khng bn c t no v ngi tiu dng s mua ca ngi khc. Theo ngha , doanh nghip cnh tranh hon ho khng c sc mnh th trng, tc l khng c kh nng kim sot gi th trng i vi sn phm mnh bn. Sn lng ca doanh nghip l nh so vi cung th trng, v th doanh nghip khng c nh hng ng k n tng sn lng hoc gi trn th trng. Cc doanh nghip cnh tranh ring l c th bn ht sn lng ca mnh gi th trng ang thnh hnh. y l c trng ni bt ca vic khng c sc mnh th trng ca cc doanh nghip. Tt c cc doanh nghip cnh tranh khng c nh hng c lp n gi th trng. Doanh nghip cnh tranh hon ho c sn lng qu nh so vi dung lng th trng do cc quyt nh sn lng ca doanh nghip khng c nh hng ng k n gi. Doanh nghip cnh tranh hon ho ng trc ng cu nm ngang i vi sn lng ca mnh, cn phn bit ng cu, th trng v ng cu m mt doanh nghip c th phi i mt. ng cu th trng lun l mt ng dc xung di. Hnh v.la biu th trng cu doanh nghip cnh tranh hon ho cn hnh V. lb l ng cu th trng.Hnh V. 1. ng cu ca doanh nghip cnh tranhhon ho v ng cu th trng

3. Sn lng ca doanh nghip cnh tranh hon hoGi nh ti a ho li nhun thng c s dng trong kinh t vi m v n m t hnh vi ca doanh nghip mt cch chnh xc mt mc hp l v trnh c nhng phc tp khng cn thit khi phn tch.Ta hy bt u bng vic nghin cu quyt nh sn lng ti a ho li nhun ca mt doanh nghip bt k d doanh nghip ny hot ng trong th trng cnh tranh hon ho hay trong mt th trng no m doanh nghip c th nh hng n gi. V li nhun l chnh lch gia doanh nghip thu v chi ph nn tm ra sn lng ti a ho li nhun ta phi phn tch doanh thu v chi ph ca n. Tng doanh thu l TR = p.q. Tng chi ph cng ph thuc vo sn lng. Do li nhun ca doanh nghip l: tt(q) = TR(q)-TC(q)e ti a ho li nhun doanh nghip s chn sn lng sao cho chnh lch gia tng doanh thu v tng sn lng l ln nht. Hnh V.2 cho thy ng tng doanh thu l ng thng, v vi mt mc gi cho, tng doanh thu t l thun vi sn lng.

dc ca n l doanh thu cn bin. dc ny cho thy tng doanh thu tng thm bao nhiu khi sn lng tng thm mt n v. V c chi ph c nh v chi ph bin i nn tng chi ph khng phi l ng thng. dc ca n l chi ph cn bin - cho thy tng chi ph tng bao nhiu th sn lng tng thm 1 n v. TC(q) dng hn. cc mc sn lng thp, li nhun m (n < 0) v doanh thu khng b p chi ph. Doanh thu cn bin ln

hn chi ph cn bin ni ln rng tng sn lng s lm tng li nhun, khi sn lng tng li nhun c th dng (vi q > qo) v tng cho n tn khi sn lng t ti q*. doanh thu cn bin bng chi ph cn bin, q* l sn lng ti a ho li nhun. Khong cch thng ng gia ng TR v ng TC, (on AB) im ny l ln nht ni cch khc, 7i(q) t im cc i ca n. Sau mc sn lng q*, doanh thu cn bin nh hn chi ph cn bin, li nhun gim, iu ny phn nh tng chi ph tng nhanh hn tng doanh thu.Ta cng c th chng minh quy tc ny bng i s nh sau: n = TR - TCn t cc i im m mt n v sn lng gia tng lm cho 71 khng thay i, ngha l At/Aq = 0m TR/Aq = MR. ATC/Aq = MC. Do ta kt lun rng li nhun t cc i khi:MR(q) = MC(q)V doanh nghip cnh tranh hon ho gp ng cu nm ngang nn ng cu m doanh nghip gp cng chnh l ng doanh thu bnh qun v doanh thu cn bin. Dc ng cu ny doanh thu cn bin bng gi. V MR = p nn quy tc ti a ho li nhun i vi doanh nghip cnh tranh hon ho lMC(q) = pLa chn sn lng trong ngn hnHnh V.3 cho thy ng cu (D) m doanh nghip cnh tranh hon ho gp v cc ng tng chi ph bnh qun (ATC), chi ph bin i bnh qun (AVC) v chi ph cn bin (MC) ca doanh nghip.Doanh nghip cnh tranh hon ho ti a ho li nhun q* v MC = p. Neu doanh nghip sn xut mc sn lng qi, MC < p th

doanh nghip c th tng li nhun bng cch tng sn lng. Din tch gch cho gia qi v q* l phn li nhun b mt do ch sn xut qi...

Hnh V.3. Doanh nghip cnh tranh thu c li nhun dng mc sn lng cao hn, chng hn q2, MC > MR, nh vy gim sn lng s lm tng li nhun v tit kim c phn chi ph vt qu phn tng trong tng doanh thu. Din tch gch cho gia q* v q2 l li nhun b mt do sn xut q2.Hnh ny cn cho ta thy li nhun ngn hn ca doanh nghip cnh tranh hon ho. Khong cch AB l hiu s gia gi v tng chi ph bnh qun mc sn lng q*, l li nhun bnh qun (li nhun tnh trung bnh cho mt n v sn lng). on BC l tng sn lng sn xut ra. V th din tch hnh ch nht ABCD l tng li nhun ca doanh nghip.Tuy nhin trong ngn hn khng phi lc no doanh nghip cng c li. Hnh V.4 cho thy mt tnh hung trong chi ph c nh qu cao lm cho tng chi ph bnh qun tng nhanh nhng chi ph bin i bnh qun v chi ph cn bin vn gi nguyn. sn lng ti u q*, gi thp hn tng chi ph bnh qun, nh vy on AB l khon l bnh qun. Hnh ch nht ABCD by gi biu th tng thua l. Trng hp ny doanh nghip c hai s la chn trong ngn hn: Sn xut hoc ng ca (ngng) sn xut tm thi. Doanh nghip c th sn xut v chu l trong ngn hn v doanh nghip hy vng rng s kim c li nhun trong tng lai, khi gi ca sn phm tng hoc chi ph sn xut gim. Trong hai phng n trn doanh nghip s chn phng n no c li hn.

Hnh V.4 Doanh nghip cnh tranh hon ho chu l Trong hnh V.4 ta thy nu doanh nghip sn xut mc sn lng q* doanh nghip s b l mt khon bng din tch hnh ch nht ABCD, nu doanh nghip ng ca sn xut doanh nghip s mt ton b chi ph c nh l din tch hnh ch nht ABCD. V AE l chi ph c nh bnh qun v th doanh nghip nn tip tc sn xut th s b mt t hn l ng ca sn xut.Nh vy chi ph c nh khng lin quan n quyt nh sn lng ca doanh nghip trong ngn hn nhng li l yu t quyt nh i vi vic xem xt c nn di b ngnh trong di hn hay khng.ng cung ngn hn ca doanh nghip cnh tranh hon ho ng cung ca doanh nghip cho thy doanh nghip s sn xut sn lng no mi mc gi. Nh ta thy, cc doanh nghip cnh tranh hon ho s tng sn lng n im m gi bng chi ph cn bin, v s ng ca nu gi nh hn chi ph bin i bnh qun. V th, vi nhng mc sn lng dng (q > 0) ng cung ngn hn ca doanh nghip l mt phn ca ng chi ph cn bin ct ng chi ph bin i bnh qun im chi ph bin i bnh qun ti thiu nn ng cung ca doanh nghip cnh tranh

Hnh V.5 ng cung ngn hn ca doanh nghip cnh tranh hon hoVi bt k mc gi no ln hn chi ph bin i bnh qun, sn lng ti a ho li nhun c c trc tip trn hnh V.5. V d, gi Pi lng cung s l qi, gi p2 lng cung s l q2. Vi nhng gi thp hn chi ph bin i bnh qun ti thiu sn lng ti u bng khng.ng cung ngn hn ca cc doanh nghip cnh tranh hon ho dc ln do s c mt ca quy lut hiu sut gim dn i vi mt hoc nhiu yu t sn xut. Gi th trng tng s lm cho cc doanh nghip trong ngnh tng sn lng. Gi cao hn lm cho phn sn lng gia tng c li v lm tng tng li nhun, v gi p dng cho tt c cc n v sn phm m doanh nghip sn xut ra.4. ng cung ngn hn ca th trngng cung ngn hn ca th trng cho thy s lng sn phm m ngnh s sn xut trong ngn hn mi mc gi. Sn lng ca ngnh l tng lng cung ca tt c cc doanh nghip. V th ng cung th trng l tng chiu ngang ca cc ng cung ca cc doanh nghip.Thng d sn xut trong ngn hnMt khi nim tng t thng d dng c p dng cho cc doanh nghip. Nu chi ph cn bin tng dn th gi ca sn phm s cao hn chi ph

cn bin i vi mi n v sn phm sn xut ra tr n v cui cng. Nhu vy doanh nghip thu uc thng d t tt c cc n v, tr n v cui cng. Thng d sn xut l phn din tch nm trn ng cung v nm di ng gi. Hnh v.6a biu th thng d sn xut ca mt doanh nghip, hnh v.6b biu th thng d sn xut trn th trng.Hnh V.6 Thng d sn xut5. La chn sn lng trong di hnTrong di hn doanh nghip c th thay i tt c cc u vo, bao gm c quy m nh my. Doanh nghip c th bt u sn xut (ngha l gia nhp ngnh) hoc ng ca sn xut (ngha l rt khi ngnh). Trong th trng cnh tranh hon ho ta gi nh rng cc doanh nghip c th gia nhp hoc di b ngnh m khng c mt hn ch php l hoc mt chi ph c bit no.Hnh V.7 cho thy cch thc m mt doanh nghip cnh tranh hon ho ra quyt nh v sn lng ti a ho li nhun trong di hn. Cc ng tng chi ph bnh qun ngn hn (SAC) v chi ph cn bin ngn hn (SMC) l thp doanh nghip thu c li nhun dng c cho bi din tch hnh ch nht ABCD, bng vic sn xut sn lng qi, chi ph cn bin ngn hn bng gi bn pi v bng doanh thu cn bin (MR). ng chi ph bnh qun di hn (LAC) phn nh s c mt ca hiu sut tng ca quy m cho n mc sn lng q2 v hiu sut gim ca quy m nhng mc sn lng

ln hn q2. ng chi ph cn bin di hn (LMC) ct ng chi ph bnh qun di hn (LAC) q2 - im ti thiu ca chi ph bnh qun di hn.Hnh V.7 La chn sn lng trong di hnNu doanh nghip tin rng gi th trng s mc Pi th n s m rng quy m ca nh my sn xut mc sn lng q3, LMC = Pi. Khi s m rng kt thc th li nhun bnh qun ca doanh nghip s tng t AB n EF, v tng li nhun s tng t ABCD ln EFGD. Sn lng q3 ti a ho li nhun cho doanh nghip.Lu rng gi tr th trng cao hn th li nhun doanh nghip thu c cng cao hn. Tng t, khi gi th trng gim t P1 n P2 th li nhun ca doanh nghip s gim xung bng khng.6. Cn bng cnh tranh di hnGi cn bng di hn ban u ca sn phm l Pi hnh v.8b (xc nh giao nh ca ng cung Si v ng cu D). Hnh v.8a cho thy rng cc doanh nghip thu c li nhun dng v chi ph bnh qun di hn ti thiu bng gi p2 ( sn lng q2). Khon li nhun dng ny khuyn khch cc doanh nghip mi gia nhp ngnh, lm cho ng cung dch chuyn n S2. Cn bng di hn xy ra gi p2. V doanh nghip thu c li nhun bng khng, khng c ng c khin cc doanh nghip gia nhp hoc rt khi ngnh.

a)Nh vy, cn bng di hn xy ra khi tt c cc doanh nghip trong ngnh ti a ho c li nhun, khng c doanh nghip no c ng c gia nhp hoc rt khi ngnh v tt c cc doanh nghip trong ngnh u thu c li nhun bng khng, gi ca sn phm mc m lng cung ca ngnh bng lng cu ca tt c nhng ngi tiu dng.III. C QUYNTrong phn ny chng ta s nghin cu c quyn bn v c quyn mua. c quyn bn l mt th trng trong ch c mt ngi bn nhng c nhiu ngi mua. c quyn mua l mt th trng trong c nhiu ngi bn nhng ch c mt ngi mua.1. c quyn bna) Nguyn nhn dn n c quyn bnMt doanh nghip c th chim c v tr c quyn bn nh mt s nguyn nhn c bn sau:- t c tnh kinh t ca quy m, yu t quan trng quyt nh cu trc th trng l sn lng mc quy m ti thiu c hiu qu so vi cu ca th trng. Quy m ti thiu c hiu qu l sn lng m ti ng chi ph bnh qun di hn ca mt doanh nghip ngng i xung. Nh vy nu mt doanh nghip t c tnh kinh t ca quy m th vic m rng sn

lng ca n s loi b c cc i th v cui cng s l ngi bn duy nht trn th trng nu mc sn lng c chi ph bnh qun di hn ti thiu ca n l ln p ng cu th trng. Bng pht minh sng ch (bn quyn). Lut v bng pht minh sng ch (bn quyn) cho php cc nh sn xut c c v tr c quyn bn v mt sn phm hoc mt quy trnh cng ngh mi trong mt khong thi gian nht nh. Kim sot cc yu t (u vo) sn xut. Mt doanh nghip c th chim c v tr c quyn bn nh quyn s hu mt loi u vo (nguyn liu) sn xut ra mt loi sn phm no . Quy nh ca Chnh ph. Mt doanh nghip c th tr thnh c quyn hp php nu n l ngi duy nht c cp giy php sn xut kinh doanh mt loi sn phm dch v no . Chng hn ng st Vit Nam, Bu in Vit Nam...a) ng cu v doanh thu cn bin trong c quyn bnL ngi sn xut duy nht i vi mt loi sn phm, nh c quyn bn c v tr c nht trn th trng. Nh c quyn bn c s kim sot ton din i vi s lng sn phm a ra bn. Nhng iu ny khng c ngha l n mun t gi cao bao nhiu cng c v mc ch ca n l ti a ho li nhun. t gi cao s c t ngi mua v li nhun thu c s t hn.V l ngi duy nht bn mt hng ho hoc dch v c th trn th trng, nh c quyn bn ng trc ng cu th trng - mt ng cu dc xung di v pha phi. ng cu th trng chnh l ng doanh thu bnh qun (AR) ca doanh nghip. Khi ng cu dc xung th gi v doanh thu bnh qun lun ln hn doanh thu cn bin v tt c cc n v u c bn cng mt gi. Tng lng bn thm mt n v th gi phi gim xung, nh vy tt c cc n v bn ra u phi gim gi ch khng phi ch mt n v bn thm. ng doanh thu cn bin v th lun nm di ng cu, tr im u tin, nh m t hnh V.9.

Hnh V.9 ng cu v doanh thu cn binb) Quyt nh sn lng ca Nh c quyn phn II ta thy mt doanh nghip ti a ho li nhun phi sn xut mc sn lng sao cho doanh thu cn bin bng chi ph cn bin. Li gii ny cng c p dng cho bi ton sn lng ca nh c quyn bn. hnh V.10, ng cu th trng D l ng doanh thu bnh qun ca doanh nghip. ng doanh thu cn bin v cc ng chi ph bnh qun v cn bin cng c biu th trong hnh ny. Doanh thu cn bin bng chi ph cn bin sn lng Q*. T ng cu ta tm ra gi tng ng p* ca mc sn lng Q* ny.

Hnh V. 10 Ti a ho li nhun ca Nh c quyn bn Lm th no bit Q* l sn lng ti a ho li nhun? Gi s sn lng nh hn Qi chng hn, lc gi tng ng s l Pj. Nh biu th trn hnh doanh thu cn bin (MR) cao hn chi ph cn bin (MC). Neu nh c quyn bn sn lng nhiu hn Ch mt t th s thu thm c li nhun b

sung (MR - MC) v nh tng li nhun tng. Nh c quyn bn c th tng sn lng tng tng li nhun cho n tn sn lng Q*, li nhun b sung t vic sn xut thm mt n v sn phm bng khng. Nh vy sn lng nh hon (Qi) khng phi l sn lng ti a ho li nhun, ngay c khi sn lng cho php nh c quyn bn t gi cao hon. Neu sn xut mc sn lng Qi tng li nhun ca nh c quyn bn s nh hon mc cc i mt khon bng phn gch cho di ng MR v trn ng MC, gia Qi v Q2. Tng t, sn lng ln hn, Q2 chng hn, cng khng phi l sn lng ti a ho li nhun, sn lng Q2 ny chi ph cn bin MC cao hon doanh thu cn bin MR, do nu nh c quyn bn sn xut t i mt t th li nhun thu c s tng thm (MC - MR). Nh c quyn c th lm cho li nhun tng thm na bng vic gim bt phn sn lng pha sau Q*, phn li nhun tng thm do sn xut Q* ch khng phi Q2 l phn din tch gch cho nm di ng MC v trn ng MR, gia Q* v Q2.Quy tc ngn tay ci v nh giNh ta bit, ti a ho li nhun, nh c quyn bn phi sn xut mc sn lng m ti MR = MC.Ta c:ATRA(P Q)AQ AQ= PAQ + QAP_APAQv AQ=P(1+Qx^-)=P(1+^r>t MR = MC ta c: P(l+l/Ed) = MCMC1 + 1/Ed

Trong c quyn bn khng c ng cung. Ni cch khc, khng c mi quan h 1:1 gia gi v sn lng. Bi v quyt nh sn lng ca Nh c quyn ph thuc khng ch vo chi ph cn bin m cn vo hnh dng ca ng cu. Do , s dch chuyn ca ng cu khng ko theo mt lot cc mc gi v cc mc sn lng nh vi ng cung cnh tranh hon ho. Trong c quyn bn, s dch chuyn ca cu c th dn n thay i gi m sn lng khng thay i, nh biu th hnh v.lla, hoc s thay i trong sn lng m gi khng i, nh biu th hnh v.l lb, hoc thay i trong c sn lng c gi.Hnh v.l 1 S chuyn dch ca cu dn n gi thay i hoclng thay i ch khng phi c haiSc mnh c quynS khc nhau c bn gia doanh nghip cnh tranh hon ho v doanh nghip c quyn bn l doanh nghip c quyn bn c sc mnh th trng. Doanh nghip cnh tranh hon ho phi t gi bng chi ph cn bin cn doanh nghip c quyn bn t gi cao hn chi ph cn bin. V th sc mnh c quyn bn c o bng ch s Lemer, gi l mc ca sc mnh c quyn Lemer (do Abba Lemer a ra nm 1934).0 < L < 1

Mt khng t sc mnh c quynV sc mnh c quyn to ra gi cao hn v sn lng sn xut ra thp hn so vi cnh tranh hon ho nn ta d thy ngi tiu dng b thit hi cn ngi sn xut th c li. Nhng nu coi phc li ca ngi tiu dng v ca ngi sn xut nh nhau th c ngi tiu dng v ngi sn xut tnh thnh mt tng th s khng c li bng trong th trng cnh tranh hon ho. C th thy iu ny khi so snh thng d tiu dng v thng d sn xut c to ra trong ngnh cnh tranh hon ho v trong ngnh c quyn bn. Hnh V. 12 cho thy nu th trng l cnh tranh hon ho th gi v sn lng s l pc v Qc. Neu th trng l c quyn bn th gi v sn lng l Pm v Qm. Nh vy so vi th trng cnh tranh hon ho th th trng c quyn bn to ra phc li t hn mt phn thng d tiu dng (din tch A) v thng d sn xut (din tch B) b mt do ch sn xut mc sn lng Qm. Phn phc li b mt gi l mt khng.

2. c quyn mua phn trn ta tp trung vo pha ngi bn ca th trng. By gi ta quay li pha ngi mua. Mt s khi nim: c quyn mua cp ti th trng trong ch c mt ngi mua, c quyn mua tp on l mt th trng trong ch c mt s ngi mua.Khi th trng c mt hoc mt s ngi mua th ngi mua c sc mnh c quyn mua. l kh nng thay i gi ca hng ho. N cho php

ngi mua c th mua hng ho mc gi thp hn gi thnh hnh trong th trng cnh tranh.Khi ra quyt nh mua bao nhiu hng ho ngi mua cng p dng nguyn l cn bin - mua hng ho cho n s lng m n v mua cui cng m li gi tr b sung, hay li ch, ng bng chi ph tr cho n v cui cng .Nh ta bit, ng cu ca mt c nhn biu th gi tr cn bin (hay ch li cn bin), l mt hm s ca s lng mua. V th ng gi tr cn bin l ng cu v hng ho. Nhng chi ph cn bin ca vic mua thm mt n v hng ho ph thuc vo ngi mua c sc mnh c quyn mua hay khng.Khi ngi mua khng c sc mnh c quyn mua (ngi bn cnh tranh) th h phi chp nhn gi sn c trn th trng, v th chi tiu cn bin (ME) v chi tiu bnh qun (AE) l khng i v bng nhau, s lng mua c xc nh bng vic t gi bng gi tr cn bin (ng cu). iu ny hon ton tng t nh ngi bn cnh tranh (Pc Qc).Khi ngi mua c sc mnh c quyn mua (ngi mua c quyn) th ng cung th trng l ng chi tiu bnh qun (AE) ca nh c quyn mua. Chi tiu bnh qun tng, nu chi tiu cn bin nm trn chi tiu bnh qun. Nh c quyn mua s lng Qm m cc ng chi tiu cn bin (ME) v gi tr cn bin (ME) (cu) ct nhau (hnh V.13). Gi tr cho mt n v l p*m c xc nh t ng chi tiu bnh qun (cung).

Sc mnh c quyn cng gy ra mt khng l din tch A v B (tng t nh sc mnh c quyn bn).nh gi vi sc mnh th trngTt c cc chin lc nh gi m ta s xem xt c mt im chung l nhng cch chim thng d ca ngi tiu dng v chuyn sang cho ngi sn xut.Phn bit gi (gi tt ca phn bit i x bng gi).Phn bit gi hon ho (cn gi l phn bit gi cp mt). Neu c th t cho mi khch hng mt gi th doanh nghip s t cho mi khch hng mt mc gi ti a m khch hng sn sng tr cho mi n v mua, ta gi gi ti a ny l gi t trc ca ngi tiu dng. Vic t cho mi khch hng mt mc gi bng gi t trc ca h c gi l phn bit gi hon ho. Hnh V.14 cho thy nu doanh nghip t cho mi khch hng mt gi bng gi t trc ca h th vic m rng n sn lng Qc s c li. Khi ch mt gi c t ra l Pm th li nhun bin i (chnh lch gia doanh thu v chi ph bin i) ca doanh nghip l din tch nm gia ng doanh thu cn bin v ng chi ph cn bin. Bng vic phn bit gi hon ho, li nhun ny s c m rng thnh din tch nm di ng cu v ng chi ph cn bin.

Hnh V. 14 Phn bit gi hon hoPhn bit gi cp hai. Trong mt s th trng, mi ngi tiu dng mua nhiu n v hng ho trong mt khong thi gian cho v cu ca ngi tiu dng gim dn theo s n v mua. Khi s tiu dng tng ln th s sn sng thanh ton ca h gim dn. Trong trng hp ny doanh nghip c th phn bit i x theo s lng tiu dng, vic ny c gi l phn bit gi cp hai. C ch hot ng ca phn bit gi cp hai l t cc mc gi khc nhau cho cc s lng hoc cc khi lng khc nhau ca cng mt hng ho hoc dch v. Hnh V.15 biu th 3 "khi" vi ba mc gi tng ng l Pj, p2, p3. y cng l mt trng hp t c tnh kinh t ca quy m. Tng chi ph bnh qun v chi ph cn bin gim dn. Phn bit gi cp hai c th lm cho ngi tiu dng c li bng vic m rng sn lng v h thp chi ph.

Hnh V.15 Phn bit gi cp haiPhn bit gi cp 3. Hnh thc phn bit gi ny chia khch hng ra thnh hai hoc nhiu nhm vi cc ng cu ring bit. y l hnh thc phn bit gi ph bin nht (p dng trong v my bay, sn sn, ru...). Cc gi ti u v sn lng ti u l cc gi v cc mc sn lng sao cho doanh thu cn bin t mi nhm u bng chi ph cn bin. Hnh V.16 cho thy nhm 1 c ng cu D[ b t gi Pi, nhm 2 vi ng cu D2 b t gi p2. Chi ph cn bin ph thuc vo tng sn lng sn xut ra (Qx).

Lu rng chi ph cn bin ph thuc vo tng sn lng sn xut ra, cn Qi v Q2 phi c chn sao cho MRi = MR2 = MC. Phn bit gi theo thi k v t gi cao im.Phn bin gi theo thi k l mt chin lc nh gi quan trng c s dng rng ri v c lin quan cht ch vi phn bit gi cp ba. y ngi tiu dng c chia ra thnh cc nhm khc nhau vi cc hm cu khc nhau v t cc gi khc nhau nhng thi im khc nhau. V d trong ngnh pht hnh sch, lc u ngi ta t gi cao v chim c thng d t ngi tiu dng c cu cao v hng ho v khng sn sng ch mua. Sau ngi ta gim gi xung thu ht s ng trn th trng. iu ny c minh ho hnh V. 17.

Hnh V. 17 Phn bit gi theo thi kt gi cao im, cu v mt s hng ho dch v tng nhanh trong nhng khong thi gian nht nh trong ngy hoc trong nm. t gi P2 ( hnh V. 18) thi k cao im l c li hn cho doanh nghip so vi vic ch t mt gi trong sut cc thi k. y cng l mt vic lm hiu qu v chi ph cn bin cao hn trong thi k cao im.

Hnh V. 18 t gi cao imt gi hai phnt gi hai phn c lin quan n phn bit gi v cho ta mt bin php na chim thm thng du tiu dng. Bng t gi hai phn, doanh nghip i ngi tiu dng phi tr trc mt khon ph c quyn mua sn phm, sau ngi tiu dng phi tr ph b sung cho mi n v sn phm h cn tiu dng. Hnh V.19 cho thy ngi tiu dng c ng cu D. Doanh nghip ti a ho li nhun bng vic t chi ph cn bin v ph gia nhp bng ton b thng d ca ngi tiu dng. V d kinh in v trng hp ny l v vo ca cng vin v ph s dng tr cho mi tr gii tr trong cng vic.Ngoi ra cn c nhiu cch khc na chim ot thng d tiu dng nh bn km, bn tri buc...

IV. CNH TRANH KHNG HON HO1. Cnh tranh c quynC nhiu ngnh trong cc doanh nghip to ra nhng sn phm khc nhau. V l do ny hoc l do khc, ngi tiu dng coi mt hng ca mi doanh nghip khc vi ca cc doanh nghip khc. S khc nhau ca sn phm l do ngi tiu dng ngh ra, c th ng hoc khng ng. Do , mt s ngi tiu dng (ch khng phi l tt c) s tr gi cao hn cho sn phm m mnh thch.Th trng cnh tranh c quyn c hai c trng then cht:a) Cc doanh nghip cnh tranh vi nhau bng vic bn sn phm phn bit ( c lm cho khc sn phm ca cc doanh nghip khc) cc sn phm ny c th thay th cho nhau mc cao nhng khng phi l thay th hon ho. Ni cch khc, co dn ca cu theo gi l cao nhng khng phi l v cng.b) C s t do gia nhp v rt khi. Doanh nghip mi ra nhp th trng vi cc mt doanh nghip ca mnh tng i d dng v cc doanh nghip trong ngnh ri b cng tng i d nu cc sn phm ca h tr nn khng c li.Cn bng trong ngn hn v trong di hnGing nh trong c quyn bn, doanh nghip cnh tranh c quyn ng trc ng cu dc xung v c th c sc mnh c quyn bn. Tuy vy iu ny khng c ngha l cc doanh nghip cnh tranh c quyn chc chn thu c li nhun ln. Cnh tranh c quyn tng t nh cnh tranh hon ho im c s t do gia nhp, v vy kh nng thu c li nhun s cun ht cc doanh nghip mi vi cc mt hng cnh tranh tham gia vo th trng, lm cho li nhun gim xung bng khng.

(a)(b)Hnh V.20 Hng cnh tranh c quyn trong ngn hn v di hnHnh V.20 biu th gi v sn lung cn bng ca doanh nghip cnh tranh c quyn trong ngn hn v trong di hn. Hnh v.20a biu th cn bng ngn hn. V sn phm ca doanh nghip khc vi ca cc i th cnh tranh nn ng cu ca doanh nghip dc xung di. y l ng cu ca doanh nghip ch khng phi ng cu th trng. ng cu th trng dc hn rt nhiu. Sn lng ti a ho li nhun ngn hn Qsr c xc nh im ct ca ng chi ph bnh qun nn doanh nghip thu c li nhun, biu th bng din tch hnh ch nht gch cho.Trong di hn, li nhun ny s kch thch cc doanh nghip mi gia nhp th trng. Khi cc doanh nghip mi a ra cc mt hng cnh tranh th doanh nghip ang trong ngnh s mt i mt phn th trng v doanh thu s gim mc d ng cu ca n vn l mt ng dc xung di, nh biu th hnh v.20b. Trong di hn cc ng chi ph bnh qun AC v chi ph cn bin MC cng c th dch chuyn. Nhng cho n gin ta gi nh cc chi ph ny khng i. ng cu di hn Dlr s tip xc vi ng chi ph bnh qun ca doanh nghip. y sn lng ti a ho li nhun l Qlr, gi l Plr v li nhun bng khng v p = AC. Doanh nghip vn c sc mnh c quyn bn; ng cu di hn ca n dc xung v mt hng c th ca doanh nghip vn l c nht. Th nhng vic gia nhp ca cc doanh nghip mi lm cho li nhun ca n gim xung bng khng.

Ni chung, cc doanh nghip c th c chi ph khc nhau v mt s mt hng s ni tri hon. Trong trung hp ny cc doanh nghip c th t cc gi khc nhau mt t v mt s doanh nghip s thu uc li nhun nh.So snh th tnrng cnh tranh c quyn vi th trung th tnrng cnh tranh hon ho ta thy trong th trng cnh tranh c quyn gi cn bng cao hn chi ph cn bin. iu ny c ngha l gi tr ca nhng n v hng ho b sung i vi ngi tiu dng cao hn chi ph sn xut ra chng. Neu sn lng c m rng n im m ng cu ct ng chi ph cn bin th tng thng d s tng ln mt lng bng din tch phn gch cho hnh v.20b. chnh l khon mt khng do sc mnh c quyn bn gy ra. Ngoi ra, doanh nghip cnh tranh c quyn hot ng vi cng sut tha, ngha l mc sn lng ca n nh hn mc sn lng ti thiu ho chi ph bnh qun.Nh vy, khi nh gi th trng cnh tranh c quyn phi so snh nhng tnh khng hiu qu nu trn vi li ch m ngi tiu dng thu c t tnh a dng ca sn phm.2. c quyn tp onTrong th trng c quyn tp on, sn phm c th ging hoc khc nhau. Trong th trng ny ch c mt s doanh nghip sn xut ton b hay hu ht tng sn lng. Trong mt s th trng c quyn tp on mt s hoc tt c cc doanh nghip u thu c li nhun ng k trong di hn v c cc hng ro gia nhp lm cho cc doanh nghip mi khng th hoc kh m gia nhp c vo th trng.Qun l mt doanh nghip c quyn tp on l rt phc tp v cc quyt nh v gi, sn lng, qung co v u t bao gm nhiu cn nhc chin lc quan trng. V ch c mt s doanh nghip cnh tranh vi nhau nn mi doanh nghip phi cn nhc cn thn xem cc hnh ng ca mnh s nh hng nh th no n cc doanh nghip i th, v cc i th s phn ng th no. Khi ra quyt nh mi doanh nghip phi cn nhc phn ng ca doanh nghip i vi cc quyt nh ca h. Hn na, cc quyt nh, cc phn ng, cc phn ng i vi cc phn ng... lun bin ng theo thi gian. Khi nhng nh qun l ca doanh nghip nh gi cc kt qu tim nng ca cc quyt nh ca mnh, h phi gi nh rng cc i th cng l nhng ngi hp l v thng minh nh h. H phi t mnh vo v tr ca cc i th v cn nhc xem s phn ng nh th no.Cn bng trong th trng c quyn tp on.Nh ta thy trong phn cnh tranh hon ho v c quyn: khi th trng cn bng, cc doanh nghip ang lm iu tt nht mnh c th v v th khng c l do no phi thay i gi hoc sn lng ca mnh. Th trng cnh tranh hon ho cn bng khi lng cung bng lng cu v khi mi doanh nghip ang lm iu tt nht mnh c th - doanh nghip bn tt c sn phm mnh sn xut ra v ti a ho c li nhun. Tng t, nh c quyn cn bng khi doanh thu cn bin bng chi ph cn bin, v kho nh c quyn ang lm iu tt nht mnh c th v ti a ho c li nhun.iu ny c th p dng cho th trng c quyn tp don vi mt s bin i nh: mi doanh nghip s mun lm iu tt nht mnh c th, cho ci m i th ang lm nn ta c th gi nh rng cc i th ny s lm iu tt nht mnh c th cho ci m doanh nghip ang lm. Nh vy mi doanh nghip s lm iu tt nht mnh c th tnh n cc i th v gi nh rng cc i th ca mnh cung ang lm nh th.Nh ton hc John Nash l ngi u tin gii thch r khi nim ny vo nm 1951, v th ngi ta gi cn bng ny l cn bng Nash.Cn bng Nash: Mi doanh nghip ang lm iu tt nht mnh c th cho ci m i th ang lm.Cn bng Nash l mt cn bng khng hp tc - mi doanh nghip ra quyt nh sao cho thu c li nhun cao nht, cho hnh ng cu cc doanh nghip i th. Khi khng hp tc hnh ng, li nhun mi doanh nghip thu c cao hn li nhun l ra thu c trong cnh tranh hon ho nhng li thp hn li nhun thu c nu cc doanh nghip cu kt vi nhau.

Tuy nhin cu kt l bt hp php. Nhung nu hp tc c th em li li nhun cao hn th ti sao cc doanh nghip khng hp tc bng cch cu kt ngm? ngha l, nu doanh nghip v i th ca doanh nghip u xc nh uc gi ti a ho li nhun v s thng nht t gi nu doanh nghip v i th ca doanh nghip cu kt vi nhau th ti sao doanh nghip khng t gi v tin rng i th ca mnh cng lm th? Neu i th ca doanh nghip lm th th c 2 s thu uc nhiu li nhun hn. vn l ch i th ca doanh nghip c th khng chn gi mc cu kt. i th ca doanh nghip c th khng t gi mc cu kt, v vic chn gi thp hn s tt hn cho n ngay c khi n bit rng doanh nghip ang t gi mc cu kt.Biu sau m t tm tt cc kt qu ca nhng kh nng t gi khc nhau. Trong vic ra quyt nh t gi, 2 doanh nghip u chi tr chi khng hp tc - mi doanh nghip, mt cch c lp, ang lm iu tt nht l mnh c th, c tnh n i th ca mnh. Biu ny uc gi l Matrice li nhun ca tr chi ny v n cho thy li nhun ca mi doanh nghip, cho quyt nh ca doanh nghip v ca i th ca doanh nghip.Doanh nghip 2Gc trn bn tri ca Matrice cho thy rng nu c hai doanh nghip cng t gi thp (Pi) th mi doanh nghip s thu uc li nhun l 1. Gc trn bn phi cho thy rng nu doanh nghip 1 t gi thp (Pi) v doanh nghip 2 t gi cao (P2) th doanh nghip 1 s thu uc li nhun bng 3 v doanh nghip 2 s thu uc li nhun bng khng. Matrice ny cho thy mt cch r rng ti sao cc doanh nghip khng ng x theo cch hp tc thu uc li nhun cao hn cho d 2 doanh nghip khng th cu kt. Trong

trng hp ny, hp tc c ngha l 2 doanh nghip cng t gi cao (P2) thu c li nhun bng 2 (thay v bng 1). im then cht y l mi doanh nghip lun lun thu c li nhun cao hn bng vic t gi thp cho d i th t gi no i na. Nh vy iu tt nht m doanh nghip 1 c th lm l t gi Pi nu doanh nghip 2 t gi Pi. Neu doanh nghip 2 t gi P2 th doanh nghip 1 t gi P vn l iu tt nht. Vi doanh nghip 2 cng tng t.Nh vy, khng doanh nghip no c th hy vng rng i th ca mnh s t gi P2 tr khi 2 doanh nghip c th pht tn hiu v mt hip nh c hiu lc l s t gi p2. V c hai s cng t gi Pj. Mt v d kinh in trong l thuyt tr chi gi l "tnh th lng nan ca nhng ngi t" minh ho vn m cc doanh nghip c quyn tp on gp phi. Tnh th ny nh sau: hai ngi t b x v ti hp tc vi nhau trong mt hnh ng phm ti. H b tch ring ra hi cung trong cc phng khc nhau v khng th thng tin cho nhau c. Nu c hai cng th ti th mi ngi s b t nm nm, nu khng ai th ti th kh kt n, nh vy nhng ngi t u hy vng cng tho thun t bo ch nhn n t hai nm. Mt khc, nu mt ngi th ti v ngi kia khng th ti th ngi th ti s b t mt nm, cn ngi kia s b t 10 nm. Nh vy c hai s cng th ti."Tnh th lng nan ca nhng ngi t" khng nht thit phi l nguyn nhn ca hnh ng cnh tranh ng ngo v li nhun thp ca doanh nghip c quyn tp on. Nhng ngi t ch c mt c hi th ti, cn hu ht cc doanh nghip u t gi v sn lng nhiu ln, lin tc quan st hnh vi ca cc i th v iu chnh hnh vi ca mnh. iu ny cho php

cc doanh nghip xy dng danh ting gy uy tn. V th s phi hp v hp tc ca cc doanh nghip c quyn tp on i khi tr thnh ph bin.Th nhng v vic cu kt ngm c xu hng d v nn cc doanh nghip c quyn tp on thng mong mun s n nh. iu ny gii thch v sao c trng ni bt ca ngnh c quyn tp on li c s cng nhc ca gi. Khi chi ph sn xut gim hoc cu th trng gim cc doanh nghip cng khng mun gim gi v iu c th pht tn hiu sai cho cc doanh nghip i th v v th khi ngi cho cuc chin tranh gi c. Cn khi chi ph hoc cu th trng tng cc doanh nghip cng khng mun tng gi v s cc i th khng tng gi.M hnh ng cu gy l s m t mc gi cng nhc ca c quyn tp on. Theo m hnh ny, mi doanh nghip gp mt ng cu gy mc gi ang thnh hnh p*, nh biu th hnh V.21. cc mc gi thp hn p* ng cu khng co dn v doanh nghip tin rng nu doanh nghip h gi xung th cc doanh nghip cng s h gi ca mnh v h khng mun mt th trng. Nh vy lng bn ch tng chng mc m gi th trng gim lm tng tng cu th trng.V ng cu gy nn ng doanh thu cn bin ca n b gin on. Do chi ph ca doanh nghip c th thay i m khng gy ra s thay i gi. Nh biu th trong hnh, chi ph cn bin c th tng nhng vn bng doanh thu cn bin mc sn lng , v th gi vn ng mc c.

Hnh V.21 ng cu gyM hnh ng cu gy ny rt hp dn v n n gin, nhng n li khng cho thy cch thc m cc doanh nghip t p* nh th no v ti sao li khng phi l mt mc gi no khc. M hnh ny khng gii thch s cng nhc ca gi. S cng nhc ca gi c gii thch bng tnh th lng nan ca nhng ngi t v bng s mong mun trnh vic cnh tranh khng c li ca cc doanh nghip.Pht tn hiu gi v ch o ginh gi cu kt ngm l mt vic rt kh khn v cc doanh nghip khng c trao i vi nhau. Vic ny cng tr nn kh khn hn khi chi ph v cu thay i, v do mc gi "ng" cng thay i. Pht tn hiu gi l mt hnh thc ca cu kt ngm. V d mt doanh nghip c th thng bo rng n s tng gi (c th thng qua cc ti liu in n) v hy vng rng cc i th s coi l mt tn hiu v cc i th cng phi tng gi. Neu cc doanh nghip lm theo th m hnh ch o gi c thit lp.Ch o gi cng c th l mt cch m cc doanh nghip c quyn tp on x l vi vic min cng thay i gi. Khi chi ph v cu thay i cc doanh nghip s thy cn phi thay i gi. Khi cc doanh nghip c th trng ch vo mc gi m ngi ch o pht tn hiu v thi gian thay i v thay i bao nhiu. C khi mt doanh nghip ln hnh ng nh ngi ch o gi, c khi cc doanh nghip khc cng c th hnh ng nh ngi ch o gi.Nghin cu cc loi th trng, cnh tranh hon ho, c quyn, cnh tranh c quyn v c quyn tp on chng ta u thy chng c nhng u im cn khai thc y , nhng phi nhn mnh rng Vit Nam chng ta phi c nhng bin php chng c quyn, chng khuynh hng c quyn dn n ca quyn, nht l cc doanh nghip Nh nc, phi c chnh sch iu tit c quyn trong nn kinh t nhiu thnh phn nc ta, nht l i vi kinh t Nh nc. iu s gp phn bo m cng bng v kinh t, cng bng x hi v bo m vn minh trong kinh t.Chng ta chp nhn xy dng nn kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha, nn phi chp nhn cnh tranh, thm ch cnh tranh khc lit trn th trng quc t, song chng ta thc hin cnh tranh trong gii hn ca cc quan h hp tc hai bn cng c li v bnh ng, gip , tng tr ln nhau, quan tm n chnh sch xo i, gim ngho, gim bt khong cch giu ngho, bo m s cng bng x hi cng l mt i hi khch quan ca s bnh ng gia con ngi vi con ngi.3.1 Nhng vn c bn v Ngn hng thng mi :Khi nim :Theo cc nh kinh t hc th ngn hng thng mi l mt doanh nghip hot ng v kinh doanh tin t. Cn theo Vit Nam th cho rng Ngn hng thng mi l mt t chc m hot ng ch yu l thng xuyn nhn tin gi da trn nguyn tc hon tr, tin hnh cho vay chit khu v lm cc phngtinthanhtonChc nng ca Ngn hng thng mi : Ngn hng thng mi l trung gian ti chnh :Ngn hng l mt t chc trung gian ti chnh vi hot ng ch yu l chuyn tit kim thnh u t, i hi phi tip xc vi hai loi cc nhn v t chc trong nn kinh t : Cc c nhn v t chc tm thi cn dng vn b p vo thm ht trong chi tiu ngha l u t cho chi tiu v u t vt qu thu nhp v chnh v th m h cn b sung vn ; v cc c nhn t chc c tha vn ngha l thu nhp hin ti ca h ln hn s chi tiu ca h chnh v vy m h dnh c mt s tin tit kim. Nh vy ta thy trong nn kinh t xut hin hai nhm l nhng ngi tha vn v thiu vn. iu tt yu l tin s c dch chuyn t nhng ngi tha vn sang nhng ngi thiu vn bi v c hai u c li. Nh vy, thu nhp gia tng l ng lc to ra mi quan h ti chnh gia hai nhm ny. Neu dng tin di chuyn vi iu kin l phi quay tr li vi mt lng ln hn trong khong thi gian nht nh no th l mi quan h tn dng. Neu khng th l mi quan h cp pht hoc l hn vn.Tuy nhin l mi quan h trc tip b nhiu gii hn do s khng ph hp v quy m, thi gian, khng gian. Nhng ngi tha vn s phi mt nhiu thi gian tm c ngi cn vn v s vn phi ng bng s tin mnh c. V ngi thiu vn cng nh vy, h phi mt thi gian v cng sc tm c ngi tha vn cho mnh vay s vn mnh cn. Nhng ngi tha vn cho vay nhiu khi khng bit nhiu thng tin ngi mnh cho vay chnh v vy ri ro tn dng rt cao. Chnh nhng iu lm cho quan h trc tip kh pht trin v to iu kin cho trung gian ti chnh ra i. Do trung gian ti chnh l nhng ngi chuyn mn ho trong vic nhn tin gi v cho vay. H c i ng chuyn nghip v phn tch khch hng, kh nng thanh ton cng nh l phn tch v ri ro ... v iu quan trng na l h c th gim thi gian giao dch cng nh l cng sc din ra hot ng tn dng. V d : Ngi c tin tit kim i 1% cho chi ph giao dch, 2% ri ro v 3% thu nhp rng t s tin tit kim m anh ta ang phi tm thi b quyn s dng. Tng s l anh ta i 6% trn tng s tin vay. Ngi vay phi chi cho 1% chi ph giao dch, 6% phi tr cho ngi cho vay, tng cng chi ph tn dng l 7%. Neu m vic s dng tin vay c theer to cho anh ta mt t sut thu nhp ln hn 7% th quan h ti chnh tn dng s c thit lp. Mt khc do chuyn mn ho nn trung gian ti chnh c th lm gim chi ph giao dich. T 2% gim xung cn 1%, chi ph ri ro t 2% xung 1%. Trung gian ti chnh c th tr cho ngi c tin tit kim 3,5% vi cam kt khng c ri ro ( Ln hn 3% thu nhp trc ) v i ngi s dng phi tr l 6,5% (nh hn trc 7% ). Chnh lch l 6,5% - 3,5% = 3% chnh l thu nhp ca trung gian ti chnh. Nh vy trung gian ti chnh lm tng thu nhp cho ngi c tin v lm gim chi ph cho ngi cn tin t m lm khuyn khch tit kim v u t. Trung gian ti chnh thc hin cng vic ny bng cch l vay vn ca nhng ngi c tin v cho vay nhng ngi thiu vn. Trung gian ti chnh tp hp cc ngi tit kim v u t li v vy m gii quyt c cc mu thun ca tn dng trc tip.Hu ht cc l thuyt hin i u gii thch s tn ti ca Ngn hng thng mi bng cch ch ra s khng hon ho trong h thng ti chnh. Chng hn cc khon tn dng v chng khon khng th chia thnh nhng khon nh m mi ngi c th mua. Ngn hng thng mi cung cp mt dch v c gi tr trong vic chia chng khon thnh cc chng khon nh hn (di dng tin gi) phc v cho hng triu ngi.Mt ng gp khc ca Ngn hng thng mi l h sn sng chp nhn cc khon cho vay nhiu ri ro trong khi lai pht hnh cc chng khon t ri ro cho ngi gi tin. Thc t cc Ngn hng thng mi tham gia vo kinh doanh ri ro. Ngn hng thng mi cng tho mn nhu cu thanh khon ca nhiu khch hng.Mt l do na lm cho Ngn hng thng mi pht trin v thnh vng l kh nng thm nh thng tin. S phn b khng u thng tin v nng lc phn tch thng tin c gi l tnh trang thng tin khng cn xng lm cho gim tnh hiu qu ca th trng nhng m ti ra mt kh nng sinh li cho ngn hng, ni c chuyn mn v kinh nghim nh gi cc cng c ti chnh v c kh nng chn la nhng cng c vi cc yu t ri ro - li nhun hp dn nht.Ngn hng thng mi to phng tin thanh ton :Tin c chc nng quan trng l lm phng tin thanh ton. Cc ngn hng khng to tin kim loi. Cc ngn hng th vng to ra phng tin thanh ton khi pht hnh giy nhn n vi khch hng. Giy nhn n dongn hng pht hnh vi u im nht nh tr thnh phng tin thanh ton rng ri c nhiu ngi chp nhn. Nh vy, ban u cc ngn hng to phng tin thanh ton thay th cho tin kim loi da trn s lng tin kim loi ang nm gi. Vi nhiu u th, dn dn giy n ca ngn hng thay th tin kim loi lm phng tin thanh ton lu thng v phng tin ct tr, n tr thnh tin giy.Vic in tin mang li li nhun rt ln, ng thi vi nhu cu c ng tin quc gia duy nht dn n vic nh nc tp trung quyn pht hnh tin giy vo mt t chc hoc l B ti chnh hoc l Ngn hng Trung ng. T chm dt vic cc Ngn hng thng mi to ra cc giy bc ca ring mnhTrong iu kin pht trin thanh ton qua ngn hng, cc khch hng nhn thy rng nu h c c s d trn ti khon tin gi thanh ton, h c th chi tr c c hng ho v dch v theo yu cu. Theo quan im hin i, i lng tin bao gm nhiu b phn. Th nht l tin giy trong lu thng, th hai l s d trn ti khon tin gi giao dch ca khch hng ti cc ngn hng, th ba l tin gi trn cc ti khon tin gi tit kim v tin gi c k hn ... Khi cc ngn hng cho vay, s d trn ti khon tin gi thanh ton ca khch hng tng ln, khch hng c th dng mua hng ho dch v. Do , bng vic cho vay ( hay to tn dng ) cc ngn hng to ra phng tin thanh tonTon b h thng ngn hng tham gia to phng tin thanh ton khi cc khon tin gi c m rng t ngn hng ny n ngn hng khc trn c s cho vay. Khi khch hng ti mt ngn hng s dng khon tin vay chi tr th s to nn mt khon thu (tc lm tng s d tin gi) ca mt khch hng khc ti mt ngn hng khc t to ra cc khon cho vay mi. Trong khi khng mt ngn hng ring l no c th cho vay ln hn d tr d tha, ton b h thng ngn hng c th to ra khi lng tin gi ( to phng tin thanh ton ) gp bi thng qua hot ng cho vay (to tn dng) Ngn hng thng mi lm trung gian thanh ton :Thc hin chc nng tmng gian thanh ton, Ngn hng thng mi cung cp cc phng tin thanh ton cho nn kinh t, tit kim chi ph lu thng v nng cao kh nng tn dngVic m ti khon, cung cp v qun l cc phng tin thanh ton lm cho Ngn hng thng mi tr thnh mt trung gian thanh ton ca nn kinh t. Ngn hng thng mi s tha lnh khch hng thc hin thc hin ton b cc nghip v ngn qu ca khch hng. Vic lm ny gip cho khch hng cng nh nn kinh t chu chuyn vn nhanh, an ton v tit kim. Do , tit kim c chi ph lu thng nng cao hiu qu s dng vn ca nn kinh t.Vi chc nng trung gian thanh ton cng nh cho php Ngn hng thng mi to ra bt t m rng quy m tn dng i vi nn kinh t, vatit gim c lng tin mt, va p ng c nhng bin ng thng xuyn ca hot ng kinh t.Trong nn kinh t pht trin, quy m thanh ton, s lng cc khon thanh ton v khong cch gia khch hng vi nhau ngy cng tng ln nhanh chng. Vic thanh ton trc tip gia cc khch hng s khng th no m tho mn oc yu cu ca nn kinh t nu khng c h thng Ngn hng thng mi lm chc nng trung gian thanh ton cho cc ch th ca nn kinh t.Vic h thng Ngn hng thng mi thc hin chc nng trung gian thanh ton mang mt ngha rt to ln i vi ton b nn kinh t ni chung : Trc ht, h thng Ngn hng thng mi s cung cp cho ch th ca nn kinh t nhiu cng c thanh ton mang tin ch cao nh : Th thanh ton, th tn dng, th rt tin, ngn phiu, u nhim chi, u nhim thu.. .Tu theo yu cu, khch hng c quyn la chn mt trong nhng cng c thanh ton thch hp. Nh c cc phng thc thanh ton c thc hin bi cc Ngn hng thng mi, cc ch th kinh t khng phi gi tin trong ti, mang theo tin n gp ch n, gp ngi c th hng d gn hay l xa m h c th s dng mt phng thc thanh ton no n gin, chng hn nh mt t sec, u nhim chi ... giao cho khch hng hoc yu cu ngn hng chi tr h, thu h cc khon tin theo mun ca mnh. Th hai, khi s dng cc phng tin thanh ton, bn thn cc ch th kinh t s tit kim rt nhiu chi ph lao ng, thi gian v rt an ton. H thng Ngn hng thng mi li tch t c mt ngun vn khng l c th m rng kh nngtndngcamnh.Ngy nay, c th ni rng hot ng thanh ton ca h thng Ngn hng thng mi chim mt v tr quan trng trong hot ng ca mt Ngn hng thng mi. N to iu kin cho nhiu dch v ngn hng khc pht trin d dng hn, ng thi n tit kim mt khi lng rt ln tin mt trong lu thng.Nhn vo h thng thanh ton ca Ngn hng thng mi, ngi ta c th nh gi ngay c hot ng ca ngn hng c hiu qu hay l khng ? Chu chuyn tin t ngy nay ch yu thng qua h thng Ngn hng thng mi v do vy ch khi chc nng trung gian thanh ton c hon thin th vai tr ca Ngn hng thng mi se c nng cao hn vi t cch lngithqucaxhi.Cc nghip v ca Ngn hng thng mi : Nghip v n (Ngun vn):Ngn hng kinh doanh tin t di hnh thc huy ng, cho vay, u t v cung cp cc dch v khc. Huy ng vn - hot ng to ngun vn cho ngn hng - ng vai tr quan trng nh hng ti cht lng hot ng ca ngn hng.Trong vng 3 thp nin k t sau cuc suy thoi 1930, phn ln cc Ngn hng thng mi trn th gii u quan tm nhiu nht n vic qun lti sn c, tc l k hoch v phng thc u t vo ngun vn c.T thp nin 60 tr i, cc ch s hu Ngn hng thng mi li chuyn sang tp trung sang vic qun l ti sn n nhiu hn. iu ny xut pht t hai l do sau : th nht l do ch li sut tr cho tin gi c linh hot th ni, ti sn n bt u tr nn a dng v bt u c s cnh tranh khc lit gia cc ngn hng tmng gian vi nhau trong vic tm kim ngun vn hot ng. Th hai, l do s pht trin nhanh chng ca cc loi th trng ti chnh lin quc gia, c rt nhiu loi ti sn c li tc n nh v thanh khon rt cao c m ra c bit l cc nc c nn kinh t pht trinCho n thp nin 90, ti sn n ca Ngn hng thng mi trn th gii vn tp trung vo bn nhm ph bin : Tin gi bao gm tin gi khng k hn, c k hn v tin gi tit kim ; Cc khon vay ngn hn t th trng nh pht hnh tri phiu, tn phiu ; i vay ca Ngn hng Trung ng v cc t chc tn dng khc ; vn ch s hu Tin gi khng ki hn: (Demand deposit)Tin gi khng k hn hay l k thc hot k l cc khon tin gi vi thi gian khng xc nh. Vi tnh cht bt nh v thi gian gi cng vi c im c th rt ra bt c lc no khi cn lm cho loi tin gi ny cn c tn gi l tin gi theo nhu cu.i vi loi tin gi ny, mc ch gi l nhm m bo an ton ti sn v thc hin cc khon chi tr trong hot ng sn xut kinh doanh v tiu dng. y khng phi l tin dnh m l mt b phn tin gi ang ch thanh ton. V l do ny, tin gi khng k hn cn c gi l tin gi thanh ton. Phn ln cc giao dch oc thc hin qua ti khon khng k hn c thc hin bng sec. Do vy, c nhiu lc ngui ta cn gi tin gi khng k hn l tin gi ti khon see.Trc thp nin 1970, hu ht cc ngn hng trung ng u cm Ngn hng thng mi tr li cho tin gi khng k hn, bi l ngn hng trung ng mun hn ch vic Ngn hng thng mi dng tin gi khng k hn u t hoc cho vay vo nhng khon u t vao thi gian c nh. Mt khc, trnh c s cnh tranh thu ht tin gi gia cc ngn hng s dn n vic nng cao li sut. Tuy nhin do hiu nng thanh ton ca see khng km g tin mt cho nn tin gi vo ti khon sec rt thun li cho vic thanh ton bang see cho nn trong gian on ny tin gi khng k hn l b phn chim t trng ln nht trong ti sn n ca Ngn hng thng mi (xp x 70%)T nm 1980 tr i, t trng tin gi khng k hn trong t trng ti sn N gim hn (di 25%) do hai nguyn nhn sau : Th nht, mc d tin gi khng k h c php tr li nhng s nng cao li sut tin gi c k hn v tit kim n mc hn hai ch s chin thng s tin li ca vic dng see. Th hai, do s ra i ca ti khon NOW (now account) cc ngn hng trung gian. Ti khon NOW l mt ti khon tit kim, y l sng kin ca mt ngn hng tit kim ca M vao cui thp nim 70. N khc vi ti khon tit kim thng thng ch : cho php ngi gi tin c rt tin hoc chuyn tin bt c lc no m khng b pht li sut. Khi ngi ch ti khon ny vit see trao cho ngi hng li c ngi nhn thanh ton chuyn v ngn hng v ngn hng t ng chuyn phn tin t ti khon tit kim qua ti khon see b tr. Do c c s tin li ca ti khon see v li tc ca ti khon tit kim, ti khon now nhanh chng c lan rng khp chu u v n nm 1980, hu ht cc ngn hng trung gian a vo ti khon Now nm trong kt cu ti sn n. Mc d ti khon Now c khuynh hng lan rng, song nhng thao tc rt tin bt ng nh ti khon Now, vi nhng khon tin ln d y ngn hng n vic kh thanh khon v khng hong. Do vy s tn ti ca ti khon tin gi khng k hn dng see vn t ra v cng cn thit cho nhng giao dch ln, trnh s rung ng cho ngnh ngn hngTrong nhng nm gn y, vi s hin i ho hot ng qun l ti sn bng h thng CHIPS lm cho ranh gii gia ti khon tin gi tit kim v ti khon see c nhiu ngn hng thng mi thuc cc nc cng nghip trn th gii khng cn nh hnh r rt. Cc h thng thanh ton t ng nh : ATM, EBT cho ra i hng lot tin hin i nh : ATM card, Master card, Visa card ... Bn thn cc loi ny th xt cho cng l loi hnh ca see nhng m vi c tnh a dng l c kh nng t ng chuyn nhng khon tin gi t bt c ti khon tit kim thnh tin see hoc tin mt vo bt c lc no. Vit Nam, ti khon see c gi l ti khon thanh ton, c chia lm 2 loi : Th nht, ti khon dng cho cc doanh nghip, ti khon ny khng c trc tip hng li m ngi gi ch hng li gin tip thng qua cc dch v thanh ton min ph ca ngn hng. Loi th hai l ti khon thanh ton dng cho c nhn, ti khon ny c ngn hng tr li nhng li sut ca n thp hn li sut tin gi nh k. Ti khon ny ging nh ti khon Now cc nc. i vi loi ti khon ny, trong phm vi cho php, cc nhu cu chi tr ca doanh nghip v c nhn u c ngn hng thc hin. Cc khon thu bng tin ca doanh nghip v c nhn u c th nhp vo tin gi thanh ton theo yu cu. Th tc rt n gin, yu cu ca khch hng ch l phi c tin v ch thanh ton trong phm vi s d. Mt ngn hng kt hp nhiu ti khon thanh ton vi ta khon cho vay (thu chi - chi tri trn s d c ca nhiu ti khon tin gi thanh ton). Mt s ngn hng s dng nhiu hnh thc bin tng ca ti khon thanh ton nng li sut loi tin gi ny nhm cnh tranh vi cc t chc tn dng khc. Tin gi c k hn :Tin gi c k hn hay cn gi l k thc nh k l cc khon tin gi vi thi gian xc nh, v nguyn tc i vi cc loi tin gi ny ngi gi ch c rt tin khi n hn tho thun. Thng thng nh k c th l 1 thng, 3 thng, 9 thng ...v nguyn tc ng th vi loi tin gi ny th ngn hng s t chi vic rt tin trc thi hn ca ngi gi. Tuy nhin, trn thc t do qu trnh cnh tranh thu ht tin gi cc ngn hng thng cho php ngi gi c rt ra trc thi hn vi iu kin phi bo trc cho ngn hng t nht mt khong thi gian xc nh v nh rt tin hoc l c th khng bo trc nu trng hp rt tin qu gp rt, trong cc trng hp ny th ngi gi tin khng c hng li hoc l hng li sut thp.Khc vi tin gi khng k hn, tin gi c k hn l tin tm thi cha s dng hoc l tin dnh ca c nhn, nn mc ch ca ngi gi tin l nhm tm kim li nhun. Do vy, tin gi c k hn c xem l mt ngn vn tn dng mang tnh cht n nh v cc Ngn hng thng mi thng ch trng cc bin php kich thch huy ng loi tin gi ny. Li sut m ngn hng tr cho tin gi c k hn thng cao hn li sut tin gi khng k hn, k hn cng di th li sut cng cao. i vi loi tin gi ny c th p dng li sut c nh hoc li sut th ni trng hp p dng li sut th ni th ly li sut th trng lin ngn hng lm c s cho vic xc nh li sut. Vit Nam, cc Ngn hng thng mi ang p dng hai loi tin gi nh k l : Tin gi nh k theo ti khon v tin gi di hnh thc pht hnh k phiu ngn hng. Vic huy ng di hnh thc k phiu c p dng theo hai hnh thc l : Pht hnh theo mnh gi : ngha l ngi mua k phiu tr tin mua theo mnh gi c ghi trn t k phiu, khi n hn ngn hng s hon tr s gc v thanh ton li cho ngi mua k phiu ; pht hnh di hnh thc chit khu : C ngha l ngi mua k phiu s tr s tin mua bng mnh gi tr i s tin chit khu v khi n h ngn hng s hon tr ng mnh gi. Khi p dng hnh thc ny, li sut tnh ton l li sut danh ngha, cn li sut thc t s cao hn li sut danh ngha. Tin gi thanh ton tuy rt thun tin cho hot ng thanh ton tuy nhin n li c li sut thp cn tin gi tit kim th li sut cao hn - p ng nhu cu tng thu nhp ca ngi gi tin. Ngi gi tin khng c s dng i vi loi tin gi ny. Neu cn chi tiu, ngi gi tin phi n ngn hng rt tin ra. Tuy khng thun li cho tiu dng bng hnh thc tin gi thanh ton song tin gi c k hn c hng li sut cao hn tu theo di ca k hn. Tin gi tit kim : (Savings deposits)Tin gi tit kim hav cn gi l k thc tit kim l khon tin dnh ca c nhn c gi vo ngn hng nhm mc ch hng li sut theo nh k. Hnh thc ny ph bin v c in nht ca tin gi tit kim l loi tin gi tit kim c s. i vi loi ny ngi gi tin tit kim c ngn hng cp cho mt cun s ghi nhn tin gi vo v tin rt ra. Quyn s ny ng thi c gi tr nh mt chng th xc nhn v khon tin gi. Loi hnh ny vn cn tn ti n nay v trong nhng nm 90, n c th c xem l hnh thi tin c kh nng thanh khon rt cao, khng km sec v tin mt. Ngoi ra cn c cc loi hnh tin gi tit kim ph bin khc nh : chng ch tit kim, tri phiu tit kim. Vit Nam, tin gi tit kim ht sc phong ph v a dng bao gm cc loi sau:V' Tin gi tit kim khng k hn : y l loi tin gi m ngui gi tin c th k thc nhiu ln v rt ra theo nhu cu s dng khng bo trc cho ngn hng. Loi hnh ny ngi gi tin cng c hng li sut.V' Tin gi tit kim c mc ch : y l hnh thc tit kim trung v di hn nhm mc ch xy dng nh . Nhng ngi tham gia loi hnh tit kim ny ngoi vic hng li cn c ngn hng cho vay nhm b sung thm vn cho mc ch xy dng nh . Theo lut quy nh hin hnh mc cho vay ti a bng s d tin gi tit kim xy dng nh V' Tin gi tit kim c k hn : i vi loi hnh ny li sut cao hn loi tin gi tit kim khng k hn bao gm hai loi: th nht l tin gi tit kim c k hn thng thng, loi n ngi gi ch c hng li sut. Loi th hai l tin gi tit kim c k hn c bit, i vi loi ny ngi gi ngoi vic c hng li cn c thng. Cc khon vay ngn hn t th trng : Tin gi l ngun quan trng nht ca Ngn hng thng mi. Tuy nhin, khi cn Ngn hng thng mi thng vay mn thm cc ngun khc. Ti nhiu nc, Ngn hng trung ng thng quy nh t l gia ngun vn huy ng v vn ch s hu. Do vy nhiu ngn hng vo nhng giai on c th phi vay mn thm p ng nhu cu chi tr khi kh nng huy ng b hn chs Vay ngn hng trung ng : y l khon vay nhm gii quyt nhu cu cp bch trong chi tr ca Ngn hng thng mi. Trong trng hp thiu ht d tr (thiu d tr bt buc, d tr thanh ton), Ngn hng thng mi thng vay ca ngn hng trung ng. Hnh thc cho vay ch yu ca nhnh l ti chit khu hoc l ti cp vn. Cc thng phiu c ngn hng thng mi chit khu hoc l ti chit khu tr thnh ti sn ca h. Khi cn tin, Ngn hng thng mi mang nhng thng phiu ny ln ti chit khu ti ngn hng trung ng. Nghip v ny lm thng phiu ca Ngn hng thng mi gim i v d tr tin mt hoc tin gi ti ngn hng trung ng tng ln. Ngn Hng nh nc iu hnh vay mn ny mt cch cht ch ; Ngn hng thng mi phi thc hin cc iu kin m bo v kim sot nht nh. Thng thng ngn hng trung ng ch ti chit khu cho nhng thng phiu c cht lng (thi gian o hn ngn, kh nng tr n cao ) v ph hp vi mc tiu ca ngn hng trung ng trong tng thi im. Trong iu kin cha c thng phiu, ngn hng trung ng cho Ngn hng thng mi vay di hnh thc ti cp vn theo hn mc tn dngs Vay cc t chc tn dng khc : y l ngun cc ngn hng vay mn ln nhau v vay ca t chc tn dng khc trn th trng lin ngn hng. Cc ngn hng ang c d tr vt qu yu cu do c kt d gia tng bt ng v cc khon tin huy ng hoc gim cho vay s c th sn lng cho cc ngn hng khc vay tm kim li sut cao hn. Ngc li, cc ngn hng ang thiu ht d tr c nhu cu vay mn tc thi m bo thanh khon. Nh vy ngun vay mn t cc ngn hng khc l p ng nhu cu d tr v chi tr cp bch v trong nhiu trng hp n b sung v thay th cho ngun vay mn t ngn hng trung ng. Qu trnh cho vay mn rt n gin. Ngn hng vay ch cn lin h trc tip vi ngn hng cho vay hoc thng qua ngn hng i l ( hoc l ngn hng trung ng ). Khon vay c th khng cn m bo hoc c m bo bng cc chng khon ca kho bc. Kt qu l d tr ca ngn hng cho vay gim i v ca ngn hng i vay tng ln. Vay trn th trng vn : Ging nh cc doanh nghip khc, cc ngn hng cng vay mn bng cch pht hnh cc giy n ( k phiu, tn phiu, tri phiu ) trn th trng vn. Rt nhiu ngn hng thng mi thiu ngun tin gi trung v di hn dn n khng p ng c nhu cu cho vay trung v di hn. Do vy, cc khon vay trung v di hn nhm b sung cc ngun tin gi p ng nhu cu cho vay v u t trung v di hn. Thng thng y l khon vay khng c m bo. Nhng ngn hng c uy tn hoc l tr li sut cao s vay mn c nhiu hn. Cc ngn hng nh thng l kh vay trc tip bng cch ny, h thng phi vay thng qua cc ngn hng i l hoc l c bo lnh ca ngn hng u T. Kh nng vay mun cn ph thuc vo trnh pht trin ca th trng ti chnh, to kh nng chuyn i cho cc cng c n di hn ca ngn hng. Nghiup v vay mn tng i phc tp. Ngn hng cn nghin cu k th trng quyt nh quy m, mnh gi, li sut v thi hn cho vay mn thch hp. Cc vn chuyn nhng, iu chnh li sut, bo h ... cng c ngn hng quan tm. Vn n khc : loi ny bao gm ngun tin u thc, ngun trong thanh ton, cc ngun khc Tin u thc : Ngn hng thng mi thc hin cc dch v u thc nh: U thc cho vay, u thc u t, u thc cp pht, u thc gii ngn v thu h ... Cc hot ng ny to nn ngun u thc ti ngn hng. V d nh ngn hng Nng Nghip v pht trin nng thn cho vay u thc thu h cho nh nc i vi mt s d n trng rng vi ngun Ngn sch hoc ngun ODA. Theo hp ng gia cc bn, cc ngun vn trn c chuyn v ngn hng Nng nghip t chuyn ti n a im c xc nh trc. Cng vi s pht trin cc mi quan h a phng, rt nhiu cc t chc kinh t x hi c cng mc tiu pht trin nh ca ngn hng c ngun ti chnh, s dng mng li ngn hng nh cc knh iu vn ti cc mc tiu. Ket qu l hnh thnh ngun vn u thc, lm gia tng ngun vn ca ngn hng. Tin trong thanh ton : Cc hot ng thanh ton khng dng tin mt c th hnh thnh ngun trong thanh ton ( sec trong qu trnh chi tr, tin k qu m L/C ... ) Nhng ngn hng l ngn hng u mi trong ng ti tr c kt s d t tin ca cc ngn hng thnh vin chuyn v thc hin cho vay ... Tin khc : Cc khon n khc nh thu cha phi np v tin lng cha tr. Vn ch s hu : bt u hot ng ngn hng (c php lut cho php) ch ngn hng phi c mt lng vn nht nh. y l loi vn ngn hng c th s dng lu di, hnh thnh nn trang thit b, nh ca cho ngn hng. Ngun hnh thnh v nghip v hnh thnh loi vn ny rt a dng tu theo tnh cht s hu, nng lc ti chnh ca ch ngn hng, yu cu v s pht trin ca th trngs Ngun vn hnh thnh ban u : Tu theo tnh cht ca mi ngn hng m ngun hnh thnh khc nhau. Neu l ngn hng thuc s hu ca nh nc ngn sch nh nc s cp vn. Neu l ngn hng c phn, cc c ng ng gp thng qua mua c phn hoc l c phiu. Ngn hng lin doanh lin kt do cc bn lin doanh ng gp, ngn hng t nhn th thuc s hu ca t nhn.s Ngun vn b sung trong qu trnh hot ng : Trong qu trnh hot ng ca mnh, ngn hng gia tng vn ca ch s hu theo nhiu phng thc khc nhau tu thuc vo iu kin c th.Th nht l ngun t li nhun : Trong iu kin thu nhp rng ln hn khng ch ngn hng c xu hng gia tng ngun vn ca ch bng cch chuyn mt phn thu nhp rng thnh vn u t. T l tch lu ty thuc vo cn nhc ca ch ngn hng v tch lu v tiu dng. Nhng ngn hng lu nm, thu nhp rng ln, ngun vn tch lu t li nhun s cao so vi vn ch hnh thnh ban u.Th hai l ngun vn b sung t pht hnh thm c phn, ng gp thm, cp thm ... m rng quy m hot ng, hoc l i mi trang thit b hoc l p ng yu cu gia tng vn ca ch do ngn hng nh nc quy nh ... c im ca hnh thc huy ng ny l khng thng xuyn, song gip cho ngn hng c c lng vn ch s hu ln vo lc cn thit.S Cc qu : Ngn Hng c nhiu qu, mi qu c mc ch ring. Trc tin l qu d phng tn tht : qu ny c trch lp hng nm v c tch lu li nhm b p nhng tn tht xy ra. Qu bo ton vn an ton nhm b p hao mn ca vn di tc ng ca lm pht. Qu thng d l phn nh gi li ti sn ca ngn hng v chnh lch gia th gi v mnh gi c phiu mi. Tu theo mc quy nh c th ca tng nc, cc ngn hng cn c th c qu phc li, qu khen thng ...s Cc ngun vay c th chuyn i thnh c phn : Cc khon vay trung v di hn ca Ngn hng thng mi m c kh nng chuyn i thnh vn c phn c th c coi l mt b phn ca vn ch s hu ca ngn hng do ngun ny c mt s c im nh s dng lu di, c th u t vo nh ca, t ai v c th khng phi hon tr khi n hn.3.2 Nghip v s dng vn (Nghip v c ) :Chng ta u bit rng, phn ln cc khon mc bn ti sn n ca Ngn hng thng mi u l vn vay, c ngha l ngn hng phi tr li cho n. Do vy, khng b thit hi, ngn hng phi lun lun tin hnh cho vay hay u t ngay s ti sn y vo nhng u t sinh li. Tin li thu c, ngn hng dng n tr li cho vn vay, trang tri cc chi ph trong hot ng ca mnh. Phn cn li s l li nhun ca ngn hng. Xt cho cng, cho vay hay u t vo cc loi ti sn no cng u l hot ng kim li nhun. Ch c mt t khc bit gia chng, cho nn i khi ngi ta dng thut ng u l gi chung cho c hai hot ng ny. Khi ngn hng dng tin ca mnh u t vo mt thng v hoc cho vay sn xut kinh doanh hay tiu dng, n s lp tc tr thnh ch n, cn cc i tng kia th s thanh ngi vay n hay con n. V th, cc khon u t trn bin thnh ti sn c ca ngn hng. Ngn hng c rt nhiu cch u t tin ca n. S khc nhau gia cc loi u t ny hnh thnh nn s khc bit nhau trong ti sn c ca Ngn hng thng mi. Ket cu ti sn c ca Ngn hng thng mi bao gm cc khon mc : khon mc ngn qu, khon mc cho vay, khon mc u t vo chng khon, cc loi ti sn c khc.. Nghip v ngn qu : Khon mc ngn qu ca ngn hng bao gm cc loi sau y :V Tin mt trong kho : C th gm ni t, ngoi t ( nhng nc ngoi t c s dng trong lu thng, hoc chp nhn tin gi ngoi t ). Mt vi ngn hng cn bao gm c vng v cc kim loi qu, qu khc. Tin mt dng chi tr bng tin mt nhanh chng tuy nhin, tin mt khng li v trn phng din an ton th thng l i tng ca trm cp, tht kt, lm gi. Tin mt gn vi chi ph pht sinh nh bo qun, m vn chuyn ...s Tin gi ti ngn hng khc : Gm tin gi ti ngn hng nh nc, ti cc ngn hng v t chc tn dng khc. Ngn hng thng mi phi thc hin d tr bt buc. Hnh thc d tr bt buc c th khc nhau cc nc. Nhiu ngn hng trung ng yu cu ngn hng thng mi phi duy tr d tr bt buc di hnh thc tin gi ti ngn hng trung ng. Bn cnh , Ngn hng thng mi nm gi loi tin gi cn v mc tiu thanh ton tin li : rt nhiu cc khon thanh ton gia cc ngn hng c thc hin qua ngn hng trung ng, hoc qua ngn hng i l (thanh ton qua cc nc khc nhau). Khon tin gi ny c th sinh li song rt thp.Ngn hng vi vai tr th qu cho nn kinh t, c trch nhim chi tr kp thi mi nhu cu ca ngi gi tin di hnh thc chuyn khon v c bng tin mt. Do vy, ngn hng lun phi gi mt lng tin trong kt, tin gi ti cc ngn hng v t chc tn dng khc. Lng tin mt trong kt nhiu hay t ph thuc vo nhu cu chi tiu v kh nng thu ht tin mt mi thi k, khong cch gia Ngn hng thng mi v kho tin ca ngn hng trung ng. Cc Ngn hng thng mi Vit Nam thng phi gi t l tin mt cao do tm l v thi quen s dng tin mt trong thanh ton ca i a s dn chng v doanh nghip nh. Nhn chung ngn qu ca ngn hng l ti sn khng sinh li (hoc l sinh li thp trong trung hp tin gi ti ngn hng nh nc v cc ngn hng khc c hng li) song li l ti sn c tnh thanh khon - tnh lng - cao nht, p ng nhu cu chi tr thng xuyn. Do vy, mi ngn hng u c gng gi ngn qu mc thp nht c th c. T trng ngn qu trong tng s ti sn ca ngn hng thng thp v khc nhau ti cc ngn hng. Thng thng ngn hng, ngn hng gn trung tm tin t, t l ny thng thp hn so vi ngn hng xa. T l ny c xu hng tng trong giai on kinh t suy thoi, khi ngn hng kh tm kim c nhiu c hi cho vay v u t. Nghip v cho vay :Cho vay c xem l hot ng sinh li ch yu ca cc trung gian ti chnh ni chung v Ngn hng thng mi ni ring. Hot ng cho vay rt a dng v phong ph, bao gm cc hnh thc sau : Chit khu thng phiu : Thng phiu hnh thnh ch yu t qu trnh mua bn chu hng ho v dch v gia khch hng vi nhau. Ngi bn ( hoc ngi th hng ) c th gi thng phiu n hn i tin ngi mua ( hoc ngi phi tr tin ) hoc mang n ngn hng xin chit khu trc hn. s tin ngn hng ng trc ph thuc vo li sut chit khu, thi hn chit khu v chi ph chit khu. Bn cnh p dng li sut chit khu ngn hng c th yu cu khch hng tr thm phn l ph chit khu i vi nhng trng hp c th c lin quan n ri ro v chi ph i tin.Nghip v chit khu c coi l n gin, da trn s tn nhim gia ngn hng v nhng ngi k tn trn thng phiu. e thun tin cho khch hng, ngn hng thng k vi nhng khch hng hp ng chit khu. Khi cn chit khu, khch hng chi cn gi thng phiu ln ngn hng xin chit khu. Ngn hng s kim tra cht lng ca thng phiu v thc hin chit khu. Do ti thiu c hai ngi cam kt tr tin cho ngn hng nn an ton ca thng phiu tng i cao (tr trng hp ngn hng k min truy i i vi khch hng). Hn na, ngn hng c th ti chit khu cc thng phiu ti ngn hng trung ng p ng nhu cu thanh khon vi chi ph thps Cho vay thu chi:Thu chi l nghip v cho vay qua ngn hng cho php ngi vay c chi tri trn s d tin gi thanh ton ca mnh n mt gii hn nht nh v trong thi gian xc nh. Gii hn ny gi l hn mc thu chi. e c thu chi, khch hng lm n xin ngn hng hn mc thu chi v thi gian thu chi ( c th phi tr ph cam kt cho ngn hng ) trong qu trnh hot ng, khch hng c th k sec, lp u nhim chi, mua th ... vt qu s d tin gi chi tr ( song trong hn mc thu chi). Khi khch hng c tin nhp v ti khon tin gi th ngn hng s thu n gc v li. Cn cc khon chi qu hn mc thu chi s chiu li sut pht v b nh ch s dng hnh thc ny. Thu chi da trn c s thu v chi ca khch hng khng ph hp v thi gian v quy m. Thi gian v s lung thiu c th d on da on ngn qu song khng chnh xc. Do vy, hnh thc cho vay ny to iu kin thun li cho khch hng trong qu trnh thanh ton ch ng nhanh chng kp thi. Thu chi l hnh thc tn dng ngn hn, linh hot th tc n gin phn ln l khng c bo m, c th cung cp cho c doanh nghip ln c nhn vi ngy trong thng, vi thng trong nm dng chi tr lng, chi tr cc khon phi np, mua hng ... Hnh thc ny nhn chung ch s dng i vi cc khch hng c tin cy cao, thu nhp u n v k thu nhp ngn.s Cho vay trc tip tng ln : Cho vay trc tip tng ln l hnh thc cho vay tng i ph bin ca ngn hng i vi cc khch hng khng c nhu cu vay thng xuyn khng c iu kin c cp hn mc thu chi. Mt s khch hng s dng vn ch s hu v tn dng thng mi l ch yu, ch khi c nhu cu thi v, hay m rng sn xut kinh doanh c bit mi vay ngn hng, tc l vn t ngn hng ch tham gia vo mt giai on nht nh ca chu k sn xut kinh doanh. Mi ln vay khch hng phi lm n v trnh ngn hng phng n s dng vn vay. Ngn hng s phn tch khch hng v k hp ng cho vay, xc nh quy m cho vay, thi hn gii ngn, thi hn tr n, li sut v yu cu bo m nu cn. Mi mn vay c tch bit nhau thnh cc h s khc nhau. Theo tng k hn n trong hp ng, ngn hng s thu gc v li. Trong qu trnh khch hng s dng tin vay, ngn hng s kim sot mc ch v hiu qu s dng, nu thy c du hiu vi phm hp ng, ngn hng s thu n trc hn hoc chuyn n qu hn. Li sut c th c nh hoc l th ni theo thi im tnh li. Nghip v ny tng i n gin. Ngn hng c th kim sot tng mn vay tch bit. Tin cho vay da vo gi tr ca ti sn bo m.S Cho vay theo hn mc : y l nghip v tn dng theo ngn hng tho thun cp cho khch hng hn mc tn dng. Hn mc tn dng c th tnh cho c k hoc l cui k. l s d ti a ti thi im tnh. Hn mc tn dng c cp trn c s k hoch sn xut kinh doanh, nhu cu vn v nhu cu vay vn ca khch hng. Trong k khch hng c th thc hi vay tr nhiu ln, song d n khng c vt qu hn mc tn dng. Mt s trng hpnh quy nh hn mc cui k. D n trong k c th ln hn hn mc. Tuy nhin cui ki, khch hng phi tr n gim d n sao cho d n cui k khng c vt qu hn mc. Mi ln vay khch hng cn trnh by phng n s dng vn vay, np cc chng t chng minh mua hng hoc dch v v nu yu cu vay. Sau khi kim tra tnh cht hp php v hp l ca chng t, ngn hng s pht tin cho khch hng. Cho vay theo hn mc l hnh thc cho vay thun tin cho nhng khch hng vay thng xuyn, vn vay tham gia thng xuyn vo qu trnh sn xut kinh doanh, vn vay tham gia thng xuyn vo qu trnh sn xut kinh doanh. Trong nghip v ny ngn hng khng n nh c ngy tr n. Khi khch hng c thu nhp, ngn hng s thu n, do to ch ng qun l ngn qu cho khch hng. Ngn hng ch c th pht hin vn khi khch hng np bo co ti chnh hoc d n lu khng gim stS Cho vay lun chuyn : L nghip v cho vay da trn lun chuyn ca hng ha. Doanh nghip khi mua hng c th thiu vn. Ngn hng c th cho vay mua hng v s thu n khi doanh nghip bn hng. u nm hoc qu, ngi vay phi lm n xin vay lun chuyn. Ngn hng v khch hng tho thun vi nhau v phng thc vay, hn mc tn dng, cc ngun cung cp hng ho v kh nng tiu th, Hn mc tn dng c th c tho thun trong 1 nm hoc vi nm. y khng phi l thi hn hon tr m l thi hn ngn hng xem xt li mi quan h gia ngn hng v khch hng cng nh tnh hnh ti chnh ca khch hng. Vic cho vay da trn lun chuyn ca hng ho nn c ngn hng v doanh nghip u phi nghin cu k hoch lu chuyn hng ho d on dng ngn qu trong thi gian ti. Khi vay, khch hng ch cn gi n ngn hng cc chng t ho n nhp hng v s tin cn vay. Ngn hng cho vay v tr tin cho ngi bn. Theo hnh thc ny, gi tr hng ho mua vo ( c ho n hp php, hp l, ng i tng ) u l i tng c ngn hng cho vay ; thu nhp bn hng u l ngun chi tr cho ngn hng. Ngn hng s cho vay theo t l nht nh tu theo khi lng v cht lng quan h n nn ca ngi vay. Cc khon phi thu v c hng ho trong kho tr thnh vt bo m cho khon vay. Cho vay lun chuyn thng p dng i vi cc doanh nghip thng nghip hoc doanh nghip c chu k sn xut tiu th ngn ngy, c quan h vay tr thng xuyn vi khch hng Cho vay lun chuyn rt thun tin cho khch hng. Th tc vay ch cn thc hin mt ln cho vay nhiu ln. Khch hng c p ng nhu cu vn kp thi, v vy vic thanh ton cho ngi cung cp s nhanh gn. Neu doanh nghip gp kh khn trong vic tiu th ( hng ho tn ng ... ) th ngn hng s gp kh khn trong vic thu hi vn do thi hn ca khon vay khng c quy nh r rng.S Cho vay tr gp : Cho vay tr gp l hnh thc tn dng, theo ngn hng cho php khch hng tr gc lm nhiu ln trong thi gian tn dng tho thun. Cho vay tr gp thng c p dng i vi cc khon vay trung v di hn, ti tr cho ti sn c nh hoc hng bn lu. s tin tr mi ln c tnh ton sao cho ph hp vi kh nng tr n (thng l t khu hao v thu nhp sau thu ca d n, hoc t thu nhp hng k ca ngi tiu dng ). Ngn hng thng cho vay tr gp i vi ngi tiu dng thng qua hn mc nht nh. Ngn hng s thanh ton cho ngi bn l v s hng ho m khch hng mua tr gp. Cc ca hng bn l tip nhn ngay tin san khi bn hng t pha ngn hng v lm i l thu tin cho ngn hng hoc khch hng tr trc tip cho ngn hng. y l hnh thc tn dng ti tr cho ngi mua ( qua n ngi bn ) nhm khuyn khch tiu th hng ho. Cho vay tr gp ri ro cao do khch hng thng xuyn th chp bng hng ho mua tr gp. Kh nng tr n ph thuc vo thu nhp u n ca ngi vay. Neu ngi vay b mt vic, m au, thu nhp cng nh hng. Chnh v vy, ri ro cao nn li sut cho vay tr gp thng l li sut cao nht trong khung li sut cho vay ca ngn hng.S Cho vay gin tip : Phn ln cho vay ca ngn hng l trc tip. Bn cnh ngn hng cng pht trin cc hnh thc cho vay gin tip. y l hnh thc cho vay thng qua cc t chc trung gian. Ngn hng cho vay qua cc t cc i, hi nhm ... nh sn xut, Hi nng dn, Hi cu chin binh.. Cc t chc ny thng lin kt cc thnh vin theo mt mc ch ring song ch yu l h tr ln nhau, bo v quyn li cho mi thnh vin. V vy vic pht trin kinh t, lm giu, xo i gim ngho lun c cc t chc ny rt quan tm. Ngn hng c th chuyn mt vi khu ca hot ng cho vay sang cc t chc trung gian, nh thu n, pht trin vay ... T chc trung gian cng c th ng ra bo m cho cc thnh vin vay, hoc cc thnh vin trong nhm bo lnh cho mt thnh vin vay. iu ny rt thun tin khi ngi vay khng c hoc khng ti sn th chp. Ngn hng cng c th cho vay thng qua ngi bn l cc sn phm u vo ca qu trnh sn xut. Vic cho vay theo cch ny s hn ch ngi vay s dng tin sai mc ch. Cho vay gin tip thng c p dng i vi th trng nhiu mn vay nh, ngi vay phn tn, cch xa ngn hng. Tuy nhin n cng bc l khuyt im. Nhiu trung gian li dng v th ca mnh tng li sut cho vay li hoc gi ly s tin ca cc thnh vin khc cho ring mnh. Cc nh bn l c th li dng bn hng km cht lng hoc vi gi t cho ngi vay vn. Cc hot ng trung gian ti chnh : s Chuyn tin : y l phng thc thanh ton m trong mt khch hng ( ngi tr tin, ngi nhp khu ... ) yu cu ngn hng phc v mnh chun mt s tin nht nh cho ngi hng li ( ngi nhn tin, ngi xut khu ... ) ti mt a im nht nh v trong mt thi gian nht nh. Phng thc chuyn tin bao gm : Ngi k pht lnh chuyn tin : L ngi tr tin, ngi nhp khu, ngi c nhu cu chuyn vn.. Ngn hng nhn u nhim chuyn tin : L ngn hng phc v ngi chuyn tin. Ngn hng trc tuyn chuyn tin : L ngn hng i l ca ngn hng nhn u nhim chuyn tin Ngi hng li : L ngi c chuyn tin ch nh, ngi xut khu ...C hai phng thc chuyn tin l : th nht l chuyn tin bng th ( Mail transfer ), tc l ngn hng thc hin vic chuyn tin bng cch gi tin bng cch gi th ra lnh cho ngn hng i l tr tin cho ngi nhn. Th hai l chuyn tin bng in ( Telegraphic Transfer - T/T) tc l ngn hng thc hin vic chuyn tin bng cch in bo ra lnh cho ngn hng i l tr tin cho ngi nhn.Gi hai hnh thc chuyn tin nu trn, mi hnh thc u c u v nhc im ring ca n. Vi hnh thc chuyn tin bng th chi ph thp nhng m li chm hn, cn chuyn tin bng in th ngc li. Do vy, tu hon cnh c th, khch hng c th la chn cho mnh hnh thc chuyn tin thch hpS U nhim thu chi:Nh thu hay l u thc thu l hnh thc thanh ton theo ngi bn sau khi giao hng s pht hnh hi phiu i tin, nh ngn hng thu h s tin ghi trn hi phiu. Cc bn lin quan n phng thc thanh ton nyl: Ngi u thc thu hay l ngi hng li: Chnh l ngi xut khu. Ngn hng nhn u thc : L ngn hng phc v ngi hng li Ngn hng thu tin : thng thng l ngn hng i l ca ngn hng phc v ngi hng li hoc l ngn hng phc v ngi nhp khu. Ngi tr tin : chnh l ngi nhp khu.Phng thc thanh ton nh thu h c hai hnh thc : Th nht l nh thu trn : l phng thc thanh ton nh thu h m trong ngi xut khu u thc cho ngn hng phc v mnh thu h tin ngi nhp khu da trn hi phiu do mnh lp ra cn cc chng t hng ho th gi thng cho ngi nhp khu i nhn hng, tc l khng km theo mt iu kin no c v vic tr tin. Phng thc th hai l nh thu km chng t : L phng thc thanh ton nh thu h m trong , ngi xut khu u thc cho ngn hng phc v mnh thu h tin ngi nhp khu khng nhng ch da vo hi phiu do mnh lp ra m cn cn c vo b chng t hng ho gi km theo, vi iu kin l ngn hng ch trao b chng t hng ho cho ngi nhp i nhn hng sau khi h tr tin hoc k chp nhn tr tin trn hi phiuV Thanh ton theo phng thc tn dng chng t ( L/C ) : Theo bn Quy tc v thc hin thng nht v tn dng chng t , th tn dng ( L/C ) l mt vn bn cam kt dng trong thanh ton, trong mt ngn hng (ngn hng phc v cho ngi nhp khu) theo yu cu ca ngi nhp khu s chuyn cho ngn hng nc ngoi ( ngn hng phc v cho ngi xut khu ) mt s tin tr cho ngi c hng ( ngi xut khu ), trong thi hn quy nh, vi iu kin ngi th hng phi xut trnh y b chng t ph hp vi cc iu kin trong th tn dng.Nh vy, th tn dng c m hon chnh s thnh mt vn bn c tnh php l, trong ngn hng m th tn dng cam kt tr s tin ca L/C cho ngi xut khu nu ngi trnh c b chng t ng vi nhng ni dung ghi trong th tn dng. Nhng ni dung quy nh trong L/C c da vo cc iu khon k kt gia ngi xut khu v ngi nhp khu trong hp ng mua bn ngoi thng, ph hp vi lut l v tp qun thng mi ca hai nc v quc t. Ch khi no I11 c th tn dng th phng thc thanh ton tn dng chng t L/C mi c thit lp. Quy trnh m thanh ton th tn dng ( L/C ): Hai bn xut - nhp khu tho thun hp ng mua bn v phng thc thanh ton bng L/C Ngi nhp khu xin m th tn dng ti ngn hng phc v mnh. n xin m th tn dng (theo mu in sao ) phi c y cc yu t Ngi nhp khu yu cu m loi L/C no : M bng telex hay bng th hoc th c thng bo vn tt bng in v loi hnh L/C no Tn v a ch y ca ngi hng li; S tin ca L/C ( cn gi l kim ngch ca L/C ) bng tin nc no, k hiu quc t ca ng tin , s tin bng ch hay bng s c khp khng ? Phng thc tr tin : Trc, ngay, sau hay chit khu Cc ni dung lin quan n hng ho (tn hng, s lng, cht lng, n gi ... ) Yu cu v chng loi chng t, s lng tng chng loi, tn ngi k pht chng t m ngi xut khu ( ngi hng th phi cung cp. Ni gi hng : iu kin giao hng : Ngy giao hng cui cng ; Thi hn hiu lc ca vic xut trnh chng t thanh ton : Ngy a im ht hn hiu lc ca L/C C yu cu ngn hng xc nhn L/C hay khng Ngn hng phc v ngi nhp khu m L/C : Sau khi nhn c yu cu m th tn dng ca ngi nhp khu, ngn hng phc v ngi nhp khu ( ngn hng pht hnh L/C ) phi xem xt ton b ni dung ca n xin m L/C, ng thi c th t vn cho khch hng la chn L/C cho ph hp, trnh c nhng sai st, s h, yu cu k qu m L/C, tnh ton thu chi m L/C theo quy nh tin hnh. Tip ngn hng chuyn bn chnh L/C cho ngn hng i l nc ngi xut khu hoc ngn hng c ch nh trong L/C Ngn hng thng bo xc nhn L/C bng vn bn v gi bn chnh cho ngi xut khn. Cn c vo cc ni dung ca L/C ngi xut khu tin hnh giao hng. Thng thng ngn hng thng bo L/C l chi nhnh hoc i l ca ngn hng m L/C nc ngi xut khu. Tuy nhin c bit ngn hng thng bo L/C l mt ngn hng khc c ch nh trong L/C. Ngn hng thng bo thu ph thng bo (ngi chu ph thng bo c quy nh r trong th tn dng) Ngi xut khu i tin : Sau khi giao hng, ngi xut khu hon chnh b chng t hng ho, chng t thanh ton gi v ngn hng phc v mnh yu cu thanh ton. Vic k pht hi phiu v hon tt chng t thanh ton phi lu cc vn c th sau :- Thi hn xut trnh chng t (theo quy nh trong L/C) Thi hn gi tr ca L/C Chng loi chng t v s lng mi loi chng t Ngn hng thng bo xc nhn thc hin vic kim tra k cc chng t nhn c ph hp theo yu ng iu kin ghi trong L/C v chuyn b chng t cho ngn hng pht hnh L/C. Khi ngn hng thng bo xc nhn c b chng t hng ho v hi phiu do ngi xut khu gi n, tin hnh kim tra tht k vi cc iu khon quy nh trong L/C v cc hp ng thng mi s tin hnh thanh ton cho ngi th hng. Ngn hng pht hnh L/C bo cho ngi nhp khu bit vic tr tin cho ngi xut khu, ng thi trao chng t cho ngi nhp khu nhn hng. Cc loi th tn dng : Th tn dng c th hu ngang (Revocable L/C) : Nhng ni dung ca L/C d dng c sa i, b sung hoc hu b bt c lc no m khng cn s ng ca ngi hng li v ngi yu cu m L/C. Bi vy loi L/C ny mi ch mang tnh cht ha hn tr tin ch cha tr thnh cam kt tr tin, nn loi ny hin nay rt t khi s dng. Th tn dng khng th hu ngang (Irrevocable ): :Loi L/C ny khng sa i, b sung hay hu b bt c mt iu khon no trong ni dung ca L/C, nu khng c s ng ca ngi th hng. L/C ny l vn bn tr tin chc chn, nn hin nay c dng kh ph bin trong quan h thng mi quc t. Th tn dng khng th hu ngang v mt nghip v l c s cho nhiu loi hnh L/C khc nh : Th tn dng khng th hu ngang c xc nhn, th tn dng khng th hu ngang min truy i, th tn dng khng th hu ngang c th chuyn nhng c, th tn dng gip lngNh vy, vi phong thc thanh ton tn dng chng t m bo quyn bnh ng trong quan h thanh ton gia ngi mua v ngi bn. Tuy nhin phng thc thanh ton ny phc tp, i hi nghip v cao.S Thanh ton bng sec :Theo cng c quc t k hiu v sec ti Gionevo nm 1931, sec l t lnh tr tin v iu kin ca ch ti khon yu cu ngn hng trch t ti khon cu mnh tr cho ngi th hng ( c tn ghi trnn sec hay ngi cm sec) mt s tin nht nh.Sec c s dng ph bin khng ch trong ni a m cn c s dng rng ri trong thanh ton quc t v hng ho, cung ng lao v, du lch v cc chi tr phi mu dch khc.Sec l n phm ca ngn hng (hoc n phm c s chp nhn ca ngn hng) giao cho khch s dng, trong thi hn hiu lc s quay tr v ngn hng rt tin. Ni dung ca sec : Tn ca sec : l loi sec g ? (sec tin mt, sec chuyn khon, sec gch cho, sec du lch ...) S tin ghi trn sec phi r rng, trng khp c v s v bng ch phi c k hiu tin t. a im, ngy thng lp sec Tn a ch, ti khon ca ngui k sec, ch k ng mu ng k. Phn loi sec : C th phn loi sec theo cc chun mc khc nhau. Theo tiu ch chuyn nhung ca sec : Sec ghi tn : L loi sec ghi r tn ngui hung li. Loi sec ny khng th chuyn nhung c. Sec v danh : L loi sec khng ghi tn ngi hng li, ch c cu tr tin cho ngi cm sec bt c ai cm sec u c th lnh tin ngn hng. Sec ny chuyn nhng uc Sec theo lnh : L loi sec ghi tr tin theo lnh ca ngi c tn trn t sec. yu cu tr theo lnh ca ng X" Theo tnh cht ca sec : Sec tin mt dng rt tin ti ngn hng Sec chuyn khon khng rt c tin mt, m ch chuyn tin t ti khon ny sang ti khon khc. Sec gch cho l loi sec trn mt trc ca t sec c 2 dng k song song, loi sec ny khng rt c tin mt ch dng chuyn khon, trong gii hn phm vi n ca t sec. Sec xc nhn l loi sec trc khi c s dng phi mang ti ngn hng ng du xc nhn, ngn hng khng nh, m bo kh nng chi tr ca t sec. Sec du lch, y l loi "lnh" ca ngn hng yu cu i l ca mnh tr tin cho ngi c tn trn t sec, loi sec ny c gi tr v thi hn. Ngi s hu sec phi k sn ch k th nht trn t sec. Khi lnh tin ngi hng li k ti ch ch k th hai th mi hp l.IlI.Cnh tranh v nng lc cnh tranh ca ngn hng thong mi:1. Cnh tranh:Thut ng cnh tranh" l mt khi nim c s dng nh gi cho tt c cc doanh nghip, cc ngnh, cc ngnh, cc quc gia v c khu vc trn lin quc gia. Nhng mc tiu c bn li c t ra khc nhau ph thuc vo nhng gc khc nhau. Trong khi i vi mt quc gia mc tiu t ra khc nhau ph thuc vo nhng gc khc nhau. Trong khi i vi mt quc gia mc tiu l mc tiu nng cao mc sng v phc li cho x hi cho nhn dn, th i vi mt doanh nghip mc tiu ch yu l tn ti v tm kim li nhun trn c s cnh tranh quc t hay quc gia. c khng t nhng khi nim v cnh tranh, bo co v cnh tranh ton cu nh ngha cnh tranh i vi mt quc gia l Kh nng ca nc t c nhng thnh q nhanh v bn vng v mc sng, ngha l t c cc t l tng trng kinh t cao c xc nh bng thay i ca tng sn phm quc ni (GDP) trn u ngi theo thi gian"Din n cao cp v cnh tranh cng nghip ca T chc hp tc v pht trin kinh t (OECD) nh ngha nh sau : Kh nng ca cc doanh nghip, ngnh, quc gia v vng trong vic to ra vic lm v thu nhp cao hn trong iu kin cnh tranh quc t"Mt nh ngha khc nhau v cnh tranh nh sau : Cnh tranh c th nh ngha nh l mt kh nng ca doanh nghip nhm p ng v chng li cc i th cnh tranh trong cung cp sn phm,dch v mt cch lu di v c li nhun"2. Nng lc cnh tranh ca Ngn hng thng mi:2.1. Khi nim :Nng lc cnh tranh ca Ngn hng thng mi l kh nng to ra v s dng c hiu qu cc li th so snh ginh thng li trong qu trnh cnh tranh vi cc Ngn hng thng mi khcTrong khi nim ny, chng ta cn lu mt s nt c bn ca khi nim nng lc cnh tranh ca Ngn hng thng mi :Th nht, y l mt yu t nng ng, lun lun c t trong s pht trin lin tc ; Th hai, cc li th so snh ( hin c v c to ra ) ch l nhng yu t tim nng, iu quan trng l cc li th so snh l cc li th ny phi c se dng mt cc hp l, c hiu qu, ng thi phi lun lun u t nhm duy tr v tng cng thm nng lc mt cch bn vng. Th ba, cnh tranh l mt hot ng c ch ch, do vy nng lc cnh tranh thng gn lin vi kt qu hot ng cnh tranh , tc l mc t c cc mc tiu cnh tranh t ra.2.2. Cc ch tiu nh gi nng lc cnh tranh ca Ngn hng thng mi :Trc ht cn khng nh rng, nh gi ng nng lc cnh tranh vi t cch l mt yu t nng ng, phc tp, khng th ch dng mt ch tiu m phi dng mt h thng cc ch tiu. Ni dung c th ca ch tiu ny ph thuc rt nhiu vo phm vi v mc ch nh gi v xp hng. Neu phm vi nh gi v xp hng bao gm tt c cc TCTD trong cc hot ng ngn hng ni chung, th cc ch tiu s mang tnh tng hp cao hn. Ngc li, nu phm vi nh gi ch l mt nhm cc TCTD trong mt th trng hoc l mt nhnh th trng c th th cc ch tiu thng chi tit v c th hn.Hin nay, trn th gii ngi ta xy dng h thng cc ch tiu nh gi v xp hng nng lc cnh tranh ca cc quc gia, ca mt ngnh cc nc v cc doanh nghip trong mt s ngnh c th. Tuy nhin, khng tn ti mt h thng ch tiu no c th p dng cho mi quc gia v cho mi ngnh v cho mi giai on pht trin. Do vy yu cu t ra i vi h thng cc ch tiu ny l : Phn nh tng i y bn cht nng lc cnh tranh ca TCTD. Phi r rng, d hiu t b trng lp v phi d thu thp thng tin c th tnh ton v lng ho.Gi (P)

d

Sn lng (q)(a)

INCLUDEPICTURE "../../../AppData/Local/Temp/FineReader12.00/media/image1.jpeg" \* MERGEFORMAT

(b)

71 Am Atc

INCLUDEPICTURE "../../../AppData/Local/Temp/FineReader12.00/media/image3.jpeg" \* MERGEFORMAT

hon ho l ng chi ph cn bin trn im chi ph bin i bnh qun ti thiu.

INCLUDEPICTURE "../../../AppData/Local/Temp/FineReader12.00/media/image6.jpeg" \* MERGEFORMAT

MR

Oi 02 SIn l-ng

Gi,

Gi,

LMC LAC

MR =

p =

p

INCLUDEPICTURE "../../../AppData/Local/Temp/FineReader12.00/media/image16.jpeg" \* MERGEFORMAT

Hnh V.13 Ngi mua c quyn

t gi thpt gi cao'Jp' (P2)t gi thp (Pi)1130t gi cao (P2)0322

Ngi t B

Th ti Khng th ti

t gi thp (Pi)-5 ,-5-1- 10t gi cao (P2)-10 ,- 1-2 ,-2