การวิเคราะห์แนวโน้มและการเปลี่ยนแปลง

ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ของประเทศไทยในอนาคต

นายพิเชษฐ พิมพ์เจริญ

รหัสนิสิต 55199150051

The World

3,500 ล้านปี

Human Revolution

8,000 ปี

Brain

Brain

มนุษย์มีสมอง นิ้วมอื ที่ทํางานได้อย่างดี

ต้องปรับตัวเองเพื่อดํารงชีวิต

รู้จักคิดค้น สิ่งอํานวยความสะดวก (ปัจจัย 4)

แสวงหาความรู้ ศึกษาธรรมชาติ

สงสัย สังเกต จนทาํให้เกิด วิทยาศาสตร์

หลังจากนั้นคําว่าวิทยาศาสตร์ก็ใช้ควบคู่

กับคําว่าเทคโนโลยี

“วทิยาศาสตร์และเทคโนโลยี”

วิทยาศาสตร์ : Science

การศกึษาและสะสมความรูเกี่ยวกับปรากฏการณตางๆ ในธรรมชาติ โดยเขาใจถึงความเปนมา เพื่อนํามาประยกุตใช

วิธีการทางวทิยาศาสตร์ : Scientific method

เป็นรากฐานของวิธีการศึกษา เพื่อความถกูต้อง แม่นยํา

แน่นอน

ลําดับขั้นตอนการศึกษาได้เป็นขั้นๆ ดังนี้

1. การสังเกต : Observation

Isaac Newton

เป็นรากฐานที่ทําให้

เกิดแนวคดิ

2. ปญัหา : Problem

เมื่อสังเกตแล้ว ก่อใหเ้กิดแนวคดิ ตั้งปัญหาเกี่ยวกบัสิ่งที่

สังเกตนั้นเพื่อแสวงหาคําตอบ

3. สมมติฐาน : Hypothesis

การเดาคําตอบของปัญหา อาจถูกหรือผิดก็ได้ คาํตอบมีได้

หลายรูปแบบแต่คําตอบทีถ่กูต้องจะมีเพียงคําตอบเดียว

4. การพิสูจน์ หรือการทดลอง : Experimentation

การทดลองเป็นการที่จะพิสูจน์ว่าสมมติฐานใดถูกต้อง

เป็นขั้นตอนสําคัญ หากผิดพลาดจะเกิดผลเสีย

5. ความจริง หรือทฤษฎี : Fact or Theory

เมื่อรวบรวมผลการทดลองและพิสูจน์ได้ว่าสมมติฐานเปน็

ความจริง สมมติฐานนี้ก็คือความจริงหรือ ทฤษฎี

เทคโนโลยี

การนําวิทยาศาสตร์และความรู้ที่ได้จากการรวบรวมมา

ประยุกต์ใช้ตามวัตถุประสงค์ของมนุษย์เพื่อแก้ไขปัญหา และ

เพิ่มความสะดวกสบายในการดํารงชีวิต ซึ่งการนํามาใช้นั้น

ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ

1) ความเหมาะสม

2) ค่านิยม

3) วัฒนธรรมทางสังคม

ระดับของเทคโนโลยี แบ่งได้ 4 ระดับ

ระดับที่ 1 เทคโนโลยีชาวบ้าน

ระดับที่ 2 เทคโนโลยีขั้นกลาง

ระดับที่ 3 เทคโนโลยีขั้นสูง

ระดับที่ 4 เทคโนโลยีก้าวหน้า

ววิัฒนาการของมนุษย์กับเทคโนโลยี

1. ยุคแรกเมื่อมมีนุษย์ (4,000-8,000 ปกีอ่น)

- การดํารงชีพขึ้นอยู่กับธรรมชาติ

- รู้จักเครื่องทุ่นแรง คน้พบไฟ

- สะสมประสบการณ์จาก

ปรากฏการณ์ธรรมชาติ

2. ยุคของการตั้งถิน่ฐานเกษตรกรรม (2,000–4,000 ปี)

- รู้จักการเลี้ยงสัตว์ ปลูกพืช

- มีการประดิษฐ์ตัวอักษรเพื่อใช้ในการบันทึกข้อความ

- มีวิชาปรัชญาและการคํานวณซึ่งเป็นรากฐานของ

วิทยาศาสตร์

3. ยุคของการพาณิชย์ (300-2,000 ปี)

- รู้จักการแลกเปลี่ยนสิ่งของกัน

- กระจายความรู้และอารยธรรม

- มีการส่งเรือสําเภาไปติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ

4. ยุคของวิทยาศาสตร์และการปฏิวัติอุตสาหกรรม

(300-WWII)

- มีนักวิทยาศาสตร์และความรู้เกิดขึ้นมากมาย

- มีการพัฒนาความรู้ด้านฟิสิกส์ เคมี ชีววทิยา

- สังคมเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็วและซับซ้อนมากขึ้น

- การนําความรู้มาใช้ในการทําสงคราม

5. ยุคของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในปัจจุบันและ

อนาคต

- หลัง WWII เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว

- ความรู้ด้าน DNA การตัดต่อยีน

- การสร้างวงจรไฟฟ้าขนาดเล็ก ผลิตคอมพิวเตอร์

โทรศัพท์มือถือ หุ่นยนต์

- ทําลายสิ่งแวดล้อมมากมาย

ประโยชน์ – โทษ ของเทคโนโลยี

ประโยชน์

- การดํารงชีวิตสะดวกสบายมากขึ้น

- การติดต่อสื่อสารสะดวก รวดเร็ว

- การรักษาพยาบาลทันสมัย อายุยืนมากขึ้น

โทษ

- ผลเสียต่อสภาพแวดล้อม

- ธรรมชาติขาดสมดุล ภัยพิบัติมากขึ้น รุนแรงขึ้น

- สภาพสังคมซับซ้อนมากขึ้น

วัฎจกัรของเทคโนโลยี

1. การวิจัย : Research

2. พัฒนา : Develope

3. โครงการต้นแบบ : Pilot

4. แนะนําเชิงพาณิชย์ : Intro

5. ขยายวงการใช้เทคโนโลยี : Growth

6. ระยะอิ่มตัว : Mature

7. ระยะลดต่ํา : Decline

เทคโนโลยีในโลกอนาคต

ระหว่างศตวรรษที่ 21 เราจะได้เห็นความเปลี่ยนแปลงใน

ชีวิตประจําวัน ความก้าวหน้าทางวิทยาการอย่างมากใน

หลากหลายสาขา อาทิ การแพทย์ การสื่อสาร สถาปัตยกรรม

และการขนส่ง ซึ่งจะมีผลกระทบต่อสังคมอย่างมาก

เมืองในอนาคต

มนุษย์ตระหนักว่าการอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ทําใหพ้วกเขามีโอกาสอยู่

รอดมากที่สุด ก็เริ่มตั้งถิ่นฐานถาวรขึ้น หลายแห่งได้กลายเป็นเมือง

ใหญ่ทั้ง ๆ ที่มีปญัหาเกี่ยวกับประชากรล้นและมลพิษ แต่เมืองต่าง ๆ ก็

จะยังขยายตัวต่อไปในศตวรรษที่ 21 นี้ ทะเลจะถูกถมมากขึ้น การ

ก่อสร้างด้วยวิธีการที่ก้าวหน้าจะช่วยใหส้ร้างตึกระฟ้าได้สูงอุโมงค์และ

เส้นทางเชื่อมโยงการขนส่งสําคัญจะถูกสร้างขึ้นด้วยเทคนิคแบบใหม่

ค.ศ. 2025 ประชากร 8 พันล้านคน

เมืองไซเบอร์ตัวอย่างของเมือง ไซเบอร์ คอื ไซเบอร์จายา (Cyberjaya) เป็นเมืองที่สร้างขึ้นในประเทศมาเลเซีย เป็นที่ตั้งของอุตสาหกรรมด้านสื่อมัลติมีเดียศูนย์การค้นคว้าและวิจัย (R&D Centers) มหาวิทยาลัยมัลติมีเดีย สามารถเป็นต้นแบบของเมืองในศตวรรษที่ 21 ในแผนการอาศยัในเมืองไซเบอร์จายานั้น

ห้ามใช้ยานพาหนะต่าง ๆ ที่

ใช้น้ํามันเชื้อเพลิง และสนับ

สนุนให้ใช้สิ่งที่ไม่ก่อให้เกิด

มลพิษ บ้านใช้พลังงานแสง

อาทิตย์และเชื่อมต่อกับศูนย์

สั่งการของเมือง

บ้านในอนาคต

จะได้รับการออกแบบให้ใช้พลังงานรูปแบบอืน่ เช่น พลังงานลม

พลังงานแสงอาทิตย์ ระบบรักษาความปลอดภัยจะใช้ระบบชีวมิติที่

สแกนลักษะเฉพาะบุคคลก่อนจะอนญุาต กําแพงสามารถทําหน้าที่

เป็นจอภาพขนาดใหญ่ อุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ ควบคุมด้วยระบบ

คอมพิวเตอร์

การคมนาคม

ระหว่างศตวรรษที่ 21 การคมนาคมหลายรูปแบบจะรวดเร็วขึ้น และ

ทําลายสภาพแวดล้อมน้อยลง คาดว่าภายในป ีค.ศ.2025 รถยนต์

พลังงานไฟฟ้าจะเป็นสิ่งธรรมดาบนท้องถนน การคมนาคมทางเรือและ

ทางรถไฟจะใช้แรงขับเคลื่อนแม่เหล็ก สําหรับการเดินทางระยะไกล

เครื่องบินโดยสาร hypersonic จะถึงจุดหมายได้เร็วขึ้น

ในขณะที่ ประเทศที่พัฒนาแล้วมีนโยบายการส่งเสริมการขนส่งมวลชน

และการห้ามใช้รถยนต์ใจกลางเมือง ส่งเสริมการใช้รถจักรยาน รวมทั้ง

ส่งเสริมการผลิตรถยนต์ไฟฟ้า แต่นโยบายของรัฐบาลไทยสนับสนุน

โครงการรถคันแรก ซึ่งทําใหม้ีรถเพิ่มขึ้นกว่า 1.4 แสนคัน

สุขภาพ

ระหว่างศตวรรษที่ 21 มนุษย์จะอายุยืนขึ้นและมีสุขภาพที่ดีกว่าที่เคย

เป็นมาในอดีต การดูแลสุขภาพที่พัฒนาให้ดีขึ้น ความก้าวหน้าทาง

วิทยาการเกี่ยวกับความเข้าใจการทํางานของร่างกาย และการปลูกถ่าย

อวัยวะสํารอง ความก้าวหน้าทางพันธุศาสตร์จะช่วยให้แพทย์วินิจฉัยและ

รักษาโลกที่ปัจจุบนัรักษาไม่ได้

โคลนนิ่ง :

นักวิทยาศาสตร์ได้ประสบผลสําเร็จในการสร้างสิ่งที่เหมือนกันทุกประการ

เรียกว่า โคลน (clone) เช่น แกะดอลลี่ การโคลนทําให้เกดิความกลัวว่า

จะมีการโคลนมนุษย์โดยมีวัตถุประสงค์ในทางไม่ดี

นิตยสาร Popular Science ได้คาดการณ์ไว้ว่าความต้องการทาง

โภชนาการของมนุษย์อาจเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นเม็ดเพียงเม็ดเดียว

อาหาร

ความสามารถในการแข่งขนัของประเทศ

ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของประเทศไทย

ปัจจุบนัที่ประเทศไทยได้เข้ามาสู่ยุคโลกาภิวัตน์ที่มีการสื่อสารไร้

พรมแดน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนอกประเทศส่งผลกระทบอยา่งมาก จน

สังคมไทยปรับตัวไม่ทันกับคลื่นการเปลี่ยนแปลงสังคมของโลก

(Future Shock) เป็นยคุที่มีการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจและสังคม

อย่างรวดเร็ว ด้วยพลังแห่งวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม ใน

รูปแบบการสื่อสารแบบไร้พรมแดน ที่มีปจัจยัขับเคลื่อน (Driving

Forces) หลักของประเทศ

การวเิคราะห์วทิยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทย

- ประเทศไทย มปีญัหาเชิงโครงสร้างการพัฒนาของประเทศที่ไม่สมดุล ไม่ยั่งยืน และอ่อนไหวต่อผลกระทบจากความผันผวนของปัจจัยภายนอกที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว

- ประเทศไทยจึงจาํเป็นต้องปรับตัวหันมาทบทวนอนาคต ไปสู่การพัฒนาในทิศทางที่พึ่งพาตนเองและมีภูมิคุม้กันมากขึ้น โดยมุ่งเน้นการใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาภาคส่วนต่าง ๆ ควบคู่ไปกับการพัฒนาแบบบูรณาการเป็นองค์รวมที่ยึด “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” เพื่อให้การพัฒนาและบริหารประเทศเป็นไปในทางสายกลาง

- โดยมีการวิเคราะห์อยา่ง “มีเหตุผล” และใช้หลัก “สังคมคุณภาพ

และมีเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ” ใหเ้กิดความสมดุลระหว่างวัตถุกับ

จิตใจของคนในชาติ ความสมดุลระหว่างความสามารถในการ

พึ่งตนเองกับความสามารถในการแข่งขันในเวทีโลก ความสมดุล

ระหว่างสังคมชนบทกับสังคมเมือง โดยมีการเตรียมการบริหารจัดการ

ความเสี่ยงให้เพียงพอพร้อมรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง

-- การขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนาทุกขั้นตอนต้องใช้ “ความรู้” ในการ

พัฒนาด้านต่างๆ ด้วยความรอบคอบ เป็นไปตามลําดับขั้นตอน และ

สอดคล้องกับวิถีชีวิตของสังคมไทย รวมทั้งการเสริมสร้างศีลธรรมและ

สํานึกใน “คุณธรรม” จริยธรรมในการปฏิบตัิหน้าที่และดําเนินชีวิต

ด้วยความเพียร อันจะเป็นภมูิคุ้มกันในตัวที่ดีให้พร้อมเผชิญการ

เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั้งในระดับครอบครัว ชมุชน สังคมและ

ประเทศชาติ และยังสอดคล้องตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญแห่ง

ราชอาณาจกัรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐

แนวโน้มของการเปลี่ยนแปลง

จากแนวทางในการใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมกับการ

รองรับการเปลี่ยนแปลง ตามนโยบายและแผนวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี

และนวัตกรรมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ แนวโน้มของการเปลี่ยนแปลง ได้แก่

- วทน.จะเกิดการเชื่อมโยงในทุกมิติของเศรษฐกิจโลก และการเกิด

ประชาคมใหม่จากการรวมตัวของกลุ่มเศรษฐกิจ ASEAN

- การเกิดนวัตกรรมสีเขียว (Green Innovation) โดยให้ความสําคัญ

กับ การผลิตและบริการเชิงนิเวศน์ การสร้างสรรค์วิทยาศาสตร์และ

เทคโนโลยีใหม่และร่วมสมัย ในกรอบของเทคโนโลยีอุบัติใหม่

(Emerging Technology) วิทยาศาสตร์พื้นฐาน เทคโนโลยีชีวภาพ

เทคโนโลยีวัสดุ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT) และนา

โนเทคโนโลยี (Nanotechnology)

- วทน.จะเกิดทําให้เกดิการเปลี่ยนแปลงด้านประชากรและสังคม

(Demographic and Social Change) โดยใหค้วามสําคัญกับ

การกระจายความเจริญ

- วทน.จะเกิดทําให้เกดิการการเปลี่ยนแปลงด้านพลังงาน อาหาร

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยให้ความสําคัญกับ ความ

มั่นคงทางพลังงานและพลังงานสะอาด (Energy Security and

Clean Energy) การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate

Change)

ยุทธศาสตร์กระทรวงพลังงาน

1. เสริมสร้างความมั่นคงด้านพลังงาน

2. อนุรักษ์พลังงานและใช้พลังงานอยา่งมีประสิทธิภาพ

3. พัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานสะอาด

4. กํากับดูแลกิจการพลังงานและราคาพลังงาน

5. อุตสาหกรรมพลังงานสร้างรายได้ให้กับประเทศ

6. การเป็นองค์กรสมรถนะสูงที่ยึดมั่นในหลักธรรมาธิบาล

ขอบคุณครับ