ปรั�ชญาปรั�ชญาเศรัษฐกิ�จเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงพอเพ�ยง

Sufficiency Sufficiency EconomyEconomy

“เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงเป�นเสมื�อนรัากิฐานของช�วิ�ตเป�นเสมื�อนรัากิฐานของช�วิ�ต

รัากิฐานควิามืมื��นคงของแผ่�นดิ�นรัากิฐานควิามืมื��นคงของแผ่�นดิ�นเปรั�ยบเสมื�อนเสาเข"มืเปรั�ยบเสมื�อนเสาเข"มื

ที่��ตอกิรัองรั�บบ$านเรั�อนที่��ตอกิรัองรั�บบ$านเรั�อนต�วิอาคารัไวิ$น��นเองต�วิอาคารัไวิ$น��นเอง

ส��งกิ�อสรั$างจะมื��นคงไดิ$ส��งกิ�อสรั$างจะมื��นคงไดิ$กิ"อย'�ที่��เสาเข"มืกิ"อย'�ที่��เสาเข"มื

แต�คนส�วินมืากิมืองไมื�เห็"นเสาเข"มืแต�คนส�วินมืากิมืองไมื�เห็"นเสาเข"มืและล�มืเสาเข"มืเส�ยดิ$วิยซ้ำ+,าไปและล�มืเสาเข"มืเส�ยดิ$วิยซ้ำ+,าไป”

พรัะรัาชดิ+ารั�สพรัะบาที่สมืเดิ"จพรัะเจ$าอย'�ห็�วิ

กิรัะแสห็ล�กิ กิรัะแสรัอง/ที่างเล�อกิเศรัษฐกิ�จที่-นน�ยมื(Capitalism

economy)

เศรัษฐกิ�จส�งคมืน�ยมื(Socialism economy)

เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง(Sufficiency

economy)

เศรัษฐกิ�จพ.�งตนเอง (Self-sufficiency

economy)

เศรัษฐกิ�จกิารัค$า(Trade

economy)

- พ.�งตนเอง100 % - ป0ดิปรัะเที่ศ

- ไมื�มื�ขอบเขตปรัะเที่ศ ที่�,งบนโลกิในอวิกิาศ (ใช$ space ในอวิกิาศเป�นส�นที่รั�พย3

เข$าใจธรัรัมืชาต�มืน-ษย3

ช�,โที่ษ

ให็$เห็"นที่-กิข3

ยอมืรั�บ

ข$อจ+ากิ�ดิ

ช�,จ-ดิอ�อน

ให็$แกิ$ไขโลกิาภิ�วิ�ตน3

ห็ล�กิปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จห็ล�กิปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงพอเพ�ยง ที่างสายกิลาง พอเพ�ยง

มื�เห็ต-ผ่ล มื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�นในต�วิ

พอปรัะมืาณ

เง��อนไขควิามืรั'$ รอบร� � รอบคอบ ระมัดระวัง

เง��อนไขค-ณธรัรัมื ซื่��อสัตย์�สั�จร�ต อดทน เพี�ย์ร มั�

สัต� ปั�ญญา

เศรัษฐกิ�จ ส�งคมื ส��งแวิดิล$อมื วิ�ฒนธรัรัมื

กิ$าวิห็น$า สมืดิ-ล มื��นคง และย��งย�น พรั$อมืรั�บกิารัเปล��ยนแปลง

ค+าน�ยามืเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง• “ควิามืพอเพ�ยง หมัาย์ถึ#ง ควัามัพีอปัระมัาณ ควัามัมั�

เหต�ผล รวัมัถึ#งควัามัจ'าเปั(นท��จะต�องมั�ระบบภู�มั�ค��มักันในตวัท��ด�พีอสัมัควัรต,อกัารมั�ผลกัระทบใด ๆ อนเกั�ดจากักัารเปัล��ย์นแปัลงท/งภูาย์นอกัและภูาย์ใน”

ห็ล�กิของควิามืพอปรัะมืาณ (พอดิ�) 5 ปรัะกิารั

1.พอดิ�ดิ$านจ�ตใจ

2.พอดิ�ดิ$านส�งคมื

3.พอดิ�ดิ$านที่รั�พยากิรั ธรัรัมืชาต�และส��งแวิดิล$อมื

4.พอดิ�ดิ$านเที่คโนโลย�

5.พอดิ�ดิ$านเศรัษฐกิ�จ

รั'$จ�กิใช$และจ�ดิกิารัอย�างฉลาดิและรัอบคอบและเกิ�ดิควิามืย��งย�นส'งส-ดิ

เข"มืแข"ง มื�จ�ตส+าน.กิที่��ดิ� เอ�,ออาที่รั ปรัะน�ปรัะนอมื น.กิถึ.งปรัะโยชน3ส�วินรัวิมื

ช�วิยเห็ล�อเกิ�,อกิ'ล รั'$รั�กิสามื�คค� สรั$างควิามืเข$มืแข"งให็$ครัอบครั�วิและช-มืชน

รั'$จ�กิใช$เที่คโนโลย�ที่��เห็มืาะสมืและสอดิคล$องต�อควิามืต$องกิารัเป�นปรัะโยชน3ต�อสภิาพแวิดิล$อมืและเกิ�ดิปรัะโยชน3ต�อส�วินรัวิมืและพ�ฒนาจากิภิ'มื�ป:ญญาชาวิบ$านกิ�อน เพ��มืรัายไดิ$ ลดิรัายจ�าย ดิ+ารังช�วิ�ตอย�าง

พอควิรั พออย'� พอกิ�นสมืควิรัตามือ�ตตาภิาพและฐานะของตน

ห็ล�กิของควิามืมื�เห็ต-ผ่ล ห็ล�กิของควิามืมื�เห็ต-ผ่ล 5 5 ปรัะกิารัปรัะกิารั1. ย.ดิควิามืปรัะห็ย�ดิ ต�ดิที่อนค�าใช$จ�ายในที่-กิดิ$าน ลดิควิามืฟุ่- <มืเฟุ่=อยในกิารัดิ+ารังช�วิ�ต

2. ย.ดิถึ�อกิารัปรัะกิอบอาช�พดิ$วิยควิามืถึ'กิต$อง ส-จรั�ตแมื$จะตกิอย'�ในภิาวิะขาดิแคลน ในกิารัดิ+ารังช�วิ�ต3.ละเล�กิกิารัเกิ�งแย�งผ่ลปรัะโยชน3และแข�งข�นในที่างกิารัค$าขายปรัะกิอบอาช�พแบบ ต�อส'$กิ�นอย�างรั-นแรัง4. ไมื�ห็ย-ดิน��งที่��ห็าห็นที่างในช�วิ�ต ห็ล-ดิพ$นจากิควิามืที่-กิข3ยากิ5. ปฏิ�บ�ต�ตนในแนวิที่างที่��ดิ� ลดิ เล�กิ ส��งย��วิกิ�เลสให็$ห็มืดิ

ส�,นไป ไมื�กิ�อควิามืช��วิให็$ เป�นเครั��องที่+าลายต�วิเอง ที่+าลายผ่'$อ��น พยายามื

เพ��มืพ'นรั�กิษาควิามืดิ� ที่��มื�อย'�ให็$ งอกิงามืสมืบ'รัณ3ย��งข.,น

ห็ล�กิของควิามืมื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�น 2 ปรัะกิารั

ภิ'มื�ป:ญญาภิ'มื�ป:ญญา :: มื�ควิามืรั'$ รัอบครัอบ มื�ควิามืรั'$ รัอบครัอบ และรัะมื�ดิรัะวิ�งและรัะมื�ดิรัะวิ�งภิ'มื�ธรัรัมืภิ'มื�ธรัรัมื :: ซ้ำ��อส�ตย3 ส-จรั�ต ขย�นซ้ำ��อส�ตย3 ส-จรั�ต ขย�นอดิที่นและแบ�งป:นอดิที่นและแบ�งป:น

ควิามืพอเพ�ยงน�, อาจจะมื�ของห็รั'ห็รัากิ"ไดิ$แต�วิ�าต$องไมื�เบ�ยดิเบ�ยนคนอ��น

ต$องให็$พอปรัะมืาณตามือ�ตภิาพ พ'ดิจากิ"พอเพ�ยง ที่+าอะไรักิ"พอเพ�ยง ปฏิ�บ�ต�ตนกิ"พอเพ�ยง

พรัะรัาชดิ+ารั�ส ( ๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

พอเพ�ยง ค�อ ไมื�เบ�ยดิเบ�ยน

คนเรัาถึ$าพอในควิามืต$องกิารักิ"มื�ควิามืโลภิน$อย

เมื��อมื�ควิามืโลภิน$อย กิ"เบ�ยดิเบ�ยนคนอ��นน$อย.ถึ$าที่-กิปรัะเที่ศมื�ควิามืค�ดิ-อ�นน�,ไมื�ใช�เศรัษฐกิ�จ-

มื�ควิามืค�ดิวิ�าที่+าอะไรัต$องพอเพ�ยง ห็มืายควิามืวิ�า พอปรัะมืาณ ไมื�ส-ดิโต�ง

ไมื�โลภิอย�างมืากิ คนเรัากิ"อย'�เป�นส-ข. พรัะรัาชดิ+ารั�ส ( ๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

โลภิน$อย ค�อ พอเพ�ยง

เปCาห็มืายของกิารัพ�ฒนากิารัพ�ฒนาคนให็$

พ.�งตนเองไดิ$รัะดิ�บห็น.�ง มื�ศ�กิยภิาพ / มื�ที่างเล�อกิส-ขภิาพ ควิามืรั'$ ที่�กิษะ อาช�พ เสรั�ภิาพ

อย'�รั�วิมืกิ�บผ่'$อ��นในส�งคมื ไดิ$อย�างส�นต�ส-ข ไมื�เบ�ยดิเบ�ยน ไมื�เอารั�ดิเอาเปรั�ยบ แบ�งป:น

เอ�,อเฟุ่=, อเผ่��อแผ่� มื�จ�ตเมืตตา จ�ตสาธารัณะ อย'�รั�วิมืกิ�บธรัรัมืชาต� & ส��งแวิดิล$อมื ไดิ$อย�าง

ย��งย�น ไมื�ที่+าลาย เห็"นค-ณค�า อน-รั�กิษ3

พออย'�พอกิ�น อย'�ดิ�มื�ส-ข→

สรั-ปเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงค�ออะไรั

• เป�นวิ�ถึ�กิารัดิ+าเน�นช�วิ�ต ที่��ใช$ค-ณธรัรัมืน+าควิามืรั'$• เป�นกิารัพ�ฒนาต�วิเอง ครัอบครั�วิ องค3กิรั

ช-มืชน ส�งคมื ปรัะเที่ศชาต� ให็$กิ$าวิห็น$าไปพรั$อมื กิ�บควิามืสมืดิ-ล มื��นคง ย��งย�น

• เป�นห็ล�กิปฏิ�บ�ต�เพ��อให็$อย'�รั�วิมืกิ�นอย�างส�นต�ส-ข รัะห็วิ�างคนกิ�บคนในส�งคมื และคนกิ�บธรัรัมืชาต�

กิารัปรัะย-กิต3ใช$กิารัปรัะย-กิต3ใช$ปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จ

พอเพ�ยงพอเพ�ยง

• “ควิามืพอปรัะมืาณ” ควิามืพอดิ�ที่��ไมื�น$อยเกิ�นไป และไมื�มืากิเกิ�นไป โดิยไมื�เบ�ยดิเบ�ยนตนเองและผ่'$อ��น ( ที่�,งที่างดิ$านเศรัษฐกิ�จ ที่รั�พยากิรัธรัรัมืชาต� และเที่คโนโลย� )

“ควิามืมื�เห็ต-ผ่ล” กิารัต�ดิส�นใจเกิ��ยวิกิ�บควิามืพอเพ�ยงน�,น จะต$องเป�นไปอย�างมื�เห็ต-ผ่ล โดิยพ�ฒนาจากิเห็ต-ป:จจ�ยที่��เกิ��ยวิข$อง ตลอดิจนค+าน.งถึ.งผ่ลที่��คาดิวิ�าจะเกิ�ดิข.,นจากิกิารักิรัะที่+าน�,น ๆ อย�างรัอบคอบ

“กิารัมื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�นที่��ดิ�ในต�วิ ” กิารัเตรั�ยมืต�วิให็$พรั$อมืรั�บผ่ลกิรัะที่บและควิามืเส��ยงจากิกิารัเปล��ยนแปลงต�างๆ ที่��คาดิวิ�าจะเกิ�ดิข.,นในอนาคตที่�,งใกิล$และไกิล

กิารัปรัะย-กิต3ใช$ปรั�ชญาเศรัษฐกิ�จกิารัปรัะย-กิต3ใช$ปรั�ชญาเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงพอเพ�ยง

โดิยพ�,นฐานกิ"ค�อ กิารัพ.�งตนเอง เป�นห็ล�กิ กิารัที่+าอะไรัอย�างเป�นข�,นเป�นตอน รัอบคอบ รัะมื�ดิรัะวิ�ง

พ�จารัณาถึ.งควิามืพอดิ� พอเห็มืาะ พอควิรั ควิามืสมืเห็ต- สมืผ่ล และกิารัพรั$อมืรั�บควิามืเปล��ยนแปลงในดิ$าน

ต�างๆ กิารัสรั$างสามื�คค�ให็$เกิ�ดิข.,น บนพ�,นฐานของควิามืสมืดิ-ล

ในแต�ละส�ดิส�วิน แต�ละรัะดิ�บ ครัอบคล-มืที่�,งที่างดิ$านเศรัษฐกิ�จ ส�งคมื เที่คโนโลย�

ที่รั�พยากิรั ธรัรัมืชาต�และส��งแวิดิล$อมื รัวิมืถึ.งจ�ตใจ และวิ�ฒนธรัรัมื

กิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงกิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงในดิ$านต�างๆในดิ$านต�างๆ

ดิ$านเศรัษฐกิ�จ

ลดิรัายจ�าย/เพ��มืรัายไดิ$/ใช$ช�วิ�ตอย�างพอควิรั/ค�ดิและวิางแผ่นอย�างรัอบคอบ/มื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�นไมื�เส��ยงเกิ�นไป/กิารัเผ่��อที่างเล�อกิส+ารัอง

ดิ$านจ�ตใจ มื�จ�ตใจเข$มืแข"ง พ.�งตนเองไดิ$ /มื�จ�ตส+าน.กิที่�� ดิ� / เอ�,ออาที่รัปรัะน�ปรัะนอมื /น.กิถึ.งผ่ล

ปรัะโยชน3ส�วินรัวิมืเป�นห็ล�กิดิ$านส�งคมื ช�วิยเห็ล�อเกิ�,อกิ'ลกิ�น / รั'$รั�กิสามื�คค� /สรั$าง

ควิามืเข$มืแข"งให็$ครัอบครั�วิและช-มืชนดิ$าน

ที่รั�พยากิรัธรัรัมืชาต�และส��งแวิดิล$อมื

รั'$จ�กิใช$และจ�ดิกิารัอย�างฉลาดิและรัอบคอบ/ เล�อกิใช$ที่รั�พยากิรัที่��มื�อย'�อย�างค-$มืค�าและเกิ�ดิ

ปรัะโยชน3ส'งส-ดิ / ฟุ่=, นฟุ่'ที่รั�พยากิรัเพ��อให็$เกิ�ดิควิามืย��งย�นส'งส-ดิ

ดิ$านเที่คโนโลย�

รั'$จ�กิใช$เที่คโนโลย�ที่��เห็มืาะสมื สอดิคล$องกิ�บ ควิามืต$องกิารัและสภิาพแวิดิล$อมื (ภิ'มื�ส�งคมื)

/พ�ฒนาเที่คโนโลย�จากิภิ'มื�ป:ญญาชาวิบ$านเอง กิ�อน /กิ�อให็$เกิ�ดิปรัะโยชน3กิ�บคนห็มื'�มืากิ

ต�วิอย�างแนวิที่างกิารัวิ�เครัาะห็3ต�วิอย�างแนวิที่างกิารัวิ�เครัาะห็3ควิามืพอเพ�ยงควิามืพอเพ�ยง

โดิยใช$ ห็ล�กิส�ปป-รั�สธรัรัมื ๗โดิยใช$ ห็ล�กิส�ปป-รั�สธรัรัมื ๗a. รั'$เห็ต-b. รั'$ผ่ลc. รั'$ตนd. รั'$

ปรัะมืาณe. รั'$กิาลf. รั'$บ-คคลg. รั'$ช-มืชน

ควิามืมื�เห็ต-มื�ผ่ล

มื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�นที่��ดิ�

ควิามืพอปรัะมืาณ

ค-ณล�กิษณะของกิ�จกิรัรัมื

ตามืแนวิที่างเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง ควิามืพอปรัะมืาณ

พอเห็มืาะกิ�บสภิาพ/อ�ตภิาพของตน (ป:จจ�ยภิายใน)พอควิรักิ�บภิ'มื�ส�งคมื/

(ป:จจ�ยภิายนอกิ)

(สมืดิ-ล)

ควิามืมื�เห็ต-มื�ผ่ลรั'$สาเห็ต- ที่+าไมื–รั'$ป:จจ�ยที่��เกิ��ยวิข$องวิ�ชากิารั/กิฏิห็มืาย/ควิามืเช��อ/ปรัะเพณ�รั'$ผ่ลกิรัะที่บที่��จะเกิ�ดิข.,นในดิ$านต�างๆ

(รัอบรั'$/สต� ป:ญญา)

มื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�นที่��ดิ�ค+าน.งถึ.งกิารัเปล��ยนแปลงในดิ$านต�างๆรั'$เที่�าที่�นและเตรั�ยมืควิามืพรั$อมื

(วิางแผ่น/รัอบคอบ/เรั�ยนรั'$/พ�ฒนาตน/จ�ตสาธารัณะ/รั�กิษ3ส��งแวิดิล$อมื)

(ไมื�ปรัะมืาที่)

สามืารัถึพ.�งตนเองไดิ$ และเป�นที่��พ.�งของ ผ่'$อ��นไดิ$ในที่��ส-ดิ

ต�วิอย�างกิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยง เพ�ยง

ในรัะดิ�บบ-คคลและครัอบครั�วิในรัะดิ�บบ-คคลและครัอบครั�วิ

ต�วิอย�างกิารัใช$จ�ายต�วิอย�างกิารัใช$จ�ายอย�างพอเพ�ยงอย�างพอเพ�ยง

พอปรัะมืาณ : รัายจ�ายสมืดิ-ลกิ�บรัายรั�บมื�เห็ต-มื�ผ่ล : ใช$จ�ายอย�างมื�เห็ต-ผ่ล /มื�ควิามื

จ+าเป�น / ไมื�ใช$ส��งของเกิ�นฐานะ /ใช$ของอย�างค-$มืค�าปรัะห็ย�ดิ

มื�ภิ'มื�ค-$มืกิ�น : มื�เง�นออมื / แบ�งป:นผ่'$อ��น /ที่+าบ-ญควิามืรั'$ค'�ค-ณธรัรัมื : ปรัะกิอบอาช�พที่��ส-จรั�ต ดิ$วิย

ควิามืขย�นห็มื��นเพ�ยรั ใช$สต�ป:ญญา ในกิารัต�ดิส�นใจและดิ+าเน�นกิารัต�างๆ

เพ��อให็$เที่�าที่�นต�อกิารัเปล��ยนแปลง

สรั-ปข$อส�งเกิตเกิ��ยวิกิ�บสรั-ปข$อส�งเกิตเกิ��ยวิกิ�บกิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอกิารัปรัะย-กิต3ใช$เศรัษฐกิ�จพอ

เพ�ยงเพ�ยง• กิารัปรัะย-กิต3ใช$ปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง

เกิ�ดิไดิ$ห็ลายดิ$าน และห็ลายรั'ปแบบ ไมื�มื�ส'ตรัส+าเรั"จ แต�ละคนจะต$องพ�จารัณาปรั�บใช$ ตามื

ควิามืเห็มืาะสมื ให็$สอดิคล$องกิ�บเง��อนไข และสภิาวิะที่��ตนเผ่ช�ญอย'�

• ปรั�ชญาของเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง จะช�วิยให็$เรัา“ ”ฉ-กิค�ดิ วิ�ามื�ที่างเล�อกิอ�กิที่างห็น.�ง ที่��จะช�วิยให็$

เกิ�ดิควิามืย��งย�น มื��นคง และสมืดิ-ลในรัะยะยาวิ

เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงกิ�บเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงกิ�บกิารัศ.กิษากิารัศ.กิษา

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา ((ดิ$านดิ$าน

เศรัษฐกิ�จเศรัษฐกิ�จ))ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมื

a.a.รั'$จ�กิกิารัใช$จ�ายของรั'$จ�กิกิารัใช$จ�ายของตนเองตนเอง

ใช$จ�ายอย�างมื�เห็ต-มื�ผ่ลอย�างพอปรัะมืาณ

ปรัะห็ย�ดิ เที่�าที่��จ+าเป�น

บ�นที่.กิบ�ญช�รัายรั�บและรัายจ�ายวิ�เครัาะห็3บ�ญช�รัายรั�บและรัายจ�ายแลกิเปล��ยนปรัะสบกิารัณ3ปรั�บเปล��ยนพฤต�กิรัรัมืกิารับรั�โภิคเพ��อลดิรัายจ�ายที่��ฟุ่- <มืเฟุ่=อย

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา ((ดิ$านดิ$าน

เศรัษฐกิ�จเศรัษฐกิ�จ))ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมื

b.b. รั'$จ�กิออมืเง�น มื� รั'$จ�กิออมืเง�น มื� กิลไกิ กิลไกิ

ลดิควิามืเส��ยงลดิควิามืเส��ยงรัะบบสวิ�สดิ�กิารัรัะบบออมืเง�นรัะบบสห็กิรัณ3รัะบบปรัะกิ�นต�างๆ

• ออมือย�างพอเพ�ยง• ส�ปดิาห็3กิารัออมื• จ�ดิต�,งกิล-�มื/สห็กิรัณ3

ออมืที่รั�พย3

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา ((ดิ$านดิ$าน

เศรัษฐกิ�จเศรัษฐกิ�จ))ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมื

c.c.รั'$จ�กิปรัะห็ย�ดิรั'$จ�กิปรัะห็ย�ดิใช$และกิ�นอย�างมื�เห็ต-ผ่ลไมื�ฟุ่- <มืเฟุ่=อยใช$พล�งงานเที่�าที่��จ+าเป�นใช$ที่รั�พยากิรัอย�างค-$มืค�า

ปล'กิผ่�กิสวินครั�วิรั�,วิกิ�นไดิ$

เล�,ยงปลา เล�,ยงไกิ� ไวิ$ กิ�น ไวิ$ขาย

ใช$ส�นค$าที่��ปรัะห็ย�ดิพล�งงานรั�ไซ้ำเค�ลขยะเพ��อน+ามืาใช$ให็มื�

น+าของเห็ล�อใช$ มืาที่+าให็$เกิ�ดิปรัะโยชน3

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา ((ดิ$านดิ$าน

เศรัษฐกิ�จเศรัษฐกิ�จ))ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืd.d.พ.�งตนเองไดิ$ที่างพ.�งตนเองไดิ$ที่าง

เศรัษฐกิ�จโดิยผ่ล�ต เศรัษฐกิ�จโดิยผ่ล�ต ห็รั�อสรั$างรัายไดิ$ ที่�� ห็รั�อสรั$างรัายไดิ$ ที่��

สอดิคล$องกิ�บควิามืต$องกิารัสอดิคล$องกิ�บภิ'มื�ส�งคมืสอดิคล$องกิ�บภิ'มื�ป:ญญาที่$องถึ��นสอดิคล$องกิ�บที่รั�พยากิรัที่$องถึ��น

เน$นกิารัผ่ล�ตเพ��อพ.�งเน$นกิารัผ่ล�ตเพ��อพ.�ง ตนเอง ให็$พอเพ�ยงกิ�บ ตนเอง ให็$พอเพ�ยงกิ�บ

กิารับรั�โภิค และกิารั กิารับรั�โภิค และกิารั ผ่ล�ตที่��ห็ลากิห็ลาย เช�น ผ่ล�ตที่��ห็ลากิห็ลาย เช�น

ปล'กิพ�ชผ่�กิผ่สมืผ่สาน

ปล'กิพ�ชสมื-นไพรัไที่ย

ผ่ล�ตส�นค$าจากิภิ'มื�ป:ญญา ที่$องถึ��น

จ�ดิอบรัมืพ�ฒนา อาช�พใน

ช-มืชน

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา

ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืe.e.รั'$จ�กิช�วิยเห็ล�อรั'$จ�กิช�วิยเห็ล�อ

ส�งคมืส�งคมืห็รั�อช-มืชนห็รั�อช-มืชนปล'กิจ�ตส+าน.กิสาธารัณะปล'กิฝั:งควิามืสามื�คค�ปล'กิฝั:งควิามืเส�ยสละเผ่ยแพรั�องค3ควิามืรั'$เศรัษฐกิ�จพอเพ�ยง

พ�ฒนาควิามืรั'$ค'�ค-ณธรัรัมื พ�ฒนาควิามืรั'$ค'�ค-ณธรัรัมืผ่�านกิ�จกิรัรัมืรัวิมืกิล-�มืผ่�านกิ�จกิรัรัมืรัวิมืกิล-�มืต�างๆต�างๆ • จ�ดิกิ�จกิรัรัมืลดิ ละ เล�กิอบายมื-ข• จ�ดิกิ�จกิรัรัมืช�วิยเห็ล�อ ผ่'$ดิ$อยโอกิาส• จ�ดิค�ายพ�ฒนาเยาวิชน• จ�ดิต�,งศ'นย3เรั�ยนรั'$ภิายในช-มืชน

((ดิ$านส�งคมืดิ$านส�งคมื))

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา

ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืf.f. สรั$างสมืดิ-ลของสรั$างสมืดิ-ลของ

ที่รั�พยากิรัธรัรัมืชาต�ที่รั�พยากิรัธรัรัมืชาต�ปล'กิจ�ตส+าน.กิรั�กิษ3ส��งแวิดิล$อมืฟุ่=, นฟุ่'แห็ล�งเส��อมืโที่รัมืในที่$องถึ��นฟุ่=, นฟุ่'และอน-รั�กิษ3ที่รั�พยากิรัในที่$องถึ��นฟุ่=, นฟุ่'ดิ'แลสถึานที่��ที่�องเที่��ยวิในที่$องถึ��น

พ�ฒนาควิามืรั'$เกิ��ยวิพ�ฒนาควิามืรั'$เกิ��ยวิกิ�บดิ�น น+,า ป<า เพ��อกิ�บดิ�น น+,า ป<า เพ��อฟุ่=, นฟุ่' รั�กิษาฟุ่=, นฟุ่' รั�กิษา• โครังกิารัช�วิวิ�ถึ�• จ�ดิอบรัมืกิารัอน-รั�กิษ3 ที่รั�พยากิรัธรัรัมืชาต�• จ�ดิที่+าฝัายแมื$วิ

((ดิ$านส��งแวิดิล$อมืดิ$านส��งแวิดิล$อมื))

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงในสถึานศ.กิษาเพ�ยงในสถึานศ.กิษา

ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืg.g.ส�บสานวิ�ฒนธรัรัมืส�บสานวิ�ฒนธรัรัมื

ไที่ยไที่ยสรั$างจ�ตส+าน.กิรั�กิษ3

ไที่ยรั�กิบ$านเกิ�ดิฟุ่=, นฟุ่'และอน-รั�กิษ3อาห็ารัปรัะจ+าที่$องถึ��นฟุ่=, นฟุ่'และอน-รั�กิษ3ดินตรั�ไที่ยและเพลงไที่ยฟุ่=, นฟุ่'และอน-รั�กิษ3วิ�ตถึ-โบรัาณและโบรัาณสถึาน

• ปล'กิฝั:งมืารัยาที่ไที่ย• ส�งเสรั�มือาห็ารัปรัะจ+า

ที่$องถึ��น• ส�งเสรั�มืกิารัใช$ภิาษา

ไที่ยและภิาษาปรัะจ+าที่$องถึ��น

• ที่+าน-บ+ารั-งโบรัาณวิ�ตถึ-และโบรัาณสถึาน

• พ�ฒนาภิ'มื�ป:ญญาที่$องถึ��น

• รัณรังค3กิารัใช$ส�นค$าไที่ย

((ดิ$านวิ�ฒนธรัรัมืดิ$านวิ�ฒนธรัรัมื))

ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมืเศรัษฐกิ�จพอ เพ�ยงในสถึานศ.กิษา เพ�ยงในสถึานศ.กิษา ((ดิ$านดิ$าน

วิ�ฒนธรัรัมืวิ�ฒนธรัรัมื))ห็ล�กิปฏิ�บ�ต� ต�วิอย�างกิ�จกิรัรัมื

h.h.ส�งเสรั�มืพรัะพ-ที่ธส�งเสรั�มืพรัะพ-ที่ธศาสนาศาสนาปล'กิจ�ตส+าน.กิควิามืรั�กิชาต�ตรัะห็น�กิถึ.งค-ณค�าของพรัะพ-ที่ธศาสนาและศาสนาที่��ตนศรั�ที่ธาจงรั�กิภิ�กิดิ�ต�อพรัะมืห็ากิษ�ตรั�ย3

• ให็$ควิามืส+าค�ญกิ�บกิารัรั�กิษาศ�ลห็รั�อสวิดิมืนต3เป�นปรัะจ+า

• ส�งเสรั�มืกิารัฝัHกิอบรัมืสมืาธ�ภิาวินา

• รั�วิมืกิ�นที่ะน-บ+ารั-งศาสนาดิ$วิยกิารัปฏิ�บ�ต�บ'ชา และกิารัรั�วิมืดิ'แลวิ�ดิ และศาสนสถึานต�างๆ

กิารัเข�ยนแผ่นแบบบ'รัณกิารัเข�ยนแผ่นแบบบ'รัณากิารัากิารั ย.ดิสารัะส�งคมืเป�นห็ล�กิ เพรัาะส�งคมืจะมื�ห็�วิข$อ

และเน�,อห็าช�ดิเจนให็$สอดิแที่รักิควิามืค�ดิ/ ค-ณค�าค-ณล�กิษณะที่��พ.งปรัะสงค3ลงไปไดิ$

ย-ที่ธศาสตรั3กิารัสอนของครั' สอดิแที่รักิควิามืรั�บผ่�ดิชอบ ควิามืค�ดิอ�สรัะ รั�เรั��มืสรั$างสรัรัค3ลงไป

เน$นให็$เดิ"กิแสดิงควิามืค�ดิเห็"น วิ�เครัาะห็3ป:ญห็า ต�างๆที่��อย'�รัอบต�วิ โดิยมื�ครั'ค�อยช�กิจ'งให็$ค�ดิ

แบบ โยน�โสมืนส�กิารั และมื�กิ�ลยาณมื�ตรั คอย ที่$วิงต�ง แนะน+า ดิ$วิยควิามืจรั�งใจ

เพ��อควิามือย'�รั�วิมืกิ�นอย�างเกิ�ดิปรัะโยชน3และ เป�นส-ข ย.ดิห็ล�กิเศรัษฐกิ�จพอเพ�ยงในกิารัเรั�ยนรั'$

กิารัปฏิ�บ�ต�ตนตามืแนวิที่างเศรัษฐกิ�จแบบพอเพ�ยง

1. ย์#ดควัามัปัระหย์ด ดงกัระแสัพีระราชด'ารสั ควัามัตอนหน#�งวั,า “...ควิามืเป�นอย'�ที่��ต$องไมื�ฟุ่- Cงเฟุ่Cอต$องปรัะห็ย�ดิไปในที่างที่��ถึ'กิต$อง...”

2. ย์#ดถึ�อกัารปัระกัอบอาช�พีด�วัย์ควัามัถึ�กัต�องสั�จร�ต

ดงกัระแสัพีระราชด'ารสั ควัามัตอนหน#�งวั,า“...ควิามืเจรั�ญของคนที่�,งห็ลายย�อมืเกิ�ดิมืาจากิกิารัปรัะพฤต�ชอบและกิารัห็าเล�,ยงช�พชอบเป�นห็ล�กิส+าค�ญ...”

3. ละเล�กักัารแกั,งแย์,งผลปัระโย์ชน�และแข่,งข่นกัน ดงกัระแสัพีระราชด'ารสั ควัามัตอนหน#�งวั,า “...ควิามืส-ขควิามืเจรั�ญอ�นแที่$จรั�งน�,น ห็มืายถึ.ง ควิามืส-ขควิามืเจรั�ญที่��บ-คคลแสวิงห็าไดิ$ดิ$วิยควิามืเป�นธรัรัมื ที่�,งในเจตนาและกิารักิรัะที่+าไมื�ใช� ไดิ$มืาดิ$วิยควิามืบ�งเอ�ญ ห็รั�อดิ$วิยกิารัแกิ�งแย�งเบ�ยดิบ�งมืาจากิผ่'$อ��น...”

4. ไมั,หย์�ดน��งท��จะหาทางให�ช�วั�ตหล�ดพี�นจากัควัามัท�กัข่�ย์ากั ดงกัระแสัพีระราชด'ารสั ควัามัตอนหน#�งวั,า

“...กิารัที่��ต$องกิารัให็$ที่-กิคนพยายามืที่��จะห็าควิามืรั'$และสรั$างตนเองให็$มื��นคงน�, เพ��อตนเอง เพ��อที่��จะให็$ตนเองมื�ควิามืเป�นอย'�ที่��กิ$าวิห็น$า ที่��มื�ควิามืส-ข พอมื�พอกิ�นเป�นข�,นห็น.�ง และข�,นต�อไปกิ"ค�อ ให็$มื�เกิ�ยรัต�วิ�า ย�นไดิ$ดิ$วิยต�วิเอง...”

5. ปัฏิ�บต�ตนในแนวัทางท��ด� ลดละสั��งท��ช �วัให�หมัดสั�/นไปั

ดงกัระแสัพีระราชด'ารสั ควัามัตอนหน#�งวั,า “...พยายามืไมื�กิ�อควิามืช��วิให็$เป�นเครั��องที่+าลายต�วิ ที่+าลายผ่'$อ��น พยายามืลดิ พยายามืละควิามืช��วิที่��ต�วิเองมื�อย'� พยายามืกิ�อควิามืดิ�ให็$แกิ�ต�วิอย'�เสมือ พยายามืรั�กิษาและเพ��มืพ'นควิามืดิ�ที่��มื�อย'�น�,น ให็$งอกิงามืสมืบ'รัณ3ข.,น...”

สวิ�สดิ�สวิ�สดิ�